logistika

kvalitet P1

proizvod 1

I DEO – GENEZA, DEFINICIJE I STRUKTURIRANJE LOGISTIKE

Prof.dr Slobodan Zečević, dipl.inž.

Obeležja i transformacije tokova

Obeležja robnih tokova

vrsta robe, odnosno asortiman, pojavni oblik robe, vrsta i kategorija toka, izvorno/odredišne tačke toka, količina, zakon nastanka toka i specifični zahtevi za realizacijom

Transformacija robnih tokova PRIPREMA

ROBE DISTRIBUCIJA

ROBE UPOTREBA

ROBE

SISTEM ZA KVALITATIVNU TRANSFORMACIJU ROBE

“PROIZVODNI PROCESI”

U

INDUSTRIJSKIM PREDUZEĆIMA

SISTEM ZA PROSTORNO VREMENSKU TRANSFORMACIJU ROBE

“TRANSPORTNO LOGISTIČKI PROCESI”

U

LOGISTIČKIM PREDUZEĆIMA ili

industriji, trgovini, uslužnim delatnostima

SISTEM ZA KVALITATIVNU TRANSFORMACIJU ROBE

“KONZUMNI PROCESI”

U

DOMAĆINSTVU ili industriji, trgovini, uslužnim

delatnostima

R O B N I T O K O V I

Transformacija robnih tokovaNa putu od tačke A do tačke B roba se pakuje, ukrupnjava, skladišti, transportuje, pretovara, pa opet transportuje, istovara, raspakiva, sortira …To su sve logistički procesi.

Logistički procesi

Svi logistički procesi se mogu svrstati u pet grupa. U okviru svake grupe postoje specifični zahtevi–zadaci.

REALIZACIJA PORUDŽBENICE

forma prenosa porudžbenice forma obrade porudžbenice analiza porudžbenice kao informacionog izvora prosleđivanje porudžbenice

Logistički procesiSKLADIŠTENJE kupovina ili iznajmljivanje skladišta broj, lokacija, kapacitet i oblasti opsluživanja sopstvena ili tuđa skladišta tehničko uređenje objekata i skladišta za

komisioniranje uređenje skladišnih zona u objektu skladišne tehnologije oblikovanje pretovarnih rampi rad transportne mehanizacije organizacija komisioniranja produktivnost skladišnog personala

Logistički procesiZALIHE struktura skladišnih artikala

(selekcija prema ABC analizi) mesta poručivanja i količine za popunjavanje zaliha sigurnosne zalihe kontrola zaliha po skladištima kratkoročne prognoze potreba

Logistički procesi

PAKOVANJE izvršenje logističke funkcije pakovanja

(zaštita, skladišna, transportna, manipulativna i informaciona funkcija)

formiranje logističke jedinice (skladištenja, pretovara, transporta itd.) kao preduslova za racionalizaciju transportnih lanaca

Logistički procesi

TRANSPORT vrsta transportnog sredstva sopstveni ili tuđi vozni park kupovina ili zakup vozila kombinacija transportnih sredstava organizacija realizacije transportnih procesa

Geneza i definicija logistike Etimologija Evolucija Definicije Zahtevi za logistikom Nedoumice Pojmovne odrednice Područja primene

Etimologija logistike Grčki:

logos uman, razuman logismos račun, prosuđivanje, plan logistika praktična veština računanja logistikos promisliti, logično razmišljati logizomai proračunati, prosuditi logo misliti, pomisliti

Latinski: logistas finansijski revizor, delitelj životnih namernica logisticus račun i rezonovanje u matematičkom

smislu

Francuski: loger konačište, stanovati, smestiti se, obitovati logis stan, kuća, boravište, prenoćište logistique smeštanje logistiques smeštanje

Evolucija logistike

Antičko-rimski period

Vizantija

XVII vek – vreme Napoleona

II svetski rat

DANAS

Evolucija logistike Period 1 – Antičko-rimski period:

Pod nazivom Logista podrazumevala se uprava nad državnim zalihama (rezervama) koja je podrazumevala finansije i raspodelu životnih namernica.

Period 2 - Vizantija: Vizantijski car Leon VI (866-912, vladao 886-

911), oko 900 godine uvodi logistiku u funkciji vojne doktrine. U pisanjima o veštini ratovanja izdvaja: strategija, taktika, logistika (prostor, vreme

i resursi)

Evolucija logistike

Period 3 – Francuska, Rusija: Oko 1670 (1638.) Luj XIV predlaže uvođenje

nove strukture za rešavanje rastućih administrativnih problema – Marechal General de Logis (nastalo od loger) Planiranje kretanje trupa, selektovanje

kampova, regulisanje transporta i snabdevanja

Evolucija logistike

Francuski teoretičar Baron Antoine Henry Jomini uvodi termin la logistique u prvoj polovini 19. veka. U delu Précis de l'art de la guerre , na osnovu iskustava kao Napoleonov oficir, 1836. godine podelio je veštinu ratovanja u pet oblasti: Strategija, taktika na višem nivou, logistika,

inženjering i taktika na nižem nivou Logistiku definiše kao veštinu kretanja

armije, ali ne podrazumeva pod tim samo mehaničko pomeranje već i upravljanje i uvođenje razmišljanja u kretanje i održavanje vojne spremnosti.

Evolucija logistike

Sa Marechal General de Logis i pisanjem Jominia počinje moderna logistika

1862. godine Jomini-ovo delo je prevedeno na engleski i prihvaćeno kao dobro razmišljanje u Americi, gde je pojam logistike 1884. godine označavao transport u priobalju

Evolucija logistike

Period 4 – II svetski rat: Logistika kao termina prehvaćena pred kraj

rata od strane US armije, a kasnije i od Alijanse

Period 5 – posleratni period: 50-tih godina logistika počinje da se primenjuje

i u privrednim sistemima u Americi 70-tih godina počinje da se primenjuje u Evropi

Definicije logistike Nauka planiranja i izvršenja pokretanja i

podrška gotovosti.......one aspekte vojnih operacija vezane za projektovanje i razvoj, nabavku, skladištenje, kretanje, distribuciju, podršku, evakuaciju i dispoziciju materijala; kretanje, evakuaciju i hospitalizaciju osoblja; stvaranje konstrukcije, podršku, operacije i raspoređivanje objekata; i obezbeđenje snabdevanja usluga. (Vojna definicija)

Definicije logistike Logistika je organizacija, planiranje,

kontrola i realizacija robnih tokova od mesta nastanka do mesta prodaje preko proizvodnje i distribucije do krajnjeg korisnika sa ciljem zadovoljenja zahteva tržišta uz minimalne troškove i minimalne investicije. (ELA - Evropska asocijacija za logistiku)

Definicije logistike

Logistika je termin koji opisuje procese planiranja, izvršenja i kontrole efikasnosti tokova i zaliha sirovina, poluproizvoda u procesu proizvodnje, gotovih proizvoda i povezanost informacija od mesta izvora do tačke potrošnje,sve u cilju prilagođavanja zahtevima kupaca, klijenata. Ove aktivnosti mogu obuhvatati i servisiranje, opsluživanje kupaca, prognozu tražnje, distribuciju informacija i komunikativne veze, upravljanje zalihama, manipulacije sa robom, planiranje redosleda realizacije procesa, snabdevanje delovima i servisnu podršku, izbor lokacije fabrika, skladišta i opreme, pakovanje, vraćanje robe na doradu, transport i smeštanje otpadaka, saobraćaj i transport, skladištenje i zalihe. (CML)

Definicije logistike Logistika je deo lanca snabdevanja koji

planira, primenjuje i kontroliše efikasnost, efektivnost toka, i skladište roba, usluga i sa tim vezanih informacija od tačke izvora do tačke potrošnje, a u cilju zadovoljenja zahteva klijenta. (CML-1998)

Logistika obuhvata sve sisteme i procese koji omogućavaju kretanje materijalnih i nematerijalnih tokova. (Zečević)

Zahtevi za logistikom

Pravi entitet, Prava količina, Pravo mesto, Pravo vreme, Pravi kvalitet, Pravi troškovi

Entitet: Roba, Materijal, Teret,

Čovek, Informacija, Energija, itd.

POTREBA

ZADOVOLJENJE POTREBE

LOGISTIČKITOKOVILOGISTIKA

Logistika - nedoumice Logistika je deo operacionih istraživanja Logistika je deo lanaca snabdevanja Logistika je deo ekonomije Logistika je deo marketinga Auto škola “Logistika” Itd.

Pojmovne odrednice Logistika – Logistics, Logistik Logistička podrška – Logistic support Integrisana logistička podrška – Integrated

logistic support Marketing logistika – Marketing logistik Poslovna logistika – Business logistics Povratna logistika – Reverse logistics Međunarodna logistička špedicija Transportna logistika Transport i logistika

Područja primene logistike DRUŠTVENE DELATNOSTI

INDUSTRIJA

SVAKA DELATNOST IMA SVOJ CILJ FUNKCIONISANJA I IMA LOGISTIČKE PROCESE RAZLIKE NASTAJU ZBOG RAZLIKA CILJEVA I SISTEMA

snabdevanje materijalima

snabdevanje energijom

snabdevanje informacijama

obezbeđivanje ljudi

izgradnja objekta

obezbeđenje

veterinarsko sanitarna

služba

organizacija sistema

proizvodnja- obezbeđivanje

MTS

LOGISTIČKI SISTEMI I PROCESI

TRGOVINA

USLUŽNE DELATNOSTI

VOJSKA

KULTURA

MEDICINA

SPORT

POŠTA

BANKARSTVO

NOVINSKE KUĆE

GRADOVI-URBANE CELINE

Područja primene logistike

LOGISTIKA

TEHNIKA SISTEMA

TRANSPORTNA TEHNOLOGIJA

EKONOMIJA PREDUZEĆA

KOMUNIKACIONA TEHNIKA

TEHNIKA TRANSPORTNE

OPREME INFORMATIKA

MARKETING

PROIZVODNA TEHNOLOGIJA

Logistički principi Sveobuhvatna i jednovremena optimizacija

svih karika materijalnih, energetskih i informacionih tokova

Izjednačavanje nivoa tehnologije logistike i proizvodnje

Uvođenje integruma u logistički lanac - logističke jedinice koja prolazi kroz sisteme bez ili sa neznatnim izmenama

Vremenska sinhronazacija u cilju bržeg protoka materijala i uz eliminaciju svih zastoja i zaliha

Logistički principi

Povezivanje informacionih, robnih i energetskih tokova

Multidisciplinarni pristup optimizaciji logističkih lanaca sa ciljem dostave prave robe, u pravoj količini, na pravo mesto u pravo vreme

Primena savremenih komunikacionih sredstava i informatičke tehnologije

Edukacija i stvaranje novog profila stručnjaka, inženjera logistike

Aspekti dekompozicije logistike

prostorno, vremenski, funkcionalno i privredno-organizaciono, institucionalno

Princip strukturiranja, raščlanjivanja i dekompozicije logistike razjašnjava njenu ulogu, obuhvatnost, ciljeve i značaj u okviru jednog privrednog sistema. Presek svih dosadašnjih sistemskih razmišljanja na ovom planu, logistiku raščlanjuju sa četri aspekta:

Prostorna dekompozicija logistike

B

B

A

A

C

C - logistički centar

- logistički tokovi

- mikrologistički sistem

- metalogistički sistem

- makrologistički sistem

Vremenska dekompozicija logistike

ZADACI UPRAVLJANJA I

REALIZACIJE LOGISTIČKIH PROCESA I

SISTEMA

ZADACI ANALIZE,

PLANIRANJA I PROJEKTOVANJA

LOGISTIČKIH PROCESA I SISTEMA

ZADACI OBRAČUNA I ANALIZE IZVRŠENJA

LOGISTIČKIH USLUGA

ZADACI KONTROLE, NADGLEDANJA

IZVRŠENJA LOGISTIČKIH PROCESA

LOGISTIKA

VREMENSKA KOMPONENTA

Funkcionalna dekompozicija logistike

Sa aspekta tokova:

MARKETING LOGISTIKA

LOGISTIKA PROIZVODNJE

MARKETING LOGISTIKA • sirovine

• poluproizvodi • potrošni mat. • pogonski mat. • rezervni delovi

• reziklaža • otpadni materijal • prazne tovarne jedinice

• gotovi proizvodi • poluproizvodi • rezervni delovi

LOGISTIKA POVRATNIH I OTPADNIH MATERIJALA

proizvodni

proces

LOGISTIKA PREDUZEĆA

LOGISTIKA DISTRIBUCIJE

LOGISTIKA NABAVKE

• roba sa reklamacijom • prazna ambalaža • prazne logisičke jedinice

III FAZA

IV FAZA

I FAZA II FAZA

Sa aspekta podsistema:

4

3

1

5

SISTEM PAKOVANJA funkcije:

• logistička funkcija zaštite• manipulisanja• transporta• skladištenja• pretovara• Informisanja, itd.

SISTEM ZALIHA funkcije:

• funkcija zaštite i sigurnosti• izjednačavanja ponude i

tražnje• vremenskog terminiranja

isporuke• supstitucije, itd.

SKLADIŠNI SISTEM funkcije:

• vremensko izjednačavanje• prostorno izjednačavanje• čuvanje robe• sortiranje• komisioniranje• priprema robe za transport

TRANSPORTNI SISTEM funkcije:

• prostorno premošćavanje• sabiranje zahteva• distribucija• izbor vida i tehnologije• organizacija • planiranje tura, itd.

SISTEM REALIZACIJE PORUDŽBINE

funkcije:

• planiranje• realizacija• kontrola• prikupljanje• obrada, distribucija, itd

2

Privredno-institucionalna dekompozicija

Razvoj logistike u funkcionalnoj organizaciji preduzeća

TIP I – OB U HV ATA S LEDEĆ E Z ADATK E :

TIP I I – JE DOPU N JEN S LE DE Ć IM Z ADAC IM A :

TIP I I I – JE DOPU N JEN S LE DE Ć IM Z ADAC IM A :

1. SPOLJNI TRANSPORT2. MEĐUPOGONSKI TRANSPORT3. REGIONALNA SKLADIŠTA

4. PLANIRANJE LOGISTIČKIH SISTEMA

5. LOGISTIČKA KONTROLA6. LOGISTIČKA UPRAVA

50-60-tih god

80-tih god

70-tih god

1. SERVIS ISPORUKE2. REALIZACIJA PORUDŽBINE3. UPRAVLJANJE ZALIHAMA GOTOVIH PROIZVODA

4. SKLADIŠTE GOTOVIH PROIZVODA U FABRIČKOM KOMPLEKSU5. POSEBNI TRANSPORTNI ZADACI

1. PROGNOZA TRŽIŠTA2. PLANIRANJE ROIZVODNJE3. NABAVKA

4. UPRAVLJANJE ZALIHAMA, SIROVINAMA I POLUFABRIKATIMA5. LOGISTIČKI INŽENJERING6. INTERNACIONALNA LOGISTIKA

DEO I - LOGISTIKA

Obeležja i transformacije robnih tokova Logistički procesi Geneza i definicija logistike i njena prisutnost

u društvu Logistički principi Prostorni, vremenski i institucionalni aspekt

dekompozicije logistike Funkcionalni aspekt dekompozicije logistike Razvoj logistike u funkcionalnoj organizaciji

preduzeća

Pitanja: