3 บทที่ 14 บทท 1 บทน า 1.3 ว ตถ ประสงค 1.3.1 เพ อสร างและพ ฒนาต วช ว ดมาตรฐานด านการส

กรมสงเสรมการปกครองทองถน กระทรวงมหาดไทย

บทท 1 บทนา 1

บทท 1 บทนา

1.1 ความเปนมา ในปจจบน บทบาทหนาทของผหญงหรอสตรไทยมความสาคญมากขนกวาในอดตทผานมาทงในทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง สตรมใชมบทบาทเปนเพยงภรรยาและมารดาทมหนาทเพยงแครบผดชอบงานบานและเลยงดบตรเทานน มสตรจานวนไมนอยทมความรความสามารถและประกอบหนาทการงานในตาแหนงระดบสงเชนเดยวกบผชาย สตรจงเปนทรพยากรและเปนกาลงสาคญในการทจะผลกดนและพฒนาสงคมประเทศชาตใหกาวหนาตอไป อยางไรกตาม ยงมสตรอกจานวนมากทถกจากดบทบาท ความเสมอภาค การไมไดรบความคมครองทางสงคมทดพอและการขาดโอกาสทจะไดรบการพฒนาสงเสรมศกยภาพของตน ดงนนจงจาเปนอยางยงทจะตองใหความสาคญในเรองการพฒนาสตรหรอผหญง และโดยทองคกรปกครองสวนทองถนในฐานะทเปนหนวยงานของรฐทใกลชดกบประชาชน ยอมมความรความเขาใจเกยวกบปญหาของสตรในพนทไดดทสด จงเปนองคกรสาคญในการทจะสงเสรมการพฒนาสตรทงในดานการศกษา การพฒนาศกยภาพ สขภาพอนามย อาชพ และความมนคงทางดานรายได ตลอดจนการมสวนรวมทางการเมอง การปกครอง โดยการพฒนานนจะตองครอบคลมถงสตรในทกกลมวย คอ วยเดก วยรน/เยาวชน วยแรงงาน และวยสงอาย นอกจากนตามแผนปฏบตการกาหนดขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ยงมการถายโอนภารกจใหองคกรปกครองสวนทองถนในการสนบสนนการดาเนนการพฒนาสตรโดยองคกรสตร ซงกฎหมายไดกาหนดอานาจหนาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการสงเสรมการพฒนาสตร ไวดงน

• พระราชบญญตสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล พ.ศ. 2537 “มาตรา 67 ภายใตบงคบแหงกฎหมาย องคการบรหารสวนตาบลมหนาทตองทาในเขตองคการบรหารสวนตาบล ดงตอไปน (6) สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ”

มาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร

2 บทท 1 บทนา

• พระราชบญญตเทศบาล พ.ศ. 2496 “มาตรา 50 ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลตาบลมหนาทตองทาในเขตเทศบาลดงตอไปน (7) สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ” “มาตรา 53 ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลเมองมหนาทตองทาในเขตเทศบาลดงตอไปน (1) กจการตามทระบไวในมาตรา 50” “มาตรา 56 ภายใตบงคบแหงกฎหมาย เทศบาลนครมหนาทตองทาในเขตเทศบาลดงตอไปน (1) กจการตามทระบไวในมาตรา 53”

• พระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 “มาตรา 45 องคการบรหารสวนจงหวด มอานาจหนาทดาเนนกจการภายในเขตองคการบรหารสวนจงหวด ดงตอไปน (8) จดทากจการใดๆ อนเปนอานาจหนาทของราชการสวนทองถนอนทอยในเขตองคการบรหารสวนจงหวด และกจการนนเปนการสมควรใหราชการสวนทองถนอนรวมกนดาเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดทา ทงน ตามทกาหนดในกฎกระทรวง” - กฎกระทรวง (พ.ศ. 2541) ออกตามความในพระราชบญญตองคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 กาหนดวา “ใหกจการดงตอไปนเปนกจการทราชการสวนทองถนอนสมควรใหองคการบรหารสวนจงหวดรวมดาเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดทา (13) จดใหมการสงคมสงเคราะหและการสาธารณปการ (17) สงเสรมและแกไขปญหาการประกอบอาชพ” • พระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 “มาตรา 16 ใหเทศบาล เมองพทยา และองคการบรหารสวนตาบลมอานาจและหนาทในการจดระบบการบรการสาธารณะ เพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเอง ดงน (10) การสงคมสงเคราะหและการพฒนาคณภาพชวต เดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส”


บทท 1 บทนา 3

“มาตรา 17 ภายใตบงคบมาตรา 16 ใหองคการบรหารสวนจงหวดมอานาจและหนาท ในการจดระบบบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเอง ดงน (27) การสงคมสงเคราะหและการพฒนาคณภาพชวต เดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส”

จะเหนไดวาการใหความสาคญกบ “สตร” ในการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนยงคงมลกษณะของการ “สงเคราะห” มากกวา “การพฒนา” ซงชใหเหนวา ประเดนการทางานดานสตรจาเปนตองมการขบเคลอนงานในลกษณะของการสงเสรม สนบสนน และพฒนาศกยภาพของสตรใหมากกวาทเปนอย ดงนนจงจาเปนอยางยงทองคกรปกครองสวนทองถนจะตองตระหนกและใหความสาคญกบการสงเสรม สนบสนน และพฒนาสตรโดยคานงถงกลมอาย เนองจากความแตกตางกนทงปญหาและความตองการของสตรในแตละกลมวย ยอมสงผลตอแนวทางในการสงเสรมการพฒนาทเหมาะสมและผลสาเรจของการดาเนนงานตามมาตรฐานทกาหนด เพอใหคณภาพและประสทธภาพการใหบรการดานตางๆ แกสตรเปนมาตรฐานเดยวกน กรมสงเสรมการปกครองทองถน เปนหนวยงานของรฐทสงเสรมและสนบสนนการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน จงไดจดทามาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรขน เพอเปนแนวทางปฏบตเกยวกบการพฒนาสตรใหเปนไปดวยความเหมาะสม มประสทธภาพ และเปนไปในทศทางเดยวกน

1.2 ขอบเขตของมาตรฐาน 1.2.1 กาหนดมาตรฐานและตวชวดการสงเสรมการพฒนาสตร ในบทบาทขององคกรปกครอง

สวนทองถน โดยแบงระดบของมาตรฐานตวชวดเปน 2 ระดบ ไดแก ตวชวดขนพนฐาน และตวชวด ขนพฒนา

1.2.2 กาหนดแนวทางปฏบตในการสงเสรมการพฒนาสตร เพอใหองคกรปกครองสวนทองถนสามารถนาไปปฏบตไดตามมาตรฐานและตวชวด

1.2.3 กาหนดแนวทางการมสวนรวมขององคกร ภาคสวนตางๆ ในการดาเนนงานดานการสงเสรมและการพฒนาสตรรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน


4 บทท 1 บทนา

1.3 วตถประสงค 1.3.1 เพอสรางและพฒนาตวชวดมาตรฐานดานการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกร

ปกครองสวนทองถน 1.3.2 เพอเปนคมอ/แนวทางใหแกองคกรปกครองสวนทองถน ในการปฏบตงานตามภารกจ

ถายโอนดานการสงเสรมการพฒนาสตร

1.4 คานยาม 1.4.1 กลมสตร หมายถง การรวมกลมของผหญงในชมชน/ทองถน ไดแก กลมสตร กลมแมบาน ทงทเกดจากการจดตงโดยหนวยงานของภาครฐ เอกชน และเกดจากการรวมตวกนเอง 1.4.2 การสงเสรมการพฒนาสตร หมายถง การดาเนนการขององคกรปกครองสวนทองถนโดยการสงเสรม สนบสนน และสรางเสรมใหสตรมความสามารถในการดาเนนกจกรรมพฒนาตนเอง ครอบครว และกลม 1.4.3 ตวชวดขนพนฐาน หมายถง กลมตวบงชททกองคกรปกครองทองถน จาเปนตองมเพอเปนกรอบสาคญอนบงบอกถงผลงานและความสาเรจทเกดขน 1.4.4 ตวชวดขนพฒนา หมายถง กลมตวบงชทองคกรปกครองสวนทองถนไดดาเนนการจดทาเพมเตมจากตวชวดขนพนฐานตามศกยภาพ เพอแสดงใหเหนถงการพฒนาและความกาวหนาทองคกรปกครองสวนทองถนนนพฒนาสตรเพมมากขนตามลาดบ 1.4.5 คณะกรรมการพฒนาสตร หมายถง คณะกรรมการพฒนาสตรตามระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยคณะกรรมการพฒนาสตร พ.ศ. 2538 (ศกษารายละเอยดในภาคผนวก ก) จาแนกเปน 4 ระดบ คอ

- คณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน (กพสม.) - คณะกรรมการพฒนาสตรตาบล (กพสต.) - คณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ (กพสอ.) - คณะกรรมการพฒนาสตรจงหวด (กพสจ.)

1.5 กฎหมายทเกยวของ 1.5.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 1.5.2 แผนพฒนาสตรในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 8 – ฉบบท 9 1.5.3 กรอบการพฒนาสตรของสหประชาชาต


บทท 2 ปรชญา แนวคด ทฤษฎ และแนวนโยบายการสงเสรมการพฒนาสตร 5

บทท 2 ปรชญา แนวคด ทฤษฎ และแนวนโยบายการสงเสรมการพฒนาสตร

การศกษาเพอจดทามาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร ไดกาหนดวธการศกษาประการหนง

คอ การศกษาเอกสาร ซงมความจาเปนเพอทจะทบทวนแนวคด ทฤษฎ รวมทงหลกการในการสงเสรมและพฒนาสตร โดยขอบเขตการศกษาเอกสารการสงเสรมการพฒนาสตรในทนเปนการศกษาเอกสารตางๆ ดงน

2.1 สถานการณการพฒนาสตรในประเทศไทย 2.2 ปรชญาการสงเสรมและพฒนาสตร 2.3 แนวคด หลกการและทฤษฎเกยวกบการสงเสรมและพฒนาสตร 2.4 สาระสาคญของกฎหมายและระเบยบทเกยวของ 2.5 กรอบความคดการสรางมาตรฐาน

2.1 สถานการณการพฒนาสตรในประเทศไทย ประเทศไทยมประชากรทงประเทศจานวน 64,261,000 คน (ขอมลป 2548) เมอจาแนกตาม

เพศแลวเปนเพศชายจานวน 31,815,000 คน และเปนหญงจานวนถง 32,446,000 คน คดเปนรอยละ 50.5 ของประชากรทงหมด จะเหนไดวาจานวนประชากรครงหนงของประเทศเปนผหญง และจากการวจยพบวา ผหญงมอายขยเฉลยสงกวาผชาย นอกจากประชากรของประเทศทมผหญงมากกวาผชายและมอายเฉลยมากกวาแลว ยงพบวาทงดานบทบาทและหนาทของผหญงในปจจบนมความสาคญมากขนกวาในอดตทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ผหญงมใชมบทบาทหนาทเปนเพยงภรรยาและมารดาทเลยงดบตรภายในบานเทานน มหลายคนประกอบอาชพการงานทมความรความสามารถไมแตกตางไปจากผชาย ผหญงจงเปนทรพยากรมนษยทมสวนสาคญในการชวยผลกดนพฒนาสงคมและประเทศชาต

อยางไรกตาม จากการพฒนาสตรของไทยพบวา ยงมปญหาอปสรรคมากมายทงดานการศกษาและการพฒนาศกยภาพ โดยเฉพาะการศกษาทผหญงสวนใหญยงไมรหนงสอถงรอยละ 60 ซงพบมากในสตรอาย 40 ปขนไป เชนเดยวกบโอกาสในการศกษาตอทสตรมโอกาสนอย สวนในดานสขภาพอนามย ทพบวา แมผหญงมอายยนยาวกวาผชายแตปญหาดานอนามยเจรญพนธ อตราการตายของสตรทเกยวกบการตดเชอและการคลอด โรคหวใจ หลอดเลอด มะเรงเตานมและมดลกทพบมากในสตรไทย


6 บทท 2 ปรชญา แนวคด ทฤษฎ และแนวนโยบายการสงเสรมการพฒนาสตร

เชนเดยวกบโรคเอดสทเพมมากขนในผหญง นอกจากนนปญหาการทาแทงในวยรนสตรทเปนปญหามากขน รวมทงความเสมอภาคและการคมครองทางสงคมแกสตรยงมอยนอย โดยเฉพาะความปลอดภยในชวตและทรพยสนทยงไมเพยงพอ และการทผหญงถกทาใหเปนสญลกษณและวตถทางเพศจากสอมวลชนทจาเปนตองมการแกไขใหสตรมภาพลกษณในเชงสรางสรรคมากขน

ขณะเดยวกนผหญงยงประสบปญหาดานเศรษฐกจเกยวกบความไมเปนธรรมและความไมมนคงในรายได การขาดโอกาสในการพฒนาทกษะและฝมอ การไมไดรบคมครองตามกฎหมายแรงงาน ดวยเหตดงกลาวทาใหผหญงมขอจากดในการเขาสตลาดแรงงานทเปนระบบ เพราะขาดความร ทกษะฝมอและมภาระครอบครวทาใหผหญงไมสามารถเขาทางานเปนเวลาได แมตลาดแรงงาน นอกระบบจะเปดโอกาสใหรบงานไปทาทบานไดกตาม สาหรบดานการมสวนรวมในการตดสนใจของสตรในระดบตางๆ นน พบวา ขอบเขตการตดสนใจของสตรยงจากดอยเพยงครวเรอน ขณะทผชายมอานาจการตดสนใจดานการลงทนและการเปลยนแปลงทสาคญของครอบครว ทงนเพราะคานยมในสงคมและครอบครวมอบหมายบทบาทในฐานะมารดา ภรรยา และลกสาวใหจดการเกยวกบชวตความเปนอยของครอบครว และมอบใหผชายมบทบาทนาในการหาเลยงครอบครว การเปนผแทนครอบครวในเรองเกยวกบสถาบนทางสงคมอนๆ

นอกจากนน บทบาทของสตรในการมสวนรวมตดสนใจในระดบชมชนพบวา สตรมบทบาทนอย แมจะมการสงเสรมการรวมกลมของสตรในรปแบบตางๆ แตบทบาทสตรทมในกลม/องคกรกยงเปนองคกรเฉพาะดานไมมอทธพลในการชนาการพฒนาทองถนมากนก เชนเดยวกบในระดบประเทศทพบวาสตรยงมบทบาทนอยมาก จากสถานการณของสตรในดานตางๆ ดงกลาวประกอบกบการเปลยนแปลงของสงคมทงปจจยดานบวกและดานลบรวมทงสภาพแวดลอมพบวา การดาเนนงานดานสตรในอนาคตจะเปลยนแปลงไปในทศทางทเนนการสงเสรมการพฒนาสตรทงดานกฎหมาย ดานเทคโนโลย และสอสารมวลชนทกประเภท คอ มกฎหมายทสามารถแกปญหาของสงคม และอานวยความยตธรรมใหมากขน เปดโอกาสใหสตรไดรบการคมครองและพฒนาอาชพการขจดการเลอกปฏบต เทคโนโลยสารสนเทศและสอมวลชนทมความกาวหนาและนาเสนอขอมลขาวสารในรปแบบตางๆ ทาใหสตรมชองทางในการแสวงหาขาวสารทหลากหลาย ทนตอเหตการณ และเปนการสงเสรมการเรยนรดวยตนเอง ซงสตรจาเปนตองเทาทนในการพจารณาเลอกรบขอมลขาวสารทเปนประโยชน เพอใชในการพฒนาตนเอง



2.2 ปรชญาการสงเสรมการพฒนาสตร ปรชญาการสงเสรมการพฒนาสตร ประกอบดวยหลกการทสาคญ กลาวคอ 2.2.1 กรอบเรองสทธสตรขององคการสหประชาชาต แนวคดวาดวยการสงเสรมการพฒนาสตร เปนประเดนทมการกลาวถงกนมายาวนานมาก ดงเหนไดจากกฎบตรขององคการสหประชาชาตทกอตงขนอยางเปนทางการเมอวนท 28 ตลาคม 2488 ทใหการยอมรบในความเสมอภาคระหวางหญงชาย และมองความเสมอภาคในแงของ สทธมนษยชนเปนสาคญโดยระบไวในจดมงหมายวา “เพอบรรลความรวมมอระหวางประเทศในการสงเสรมและกระตนใหเกดการเคารพในสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานสาหรบทกคนโดยปราศจากการแบงแยกเชอชาต เพศ ภาษา หรอศาสนา” กระบวนการพฒนาสตรเปนกระบวนการทเกดขนอยางเปนทางการในระดบสากล โดยองคการสหประชาชาตไดจดการประชมระดบโลกวาดวยเรองสตรถง 4 ครง คอ ครงท 1 ป พ.ศ. 2518 ณ กรงเมกซโกซต ประเทศเมกซโก ซงองคการสหประชาชาต ไดจดใหมการประชมระดบโลกวาดวยเรองสตรเปนครงแรก โดยทประชมกาหนดเปาหมายหลก คอ ความเสมอภาค การพฒนา และสนตภาพ และยงไดมการประกาศใหป พ.ศ. 2518 เปนปสตรสากล ซงปดงกลาวนถอเปนจดเปลยนใหประเดนของสตรกลายเปนจดสนใจขนมา นอกจากนนองคการสหประชาชาตไดประกาศใหตงแตป พ.ศ. 2519 – 2528 เปนทศวรรษสตรแหงสหประชาชาต ครงท 2 ป พ.ศ. 2523 ณ. กรงโคเปนเฮเกน ประเทศเดนมารก ไดมการเนนยาถงหลกการพนฐานและวตถประสงคของแผนปฏบตการเพอทศวรรษสตรวาดวยความเสมอภาค การพฒนา และสนตภาพ วายงมความเกยวของกบสถานการณและถอเปนพนฐานของการดาเนนงานตามแผนปฏบตการเพอทศวรรษสตรในชวง 5 ปหลงของทศวรรษ พ.ศ. 2523 - 2528 โดยเนนเปนพเศษท 3 องคประกอบหลกของการพฒนาสตรคอ การจางงาน สขภาพอนามย และการศกษา นอกจากน ทประชมยงไดเสนอใหมการปรบปรงทบทวนแบบฟอรมและแบบสอบถามทใชในการสามะโนประชากรและในการสารวจตางๆ เพอรวบรวมขอมลเกยวกบผหญงโดยเฉพาะเพอวเคราะหบทบาทสตรในการพฒนา และในการประชมครงนยงไดมการทาความเขาใจเรองความเสมอภาคอยางชดเจนวา “ความเสมอภาค ในทนไมไดหมายถงแคความเสมอภาคทางกฎหมาย การขจดการเลอกการปฏบตเทานน แตยงหมายความถงความเสมอภาคทางสทธ หนาท ความรบผดชอบ



และโอกาสสาหรบสตรในการมสวนรวมในการพฒนาทงในฐานะผไดรบประโยชนและผกอใหเกดการพฒนาอยางจรงจงดวย” ครงท 3 ในป พ.ศ. 2528 ซงเปนปสนสดทศวรรษเพอสตร โดยประชม ณ. กรงไนโรบ ประเทศเคนยา การประชมดงกลาว เปนการทบทวนและประเมนความสาเรจของทศวรรษสตรของสหประชาชาต รวมทงไดมการจดทายทธศาสตรไนโรบเพอความกาวหนาของสตร (Nairobi Forward-looking Strategies for the Advancement of Women) เพอใชเปนแผนแมบทระดบโลกวาดวยการสงเสรมความเสมอภาค การมสวนรวมของสตรในกระบวนการพฒนาและการสรางสนตภาพ แผนปฏบตการตามยทธศาสตรไนโรบ เนนความสาคญของกลไกระดบชาตเพอความกาวหนาของสตร และมขอเสนอแนะใหทกประเทศจดตงกลไกระดบชาต ขนภายในป พ .ศ . 2538 ตอมาองคการสหประชาชาต ไดมมตรบรองอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women – CEDAW) ในการประชมสมชชาสมยท 34 เมอวนท 18 ธนวาคม 2542 ซงถอวาเปนกาวสาคญทนาสการบรรลเปาหมายเพอสทธความเสมอภาคของสตร ครงท 4 ระหวางวนท 4 – 15 กนยายน พ.ศ. 2538 ณ กรงปกกง ประเทศสาธารณรฐประชาชนจน ผเขารวมประชม 189 ประเทศ ไดมการรวมลงนามรบรองปฏญญาและแผนปฏบตการปกกง (Beijing Declaration and Platform for Action 2538 – 2547) ซงสะทอนถงความมงมนของนานาชาตตอการสรางความเสมอภาคหญงชาย ไดมการเนนยาถงการสรางกระแสความเสมอภาคหญงชาย (Gender Mainstreaming) จนทาใหประเดนบทบาทหญงชายและความเสมอภาคกลายเปนกระแสทนานาประเทศ รวมทงองคกรระหวางประเทศตางใหความสาคญและถอเปนเปาหมายหลกทตองดาเนนการใหบรรลผลในแผนปฏบตการปกกงไดมการทบทวนเปาหมายของยทธศาสตรไนโรบเพอความกาวหนาของสตรพบวา แมจะมความพยายามจากทงภาครฐ องคกรพฒนาเอกชน และผทเกยวของหลายฝายกตามการพฒนาสตรกยงไมบรรลเปาหมายตามทตงไว จงไดกาหนดประเดนทนาหวงใยเปนพเศษทตองมการดาเนนการเปนลาดบแรกๆ ในการพฒนาสตร 12 ประเดน คอ

1. สตรกบความยากจน 2. การศกษาและฝกอบรมสตร 3. สตรและสขภาพอนามย



4. ความรนแรงตอสตร 5. สตรและความขดแยงทมการใชอาวธ 6. สตรและเศรษฐกจ 7. สตรในอานาจและการตดสนใจ 8. กลไกทางสถาบนเพอความกาวหนาของสตร 9. สทธมนษยชนของสตร 10. สตรและสอ 11. สตรและสงแวดลอม 12. เดกผหญง

นอกจากนน ยงกลาวยาถงการนากระแสความเสมอภาคหญงชาย (Gender mainstreaming) มาใชเปนแนวทางในการดาเนนการ เพอบรรลผลในการพฒนาและเสรมสรางพลงสตร ตามประเดนทกาหนดไวทง 12 ประเดนโดยระบวา “รฐบาลและหนวยงานตางๆ ตองสงเสรมใหมนโยบายทจรงจงและชดเจนในการทจะผสมผสานมตหญงชายในกระบวนการกาหนดนโยบายและแผนงานตางๆ เพอใหแนใจวา กอนทจะมการตดสนใจใดๆ ไดมการวเคราะหผลตางๆ ทจะเกดขนตอผหญงและผชายแลว” จากการเนนเกยวกบมตหญงชายไดนาเขาสกระแสการพฒนาหลก ตลอดการประชมทปกกงและไดปรากฏในแผนปฏบตการปกกง ซงทาใหเกดกระแสตนตวใหความสนใจในประเดนดงกลาวอยางกวางขวางในกลมผปฏบตงานดานสตรในประเทศตางๆ ทวโลกและองคกรระหวางประเทศตางๆ ไดขานรบและกาหนดแนวทางการปฏบตอยางกวางขวาง 2.2.2 กรอบเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals - MDG.) ในเดอนกนยายน พ.ศ. 2543 ผนาประเทศตางๆ 189 ประเทศ ไดรวมประชมสดยอดแหงสหสวรรษทกรงนวยอรกและใหคารบรองปฏญญาแหงสหสวรรษทกาหนดวาระการพฒนาเพอสงเสรมการพฒนาคนและลดชองวางการพฒนาใหเปนจดเรมตนศตวรรษใหม ปรชญาสาคญของการพฒนาแหงสหสวรรษ คอ การยนยนหลกการสากลเรองการพฒนาทมคนเปนศนยกลางและการพฒนาคนอยางยงยน โดยเนนในสาระสาคญ ไดแก

1) เสรภาพ ชายและหญงมสทธทจะใชชวตและเลยงดบตรของตนอยางมศกดศร ปลอดจากความหวโหย และความหวาดกลวตอความรนแรง การกดขหรอความอยตธรรม สงประกนสทธทดทสดคอ ธรรมาภบาลทมความเปนประชาธปไตยและการมสวนรวมทตงอยบนพนฐานของเจตนจานงของประชาชน



2) ความเทาเทยมกน พลเมองและชาตทกชาตจกตองไมถกปฏเสธโอกาสทจะไดรบผลประโยชนจากการพฒนา ชายและหญงจะตองไดรบสทธและโอกาสเทาเทยมกน

3) เอกภาพ การจดการปญหาและสงทาทายตางๆ ในระดบโลกจะตองมการกระจายตนทนและภาระตางๆ อยางเปนธรรม ผทประสบความยากลาบากหรอไดรบผลประโยชนนอยทสดสมควรไดรบความชวยเหลอจากผทไดรบประโยชนมากทสด

4) ขนตธรรม มนษยตางตองใหความเคารพซงกนและกน ไมวาจะแตกตางหลากหลายเพยงใดในดานความเชอ วฒนธรรม และภาษา ความแตกตางไมวาจะเปนภายในสงคมหรอระหวางสงคมตางๆ มใชสงทควรเกรงกลวหรอปดกน หากแตควรรกษาไวในฐานะทเปนสงทมคณคาของความเปนมนษยชาต สนตธรรมและการพดจาทาความเขาใจกนระหวางอารยธรรมตางๆ เปนสงทควรไดรบการสงเสรม

5) ความเคารพตอธรรมชาต ดาเนนตามหลกการพฒนาแบบยงยนในการจดการความหลากหลายของสงมชวตและทรพยากรธรรมชาตดวยความรอบคอบ ดวยวถทางนเทานนทจะสามารถรกษาความอดมสมบรณอนยงใหญซงธรรมชาตใหแกเราและคงเหลอไวใหคนรนหลง

6) ความรบผดชอบรวมกน แบงปนความรบผดชอบในการบรหารจดการ การพฒนาเศรษฐกจและสงคมทวโลก รวมทงการจดการกบภยคกคามทมตอสนตภาพและความมนคงรวมกนระหวางชาตตางๆ ในโลกโดยอาศยกลไกความรวมมอพหภาค สาหรบปฏญญาแหงสหสวรรษอนเปนทมาของเปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (MDG) ไดมกาหนดเวลาบรรลสมฤทธผลภายในป 2558 ดวยเปาหมายหลก 8 ขอ เปาหมายยอย 18 ขอ และตวชวด 48 ตว โดยเปาหมายหลก 8 ขอ (ศกษารายละเอยดในภาคผนวก ข) ไดแก

1) ขจดความยากจนและความหวโหย 2) ใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบประถมศกษา 3) สงเสรมความเทาเทยมกนทางเพศและสงเสรมบทบาทสตร 4) ลดอตราการตายของเดก 5) พฒนาสขภาพสตรมครรภ 6) ตอสโรคเอดส มาลาเรย และโรคสาคญอนๆ 7) รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน 8) สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก



จะเหนไดวาประเดนทเกยวกบการพฒนาสตรเปนประเดนหลกขอหนงซงวาดวยเรองความเทาเทยมทางเพศ สาหรบประเทศไทยมประสบการณทหลากหลายเกยวกบความเทาเทยมทางเพศ เดกชายและหญงไดรบโอกาสทางการศกษาเทาเทยมกน แมจะดเหมอนวาเดกหญงมโอกาสเขาเรยนชนประถมศกษานอยกวา แตสถานการณกลบตรงขามในระดบอดมศกษาผหญงเรยนไดดกวาผชาย และยงดกวาอยางชดเจนในระดบสง ตลาดแรงงานกเปดกวางใหหญงไทยสามารถทางานทงในภาคเกษตรและนอกภาคเกษตร อยางไรกดผหญงยงมโอกาสนอยในการเลอนตาแหนงหนาทการงาน สวนหนงเกดจากการทตองรบภาระมากเกนไปโดยเฉพาะภาระทบานผหญงตองดแลครอบครวพรอมกบการรบผดชอบคาใชจายในครวเรอน ขณะเดยวกนบทบาทของผหญงในการเมองระดบชาตและระดบทองถนยงไมมความกาวหนามากนก

2.3 แนวคด หลกการ และทฤษฎเกยวกบการสงเสรมและพฒนาสตร แนวคด หลกการ และทฤษฎเกยวกบการสงเสรมการพฒนาสตรทสาคญ กลาวคอ 2.3.1 แนวคดวาดวยความเสมอภาค การพฒนาและสนตภาพ จากอดตถงปจจบนเปนทยอมรบกนวาการเลอกปฏบตทางเพศยงคงดารงอยในหลายมตของชวตทวโลก ฉะนนประเดนการสรางความเสมอภาคระหวางบทบาทหญง-ชาย จงเปนศนยกลางของการพฒนา จากรายงานนโยบายศกษาของธนาคารโลก (Word Bank,2000) ไดกลาววา การสรางความเสมอภาคระหวางบทบาทหญง-ชาย เปนวตถประสงคหลกในการพฒนาดวยความสาคญของตวปญหาเอง และเพราะความเสมอภาคระหวางเพศจะชวยเสรมสรางขดความสามารถของประเทศในการสรางความเจรญเตบโต ในการลดความยากจนในการบรหารอยางมประสทธผล การสงเสรมความเสมอภาคในมตหญง-ชาย จงเปนสวนสาคญของกลยทธการพฒนาทมงเนนใหคนทกคนทงผหญงและผชายหลดพนจากความยากจนและสามารถยกระดบคณภาพชวตของตนเองได ทงนรายงานของธนาคารโลกฉบบดงกลาวไดนาเสนอกลยทธ 3 ประการในสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ ไดแก

1) การปฏรปเชงสถาบนดวยการสรางกฎระเบยบและองคกร เพอสรางสทธและโอกาสทเทาเทยมระหวางผหญงและผชาย การปฏรประเบยบและองคกรดานกฎหมายและดานเศรษฐกจเปนเรองทตองดาเนนการเพอวางพนฐานของสทธและโอกาสทเทาเทยมกนสาหรบผหญงผชาย เนองจากกฎหมายในหลายประเทศยงมไดใหสทธทเทาเทยมกนระหวางหญงและชาย การปฏรปกฎหมายจงเปนสงทตองกระทาโดยเฉพาะอยางยงกฎหมายครอบครว รวมทงการปองกนการใชความรนแรง สทธการ ถอครองทดน การจางงาน และสทธทางการเมอง



2) การสงเสรมการพฒนาเศรษฐกจทเสรมแรงจงใจใหมการจดสรรทรพยากร โดยเสมอภาคและเนนการมสวนรวม รายไดทสงขน และระดบความยากจนทลดลงมแนวโนมทจะชวยลดความไมเทาเทยมระหวางเพศในดานการศกษา การสาธารณสข และโภชนาการ ผลตภาพทสงขน และโอกาสการจางงานใหมๆ จะชวยลดความไมเทาเทยมกนระหวางเพศในการจางงาน รวมทงการลงทนโครงสรางพนฐานดานประปา การพลงงาน และการจราจรขนสง จะชวยลดความไมเทาเทยมกนในมตหญง-ชาย ในแงทผหญงตองเปนผแบกรบภาระทงหมด

3) ใชมาตรการเชงรกและมาตรการพเศษ เพอแกไขปญหาความไมเทาเทยมกนระหวางเพศ ในการควบคมทรพยากรและสทธทางการเมอง โดยเหตทการปฏรปกฎระเบยบองคกรควบคกบการพฒนาเศรษฐกจอาจไมเพยงพอสาหรบการแกไขปญหาหรอผลทไดอาจตองใชระยะเวลายาวนาน จงจาเปนตองมมาตรการเรงดวน เพอแกปญหาดงกลาวในระยะสนและระยะกลาง โดยมองวากลยทธทง 3 จะเปนแนวทางและเครองมอทสาคญในการสรางใหเกดความเสมอภาคระหวางบทบาทหญง-ชาย ขนในสงคม และเชอมนวาความเสมอภาคดงกลาวคอหวใจในการพฒนาสงคมในระดบชมชน ระดบประเทศ และระดบโลกไดในทกมตของการพฒนาไมวาจะเปนการพฒนาในมตทางการเมอง วฒนธรรม สงคม และเศรษฐกจ นอกจากความเสมอภาคระหวางบทบาทหญง-ชายจะเปนกญแจสาคญทจาเปนสาหรบการพฒนาแลว ความเสมอภาคดงกลาวยงมความสมพนธกบการสรางสนตภาพในทกระดบ กลาวคอ การทมนษยหญง-ชาย อยรวมกนโดยตระหนกและสานกรวาตนเองมความเสมอภาคเทาเทยมกบผอน โดยเฉพาะในมตของศกดศรความเปนมนษย ความตระหนกและสานกรดงกลาวจะทาใหหญง-ชาย และคนในทกกลมในสงคมยอมรบในความแตกตางหลากหลายนน และจะนามาซงการใชชวตอยรวมกนอยางสนตสขสบไป 2.3.2 แนวคดวาดวยการสงเสรมการมสวนรวมของสตรในการพฒนา แนวคดในการดงผหญงเขามาสการพฒนา (Integrating Women in Development) ไดถกนามาใชเปนครงแรกโดยองคการสหประชาชาต ในป ค.ศ.1975 จากนนมาองคกรระหวางประเทศองคกรตางๆ ไดกาหนดให “ผหญงกบการพฒนา” (Women in Development) เปนโปรแกรมหนงของการพฒนาเพอสรางความมนใจวาทรพยากรมนษยซงมอยเปนจานวนมากถงครงหนงของประชากรโลกจะไมถกละเลยในการนาไปใชประโยชน (เนตรดาว, 2544) และเปนแนวคดทเกดขนเพอแกไขปญหาทเกดกบผหญง อนไดแก ปญหาเรองการขาดโอกาสในสงคม, ปญหาความยากจน, และปญหาดานการไมมสวนรวมในกระบวนการพฒนาอยางเตมท



แมวาปญหาอนเนองมาจากความไมเทาเทยมทางเพศระหวางหญง-ชาย ยงคงปรากฏอยอยางชดเจนในทกสงคม โดยเฉพาะในเรองของการมสวนรวมของผหญง/สตรในกระบวนการพฒนา การมสวนรวมของสตรในกระบวนการพฒนามนยสะทอนใหเหนถง “อานาจ” ของผหญงในการกาหนดชะตาชวตของตนเองรวมกบผอน มไดเปนเพยงผทรอผลจากการตดสนใจของผอนเทานน ฉะนนประเดนของการสงเสรมการมสวนรวมของสตรในการพฒนาจงเปนอกมตหนงของการสงเสรมการมสวนรวมทางการเมองของสตร ทงนกระบวนการและบทบาทการเขาไปมสวนรวมของสตรนนมดวยกน 5 ขนตอน คอ

1) การมสวนรวมในการรเรมโครงการ ไดแก การตระหนกถงปญหา การวเคราะหหาสาเหตของปญหา การกาหนดและจดลาดบความสาคญของปญหา ตลอดจนรวมในกระบวนการตดสนใจ

2) การมสวนรวมในการวางแผนโครงการ เปนขนตอนการกาหนดนโยบายและวตถประสงคของโครงการ ตลอดจนกาหนดวธการในการดาเนนโครงการ

3) การมสวนรวมในการดาเนนโครงการ เปนขนทจะตองทาประโยชนใหกบโครงการ ซงอาจจะเปนการออกทนทรพย วสด แรงงาน หรอการบรหาร และประสานงาน ตลอดจนการตดตอกบภายนอกตามแผนงานทวางไว

4) ขนรบผลของโครงการ เปนขนทไดรบผลประโยชนหรอผลเสยทอาจตามมา ซงอาจจะเปนผลทางวตถหรอจตใจทอาจจะกระทบไปสบคคลและสงคม

5) การมสวนรวมในการประเมนและสรปผลของโครงการเปนขนพจารณาคณคาของโครงการทดาเนนมาวาบรรลวตถประสงคทวางไวหรอไม การประเมนในขนนอาจกระทาระหวางการดาเนนงานหรอภายหลงจากโครงการเสรจสนแลวกได (อคน รพพฒน 2527, Cohen and Uphoff, 1977, Shadid 1981 อางถงใน สนสต สขตานนท และคณะ , 2535) รฐบาลพยายามแกไขปญหาการไมมสวนรวมของผหญงในการพฒนา โดยการจดทาโครงการใหมๆ เพอกระตนใหผหญงเขามามสวนรวมในการพฒนา แมกระนนรฐยงไดมองขามเงอนไขททาใหหญงชายตอบสนองตอการพฒนาแตกตางกน ทาใหมองไมเหนถงอปสรรคทแทจรง ซงทาใหผหญงไมสามารถเขารวมในการพฒนาไดอยางเทาเทยม แตอยางไรกตาม มผตงขอสงเกตวาแนวคดการสงเสรม/นาผหญงเขาสพฒนานน ตงอยบนฐานคดทวา “ผหญงมปญหา” เปาหมายของการแกปญหาจงเนนทผหญง โดยเปนกลมทแยกออกตางหากจากกระบวนการพฒนาดวย ประเดนผหญงจงเปนประเดนทถกเสรมเพมเตมเขาไป โดยเปนเพยงสวนรอบนอกของกระบวนการพฒนากระแสหลก การดงผหญงเขามามสวนรวมในการพฒนานน



ยงมงเนนในเรองของการสรางรายได และเนนใหผหญงกลายเปนแมบาน (House wifization) และวางแผนครอบครว พรอมทงมองวาการดงผหญงเขาสการพฒนาเปนการเพมภาระรบผดชอบใหกบผหญงมากขน เปนการเพมขดความสามารถในงานการผลตใหแกผหญง โดยมไดเชอมโยงไปถงความรบผดชอบของผหญงในสวนงานในบานดวย ซงในจดนจงทาใหกลายเปนการเพมภาระการทางานแกผหญงใหหนกขนไปอก 2.3.3 แนวคดวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตร การทาความเขาใจแนวคดวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรจะตองทาความเขาใจเสยกอนวาการเลอกปฏบตตอสตรคออะไร การเลอกปฏบตตอสตรคอการปฏบตไมเหมอนกน การแบงแยกกดกน หรอการจากดใดๆ เพราะเหตทเปนเพศหญง การทผทถกเลอกปฏบตไมไดรบสทธทพงมพงไดเกดความไมเทาเทยม ไมเสมอภาคกบบรษ เกดความลาเอยงหรออคตขน ซงผลกคอความไมเปนธรรมตอผถกเลอกปฏบตซงกระทบตอสทธมนษยชนและเสรภาพขนพนฐานในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม และสทธของประชาชน หรอทางแพงอนๆ ทตองเสอมเสยหรอสญสนไป (วระดา สมสวสด, 2535) การเลอกปฏบตตอสตรอาจเกดขนจากรฐเปนผเลอกปฏบตเองโดยผานกลไกตางๆ ของรฐซงอาจจะเปนในรปของกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบ หรอเกดจากการปฏบตของพนกงานเจาหนาทในการใชหรอตความบทบญญตตางๆ ของกฎหมายหรอระเบยบ ขอบงคบตางๆ การเลอกปฏบตตอสตรยงอาจเกดจากปจเจกชนหรอองคกร กลมคน ชมชน ไดเชนเดยวกน และไมจาเปนวาจะตองเปนผชายเทานนทเลอกปฏบตตอสตร เนองจากสตรกอาจจะเลอกปฏบตตอสตรดวยกนเองกได การเลอกปฏบตทางตรง มกจะเกดขนเมอกฎหมาย ขอบงคบทางศาสนา และระเบยบตางๆ หามมใหผหญงเขารวมกจกรรมตางๆ ไดเทาเทยมผชาย รปแบบของการกดกนทางตรงทเหนไดชดเจน ไดแก การมขอกาหนดมใหผหญงดารงตาแหนงบางตาแหนง การเลอกปฏบตทางออม จะเกดขนเมอระเบยบทางสงคม บรรทดฐาน และคานยมทางสงคม หามมใหผหญงเขารวมกจกรรมตางๆ เชน การไมจางผหญงเขาทางานในตาแหนงทถกมองวาเปน “งานของผชาย” แมวากฎหมายจะบญญตวาผหญงและผชายมโอกาสเทาเทยมกนในการจางงาน การเลอกปฏบตทางออมทเกดขนเชนนมกเรยกกนวา “การกดกนในทางปฏบต” ซงเปนเรองทแกไขไดยากอกรปแบบหนงของการเลอกปฏบตทางออมคอ การเลอกปฏบตโดยระบบซงเปนในลกษณะทกดกนผหญงทเกดขนจากนโยบายและแนวทางการปฏบตทยดถอและปฏบตกนอยในสถาบนตางๆ ในสงคม



การขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบจะนาไปสการทผหญงไดรบการปฏบตทดและเทาเทยมกนกบผชาย ผหญงจะไมถกกลาวหาวาฉลาดนอยกวาผชาย และจะไมถกมองวาไรเหตผล ไมมความสามารถในการใชดลพนจทถกตอง ผหญงจะไมถกมองวาใชอารมณ ตลอดจนจะไมถกมองในลกษณะทเปนสงทตดมากบเพศหญง อาทเชน การถกมองวาเปนเพศทออนแอหรอเปนเพศทมหนาทเพยงผดแลบานและลก อยางไรกดการขจดการเลอกปฏบตตอสตรมไดหมายความวาผหญงจะกลายเพศเปนผชาย หากแตหมายถงวาผหญงจะมโอกาสในการพฒนาศกยภาพไดอยางเตมท จะเปนคนทมความเปนมนษยเทาเทยมกบผชายในทกๆ ดาน การขจดการเลอกปฏบตตอสตรนนมกถกมองขามไปวาในทสดแลวนนการขจดการเลอกปฏบตตอสตรจะทาใหสงคมโดยรวมไดรบประโยชน ผชายกไดประโยชน เนองจากวาสมาชกในสงคมไมวาหญงหรอชายกลวนแตจะมโอกาสเดนไปตามแนวทางทตนปรารถนามากกวาตามแนวทางทถกกาหนดจากเพศ 2.3.4 แนวคดวาดวยความเสมอภาคหญงชาย (Gender Equality) แนวคดวาดวยความเสมอภาคระหวางหญงชาย หมายถง ความเทาเทยมกนในสทธหนาท ความรบผดชอบและโอกาสของผหญงและผชายของเดกผหญงและเดกผชาย โดยทความเสมอภาคไมไดหมายความวา ผหญงและผชายจะตองเหมอนกน หากแตหมายถงวาสทธหนาท ความรบผดชอบตางๆ และโอกาสตางๆ ทางสงคมจะตองไมถกกาหนดหรอขนอยกบวาบคคลนนเกดเปนผหญงหรอผชาย ความเสมอภาค ยงหมายถงการทผหญงและผชายมสถานภาพทเทาเทยมกนในการใชสทธของความเปนมนษยอยางเตมท ซงรวมถงการมสวนรวมในการพฒนาเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรม ตลอดจนไดรบประโยชนจากผลของการพฒนานนดวยความเสมอภาคระหวางหญงชาย นอกจากจะเปนประเดนเรองสทธมนษยชนแลวยงเปนเงอนไขและตวชวดการพฒนาแบบยงยนทยดคนเปนศนยกลางในการพฒนาอกดวย อยางไรกดเนองจากการทผหญงไมไดรบความเสมอภาคในสงคมเทาเทยมกบผชายมาเปนเวลานานแลว ดวยสถานภาพทางสงคมทแตกตางและไมเทากน จงทาใหในบางครงความเทาเทยมหรอเสมอภาคในโอกาสของผหญงอาจจะยงไมเพยงพอทจะแกปญหานได 1) แนวคดพนฐานในการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงชาย มดงน (1) มตความสมพนธหญงชาย เปนทเหนไดชดวา ในทกสงคมจะมการกาหนดบทบาทและความสมพนธระหวางหญงชายไวแตกตางกนไป สงคมจะมหนาทขดเกลาใหหญงชายรจกและปฏบตหนาททแตกตางกนตามทสงคมคาดหวง โดยบทบาทและความสมพนธระหวางหญงชายนจะเปลยนแปลงไดตามโครงสรางทางสงคมซงไดแก เศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรม ศาสนา



ความเชอ ประเพณ การศกษา ครอบครว ซงเปลยนแปลงตลอดเวลา และยงสมพนธกบอาย ชาตพนธ และชนชนอยางเลยงไมได (2) เพศ เปนการจาแนกผหญงและผชายตามสรระ อวยวะ รางกายทมมาตงแตกาเนด ซงเปนการจาแนกทเหมอนกนทวโลก และเปนสงทเปลยนแปลงไดยาก (3) การสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศ ชวยยกระดบความเปนอยของคนยากจนในสงคม ซงการสงเสรมความเสมอภาคยงครอบคลมถงการสงเสรมใหผหญงและผชายม สทธแรงงานและสทธมนษยชนทเหมอนกน, การใหคณคาและโอกาสทางสงคมทเทาเทยมกนตอผหญงและผชายในดานของความรบผดชอบและดานปรมาณงานและอานาจในการตดสนใจ (4) การสงเสรมความเสมอภาค มใชเปนเพยงสทธของบคคลทจะตองไดรบ แตยงเปนแนวทางการพฒนาทสาคญซงจะตองไดรบการดาเนนการอยางตอเนองอกดวย โดยทการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงและชายมหลกการ ดงตอไปน

- การบรรลเปาหมายในการสงเสรมความเสมอภาคนนเปนสงทตองรบผดชอบรวมกนของสมาชกทวทงสงคม มใชเปนเพยงความรบผดชอบของผหญงหรอผชายเทานน

- ควรมการกาหนดมาตรการพเศษ โครงการหรอกจกรรมพเศษใหครบวงจรเพอแกปญหาความไมเสมอภาค ความรนแรง และปญหาทมตอสถานภาพของผหญง ทนททพบวามปญหาเหลานเกดขน

- การสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงชายนน จะนาไปสประโยชนและความสขแกสงคมโดยรวม

- ใชหลกการในการสงเสรมความเสมอภาคในการวางแผนทกระดบตงแตเรมตนและในทกขนตอนของการวางแผนโครงการ/กจกรรม โดยเฉพาะอยางยงในระดบสงตงแตการกาหนดนโยบาย แผนงาน และงบประมาณ

- กจกรรมตางๆ ทจดขนจะตองมการคานงถงความตองการของผหญง ตงแตความตองการพนฐานซงสมพนธกบความตองการในดานปจจยสซงจาเปนตอการดารงชวตประจาวน รวมถงความตองการในการทางานและความตองการในเชงโครงสรางหนาท ซงสมพนธกบสถานภาพและการเขาถงและควบคมการใชทรพยากร รวมถงผลประโยชนทไมเสมอภาคระหวางหญงชาย

- ควรคานงถงความแตกตางทางสงคมในมตอนๆ ทมผลกระทบตอความสมพนธระหวางหญงชาย อาท อาย ชาตพนธ ชนชน ฐานะ ศาสนา เพราะหากยงมการแบงแยกความแตกตางหรอความไมเสมอภาคกนในมตตางๆ ดงกลาว กอาจจะนาไปสความไมเสมอภาคใน



ความสมพนธระหวางหญงและชายไดดวย และหากไมมความเสมอภาคของบทบาทความสมพนธหญงชายแลวกจะกอใหเกดความรนแรงในความไมเสมอภาคในมตอนๆ เชนเดยวกน

- กจกรรมและโครงการดาเนนงานตางๆ ควรมการเนนใหเกดการสรางพลงและเนนการสรางเครอขายทกระดบ เพอเปนการสนบสนน รวมพลง และแลกเปลยนเรยนรขอมลขาวสารกน โดยเฉพาะในเรองของสทธตางๆ เพราะปญหาสาคญเกยวกบสทธกคอ การละเมดสทธและกดกนไมใหสทธ ดงนนการใหความรเรองสทธจงไมไดเปนทางออกของปญหา ทางออกควรจะเปนการกระตนใหเกดการขจดการละเมดและกดกนทงในระดบโครงสรางสงคมและบคคล ดงนนกลวธจงตองใชทงการทาใหเปนปญหาสวนรวมไมใชเรองสวนตว นอกจากนการนาเสนอปญหาตอสาธารณะและการใชกระบวนการทางกฎหมายหรอศาล ขอมลและความตอเนองในกระบวนการดาเนนการ การรวมพลงและการสรางเครอขายจงเปนหวใจยทธศาสตรในการสรางความเสมอภาคระหวางหญงชายดวย 2.3.5 แนวคดวาดวยความอยดมสข ผลจากความไมเสมอภาคระหวางหญง-ชาย คอ ความเสยหายทมตอชวตของผคน และคณภาพชวต ทงนมตวอยางมากมายจากนานาประเทศทวโลกทแสดงใหเหนวาสงคมทมความไมเสมอภาคดงกลาวสรางใหเกดความยากจน ภาวะทพโภชนาการ ความเจบปวย และการขาดแคลนอนๆ ของสตร ซงเปนภาพสะทอนของความอยดมสขของผหญง/สตร จากรายงานนโยบายศกษาของธนาคารโลก (Word Bank) ป 2000 พบวาในประเดนเกยวกบความอยดมสขของผหญง/สตรนยงเปนประเดนท นาเปนหวง เปนตนวา 1) อตราการเสยชวตของเดกผหญงในประเทศจน เกาหล และกลมประเทศเอเชยใตอยในระดบสง เนองจากบรรทดฐานทางสงคมใหความสาคญกบลกชายมากกวาลกสาว เชน ประเทศจนมการกาหนดนโยบายการมลกคนเดยว นโยบายดงกลาวนาไปสอตราการเสยชวตของเดกผหญงจานวนมาก 2) การไมรหนงสอและการมการศกษาตา การทมารดาไมรหนงสอและมการศกษาตา สงผลกระทบตอบตรหลาน โดยนาไปสการดแลเดกทไมมคณภาพ อตราการเสยชวตและภาวะทพโภชนาการของทารกและเดกจงยงคงมอยเปนอนมาก 3) การจากดการจางงานของผหญง/สตร สงผลกระทบตอความอยดมสขของผหญงและครอบครว โดยเฉพาะบตรหลาน ในลกษณะทสตรขาดรายไดเพอการดารงชพ ทงนเพราะจากการศกษาพบวารายไดทสงขนมความสมพนธกบการรอดชวตของเดกและการมภาวะโภชนาการทดขน และการวจยในประเทศบงคลาเทศ บราซล และไอเวอรโคสต แสดงใหเหนวาการทผหญงในครวเรอนมรายไดเพมขน มแนวโนมทจะสงผลทางบวกมากกวาการเพมรายไดของผชายในครวเรอน



4) ความไมเสมอภาคระหวางบทบาทหญง-ชาย การเขาศกษาและการทางานในเมอง มสวนเรงการแพรระบาดของเชอเอชไอว จะเหนไดวาประเดนในเรองความอยดมสขเปนอกมตหนงทสาคญทสะทอนใหเหนทศทางในการพฒนาผหญง/สตร ตลอดจนการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญง-ชาย ทงนเพราะความอยดมสขเปนภาพสะทอนทชดเจนของการทสตรมบทบาทและมอานาจในการกาหนดชะตาชวตของตนเองมากยงขน และความอยดมสขมนยสะทอนใหเหนการไดมาซงสทธในฐานะมนษยของผหญงรวมดวย 2.3.6 แนวคดวาดวยการพฒนาทยงยนของประเทศไทย แนวคดการพฒนาทยงยนถอเปนแนวคดทสาคญอกแนวคดหนงในกระแสการพฒนาปจจบน ทงนเนองจากการพฒนาตามแนวคดทฤษฎความทนสมย (Modernization) ทเนนการพฒนาเศรษฐกจนาไดสรางใหเกดผลกระทบตอชมชน สงคม ทงในระดบประเทศและระดบโลกอยางหลกเลยงไมได ไมวาจะเปนการสรางใหเกดปรากฏการณ “ยงพฒนา คนจนยงยากจน” การเกดขนของแนวคดวาดวยการพฒนาทยงยนจงเปนแนวการพฒนาทถกนาเสนอขนเพอแกไขปญหาอนเนองจากการพฒนาทเนนการไปสความทนสมย หรอการกลายเปนอตสาหกรรม (Industrialization) ทงนการพฒนาทยงยนมองคประกอบ 3 ประการ กลาวคอ (Lusk and Hoff, 1994)

1) องคประกอบดานสงคม-วฒนธรรม โดยเฉพาะความสมพนธระหวางสงแวดลอมกบวฒนธรรมและภาระผกพนทมตอประชาชนในรนตอๆ ไป

2) องคประกอบดานเศรษฐกจ อนมเปาหมายเพอการเจรญเตบโต โดยไมทาลายสงแวดลอม ใหประชาชนสามารถพงตนเองไดทางเศรษฐกจ

3) องคประกอบดานการเมอง คอ การใหความสาคญตอการกระจายอานาจสทองถนและชมชน จะเหนไดวาหลกคดทสาคญของแนวคดการพฒนาทยงยนอยทการใหความสาคญแกการพฒนามต/ดานตางๆ ในสงคมอยางเปนองครวม คอ การพฒนาเศรษฐกจโดยไมละทงวฒนธรรมและทาลายสงแวดลอมหรอสรางผลกระทบในลกษณะททาลายสงคม นอกจากนการพฒนาทยงยนยงมนยยะทสะทอนใหเหนถงการพฒนาทเนนใหทกภาคสวนเขามามสวนรวม ไมวาจะเปนหญง-ชาย กลมคนจน คนยากไร ผรารวย เพราะการพฒนาทยงยนตองตงมนอยบนฐานการพฒนาแบบองครวม รวมทงยงจาเปนตองมการสะทอนแนวคดจากมมมองทแตกตางหลากหลายเพอใหเหนแงมมของปญหาและแนวทางในการแกไขอยางรอบดานมากทสด



2.4 สาระสาคญของกฎหมายและระเบยบทเกยวของ ในการศกษาครงนมกรอบความคดสวนหนงจากกฎหมายและระเบยบตางๆ ทถอวามความสาคญตอการสงเสรมการพฒนาสตร โดยเฉพาะในบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน ซงสาระสาคญของกฎหมายและระเบยบทเกยวของนน ไดแก 2.4.1 กรอบรฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พ.ศ. 2540 ใหความสาคญกบสทธผหญง ทงนเพราะรฐธรรมนญฉบบนคมครองทกคนเหมอนกน เพยงแตมาตราตางๆ ทเกยวกบผหญงจะเปนการยกเลกการกดกนผหญงทจะไดรบสทธ ดงนนสทธผหญงทระบในรฐธรรมนญ 2540 จงเปนการทาใหผหญงมสทธมากขน ตามทปรากฏในหลายมาตรา ดงน มาตรา 30 กลาวถง ความเสมอภาคและเทาเทยมกนของบคคล

- ชาย - หญงเทาเทยมกน - การหามเลอกปฏบต เพราะแตกตางในทางเพศ ถนกาเนด เชอชาต ภาษา เพศ

สภาพรางกาย หรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนแตกตางทางการเมอง

- มาตรการสงเสรมความเสมอภาคระหวางคนกลมตางๆ ทไมเทาเทยมกน (รวมทงความเสมอภาคระหวางเพศหญง – ชายดวย) ทรฐจดขน ไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม

มาตรา 53 กลาวถง ความรนแรงในครอบครว - บคคลในครอบครว (โดยทวไป ผหญง - เดก จะเปนผถกกระทามาก) ไดรบความ

คมครองโดยรฐ จากความรนแรงในครอบครวและการปฏบตอนไมเปนธรรม - เดกและเยาวชนทไมมผดแล รฐตองเลยงดและใหการศกษา มาตรา 80 กลาวถง การสงเสรมและพฒนา - รฐตองคมครองและพฒนาเดกและเยาวชน สงเสรมความเสมอภาคของหญงชาย

เสรมสรางความเปนปกแผนของครอบครว และความเขมแขงของชมชน - รฐตองสงเคราะหคนชรา คนไรทพง ผพการหรอทพพลภาพ และผดอยโอกาสให

มคณภาพชวตทดและพงตนเองได



มาตรา 190 กลาวถง การมสวนรวมรางกฎหมาย - ใหผแทนองคกรเอกชนดานเดก สตรและคนชรา หรอทพพลภาพรวมเปน

กรรมาธการวสามญพจารณารางกฎหมาย ในกรณประธานสภาวนจฉยวากฎหมายนน มสาระสาคญเกยวกบกลมบคคลเหลานนจานวนไมนอยกวาหนงในสาม

นอกจากนนคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 31 กรกฎาคม 2544 ใหมผบรหารดานการเสรมสรางบทบาทหญงชายในระดบกระทรวง ทบวง กรม และศนยประสานงานดานความเสมอภาคในหนวยงานดงกลาว และมการกาหนดอานาจหนาทของผบรหารดานการเสรมสรางบทบาทหญงชายและศนยประสานงานดานความเสมอภาคระหวางหญงชายใหทาหนาทเปนศนยกลางในการสรางความเขาใจแนวคดและสรางความตระหนกในบทบาทหญงชาย และผสมผสาน แนวคดบทบาทหญงชายในการทางานของขาราชการในสวนราชการ แมวารฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 ไดบญญตเกยวกบความเสมอภาค เทาเทยมกน การไมเลอกปฏบตระหวางชายหญง แตวาสทธ โอกาส และเงอนไขตางๆ ทงดานสงคม เศรษฐกจ และการเมอง จะพบวาความเปนอยของผหญง สภาพทางอาชพหนาทการงาน แมแตความรนแรงในผหญงยงคงพบอยเสมอๆ และทวความรนแรงขนดวยรปแบบใหมๆ เชน ทางสออนเตอรเนต (Internet) โทรทศน ฯลฯ ดงนนการทผหญงจะไดรบโอกาส การสงเสรมและพฒนาใหดขนในความเทาเทยมกนทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การไดรบเกยรต การยอมรบ การดารงอยอยางปราศจากความหวาดกลว มความปลอดภยในชวตและทรพยสน ความปรารถนาเหลานจะปรากฏไดขนอยกบนโยบายทชดเจนของรฐบาลและการปฏบตหนาทของผทเกยวของทงภาครฐและเอกชน ภาคประชาคมทองถนทจะรวมกนพจารณา ทาความเขาใจและรวมมอกน 2.4.2 แผนพฒนาสตรในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 - ฉบบท 9 สาหรบแผนพฒนาสตรในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 8 และฉบบท 9 เนนการพฒนาใหสตรทกคนมโอกาสไดพฒนาตนเองอยางเตมศกยภาพทงทางรางกาย จตใจ อารมณ สงคม และสตปญญา มสขอนามยทสมบรณ มโอกาสพฒนาความร ความสามารถ และมสวนรวมในกระบวนการพฒนาและการตดสนใจในทกระดบ นอกจากนนยงใหความสาคญกบการพฒนาสภาพแวดลอมรอบตวสตรทงระดบครอบครว ชมชน และสงคม โดยมประเดนทสาคญคอ 1) การพฒนาศกยภาพสตร โดยการใหการศกษาและฝกอบรมสตร สขอนามยของสตร เศรษฐกจและการมงานทาของสตร



2) การมสวนรวมของสตรในการตดสนใจในระดบตางๆ ทงการตดสนใจในระดบครอบครว ระดบชมชน การมสวนรวมในการตดสนใจของสตรในภาคการเมอง ภาคราชการ และภาคธรกจเอกชน 3) การสงเสรมความเสมอภาคและการคมครองทางสงคม ไดแก การแกไขกฎ ระเบยบและกฎหมายตางๆ ทเลอกปฏบตตอสตร การระงบการใชความรนแรงกบสตรทงทางรางกาย จตใจ และทางเพศในทกสถานท รวมทงการสรางระบบคมครองทางสงคมแกสตรและสตรดอยโอกาส 4) การพฒนาสอเพอการดาเนนงานดานสตร โดยตอตานการใชสตรเปนวตถทางเพศ การเนนเสนอบทบาทสตรเชงสรางสรรคสงคม การนาเสนอเนอหาทเออตอการสงเสรมสถานภาพสตร 5) การบรหารจดการเพอการพฒนาสตร โดยสรางองคกร/กลไกการพฒนาสตรทเขมแขง รวมทงการมขอมลและสารสนเทศดานสตร ทงแงการจดเกบขอมลสถตตางๆ การวจยทเนนมตหญงชาย เปนตน อยางไรกตามผลแหงการพฒนาสตรทผานมาพบวา มเงอนไขมากมายทเปลยนแปลงและมผลตอการพฒนาสตรของไทย กลาวคอ 1) การเปลยนแปลงโครงสรางประชากรทมสตรสงอายมากขน ซงสงผลตอการกาหนดนโยบายดานสขภาพและการจดสวสดการ ขณะทประชากรสงอายทมากขนมผลกระทบตอสตรในฐานะผดแลผสงอาย สงผลใหสตรจานวนมากตองรบภาระทงงานนอกบาน งานในบาน และการดแลบดา มารดา หรอญาตผสงอาย ดงนนการสรางระบบบรการหรอสวสดการสงคมทสนบสนนและเอออานวยตอสตรทตองดแลผสงอายจงมความจาเปนสาหรบการวางแผนพฒนาสตรไทย 2) รปแบบครวเรอนและหวหนาครวเรอน พบวา สตรมแนวโนมเปนหวหนาครวเรอนและรบภาระเลยงดเดกและผสงอายเพยงลาพงมากขน เพราะการมครอบครวเดยวมากขน การหยาราง การตงครรภ และถกสามหรอฝายชายทอดทง รวมถงการทสตรเปนโสดมากขนสงผลใหสตรตองทาหนาทเปนหวหนาครวเรอนมมากขน ภาระการเลยงดสมาชกในครอบครวจงตกอยกบสตร ดงนนการจดบรการทางสงคมเพอชวยเหลอสตรจงเปนแนวทางในการชวยเหลอสตรไทย 3) ระบบกฎหมายและพนธกรณระหวางประเทศ อนไดแก รฐธรรมนญ พ.ศ. 2540 ทประกนสทธความเสมอภาคระหวางหญงชาย เปนปจจยทเออตอการพฒนาสตรในประเทศไทย พระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ทกาหนดใหรฐตองเผยแพรขอมลสประชาชน และประชาชนสามารถรองขอใหรฐเปดเผยขอมลได เปนชองทางและโอกาสใหสตรสามารถตดตามและตรวจสอบการบรหารงานภาครฐดานการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงชายไดมากขน



พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ทใหสทธและหนาททางการศกษาอยางเสมอภาค, นโยบายการกระจายอานาจสทองถนตามพระราชบญญตกาหนดแผนและขนตอนการกระจายอานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 และพนธกรณตางๆ ทประเทศไทยตองปฏบตตาม เชน อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตร ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน ปฏญญาและแผนปฏบตการปกกงเพอความกาวหนาของสตร เปนตน

1) นโยบายเรงดวนของรฐบาล และนโยบายดานสขภาพและการปฏรประบบสขภาพ 2) ความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ ทาใหการเผยแพรขอมลขาวสาร เปนไป

อยางรวดเรวไรพรมแดน 3) ภาวะวกฤตเศรษฐกจทตอเนองสงผลใหการจดสรรงบประมาณไมเพยงพอตอการ

พฒนาสตร จากเงอนไขตางๆ ดงกลาวไดนาไปสการกาหนดแนวทางการพฒนาสตรในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 (พ.ศ. 2545 - 2549) โดยมยทธศาสตร 5 ประการ ดงน ยทธศาสตรท 1 การพฒนาศกยภาพสตร ยทธศาสตรท 2 การใหสตรมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทกระดบ ยทธศาสตรท 3 การสงเสรมความเสมอภาคและการคมครองทางสงคม ยทธศาสตรท 4 การพฒนาสอเพอการดาเนนงานดานสตร ยทธศาสตรท 5 การพฒนาองคกรและการบรหารจดการเพอการดาเนนงานดานสตร ทงนไดกาหนดวสยทศนสตรทพงประสงคไว 5 ประการ คอ

1) สตรทกคนมศกยภาพเพยงพอในทกดานทจะสามารถพงพาตนเองไดมคณภาพชวตทด และสามารถอยในสงคมไดอยางมความสขและมคณคาตลอดทกชวงอาย

2) สตรทกคนมสวนรวมในกระบวนการพฒนาและกระบวนการตดสนใจในทกดานและทกระดบ

3) สตรไดรบการคมครองจากครอบครว ชมชน และสงคม และการปฏบตอยางเสมอภาคกบชาย

4) สตรทกคนไดรบโอกาสในการเขาถงสอ และไมตกเปนเครองมอในเชงการคาและพาณชย

5) สตรไดรบประโยชนจากการบรหารจดการเพอความกาวหนาของสตรทเขมแขงและมประสทธภาพอยางสมาเสมอ



สาหรบวตถประสงคของแผนพฒนาสตรในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 ไดกาหนดไว 4 ประการ คอ

1) เพอพฒนาคณภาพชวตและศกยภาพของสตรทงดานรางกาย สตปญญา ความถนด สงคม และจตใจ

2) เพอขจดการเลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบ ทงทางนตนยและพฤตนย 3) เพอใหสตรไดรบการคมครองทกดาน รวมทงในสภาพการทางาน และสภาพการ

เปนมารดา ในฐานะทมศกดศรของความเปนมนษยเทาเทยมบรษ 4) เพอสงเสรมใหสตรมสวนรวมอยางจรงจงในการพฒนาเศรษฐกจ สงคม และ

การเมอง การปกครอง รวมทงการพฒนาสนตสขในครอบครว ชมชน ประเทศ และประชาคมโลก ในสวนของเปาหมายหลกของแผนพฒนาสตร ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 9 ไดระบเปาหมายหลกไวดงน

1) ลดอตราการไมรหนงสอของสตรอาย 40 ปขนไป และเพมอตราการเขาเรยนและสงเสรมการศกษาเปนรอยละ 100

2) ขยายการคมครองแรงงานใหครอบคลมแรงงานสตรนอกระบบ 3) ลดอตราการเจบปวยและการเสยชวตของสตรจากโรคท เปนสาเหตสาคญ

10 อนดบแรกลง รอยละ 20 เชน การตงครรภและการคลอด มะเรงปากมดลก มะเรงเตานม ฯลฯ 4) เพมการมสวนรวมของสตรในภาคการเมองและภาคการบรหารอยางนอยเปน

สองเทา แกไขกฎหมายทกฉบบทขดตอหลกการของรฐธรรมนญมาตรา 30 และอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ

5) ออกพระราชบญญตขจดความรนแรงตอเดกและสตร 6) ขยายเครอขายสอสตรใหครอบคลมสอมวลชนทกสาขา เพอประสานความ

รวมมอในการเสรมสรางความเสมอภาคระหวางหญงชาย และขจดอคตตอสตร 7) สรางองคกรแหงการเรยนรแกสตรในรปแบบตางๆ ในทกชมชน 8) สรางระบบการเฝาระวงปญหา และการชวยเหลอผถกกระทารนแรงในทกชมชน 9) ยกฐานะสานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต เปน

หนวยงานระดบกรม เพอใหมสถานภาพและอานาจหนาทในการประสานงานกบหนวยงานทงในประเทศและตางประเทศไดอยางคลองตวและมประสทธภาพ

10) มขอมลตวชวดสถานภาพสตรตามมาตรฐานของสหประชาชาตทเปนปจจบนและถกตอง



11) มระบบสารสนเทศทเชอมโยงระหวางหนวยงานทเปนแหลงขอมลมตหญงชาย นอกจากนนในแตละยทธศาสตรการพฒนาสตรของแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตไดกาหนดแนวทางการพฒนาไวดงน

แนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรท 1 การพฒนาศกยภาพสตร 1. ดานการปรบเปลยนเจตคตของสงคมใหเออตอการพฒนาศกยภาพของสตร

1) สงเสรมใหสตรตระหนกถงคณคาของตน และมความเชอมนในตนเอง ทกษะชวตและสงคมเพยงพอทจะดารงชวตอยางมศกดศร และเหมาะสมกบวฒนธรรม

2) สรางวฒนธรรมความเชอในเรองคณคาของมนษยและความเสมอภาคระหวางหญงชายในครอบครวและสงคม

3) อบรมเลยงดและใหโอกาสบตรโดยปราศจากอคตทางเพศ และใหมการแบงเบาภาระงานบานแกสมาชกในครอบครวอยางเหมาะสมในทกชมชน

4) สงเสรมบทบาทสตรในการเสรมสรางคณธรรม จรยธรรม และรกษาวฒนธรรม ประเพณ 2. ดานการศกษา

1) จดบรการการศกษาตลอดชพ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยทไดมาตรฐานเพอเปดโอกาสใหสตรอาย 40 ปขนไปทไมรหนงสอสามารถศกษาไดในทกสาขาอาชพ

2) ประเมนและปรบปรงหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน และหนงสออานประกอบในระดบประถมศกษาและมธยมศกษาใหปราศจากอคตทางเพศ

3) สงเสรมใหสตรเรยนในสาขาทยงมสตรเรยนนอยมาก เชน วศวกรรมศาสตรและนตศาสตร

4) สงเสรมให เปดสอนวชาเกยวกบมตหญงชายเปนวชาพนฐานในระดบอดมศกษา

5) สงเสรมใหเยาวชนรจกวเคราะหขอมล และสอเกยวกบเรองเพศและบทบาทหญงชายทไดจากการนาเสนอของสออยางเหมาะสม

6) จดใหมกองทนเพอสงเสรมโอกาสทางการศกษาของสตรดอยโอกาสและสตรกลมเสยง

7) พฒนาแรงงานสตรทงในและนอกระบบใหมทกษะในการประกอบอาชพ



3. ดานสขภาพอนามย 1) ใหความรเรองเพศศกษาและบทบาททางเพศทเหมาะสมและรบผดชอบ

รวมทงใหชายมสวนรวมในการวางแผนครอบครวและการคมกาเนดมากขน 2) จดบรการทางการแพทยและสาธารณสขใหแกสตรอยางทวถง 3) ใหความรแกสตรในการสงเสรมสขภาพและปองกนโรค รจกเลอก

บรโภคสนคาและบรการ รวมทงรจกปองกนตนเองจากการทางานทมลกษณะเปนอนตรายตอสขภาพ 4) ใหความรและแนวทางแกบคลากรทางการแพทยและสาธารณสข

เกยวกบความตองการบรการสขภาพทแตกตางระหวางหญงและชาย และผลกระทบของการใหบรการ 5) สนบสนนใหเครอขายผหญงกบสขภาพผลตงานวจยเชงนโยบาย

เกยวกบสขภาพของสตร เพอนาไปสการกาหนดนโยบายพฒนาระบบการแพทยและสาธารณสขทเกยวของกบสขภาพของสตร

6) ใหความรและแนวทางการสงเสรมสขภาพกายและสขภาพจตแกสตรทกวย โดยเฉพาะสตรวยรน และสตรวยทอง 4. ดานอาชพและการมงานทา

1) รณรงคใหนกเรยน ผปกครอง เจาของสถานประกอบการภาคธรกจ เอกชน และประชาชนทวไปตระหนกถงศกยภาพทเทาเทยมกนระหวางหญงและชายในการประกอบอาชพ โดยไมยดตดกบคานยมดงเดม

2) สงเสรมการฝกอาชพแกสตร ใหสอดคลองกบความตองการของตลาดแรงงานและเทคโนโลยสมยใหมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

3) สงเสรมความรวมมอระหวางภาครฐและเอกชน ในการพฒนาทกษะแรงงานสตรดานการบรหารและการตลาด

4) จดหาตลาดแรงงานใหแกสตร โดยเฉพาะกลมสตรดอยโอกาส แรงงานสตรนอกระบบและสตรกลมเสยง

5) สงเสรมการรวมกลมอาชพ กลมสหกรณ การพฒนารปแบบผลตภณฑ การหาตลาดรองรบการสรางและขยายเครอขาย เพอสนบสนนการพฒนาอาชพอยางตอเนอง

6) สรางเสรมความแขงแกรงดานการเงนแกสตร โดยสงเสรมใหมการจดตงกองทนสนบสนนสนเชอเงอนไขพเศษทเออตอการดาเนนวสาหกจทกระดบ ตลอดจนการเขาถงแหลงขอมลเกยวกบปจจยการผลตและการตลาด



7) สงเสรมการพฒนาภมปญญาสตรจากการผลตเพอการบรโภคในครวเรอนสการผลตเพอสรางรายได

8) แกไขกฎหมายหรอระเบยบทไมเออใหสตรมโอกาสประกอบอาชพไดทดเทยมบรษ

แนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรท 2 การใหสตรมสวนรวมในกระบวนการตดสนใจทกระดบ 1. จดมาตรการพเศษเพอสงเสรมการมสวนรวมของสตรในการเมอง การปกครอง และการบรหาร เชน การเพมจานวนสตรในคณะกรรมการระดบนโยบายของชาต 2. ใหความรอยางตอเนองและเปนระบบแกสตรและผนาสตร เกยวกบความสาคญของการมสตรรวมอยในเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง และการบรหารทกระดบ 3. จดฝกอบรมภาวะผนาแกสตรทจะลงสสนามการเมอง และเพมขดความสามารถในการดาเนนงานทางการเมองแกสตรทไดรบเลอกตง 4. สงเสรมสตรใหมบทบาทในการทาประโยชนแกชมชนและสงคม 5. เพมบทบาทของสตรในการเสรมสรางธรรมาภบาล 6. รณรงคใหหนวยงานภาครฐ องคกรปกครองสวนทองถน พรรคการเมอง กลมการเมองทองถน เอกชน และประชาชน เหนความสาคญและสนบสนนการมสวนรวมและการตดสนใจของสตรในทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง และการบรหาร

แนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรท 3 การสงเสรมความเสมอภาคและการคมครองทางสงคม 1. การสรางความเสมอภาคทางกฎหมายและการบงคบใช

1) ตรวจสอบและปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบตางๆ ทขดแยงกบหลกการตามปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนและอนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ เพอขจดอคตทางเพศและการเลอกปฏบตตอสตร เชน กฎหมายครอบครว ประมวลกฎหมายอาญา (ความผดเกยวกบเพศ) พระราชบญญตชอบคคล พ.ศ. 2505 พระราชบญญตสญชาต พ.ศ. 2508 พระราชกฤษฎกาใหใชคานาหนาสตร พ.ศ. 2460 พระราชบญญตแรงงานรฐวสาหกจสมพนธ พ.ศ. 2543 ฯลฯ รวมทงระบโทษอยางเหมาะสม

2) เรงรดใหมการออกพระราชบญญตขจดความรนแรงในครอบครว



3) เสรมสรางความรความเขาใจ และเจตคตทเหมาะสมแกประชาชนและเจาหนาททเกยวของกบการบงคบใชกฎหมายทเกยวกบความเสมอภาคและการคมครองสตร

4) สรางเครอขายความรวมมอระหวางภาครฐ รฐวสาหกจ ภาคเอกชน และประชาชนในการตดตามการบงคบใชกฎหมายทเกยวกบความเสมอภาคและการคมครองสตร

5) เผยแพรความรเกยวกบสทธและความเทาเทยมทางกฎหมายแกสตรทกระดบ 2. การเสรมสรางความเสมอภาคในระดบครอบครวและสงคม

1) ใหความรแกสมาชกในครอบครว ชมชน และสงคมใหตระหนกถงความเสมอภาคระหวางหญงชาย และคานงถงศกดศรความเปนมนษยของสตร

2) บรณาการแนวความคดดานสทธมนษยชน สทธสตร และสทธเดกในหลกสตรการศกษาทกระดบ ทงในระบบและนอกระบบ 3. การคมครองทางสงคม

1) เรงรดการออกกฎหมายสวสดการสงคม และขยายบรการทางสงคมใหครอบคลมสตรทกกลม และทกชวงอาย โดยคานงถงสภาพปญหา และความตองการของสตรแตละกลม โดยเฉพาะสตรพการและสตรดอยโอกาส

2) เรงรดการออกกฎหมายคมครองแรงงานสตรนอกระบบ โดยเฉพาะแรงงานสตรภาคเกษตร และแรงงานสตรทรบงานไปทาทบาน

3) สงเสรมใหหนวยงานตางๆ ทดาเนนการดานการคมครองแรงงาน การคมครองทางสงคม จดสวสดการทครบวงจรทเออตอความเปนอยและคณภาพชวตทดของสตรทกกลมและทกชวงอาย รวมทงมการประสานงานอยางเปนระบบและมประสทธภาพ

4) สงเสรมใหหนวยงานทงภาครฐ ภาคเอกชน และองคกรปกครองสวนทองถนจดสวสดการพเศษรบเลยงเดกกลางวนและสวสดการดแลผสงอายเพอแบงเบาภาระสตร

5) สงเสรมการจดใหมและพฒนากลมอาสาสมคร องคกรชมชน และองคกรสตร เพอเฝาระวงตดตาม และสนบสนนการคมครองทางกฎหมายและทางสงคมแกสตรดอยโอกาส รวมทงการใชมาตรการลงโทษทางสงคมแกผกระทารนแรงตอเดกและสตร

6) สนบสนนใหทกชมชนมแนวทางการดาเนนการเพอใหความคมครองแกเดกและสตรทประสบปญหาความรนแรงในครอบครวและสงคม

7) ดาเนนมาตรการเชงรกในการเผยแพรขอมลขาวสารและแหลงบรการชวยเหลอในเรองปญหาความรนแรงใหแกสตร



แนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรท 4 การพฒนาสอเพอการดาเนนงานดานสตร

1. องคกรสตรทกระดบทงภาครฐและเอกชนใหความรความเขาใจเกยวกบประเดนมตหญงชายกบการพฒนาแกสอมวลชนทกประเภทอยางตอเนอง รวมทงใหคาปรกษาแนะนาแกสอตางๆ ในการสรางเนอหาสาระและรปแบบการนาเสนอทจะชวยรณรงคใหความรและขอมลขาวสารแกสงคมในการพฒนาสตรไดอยางถกตองเหมาะสม

2. สนบสนนและยกยองสอทนาเสนอเนอหาสาระในการสงเสรมบทบาท สถานภาพและคณคาของสตรทมความสาคญตอสงคมไทย รวมทงปรบทศนคตของคนในสงคมในเรองความเสมอภาคระหวางหญงและชาย

3. องคกรสตรและกลมสตร แสดงความคดเหนตอการโฆษณาสนคาทมเนอหาทสะทอนบทบาทดงเดม มอคตทางเพศและแสวงหาประโยชนจากสตรโดยไมเปนธรรม และรณรงคไมเหนดวยกบโฆษณา รวมทงสรางกระแสไมสนบสนนสนคาทมเนอหาดงกลาว

4. เรงรดใหมการบงคบใชกฎหมายทเกยวของเพอดาเนนการกบสอทนาเสนอสาระทละเมดสทธของสตรอยางจรงจง

5. สงเสรมใหองคกรทเกยวของใชประโยชนจากสอมวลชนตางๆ ททางานเกยวกบสตร นาสอสารมวลชนและเทคโนโลยสารสนเทศเพอความกาวหนาของสตร

6. ฝกอบรมและเผยแพรความรเพอใหสตรรเทาทนสอ และมทกษะในการใชเทคโนโลยสารสนเทศอยางเหมาะสม

7. สนบสนนใหสตรทอยในสาขาสอสารมวลชนรวมตวเปนเครอขาย เพอนาเสนอสาระทสงเสรมบทบาทสตรและสรางมาตรฐานในการนาเสนอ

8. สรางความเขมแขงแกเครอขายองคกรสตร ในการเฝาระวงและตรวจสอบสอทขาดจรรยาบรรณและนาเสนอภาพลกษณสตรในทางทไมเหมาะสม

แนวทางการพฒนาตามยทธศาสตรท 5 การพฒนาองคกรและการบรหารจดการ เพอการดาเนนงานดานสตร 1. ผลกดนการออกกฎหมายเพอยกฐานะและเสรมสรางศกยภาพในการดาเนนงานของสานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว (กสส.)



2. จดอบรมหลกสตร “การผสมผสานมตหญงชายในการกาหนดนโยบายและการบรหารงาน” และหลกสตรตางๆ ในกระบวนการกาหนดนโยบายทเจาะลกเกยวกบมตหญงชายแกผบรหารระดบสงของสวนราชการทรบผดชอบดานการเสรมสรางบทบาทหญงชาย (Chief Gender Eaqality Officer : CGEO) และเจาหนาทประจาศนยประสานงานฯ ทกหนวยงาน เชน การฝกอบรมสรางความตระหนกเกยวกบมตหญงชาย การวเคราะห การวางโครงการ การตดตามประเมนผล การจดสรรงบประมาณ การบรหารงาน การจดทาตวชวดความกาวหนาในการดาเนนงานดานสตรของหนวยงาน และการนาเสนอและเผยแพรขอมลและสารสนเทศมตหญงชาย 3. จดการอบรมเสรมสรางขดความสามารถของบคลากรสานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครว ในการใหขอคดเหนตอคณะรฐมนตรเกยวกบผลกระทบของกฎหมาย นโยบายและแผนงาน/โครงการตางๆ ของหนวยงานภาครฐและเอกชน รวมทงทาทของประเทศไทยในเวทระหวางประเทศ 4. เสรมสรางกลไกการประสานงานและเครอขายความรวมมอระหวางสานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครวกบหนวยงานภาครฐและเอกชนทกระดบในการดาเนนงานดานสตร รวมทงสงเสรมการรวมกลมของสตร/องคกรสตรในทกระดบอยางเปนเครอขาย 5. สงเสรมการจดตง “กองทนเพอความกาวหนาของสตร” เพอระดมทรพยากรและความรความเชยวชาญทมอยมาเสรมการดาเนนงานของภาครฐและองคกรพฒนาเอกชนใหเกดประโยชนสงสด 6. สรางเสรมสมรรถนะการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐและเอกชน โดยสงเสรมใหมการจดสรรทนดานสตรศกษาแกบคลากรของหนวยงานภาครฐและเอกชน เพอใหมบคลากรทมความรความเขาใจประเดนสตรกระจายอยในหนวยงานและองคกรตางๆ 7. กาหนดระบบการตดตามและประเมนผลการดาเนนงาน เพอจดทารายงานความกาวหนาของสตรเสนอตอคณะรฐมนตรเปนรายป ตามตวชวดสถานภาพสตร ดชนชวดการพฒนามนษย ดชนชวดการพฒนาดานมตหญงชาย และดชนชวดความเขมแขงของสตร โดยการสงเสรมใหหนวยงานทเกยวของจดเกบขอมลจาแนกเพศ 8. สานกงานพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศเกยวกบมตหญงชาย และเปนศนยประสานเครอขายเพอใหทกหนวยงาน บคคลทวไป และสอมวลชนสามารถนาขอมลไปใชประโยชนไดอยางรวดเรวและถกตอง



2.5 กรอบความคดการสรางมาตรฐาน สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ไดใหความหมายของตวชวดหรอดชนทางสงคม (Social Indicator) วา เปนตวชทางสงคม ซงเปรยบเสมอนเขมทศทจะคอยนาทางใหเดนไปในทางทถกตองและตรงตามความตองการ ตวชวดทางสงคมเปนเครองบอกสญญาณ การเปลยนแปลงทางสงคม ศรทบทม พานชพนธ ไดนยามความหมายคาวา ตวชวดหรอดชนทางสงคมวาเปนเครองวดลกษณะทเปนมาตรฐานทางสงคมทกาหนดไวเปนปทสถาน (Normative Characters) คอ ใชวดความตองการทางสงคม (Social Needs) และการเปลยนแปลงทางสงคม (Social Changes) ทาใหเราทราบวาเปาหมายของสงคม (Social Goals) คออะไร สงททาไปแลวจะไดรบผลดเพยงใดควรจะทาอะไรตอไป โดยทเปนการวดเชงคณภาพของสงทผทางานเกยวของกบสงคมไดกระทาไป เพญศร สโรจน ไดใหความหมายของตวชวดวาเปนสงทแสดงใหเหนถงสภาวการณของ ตวแปร ณ ชวงเวลาหนงเพอหาแนวทางแกไข อยางไรกด ขตตยา กรรณสต ไดสรปความหมายของตวบงชหรอเครองชทางสงคม ดงน

1) เปนเครองมอทแสดงหรออธบายใหเหนอาการของปญหาดานตางๆ ทสามารถทาใหวเคราะหตอไปถงสาเหตของอาการนน เพอหาแนวทางการแกไข

2) เปนสงทชใหเหนสภาพปจจบน แนวโนมการเปลยนแปลง โดยผลของการเปลยนแปลงจะสามารถวดไดถงการบรรลเปาหมาย

3) เครองชอาจจะเปนไดทงในลกษณะปรนย (Objective) หรออตนย (Subjective) หรอ เชงคณภาพ (Qualitative) แมวาสวนใหญแลวจะเปนปรนย และเชงปรมาณ เพราะสามารถนามาทดสอบทางสถตไดงายกวา

4) ในยคแรกเครองชจะเนนในดานเศรษฐกจ ตอมาขยายมาเปนดานสงคม 5) เครองชทจะใหผลดควรเปน Set of Indicators มากกวาเครองชตวเดยว เนองจากเครองช

แตละตวจะแสดงใหเหนถงอาการเพยงบางสวน ไมใชทงหมด 6) เครองชบางตวสาหรบบางเรอง อาจจะแสดงระดบความแมนยาตางกนเมอนาไปใชกบ

สภาพแวดลอมหรอกลมเปาหมายทตางกน ดงนนจงตองพจารณาคดเลอกใหด เครองชสวนใหญจะวดผล (Output) แตอาจสรางเครองชวดปจจยนาเขา (Input) ไวดวยกไดฯลฯ



จากความหมายของตวชวดทกลาวมาขางตน สามารถสรปไดวา ตวชวดคอ สงบงชทเปนขอมล เชงปรมาณหรอคณภาพทแสดงใหเหนสภาพปจจบน แนวโนมในอนาคต เพอใหทราบถงเปาหมายผลการดาเนนงานทเกดขนในสงคม 1 สาหรบกรอบความคดในการสรางมาตรฐาน การดาเนนงานสงเสรมและพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน จากการศกษาปรชญา แนวคด ทฤษฎ และแนวนโยบายการสงเสรมการพฒนาสตร ทาใหไดกรอบความคดอนเปนองคประกอบสาคญในการกาหนดกรอบมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร ซงนอกเหนอจากกรอบความคดดานกฎหมายตางๆ กรอบความคดการพฒนาสตร และสถานการณการสงเสรมและพฒนาสตรทงระดบสากลและระดบชาต นโยบายของรฐ ตลอดจนกรอบความคดทฤษฎตางๆ ทเกยวกบบทบาทหญงชาย ความเสมอภาค บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนตอการสงเสรมการพฒนาสตร กรอบคดทางทฤษฎทสาคญเกยวกบความเปนอยทด (Well being) คณภาพชวตทด (Quality of Life) การพฒนาทยงยน (Sustainable Development) ความมนคงของมนษย (Human Security) และแนวคดทฤษฎวาดวยความสาเรจในเปาหมาย (Goal – achievement approach : input-output strategies) ลวนเปนองคประกอบทสาคญในการกาหนดดชนชวดทจะนาไปสการสรางมาตรฐานในการสงเสรมและพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนโดยมการมสวนรวมของประชาชนในชมชนทองถนเปนฐานสาคญซงสามารถแสดงเปนแผนภาพได ดงน

1 คมอการจดทาตวชวดและขอมลสถานภาพสตรไทย 2548. โดยสานกงานกจการสตรและครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย



กรอบคดดานกฎหมาย - ปฏญญาสากลวาดวย

สทธมนษยชน - ปฏญญาสากลเกยวกบสตร - รฐธรรมนญ พ.ศ. 2540

กรอบคดทางสถานการณปญหา การดาเนนงานและนโยบายรฐ

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฯ

- แผนพฒนาสตรแหงชาต - นโยบายรฐ - ปญหาและสถานการณการ

พฒนาสตรในสงคมไทย

กรอบคดดานทฤษฎ - ความเสมอภาค - บทบาทหญงชาย - การพฒนาทยงยน - ความมนคงของมนษย - การมสวนรวมฯ - ดชนชวดทางสงคมและ

คณภาพชวต

กรอบการกาหนดมาตรฐานการดาเนนงานสงเสรมและ

พฒนาสตร


บทท 3 มาตรฐานตวชวดดานการสงเสรมการพฒนาสตร 33

บทท 3 มาตรฐานและตวชวดดานการสงเสรมการพฒนาสตร

3.1 การสรางมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร “มาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร” จดทาขนโดยจาแนกตามเนอหาสาระ เพอพฒนาสการสรางตวชวดและการพฒนาเกณฑมาตรฐานการทางานดานสตร โดยเฉพาะการสงเสรมการพฒนาสตรมกรอบมาตรฐานการทางานดงน

วสยทศนและภารกจ

ดานโครงสราง การบรหารจดการ

ดานการศกษา การเรยนร

ดานสขภาพอนามย

ดานสงคม วฒนธรรม ประเพณ ดานการจดการทรพยากร

ดานเศรษฐกจ


34 บทท 3 มาตรฐานตวชวดดานการสงเสรมการพฒนาสตร

ทงนการสรางมาตรฐานการสงเสรมพฒนาสตรทง 6 ดานนน มสาระสาคญดงน 1) ดานโครงสรางการบรหารจดการ ม 2 หมวด 8 ขอกาหนด คอ หมวดท 1 โครงสราง

(1) คณะกรรมการ (2) มเจาหนาทรบผดชอบ

หมวดท 2 การบรหารจดการ (1) มแผนงาน (2) การจดสรรงบประมาณ (3) มการดาเนนงานของคณะกรรมการ/คณะทางาน (4) มการพฒนาการเรยนร (5) มระบบขอมล (6) มการเชอมโยงกบองคกรอน

2) ดานสขภาพอนามย ม 4 ขอกาหนด คอ (1) มระบบโครงสรางพนฐานเพอสขภาพ (2) มการจดการเพอเสรมสรางสขภาพ (3) มการจดการปองกนโรคใหกบสตรทกวย (4) มการสงเสรมใหสตรสามารถดแลรกษาสขภาพตนเอง

3) ดานการศกษา การเรยนร ม 6 ขอกาหนด คอ (1) มการจดการภมปญญาทองถน (2) การจดการเรยนรเพอตอยอด (3) มโอกาสในการศกษา เรยนร (4) การไมรหนงสอ การมการศกษาตา (5) ทกษะ ความร ความสามารถใหสตรพงตนเองได (6) มการเตรยมความพรอมใหแกสงคมผสงอาย

4) ดานเศรษฐกจ ม 6 ขอกาหนด คอ (1) สตรมอาชพทสามารถพงตนเองได (2) มการสงเสรมอาชพทตอบสนองความตองการ (3) สงเสรมและพฒนาความสามารถในการทางานของสตร (4) มการจดบรการพเศษ สวสดการพเศษเพอลดภาระหนาทประจาของสตร (5) ระบบความเปนธรรมในรายได



(6) เพมทกษะ ความร ความสามารถใหสตร 5) ดานสงคม วฒนธรรม ประเพณ ม 9 ขอกาหนด คอ

(1) จตสานก เจตคต คานยม เกยวกบประเพณ วฒนธรรม สทธความเสมอภาคของหญงชาย (2) มเครอขายคมครอง เฝาระวงความรนแรงตอเดกและสตร (3) มระบบการคมครองเกยวกบความปลอดภยในการทางานในชวตและทรพยสน (4) การลงสมครรบเลอกตง (5) การตดสนใจทางการเมองและการบรหาร (6) การเขารวมเปนคณะกรรมการทมอานาจในการกาหนดนโยบาย (7) เพมบทบาทการมสวนรวมของผชายในการอบรมเลยงดบตร (8) สรางความเขาใจ ปรบทศนคตของสงคมใหม เรองการเพมสวนรวมของผชายใน

การอบรมเลยงดบตร (9) กลไกควบคมเนอหาสาระของสอททาใหเกดอคตทางเพศ ยวยใหเกดความรนแรง

ตอสตร 6) ดานการจดการทรพยากร ม 3 ขอกาหนด คอ

(1) ความสามารถในการควบคมทรพยากร (2) ปรบปรงคณภาพชวตและสงแวดลอม (3) มความปลอดภยในชวตและทรพยสน

3.2 กรอบมาตรฐานและตวชวดการสงเสรมการพฒนาสตร กรอบมาตรฐานและตวชวดทกาหนดนเปนเพยงแนวทางเบองตนเพอเปรยบเทยบศกษา คนควาและตรวจสอบวาในการปฏบตนนสามารถทาไดหรอไม อยางไร ควรตองปรบแกเพมเตมดานใด และอยางไร การทจะบรรลผลสาเรจตามกรอบมาตรฐานและตวชวดตองคานงถงปจจยเรองใดบางมาสนบสนนสงเสรมใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย ภายใตการกาหนดตวชวดเปน 2 กลม คอ 1) ตวชวดขนพนฐาน เปนกลมตวบงชททกองคกรปกครองทองถนจาเปนตองมเพอเปนกรอบสาคญ อนบงบอกถงผลงานและความสาเรจทเกดขน 2) ตวชวดขนพฒนา เปนกลมตวบงชทองคกรปกครองสวนทองถนไดดาเนนการจดทาเพมเตมจากตวชวดขนพนฐาน เพอแสดงใหเหนถงการพฒนาและความกาวหนาทองคกรปกครองสวนทองถนนนพฒนาสตรเพมมากขนตามลาดบ มาตรฐานและตวชวดสงเสรมการพฒนาสตร แบงไดเปน 6 ดาน ดงตาราง 3.1 ดงน



หมายเ

หต

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

1. มค

ณะกรรม

การ/ค

ณะทางาน

ขององคกรปก

ครองสว

นทองถน

ทรบผ

ดชอบ

งานดานส

ตร เดกแ

ละเยา

วชน

2. มแ

ผนภม

การจดอ

งคกรแล

ะโครงส

รางการบ

รหารง

านทเป

นลายล

กษณอ

กษร

และม

คาสง

มอบห

มายงา

นแกเจ

าหนาทผ

รบผด

ชอบ

3. มค

ณะกรรม

การส

งเสรม

และพ

ฒนาสตร

ทมาจา

กตวแทน

ของส

วนตางๆ

ทงจาก

ภาคร

ฐ ภาคเอก

ชน อง

คกรป

ระชาชน

ผนาชมช

น และ

อนๆ

4. มเจ

าหนาทท

ทางาน

เตมเวล

าดาน

พฒนา

สตรรบผ

ดชอบ

โครงก

าร กจ

กรรม

ปร

ะสานงาน

กบองคก

รตางๆ

ททางา

นเกยวกบ

กบการพ

ฒนาสตร

5. มก

ารรวบ

รวมข

อมลแ

ยกเพศ

หญงชายเ

พอนา

ไปใชใน

การกาห

นดนโ

ยบาย

และแผน

งานรวมท

งการต

ดสนใ

จและ

การป

รบปร

งงาน

6. ผบ

รหารแ

ละผป

ฏบตงานมค

วามเขา

ใจตอน

โยบาย ว

สยทศ

น พนธ

กจ แล

ะแผ

นงานการพ

ฒนาสตร

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

1. ดานการ

บรหารจดก

าร หม

วดท 1

โครงส

ราง

1) คณ

ะกรรมก

าร

2) มเจ

าหนาท

รบ

ผดชอ

บ

หมวด

ท 2 กา

รบรห

ารจด

การ

1) มแ

ผนงาน



หมายเ

หต

โครงก

าร/กจ

กรรม

ทกาหน

ดขนต

ามแผ

นงาน

ควรให

ความสาคญ

เกยวก

บสขภ

าพอน

ามย

อาชพ

และรายไ

ดของ

สตร โ

ดยให

มการ

กระจายต

วของโครงก

าร/กจ

กรรม

อยางค

รบถว

นทง

ของส

ตร เดก เยาว

ชน

ผพการ แ

ละผส

งอาย

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พนฐาน

ตวชว

ด

7. มแ

ผนการด

าเนนง

านเกย

วกบก

ารสงเส

รมงาน

การพ

ฒนาสตร

ททกภ

าคสว

น

ทเกยวขอ

งรวมก

นจดท

าขน

8. มก

ารจดส

รรงบ

ประม

าณปร

ะจาปอยางพ

อเพยงท

กปตามแ

ผนทก

าหนด

เพอ

ใหเกด

กจกรรม

การพ

ฒนาสตร

9.

มการจ

ดสรรง

บประม

าณปร

ะจาปสาหร

บกจกรรม

การพฒ

นาสต

รเพมข

นทกป

10.

มการจ

ดประชม

รวมก

นของทก

ฝายท

เกยวข

องกบ

การพ

ฒนาสตร

ในทอ

งถน

อยางส

มาเสม

อ

11. ม

การส

มมนาทางวชาการของทก

ฝายทเก

ยวขอ

งกบก

ารพฒน

าสตร

ในทอ

งถน เ

พอหา

แนวท

างทเหม

าะสมในก

ารพฒน

าสตร

ในทอ

งถน

12. ม

การจดท

าการว

จยแบ

บมสว

นรวม

เพอน

าไปสก

ารสราง

แผนก

ารดาเนน

งาน อน

จะทาให

เกดการป

ฏบตจ

รงได

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

2) มก

ารจดส

รรงบ

ประม

าณ

3) มก

ารดาเน

นงาน

ของคณะ

กรรม

การ/

คณะท

างาน

4) มก

ารพฒน

าการ

เรยนร



หมายเ

หต

เปนตว

ชวดต

ามมาตรฐาน

งานสาธาร

ณสขม

ลฐาน

เปน

ตวชว

ดตาม

มาตรฐาน


ณสขม

ลฐานโดย

ภาวะทพ

โภชน

าการค

อ ภาว

ะขาดส

ารอาหารห

รอภาวะโภ

ชนาการเ

กน

เปนตว

ชวดต



ณสขม

ลฐาน

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

13. มร

ะบบข

อมลส

ารสนเท

ศเพอก

ารบรห

ารจดก

าร การต

ดสนใ

จ 14.

มสตร

/กลมส

ตรเขา

รวมเป

นคณะ

กรรม

การรวม

ในทก

กจกรรม

ของท

องถน

1. รอยละ 1

00 ขอ

งหญง

มครรภแ

ละหล

งคลอ

ดไดร

บความ

รและ

คาแน

ะนา

ในการดแล

สขภาพข

องแม

และเด

ก โดย

อสม.

และ/ห

รอ แก

นนาชมช

น 2.

รอยละ 9

5 ของเดก

อาย 0

-5 ป ไ

ดรบก

ารเฝาระวงทางโภ

ชนาการโ

ดย อส

ม. ทาการช

งน าห

นกเพอ

ประเม

นภาวะ

โภชน

าการท

ก 6 เดอน

3.

รอยละ 1

00 ขอ

งเดกอ

าย 0-5

ปทมป

ญหาทพโ

ภชนาการไดร

บอาห

ารเสร

มแล

ะคาแน

ะนาใน

การแกไ

ขปญห

าทางโ

ภชนาการจาก

อสม.

และ/ห

รอ

แก

นนาชมช

น 4.

เดกอาย 0

-5 ป ม

ภาวะทพ

โภชน

าการไ

มเกนร

อยละ

7


00 ขอ

งเดกอ

าย 0 –

1 ป ได

รบวค

ซนตามว

ย

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

5) มร

ะบบข

อมล

6) มก

ารเชอ

มโยงก

บองคก

รอน

2. ดานสข

ภาพอ

นามย

1)

มระบ

บโครงส

รางพน

ฐานเพอ

สขภาพ

2) มก

ารจดก

ารเพอ

เสรมส

รางสข

ภาพ

3) มก

ารจดก

ารปอ

งกนโ

รคให

กบสต

รทกว

ย 4)

มการส

งเสรม

ให

สตรส

ามารถ

ดแล

รกษาสข

ภาพตน

เอง



หมายเ

หต

โดยการร

บ - ว

คซนป

องกน

วณ

โรคเม

อแรกเกด

- ว

คซนป

องกน

คอตบ

ไอกรน

บาดท

ะยก

โปลโอ เมอ

อาย 2

,4 แล

ะ 6 เดอน

- ว

คซนป

องกน

หด

และห

ดเยอรมน

เมออาย 9

เดอน

เปนตว

ชวดต


งาน

สาธาร

ณสขม

ลฐาน

เปน

ตวชว

ดทสอ

ดคลอ

งกบ



ณสขม

ลฐาน

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

6. รอยละ

100 ข

องทารกมน

าหนก

แรกเก

ดไมต

ากวา

2,500

กรม

7. รอยละ

75 ขอ

งทารก

ไดกน

นานม

แมไม

นอยกวา

6 เดอน

8. ร

อยละ

90 ขอ

งหญง

มครรภม

การฝากครรภ

ไดรบ

การดแล

กอนค

ลอด

การท

าคลอ

ด และ

ดแลห

ลงคล

อดจาก

เจาหน

าทสาธาร

ณสข

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด



หมายเ

หต

เปนตว

ชวดต


งาน

สาธาร

ณสขม

ลฐาน

เปน

ตวชว

ดทสอ

ดคลอ

งกบ



ณสขม

ลฐาน

เปน

ตวชว

ดตามมาตรฐาน

งาน

สาธาร

ณสขม

ลฐาน

เปน

ตวชว

ดทสอ

ดคลอ

งกบ



ณสขม

ลฐาน

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

9. รอ

ยละ 7

5 ของหญ

งวยเจร

ญพนธ

ทแตงงาน

และอ

ยกบส

ามมก

ารวางแ

ผนครอบ

ครว

10. รอ

ยละ 1

00 ขอ

งหญง

วยเจร

ญพนธ

มความ

รเรองการวางแ

ผนครอบ

ครว

11. รอ

ยละ 7

0 ของวยรน

สตรม

ความรเร

องเพศ

สมพน

ธ และ

การป

องกน

ตนเอง

จากการต

งครรภก

อนวยอน

ควรอยาง

ถกตอ

งปลอ

ดภย

12. รอ

ยละ 8

0 ของสต

รอาย

35 ปข

นไป ม

ความรและ

พฤตก

รรมก

ารตรวจเต

านม

ดวยตนเอ

งเปนป

ระจา

13. รอ

ยละ 8

0 ของสต

ร อาย

35 ปข

นไป ไ

ดรบก

ารตรวจม

ะเรงป

ากมด

ลก

14. อต

ราการต

ดเชอ H

IV ใน

สตรลดล

งรอยละ 5

0 และ

มอตราทลด

ลงอยาง

ตอเนอ

งทกป

15.

รอยละ 6

0 ของสต

รอาย

6 ปขน

ไป ออ

กกาลงกายอ

ยางเหม

าะสมก

บวย

อยางน

อยสป

ดาหล

ะ 3 ว

น ๆ ละ 3

0 นาท

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด



หมายเ

หต

เปนตว

ชวดท

สอดค

ลอง

กบมาตรฐาน

การพ

ฒนา

เดกแล

ะเยาวช

น เปน

ตวชว

ดทสอ

ดคลอ

งกบ


การ

สงเคร

าะหผส

งอาย

อตราส

วนตวชว

ดทกาห

นด

สอดค

ลองกบต

วชวด

ตาม


การพ

ฒนาเด

ก แล

ะเยาวช

น อต

ราสวน

ตวชว

ดท

กาหน

ดสอด

คลองกบ

ตวชว

ดตามม

าตรฐาน

การพฒ

นาเดก

และเย

าวชน

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

16. มโ

ครงการ/

กจกรรม

รณรงค

และป

ระเมน

ผลการลดล

ะเลกก

ารสบบ

หร

การดมส

รา แล

ะยาเส

พตดอ

ยางนอ

ยปละ

2 ครง

17.

จดให

มการต

รวจส

ขภาพ

ประจาปแก

สตรผสง

อายอยาง

นอยป

ละ 1 ค

รง 18.

จดให

มการใ

หความ

รหรอจด

คลนก

เฉพาะส

าหรบ

สตรวยท

องหร

อสงอาย

1. เดก

กอนว

ยเรยน

เขาศน

ยพฒน

าเดกเล

กหรอสถ

านพฒ

นาเดก

กอนว

ยเรยน

ร อยละ 9

0 และ

ควรเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

2. เดก

อาย 7

– 15 ป

ไดรบ

การศกษ

าภาคบง

คบรอยละ 1

00 3.

เดกหญ

งยากจ

น หรอพก

าร หร

อดอยโอกาสไ

ดรบก

ารศกษ

าตามคว

ามเหม

าะสม ร

อยละ

70 แล

ะควรเพม

ขนอยางต

อเนองทก

ป

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด


ศกษา

การ

เรยนร

1)

มการจ

ดการ

ภม

ปญญา

ทองถน

2) กา

รจดก

ารเรยนร

เพอ

ตอยอด

3) มโ

อกาสใน

การ

ศกษาเรย

นร

4) กา

รไมร

หนงส

อ การม

การศกษ

าตา



หมายเ

หต

อตราส

วนตว

ชวดท

กาหน

ดสอ

ดคลอ

งกบต

วชวด

ตาม


การพ

ฒนาเด

ก แล

ะเยาวช

น เปน

ตวชว


การพ

ฒนาเด

กและ

เยาวช

น

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ข น

พน

ฐาน

ตวชว

ด

4. เดก

หญงจบ

ภาคบ

งคบไ

ดเรยน

ตอมธ

ยมปล

าย หร

อสายอ

าชพ ห

รอการศกษ

านอ

กโรงเ

รยนร

อยละ

80 แล




ป

5. เดก

หญงจบ

ภาคบ

งคบท

ไมไดเรย

นตอแ

ละวาง

งานได

รบการฝกอ

บรมด

านอาชพ

รอยละ 8

0 และ

ควรเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

6. นกเร

ยนยาก

จน เดกด

อยโอกาส เ

ดกพก

ารทจบ

การศกษ

าภาคบง

คบไดศก

ษาตอ

รอยละ 3

0 และ

ควรเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

7. มการจดก

จกรรมฝ

กอบร

มดาน

อาชพ

ใหแก

กลมส

ตร แม

บาน อ

ยางนอ

ย

ปละ 2

ครง

8. มการจดโครงการ

กจกรรม

เตรยม

ความพร

อมแก

สตรท

เขาสว

ยสงอาย

อยางน

อยปล

ะ 2 คร

ง 9.

นกเรย

นมคณ

ภาพต


การเร

ยนรของหล

กสตร

รอยละ 8

0 10.

นกเรย

นในร

ะดบก

ารศกษ

าภาคบง

คบออ

กกลางคนไ

มเกนร

อยละ

2

11. รอ

ยละ 7

0 ของผห

ญงไดรบ

ความรเร

องการบ

รโภค

สนคา

และบ

รการต

างๆ

อยางถ

กตองแล

ะปลอ

ดภย

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

5) ทก

ษะ คว

ามร

ความสามารถให

สต

รพงตนเอ

งได

6) มก

ารเตร

ยมคว

ามพร

อมให

แก

สงคม

ผสงอาย



หมายเ

หต

เปนตวชว


การส

งเคราะ

หผสง

อาย

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

1. มก

จกรรม /

โครงก

ารทสง

เสรมอ

าชพ แ

ละสร

างรายไ

ดใหแ

กกลม

สตรอยาง

เหมาะส

มตามคว

ามตอ

งการข

องกล

ม อยาง

นอยป

ละ 5 ก

จกรรม/โ

ครงการ

และค

วรเพม



ป 2.

มการจ

ายเบย

ยงชพแ

กผสง

อายต

ามจาน

วนเงน

ทกฎห

มายกาห

นด แล

ะในจาน

วนผส

งอายเ

ทากบ

ทเคยไดร

บอยเด

มจากหน

วยงาน

ทถายโ

อน


0 ของกล

ม / อง

คกรอาชพข

องสต

รไดรบก

ารสนบ

สนนก

ารหา

ตลาด

การพ

ฒนาสนค

าผลตภ

ณฑ แล




ป 4.

รอยละ 6

0 ของกล

ม/องคกรอาชพ

ของส

ตรไดรบ

การพ

ฒนาความ

ร ทกษ

ะดานอ

าชพอ

ยางตอ

เนอง แ

ละคว

รเพมอ

ยางตอ

เนองท

กป


0 ของสต

รในทอ

งถนไ

ดรบค

วามรเก

ยวกบ

อาชพ

ทเหมาะส

มกบ

ทองถน แ

ละตล

าดแรงงา

นในท

องถน

และค

วรเพม



ป 6.

รอยละ 5

0 ของเดก

หญงใน

กลมผ

ดอยโอก

าส/ยา

กจนไ

ดรบท

นการศ

กษาให

เรย

นตอในอ

าชพท

จะกล

บมาทาประโยชน

ใหชม

ชน/ทอ

งถน

และค

วรเพม



ป

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

4. ดานเศร

ษฐกจ

1) สต

รมอาช

พท

สามาร

ถพงตน

เองได

2) มก

ารสงเส

รมอาชพ

ทต

อบสน

องคว

ามตอ

งการ

3)

สงเสร

มและ

พฒนา

ความสามารถใน

การท

างานข

องสต

รโอกาสในก

ารทางาน

ของส

ตร

4) มก

ารจดบ

รการ

พเศษ ส

วสดก

ารพเศ

ษ เพอ

ลดภาระหน

าทปร

ะจา

ของส

ตร



หมายเ

หต

เพมโอกาสใหส

ตรได

เขารบ

การเพ

มทกษ

ะฝมอ

ในสาขาอาชพ

ทสตร

มกไม

ไดรบ

โอกาส ท

งท

สตรม

สวนร

วมใน

การ

ประก

อบอาชพ

นนดว

ย เชน

การเก

ษตร

การป

ศสตว

เปนต

น

เปนตว

ชวดท

สอดค

ลอง

กบมาตรฐาน

การส

งเคราะ

หผสง

อาย

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

7. แรงงา

นสตร

ในแต

ละสาขาอาชพ

ไดรบ

การพ

ฒนาทกษ

ะฝมอ

เพมขน

รอยละ 2

0 และ

ควรเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป


0 ของกล

มสตร

ทไดรบก

ารสงเส

รมอาชพ

มรายไ

ดเสรม

ในอต

ราท

เพมขน

และค

วรเพม



ป 9.

มการจ

ายเบย

ยงชพแ

กผสง

อายใน

จานวน

เงนทเพ

มขนแ

ละ/หร

อในจ

านวน

ผสงอายท

มากก

วาทเคย

ไดรบ

อยเดม

จากหน

วยงาน

ถายโอน

10.

สตรรอยละ

60 ได

รบการคมค

รองใน

การท

างาน ค

วามมน

คงแล

ะเปนธ

รรม

ดานร

ายได แ

ละคว

รเพมข

นอยาง

ตอเนอ

งทกป

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

5) ระบบ

ความ

เปน

ธรรม

ในราย

ได

6) เพม

ทกษะ

ความร

ความสามารถให

สต

ร



หมายเ

หต

สถานทท

างานใ

นทน

หมายถ

ง สถานท

ราชการ

โรงงา

น บรษ

ท และ

การ

สนบส

นนสง

เสรมในท

น ตอ

งสอด

คลองแ

ละเปน

ไปตามท

กฎหม

ายกาห

นด

การส

นบสน

นจดส

รรเงน

ทนตอ

งสอด

คลอง

และเป

นไปต

ามท

กฎหม

ายกาห

นด

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

11. สน

บสนน

/สงเสร

มใหส

ถานท

ทางาน

มสวส

ดการส

ถานเล

ยงเดก

และค

วรม

การส

นบสน

น/สงเส

รมเพม



ป 12.

มการส

นบสน

น/จดส

รรเงน

ทนสาหร

บกลม

สตร ก

ลมแม

บาน เ

พอกยมไ

ปปร

ะกอบ

อาชพ

และค

วรมก

ารสนบ

สนนเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

1. มโ

ครงการ/

กจกรรม

ใหคว

ามรแกส

ตรให

ตระห

นกถ งคณ

คาขอ

งตน แ

ละม

ความเชอ

มนใน

ตนเอง

2.

มโครงกา

ร/กจกรรม

ใหความร

แกสต

รในการ

เคารพ

และศรท

ธาตอขนบ

ธรรมเน

ยม

ประเพ

ณ แล

ะภมป

ญญาทองถน

และค

วรมก

จกรรมเพ

มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

5. ดานสงคม

วฒนธ

รรม

ประเ

พณ

1) จต

สานก

เจตค

ต คานย

ม เกยวก

บปร

ะเพณว

ฒนธรรม

สท

ธ ความ

เสมอภ

าคขอ

งหญง

ชาย



หมายเ

หต

อตราส

วนตวชว

ดทกาห

นดสอ

ดคลอ

งกบต

วชวด

ตาม


การพ

ฒนาเด

กแล

ะเยาวช

น

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

3. มโ

ครงการ/

กจกรรม

สนบส

นนให

สตรม

สวนร

วมใน

การเส

รมสร

างหรอ

เผยแพ

รกจก

รรมด

านคณ

ธรรม

จรยธรรม แ

ละรกษาศล

ปวฒน

ธรรม

ประเพ

ณแล

ะศาสนา

และค

วรมก


มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

4. มโ

ครงการ/

กจกรรม

ใหคว

ามรแกส

ตรใน

เรองการเ

มองการป

กครอง แ

ละคว

รมก


มขนอ

ยางตอ

เนองท

กป

5. มก

จกรรม/โ

ครงการร

ณรงคให

ผชายม

สวนร

วมใน

การอบร

มเลยงด

บตร เพอ

สรางค

รอบค

รวเขม

แขง ป

ละ 3 ค

รง (วน

พอ วน

แม แล

ะวนเด

ก) แล

ะควรม

กจกรรม

อนๆท

เกยวก

บการใ

หผชายม

สวนร

วมใน

การอบร

มเลยงด

บตร

เพมขน

อยางต


ป 6.

มการร

ณรงคให

สตรออก

ไปใชสท

ธเลอก

ตงใน

อตราส

วนทเพ

มขนจ

าก

ทผานมาใน

ภาคก

ารเมอ

งทกระด

บทกค

รงทมก

ารเลอ

กตง

7. มก

ารใหข

อมลข

าวสารแ

ละบร

การช

วยเหล

อในเร

องปญ

หาคว

ามรน

แรงแก

สตรใน

ทองถน

8. อต

ราเดก

ถกทอ

ดทง เด

กอนาถา

เรรอน แ

ละเดก

ทมารด

าตงครรภโ

ดย

ไม

พงปร

ะสงคลด

ลงอยางน

อยรอยละ 2

0 และ

ควรลดล

งอยาง

ตอเนอ

งในทก

ป

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

2) มเ

ครอข

ายคมค

รอง

เฝาระว

งความร

นแรง

ตอเดก

และส

ตร

3) มร

ะบบก

ารคมค

รอง

เกยวก

บความ

ปลอด

ภยใน

การ

ทางาน

ในชว

ตและ

ทรพย

สน

4) กา

รลงส

มคร

รบเลอ

กตง

5) กา

รตดส

นใจท

าง

การเม

องแล

ะการ

บรหา

ร



หมายเ

หต

เปนการเล

อกตงใน

ทกรป

แบบ เ

ชน ส

ส. สม

าชก

สภาทองถน

การเล

อกตง

กานน

ผใหญ

บาน

คณะก

รรมก

ารหมบ

าน

ฯลฯ

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

9. มเ

ครอข

าย กล

มอาสาสมค

ร เฝาร

ะวง /ต

ดตาม

และส

นบสน

นการค

มครอง

ในดานค

วามรน

แรง ก

ารทาอนา

จาร ขม

ขน แก

สตร อ

ยางนอ

ย 1 กล

ม 10.

มการจ

ดทาแผ

นดาเน

นงาน

ใหคว

ามคม

ครองแก

สตรท

ประส

บปญห

าความ

รนแรงใน

ครอบ

ครวและ

สงคม

บรรจใน

แผนฯ

ของท

องถน

11.

มกจก

รรมร

ณรงคให

สตรม

าสมค

รรบเล

อกตงทก

ครงท

มการเ

ลอกต

ง 12.

มการจ

ดตงศ นย

ชวยเห

ลอปร

ะสานแล

ะรบฟ

งเรองราว

ปญหา

ของส

ตร

1 แหง

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด

6) กา

รเขารว

มเปน

คณะก

รรมก

ารทม

อานาจใน

การกาห

นดนโ

ยบาย

7) เพม

บทบาทก

ารม

สวนร

วมขอ

งผชาย

ในการ

อบรมเลย

งดบต

ร 8) สร

างความ

เขาใจ

ปรบเป

ลยนท

ศนคต

ขอ

งสงคมใหม

เรอง

การเพ

มสวน

รวมข

องผช

ายในก

ารอบร

ม

เลย

งดบต

ร 9) กล

ไกคว

บคมเน

อหา

สาระขอ

งสอท

ทาให

เกด

อคตท

างเพศ

ยวยให

เกด

ความรน

แรง

ตอสต

ร



หมายเ

หต

ขน พฒนา

ระดบต

วชวด

ขน

พน

ฐาน

ตวชว

ด

1. มส

ายตรวจเฝ

าระวงค

วามปล

อดภย

ในชม

ชนตอ

เนอง ต

ลอดเว

ลา

2. มโ

ครงการ/

กจกรรม

สนบส

นนให

สตรม

สวนร

วมใน

การอนร

กษ

ทรพย

ากรธรรมช

าตแล

ะสงแวด

ลอม

3. จด

กจกรรม

/โครงก

ารรณร

งคให

สตรและ

เยาวช

นมคว

ามรเร

องการจดก

ารทร

พยากรและ

สงแวดล

อม

ตาราง

3.1 ม

าตรฐาน

และต

วชวด

ดานการ

สงเสร

มการพ

ฒนาสต

ร (ตอ

)

มาตร

ฐาน/

กรอบ

ขอกาห

นด


จดการ

ท

รพยาก

ร 1)

ความสามารถใน

การ

ควบค

มทรพ

ยากร

2) ปร

บปรงค

ณภาพ

ชวต

และส

งแวด

ลอม

3) มค

วามปล

อดภย

ใน

ชวตแ

ละทร

พยสน


บทท 4 บทบาทและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนในการสงเสรมและพฒนาสตร 49

บทท 4 บทบาทและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน

ในการสงเสรมและพฒนาสตร สาหรบการดาเนนงานเพอสงเสรมการพฒนาสตรนน จาเปนตองมการกาหนดกรอบแนวคดตอบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร และลกษณะการดาเนนงาน รวมถงแนวทางการปฏบตตางๆ คอ แนวทางการปฏบตตามมาตรฐานสงเสรมการพฒนาสตร แนวทางการจดทาแผนยทธศาสตร และแนวทางการประสานงานเพอสงเสรมการพฒนาสตร อนเปนแนวทางสาหรบดาเนนงานตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร ซงมรายละเอยดดงน

4.1 กรอบแนวคดการกาหนดบทบาทการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร

ในการดาเนนงานเพอสงเสรมการพฒนาสตร ขององคกรปกครองสวนทองถนนน การกาหนดบทบาทและขอบเขตการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน เพอสงเสรมการพฒนาสตรจะขนอยกบปจจยและเงอนไขสาคญดงน 4.1.1 เงอนไขเบองตนคอ สภาพขององคกรปกครองทองถนนนๆ ไดแก ประเภทขององคกรปกครองสวนทองถน เชน องคการบรหารสวนจงหวด เทศบาล องคการบรหารสวนตาบล เพราะองคกรปกครองทองถนแตละประเภทจะมอานาจหนาท ลกษณะพนทและนวตกรรมในพนททแตกตางกนไป ดงนนในการกาหนดบทบาทการดาเนนงานจงตองคานงถงพนฐานเหลานเปนเบองตน 4.1.2 การคานงถงกลมอายของสตรตงแตวยทารก - วยชรา รวมทงการดาเนนชวตในแตละชวงอายของสตร ทงนเพอใหการดาเนนงานสงเสรมและพฒนาสตรนนครอบคลมในทกกลมอาย และสอดคลองตามความตองการและความจาเปนของแตละกลมทมความแตกตางกน 4.1.3 การดาเนนงานทครอบคลมในดานตางๆ เพอใหสตรทกกลมอายไดรบการพฒนา องคกรปกครองสวนทองถนตองมบทบาทการดาเนนงาน 6 ดานสาคญคอ 1) ดานการบรหารจดการ เปนการวางระบบและการจดโครงสรางการดาเนนงานเพอใหการสงเสรมและพฒนาสตรเปนไปอยางมประสทธภาพ


50 บทท 4 บทบาทและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนในการสงเสรมและพฒนาสตร

2) ดานสขภาพอนามย เพอใหสตรในทกกลมวยไดรบบรการ การดแลดานสขภาพอนามยทด 3) ดานการศกษา การเรยนร เพอใหสตรไดเขาถงโอกาสในการศกษา และเรยนรเพอการพฒนาตนเองอยางตอเนอง 4) ดานเศรษฐกจ เพอทสตรสามารถประกอบอาชพ มรายไดทสามารถพงพาตนเองไดรวมทงการไดรบโอกาสในการพฒนาอาชพอยางเทาเทยมและเปนธรรม 5) ดานสงคม วฒนธรรม ประเพณ เพอใหสตรมความภาคภมใจและตระหนกถงคณคาของตนเอง รวมทงการสรางระบบการคมครองสตรจากความรนแรงตางๆ ตลอดจนการมสวนรวมของสตรในดานสงคมและการเมอง 6) ดานการจดการทรพยากร เพอใหเกดความเปนธรรมและโอกาสในการจดการทรพยากรใหเกดประโยชนและมความปลอดภยตอทกคน 4.1.4 การพจารณาผลลพธและผลกระทบทเกดขน โดยการทองคกรปกครองสวนทองถนควรจดใหมการตดตามประเมนผลการดาเนนงานเปนระยะอยางตอเนองเพอทาใหเกดประสทธภาพการดาเนนงานสงเสรมและพฒนาสตร ซงสามารถดาเนนการโดยการกาหนดเกณฑการพฒนาขององคกรปกครองทองถนนนๆ ขนมาเอง (Key Performance Index – KPI) และการวดและเปรยบเทยบบรการและวธการปฏบต เพอนาผลของการเปรยบเทยบมาใชในการปรบปรงองคกรของตน (Benchmarking) เปนตน โดยกรอบแนวคด ในการกาหนดบทบาทการดาเนนงาน ขององคกรปกครองทองถนเพอสงเสรมการพฒนาสตรนนสามารถเขยนเปนแผนภาพ 4.1 ไดดงน



4.2 ลกษณะการดาเนนงานสงเสรมการพฒนาสตร ในการดาเนนงานสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนอยางมประสทธภาพนน ตองคานงถงกระบวนการมสวนรวมและการประสานความรวมมอกบทกภาคสวน โดยองคกรปกครองสวนทองถนตองทางานใน 2 ลกษณะรวมกนไปกลาวคอ 4.2.1 การทางานเปนภาค กบกระทรวงและหนวยงานภาคราชการทเกยวของ อาทเชน กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงสาธารณสข กระทรวงศกษาธการ เปนตน นอกจากนน การใหความสาคญกบงานดานสตรและครอบครวดวยการทางานรวมเปนภาคโดยมการแสดงความคดเหนอยางสรางสรรค อกทงผบรหารองคกรปกครองสวนทองถนเองตองมวสยทศนในการตดตามและคดเชงนโยบายเพอใหเกดประโยชนแกทองถน เชน การตงศนยพฒนาครอบครวในชมชน

บรหารจดการ

สขภาพอนามย

การศกษา การเรยนร

เศรษฐกจ

สงคม วฒนธรรม ประเพณ

การจดการทรพยากร

อานาจหนาท

พนท

นวตกรรม

อบจ. เทศบาล/อบต.

- เดกหญง - เยาวชน / วยรนสตร - สตรวยทางาน - หญงสงอาย

Output --------KPI ------- Criteria

------- Benchmarking

แผนภาพ 4.1 กรอบแนวคดการกาหนดบทบาทการดาเนนงานตามมาตรฐานสงเสรมการพฒนาสตร



ซงถอเปนตวอยางหนงของการสรางความรวมมอระหวางภาครฐ คอ สานกงานกจการสตรและสถาบนครอบครวและองคกรปกครองสวนทองถน การปองกนและปราบปรามยาเสพตด เปนความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนกบสานกงานปองกนและปราบปรามยาเสพตด (ปปส.) กรมการพฒนาชมชน และกระทรวงสาธารณสข หรอโครงการหนงโรงเรยนสองสงกดทจงหวดภเกต ซงเปนความรวมมอระหวางองคกรปกครองสวนทองถนและกระทรวงศกษาธการ ในการถายโอนอานาจการกากบดแลโรงเรยนในสงกดกระทรวงศกษาธการลงมาสองคกรปกครองสวนทองถน หรอการคดเลอกคณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน (กพสม.) ตามแนวทางทกาหนดเพอเขารวมรบการฝกอบรมเพมพนประสทธภาพองคกรสตรระดบหมบาน และโครงการสงเสรมและพฒนาอาชพเพอแกไขปญหาของสตร ครอบครว และชมชน ซงองคกรปกครองสวนทองถนไดรบการถายโอนอานาจการกากบดแลจากกรมการพฒนาชมชนสการบรหารจดการโดยองคกรปกครองสวนทองถน เปนตน 4.2.2 การทางานแบบมสวนรวม การกระตนและสงเสรมใหสตรไดเขามามสวนรวมในองคกรปกครองสวนทองถนจะมสวนชวยไดมากในการพฒนาคน พฒนาครอบครว ซงเปนแนวทางในการแกไขปญหาหลายๆ ปญหาได เชน ปญหาความรนแรง สาหรบคณคาสตรในงานทองถนควรมองวาใครมความคดดกวาในการพฒนาทองถน บางเรองสตรอาจคดไดดกวาหรอคดไดเชอมโยงเปนระบบมากกวา โดยเฉพาะในงานดานสตรและครอบครวซงถอไดวามความสาคญมาก เพราะการพฒนาสงคมใหนาอย บานนาอย และเมองนาอย เรมตนจากครอบครวอนเปนฐานสาคญทสดในการสงเสรมใหชมชนมความเขมแขง ซงผหญงจะมบทบาทมาก นอกจากนสตรในชมชนยงอาจมบทบาทในการจดตงกลมตางๆ เชน กลมชมชนบางพระนาอยในองคการบรหารสวนตาบลบางพระ จงหวดชลบร เปนตน

4.3 แนวทางการปฏบตตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร จากการกาหนดกรอบมาตรฐานและตวชวดการสงเสรมการพฒนาสตร จาเปนทองคกรปกครองสวนทองถนตองมเทคนควธการและขนตอนการดาเนนงาน รวมทงการจดสรรและจดการทรพยากรในการเตรยมการในเรองสาคญ ดงน 4.3.1 การดาเนนการภายในองคกร ประกอบดวย 1) การจดตงคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรทองถน เพอใหการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนมการดาเนนการอยางตอเนองและเปนไปเพอประโยชนของทองถน องคกรปกครองสวนทองถนแตละแหงควรจดตงคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรขน เพอทจะทาใหสามารถดาเนนงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล โดยรปแบบคณะกรรมการฯ น



จะทาใหการดาเนนงานไดรบความรวมมอจากหลายฝายในการผลกดนใหการดาเนนงานเปนไปอยางตอเนองและยงยน ซงองคประกอบของคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน ควรประกอบดวย ผแทนจากหนวยงานทงภาครฐ เอกชน องคกรประชาชน ผนาชมชน เพอใหกจกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรมความหลากหลาย สอดคลองกบความตองการทหลากหลายของสตรทงในระดบปจเจกบคคลและกลม รวมทงยงสามารถตอบสนองโดยครอบคลมตอปญหาทกดานของสตรในพนท องคกรปกครองสวนทองถนควรจดตงคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรขน โดยในการแตงตงคณะกรรมการดงกลาว สามารถพจารณาตามศกยภาพและขนาด โดยแบงเปน 2 ลกษณะคอ

ก.) รปแบบสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนขนาดใหญ ทมความพรอมและ มศกยภาพในการดาเนนงาน ประกอบดวย (1) นายกองคกรปกครองสวนทองถน ประธานกรรมการ (2) ประธานสภาทองถน กรรมการ (3) รองนายกองคกรปกครองสวนทองถน กรรมการ (4) ปลดองคกรปกครองสวนทองถน กรรมการ (5) ผอานวยการสานก/กอง/หวหนากอง/สวนการศกษา กรรมการ (6) ผอานวยการสานก/กอง/หวหนากอง/สวนสาธารณสข กรรมการ (7) ผอานวยการสานก/กอง/หวหนากอง/สวนการคลง กรรมการ (8) ผแทนจากสถาบนทางวชาการ/ผอานวยการ กรรมการ สถานศกษาในทองถน (9) ผแทนองคกรเอกชน/สมาคมททางานดานสตร กรรมการ เดกเยาวชน ผสงอาย ในเขตองคกรปกครองสวนทองถน (10) ผแทนองคกรภาครฐทดาเนนงานดานสตร เดก กรรมการ เยาวชน ผสงอาย ในเขตองคกรปกครองสวนทองถน (11) ผแทนกลมองคกรธรกจ พอคา กลมประชาสงคม กรรมการ และกลมอาชพในเขต (12) ผแทนจากคณะกรรมการพฒนาสตรระดบทองถน กรรมการ (13) ผอานวยการสานก/กอง/หวหนากอง/สวน กรรมการ สวสดการสงคม และเลขานการ



(14) หวหนางานดานสวสดการ หรอเจาหนาท กรรมการ ทไดรบมอบหมาย และผชวยเลขานการ ทงนจานวนของคณะกรรมการลาดบ (8) – (12) ใหกาหนดจานวนตามความเหมาะสมของแตละองคกรปกครองสวนทองถน

ข.) รปแบบสาหรบองคกรปกครองสวนทองถนขนาดเลก ประกอบดวย (1) นายกองคกรปกครองสวนทองถน ประธานกรรมการ (2) ประธานสภาทองถน กรรมการ (3) รองนายกองคกรปกครองสวนทองถน กรรมการ (4) ปลดองคกรปกครองสวนทองถน กรรมการ (5) ผแทน/ผนาชมชนในทองถน กรรมการ (6) ผแทนคณะกรรมการพฒนาสตร อยางนอย 2 คน กรรมการ (7) เจาหนาททไดรบมอบหมายดานการสงเสรม กรรมการ การพฒนาสตร และเลขานการ อยางไรกตาม หากองคกรปกครองทองถนมความขาดแคลนบคลากร งบประมาณ และผแทนในคณะกรรมการดงกลาว ในระยะแรกองคกรปกครองสวนทองถนอาจมอบหมายภารกจงานพฒนาสตรใหแกคณะกรรมการพฒนาทองถน เพอดาเนนการบรณาการพฒนาสตรไปพรอมกบภารกจดานอนๆ สาหรบอานาจหนาทของคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรทองถนทแตงตงขน มดงน (1) วางแผน ประสานแผน ตดตามประเมนผลการดาเนนงานสงเสรมและพฒนาสตรระยะ 3 ป ตามวสยทศนและทศทางการพฒนาในกรอบงานขององคกรปกครองสวนทองถน (2) ตดตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรมสงเสรมและพฒนาสตรประจาป ใหมการดาเนนงานสอดคลองกบแผนฯ ปญหาและความจาเปนในทองถน (3) สงเสรม สนบสนน ประสานงานใหความรวมมอกบหนวยงานทเกยวของในการศกษาวจยเกยวกบการสงเสรมและการพฒนาสตรในพนทองคกรปกครองสวนทองถน ทงในเรองปญหาเฉพาะของกลมตางๆ รวมทงปญหาของสตรในทกวย และทกมต (เศรษฐกจ สงคม การศกษา สขภาพอนามย และการจดการทรพยากร)



(4) รณรงคและสงเสรมใหองคกรตางๆ ในเขตพนททองถน ทงภาคเอกชน ภาคประชาชนตระหนกถงความสาคญของการสงเสรมการพฒนาสตร (เดก เยาวชน ผสงอาย ผพการ ผดอยโอกาส) และถอวาเปนความรบผดชอบของทกคนในทองถนทมตอกลมตางๆ ดงกลาว (5) สนบสนนและระดมทรพยากรในทองถนเพอการพฒนาสตร (6) ตดตามและรายงานสถานการณปจจบนของปญหาสตร (ทกกลมวย) ในเขตองคกรปกครองสวนทองถนพรอมทงนาเสนอแนวทางแกปญหา (7) แตงตงคณะทางานเพอชวยเหลอการดาเนนงานในดานตางๆ ตามความเหมาะสม ภายใตอานาจหนาทดงกลาว คณะกรรมการฯ มแนวทางในการดาเนนงานพฒนาสตร ดงแผนภาพ 4.2



แผนภาพ 4.2 แนวทางการดาเนนการตามบทบาทและอานาจหนาทของคณะกรรมการ สงเสรมการพฒนาสตร

4. องคกรปกครองสวนทองถนบรรจ แผนงานทพจารณาในแผนพฒนา ทองถนระยะ 3 ป

5. องคกรปกครองสวนทองถนดาเนนการ และ/หรอประสานหนวยงานทเกยวของ เพอสงเสรมการพฒนาสตรในทองถน ตามมาตรฐานทง 6 ดาน หรอปรบ การดาเนนการตามผลการประเมน ระหวางการดาเนนการ

7. คณะกรรมการฯ ตดตามผลและ ประเมนผลการดาเนนงานและรายงาน สถานการณปญหาตอองคกรปกครอง สวนทองถน

2. คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรทองถน ศกษาขอมลพนฐานเพอนามาพจารณากาหนด วางแผนและเสนอแผนเปนแนวทางตอองคกร ปกครองสวนทองถน

1. องคกรปกครองสวนทองถนแตงตง คณะกรรมการสงเสรมการพฒนา สตรทองถน

3. องคกรปกครองสวนทองถน พจารณาแนวทาง/ขอเสนอของ คณะกรรมการฯ เพอนาไปประกอบ การจดทาแผนพฒนาทองถน

6. คณะกรรมการฯ เสนอขอคดเหนและ สนบสนนทรพยากรดานตางๆ เพอการ ดาเนนการ การจดกจกรรมสงเสรมการ พฒนาสตร รวมทงการสนบสนนการ ประสานงานพฒนาสตรในทองถน รวมกบองคกรปกครองสวนทองถน



2) การจดทาฐานระบบขอมลและทะเบยนกลมองคกรสตร คณะกรรมการพฒนาสตรในระดบทองถน และขอมลสตรในทกดาน ทกกลมวย 3) การกาหนดแผนปฏบตงานสงเสรมการพฒนาสตรไปสมาตรฐาน ตวชวดคณภาพ กรอบระยะเวลา เพอใชในการตดตามและประเมนผล 4) จดประชมเชงปฏบตการ (Workshop) รวมระดมความคดเหนและการมสวนรวมจากทกภาคสวน ทกฝายทเกยวของ เพอกาหนดแผนการดาเนนงานระยะสน ระยะยาว 5) จดสรรงบประมาณสนบสนนโครงการ/กจกรรมตางๆอยางเหมาะสม 6) จดหาเจาหนาทผรบผดชอบงานดานสงเสรมการพฒนาสตร อยางนอย 1 คน ทมความเหมาะสมโดยเปนบคคลทมความสนใจในงานสวสดการสงคม การพฒนาสตร เดก เยาวชน และการจดสวสดการกลมผสงอาย ผดอยโอกาส ผพการ เปนตน 7) จดทาปฏทนการดาเนนงานประจาป เพอลาดบกจกรรมโครงการตางๆ ใหทกฝายไดรบทราบ เพอทจะไดมสวนรวมอยางมคณภาพ 8) การจดตงกองทนชมชนเพอพฒนาสตร โดยครอบคลมทงดานสขภาพ ดานเศรษฐกจ ดานสงคมตางๆ ในทกกลมวย (เดกหญงกาพรา เดกหญงทถกกระทา ถกทารณ ผหญงทปวยดวยโรครายแรง ผหญงสงอายทถกทอดทงฯลฯ) 9) การจดตงศนยชวยเหลอประสานและคมครองสตรในทองถน โดยใหคาปรกษาในทกดาน โดยอาจประสานขอรบการสนบสนนผเชยวชาญดานสงคมสงเคราะห จตวทยา การแพทย หมนเวยนมาใหคาปรกษา 10) สนบสนน/สงเสรมใหมการจดสวสดการพเศษรบเลยงเดกกลางวน (Daycare) และสวสดการดแลผสงอายเพอแบงเบาภาระสตร 4.3.2 การประสานความรวมมอกบหนวยงานภายนอก องคกรปกครองสวนทองถนจาเปน ตองมการประสานงานกบหนวยงานภายนอกทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน ภาคการเมอง รวมทงสถาบนทางวชาการตางๆ ทงนในการจดการในดานนมขนตอนการดาเนนงาน ดงน 1) การตดตอประสานงานกบสถาบนทางวชาการ สถาบนวจย องคกรพฒนาเอกชนททางานเกยวกบผหญง ทงในระดบชาต และระดบทองถน เพอขอความสนบสนนและรวมมอในการรวมเปนทปรกษาในดานการทาวจย โครงการ/กจกรรม การเปนวทยากรฝกอบรม การตดตามประเมนผล เปนตน



2) สรางเครอขายความรวมมอของกลมสตร องคกรสตร คณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน คณะกรรมการพฒนาสตรตาบล ภายในองคกรปกครองสวนทองถน การเชอมโยงเครอขายกบทองถนอน และการเชอมโยงระดบสงขน เชน คณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ เปนตน 3) ประสานงานกบหนวยงาน/องคกรระดบตางๆ ทงภาครฐ ภาคเอกชน หรอองคกรปกครองสวนทองถนทมผลงานดานการสงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน หรอกลมผดอยโอกาส ผยากลาบาก เพอใหกลมสตร กลมแมบาน ไดศกษาและเรยนร 4) รวมประชมกบองคกรสตร กลมสตร คณะกรรมการพฒนาสตรระดบทองถน เพอรบฟงความคดเหน ปญหา ความตองการตางๆ ทงนเพอนามาเปนขอมลในการจดทาแผนงานการสงเสรมการพฒนาสตร และเพอใหเกดการมสวนรวมของผหญงในทองถนดวย 5) การตดตามและประเมนผลการดาเนนงานตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร และจดทารายงานประจาป แผนภาพ 4.3 การประสานความรวมมอกบหนวยงานอนเพอสงเสรมการพฒนาสตร

ดาเนนงานรวมกบคณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรในทองถน

ประสานงานกบสถาบนทางวชาการ สถาบนวจย

จดเครอขาย ความรวมมอกบกลม

สตรอน ๆ

ประสานงานกบภาครฐ เอกชน ทองถนอน ๆ

ประชมรวมกบกลมสตรในพนท

รวมตดตามประเมนผลการทางานตาม

แผนพฒนาสตรของทองถน

องคกรปกครองสวนทองถน



4.4 แนวทางการจดทาแผนยทธศาสตร : เครองมอและกลไกการสงเสรมการพฒนาสตร ในการสงเสรมการพฒนาสตรนน องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองจดทาแผนการสงเสรมการพฒนาสตร หรอแผนแมบทสงเสรมความเสมอภาคหญง – ชาย ซงเปนแผนทกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยไดสงเสรมใหทกสวนราชการจดทาใหสอดคลองกบแผนพฒนาองคกรปกครองสวนทองถนทงในเนอหาสาระและรปแบบ รวมทงแผนดงกลาวตองสอดคลองกบแผนพฒนาสตรในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และควรสอดคลองกบความตองการและปญหาของทองถนนนๆ การจดทาแผนยทธศาสตรเปนเครองมอและกลไกสาคญในการสงเสรมการพฒนาสตรใหเปนไปอยางตอเนอง โดยอาจจดทาเปนแผนพฒนาระยะ 3 ป ใหสอดคลองกบระยะเวลาของแผนพฒนาขององคกรปกครองสวนทองถน รวมทงเพอใหเกดความเชอมโยงกบแผนงานดานอนๆขององคกรปกครองสวนทองถนดวย ซงในกรณของกรงเทพมหานครไดมการจดทาแผนพฒนาสตรของกรงเทพมหานคร บรรจไวในแผนพฒนากรงเทพมหานคร (ศกษารายละเอยดในภาคผนวก ค) 4.4.1 หลกการพนฐานของการสงเสรมการพฒนาสตร ในการจดทาแผนและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน ควรตระหนกถงหลกการในการสงเสรมและพฒนาสตร ซงเปนพนฐานสาคญกลาวคอ 1) ความเสมอภาคและศกดศรความเปนมนษย เพราะความเสมอภาคระหวางเพศจะชวยเสรมสรางขดความสามารถของประเทศในการสรางความเจรญเตบโต ในการลดความยากจนในการบรหารอยางมประสทธผล การสงเสรมความเสมอภาคในมตหญง-ชาย จงเปนสวนสาคญของกลยทธการพฒนาทมงเนนใหคนทกคน ทงผหญงและผชายหลดพนจากความยากจน และสามารถยกระดบคณภาพชวตของตนเองได 2) บทบาทหญงชาย ในเรองของสทธหนาท ความรบผดชอบตางๆ และโอกาสตางๆ ทางสงคมทจะตองไมถกกาหนดหรอขนอยกบวาบคคลนนเกดเปนผหญงหรอผชาย 3) การขจดการเลอกปฏบตตอสตร เพอผหญงจะมโอกาสในการพฒนาศกยภาพไดอยางเตมท เปนคนทมความเปนมนษยเทาเทยมกบผชายในทกๆ ดาน 4) การสงเสรมการมสวนรวมของสตรในการพฒนา เพอแกไขปญหาทเกดกบผหญง อกทงปญหาเรองการขาดโอกาสในสงคม, ปญหาความยากจนและปญหาดานการไมมสวนรวมในกระบวนการพฒนาอยางเตมท



4.4.2 ความมงหวงของการสงเสรมการพฒนาสตร บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนในชมชนทองถนนน ครอบคลมในทกกลม ทกเพศและทกวย สาหรบการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถนนน มความมงหวงเพอ 1) สตรมศกยภาพเพยงพอในทกดานทจะสามารถพงพาตนเองได มคณภาพชวตทดและสามารถอยในสงคมไดอยางมความสขและมคณคาตลอดทกชวงอาย 2) สตรมสวนรวมในกระบวนการพฒนาและกระบวนการตดสนใจในทกดานและทกระดบ 3) สตรไดรบการคมครองจากครอบครว ชมชน และสงคม และการปฏบตอยางเสมอภาคกบชาย 4) สตรมโอกาสในการเขาถงสอ และไมตกเปนเครองมอในเชงการคาและพาณชย 5) สตรไดรบประโยชนจากการบรหารจดการเพอความกาวหนาของสตรทเขมแขง และมประสทธภาพอยางสมาเสมอ 4.4.3 วตถประสงคเพอการจดทาแผนยทธศาสตรสงเสรมการพฒนาสตร คอ 1) เพอจดทาแผนยทธศาสตรสงเสรมการพฒนาสตรทตอบสนองตอปญหาความตองการ และศกยภาพขององคกรปกครองทองถนนนตอการสงเสรมการพฒนาสตร 2) เพอเปนกรอบในการสงเสรมการพฒนา และเปนแนวทางในการดาเนนงาน 3) เปนเครองมอในการประสานแผนสงเสรมการพฒนาสตรรวมทงการพฒนาในกลมอนๆ ทเกยวของกน ซงถอเปนงานทองคกรปกครองสวนทองถนตองรบผดชอบดแล เชน งานดานเดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ 4) เพอประสานการพฒนาใหสอดคลองทงในระดบสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน รวมทงชมชน 4.4.4 กลยทธและเทคนคในการจดทาแผนยทธศาสตรสงเสรมการพฒนาสตร ในการจดทาแผนการสงเสรมการพฒนาสตรทสอดคลองกบความตองการ ปญหาและศกยภาพ ตลอดจนมตความเปลยนแปลงทเปนอยนน ควรทจะดาเนนการโดยใชกลยทธและเทคนควธการดงน 1) เพอพฒนาบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนใหมทกษะและความสามารถในการจดทาแผนยทธศาสตรการสงเสรมการพฒนาสตร



2) การศกษาขอมลเกยวกบปญหาและความตองการของสตร บรบทการพฒนาสตรในปจจบน แนวคดการพฒนาสตร กรอบแผนพฒนาสตรของชาต มาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร เปนตน 3) การรบฟงความคดเหนของผแทนจากฝายตางๆ ทเกยวของทงภาคประชาชนและองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานของภาครฐและเอกชน 4) การจดเวทแลกเปลยน การพดคยปรกษา ชแจงวตถประสงคของการจดทาแผน หาจดรวมความเตมใจและตงใจ และแสวงหาความรวมมอกบองคกรชมชนตางๆ เชน สมาชกองคกรปกครองสวนทองถน กานน ผใหญบาน และพระสงฆ เปนตน 5) กระบวนการรวบรวมขอมลเพอใชในการวางแผนฯ จาเปนตองใหชมชนมสวนรวมรบรและใหขอมล เพอใหเกดการรบร ซงจะนาไปสการยอมรบและการสนบสนนการดาเนนงานตามแผนฯ 6) ใชแผนยทธศาสตรเพอเปนกรอบในการกาหนดโครงการ/กจกรรม ซงเมอไดดาเนนการวเคราะหขอมลแลว นาขอมลทไดมาพฒนาสโครงการหรอกจกรรมในแผนพฒนา 3 ป ขององคกรปกครองสวนทองถน โดยพจารณาตามความสาคญของปญหา ความเรงดวนของแหลงทนและการดาเนนการ เปนตน 4.4.5 กระบวนการและขนตอนการจดทาแผนยทธศาสตรการสงเสรมการพฒนาสตร การจดทาแผนยทธศาสตรการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน จาเปนตองใหชมชนรวมกนพฒนาขน อนเปนกระบวนการเรยนรทาใหเขาใจศกยภาพทแทจรงของตนเอง และพบแนวทางในการพฒนาหรอการแกไขปญหาของหมบาน ตาบล ทองถน จงตองมาจากคนในชมชน/ทองถน เปนหลก สาหรบเปาหมายในการจดทาแผนยทธศาสตรการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน ตองเรมตนจากการเกบขอมลตางๆ เชน ทรพยากรในชมชนทมอย ตลอดจนสถานการณปญหาตางๆ และกระบวนการจดการของชมชนและบางเรองจาเปนตองรวมมอทกวางขวางมากกวากลมเดยวหรอหมเดยวกน หลงจากนนกนาสกระบวนการและขนตอนวางแผนยทธศาสตรการสงเสรมการพฒนาสตร ซงมขนตอนการดาเนนงานดงน ขนตอนท 1 องคกรปกครองสวนทองถนเตรยมความพรอมใหแก เจ าหนา ท

ผปฏบตงานวางแผนยทธศาสตร ขนตอนท 2 คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรทองถน โดยการสนบสนนของ

องคกรปกครองสวนทองถนจดประชมเชงปฏบตการเพอชแจงทาความเขาใจแกผทมสวนเกยวของ การรบฟงปญหา ความตองการและศกยภาพจากชมชน ผแทนจากคณะกรรมการพฒนาสตรในพนทหนวยงานของ



ภาครฐและเอกชน ในการพฒนา เพอกาหนดวสยทศนภารกจหลกและจดมงหมายการพฒนาสตร

ขนตอนท 3 คณะกรรมการสงเสรมพฒนาสตรทองถนพจารณากาหนดยทธศาสตรการพฒนาสตร โดยการบรณาการแนวทางการพฒนาในดานสงเสรมการพฒนาสตรกบกลมอนๆ หรองานดานสงเสรมคณภาพชวต

ขนตอนท 4 คณะกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรทองถน เสนอแผนยทธศาสตร การสงเสรมการพฒนาสตรใหแกองคกรปกครองสวนทองถน เพอใชเปนกรอบในการจดทาแผนพฒนา 3 ป

4.4.6 เงอนไขในการสงเสรมการพฒนาสตรขององคกรปกครองสวนทองถน เพอทจะทาใหกระบวนการการพฒนาสตรในทองถนเปนไปตามความมงหวง ควรมแนวทางการดาเนนงานดงน 1) สรางระบบการใหขอมล ขาวสารและความรตางๆ 2) การสนบสนนดานงบประมาณทจาเปนเพอเสรมสรางการดาเนนงาน 3) สนบสนนเครองมอ และเทคโนโลยททนสมยอยางเพยงพอและเหมาะสมแกการดาเนนงาน 4) สนบสนนองคความร เทคนควธการใหมๆ และมการแลกเปลยนเรยนรกน 5) ปรบปรงกฎระเบยบทเปนอปสรรคและสรางกฎระเบยบใหมมาสนบสนนศกยภาพของสตร 6) สนบสนนใหผหญงรวมกลมกนแกไขปญหาในชมชนทองถนมากขน 7) สนบสนนใหทางานแบบภาคเครอขาย 8) เสรมสรางศกยภาพของกลมสตรใหเกดเปนเครอขายทยงยน

4.5 แนวทางการประสานงานเพอสงเสรมการพฒนาสตร ในการดาเนนงานเพอสงเสรมการพฒนาสตรใหสาเรจลลวงไดนน องคกรปกครองสวนทองถนตองมการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เพอใหการดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพตามวตถประสงคและเปาหมายตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรนน โดยการสรางองคกรเครอขายทดาเนนงานรวมในมาตรฐานงานสงเสรมการพฒนาสตรทง 6 ดานนน องคกรภาคเครอขายทเกยวของมดงน



แผนภาพ 4.4 องคกรภาคเครอขายทเกยวของกบการดาเนนงานดานสงเสรมการพฒนาสตร

เครอขายการบรหารจดการ - คณะกรรมการสงเสรมการ

พฒนาสตรฯ - องคกรชมชนในพนท - องคกรพฒนาเอกชนท

เกยวของดานสตร - สอมวลชนในทองถน - องคกรเอกชนในพนท

ฯลฯ

เครอขายสขภาพอนามยคณภาพชวตทด - สานกงานพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยจงหวด

- หนวยงานสาธารณสข สาธารณสขอาเภอ สถานอนามยในพนท

ฯลฯ

เครอขายการศกษาการเรยนร - สถาบนการศกษาในพนท

ทกระดบ - สานกงานกจการสตรฯ - สานกงานพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยจงหวด และสถานสงเคราะหในพนท

- องคกรพฒนาเอกชนทเกยวของ - แรงงานจงหวด ฯลฯ

เครอขายเสรมสรางเศรษฐกจและรายไดของสตร - สานกงานพฒนาสงคมและ

ความมนคงของมนษยจงหวดและสถานสงเคราะหในพนท

- แรงงานจงหวด - พาณชยจงหวด - องคกรเอกชนในพนท อาท

หอการคาจงหวด บรษทตางๆ - สานกงานกจการสตรฯ ฯลฯ

เครอขายวฒนธรรมประเพณ - สถาบนศาสนา - วฒนธรรมจงหวด - องคกรพฒนาเอกชนในพนท - องคกรชมชนดานวฒนธรรม

ในพนท - สอมวลชนในทองถน ฯลฯ

เครอขายการจดการทรพยากร - องคกรพฒนาเอกชนดาน

สงแวดลอมในพนท - องคกรเอกชนในพนท - องคกรชมชนในพนท ฯลฯ



ทงนบทบาทขององคกรภาคตางๆ จะมสวนในการดาเนนงานตามมาตรฐานขององคกรปกครองสวนทองถน ซงบทบาทขององคกรตางๆ จะมมาก/นอยนนขนอยกบปจจยความสามารถในการประสานงานขององคกรปกครองสวนทองถน และจดเนนของงานดานการพฒนาสตรทอาจแตกตางกนไปในแตละทองถน ยกตวอยางกรณการจดบรการสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะหขนพนฐานแกสตรตามบทบาทอานาจหนาทของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย มการจดใหบรการแกสตร (ศกษารายละเอยดในภาคผนวก ง) ดงน

1) การรบคนไรทพงเขาสถานสงเคราะห 2) การเขารบการคมครองในสถานแรกรบ 3) การเขารบการคมครองในสถานคมครองและพฒนาอาชพ 4) การเขารบการฝกอาชพศนยสงเคราะหและฝกอาชพ


บทท 5 เงอนไขสความสาเรจตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร 65

บทท 5 เงอนไขสความสาเรจตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร

บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถน ในการสงเสรมการพฒนาสตรใหประสบความสาเรจตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรไดนน เงอนไขสาคญทจะสงผลตอความสาเรจตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรนน ประกอบดวยเงอนไข 2 ประการคอ

5.1 ความสามารถขององคกรปกครองทองถนในการเปดโอกาส สรางเวทการแลกเปลยนเรยนร

เพอใหเกดการมสวนรวมในการสงเสรมการพฒนาสตร การดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนในทกดานพบวา หวใจสาคญประการหนงทมผลตอการดาเนนงานของทองถนคอ การม สวนรวมของประชาชนซงถอเปนปจจยหลกททาใหการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนประสบผลสาเรจ และถอเปนปจจยทองคกรปกครองสวนทองถนมอาจละเลยไดในการบรหารงานทองถนในปจจบน การบรหารงานทองถน มความเกยวของโดยตรงกบการมสวนรวมของประชาชนในการดาเนนกจการสาธารณะในชมชน (ศกษารายละเอยดไดจากภาคผนวก จ) ทงนเพราะองคกรปกครองสวนทองถนมขนาดเลกและมขดความสามารถทจากด มอาจดาเนนการในกจการดานตางๆ ไดโดยลาพง หากมไดรวมมอรวมใจกบประชาชนในชมชน หรออาจเปนเพราะลกษณะเดนของการปกครองสวนทองถนทมความใกลชดและใกลตวประชาชนเปนพนฐาน จงสนบสนนใหการมสวนรวมของประชาชนในกจการของทองถนเปนไปดวยความสะดวกมากกวาการปกครองในระดบประเทศ 5.1.1 รปแบบการมสวนรวม การมสวนรวมของประชาชนในการปกครองสวนทองถนนน อาจเกดไดในหลายรปแบบ โดยทรปแบบการมสวนรวมแตละประเภท มระดบของการเปดโอกาสใหประชาชนเขาใชอานาจในการปกครองของทองถนทมความเขมแขงแตกตางกนไป และสาหรบการมสวนรวมของประชาชนในการสงเสรมการพฒนาสตรนน บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนสามารถสงเสรมการมสวนรวมไดดงน


66 บทท 5 เงอนไขสความสาเรจตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตร

1) การเปดโอกาสใหรวมรบทราบ/รบร ในปญหาดานตางๆ ของสตรทองถน องคกรปกครองสวนทองถนควรเปดโอกาส เปดเวทใหเกดการเรยนรในทองถน โดยเฉพาะกลมเปาหมายคอ สตร ประชาชนผสนใจ หนวยงานดานสตร ผบรหารและเจาหนาททรบผดชอบดานการพฒนาสตรในทองถนใหเขามารวมเวทการแลกเปลยนเรยนรหรอการปฏบต 2) การเปดโอกาสใหเสนอความเหน/ขอเสนอแนะตอการดาเนนงาน ซงเปดรบฟงความคดเหนหรอมมมองของประชาชนทมตอการดาเนนงาน/โครงการตางๆขององคกรปกครองสวนทองถน การมสวนรวมของประชาชนในรปแบบน ประชาชนมโอกาสในการเสนอแนะความเหนของตนเทานน อานาจตดสนใจขนสดทายยงคงอยในกระบวนการตดสนใจขององคกรปกครองสวนทองถนเปนหลก 3) การเปดโอกาสใหเขามบทบาทในการเมองการปกครองทองถนคอ เปนการ มอบอานาจการตดสนใจในการดาเนนกจการของชมชนใหอยกบประชาชนทเปนสมาชกชมชนนน หากแตการดาเนนงานตางๆ ตามมตของชมชนเปนหนาทรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถนทเขามาดาเนนการแทน 4) การใหประชาชนเขามามสวนรวมในกจการสาธารณะมากขน โดยเขาไปอยในขนตอนการลงมอปฏบตในกจการสาธารณะเพอใหเกดความมนใจในการดาเนนงานทเกดขนจะเปนไปอยางสอดคลองกบความตองการของชมชนอยางแทจรง รวมถงการตดตามผลการปฏบตงานตางๆ ขององคกรปกครองสวนทองถนดวย 5) การเปดโอกาสใหประชาชนเขามสวนรวมในกจการของชมชน โดยการใหชมชนเปนผขบเคลอนการแกไขปญหาหรอลงมอดาเนนการเอง โดยทองคกรปกครองสวนทองถนทาหนาทสนบสนนใหการดาเนนการเปนไปไดอยางตอเนองและราบรน อานาจการตดสนใจตงแตเรมตน เลอกวธการแกปญหา การบรหารทรพยากร การลงมอปฏบต เปนการดาเนนงานของภาคประชาชน ซงรปแบบนเปนการสงเสรมการปกครองตนเองของประชาชนอยางจรงจง อยางไรกตาม ไมอาจกลาวไดวารปแบบใดดทสด เพราะแตละรปแบบอาจมความเหมาะสมกบภารกจในบรบทของการปกครองทองถนทมเอกลกษณเฉพาะตางกนไปในแตละชมชน บรบทเหลานรวมถงวฒนธรรมการเมอง สภาพวถชวต วฒนธรรมชมชน สภาพเศรษฐกจของชมชน ระดบการศกษา และความตนตวของประชาชนในประเดนปญหานนๆ รวมทงวฒนธรรมการทางานขององคกรปกครองสวนทองถนเปนสาคญ แตสดทายแลวองคกรปกครองสวนทองถนจะตองผลกดนใหประชาชนมสวนรวมในกจกรรมของชมชนในฐานะผขบเคลอนการแกไขปญหาหรอลงมอดาเนนการเอง



สาหรบขอเสนอแนะในการสงเสรมการพฒนาสตรนน ควรทองคกรปกครองสวนทองถนตองมการสนบสนนใหผทมสวนเกยวของในประเดนปญหาตางๆ เขามสวนรวมรบฟงและแสดงความคดเหนอยางเปดกวางทสด เพอปองกนมใหเวทสาธารณะกลายเปนเวทผกขาดความคดในกลมประชาชนทมอานาจเหนอกลมอนๆ อนอาจสงผลใหแผนงาน/กจกรรม/โครงการตางๆ ไมสอดคลองกบความตองการของคนสวนใหญได และขณะเดยวกนการสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนตองทาไปพรอมกบการใหความรความเขาใจแกประชาชนอยางถองแทถงประโยชนและผลเสย หรอขอมลทางเลอกในการแกไขปญหาตางๆ อยางรอบดาน เพอเสรมสรางพลงใหประชาชนท เขารวมในกระบวนการตดสนใจในงานสงเสรมการพฒนาสตร สามารถตดสนใจไดอยางถกตองและรอบคอบ 5.1.2 เงอนไขความสาเรจของการมสวนรวม เงอนไขสาคญทจะสงผลตอความสาเรจของงานสงเสรมการพฒนาสตรของทองถนโดยการมสวนรวมของประชาชนนน สามารถสรปไดวาขนอยกบเงอนไขสาคญ 3 ประการคอ 1) คณะผบรหาร/ผนาในองคกรปกครองสวนทองถน ทงฝายบรหารและฝายประจาทตองมความตงใจและจรงใจในการดาเนนงาน โดยเฉพาะการเหนถงคณคาของสตรวามความสาคญตอสงคม ชมชน และมบทบาทตอการมสวนรวมในการพฒนาทองถน รวมทงผบรหารตองมความจรงจงตอการมสวนรวมของประชาชน ทจะกอใหเกดความไววางใจและสงผลตอการเขามามสวนรวมอยางเตมท 2) ทมผปฏบตงานในองคกรปกครองสวนทองถน ตองมความสามารถในการวเคราะหสถานการณ การกาหนดเปาหมาย การเลอกระดบ รปแบบการมสวนรวม การตดตอสอสารกบประชาชน และเปดโอกาสใหเจาหนาทในองคกรมสวนรวมในการบรหารองคกร เพอเสรมสรางความเขาใจและทศนคตทดตอการมสวนรวม 3) ประชาชน องคกรปกครองสวนทองถนตองทาใหเหนวาเรองทตองการใหประชาชนมสวนรวมเปนเรองทเกยวของและมความสาคญ สงผลกระทบตอประชาชน ดงนนจงตองเปดโอกาสใหประชาชนแสดงความคดเหนโดยอสระ จดกจกรรมการมสวนรวมทเหมาะสม และหลากหลายรปแบบ รวมทงการอานวยความสะดวกแกประชาชนทเขามสวนรวม

5.2 ความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถนในการประสานงานภาคเครอขาย เปนรปแบบการทางานในลกษณะการสรางความรวมมอประสานงานกนในแนวราบระหวางผทเกยวของดวยการระดมสรรพกาลง อนรวมถงคน สตปญญา ความสามารถ และทรพยากรในการทางาน เพอเอาชนะอปสรรคทเปนจดออนของระบบงานและเปนแนวทางทตรงกนกบแนวคดของการ



พฒนาปจจบนทใหยดพนทประสานภารกจ และทรพยากร (Area, Function, Participation) เปนกลยทธในการพฒนา ซงไดนามาใชในการทางานทมการประสานความรวมมอในหลายภาคสวน โดยการประสานงานในรปของเครอขายนนมลกษณะดงน 1) มองคประกอบทางความคดเก ยวกบองคกรเครอขายใกล เคยงกนดานความร ความสามารถ ความคาดหวงตอเครอขาย 2) การเชอมโยงระหวางองคกรเครอขายเปนไปในลกษณะแนวราบ แตละองคกรเปนอสระตอกน แตระดบความเปนอสระของแตละองคกรอาจไมเทากน 3) มการแบงงานกนทา เมอองคกรเขามามสวนรวมเปนเครอขายกน เพราะสวนหนงคาดหวงการพงพาแลกเปลยนความสามารถระหวางกน ดงนนหากองคกรใดไมสามารถแสดงความสามารถใหเปนประจกษกหลดจากเครอขายได ในทางตรงกนขามหากไดแสดงความสามารถอาจนาไปสการพงพงกนได 4) ความเขมแขงขององคกรทเปนเครอขายอาจนาไปสความเขมแขงโดยรวมของเครอขาย ดงนนการพฒนาแตละองคกรเครอขายจงเปนสงสาคญ 5) การบรหารจดการทางานในลกษณะแนวราบ จาเปนตองมความสมานฉนทโดยผานกระบวนการทางประชาธปไตยโดยตรง ซงหมายถงการตอรอง ตกลงกนระหวางองคกรเครอขายเกยวกบการบรหารจดการภายในเพอใหเครอขายสามารถบรรลวตถประสงคได 6) ความสาเรจขององคกรเครอขายตองอาศยระยะเวลาในการพฒนาความสมพนธ ความศรทธา และความไวเนอเชอใจ ตลอดจนสรางกรอบทางความคดเพอใหเกดการแลกเปลยนขอมลขาวสาร การแกปญหารวมกนอยางสรางสรรค รวมทงการดาเนนการรวมกนระหวางองคกรเครอขายอยางตอเนอง 5.2.2 เงอนไขความสาเรจของเครอขาย ปจจยทมผลตอความสาเรจของการทางานเปนเครอขาย ซงเปนเงอนไขประการหนงของการทางานสงเสรมการพฒนาสตร เพราะในการทางานดานสตรนนองคกรปกครองสวนทองถนตองมการสรางเครอขายการทางานในพนท โดยปจจยความสาเรจของเครอขายนนพจารณาไดจาก 1) ความเขาใจในวตถประสงค เปาหมาย บทบาทของการรวมมอกนทางานในลกษณะเครอขายวาเปนไปเพอบรรลสงใด ดงนนในการทางานเปนเครอขายการสงเสรมการพฒนาสตรน องคกรปกครองสวนทองถนในฐานะผประสานงานเครอขายตองมสวนในการประสานใหเกดความเขาใจทชดเจนตรงกน 2) ความเปนประชาธปไตย ทกคนในเครอขายมอสระทางความคด กอใหเกดความหลากหลาย ทมทงคลายคลงกนและแตกตางกนของความคด ดงนนการใหเกยรต การยอมรบความ



คดเหนของกนและกน จะเปนการเปดโอกาสใหเหนทางเลอกอนๆ และเกดปฏสมพนธทางความคด เขาใจในขอด ขอดอย ของแตละทางเลอก มการวเคราะหอยางเปนเหตเปนผล เพอใหไดขอสรปทเปนผลจากการหลอมรวมของทกความคดมาเปนทางเลอกทเหมาะสมทสดบนพนฐานการยอมรบของสมาชกโดยรวม 3) ความจรงใจ การทางานเปนเครอขายเนนการประสานงานในแนวราบ ไมมการบงคบสงการ ดงนนจงตองเขามาดวยความสมครใจ มความจรงใจในการทางานรวมกน โดยเหนประโยชนรวมกนคอ การสงเสรมการพฒนาสตรในทองถน 4) การจดการ เปนหนงในปจจยสาคญของความสาเรจขององคกร สาหรบการจดการเครอขายการสงเสรมการพฒนาสตรทมองคกรเขารวมทหลากหลาย การจดการจะมความสาคญยงขนไปอก โดยควรมความยดหยนในการจดการ โดยเฉพาะอยางยงในสภาวการณทเครอขายตองตดตอ ประสานงานกบกลมองคกรภายนอกอนๆ 5) การสอสาร คอ ตวกลางททาใหเครอขายสามารถเชอมโยงตดตอกนได การสอสารทมประสทธผลในเครอขายควรมลกษณะหลากหลายชองทาง เชอมโยงระหวางกนเองไดโดยอสระ คลองตว เพอเปดโอกาสใหมการแลกเปลยนขอมลขาวสารกนใหมากทสด 5.2.3 แนวทางการดาเนนการสรางเครอขาย การจดการสรางเครอขายองคกรฯ ในการดาเนนงานสงเสรมการพฒนาสตร เพอใหบรรลตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรนน องคกรปกครองทองถนสามารถดาเนนการสรางเครอขายไดในขนตอน ดงน 1) การวเคราะหสถานการณรวมกบองคกรทเปนเครอขาย โดยจดเจาหนาท ทมงาน และองคกรเครอขายเขามารวมกนวเคราะหสภาพปญหา ความตองการ ศกยภาพในพนทชมชนทองถน สถานการณ ทรพยากร เพอกาหนดเปาหมาย การสนบสนน การสงเสรมและความเปนไปไดในการปฏบต สาหรบการทางานสงเสรมการพฒนาสตรตามมาตรฐานงานฯ นน เปนการรเรมดาเนนการเพอสรางเสรมคณภาพชวตของสตรอยางจรงจง เพราะกจกรรมของสตรทดาเนนงานอยเปนการทางานในลกษณะใหกลมสตร กลมแมบาน มสวนรวมในการพฒนาชมชนทองถน แตไมไดเปนกจกรรมการดาเนนงานทสงเสรมการพฒนาสตรแตอยางใด ดงนนจงกลาวไดวาการดาเนนงานตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรนเปนการดาเนนงานเพอสงเสรมการพฒนาสตรทครอบคลมในทกดานทเกยวของกบคณภาพชวตของสตรทกชวงอายทงดานสขภาพอนามย การศกษาและเรยนรอยางเทาเทยมเสมอภาค การมอาชพและรายไดเพอสามารถยกฐานะทางเศรษฐกจโดยใหสตรเขารวมในการพฒนาอาชพของตนเองใหสามารถพงพาตนเอง



และจนเจอครอบครวไดดยงขน เปนตน ซงการดาเนนงานตามมาตรฐานงานฯ องคกรปกครองสวนทองถนควรทางานเปนภาคเครอขาย จงตองมการประชมทาความเขาใจกบองคกรภาคในเบองตนและเปดใหมการแลกเปลยนเพอสรางบรรยากาศของการทางานแบบเปนภาคเครอขาย 2) การวางแผนกาหนดแผนการแกไขปญหา การขยายผลและการสรางเครอขายการดาเนนการของกจกรรมการสงเสรมการพฒนาสตรในทองถน ซงตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรกาหนดใหการมแผนการสงเสรมการพฒนาสตรเปนตวชวดตวหนง ดงนนการจดทาแผนสงเสรมการพฒนาสตรใหเปนแผนแบบบรณาการ รวมพลงจากภาคเครอขายดานสตรในพนทและนอกพนททเกยวของจงเปนเรองสาคญทองคกรปกครองสวนทองถนตองเปนแกนหลกในการประสานงานใหภาคเครอขายมารวมกนจดทาแผนงาน โดยแผนสงเสรมการพฒนาสตรนจะเปนแผนยทธศาสตรของการพฒนาสตรในทองถน 3) สรางความร ความเขาใจ และความตระหนกรวมกนขององคกรภาคเครอขายตางๆ ถงทมาและหลกคดตามมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรวา เปนเพยงแนวทางการดาเนนงานเทานน มไดเปนกรอบทจากดแนวความคดตอการดาเนนงานแตอยางใด เพราะหากสามารถดาเนนการไดมากกวาหรอแตกตางจากกรอบมาตรฐานไปบาง เชน สามารถทาไดมากกวาทกาหนด กถอวาการสงเสรมการพฒนาของทองถนนนมความกาวหนาและพฒนา ทงนเพราะมาตรฐานการสงเสรมการพฒนาสตรนเปนเพยงแนวทางทเสนอวาดวยหลกการพฒนาคณภาพชวตใหครอบคลมในทกดาน ทงมตดานการมสวนรวม ความเสมอภาค การขจดการเลอกปฏบต การยกระดบสถานภาพของสตรใหมากขน บทบาทหญงชายทเทาเทยมกนในการมสวนรวมพฒนาชมชนทองถนนนเปนเรองสาคญ 4) การประชาสมพนธ สงเสรมและเผยแพรแนวทางการทางาน เพอสงเสรมการพฒนาสตรใหรบรรวมกน โดยอาจจดทาเปนปฏทนการดาเนนงานตลอดทงปวาจะมกจกรรมหรอโครงการใดบางทตองรวมกนทางาน ขณะเดยวกนในดานประชาชนในชมชนทองถน การเผยแพรเพอใหรบรถงการดาเนนงานจะมสวนชวยในการสรางความเขาใจตอการเขารวมกจกรรม ตลอดจนความรวมมอสนบสนน ขณะเดยวกนยงเปนการสรางความเขาใจตอความสาคญของการสงเสรมการพฒนาสตรของทองถนดวย


ภาคผนวก ก 73

ภาคผนวก ก

ระเบยบกระทรวงมหาดไทย วาดวยคณะกรรมการพฒนาสตร พ.ศ. 2538


74 ภาคผนวก ก

ระเบยบกระทรวงมหาดไทย

วาดวยคณะกรรมการพฒนาสตร พ.ศ. 2538

---------------------------

กรมการพฒนาชมชน ไดเรมดาเนนงานพฒนาสตรในชนบทตามภารกจทไดรบมอบหมาย มาตงแต พ.ศ. 2505 จนถงปจจบน โดยยดนโยบายใหสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเพอพฒนาคณภาพชวตสตรใหมความพรอมเกยวกบคณลกษณะสวนตว ชวตในครอบครว และการมสวนรวมในสงคม โดยกระตนใหสตรมความคดรเรม ใชเวลาวางใหเกดประโยชน มความกระตอรอรน มความเชอมนในตวเอง สามารถชวยตนเองและครอบครวได ตลอดจนมความรในการประกอบอาชพและมสวนรบผดชอบในการพฒนาทองถน โดยจดตงและพฒนาองคกรสตรในแตละระดบ เพอเปนแกนนาในการคด ตดสนใจ วางแผนแกไขปญหาชนบทและการพฒนาสตร ประกอบกบคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบและอนมตใหประกาศใชปฏญญาสตรไทยอยางเปนทางการ เมอวนท 4 มกราคม 2537 โดยใหหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน องคกรธรกจ สอมวลชน และประชาชนรวมมอกนในการพฒนาสตร เพอใหการดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ กระทรวงมหาดไทยจงไดออกระเบยบไวดงตอไปน

ขอ 1 ระเบยบนเรยกวา “ระเบยบกระทรวงมหาดไทยวาดวยคณะกรรมการพฒนาสตร พ.ศ. 2538” ขอ 2 ระเบยบนใหใชบงคบตงแตวนประกาศเปนตนไป

ขอ 3 ใหคณะกรรมการพฒนาสตรม 4 ระดบ คอ หมบาน ตาบล อาเภอ และจงหวด ประกอบดวย ผมตาแหนงทางการบรหารดงน ประธาน รองประธาน เลขานการ เหรญญก ประชาสมพนธ และตาแหนงอนตามความจาเปนและเหมาะสม

ขอ 4 คณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน เรยกชอโดยยอวา “กพสม.” ประกอบดวย สตรทไดรบการคดเลอกจากประชาชนในหมบานนน มจานวนอยางนอยเกาคนแตไมเกนสบหาคน โดยใหนายอาเภอหรอปลดอาเภอผเปนหวหนาประจากงอาเภอเปนผแตงตง มอานาจหนาท ดงตอไปน



(1) สารวจปญหาความตองการของสตรในหมบาน (2) เสนอปญหาและจดทาแผนงานโครงการพฒนาสตร (3) เสนอแผนงานโครงการแกคณะกรรมการหมบาน (กม.) เพอบรรจในแผนพฒนา

ตาบล (4) สนบสนนกจกรรมในการแกไขปญหาเรงดวนทเกยวของกบการพฒนาสตร เดก

และเยาวชน (5) ปฏบตงานโครงการรวมกบกลมสตรในหมบาน (6) จดทาทะเบยนครภณฑขององคกรสตรทรบผดชอบ (7) ตดตามผลและประชาสมพนธการดาเนนงาน (8) จดประชมคณะกรรมการพฒนาสตรหมบานอยางนอยเดอนละหนงครง

ขอ 5 คณะกรรมการพฒนาสตรตาบล เรยกชอโดยยอวา “กพสต.” ประกอบดวย ประธาน และกรรมการพฒนาสตรหมบาน หมบานละสองคน โดยใหนายอาเภอหรอปลดอาเภอ ผเปนหวหนาประจากงอาเภอเปนผแตงตง มอานาจหนาท ดงตอไปน

(1) รวบรวมปญหาและความตองการของสตรในตาบล (2) วเคราะหปญหา สาเหต แนวทางแกไข (3) จดทาแผนงาน โครงการ กจกรรมนอกเหนอจากทคณะกรรมการพฒนาสตร

หมบานเสนอ แลวนาเสนอสภาตาบลหรอองคการบรหารสวนตาบลเพอบรรจในแผนพฒนาตาบล 5 ป และแผนพฒนาตาบลประจาป

(4) ประสานงานกบสภาตาบลและองคการบรหารสวนตาบล หนวยงานภาครฐบาลและเอกชน เพอขอรบการสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ และวสดอปกรณ

(5) ปฏบตงานรวมกบกลม องคกรตางๆ ในการพฒนาสตร เดก และเยาวชน รวมทงกจกรรมพฒนาตางๆ ในตาบล

(6) ใหการสนบสนนการดาเนนงานของคณะกรรมการพฒนาสตรในตาบล (7) ตดตาม ประเมนผล การดาเนนงานและแกไขปญหาอปสรรค (8) จดทาทะเบยนขอมลเกยวกบสตร เดก และเยาวชนในตาบล (9) ประชาสมพนธเกยวกบการดาเนนงานพฒนาสตร เดก และเยาวชนในตาบล (10) ดาเนนงานอน ตามทสภาตาบล หรอองคการบรหารสวนตาบล และทางราชการ

มอบหมาย (11) จดประชมคณะกรรมการพฒนาสตรตาบล อยางนอยเดอนละหนงครง



ขอ 6 คณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ เรยกชอโดยยอวา “กพสอ.” ประกอบดวยประธาน และกรรมการพฒนาสตรตาบล ตาบลละสองคน และสตรททาประโยชนในดานการพฒนาสตรของอาเภออกจานวนหาถงสบคน โดยใหผวาราชการจงหวดเปนผแตงตง มอานาจหนาทดงตอไปน

(1) รวบรวมปญหาและความตองการของสตร เดก และเยาวชนในอาเภอ (2) วเคราะหปญหา สาเหต แนวทางแกไข และจดทาแผนงานโครงการเรงดวนหรอ

กจกรรมนอกเหนอจากทคณะกรรมการพฒนาสตรตาบลเสนอในแผนพฒนาตาบลเสนอคณะกรรมการพฒนาสตรจงหวด เพอขอรบการสนบสนน

(3) ประสานงานกบคณะกรรมการพฒนาอาเภอ (กพอ.) หนวยงานภาครฐบาลและเอกชน เพอขอรบการสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ และวสดอปกรณ

(4) ปฏบตงานรวมกบกลม องคกรตางๆ ในการพฒนาสตร เดก และเยาวชน รวมทงกจกรรมพฒนาตางๆ ในอาเภอ

(5) ใหการสนบสนนการดาเนนงานของคณะกรรมการพฒนาสตรตาบล และคณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน

(6) จดกจกรรมเนองในวนสาคญเกยวกบสตร เดก และเยาวชน เชน วนแมแหงชาต วนครอบครว วนสตรสากล วนเดกแหงชาต วนกตญ และวนสาคญอนๆ ของทางราชการ

(7) ตดตาม ประเมนผล การดาเนนงาน และแกไขปญหาอปสรรค (8) จดทาทะเบยนขอมลเกยวกบสตร เดก และเยาวชนในอาเภอ (9) ประชาสมพนธเกยวกบการดาเนนงานพฒนาสตร เดก และเยาวชนในอาเภอ (10) ดาเนนงานอนตามทคณะกรรมการพฒนาอาเภอ (กพอ.) และทางราชการ

มอบหมาย (11) จดประชมคณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ อยางนอยเดอนละหนงครง

ขอ 7 คณะกรรมการพฒนาสตรจงหวด เรยกชอโดยยอ “กพสจ.” ประกอบดวย ประธานและคณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ อาเภอละสองคน และสตรททาประโยชนในดานการพฒนาสตรของจงหวดจานวนหาถงยสบคน โดยผวาราชการจงหวดเปนผแตงตง มอานาจหนาทดงตอไปน

(1) กาหนดเปาหมายและแผนการดาเนนงานโดยประสานงานกบคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต (กสส.) ในการสนบสนนองคกรสตรในภมภาค



(2) รวบรวมปญหาและความตองการของสตร เดก และเยาวชนในจงหวด (3) วเคราะหปญหา สาเหต แนวทางแกไข และจดทาแผน โครงการเรงดวน และ

กจกรรมนอกเหนอจากทคณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอเสนอ (4) ประสานงานกบคณะกรรมการพฒนาจงหวด (กพจ.) หนวยงานภาครฐและ

ภาคเอกชน เพอขอรบการสนบสนนดานวชาการ งบประมาณ และวสดอปกรณ (5) ปฏบตงานรวมกบกลม องคกรตางๆ ในการพฒนาสตร เดก และเยาวชน รวมทง

กจกรรมพฒนาตางๆ ในจงหวด (6) ใหการสนบสนนการดา เนนงานของคณะกรรมการพฒนาสตรอ า เภอ

คณะกรรมการพฒนาสตรตาบล และคณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน (7) จดกจกรรมเนองในวนสาคญเกยวกบสตร เดก และเยาวชน เชน วนแมแหงชาต

วนครอบครว วนสตรสากล วนเดกแหงชาต วนกตญ และวนสาคญอนๆ ของ ทางราชการ

(8) ตดตามประเมนผลการดาเนนงานและแกไขปญหาอปสรรค (9) จดตงชมรมเพอสนบสนนการดาเนนงานพฒนาสตร เดก และเยาวชนในจงหวด (10) จดทาขอมลเกยวกบสตร เดก และเยาวชนในจงหวด (11) ประชาสมพนธเกยวกบการดาเนนงานพฒนาสตร เดก และเยาวชนในจงหวด (12) ดาเนนงานอนตามทคณะกรรมการพฒนาจงหวดและทางราชการมอบหมาย (13) จดประชมคณะกรรมการพฒนาสตรจงหวด อยางนอยเดอนละหนงครง

ขอ 8 ผทจะไดรบการคดเลอกและแตงตงเปนคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามดงตอไปน

(1) เปนสตรและมสญชาตไทย (2) มอายไมตากวาสบแปดปบรบรณ (3) มภมลาเนาหรอถนทอยเปนประจาในหมบานนนมาแลวไมนอยกวาสามเดอน (4) เปนผเลอมใสในการปกครองระบอบประชาธปไตย ตามรฐธรรมนญดวยความ

บรสทธใจ (5) มพนความรไมตากวาประถมศกษาตอนตน หรอทกระทรวงศกษาธการเทยบเทา

ไมตากวาประโยคประถมศกษาตอนตน



(6) เปนนกพรต หรอนกบวช (7) เปนผมรางกายทพพลภาพจนไมสามารถปฏบตหนาทได วกลจรต หรอจตฟนเฟอน

ไมสมประกอบ (8) เปนผประกอบสมมาอาชวะ ไมบกพรองในศลธรรมอนด

ขอ 9 คณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบมวาระอยในตาแหนงไดคราวละสป นบแตวนแตงตงเปนตนไป และอาจไดรบการคดเลอกใหปฏบตงานตอไปไดอก ขอ 10 การประชมคณะกรรมการแตละระดบ ตองมกรรมการมาประชมไมนอยกวากงหนงของกรรมการทงหมดทอยในตาแหนงจงจะเปนองคประชม มตของทประชม ใหถอเสยงขางมากกรรมการคนหนงมเสยงหนงเสยงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกหนงเสยงเปนเสยงชขาด ขอ 11 ใหนายอาเภอ หรอปลดอาเภอผเปนหวหนาประจากงอาเภอ หรอผวาราชการจงหวดแลวแตกรณ พจารณาใหบคคลทเปนคณะกรรมการพฒนาสตรทไดรบแตงตงพนจากตาแหนงกอนครบวาระดวยเหตใดเหตหนง ดงตอไปน

(1) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามอยางใดอยางหนงตามขอ 8 (2) ตาย (3) ลาออก (4) ไปจากหมบาน ตาบล อาเภอ หรอจงหวด ทตนประกอบอาชพอยเกนสามเดอน (5) คณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบแลวแตกรณ มมตไมนอยกวาสองในสาม

ของคณะกรรมการ มมตใหพนจากตาแหนง โดยเหนวามความประพฤตในทางทจะนามาซงความเสอมเสยแกหมบาน ตาบล อาเภอ หรอจงหวด

ขอ 12 ในกรณทบคคล ซงเปนคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ พนจากตาแหนงกอนครบวาระ และมวาระการปฏบตงานเหลออยไมนอยกวาหนงรอยแปดสบวน ใหดาเนนการคดเลอกขนใหมแทนบคคลเกาภายในหกสบวน นบแตวนทตาแหนงนนวางตามวธการทกาหนดไวในระเบยบน และใหผทไดรบการแตงตง อยในตาแหนงตามวาระของผซงตนมาดารงตาแหนงแทน

ขอ 13 คณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ อาจมทปรกษาไดตามความเหมาะสม โดยใหผมอานาจ มคาสงแตงตงไดตามขอ 4 ขอ 5 ขอ 6 และขอ 7



ขอ 14 ทปรกษาคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ มหนาทปรกษาดานวชาการ ระเบยบกฎหมาย และชวยเหลอสนบสนนการดาเนนงานของคณะกรรมการพฒนาสตร หรอตามทคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบรองขอ

ขอ 15 ใหเจาหนาทของกรมการพฒนาชมชน สงเสรมและสนบสนนใหสตรทมลกษณะเปนผนา มโอกาสเปนคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ โดยพจารณาจากสตรทมลกษณะเปนผนาทอยในหมบาน ตาบล อาเภอ จงหวด เปนคณะกรรมการพฒนาสตรในแตละระดบ

ขอ 16 โครงการตางๆ ทกรมการพฒนาชมชนสนบสนนตามระเบยบสานกนายกรฐมนตร วาดวยการบรหารการพฒนาชนบทและการกระจายความเจรญไปสภมภาค พ.ศ. 2535 ดาเนนงานในหมบานและตาบล ใหสานกงานพฒนาชมชนจงหวดและหรอสานกงานพฒนาชมชนอาเภอ รวมกบองคกรสตรเปนผดาเนนงานและรบผดชอบ

ขอ 17 ใหเจาหนาทของกรมการพฒนาชมชนจดฝกอบรม หรอประชมสมมนาคณะกรรมการพฒนาสตรหมบาน คณะกรรมการพฒนาสตรตาบล และคณะกรรมการพฒนาสตรอาเภอ และคณะกรรมการพฒนาสตรจงหวดทไดรบคดเลอกและแตงตง เพอใหเขาใจบทบาทหนาทของตน และสามารถนาไปปฏบตงานอยางมประสทธภาพ

ขอ 18 ใหกรมการพฒนาชมชน เผยแพรขาวสารเกยวกบการพฒนาองคกรสตรและการพฒนาสตร โดยประสานการดาเนนงานกบหนวยงานของรฐและองคกรเอกชนทเกยวของ ทงในสวนกลางและภมภาค ในการวางแผนและสงเสรมกจกรรมการพฒนาสตร

ขอ 19 ใหกรมการพฒนาชมชน กาหนดรปแบบเครองหมายสญลกษณขององคกรสตร และบตรประจาตวของคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ โดยนายอาเภอหรอปลดอาเภอผเปนหวหนาประจากงอาเภอ หรอผซงนายอาเภอมอบหมาย และผวาราชการจงหวดหรอผซงผวาราชการจงหวดมอบหมายเปนผลงนามในบตรประจาตวของคณะกรรมการพฒนาสตรในแตละระดบ

ขอ 20 ใหคณะกรรมการพฒนาสตรแตละระดบ รายงานผลการปฏบตงานใหอาเภอ จงหวด และกระทรวงมหาดไทยทราบ ภายในเดอนมกราคม พฤษภาคม และกนยายน ของทกป การรายงานผลการปฏบตงานใหเปนไปตามแบบทกรมการพฒนาชมชนกาหนด



ขอ 21 ใหอธบดกรมการพฒนาชมชน รกษาการตามระเบยบนและใหมอานาจตความวนจฉยปญหาทเกดขนจากการปฏบตตามระเบยบน คาวนจฉยของอธบดกรมการพฒนาชมชนใหเปนทสด

ประกาศ ณ วนท 29 กนยายน พ.ศ. 2538

อารย วงศอารยะ (นายอารย วงศอารยะ) ปลดกระทรวงมหาดไทย


ภาคผนวก ข 81

ภาคผนวก ข

แนวคด หลกการ และทฤษฎเกยวกบการสรางและพฒนาตวชวด


82 ภาคผนวก ข

1. การพฒนาตวชวดการพฒนาคนของสหประชาชาต จากการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals) ซงเกดขนจากการประชมสดยอดของสหประชาชาตทจดขน ณ. สานกงานใหญ กรงนวยอรก สหรฐอเมรกา เมอเดอนกนยายน 2543 โดยมผนาประเทศ สมาชกตางๆ ของ UN เขารวมจานวน 189 ประเทศ การประชมครงสาคญนเปดใหผนาแตละประเทศรวมกนทบทวน และแลกเปลยนประสบการณเกยวกบการพฒนาประเทศของตน นบแตอดตทผานมา รวมท งประเดนปญหาตางๆ กอนจะรบรองคาประกาศแหงสหสวรรษ (MILLENNIUM DECLARATION) เพอเรมตนสสหสวรรษใหมโดยรวมกนกาหนดแนวทาง เปาหมาย ในอนาคต ทจะลดชองวางจากผลพวงของการพฒนาและมงมนสงเสรมการพฒนาคนภายในป พ.ศ. 2543 - 2558 เปาหมายการพฒนาแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals – MDG) ประกอบดวยเปาหมายหลก 8 ขอ คอ

1) ขจดความยากจนและหวโหย 2) ใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบประถมศกษา 3) สงเสรมความเทาเทยมกนทางเพศ 4) ลดอตราการตายของเดก 5) พฒนาสขภาพสตรมครรภ 6) ตอสกบโรคเอดส มาลาเรยและโรคสาคญอนๆ 7) รกษาและจดการสงแวดลอมอยางยงยน 8) สงเสรมการเปนหนสวนเพอการพฒนาในประชาคมโลก

โดยทเปาหมายในขอ 1-7 จะใชตดตามสถานการณในชวต ความเปนอยทางดานพนฐานความจาเปนทสาคญของมนษยทกคนในทกๆ สงคม สวนเปาหมายขอท 8 ใชตดตามความกาวหนาในการตดตอ แลกเปลยน และความรวมมอระหวางประเทศตางๆ โดยเฉพาะในกลมประเทศทพฒนาแลวและกาลงพฒนาเพอสงเสรมใหประเทศตางๆ ทวโลกบรรลเปาหมายหลกขอท 1 - 7

สาหรบประเทศไทยไดมอบหมายใหสานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต เปนผประสานงานหลกในการจดทารายงาน MDG. โดยระดมทกภาคสวนสงคมในการรวมกาหนดเปาหมาย ตวชวด ขอมล ยทธศาสตรการพฒนา ฯลฯ ภายใตกรอบการพจารณาทงในระดบประเทศ พนท และกลมประชากร เพอใหเปนรายงานทสามารถใชตดตามความกาวหนาและสถานการณการพฒนาประเทศ ทงชจดแขง จดออน จดเนน ยทธศาสตรในการแกปญหาการขบเคลอนใน



การพฒนาคณภาพชวตใหมความรดหนาและนาไปสการลดชองวางเพอใหเกดความเทาเทยมกนในสงคม ประเทศไทยไดมการจดรายงานผลการพฒนาตามเปาหมายแหงสหสวรรษของประเทศไทยเสรจในป พ.ศ. 2547 และประเทศสมาชกตองนาเสนอรายงานความกาวหนาทกๆ 5 ป อยางไรกตาม ประเทศไทยมแนวโนมบรรลเปาหมาย MDG จงมแนวคดตงเปาหมายทเรยกวา MDG Plus เพอใหสอดคลองกบบรบทของการพฒนาประเทศและแสดงความตองการทจะพฒนาคณภาพชวตความเปนอยของประชาชน โดยเฉพาะผทยากลาบาก และเพอใหบรรลเปาหมายไดมการพจารณาเรงใหความสาคญในการแกไขปญหาพนฐานตางๆ ไดแก

1) กระจายประโยชนจากการพฒนาเพอลดความไมเทาเทยมกนของประชากรบางกลมในบางพนท

2) สภาพแวดลอมทเออตอการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ 3) ยกระดบคณภาพการบรการทางสงคม 4) สนบสนนการกระจายอานาจสทองถนเพอสรางการมสวนรวมและพฒนาสมรรถนะ

องคกรปกครองสวนทองถน โดย MDG จะสาเรจบรรลตามเปาหมายทกาหนดไว และจะยงยนเพยงใดนน ขนอยกบการดาเนนงานในระดบพนท โดยเฉพาะอยางยงการถายโอนภารกจการพฒนาคนไปยงหนวยงานระดบจงหวดและทองถน รวมถงการทประชาชนในพนทยอมรบ เหนประโยชน และมสวนรวมในกระบวนการพฒนา

5) เชอมโยงขอมลกบการวเคราะหและการตดสนใจเชงนโยบาย

ทงนในแตละเปาหมายหลก ไดมเกณฑดชนบงช ดงน



เปาหมายหลก เปาหมายยอย ตวชวด 1. ขจดความยากจน

และหวโหย 1.1 ลดสดสวนประชากร

ยากจนลงครงหนงในชวงป 2543 – 2558

- ลดความยากจนไมเกนรอยละ 4 ในป 2552 - มรายงานการตดตามสถานการณความ

ยากจนในภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต

- อตราผทอยพนทหางไกล กลมผทเขาถงไดยาก เชน คนชรา คนพการ เดกเรรอนผปวยเอดส และผอพยพ ไดรบประโยชน จากการพฒนาและแผนงานโครงการแกไขปญหาความยากจน

- เพมประสทธภาพประสทธผลของแผนงาน โครงการทเกยวของกบการกระจายรายได การกระจายอานาจความรบผดชอบในการใหบรการทางสงคมขององคกรทองถนและองคกรพฒนาเอกชน

1.2 ลดสดสวนประชากรทหวโหยลงครงหนงในชวงป 2543 – 2558

- ลดภาวะทพโภชนาการในเดกชาวเขาบนพนทสง

2. ใหเดกทกคนไดรบการศกษาระดบประถมศกษา

2.1 ใหเดกทกคนทงหญงและชายสาเรจการศกษาระดบประถมศกษาภายในป 2558

- เดกทกคนสาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตนภายในป 2546 และระดบมธยมปลายภายในป 2558

- อตรานกเรยนตอประชากรวยเรยนเพมขน - อตราคงอยของนกเรยนเพมขน - คะแนนการทดสอบของนกเรยนทกระดบ

อยในเกณฑด



เปาหมายหลก เปาหมายยอย ตวชวด 3. สงเสรมความ

เทาเทยมกนทางเพศและสงเสรมบทบาทสตร

3.1 ขจดความไมเทาเทยมทางเพศในการศกษาระดบประถมศกษาและมธยมศกษาภายในป 2548 และในทกระดบการศกษาภายในป 2558

- เดกหญงและเดกชายไทยมโอกาสในการ ศกษาเทาเทยมกนในทกระดบ

- เพมสดสวนผหญงในการมสวนรวมทางการเมอง เชน ในรฐสภา อบต.และตาแหนงผบรหารระดบสงเปน 2 เทาในชวงป 2545 – 2549

- เพมโอกาสทางการศกษาระดบอดมศกษาในสาขาวชาทมผหญงในสดสวนทตา

- เพมการอานออกเขยนไดของสตรอาย 40 ปขนไป

- เพมโอกาสใหผหญงมความเทาเทยมดานความกาวหนา รายไดในการทางาน

4. ลดอตราการตายของเดก

4.1 ลดอตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ลง 2 ใน 3 ชวงป 2543 – 2558

- ลดอตราการตายของทารกใหเหลอ 15 ตอการเกดมชพ 100,000 ภายในป 2549 ลดอตราการตายของเดกอายตากวา 5 ป ในพนทสงภาคเหนอ และ 3 จงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวงป 2548 – 2558

5. พฒนาสขภาพของ สตรมครรภ

5.1 ลดอตราการตายของมารดาลง 3 ใน 4 ชวงป 2543 – 2558

- ลดอตราการตายของมารดาในเขตพนทสงภาคเหนอบางแหง และ 3 จงหวดชายแดนภาคใตลงครงหนงในชวง ป 2548 – 2558



เปาหมายหลก เปาหมายยอย ตวชวด 6. ตอสกบโรคเอดส

มาลาเรย และโรค สาคญอนๆ

6.1 ชะลอและลดการแพรระบาดของโรคเอดสภายในป 2558

6.2 ปองกนและลดการเกด

โรคมาลาเรย วณโรค และโรคสาคญอนๆ ภายในป 2558

- ลดอตราการตดเชอ HIV ในกลมประชากรวยเจรญพนธใหเหลอรอยละ 1 ภายในป 2549 และจะตดตามการตดเชอในประชากรกลมเสยงสาคญ

- ลดอตราการเกดโรคมาเลเรยใน 30 จงหวดชายแดนใหเหลอ 1.4 ตอ ประชากร 1,000 คนในป 2549

7. รกษาและจดการสงแวดลอม อยางยงยน

7.1 กาหนดนโยบายและแผนพฒนาประเทศให สอดคลองกบแนวทาง การพฒนาทยงยน ลดการสญเสยทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม

- เพมสดสวนการนาขยะมลฝอยมาใชประโยชนเปนรอยละ 30 ภายในป 2549

- เพมสดสวนพลงงานหมนเวยนใหเปน รอยละ 8 ของพลงงานเชงพาณชยขนตนภายในป 2554

- มระบบการตดตามสถานการณปาชายเลน และคณภาพนาซงเปนทรพยากรธรรมชาตของประเทศ

2. ตวชวดความมนคงของมนษย (Human Security) ความมนคงของมนษยมความสาคญในฐานะเปนอกดชนหนง เพอวดทศทางและผลการพฒนานอกเหนอจากผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ (Gross Domestic Product : GDP) ทใชกนแพรหลายมานาน ความมนคงของมนษย มจดเนนเพอความมนคงในระดบปจเจกชนและชมชน เปนความมนคงทมคานยมดานความปลอดภยของบคคล ชวต และเสรภาพสวนบคคล ความเสมอภาคของบคคลในการเขาถงโอกาสทางสงคม ความสามารถในการพงพาตนเองได



การจะสรางความมนคงมนษยไดตองอาศยการพฒนาและการปกครองแบบธรรมาภบาลเปนสาคญ อาศยการจงใจ การรวมมอระหวางรฐและภาคสวนตางๆ ในประเทศ การสรางปทสถานและสถาบนทเปนประชาธปไตย เปดใหมสวนรวม และความตระหนกของภาครฐในการจดการใหเกดความมนคงมนษย ไมใชเนนการเตบโตทางเศรษฐกจ หรอการเมองการปกครองมากจนเกนไป

ดชนชวดคณภาพชวตหรอความมนคงของมนษย ทมองคประกอบ 7 ขอดวยกน ไดแก 1) สขภาพ 2) ระดบการศกษา 3) การทางาน 4) สงแวดลอมทางกายภาพ 5) สภาพครอบครว ความเปนอย 6) สภาพความเปนอยในชมชน 7) วฒนธรรม จตวญญาณ/ความเชอ งานอดเรก / สนทนาการ

สาหรบตวชวดของโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme : UNDP) ประกอบดวยความมนคงใน 7 ดานดวยกน คอ

1) ความมงคงทางเศรษฐกจ 2) ความมนคงทางอาหาร 3) ความมนคงทางสขภาพ 4) ความมนคงทางสงแวดลอม 5) ความมนคงของบคคล 6) ความมนคงของชมชน 7) ความมนคงทางการเมอง

อยางไรกตาม สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช. หรอสภาพฒน) พฒนาเครองมอชวดสภาวะสงคม และการพฒนาอยางยงยนอยางเอาจรงเอาจง และเปนทยอมรบของสาธารณะ ความพยายามดงกลาวอาจนบวาเปนการสรางเครองมอชวดความมนคงมนษย โดยการสรางฐานระบบฐานขอมลดานสงคมและคณภาพชวตของ สศช. ซงใชชวดความมนคงมนษยได ม 9 ฐานไดแก

1) ฐานขอมลประชากร 2) ฐานขอมลแรงงานและการมงานทา



3) ฐานขอมลสวสดการแรงงาน 4) ฐานขอมลสวสดการสงคมและสงคมสงเคราะห 5) ฐานขอมลความปลอดภยในชวตและทรพยสน 6) ฐานขอมลการศกษา 7) ฐานขอมลสาธารณสข 8) ฐานขอมลตวชวดภาวะสงคม (ในรายงานภาวะสงคมรายไตรมาส) 9) ฐานขอมลงบประมาณรายจาย

นอกจากน ยงมระบบฐานขอมลความยากจน ซงม 7 ฐาน ไดแก 1) ฐานขอมลเอกสารความยากจน 2) ฐานขอมลความยากจนของจงหวด 3) ฐานขอมลพนทเปาหมายความยากจน เชนทหมบานยากจน 4) ฐานขอมลความยากจนเมอง 5) ฐานขอมลกองทนทเกยวของกบการแกไขปญหาความยากจน 6) ฐานขอมลทาเนยบภาคการพฒนา/องคกรพฒนาเอกชน 7) ฐานขอมลแผนชมชนและชมชนทเปนแหลงเรยนร

สวนดชนชวดการพฒนาทยงยนของไทย ใน 3 มต คอ มตทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม โดยมตวชวดทมงไปสเปาประสงค 4 ประการ ไดแก

1) คณภาพ 2) เสถยรภาพและการปรบตว 3) การกระจายการพฒนาอยางเปนธรรม และ 4) ระบบการบรหารจดการทด มรายละเอยดทนาสนใจ ดงน

มต องคประกอบยอย ตวชวด มตทางเศรษฐกจ 1. พฒนาอยางมคณภาพ

1) ประสทธภาพการผลตโดยรวม 2) การใชพลงงานตอผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ 3) การใชพลงงานหมนเวยน 4) การนาขยะของเสยกลบมาใชใหม



มต องคประกอบยอย ตวชวด 2. การพฒนาอยางมเสถยรภาพ 1) อตราการวางงานรวม

2) สดสวนหนสนสาธารณะตอผลตภณฑ มวลรวมภายในประเทศ

3) ดลบญชเดนสะพดตอผลตภณฑมวลรวมภายในประเทศ

3. การกระจายความมงคง 1) สมประสทธการกระจายรายได 2) สดสวนคนยากจนตอรายได

มตทางสงคม 1. การพฒนาศกยภาพและการปรบตวบนสงคมฐานความร

1) จานวนปเฉลยทไดรบการศกษา 2) ผลคะแนนทดสอบ 4 วชาหลก 3) ดชนการมสวนรวมดชนการรบร

เรองคอรรปชน 2. การพฒนาคณภาพชวตและ

ความมนคงในการดารงชวต 3. การสรางคานยม ภมปญญา

และวฒนธรรมไทยใหมภมคมกนของสงคมการสรางความเสมอภาคและการมสวนรวม

1) อายขยเฉลยเมอแรกเกด 2) สขภาพประชากร 3) สดสวนคดอาชญากรรม และยาเสพตด

ตอประชากร

มตสงแวดลอม 1. การสงวนรกษา

1) สดสวนพนทปาตอพนทประเทศ 2) สดสวนของพนทปาชายเลนตอพนท

เปาหมาย 3) ปรมาณสตวนาเศรษฐกจทจบไดในระยะ

3 กม. นอกชายฝงทะเลไทยตอชวโมง 4) การใชนาใตดนตอปรมาณทสามารถ

ใชงานได



มต องคประกอบยอย ตวชวด 2. การมคณภาพสงแวดลอมทด 1) สดสวนของแหลงนาทมคณภาพ

อยางตา อยในเกณฑพอใชไดตอ แหลงนาทงหมด

2) คณภาพอากาศในเมองหลกทเกน คามาตรฐาน

3) ปรมาณของเสยอนตรายทไดรบการบาบดอยางถกตอง

อยางไรกตาม ตอมาไดมการนาเสนอแนวคดวาดวยความสขมวลรวมประชาชาต ซงม

องคประกอบ 8 ประการไดแก 1) ความมนคงในชวต ตวชวดความสข ไดแก ทดนทากน ทอยอาศยมนคง อาหารพอเพยง 2) สขภาพกายใจ ตวชวด ไดแก สขภาพกาย สขภาพจต 3) ครอบครวทด ตวชวด ไดแก การอยพรอมหนาครอบครวและมงานทา ความรกและความ

เขาใจ ไมทะเลาะรษยาระหวางกน 4) ชมชนเขมแขง ตวชวด ไดแก การเรยนรแบบกลม ผนาแบบไมเปนทางการ การพฒนา

การทากจกรรมกลม 5) สงแวดลอมทางชวตทด ตวชวด ไดแก ดนทอดม นาและสตวทบรบรณ สงแวดลอม

ปราศจากมลพษหรอสารเคม มถนนประปาและไฟฟาใช 6) เสรภาพ ตวชวด ไดแก เสรภาพในการกระทาสงใดทไมกระทบทางลบตอผอน ปลอดหน 7) ความพอใจในตนเอง ตวชวด ไดแก ครอบครวทเปนสข การงานทสาเรจ 8) การเขาถงธรรมะ ตวชวด ไดแก ชวตทสงบ มความพอใจตนเอง ทาบญหรอชวยเหลอ

ผอน จากการพฒนาตวชวดภายใตแนวคดการพฒนาแหงสหสวรรษ และแนวคดวาดวยความมนคง

มนษย และความพยายามในการพฒนาตวชวดทางดานอนๆ ทนอกเหนอจากตวชวดดานเศรษฐกจ และประเดนเรองตวชวดทางสงคมและตวชวดดานความสขเปนเรองสาคญทเกยวกบความเปนมนษยมากกวา ขณะทประเดนเรองการพฒนากลมเปาหมายตางๆ ใหมความสขทงกายและจต กเปนแนวคดการพฒนาทกลาวถงในปจจบน เพอใหสามารถพฒนาทตวมนษยไดอยางแทจรง


ภาคผนวก ค 91

ภาคผนวก ค

แผนพฒนาสตรกรงเทพมหานคร ในแผนพฒนากรงเทพมหานคร ฉบบท 6

(พ.ศ. 2545 - 2549)


92 ภาคผนวก ค

แผนพฒนาสตรกรงเทพมหานครในแผนพฒนากรงเทพมหานคร ฉบบท 6 (พ.ศ. 2545 - 2549) กรงเทพมหานคร เปนราชการบรหารสวนทองถนตามกฎหมายวาดวยระเบยบบรหารราชการแผนดน เปนองคการบรหารราชการซงประกอบดวย สภากรงเทพมหานครกบผวาราชการกรงเทพมหานครทมาจากการเลอกตงของประชาชนโดยใหบรการในทกดานทงสขภาพอนามย ความเปนอย ความปลอดภยและสงบสขของประชากรทอาศยอยในพนทกรงเทพมหานครและผทเขามาใชบรการประมาณ 10 ลานคน ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 31 กรกฎาคม พ.ศ. 2544 กาหนดใหทกกระทรวง ทบวง กรม มรองปลดกระทรวง 1 คน หรอรองอธบด 1 คน ทาหนาทบรหารดานการเสรมสรางบทบาทหญงชาย (Chief Gender Equality Officer - CGEO) ในหนวยงานรวมทงมอบหมายหนวยงานระดบกอง ทาหนาทศนยประสานงานดานความเสมอภาคระหวางหญงชาย (Gender Focal Point) และจดทาแผนแมบทดานการสงเสรมความเสมอภาคระหวางหญงชายในแผนงาน/โครงการของหนวยงาน ซงจะเปนกลไกทเออตอการประสานงานการแปลงแผนพฒนาสตรฯไปสการปฏบต และการตดตามผลในระดบกระทรวง ทบวง กรม กรงเทพมหานครไดปฏบตตามมตคณะรฐมนตร โดยแตงตงนางณฐนนท ทวสน รองปลดกรงเทพมหานคร เปนผอานวยการศนยอานวยการดานเดก สตร ผสงอาย และผดอยโอกาสของกรงเทพมหานคร ซงมหนาท 1) ประชาสมพนธใหประชาชนและหนวยงานทเกยวของของกรงเทพมหานครและ หนวยงานภายนอกไดตระหนก และรบรถงการดาเนนการดานเดกสตรผสงอายและผดอยโอกาสและรวมประสานการดาเนนการรวมกนเพอปองกนในการละเมดสทธเดก สตร และมนษยธรรม โดยเนนกระบวนการปองกนปกปองคมครองแกไขบาบดฟนฟ 2) ประสานงานกบหนวยราชการอน องคกรของรฐ และองคกรเอกชน ในการดาเนนการรวมกน พรอมดาเนนการตามนโยบายผบรหารกรงเทพมหานคร 3) รบฟงขอเสนอแนะและขอรองเรยนความเดอดรอนใหคาปรกษาแนะนาเกยวกบการชวยเหลอและการพฒนาเดก สตร ผสงอาย และผดอยโอกาสทกกลม เพอใหเกดการทางานทครบวงจร และมเครอขายในการประสานงานทกดาน 4) จดทาโครงการและกจกรรมเพอใหกระบวนการชวยเหลอ การแกไข การพฒนา ปกปอง และการคมครองเปนไปในทศทางเดยวกน พรอมระดมทรพยากรทจาเปนมาใหการสนบสนนในกจกรรมตางๆ


ภาคผนวก ค 93

1. การแปลงแผนไปสการปฏบต การแปลงแผนฯไปสการปฏบต กรงเทพมหานครจะดาเนนการหลงจากการประชมชแจงแผนพฒนาสตรฯ ของสานกงานคณะกรรมการสงเสรมและประสานงานสตรแหงชาต (กสส.) ไดสรปเสรจสนลงและแจงใหกรงเทพมหานครดาเนนการ ซงการจดทาแผนปฏบตการดานสตรของกรงเทพมหานคร จะอยภายใตความรบผดชอบของนางณฐนน ทวสน รองปลดกรงเทพมหานครในฐานะผอานวยการศนย ดวยการบรณาการโครงการ/กจกรรมในแผนพฒนากรงเทพมหานคร ฉบบท 6 (พ.ศ.2545-2549) และในแผนพฒนากรงเทพมหานคร ฉบบท 6 (พ.ศ.2545-2549) นน ไดสนบสนน การเสรมสรางศกยภาพใหกบขาราชการหญงของกรงเทพมหานครมบทบาทใกลเคยงกบผชายใน ทกสวนงาน เชน เพมโอกาสใหขาราชการหญงเขาไปมบทบาทเพมขน เชน งานดานอบตภยดบเพลง ซงกอนหนานมการขดวงจากดใหขาราชการชายจดการดแลเทานน และจดตงศนยอานวยการดานเดก สตร ผสงอาย และผดอยโอกาสของกรงเทพมหานครใหเปนศนยกลางในการประสานสนบสนน การดาเนนงานของหนวยงานทงในและนอกสงกดกรงเทพมหานคร เชน การจดตงศนยพทกษสทธเดก สรางระบบเฝาระวงปญหาและชวยเหลอผถกกระทารนแรงในชมชน (โครงการนารอง) พฒนาระบบสารสนเทศและเครอขายการทางาน สาหรบการดาเนนงานในระดบชมชน มการสนบสนนการมสวนรวมของสตรและพฒนาบทบาทศกยภาพสตรใหมสวนรวมไดอยางเตมท อตราการเจบปวยและเสยชวตของสตรจากโรคตดตอและไมตดตอทเปนสาเหตสาคญของการเสยชวต เชน โรคเอดส เปนตน

2. เปาหมายแผนปฏบตการดานสตรของกรงเทพมหานคร 1. ขจดการเลอกปฏบตตอสตรในทกรปแบบ ขจดความรนแรงในครอบครว 2. สรางระบบเฝาระวงปญหาและชวยเหลอผถกกระทารนแรงในชมชน 3. ลดอตราการเจบปวยและเสยชวตของสตรจากโรคทเปนสาเหตสาคญ 4. เพมการมสวนรวมของสตรในระดบตดสนใจและจดสรรทรพยากร 5. สรางองคกรการเรยนรในทกชมชน 6. ลดอตราการไมรหนงสอของสตร 7. มระบบเครอขายคนทางานและสารสนเทศเพอเชอมโยงระหวางหนวยงานทเปน

แหลงขอมลมตหญงชาย 8. ประเมนผลตามขอมลตวบงชสถานภาพสตรตามมาตรฐานของสหประชาชาต


94 ภาคผนวก ง

ภาคผนวก ง

มาตรฐานการจดบรการสวสดการสงคม และการสงคมสงเคราะหขนพนฐานแกกลมเปาหมาย (สตร)

ตามอานาจหนาทของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย


ภาคผนวก ง 95

สภาพปญหาและความตองการ บรการในรปแบบสถาบนรฐ บรการในครอบครวและชมชน

1. การชวยเหลอดานทพกอาศยและการอปการะดแล - สตรทไมมทอยอาศยและ

ตองการการดแล 2. การชวยเหลอทางเศรษฐกจ 3. การคมครองสวสดภาพ

- สตรกระทาผดตาม พ.ร.บ. ปองกนและปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. 2539

4. การสงเสรมและพฒนา

- สตรทตองการฝกอาชพและ มงานทา

1. การรบคนไรทพงเขา สถานสงเคราะห

- 1. การเขารบการคมครองใน

สถานแรกรบ 2. การเขารบการคมครองใน

สถานคมครองและพฒนาอาชพ

1. การเขารบการฝกอาชพใน

ศนยสงเคราะหและฝกอาชพ

- -

1. การคมครองสวสดภาพแก

หญงและเดกทตกเปนเหยอการคามนษย

1. การฝกอาชพตามโครงการ

สรางชวตใหมใหสตรชนบท

1. การรบคนไรทพงเขาสถานสงเคราะห 1.1 วตถประสงค ใหการสงเคราะห คมครอง และพฒนาคนไรทพงทงหญง และชายในสถานสงเคราะหตามความเหมาะสม 1.2 คณสมบตของผใชบรการ คนเรรอน ขอทาน ไรทพง ไมมผอปการะและไมมทอยอาศยทงหญงและชาย 1.3 สถานทใหบรการ

1) สถานแรกรบคนไรทพง 2 แหง 2) สถานสงเคราะหคนไรทพง 9 แหง



1.4 เอกสาร/หลกฐาน ประกอบการขอรบบรการ บตรประจาตวประชาชนและทะเบยนบานพรอมสาเนา (ถาม) 1.5 ขนตอนการจดบรการและระยะเวลา

1) กรณเรงดวน (1 – 2 วนทาการ) (1) รบเรอง / สอบขอเทจจรงเบองตน (2) ตรวจสอบประวต / ทรพยสนและสงเขาสถานแรกรบ

2) กรณทวไป ( 12 วนทาการ) (1) รบเรอง / ตรวจสอบหลกฐาน (2) เยยมบาน / ประสานหนวยงานองคกรทเกยวของ (3) แจงหนวยงานทราบ (4) รบเขาสถานสงเคราะห 1.6 สทธประโยชน 1) ระหวางรบการสงเคราะหมการจดสวสดการตางๆ ใหตามความเหมาะสม ดงน

- บรการดานปจจย 4 - บรการดานการรกษาพยาบาลและอนามย - บรการดานสงคมสงเคราะห และจตวทยา - บรการดานนนทนาการ/ศาสนา/คณธรรมและจรยธรรม - บรการดานการฝกอาชพ และจดหางาน - การบาบดฟนฟสภาพรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม

2) สงกลบภมลาเนาเดม 3) การใหความชวยเหลอตามความเหมาะสมและสภาพปญหาของผรบบรการแตละราย

2. การเขารบการคมครองในสถานแรกรบ 2.1 วตถประสงค เพอรบผรบการคมครองและพฒนาอาชพไวเปนการชวคราว เพอพจารณาวธการคมครองและพฒนาอาชพใหเหมาะสมสาหรบแตละบคคล



2.2 คณสมบตของผใชบรการ 1) หญงและเดกทอายไมเกน 18 ป ทตองเขารบการคมครอง ตาม พ.ร.บ. ปองกน และ

ปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. 2539 หรอหญงและเดกทมอายเกน 18 ป ทสมครใจเขารบการคมครอง

2) หญงและเดกทประสบปญหาทางสงคมทกประเภท 3) หญงและเดกทงชาวไทยและชาวตางประเทศทตกเปนเหยอการคามนษย 2.3 สถานทใหบรการ 1) สถานแรกรบ / สถานคมครองและพฒนาอาชพ 4 แหง 2.4 เอกสาร / หลกฐานประกอบการขอรบบรการ 1) หนงสอสงตว (ถาม) 2) บตรประจาตวประชาชนและทะเบยนบานพรอมสาเนา (ถาม) 2.5 ขนตอนการจดบรการและระยะเวลา (180 วนทาการ) 1) รบเรอง / ตรวจสอบเอกสารและสอบประวต 2) รบตว และใหการคมครองในสถานแรกรบ 2.6 สทธประโยชน 1) ระหวางรบการสงเคราะหมการจดสวสดการตาง ๆ ใหตามความเหมาะสม ดงน

- บรการดานปจจย 4 - บรการดานการรกษาพยาบาลและอนามย - บรการดานสงคมสงเคราะหและจตวทยา - บรการดานนนทนาการ /ศาสนา / คณธรรม และจรยธรรม - บรการแนะแนวพฒนาความคด บคลกภาพ การศกษา และอาชพ - บรการปรบสภาพและฟนฟทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม

2) สงกลบภมลาเนาเดม 3) การใหความชวยเหลอตามความเหมาะสมและสภาพปญหาของผรบบรการแตละราย

3. การเขารบการคมครองในสถานคมครองและพฒนาอาชพ 3.1 วตถประสงค ใหการคมครองสวสดภาพ และบาบดฟนฟสภาพรางกายและจตใจพฒนาคณภาพชวต พฒนาอาชพเพอใหกลมเปาหมายสามารถคนสครอบครว และสงคมได



3.2 คณสมบตของผใชบรการ 1) หญงและเดกทอายไมเกน 18 ป ทตองเขารบการคมครองตาม พ.ร.บ. ปองกนและ

ปราบปรามการคาประเวณ พ.ศ. 2539 หรอหญงและเดกทมอายเกน 18 ป ทสมครใจเขารบการคมครอง

2) หญงและเดกทประสบปญหาทางสงคมทกประเภท 3) หญงและเดกทงชาวไทยและชาวตางประเทศทตกเปนเหยอการคามนษย 3.3 สถานทใหบรการ 1) สถานแรกรบ / สถานคมครองและพฒนาอาชพ 4 แหง 3.4 เอกสาร / หลกฐานประกอบการขอรบบรการ 1) บตรประจาตวประชาชนและทะเบยนบานพรอมสาเนา 2) ประวตผเขารบการคมครอง 3.5 ขนตอนการจดบรการและระยะเวลา (730 วนทาการ) 1) รบเรอง / ตรวจสอบเอกสารและสอบประวต 2) รบตวและใหการคมครองและพฒนาอาชพในสถานคมครองและพฒนาอาชพ 3.6 สทธประโยชน 1) ระหวางรบการสงเคราะหมการจดสวสดการตางๆ ใหตามความเหมาะสม ดงน

- บรการดานปจจย 4 - บรการดานรกษาพยาบาลและอนามย - บรการดานสงคมสงเคราะห และจตวทยา - บรการดานนนทนาการ / ศาสนา / คณธรรม และจรยธรรม - บรการฝกอบรมอาชพสาขาตาง ๆ ตามความตองการของตลาดแรงงาน - บรการปรบสภาพและฟนฟทางดานรางกาย จตใจ อารมณ และสงคม - บรการดานการศกษาสายสามญ การศกษาภาคบงคบ และการศกษา

นอกโรงเรยน - การใหความชวยเหลอในระยะใกลพนอปการะ, จดหางาน, ตดตอญาต,

บรการใหกยมเงนทนและตดตามผล 2) สงกลบภมลาเนาเดม 3) การใหความชวยเหลอตามความเหมาะสมและสภาพปญหาของผรบบรการแตละราย



4. การเขารบการฝกอาชพในศนยสงเคราะหและฝกอาชพสตร 4.1 วตถประสงค

1) เพอใหการฝกอบรมวชาชพแกสตรและเยาวสตรทครอบครวมฐานะยากจน ขาดโอกาสทางการศกษา

2) ปองกนมใหเยาวสตรถกลอลวงไปในทางเสอมเสยศลธรรมหรอไปประกอบอาชพ อนไมพงประสงค

3) เพอสงเสรมใหมรายได สามารถเลยงตนเองและครอบครวไดตามอตภาพ 4.2 คณสมบตของผใชบรการ

1) สตรอาย 14 ปขนไป 2) มพนฐานความรตามทศนยสงเคราะหและฝกอาชพกาหนด

4.3 สถานทใหบรการ 1) ศนยสงเคราะหและฝกอาชพสตร 8 แหง 4.4 เอกสาร / หลกฐานประกอบการขอรบบรการ 1) บตรประจาตวประชาชน และทะเบยนบานพรอมสาเนา (ถาม) 2) ในแสดงวฒการศกษา 3) รปถาย 1 นว 2 ใบ 4.5 ขนตอนการจดบรการและระยะเวลา (7 – 8 เดอน) 1) รบเรอง / ตรวจสอบเอกสารพจารณาคณสมบตและนดรายงานตว 2) ดาเนนการฝกอบรมอาชพทฤษฎและปฏบต 3) ประสานจดหางาน 4.6 สทธประโยชน 1) ระหวางรบการฝกอาชพมการจดสวสดการตางๆ ใหตามความเหมาะสม ดงน

- บรการดานปจจย 4 - บรการดานการรกษาพยาบาล และอนามย - บรการดานสงคมสงเคราะห และจตวทยา - บรการดานนนทนาการ / ศาสนา / คณธรรม และจรยธรรม - บรการฝกอาชพ และจดหางาน - จดใหมการเรยนการสอนระบบการศกษานอกโรงเรยน



2) สงกลบภมลาเนาเดม 3) การใหความชวยเหลอตามความเหมาะสม และสภาพปญหาของผรบบรการแตละราย

5. การฝกอาชพตามโครงการสรางชวตใหมใหสตรในชนบท 5.1 วตถประสงค

1) เพอฝกอบรมทกษะอาชพแกสตร และประชาชนกลมเปาหมาย 2) สงเสรมการพฒนาคณภาพชวตกลมเปาหมาย ครอบครวและชมชน 3) สงเสรมใหสตรมโอกาสในการปรบเปลยนอาชพ และใหมคานยมในการประกอบ

อาชพทถกตองเหมาะสม 4) สงเสรมการประกอบอาชพแกสตร และประชาชนทวไปทสาเรจการฝกอบรมแลว

5.2 คณสมบตของผใชบรการ 1) เยาวสตรในชมชนทไมมโอกาสศกษาตอในระดบทสงขนขาดโอกาสในการเลอก

ประกอบอาชพ มฐานะยากจน มภาระตองเลยงดครอบครว และอาจถกลอลวงไปประกอบอาชพไมเหมาะสม

2) สตรทเดนทางออกจากชมชนเพอไปประกอบอาชพทไมเหมาะสมเดนทางกลบภมลาเนาเพอประกอบอาชพใหม

3) สตรในภาคเกษตรทวางงาน 4) สตรทเดนทางกลบภมลาเนาเนองจากถกเลกจาง วางงาน 5) ประชาชนทวไปทมรายไดนอย ฐานะยากจน และประสบปญหาความเดอดรอน

5.3 สถานทใหบรการ 1) สานกงานสงเสรมและสนบสนนวชาการ 1 – 12 2) สานกงานพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยจงหวดทกจงหวด 3) นคมสรางตนเอง 43 แหง 4) ศนยพฒนาและสงเคราะหชาวเขา 14 แหง 5) สถานสงเคราะหเดกออน / สถานสงเคราะหเดก / สถานแรกรบเดก / สถานคมครอง

สวสดภาพเดก / ศนยสงเคราะหและฝกอาชพเดก และบานพกเดก และครอบครวทกแหง

6) สถานแรกรบ / สถานคมครองและพฒนาอาชพ และศนยสงเคราะหและฝกอาชพสตรทกแหง



5.4 เอกสาร / หลกฐาน ประกอบการขอรบบรการ 1) บตรประจาตวประชาชนและทะเบยนบานพรอมสาเนา 2) วฒการศกษา

5.5 ขนตอนการจดบรการและระยะเวลา (329 วนทาการ) 1) รบเรอง / ตรวจสอบเอกสารและพจารณาคณสมบต 2) ขออนมตและแจงผลการอนมต 3) ดาเนนการฝกอบรมอาชพระยะสน 4) รวมกลมประกอบอาชพหลงสาเรจการฝกอบรม

5.6 สทธประโยชน 1) ใหการฝกอบรมระยะสนหลกสตร 88 วน 2) ใหการชวยเหลอเปนเงนเบยเลยงเพอเปนคายงชพระหวางการฝกอบรมและไดรบ

เงนสงเคราะหครอบครวตามความเหมาะสม หลงจากสาเรจการฝกอบรมจะสงเสรมการรวมกลมประกอบอาชพ


102 ภาคผนวก จ

ภาคผนวก จ

แนวคด หลกการ และทฤษฎเกยวกบการมสวนรวมของประชาชน องคกร และหนวยงานตางๆ ในการพฒนา


ภาคผนวก จ 103

1. ความหมายและความสาคญของการมสวนรวม การมสวนรวมของประชาชนในกจกรรมการพฒนาตางๆ เชน กจกรรมทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม เกดขนไดในหลายลกษณะ หลายรปแบบ หลายวธการแตกตางไปตามวตถประสงค ทาใหนยามและความหมายของการมสวนรวมตางกนไปบาง โดยมผใหความหมายทหลากหลาย และมความแตกตางกนไปตามความเขาใจและประสบการณของแตละบคคล เชน (อางถงในวรางคณา วฒโย, 2540) Erwin (1976) กลาววา การมสวนรวมของประชาชนคอ กระบวนการใหประชาชนเขามามสวนเกยวของในการดาเนนงานพฒนา รวมคด รวมตดสนใจแกปญหาของตนเอง รวมใชความคดสรางสรรค ความรและความชานาญรวมกบวทยากรทเหมาะสม และสนบสนนตดตามผลการปฏบตงานขององคกรและเจาหนาททเกยวของ Shifting กลาววา โดยพนฐานแลวการมสวนรวม หมายถง การปลดปลอยประชาชนใหหลดพนจากการเปนเพยงผรบผลจากการพฒนา และใหกลายเปนผกระทาในกระบวนการเปลยนแปลงและเขาสภาวะทนสมย Frankly Lisk (1985) ใหความหมายการมสวนรวมในมมมองทกวางวา เปนการเขารวมอยางแขงขนของประชาชนในการดาเนนการตดสนใจในทกระดบและทกรปแบบของกจกรรมตางๆ ทางดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง และโดยเฉพาะในบรบทของกระบวนการวางแผนทมการกาหนดรปแบบแนวคดการมสวนรวมสมพนธกบการเขารวมของมวลชนอยางกวางขวางในการเลอกการบรหาร และการประเมนผลของแผนงานและโครงการตางๆ ทจะนามาซงการยกระดบความเปนอยใหสงขน กลมผเชยวชาญองคการสหประชาชาต (1981) กลาววา การนยามความหมายการมสวนรวมของประชาชน ควรจะมลกษณะจากดเฉพาะในระบบเศรษฐกจ สงคม และการเมองหนงๆ เทานน อยางไรกด กลมผเชยวชาญดงกลาวไดขยายความการมสวนรวมของประชาชน ครอบคลมประเดนดงน 1) การมสวนรวมของประชาชน ครอบคลมการสรางโอกาสทเออใหสมาชกทกคนของชมชนและสงคมไดรวมกจกรรม ซงนาไปสและมอทธพลตอกระบวนการพฒนา และเออใหได รบประโยชนจากการพฒนาโดยเทาเทยมกน 2) การมสวนรวมสะทอนการเขาเกยวของโดยสมครใจและเปนประชาธปไตย ในกรณตอไปน

- เออใหเกดความพยายามพฒนา - การแบงสรรผลประโยชนจากการพฒนาโดยเทาเทยมกน



- การตดสนใจเพอกาหนดเปาหมาย กาหนดนโยบาย การวางแผน และการดาเนนโครงการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคม

3) การมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจ ไมวาระดบทองถน ภมภาค และระดบชาต จะชวยกอใหเกดความเชอมโยงระหวางสงทประชาชนลงทนลงแรงกบประโยชนทดน 4) ลกษณะของการมสวนรวมของประชาชน อาจผดแผกแตกตางกนไปตามสภาพเศรษฐกจของประเทศ นโยบายและโครงสรางการบรหาร รวมทงลกษณะเศรษฐกจสงคมของประชากร การม สวนรวมของประชาชนมได เปนเพยงเทคนควธการ แต เปนปจจยสาคญในการประกนใหเกดกระบวนการพฒนาทมงเออประโยชนตอประชาชน

ในการประชมเรองการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา จดโดยศนยนโยบายสาธารณสข มหาวทยาลยมหดล ไดมขอสรปเกยวกบการมสวนรวมของประชาชนทแทจรงวาหมายถงการทประชาชนหรอชมชนพฒนาขดความสามารถของตนเองในการจดการและควบคมการใชทรพยากร และปจจยการผลตทมอยในสงคม เพอประโยชนตอการดารงชพทางเศรษฐกจและสงคม ตามความจาเปนอยางสมศกดศรในฐานะสมาชกของสงคม และไดพฒนาการรบรและภมปญญา ซงแสดงออกในรปของการตดสนใจในการกาหนดชะตาชวตของตนเองอยางเปนตวของตวเอง ศ.นพ.วนชย วฒนศพท ใหความเหนวา กระบวนการมสวนรวมของสาธารณชนคอ กระบวนการทนาเอาความหวงกงวลของสาธารณชน ความตองการและคานยมผนวกเขาไปกบการดาเนนการตดสนใจของรฐ กระบวนการมสวนรวมของสาธารณชนจงเปนสอกลางสองทางดวยมจดมงหมายเพอนาไปสการตดสนใจของดกวาทสาธารณชนโดยสวนราชการสนบสนน

จากนยามทกลาวมาขางตนอาจสรปไดวา การมสวนรวมคอ กระบวนการแลกเปลยนขอมลและความคดเหนเพอแสวงหาทางเลอก และการตดสนใจตางๆ เกยวกบโครงการทเหมาะสมและเปนทยอมรบรวมกน ทกฝายทเกยวของจงควรเขารวมในกระบวนการนตงแตเรมแรกจนกระทงถงการตดตามและประเมนผล เพอใหเกดความเขาใจและการรบร-เรยนร การปรบเปลยนโครงการรวมกน ซงจะเปนประโยชนตอทกฝาย

อาจจะกลาวไดวาแนวคดการมสวนรวมเปนการมสวนรวมของประชาชนในการทจะจดการทรพยากรของชมชนดวยตวของชมชนเองได และในการอธบายการมสวนรวมนนจาเปนตองอธบายระดบของการมสวนรวม เพอทจะชใหเหนความสามารถของชาวบานในการเขาไปมสวนรวมในระดบใดบาง ทงน โคเฮนและอฟฮอฟ (Cohen and Uphoff, 1977; อางถงใน บญชร แกวสอง, 45)



ขนท 1 การมสวนรวมในการตดสนใจ โดยมสวนรวมในการตดสนใจในทกขนตอนตงแตเรมตน ชวงดาเนนการวางแผน และชวงการตดสนใจตามแผน ขนท 2 การมสวนรวมในการดาเนนงาน โดยพจารณาวาใครจะทาอะไรใหกบโครงการ ไดบาง เชน การชวยเหลอดานทรพยากรการบรหาร การประสานและการขอความชวยเหลอ เปนตน ขนท 3 การมสวนรวมในการรบผลประโยชน ซงตองคานงถงผลประโยชนในเชงปรมาณและเชงคณภาพ รวมถงการกระจายผลประโยชน ทงทผลทางบวกและทางลบ ขนท 4 การมสวนรวมในการประเมนผลโดยสงสาคญทจะตองสงเกต คอ ความเหน (views) ความชอบ (preferences) และความคาดหวง (expectation) ซงจะมอทธพลสามารถแปรเปลยนพฤตกรรมของบคคลในกลมตางๆ ได

บญชร แกวสอง (2545) ไดเสนอวารปแบบทแทจรงหรอสมบรณของการมสวนรวมนนจะตองมองคประกอบดวยกระบวนการ 5 ขนตอน คอ

1) การวางแผน (Planning) ในสวนนประชาชนมสวนรวมในการวเคราะหปญหาจดลาดบความสาคญ ตงเปาหมาย กาหนดการใชทรพยากร กาหนดวธการตดตามประเมนผล และประการสาคญคอการตดสนใจ

2) การดาเนนกจกรรม (Implementation) ในสวนนประชาชนตองมสวนรวมในการจดการ และบรหารใชทรพยากร มความรบผดชอบในการจดสรร ควบคมการเงน และการบรหาร

3) การใชประโยชน (Utilization) เปนสวนทประชาชนจะตองมความสามารถในการนาเอากจกรรมมาใชใหเกดประโยชน เปนการเพมระดบการพงตนเอง และการควบคมทางสงคม

4) การไดรบผลประโยชน (Obtaining benefits) เปนการแจกจายผลประโยชนอยางเทาเทยม อาจเปนผลประโยชนสวนตว สงคมหรอวตถ

5) การประเมนผลการพฒนา (Evaluating development) เปนการประเมนผลเพอทราบปญหาและอปสรรคตางๆ

การมสวนรวมของประชาชนเปนกระบวนการทเสรมสรางและสงเสรมใหประชาชนไดเขามามสวนรวมเตมทในการพฒนาชมชนในทกขนตอนคอ รวมคด รวมตดสนใจ รวมวางแผน รวมแกไขปญหา รวมประเมนผล รวมรบผดชอบ รวมรบผลของการพฒนา ทงในรปของบคคล กลมและองคการ อยางแทจรงและดวยความสมครใจ การมสวนรวมของประชาชนจงเปนหลกการพนฐานของการพฒนาชมชน เพราะเปนการสรางความรสกเชอมนในตนเอง มองเหนและตระหนกถงศกยภาพหรอพลงความรความสามารถของตนเอง เกดความรสกเปนเจาของชมชนและงานพฒนาชมชน (Sense of Belonging)



สามารถดาเนนงานพฒนาชมชนของตนไดสาเรจ และนาไปสการพฒนาดานอนๆ ตอไปอยางไมหยดยง (ปารชาต วลยเสถยร 2532 : 75-76 และสนธยา พลศร 2545 : 62-65)

2. หลกการการมสวนรวม 1) บรการสวสดการสงคมทกชนดตองจดขนตามความตองการของประชาชน (Social

Welfare Program to meet community needs) หากกจกรรมทนาไปใหประชาชนเปนเรองใหมกตองใชเวลานานในการกระตนเรงเราความสนใจ ใหความรความเขาใจจนประชาชนยอมรบความจาเปนและประโยชนในการจดกจกรรมเหลานน อาจเรมตนกจกรรมโดยอาศยผนาชมชน หมายถง ผนาตามธรรมชาตทชาวบานเคารพนบถอ ผนาทางศาสนา ผนาทไดรบการเลอกตงหรอแตงตงจากทางราชการ เพอเปนผบกเบกและชกนาชาวบานตอไป เนองจากผนาชมชนโดยทวไปจะสามารถปรบทศนะและการยอมรบสงใหมไดเรวกวาและเปนผนาทชาวบานมศรทธาในตวอยแลว

2) ประชาชนผไดรบประโยชนจากการบรการสวสดการสงคม จะตองมสวนรวมในการจดบรการและมสวนรวมในการบรหารโครงการใหสาเรจ (Participation in Social Welfare Programs) โดยเขามามสวนรวมตงแตตน

3) โครงการสวสดการสงคมใดๆ จะตองไดรบความรวมมอจากประชาชนดวยความสมครใจ (Voluntary Cooperation) ตองคานงถงขดความสามารถของประชาชนทรบดาเนนการตอไปได โดยไมตองพงพาภายนอก โดยเฉพาะในระยะเรมแรกตองไมทมเทในลกษณะการใหเปลาโดยสนเชง

4) การใชทรพยากร พยายามใชทรพยากรในชมชนใหมประโยชนมากทสด (Utilization) กจกรรมทนาเขาไปในชมชนตองสอดคลองกบสภาพแวดลอมความพรอมรบของชมชนสอดคลองกบขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรมของชมชน ตองทาใหประชาชนเกดความสานกเปนเจาของกจกรรมและสามารถทาตอไปไดเองเมอการชวยเหลอจากภายนอกสนสดลง การชวยตนเอง และการ พงตนเปนหลกสาคญทตองเรมตงแตตน

5) กจกรรมตองดาเนนการโดยลกษณะกลมเพอสรางพลงกลมในการรบผดชอบรวมกนสรางความสมพนธระหวางสมาชกกลมปลกฝงทศนคตและพฤตกรรมทเหนแกสวนรวม ทางานเสยสละเพอประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตว



3. รปแบบการมสวนรวมของประชาชน (อระวชร จนทรประเสรฐ, 2540, น. 10)

อาจจาแนกออกได 3 ประการ ดงน 1) การทประชาชนมสวนรวมโดยตรง (Direct participation) โดยผานองคกรจดตงของ

ประชาชน (Inclusive organization) 2) การทประชาชนมสวนรวมทางออม (Indirect participation) โดยผานองคกรผแทน

ประชาชน (Non-representative organization) เชน กรรมการของกลม 3) การทประชาชนมสวนรวมโดยเปดโอกาสให (Open participation) โดยผานองคกรท

ไมใชผแทนของประชาชน (Non-representative) เชน สถาบนหรอหนวยงานทเชญ หรอเปดโอกาสใหประชาชนเขามสวนรวมเมอไรกไดทกเวลา

4. ลกษณะการมสวนรวมของประชาชน 1) การมสวนรวมในการคด โดยใหโอกาสผทเกยวของในทกระดบเขามามสวนรวมในการ

เสนอขอมล สภาพปญหา คนควาปญหา คนหาสาเหตของปญหาทเกดขนในชมชนหรอองคการของตนเอง ตลอดจนรวมถงการศกษาหาขอมลและวเคราะหปญหาเพอสนองความตองการของชมชน สรางรปแบบวธการทจะแกไขปญหาและลดปญหาของชมชน หรอสรางสรรคสงใหมทจะเปนประโยชนทสนองความตองการของชมชนหรอองคกร

2) การมสวนรวมในการตดสนใจ ประกอบดวย 3 ขนตอน คอ รเรมตดสนใจ ดาเนนการตดสนใจ และตดสนใจปฏบตการตามเปาหมายทกาหนดไว การวางรปแบบนโยบาย การวางแผนและการปฏบต

3) การมสวนรวมในการปฏบตการ (Implementation) ประกอบดวย การสนบสนนดานทรพยากรการบรหารและการประสานความรวมมอ

4) การมสวนรวมในผลประโยชน (Benefits) ไมวาจะเปนผลประโยชนทางดานวตถ ผลประโยชนทางสงคม หรอผลประโยชนสวนบคคลในลกษณะยตธรรม

5) การมสวนรวมในการประเมนผล (Evaluation) และจะตองพจารณาวากระบวนการในการเขามามสวนรวมนนเปนอยางไร โดยใหพจารณาในประเดนตอไปน

1) การรเรมเพอใหเกดการมสวนรวมนนเกดจากขาราชการหรอชาวบาน 2) การชกนาเขามามสวนรวมนน เปนความสมครใจหรอบบบงคบ



3) ชองทางและโครงสรางของการมสวนรวมเปนอยางไร 4) ระยะเวลาและขอบเขตของการมสวนรวมเปนเชนไร (ครงเดยว, เปนครงคราว,

ตอเนอง) 5) ไดมการพฒนาศกยภาพชมชนแคไหน (การมสวนรวมของชมชนในกระบวนการ

ตดสนใจหรอการดาเนนงานนาไปสผลทวางไวอยางมประสทธภาพมากนอยแคไหน)

ไดมทานผรหลายทานไดกลาวถงปจจยตางๆ ททาใหประชาชนเขามามสวนรวม ดงตอไปน วลเลยม รดเดอร (Reeder) ไดสรปปจจยตางๆ ททาใหประชาชนเขามามสวนรวมของประชาชนไว 11 ประการ คอ

1) การปฏบตตนใหคลอยตามความเชอพนฐาน คอ บคคลและกลมบคคลดเหมอนจะเลอกแบบวธปฏบต ซงสอดคลองและคลายคลงกบความเชอพนฐานของตนเอง

2) มาตรฐานคณคาบคคลและกลมบคคลดเหมอนจะปฏบตในลกษณะทสอดคลองกบมาตรฐานคณคาของตนเอง

3) เปาหมาย บคคล และกลมบคคล เหมอนจะสงเสรม ปองกนและรกษาเปาหมายของตนเอง

4) ประสบการณทผดปกตธรรมดา พฤตกรรมของบคคล และกลมบคคล บางครงมรากฐานมาจากประสบการณทผดปกตธรรมดา

5) ความคาดหมายของบคคลและกลมบคคลจะประพฤตตามแบบทตนคาดหมายวาตองประพฤตในสถานการณเชนนน ทงยงชอบปฏบตตอผอนในลกษณะทตนคาดหวงจากผอนดวย

6) การมองแตตนเอง บคคลและกลมบคคลมกจะทาสงตางๆ ซงคดวาตนเองควรตองกระทาเชนนน

7) การบบบงคบ บคคลและกลมบคคลมกจะทาสงตางๆ ดวยความรสกวาตนถกบงคบใหทา

8) นสยและประเพณบคคลและกลมบคคลมกทาสงตางๆ ซงตนมนสยชอบกระทาเมออยในสถานการณนนๆ

9) โอกาส บคคลและกลมบคคลมกจะเขามามสวนรวมในรปแบบการปฏบตงานของสงคม โดยเฉพาะในทางทเกยวของกบจานวนและชนดโอกาส ซงโครงสรางของสงคม เอออานวยใหเขามามสวนรวมในการกระทาเชนนนเทาทพวกเขาไดรบรมา



10) ความสามารถ บคคลและกลมบคคลมกจะเขามามสวนรวมทาในกจกรรมบางอยางทตนเองเหนวาสามารถทาในสงทตองการใหเขากระทาในสถานการณเชนนน

11) การสนบสนน บคคลและกลมบคคลมกจะเรมปฏบตเมอเขารสกวาเขาไดรบการสนบสนนทดพอใหกระทาเชนนน ศศพฒน ยอดเพชร (2535, น. 4) กลาววา การทประชาชนจะมสวนรวมโดยเปนผกระทาการพฒนาตนเองมใชเปนเพยงผรบการพฒนานน ปจจยสาคญททาใหการมสวนรวมเกดขนไดอยางมนคง ประกอบดวย

1) การเกยวของทางดานจตใจและอารมณ เปนการเกยวของทงตว (Self) มใชเฉพาะเพยงแตเกยวของดานกาลงกายหรอทกษะกลาวคอ ผมสวนรวมจะมสวนเกยวของทางจต (Ego-Involved) ไมเพยงแตเฉพาะดานการงาน (Task-Involved)

2) การกระทา การให เมอผมสวนรวมเกดความเกยวของดานจตใจและอารมณแลวกเทากบเปดโอกาสใหเขาไดเสนอความคดรเรมสรางสรรค และกระทาการเพอใหบรรจวตถประสงค ดงนน การมสวนรวมจงจาเปนมากกวาการยนยอมพรอมใจของบคคล กลม ชมชนตอสถานการณนนๆ

3) การรวมรบผดชอบ เมอเกดการเกยวของดานจตใจ อารมณ และไดกระทาการใหสถานการณกลมนนแลว ผมสวนรวมจะเกดความรสกรวมรบผดชอบกบกลมนนดวยการมสวนรวมเปนกระบวนการทางสงคมทบคคลเขาไปเกยวของกบกลมและตองการเหนผลสาเรจของการทางานนนดวย จงเกดความรสกรวมรบผดชอบกบกลม นรนดร จงวฒเวศย (2527, น. 182-187) กลาววา การมสวนรวมของประชาชนอยภายใตเงอนไข 3 ประการ คอ

1) ประชาชนตองมอสรภาพทจะมสวนรวม (Freedom to participate) 2) ประชาชนตองสามารถทจะมสวนรวม (Ability to participate) 3) ประชาชนตองเตมใจทจะมสวนรวม (Willingness to participate)

โดยสรปแลวอาจกลาวอกนยหนงไดวา การมสวนรวม คอ ความรวมมอรวมใจ + การประสานงาน + ความรบผดชอบ

5. ความจาเปนของประชาชนทตองเขามามสวนรวม 1) ขดจากดของภาครฐ ไดแก นโยบายของรฐ ปญหาเรองงบประมาณ และบคลากร รวมทง

ความรนแรงและซบซอนของปญหา 2) สภาพสถาบนครอบครวทเปลยนแปลงไป



3) เหตผลการมสวนรวมของประชาชน การทประชาชนดาเนนกจกรรมพฒนาดวนตนเอง ดวยจตสานกรบผดชอบตอชะตากรรมของตนเอง และไดสรางกลไกภายใน (Inner Mechanism) อยางใดอยางหนงในรปแบบของขบวนการประชาชน (People’s movement) นนคอ การมจดมงหมายทจะรวบรวมประชาชนเพอสรางอานาจ (Organize people for power) ดงนน การมสวนรวมทแทจรงจะหมายถงการมอบอานาจอธปไตยขนพนฐานคนแกประชาชน การพยายามจดตงและพฒนาองคกรประชาชนใหเขมแขงบนพนฐานของการพงตนเองเปนสาคญ

6. ปจจยทมผลตอการเขามามสวนรวม โคเฮน และอฟฮอฟฟ 1 กลาววาการมสวนรวมตองคานงถงปจจยสภาพแวดลอมไดแก

1) ปจจยทางกายภาพและชวภาพ 2) ปจจยทางดานเศรษฐกจ 3) ปจจยทางการเมอง 4) ปจจยทางสงคม 5) ปจจยทางดานวฒนธรรม 6) ปจจยทางดานประวตศาสตร

นอกจากน โคเฮน และอฟฮอฟฟ ยงไดกลาววามบคคล 4 ฝายทมสวนสาคญในการมสวนรวมซงประกอบไปดวย ประชาชนในทองถน ผนาทองถน เจาหนาทรฐ และบคคลภายนอก สาหรบการมสวนรวมของประชาชนนนยงมปจจยทมสวนเกยวของกบการมสวนรวมอก ไดแก

1) อายและเพศ 2) สถานภาพในครอบครว 3) ระดบการศกษา 4) สถานภาพทางสงคม เชน ชนทางสงคม ศาสนา 5) อาชพ 6) รายไดและทรพยสน 7) ระยะเวลาในทองถน (ชวงเวลาทพกอาศยในทองถน) 8) สถานภาพการทางาน

1 วทยานพนธของนายสเมธ ทรายแกว:ปจจยทมผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการจดการทรพยากรธรรมชาต



สรปแลวปจจยททาใหคนเขามามสวนรวมในกจกรรมตางๆ ของการพฒนานน คนจะเขามามสวนรวมมากนอยแคไหนขนอยกบปจจยตางๆ ทงปจจยภายในชมชน ภายนอกชมชน ปจจยเหลานจะสงผลตอชมชนใหเขามามสวนรวมมากหรอนอย ซงกขนอยกบปจจยเหลาน 7. กระบวนการการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนา กระบวนการการมสวนรวม หมายถง การทประชาชนเขามามสวนรวมในการปฏบตงานทกขนตอน ตงแตคนหาปญหาของตนเอง ชมชน วางแผนในการแกไขปญหา ดาเนนการ ศกษาผลงานโดยการตดตามและประเมนผลทกระยะ เพอใหการดาเนนงานประสบความสาเรจ (วารสารสานกพฒนาชมชน,ปท 6 ฉบบท 1,น. 10) กระบวนการมสวนรวมของประชาชน เปนกระบวนการสอสารสองทางทมเปาหมายโดยรวมเพอทจะใหเกดการตดสนใจทด ขนและไดรบการสนบสนนจากสาธารณชน ซง เปาหมายของกระบวนการการมสวนรวมของประชาชนกคอ การใหขอมลตอสาธารณชนและใหสาธารณชนแสดงความคดเหนตอโครงการทนาเสนอหรอนโยบายรฐ และมสวนรวมในการแกปญหาเพอหาทางออกทดทสดสาหรบทกๆคน (เจมส แอล เครตน. คมอการมสวนรวมของประชาชนในการตดสนใจของชมชน. แปลโดย ศ.นพ.วนชย วฒนศพท. กรงเทพฯ: ศนยสนตวธเพอพฒนาประชาธปไตย, 2543.) ปารชาต วลยเสถยร และคณะ (2546,น.143) ไดกลาวถงกระบวนการมสวนรวมวา โดยทวไปกระบวนการมสวนรวมมดงตอไปน

1) การมสวนรวมในการศกษาชมชน จะเปนการกระตนใหประชาชนไดรวมกน เรยนรสภาพของชมชน การดาเนนชวต ทรพยากรและสงแวดลอม เพอใชเปนขอมลเบองตนในการทางาน และรวมกนคนหาปญหา และสาเหตของปญหา ตลอดจนการจดลาดบความสาคญของปญหา

2) การมสวนรวมในการวางแผน โดยจะมการรวมกลมอภปรายและแสดงความคดเหนเพอการกาหนดนโยบาย วตถประสงค วธการ แนวทางการดาเนนงาน และทรพยากรทจะตองใช

3) การมสวนรวมในการดาเนนการพฒนา โดยการสนบสนนดานวสด อปกรณ แรงงาน เงนทน หรอเขารวมบรหารงาน การใชทรพยากร การประสานงานและดาเนนการขอความชวยเหลอจากภายนอก

4) การมสวนรวมในการรบผลประโยชนจากการพฒนา เปนการนาเอากจกรรมมาใชใหเกดประโยชน ทงดานวตถ และจตใจ โดยอยบนพนฐานของความเทาเทยมกนของบคคลและสงคม



5) การมสวนรวมในการตดตาม และประเมนผลการพฒนา เพอทจะแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนไดทนท จากความหมายขางตน กระบวนการการมสวนรวมเปนสงจาเปนในการพฒนาเพอทจะใหประชาชน ไดเกดความรวมมอรวมใจ รวมรบผดชอบ ซงจะสงผลใหเกดการทางานเปนทม (Teamwork) ทงนในทางปฏบตประชาชนอาจไมไดเขามามสวนรวมในทกขนตอน เพราะอาจมขอจากดหลายประการ ดงนนการตดสนใจ (Decision making) ของประชาชนเปนสวนสาคญทนกพฒนาจะตองเปดโอกาสใหประชาชนไดกระทาการตดสนใจ จงจะถอวาเปนการมสวนรวมอยางแทจรง เมอดาเนนตามขนตอนของกระบวนการมสวนรวมผลทเกดขนคอ ประชาชนจะมความรสกรก เกดความรสกเปนเจาของชมชน เกดความภาคภมใจในผลงาน เนองจากไดลงมอลงแรงในการทางาน และสงทสาคญทสดคอเกดความรกใครสามคคในชมชน จากครอบครวทเคยตางคนตางอย กหนหนา เขาหากน รวมคด รวมวางแผน รวมทางาน ทาใหเกดชมชนทเอออาทรซงกนและกน ชมชนนนจะเขมแขงและพฒนาไปสความยงยน อกทงยงลดปญหาในสงคมได สงผลใหสงคมเกดความรมเยน ประเทศชาต กพฒนาไปในทางทด

8. กระบวนการแสวงหาความรวมมอจากภาคสวนตางๆ V.Good (อางถงใน พทธยา เนตรธรานนท,2540,น.36) ใหนยามความรวมมอวา เปนการแสดง

กรยาทาทางตางๆ ระหวางบคคลตงแต 2 คนขนไป โดยมจดมงหมายอยางเดยวกน ตองการผลลพธใน สงทมงหมายอยางเดยวกน และทกคนกยอมรบจดมงหมายอยางเดยวกน ตองการผลลพธในสงทมงหมายอยางเดยวกน และทกคนกยอมรบจดมงหมายนน

Lindgren (อางถงใน พทธยา เนตรธรานนท,2540,น.36) กลาววา ความรวมมอเปนเรองของการมเปาหมาย พงพาซงกนและกน ความรวมมอ หมายถง การทางานดวยกนเพอไปสจดมงหมายทตางกน การบรรลจดมงหมายนนไมจาเปนวาจะตองเหมอนกน แตการทตางคนตางดาเนนการไปสจดหมาย จะมผลใหทกคนทอยในกระบวนการนนๆ ไดรบความพอใจ และสามารถบรรลเปาหมายของแตละคนได

Deutsoh (อางถงในธรภทร แกวจนนท,2543,น.22) ใหความหมายของความรวมมอไวดงนวา สภาพการณทมความสมพนธในลกษณะของความรวมมอนน มลกษณะดงน คอ มความพงพอใจซงกนและกนเปนทดงดดใจเกดสมพนธภาพทดตอกน มความพยายามทจะชวยเหลอประสานงานกนทาใหเกดงานทด มความเปนระเบยบ มการตดตอสอสารทดตอกนและกน



พทธยา เนตรธรานนท (2540, น.10) ความรวมมอ หมายถง การกระทากจกรรมใดๆ ในลกษณะของการมสวนรวม รเรม ประสานงาน ชวยเหลอ สงเสรม สนบสนนซงกนและกนเพอใหบรรลเปาหมายในกจกรรมนนๆ

อานนท อาภาภรม (อางถงในพทธยา เนตรธานนท,2540,น.37) พฤตกรรมความรวมมอในทางสงคม อาจเปนไปไดในหลายลกษณะ เชน การชวยเหลอบคคลอน การวางแผนรวมกน การเปนผชวยคนอนทางาน ความรวมมอจงเปนกระบวนการกลมทตองอาศยปฏสมพนธระหวางบคคลอยางใกลชด มการพงพาอาศยกนและกน และเปนความพยายามของกลมบคคลทจะตดตอกนและกน ดงนน ความรวมมอจงจาเปนตองมจดหมายรวมกน

นนทนา ธรรมบศย (อางถงใน ธรภทมร แกวจนนท,2543,น.22) ความรวมมอ คอ การกระทาทมงใหเกดประโยชนทงสองฝาย ไมวาผลประโยชนนนจะสงสดหรอไมกตาม ทงนพฤตกรรมดานความรวมมอมความสมพนธโดยตรงกบความตองการพนฐานของบคคล ไมวาจะเปนรางกายหรอจตใจ พฤตกรรมตองเกดจากความตองการทจะประสบความสาเรจรวมกน ธรภทร แกวจนนท (2543,น.23) ความรวมมอ หมายถง พฤตกรรมของบคคลตงแต 2 คน ขนไปโดยมจดมงหมายอยางเดยวกนทงนพฤตกรรมดานความรวมมอมความสมพนธโดยตางกบความตองการพนฐานของบคคล ไมวารางกายหรอจตใจ พฤตกรรมความรวมมอเกดจากความตองการประสบความสาเรจรวมกน โดยทกคนไมจาเปนตองดาเนนการใหบรรลจดมงหมายเหมอนกน แตการทตางคนตางดาเนนไปสจดมงหมายจะมผลใหกระบวนการนน ไมมผลงานทนาพอใจ และสามารถบรรลเปาหมายของแตละคนไดอาจในรปแบบพงพาอาศยกน ถงแมคาวา “ความรวมมอ” จะมผใหความหมายไวแตกตางกน แตคาจากดความหรอการกาหนดความหมายโดยรวมแลวหมายถง การกระทา พฤตกรรมตางๆ ทมงเนนทการประสานงานของหนวยงานทตางกนแตมจดหมายเดยวกนใหประสบผลสาเรจตามเปาหมายทวางไวรวมกน

9. กระบวนการทจะรวมมอ ภารด เชอยนยง (อางถงในธรภทร แกวจนนท,2543,น.23) วธการทจะรวมมอกนจาเปนตอง

ดาเนนการเปนขนเปนตอนดงตอไปน 1) ขนการวางแผน นโยบาย วตถประสงค เปาหมาย งบประมาณ ขนตอนการทางาน และ

วธการดาเนนการ ผรบผดชอบ กาหนดเวลาและกจกรรม หากกาหนดนโยบายและแผนงานด การดาเนนงานกจะเปนไปโดยราบรน เกดความสาเรจขน มคนเหนความสาคญและยนดปฏบตตาม เพราะมแนวทางในการประกอบพฤตกรรมอนจะนาไปสวตถประสงค จดมงหมาย



2) ขนดาเนนการตามแผนทกาหนดไว (1) จดแบงหนาทตามความรบผดชอบตามความสามารถ แสดงบทบาทตามหนาทและ

ความรบผดชอบทไดรบมอบหมาย (2) จดระบบตดตอสอความหมายอยางเปดเผย ตรงไปตรงมา มความเขาใจตรงกน

ประสานงานใหบรรลวตถประสงค 3) ขนสรปตดตามผล มการประเมนผลเปนระยะดวยวธการตางๆ ทเหมาะสมและเมอ

เสรจสนโครงการ ควรมการสรปผลโครงการเพอจะไดรบทราบขอปญหา และขอควรแกไขตางๆ อนจะนามาปรบปรงโครงการใหไดผลดยงขน

โดยสรปแลวความรวมมอคอ พฤตกรรมของบคคลตงแต 2 ฝายขนไป ทแสดงออกถงการมสวนรวมของแตละฝายในการประสานงานใหความชวยเหลอ รวมมอกนเพอใหบรรลถงเปาหมายทตงไวรวมกน

10. การมสวนรวมของประชาชนและภาคสวนตางๆ ในบรบทของการกระจายอานาจ หวใจสาคญตอความสาเรจในการกระจายอานาจ คอ การทประชาชน ภาคประชาสงคม

องคกรอาสาสมคร และภาคเอกชนเขามามสวนรวมในการบรหารงานขององคกรปกครองสวนทองถนทงในรปการสนบสนนกจกรรมและการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน การเสนอความเหน การตรวจสอบการทางานขององคกรปกครองสวนทองถน ดงนนแผนการกระจายอานาจฯ จงไดกาหนดใหกาหนดแนวทางการเปดโอกาสใหประชาชนเขามามสวนรวมในกระบวนการตดสนใจในดานนโยบายขององคกรปกครองสวนทองถนและเขารบร ตรวจสอบการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถน ซงจะเปนการสงเสรมใหเกดกระบวนการเรยนรในการพฒนาประชาธปไตยขนพนฐานของชมชนทองถนอกดวย

องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองกาหนดแนวทางการทางานทเรงเราใหเกดการมสวนรวมของประชาชนในทกๆ ดาน นบตงแต - การมสวนรวมในการตดสนใจ - การสนบสนนการทางานของทองถน - ตลอดจนการตรวจสอบการทางานของผบรหารทองถน นอกจากนน องคกรปกครองสวนทองถนจาเปนตองแสวงหาภาครวมงานในภาคเอกชน และภาคประชาสงคมใหมากขน เพอทจะกอใหเกดพลงของการพฒนาทองถนอยางแทจรง



แตจะสงเกตไดวาการมสวนรวมของประชาชนในองคกรปกครองสวนทองถนในปจจบนพบวายงมนอยมาก ทงนอาจเนองมาจากการประชาสมพนธ การสรางกลไกตางๆ ทจะทาใหประชาชนเขามามสวนรวมมนอย และสวนใหญเปนการปลอยใหเกดตามการมสวนรวมโดยธรรมชาต (ปลอยใหเปนไปตามยถากรรม) อนหมายความวาหากผใดสนใจ หรอคนใดสนใจกสามารถเขามามสวนรวมกบองคกรปกครองสวนทองถน หวใจสาคญคอ จะตองสรางกลไกใหประชาชนเขามามสวนรวมไดทกเพศ ทกวย ทกกลม ทกสถานภาพ และสามารถเขามสวนรวมไดอยางปลอดภย (อางถงในวฒสาร ตนไชย, 2547, น.47)

Documents

3 บทที่ 14 บทท 1 บทน า 1.3 ว ตถ ประสงค 1.3.1 เพ อสร างและพ ฒนาต วช ว ดมาตรฐานด านการส