-
OPTI I LOKALNI ANESTETICI,
MIORELAKSANSI
Radica Stepanovi-PetroviKatedra za farmakologijuFarmaceutski
fakultetUniverzitet u Beogradu
OPTA ANESTEZIJA (OA)- Nekoliko razliitih grupa lekova se
primenjuju zajedno tokom
opte anestezije.
- Opta anestezija moe biti indukovana isparljivim optim
anesteticima, ili intravenskim anesteticima, dok se anestezija moe
odravati takoe inhalacionim ili intravenskim anesteticima.
- U optoj anesteziji se takoe koriste: - opioidni analgetici
kratkog dejstva: fentanil, alfentanil, remifentanil-
benzodiazepini: midazolam, diazepam, lorazepam, temazepam -
neuro-miini blokatori
-
OPTA ANESTEZIJAPre opte anestezije ne bi trebalo obustaviti
hroninu terapiju
sledeih lekova:- insulina- glukokortikoida- antiepileptika-
antiparkinsonika- antipsihotika- anksiolitika- bronhodilatatora-
kardiovaskularnih lekova- lekova u terapiju glaukoma-
imunosupresiva- lekova u terapiji hipo- hipertireoze
OPTA ANESTEZIJAPre opte anestezije trebalo bi obustaviti hroninu
terapiju
sledeih lekova:- oralni kontraceptivi/HST- MAOI- TCAD- Li (24
sata pre velike operacije)- diuretici koji tede kalijum- ACEI i
antagonisti ANGII (24 sata pre operacije)- klopidogrel (7 dana pre
operacije)- varfarin, samo ako postoji rizik od tekog krvarenja
(3
dana pre operacije)
-
OPTA ANESTEZIJA
- Opta kratkotrajna anestezija i vonja motornog vozila.
- Profilaksa aspiracije eludanog sadraja- H2 antagonisti (1-2
sata pre operacije)- inhibitore protonske pumpe (najmanje 12 sati
pre operacije)- antacid natrijum citrat se relativno esto daje pre
operacije
carskog reza.
OPTA ANESTEZIJA
Opta anestezija podrazumeva:
analgeziju amneziju atoniju skeletne muskulature gubitak svesti
inhibiciju senzornih i autonomnih refleksa
-
OPTA ANESTEZIJASavremeni anestetici deluju brzo, i postiu eljeni
nivo anestezije
brzo.
Kod starijih anestetika, koji su sporije delovali, zapaaju se
faze anestezije:
1. Prva faza: analgezija oseanje bola smanjeno, svest je
smanjena, ali ouvana.
2. Druga faza: ekscitacija - oseanje bola poniteno, gubitak
svesti, refleksna aktivnost poveana, disanje je nepravilno. U
savremenoj anesteziji, ova faza se ne vidi.
3. Trea faza: hirurka anestezija disanje je pravilno, gube se
spontani pokreti, miii su relaksirani.
4. etvrta faza: medularna depresija ozbiljna respiratorna i KV
depresija, koja zahteva mehaniku i farmakoloku pomo.
OPTA ANESTEZIJAAnestetiki protokol zavisi od tipa dijagnostike
terapijske intervencije hirurke
Za manje procedure - sedacija uz ouvanu svest koja se postie
kombinacijom ivdepresora CNS sa ili bez lokalnih anestetika.
Velike operacije obino podrazumevaju primenu benzodiazepina u
premedikaciji, indukciju anestezije intravenskim (iv) anestetikom i
odravanje anestezije inhalacionim isparljivim anestetikom (sa ili
bez iv anestetika), uz dodatak neuromiinih blokatora.
Posmatranje vitalni znakova ostaje standardni metod procene
dubine anestezijetokom operacije.
-
OPTA ANESTEZIJAMehanizam dejstva - jedna od velikih misterija
farmakologije.
Na nivou nervnih elija CNS:1. hiperpolarizacija neurona u CNS
(inhalacioni anestetici)2. znaajno dejstvo na sinaptiku
transmisiju, a mnogo manje na generisanje ili
propagaciju akcionog potencijala (inhalacioni i iv
anestetici).
Na molekularnom nivou: - Poveavaju osetljivost GABAA receptora
za GABA [halogenovani isparljivi
ugljovodonici (UV), propofol, barbiturati, etomidat]- Inhibiraju
NMDA receptore (ketamin, N2O, ciklopropan, ksenon)- Aktivacija
izvesnih K+ kanala (halogenovani UV, N2O, ciklopropan)
OPTA ANESTEZIJAOstala dejstva OA Dejstvo na KV i respiratorni
sistem- Najvanije dejstvo za veinu inhalacionih i iv OA krvnog
pritiska, zbog:- direktne vazodilatacije- depresije miokarda-
aktivnosti baroreceptora- tonusa simapatikusa , centralno
OA vre inhibiciju respiracije, i arterijski PCO2. N2O ima
najmanje dejstvo na respiraciju.
-
OPTA ANESTEZIJAOstala dejstva OA - Hipotermija- Smanjivanje
tonusa donjeg ezofagealnog sfinktera- pasivna i aktivna
regurgitacija- Muka i povraanje (postoperativno)
Toksinost OA- hepatotoksinost (halotan, retko)- nefrotoksinost
(nakon produenog izlaganja izofluranu,
sevofluranu)- Maligna hipertermija (isparljivi UV +
sukcinilholin) - dantrolen
OPTA ANESTEZIJAIntravenski (iv) opti anestetici
Propofol(Diprivan) Etomidat (Hypnomidate) Ketamin Tiopental
natrijum
Inhalacioni opti anestetici Halotan (Halothan) Izofluran(Forane)
Sevofluran (Sevorane) Azot suboksid
-
OPTA ANESTEZIJAAnestetiki adjuvansi Benzodiazepini: diazepam,
lorazepam (preanestetika medikacija -
PAM), midazolam (PAM, indukcija anestezije)
Analgetici (indukcija anestezije): - fentanil- alfentanil
(Rapifen)- remifentanil (Ultiva)- sufentanil (Sufenta forte)
OPTA ANESTEZIJAAnestetiki
adjuvansiMiorelaksansi:Depolarizirajui- Sukcinilholin (Midarine);
ND: bradikardija, salivacija, hiperkalijemija,
mijalgija Nedepolarizirajui (aminosteroidi)-minimalno oslobaanje
histamina (H)- Vekuronijum (Norcuron)- Pankuronijum (Pavulon)
tahikardija, vagolitiko dejstvo- Rokuronijum (Esmeron)
Nedepolarizirajui (benzilizohinolinijim)- oslobaanje H-
Atrakurijum (Tracrium)- Cisatrakurijum (Nimbex)- Fentanil +
droperidol + N2O - neuroleptanastezija
-
Mehanizam dejstva neuromiinih blokatora
MIORELAKSANSISpastinost skeletnih miia postoji kod povrede kime,
multiple
skleroze, loga, cerebralne paralize, povrede glave.
Centralni miorelaksansi- Diazepam - Baklofen- Tizanidin, 2
agonist u CNS
Ostali miorelaksansi- Dantrolen
-
Mehanizam dejstva centralnih miorelaksanasa
LOKALNI ANESTETICI
Mehanizam dejstva
Lokalni anestetici su stabilizatori membrane neurona.
Blokiraju Na+ kanale tako to fiziki zatvaraju transmembransku
poru: blokiran je ulazak jona Na+ u nultoj fazi akcionog
potencijala, a time i prenoenje nervnih impulsa.
-
Mehanizam dejstva lokalnih anestetika
LOKALNI ANESTETICI
LA prvo blokiraju mala nemijelinska (C) vlakna, a zatim
mijelinizirana. Zato se dejstva manifestuju gubitkom funkcija
sledeim redom:
- Bol- Toplota- Dodir- Propriocepcija- Tonus skletenih miia
- Najmanje osetljiva vlakna prva se oporavljaju.
Razlika u osetljivosti u razliitim nervnim vlaknima nije od
velikog znaaja u praksi retko se moe samo blokirati oseaj za bol, a
da se izbegne lokalna paraliza.
-
LOKALNI ANESTETICI Sistemska (neeljena) dejstva LA
Kardiovaskularni sistem- depresija miokarda(bradikardija, srani
zastoj) i vazodilatacija (direktno dejstvo na glatki mii +
inhibicija simpatikusa)
Centralni nervni sistem oseaj pijanstva, pospanosti, ukoenost
jezika i perioralne regije, muka, povraanje, tremor, trzaji miia i
konvulzije. Moe da se desi ekscitacija nakon koje sledi depresija
CNS.
LOKALNI ANESTETICI
Pored blokade Na+ kanala, kokain blokira preuzimanje
noradrenalina, postoje razlike u dejstvima od ostalih LA:
CNSdugotrajna stimulacija sa euforijom, govorljivost, nemir,
uzbuenje, tremor, konvulzije pri veim dozamapotencijal stvaranja
zavisnosti
KVStahikardija, rast krvnog pritiska, vazokontrikcija (bledilo
koe, perforacija nosnog septuma)
Terapija trovanja i adrenergikim blokatorima
-
LOKALNI ANESTETICIPredstavnici: Bupivakain (Marcain)
Levobupivakain (Chirocaine) Lidokain Artikain (Cystocain) Artikain
+ adrenalin (Cystocain A) Ropivakain (Ropivacaine Molteni)
Mepivakain + adrenalin (Scandonest)
LOKALNI ANESTETICIMetode izvoenja lokalne anestezije1. Povrinska
anestezija2. Infiltraciona anestezija3. Intravenska regionalna
anestezija4. Anestezija sa blokadom nerva5. Spinalna anestezija6.
Epiduralna anestezija
Adrenalin (epinefrin) se esto daje kao vazokonstriktori (nekod
prstiju na ruci ili nozi, zbog opasnosti od ishemije).
-
Naini aplikacije kod epiduralne i spinalne lokalne
anestezije
