๑๙

การจดการน�า

สรปสถานการณ�นาและการบรหารจดการนาในอ�างเกบนา กฟผ. ประจาป� ๒๕๖๑ สภาพอากาศ ป ๒๕๖๑

พ.ศ. ๒๕๖๑ เป�นป�ทสภาวะอากาศของประเทศไทยมความผนแปรผดปกตไปในแต�ละภมภาค ปรมาณ

ฝนเฉลยทงป�ของประเทศไทยในป�นสงกว�าค�าปกต (ค�าเฉลยคาบ ๓๐ ป� พ.ศ. ๒๕๒๔-๒๕๕๓) ร�อยละ ๕ ทกภาคของประเทศไทยมปรมาณฝนตกสงกว�าค�าเฉลย ยกเว�นภาคตะวนออกเฉยงเหนอทมปรมาณฝนรวมรายป�ตากว�าค�าเฉลยร�อยละ ๒ ฤดฝนป�นเรมต�นเรวกว�าปกต ตลอดทงป�มพายหมนเขตร�อนเคลอนเข�าส�ประเทศไทยโดยตรงในช�วงฤดฝน จานวน ๒ ลก โดยเคลอนเข�ามาขณะมกาลงแรงเป�นพายโซนร�อน ๒ ลก ได�แก� พายโซนร�อน “เซนตญ” (SON-TINH) และพายโซนร�อน “เบบนคา” (BEBINCA)

รปท ๗ เส�นทางเดน พายโซนร�อน “เซนตญ” รปท ๘ เส�นทางเดน พายโซนร�อน “เบบนคา” (SON-TINH) (BEBINCA, 1816)

พายโซนร�อน “เซนตญ” (SON-TINH) ก�อตวทบรเวณทะเลจนใต�ตอนบนทเคลอนตวผ�านเกาะไหหลาและอ�าวตงเกยขนส�ฝ��งบรเวณเมองวญ ประเทศเวยดนาม เมอวนท ๑๙ กรกฎาคม แล�วอ�อนกาลงลงตามลาดบจนเป�นหย�อมความกดอากาศตาปกคลมประเทศลาวตอนบนในวนท ๒๐ กรกฎาคม จากนนหย�อมความกดอากาศตาดงกล�าวได�เคลอนตวกลบไปยงประเทศเวยดนามก�อนจะเคลอนตวลงส�อ�าวตงเกยและทวกาลงแรงขนเป�นพายดเปรสชนอกครงในวนท ๒๒ กรกฎาคม แล�วเคลอนผ�านเกาะไหหลาช�วงคาของวนเดยวกน จากนนพายนได�เคลอนตวไปในทะเลจนใต�ตอนบนก�อนจะขนฝ��งบรเวณประเทศจนตอนใต�ในวนท ๒๔ กรกฎาคม แล�วอ�อนกาลงลงเป�นหย�อมความกดอากาศตากาลงแรงปกคลมประเทศเวยดนามและประเทศจนตอนใต�ในช�วง วนท ๒๕ และ ๒๖ กรกฎาคม ลกษณะดงกล�าวทาให�บรเวณประเทศไทยมฝนตกหนาแน�นเกอบตลอดเดอนและมปรมาณฝนรวมตลอดเดอนสงกว�าค�าปกต เว�นแต�ภาคตะวนออกทมปรมาณฝนรวมตากว�าค�าปกต โดยปรมาณฝนรวมเฉลยทงประเทศในเดอนนสงกว�าค�าปกตร�อยละ ๒๓

พายโซนร�อน “เบบนคา” (BEBINCA, 1816) ได�เคลอนเข�าส�ประเทศไทยบรเวณจงหวดเชยงรายในช�วงเช�ามดของวนท ๑๘ สงหาคม ขณะมกาลงแรงเป�นพายดเปรสชน จากนนได�เคลอนผ�านจงหวดเชยงใหม�

บ บ ท

๖

๒๐

เข�าส�ประเทศเมยนมา พร�อมทงอ�อนกาลงลงเป�นหย�อมความกดอากาศตากาลงแรงปกคลมประเทศเมยนมา อย�างไรกตามปรมาณฝนทตกบรเวณประเทศไทยในเดอนน อย�ในเกณฑ�ฝนเลกน�อยถงปานกลาง ทาให�เดอนนพนทส�วนใหญ�มปรมาณฝนรวมตากว�าค�าปกต โดยปรมาณฝนรวมเฉลยทงประเทศตากว�าค�าปกตร�อยละ ๑๓ เมอพจารณาฝนสะสมตงแต� ๑ มกราคมจนถงสนเดอนสงหาคม พบว�ายงคงสงกว�าค�าปกต โดยปรมาณฝน รวมเฉลยทงประเทศตงแต�ต�นป�สงกว�าค�าปกตร�อยละ ๑๒

ในช�วงเดอนกนยายน ประเทศไทยมฝนตกต�อเนองเกอบตลอดเดอน จากอทธพลของร�องมรสมท พาดผ�านบรเวณประเทศไทยตอนบนในระยะครงแรกของเดอน จากนนได�เลอนลงไปพาดผ�านภาคกลางตอนล�าง ภาคใต�ตอนบน และภาคตะวนออก นอกจากนในระยะกลางเดอนยงได�รบอทธพลจากพายหมนเขตร�อนทเคลอนเข�าใกล�ประเทศไทยจานวน ๒ ลก คอ พายโซนร�อน “บารจต (BARIJAT, 1823)” ทเคลอนผ�านประเทศเวยดนามตอนบนเข�ามาสลายตวบรเวณประเทศลาว และไต�ฝ�น “มงคด (MANGKHUT, 1822)” ทเคลอนเข�ามาสลายตวบรเวณมณฑลยนนาน ประเทศจน ประกอบกบมรสมตะวนตกเฉยงใต�พดปกคลมทะเลอนดามนประเทศไทยและอ�าวไทยเกอบตลอดเดอน โดยมกาลงแรงในช�วงเวลาดงกล�าว ส�วนอณหภมเฉลยเดอนนสงกว�าค�าปกตในทกภาค สถานการณน�าในอางเกบน�า กฟผ.

สถานการณ�ปรมาณนาไหลเข�าเขอน กฟผ. ในป� ๒๕๖๑ มความแตกต�างกนในแต�ละภมภาค โดยเขอน

ทต�องมการตดตามสถานการณ�อย�างใกล�ชด ได�แก� เขอนในภาคตะวนตกทมปรมาณนาไหลเข�าเขอนมากกว�าค�าเฉลย และเขอนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอมปรมาณนาไหลเข�าเขอนน�อยกว�าค�าเฉลย ส�วนเขอนในภาคเหนอและภาคใต�ยงคงมมปรมาณนาอย�ในเกณฑ�ควบคม ซงหากพจารณาปรมาณนาไหลเข�าเขอนสะสมในป� ๒๕๖๑แต�ละเขอนเปรยบเทยบกบค�าสถตทผ�านมาแล�ว สรปได�ดงน เขอนภมพล มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมป� ๒๕๖๑ ประมาณ ๑,๗๖๓ ล�านลกบาศก�เมตร

มากกว�าปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมเฉลยร�อยละ ๘ ระบายนาตามแผนการใช�นาทงสน ๑,๘๓๑ ล�านลกบาศก�เมตร โดยสามารถบรหารจดการนาในอ�างฯ อย�ในเกณฑ�ควบคม ระหว�าง Upper Rule Curve (URC) และ Lower Rule Curve (LRC) ตลอดป�

เขอนสรกต มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมป� ๒๕๖๑ ประมาณ ๗,๒๐๐ ล�านลกบาศก�เมตร มากกว�าปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมเฉลยร�อยละ ๒๗ มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ ทสงอย�างต�อเนองตงแต�ปลายเดอนกรกฎาคม ส�งผลให�ช�วงต�นเดอนสงหาคมระดบนาในอ�างฯ สงกว�าระดบ Upper Rule Curve (URC) เลกน�อย ระบายนาตามแผนการใช�นาและเพอควบคมระดบนาในอ�างฯ ทงสน ๗,๔๔๘ ล�านลกบาศก�เมตร สามารถบรหารจดการอ�างฯ อย�ในเกณฑ�ควบคมระหว�าง Upper Rule Curve (URC) และ Lower Rule Curve (LRC) ตลอดป�

เขอนศรนครนทร� มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมป� ๒๕๖๑ ประมาณ ๕,๙๕๙ ล�านลกบาศก�เมตร มากกว�าปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมเฉลยร�อยละ ๒๘ สถานการณ�ระดบนาในอ�างฯ สงกว�าระดบ Upper Rule Curve (URC) เป�นช�วงระยะเวลาสนๆ และได�เพมการระบายนาผ�านเขอนท�าท�งนาเตมความสามารถในช�วงเดอนกนยายน เพอบรหารจดการระดบนาในอ�างฯ ให�อย�ในเกณฑ�ควบคม

เขอนวชราลงกรณ มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมป� ๒๕๖๑ ประมาณ ๘,๐๔๗ ล�านลกบาศก�เมตร มากกว�าปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สะสมเฉลยถงร�อยละ ๔๙ สงเป�นลาดบท ๒ ของสถตปรมาณนาไหล

๒๑

เข�าเขอน ในป� ๒๕๖๑ ส�งผลให�ระดบนาในอ�างฯ สงเกนระดบ Upper Rule Curve (URC) ตงแต�ปลายเดอนกรกฎาคม ทาให�ต�องระบายนาผ�าน Spillway ในช�วงเดอนสงหาคม-กนยายน ๒๕๖๑

เขอนอบลรตน� มปรมาณนาไหลเข�าเขอนสะสมอย�ในเกณฑ�น�อยมาก ระดบนาตากว�าระดบ Lower Rule Curve (LRC) ตงแต�กลางเดอนสงหาคม ส�งผลให�นาต�นทนในเขอนอบลรตน�อย�ในเกณฑ�น�อย โครงการส�งนาและบารงรกษาหนองหวายจงต�องประกาศงดส�งนาเพอการเพาะปลกพชฤดแล�ง ๒๕๖๑/๖๒ เพอสงวนนาไว�สาหรบการอปโภค-บรโภค และรกษาระบบนเวศน�

เขอนสรนธร มปรมาณนาไหลเข�าเขอนสะสมน�อยกว�าค�าเฉลย ระดบนาตากว�า Lower Rule Curve (LRC) ตงแต�ต�นเดอนตลาคม แต�ยงสามารถส�งนาเพอการเพาะปลกพชฤดแล�ง และสนบสนนกจกรรมการใช�นาต�างๆ ของโครงการฯ ลาโดมน�อยได�

เขอนรชชประภา ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ อย�ในเกณฑ�สง ได�ปรบแผนการระบายนาตามสถานการณ�นา ทาให�สามารถควบคมระดบนาในอ�างฯ ให�อย�ในเกณฑ�ควบคมระหว�าง Upper Rule Curve (URC) และ Lower Rule Curve (LRC) ได�

เขอนบางลาง ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ อย�ในเกณฑ�เฉลย ปรบแผนระบายนาตามสถานการณ� โดยเพมแผนการระบายนาเพอควบคมระดบนาในอ�างฯ และลดการระบายนาเพอลดผลกระทบด�านท�ายนาในช�วงฤดนาหลาก

เขอน ภมพล สรกต ศรนครนทร� วชราลงกรณ อบลรตน� สรนธร รชชประภา บางลาง

ปรมาณนาสะสม ณ ป�นาตาสด 760 3,006 1,868 1,659 567 811 1,381 760

ปรมาณนาสะสม ณ ป�นาสงสด 2,680 11,227 7,581 8,734 5,884 2,624 3,674 2,680

1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 59 760 5,930 3,814 3,838 2,975 1,645 3,559 760

1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 60 2,680 5,670 4,954 4,878 5,666 2,030 2,781 2,680

1 ม.ค. - 31 ธ.ค. 61 1,763 7,200 5,959 8,047 1,330 1,472 3,674 1,763

ปรมาณนาไหลเข�าเขอนสะสมเฉลย 1,627 5,681 4,650 5,413 2,556 1,645 2,646 1,627

ปรมาณนาไหลเข�าเขอนเทยบกบค�าเฉลย 8% 27% 28% 49% -48% -11% 39% 8%

ระบายนาทงสน 1,831 7,448 5,071 7,093 2,144 1,232 3,219 1,831

รปท ๙ ปรมาณนาไหลเข�าอ�างเกบนา กฟผ. ป� ๒๕๖๑ เทยบกบสถต

๒๒

อทธพลของพายเซนตญ พายเบบนคา และร�องมรสมกาลงแรง ซงส�งผลให� เขอนในภาคเหนอ ภาคตะวนตก และภาคใต� มปรมาณนาไหลเข�าเขอนสงในช�วงเดอนกรกฎาคม - สงหาคม ๒๕๖๑

รปท ๑๐ อทธพลของพายต�อปรมาณนาไหลเข�าเขอน กฟผ. ป� ๒๕๖๑ การบรหารจดการอางเกบน�าของ กฟผ.

จากสถานการณ�เกดฝนตกหนกในประเทศไทยตงแต�กลางเดอนกรกฎาคม ส�งผลให�เขอน กฟผ. ม

ปรมาณนาไหลเข�าเขอนสง โดยเขอนทมระดบนาในอ�างฯ เพมขนสงอย�างมนยสาคญ ได�แก� เขอนศรนครนทร�และเขอนวชราลงกรณ ซงมปรมาณนาเพมขนจานวนมากตงแต�ต�นฤดฝน คอ ในช�วงปลายเดอนกรกฎาคมถง ต�นเดอนกนยายน ทงสองเขอนมปรมาณนาไหลเข�าเขอนสงตดต�อกน จากอทธพลของพายโซนร�อนและร�องมรสมกาลงแรงทเคลอนตวเข�าส�ประเทศไทย ส�งผลให�ระดบนาในอ�างฯ สงขนอย�างต�อเนอง ทาให�เขอนศรนครนทร�และเขอนวชราลงกรณ ต�องทาการพร�องนาโดยระบายนาผ�าน Spillway เพอเตรยมรองรบปรมาณนาทจะไหลเข�าเขอนทมากขน และเพอความมนคงปลอดภยของเขอน ซงการบรหารจดการนาของเขอน กฟผ. ในป� พ.ศ. ๒๕๖๑ เป�นการบรหารจดการอย�างบรณาการ ร�วมกบหน�วยงานหลกด�านการบรหารจดการนาของประเทศ ในรปแบบขององค�กรการบรหารจดการนาของประเทศ ได�แก� : คณะอนกรรมการวเคราะห�ตดตามสถานการณ�และบรหารจดการทรพยากรนา ทางานภายใต�การ

กากบดแลของคณะกรรมการทรพยากรนาแห�งชาต (กนช.) มรองนายกรฐมนตรเป�นประธาน มเลขาธการสานกงานทรพยากรนาแห�งชาต (สทนช.) เป�นรองประธาน และมคณะทางานย�อย คอ คณะทางานอานวยการบรหารจดการทรพยากรนา สทนช.

: คณะอนกรรมการตดตามและวเคราะห�แนวโน�มสถานการณ�นา มรองอธบดกรมชลประทาน เป�นประธาน

: ศนย�เฉพาะกจชวคราวในภาวะวกฤต มเลขาสานกงานทรพยากรนาแห�งชาต (สทนช.) เป�นประธาน

๒๓

กฟผ. ได�เข�าร�วมประชมกบคณะอนกรรมการข�างต�นอย�างสมาเสมอ เพอรายงาน ตดตามสถานการณ�นาของประเทศไทย และรบฟ�งข�อมลจากหน�วยงานต�างๆ เพอการตดสนใจในการเกบกกและระบายนาให�มความเหมาะสมและปลอดภยต�อชวตและทรพย�สนของประชากร อย�างไรกด จากเหตการณ�ฝนตกหนกอย�างต�อเนอง ทาให�เขอนศรนครนทร�และเขอนวชราลงกรณจาเป�นต�องระบายนาผ�าน Spillway ในช�วงปลายเดอนสงหาคม - กนยายน ก�อนทระดบนาจะสงถงระดบเกบกกปกต (NHWL) ตามมตของคณะทางานอานวยการบรหารจดการทรพยากรนา สทนช. และ “ศนย�เฉพาะกจชวคราวในภาวะวกฤต” ทให�ทาการระบายนาเพอลดระดบนาในเขอนทมนาเกน ๘๐% หรอเกน Upper Rule Curve (URC) ให�กลบเข�าส�เกณฑ�ควบคมโดยเรว ซงทาให�สามารถควบคมให�ระดบนาในเขอนศรนครนทร�และเขอนวชราลงกรณไม�เกนระดบเกบกกซงอาจเป�นอนตรายกบความมนคงของเขอนได�

รปท ๑๑ ผงแสดงพนทล�มนาแม�กลอง การบรหารจดการนาเขอนวชราลงกรณ

เขอนวชราลงกรณได�รบอทธพลของพายโซนร�อนและร�องมรสมกาลงแรงมาตงแต�ปลายเดอนกรกฎาคม ซงทาให�ปรมาณนาไหลเข�าเขอนสงกว�าค�าเฉลยมาก เขอนวชราลงกรณได�บรหารจดการอ�างโดยระบายนาให�เกดผลกระทบต�อพนทด�านท�ายนาน�อยทสด โดยในการวางแผนระบายนาได�พจารณาปรมาณ Side Flow ด�านท�ายนา ประกอบกบข�อมลการคาดการณ�ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ จากข�อมลฝน ONE MAP ในส�วนของการเตรยมความพร�อมเพอรบมอกบปรมาณนาทระบายผ�าน Spillway ได�เผยแผ�ข�อมล จดประชมรบฟ�งความคดเหนและแจ�งเตอนผ�มส�วนได�ส�วนเสยให�รบทราบล�วงหน�าทกครงทมการปรบแผนระบายนา ทาให�ประชาชนมความเข�าใจเป�นอย�างดต�อแนวทางการบรหารจดการนา ทต�องระบายนาเพอลดความเสยงในการรองรบปรมาณนาหลากในช�วงเดอนสงหาคม - กนยายน ของรฐบาลและ กฟผ. แต�อย�างไรกด กยงมผ�ททาธรกจและอย�อาศยในพนทล�มตา ทได�รบความเสยหายจากการระบายนาผ�าน Spillway จานวนหนง ซงเขอนวชราลงกรณได�เข�าสอบถามและช�วยเหลอฟ��นฟพนททได�รบความเสยหายอย�างเตมท

๒๔

รปท ๑๒ สถานการณ�นาเขอนวชราลงกรณ สรปเหตการณ�สภาวะนาหลากเขอนวชราลงกรณ วนท ๒๐ กรกฎาคม ระดบนา ๑๔๖.๘๒ ม.รทก. ปรมาณนา ๖๘% มปรมาณนาไหลเข�าเขอนสงถง

๒๐๒ ล�านลกบาศก�เมตร/วน ระดบนาตากว�า Upper Rule Curve (URC) ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ มากกว�าปรมาณนาทระบาย เขอนรองรบปรมาณนาหลากเพอลดผลกระทบด�านท�ายนา ระดบนาในอ�างฯ สงขนต�อเนอง วนท ๒๒ กรกฎาคม ระดบนาในอ�างฯ สงกว�า Upper Rule Curve (URC) เขอนเพมการระบายนาเป�นขนบนได จากวนละ ๑๘ MCM เป�นระบายวนละ ๔๓ MCM ในวนท ๗ สงหาคม พร�อมตดตามสถานการณ�ท�ายนา ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ วนท ๒๐ กรกฎาคม - ๖ สงหาคม รวม ๒,๑๙๘ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนารวม ๕๑๑ ล�านลกบาศก�เมตร

วนท ๗ สงหาคม ระดบนา ๑๕๑.๓๙ ม.รทก. ปรมาณนา ๘๕% ระบายนาวนละ ๔๓ MCM เตมความ สามารถเครองกาเนดไฟฟ�า ซงแม�เขอนจะระบายนาเตมความสามารถของเครองกาเนดไฟฟ�าแล�ว แต�ระดบนาในอ�างฯ ยงคงสงขนต�อเนอง เนองจากปรมาณนาระบายน�อยกว�าปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ ปรมาณนาทระบายวนละ ๔๓ ล�านลกบาศก�เมตร แม�จะไม�เกนความจลานา แต�มพนทล�มตาบางแห�ง หรอพนทรมตลงทประชาชนและผ�ประกอบการเข�ามาใช�ประโยชน�ในการทารสอร�ท ได�รบผลกระทบจากการเพมการระบายนาดงกล�าว ทงนในการปรบเพมการระบายนา กฟผ. ได�แจ�งให�หน�วยราชการและผ�เกยวข�องได�เตรยมรบสถานการณ�ล�วงหน�าก�อนการปรบเพมการระบายนาทกครง ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ วนท ๖ - ๒๒ สงหาคม รวม ๒,๒๒๓ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนารวม ๖๗๒ ล�านลกบาศก�เมตร วนท ๒๓ สงหาคม ระดบนา ๑๕๒.๘๕ ม.รทก. ปรมาณนา ๙๑% รองรบนาได�อก ๘๑๘ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาวนละ ๔๓ MCM ผ�านเครองกาเนดไฟฟ�า และระบายนาผ�าน Spillway ในอตราวนละ ๑๐ ล�าน

๒๕

ลกบาศก�เมตร รวมเป�นการระบายนาวนละ ๕๓ ล�านลกบาศก�เมตร เพอลดความเสยงปรมาณนาในอ�างฯ เกนระดบเกบกก ตามมตของคณะทางานอานวยการบรหารจดการทรพยากรนา สทนช. และ “ศนย�เฉพาะกจชวคราวในภาวะวกฤต” ทให�เร�งการระบายนาเพอลดระดบนาในเขอนทมนาเกน ๘๐% หรอเกน Upper Rule Curve (URC) ให�กลบเข�าส�เกณฑ�ควบคม เขอนวชราลงกรณปรบเพม/ลด การระบายนาผ�าน Spillway ตามสถานการณ�ด�านท�ายนา โดยได�ระบายนาสงสดทวนละ ๕๘ ล�านลกบาศก�เมตร (ผ�านเครองกาเนดไฟฟ�า ๔๓ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาผ�าน Spillway วนละ ๑๕ ล�านลกบาศก�เมตร) ตดตามปรมาณนาท�ายเขอน วชราลงกรณหลงจากการเป�ด Spillway ทสถาน K.58 อาเภอไทรโยค จงหวดกาญจนบร (ความจลานา ๙๕๐ ลกบาศก�เมตร/วนาท) และปรมาณ Side Flow จากแม�นาน�อยและห�วยบ�องต ระดบนาท K.58 เพมขนสงสด เมอวนท ๑๙ สงหาคม ๒๕๖๑ +๔๗.๔๕ ม.รทก. (ปรมาณนา.๘๑๓ ลกบาศก�เมตร/วนาท) มพนททได�รบผลกระทบจากการระบายนา เป�นผ�ประกอบการในอาเภอไทรโยค วนท ๒๑ กนยายน ระดบนาในอ�างฯ กลบส�ระดบควบคม ตากว�าระดบ Upper Rule Curve (URC) แต�ยงคงระบายนาผ�าน Spillway เพอลดความเสยงนาเกนระดบเกบกก ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ วนท ๒๓ สงหาคม - ๒๓ กนยายน รวม ๑,๘๒๐ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนารวม ๑,๗๔๗ ล�านลกบาศก�เมตร

วนท ๒๔ กนยายน ระดบนา ๑๕๒.๙๓ ม.รทก. ปรมาณนา ๙๑% เขอนหยดการระบายนาผ�าน Spillway แต�ยงคงระบายนาผ�านเครองกาเนดไฟฟ�า วนละ ๔๓ MCM แม�ระดบนาจะตากว�า Upper Rule Curve (URC) แล�ว รวมเวลาการระบายนาผ�าน Spillway ทงสน ๓๒ วน (๒๓ สงหาคม – ๒๓ กนยายน) คดเป�นปรมาณนาทระบายผ�าน Spillway ๔๐๖ ล�านลกบาศก�เมตร หลงวนท ๒๔ กนยายน เขอนระบายนาผ�านช�องทางปกตวนละ ๔๓ ล�านลกบาศก�เมตร ช�องทางเดยว และปรบลดการระบายนาวนละ ๔ ล�านลกบาศก�เมตร จากวนละ ๔๓ ล�านลกบาศก�เมตร จนเหลอระบายวนละ ๑๘ ล�านลกบาศก�เมตร ภายในวนท ๒ ตลาคม และระบายวนละ ๑๘ ล�านลกบาศก�เมตร คงทจนถงวนท ๓๑ ตลาคม

การบรหารจดการนาเขอนศรนครนทร�

เขอนศรนครนทร�ได�รบอทธพลของพายโซนร�อนและร�องมรสมกาลงแรงมาตงแต�ปลายเดอนกรกฎาคม เช�นเดยวกบเขอนวชราลงกรณ ในช�วงฝนตกหนกจากพายและร�องมรสมทพาดผ�านประเทศไทย ระหว�าง ๒๐ กรกฎาคม - ๒๒ สงหาคม มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ ทงสน ๑,๗๕๔ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนา ๕๖๐ ล�านลกบาศก�เมตร วนท ๒๙ สงหาคม ระดบนาในเขอนศรนครนทร�มแนวโน�มเพมขน ระดบนาในอ�างฯ +๑๗๕.๗๗ ม.รทก. ปรมาณนา ๑๖,๐๒๕ ล�านลกบาศก�เมตร คดเป�น ๙๐% ของปรมาณนาในเขอน เพมการระบายนาจากเขอนท�าท�งนามากกว�าวนละ ๒๒ ล�านลกบาศก�เมตร เพอลดระดบนาในอ�างฯ โดยเขอนได�ทาการแจ�งเตอนพนทท�ายนาให�พร�อมรบสถานการณ�การเป�ด Spillway ของเขอนท�าท�งนาล�วงหน�าไม�น�อยกว�า ๒ วน

วนท ๗ กนยายน - ๓ ตลาคม ๒๕๖๑ เขอนศรนครนทร�ปรบเพมแผนการระบายนาผ�านเขอนท�าท�งนาเป�นวนละ ๒๘ ล�านลกบาศก�เมตร โดยระบายนาผ�านเครองกาเนดไฟฟ�าวนละ ๒๒ ล�านลกบาศก�เมตร และระบายนาผ�าน Spillway ๕ ล�านลกบาศก�เมตร ตามมตของคณะทางานอานวยการบรหารจดการทรพยากรนา ครงท ๘/๒๕๖๑ (๒๕ กนยายน ๒๕๖๑) ทให�เขอนในภาคตะวนตกเกบกกนาทร�อยละ ๙๐ ของความจอ�างเกบนา โดยควบคมปรมาณนาไม�เกนระดบเฝ�าระวงของลานาแควใหญ�ทสถานบ�านหนองบว ตงแต�วนท ๗ กนยายน - ๓ ตลาคม มปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ ๗๙๑ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนา ๘๒๐ ล�านลกบาศก�เมตร มพนททได�รบผลกระทบจากการระบายนาเป�นพนทล�มตาบรเวณ หม�ท ๒ ตาบลท�ามะขาม อาเภอเมอง จงหวดกาญจนบร

๒๖

รปท ๑๓ สถานการณ�นาเขอนศรนครนทร�

สรปเหตการณ�สภาวะนาหลากเขอนศรนครนทร� วนท ๒๐ กรกฎาคม ระดบนา ๑๗๒.๒๔ ม.รทก. ปรมาณนา ๑๔,๖๗๔ ล�านลกบาศก�เมตร (๘๒%)

วนท ๒๐ - ๒๗ กรกฎาคม อทธพลของพายโซนร�อนเซนตญทาให�ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สงขน ปรมาณนาไหลเข�าเขอนทงสน ๔๙๒ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาวนละ ๗ ล�านลกบาศก�เมตร รวมการระบายนาทงสน ๗๗ ล�านลกบาศก�เมตร ระดบนาในอ�างฯ สงขนต�อเนอง

วนท ๒๘ กรกฎาคม ระดบนา ๑๗๓.๒๖ ม.รทก. ปรมาณนา ๑๕,๐๕๗ ล�านลกบาศก�เมตร (๘๕%) วนท ๒๘ กรกฎาคม - ๕ สงหาคม ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ จากอทธพลของร�องมรสมทาให�ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สงขน ปรมาณนาไหลเข�าเขอนทงสน ๔๕๔ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาวนละ ๑๐-๒๐ ล�านลกบาศก�เมตร รวมการระบายนาทงสน ๑๑๑ ล�านลกบาศก�เมตร

วนท ๑๘ สงหาคม ระดบนา ๑๗๔.๘๐ ม.รทก. ปรมาณนา ๑๕,๖๔๗ ล�านลกบาศก�เมตร (๘๘%) วนท ๑๘ - ๒๒ สงหาคม ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ จากอทธพลของพายเบบนคาทาให�ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯ สงขน ปรมาณนาไหลเข�าเขอนทงสน -๓๓๑ ล�านลกบาศก�เมตร เขอนศรนครนทร�ระบายนาวนละ ๒๕ ล�านลกบาศก�เมตร รวมการระบายนาทงสน ๑๑๓ ล�านลกบาศก�เมตร ระดบนายงคงสงขน วนท ๒๙ สงหาคม ระดบนาเกน Upper Rule Curve (URC) ยงคงระบายนาวนละ ๒๕ ล�านลกบาศก�เมตร

วนท ๗ กนยายน ระดบนา ๑๗๖.๓๓ ม.รทก. ปรมาณนา ๑๖,๒๔๗ ล�านลกบาศก�เมตร (๙๑.๕%) วนท ๗ กนยายน - ๓ ตลาคม เขอนศรนครนทร�มปรมาณนาไหลเข�าเขอน ๗๙๑ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาทงสน ๘๒๐ ล�านลกบาศก�เมตร ระบายนาผ�านทางระบายนาล�นเขอนท�าท�งนาทงสน ๑๔๔ ล�านลกบาศก�เมตร

๒๗

การบรหารจดการนาเขอนอบลรตน�

รปท ๑๔ สถานการณ�นาเขอนอบลรตน�

เขอนอบลรตน�มสถานการณ�นามากในช�วงต�นป� ๒๕๖๑ ระดบนาต�นทนในอ�างฯ สงตงแต�ต�นฤดแล�ง ปรมาณนาไหลเข�าเขอนเดอนมกราคม - กรกฎาคม สงกว�าค�าเฉลยร�อยละ ๑๒-๑๒๓ ใช�นาเพอการอปโภคบรโภคในช�วงฤดแล�ง จนมระดบนาตากว�าระดบควบคมตอนล�าง Lower Rule Curve (LRC) ในวนท ๓ กนยายน ๒๕๖๑ แต�เมอย�างเข�าฤดฝนของป�เดยวกนปรมาณนาไหลเข�าเขอนกลบลดลงอย�างต�อเนองตงแต�เดอนสงหาคมถงเดอนธนวาคม โดยปรมาณนาไหลเข�าเขอนน�อยกว�าค�าเฉลยร�อยละ ๔๖-๘๓ ทาให�เมอสนสดฤดฝนเขอนอบลรตน�มปรมาณนาต�นทนอย�ในเกณฑ�ตามาก

เขอนอบลรตน�จงมการประชมร�วมกบกรมชลประทานและคณะกรรมการบรหารจดการนาจงหวดขอนแก�น เพอกาหนดแนวทางการลดการระบายนาจากเขอนอบลรตน�ทเหมาะสม โดยวางแผนการใช�นาใน ฤดแล�งป� ๒๕๖๑/๖๒ เพอการอปโภค-บรโภคเท�านน งดการส�งนาเพอการเพาะปลกพชฤดแล�ง เพอรกษาปรมาณนาในอ�างไม�ให�ตากว�าระดบเกบกกตาสด

๒๘

สถานการณน�าในอางเกบน�า กฟผ. ประจาป ๒๕๖๑ (๓๑ ธ.ค. ๒๕๖๑)

เขอน ภมพล สรกต ศรนครนทร� วชราลงกรณ อบลรตน� สรนธร รชชประภา บางลาง

ปรมาณนาไหลเข�าอ�างฯป� 2561 6,591 5,670 4,954 4,878 5,666 2,030 2,781 2,680

ปรมาณนาระบายป� 2561 6,193 7,448 5,071 7,093 2,144 1,232 3,219 1,831

ปรมาณนาใช�งานได� 31 ธ.ค. 2561 5,223 4,532 5,934 4,245 190 375 3,356 797

ปรมาณนาใช�งานได� 31 ธ.ค. 2560 6,756 5,097 5,297 3,755 1,533 724 3,067 916

-1,533 -565 637 490 -1,343 -349 289 -119

-14.5% -7% 4% 7% -63% -22% 7% -10%

ปรมาณนาเกบกก

ป� 2561 เทยบกบป� 2560

วนท ๓๑ ธนวาคม ๒๕๖๑ มปรมาณนาในอ�างเกบนา กฟผ. ทงหมด ๔๗,๙๑๘ ล�านลกบาศก�เมตร คดเป�นร�อยละ ๗๘ ของความจ เป�นปรมาณนาใช�งานได� ๒๔,๘๗๓ ล�านลกบาศก�เมตร คดเป�นร�อยละ ๖๕ ของความจใช�งานได� น�อยกว�าปรมาณนาในป� ๒๕๖๐ ร�อยละ ๕ หรอ ๒,๕๔๑ ล�านลกบาศก�เมตร อ�างเกบนาของ กฟผ. ทกเขอน ยกเว�นเขอนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มปรมาณนาเพยงพอต�อการจดสรรนาในทกกจกรรมทคณะทางานวางแผนการเพาะปลกฤดแล�งกาหนด (การอปโภค-บรโภค รกษาระบบนเวศน� การเกษตร และอนๆ) ตลอดจนมปรมาณนาสารองเพยงพอต�อการใช�นาในช�วงต�นฤดฝนป� ๒๕๖๑

๒๙

แผนการจดสรรนาเพอการเพาะปลกพชฤดแล�งป� ๒๕๖๑/๒๕๖๒ จากเขอนของ กฟผ. ดงน

ปรมาณนาต�นทน (นาใช�งานได� : ล�าน ลบ.ม.)

2560 2561

เขอนภมพล 6,764 5,906 858 3,066

เขอนสรกต 5,539 5,498 42 3,284

เขอนศรนครนทร� 5,297 5,934 -637 2,237

เขอนวชราลงกรณ 3,755 4,245 -490 2,763

เขอนอบลรตน� หนองหวาย 2,296 253 2,043 1,100 1 พ.ย.61 - 31 พ.ค.62เขอนสรนธร ลาโดมน�อย 818 487 331 195 8 ธ.ค. 61 - 12 เม.ย. 62เขอนจฬาภรณ� นาเชญ 129 89 40 39 20 ธ.ค .61 - 24 เม.ย. 62เขอนห�วยก�ม นาพรม 18 16 2 48 20 ธ.ค .61 - 17 เม.ย. 62บางลาง ป�ตตาน 1,086 797 289 623 27 ม.ค. 62 - 1 ต.ค. 62

รวม 28,262 25,786 2,477

หมายเหต : เขอนศรนครนทร� เขอนวชราลงกรณ เขอนบางลาง แสดงปรมาณนาต�นทน ณ วนท 31 ธนวาคม 2561

1 พ.ย.61- 30 เม.ย.62

1 ม.ค .62 - 30 ม.ย. 62

เจ�าพระยา

แม�กลอง

เขอน โครงการชลประทานนาต�นทน

มาก/น�อยกว�าป� 2560ฤดแล�ง

แผนการระบายนา

ป� 2560/61

ตารางท ๖ แผนการจดสรรนาเพอการเพาะปลกพชฤดแล�งป� ๒๕๖๑/๒๕๖๒ ขอมลจาก : แผนกบรหารจดการน�า กองจดการทรพยากรน�า

ผชวยผวาการผลตไฟฟ�าพลงงานหมนเวยน

ณ วนท ๑๕ กมภาพนธ ๒๕๖๒