V1_2007

รอง ศาสตราจารย์ ดร. โย์ธิ�น แสวงด� สถาบั�นว�จ�ย์ประชากรและส�งคม มหาว�ทย์าล�ย์มห�ดล ศาลาย์า

วิ�ธี�การสำาคั�ญในการวิ�เคัราะห์�ข้�อมู�ลการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มูาณ

วิ�ธี�การสำาคั�ญในการวิ�เคัราะห์�ข้�อมู�ลการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มูาณ

ส��งท��ต องพิ�จารณาก#อนการว�เคราะหข้ อม&ล

• อ#านค'าถามว�จ�ย์ท(กค'าถามให เข้ าใจว#าแต#ละข้ อต องการค นหาอะไร

• อ#านว�ตถ(ประสงคการว�จ�ย์ในแต#ละข้ อว#าต องการท'าอะไร• อ#านสมม(ต�ฐานเพิ,�อการตรวจสอบัในทางสถ�ต�ให เข้ าใจท(กข้ อ• เร��มต นด วย์การตรวจสอบัการกระจาย์ข้องข้ อม&ล เช#น

พิ�จารณา Missing Value ไม#ทราบั ไม#ตอบั ไม#ม�ข้ อม&ล ในแต#ละค'าถาม หร,อ แต#ละต�วแปร

• ท'าความสะอาดข้ อม&ล ด วย์การตรวจสอบัความถ&กต องท�.งหมด• จ'านวนต�วอย์#าง ในท(กต�วแปร หร,อท(กข้ อค'าถามต อง (ควร)

เท#าก�น

แสดงค#าการกระจาย์, เพิ,�อค นพิบัองคความร& ใหม# , ทดสอบัทฤษฎี� และ น'าความร& ไปประย์(กตใช

• การพิรรณนา (Description) แสดงผลจากการส'ารวจ• การอธิ�บัาย์ (Explanation) แสดงความส�มพิ�นธิ• การท'านาย์ การพิย์ากรณ (Prediction; Estimate) ค นหา Effect Size • การควบัค(ม (Control) ออกกฎีหมาย์ ระเบั�ย์บั ข้ อบั�งค�บั มาตรการ

ห์�วิใจัสำาคั�ญข้องการวิ�เคัราะห์�ข้�อมู�ลการวิ�จั�ยในเชิ�งปร�มูาณ

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์

คั�อ ข้�อสำ�นน�ฐานเบื้�"องต้�นที่�%คัาดวิ'าจัะเก�ดข้("น ห์ากเป)นการพิ�สำ�จัน�ต้ามูที่ฤษฎี�จัะน�ยมูต้�"งต้ามูที่ฤษฎี�

ที่ฤษฎี� เศรษฐศาสำต้ร�เร�%องรายได�ข้อง John Keynes I = S + E I = income รายได� S = Saving เง�นออมู E = Expend รายจั'าย

คัาถามูวิ�จั�ย “การเพิ�%มูข้("นข้องรายได�มู�ผลต้'อการเพิ�%มูข้("นข้องรายจั'ายห์ร�อไมู'? อย'างไร?

สำมูมู2ต้�ฐานคั�อ “การเพิ�%มูข้("นข้องรายได�มู�ผลต้'อการเพิ�%มูข้("นข้องรายจั'าย”

สมม(ต�ฐานเพิ,�อการว�จ�ย์

• สำมูมู2ต้�ฐานเพิ�%อการวิ�จั�ย – สำมูมู2ต้�ฐานเพิ�%อการปฏิ�บื้�ต้�การวิ�จั�ย(Research Hypothesis ห์ร�อ Working Hypothesis) คั�อ ข้�อสำ�นน�ฐานที่�%เชิ�%อวิ'าจัะต้�องเป)นไปต้ามูที่�%

คัาดคั�ด มู�กจัะต้�"งต้ามูที่ฤษฎี� ที่ฤษฎี� โคัรงสำร�างที่างสำ�งคัมูมูห์ภาคัข้อง Emile Durkhiem “บื้ร�บื้ที่ที่างสำ�งคัมูจัะมู�ผลต้'อพิฤต้�กรรมูข้องคัน” “ล�กไมู�ห์ล'นไมู'ไกลต้�น” “ด�ชิ�างให์�ด�ห์างด�นางให์�ด�แมู'” คัาถามูวิ�จั�ย “บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรมู�ผลต้'อพิฤต้�กรรมูการบื้ร�ห์ารงาน

ข้ององคั�กรห์ร�อไมู'? อย'างไร? สำมูมู2ต้�ฐานการวิ�จั�ย “บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรมู�ผลต้'อพิฤต้�กรรมูการ

บื้ร�ห์ารงานในองคั�กร”

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์ส'าหร�บัพิ�ส&จนในทางสถ�ต�

(Statistical Testing Hypothesis)•พิบื้ในการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มูาณเที่'าน�"น•สำมูมู2ต้�ฐานเพิ�%อการพิ�สำ�จัน�มู�ต้�ที่างสำถ�ต้� สำมูมู2ต้�ฐานในการพิ�สำ�จัน�คัวิามูแต้กต้'างข้อง

คั'าเฉล�%ยมู�ชิฌิ�มูเลข้คัณ�ต้ (t-test, Z-test, F-test)

เชิ'น คัาถามูวิ�จั�ย “เพิศชิายมู�คั'าเฉล�%ยข้องสำ'วินสำ�งแต้กต้'างจัากเพิศห์ญ�งห์ร�อไมู'? อย'างไร?

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์ส'าหร�บัพิ�ส&จนในทางสถ�ต�

(Statistical Testing Hypothesis)•H, h = Hypothesis สำมูมู2ต้�ฐาน•A, a = Alternative ที่�%ต้�องการ

พิ�สำ�จัน�•O, o = Null ต้�น ห์ร�อ ศ�นย�•M, m = Male ผ��ชิาย•F, f = Female ผ��ห์ญ�ง

ด�งน�"นจั(งต้�"งสำมูมู2ต้�ฐานด�งน�"

ho = tm = tf

ha = tm > tf

เราเน นการพิ�ส&จน Alternative Hypothesis ว#าจะย์อมร�บัหร,อ ปฏิ�เสธิ

หร,ออาจเข้�ย์นแบับัน�.

ho = tm = tf

ha = tm < tf

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์ส'าหร�บัพิ�ส&จนในทางสถ�ต�

(Statistical Testing Hypothesis) คัาถามูการวิ�จั�ย “บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรที่�%แต้กต้'างก�นมู�ผลต้'อคัวิามูแต้กต้'างในประสำ�ที่ธี�ผลข้องการที่างานแต้กต้'างก�นห์ร�อไมู'? อย'างไร? ( เห์มูาะสำาห์ร�บื้ Chi-square-test)

สำมูมู2ต้�ฐานการวิ�จั�ย “บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรที่�%แต้กต้'างก�นมู�ผลต้'อประสำ�ที่ธี�ผลการที่างานที่�%แต้กต้'างก�น” ห์ร�อ อาจัจัะเข้�ยนเป)นด�งน�"

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์ส'าหร�บัพิ�ส&จนในทางสถ�ต�

(Statistical Testing Hypothesis) เพิ,�อพิ�ส&จนความแตกต#าง และความส�มพิ�นธิแบับัChi-square-test

Ho = บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรที่�%แต้กต้'างก�นไมู'มู�ผลต้'อประสำ�ที่ธี�ผลการที่างานที่�%แต้กต้'างก�น

Ha = บื้ร�บื้ที่ข้ององคั�กรที่�%แต้กต้'างก�นมู�ผลต้'อประสำ�ที่ธี�ผลการที่างานที่�%แต้กต้'างก�น

เราจัะพิ�สำ�จัน� Ha แล�วิจัะยอมูร�บื้ห์ร�อปฏิ�เสำธี Ha

สมม(ต�ฐานการว�จ�ย์ส'าหร�บัพิ�ส&จนในทางสถ�ต�

(Statistical Testing Hypothesis) การพิ�สำ�จัน�ต้ามูแนวิคั�ดเศรษฐมู�ต้� (Econometric) ห์ร�อ ห์ล�กคั�ดเห์ต้2และ ผลกระที่บื้ (Cause and Consequence) ที่�%เชิ�%อวิ'า

Cause Consequence จัะพิบื้มูากในการพิ�สำ�จัน�โดยสำมูการ Regression Analysis เชิ'น

ที่ฤษฎี�การบื้ร�ห์ารข้อง Max Weber “ข้นาดองคั�กรมู�ผลต้'อการคัวิบื้คั2มูประสำ�ที่ธี�ภาพิการที่างาน องคั�กรข้นาดให์ญ'ห์ากการบื้ร�ห์ารจั�ดการไมู'เห์มูาะ

สำมู ข้นาดข้ององคั�กรจัะมู�ผลในการชิลอปสำ�ที่ธี�ภาพิการที่างาน” Size Efficiency

คัาถามูวิ�จั�ย “ข้นาดข้ององคั�กรที่�%ให์ญ'โต้จัะมู�ผลต้'อประสำ�ที่ธี�ภาพิในการที่างานห์ร�อไมู'? อย'างไร?

สำมูมู2ต้�ฐานการวิ�จั�ย “ข้นาดข้ององคั�กรจัะมู�คัวิามูสำ�มูพิ�นธี�ในที่างลบื้ก�บื้ประสำ�ที่ธี�ภาพิการที่างาน”

ต องพิ�จารณาในประเด4นต#อไปน�. • การส(#มต�วอย์#างแบับัไม#เป5นไปตามโอกาสความน#าจะเป5นทางสถ�ต�

กรอบัประชากรต�วอย์#างไม#ม�ระบับัเพิราะไม#สามารถก'าหนดได แต#ว�ธิ�ได ต�วอย์#างใช การเล,อกตามหล�กเกณฑ์ท��ก'าหนด

การส(#มแบับับั�งเอ�ญ การส(#มแบับัเจาะจง หร,อการค�ดเล,อกคนเพิ,�อตอบัค'าถาม

การวิ�เคัราะห์�ผลกระที่บื้ในข้�อมู�ลการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มูาณการวิ�เคัราะห์�ผลกระที่บื้ในข้�อมู�ลการวิ�จั�ยเชิ�งปร�มูาณ

การส(#มแบับัเจาะจง จะใช สถ�ต�เช�งอน(มาน มาว�เคราะหไม#ได สากลไม#ย์อมร�บั

สถ�ต� เช�งอน(มาณ (Inferential Statistics ) ได แก# 1. Regression ท(กม�ต�

2. ANOVA, FACTORS ANALYSIS ฯลฯ

หล�กท��ต องพิ�จารณาม�ด�งน�.

• ระด�บัการว�เคราะหข้ อม&ลแบับัพิรรณนาและอธิ�บัาย์ แสดง ค#าความถ�� และค#าร อย์ละ

แบับัว�เคราะหในระด�บัความส�มพิ�นธิ แสดงตารางความส�มพิ�นธิ แบับัว�เคราะหระด�บัอ�ทธิ�พิลข้องความส�มพิ�นธิ แสดงตารางระด�บัอ�ทธิ�พิล

เที่คัน�คัการคั�ดก'อนการวิ�เคัราะห์�ข้�อมู�ลเที่คัน�คัการคั�ดก'อนการวิ�เคัราะห์�ข้�อมู�ล

สร างตารางเปล#าไว ล#วงหน า

• สร างตารางเปล#าไว ล#วงหน าหลาย์ๆตาราง ว#าในการ ว�เคราะหและอภิ�ปลาย์ผลข้ อม&ล จะแสดงหร,อช�.ให

เห4นปรากฏิการณใดบั างจากข้ อม&ลท��เราม�• แนวค�ดในการสร างตารางต องค'าน;งถ;งความ

ส�มพิ�นธิระหว#างต�วแปรอ�สระและต�วแปรตามเสมอโดย์ต�วแปรอ�สระจะก'าหนดต�วแปรตาม

• การเร�ย์งล'าด�บัท��ข้องตารางจะเร�ย์งล'าด�บัตามค'าถาม ว�จ�ย์ จากค'าถามแรกไปส&#ค'าถามส(ดท าย์ หร,อ อ�กน�ย์

หน;�งค,อ จากค'าถามท��ง#าย์ไปส&#ค'าถามท��ย์าก

การจ�ดระด�บัการว�ดข้องต�วแปรในตาราง

• ต�วแปรอ�สระท(กต�วในตารางแสดงข้ อม&ลต�วเลข้ต องม�ระด�บัการว�ดสอดคล องก�บัท��ระบั(ในน�ย์ามศ�พิทเพิ,�อการปฏิ�บั�ต�การว�จ�ย์

• ต�วแปรตาม ท(กต�วในตารางแสดงข้ อม&ลต�วเลข้ต องม�ระด�บัการว�ดสอดคล องก�บัท��ระบั(ในน�ย์ามศ�พิทเพิ,�อการปฏิ�บั�ต�การว�จ�ย์

• ต�วแปรควบัค(มท(กต�วในตารางแสดงข้ อม&ลต�วเลข้ต องม�ระด�บัการว�ดสอดคล องก�บัท��ระบั(ในน�ย์ามศ�พิทเพิ,�อการปฏิ�บั�ต�การว�จ�ย์

การสร างกราฟ

• กราฟแท#งม�ไว เพิ,�อเปร�ย์บัเท�ย์บัความส&ง ความห#าง ความต#าง

• กราฟเส นม�ไว เพิ,�อช�.และว�เคราะหให เห4นความช�น ความลาด ความเร4ว ความโด#ง ความห#าง ระย์ะเวลา ความกว าง แต#ไม#ควรแสดงเก�นสามเส นในหน;�งกราฟ

• กราฟวงกลมไม#ค#อย์น�ย์ม หากจะใช จะเน นท�� Segment และการหาทางกล,นพิ,.นท��

ว�ธิ�การว�เคราะหและต�ความพิร อมอภิ�ปราย์ผล

• อ#านตาราง หร,อด&กราฟท��สร างข้;.นมาด วย์การใส#ใจมากๆในการค�ด แล วว�เคราะห แย์กแย์ะ ตามความร& ท��เคย์อ#านพิบัในทฤษฎี�ก#อน

เข้�ย์นความเห4นข้องเราลงไปก#อนว#าเราพิบัอะไรบั างเม,�ออ#านจาก ตารางน�.หร,อจากกราฟ จาก ร&ปน�. จะน�ย์มเข้�ย์นไว ไต ตาราง หร,อ ไต

กราฟ ไต ร&ปไว ก#อน• หล�งจากน�.นพิ�จารณาด วย์การค�ด ว�เคราะหในใจอ�กคร�.งว#า

ปรากฏิการณท��เห4นจากตารางน�. จากกราฟน�. หร,อจากร&ปน�. เหม,อน หร,อคล าย์ หร,อ สอดคล องก�บัผลงานว�จ�ย์ท��ผ#านๆมาในบัท

วรรณกรรมท��เราเข้�ย์นไว ข้องใครบั าง แล วเข้�ย์นบัรรย์าย์ไว อ�กโดย์น'าอ างอ�งมาใส#ไว ด วย์ท(กบัทความท��สอดคล อง

• แล วพิ�จารณาอ�กว#าแตกต#าง ข้�ดแย์ ง ไม#สอดคล องก�บัใครบั าง เพิราะอะไร หาความต#างให พิบัแล วเข้�ย์นบัรรย์าย์พิร อมอ างอ�งคนท��

ต#าง• จากน�.นค#อย์เข้�ย์นเร�ย์บัเร�ย์งด วย์ภิาษาสารคด�ให ส,�ออย์#างเข้ าใจ

ว�ธิ�การเข้�ย์นเพิ,�อบัรรย์าย์ตาราง

• ให เข้�ย์นแบับัจ�ดตารางไว ตรงกลางหน า (Sandwich)

• เข้�ย์นบัรรย์าย์มาก#อนแล วระบั(ตารางต#อไปน�.• แล วอธิ�บัาย์ต#อว#า จากตารางข้ างต น พิบั

ปรากฏิการณอะไรอ�กบั าง• ในหน;�งหน า ไม#ควรม�ตารางมากเก�นสองตาราง• ในหน;�งหน าไม#ควรม�กราฟ หร,อร&ป เก�น สอง กราฟ

หร,อ ร&ป