ค ำน ำfire.gistda.or.th/fire_report/Fire_2561.pdf2.2 จุดความร้อน viirs ประเทศไทย วันที่ 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม

ก

ส ำนกงำนพฒนำเทคโนโลยอวกำศและภมสำรสนเทศ (องคกำรมหำชน)

ค ำน ำ

จากวสยทศนและเปาประสงคของ ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) : สทอภ. น าคณคาจากอวกาศเพอพฒนาชาตอยางยงยน (Delivering Values From Space) พฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศใหเปนความรไรพรมแดนเพอเปนประโยชนตอการพฒนาประเทศ จงไดด าเนนการใชเทคโนโลยภมสารสนเทศ เพอการจดการดานไฟปาและหมอกควน ซงเปนปญหาทเกดขน ในชวงเดอนมกราคม ถง พฤษภาคม ของทกป สงผลกระทบตอคณภาพชวต เศรษฐกจ และสงคม เนองจากเกดหมอกควนปกคลม โดยเฉพาะบรเวณภาคเหนอ ของประเทศไทย

ในป 2561 สทอภ. ไดด าเนนการตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนในภาพรวมทงประเทศ และเนนใหความส าคญในพนทเสยง 9 จงหวดภาคเหนอ โดยอาศยขอมลจากดาวเทยมระบบ MODIS เปนหลก มการสนบสนนทงบคลากร อปกรณตาง ๆ รวมถงขอมลทส าคญ ประกอบดวย ขอมลจดความรอนรายวน รายสปดาห พนทเผาไหมราย 16 วน และแบบจ าลองคาดการณพนทเสยงเกดไฟปาลวงหนา 7 วน รวมถงการใชดาวเทยมระบบ VIIRS ซงมรายละเอยดทชดเจนมากขน ในการตดตามพนทเผาไหมทมขนาดเลก เพอใชในการลงพนท เขาดบไฟไดกอนทจะลกลามเปนไฟขนาดใหญ และโมบายแอปพล เคชน (Forest Fire Application) เปนอกเทคโนโลยหนง ทถกพฒนาขนเพอใหหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และประชาชนทวไป สามารถเขาถงขอมลภมสารสนเทศในการตดตามสถานการณทเปนชดขอมลเดยวกน สามารถเขาถงขอมลไดในทกท รวดเรว รวมถงหากพบเหนไฟไหม สามารถแจงเหตการณเพอใหหนวยงานทเกยวของทราบและเขาถงพนทเพอการดบไฟไดทนทวงท กอนทจะลกลามเปนไฟขนาดใหญ และสงผลกระทบกบคน ชมชน และสรางความเสยหายกบทรพยากรธรรมชาต

สทอภ. ขอขอบคณหนวยงานทกภาคสวน ทใหความส าคญในการน าเทคโนโลยภมสารสนเทศไปใชใน การบรหารจดการไฟปา และหมอกควนเชงพนท และยนดรบค าแนะน า ขอคดเหนจากผใชขอมล ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการพฒนาและปรบปรงรายงานฉบบตอไป ทงนหากสนใจขอมลเพมเตม สามารถเขาไป คนหาไดท http://fire.gistda.or.th หรอระบบผลตแผนทกลางแบบออนไลน http://gmos.gistda.or.th

คณะผจดท า สงหาคม 2561

ข


สำรบญ

หนำ ค าน า ก สารบญ ข

1 สถตจดความรอน (Hotspot) จากดาวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS ป 2561 1 1.1 จดความรอน 5 ประเทศ 1 1.2 จดความรอนทงประเทศ จากดาวเทยมระบบ MODIS 6 1.3 จดความรอนสะสมทงประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 18 2 สถตจดความรอน (Hotspot) จากดาวเทยมระบบ VIIRS ป 2561 20 2.1 จดความรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 21 2.2 จดความรอน VIIRS ประเทศไทย วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 24 2.3 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 28 2.4 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา 31

3 สถตพนทเผาไหม (Burnt Scar) จากดาวเทยม Landsat-8 ป 2561 34 3.1 พนทเผาไหม 9 จงหวดภาคเหนอจากดาวเทยม Landsat-8 วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 34 3.2 เปรยบเทยบพนทเผาไหม 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2560 – 2561 วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8 36

4 ก าหนดชวงเวลาเสยงตอการเผา 60 วน ป 2562 39

5 การฝกอบรมเรอง “ระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศเพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควน” (Forest Fire Application) ระดบจงหวด

43

6 โครงการ “จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน” ผานแอปพลเคชน “Application – Forest Fire Monitoring System” บนระบบปฏบตการ Android และ IOS

47

7 สรปและขอเสนอแนะจากการถอดบทเรยน (After Action Review: AAR) การปองกนและแกไข ปญหาหมอกควนภาคเหนอ ป 2561

61

7.1 สรปสถานการณหมอกควนภาคเหนอ ป 2561 และการด าเนนงานเพอแกไขปญหา 61 7.2 ปญหา อปสรรค และขอเสนอแนะจากการถอดบทเรยนการด าเนนงาน ป 2561 63 7.3 การมอบนโยบายการปองกนและแกไขปญหาหมอกควนภาคเหนอ ป 2562 โดบรฐมนตร

วาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 63

ค


สำรบญภำพ

ภำพท หนำ 1-1 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 2 1-2 แผนทจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 4 1-3 กราฟเปรยบเทยบจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางป 2559 - 2561 5 1-4 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 10 1-5 แผนทแสดงต าแหนงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 11 1-6 กราฟแสดงความแตกตางของจดความรอนในชวงวนประกาศหามเผา พนท 9 จงหวดภาคเหนอ 13 1-7 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงประกาศหามเผา 60 วน ป 2559 - 2561 16 1-8 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางป 2557 - 2562 19 2-1 แผนทแสดงการเกดไฟ โดยดาวเทยม Aqua ระบบ MODIS 1 กโลเมตร (ซาย), Suomi NPP

ระบบ VIIRS 750 เมตร (กลาง) และ 375 เมตร (ดานขวา) เปรยบเทยบพนทถกเผาโดยใช ดาวเทยม Landsat-7 30 เมตร ในวนท 31 มนาคม 2556 บรเวณ Taim Ecological Reserve ภาคใตของบราซล

20

2-2 กราฟจดความรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 21 2-3 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 23 2-4 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS ประเทศไทย วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 27 2-5 กราฟจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 29 2-6 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 30 2-7 ก าหนดชวงวนประกาศหามเผาในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2561 31 2-8 กราฟจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2561 ชวงวนประกาศหามเผา 32 2-9 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา 2561 33 3-1 แผนทพนทเผาไหมสะสม บรเวณ 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 35 3-2 กราฟเปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงเดอนมกราคม - พฤษภาคม

ป 2560 - 2561 วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8 37

3-3 แผนทเปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม ชวงเดอนมกราคม - พฤษภาคม ป 2560 - 2561 วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8

38

4-1 ชวงเวลา 60 วน ทเสยงตอการเผาไหม ในป 2562 วเคราะหดวยขอมลจดความรอนสะสม ระหวางป 2552 - 2561

42

5.1 ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด 44 6.1 ภาพประกอบการฝกอบรม จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน ระดบจงหวด 49

ง


สำรบญตำรำง

ตำรำงท หนำ 1-1 จดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

(รายเดอน) 1

1-2 เปรยบเทยบจดความรอนสะสมยอนหลง 5 ประเทศ ระหวางป 2559 - 2561 5 1-3 จ านวนจดความรอนสะสมทงประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 6 1-4 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 9 1-5 ชวงวนประกาศหามเผา พนท 9 จงหวดภาคเหนอป 2559 2560 และ 2561 12 1-6 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา 13 1-7 เปรยบเทยบจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงประกาศหามเผา

ระหวางป 2560 - 2561 15

1-8 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ กอน ระหวาง และหลง ชวงวนประกาศหามเผา 17 1-9 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางป 2557 - 2561 18 1-10 คาดการณจ านวนจดความรอนสะสม ป 2562 จากขอมลสถตจดความรอนยอนหลง 5 ป 19 2-1 จดความรอนสะสม VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

(รายเดอน) 21

2-2 จดความรอนสะสมประเทศไทย จากดาวเทยมระบบ VIIRS วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

24

2-3 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 28 2-4 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา 32 3-1 พนทเผาไหมสะสม บรเวณ 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8 34

3-2 เปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2560 - 2561 37 4-1 คาเฉลยจดความรอนสะสมประเทศไทย ชวงเดอนมกราคม - เมษายน

ระหวางป 2552 – 2561 39

5-1

การฝกอบรมเรอง “ระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปาหมอกควน” (Forest Fire Application)ระดบจงหวด

43

6-1 รายการฝกอบรม จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน 47

1


1. สถตจดควำมรอน (Hotspot) จำกดำวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS ป 2561 ขอมลจดความรอน (Hotspot) จากดาวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS ยงคงน ามาใชอยาง

ตอเนองเพอการตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนทเกดขนเปนประจ าทกป ซงในป 2561 น สทอภ. ไดด าเนนการวเคราะหจดความรอนดงกลาวรวมกบชนขอมลภมสารสนเทศจากหนวยงานทเกยวของ และรายงานผลการวเคราะหไปยงศนย War Room ไฟปาและหมอกควน ประจ า 9 จงหวดภาคเหนอ รวมถงการรายงานผานทางเวบไซต http://fire.gistda.or.th และโมบายแอปพลเคชน Forest Fire Monitoring โดยชดขอมลประกอบดวยรายละเอยดตาง ๆ ดงน

1.1. จดควำมรอน 5 ประเทศ

ขอมลจากดาวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS สามารถบนทกขอมลเปนบรเวณกวางครอบคลมพนทประเทศไทยและประเทศเพอนบาน ไดแก เมยนมาร ลาว กมพชา และเวยดนาม รวมทงสน 5 ประเทศ ซงสามารถน ามาใชในการตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนขามประเทศไดเปนอยางด

1.1.1. จดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 การตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควน 5 ประเทศในเดอนมกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน

และพฤษภาคม ของป 2561 ทประมวลผลและวเคราะหจากขอมลดาวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS พบวาจดความรอนสะสมตลอดชวง 5 เดอน ประเทศเมยนมาร มจดความรอนมากทสด จ านวน 41,204 จด และ ประเทศเวยดนามมจดความรอนนอยทสด จ านวน 9,593 จด โดยชวงเดอนมนาคม มจ านวนจดความรอนสะสมสงสดใน 3 ประเทศ คอ เมยนมาร จ านวน 21,687 จด ประเทศไทย จ านวน 5,098 จด และเวยดนาม จ านวน 3,070 จด แตประเทศกมพชามจ านวนจดความรอนสะสมสงสดในเดอนกมภาพนธ จ านวน 10,821 จด และประเทศลาว จ านวนจดความรอนสะสมสงสดในเดอนเมษายน จ านวน 14,333 จดรายละเอยดเพมเตมดงตารางท 1-1 และ ภาพท 1-1 ถง ภาพท 1-2

ตำรำงท 1-1 จดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 (รายเดอน)

เดอน จดควำมรอน 5 ประเทศ (จด)

รวมทงหมด ไทย เมยนมำร ลำว กมพชำ เวยดนำม

มกราคม 2,167 1,433 856 6,128 593 11,177 กมภาพนธ 3,878 5,274 2,372 10,821 1,626 23,971 มนาคม 5,098 21,687 8,645 4,741 3,070 43,241 เมษายน 3,143 12,326 14,333 1,253 2,908 33,963 พฤษภาคม 279 484 1,211 163 1,396 3,533 รวมทงหมด 14,565 41,204 27,417 23,106 9,593 115,885

หมายเหต จ านวนจดความรอนประมวลผลและวเคราะหจากแนวการถายภาพขอมลดาวเทยมระบบ MODIS ในแตละชวงเวลาของแตละวน

2


ภำพท 1-1 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

จดควำมรอนสะสม 5 ประเทศ พบวา มจดความรอนสะสมจ านวน 115,885 จด ซงมคาสงสดใน

เดอนมนาคม จ านวน 43,241 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 33,963 จด เดอนกมภาพนธ จ านวน 23,971 จด เดอนมกราคม จ านวน 11,177 จด และเดอนพฤษภาคม จ านวน 3,533 จด ตามล าดบ

ประเทศเมยนมำร พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 41,204 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม

จ านวน 21,687 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 12,326 จด เดอนกมภาพนธ จ านวน 5,274 จด เดอนมกราคม จ านวน 1,433 จด และเดอนพฤษภาคม จ านวน 484 จด ตามล าดบ ประเทศลำว พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 27,417 จด ซงมคาสงสดในเดอนเมษายน จ านวน

14,333 จด รองลงมาเปนเดอนมนาคม จ านวน 8,645 จด เดอนกมภาพนธ จ านวน 2,372 จด เดอนพฤษภาคม จ านวน 1,211 จด และเดอนมกราคม จ านวน 856 จด ตามล าดบ

ประเทศกมพชำ พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 23,106 จด ซงมคาสงสดในเดอนกมภาพนธ

จ านวน 10,821 จด รองลงมาเปนเดอนมกราคม จ านวน 6,128 จด เดอนมนาคม จ านวน 4,741 จด เดอนเมษายน 1,253 จด และเดอนพฤษภาคม จ านวน 163 จด ตามล าดบ

0

5,000

10,000

15,000

20,000

25,000

มกรำคม กมภำพนธ มนำคม เมษำยน พฤษภำคม

จดคว

ำมรอ

นสะส

ม (จ

ด)

เดอน

จดควำมรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวำงวนท 1 มกรำคม - 31 พฤษภำคม 2561

ไทย เมยนมำร ลำว กมพชำ เวยดนำม

3


ประเทศไทย พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 14,565 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม จ านวน 5,098 จด รองลงมาเปนเดอนกมภาพนธ จ านวน 3,878 จด เดอนเมษายน จ านวน 3,143 จด เดอนมกราคม จ านวน 2,167 จด และเดอนพฤษภาคม จ านวน 279 จด ตามล าดบ

ประเทศเวยดนำม พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 9,593 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม จ านวน 3,070 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 2,908 จด เดอนกมภาพนธ จ านวน 1,626 จด เดอนพฤษภาคม 1,396 จด และเดอนมกราคม จ านวน 593 จด ตามล าดบ

4


ภำพท 1-2 แผนทจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

5


1.1.2. เปรยบเทยบจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางป 2559 2560 และ 2561

เมอเปรยบเทยบสถตจดความรอนสะสมระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม ยอนหลง 3 ป (2559 – 2561) พบวา จ านวนจดความรอนพนทประเทศไทยและประเทศเพอนบานลดลงอยางตอเนอง โดยในป 2559 เกดจดความรอนสะสมทงประเทศสงทสด รองลงมาคอป 2560 และป 2561 ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 1-2 และภาพท 1-3

ตำรำงท 1-2 เปรยบเทยบจดความรอนสะสมยอนหลง 5 ประเทศ ระหวางป 2559 - 2561

ประเทศ จ ำนวนจดควำมรอนสะสม (จด)

ป 2559 ป 2560 ป 2561 ไทย 27,657 16,006 14,565 เมยนมาร 50,273 48,041 41,204 ลาว 43,077 28,496 27,417 กมพชา 34,968 20,890 23,106 เวยดนาม 15,212 8,867 9,593 รวมทงหมด 171,187 122,300 115,885

หมายเหต จ านวนจดความรอนประมวลผลและวเคราะหจากแนวการถายภาพขอมลดาวเทยมระบบ MODIS ในแตละชวงเวลาของแตละวน

ภำพท 1-3 กราฟเปรยบเทยบจดความรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวางป 2559 - 2561

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

ป 2559 ป 2560 ป 2561

จดคว

ำมรอ

นสะส

ม (จ

ด)

ป พ.ศ.

จดควำมรอนสะสม 5 ประเทศ ระหวำงป 2559 - 2561

ไทย เมยนมำร ลำว กมพชำ เวยดนำม

6


1.2. จดควำมรอนทงประเทศ จำกดำวเทยมระบบ MODIS 1.2.1. จดความรอนสะสมทงประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561

การตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนรายวน พนทประเทศไทยระหวางวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 จากขอมลดาวเทยม TERRA และ AQUA ระบบ MODIS พบจดความรอนสะสมทงประเทศจ านวน 14,565 จด โดยสวนใหญเกดจดความรอนสะสมสงสดในพนทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จ านวน 5,085 จด ภาคเหนอตอนบน จ านวน 3,519 จด ภาคเหนอตอนลาง จ านวน 3,416 จด ตามล าดบ หากวเคราะหแยกตามการใชประโยชนทดน ปรากฏจดความรอนสะสมสงสดในพนทเกษตร จ านวน 4,966 จด รองลงมาเปนพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 3,353 จด พนทปาอนรกษ จ านวน 2,808 จด เขต สปก. จ านวน 1,786 จด ชมชนและอน ๆ จ านวน 1,393 จด และพนทรมทางหลวง (50 เมตร) จ านวน 259 จด ตามล าดบ รายละเอยดดงตารางท 1-3

ตำรำงท 1-3 จ านวนจดความรอนสะสมทงประเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

ภำค จงหวด

กำรใชประโยชนทดน รวม

ทงหมด ปำอนรกษ ปำสงวนแหงชำต

เขต สปก.

พนทเกษตร

พนทรม ทำงหลวง (50เมตร)

ชมชนและอน ๆ

ภำคเหนอ (ตอนบน)

เชยงราย 70 103 12 33 1 7 226

เชยงใหม 285 295 19 13 5 33 650

นาน 217 295 6 16 2 10 546

พะเยา 43 25 2 11 1 4 86

แพร 34 145 12 26 1 17 235

แมฮองสอน 538 324 1 12 1 39 915

ล าปาง 119 211 35 33 1 30 429

ล าพน 104 109 5 18 2 20 258

อตรดตถ 28 68 16 44 3 15 174

ภำคเหนอ (ตอนลำง)

ก าแพงเพชร 25 55 102 88 4 30 304

ตาก 519 734 33 55 2 34 1,377

นครสวรรค 12 5 78 269 8 64 436

พจตร 0 0 20 199 5 10 234

พษณโลก 32 105 7 125 6 30 305

เพชรบรณ 41 129 74 118 9 30 401

สโขทย 14 27 41 92 1 38 213

อทยธาน 11 24 49 43 6 13 146

ภำคกลำง กรงเทพมหานคร 0 0 0 3 17 2 22

7









ชยนาท 0 2 12 69 6 12 101

นนทบร 0 0 0 3 4 2 9

ปทมธาน 0 0 0 14 17 24 55

พระนครศรอยธยา 0 0 2 118 9 23 152

ลพบร 6 52 38 160 7 28 291

สมทรปราการ 0 0 0 2 3 11 16

สระบร 0 2 6 38 2 18 66

สงหบร 0 0 0 35 1 2 38

อางทอง 0 0 0 30 1 0 31

ภำค ตะวนออก

จนทบร 1 3 2 7 0 0 13

ฉะเชงเทรา 0 0 8 28 3 28 67

ชลบร 0 1 5 23 3 22 54

ตราด 0 2 2 3 0 1 8

นครนายก 0 0 4 91 6 10 111

ปราจนบร 3 0 9 113 2 37 164

ระยอง 0 2 2 24 1 17 46

สระแกว 2 24 87 36 2 7 158

ภำคตะวนออก เฉยงเหนอ

กาฬสนธ 5 49 46 102 2 7 211

ขอนแกน 33 33 34 189 5 27 321

ชยภม 111 33 91 196 6 77 514

นครพนม 1 26 13 129 6 39 214

นครราชสมา 15 33 122 301 13 58 542

บงกาฬ 13 2 15 21 2 7 60

บรรมย 23 0 63 244 8 24 362

มหาสารคาม 0 5 8 80 3 15 111

มกดาหาร 10 47 7 17 1 7 89

ยโสธร 6 7 9 91 2 6 121

รอยเอด 0 4 139 200 6 52 401

เลย 40 133 14 16 3 10 216

ศรสะเกษ 17 9 24 132 4 12 198

8









สกลนคร 12 15 70 220 8 103 428

สรนทร 1 0 98 159 7 12 277

หนองคาย 9 9 11 31 1 8 69

หนองบวล าภ 9 11 57 35 1 7 120

อ านาจเจรญ 3 5 10 47 2 8 75

อดรธาน 17 16 114 181 5 51 384

อบลราชธาน 59 64 42 165 7 35 372

ภำคใต

กระบ 0 1 4 5 0 1 11

ชมพร 0 0 1 5 0 7 13

ตรง 0 1 9 5 0 0 15

นครศรธรรมราช 0 1 4 9 2 1 17

นราธวาส 1 0 0 3 0 3 7

ปตตาน 0 0 0 4 0 1 5

พงงา 0 0 1 1 0 0 2

พทลง 0 0 1 3 0 0 4

ภเกต 0 0 0 0 0 2 2

ยะลา 0 0 0 2 0 3 5

ระนอง 0 1 0 0 0 1 2

สงขลา 0 0 2 5 1 6 14

สตล 0 0 0 2 0 1 3

สราษฎรธาน 0 7 15 23 1 7 53

ภำคตะวนตก

กาญจนบร 315 65 29 78 4 71 562

นครปฐม 0 0 2 52 2 19 75

ประจวบครขนธ 0 1 0 11 0 4 16

เพชรบร 0 6 0 12 2 11 31

ราชบร 0 4 11 16 3 8 42

สมทรสาคร 0 0 0 2 1 0 3

สพรรณบร 4 23 31 180 9 14 261

รวมทงหมด 2,808 3,353 1,786 4,966 259 1,393 14,565

9


หากตดตามขาวสารทเกยวของกบเหตไฟปาและหมอกควนในประเทศไทย จะพบวาพนทภาคเหนอ เปนภมภาคทไดรบผลกระทบจากปญหาหมอกควนสงสด ซงกอใหเกดมลพษทางอากาศและการลดทศนวสยในการมองเหน สงผลตอสขภาพของคนในพนท การขบขยานพาหนะ และการขน -ลงของเครองบน ทอาจจะสงผลกระทบตอเศรษฐกจและสงคมของภมภาคและประเทศได

1.2.1.1. จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 จดความรอนสะสมในพนท 9 จงหวดในชวง 5 เดอน ตนป 2561 ปรากฏจดความรอนรวมทงสน

4,722 จด โดยพบมากทสดทจงหวดตาก แมฮองสอน เชยงใหม นาน ล าปาง ล าพน แพร เชยงราย และพะเยา ตามล าดบ หากวเคราะหแยกตามการใชประโยชนทดน ปรากฏจดความรอนสะสมสงสดในพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 2,241 จด รองลงมาเปนพนทปาอนรกษ จ านวน 1,929 จด พนทเกษตร จ านวน 217 จด ชมชนและอน ๆ จ านวน 194 จด เขต สปก. จ านวน 125 จด และพนทรมทางหลวง (50 เมตร) จ านวน 16 จด ตามล าดบ รายละเอยดดงตารางท 1-4 ภาพท 1-4 และภาพท 1-5 ตำรำงท 1-4 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561

จงหวด


ทงหมด ปำ

อนรกษ ปำสงวนแหงชำต



พนทรมทำงหลวง

(50 เมตร)


ตาก 519 734 33 55 2 34 1,377 แมฮองสอน 538 324 1 12 1 39 915 เชยงใหม 285 295 19 13 5 33 650 นาน 217 295 6 16 2 10 546 ล าปาง 119 211 35 33 1 30 429 ล าพน 104 109 5 18 2 20 258 แพร 34 145 12 26 1 17 235 เชยงราย 70 103 12 33 1 7 226 พะเยา 43 25 2 11 1 4 86 รวมทงหมด 1,929 2,241 125 217 16 194 4,722

10


ภำพท 1-4 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

ปำอนรกษ


ปำสงวนแหงชำต

พนทรมทำงหลวง (50 เมตร)


ชมชนและอนๆ

11


ภำพท 1-5 แผนทแสดงต าแหนงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

12


1.2.1.2. จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอชวงวนประกาศหามเผา

จากการตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนในชวง 5 ปทผานมา หนงในมาตรการทภาครฐและหนวยงานในพนทน ามาใชในการบรหารจดการเชงพนทคอ การประกาศชวงวนหามเผาในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ โดยพจารณาจากระดบปรมาณเชอเพลงและชวงเวลาการท าเกษตรกรรมในพนท รวมถงสถตจดความรอนยอนหลง ซงในป 2561 นผวาราชการจงหวดและหนวยงานในพนท 9 จงหวดภาคเหนอประกาศชวงวนหามเผาตงแตเดอนกมภาพนธ-เมษายน 2561 ดงตารางท 1-5 ซงมจดความรอนสะสมรวมทงสน 2,288 จด โดยพบมากทสดทจงหวดแมฮองสอน ตาก ล าปาง นาน เชยงใหม ล าพน แพร พะเยา และเชยงราย ตามล าดบ หากวเคราะหแยกตามการใชประโยชนทดน ปรากฏจดความรอนสะสมสงสดในพนทปาอนรกษ จ านวน 1,145 จด รองลงมาเปนพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 960 จด ชมชนและอน ๆ จ านวน 96 จด พนทเกษตร จ านวน 50 จด เขต สปก. จ านวน 34 จด และพนทรมทางหลวง (50 เมตร) จ านวน 3 จด ตามล าดบ รายละเอยดดงตารางท 1-6 และภาพท 1-6

ตำรำงท 1-5 ชวงวนประกาศหามเผา พนท 9 จงหวดภาคเหนอป 2559 2560 และ 2561

จงหวด ป 2559 ป 2560 ป 2561

ชวงวนประกาศหามเผา ชวงวนประกาศหามเผา ชวงวนประกาศหามเผา แมฮองสอน 1 ม.ค. - 29 เม.ย. 1 ม.ค. - 30 เม.ย. 1 ม.ค. - 30 เม.ย. ตาก 14 ก.พ. - 14 เม.ย. 14 ก.พ. - 14 เม.ย. 10 ก.พ. - 10 เม.ย ล าปาง 1 ก.พ. - 31 ม.ค. 1 ก.พ. - 30 เม.ย. 10 ก.พ. - 10 เม.ย นาน 1 ก.พ. - 31 ม.ค. 15 ก.พ. - 15 เม.ย. 15 ก.พ. - 15 เม.ย. เชยงใหม 16 ก.พ. - 15 เม.ย. 20 ก.พ. - 20 เม.ย. 1 ม.ค. - 20 เม.ย. ล าพน 15 ก.พ. - 14 เม.ย. 15 ก.พ. - 15 เม.ย. 20 ก.พ. - 20 เม.ย. แพร 1 ก.พ. - 30 เม.ย. 15 ก.พ. - 15 เม.ย. 15 ก.พ. - 15 เม.ย. พะเยา 16 ก.พ. - 15 เม.ย. 16 ก.พ. - 16 เม.ย. 16 ก.พ. - 16 เม.ย. เชยงราย 17 ก.พ. - 16 เม.ย. 17 ก.พ. - 17 เม.ย. 12 ก.พ. - 12 เม.ย.

13


ตำรำงท 1-6 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา

จงหวด


ทงหมด ปำอนรกษ


เขต สปก. พนทเกษตร

พนทรมทำงหลวง

(50 เมตร)


แมฮองสอน 481 291 1 9 0 35 817 ตาก 182 135 5 7 0 9 338 ล าปาง 83 156 21 10 0 17 287 นาน 142 124 1 3 0 5 275 เชยงใหม 117 115 1 2 1 10 246 ล าพน 82 52 2 4 1 6 147 แพร 26 76 1 12 0 10 125 พะเยา 23 8 2 0 0 3 36 เชยงราย 9 3 0 3 1 1 17 รวมทงหมด 1,145 960 34 50 3 96 2,288

ภำพท 1-6 กราฟแสดงความแตกตางของจดความรอนในชวงวนประกาศหามเผา พนท 9 จงหวดภาคเหนอ

14


1.2.2. เปรยบเทยบจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผาระหวางป 2559 2560 และ 2561

เมอเปรยบเทยบจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงประกาศหามเผา 60 วนระหวางป 2560 และ 2561 พบวา ป 2560 มจดความรอนสะสมรวมทงสน จ านวน 3,920 จด และป 2561 มจดความรอนสะสมรวมทงสน 2,288 จด มจดความรอนสะสมลดลง 1,632 จด หรอประมาณ 42 เปอรเซนต จากจ านวนจดป 2560 โดยมจ านวนจดความรอนสะสมลดลงทกจงหวด หากเปรยบเทยบจดความรอนสะสมระหวางป 2559 และ 2561 พบวามจดความรอนสะสมลดลง ถง 4,074 จด หรอประมาณ 64 เปอรเซนต จากจ านวนจดป 2559 โดยมจ านวนจดความรอนสะสมลดลงเกอบทกจงหวดยกเวนจงหวดล าพน รายละเอยดดงตารางท 1-7 และภาพท 1-7

ซงนบไดวา ป 2561 เปนปทมจดความรอนสะสมในชวงวนประกาศหามเผานอยทสด โดยมอตราการลดลงของจ านวนจดดงน

- จงหวดเชยงราย มจ านวนจดความรอนสะสมนอยทสด 17 จด ลดลง 2 จด หรอประมาณ 11 เปอรเซนต จากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดพะเยา มจ านวนจดความรอนสะสม 36 จด ลดลง 44 จด หรอประมาณ 55 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดแพร มจ านวนจดความรอนสะสม 125 จด ลดลง 127 จด หรอประมาณ 50 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดล าพน มจ านวนจดความรอนสะสม 147 จด ลดลง 143 จด หรอประมาณ 50 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดเชยงใหม มจ านวนจดความรอนสะสม 246 จด ลดลง 363 จด หรอประมาณ 60 เปอรเซนต จากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดนาน มจ านวนจดความรอนสะสม 275 จด ลดลง 79 จด หรอประมาณ 22 เปอรเซนต จากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดล าปาง มจ านวนจดความรอนสะสม 287 จด ลดลง 353 จด หรอประมาณ 55 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดตาก มจ านวนจดความรอนสะสม 338 จด ลดลง 365 จด หรอประมาณ 52 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

- จงหวดแมฮองสอน มจ านวนจดความรอนสะสม 817 จด ลดลง 156 จด หรอประมาณ 16 เปอรเซนตจากจ านวนจดความรอนสะสมป 2560

15


ตำรำงท 1-7 เปรยบเทยบจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงประกาศหามเผา ระหวางป 2560 – 2561

จงหวด

ป 2559 ป 2560 ป 2561 ควำมแตกตำง

จดควำม รอนสะสม



เปอรเซนตกำรลดลงจำกป 60 ป 59-61 ป 60-61

แมฮองสอน 1,240 973 817 16 -423 -156

ตาก 1,162 703 338 52 -824 -365

ล าปาง 553 640 287 55 -266 -353

นาน 340 354 275 22 -65 -79

เชยงใหม 997 609 246 60 -751 -363

ล าพน 112 290 147 50 35 -143

แพร 724 252 125 50 -599 -127

พะเยา 313 80 36 55 -277 -44

เชยงราย 921 19 17 11 -904 -2

รวมทงหมด 6,362 3,920 2,288 42 -4,074 -1,632

16


ภำพท 1-7 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงประกาศหามเผา 60 วน ป 2559 - 2561

1.2.3. เปรยบเทยบจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ กอนและหลงชวงวนประกาศหามเผา

การเฝาระวงและตดตามสถานการณจดความรอนในชวงกอนและหลงวนประกาศหามเผา แสดงใหเหนถงการเพมและลดจ านวนจดความรอนสะสมตามชวงเวลาดงกลาวยอนหลง 3 ป พบวา 8 จงหวดภาคเหนอ มจ านวนจดความรอนกอนชวงประกาศวนหามเผาเพมขน ยกเวนจงหวดแมฮองสอน สวนจ านวนจดความรอนหลงชวงประกาศวนหามเผา ม 5 จงหวดทมจ านวนจดความรอนสะสมลดลง ไดแก เชยงใหม เชยงราย นาน ล าพน แมฮองสอน และ 4 จงหวดทมจ านวนจดความรอนเพมขน ไดแก ตาก ล าปาง แพร พะเยา ซงผลจากการสรปขางตนอาจจะสะทอนใหเหนถงผลกระทบของปญหาไฟปาและหมอกควนในพนททมความรนแรงมากขนหรอนอยลง โดยอาจจะสอดคลองจากการประเมนน และน าไปสการแกไขปญหาไฟปาและหมอกควนอยางมประสทธภาพมากยงขนในปตอไป

17


ตำรำงท 1-8 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ กอน ระหวาง และหลง ชวงวนประกาศหามเผา

จงหวด

จ ำนวนจดสะสม ป 2559 (จด)



ควำมแตกตำง

กอน ระหวำง หลง กอน ระหวำง หลง กอน ระหวำง หลง ป 59-61 ป 60-61

กอน หลง กอน หลง ตาก 113 1,162 374 66 703 329 287 338 752 174 378 221 423

แมฮองสอน 138 1,240 23 196 973 19 84 817 14 -54 -9 -112 -5 เชยงใหม 281 997 805 121 609 174 282 246 122 1 -683 161 -52 นาน 6 340 831 25 354 218 82 275 189 76 -642 57 -29 ล าปาง 55 553 249 11 640 12 67 287 75 12 -174 56 63 ล าพน 87 112 59 18 290 25 103 147 8 16 -51 85 -17 แพร 10 724 68 14 252 44 55 125 55 45 -13 41 11 เชยงราย 141 921 425 64 19 127 119 17 90 -22 -335 55 -37 พะเยา 30 313 76 7 80 28 19 36 31 -11 -45 12 3 รวม 861 6,362 2,910 522 3,920 976 1,098 2,288 1,336 237 -1574 576 360

1.2.4. เปรยบเทยบจดความรอนสะสม ระหวาง วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม ป 2557 - 2561

เมอเปรยบเทยบจากสถตขอมลจดความรอนสะสมยอนหลง 5 ป พบวา จ านวนจดความรอนสะสม มแนวโนมลดลงอยางตอเนอง โดยเฉพาะอยางยงในชวงป 2560 และ 2561 ดงตารางท 1-9 และภาพท 1-8 ดงน

- ป 2557 มจดความรอนสะสม จ านวน 12,223 จด - ป 2558 มจดความรอนสะสม จ านวน 9,987 จด (ลดลง 18 เปอรเซนตจากป 2557) - ป 2559 มจดความรอนสะสม จ านวน 10,133 จด (เพมขน 1.5 เปอรเซนตจากป 2558) - ป 2560 มจดความรอนสะสม จ านวน 5,418 จด (ลดลง 46 เปอรเซนตจากป 2559) - และป 2561 มจดความรอนสะสม จ านวน 4,722 จด (ลดลง 12 เปอรเซนตจากป 2560)

18


ตำรำงท 1-9 จดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางป 2557 – 2561

จงหวด จ ำนวนจดควำมรอนสะสม (จด)

ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560 ป 2561

ตาก 2,433 1,475 1,649 1,098 1,377 แมฮองสอน 2,407 2,349 1,401 1,188 915 เชยงใหม 2,439 2,068 2,083 904 650 นาน 1,612 1,381 1,177 597 546 ล าปาง 1,046 780 857 663 429 ล าพน 445 359 258 333 258 แพร 529 457 802 310 235 เชยงราย 870 872 1,487 210 226 พะเยา 442 246 419 115 86 รวมทงหมด 12,223 9,987 10,133 5,418 4,722

1.3. จดควำมรอนสะสมทงประเทศ ระหวำงวนท 1 มกรำคม – 31 พฤษภำคม

จากมาตรการจดการไฟปาและหมอกควนของภาครฐและทองถน ความรวมมอของพนองประชาชนในพนท รวมถงนวตกรรมจากเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ และสถตขอมลจดความรอนสะสมยอนหลง 5 ป ระหวางป 2557 – 2561 บรเวณ 9 จงหวดภาคเหนอ สทอภ. ด าเนนการวเคราะหคาดการณจดความรอนสะสม ในชวงวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2562 ดงตารางท 1-10 และภาพท 1-8 ซงคาดวาจะมจดความรอนสะสมในป 2562 เฉลยประมาณ 4,323 จด ลดลงประมาณ 400 จด หรอเพยง 8 เปอรเซนต เมอเทยบกบป 2561 อยางไรกตามแนวโนมของจดความรอนสะสมใน 9 จงหวดภาคเหนอ สงสดไดถง 4,920 จด และลดลงไดต าสด 3,280 จด โดยมงเนนการบรหารจดการไฟปาและหมอกควนในชวงกอนและหลงวนประกาศหามเผาของแตละจงหวด

19


ตำรำงท 1-10 คาดการณจ านวนจดความรอนสะสม ป 2562 จากขอมลสถตจดความรอนยอนหลง 5 ป

จงหวด จ ำนวนจดควำมรอนสะสม (จด)

ป 2557 ป 2558 ป 2559 ป 2560 ป 2561 ป 2562 ตาก 2,433 1,475 1,649 1,098 1,377 1,261 แมฮองสอน 2,407 2,349 1,401 1,188 915 838 เชยงใหม 2,439 2,068 2,083 904 650 595 นาน 1,612 1,381 1,177 597 546 500 ล าปาง 1,046 780 857 663 429 393 ล าพน 445 359 258 333 258 236 แพร 529 457 802 310 235 215 เชยงราย 870 872 1,487 210 226 207 พะเยา 442 246 419 115 86 79 รวมทงหมด 12,223 9,987 10,133 5,418 4,722 4,323

ภำพท 1-8 กราฟแสดงจดความรอนสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางป 2557 - 2562

20


2. สถตจดควำมรอน (Hotspot) จำกดำวเทยมระบบ VIIRS ป 2561 การตรวจวดจดความรอนสะสมดวยเครองตรวจวด Visible Infrared Imaging Radiometer Suite

(VIIRS) ทตดตงบนดาวเทยม Suomi NPP (National Polar-orbiting Partnership) เพอเพมประสทธภาพในการตดตามสถานการณบนพนผวโลกใหดและครอบคลมมากยงขน โดยเฉพาะการเกดจดความรอนสะสม ทง MODIS ทใชงานมาเปนระยะเวลากวา 15 ป และ VIIRS เปนระบบทตดตงบนดาวเทยมทมวงโคจรคลายกน แตมความแตกตางกนในดานความละเอยดของขอมล (Spatial Resolution) โดยระบบ VIIRS ตรวจพบจดความรอนสะสมจากชนขอมลทมรายละเอยด 375 เมตร และ 750 เมตร ตอพกเซล เปนผลใหจ านวนจดความรอนสะสมจากระบบน มจ านวนจดความรอนสะสมมากกวาระบบ MODIS ประมาณ 3 เทา เนองมาจากความสามารถในการตรวจจบจดทมขนาดเลก หรอความรอนต าได ซงความละเอยดทดขนนนจะเปนผลดเพอใชสงเกตการณและเกบรวบรวมขอมล รวมไปถงสามารถน าไปสรางแบบจ าลองเพอคาดการณความเปลยนแปลงหรอพฤตกรรมของไฟไดเปนอยางด มประโยชนตอการตดสนใจบรหารจดการไฟปา และควบคมพนทเกดไฟใหมประสทธภาพเพมขน ดงภาพท 2-1

ในป 2561 สทอภ. เรมรบสญญาณขอมลจากดาวเทยม Suomi NPP ทโคจรผานพนทประเทศไทยวนละ 2 ชวงเวลา คอ ชวง 12.00-14.00 น. และ 00.01-02.00 น. ส าหรบขอมลจดความรอนสะสม (VIIRS active fire hotspots) ยงคงใชโมเดล NASA ซงมพนฐานจาก MODIS collection 4 and 5 active fire algorithm

ภำพท 2-1 แผนทแสดงการเกดไฟ โดยดาวเทยม Aqua ระบบ MODIS 1 กโลเมตร (ซาย), Suomi NPP ระบบ VIIRS 750 เมตร (กลาง) และ 375 เมตร (ดานขวา) เปรยบเทยบพนทถกเผาโดยใช ดาวเทยม Landsat-7 30 เมตร ในวนท 31 มนาคม 2556 บรเวณ Taim Ecological Reserve ภาคใตของบราซล

ทมา : https://earthdata.nasa.gov/earth-observation-data/near-real-ime/firms/viirs--band-active-fire-data

1 กโลเมตร 750 เมตร 375 เมตร

21


2.1 จดควำมรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกรำคม – 31 พฤษภำคม 2561

การตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควน 5 ประเทศ ในเดอนมกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน และพฤษภาคม ของ ป 2561 ทประมวลผลและวเคราะหจากขอมลดาวเทยม Suomi NPP ระบบ VIIRS พบจดความรอนสะสมแสดงผลในตารางท 2-1 และ ภาพท 2-2 ถง ภาพท 2-3

ตำรำงท 2-1 จดความรอนสะสม VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 (รายเดอน)

เดอน จดควำมรอน 5 ประเทศ (จด) รวม

(จด) ไทย เมยนมำร ลำว กมพชำ เวยดนำม มกราคม 9,873 8,168 4,024 26,987 2,463 51,515

กมภาพนธ 21,902 34,583 12,287 64,260 8,623 141,655

มนาคม 41,315 133,242 29,315 28,906 14,533 247,311

เมษายน 23,632 70,998 48,220 8,282 13,666 164,798

พฤษภาคม 2,113 3,929 6,298 969 5,139 18,448

รวมทงหมด 98,835 250,920 100,144 129,404 44,424 623,727

ภำพท 2-2 กราฟจดความรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

0

20,000

40,000

60,000

80,000

100,000

120,000

140,000

มกรำคม กมภำพนธ มนำคม เมษำยน พฤษภำคม

จดคว

ำมรอ

นสะส

ม (จ

ด)

เดอน

จดควำมรอน VIIRS 5 ประเทศ ระหวำงวนท 1 มกรำคม - 31 พฤษภำคม 2561

เวยดนำม เมยนมำร กมพชำ ลำว ไทย

22


จดควำมรอน VIIRS 5 ประเทศ พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 623,727 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม จ านวน 247,311 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 164,798 จด เดอนกมภาพนธ จ านวน 141,655 จด เดอนมกราคม จ านวน 51,515 จด และเดอนพฤษภาคม จ านวน 18,448 จด ตามล าดบ

ประเทศไทย พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 98,835 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม จ านวน

41,315 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 23,632 จด เดอนกมภาพนธ 21,902 จด เดอนมกราคม 9,873 จด และ เดอนพฤษภาคม จ านวน 2,113 จด ตามล าดบ

ประเทศเมยนมำร พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 250,920 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม

จ านวน 133,242 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 70 ,998 จด เดอนกมภาพนธ 34 ,583 จด เดอนมกราคม 8,168 จด และ เดอนพฤษภาคม จ านวน 3,929 จด ตามล าดบ

ประเทศลำว พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 100,144 จด ซงมคาสงสดในเดอนเมษายน จ านวน

48,220 จด รองลงมาเปนเดอนมนาคม จ านวน 29,315 จด เดอนกมภาพนธ 12,287 จด เดอนพฤษภาคม 6,298 จด และ เดอนมกราคม จ านวน 4,024 จด ตามล าดบ

ประเทศกมพชำ พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 129,404 จด ซงมคาสงสดในเดอนกมภาพนธ

จ านวน 64,260 จด รองลงมาเปนเดอนมนาคม จ านวน 28,906 จด เดอนมกราคม 26,987 จด เดอนเมษายน 8,282 จด และ เดอนพฤษภาคม จ านวน 969 จด ตามล าดบ

ประเทศเวยดนำม พบวา มจดความรอนสะสม จ านวน 44 ,424 จด ซงมคาสงสดในเดอนมนาคม

จ านวน 14,533 จด รองลงมาเปนเดอนเมษายน จ านวน 13,666 จด เดอนกมภาพนธ 8,623 จด เดอนพฤษภาคม 5,139 จด และ เดอนมกราคม จ านวน 2,463 จด ตามล าดบ

23


ภำพท 2-3 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 5 ประเทศ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

24


2.2 จดควำมรอน VIIRS ประเทศไทย วนท 1 มกรำคม – 31 พฤษภำคม 2561

การตดตามสถานการณไฟปาและหมอกควนปกคลมพนทประเทศไทย รายวน ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 จากขอมลดาวเทยม Suomi NPP ระบบ VIIRS พบจดความรอนสะสม ในประเทศไทยจ านวน 98,835 จด เกดจดความรอนสะสมสงสดในพนทเกษตร จ านวน 28,484 จด รองลงมาเปนปาสงวนแหงชาต จ านวน 25,971 จด ปาอนรกษ จ านวน 24,880 จด เขต สปก. จ านวน 10,018 จด ชมชนและอน ๆ จ านวน 8,407 จด และพนทรมทางหลวง (50 เมตร) จ านวน 1,075 จดตามล าดบ ดงรายละเอยดทแสดงในตารางท 2-2 และภาพท 2-4 ตำรำงท 2-2 จดความรอนสะสมประเทศไทย จากดาวเทยมระบบ VIIRS วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561


กำรใชประโยชนทดน รวม (จด)



เขตสปก.


พนทรมทำงหลวง(50เมตร)


เหนอ

แมฮองสอน 5,089 3,075 2 96 8 254 8,524

เชยงใหม 3,216 2,714 199 126 11 230 6,496

ล าปาง 1,553 2,370 314 187 11 397 4,832

นาน 1,305 1,318 33 115 5 72 2,848

ล าพน 1,078 982 35 113 10 103 2,321

แพร 365 1,180 70 137 5 113 1,870

อตรดตถ 430 570 118 324 16 161 1,619

เชยงราย 360 560 59 180 55 1,214

พะเยา 315 123 20 111 2 23 594

ตะวนตก

ตาก 4,565 5,666 350 338 17 218 11,154

กาญจนบร 2,282 443 149 452 18 496 3,840

ราชบร 2 5 27 80 6 59 179

ประจวบครขนธ 6 8 11 39 3 30 97

เพชรบร 7 23 2 47 2 15 96

กลาง

นครสวรรค 99 57 391 1,655 63 467 2,732

เพชรบรณ 320 853 437 736 21 179 2,546

พษณโลก 332 685 45 801 22 232 2,117

ก าแพงเพชร 325 435 584 553 17 114 2,028

ลพบร 47 355 208 903 25 133 1,671

สโขทย 239 344 253 531 11 232 1,610

25






เขตสปก.




พจตร 0 1 93 1,406 34 59 1,593

สพรรณบร 25 75 98 755 46 72 1,071

สระบร 5 159 29 181 29 501 904

อทยธาน 113 207 232 234 10 66 862

พระนครศรอยธยา 0 0 4 558 24 56 642

ชยนาท 00 6 24 508 19 50 607

นครนายก 1 0 39 472 15 47 574

นครปฐม 0 0 7 197 11 27 242

ปทมธาน 0 0 13 112 37 59 221

อางทอง 0 0 0 162 5 31 198

สงหบร 0 0 0 171 11 13 195

กรงเทพมหานคร 0 0 0 32 34 19 85

นนทบร 0 0 0 21 11 5 37

สมทรปราการ 0 0 0 12 9 16 37

สมทรสาคร 0 0 0 5 2 3 10

สมทรสงคราม 0 0 0 1 0 0 1

ตะวนออก

สระแกว 29 149 278 211 11 31 709

ปราจนบร 14 0 29 513 22 99 677

ชลบร 5 9 30 93 35 106 278

ฉะเชงเทรา 0 3 38 161 12 35 249

ระยอง 0 8 4 92 4 114 222

จนทบร 3 33 8 36 1 13 94

ตราด 2 1 9 14 1 10 37

ตะวนออก เฉยงเหนอ

นครราชสมา 98 195 654 2,279 60 316 3,602

ชยภม 627 166 506 1,055 42 499 2,895

อบลราชธาน 507 364 255 867 25 249 2,267

สกลนคร 159 143 392 977 21 513 2,205

อดรธาน 196 144 586 899 27 266 2,118

รอยเอด 10 19 718 1,052 28 218 2,045

ขอนแกน 283 221 234 1,009 50 231 2,028

บรรมย 60 6 309 1,387 25 133 1,920

26






เขตสปก.




เลย 317 1,026 106 155 5 51 1,660

สรนทร 19 9 644 851 16 56 1,595

กาฬสนธ 103 279 212 603 11 78 1,286

นครพนม 6 135 88 641 14 245 1,129

ศรสะเกษ 104 42 117 754 17 90 1,124

มหาสารคาม 0 15 47 503 13 102 680

ยโสธร 21 39 64 513 10 23 670

หนองบวล าภ 61 92 249 166 3 79 650

มกดาหาร 70 270 33 86 8 29 496

หนองคาย 27 58 62 199 7 55 408

อ านาจเจรญ 14 51 43 222 5 39 374

บงกาฬ 31 8 68 113 3 41 264

ใต

สราษฎรธาน 5 148 154 222 11 28 568

นครศรธรรมราช 4 35 42 101 0 13 195

กระบ 0 17 81 61 0 3 162

ตรง 3 22 51 71 6 5 158

สงขลา 17 7 12 90 6 6 138

ชมพร 2 7 24 30 2 7 72

พงงา 1 11 11 25 1 4 53

สตล 0 14 3 31 1 1 50

ยะลา 0 4 22 0 4 30

พทลง 0 4 6 6 0 1 17

นราธวาส 3 1 2 6 1 3 16

ปตตาน 0 1 12 0 3 16

ระนอง 0 1 3 3 1 0 8

ภเกต 0 0 0 2 0 1 3

รวมทงหมด 24,880 25,971 10,018 28,484 1,075 8,407 98,835

27


ภำพท 2-4 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS ประเทศไทย วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561

28


2.3 จดควำมรอน VIIRS 9 จงหวดภำคเหนอ วนท 1 มกรำคม – 31 พฤษภำคม 2561

สถานการณไฟปาและหมอกควน ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ พบวามจ านวนจดความรอนสะสมดาวเทยม Suomi NPP ระบบ VIIRS รวมทงสนจ านวน 39,853 จด เกดจดความรอนสะสมสงสด ในพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 17,988 จด รองลงมาเปนพนทปาอนรกษ จ านวน 17,846 จด ชมชนและอนๆ จ านนวน 1,465 จด พนทเกษตร จ านวน 1,403 จด และเขต สปก. จ านวน 1,082 จด พนทรมทางหลวง (50 เมตร) จ านวน 69 จด ตามล าดบ โดยพบมากทสดทจงหวด ตาก แมฮองสอน เชยงใหม ล าปาง นาน ล าพน แพร เชยงราย และพะเยา ตามล าดบ ดงตารางท 2-3 ภาพท 2-5 และภาพท 2-6

ตำรำงท 2-3 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561

จงหวด

กำรใชประโยชนทดน

รวม(จด) ปำอนรกษ


เขต สปก. พนทเกษตร

พนทรมทำงหลวง (50 เมตร)


ตาก 4,565 5,666 350 338 17 218 11,154 แมฮองสอน 5,089 3,075 2 96 8 254 8,524 เชยงใหม 3,216 2,714 199 126 11 230 6,496 ล าปาง 1,553 2,370 314 187 11 397 4,832 นาน 1,305 1,318 33 115 5 72 2,848 ล าพน 1,078 982 35 113 10 103 2,321 แพร 365 1,180 70 137 5 113 1,870 เชยงราย 360 560 59 180 0 55 1,214 พะเยา 315 123 20 111 2 23 594 รวมทงหมด 17,846 17,988 1,082 1,403 69 1,465 39,853

29


ภำพท 2-5 กราฟจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561

0 2,000 4,000 6,000 8,000 10,000 12,000

ตำก

แมฮองสอน

เชยงใหม

ล ำปำง

นำน

ล ำพน

แพร

เชยงรำย

พะเยำ

จ านวนจดความรอน (จด)

จงหว

ด

จดควำมรอน VIIRS 9 จงหวดภำคเหนอระหวำงวนท 1 มกรำคม ถง 31 พฤษภำคม 2561

ปำอนรกษ ปำสงวนแหงชำต เขต สปก. พนทเกษตร พนทรมทำงหลวง (50 เมตร) ชมชนและอนๆ

30


ภำพท 2-6 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

31


2.4 จดควำมรอน VIIRS 9 จงหวดภำคเหนอ ชวงวนประกำศหำมเผำ สถานการณไฟปาและหมอกควนจากดาวเทยม Suomi NPP ระบบ VIIRS ชวงวนประกาศหาม

เผา ป 2561 ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ดงภาพท 2-7 พบวามจ านวนจดความรอนสะสม รวมทงสน 23,824 จด เกดจดความรอนสะสมสงสด ในพนทปาอนรกษ จ านวน 12 ,618 จด รองลงมาเปนพนทปาสงวนแหงชาต จ านวน 9,743 จด ชมชนและอนๆ จ านวน 881 จด พนทเกษตร 299 จด เขต สปก. จ านวน 260 จด และพนทรมทางหลวง 23 จด ตามล าดบ โดยพบมากทสดทจงหวดแมฮองสอน รองลงมาเปนจงหวดตาก ล าปาง เชยงใหม นาน ล าพน แพร พะเยา และเชยงราย ตามล าดบ ดงแสดงในตารางท 2-4 และภาพท 2-8 ถงภาพท 2-9

ภำพท 2-7 ก าหนดชวงวนประกาศหามเผาในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2561

32


ตำรำงท 2-4 จดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา

จงหวด

ประเภทกำรใชประโยชนทดน รวม (จด)





พนท รมทำงหลวง (50 เมตร)


แมฮองสอน 4,618 2,901 0 65 7 247 7,838 ตาก 2,300 1,640 64 38 1 55 4,098 ล าปาง 1,311 1,957 145 62 4 295 3,774 เชยงใหม 1,823 1,173 16 37 1 106 3,156 นาน 1,064 624 3 29 5 54 1,779 ล าพน 935 571 10 34 5 37 1,592 แพร 322 800 15 28 0 69 1,234 พะเยา 226 61 6 3 0 14 310 เชยงราย 19 16 1 3 0 4 43

รวมทงหมด 12,618 9,743 260 299 23 881 23,824

ภำพท 2-8 กราฟจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2561 ชวงวนประกาศหามเผา

7,838

4,098 3,7743,156

1,779 1,592 1,234310 43

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

แมฮองสอน1มค-30เมย

ตำก10กพ-10เมย

ล ำปำง10กพ-10เมย

เชยงใหม1มค-20เมย

นำน15กพ-15เมย

ล ำพน20กพ-20เมย

แพร15กพ-15เมย

พะเยำ16กพ-16เมย

เชยงรำย12กพ-12เม.ย

จดควำมรอน VIIRS 9 จงหวดภำคเหนอ ป 2561(ชวงวนประกำศหำมเผำ)จ ำนวนจดควำมรอน

จงหวด

รวม 9 จงหวด 23,824 จด

33


ภำพท 2-9 แผนทต าแหนงจดความรอน VIIRS 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงวนประกาศหามเผา 2561

34


3. สถตพนทเผำไหม (Burnt Scar) จำกดำวเทยม Landsat-8 ป 2561 3.1 พนทเผำไหม 9 จงหวดภำคเหนอจำกดำวเทยม Landsat-8 วนท 1 มกรำคม - 31 พฤษภำคม 2561

ผลการวเคราะหพนทเผาไหมสะสมจากขอมลดาวเทยม Landsat-8 ระหวางวนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561 พบวา 9 จงหวดภาคเหนอมพนทเผาไหมสะสมรวมทงสน 5,525,244 ไร โดยพบมากทสดจงหวดแมฮองสอน ตาก เชยงใหม ล าปาง นาน แพร ล าพน เชยงราย และพะเยา ตามล าดบ หากวเคราะหแยกตามการใชประโยชนทดน สวนใหญมการเผาไหมในพนทปาสงวนแหงชาต รองลงมาเปนพนทปาอนรกษ พนทเกษตร ชมชนและอนๆ เขตสปก. และพนทรมทางหลวง 50 เมตร ตามล าดบ รายละเอยดดงตารางท 3-1 และ ภาพท 3-1

ตำรำงท 3-1 พนทเผาไหมสะสม บรเวณ 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8

จงหวด

กำรใชประโยชนทดน

รวม (ไร) ปำอนรกษ


เขตสปก. พนทเกษตร



แมฮองสอน 1,073,059 801,227 931 31,467 1,957 43,480 1,952,122 ตาก 469,450 632,469 38,234 53,428 1,624 32,409 1,227,614 เชยงใหม 486,566 358,464 26,101 6,964 1,002 24,882 903,978 ล าปาง 125,309 329,277 48,774 23,182 880 37,717 565,140 นาน 137,556 124,458 3,380 13,946 946 7,110 287,395 แพร 55,788 99,045 7,606 11,561 331 15,514 189,845 ล าพน 71,456 86,326 1,969 7,741 408 9,024 176,924 เชยงราย 27,341 50,407 10,538 35,369 374 3,663 127,692 พะเยา 44,454 12,786 3,200 30,884 405 2,804 94,533 รวมทงหมด 2,490,981 2,494,459 140,732 214,544 7,926 176,602 5,525,244

35


ภำพท 3-1 แผนทพนทเผาไหมสะสม บรเวณ 9 จงหวดภาคเหนอ วนท 1 มกราคม - 31 พฤษภาคม 2561

36


3.2 เปรยบเทยบพนทเผำไหม 9 จงหวดภำคเหนอ ป 2560 - 2561 วเครำะหจำกขอมลดำวเทยม Landsat-8

เมอเปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ระหวางป พ.ศ. 2560 - 2561 พบวา ป พ.ศ. 2560 มพนทเผาไหมสะสม 7,871,516 ไร พ.ศ. 2561 มพนทเผาไหมสะสม 5,525,244 ไร โดยมพนทเผาไหมสะสมลดลง 2,346,272 ไร คดเปน 3.56 เปอรเซนต รายละเอยดดงตารางท 3-2 ภาพท 3-2 ภาพท 3-3 และสามารถอธบายได ดงน

จงหวดทมพนทเผาไหมสะสมลดลง ไดแก

จงหวดแมฮองสอน พนทเผาไหมสะสมลดลง 1.97 เปอรเซนต จงหวดตาก พนทเผาไหมสะสมลดลง 4.63 เปอรเซนต จงหวดล าปาง พนทเผาไหมสะสมลดลง 10.2 เปอรเซนต จงหวดล าพน พนทเผาไหมสะสมลดลง 13.74 เปอรเซนต จงหวดนาน พนทเผาไหมสะสมลดลง 3.53 เปอรเซนต จงหวดแพร พนทเผาไหมสะสมลดลง 4.17 เปอรเซนต จงหวดพะเยา พนทเผาไหมสะสมลดลง 4.5 เปอรเซนต

จงหวดทมพนทเผาไหมสะสมเพมขน ไดแก จงหวดเชยงใหม พนทเผาไหมสะสมเพมขน 0.68 เปอรเซนต จงหวดเชยงราย พนทเผาไหมสะสมเพมขน 0.16 เปอรเซนต

37


ตำรำงท 3-2 เปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ป 2560 - 2561

จงหวด พนทจงหวด

(ไร)

ป พ.ศ. 2560 ป พ.ศ. 2561 ควำมแตกตำง

พนท เผำไหม (ไร)

เปอรเซนต (ของพนทจงหวด)

พนทเผำไหม (ไร)

เปอรเซนต (ของพนทจงหวด)

พนท เผำไหม (ไร)

เปอรเซนต (เทยบกบป

2560)

แมฮองสอน 7,987,861 2,109,828 26.41 1,952,122 24.44 -157,706 -1.97

ตาก 10,814,903 1,728,624 15.98 1,227,614 11.35 -501,010 -4.63

เชยงใหม 13,775,691 810,733 5.89 903,978 11.58 93,245 0.68

ล าปาง 7,805,191 1,361,044 17.44 565,140 4.10 -795,905 -10.20

นาน 7,601,930 556,097 7.32 287,395 2.50 -268,702 -3.53

แพร 4,051,936 358,866 8.86 189,845 4.37 -169,021 -4.17

ล าพน 2,799,012 561,384 20.06 176,924 10.27 -384,460 -13.74

เชยงราย 7,236,002 116,271 1.61 127,692 1.31 11,421 0.16

พะเยา 3,867,363 268,669 6.95 94,533 3.30 -174,136 -4.50

รวมทงหมด 65,939,889 7,871,516 11.94 5,525,244 8.38 -2,346,272 -3.56

ภำพท 3-2 กราฟเปรยบเทยบพนทเผาไหมสะสม 9 จงหวดภาคเหนอ ชวงเดอนมกราคม - พฤษภาคม

ป 2560 - 2561 วเคราะหจากขอมลดาวเทยม Landsat-8

38


ภ

ำพท

3-3

แผน

ทเปร

ยบเท

ยบพน

ทเผา

ไหมส

ะสม

ชวงเด

อนมก

ราคม

- พฤ

ษภาค

ม ป

2560

- 25

61

วเค

ราะห

จากข

อมลด

าวเท

ยม L

ands

at-8

39


4. ก ำหนดชวงเวลำเสยงตอกำรเผำ 60 วน ป 2562 สทอภ. ไดน าขอมลจดความรอนสะสมยอนหลง 10 ป ในชวงเดอนมกราคม - เดอนเมษายน ระหวาง ป พ.ศ. 2552 – 2561 มาหาคาเฉลย เพอเปนขอพจารณาในการก าหนดเปนชวงหามเผา ประมาณ 8 สปดาหหรอ 2 เดอน ซงมโอกาสเกดจดความรอนสง ในป พ.ศ. 2562 แสดงไดดงตารางท 4-1 และภาพท 4-1 โดยมรายละเอยด ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ดงน จงหวดเชยงราย มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 22 กมภาพนธ - 22 เมษายน จงหวดเชยงใหม มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 15 กมภาพนธ - 15 เมษายน จงหวดตาก มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 15 กมภาพนธ - 15 เมษายน จงหวดนาน มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 22 กมภาพนธ - 22 เมษายน จงหวดพะเยา มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 22 กมภาพนธ - 22 เมษายน จงหวดแพร มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 15 กมภาพนธ - 15 เมษายน จงหวดแมฮองสอน มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 15 กมภาพนธ - 15 เมษายน จงหวดล าปาง มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 5 กมภาพนธ - 4 เมษายน จงหวดล าพน มชวง 60 วน อยระหวาง วนท 29 มกราคม - 29 มนาคม

ตำรำงท 4-1 คาเฉลยจดความรอนสะสมประเทศไทย ชวงเดอนมกราคม - เมษายน

ระหวางป 2552 - 2561

จงหวด

มกราคม กมภาพนธ มนาคม เมษายน

1-7

ม.ค

8-14

ม.ค

15-2

1 ม.

ค

22-2

8 ม.

ค

29 ม.

ค-4 ก.

พ

5-11

ก.พ

12-1

8 ก.

พ

19-2

5 ก.

พ

26 ก.พ

-4 ม.ค

5-11

ม.ค

12-1

8 ม.

ค

19-2

5 ม.

ค

26ม.ค

-1 เม.

ย

2-8

เม.ย

9-15

เม.ย

16-2

2 เม

.ย

23-3

0 เม

.ย

กระบ 0 1 1 0 1 2 2 2 2 2 3 2 1 1 1 1 1 กรงเทพมหานคร 0 1 1 1 0 2 1 1 2 3 2 2 3 2 2 3 2 กาญจนบร 19 21 34 29 37 96 95 67 130 166 116 72 28 17 12 12 8 กาฬสนธ 17 19 19 21 24 38 28 22 20 20 15 13 9 8 4 5 3 ก าแพงเพชร 11 12 25 14 18 34 36 24 38 35 24 28 16 17 11 9 7 ขอนแกน 20 16 24 23 28 51 41 35 40 31 26 25 15 9 6 8 4 จนทบร 3 2 3 4 6 7 4 3 4 5 3 3 1 1 1 1 0 ฉะเชงเทรา 4 5 8 5 5 7 7 7 9 5 6 7 7 5 3 4 2 ชลบร 8 11 9 8 6 10 8 3 6 4 3 2 2 2 2 1 1 ชยนาท 5 6 6 7 6 7 5 5 6 8 10 8 7 6 7 6 4 ชยภม 16 19 27 35 44 80 65 42 57 48 30 34 21 21 18 13 5 ชมพร 0 1 1 0 1 1 3 1 1 2 2 2 1 1 1 2 1 เชยงราย 8 7 12 17 17 27 29 45 120 126 88 127 80 121 52 86 29 เชยงใหม 8 12 20 19 19 53 66 108 223 245 236 295 190 157 62 98 42

40


จงหวด


1-7

ม.ค

8-14

ม.ค

15-2

1 ม.

ค

22-2

8 ม.

ค

29 ม.

ค-4 ก.

พ

5-11

ก.พ

12-1

8 ก.

พ

19-2

5 ก.

พ

26 ก.พ

-4 ม.ค

5-11

ม.ค

12-1

8 ม.

ค

19-2

5 ม.

ค

26ม.ค

-1 เม.

ย

2-8

เม.ย

9-15

เม.ย

16-2

2 เม

.ย

23-3

0 เม

.ย

ตรง 0 0 1 0 1 1 2 2 1 2 2 1 1 1 1 1 0 ตราด 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 ตาก 4 8 17 25 28 77 75 101 187 213 209 215 166 155 134 68 36 นครนายก 13 15 19 24 15 18 12 5 7 6 6 6 4 5 3 4 2 นครปฐม 1 2 2 2 1 4 8 5 5 5 6 4 3 2 3 3 2 นครพนม 7 7 10 13 19 29 29 20 23 25 16 20 10 11 9 5 4 นครราชสมา 32 28 43 46 53 91 70 44 54 38 26 28 18 11 10 10 7 นครศรธรรมราช 0 1 0 0 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 นครสวรรค 39 34 39 42 33 39 36 28 35 32 31 31 22 19 13 10 8 นนทบร 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 นราธวาส 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 2 2 1 2 4 4 4 นาน 2 1 3 5 5 18 24 41 124 194 184 267 181 216 103 100 40 บงกาฬ 2 3 5 3 4 6 4 4 6 4 6 6 10 6 5 5 1 บรรมย 13 14 28 27 27 45 33 27 34 24 21 20 15 10 8 8 5 ปทมธาน 2 3 5 3 3 3 3 2 4 5 5 7 5 6 6 7 6 ประจวบครขนธ 1 3 6 3 3 5 5 5 4 4 4 3 2 3 4 3 1 ปราจนบร 21 26 29 29 29 28 25 14 12 15 12 12 7 5 4 2 2 ปตตาน 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 1 2 2 2 พระนครศรอยธยา 2 3 5 6 7 12 5 6 9 7 8 9 8 16 15 13 16 พะเยา 4 3 4 5 4 11 12 18 38 41 31 45 33 36 21 21 10 พงงา 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 2 1 1 1 1 1 พทลง 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 พจตร 15 15 21 21 16 20 16 12 16 13 14 22 13 12 6 10 5 พษณโลก 10 11 16 14 14 27 29 41 55 55 59 53 31 28 23 21 13 เพชรบร 1 4 6 6 7 9 14 8 10 9 10 8 5 2 2 3 1 เพชรบรณ 17 20 28 32 34 48 50 50 73 76 63 67 48 47 36 26 14 แพร 2 3 3 6 9 16 21 32 56 67 64 73 44 42 24 22 16 ภเกต 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 มหาสารคาม 9 9 13 11 14 20 14 9 14 11 13 10 6 6 3 6 3 มกดาหาร 2 3 4 7 7 14 11 13 13 10 5 8 3 4 3 2 1 แมฮองสอน 2 4 3 6 7 21 34 67 155 222 280 396 324 270 81 49 19 ยโสธร 4 5 7 7 7 11 13 8 15 11 8 10 9 6 5 5 3 ยะลา 0 0 1 0 0 1 1 2 1 1 1 1 1 1 2 2 2 รอยเอด 24 27 24 30 32 38 37 24 30 27 23 19 17 12 11 8 5 ระนอง 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 ระยอง 2 6 5 4 5 3 3 3 2 3 4 3 2 2 2 3 2 ราชบร 5 5 9 5 6 19 29 15 22 22 22 15 10 8 4 2 1 ลพบร 25 23 30 26 30 35 21 14 19 18 13 14 10 8 5 7 5 ล าปาง 4 5 8 13 15 44 50 64 117 123 107 101 40 36 23 16 8

41


จงหวด


1-7

ม.ค

8-14

ม.ค

15-2

1 ม.

ค

22-2

8 ม.

ค

29 ม.

ค-4 ก.

พ

5-11

ก.พ

12-1

8 ก.

พ

19-2

5 ก.

พ

26 ก.พ

-4 ม.ค

5-11

ม.ค

12-1

8 ม.

ค

19-2

5 ม.

ค

26ม.ค

-1 เม.

ย

2-8

เม.ย

9-15

เม.ย

16-2

2 เม

.ย

23-3

0 เม

.ย

ล าพน 3 3 4 8 8 24 36 42 66 64 35 21 5 4 3 6 4 เลย 3 3 6 6 8 25 39 59 125 161 108 115 67 67 31 37 11 ศรสะเกษ 3 4 6 8 8 13 16 10 11 11 12 8 6 5 5 5 3 สกลนคร 14 19 36 31 38 72 59 50 45 40 28 25 19 16 10 8 4 สงขลา 0 0 0 0 0 0 2 1 2 1 1 2 1 1 2 2 2 สตล 0 0 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 0 0 0 0 สมทรปราการ 0 1 1 1 0 1 1 1 2 1 2 1 2 1 1 2 1 สมทรสงคราม 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 สมทรสาคร 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 0 สระแกว 10 18 19 25 24 31 21 19 17 20 13 10 8 6 4 4 2 สระบร 6 6 9 7 10 10 11 5 6 6 5 6 4 4 4 2 2 สงหบร 2 1 1 1 1 1 0 1 1 2 3 2 3 3 3 3 2 สโขทย 5 10 12 11 12 21 20 22 30 24 26 26 21 18 11 15 10 สพรรณบร 14 16 19 14 13 22 19 11 18 17 15 12 13 16 10 13 9 สราษฎรธาน 1 1 2 2 2 3 5 4 3 5 6 4 2 3 2 2 3 สรนทร 10 12 20 26 26 29 26 20 20 24 18 18 13 10 10 7 4 หนองคาย 3 3 5 4 4 7 7 7 9 9 7 8 7 10 6 5 2 หนองบวล าภ 5 4 8 9 9 16 21 18 23 24 16 16 9 6 3 5 2 อางทอง 1 1 2 2 3 2 1 1 1 1 2 2 1 3 3 2 2 อ านาจเจรญ 1 2 2 3 3 6 9 6 10 12 9 11 7 6 5 3 3 อดรธาน 19 14 23 27 26 45 48 38 46 42 35 35 22 20 9 12 5 อตรดตถ 9 6 11 8 9 22 20 25 43 46 45 38 23 22 19 16 9 อทยธาน 9 12 13 14 15 31 22 18 43 60 55 38 10 5 4 3 3 อบลราชธาน 4 10 9 13 16 30 31 26 28 34 24 20 16 12 16 11 5

42


ภำพท 4-1 ชวงเวลา 60 วนทเสยงตอการเผาไหม ในป 2562 วเคราะหดวยขอมลจดความรอนสะสมระหวาง

ป 2552 - 2561

43


5. กำรฝกอบรมเรอง “ระบบแจงเหต และเฝำระวงไฟปำ โปรแกรมประยกตภมสำรสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตำมสถำนกำรณไฟปำ หมอกควน” (Forest Fire Application) ระดบจงหวด

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) รวมกบกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยศนยภมภาค ภาคเหนอ จดฝกอบรมโปรแกรมประยกตภมสารสนเทศเพอเกบขอมล แจงเตอน และตดตามสถานการณไฟปา หมอกควนระดบจงหวด ใหแกหนวยงานตางๆ ใน 9 จงหวดภาคเหนอ โดยมวตถประสงคเพอน าไปประยกตใช การบรหารจดการไฟปา ชวยวเคราะห คาดการณ รายงานผลไดอยางรวดเรว ถกตอง และแมนย า และน าไปสการบรหารจดการไฟปา หมอกควน ไดอยางมประสทธภาพ และลดปญหามลพษทางอากาศ ป 2561 ดงนน เพอเปนการสนบสนนการใชงานระบบ สรางความเขาใจรวมถงสงเสรมบทบาทของเทคโนโลยภมสารสนเทศทมตอหนวยงานภาครฐ เอกชน และชมชน จงไดจดฝกอบรม เรอง “ระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปา หมอกควน (Forest Fire Application)” ระดบจงหวดในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ

การฝกอบรม เรอง “ระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปา หมอกควน” (Forest Fire Application) รายละเอยดเนอหาการฝกอบรมประกอบไปดวย ภาคทฤษฎ วธการใชงานแอปพลเคชน (Forest Fire Application) ประกอบดวย การลงทะเบยน การเรมตนใชงานทวไป การแจงเหตไฟปา รายงานจดความรอน และรายงานแจงเหตไฟปา วธการใชงานเวบแอปพลเคชน http://forestfire.gistda.or.th และภาคปฏบต การทดลองใชงานแอปพลเคชน (Forest Fire Application) โดยผแทนจาก สทอภ. ลงพนทฝกอบรมการใชงานแอปพลเคชน ในจงหวดตางๆ ดงตารางท 5-1 และภาพท 5-1

ตำรำงท 5-1 การฝกอบรมเรอง “ระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปา หมอกควน” (Forest Fire Application) ระดบจงหวด

ล ำดบท วนท สถำนท จ ำนวนคน 1. วนท 28 พฤศจกายน 2560 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงหวดล าพน 60

2. วนท 13 ธนวาคม 2560 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดเชยงราย

60

3. วนท 13 ธนวาคม 2560 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมจงหวดแมฮองสอน

60

4. วนท 15 ธนวาคม 2560 ส านกงานองคการอตสาหกรรมปาไมภาคเหนอตอนบน จงหวดล าปาง

60

44


ล ำดบท วนท สถำนท จ ำนวนคน 5. วนท 20 ธนวาคม 2560 ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงหวดนาน 60

6. วนท 15 ธนวาคม 2560 หองประชมภกามยาว ศาลากลาง จงหวดพะเยา 60 7. วนท 30 พฤศจกายน ส านกงานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

จงหวดตาก 60

8. วนท 22 ธนวาคม 2560 ส านกจดการทรพยากรปาไมท 3 สาขาแพร จงหวดแพร

60

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดล าพน

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดเชยงราย

45


ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดแมฮองสอน

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดล าปาง

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดนาน

46


ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดพะเยา

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดตาก

ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด จงหวดแพร

ภำพท 5-1 ภาพบรรยากาศการฝกอบรม ระดบจงหวด

47


6. โครงกำร “จตอำสำประชำรฐเฝำระวงไฟปำและหมอกควน” ผำนแอปพลเคชน “Application – forest fire monitoring system” บนระบบปฏบตกำร Android และ iOS ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) : สทอภ. ไดด าเนนโครงการ “จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน” ผานแอปพลเคชน “application forest fire monitoring system” บ น ร ะ บ บ ป ฏ บ ต ก า ร Android แ ล ะ iOS โ ด ย ร ว ม ก บ ก ร ม ป อ ง ก น แ ล ะ บ ร ร เ ท า สาธารณภยจงหวด (ปภ.) สวนกลางโดยม ผวา นายอ าเภอ และ ปภ.จงหวด ท าหนาทประสานกลมจตอาสา และเครอขายสถาบนการศกษาในพนท รวมสงเสรมการใชงานระบบแจงเหต และเฝาระวงไฟปา โปรแกรมประยกตภมสารสนเทศ เพอใชเกบขอมล และตดตามสถานการณไฟปา หมอกควน ใหกบจตอาสาในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ประกอบดวยจงหวดเชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน นาน พะเยา แพร ล าพน ล าปาง และตาก โดยมวตถประสงคเพอสงเสรมกจกรรมจตอาสาประชารฐใหสามารถแจงเตอน รณรงคปองกนแกไขปญหาไฟปาและหมอกควน รวมทงสรางจตส านกในการอนรกษ และตระหนกถงไฟปา การใหความรเกยวกบการปองกนไฟปา ลดพนทเผาไหม และจ านวนวนทคณภาพอากาศเกนคามาตรฐาน เพอใหการด าเนนงานเปนไปดวยความเรยบรอยและมประสทธภาพจงไดมการจดทมประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน หรอ กลมเปาหมายออกเปนจงหวดละ 4 รน รนละ 100 คน จากหนวยงานภาครฐ รฐวสาหกจ หนวยงานอสระ เอกชน สถาบนการศกษาก านน ผใหญบาน และประชาชนทวไป โดยมผเขารวมการฝกอบรมทงสน 3,607 คน

สรปผลการฝกอบรม “จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาและหมอกควน” ผานแอปพลเคชน“Application forest fire monitoring system” ในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ ประกอบดวยจงหวด เชยงราย เชยงใหม แมฮองสอน แพร นาน ล าพน ล าปาง พะเยา และตาก ดงแสดงในตารางท 6-1 และภาพท 6-1 ตำรำงท 6.1 รายการฝกอบรม จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปา หมอกควน

ล ำดบท รนท อ ำเภอ วนทอบรม สถำนทอบรม จ ำนวนจตอำสำ จ.นำน

1 1 เชยงกลำง สองแคว เฉลมพระเกยรต ทงชาง

27 ม.ค. 61 ทวาการอ าเภอเชยงกลาง 97

2 เมองนำน ภเพยง สนตสข แมจรม บานหลวง

28 ม.ค. 61 ศาลากลางจงหวดนาน 115

3 เวยงสำ นานอย นาหมน 29 ม.ค. 61 วทยาลยการอาชพเวยงสา 111 4 ปว บอเกลอ ทาวงผา 30 ม.ค. 61 วทยาลยการอาชพปว 77

จ.แพร 2 1 เดนชย สงเมน 2 เม.ย. 61 วทยาลยเกษตรแพร อ.เดนชย 100

2 ลอง วงชน 3 เม.ย. 61 วทยาลยการอาชพ อ.ลอง 100 3 รองกวำง สอง 4 เม.ย. 61 มหาวทยาลยแมโจ-แพร

อ. เฉลมพระเกยรต 100

48


ล ำดบท รนท อ ำเภอ วนทอบรม สถำนทอบรม จ ำนวนจตอำสำ 4 เมองแพร หนองมวงไข 5 เม.ย. 61 วทยาลยอาชวะแพร 100

จ.พะเยำ 3 1 เมองพะเยำ แมใจ 2 เม.ย. 61 หองประชมสโมสร จ.พะเยา 100

2 ดอกค ำใต จน ภกามยาว 3 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอดอกค าใต 100 3 ปง เชยงมวน 4 เม.ย. 61 เทศบาลต าบลงม อ าเภอปง 100 4 เชยงค ำ ภซาง 5 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเชยงค า 85

จ.แมฮองสอน 4 1 แมสะเรยง สบเมย 31 ม.ค. 61 ทวาการอ าเภอแมสะเรยง 100

2 แมลำนอย ขนยวม 1 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอแมลานอย 100 3 ปำย ปางมะผา 7 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอปาย 100 4 เมองแมฮองสอน 8 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเมองแมฮองสอน 100

จ.เชยงใหม 5 1 เชยงดำว เวยงแหง แมแตง พราว

ฝาง ไชยปราการ และแมอาย 4 เม.ย. 61 โรงเรยนเชยงดาววทยาคม 100

2 เมองเชยงใหม สารภ แมรม สนทราย ดอยสะเกด หางดง สนก าแพง แมออน

5 เม.ย. 61 ศนยแสดงสนคานานาชาต 140

3 ฮอด อมกอย ดอยเตา 9 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอฮอด 60 4 สนปำตอง แมแจม กลยาณวฒนา

สะเมง แมวาง ดอยหลอ จอมทอง 10 เม.ย. 61 โรงเรยนสนปาตองวทยาคม 100

ล ำพน 6 1 ล ทงหวชาง 19 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอล 130

2 บำนโฮง เวยงหนองลอง 20 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอบานโฮง 70 3 เมองล ำพน ปาซาง 21 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเมองล าพน 100 4 แมทำ บานธ 22 เม.ย. 61 วทยาลยเกษตรอ าเภอแมทา 100

จ.เชยงรำย 7 1 แมจน แมสาย แมฟาหลวง

เชยงแสน ดอยหลวง 19 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอแมจน 132

2 เชยงของ เวยงเชยงรง เวยงแกน 20 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเชยงของ 75 3 เทง ขนตาล พญาเมงราย ปาแดด 22 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเทง 91 4 เมองเชยงรำย พาน แมสรวย

เวยงปาเปา แมลาว เวยงชย 23 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอเมองเชยงราย 117

จ.ล ำปำง 8 1 แมเมำะ เมองล าปาง งาว แมทะ 24 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอแมเมาะ 96

2 หำงฉตร เกาะคา เสรมงาม 25 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอหางฉตร 92 3 เถน แมพรก สบปราบ 26 เม.ย. 61 บรษทโตโยตา นอรทเทรน 94

49


ล ำดบท รนท อ ำเภอ วนทอบรม สถำนทอบรม จ ำนวนจตอำสำ 4 วงเหนอ แจหม เมองปาน 27 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอวงเหนอ 106

จ.ตำก 9 1 ทำสองยำง แมระมาด 24 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภอทาสองยาง 88

2 แมสอด พบพระ 25 เม.ย. 61 ม.ราชภฎก าแพงเพชร 89 3 อมผำง 27 เม.ย. 61 ทวาการอ าเภออมฝาง 67 4 บำนตำก เมองตาก สามเงา วงเจา 2 พ.ค. 61 หอประชมอ าเภอบานตาก 175

รวม 3,607

วนท 27 มนาคม 2561 ณ หอประชมอ าเภอเชยงกลาง จงหวดนาน

วนท 28 มนาคม 2561 ณ หอประชมศาลากลาง จงหวดนาน

50


วนท 29 มนาคม 2561 ณ หอประชมวทยาลยการอาชพเวยงสา จ.นาน

วนท 30 มนาคม 2561 ณ หอประชมวทยาลยการอาชพปว จ.นาน

วนท 2 เมษายน 2561 ณ วทยาลยเกษตรเทคโนโลยแพร จ.แพร

51


วนท 3 เมษายน 2561 ณ วทยาลยการอาชพลอง จ.แพร

วนท 4 เมษายน 2561 ณ มหาวทยาลยแมโจ-แพร จ.แพร

วนท 5 เมษายน 2561 ณ วทยาลยอาชวะ จ.แพร

52


วนท 2 เมษายน 2561 ณ หองประชมสโมสร จ.พะเยา

วนท 3 เมษายน 2561 ณ ทวาการอ าเภอดอกค าใต จ.พะเยา

วนท 4 เมษายน 2561 ณ เทศบาลต าบลงม อ.ปง จ.พะเยา

53


วนท 5 เมษายน 2561 ณ เทศบาลฝายกวาง อ.เชยงค า จ.พะเยา

วนท 31 มนาคม 2561 ณ ทวาการอ าเภอแมสะเรยง จ.แมฮองสอน

วนท 4 เมษายน 2561 ณ หอประชมโรงเรยนเชยงดาววทยาคม อ.เชยงดาว จ.เชยงใหม

54


วนท 5 เมษายน 2561 ณ หอประชมอ าเภอเมองเชยงใหม จ.เชยงใหม

วนท 9 เมษายน 2561 ณ ทวาการอ าเภอฮอด จ.เชยงใหม

วนท 10 เมษายน 2561 ณ โรงเรยนสนปาตองวทยาคม อ.สนปาตอง จ.เชยงใหม

55


วนท 19 เมษายน 2561 ณ ทวาการอ าเภอล จ.ล าพน

วนท 20 เมษายน 2561 ณ ทวาการอ าเภอแมโฮง และเวยงหนองลอง จ.ล าพน

วนท 21 เมษายน 2561 ณ ทท าการปกครองอ าเภอเมอง จ.ล าพน

56


วนท 22 เมษายน 2561 ณ วทยาลยเกษตร อ.แมทา จ.ล าพน

วนท 19 เมษายน 2561 ณ หอประชม ทวาการอ าเภอแมจน จ.เชยงราย

วนท 20 เมษายน 2561 ณ หอประชมทวาการอ าเภอเชยงของ จ.เชยงราย

57


วนท 22 เมษายน 2561 ณ หอประชมทวาการอ าเภอเทง จ.เชยงราย

วนท 23 เมษายน 2561 ณ หอประชมทวาการอ าเภอเมองเชยงราย จ.เชยงราย

วนท 24 เมษายน 2561 ณ หอประชมทวาการอ าเภอแมเมาะ จ.ล าปาง

58


วนท 25 เมษายน 2561 ณ หอประชม ทวาการอ าเภอหางฉตร จ.ล าปาง

วนท 26 เมษายน 2561 ณ หอประชมบรษทโตโยตา นอรทเทรน สาขาอ าเภอเถน จ.ล าปาง

วนท 27 เมษายน 2561 ณ หอประชมองคการบรหารสวนต าบลวงซาย อ.วงเหนอ จ.ล าปาง

59


วนท 24 เมษายน 2561 ณ หองประชมทวาการอ าเภอทาสองยาง จ.ตาก

วนท 25 เมษายน 2561 ณ หองประชมมหาวทยาลย ราชภฏก าแพงเพชร แมสอด จ.ตาก

วนท 27 เมษายน 2561 ณ หองประชมหองประชมทวาการ อ.อมผาง จ.ตาก

60


วนท 2 พฤษภาคม 2561 ณ หองประชมทวาการอ าเภอบานตาก จ.ตาก

ภำพท 6.1 ภาพประกอบการฝกอบรม จตอาสาประชารฐเฝาระวงไฟปาหมอกควนระดบจงหวด

61


7. สรปและขอเสนอแนะจำกกำรถอดบทเรยน (After Action Review: AAR) กำรปองกนและแกไขปญหำหมอกควนภำคเหนอ ป 2561 ตามทกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จดการประชมเชงปฏบตการเพอถอดบทเรยน (After Action Review: AAR) การปองกนและแกไขปญหาหมอกควนภาคเหนอ ป 2561 ในวนท 14 มถนายน 2561 ณ จงหวดพษณโลก สามารถสรปผลการประชมในประเดนส าคญ ดงน

7.1 สรปสถำนกำรณหมอกควนภำคเหนอ ป 2561 และกำรด ำเนนงำนเพอแกไขปญหำ 7.1.1 ในชวงหนาแลง (ตงแตเดอนกมภาพนธถงเมษายนของทกป) มกพบการเพมสงขนของฝน

ละอองในพนทภาคเหนอของประเทศไทย โดยสาเหตหลกของปญหาเกดจาก 1) ลกษณะภมประเทศและสภาพอตนยมวทยาของภาคเหนอเปนแองกระทะ ลอมรอบดวยภเขาสง ท าใหอากาศปด หมอกควนไมฟงกระจาย 2) กจกรรมในพนท เชน การเผาเพอบกรกพนทปา การเผาในพนทปาเพอลาสตวและหาของปา เปนตน และ 3) หมอกควนขามแดนในอนภมภาคแมโขง

7.1.2 จากการตดตามสถานการณคณภาพอากาศในจงหวดเชยงราย เชยงใหม ล าพน ล าปาง แพร นาน พะเยา แมฮองสอน และตาก ตงแตวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 พบวาปรมาณฝนละอองเฉลย 24 ชวโมงสงสด เทากบ 233 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ทต าบลบานดง อ าเภอแมเมาะ จงหวดล าปาง ในวนท 7 มนาคม 2561 ลดลงกวาป 2560 ซงตรวจวดได 27 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตรทบรเวณเดยวกน เมอพจารณาจ านวนวนทฝนละอองเกนคามาตรฐาน พบวาในภาพรวมป 2561 พนท 9 จงหวดภาคเหนอ มจ านวนวนทฝนละอองเกนคามาตรฐาน 34 วน ลดลงจากป 2560 ทพบจ านวนวนทฝนละอองเกนคามาตรฐาน 38 วน

7.1.3 จากขอมลจ านวนจดความรอนสะสมรายจงหวดในพนท 9 จงหวดภาคเหนอ โดยส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ ระหวางวนท 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม 2561 พบวาจงหวดตาก มจดความรอนสะสมสงทสด 1,377 จด รองลงมาคอจงหวดแมฮองสอน มจดความรอนสะสม 915 จดและจงหวดเชยงใหม มจดความรอนสะสม 650 จด เมอพจารณาจ านวนจดความรอนสะสมเปรยบเทยบตงแตป 2558 – 2561 จะเหนไดวาจ านวนจดความรอนสะสมใน 9 จงหวดลดลงอยางตอเนอง โดยเฉพาะจงหวดพะเยา พบวามจดความรอนเพยง 89 จดและไมพบปรมาณฝนละอองสงเกนเกณฑมาตรฐาน

7.1.4 พลเอกประยทธ จนทรโอชา นายกรฐมนตร ใหความส าคญกบการปองกนและแกไขปญหาหมอกควนภาคเหนอ ภายใตการก ากบดแลของศนยอ านวยการปองกนและแกไขปญหาไฟปาและหมอกควนภาคเหนอ 3 ระดบ (ระดบชาต ระดบภาค และ ระดบจงหวด)

ป 2560 และ 2561 ไดมงเนนการท างานแบบไรรอยตอ โดยความรวมมอจากทกภาคสวน มเปาหมายทคนจดอนเปนสาเหตทแทจรงของปญหาตามแนวทางหลก ดงน

1) การด าเนนงานภายใตพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 ตามแนวทาง “4 มาตรการเชงพนท 4 มาตรการบรหารจดการ” ประกอบดวย 4 พนทหลก ไดแก 1. พนทปาอนรกษ และ

62


ปาสงวนแหงชาต 2. พนทเกษตรกรรม 3. พนทชมชนและเขตเมอง 4. พนทรมทาง และ 4 มาตรการบรหารจดการ ไดแก 1ระบบบญชาการเหตการณ 2 มาตรการสรางความตระหนก 3. มาตรการลดปรมาณเชอเพล ง และ 4. มาตรการจตอาสาประชารฐ โดยหลายหนวยงานใหการสนบสนนเตมทในระดบพนท มการใหรางวลหมบานดเดน และบงคบใชกฎหมายกบผกระท าผด

2) การจดการเชอเพลง เชนการชงเผา การท าแนวกนไฟ การเพมมลคาใหเศษวสด ทงการท าปยหมก การท าเชอเพลงอดแทง เปนตน และมการพฒนาองคความรทเหมาะสมกบสภาพปญหาของแตละพนท และการประยกตใชเครองมอและเทคโนโลยททนสมย เพอเพมประสทธภาพของการจดการเชอเพลง

3) การบรหารจดการพนท จะเนนความส าคญทระดบหมบาน ไปจนถงระดบก านน ผใหญบาน เพอใหเขาถงกลมเปาหมายทมพฤตกรรมจดไฟเผาปาและเศษวสดทางการเกษตรในชมชน ทกพนทเสยงมการตรงก าลงเพอเฝาระวงไมใหเกดการเผา เปลยนกลมคนจดไฟเผาปาใหเปนเครอขายในการระวงและดบไฟ ระดมสรรพก าลงจากทกภาคสวน ทหาร ต ารวจ เครอขายอาสาสมคร และเคลอนยายก าลงพลจากนอกพนทเขาเสรมในจดเสยง เพอดบไฟกอนเกดการลกลาม

4) การรณรงคสรางจตส านกและการมสวนรวมของทกภาคสวนอยางตอเนอง มงเนนทกกลมเปาหมาย โดยเฉพาะกลมคนจดไฟเผาปาและเศษวสดทตองปรบเปลยนพฤตกรรมและสรางความเขาใจทถกตอง รวมถงขอความรวมมอสอมวลชนในการประณามคนจดไฟเผาปา และใหก าลงใจเจาหนาทดบไฟในพนท

5) การจดสรรงบประมาณส าหรบป 2561 เพอการปองกนและแกไขปญหาไฟปาและหมอกควนภาคเหนอ ประกอบดวย 1.งบประมาณภายใตแผนงานบรณาการบรหารจดการสงเสรมการพฒนาจงหวด และกลมจงหวดบรณาการ 2.งบประมาณภายใตแผนงานบรณาการบรหารจดการขยะและสงแวดลอมโครงการปองกนและแกไขปญหาหมอกควนและไฟปา และ 3.งบประมาณภายใตแผนงานบรณาการเสรมสรางความเขมแขงและยงยนใหกบเศรษฐกจภายในประเทศ ซงงบประมาณทงหมดไดรบจะชวยแกไขปญหาความลาชาของการจดสรรงบกลางเพอน ามาหนนเสรมการด าเนนงานในระดบพนทให 9 จงหวดภาคเหนอ

6) มาตรการยงยน เนนการอยรวมกนอยางยงยนระหวางคนกบปา ตามแนวทางพระราชด ารและศาสตรของพระราชา ภายใตแนวคดรฐไดปา ประชาไดทท ากน ซงกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมไดก าหนดแนวทางด าเนนงานเพอการเรงใหเกดผลอยางเปนรปธรรมตอไป

63


7.2 ปญหำ อปสรรค และขอเสนอแนะจำกกำรถอดบทเรยนกำรด ำเนนงำน ป 2561 7.2.1 ป 2561 ไดจดสรรงบประมาณเพอการปองกน และแกไขปญหาไฟปาและหมอกควน

ภาคเหนอ ภายใตแผนงานบรณาการ ซงงบประมาณทงหมดจะถกจดสรรใหหนวยงานตามรอบปงบประมาณ ซงชวยแกไขปญหาความลาชาของงบกลาง อยางไรกตาม มหลายหนวยงานทไมใหรบการจดสรรงบประมาณเพมเตมส าหรบกรณวกฤตหมอกควนภาคเหนอ แตตองปฏบตงานแกไขปญหาไดแก กองทพภาคท 3 กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย และส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ

ขอเสนอแนะแนวทางแกไข ใหทกหนวยงานทมภารกจเกยวของกบการปองกนและแกไขปญหาไฟปาและหมอกควน เสนอขอรบการจดสรรงบประมาณภายใตแผนงานบรณาการ ป 2562

7.2.2 การจดการเชอเพลงหลงหวงเวลาหามเผา ซงจากขอมลจ านวนจดความรอนรายวนพบวาหลงพนหวงเวลาหามเผา หลายจงหวดพบการเพมสงขนของจดความรอนและสงผลกบปรมาณฝนละออง ขอเสนอแนะแนวทางแกไข จงหวดควรก าหนดใหมการเฝาระวงการเผาหลงพนหวงเวลาหามเผา มาตรการจดระเบยบการเผา และเหลอมเวลาการเผา การเผาแบบควบคม และการจดการเชอเพลงตามหลกวชาการ ใหเหมาะสมกบสภาพปญหา โดยอยภายใตการรบผดชอบของนายอ าเภอ ก านน หรอผใหญบาน

7.2.3 ผลกระทบจากหมอกควนขามแดนจากประเทศเพอนบาน แมจะมการควบคมการเผาในพนทจนพบจดความรอนจ านวนนอยแตยงพบการเพมสงขนของฝนละอองจนเกนมาตรฐาน เมอพจารณาทศทางลมพบวาฝนละอองสวนหนงเปนผลมาจากหมอกควนขามแดน

ขอเสนอแนะแนวทางแกไข การประสานกบประเทศเพอนบานควรใหลดการเผาและหมอกควน จะชวยใหการแกไขปญหามความยงยน

7.3 กำรมอบนโยบำยกำรปองกนและแกไขปญหำหมอกควนภำคเหนอ ป 2562 โดยรฐมนตรวำ

กำรกระทรวงทรพยำกรธรรมชำตและสงแวดลอม 7.3.1 รฐมนตรวาการกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ขอบคณหนวยงานทด าเนนการ

อยางเตมทน าไปสความส าเรจของการด าเนนงาน ป 2561 ภายใตกลไกของพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 ยงคงด าเนนงานตอไปในป 2562 เพอใหเกดผลส าเรจของการด าเนนงานอยางตอเนอง น าไปสการแกไขปญหาอยางยงยน พรอมทงขอบคณสอมวลชนทใหความรวมมอในการประณามคนจดไฟเผาปา และใหก าลงใจเจาหนาทในพนท

7.3.2 การด าเนนงานปองกนและแกไขปญหาหมอกควนภาคเหนอป 2562 ใหมงเนนความรวมมอจากทกภาคสวน โดยมเปาหมายทคนจดอนเปนสาเหตทแทจรงของปญหา ยดแนวทางการด าเนนงานภายใตกลไกของพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550

7.3.3 การก าหนดหวงเวลาหามเผา ใหจงหวดใชขอมลทางสถตยอนหลงประกอบการพจารณาก าหนดหวงเวลาหามเผาใหเหมาะสมกบสถานการณและสภาพปญหาในพนท เพอความยดหยนของมาตรการ และสามารถปรบแผนงานใหเหมาะสมกบสภาพพนทและสภาพปญหาได ภายใตการรบผดชอบของนายอ าเภอ ก านน หรอผใหญบาน

64


7.3.4 การเพมประสทธภาพของการเขาเผชญเหตและดบไฟ และการปองกนไมใหเกดการเผา เปนแนวทางทมประสทธภาพและกอใหเกดความสญเสยนอย หากเกดการเผาหรอไฟปาหรอการแพรกระจายกลมควนขน ตองมกลไกลในการแจงเหตใหเขาถงระดบหมบาน และใหระดมสรรพก าลงจากทกภาคสวน เพอแกไขไดทนเวลา

7.3.5 การปองกนและการรณรงคสรางจตส านกอยางตอเนอง มงเนนกลมเปาหมายคนจดไฟเผาปาทตองปรบเปลยนพฤตกรรมและสรางความเขาใจ อาจมการจบกมด าเนนคดกบผกระท าผดเผาปาในหวงเวลาหามเผา และการสอสารประชาสมพนธและสรางจตส านก ตองมรปแบบทชดเจนและเหมาะสม โดยเฉพาะกลมเปาหมายทมความหลากหลายของภาษาและกลมชาตพนธ

7.3.6 การประยกตใชเทคโนโลยทนสมยในการตดตามสถานการณ ทงเทคโนโลยดาวเทยมและสารสนเทศ ใหส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ พฒนาการใชเทคโนโลยดาวเทยมและระบบภมสารสนเทศใหทนสมย เพอสนบสนนการก าหนดแผนเผชญเหตและดบไฟใหมประสทธภาพ รวมถงใหความรวมมอกบสถาบนการศกษาและภาคเอกชน ในการพฒนาและประยกตใชแอปพลเคชนบนสมารทโฟนเพอการแจงจดเกดเหตไฟปาไปยงหนวยงานใหเรงดบไฟทเกดขน

7.3.7 การแกไขปญหาหมอกควนขามแดนอยางยงยน โดยเนนการสรางความรวมมอและประสานประเทศเพอนบานใหลดการเผาและหมอกควน ผานการผลกดนการด าเนนงานตาม Roadmap on ASEAN Cooperation towards Transboundary Haze Pollution Control with Means of Implementation เพอเปลยนใหภมภาคอาเซยนเปนภมภาคปลอดหมอกควนขามแดนภายในป 2563

7.3.8 การทบทวนพนทเปาหมายเฝาระวงและควบคมปญหาไฟปาและหมอกควน พบวาการเผาเปนจ านวนมากในพนทภาคเหนอตอนลาง ภาคกลาง ภาคตะวนตก และภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทย จงมอบหมายใหกรมควบคมมลพษ หารอกบหนวยงานทเกยวของ เพอก าหนดพนทเปาหมายใหเหมาะสมและครอบคลม ซงมภารกจในการบรหารจดการไฟปาทงเพอหนนเสรมในพนทวกฤต รวมกบเจาหนาททหาร อาสาสมคร และเครอขายภาคประชาชน


ตดตอสอบถามและ ขอความอนเคราะหขอมลเพมเตมไดท

ฝายสงแวดลอมและภยพบต ส านกประยตกและบรการภมสารสนเทศ

ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ (องคการมหาชน) ศนยราชการแจงวฒนะ อาคาร บ 120 หม 3 ถนนแจงวฒนะ

แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210 Email : [email protected]

โทร : 02-1414-436 โทรสาร : 02-1439-605

mailto:[email protected]


ส านกงานพฒนาเทคโนโลยอวกาศและภมสารสนเทศ กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย ศนยราชการเฉลมพระเกยรต 80 พรรษา 5 ธนวาคม 2550 เลขท 120 หม 3 อาคารรวมหนวยราชการ (อาคารรฐประศาสนภกด) ชน 6 และ 7 ถนนแจงวฒนะ แขวงทงสองหอง เขตหลกส กรงเทพฯ 10210

แบบฟอรม ขอความ

อนเคราะห เลขท: วนท:

รายละเอยดผใช ชอผตดตอ*: หนวยงาน*: ทอย*: แขวง/เขต*: จงหวด*: รหสไปรษณย*: โทรศพท*: เลขประจ าตวผเสยภาษ E-mail*: การใชประโยขน* อางถง:

หมายเหต * กรณากรอกรายละเอยดใหครบถวน

รายละเอยดขอมล/บรการ

รายการ รายละเอยด จ านวน

(รายการ)

ราคาตอหนวย (บาท)

รวม (บาท)

1. 2. 3.

ชอ-นามสกล: ลายเซน: วนท:

Documents

ค ำน ำfire.gistda.or.th/fire_report/Fire_2561.pdf2.2 จุดความร้อน viirs ประเทศไทย วันที่ 1 มกราคม – 31 พฤษภาคม