แนวคิ�ดการว�จั�ยเชิ�งประว�ติ�ศาสติร�

ความหมายและความสำ�าค�ญ

ค�าว�า ประว�ติ�ศาสำติร� ติามรากศ�พท์�เดิ�ม ภาษาอั�งกฤษ (History) มาจากภาษากร!กว�า Historia หมายถึ#ง Inquiry การเร!ยนร% & การค&นคว&าหาความจร�ง ศ�พท์�ภาษาไท์ยน�(นพระวรวงศ�เธอักรมหม*+นพ�ท์ยลาภพฤฒิ�ยากรท์รงเสำนอัขึ้#(น เพ*+อัใช้&แท์นค�าว�า พงศาวดิาร ท์�าให&เร*+อังขึ้อังประว�ติ�ศาสำติร�เป0นเร*+อังขึ้อังความเป0นจร�งในอัดิ!ติมากกว�าเป0นเร*+อังขึ้อังติ�านาน น�ท์าน หร*อัพงศาวดิาร ว�ธ!การท์างประว�ติ�ศาสำติร�จ#งเป0นการหาความจร�งเก!+ยวก�บมน2ษย� ธรรมช้าติ� และสำ�+งท์!+อัย%�เหน*อักว�า การหาความจร�งดิ�งกล�าว จะติ&อังหาอัย�างว�เคราะห� (Critical Inquiry) อัย�างเห3นภาพรวม (Whole Truth) และเป0นความจร�งท์!+แท์&แน�นอัน (Real Truth)

ล�กษณะสำ�าค�ญขึ้อังการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�จ#งม!อังค�ประกอับท์!+เดิ�น ๆ 3 ประการ ค*อั

ประการแรก ค*อั การท์�าความร% &จ�กก�บติ�วเอัง ก�บเหติ2การณ� ก�บขึ้&อัม%ลและเร*+อังราวท์!+เราร% &จ�กอัย%�ในป6จจ2บ�นว�า เราร% &จ�กแท์&จร�งหร*อัเปล�า โดิยเฉพาะการร% &จ�กในแง�ขึ้อังความเป0นมา ขึ้&อัม%ล เหติ2การณ�เร*+อังราวติ�าง ๆ น�(นบางคร�(ง เราร% &จ�กสำาเหติ2ความเป0นมา และพ�ฒินาการอัย�างผิ�วเผิ�นและไม�ถึ%กติ&อังพอั ท์�าให&เราเขึ้&าใจผิ�ดิ ติ!ความผิ�ดิ ว�เคราะห�ผิ�ดิและใช้&ผิ�ดิไดิ&ง�าย

ประการท์!+สำอัง ท์�าให&เราเขึ้&าใจเหติ2การณ�และเร*+อังราวติ�าง ๆ อัย�างม!ความสำ�มพ�นธ�ก�น โดิยเฉพาะความสำ�มพ�นธ�เก!+ยวเน*+อังก�นขึ้อังเหติ2การณ�ในอัดิ!ติก�บเหติ2การณ�ในป6จจ2บ�น เหติ2การณ�ในอัดิ!ติดิ&วยก�นเอัง เป0นติ&น

ประการท์!+สำาม ค*อั การว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�จะท์�าให&เราเขึ้&าใจเหติ2การณ�ในอัดิ!ติ มอังเห3นความติ�อัเน*+อังก�บป6จจ2บ�นและมอังเห3น

ล%�ท์างในอันาคติไดิ&ดิ!ขึ้#(น จะช้�วยให&เราว�เคราะห�เหติ2การณ�ในอันาคติไดิ&ช้�ดิเจนใกล&เค!ยงความเป0นจร�งมากขึ้#(น

ขึ้อับเขึ้ติและล�กษณะขึ้อังการว�จ�ย

ล�กษณะขึ้อังการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร� อัาจแบ�งเพ*+อัประโยช้น�ในท์างปฏิ�บ�ติ�ไดิ&เป0น 2 ล�กษณะ ค*อั ล�กษณะท์!+หน#+ง เป0นการศ#กษาป6ญหาประว�ติ�ศาสำติร�หร*อัขึ้&อัเท์3จจร�งในประว�ติ�ศาสำติร�ในสำาขึ้าใดิสำาขึ้าหน#+ง เร*+อังใดิเร*+อังหน#+ง (Historical Problem)

การว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�ในแนวแรกน!( ม!จ2ดิประสำงค�เพ*+อัติ&อังการร% &ความจร�งในเร*+อังใดิเร*+อังหน#+งในประว�ติ�ศาสำติร� ดิ�งน�(นจ#งอัาจใช้&ว�ธ!การติ�าง ๆ ท์!+ไม�ใช้�เอักสำาร (Documentary) ประกอับดิ&วยไดิ& เช้�น ระเบ!ยบว�ธ!สำถึ�ติ�ติ�าง ๆ

สำ�วนการว�จ�ยในแนวท์!+สำอังเป0นการศ#กษาป6ญหาป6จจ2บ�น (Current Problem) โดิยว�ธ!การขึ้อังประว�ติ�ศาสำติร� (Historical Approach) ล�กษณะน!(เป0นการมอังย&อันดิ%ประว�ติ�ความเป0นมา และพ�ฒินาการขึ้อังป6ญหาท์!+เก�ดิขึ้#(นอัย%�ในป6จจ2บ�น เพ*+อัจะไดิ&เขึ้&าใจเหติ2ผิลท์!+มาขึ้อังป6ญหาท์!+เป0นอัย%�ไดิ&ช้�ดิเจนขึ้#(น

กระบวนการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�

โดิยท์�+วไปแล&ว กระบวนการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�จะม! 3 ขึ้�(นติอันใหญ� ๆ ค*อั

ก . การเก3บรวบรวมขึ้&อัม%ล ขึ้&อัม%ลขึ้อังการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�น�(นอัาจแบ�งไดิ&อัอักเป0น 3

ล�กษณะ (1) ขึ้&อัม%ลท์!+จงใจจะบ�นท์#กไว&เป0นหล�กฐาน ขึ้&อัม%ลประเภท์เป0น

ขึ้&อัม%ลท์!+ช้�ดิเจน เพราะม!เจตินาบ�นท์#กเอัาไว&โดิยติรง เช้�น งานเขึ้!ยน

2

ติ�าง ๆ อัน2ท์�น บ�นท์#กความท์รงจ�า ประว�ติ�บ2คคล น�ท์าน ประว�ติ�ช้!ว�ติ รวมถึ#งภาพวาดิโลหะ เหร!ยญติ�าง ๆ ท์!ท์�าเป0นท์!+ระล#ก เป0นติ&น

(2) ขึ้&อัม%ลท์!+หลงเหล*อัโดิยไม�จงใจ ขึ้&อัม%ลประเภท์น!(เป0นขึ้&อัม%ลท์!+ไดิ&บ�นท์#กเขึ้!ยน ท์�าขึ้#(นเพ*+อัประโยช้น�ในย2คน�(น สำม�ยน�(น ไม�ไดิ&ติ�(งใจจะให&หลงเหล*อัไว&เป0นหล�กฐาน เช้�น หน�งสำ*อัเล�ม วรรณคดิ! ประกาศติ�าง ๆ หน�งสำ*อัพ�มพ� ภาษาพ%ดิ เสำ*(อัผิ&า อั2ปกรณ� ศ�ลปกรรมและผิลงานประเภท์ติ�าง ๆ เป0นติ&น

(3) ขึ้&อัม%ลท์!+เป0นเคร*+อังเติ*อันใจ ขึ้&อัม%ลประเภท์น!(จ�ดิขึ้#(นท์�าขึ้#(นในระยะน�(นเพ*+อัเป0นเคร*+อังเติ*อันใจในเหติ2การณ�ใดิเหติ2การณ�หน#+ง เร*+อังใดิ เร*+อังหน#+ง

น�กว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�บางท์�านไดิ&แบ�งขึ้&อัม%ลอัอักเป0น 2

ประเภท์ ค*อั เป0นขึ้&อัม%ลปฐมภ%ม� (Primary Sources) ไดิ&แก� ขึ้&อัม%ลท์!+ผิ%&บ�นท์#กเหติ2การณ�น�(นบ�นท์#กดิ&วยติ�วเอัง หร*อัเห3นเหติ2การณ�น�(น ๆ ดิ&วยติ�วเอัง สำ�วนอั!กประเภท์หน#+งเป0นขึ้&อัม%ลท์2ติ�ยภ%ม� (Secondary Sources) ท์!+ผิ%&บ�นท์#ก หร*อัผิ%&เขึ้!ยน ไม�ไดิ&อัย%�ในเหติ2การณ�น�(นแติ�ไดิ&ฟั6งไดิ&ย�นหร*อัไดิ&ร�บการถึ�ายท์อัดิติ�อั ๆ มาอั!กท์!หน#+ง

ขึ้ . การว�เคราะห�ขึ้&อัม%ล การว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�เม*+อัไดิ&ขึ้&อัม%ลมาแล&วจะติ&อังท์�าการ

ติรวจสำอับขึ้&อัม%ลก�อันเป0นอั�นดิ�บแรก การติรวจสำอับขึ้&อัม%ลเท์�าท์!+ปฏิ�บ�ติ�ก�นม! 2 ว�ธ! ค*อั ว�ธ!แรกค*อัการติรวจสำอับขึ้&อัม%ลว�าถึ%กติ&อังหร*อัไม� สำ�วนว�ธ!ท์!+สำอังติรวจสำอับว�าเน*(อัหาขึ้อังเอักสำารเช้*+อัถึ*อัไดิ&เพ!ยงไร หล�งจากติรวจสำอับขึ้&อัม%ลแล&วจะติ&อังพ�จารณาติ�อัว�าขึ้&อัม%ลท์!+ไดิ&มาน�(นเหมาะสำมสำอัดิคล&อังก�บเร*+อังท์!+ก�าล�งศ#กษาเพ!ยงใดิ เป0นไปติามจ2ดิม2�งหมายท์!+ติ� (งไว&หร*อัไม� สำ�มพ�นธ�สำอัดิคล&อังก�นติลอัดิท์�(งเร*+อังแค�ไหน เก!+ยวขึ้&อังก�บสำภาพสำ�งคม เศรษฐก�จ และการเม*อังเพ!ยงใดิ เป0นติ&น กระบวนการช้�วงน!(ค*อักระบวนการขึ้อังการว�เคราะห�น�+นเอัง

ค . การเสำนอัขึ้&อัม%ล

3

การว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�ม!การน�าเสำนอัขึ้&อัม%ลเช้�นเดิ!ยวก�บการว�จ�ยอั*+น ๆ ท์!+ม�กจะประกอับดิ&วยความเป0นมา ความม2�งหมาย (รวมสำมมติ�ฐาน) ว�ธ!ดิ�าเน�นการว�จ�ย ผิลการว�จ�ย สำร2ป อัภ�ปรายและเสำนอัแนะ เป0นติ&น แติ�การรายงานเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�น!(อัาจย*ดิหย2�นไดิ&บ&าง เพราะบางห�วขึ้&อัท์!+พบในการว�จ�ยท์�+วไป ไม�จ�าเป0นจะติ&อังกล�าวถึ#งในการว�จ�ยเช้�งประว�ติ�ศาสำติร�มากน�ก

4