115. zenbakia (2012ko maiatza)

artzape115. zenbakia - 2012ko maiatza

GE

TA

RIA

RR

ON

TO

PA

Gu

NE

A

MIKEl lORENzO]GIRO bIKAINA EuSKAl jAIETAN

PAKEA bIzKAIA bElAONTzIA]

GETARIAKO

KONPARTSA

Indiako erritmoak Aranberrirekin

]

artzape115. zenbakia

2012ko

maiatza

“Oilo ibiltari, azerien janari”.

[argitaratzailea] Gure Txeru Elkartea [koordinazioa] Nagore Izagirre [maketazioa]

Monika Uzkiza [lan taldea] Izaskun Larrañaga, Amaia Iribar, Ane Azkue, Josune Urresti, Amets Etxabe,

Irantzu Ezenarro, Aitor Irigoien, Beñat Gereka, Mikel Mugika, Getaiko Gaztetxea eta Elan-Euskadi GKE,

Markos Aizpurua, Xabier Alberdi eta Suso Perez [kolaboratzaileak] Kepa Iribar, Cesar Blanco eta Aitor

Irigoien [argazkiak] Artzape [publizitatea] Artzape [inprimaketa] Gertu [tirada] 1150 ale [lege gordailua] SS-504/01

[ISSN] 1578-469X

Getariako Udalak, Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundutako aldizkaria

artzapeEskualtxeta kulturguneaKrixketaneko Iturrigaina

Tel.: 943 00 05 [email protected]

2012ko maiatza artzape-3

Gure Txeru Elkartea

]5/Txapakalezka:

+ = -

]6-7/Getarian zer berri?

Getaria Google lehiaketako irabazle

Europe zero Waste topaketa

]8-11/Erreportajea:

Getariako konpartsa

]12-13/Argazki-txokoa:

Antxoa eta arrantzale eguna

]14-15/Elkarrizketa:

Mikel lorenzo

]23/Akordatzen:

lehen danborradako

oroitzapenak

urreko alean aldizkarian lantzendiren edukiak gehiago zaindu eta iritziezberdinetako jendeari lekua ematekoproposatzen zuen gutuna jaso eta kale-ratu genuen, aldizkari honetan adieraz-pen askatasunean sinisten dugulako. Behin eta berriz eskatu dugu herritarrenparte hartzea, bai idatziekin kolaborat-zeko eta bai aldizkariak aurrera egindezan lan talde zabalago bat osatzekohelburuarekin. Baina hilero-hilero pert-sona berberak dira kolaboratzen dute-nak, ez diru truke, gure esker ona etaherriaren esker onaren truke baizik.

Hala ere, berriz gogorarazi nahi duguherritar orok ateak irekirik dituela Art-zapen parte hartu eta bere ideiak mahaigainean jartzeko. Eskerrik asko betibezala bazkideoi eta aldizkari txiki hauaurrera ateratzea posible egiten lagunt-zen duzuen guztioi.

Artzapeko lan taldea.

Andoni Aristirekin harrituta!adira bizitzan zehar aurrean jartzen

zaizkigun bideak, zeinak, norberak edolagunduta, aukeratu behar duen egokienirizten diona. Hala, batzutan harritutageratzen gara norberak edo besteekaukeratutako bideak ikustean. Halaxegeratu nintzen apirileko Artzapen Ando-

nik idatzitako gutuna irakurtzean: zureta lur! Horrenbestez, jarraian aipatugutunean esandakoen inguruan hainbatazalpen agertuko ditut: Batetik, Artzape aldizkariaren gaia Eus-kara Batzordeari dagokion gaia da, edoeta Ogasun Batzordeari, dirulaguntzabaitago tartean. Inoiz ez Kultura Batzor-deari. Horrez gain, Bildu-n erabakiakbeti taldean hartzen ditugu, baina kasuhonetan, bai Euskarako Batzorde buruaketa bai Kultura Batzorde buruak guretaldekideei eskatu genien Artzaperizegokion eztabaidatik kanpo uztea gubiok. Eta horixe azaldu zitzaizuen mart-xoko batzordean, baina nonbait ezzenuen sinetsi. Dena den, “inorekin ezgenuela hitz egin” esatea guztiz okerrada, martxoko batzordean hitz egin bait-zen, bai Euskara arloan zein Ogasunarloan. Eta zu ere han zinen.

Bestalde, Artzaperi dagokion igoera“kriterio zehatzik gabe” hartua dela gai-neratzen zenuen. Irizpidea argia da:aldizkariaren iraupena kinka larriandago, eta guretzat Artzapek irauteak ika-ragarrizko garrantzia du, bai euskararennormalkuntzarako, baita herri proiektubat delako.

Herriko elkarteei dagokionez, txapelakentzen dut guztien aurrean. Aregehiago, guretzat inbertsiorik onena

herriko elkarteetan egiten dena da,horiek ematen baitiote herriari bizitzaeta nortasuna. Horrenbestez, elkartehoriek egindako eskaera guztiak kon-tuan hartu dira, eta une oro, proiektubakoitzak herriari zer eskaintzen dionkontuan izan dugu.

“Oso arin hartutako erabaki interesatua”izan dela diozu…Hala ere, luze eta ongihausnartutako gaia izan dela adierazinahi diet herritar guztiei, eta hausnar-keta hori ez dela dirulaguntzarekinamaitzen; etorkizunean jarraituko duela.Horren harira, jakin ezazu azken urtee-tan Artzapeko lantaldekoek hainbat zoz-keta, festa eta harpidetza kanpaina egindituztela; baina tamalez, kanpainahoriek ez dira nahi adina lagunenganairitsi… Zorionez, ordea, herriko hainbatlagun Artzaperen aldeko ekintzat anto-latzen ari dira egunotan ere: San Juane-tan bertsoak izango dira, Gaztetxekoek tonbola…

Hori guztia jakin arren, horren guztiarenjakitun izanik ere, apirileko gutunaidatzi eta argitaratu zenuen. Eta hain juxtuhorrexek eragiten dit harridura gehien. Zerhelburu duzu horrekin? Ez dut ulertzen…Baina, apaltasun osoz, bide horrek inora ezduela eramaten esango nizuke…

Amaia Iribar

]Zure gutuna Artzapen argitaratzea nahi

baduzu, Txeruko postontzian utzi, Eskualtxetaraekarri edo [email protected] helbidera bidalizure izen-abizenekin. Gutunak gehienez 200 hitzizan beharko ditu eta luzeagoak direnak moztekoeskubidea izango du Artzapek. Ez dugu testuiraingarririk onartuko eta Artzapek ez du bere gainhartuko argitaratzen diren iritzien gaineko erant-zukizunik.

gutunak

A

SARIA

Musika

bandak

eskeinitako

liburua

ZER EGINGO ZENUKE ARTZAPEK DUEN KRISI

EKONOMIKOTIK ATERATZEKO?

Bazkide kuota igotzea ezinbestekoa da.

Promosamen guztien artean egingo da

liburuen zozketa.

Bidali erantzuna

[email protected] edota utzi

erantzuna gure erantzungailuan

943 00 05 48 zenbakian.

lehiaketa]artzape

Apirilako irabazlea: Iker Alberdi

B


Kepa Iribar

Artzapetik begira

Getaria Google-ko lehiaketaren finalerairitsi dela eta, irakurri berri dut mun-duko txoko ezberdinetako bisitariakdituela gure herriak. Aldi berean KaleNagusian topo egin dezakete australiarbatek, eta Islandiako biztanle batek, bisi-tari birtualak denak. Egia esan, “birtual” abizena gauza askokhartzen dute aspaldian. Gauza guztiakbezala, aukera aparta eskeintzen duinternetek eta teknologia berriek. Ema-ten zaion erabilpenean dago gakoa. Nibeldurtu xamar nago aspaldian: birtua-legi bihurtzen ari garenaren susmoadaukat (bale, onartzen dut zahartzen arinaizela, hori ere bai!). Ez dakit zuk zerpentsatuko duzun, baina ez dut oso gus-toko twitter, facebook, whats ap eta bes-telakoak hartzen ari diren norabidea,bueno, jendeak ematen diena. Nik ere erabiltzen ditut horietako bat-zuk, nire lanean oso egokiak direlako,baina behiak trenari bezalaxe, harritutabegira egoten naiz ikusten dudaneanjendea twiterren “Zarautzen nago potebat hartzen”, eta handik ordu erdira“Getarian nago ederki bazkaltzen” idaz-ten ikusten dudanean. Edo bikotearekinmoztu duela facebook bidez iragartzenduenarekin. Eta urduri jartzen nau albo-koaren telefonoko whats ap-a “pi-pi-pi”etengabe ari denean. Ze behar daukagu gertatzen zaigun guz-tia sarean ia edonoren esku jartzeko?misterioa da niretzat. Eta etorkizunak ezdu itxura hobea. AVG Technologiesetxeak iaz egindako ikerketa baten emait-zek diotenez, 2 eta 5 urte arteko haurrekezagutza zabalagoak dituzte teknologiaberrietan bizikletan ibiltzen, igeri egiten,edo zapatak lotzen baino. Ai ama!!Bada aldizkari bat, kirolari gaztetxoeihurrengo galdera egiten diena: “twitter,facebook, tuenti, edo herriko plazanbanku bat?”. Nik ez dut zalantzarik,alde ederreko xarma dauka niretzatherriko bankuan, Artzapen, edo Katxa-pon lagunekin egoteak (lehen ere onartudizuet, zahartzen ere ari naizela). Ez algara iritsiko etxean, bakarrik, pantailaeta telefonoaren aurrean egon, eta, ehun-daka “lagun” on line ditugula lau paretaartetik ez ateratzera!!!!.

TxapakalezkaAitor Irigoien, Beñat Gereka eta Mikel Mugika]

-

Beste urte batez federatutako pilotari gazteen mai-laz gozatzeko aukera izango dugu Getarian. GureTxeruk antolatzen duen udako txapelketa aurten-goan ere dagoeneko martxan baita. Aukera aparta,inongo zalantzarik gabe, pilota partidu ederrakikusi eta pilotari gazte desberdinen pausuakjarraitzeko!Herrian arrakasta handia izaten duen txapelketada gainera, partida gehienetan frontoian herritar

asko biltzen baita.Salbatore jaietan izan ohi diren finaletan ere frontoia gainezka ego-ten da urtea joan eta urtea etorri!Hori guztia antolatzeak lan handia eskatzen du, ordea. Eta Gure Txeruk antolatuta,herritar pilotazale ugarik egiten dute lan txapelketa ongi joan dadin: izen emateak,partiden egutegia egin, epaile lanak egin, pilotariei lagundu, antolaketa lan guztia…Askotan ikusten ez den ezkutuko lan ordu ugari! Horrenbestez, mila esker txapelketaposible egiten duten boluntario guztiei, eta aurten ere pilota partidu onez goza deza-gula guztiok, herritik mugitu gabe!

Denboraldiparegabea jokatu ostean, Aranola Lehioak Getariako nesken futbol taldeaZarauzko Hondartza futboleko txapeldun izan berri da. Ligako fasea lehen postuanamaituta, finalaurrekoan zein finalean ere urte guztiko maila bikaina erakutsi zutenneskek, eta merezimendu guztiz txapelketa irabazi. Euren nagusitasuna argi erakus-ten du finalaurrekoa 4-2 eta finala 4-1 irabazteak!!!Joxe Angel entrenatzailearen agindutara guztira 16 partidu jokatu dituzte aurten-goan, eta horietatik 15 irabazi eta bakarra berdindu dute. Beraz, partidu bakar bat ereez dute galdu! Ez da marka makala alajaina! Baina emaitzek baino partida guztietanerakutsitako jokoak harritu ditu zaletuak zein aurkariak. Baloia une oro behetik joka-tuz, jokaldiak atzetik landuz, pase labur ugarien bidez… futbol totalaz gozarazi du

taldeak!Zorionik beroenak beraz, gure txoko honetatik,taldekide guzti-guztiei! Ea datozen urtetan eremaila eta emaitza bera (hobeagoa ia ezinezkoabaita) lortzen duzuen! Keta futbol taldearen den-boraldi itzela ere kontuan hartuta, argi dagoherrian futbola sasoi onean dela!

+

Forondara kanpotik etortzen den arrainkopurua etengabe handitzen doan bitar-tean, euskal arrantzaleak arrantzatzenduten arrainak pairatzen dituen preziobaxuak ez sinisteko modukoak ari diraizaten. Aurtengoan ere “ventan” ikusidiren prezio minimoak oso behetik ibilidira: sardina 0,30 €/kg; txitxarroa 0,55

€/kg; berdela 0,70 €/kg; antxoa 1,30 €/kg…Ikusirik arrantzaleek dituzten kostuak(erregaia…) urtero handitzen direla, garbi dago etorkizun lausoa ikusten dela por-tutik begiratuta, honek Getaria bezalako herri arrantzale batean izan ditzakeenondorio larriekin…Gure produktuak guk geuk baloratu, eta merezi duten prezioaordaintzen ez dugun bitartean, egoerak zaila izaten jarraituko du! Erosleok duguazken hitza! Kantauriko arraina eska dezagun, kalitateko arraina, arrantzaleei prezioduinak ordaintzea exijituz!

Aranola lehioak nesken taldea, txapeldun zarauzko

Plaierotan!

Federatuen udako eskupilota txapelketa, beste urte batez

Arrainaren prezioak behea jota, etorkizun lausoa du arrantzak…

“Model your town” Google-eko lehiaketako irabazle izan da Getaria. JosetxoPerez tolosarrak eta Pedro Domecq donostiarrak egin zuten hiru dimentsiokolana. Aurreko alean argitaratu genuen elkarrizketan aurreratu bezala, 200 lanetikgora aurkeztu zituzten lehiaketara, eta Getaria finalisten artean geratu zen; etaazkenean, txapeldun! Horrenbestez, Iturzaeta Herri Eskolak 18.000 euroko sariajasoko du, lehiaketa honetan arauturik dagoen bezala. Bestalde, lanaren egileekaurreratu moduan, munduko edozein bazterretik ezagutuko dute Getaria.

Maiatzak 19an, Euskal Herrikobeste hainbat herrietan bezala, Geta-rian ere Euskal Preso eta IheslariPolitikoen eskubideak errespetat-zeko aldarrikapena egin zen.Honela, Euskal Herri osoan antolat-zen den “Plazak bere espetxeakustutzeko” ekimenarekin bat eginzuen Getariako Herrira Bilguneaketa egunean zehar hainbat ekitaldiantolatu zituen: goizean goizetikhasita, mendi irteera, paella lehia-keta, txalapartariak, trikitilariak,dantzariak, poesia irakurketa, bert-solariak eta herri-bazkaria. Honezgain, bazkal osterako kantu-saioaprestatu zuten, giro herrikoia lortuz.Eguneko ekimen nagusia eguerdialdera gudarien enparantzan aterazen argazkia izan zen. Nahiz etaeguraldiak ez lagundu 150 laguningururen babesa lortu zen.

6- artzape @topagunea.com

] getarian zer berri?

Giro bikaina euskal jaian

Getaria, Google-eko “ Model your town” lehiaketako irabazle

Euskal jai giro bikaina izan genuen gurean; jendearen parte hartzea eta ekitaldiherrikoiak nagusi izan ziren. Euskal Jai egunean, larunbatean, txistulariekin hasizen eguna. Goizean, azoka izan zen frontoian. Herri kirolak, sardina jana, sagar-doarekin txotx… Arratsaldean, berriz, irrintzi lehiaketa eta trikitilari gazteen txa-pelketa izan ziren. 19:30ean, Larrain dantzaren txanda iritsi zen, eta ondoren,kantu-poteoa eta trikiti-erromeria, Laja eta Narbaizaren eskutik. Horrez gain, Eus-kal Jai bezperan, ostiralean, Gure Txeru dantza-taldearen erakustaldia izan zen,eta astelehenean, hilaren 21ean, euskarazko film laburren emanaldia.

Goazen

Plazara

ekimena

Dantzari txiki

eguna dator

Datorren ekainaren 3an Lesaka,Urretxu, Lezo eta Getariako GureTxeruko dantza taldeen emanaldiaizango dugu gurean kalez kale.Hilaren 17an berriz, Urretxun ospa-tuko da Dantzari Txiki Eguna,Getaiako dantzariak bertan izangodirelarik. Bi kasuetan Gure Txerukultur elkartea izango da giro herri-koia izango duten ekitaldien anto-latzailea.

Ekainaren 15etik aurrera, azken ehun urteotako mendebaldeko bainujantzienmodan barrena bidaiatu ahal izango du Balentziaga museoak eskainiko duen era-kusketa ikustera doan orok. Atzera begirako erakusketa horretan, XIX. mendekoolatu-bainuetarako prestatutako soinekoak eta XX. mendean igeriketarako diseina-tutako kirol-bainujantziak ikusi ahal izango ditu bisitariak, baita gaur egun ospehandia duten moda marken modeloak ere. Horrez gain, modak aurreko mendeanizan zuen garapen estetikoa eta teknikoa ezagutu ahal izango ditu bisitariak. Iraila-ren 23a arte egongo da zabalik erakusketa.

Aurreko atalean hasitako ildoari jarrai-tuz, hondakinaren gaiarekin jarraitukodugu.Hondakinen arazoa deritzonak mun-duan nagusitu den kudeaketa-ereduandu jatorria. Hondakin-kopuru ikaraga-rriak sortzen ditugu, eta gainera nahas-tuta, zabor bihurtuta, biltzen ditugu.Horri sistema lineala deitu izan zaio.Hau da, ustiatu kontsumitu bota, ustiatukontsumitu bota, ustiatu kontsumitubotaSistema horretan, materialek norabidebakarrean egiten dute bidaia. Bidaia horinatura ustiatuz material horiek eskurat-zean hasten da. Eraldatu, merkaturatu,kontsumitu eta zabor bilakatzean bukat-zen da materialen bidaia. Natura etenikgabe ustiatzen da lehengaiak lortu ahalizateko. Produktuak kontsumitu ondo-ren, zabor bihurtu eta pilatu egiten dira.Geroz eta natur baliabide gutxiago dago,eta geroz eta zabor eta kutsaduragehiago sortzen da. Materialen berres-kurapena, dagoen kasuetan, anekdoti-koa da. Mundu mugatu batean, mun-duak mugarik edukiko ez balu bezalajokatzeak ez dauka etorkizunik.Sistema linealaren ondorioak: Ohiko zabortegiak: hondakinak naha-sian jasotzen dituztenez, ondorengo ara-zoak sortzen dituzte, besteak beste:Kiratsa, gas-isuriak eta izurriteak: zabornahasiak gai organikoa usteltzen edukit-zen duenez, inguru zabalean kiratsaegoten da. Gainera berotegi-efektua era-giten duen metanoa isurtzen du airera.Tratatu gabeko gai organiko horrek ani-malien izurriteak ere eragiten ditu: arra-toiak, kaioak…Lixibatuak: zabor nahasiak dauzkanlikidoek lixibatuak eragiten dituzte,lurra eta lurrazpiko ura kutsatuz.Auzotarrengan bizi-baldintza eskasak:kiratsak, izurriteak eta gainerako kutsa-durak inguruan bizi diren bizilagunenbizi-kalitatean eragiten dute.Espazio-arazoak: dentsitate handikoherrialdeetan bizi gara eta azalera han-dia behar da sortzen dugun zabor mor-doa pilatzeko.

Informazioa gehiago:Tel. 943 896024www.ihobe.net

[email protected]

] bi hitzetan

bainujantziak eta gorputza-

ren erakusketa balentziagan


Pakea bizkaia

belaontziaren bisita Unai Basurkok gidatzen duen Pakea Bizkaia belaontzia eta bere ontzilariak gureanizan ziren, maiatzaren 24tik 29ra bitartean. Iturzaeta Herri Eskolako ikasleek, bela-ontzia ikusteaz gain, Groenlandia eta Kanadako espedizioaren dokumentalazgozatu ahal izan zuten. Egun horietan zehar, gainera, nahi zuen orok belaontzirahurbiltzeko aukera izan zuen. Euskal kostaldean egindako zeharko ibilbidea Geta-rian amaitu zuen Unai Basurkok; hain zuzen ere, itsasoarekiko eta ingurugiroare-kiko errespetua zabaltzea eta helaraztea du xede Pakea Bizkaia ontziak. Proiektua-ren ildo nagusia itsasoa eta biodibertsitatea zaintzearen garrantzia azpimarratzeada.

Getariarrak Europe zero

Waste topaketetan

Getariako Zero Zabor taldeko kide batzuk parte hartu zuten Europe Zero Wastetopaketetan. Zabor kudeaketaz hitz egin zuten topaketa horietan, Ameriketakonahiz Europako adituek zuzenduta. Haien ikerketak eta ondorioak mahai gaine-ratu zituzten.Besteak beste, bertan izan ziren Connette Zero Zabor mugimendua-ren sortzaileetako bat, kimika eta toxikologia irakaslea da Saint Lawrence Uni-bertsitatean (New York, AEB), eta Joan Marc Simon, Europako koordinatzailea.Getariako taldekoek adituen adierazpenak jaso zituzten. Conenettek adierazitako-aren arabera, “Zero Zabor hobea da tokiko ekonomiarentzat: lanpostu gehiago.Hobea ingurumenarentzat eta osasunarentzat: toxiko gutxiago. Eta hobea gureseme alabentzat: itxaropen gehiago”.


Nagore Izagirre ] Erreportajea

“Grease” edo “Moulin Rouge” filmee-tako koreografiak, dantza errusiarrak,balsak, mexikarrak… munduko bazteraskotako erritmoekin ausartu da urtezurte Getariako konpartsa. Aurtengoanberriz Bollywood-en txanda izango da.

Konpartsari buruzko xehetasunak IsaakAranberrik kontatuko dizkigu berekinsolasaldi bat izan ondoren. Izan ere, 18urte zituenetik parte hartzen du Geta-riako konpartsan Isaak Aranberri dant-

zari zumaiarrak. Getariako konpartsakduela bi urte 25 urte bete zituen, herrianoso erroturik dago dagoeneko beraz.Ohitura interesgarria, dibertigarria etaaberasgarria da bai parte hartzaileentzateta baita ikusleentzat ere. Isaak-ek ongiezagutzen du konpartsa. Urte batzuetandantzari bezala, duela bi urte, koreogra-fiak lantzen eta aurten berriz, zuzendariizango da. Isaaken hitzetan,” oso giroona egoten da. Giro herrikoia. Oso herrigutxitan egongo da konpartsa mistoa.

Adin guztietako jendea biltzen gara gai-nera. Horrelako herri txikia izateko, ohi-tura polita iruditzen zait”. ArgizkaZulaika bere laguna izan ohi du berebikote, hasi zenetik, gorputza elkarrekinmugitu baitute bi urtetik behin ospatzen

Getariako

“Oso giro ona egoten

da, giro herrikoia”

KonpartsaBollywood?en xarma

laster hasiko dira Getariako konpartsako aurtengo entseguak. Duela bi urte konpartsaren 25

urteak ospatzeko konpartsaren ibilbidea gogora ekartzen zuten koreografiak landu ziren,

Moulin Rouge, balsak… aurtengoan ordea bollywood izango dute ardatz. jantzi koloretsuak,

dantza modernoak eta erritmo indiarrak. Hori guztia Isaak Aranberriren zuzendaritzapean.

Greease

25.urteurrena

] erreportajea] Getariako konpatsa

den dantza bilkura honetan.Bollywood da aurtengo gaia.Koloretsua beraz. “Oso gaiaprobetxagarria, kolore asko-koa” Aranberriren hitzetan.Isaak-ek azaldutakoaren ara-bera, orain arte landu gabedagoen gaia da. Baina, nolaedo nork erabakitzen ditugaiak? Gaia erabakitzekoorduan parte hartzaileenarteko bilera irekia egin ohidute. Hor erabakitzen dira,aukerak aztertu eta egokienazein den. Jendeak aportazioakegiten ditu beraz, Aranberrikadierazi zuenez.

Izen emateetan jendea ani-matu da beste urtetan bezala,jendea hasi da animatzen etaapuntatzen. Arrakasta handiaizaten du konpartsak oroko-

rrean, izan ere, 30 bat bikotekeman ohi du izena, 50-60 pert-sonako taldea osatu ohi daberaz. Isaak-ek gogoratu zue-nez, duela bi urte, 25. urteu-rrenean urte hauetan landudiren koreografiak landuziren urteurrena gogora eka-rri eta ospatzeko. Horregatiklandu ziren dantza mexika-rrak, Moulin Rouge, Greaseeta balsa, esaterako.

“Bi urtero ospatzen da kon-partsa, 10 bat beraz badoaz.18 urterekin gogoratzen dutdantza, errusiarrak izan zirelagaia. Beste urtetan Grease,dantza latinoak, MoulinRouge, Andaluzia… landuditugu eta aurtengoan Bolly-wood aukeratu dugu” IsaakAranberrik gogoratu zuenez.

Isaak Aranberri ez da zuzen-daria bakarrik izango ordea.Berak izugarri atsegin duKonpartsan parte hartzea,baita bertako giroa ere, urtezurte parte hartu eta barru-barrutik ezagutu baitu. Horre-gatik, konpartsako zuzendariizateko orduan, jarri zuen bal-dintza bakarra dantzan partehartzea izan zen, parte hart-zeak xarma handia baituberetzat. Entseguak ekainaren 14eanabiatukoi dira, festetan, abuz-tuaren 6ean, herrian ikuski-zuna eskaini ahal izateko.

Duela bi urte, konpartsaren25. Urteurrena ospatu zute-nean, Getariako ikuskizunazgain, Zumaian ere erakustaldibat eman zuten.

Jantzien aukeratari dagokie-nez, aurrekontuen araberakoaizaten da.” Udala saiatzen dabideratzen, baina pertsonabakoitza ahal duena lortzensaiatzen da, ahal dena, ahalden moduan egiten dugu.

Aurten telak erosiko dira tra-jeak egiteko” Aranberrikazaldu zuenez.


“Entseguak ekainaren

14an abiatuko dira”

“Oso herri gutxitan

egiten da mistoa”

Moulin Rouge

Dantza mexikarrak


]elkarrizketa] Isaak Aranberri

Elkarrizketan:

Hainbat urtetan euskal dantzen munduan aritu da

Isaak, baina ez hori bakarrik. Madrilera joan zen fla-

menkoa ikastera; bilbon ere dantza modernoa eta

beste hainbat esparru landu zituen. Getarian, Txe-

run ere, hainbat urtetan irakasle izan da eta egun

zumaian, bere herrian, irakasle da. bere ibilbidea-

ren inguruko errepasoa egin dugu Isaakekin, izan

ere, dantzaren munduan disziplina ugari ukitu ditu.

Isaak Aranbe

rri


]elkarrizketa] Isaak Aranberri

zumaian euskal dantzetan

hasi eta Madrilera jo zenuen

flamenkoa ikastera. Nolatan

bilakaera hori?

Txikitan nire aitak bultzatuninduen dantzetara. Futblo-ean, esku-baloian…kiroleanasko ibiltzen nintzen eta nireaitak dantza txapelketetaraanimatu gintuen bai arrebaeta baita ni ere. Azkoitiara joa-ten hasi ginen beraz. Arrebaeta biok aritzen ginen. Ikas-tera Bilbora joan nintzenean,euskal dantzaz gain, dantzamodernoa ezagutzen hasinintzen.

Non hasi zinen flamenkoa

ezagutzen?

Donostian hasi nintzen fla-menkoarekin eta baita dantzagaraikidea eta modernoa lant-zen ere. Eta hortik Madrilerajoan nintzen, flamenkoa askoatsegin nuelako eta errekurt-soak izateko. Donostian fla-menkoarekin hasi nintzeneanoso ongi eta berehala moldatunintzen, izugarri gustatu zit-zaidan.

Egun zumaian, zure herrian,

dantza irakasle zara ezta?

Ikastetxe batean lan egitendut eta horrek denbora uztendit beste dantzetara dedikat-zeko., Zumaian dantzak ema-ten ditut, garaikidea, euskaldantza..

Txerun ere dantza irakasle

izandakoa zara…

Bai, lau urte eman nituen Txe-run, oso gustura ibili nintzen.

Getariarekin harreman

estua duzu beraz…

Bai, Txakolin Egun bateangogoratzen dut agurra iritsizenean, ni Getariar nintzelapentsatu zutela, ni herrikoanintzela alegia. Egun, Geta-riako dantza taldearekinharreman handia dut eta elkarri laguntzen diogu.Egun jarraitzen duzu Donos-

tian flamenkoa lantzen?

Orain ordutegi aldetik topenabil, baleta eta dantza garai-kidea egiten jarraitzen dutbaina momentuz Donostiaraez naiz joaten.

Hala ere, flamenkoa izugarrigustatzen zait.

Funkya ere ikasi duzu…

Bai, denak aportatzen du,gauza berriak egiten saiatzennaiz beti. Errekurtso ugariedukitzeari garrantzia ematen

diot.

zergatik gustatzen zaizu

bollywood gaia konpartsa-

rako?

Dantza modernoak dira ,kaderak mugitzen dira askoeta erraza da prestatzekoorduan.

Dantza afrikarrak esaterako,hasiera batean pentsatunituen, baina koreografia zai-lekoak dira. Bollywoodberriz, dantza modernoak,taldekoak… errazak eta poli-tak dira prestatzeko. Bizia etakoloretsua izango da.

zenbatero izango dira entse-

guak?

Astearte eta ostegunero

izango dira, pare bat ordu.

Azken astean berriz, jaiakaurretik, egunero izaten diraentseguak. Beharren arabera-koa da, baina astean pare batordurekin hasiko gara. Entse-guak polikiroldegian izatendira.

bikoteak mistoa izatea ezin-

besteko baldintza da. zer-

gaitik?

Diskriminazio positiboa egi-teko da. Bestela, konpartsaemakumez bakarrik osatukolitzateke eta modu honetangizonezkoen parte hartzeabultzaten dugu.

Dantza munduan gehiengoaemakumezkoak dira.

“Errazak eta politak

dira prestatzeko”

“Errekurtso ugari

edukitzeari garrantzia

ematen diot”


Antxua Eguna eta Arrantzale Eguna giro polit eta parte-hartzailearekin igaro ziren. Herria urdinez jantzi zen, etaaurtengo kanpainan barra-barra harrapatzen ari direnantxoa dastatu ahal izan zen, bai parrillan erreta bai zar-taginean frijituta. Maiatzaren 4an, jende ugari hurbilduzen frontoira, antxoa, txakolinaz lagundurik, dastatzera.Aurretik, Arzak sukaldariari omenaldia egin zioten, eta“Egun bat arrantzan” antzerki-emanaldiaz gozatu ahalizan genuen. Larunbatean, haurrentzat tailerrak izanziren Berdura plazan, “Antxuak sortzen” izenburupean.Haurrek birziklaturiko materialekin lan egin zuten. Igan-dean, Arrantzale Egunaren txanda izan zen, KarmengoAma Birjinaren prozesioaren eguna alegia. Ondoren, “II.Antxua Eguna” Getariako bandera jokatu zuten arraunla-riek. Festa-giroa eta gogoa izan ziren nagusi.

Argazki Txokoa

12-artzape @topagunea.com

Arrantza-giro

bikaina

Argazkia: Iker Alberdi

beheko argazkiak Sandra Erce

Argazkia: Iker Alberdi

Argazkia: Sandra Erce


Nagore Izagirre] Elkarrizketa

MIKEl lORENzO

Espainia mailan, hirugarren geratu

zara; zorionak.

Eskerrik asko. Bai, Defentsa pertsonalekotekniketan hirugarren geratu naiz Espai-nia mailan.

zenbat parte hartzaile zineten?

200 inguru. Bartzelonatik, Valentziatik…etorri ziren. Euskal Herritik, 20 ingurujoan ginen. Andaluziatik 150 bat pert-sona.

Euskal Herrian, non lantzen da Ken-

poa?

Gune nagusia Oiartzunen dago. Maisuakhan daude. Eskoriatzan eta Andoainenere ematen dute. Eta aurten, lehen aldiz,Getarian hasi dira. Nire maisuak, esate-rako, 40 urte daramatza irakasten.Shihan Vidal da nire irakaslea (gerrikobeltza 8º Dan IKKO) eta Alain Basasoro-ren (gerriko beltza 1º Dan) laguntzailea.

zenbat denbora daramazu Kenpo Kai

praktikatzen?

Nik bederatzi hilabete daramatzat. Geta-rian, aurten hasi gara. Orain arte bestekirol batzuk praktikatu ditut, baina lanazela eta ezin izan dut jarraitu; hala,Kenpo probatzeko gogoa sartu zitzaidaneta asko gustatzen zait.

Euskadiko Txapelketan, lehen geratu

zara hainbat kategoriatan… Harrigarria

da, hain denbora gutxi daramazula

kontuan izanik.

Bai, egia esan bai. Gipuzkoako eta Eus-kadiko txapeldun geratu nintzendefentsa pertsonaleko tekniketan, hel-duen mailan Kyus graduan (koloretakogerrikoak), Euskadiko txapeldun erekonbatean Kyus graduko 75 Kg. artekohelduen mailan eta Gipuzkoako txapel-duna ere armekin Katetan Kyus gra-dueko helduen mailan.

zer ezberdintasun dago aipatu dituzun

izen horien artean?

Mugimendu ezberdinen araberakoa da.Mugimendu ezberdinek izen ezberdina

“Nik bederatzi hilabete

daramatzat, Getarian

aurten hasi gara”

Mikel lorenzo duela bederatzi hilabete hasi zen Kenpo Kai praktikatzen, Sahatsaga kiroldegian.

Irakasleak txapelketetan parte hartzera animatu zuen, eta Eskoriatzan jokatu zen Gipuzkoako eta

Euskadiko Kenpo federatuko 2012ko Txapelketan, hainbat garaipen eskuratu zituen: Gipuzkoa eta

Euskadiko txapelduna defentsa pertsonaleko tekniketan, Euskadiko txapeldun konbatean Kyus gra-

duko 75 kg arteko helduen mailan, eta Gipuzkoako txapelduna ere armekin Katetan Kyus graduko

helduen mailan. Horrez gain, hirugarren geratu zen defentsa pertsonaleko tekniken kategorian,

Espainia mailan.

Kenpoak zeure

buruaren

kontrola ematen

dizu.


] Elkarrizketa] Mikel lorenzo

hartzen dute.

Arma aipatzen duzunean, zer esan

nahi du?

Makilekin joaten ginen. Japoniarrek,defenditzeko egiten zituzten mugimen-duak dira, oso antzinakoak.

Gerrikoaren kolorea aldatzeko zer egi-

ten duzue? Nork erabakitzen du?

Azterketak Oiartzunen egiten ditugu,eta gerrikoz aldatu nuen. Txuritik horira.Ekainean laranja lortzeko azterketa eginbehar dut. Gero, berdea dator. Gerourdina, marroia eta azkenik beltza.

zenbat aldiz entrenatzen duzu astean?

Bi aldiz, astelehen eta asteazkenetan, biorduz. Nire kontura egunero entrenatzendut, korrika egin… Gainera, pisuakgarrantzia du; ni 70 kilotik beherakokategorian nago, eta beraz, neure buruazaindu behar dut.

zoazen martxan, laster lortuko duzu

gerriko beltza …

Ez, ez, horrenbeste ez. Gainera, gerrikobeltza lortzeko azterketa oso zaila da.

zer egiten duzue azterketa horietan?

Katak, formak ikasi eta presentatu egitenditugu. Formak edo mugimenduak dira,eta auziaren aurrean egin behar ditugu.

Euskal Herrian, jendeak praktikatzen al

du kenpoa?

Eskoriatzan, Andoainen eta Oiartzunen.Euskadiko lehiaketa Eskoriatzan izanzen. Getarian, txapelketa bat egin nahidugu, kirola pixka bat zabaltzeko. Gaz-tetxean erakustaldia egin genuen, etajende gutxi azaldu zen. Getarian, hiruikasle besterik ez gara, eta jendea animat-zea nahi dugu.

Momentuz, nahiko jende gutxik egiten

du beraz…

Oraindik kirol minoritarioa da. Ez duKarateak edo judoak duten ospea. Ken-poan ez da lurrera botatzen; kolpeakdira. Arerioen artean, momentuan ez damina hartzen, baina beranduago edukidaiteke mina. Kontaktuzko kirola da.

Filmetan bezala, kontzentrazioa lant-

zen duzue?

Bai, egiten ditugu, arnasketa ariketak etakontzentratzekoak; garrantzitsuak dira.

Datorren urterako kenpoko taldea ate-

rako da?

Talde txikia da; zortzi pertsonako taldebat nahiago nuke.

jendea animatzeko zer esango

zenieke?

Jendeak kolpeak jasotzea bakarrik delapentsatzen du. Konbate batean sartu, etatentsioa duzu. Asko ikasten da. Kenpoakzeure buruaren kontrola ematen dizu,egoeraren kontrola.

Egoera ezberdinetan nola erantzun esa-ten dizu; tentsio horrek berak kontrolaematen dizu, sute baten aurrean, esate-rako.

zeure burua kontrolatzen laguntzen

dizu beraz...

Bai, bizitzako hainbat egoeratan zeureburua kontrolatzen laguntzen du.

Sakrifizio handia eskatzen al du?

Pertsonaren arabera; pisu handia badu,agian bai. Kolpeak emateko, jasotzen erejakin egin behar da, gainera.

zeure kasua harrigarria da: bederatzi

hilabete kirol hori egiten, Espainia mai-

lan hirugarren.

Bai, nire maisua ere harriturik eta pozikdago; ez genuen espero.

Konbate al punton laugarren geratu nint-zen; irabazia nuen, baina arbitroarengauza izan zen.

zurekin kenpo egiten dutenak aurkeztu

dira txapelketetara?

Ez, ez zuten gogorik edo denborarik. Bat,duela gutxi hasi da. Bestea lanean…Hilabete eman dut nik bakarrik entre-natzaileekin, eta asko ikasi dut. Osomaisu ona dut, gainera. Lehen Oiartzu-nen zen irakasle.

“Kolpeak emateko jasotzen

ere jakin behar da”

“Kenpon ez da

lurrera botatzen,

kolpeak dira”

Mikel Getariako Kenpo taldearekin.


] Harritarten txutxupeka / herri eskola

LIBURUARENASTEA

Gu 6. mailako hiru ikasle gara: Beñat, Iñigo eta Glen. Liburua-ren astea ospatzeko eskolan egindako ekintza berezi batzukkontatuko dizkizuegu.

Apirilaren 25ean, ipuinak kontatzea tokatu zitzaigun, 1. mai-latik 5.maila arte, eta oso ondo pasatu genuen.Gelan, trebatu egin genuen, besteei ahalik eta ondoen kontat-zeko. Denok liburua aukeratzera joan ginen liburutegira, etaahal genituen liburu polit eta interesgarrienak aukeratzensaiatu ginen. Guk kontatutako liburuak gustatu zitzaizkien. Liburua kontatzera joan ginenean, urduri geunden.

26an, 3.mailakoak asmakizun eta ahokorapilo batzuk kontat-zera etorri ziren, eta asko kosta zitzaigun asmakizunak asmat-zea.

27an, etxetik irakurritako liburu bat ekarri eta grabazioak egingenituen. Bestei gomendatu genizkien bideo baten bidez.

Eskolako sarreran bideo emanaldi bat egongo da, 6. eta 5. mai-lakoek gomendatutako liburuekin. Astean zehar egin direnlanak ere erakusketan egongo dira: asmakizunak, ahokorapi-loak, ipuinak...

Iturzaeta eskolako 6. mailako ikasleak .

] getaiko gaztetxea

Azkenaldi honetan, jada ohartuko zine-ten moduan, Getariako herri mugi-mendu kulturala asko hazi da. Handiadela ere esan daiteke, duela urte batzue-takoarekin konparatzen badugu.Esaterako, guztiok ezagutzen dugu GureTxeru, eta hamarkada askotan egiten ariden lan azpimarragarria. Gaztetxekoont-zat, bederen, jaio ginenetik beti hor izanden elkartea dugu, eta poz itzela sortzendigu bai bere jarduna ikusteak, baita jar-dun horrek ematen dituen fruituak ikus-teak ere.Horrez gain, gaztetxean bertan ekimenkulturalak gero eta ugariagoak dira.Kontzertuekin hasi zenari, jarraipenaigandetako zineak eman zion; bertan,gizarte gaien inguruko pelikulak izandira protagonista, denbora honetanzehar. Gero, eta bat aipatzekotan, duelahiruzpalau urte, Palestinako egoerariburuzko hitzaldi bikain batez gozatuahal izan genuen, dudarik gabe egungoArgia emanaldiei bide eman diena. Alta,ezin dira ahaztu jai giro nabarmenagobatean egiten diren ospakizunak ere,bazkari herrikoien jiran, edota bertsoza-letasunak (euskaldunon herriarenherentzia kultural argienetakoa) 2011ngure herrira ekarri zituen 8 saioak.Herri mailan, azkenaldian sortu diren

elkarte kulturalek ere zeresan handiaeman dute azken boladan, betiere egin-dako lan bikainak sortua. Nafarroakokonkistaren gainean herritarroi begiakirekitzen diharduen talde aitzindariak,Getariaren Sustraiak herri ekimenak, lor-pen historiko bat lortu zuen, izerdi askobota ostean; ekimenaren ondorioz, adie-razpen instituzional bat eta guzi eginzen. Ez da ahuntzaren gauerdiko eztula,Harritan Blai elkarteak astero-asteroekartzen digun programa oparoaren ant-zera. Azken hilabeteetan, kontzertuak,hitzaldiak, bertso saioak, bideo emanal-diak eta abar luze bat izan ditugu guregozagarri elkarte honi esker. Eta horrela,aipatu gabe utzi ditugun gainerakoelkarte guztiak ere.

Horrek guztiak pozez txoratzen gaitubenetan, baina begi aurrean dugun guz-tia ez da urrea, tartean badaude hartxint-xarrak ere. Kultur elkarte horien ingu-ruko gogoeta sakonean genbiltzala,elkarte horien jiran dabilen jendea betiantzekoa dela ohartu gara. Horrek baditubere alde onak, hainbat elkarteren artekolaguntasuna izan daitekeen moduan,baina herritarren zati handi bat zirkuluhorretatik at ikusten da. Noski, lana egi-teko uneari buruz ari gara.

Hori gutxi balitz, Artzape kinka larriandagoela gauza jakina da. Badirudi herriaez dela ohartu arriskua benetan larriadela. Horren adibide bat da duela astebatzuk egoera hori zela eta gaztetxeanegin zen bilera. Egun hartan, hiru lagunazaldu ziren, ez gehiago, ez gutxiago.Hiru.Egia da bakoitzak nahi duena egitekoaskatasuna duela, eta ezin zaiola inoriezer inposatu, inor ezertara derrigortu.Baina herritar bakoitzak gogoeta apurbat egingo balu, ziur gaude Artzapek2001. urtetik egindako ibilbideak aurrerajarraitzea merezi duela pentsatuko luke-ela ehuneko handi batek. Artzapek urtehauetan kirolez busti gaitu, gure iraga-naz asko azaldu, gure guraso eta aitona-amonen garaiko eskola argazkiak era-kutsi, herritar batzuk zein idazle handidiren azaleratu... eta hori guztia sokaluze bat da. Lehen zeudenak, orain gau-denak eta ondoren etorriko direnakbatuko gaituen soka. Aldizkariarenlemak dioen bezala, "getariarron topagu-nea". Beraz, mesedez eskatzen dugu ahalden heinean ahal dena egiteko. Gure kul-turak orokorrean, eta Artzapek berexumean, hori baino gehiago merezibaitu... eta gero negar egiteak ez duelakoaskotarako balio izaten.

GETAIKO GAZTE ASANBLADA

GAZTETXETIK

18- artzape @topagunea.com18-artzape @topagunea.com18- artzape @topagunea.com

] jose Antonio Aguirre lehendakariaren gutuna / Cesar Blanco

Azken boladan loari tarte batzuk lapur-tuz Agirre Lehendakariaren idazkiak ira-kurtzen nabil; batzuk ezagutzen nituen,beste batzuk ez. Historia ikertze eta idaz-teari zenbat ahalekin eta lan ordu eskainizien jakiteak poztu nau. Zalantzarikgabe, horrek azaltzen du norainokogarrantzia ematen zion lehendakariakgure historia ezagutzeari, eta batez ere,gure historia guk geuk, euskaldunok,ikertu eta idazteari. Honi buruz guztizargigarria den eskutitz bat eskuratu dutInterneten nabigatuz. Gutunaren gaiakduen gaurkotasunagatik, Artzaperakopasarte esanguratsuenak euskaratzeainteresgarria iruditu zait.Gutun hau lehendakariak Ceferino deJemein jeltzaleari idatzia da, 1946ko irai-laren 30ean. “...Zeuk nire idazlanetan irakurrikoduzunez, Santxo Nagusiaren errege-aldia baloratzen dudanean zera ikustendut: nazio-batasuna maitatzeaz gainestatu konfederazioa homogeneoa erat-zea lortu zuela. Eta froga gisa, MenendezPidal eta Serrano Saezen baieztapenakazaltzen ditut, gertaera frogatuez gain.Nik euskal ikerlarien ekarpenak nahiagoizango nituen, baina Campion, EstornesLasa eta Ortuetaz aparte ezer gutxi dagogure garaikideen artean. ..Sabino Aranakeratu zuen tesi konfederala egungo araupolitikoa gisa talka historikoa da, barru-barrutik nazio-batasunari heltzen baitio,eta berea da meritua hola definitu etaprogramatzeagatik.Tesi honek ez du bere isla Santxo Nagu-siaren garaian bakarrik, baizik eta, Piri-nioetako erregetza lehenagoko hiru men-deen tartean, noiz inbasore germaniarrenaurkako borroketan sortzen baiten eus-kal naziotasuna, bizirik irauteko etaborrokatzeko borondatearekin. Zukdeitu nahi duzun bezala antzinako garaihaien sistemari. Niretzat nabarmena dagertaera hauek nazio-batasunaren histo-ria islatzen dutela. Arana Goirik ez zuenikertu Erregetza pirenaikoren ibilbidea,eta ezin izan zuen aztertu ezta ikasi Eus-kal Erdi Aro Goiztiarra, beste arrazoizirela medio, ez denbora ez baliabide eztesturik ez zuelako izan…... Arana Goirik berak bere ekoizpen kul-turalaren hobetzea eskatzen zuenEreintza de Kiskitzak 1903ean argitaratuzuen eskutitzean.

Zeuk Arana Goiri; Labairu eta Aita Este-llaren testuak aipatzen dizkidazu EuskalEstatuen arteko independentzia frogat-zeko (bereziki Bizkaiarena). Ez dut horiukatuko XIII. mendetik aurrera moduorokorrean. Baina, XIII. mendean bainolehen, nekez frogatuko du inork modudokumentatuan. Mende horretatikatzera, hutsune historiko handia dago.Legendekin bete izan dena. Nola ahaztuden zazpi mendeko borroka nazionala,batasuna; askatasuna eta gure estatu bateraikitzeko! Zelako axolagabekeria gureinguruan garaiko mundu ezagunean ger-tatzen zenaz! Zein errez onartu zen Piri-nio lerroa muga historikotzat, kronistahispanikoen argudioak inkontzientekionartuz.Horregatik, gure ekoizpen historikoak ezdu ikuspegi nazional bat izan, zatikatuaizan da neurriz gain, eta ez du onarpenikizan atzerrian, guk geure gauzekiko izandugun ezjakintasuna frogatuz. Gure his-toria ttipitzen saiatzearen poderioz, uler-tezin bilakatu dugu ikertu nahi izan gai-tuztenontzat. ( ...)(…) Jarraitzekotan bukatu ezina suerta-tuko litzaidake eskutitza, gai hauen ana-lisian sartzeak orriak eta orriak betekolituzkeelako. Asko idatzita dauzkat,hemen, XIII. mende artekoa hartzenduena. (…)Nire asmoa kezkak berritzea da, historiageurea izatearen larrizko beharrari erant-zutea da.Keperin, maitea, nire burua Pirinioen(nafar erresuman) kokatzen dut 410.urteetan garaiko modu eta ideiekin eus-kal estatu bat osatu eta iraunkortunahian borrokan aritu ziren haiekin.Beraien ahaleginen segidak argi aldarri-katzen dira! Buelta dezagun begiradabatasun hartara eta ez dezagun baztertuhaien eredua, zeinek balio duen ez baka-rrik gure historiaren azalpen arrazionalaulertzeko baizik eta askatasunaren aldegure gaurko borrokari asmo demokra-tiko eta kontzeptu errepublikanoaz era-tuari oinarria sendotzeko. Seguru nagogaur Sabinok holaxe pentsatuko zuen,berak ikusi baitzuen jauntxo-eraketa har-tan euskalduntasunaren aurkako osa-gaia.Euskal historiak hala eratua badaukaegun gehiengoaren ustez gure herriakmendetan sentitu zuenarekin adostasun

zinez handiagoa. Ez mugatu gure histo-ria borroka zikoitzetara, betiko banake-tara, kasten arteko gorrotoetara. Nahikoaezbehar pairatu baitugu horren erruz. Ezirudikatu gure herria sena nazionalikgabekoa eta bizitza politiko eratuagoakeraikitzeko gaitasunik gabekoa, gurezenbait etsaik aurkeztu gaituztenbezala... Gure historia ez delako horiizan. Onar dezagun gure arbasoek asmoabertzale bat izan zutela, bizi zirengaraian garaikoa. Bestela nola uler dai-teke 300 urteko borroka koordinaturikperineoaren ipar eta hegoaldean, bisi-godo zein frankoen kontra. Eta nolaulertu bestela 200 urteko nazio erregetza-ren borroka Errioxari eusteko, hura gal-duta Bizkaia erori zen hegoa babesikgabe gelditzean? Estatua sendotzekoborroka hark iraun izango bazuen XVI.mende arte!Inperialismoak, Europako beste lurralde-etan bezala harrapatuko gintuen ere,baina nazio-batasunaren oroimenak XIX.mendera ailegaraziko zigun egoera anitzegokiagoan, gure nazioak pairatu beharizan duenarena baino. Ez nabarrarenkasua ez eta beste batzuk ere ez geni-tuzke kezka-iturria izango gaur egun.Eskerrak argia ailegatu zela eta horrekinbatera susperraldia.

Euskaldun guztien batasunarekin aska-tasuna iritsiko da. Herriak bere nahiaazalduko du eta jarraituko du historiaidazten VIII. edo XI. mendeetan bezala.Geroko mendeetan ez bezala, non bana-keta eta nahasmena zabaldu ziren. (…)Gutuna irakurrita esan dezakegu bizikitxalotuko zuela Agirrek Getarian alder-dien interesen gainetik gure historia (ber-takoa, Gipuzkoarena zein Euskal Herriosoarena) argitzeko elkar hartuta egitenari den ahalegina. Lan honen fruituetakobat izan zen Udalak adostutako adieraz-pena, non Getaria hiribilduaren jatorrinafarra azaltzen den. Eta Getariako hain-bat taldek ekainaren 16an Iruñera1200eko zein 1512ko konkistak salatzerajoateko dei bateratua. Agirre Iruñera joango litzateke ekaina-

ren 16an.OHARRA: gutun osoa helbide honetan:http/www.nabarralde.com/es/gogo-eta/6660-carta-inedita-del-lehendakari-agirre-sobre-el-estudio-de-la-historia


2004ko maiatza artzape -19

(6 lagunentzako)

- 300 g txokolate beltz- 80 g gurin- 6 arrautza-gorringo- 6 arrautza-zuringo– 150 g azukre– 100 zl esnegain- 3 Platano


] literatur txokoa / Izaskun larrañaga] moniren errezeta [

GARbIKETAOIlASKO ERREA

SAGARRAREKIN Idazlea: Sofi Oksanen (Finlandia, 1977)Itzultzailea: Mia Rissanen - Joseba OsaArgitaletxea: Alberdania- EreinUrtea: 2011Orrialdeak: 364

Prestaketa:

Txokolatea eta gurina urtu maria bai-nuan. Gero, sutatik atera eta gorrin-goak bota. Aparte, zuringoak harro-tuko ditugu eta dena nahastukodugu.

Azkenean esnegaina ere harrotukodugu azukrea eginda, eta besteguztiekin nahastuko dugu.

Platanoak erditik zatitu eta zartagibatean buelta buelta egin txigortuarte.

Dena batera serbitu. Menta ostro bat-zuk jarri dekoratzeko.

On egin!!

Normalean, eleberri edonarrazio lanetatik antzerkilanak sortu izan dira, bainaoraingo honetan, alderant-zizko bidea egin duen lanbat aurkeztera natorkizue.Garbiketa du izenburu, eta,idazlea gaztea izanda ere, lanhoni esker, hainbat sari jasoditu: Iparraldeko Kontseilua-ren Literatur Saria eta UrtekoNobelarik Onenaren Euro-pako saria.

Istorio gogorra kontatzen dabertan, eta kontaketanaurrera egin ahala, gogort-zen joaten da. Protagonistakbi emakume dira: bata,Aliide Truu, alargun zaharra,Stalinen “garbiketatik” gor-detzeko asmoz latzak pasadituena.Bestea Zara da, neska gaztea;Estoniara alde egin zuenemakume trafikatzaileen

saretik ihesi, mafia arris-kutsu batetik aldendunahian. Istorioak bi pertso-naiak aurrez aurre jartzenditu, eta, nahiz eta hasierabatean elkarrenganakoduten mesfidantza handiaizan, pixkanaka gerturatzenjoango dira, eta bien artekolotura uste baino sendoagoadela jakingo dute.

Eleberriak lau atal nagusiditu, eta zati horiek azpika-pituluetan banatuta daude.Horren bidez, istorioaarindu egiten da, eta, lanmardula den arren, erraz ira-kurtzen laguntzen du.

Europako historiaz gehiagoikasteko balio diezaguke;jakin-mina pizteko, eta bidebatez, gatazka historikoekeragin duten sufrimenduazhausnartzeko.

Osagaiak:

20- artzape @topagunea.com20- artzape @topagunea.com

botswanan ez dute erregerik

Duela hilabete batzuk arte, inor gutxik izango zuen Botswa-naren berri. Bat-batean, aitzitik, zoriak eragindako gertaerabat aski izan da Afrikako herrialdea denon ahotan jartzeko.Ez hango errealitateak ardura piztu digulako, Espainiakoerregeak han izandako istripuagatik, eta honen testuingurua-gatik, baizik. Zer egiten zuen Juan Carlosek Afrikan elefan-teak ehizatzen? Zein zen bere xedea? Errege funtzioak betet-zen ari al zen?

Hasteko, Lehen Mundu deituriko hainbat herrialdek orain-dik duten jarrera kolonialistaren adibide iruditu zait gertaera,Afrika gizarte garatuotan egin ezin den ororen destino bila-katu dugun heinean: desagertzeko arriskuan diren animaliaklasai hiltzeko oihana, hemengo hondakin arriskutsuen zabor-tegi erraldoia, edota gurean kontsumitu ezin diren baliabi-deak (plomudun gasolina kasu) esportatzeko negozio-gunea.Deskolonizazio prozesuak aipatzen dizkigute sistemako his-toria liburuek, baina egun, kolonia ohietako lurrak, baliabi-deak zein benetako boterea lehengo esku berberetan kontzen-tratuta daude.

Erregearen istriputik gehien harritu nauena, alabaina, jendea-ren (inoiz ez bezalako) erreakzioa izan da. Monarkak halakozerbait egiten duen lehen aldia zela zirudien… Zer beste egindu, baina, 1975ean errege izendatua izan zenetik? Bidaiak,bela trabesiak, luxuzko festak, nazioarteko goi bileretan hain-bat barregarri geratze… Eta, ororen gainetik, bere ondare pri-batua etengabe areagotu. Non dago horren guztiaren zentzua,arrazoia?

Jatorria aurkitzeko 1975 baino atzerago joan behar da, 1936ragutxienez. Urte hartan, herriak demokratikoki hautatutakogobernuaren aurka emandako altxamendu armatura. Eskuinindarrek, militarrek eta Eliza Katolikoko goi esferek sustatu-tako, eta Francok gidatutako estatu kolpera. Azken horrekizendatu baitzuen, ondoren, Juan Carlos bere ordezko. Ordu-tik, estatua ez da gai izan iraganarekin eteteko, Irudia eta hit-

zak soilik aldatu dira. Funtsezkoak berdin jarraitzen du: ongibaino hobeto lotuta.

Erregearen azken hanka sartzeak, ordea, hautsak harrotuditu. Eta horretan, estatua murgildua den krisi ekonomikolarriak zuzeneko eragina izan duela uste dut. INE-k argitaraemandako 2012ko lehen hiruhileko datuak zinez beldurga-rriak baitira: estatuko langabezi tasa %24,44koa da (orotara5.639.900 langabe), eta gazteen langabezi tasa %52koa.

Haatik, etorkizun hurbilak ez dirudi hobea. EBren aurrekus-penen arabera, 2015ean langabezi tasa egungo mailan egongoda, eta krisia gutxienez 2018raino arte luzatuko da. Hainbatadituren hitzetan, atzeraldi ekonomikoa ez da orain artekoakbezala V formakoa izango, L formakoa baizik. Hots, ez dirudilehengora itzuliko garenik; okerrera ez egitearekin nahiko lanizango dugu. Hori horrela, zer gertatuko da estatuko ia 6milioi langaberi prestazioak, laguntzak amaitzean? Hipote-kak ezin ordainduta etxebizitza galduko dutenak ugaritzean?Noiz arte iraungo du“bake sozialak”?

Izan ere, orain arteko neurriek herritar arruntei eragin diete.Politikarien soldatek, gastu militarrak edota monarkiak ukie-zinak dirudite. Aurrez esanguratsuak ziren gizarte diferent-ziak are eta handiagoak bilakatu dira. Erdi klase deiturikoasmakuntza lurrundu egin da. Herritar asko, goizetik gauera,inoiz pentsatu gabeko egoeran aurkitu dira: lanik gabe, jana-ria erosteko zailtasunekin…

Espainiako estatuaren bideragarritasun ekonomikoa eta etor-kizuna inoiz baino ahulago antzeman daitezke. Egoerak ezezik, estatuak, kapitalaren lobby-ei men eginez, hartutakoerreformek kezka sortzen dute: langileen eskubideak alboratueta ustiapena baimentzen duen Lan Erreforma; oinarrizkosektoreetan (osasuna, hezkuntza) aplikaturiko murrizketak;BEZa kasu, progresibitatea aplika ezin dakiekeen zergen igo-erak… Bitartean, diru publikotik milioiak

] Aitor Irigoien [

] elan-euskadi

Repsol eta pakidermo baten ehizaldia

Duela gutxi, Marcelo Bielsa prentsaurre-koa ematen ari zela, kazetari batek Rep-sol-YPFren nazionalizazioari buruz gal-detu zion. Entrenadore argentinarrakCristina Fernandezen gobernuaren era-bakiarekin ados zegoela erantzun zion.Akabo! Nazionalistak ez direla esatenduten horiek gutxiko esaldi eta kalifika-zioak eskaini zizkioten Bielsari. Hala ere,ekaitza kolonial espainiarrak jotzenduen bitartean, hainbat gauza argitzeakomenigarria izango litzateke.

YPF ez da teknikoki ehuneko ehun espai-niar enpresa. Orain arte, RepsolekYPFren % 57 kontrolatzen zuen. Bes-talde, Repsol ez da espainiar enpresa.Izan zen, bai, sasipublikoa gainera, lau-rogeita hamarreko hamarkadan guztizpribatizatu zuten arte. Multinazionalaizanik, % 42 Inbertsiorako Fondo Inter-nazionalek daukate; % 9’5 PEMEXenpresa mexikarrak dauka; Sacyr enpre-sak, % 10; eta Caixabankek, % 12´83.Espainiar Kapital pribatua ere presentedago, eta talde horretako ordezkarirenbatek elefanteen ehizaldietan hartzen duparte. Gauzak horrela izanik, ez du osoespainiar enpresa denik ematen. Eta Repsolen etekinak? Espainian uztendituenak oso txikiak direla esan daiteke.Repsolek mundu osoko % 25en etekinak

aitortzen ditu Espainian; hau da, 949milioi. Beraz, aitortzen duena ez da %30era iristen; hain zuzen, halako enpre-sei dagokiena. Fiskal paradisuetara era-man dutena ere aintzat hartu behar da.1997-2007 artean, Repsolen etekinak %11’97 hazi ziren, baina epe horretan ber-tan, Repsolen langileen soldatak % 1´71igo ziren.Agian, memoria pixka bat da behar dena.Duela 10 urte, Argentinan gertatzen arizena telebistatik ikusten genuen. Noraeraman zuten Argentina, estatuaren sal-

mentak, zorroztasun ekonomikoarenpolitikak eta enpresa publikoen pribati-zazioek?YPF zen horietako enpresa publikoa bat,handiena eta ezinbesteko zutabea Argen-tina orekatua eta justizia soziala edukit-zeko. Horrela izan zen orduan, etahorrela ulertu du gaurko Argentinako gobernuak.

Bitartean, gaur egun, Espainiako 1.200gazte Argentinara joaten dira hilero,Espainiatik ihesi.

] Ekaineko agenda


] Nafarroa

eguna[Ekainaren 9a, larunbata]

Nafarroa 1512-2012 egunarenemanaldiak:

10:00etan: Txistularien diana11:00etan: Haur jolasak12:00etan: Getariako Ereserkiberrituaren aurkezpenaMusika Banda eta Abesbat-zarekin.12:30ean: Poesia irakurketa,Amaia Lasaren eskutik. Txa-laparta.12:45ean: Udal batzarrenadierazpena, plakaren aur-kezpena.13:00etan: Gure Txeru dantzaemanaldia.13:30ean: Herriko dantzaldiaplazan (zazpi jauziak, bana-koak, arin-arinak, jotak…).14:00etan: Herri bazkariaGetariako Bertso eskolakgirotua.Gauean, Gaztetxean, kont-zertuak.

] Irteerak[Ekainaren 10a, igandea]

2012ko IBILALDIAK:

Ekaineko irteera: KAM-PING URBASA – LIZARRA-GAKO TUNELA

] Kurtso

bukaera[Ekainaren 16a, larunbata]

IKASTURTE BUKAERAKOJAIA: Jaialdia, jokoak, taile-rrak eta bazkaria.

Antolatzailea: ZanbukaGuraso Elkartea

[Ekainaren 19a, asteartea]

MUSIKA-ESKOLAKO IKAS

LEEN IKASTURTE BUKAE-RAKO JAIALDIA

] Erakusketak[Eguna zehazteko dago]

PINTURA TAILERREANEGINDAKO LANEN ERA-KUSKETA.

Irakasleak: Manuel Fernan-des // Barbara Stammel

GURE TXERUK ANTOLA-TUTAKO ESKULANEN TAI-LERREAN EGINDAKOLANEN ERAKUSKETA.

Irakaslea: Filo

] Festak[Ekainaren 24a, igandea]

“SAN JUAN” FESTAK:Balenziaga kaleko jaiak.

] Kirola[Ekainaren 29a, ostirala]

EMAKUMEEN BINAKAKOVII. PALA TXAPELKETArenFINALA

Antolatzailea: Gure Txeruelkartea.

SALBATORE DEUNA XV.PILOTA TXAPELKETA fede-ratuentzat (kadeteak, jubeni-lak eta 22 urtetik beherakoak)

UDA 2012:

BELA, PIRAGUISMOA,SURFA, SUP, URAZPIKOIHARDUERAK, IGERIKETA,FRONTENIS, SPINNING,AEROBIC.

Izen-ematea eta informazioa:

Udaletxean eta Liburutegian

“KATXAPO” Zikloturisten

Apirileko irteerak:

Ekainak 3: Lekeitio (96 km.)Ekainak 10: Guadalupe (98km.)

Ekainak 17: Aizpirutxo (80km.)Ekainak 24: Oiartzun (72 km.)

] Omenaldia[Ekainaren 3a, igandea]

ZAHARREN OMENALDIA

Kalejira, Meza Nagusia,Musika Bandak eta Abesbat-zak eskainitako kontzertua,bazkaria, dantzaldia …

Antolatzailea:

Guraso Elkartea

] Musika eta Dantza

[Ekainaren 3a, igandea]

DANTZARI TXIKI EGUNAGETARIAN

Ordua:12:00etan, Lesaka,Urretxu, Lezo eta GetariakoGure Txeruko dantza taldeenemanaldia kalez kale.

Antolatzailea:

Gure Txeru Elkartea


URRETXUN DANTZARITXIKI EGUNA. Getariako dantzariak bertanegongo dira.

Antolatzailea: Gure Txeru *** Musika Eskolan izenaemateko, 2012-2013 ikastur-teko MATRIKULA-EPEAZABALIK!!!, ekainaren 4tik7ra 3 urtetik aurrera.

Ordutegia: 13:00etatik15:00etara

Lekua: Musika eskolakobulegoan (kultur etxea)

] berria laguna[Ekainaren 7a, osteguna]

Berria egunkariak aurkez-pena emango du Getarian,“berria laguna” egitasmoaaurkezteko.

Ordua:19:00etan

Lekua:Udal aretoan

] Kz guneaEkaineko ordutegia: Ikasturteabukatu arte 17:00etatik20:00etara, ondoren goizez.Begiralearen ekaineko bisitak:

ekainak 1, 8, 15, 22 eta 29,09:00etatik 13:00etara.Lekua: Kultur Etxeko lehensolairua

] Gaglo

Gaztelekua[Ekainaren 1a, osteguna]

TOPAGUNEA

[Ekainaren 2a, ostirala]

PITXIGINTZA


PULTSERAK

[Ekainaren 8a, ostirla] MURA-LAK,UDARA

[Ekainaren 9a, larunbata]

6KO URREKO TXAPELKETA

[Ekainaren 10a, igandea

]MURALAK, UDARA


TOPAGUNEA

[Ekainaren 16a, larunbata]

KAXA DEKORAZIOA


KAXA DEKORAZIOA


SUKALDARITZA

[Ekainaren 24a,igandea]

BUZZ TXAPELKETA

[Ekainaren 29a,ostirala]

TOPAGUNEA

[Ekainaren 30a,larunbata]

GAZTE BILERA

FulDAIN farmaziaren

zaintza egunak: ekainaren 25tik 30era (biak barne)

] akordatzen

lehen danborradako

oroitzapenak

Atal honetan jartzeko moduko argazki zaharren bat baduzu,deitu 943-00 05 48

telefonora edo [email protected] helbidera bidali.

Hona hemen 1978. Urteko Salbatore festetan irten zen lehen danborradakokarroza. 6-7 urteko haurrak izan ziren garai hartan protagonista, poxpolin jant-zita. Hortik urte gutxira, donostiar eragina nagusitu baitzen jantzietan. Karroza-ren goikaldean Naroa Esnal doa eta behekaldean berriz, eskerretik eskuinera,Nerea Aranguren, Iñaxi Azkue, Itziar Elortza eta Maite Mendiguren azaltzendira. Urte hartako protagonistak zalantzarik gabe.

zorion agurrak

udal bulegoa ..........943 896 024

Faxa ................943 140 190

e-mail: [email protected] ..............943 140 432

Kirol-portua ............943 580 959

Taxiak

Segundo ..........607 720 242

jose Mari ..........607 403 498

udaltzaingoa ..........943 896 146

liburutegia ............943 896 147

Anbulatorioa ..........943 140 653

botika ....................943 140 441

Herri Eskola.......943 140 729

SOSdeiak ............................115

Kofradia ................943 140 200

Telefono interesgarriak

KulTuRA SAIlAK DIRuz lAGuNDuTAKO HEDAbIDEA

Norbait zoriondu nahi izanez gero,argazkia bere testutxoarekin Txerukopostontzian utzi edo [email protected] bidali.Gogoratu! bazkideok doan daukazueeta bazkide ez zaretenok 4 €ordaindu beharko dituzue argazkibakoitzagatik.

Nagore Eizagirre.Maiatzak 25

Zorionak Artzapekolan guztiaren

partez.

Izen-deiturak:..................................................................................................................................................................................

Helbidea:...........................................................................................................................................................................................

Herria:.......................................P.K....................Telefonoa:..............................................................................................................

Kontu zenbakia:....................................................................................................................................................................................

Sukurtsala:........................................................................................................................................................................................

Txeruko poztontzian sartu horri hau beteta zure datuekin edo bidali datuak [email protected].

Getariatik kanpo bizi bazara eta aldizkaria etxean jaso nahi baduzu, EGIN BAZKIDE eta bilaliko dizugu! 22€ ( 2 € korreos gastuak)

Bazkide-kuota: urtean 20 euro

artzape

Dendari, tabernari eta enpresari...

JAR EZAZU PUBLIZITATEA

MM oodduulluu aakk - TTaa mmaa iinnaa kk (( ccmm)) - ZZee nnbbaatt eekkooaa kk

Aldika Urte osoan (%10)

1 4 x 4,3 12 € 10,80 €

2 4 x 9 24€ 21,60€

3 4 x 13,3 36€ 32,40€

4 8 x 9 48€ 43,20€

6 8 x 13,3 72€ 64,80€

8 8 x 18 96€ 86,40€

Orri erdia 130€ 117,00€

Orri osoa 220€ 198,00€

Documents

115. zenbakia (2012ko maiatza)