21
หนวยที่ 3 ชื่อเรื่อง เครื่องเจาะและเครื่องควาน (Drilling and Boring machine) หัวขอเรื่องยอย 3.1 ชนิดของเครื่องเจาะ 3.2 เครื่องมือที่ใชในการเจาะ 3.3 ขั้นตอนการใชเครื่องเจาะ 3.4 ขั้นตอนการรีมเมอร 3.5 ชนิดเครื่องควาน จุดประสงคเชิงพฤติกรรม 1. อธิบายชนิดของเครื่องเจาะได 2. อธิบายชื่อเครื่องมือที่ใชในการเจาะได 3. อธิบายขั้นตอนการใชเครื่องเจาะได 4. อธิบายขั้นตอนการรีมเมอรได 5. อธิบายชนิดของเครื่องควานได 6. นักเรียนสงแบบทดสอบไดตามเวลาที่กําหนด กิจกรรมหลัก 1. ครูนําเขาสูบทเรียน 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน 3. นักเรียนศึกษาเนื้อหาจากเอกสารประกอบการสอน - แบงกลุมนักเรียนกลุมละ 4-5 คน - ศึกษาเนื้อหาสาระการเรียน - อภิปรายหนาชั้นเรียน - ใบสั่งงานที่ 2 - ครูสรุปเนื้อหาสาระการเรียนประจําหนวย 4. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน 5. ครูและนักเรียนตรวจแบบทดสอบ

เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

หนวยที่ 3

ชื่อเร่ือง เครื่องเจาะและเครื่องควาน (Drilling and Boring machine) หัวขอเร่ืองยอย 3.1 ชนิดของเครื่องเจาะ 3.2 เครื่องมือท่ีใชในการเจาะ 3.3 ขั้นตอนการใชเครื่องเจาะ 3.4 ขั้นตอนการรีมเมอร 3.5 ชนิดเครื่องควาน จุดประสงคเชิงพฤติกรรม 1. อธิบายชนิดของเครื่องเจาะได 2. อธิบายช่ือเครื่องมือท่ีใชในการเจาะได 3. อธิบายขั้นตอนการใชเครื่องเจาะได 4. อธิบายขั้นตอนการรมีเมอรได 5. อธิบายชนิดของเครื่องควานได 6. นักเรียนสงแบบทดสอบไดตามเวลาท่ีกําหนด กิจกรรมหลัก

1. ครูนําเขาสูบทเรียน 2. นักเรียนทําแบบทดสอบกอนเรียน 3. นักเรียนศึกษาเนื้อหาจากเอกสารประกอบการสอน - แบงกลุมนักเรียนกลุมละ 4-5 คน - ศึกษาเนื้อหาสาระการเรียน - อภิปรายหนาช้ันเรียน - ใบส่ังงานท่ี 2 - ครูสรุปเนื้อหาสาระการเรียนประจําหนวย 4. นักเรียนทําแบบทดสอบหลังเรียน 5. ครูและนักเรียนตรวจแบบทดสอบ

Page 2: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

เคร่ืองเจาะและเคร่ืองควาน (Drilling and Boring machine)

เครื่องเจาะ (Drilling machine) เปนเครื่องจักรชนิดหนึ่งท่ีมีความสําคัญตออุตสาหกรรม ใชสําหรับเจาะรูบนช้ินงาน มีท้ังแบบเจาะทะลุและไมทะลุ หรือเปนรูเรียว หรือใชจับดอกรีมเมอร เพ่ือควานรูเรียบ ปจจุบันไดมีการพัฒนานําระบบควบคุมดวยโปรแกรมคอมพิวเตอรมาชวยในการทํางานใหความเท่ียงตรงสูง เครื่องควาน (Boring machine) เปนเครื่องจักรสําหรับควานรูขนาดใหญๆ ท่ีดอกสวานไมสามารถเจาะได โดยสวนใหญแลวจะเปนการควานรูบนช้ินงานขนาดใหญ 3.1 ชนิดของเคร่ืองเจาะ สามารถแบงตามสภาพการใชงานนั้นๆ และตามลักษณะเครื่องดังนี ้ 1) สวานมือ (Portable drill) เปนเครื่องเจาะขนาดเล็กใชมือจับเจาะ สามารถนําไปเจาะรูช้ินงานไดทุกสถานท่ี โดยท่ัวๆไปจะใชสําหรับเจาะรูท่ีมีขนาดเสนผานศูนยกลางไมเกิน 12 มม.

รูปท่ี 3.1 สวานมือ

2) เครื่องเจาะตั้งโตะ (Bench-model Sensitive drilling) เปนเครื่องเจาะขนาดเล็ก ท่ีฐานเครื่องจับยึดอยูบนโตะทํางานอีกทีหนึ่ง ใชสําหรับเจาะรูช้ินงานขนาดเล็ก เสนผาศูนยกลางโตไมเกิน 13 มม. ซ่ึงมีประสิทธิภาพในการทํางานไมสูง การเจาะปอนเจาะดวยมือ

34

มือถือ

ดอกสวาน

สวิตชเปด-ปด

Page 3: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3) เครื่องเจาะหลายหัว (Gang drilling machine) เปนเครื่องเจาะแบบท่ีมีหัวจับดอกสวานหลายหัวและสามารถจับดอกสวานไดหลายขนาด จึงทําใหการเจาะงานเปนไปไดอยางรวดเร็ว นอกจากนี้ยังสามารถจับดอกรีมเมอรไดอีกดวย

รูปท่ี 3.3 เครื่องเจาะแบบหลายหัว

35

ที่มา:ศจ.บุญญศักด์ิ,ท.งานเครื่องมือกล,หนา 82

หัวเจาะ

โตะงาน

ฐาน

รูปท่ี 3.2 เครื่องเจาะตั้งโตะ

ดอกสวาน

มอเตอร

สายพาน

แกนเจาะ หัวจับ

แขนปอนเจาะ

โตะงาน

เสา

มอเตอร

ตัวปรับระยะมอเตอร

ตัวล็อกโตะ

ดามล็อกโตะ

ฐาน

Page 4: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

4) เครื่องเจาะเสา (Upright drilling machine) เปนเครื่องเจาะขนาดใหญ มีความม่ันคงแข็งแรงและสามารถปรับความเร็วรอบไดมาก การปอนดอกสวานเจาะงานสามารถปอนดวยอัตโนมัติและปอนดวยมือ

รูปท่ี 3.4 เครื่องเจาะเสา 5) เครื่องเจาะรัศมี (Radial drilling machine) เปนเครื่องเจาะขนาดใหญเหมาะสําหรับงานเจาะช้ินงานขนาดใหญท่ีไมสามารถเคล่ือนท่ีได หัวจับดอกสวานสามารถเคล่ือนท่ีไปยังตําแหนง ท่ีจะเจาะไดตามความยาวของแกนเครื่องเจาะโดยท่ีช้ินงานอยูกับท่ี

รูปท่ี 3.5 เครื่องเจาะรัศมี

เพลาจับดอกสวาน

โตะงาน

ฐาน

เสาเครื่อง

แขนปอน

มอเตอร

ชุดควบคุม เพลาจับดอกสวาน

แขน เสาเครื่อง

ฐาน

ชุดหัวเจาะ

มอเตอร

36

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา27

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา27

Page 5: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

6) เครื่องเจาะหลายเพลา (Multi – Spindle drilling machine) เปนเครื่องเจาะท่ีมีเพลาจับ หัวจับดอกสวานหลายเพลา สามารถเจาะรูไดหลายๆขนาดในเวลาเดียวกัน

รูปท่ี 3.6 เครื่องเจาะหลายเพลา 7) เครื่องเจาะเทอเรท (Turret machine) เปนเครื่องเจาะแบบมีหลายหัวสามารถจับ ดอกสวานไดหลายขนาด และชุดหัวจับดอกสวานสามารถหมุนไดรอบตัวและควบคุมดวยระบบตัวเลข (Numerical control:NC) ท่ีสามารถเลือกเครื่องมือตัดและปอนเจาะโดยอัตโนมัต ิ

รูปท่ี 3.7 เครื่องเจาะเทอเรท

37

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา28

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 28

มอเตอร

ดอกสวาน

โตะงาน

เสา

ฐานเครื่อง

โตะงาน

แผงปอนขอมูล

Page 6: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.2 เคร่ืองมือทีใ่ชในงานเจาะรู มีอยูหลายชนิดและหลายรูปแบบดังนี ้ 3.2.1 ดอกสวาน (Drill) เปนเครื่องมือท่ีใชในการเจาะรู มีรูปรางลักษณะเปนรูปทรงกระบอก มีคมตัดและมีรองคายเศษโลหะ ดอกสวานมีหลายชนิด คือ 3.2.1.1 ดอกสวานคมเล้ือย (Twist drill) เปนดอกสวานท่ีนิยมใชท่ัวไป มีลักษณะทรงกระบอก มีรองคายเศษโลหะและมีคมตัดท่ีปลายดอกสวาน 2 ขาง

รูปท่ี 3.8 ดอกสวานคมเล้ือย

กานดอกสวานมี 2 ลักษณะ - ดอกสวานขนาดเล็ก เสนผาศูนยกลางไมเกิน 13 มม. กานดอกสวานจะเปน กานตรง (Straight)

รูปท่ี 3.9 ดอกสวานกานตรง

- ดอกสวานขนาดใหญเสนผาศูนยกลางเกิน 13 มม. ขึ้นไป กานดอกสวานจะเปนกานเรียว (taper)

รูปท่ี 3.10 ดอกสวานกานเรียว

38

คมเลื้อย คมตัด คมตัด

Page 7: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.2.1.2 ดอกสวานรองตรง (Gun drill) เปนดอกสวานท่ีมีลักษณะทรงกระบอก แตมีรองตรงเพียงรองเดียวท่ีปลายดอกสวานจะติดคมตัดโลหะแข็ง (Carbide tipped) ใชสําหรับงานเจาะรูลึกๆ และท่ีแกนสวานจะเจาะรูสําหรับใหน้ําหลอเย็นดันเศษโลหะออกจากร ู

รูปท่ี 3.11 ดอกสวานรองตรง 3.2.1.3 ดอกสวานพิเศษ (Special drill) เปนดอกสวานท่ีไดรับการออกแบบขึ้นมา โดยเฉพาะงานเจาะพิเศษ เชน การเจาะรูบนแผนโลหะ การเจาะรูโลหะแข็ง การเจาะรูขนาดใหญ มีดวยกันหลายชนิดดังนี ้ - ใบเล่ือยตัด (Saw cutter) ใชสําหรับเจาะรูบนแผนโลหะ หรือทอโลหะ

รูปท่ี 3.12 ใบเล่ือยตัด

39

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา30

มุมใน

ขอบคมตัด รอง รองน้ําหลอเย็น

ปลอก

มุมนอก

ใบเลื่อย ดอกสวาน

Carbide tipped

Page 8: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

- ใบมีดตัด (Fly cutter) ใชสําหรับตัดแผนโลหะท่ีเปนรูปขนาดใหญ

รูปท่ี 3.13 ใบมีดตัด - ใบเจาะ (Spade drill) ใชสําหรับงานเจาะท่ีเปนโลหะแข็ง ใบเจาะจะประกอบเขากับดามจับอีกทีหนึ่ง

รูปท่ี 3.14 ใบเจาะ

ความหนา เสนผาศูนยกลาง

40

ใบมีดตัด

ใบเจาะ

Page 9: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

มุมดอกสวาน ดอกสวานท่ีเจาะรูไดดีและมีประสิทธิภาพ จะตองมีมุมตางๆของดอกสวาน ท่ีถูกตองรวมท้ังมีความคมท่ีคมตัดสวานดวย โดยมีมุมตางๆดังนี้ - มุมเล้ือย (Helix angle) เปนมุมสําหรับคายเศษโลหะ มีมุมอยูระหวาง 10-40 องศา ถาเจาะวัสดุแข็งเปราะมุมนอย วัสดุออนมุมมาก แตถาเจาะวัสดุโดยท่ัวไป เชน เหล็กเหนียว เหล็กหลอ จะมีมุมอยูระหวาง 20-30 องศา ท้ังนี้ขึ้นอยูกับวัสดุท่ีใชทําดอกสวาน - มุมปลายดอกสวาน (Point angle) เปนมุมรวมของปลายดอกสวานท่ีจะตองลับใหไดขนาดตามความเหมาะสมกับวัสดุท่ีจะเจาะ ดังรายละเอียดตามตารางขางลางนี ้

ตารางที่ 3.1 มุมปลายดอกสวานสําหรับเจาะวัสดุตาง ๆวัสดุงาน มุมปลายดอกสวาน

ยางแข็ง 30 ํ – 50 ํ วัสดุอัดขึ้นรูป 50 - 60 ํ แมกนีเซียมผสมเทอรโมพลาสติก 100 เหล็กเหนียว เหล็กหลอเหนียว เหล็กหลอสีเทา ทองเหลือง บรอนซ

116 ํ – 118 ํ

เหล็กไรสนิม เหล็กชุบแข็ง ทองแดง สังกะสีผสม อลูมิเนียมผสม 130 - 140 ํ - มุมคมขวาง (Dead center) เปนมุมท่ีจะตองลับใหไดขนาดประมาณ 55 ํ และลับใหถูกทาง กับคมตัดดวย ถาลับไมถูกทางดอกสวานจะเจาะไมเขา - มุมฟรี (Heel Angle) เปนมุมท่ีเกิดจากการลับผิวฟรีหลังคมตัดเพ่ือไมใหเกิดการถูกับผิวงาน

รูปท่ี 3.15 มุมตางๆของดอกสวาน

มุมคมขวาง

มุมปลายดอกสวาน

มุมฟรี

41

มุมเลื้อย 10-40

Page 10: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

การหลอเย็นเปนการชวยระบายความรอนในขณะท่ีทําการเจาะร ู และชวยรักษาคมตัดของดอกสวานทําใหผิวของรูเจาะเรียบ ดังตารางการแนะนําการใชน้ําหลอเย็น

ตารางที่ 3.2 การแนะนําการใชน้ําหลอเย็น วัสดุที่เจาะ การหลอเย็น

อลูมิเนียม ทองแดง เหล็กหลอ แมงกานีสแข็ง แหง เหล็กเหนียว เหล็กเครื่องมือ เหล็กแข็ง น้ํามันหลอเย็น(Soluble Oil) แมกนีเซียม แหงหรือน้ํามันแร แกว Terpentin หินออน น้ํา

(ที่มา:กรรมวิธีการผลิต ศสว.2546:33)

3.2.2 ดอกเจาะนําศูนย (Center drill) ใชสําหรับเจาะนํา เพ่ือใหดอกสวานเจาะตามอีกครั้งหนึ่งหรือเพ่ือสําหรับยันศูนยช้ินงานกลึงท่ีมีความยาว ซ่ึงจะทําใหการเจาะรูไดเท่ียงตรง และ ดอกสวานไมหัก

รูปท่ี 3.16 ดอกเจาะนําศูนย

รูปท่ี 3.17 การเจาะยันศูนย

รอง รอง

ยันศูนย

ปลายคม

กาน คมตัด

42

ที่มา:มานพ,กรรมวิธีการผลิต,หนา191

ดอกเจาะนําศูนย

Page 11: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.2.3 ดอกเจาะผายปากร ู เปนเครื่องมือสําหรับผายปากรู เพ่ือฝงหัวสกรูท่ีหัวเปนมุม จะมีอยูดวยกันหลายลักษณะ คือ 1) ดอกเจาะผายปากรูทรงกระบอก (Counter bore) ใชสําหรับผายปากรูท่ีเปน รูปทรงกระบอก 2) ดอกเจาะผายปากรูเรียว (Countersink) ใชสําหรับผายปากรูท่ีเปนรูปทรงกรวย 3) การปาดผิวปากรู เปนการปาดผิวหนาพ้ืนท่ีปากรูเฉพาะจุดท่ีมีพ้ืนท่ีเอียงใหราบเรียบเพ่ือท่ีจะฝงหัวสกร ู

รูปท่ี 3.18 ดอกเจาะผายปากร ู 3.2.4 ดอกรีมเมอร (Reamer) งานรีมเมอรจะทําเม่ือตองการควานรูใหไดขนาด มีผนังรูเรียบ จะเปนงานรูปทรงกระบอกหรือรูปทรงเรียวหรือรูท่ีมีขนาดเล็กท่ีทําการเจาะมากอน จะนํามาควานรูเรียบดวยมือหรือเครื่องเจาะ ฟนของรีมเมอรจะมีท้ังฟนตรงและฟนเฉียง ดามของรีมเมอร จะมีท้ังดามตรงท่ีใชทํางานดวยมือและดามเรียวสําหรับใชกับเครื่องจักรกลตางๆ เชน เครื่องเจาะหรือเครื่องกลึง

รูปท่ี 3.19 รูปรางโครงสรางของรีมเมอร

ดอกเจาะทรงกระบอก

ดอกเจาะรูทรงกระบอก และปาดผิวปากร ู

ดอกเจาะรูเรียว

3.การปาดผิวปากร ู2.การเจาะรูเรียว 1.การเจาะทรงกระบอก

คมปาดผิวเรียบ คมนําตัด

คมตัด กาน

43

Page 12: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

รูปท่ี 3.20 การแบงมุมของคมตัดรีมเมอร

รูปท่ี 3.21 การรีมเมอรใหไดขนาดท่ีตองการ รูปท่ี 3.22 ลักษณะงานและวิธีการรีมเมอร การรีมเมอรเพ่ือจะใหไดผิวงานท่ีดีและยืดอายุการใชงานของรีมเมอรยาวนานขึ้น จะตองใช สารหลอเย็นหลอเย็นใหเพียงพอ สวนการรีมเมอรดวยเครื่องจกัรกลจะตองใชความเร็วรอบประมาณ 1/3 ของความเร็วดอกสวาน ดอกรีมเมอรมีดวยกันหลายชนิด ดังนี ้ - รีมเมอรมือแบบคมเล้ือย เหมาะสําหรับงานรูท่ีมีรองล่ิม เปนรีมเมอรท่ีใชทํางานดวยมือ มีท้ังแบบฟนตรงและแบบฟนเรียว ซ่ึงท่ีปลายของรีมเมอรจะเรียวเล็กนอยเพ่ือสะดวกในการสวมใสในรูไดงาย - เซลลรีมเมอร (Shell reamer) เหมาะสําหรับงานปาดผิว สามารถทํางานไดอยางรวดเร็ว - เซลลรีมเมอรแบบใชรองพา จะเหมาะกับการเซลลรีมเมอรชนิดตางๆไดด ี - รีมเมอรเรียว (Taper reamer) ใชกับงานรูเรียว สําหรับสวมสลักเรียวบนช้ินงาน

มุมฟรี มุมลิ่ม มุมคายเศษ

ขนาดรูท่ีรีมเมอรแลว

ทิศทางการหมุน

รูท่ีกอนเจาะ ทิศทางการปอนควาน

คมนําตัดเรียว

ผนังรู

44

ที่มา:มานพ,กรรมวิธีการผลิต,หนา227

Page 13: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

- รีมเมอรแบบปรับได (Adjustable reamer) เหมาะสําหรับงานท่ีมีขนาดเสนผาศูนยกลางโตเปนชวงๆ เชน 10, 12, 14 มม. และสามารถถอดใบตัดมาลับใหมได

รูปท่ี 3.23 ชนิดของรีมเมอร

3.2.5 อุปกรณนําเจาะ (Drill jig) เปนเครือ่งมือจับช้ินงานและมีปลอกนําเจาะสําหรับประคองดอกสวานหรือรมีเมอร ทํางานไดอยางรวดเร็วและตรงกันทุกช้ิน

รูปท่ี 3.24 อุปกรณนําเจาะ

คมตัดถอดเปลี่ยนได

รีมเมอรมือแบบคมเลื้อย

รีมเมอรเครื่อง(แบบปกติ)

เซลลรีมเมอร(Shell reamer) ตัวพา

รองพา

รีมเมอรมือแบบปรับได

ภาพขยาย

รีมเมอรเรียว

ปลอกนําเจาะ

งาน

45

ที่มา:มานพ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 228

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา35

Page 14: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.3 ขั้นตอนการใชเคร่ืองเจาะ 1) วางแผนและตอกนําศูนยตําแหนงท่ีจะเจาะ 2) จับช้ินงานดวยอุปกรณจับยึด เชน ปากกา แคลมป สลักเกลียว เปนตน 3) จับดอกสวานดวยหัวจับดอกสวานหรือถาเปนดอกสวานกานเรียวก็จับโดยตรงกับรูเรียวของเพลาเครื่องเจาะ 4) คํานวณความเร็วรอบของดอกสวาน 5) ทําการเจาะรูโดยคอยๆปอนดอกสวานลงเจาะงานและคอยถอยดอกสวานขึ้น เพ่ือคายเศษ โลหะ พรอมท้ังหลอเย็นช้ินงานขณะทําการเจาะ จนเจาะทะลุช้ินงาน

รูปท่ี 3.25 การจับช้ินงานเจาะ

รูปท่ี 3.26 การจับดอกสวาน

2. สวานกานเรียวจับดวยเพลาจับดอกสวาน

งาน ปากกาจับงาน แทงขนาน

1. สวานกานตรงจับดวยหัวจับดอกสวาน

46

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 36

หัวจับดอกสวาน

ดอกสวาน

เพลาจับดอกสวาน

ดอกสวาน

Page 15: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.4 ขั้นตอนการรีมเมอร 1) กอนทําการเจาะรูช้ินงาน จะตองมีการคํานวณขนาดสําเร็จหลังจากรีมเมอรจากสูตรดังนี ้ dB = ขนาดเสนผาศูนยกลางของรูเจาะ d F = ขนาดเสนผาศูนยกลางของรีมเมอรสําเร็จ Z = ความหนาท่ีตองการปาดผิวออก นั่นคือ dB = d F – Z หนวย mm เม่ือ Z =

22

สูตรนี้มีความจําเปนอยางมากสําหรับการใชรีมเมอรท่ีขนาดเสนผาศูนยกลางแบบตายตัว จึงมีการกําหนดขนาดความหนา (Z) ท่ีจะตองปาดผิวออก ดังตามตารางขางลางนี ้

ตารางที่ 3.3 ขนาดความหนา Z ที่ตองปาดผิวออก ขนาดเสนผาศูนยกลาง

ของรูรีมเมอรสําเร็จ (mm) ความหนา Z ที่ตองการ

ปาดผิวออก (mm) จํานวนของคมตัด

อยางนอยที่สุด ถึง 5 0,1 6 5...10 0,1...0,2 6 11...20 0,2…0,3 8 21...30 0,3 10 31...43 0,3...0,4 12

เกินกวา 43 0,4...0,5 14

2) วัดขนาดความโตของรีมเมอรดวยไมโครมิเตอรเสมอ กอนลงมือทํา 3) ใชฉากตายชวยประคองใหรีมเมอรตั้งฉากกับร ู 4) การรีมเมอรจะตองหมุนไปตามเข็มนาฬิกาเสมอ หามหมุนยอนทิศทางเพราะจะทําใหคมตัดแตกหักได

47

ที่มา:มานพ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 229

Page 16: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

รูปท่ี 3.27 ขั้นตอนการรีมเมอร

3.5 ชนิดของเคร่ืองควาน (Boring machine) เครื่องควานเปนเครื่องจักรกลชนิดหนึ่ง ซ่ึงจะทํางานตอเนื่องจากการเจาะรูแลวเพ่ือขยายร ูใหมีขนาดใหญตามท่ีตองการ ซ่ึงมีอยูดวยกันหลายชนิด คือ 3.5.1 เครื่องควานจิ๊ก (Jig boring machine) เปนเครื่องจักรกลท่ีมีหัวจับมีดควานติดตั้งอยูในแนวตั้งสามารถเคล่ือนท่ีขึ้น-ลงได และช้ินงานควานจะติดอยูกับอุปกรณจับยึด (Jig and fixture) จึงทําใหการทํางานรวดเร็วเท่ียงตรง

ดามหมุนหมุน การหมุนยอนทิศทางคมตัด จะทําใหคมตัดหัก

ความหนาที่ปาดผิวออก

48

ที่มา:มานพ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 230

ดอกรีมเมอร

ช้ินงาน

ไมรโครมิเตอร

ฉาก

(1)

(2)

(3)

(4)

Page 17: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

รูปท่ี 3.28 เครื่องควานจิ๊ก 3.5.2 เครื่องควานแนวตั้ง (Vertical boring machine) เปนเครื่องจักรกลชนิดหนึ่งช้ินงานควานจะถูกจับยึดอยูบนโตะงานซ่ึงสามารถหมุนได และจะมีมีดตัดหนึ่งหรือสองตัวสามารถเล่ือนขึ้น-ลง เขา-ออกจากช้ินงานในการปอนกินงาน

รูปท่ี 3.29 เครื่องควานแนวตั้ง

มีดแนวต้ัง

ปุมควบคุม

โตะหมุน

ฐาน

เสาเครื่อง

มีดดานขาง

แทนเลื่อนขวาง

49

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา37

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 37

ช้ินงาน

มีดควาน เสา

ฐานเครื่อง โตะงาน

อุปกรณจับยึด

Page 18: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.5.3 เครื่องควานแนวนอน (Horizontal boring machine) เปนเครื่องจักรกลชนิดหนึ่ง โดยท่ีมีดควานสามารถเคล่ือนท่ีขึ้น-ลงในแนวดิ่งได และช้ินงานจะถูกจับยึดอยูท่ีโตะงานเคล่ือนท่ี เล่ือนเขา-ออก ซาย-ขวาได

รูปท่ี 3.30 เครื่องควานแนวนอน 3.5.4 มีดควาน (Boring tools) เปนเครื่องมือตัดท่ีใชในการควานรูเพ่ือใหรูมีขนาดใหญขึ้นหรือขนาดรูท่ีดอกสวานไมสามารถทําได มีดควานมีอยูดวยกันหลายชนิด ดังนี ้ 3.5.4.1 มีดตัดคมเดียว (Single point) เปนมีดควานประเภทมีคมเดียว เชน มีดกลึง มีดควาน โดยการจับยึดกับเพลาของเครื่องควานอีกทีหนึ่ง

รูปท่ี 3.31 มีดควานบนเครื่องควาน

โตะงาน

ชุดหัวเคร่ือง เสาชวย เพลาจับมีด

มีดตัด

โตะงาน

เพลาหมุน

เพลาจับมีด เกลียวยึด

เพลาจับมีดตัด

เสาเครื่อง

งาน

เสาชวย

มีดตัด

ชุดหัวเครื่อง

เพลาจับมีดตัด

แทงยึดมีดตัด

50

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 27

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 38

Page 19: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

3.5.4.2 มีดควานสําหรับใชกับเครื่องจักรกลท่ัวไป เชน เครื่องกลึง เครื่องเจาะ สวนมาก จะใชแบบคมตัดเดียว เชน 1) มีดควานท่ีมีตัวยึดกับดามจับมีด 2) มีดควานมีดามจับมีดโดยตรง 3) มีดควานสําหรับงานควานหนัก ท่ีมีมีดกัดขางเดียว 4) มีดควานสําหรับงานควานหนัก ท่ีมีมีดกัดสองขาง 5) ดอกผายปากรูท่ีมีแกนนํา 6) มีดควานหลายฟน

รูปท่ี 3.32 มีดควานขนาดเล็ก 3.5.4.3 ชุดหัวควาน (Offset boring head) ใชกับเครื่องกัดแนวตั้ง สามารถปรับขยายขนาดของรูควานไดตามท่ีตองการ

รูปท่ี 3.33 ชุดหัวควาน

มีดควาน

2. มีดควานมีดามจับมีดโดยตรง

5. ดอกผายปากรูท่ีมีแกนนํา

3. มีดควานงานหนักมีมีดกัดขางเดียว 4. มีดควานงานหนักมีมีดกัดสองขาง

6. มีดควานหลายฟน

1. มีดควานท่ีมีตัวยึดกับดามจับมีด

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 39

ที่มา:ประเวศ,กรรมวิธีการผลิต,หนา 27

51

หัวควาน

Page 20: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

แบบทดสอบกอนเรียน-หลังเรียน ประจําหนวยที่ 3 เร่ือง เคร่ืองเจาะและเคร่ืองควาน

ตอนที่ 1 จงทําเคร่ืองหมาย √ ลงในคําตอบที่ถูกที่สุดเพียงคําตอบเดียว 1. สวานมือ (Portable drill) เปนเครื่องเจาะขนาดเล็กโดยท่ัวๆ ไปใชเจาะรูท่ีมีขนาดเสนผาศูนยกลางไมเกินเทาไร ก. 11 มม. ข. 12 มม. ค. 13 มม. ง. 14 มม. 2. การเจาะช้ินงานท่ีมีรูขนาดเล็กกวา 13 มม. ควรใชเครื่องเจาะชนิดไหนจึงเหมาะสม ก. เครื่องเจาะรัศมี ข. เครื่องเจาะหลายหัว ค. เครื่องเจาะเสา ง. เครื่องเจาะความเร็วสูง 3. การเจาะช้ินงานท่ีมีรูเจาะหลายรู จะใชเครื่องเจาะชนิดไหนจึงทํางานไดอยางรวดเร็ว ก. เครื่องเจาะความเร็วสูง ข. เครื่องเจาะเสา ค. เครื่องเจาะหลายหัว ง. เครื่องเจาะรัศมี 4. การเจาะช้ินงานขนาดใหญและมีรูเจาะโตๆ จะตองใชเครื่องเจาะชนิดใดจึงเหมาะสม ก. เครื่องเจาะหลายหัว ข. เครื่องเจาะเสา ค. เครื่องเจาะหลายเพลา ง. เครื่องเจาะรัศมี 5. การเจาะรูลึกๆ จะตองใชดอกสวานชนิดใดเจาะ ก. ดอกสวานคมเล้ือย ข. ดอกสวานรองตรง ค. ดอกสวานพิเศษ ง. ดอกรีมเมอร 6. ใบมีดตัด (Fly Cutter) ใชสําหรับงานเจาะในลักษณะใด ก. ตัดแผนโลหะขนาดใหญ ข. ทอโลหะ ค. โลหะแข็ง ง. รูเจาะลึกๆ 7. การเจาะเหล็กเหนียว เหล็กหลอสีเทา ดอกสวานจะตองมีมุมปลายดอกสวานเทาไร ก. 90 องศา ข. 110 องศา ค. 118 องศา ง. 130 องศา

56

Page 21: เครื่องเจาะและเครื่องคว้าน

8. การรีมเมอรดวยเครื่องจักรกล จะตองใชความเร็วรอบประมาณเทาไรของความเร็วดอกสวาน ก.

21 ข.

31

ค. 41 ง.

51

9. เครื่องควานเปนเครื่องจักรท่ีใชสําหรับงานในลักษณะใด ก. ลดขนาดช้ินงาน ข. ขยายรูเจาะ ค. การทํารูเจาะใหเรียบ ง. ลดขนาดบาฉาก 10. มีดควานท่ีใชกับเครื่องจักรกลท่ัวไป เชนเครื่องกลึง เครื่องเจาะ สวนมากจะใชมีดควานในขอใด ก. มีดควานหลายคม ข. มีดควานคมตัดเดียว ค. มีดควานแบบมีมีดกัดสองขาง ง. ใชไดทุกอยาง ตอนที่ 2 จงตอบคําถามตอไปนี้โดยการอธิบายส้ันๆพอเขาใจ 1. เครื่องเจาะมีประโยชนอยางไร ........................................................................................................ 2. เครื่องควานมีประโยชนอยางไร....................................................................................................... 3. จงบอกชนิดของเครือ่งเจาะมา 2 ชนิด............................................................................................... 4. ดอกสวานโดยท่ัวไปทํามาจากเหล็กอะไร ....................................................................................... 5. ดอกเจาะนําศูนย (Center drill) มีมุมเจาะกี่องศา............................................................................... 6. ดอกเจาะผายปากรูทรงกระบอก (Counter bore) มีประโยชนอยางไร............................................. ............................................................................................................................................................. 7. ดอกรีมเมอร (Reamer) มีประโยชนอยางไร .................................................................................... 8. อุปกรณท่ีใชจับงานเพ่ือใหการเจาะรูไดตําแหนงเดียวกันคืออะไร .................................................. 9. จงบอกชนิดของเครื่องควานมา 1 ช่ือ .............................................................................................. 10. ประโยชนของมีดควานคืออะไร ....................................................................................................

57