ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชน

ส าหรบผแทนและพรรคการเมอง

© Amnesty International 2019

เนอหาทงหมดในเอกสารนมลขสทธตามหลกการอนญาต Creative Commons (อางองแหลงทมา, หามน าไปใชเพอการคา, หามดดแปลงภาพหรอขอมล, สญญาอนญาตสากล 4.0) เวนแตมการระบไวเปนอยางอน (https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/legalcode)

ส าหรบขอมลเกยวกบการอนญาตเพมเตมโปรดดทเวบไซต www.amnesty.org

กรณทเนอหาสวนหนงมการระบผทรงสทธเปนบคคลอนนอกเหนอจากแอมเนสต อนเตอรเนชนแนล เนอหาสวนนนยอมไมใชหลกการอนญาต Creative Commons

ตพมพครงแรก พ.ศ. 2562

โดย Amnesty International Ltd

Peter Benenson House, 1 East Easton Street London WC1X 0DW, UK

ภาพปก: ผออกเสยงเลอกตงซอมในจงหวดสมทรสาครในประเทศไทย หลงจากทมการชมนมกดขวางการเลอกตงในหาจงหวดในเดอนกมภาพนธ, มนาคม 2557 © Rufus Cox/Getty

Images

Index: ASA 39/9939/2019 ภาษาเดม: องกฤษ

amnesty.org

แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเปนขบวนการระดบโลกทมผรวมรณรงคมากกวาเจดลานคน เพอใหทกคนในโลกไดรบการคมครองดานสทธมนษยชน เรามวสยทศนวาทกคนควรไดรบสทธทกประการตามทก าหนดไวในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน และมาตรฐานสทธมนษยชนระหวางประเทศอนๆ เราเปนหนวยงานอสระไมขนกบรฐบาลหรออดมการณทางการเมอง ไมมผลประโยชนทางเศรษฐกจหรอศาสนาใดๆ และไดรบการสนบสนนจากคาสมาชกและการบรจาคจากสาธารณะ

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 3

สารบญ

บทน า 4

1. ยตการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย 6

2. ยตการควบคมตวบคคลโดยพลการ 8

3. คมครองเสรภาพในการแสดงออก 9

4. สงเสรมสทธในการชมนมอยางสงบ 11

5. คมครองนกปกปองสทธมนษยชน 12

6. คมครองผลภยและผขอลภย รวมถงคนงานขามชาต 13

7. สงเสรมสทธความเปนสวนตวในการใชงานคอมพวเตอร 15

8. ใหการเยยวยาเมอเกดการละเมดสทธมนษยชน 16

9. ยกเลกโทษประหารชวต 18

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 4

บทน า

โอกาสในการเปลยนแปลง เนองดวยจะมการเลอกตงทวไปในประเทศไทยในวนท 24 มนาคม 2562 แอมเนสต อนเตอร

เนชนแนลเรยกรองผสมครสมาชกสภาผ แทนราษฎรและพรรคการเมองใหยดมนตอพนธกจดานสทธมนษยชนตอประชาชน รฐบาลใหมตองด าเนนการอยางจรงจงเพอสงเสรมการคมครองสทธมนษยชนในประเทศ และยตการลอยนวลพนผดเมอเกดการละเมดสทธ

ทผานมา ประเทศไทยไดรบรองพนธกจส าคญทมตอกฎหมายระหวางประเทศ ทงการสงเสรม คมครอง และปฏบตใหเปนไปตามหลกสทธมนษยชนหลายประการ ตงแตการปลอดจากการทรมานไปจนถงเสรภาพในการแสดงออก1 การเลอกตงรฐบาลใหมจงเปนโอกาสทจะไดเหนการเคารพตอพนธกจเหลานและความพยายามจะขบเคลอนพนธกจเหลานใหเปนกฎหมายและนโยบายภายในประเทศ

ประเทศไทยตองเตรยมปฏบตการภารกจดานสทธมนษยชนอยางรวดเรวและครอบคลม รฐบาลใหมควรด าเนนการอยางเรงดวนเพอแกไขหรอยกเลกกฎหมายหรอค าสงซงมลกษณะจ ากดหรอคกคามการเขาถงสทธนานปการ รฐบาลควรเสนอใหมมาตรการปองกนการละเมดสทธมนษยชน และจดตงกลไกเพอสนบสนนใหผ เสยหายเขาถงความยตธรรมได

นอกจากน รฐบาลใหมควรใหค ามนสญญาในการแกไขขอทาทายในอนาคต รวมถงภยคกคามตอความมนคงแหงชาตและภยคกคามทางไซเบอร ผานการก าหนดนโยบายเพอปกปองสทธมนษยชน พรอมทงหลกเลยงการใชอ านาจในสถานการณฉกเฉนโดยไมจ าเปน

การเลอกตงทก าลงจะมขนนเปนการเลอกตงครงแรกในประเทศไทย ตงแตการกอรฐประหารโดยทหารในเดอนพฤษภาคม 2557 ซงเปนโอกาสทผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมอง

1 อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตในทกรปแบบตอสตร (CEDAW) อนสญญาวาดวยสทธเดก (CRC) กตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง (ICCPR) อนสญญาตอตานการทรมานแหงสหประชาชาต (UNCAT) อนสญญาระหวางประเทศวาดวยการขจดการเลอกปฏบตทางเชอชาตในทกรปแบบ (ICERD) และกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม ( ICESCR) คณะรฐมนตรไดมมตใหสตยาบนรบรองอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการหายสาบสญโดยถกบงคบ (ICPPED) ซงมการลงนามเมอป 2555

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 5

ควรจะทบทวนภาวะขาดดลดานสทธมนษยชนดงทเปนอย และแสดงความยดมนในพนธกจตอประชาชนทจะปฏรปสถาณการณสทธมนษยชนปจจบน

แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเชญชวนใหผ สมครสมาชกสภาผ แทนราษฎรทกทานและพรรคการเมองทกพรรคยดมนในการพฒนาสถานการณในดานตาง ๆ อยางนอยทสดในประเดนดงตอไปน

ยตการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย

ยตการควบคมตวบคคลโดยพลการ

คมครองเสรภาพในการแสดงออก

สงเสรมสทธในการชมนมอยางสงบ

คมครองนกปกปองสทธมนษยชน

คมครองผลภยและผขอลภย รวมถงคนงานขามชาต

สงเสรมสทธความเปนสวนตวในการใชงานคอมพวเตอร

ใหการเยยวยาเมอเกดการละเมดสทธมนษยชน

ยกเลกโทษประหารชวต

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 6

1. ยตการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย

การบงคบบคคลใหสญหายยงคงเปนปญหารายแรงในประเทศไทย ซงมผ เสยหายอาท นกปกปองสทธมนษยชน ผ ประทวง ผ ตองสงสยวากอความไมสงบ และผ ทอยในบญชเปาหมายของ “สงครามปราบปรามยาเสพตด ”ของรฐบาลไทยตงแตป 2546 ทงนแมวารฐบาลไทยจะไดลงนามอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการค มครองบคคลทกคนจากการหายสาบสญโดยถกบงคบ (ICPPED) ในเดอนมกราคม 2555 แตยงไมไดใหสตยาบนรบรองอนสญญาดงกลาว และยงไมมการก าหนดฐานความผดทางอาญาเปนการเฉพาะส าหรบการบงคบบคคลใหสญหายในกฎหมายไทย

ทผานมายงคงมรายงานอยางตอเนองถงขอกลาวหาวาเจาหนาทของส านกงานต ารวจแหงชาตและกองทพไทยทรมานและปฏบตอยางทารณโหดรายอยางกวางขวาง โดยเฉพาะในบรบทของการปราบปรามผกอความไมสงบในจงหวดทางภาคใต แมวารฐบาลไทยไดใหสตยาบนรบรองอนสญญาตอตานการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษอนทโหดราย ไรมนษยธรรม หรอทย ายศกดศรแหงสหประชาชาต (UNCAT) ในป 2550 แตทผานมายงไมมการก าหนดขอหามตอการทรมานในกฎหมายอาญาภายในประเทศ

ทางการยงบงคบสงกลบผ ลภยและผ ขอลภยไปยงประเทศซงพวกเขาตกอยในความเสยงทจะตองเผชญกบการทรมานและการละเมดสทธมนษยชนทรายแรงอน และประเทศทหลายคนเคยถกละเมดสทธมนษยชนหรอถกทรมานมากอน ทงนทางการไทยด าเนนการสงกลบผลภยและผ ขอลภยเหลานโดยขาดการประเมนความเสยงทพวกเขาจะตองเผชญกบการประหตประหาร รวมถงการทรมาน

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 7

เพอปองกนการปฏบตมชอบเหลาน ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

ออกกฎหมายและบงคบใชรางพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการทรมานและการ

กระท าใหบคคลสญหาย พ .ศ .... .หลงการแกไขรางใหมเนอหาสอดคลองกบพนธกรณดาน

สทธมนษยชนของประเทศไทย2

ก าหนดใหมมาตรการปองกนการทรมานและการประตบตหรอการลงโทษทโหดราย ไร

มนษยธรรม หรอทย ายศกดศรในกฎหมาย นโยบาย และการปฏบตงานของรฐบาล

ใหสตยาบนรบรองอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองบคคลทกคนจากการหาย

สาบสญโดยถกบงคบ (ICPPED) และพธสารเลอกรบของอนสญญาตอตานการทรมานแหง

สหประชาชาต (OPCAT)

ก าหนดใหมมาตรการทางกฎหมายและทางปกครองเพอปองกนการสงกลบ

2 ซงครอบคลมถงมาตรการปองกนเพยงพอในการหามไมใหเกดการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย ประกนวาค าใหการทไดจากการทรมานไมสามารถถกน าไปใชเปนหลกฐานในชนศาลได เวนแตเปนการใชเพอด าเนนคดกบผท าการทรมาน หามการสงกลบและก าหนดนยามการทรมานทสอดคลองกบอนสญญาตอตานการทรมานแหงสหประชาชาต กอนจะเหนชอบใหรางนเปนกฎหมาย

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 8

2. ยตการควบคมตวบคคลโดยพลการ

กฎหมายภายในประเทศของไทยอนญาตใหมการควบคมตวบคคลโดยพลการ โดยปราศจากขอหา ไมเขาสกระบวนการไตสวน หรอในสถานทควบคมตวทไมเปนทางการ ซงขดกบหลกกฎหมายและมาตรฐานระหวางประเทศวาดวยการบรหารงานยตธรรมและหลกประกนการพจารณาคดทเปนธรรม การควบคมตวบคคลโดยพลการตามความเหนชอบของรฐมกเปนการควบคมตวโดยไมใหตดตอกบโลกภายนอกและปราศจากมาตรการปองกนทมประสทธภาพ การปฏบตเชนนเพมความเสยงอยางมากตอการละเมดสทธมนษยชนอนระหวางการควบคมตว รวมถงการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย

ผ เขาเมองโดยไมมเอกสาร ผลภย และผขอลภยมกถกควบคมตวโดยพลการเปนระยะเวลานาน หรอกระทงไมมก าหนดระยะเวลาการควบคมตวในสถานกกตวคนตางดาว

ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

แกไขหรอยกเลกกฎหมายหรอค าสงซงอนญาตใหมการควบคมตวบคคลโดยพลการโดย

ปราศจากขอหา ไมเขาสกระบวนการไตสวน หรอในสถานทควบคมตวทไมเปนทางการ

และประกนวาจะด าเนนการควบคมตวบคคลเฉพาะในสถานทควบคมตวทเปนทางการ

เทานน โดยบคคลเหลานสามารถเขาถงทนายความ ญาต และแพทยโดยทนท และตองเขา

รบการพจารณาของศาลทเปนอสระโดยไมลาชา

ประกนวาการควบคมตวผ เขาเมองและผลภยตองถกใชเปนมาตรการสดทายเฉพาะใน

พฤตการณทเปนขอยกเวนพเศษเทานน โดยตองก าหนดระยะเวลาการควบคมตวท

เหมาะสมในกฎหมาย

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 9

3. คมครองเสรภาพในการแสดงออก

การจ ากดเสรภาพในการแสดงออกโดยพลการ รวมถงการแสดงออกในโลกออนไลน ไดเพมขนในชวงกวาทศวรรษทผานมาจากการขาดเสถยรภาพทางการเมอง ผ วจารณอยางสงบ ผ ทถกมองวาอยตรงขามกบรฐ นกวชาการ นกการเมอง ผสอขาว ทนายความ และนกศกษาตางถกด าเนนคดอาญาดวยขอกฎหมายทจ ากดเสรภาพเกนกวาเหตหรอทมเนอหาคลมเครอ เปนเหตใหเจาหนาทมอ านาจอนไมชอบธรรมในการจ ากดการแสดงออกอยางเสร การใชกฎหมายหมนประมาททางอาญาโดยรฐและบรษทเอกชนฟองรองตอสอมวลชนและนกปกปองสทธมนษยชนยงบนทอนและสรางความหวาดกลวตอการใชเสรภาพในการแสดงออกอกดวย3

นบแตรฐประหารเมอวนท 22 พฤษภาคม 2557 รวมถงตอมาในเดอนกรกฎาคม 2557 ทรฐบาลประกาศการเลยงพนธกรณทจะปกปองเสรภาพในการแสดงออกอยางเปนทางการ ตามกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมองและสทธทางการเมอง (ICCPR) รฐบาลไดบงคบใชมาตรการโดยพลการอยางกวางขวางเพอปราบปรามการใชเสรภาพในการแสดงออก จนเกนขอบเขตทไดรบอนญาตใหใชไดในสถานการณฉกเฉน มาตรการเหลานนอาทเชน การสงเกตการณการสอสารสวนบคคล การคกคามและการควบคมตวโดยพลการโดยปราศจากขอหาหรอไมเขาสกระบวนการไตสวน เพยงเพราะการแสดงความเหนสวนบคคลในสอหรอสถานทสาธารณะ มการใชขอหาอาญาทงการยยงปลกปนและการหมนพระบรมเดชานภาพฟองรองบคคล การสงยดสนทรพย การเซนเซอรและการจ ากดสอมวลชน รวมถงขอหามไมใหวพากษวจารณเจาหนาท

3 โปรดด พระราชบญญตวาดวยการกระท าความผดเกยวกบคอมพวเตอร ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา วาดวยการหมน 112พระบรมเดชานภาพ มาตรา 116 วาดวยการยยงปลกปน และมาตรา 326 -328 วาดวยการหมนประมาทเชงอาญา ประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาตท 97/ 2557 และ 103 / 2557 และค าส งหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตท 41/ 2559

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 10

เพอคมครองสทธทจะมเสรภาพในการแสดงออก ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

แกไขหรอยกเลกกฎหมายและค าสงทจ ากดเสรภาพในการแสดงออกโดยเกนขอบเขต

ยกเลกกฎหมายหมนประมาททางอาญา

ยตการด าเนนคดอาญากบนกกจกรรม ผสอขาว นกการเมอง ทนายความ นกศกษา และ

บคคลอนใดทตกเปนเปาหมายเนองจากการใชสทธทจะมเสรภาพในการแสดงออก และ

ประกนวาจะมการปลอยตวผ ทถกควบคมตวในขณะน

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 11

4. สงเสรมสทธในการชมนมอยางสงบ

สทธในการชมนมอยางสงบถกจ ากดอยางเกนขอบเขตภายใตกฎหมายไทย รวมถงมการก าหนดบทลงโทษทางอาญาในกรณทไมมการแจงใหเจาหนาททราบถงแผนในการจดชมนม

เจาหนาทไดตงขอหากบนกปกปองสทธมนษยชนและนกกจกรรมในชมชน เ นองมาจากการจดหรอการเขารวมการชมนมอยางสงบ เจาหนาทยงสลายการชมนมอยางสงบเหลานหลายครง ในหลายกรณมการใชก าลงในลกษณะทไมจ าเปนหรอเกนขอบเขต

ถอเปนกาวยางเลก ๆ ในเชงบวกททางการไทยไดยกเลกขอหามการชมนม “ทางการเมอง ”ของบคคลตงแตหาคนขนไปเมอไมนานน ขอหามดงกลาวเคยมผลบงคบใชตงแตวนท 20 พฤษภาคม 2557

ถง 10 ธนวาคม 2561 และสงผลใหมการจ ากดการชมนมหลายกรณโดยพลการ อาท การประทวงเชงสญลกษณ การด าเนนงานของผสอขาว กจกรรมทางวชาการ และการประชมสวนตวและสาธารณะอน แมวาทผานมาทางการไดยตการด าเนนคดกบบคคลทจดการชมนมทางการเมองซงขดตอขอหามนไปบางแลว แตยงมคนอกจ านวนมากทถกด าเนนคดในขอหายยงปลกปน ซงเปนผลมาจากการใชสทธในการชมนมอยางสงบ

เพอคมครองสทธทจะมเสรภาพในการชมนมอยางสงบ ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

ยกเลกบทลงโทษทางอาญาหรอทางปกครองในพระราชบญญตการชมนมสาธารณะพ .ศ .

2558 กรณทไมมการแจงลวงหนาวาจะมการชมนม รวมถงขอบทใดทเอาผดตอการ

ด าเนนงานทเกยวของกบการชมนมอยางสงบ

ยตการด าเนนคดอาญากบบคคลทเปนเปาหมายเนองมาจากการใชสทธในการชมนมอยาง

สงบ และยกเลกค าตดสนโทษของบคคลทเปนเปาหมายจากสถานการณดงกลาวในอดต

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 12

5. คมครองนกปกปองสทธมนษยชน

นกปกปองสทธมนษยชนจ านวนมากถกสงหาร คกคาม และท าใหสญหายในประเทศไทย พวกเขายงไดรบผลกระทบจากขอจ ากดการชมนมและการแสดงออกอยางสงบ ทผานมามการด าเนนคดอาญาจ านวนมากกบบคคลทคมครองและปกปองสทธเหลานอยางสงบ โดยเฉพาะนกกจกรรมดานทดนและสงแวดลอมทมความเสยงอยางยงตอการถกโจมต ซงมเปาหมายเพอปดปากหรอขดขวางการด าเนนงานของพวกเขา

ตงแตคนงานขามชาตทพยายามแสวงหาการเยยวยาทางกฎหมาย ไปจนถงนกกจกรรมทเกบขอมลความเสยหายทางสงแวดลอม นกปกปองสทธมนษยชนจ านวนมากถกด าเนนคดอาญาอยางตอเนองโดยบรษทเอกชน ผานการฟองรองดวยกฎหมายหมนประมาททางอาญา ซงเปนผลมาจากการด าเนนงานเพอสงเสรมและคมครองสทธของพวกเขา ไมวาการด าเนนคดเหลานจะน าไปสการจ าคกหรอไมกตาม การด าเนนคดมกสงผลในเชงควบคมการด าเนนงานของนกปกปองสทธมนษยชน ท าใหพวกเขาตองเสยเวลาและทรพยากรจ านวนมากในการรายงานตวตามกระบวนการยตธรรม

เพอคมครองนกปกปองสทธมนษยชน ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

ด าเนนการตรวจสอบวเคราะหวธด าเนนงานของเจาหนาทในการสอบสวนการโจมต การ

คกคาม และการขมขนกปกปองสทธมนษยชน

ยตการด าเนนคดอาญากบนกปกปองสทธมนษยชน กรณทเปนผลมาจากงานการรณรงค

กดดนของพวกเขา หรอการรายงานขอมลการละเมดสทธมนษยชน

จดใหมสภาพแวดลอมทปลอดภยส าหรบนกปกปองสทธมนษยชนทกคน ผานการ

ปรกษาหารอกบพวกเขาและชมชน โดยใหความส าคญเปนพเศษตอชมชนในชนบทซงม

ความเสยงอยางมากทจะตกเปนเหยอของการขมข ความรนแรง และการคกคามโดย

เจาหนาทรฐ

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 13

6. คมครองผลภยและผขอลภย รวมถงคนงานขามชาต

ในชวงหลายทศวรรษทผานมา ประเทศไทยใหทพ านกอาศยแกผลภยจ านวนมาก รวมถงคนงานขามชาตทงทมเอกสารและไมมเอกสาร กลมบคคลเหลานไมไดรบการคมครองอยางเพยงพอทงในเชงขนตอนการปฏบตของภาครฐและกฎหมาย สงผลใหพวกเขาตกเปนเหยอการละเมดสทธมนษยชนหลายประการ รวมถงในบรบทของการบงคบใชกฎหมายคนเขาเมอง

ผ เขาเมองโดยไมมเอกสาร ผขอลภย และผลภยตองเผชญทงความเสยงตอการควบคมตวโดยพลการ รวมถงการสงกลบไปยงสถานททเชอไดวาวาพวกเขาจะตองเผชญกบการประหตประหาร หรอมความเสยงอยางแทจรงทจะเกดการละเมดหรอการปฏบตมชอบดานสทธมนษยชน มตวอยางในกรณนบไมถวนททางการไมไดประเมนความตองการดานการคมครองของผลภยและผขอลภยทไดรบผลกระทบอยางถถวน หรอเพกเฉยตอความตองการของพวกเขาแมจะทราบถงสถานการณดงกลาว รวมถงเพกเฉยตอขอหามเดดขาดไมใหสงกลบบคคลไปยงประเทศตนทาง

คนงานขามชาตมความเสยงอยางยงทจะตองเผชญกบการปฏบตมชอบหลายประการ รวมถงดานสทธแรงงาน และยงถกหามไมใหจดทะเบยนและจดตงสหภาพแรงงานภายใตกฎหมายไทย

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 14

เพอประกนการคมครองผลภยและผแสวงหาทลภย ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

ก าหนดสถานะทางกฎหมายอยางเปนทางการของผลภย ใหสอดคลองกบมาตรฐาน

ระหวางประเทศ ปฏบตตามมตคณะรฐมนตรในการจดท ากลไกคดกรองผลภยและผ เขา

เมองโดยไมมเอกสาร

ก าหนดกรอบเชงกฎหมายและทางปกครองทเขมแขง เพอคมครองไมใหมการสงกลบผลภย

และประกนวาจะมการพจารณาค าขอลภยของพวกเขาอยางเปนธรรมและมประสทธภาพ

ประกนวาการใชอ านาจของต ารวจ การพจารณาค ารองขอลภย และการปฏบตของ

เจาหนาทตรวจคนเขาเมองด าเนนการโดยปราศจากการเลอกปฏบตดวยเหตแหงเชอชาต

หรอชาตก าเนด และคมครองบคคลตามหลกความเสมอภาคและหลกสทธทจะไมถกเลอก

ปฏบต

ใหสตยาบนรบรองอนสญญาวาดวยผลภย พ .ศ . 2494

ใหสตยาบนรบรองอนสญญาระหวางประเทศวาดวยการคมครองสทธของคนงานอพยพ

และสมาชกครอบครว และอนญาตใหคนงานขามชาตรวมตวจดตงและมต าแหนงใน

สหภาพแรงงาน

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 15

7. สงเสรมสทธความเปนสวนตวในการใชงานคอมพวเตอร

กฎหมายทก ากบดแลการใชคอมพวเตอรในประเทศไทยใหอ านาจกวางขวางกบรฐในการสอดสองขอมลสวนบคคลในวงกวาง รวมถงการเขาถงเมตะดาตาในระหวางการสอบสวนอาชญากรรม ในปจจบนทางการไดผานรางพระราชบญญตวาดวยการรกษาความมนคงปลอดภยไซเบอรพ.ศ. … ซงใหอ านาจอยางกวางขวางแกเจาหนาทต ารวจและเจาหนาทฝายความมนคงในการยดขอมลสวนบคคลและอปกรณอเลกทรอนกสโดยไมตองขอหมายศาล ในกรณทเขาขาย “สถานการณฉกเฉน ”

เพอปกปองสทธทจะมความเปนสวนตว ผ สมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

แกไขหรอยกเลกกฎหมายดจทลเพอเศรษฐกจ เพอปองกนการสอดสองในวงกวางและ /หรอ

โดยพลการ

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 16

8. ใหการเยยวยาเมอเกดการละเมดสทธมนษยชน

ทผานมารฐบาลมกลมเหลวในการสอบสวนอยางเปนอสระ โดยพลน และมประสทธภาพเมอเกดการละเมดสทธมนษยชนหลายประการ รวมถงการทรมาน การสงหารนอกกระบวนการกฎหมาย และกรณทเกดจากการใชก าลงทมงหมายเอาชวตอยางเกนขอบเขตและไมจ าเปน นอกจากน รฐธรรมนญยงขาดบทบญญตทเปนมาตรการปองกนการละเมดสทธมนษยชน และขอบญญต ในกฎหมายทใชในสถานการณฉกเฉนยงคมครองไมใหเจาหนาทตองรบผดจากการละเมดสทธ เหลาน กลายเปนอปสรรคเพมเตมตอการน าตวผ ตองสงสยวากอเหตมารบผด และการอ านวยใหเกดความยตธรรมกบผ เสยหาย

บคคลทพยายามแสวงหาการเยยวยาตองเผชญกบอปสรรคหลายอยางจากกระบวนการปฏบตของรฐ เชน การจ ากดสทธของญาตในการแสวงหาการเยยวยาภายใตกฎหมายทหารและประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา นอกจากนการกระท าของเจาหนาทยงมลกษณะขมข คกคาม รวมถงการขวาจะฟองรองคดหรอมการฟองรองคดเพอเปนการตอบโต ในกรณทมการสอบสวนการละเมดสทธมนษยชนกมกเปนไปอยางลาชามากและแทบไมมความคบหนา เจาหนาทมกไมสงมอบเอกสารการสอบสวนเหลานไปยงหนวยงานสอบสวนคดพเศษ นอกจากน บคคลทแสวงหาการเยยวยายงตองเผชญกบความลาชาหรออปสรรคจากทศาลวนจฉยวาศาลไมมอ านาจพจารณาคดเหลาน การใชกระบวนการทางอาญาเพอขดขวางการแสวงหาการเยยวยาของบคคล ทถกละเมดสทธมนษยชน รวมถงการด าเนนคดหมนประมาททางอาญา กอใหเกดความหวาดกลวและเปนอปสรรคตอการเขาถงการเยยวยาของผ เสยหายและครอบครว

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 17

ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

แกไขหรอยกเลกกฎหมายทใชในสถานการณฉกเฉนและค าสงคณะรกษาความสงบ

แหงชาต และด าเนนการเพอแกไขขอบญญตตามรฐธรรมนญ4ทเปนอปสรรคตอการรบผด

ของเจาหนาท

ประกนใหมการสอบสวนขอกลาวหาวามการละเมดสทธมนษยชน โดยการสอบสวนตอง

ด าเนนการทนท มความอสระ และมประสทธภาพ นอกจากนใหน าตวบคคลผ ตองสงสยเขา

สกระบวนการยตธรรมโดยพลน ผานการฟองรองคดอาญาในศาลพลเรอน

4 โปรดด รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย มาตรา 44, 47 และ 48 ค าสงหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตท 3/2558 และ 13/2559

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทนและพรรคการเมอง Amnesty International 18

9. ยกเลกโทษประหารชวต

โดยทวไปแลวประเทศไทยมกไมบงคบใชโทษประหารชวตแมจะมบทลงโทษนอยในกฎหมาย และศาลยงคงตดสนลงโทษดวยโทษประหารชวต อยางไรกตาม เมอวนท 18 มถนายน 2561 ประเทศไทยประหารชวตบคคลเปนครงแรกนบตงแตป 2552 ทงนการประหารชวตกอนหนานนเกดขนตงแตป

2546 ปจจบนศาลยงตดสนลงโทษประหารชวตในบางคด และรฐบาลไดเพมจ านวนความผดทางอาญาทมโทษประหารชวต รวมถงกรณทผกระท าผดเปนบคคลไมมสญชาตไทยและมความผดฐานทจรต ในป

2561 ประเทศไทยมนกโทษประหารชวตประมาณ 510 คน เปนผ หญง 94 คน โดยในจ านวนนเปนนกโทษประหารชวตเดดขาด 193 คน ทงนโทษประหารชวตยงคงเปนการลงโทษบงคบส าหรบความผดหลายประการ อาท ความผดท

เกยวของกบยาเสพตด ถอวาไมสอดคลองกบหลกเกณฑขนต าของอาชญากรรมรายแรงสดซงเปนอาชญากรรมประเภทเดยวทอาจตดสนลงโทษประหารชวตได อยางไรกดในป 2559 รฐบาลไดด าเ นนการในเชงบวก โดยยกเลกโทษประหารชวตบงคบส าหรบความผดฐานจ าหนายยาเสพตด

ทผานมา รฐบาลไดเรยกรองใหยกเลกโทษประหารชวตในแผนแมบทสทธมนษยชนแหงชาตหลายฉบบ โดยขอใหมการอภปรายประเดนดงกลาวในรฐสภา

ผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรใหค ายดมนดงตอไปน

ยกเลกโทษประหารชวต และก าหนดขอตกลงอยางเปนทางการเพอระงบการใชโทษ

ประหารชวตเปนการชวคราว ในระหวางรอการด าเนนการเพอยกเลกโทษประหารชวต

ใหสตยาบนรบรองพธสารเลอกรบฉบบทสองของกตการะหวางประเทศวาดวยสทธพลเมอง

และสทธทางการเมอง (ICCPR) ซงมจดหมายเพอยกเลกโทษประหารชวต

CONTACT US JOIN THE CONVERSATION

info@amnesty.org

+44 (0)20 7413 5500

www.facebook.com/AmnestyGlobal

@Amnesty

แอมเนสต อนเตอรเนชนแนล เปนขบวนการระดบโลก เพอสทธมนษยชน เมอมความอยตธรรม ตอคน ๆ หนง ยอมเปนเรองทส าคญ ตอบคคลทงปวง

INDEX: ASA 39/9939/2019 มนาคม 2562 ภาษา: ไทย

amnesty.org

ประเทศไทย: วาระสทธมนษยชนส าหรบผแทน

และพรรคการเมอง. นบแตกองทพไทยกอรฐประหารและยดอ านาจรฐบาลในเดอนพฤษภาคม 2557 และประกาศใชกฎอยการศก หนวยงานกองทพไทยไดจ ากดการใชสทธมนษยชนขนพนฐานอยางรายแรง การเลอกตงทก าลงจะมขนนเปนการเลอกตงครงแรกในประเทศไทยตงแตการกอรฐประหาร ซงเปนโอกาสทผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองควรจะทบทวนภาวะขาดดลดานสทธมนษยชนดงทเปนอย และแสดงความยดมนในพนธกจตอประชาชนทจะปฏรปสถาณการณสทธมนษยชนปจจบน

ในวาระสทธมนษยชนน แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลระบประเดนสทธมนษยชนทส าคญเกาประการทควรมการปฏรป ครอบคลมถงสทธทจะปลอดจากการทรมานและการบงคบบคคลใหสญหาย เสรภาพดานการแสดงออก เสรภาพในการชมนมและการสมาคม สทธความเปนสวนตวในมาตรการดานความมนคงทางไซเบอรของภาครฐ รฐบาลไทยตองจดท ามาตรการคมครองทเขมแขงขนส าหรบผลภยและผขอลภย และยกเลกโทษประหารชวต แอมเนสต อนเตอรเนชนแนลเรยกรองผสมครสมาชกสภาผแทนราษฎรและพรรคการเมองใหยดมนในพนธกจดานสทธมนษยชนตอประชาชน รฐบาลใหมตองด าเนนการอยางเรงดวนเพอสรางมาตรฐานการคมครองสทธมนษยชนในประเทศใหเขมแขง และสอดคลองกบพนธกจดานสทธมนษยชนตามหลกกฎหมายระหวางประเทศ