1. ปกหน้า + ปกหลัง · ข คู่มือการจ ัดทําแผนย ุทธศาสตร ์ (Strategic Planning Manual) ฉบับปรับปรุงครั้งที่๒

คมอการจดท าแผนยทธศาสตร(Strategic Planning Manual)

ส านกนโยบายและแผน ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทยฉบบปรบปรงครงท ๓ เดอนมถนายน ๒๕๖๑

ก

คมอการจดท าแผนยทธศาสตร (Strategic Planning Manual) ฉบบปรบปรงครงท ๒ เดอนมนาคม ๒๕๖๐

ค ำน ำ

คมอการจดท าแผนยทธศาสตร (Strategic Planning Manual) เลมน จดท าขนเพอสรางความร ความเขาใจและเปนแนวทางในการปฏบตงานส าหรบผปฏบต ดานแผน/ยทธศาสตรอยางละเอยด โดยรวบรวมความรทางวชาการจากแหลงตาง ๆ และประสบการณในการจดท าแผน ยทธศาสตร ซงนอกจาก รายละเอยดขนตอนการด าเนนการแลว ยงไดรวบรวมขอเสนอแนะแนวทางการปรบปรงแกไข เพอใหผทสนใจศกษาคมอเลมน ไดน าไปประยกตใชหรอเปนแนวทางในการปฏบตงานตอไป

ทงน กระบวนการจดท าแผนยทธศาสตร ของกระทรวง มหาดไทย /ส านกงานปลด กระทรวง มหาดไทยยงเปนกระบวนการท างานทส าคญ (หรอกระบวนการสรางคณคา) ทมความส าคญสงสดในการปฏบตตามภารกจและสรางคณคาใหแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด ๖ การมงเนนระบบปฏบตการ และยงมความเชอมโยงกบหมวด ๒ การวางแผนเชงยทธศาสตร ของส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ซงมส านกนโยบายและแผน สป. เปนผรบผดชอบหลก โดยการออกแบบ กระบวนการใชเครองมอกระบวนการด าเนนงานในรปของแผนภาพแสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model และ แสดงรายละเอยดการด าเนนงานแตละขนตอนอยางชดเจน

ส านกนโยบายและแผน สป. หวงเปนอยางยงวาคมอเลมน จะเปนประโยชนตอสวนราชการและ ผปฏบตงานส าหรบใชเปนคมอในการด าเนนการจดท าแผนยทธศาสตรของหนวยงานใหมประสทธภาพมากยงขน และสามารถน าไปสการปฏบตใหบรรลเปาหมายตามทก าหนดไว

กลมงานนโยบายและแผนรวม ส านกนโยบายและแผน ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย

(จดท าเดอนธนวาคม ๒๕๕๗ ปรบปรงครงท ๑ เดอนเมษายน ๒๕๕๙ ปรบปรงครงท ๒ เดอนมนาคม ๒๕๖๐

ปรบปรงครงท ๓ เดอนมถนายน ๒๕๖๑)

ข

คมอการจดทาแผนยทธศาสตร (Strategic Planning Manual) ฉบบปรบปรงครงท ๒ เดอนมนาคม ๒๕๖๐

สารบญ

หนา คานา ก สารบญ ข บทท ๑ ขอมลสาคญของกระบวนการ ๑ ๑.๑ ความสาคญของกระบวนการ ๑ ๑.๒ หนวยงานดาเนนงานและหนวยงานสนบสนน ๑ ๑.๓ แนวทางในการออกแบบกระบวนการ ๑ ๑.๔ ความทายทายของกระบวนการ ๕ ๑.๕ ประสทธภาพและประสทธผลในการดาเนนงานตามกระบวนการทผานมา ๕ บทท ๒ ความเปนมา ความหมายและคาจากดความ ๗ ๒.๑ ความเปนมา ๗ ๒.๒ ความหมายและคาจากดความ ๗ บทท ๓ กระบวนการดาเนนงาน ๙ ๓.๑ วตถประสงคของการจดทาแผนยทธศาสตร ๙ ๓.๒ ความสาคญของการจดทาแผนยทธศาสตร ๙ ๓.๓ ผงแสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model : กระบวนการจดทาแผนยทธศาสตร ของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย

๙

๓.๔ คาอธบาย SIPOC Model และรายละเอยดขนตอนกระบวนการแตละขนตอน ๑๕ ๓.๕ การแปลงแผนยทธศาสตรไปสการปฏบต และการตดตามและประเมนผล ๒๙ ๓.๖ แผนบรหารความเสยงตามมาตรฐาน COSO (Committee of Sponsoring Organization of the Tread Way Commission)

๓๐

๓.๗ แผนรองรบภาวะฉกเฉน ๓๒ ๓.๘ การตดตามและประเมนผลการปฏบตงานตามกระบวนการ ๓๖


บทท ๑ ขอมลสาคญของกระบวนการ

๑.๑ ความสาคญของกระบวนการ สานกนโยบายและแผน สป. มอานาจหนาทในการเสนอแนะและจดทานโยบายและยทธศาสตร ของกระทรวงใหสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐตามรฐธรรมนญ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต นโยบายของรฐบาลและนโยบายของกระทรวง จดทาแผนมหาดไทยแมบท ประสานแผนการปฏบตงาน และเสนอแนะนโยบายในการตงและจดสรรงบประมาณประจาป รวมทงตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดกระทรวง สนบสนนการบรหารราชการของกลมภารกจ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย นอกจากน ยงสอดคลองกบพนธกจหลกทสาคญ (Mission) ในการจดทาแผนนโยบาย เปาหมายและแปลงนโยบายไปสการปฏบตในระดบพนท ตลอดจนสอดคลองกบงานบรการหลกของสานกงานปลดกระทรวง มหาดไทย คอ งานจดทาและประสานนโยบายและแผน โดยทกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย มความสอดคลองกบอานาจหนาทของสานกนโยบายและแผน สป. และพนธกจหลกของสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย รวมถงเชอมโยงกบเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด ๒ การวางแผนเชงยทธศาสตร ซงมความสาคญในแงทเปนกระบวนการทางานทสาคญ (หรอกระบวนการสรางคณคา) ทงน สานกนโยบายและแผน สป. ยงทาหนาทในการบรณาการและประสานการดาเนนการในมตของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทยและมตของกระทรวงมหาดไทย กระบวนการทางานทสาคญดงกลาวมผลในการสงเสรมและ ผลกดนใหภารกจและพนธกจของสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยบรรลผลสมฤทธทกาหนดไว ๑.๒ หนวยงานดาเนนงานและหนวยงานสนบสนน การขบเคลอนกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยมหนวยงานในการดาเนนงานหลกทสาคญ ประกอบดวย สวนราชการและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด กระทรวงมหาดไทย (กรมการปกครอง , กรมการพฒนาชมชน , กรมทดน , กรมโยธาธการและผงเมอง , กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย , กรมสงเสรมการปกครองทองถน , การประปานครหลวง , การประปาสวนภมภาค , การไฟฟานครหลวง , การไฟฟาสวนภมภาค และองคการตลาด) หนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย (จานวน ๑๘ กอง/สานก/ศนย) โดยมสานกนโยบายและแผน สป. ทาหนาทในการ บรณาการในภาพรวม รวมทงประสานการดาเนนการในสวนทเกยวของ เพอใหการขบเคลอนกระบวนการสอดคลองกบภารกจและพนธกจของสวนราชการไปสการปฏบตอยางเปนรปธรรม

๑.๓ แนวทางในการออกแบบกระบวนการ สานกนโยบายและแผน สป. ไดดาเนนการออกแบบกระบวนการทางานทสาคญ โดยมจดมงหมาย เพอใหการดาเนนงานมประสทธภาพและประสทธผล โดยเปนกระบวนการทสรางประโยชนใหแกผรบบรการและ ผมสวนไดสวนเสย ตลอดทงสงผลตอการขบเคลอนการบรรลภารกจและพนธกจหลกของหนวยงาน ซงจะสงผลใหเกดกระบวนการเรยนรและปรบปรงกระบวนการทางานใหดยงขน ในการออกแบบกระบวนการไดมการวเคราะหและพจารณาปจจยสาคญ ประกอบดวย ผรบบรการ ผมสวนไดสวนเสย ความตองการของกลมเปาหมายดงกลาว ขอกาหนดทสาคญ (ความตองการของผรบบรการ

๒


ผมสวนไดสวนเสย กฎหมาย ประสทธภาพของกระบวนการ ความคมคาและการลดตนทน) และความสอดคลอง ตามวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร ซงสามารถจาแนกไดดงน ๑. ผลผลตของกระบวนการ ประกอบดวย แผนยทธศาสตร (Strategic Plan) กระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย โดยมตวชวดผลผลต คอ รอยละของคณภาพแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๒. ผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย และความตองการ/ความคาดหวงของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย ประกอบดวย ๒.๑ ผรบบรการ ไดแก จงหวด/กลมจงหวด สวนราชการระดบกรม/หนวยงานรฐวสาหกจในสงกดกระทรวงมหาดไทย ประชาชน องคกรปกครองสวนทองถน/กลมผนาทองถน ความตองการ/ความคาดหวง คอ (๑) มทศทาง ยทธศาสตร เปาหมายทชดเจนและ ปฏบตงานอยางมประสทธภาพ/ประสทธผล (๒) เปนแกนกลางนานโยบายไปสการปฏบตในพนทอยางมประสทธภาพ (๓) ใหบรการตรงตามความตองการ มชองทางใหบรการทหลากหลาย เตมใจใหบรการตามมาตรฐานและขนตอน ทกาหนด (๔) ยดหลกการบรหารกจการบานเมองทด ๒.๒ ผมสวนไดสวนเสย ไดแก สวนราชการอน ๆ ภาคเอกชน และประชาชน ความตองการ/ความคาดหวง คอ (๑) ขบเคลอนนโยบายรฐบาลใหเปนไปตามเปาหมาย ทกาหนด (๒) ผลกดนสนบสนนการดาเนนการใหเปนไปตามเปาหมาย (๓) เปนธรรม โปรงใส รวดเรว ๓. ความรและทกษะทสาคญของผปฏบตงานในกระบวนการ คอ ความรความเขาใจ ในกระบวนการวางแผนทสามารถวเคราะหสถานภาพปจจบนของหนวยงาน และวเคราะหสภาพแวดลอม ทงภายในและภายนอกองคการไดเปนอยางด ๔. ขอกาหนดทสาคญของกระบวนการ ประกอบดวย ๔.๑ ดานความตองการ/ความคาดหวงของผรบบรการ ไดแก กรอบนโยบายและยทธศาสตร ของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยทถกตอง เปนปจจบน และสอดคลองกบนโยบายระดบชาต ๔.๒ ดานความตองการ/ความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสย ไดแก กรอบนโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยทถกตอง เปนปจจบน และสอดคลองกบนโยบายระดบชาต ๔.๓ ดานกฎหมาย ไดแก การจดทาแผนยทธศาสตรเปนไปตามขนตอนและตามกรอบระยะเวลาทกาหนด ๔.๔ ดานประสทธภาพของกระบวนการ ไดแก กรอบระยะเวลาในการดาเนนการแตละขนตอน ๔.๕ ดานความคมคาและการลดตนทน ไดแก เกดความคมคา มประสทธภาพและบรรล ผลสมฤทธตอภารกจของรฐ

๓


ตารางท ๑ แสดงขอมลในการวเคราะหและออกแบบกระบวนการ

ผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย และความตองการ/ความคาดหวงทเกยวของ

ผลผลต ของ

กระบวนการ

ขอกาหนดทสาคญ (Key Requirement :

KR)

กระบวนการทางาน ทสาคญ

๑. ผรบบรการ ไดแก จงหวด/กลมจงหวด สวนราชการระดบกรม/หนวยงานรฐวสาหกจ ในสงกดกระทรวงมหาดไทย ความตองการ/ความคาดหวง คอ (๑) มทศทาง ยทธศาสตร เปาหมายทชดเจน และปฏบตงานอยางมประสทธภาพ/ประสทธผล (๒) เปนแกนกลางนานโยบายไปสการปฏบต ในพนทอยางมประสทธภาพ (๓) ใหบรการตรงตามความตองการ มชองทางใหบรการทหลากหลาย เตมใจใหบรการ ตามมาตรฐานและขนตอนทกาหนด (๔) ยดหลกการบรหารกจการบานเมองทด ๒. ผมสวนไดสวนเสย ไดแก สวนราชการอน ๆ ความตองการ/ความคาดหวง คอ (๑) ขบเคลอนนโยบายรฐบาลใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนด (๒) ผลกดนสนบสนนการดาเนนการใหเปนไป ตามเปาหมาย (๓) เปนธรรม โปรงใส รวดเรว

แผนยทธศาสตร (Strategic Plan)

- กรอบระยะเวลา ในการดาเนนการ แตละขนตอน - ความสอดคลอง กบยทธศาสตรชาต/ แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต/แผนการบรหารราชการแผนดน/นโยบาย ของรฐบาล/นโยบาย หรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ

กระบวนการหลก : กระบวนการบรณาการ และประสานนโยบาย ยทธศาสตรในภาพรวม ของกระทรวงมหาดไทย และสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย กระบวนการยอย : ๑. กระบวนการจดทา แผนยทธศาสตร ของกระทรวงมหาดไทย/ สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๒. กระบวนการจดทาแผนปฏบตราชการ ๔ ป และแผนปฏบตราชการประจาปของกระทรวง มหาดไทย/สานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย ๓. กระบวนการตดตาม ผลการดาเนนงานตามแผนปฏบตราชการ และแผนการใชจายงบประมาณประจาป ของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย (E - Monitoring) ๔. กระบวนการนอมนา หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปสการปฏบต จนเปนวถชวต

๔


แผนภาพท ๑ แนวทางในการออกแบบกระบวนการ (Flow Chart)

วงจร ในการจดทา

แผนยทธศาสตร

๑. การวางแผน (Plan) - แตงตงคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร - ศกษา วเคราะหนโยบาย ยทธศาสตรภารกจ/พนธกจของหนวยงาน - จดทาแผนยทธศาสตร (ประกอบดวย วสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด คาเปาหมาย กลยทธ แผนงาน โครงการ กจกรรม งบประมาณ)

๒. การปฏบตตามแผน (Do) - การแปลงเปนแผนปฏบตการ แผนปฏบตราชการประจาป(Action Plan) ไปสการปฏบต - การถายทอดแผนยทธศาสตร/แผนปฏบตการเพอใหหนวยงาน ใชเปนแนวทางในการดาเนนงาน- การเผยแพรและประชาสมพนธใหบคลากรในหนวยงานทราบ - การดาเนนงานตาม แผนยทธศาสตร/แผนปฏบตการของหนวยงานตามวธการ/ขนตอนระยะเวลาทกาหนดไว

๓. การตรวจสอบการปฏบตตามแผน (Check) - วดผลสาเรจจากรอยละเฉลยถวงนาหนกของงานหรอโครงการทสวนราชการทาไดในปงบประมาณตามทกาหนดไว - สรปผลการตดตามและประเมนผล รวมทงใหขอเสนอแนะเพอปรบปรง การดาเนนงาน พรอมทงจดทารายงานแจกจายและเผยแพรในรปของเอกสารและนาลงเวบไซตของหนวยงาน

๔. การปรบปรงแกไข (Act) - ทบทวนผลการดาเนนงาน ตามแผนยทธศาสตร/ แผนปฏบตการในปทผานมา เพอศกษาปญหา อปสรรคในการดาเนนงาน สาหรบกาหนดกรอบแนวทางการดาเนนงานในปตอไป - ทบทวนตวชวด คาเปาหมาย เพอใหเกดความทาทายในเชง ยทธศาสตร - ทบทวนและปรบปรง แผนยทธศาสตร/แผนปฏบตการ ใหสอดคลองกบสภาพการณ ทเปลยนแปลงไป

๕


๑.๔ ความทาทายของกระบวนการ สาหรบกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย มความทาทายเชงกลยทธในการขบเคลอนกระบวนการ เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผล ในการปฏบตงาน และปรบปรงกระบวนการไดอยางตอเนอง ประกอบดวย ๑. ดานพนธกจ การเปลยนแปลงของบรบทโลก ความซบซอนเกยวพนในหลายมต ทงภมประเทศ สงคม และเศรษฐกจสงผลตอการผลกดนใหบรรลเปาหมาย การปฏรปประเทศ และการนานโยบายสาคญเรงดวน ของรฐบาลแปลงไปสการปฏบตอยางรวดเรว ชดเจน มประสทธภาพ/ประสทธผล การแขงขนกบเปาหมายของ รฐบาล ๒. ดานการปฏบต ภารกจมลกษณะตองบรณาการเชอมโยงในลกษณะประชารฐ ทงภาครฐ เอกชน และประชาชน มความเรงดวนในการบรณาการการขบเคลอนและใชทรพยากร การขบเคลอนงานทตองดาเนนการภายใตเงอนไข/ระยะเวลาทกาหนดเพอใหบรรลเปาหมาย การกาหนดระบบพฒนาตดตามประเมนผล ทมประสทธภาพ และการเพมประสทธภาพในการจดการตอขอรองเรยน แกปญหาความเดอดรอนและใหบรการประชาชน ๓. ดานบคลากร ๓.๑ การปรบเปลยนทศนคตใหม และขดความสามารถในการดาเนนงานของเจาหนาท ใหสามารถเพมประสทธภาพยงขน รวมถงการสงเสรมคณธรรม ๓.๒ การพฒนาบคลากรใหมความสามารถ/ทกษะหลายดาน (Multi - skills) และองคความร เกยวกบการเปลยนแปลงในระดบภมภาคและระดบโลก ๓.๓ การบรหารความขดแยงและการเจรจาตอรอง ๔. ดานสงคม ความคาดหวง และความตองการของรฐบาล สงคม ประชาชนตอภารกจสาคญ ทไดรบมอบหมาย ความโปรงใสตรวจสอบได ความหลากหลายของคณภาพชวต ๕. ปจจยเปลยนแปลงทสาคญ ประกอบดวย ๔.๑ การปฏรปประเทศและยทธศาสตรชาต ๔.๒ การเปลยนแปลงของปจจยดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม เทคโนโลยสารสนเทศ มการเปลยนแปลงอยางรวดเรว ๔.๓ การใชโอกาสของประเทศไทยในประชาคมอาเซยน ๔.๔ การอานวยความสะดวกและมมาตรฐานการปฏบตงาน ๔.๕ หลกการบรหารกจการบานเมองทด การทางานคมคา โปรงใส ตรวจสอบได ๔.๖ การบรหารงานตามกลไกประชารฐ ๔.๗ E - Government ๑.๕ ประสทธภาพและประสทธผลในการดาเนนงานตามกระบวนการทผานมา กระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย นาไปสความมประสทธภาพและประสทธผลในการดาเนนงานตามกระบวนการทผานมาดงน ดานประสทธภาพ มการกาหนดเพยงขนตอนการปฏบตเทานน โดยยงไมมการกาหนดระยะเวลา ในแตละขนตอน ผรบผดชอบ/ผทเกยวของทมความชดเจน ซงปจจบนไดปรบปรงกระบวนการใหดขน และสมบรณครบถวนแลว

๖


ดานประสทธผล หนวยงานสามารถใชเปนแนวทางในการปฏบตราชการของหนวยงานทมความ สอดคลองและเชอมโยงระหวางกน แตยงไมสามารถระบการดาเนนการทแลวเสรจตามกาหนดระยะเวลาได ซงปจจบนไดปรบปรงกระบวนการใหดขนและสมบรณครบถวนแลว


บทท ๒ ความเปนมา ความหมายและคาจากดความ

๒.๑ ความเปนมา แผนยทธศาสตร (Strategic Plan) เปนทนยมใชกนในการทหาร การศกสงครามและในดานการเมองระหวางประเทศ ปจจบนนการวางแผนแบบแผนยทธศาสตรไดแพรหลายเขามาในวงการเอกชน วงงาน ตาง ๆ และรวมถงวงงานของราชการมากขน การวางแผนยทธศาสตรนน เปนการวางแผนทมการกาหนดวสยทศน มการกาหนดเปาหมายระยะยาวทแนชด มการวเคราะหอนาคตและคดเชงการแขงขนทตองการระบบการทางานทมความสามารถ ในการปรบตวสง สาหรบการทางานในสงแวดลอมทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เพอใหทนกบการเปลยนแปลง ทเกดขน ตองการระบบการทางานทคลองตวและการดาเนนงานทมประสทธภาพสงในการนาไปสเปาหมาย ในอนาคต โดยสามารถเผชญกบการเปลยนแปลงในอนาคตเพอความอยรอด (Survive) และความกาวหนา (Growth) ของหนวยงานในอนาคต หลงจากการปฏรประบบราชการในป พ.ศ. ๒๕๔๕ รฐบาลมนโยบายในการปรบเปลยนกระบวนการ จดทางบประมาณไปสระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร (Strategic Performance Based Budgeting : SPBB) และในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๖ มการรเรมใหกระทรวงจดทายทธศาสตร รวมทงกาหนด เปาหมายการใหบรการระดบกระทรวงและระดบหนวยงาน พรอมทงใหสวนราชการเสนอขอตงงบประมาณ รายจายประจาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๔๗ โดยคานงถงนโยบายของรฐบาล ยทธศาสตรการจดสรรงบประมาณ เปาหมายการใหบรการและภารกจของหนวยงาน เพอใหการจดสรรทรพยากรเปนไปอยางมประสทธภาพและการบรการสาธารณะของรฐบาลสอดคลองกบความตองการของประชาชน ดงนน จงมความจาเปนทเจาหนาทของสวนราชการ ตองมความร และความเขาใจในกระบวนการ การจดทาแผนยทธศาสตรเพอใหมทศทางการดาเนนการทชดเจนและมประสทธภาพสงสด ๒.๒ ความหมายและคาจากดความ กอนทจะกลาวถงกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตร ขอกลาวถงคาศพท ความหมายและ คาจากดความทเกยวของเพอใหเขาใจในรายละเอยดมากขน ยทธศาสตร (Strategic) หมายถง แนวทางในการบรรลจดหมายของหนวยงาน ดงนน จดหมาย จงเปนสงทสาคญยงในการจดทายทธศาสตร โดยผจดทาจาเปนตองกาหนดจดหมายของหนวยงานใหชดเจน เพอใหยทธศาสตร ทไดออกมานนตรงตามความตองการและดาเนนไปในทศทางทถกตอง วสยทศน (Vision) หมายถง สงทเราตองการใหหนวยงาน “เปน” ภายในกรอบระยะเวลาใดเวลาหนง ซงอาจจะกาหนดทงในระยะสนและระยะยาว พนธกจ (Mission) หมายถง กรอบหรอขอบเขตการดาเนนงานของหนวยงาน การกาหนดพนธกจ สามารถทาไดโดยนาภารกจ (หรอหนาทความรบผดชอบ) แตละขอทหนวยงานไดรบมอบหมายตงแตแรกกอตงมาเปนแนวทาง ทงน ผจดทาตองกาหนดใหชดเจนวาพนธกจแตละขอมความหมายครอบคลมขอบเขต แคไหน แตละขอมความแตกตางกนอยางไร เพอใหการจดทาแผนยทธศาสตรในขนตอนตอไปเปนไปอยางสะดวก ถกตอง

๘

คมอการจดทาแผนยทธศาสตร (Strategic Planning Manual) ฉบบปรบปรงครงท ๒ มนาคม ๒๕๖๐

ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues) หมายถง ประเดนหลกทตองคานงถง ตองพฒนา ตองมงเนน ประเดนยทธศาสตรนสามารถทาไดโดยการนาพนธกจแตละขอมาพจารณาวาในพนธกจแตละขอนน หนวยงานตองการดาเนนการในประเดนใดเปนพเศษ และหลงจากไดดาเนนการดงกลาวเปนทเรยบรอยแลว ตองการใหเกดผลการเปลยนแปลงในทศทางใด เปาประสงค (Goal) หมายถง สงทหนวยงานปรารถนาจะบรรล โดยตองนาประเดนยทธศาสตร มาพจารณาวา หากสามารถดาเนนการจนประสบความสาเรจตามประเดนยทธศาสตรแตละขอ ใครเปนผไดรบ ผลประโยชนและไดรบประโยชนอยางไร ตวชวด (Key Performance Indicators) หมายถง สงทจะเปนตวบงชวาหนวยงานสามารถปฏบตงานบรรลเปาประสงคทวางไวไดหรอไม ตองพจารณาหาปจจยทเปนตวบงชดงกลาว และตองใชถอยคา ทชดเจนทงในแงของคาจากดความและการระบขอบเขต โดยตวชวดนจะถกนาไปเปนหลกในการกาหนดคาเปาหมาย ในลาดบตอไป คาเปาหมาย (Target) หมายถง ตวเลขหรอคาของตวชวดความสาเรจทหนวยงานตองการบรรล ขนตอนน เปนขนตอนของการกาหนดหรอระบวาในแผนงานนน ๆ หนวยงานตองการทาอะไร ใหไดเปนจานวนเทาไรและภายในกรอบระยะเวลาเทาใด จงจะถอวาบรรลเปาหมาย กลยทธ (Strategy) หมายถง สงทหนวยงานจะดาเนนการเพอใหบรรลเปาประสงค โดยกลยทธน จะกาหนดขน จากการพจารณาปจจยแหงความสาเรจ (Critical Success Factors) เปนสาคญ กลาวคอ ตองพจารณาวาในการทจะบรรลเปาประสงคขอหนง ๆ นน มปจจยใดบางทมผลตอความสาเรจและเราจาเปนตองทาอยางไร จงจะไปสจดนนได โดยการจดทาแผนยทธศาสตรเปนการตอบสนองประเดนตาง ๆ ไดแก ภารกจของหนวยงาน (Function - Based) ความตองการของประชาชนในพนท (People - Centered/Area - Based) และเปนการ พฒนาองคกร/งาน (Organizational Development)

ตารางท ๒ สรปนยามศพทและคาจากดความตามสานกงาน ก.พ.ร.

คาศพท คาจากดความ วสยทศน (Vision) สงทอยากจะใหหนวยงานเปนในวนขางหนา พนธกจ (Mission) กรอบ ขอบเขตการดาเนนงาน ประเดนยทธศาสตร (Strategic Issues) ประเดนหลกทตองคานงถง มงเนน เปาประสงค (Goal) อะไรคอสงทตองการบรรล ตวชวด (Key Performance Indicators : KPI) สงทจะเปนตวบอกวาสามารถบรรลเปาประสงค คาเปาหมาย (Target) ตวเลขหรอคาของตวชวดทจะตองไปใหถง กลยทธ (Strategy) สงทจะตองทาเพอใหบรรลเปาประสงค โครงการ (Project) กจกรรมดาเนนการ/ปฏบต


บทท ๓ กระบวนการดาเนนงาน

๓.๑ วตถประสงคของการจดทาแผนยทธศาสตร ๑. เพอระดมความคดหนวยงาน ทงภายนอกและภายในของหนวยงานเพอกาหนดทศทาง ของหนวยงาน และตอบสนองตอกระแสความเปลยนแปลงในปจจบน ๒. เปนแผนแมบท (Master Plan) เพอกาหนดกรอบแนวทางในการจดทาแผนปฏบตราชการ ๔ ป และแผนปฏบตการ/แผนปฏบตราชการประจาป (Action Plan) ของหนวยงาน ๓. เปนกรอบแนวทางในการจดทาคาของบประมาณ ๓.๒ ความสาคญของการจดทาแผนยทธศาสตร ๑. แผนยทธศาสตรเปนรปแบบการวางแผนทชวยใหหนวยงานพฒนาตนเองไดทนกบสภาพการเปลยนแปลง เพราะการวางแผนยทธศาสตรใหความสาคญกบการศกษาวเคราะหบรบทและสภาพแวดลอมภายนอกหนวยงาน ๒. แผนยทธศาสตรเปนรปแบบการวางแผนทชวยใหหนวยงานในทกระดบมความรบผดชอบตอความสาเรจและความลมเหลวของหนวยงาน ทงน เพราะการวางแผนยทธศาสตรเปนการวางแผนขององคการ โดยองคการและเพอองคการ ไมใชเปนการวางแผนทตองกระทาตามทหนวยอนสงการ ๓. แผนยทธศาสตรเปนรปแบบการวางแผนทสอดรบกบการกระจายอานาจ ซงเปนแนวทางหลก ในการบรหารภาครฐในปจจบน และมการจดทาแผนยทธศาสตรเพอใชเปนเครองมอในการพฒนางานสมตใหมของการปฏรประบบราชการ ๔. แผนยทธศาสตรเปนเงอนไขหนงของการจดทาระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตร (Strategic Performance Based Budgeting : SPBB) ซงสานกงบประมาณกาหนดใหหนวยงาน จดทากอนทจะกระจายอานาจดานงบประมาณโดยการจดสรรงบประมาณลงไปใหหนวยงาน ๕. แผนยทธศาสตรเปนการวางแผนทใหความสาคญตอการกาหนด “ยทธศาสตร” ทไดมาจาก การคดวเคราะหแบบใหม ๆ ทไมผกตดอยกบปญหาเกาในอดต ไมเอาขอจากดทางดานทรพยากรและงบประมาณ มาเปนขออาง ดงนน แผนยทธศาสตรจงเปนการวางแผนแบบทาทายความสามารถ เปนรปแบบการวางแผน ทชวยใหเกดการรเรมสรางสรรคทางเลอกใหมไดดวยตนเอง จงเปนการวางแผนพฒนาทยงยน ๓.๓ ผงแสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model : กระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวง มหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ในการออกแบบกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวง มหาดไทย สานกนโยบายและแผน สป. ไดเลอกแนวทางการออกแบบกระบวนการ โดยใชเครองมอกระบวนการ ดาเนนงานในรปของแผนภาพแสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model ซงยอมาจาก S : Supplier (ผสนบสนนปจจยนาเขา) , I : Input (ปจจยนาเขา) , P : Process (กระบวนการ) , O : Output (ปจจยนาออกหรอผลผลต กระบวนการ) และ C : Customer (ผรบบรการ) โดยมขนตอนในการดาเนนการดงน

๑๐


๑. การสอสารทาความเขาใจเกยวกบผทเกยวของในการออกแบบกระบวนการ ๒. วเคราะหผรบบรการ/ผมสวนไดสวนเสย (Customer) และสงทจะไดรบ (Output) ๓. กาหนดขนตอนของกระบวนการ (Process) และเชอมโยงระหวางแตละขนตอนและวเคราะห ผลผลต เปาหมาย ขอกาหนดทสาคญ ตวชวด รวมทงระยะเวลาของแตละขนตอน ๔. วเคราะหปจจยนาเขา (Input) และผสนบสนนปจจยนาเขา (Supplier) ของกระบวนการ โดยสามารถแสดงรายละเอยดตามแผนภาพท ๒ แสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model และ แผนภาพท ๓ แผนผงขนตอน/มาตรฐานการปฏบตงานดงน

๑๑


แผนภาพท ๒ แสดงขนตอนตามแบบ SIPOC Model กระบวนการ : จดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย หนวยงานทรบผดชอบ : สานกนโยบายและแผน สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ผลผลต : แผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ตวชวดผลผลต : รอยละของคณภาพแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ผลลพธ : ความเชอมโยงและสอดคลองระหวางแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยกบยทธศาสตรชาต/แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต/แผนการบรหารราชการแผนดน/นโยบายของรฐบาล/นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ตวชวดผลลพธ : รอยละของความเชอมโยงและสอดคลองระหวางแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยกบยทธศาสตรชาต/แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต/แผนการบรหารราชการแผนดน/นโยบายของรฐบาล/ นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ขอกาหนดทสาคญ : ๑. กรอบระยะเวลาในการดาเนนการแตละขนตอน ๒. ความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต/แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต/แผนการบรหารราชการแผนดน/นโยบายของรฐบาล/นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ตวชวดกระบวนการ : ขนตอนตามกระบวนการทสามารถดาเนนการแลวเสรจ

Supplier Input Process Output Customer S1 : รฐบาล S2 : สลค. S3 : ก.พ.ร. S4 : สศช. S5 : สงป. S6 : นโยบาย ของผบรหาร มท.

I1 : แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ I2 : ยทธศาสตรชาต I3 : แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต I4 : แผนการบรหาร - ราชการแผนดน I5 : นโยบาย ของรฐบาล I6 : ประเดนการปฏรป I7 : อานาจหนาท ของ มท./สวนราชการ ระดบกรม/หนวยงาน รฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงาน ในสงกด สป. I8 : นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ I9 : ความตองการ/ความคาดหวง ของผรบบรการ และผมสวนไดสวนเสย

หมายเหต : กรอบระยะเวลาในแตละขนตอนสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

O1 : แผนยทธศาสตร มท. Kro1 : คณภาพของแผนฯ มท.O2 : แผนยทธศาสตร สป. Kro2 : คณภาพของแผนฯ สป.

C1 : สวนราชการ ระดบกรม/หนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท. Krc1 : กรอบและทศทาง ทชดเจนของแผนยทธศาสตร มท. C2 : หนวยงานในสงกด สป. Krc2 : กรอบและทศทาง ทชดเจนของแผนยทธศาสตร สป.

P1 : แตงตงคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร รวมทงศกษา วเคราะหและทบทวนแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการบรหารราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล อานาจหนาทของหนวยงาน และนโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการจดทาแผนยทธศาสตร (Tp : ๑๐ วน)

P2 : จดทากรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตรใหมความสอดคลองเหมาะสมกบบรบทการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ (Tp : ๗ วน)

P3 : รบฟงความเหน ขอเสนอแนะ และระดมความคดเหนจากผบรหาร/ผเชยวชาญ/สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงานในสงกด สป./ผมสวนไดสวนเสย เพอวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกร กาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ ตวชวด คาเปาหมาย (Tp : ๑๕ วน)

P4 : สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงานในสงกด สป. กาหนดแผนงาน โครงการ กจกรรม งบประมาณ และรวบรวมขอมลเพอจดทา แผนยทธศาสตร รวมทงประชมคณะกรรมการ/คณะทางานเพอพจารณารายละเอยดของรางแผนยทธศาสตร (Tp : ๑๕ วน)

P5 : จดสงแผนยทธศาสตรใหสวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงานในสงกด สป. เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงานของหนวยงานตอไป (Tp : ๑๐ วน)

Product : แนวทางทไดจากการวเคราะห Target : แนวทางทเชอมโยง Krp : ความสอดคลองและเชอมโยง KPI : แนวทางทสามารถใชประโยชนได Standard : ดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

Product : กรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตร Target : กรอบแนวคดทตอบสนองตอบรบทการเปลยนแปลง Krp : ความสอดคลอง KPI : กรอบแนวคดทสามารถนาไปใชในการจดทาแผนยทธศาสตรได Standard : ดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

Product : รางแผนยทธศาสตร Target : รางแผนยทธศาสตรทมผลตอการบรรลเปาหมายทกาหนด Krp : ความมสวนรวม KPI : ทกภาคสวนเขามามสวนรวม Standard : ดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

Product : รายละเอยดรางแผนยทธศาสตร Target : แผนยทธศาสตรสมบรณ ครบถวน และเชอมโยงกบกรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตร Krp : คณภาพ ความสอดคลองและความเชอมโยง KPI : มการกาหนดรายละเอยด Standard : ดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

Product : รปเลมแผนยทธศาสตร Target : หนวยงานนาไปใชเปนกรอบแนวทางของหนวยงาน Krp : แผนยทธศาสตรสงถงทกหนวยงาน KPI : ทกหนวยงานไดรบ แผนยทธศาสตร Standard : ดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

เสนอ รมว.มท./ปมท. เพอใหความเหนชอบ

ดาเนนการตามแผนยทธศาสตร ตดตาม กากบ ประเมนผล และรายงานผล

ทบทวนและปรบปรง

๑๒


หมายเหต :- คาอธบายเพมเตมของคายอตาง ๆ ตามแผนภาพท ๒

คายอ คาอธบาย S : Supplier ผสนบสนนปจจยนาเขา I : Input ปจจยนาเขา P : Process กระบวนการ O : Output ปจจยนาออกหรอผลผลตกระบวนการ C : Customer ผรบบรการ Tp : Time Process ระยะเวลาการดาเนนงานของแตละขนตอน Product ผลผลตของแตละขนตอน Target เปาหมายผลผลตของแตละขนตอน Kr : Key requirement ขอกาหนดทสาคญของกระบวนการ Krp : Key requirement Process ขอกาหนดทสาคญของแตละขนตอน Kro : Key requirement Output ขอกาหนดทสาคญของปจจยนาออกหรอผลผลตกระบวนการ Krc : Key requirement Customer ขอกาหนดทสาคญของผรบบรการ KPI : Key Performance Indicator ตวชวดผลผลตของแตละขนตอน Standard มาตรฐานผลผลตของแตละขนตอน

๑๓


แผนภาพท ๓ แผนผงขนตอน / มาตรฐานการปฏบตงาน

กระบวนการ : จดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ขอกาหนดทสาคญ : ๑. กรอบระยะเวลาในการดาเนนการแตละขนตอน ๒. ความสอดคลองกบยทธศาสตรชาต/แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต/แผนการบรหารราชการแผนดน/ นโยบายของรฐบาล/นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ตวชวดกระบวนการ : ขนตอนตามกระบวนการทสามารถดาเนนการแลวเสรจ

หมายเหต : กรอบระยะเวลาในแตละขนตอนสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม

๑. แตงตงคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร

๑. ศกษา วเคราะหและทบทวนแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ยทธศาสตรชาตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการบรหารราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล ประเดนการปฏรป อานาจหนาทของหนวยงาน และนโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการจดทา


แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจ และสงคมแหงชาต แผนการบรหาร - ราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล อานาจหนาทของหนวยงาน

ราง


๓. รบฟงความเหน ขอเสนอแนะ และระดมความคดเหนจาก ผบรหาร/ผเชยวชาญ/สวนราชการระดบกรมและหนวยงาน รฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงานในสงกด สป./ ผมสวนไดสวนเสย

๓. วเคราะหสภาพแวดลอมขององคกร กาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ ตวชวด คาเปาหมาย

๔. สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท./หนวยงาน ในสงกด สป. กาหนดแผนงาน โครงการ กจกรรม งบประมาณ รวบรวมขอมล

เพอจดทาแผนยทธสาสตรและประชมคณะกรรมการ/คณะทางาน เพอพจารณารายละเอยดของรางแผนยทธศาสตร

๕. จดสงแผนยทธศาสตรใหสวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจ ในสงกด มท./หนวยงานในสงกด สป.

เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงานของหนวยงานตอไป

เสนอ รมว.มท./ ปมท. เพอใหความเหนชอบ

สานก

นโยบ

ายแล

ะแผน

สป.

สวนร

าชกา

รระด

บกรม

และห

นวยง

านรฐ

วสาห

กจใน

สงกด

มท. /

หนว

ยงาน

ในสง

กด สป

. ผบ

รหาร

/ ผเช

ยวชา

ญ / ส

วนรา

ชการ

ระดบ

กรมแ

ละหน

วยงา

นรฐว

สาหก

จในส

งกด ม

ท. / ห

นวยง

านใน

สงกด

สป.

ผบรห

าร/ส

านกน

โยบาย

และแ

ผน สป

.

๑๐ วน

๑๕ วน

๑๕ วน

๑๐ วน

ดาเนนการตามแผน / ตดตาม กากบ ประเมนผล และรายงานผล / ทบทวนและปรบปรง

สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกด มท. / หนวยงานในสงกด สป.

๒. จดทากรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตรใหมความสอดคลองเหมาะสมกบบรบทการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ ๗ วน

กรอบแนวคดในการจดทา แผนยทธศาสตร

ราง


๑๔


หมายเหต :- ความหมายสญลกษณของผงงาน (Flow Chart) แผนภาพท ๔

รปภาพสญลกษณ ความหมายของสญลกษณ

เรมตนหรอจบ Flow Chart (Start or Stop)

กระบวนการ (Process)

สวนนาเขาขอมลหรอแสดงผลขอมล (Input or Output)

การตดสนใจ (Decision)

จดเชอมตอ (Connector)

ทศทางการทางาน (Direction of Flow)

๑๕


๓.๔ คาอธบาย SIPOC Model และรายละเอยดขนตอนกระบวนการแตละขนตอน สานกนโยบายและแผน สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย มหนาทรบผดชอบในการจดทาแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทยและสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ดงนน ในการดาเนนการจดทา แผนยทธศาสตรจงไดดาเนนการควบคกนไปทงแผนยทธศาสตรในระดบกรมและระดบกระทรวง โดยมขนตอนสาคญหลก ๆ ในการจดทาแผนยทธศาสตรดงน

แผนภาพท ๔ การจดทาแผนยทธศาสตรและผมสวนเกยวของ ขนตอนการจดทาแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย โดยทวไปกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของหนวยงานจะมองคประกอบของแผนยทธศาสตร หรอขนตอนการดาเนนงาน ไดแก การประเมนสภาพแวดลอมภายในและภายนอก การประเมนหนวยงาน การกาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ ตวชวด คาเปาหมาย โดยกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของหนวยงานมงเนนเชอมโยงกบนโยบายรฐบาล ยทธศาสตรระดบชาต และถายทอด ลงไปสการปฏบต ทงมตของกระทรวง/หนวยงาน (Function) และมตของพนท (Area) ทงน กรอบระยะเวลา ในแตละขนตอนสามารถปรบเปลยนไดตามความเหมาะสม โดยสามารถอธบายรายละเอยดในแตละขนตอนไดดงน

แตงตงคณะกรรมการ/คณะทางาน จดทาแผนยทธศาสตร

การประเมนสภาพแวดลอมภายใน และภายนอกองคกร

กาหนดวสยทศน พนธกจ ทศทางของยทธศาสตร

กาหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด คาเปาหมาย กลยทธ

รวบรวม วเคราะหและจดทา แผนยทธศาสตร

ทบทวนแผนยทธศาสตร

ใหความเหนชอบและประกาศใช แผนยทธศาสตร

ดาเนนการตามแผน ทกาหนดไว

ตดตาม กากบรายงานผล

ประเมนผลประจาป

ประเมนผล การบรรลเปาหมาย

ผบรห

าร/น

กวชา

การ/

หนวย

งานใ

นสงก

ด ผบ

รหาร

ระดบ

สง

สานก

นโยบ

ายแล

ะแผน

สป.

๑๖


๑. ขนตอนท ๑ แตงตงคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร ศกษา วเคราะหและทบทวนแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการ บรหารราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล อานาจหนาทของหนวยงาน และนโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ รวมทงการเทยบเคยงขอมลของสานกงานปลดกระทรวงอน เพอใชเปนแนวทางในการจดทา แผนยทธศาสตร ๑) ระยะเวลา (Tp) : ๑๐ วน ๒) ผลผลต (Product) : แนวทางในการจดทาแผนยทธศาสตรทไดจากการศกษา วเคราะห และทบทวน ๓) เปาหมายผลผลต (Target) : แนวทางในการจดทาแผนยทธศาสตรมความสอดคลองและเชอมโยงกบขอมลทนามาใชในการศกษา วเคราะหและทบทวน ๔) ขอกาหนดทสาคญ (Krp) : ความสอดคลองและความเชอมโยง ๕) ตวชวดผลผลต (KPI) : แนวทางในการจดทาแผนยทธศาสตรทสามารถนาไปสการใชประโยชนได ๖) มาตรฐานผลผลต (Standard) : สามารถดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน ๗) วธการปฏบตงาน : การแตงตงคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร มวตถประสงคเพอใหเปนองคคณะทรบผดชอบดาเนนการจดทาแผนยทธศาสตรใหเปนไปดวยความเรยบรอยและเปนทยอมรบรวมกนของทกฝาย เนองจากองคประกอบของคณะกรรมการ/คณะทางานจะประกอบดวยผบรหารของทกสวนราชการ และมอานาจหนาท ประกอบดวย คณะกรรมการจดทาแผนยทธศาสตรระดบกระทรวง มปลดกระทรวงมหาดไทย เปนประธานกรรมการ รองปลดกระทรวงมหาดไทย ฝายบรหาร เปนรองประธานกรรมการ กรรมการประกอบดวย รองปลดกระทรวง มหาดไทย หวหนากลมภารกจดานสาธารณภยและพฒนาเมอง รองปลดกระทรวงมหาดไทย หวหนากลมภารกจ ดานกจการความมนคงภายใน รองปลดกระทรวงมหาดไทย หวหนากลมภารกจดานพฒนาชมชนและสงเสรมการปกครองทองถน ทปรกษาดานการบรหารงานจงหวดแบบบรณาการ ทปรกษาดานความมนคง ทปรกษาดานการปกครอง ทปรกษาดานกฎหมาย ปลดกรงเทพมหานคร หวหนาสวนราชการระดบกรม/ หวหนาหนวยงาน รฐวสาหกจในสงกดกระทรวงมหาดไทย หวหนาหนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยทเกยวของ มผอานวยการสานกนโยบายและแผน สป. เปนกรรมการและเลขานการ และผอานวยการ ทกกลมงานในสงกดสานกนโยบายและแผน สป. เปนกรรมการและผชวยเลขานการ คณะกรรมการจดทาแผนยทธศาสตรระดบกรม โดยขอยกตวอยางองคประกอบและอานาจหนาทในสวนของสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ซงสวนราชการระดบกรมอน ๆ ในสงกดกระทรวง มหาดไทย อาจมองคประกอบและอานาจหนาทตามความเหมาะสมของแตละสวนราชการได ซงสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย มรองปลดกระทรวงมหาดไทย ฝายบรหาร เปนทปรกษา มผอานวยการสานกนโยบายและแผน สป. เปนหวหนาคณะทางาน คณะทางานประกอบดวย ผแทนหนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ผอานวยการ ทกกลมงานในสงกดสานกนโยบายและแผน สป. มผอานวยการกลมงานนโยบายและแผนรวม สานกนโยบายและแผน สป. เปนคณะทางานและเลขานการ และมนกวเคราะหนโยบายและแผนชานาญการพเศษ กลมงานนโยบายและแผนรวม สานกนโยบายและแผน สป. เปนคณะทางานและผชวยเลขานการ โดยคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตรมอานาจหนาททสาคญคอ ๑) ศกษา วเคราะห ทบทวนและกาหนดวสยทศน พนธกจ คานยมองคกร ประเดน - ยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวดและคาเปาหมาย กลยทธ รวมตลอดถงโครงการ/กจกรรม/ผลผลต เพอใชในการ จดทาแผนยทธศาสตร

๑๗


๒) จดทาแผนยทธศาสตร โดยพจารณาดาเนนการใหสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการบรหารราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล อานาจหนาท ของหนวยงานและนโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ตลอดจนขอมลของสานกงานปลดกระทรวงอน ๆ ๓) นาเสนอแผนยทธศาสตรตอรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยหรอปลดกระทรวงมหาดไทยเพอพจารณาใหความเหนชอบ ๔) แตงตงคณะทางานเพอชวยเหลอการปฏบตงานไดตามความเหมาะสม ๕) ดาเนนการอน ๆ ทเกยวของกบการจดทาแผนยทธศาสตรหรอตามทไดรบมอบหมาย ๘) วสดอปกรณและเทคโนโลย : แนวนโยบายพนฐานแหงรฐ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต แผนการบรหารราชการแผนดน นโยบายของรฐบาล อานาจหนาทของหนวยงาน นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ การประสานความรวมมอระหวางผมหนาทรบผดชอบในการจดทาแผนของหนวยงาน โดยเฉพาะอยางยงในระดบเจาหนาทผปฏบตจาเปนตองมการประสานงานและตดตอสอสารกนอยางใกลชด แบบเปนทางการและไมเปนทางการ รวมทงการใชเทคโนโลยในการสอสาร ทงทางโทรศพท ไปรษณยอเลกทรอนกส (E - mail) มาใชในการตดตอสอสารใหมากขน เพอใหการสอสารระหวางกนเปนไปอยางรวดเรว ทนเหตการณและลดขนตอนการทางานทางธรการ ๙) คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบและการลดคาใชจาย : เพอเปนการลดคาใชจาย ควรสอความเขาใจในเกยวกบแนวทางใหผเกยวของเขาใจอยางครบถวน การจดสรรทรพยากรทเหมาะสมกบการปฏบต และการปฏบตตามแผนงานทวางไวไดในทกขนตอน ๑๐) ขอพงระวงในการดาเนนงาน : ๑๐.๑) ผบรหารทกระดบควรใหความสาคญในกระบวนการจดทาแผนทกขนตอน ๑๐.๒) ควรปรบปรงขอมลสารสนเทศทจาเปนสาหรบการวางแผนใหถกตอง ทนสมย ครบถวน เพอใหการวเคราะหสถานการณปจจบนเปนไปอยางถกตอง เทยงตรง ซงจะเปนประโยชนในการพฒนา และกาหนดแนวทางในการแกไขปญหา ๑๐.๓) ควรจดใหมการทบทวนแผนยทธศาสตรของหนวยงานเปนประจาทกป เพอใช ใหทนตอสถานการณและความเปลยนแปลงทเกดขน ๒. ขนตอนท ๒ จดทากรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตรใหมความสอดคลองเหมาะสม กบบรบทการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ ๑) ระยะเวลา (Tp) : ๗ วน ๒) ผลผลต (Product) : กรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตร ๓) เปาหมายผลผลต (Target) : กรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตรทตอบสนอง ตอบรบทการเปลยนแปลงทเกดขน ๔) ขอกาหนดทสาคญ (Krp) : ความสอดคลองของขอมลทนามาจดทากรอบแนวคด แผนยทธศาสตร ๕) ตวชวดขนตอน (KPI) : กรอบแนวคดทสามารถนาไปสการใชประโยชนในการจดทา แผนยทธศาสตรได ๖) มาตรฐานผลผลต (Standard) : สามารถดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน ๗) วธการปฏบตงาน : ในการจดทาแผนยทธศาสตรควรกาหนดกรอบแนวคดเพอใหมความ สอดคลองเหมาะสมกบบรบทการเปลยนแปลงในมตตาง ๆ โดยพจารณาจากประเดนทสาคญดงน

๑๘


การดาเนนงาน ในอดต (Past)

ศกยภาพหรอสถานะทมอย ในปจจบน (Present)

แนวโนมการพฒนาหรอ ความทาทายทจะเกดขน ในอนาคต (Future)

- ผลการปฏบตงาน ทผานมา - ภาพลกษณ และวฒนธรรม องคการ

๑. นโยบายและยทธศาสตรทเกยวของกบการดาเนนงาน เชน ๑.๑ แนวนโยบายพนฐานแหงรฐตามรฐธรรมนญ แหงราชอาณาจกรไทย ๑.๒ ยทธศาสตรชาต ๑.๓ แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ๑.๔ แผนการบรหารราชการแผนดน ๑.๕ นโยบายของรฐบาล ๑.๖ ประเดนการปฏรป ๑.๗ แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย ๑.๘ แผนงานการจดตงประชาคมอาเซยน ๑.๙ แผนยทธศาสตรการเตรยมความพรอม ของกระทรวงมหาดไทยในการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน ๑.๑๐ จดยนทางยทธศาสตร (Positioning) ของหนวยงาน ๑.๑๑ ขอตกลง/ความรวมมอ (MOU) ตาง ๆ ๑.๑๒ ขอเสนอทางวชาการ ๑.๑๓ นโยบายหรอยทธศาสตรอน ๆ ทเกยวของ ๑.๑๔ ขอมลของสานกงานปลดกระทรวงอน ๆ ๒. กฎหมายทเกยวของกบการดาเนนงาน เชน ๒.๑ รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ๒.๒ พระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ. ๒๕๓๔ และทแกไขเพมเตม ๒.๓ พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑ และวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ. ๒๕๔๖ ๒.๔ พระราชกฤษฎกาวาดวยการมอบอานาจ พ.ศ. ๒๕๕๐ ๒.๕ พระราชกฤษฎกาวาดวยการบรหารงานจงหวด และกลมจงหวดแบบบรณาการ พ.ศ. ๒๕๕๑ ๒.๖ กฎกระทรวงแบงสวนราชการของหนวยงาน

- เศรษฐกจ การเมอง เทคโนโลย- ปญหา ขอรองเรยน ความตองการทางสงคม - กระแสการกระจายอานาจ - ขอเสนอการปฏรปดานตาง ๆ - การมสวนรวมของ ภาคประชาชน/ประชาสงคม ทเพมขน - กระแสการเปลยนแปลง ดานสภาพภมอากาศ/พบตภย (ภยพบต)

๘) วสดอปกรณและเทคโนโลย : ขอมลการดาเนนงานของหนวยงาน นโยบาย ยทธศาสตร และกฎหมายทเกยวของกบการดาเนนงาน รวมทงขอมลภายนอกหนวยงานทเกยวของ ๙) คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบและการลดคาใชจาย : คณะกรรมการ/คณะทางาน ตองคานงถงความครอบคลมครบถวนของขอมลทนามาใชในการจดทากรอบแนวคด และประโยชนทสามารถนาไปใชสาหรบกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรในขนตอนตอไป

๑๙


๑๐) ขอพงระวงในการดาเนนงาน : ควรใชขอมลทเกยวของในการจดทากรอบแนวคด ทเปนปจจบนและตรวจสอบความถกตองของขอมลดวย เพอใหการดาเนนงานไมกอใหเกดความผดพลาด ๓. ขนตอนท ๓ รบฟงความเหน ขอเสนอแนะและระดมความคดเหนจากผบรหาร/ผเชยวชาญ/ สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกดกระทรวงมหาดไทย/หนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย/ผมสวนไดสวนเสย เพอวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกร กาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ ตวชวด คาเปาหมาย ๑) ระยะเวลา (Tp) : ๑๕ วน ๒) ผลผลต (Product) : รางแผนยทธศาสตร ๓) เปาหมายผลผลต (Target) : รางแผนยทธศาสตรทมผลตอการบรรลเปาหมายทกาหนด ๔) ขอกาหนดทสาคญ (Krp) : ความมสวนรวมของคณะกรรมการ/คณะทางานจดทา แผนยทธศาสตร และหนวยงานตาง ๆ ทเกยวของ ๕) ตวชวดขนตอน (KPI) : ทกภาคสวนเขามามสวนรวมในการจดทาแผนยทธศาสตร ๖) มาตรฐานผลผลต (Standard) : สามารถดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน ๗) วธการปฏบตงาน : จดประชมคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร เพอรบฟงความคดเหน ขอเสนอแนะและระดมความคดเหน (วสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค กลยทธ ตวชวด/ คาเปาหมาย โครงการ/กจกรรม) รวมทงมอบหมายหนวยงานรบผดชอบ โดยการรบฟงความเหนจากผมสวนไดเสย (Stakeholder) อาจใชวธการทาแบบสอบถามแบบเจาะจงหรอการประชมระดมความคดเหนในสวนภมภาค การรบฟงขอเสนอแนะผานทางเอกสาร เอกสารอเลกทรอนกสและระบบออนไลนบนเวบไซต โดยขนตอนการดาเนนการจดทาแผนยทธศาสตรมรายละเอยดดงน (๑) ทบทวนบรบท/สถานภาพปจจบนของสวนราชการ (๑.๑) การรวบรวมขอมลภายนอกทเกยวของกบแผนยทธศาสตร (๑.๒) ทบทวนผลการดาเนนงานทผานมา งานทไดรบมอบหมายและทเกยวของ (๑.๓) ประสานหนวยงานเจาภาพเพอกาหนดขอบเขต/เปาหมายของแผนยทธศาสตร ทบทวนความกาวหนาและตดตามประเมนผลการดาเนนการตามแผนยทธศาสตรทผานมา (๑.๔) ตดตามผลการเบกจายงบประมาณและตรวจสอบภาระงบประมาณตาง ๆ ของสวนราชการ (๑.๕) ตรวจสอบสภาพแวดลอมภายใตบรบทของสวนราชการ เพอเปนขอมลในการ กาหนดกรอบแนวคดและจดทาแผนยทธศาสตร (๑.๖) กาหนดเปาหมายและตรวจสอบความเชอมโยงเชงยทธศาสตร

๒๐


แผนภาพท ๕ แสดงกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตร (๒) ทบทวนและวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกร (๒.๑) การวเคราะหปจจยทางยทธศาสตร คอ การรจกสถานภาพหรอสภาวะของหนวยงานเปนสงสาคญทจะทาใหประสบความสาเรจ ขอมลจากการวเคราะหจะมประโยชนในการกาหนดวสยทศน และพนธกจของหนวยงาน โดยอาศยขอมลการวเคราะหดงกลาวเปนพนฐาน ซงจะทาใหหนวยงานมทศทางและ เปาประสงคทชดเจนกวางไกล การวเคราะหสภาพแวดลอม ตองมการวเคราะห ๒ สวน คอ - สภาพแวดลอมภายนอก (External Environment) ใชแนวคด PESTEL Analysis สวนใหญจะเปนปจจยทควบคมไมได แตมผลกระทบทงทางตรงและทางออมตอการปฏบตงาน ประกอบดวย ปจจยดานวฒนธรรม ปจจยดานเทคโนโลย ปจจยดานเศรษฐกจ ปจจยดานกายภาพ ปจจยดานการเมองและกฎหมาย - สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment) ใชแนวคด McKinsey’s 7S เปนปจจยทมอทธพลโดยตรงตอการปฏบตงาน ประกอบดวย ปจจยทางดานโครงสรางของหนวยงาน ปจจย ดานระบบบรการ ปจจยดานบคลากร ปจจยดานการเงน และปจจยดานการบรหารจดการ หลงจากดาเนนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกและภายในแลว สามารถ นาผลการวเคราะหมาสรปเพอประเมนสถานภาพหนวยงานวาสภาพแวดลอมภายในเปนจดแขงหรอจดออนและ สภาพแวดลอมภายนอกเปนโอกาสหรออปสรรค เครองมอทสาคญในการนามาวเคราะหสภาพแวดลอมขององคกรไดแก - แนวคดการวางแผนตามสถานการณ (Scenario Planning) เปนการ ใหคนในองคกร โดยเฉพาะผบรหารทจะใชประโยชนจากแผนยทธศาสตรในการนาองคกรและผทจะรบผดชอบในการจดทาแผนยทธศาสตรไดวเคราะหขอมลทมอยในปจจบนทงภายใน ภายนอก คลาย SWOT แตไมจาเปน ตองบอกวาประเดนนนเปนจดออน จดแขง โอกาสหรอภยคกคาม แตถอวาเปนเพยงปจจยทอาจกอใหเกด การเปลยนแปลงในอนาคตได ซงอาจเรยกวาปจจยเชงการเปลยนแปลงหรอปจจยเชงขบเคลอน (Change factors

ปจจยภายนอก ปจจยภายใน

ประเดนยทธศาสตร แผนปฏบตการ/แผนปฏบตราชการ

ทศทางของหนวยงาน กลยทธ การตดตามและประเมนผล

การวเคราะหปจจย ทางยทธศาสตร

การแปลง แผนยทธศาสตร ไปสการปฏบต

การวางแผนยทธศาสตร

๒๑


หรอ Driving Force) และจากปจจยเหลานใหจนตนาการภาพในอนาคต ทงความเปนไปไดในทางลบทสดและความเปนไปไดในทางทดทสด (Possible Worst และ Possible Best) โดยตองเนนยาจากปจจยเหลานจรง ๆ การวางแผนรบสถานการณทคาดวาจะเกดขน (Scenario Planning) ตางจากการทานายหรอการพยากรณ (Forecasting) ตรงทภาพทคาดวาจะเกดขน (Scenario) จะไดจากการวเคราะหความเปนไปไดของสถานการณตาง ๆ ทสามารถเกดขน (What could be) ในอนาคตอยางรอบคอบโดยใชขอเทจจรงเปนสาคญ และมภาพสรปทเปนไปไดหลายทาง (Uncertain End) ในขณะทการทานายนน จะวเคราะหแนวโนมทนาจะเกดขน (What should be) จากขอมลทมอยในปจจบน เพอนาไปสภาพสรปทมลกษณะแนชด (Certain End) แนวทางการจดทา Scenario Planning คอการสรางภาพอนาคต โดยสารสนเทศคณภาพเพอทจะคนหาคาตอบจากหลาย ๆ ทาง หลงจากนนจงนาไปเปนปจจยเขา (Input) ของการจดทาแผนยทธศาสตรตอไป คาถามเหลานไดแก (๑) อะไรคอปจจยทมความสาคญตอภารกจของหนวยงาน ในอนาคต (๒) ถาทกอยางดาเนนไปดวยดและมองในทางทเปนไปได อะไรคอสงทมองเหนเกยวกบภารกจของหนวยงานในอนาคต (๓) ถาการดาเนนงานเปนไปดวยความผดพลาด อะไรคอปจจยสาคญทจะตองคานงถงภารกจของหนวยงาน (๔) เมอมองเขามาภายในองคกรแลว อะไรคอสงทคดวาควรจะเปลยนแปลง เพอใหไดผลลพธทตองการตามเปาหมายภารกจของหนวยงาน (๕) เมอมองยอนกลบไป อะไรคอเหตการณสาคญททาใหภารกจของหนวยงานเปนอยเชนในปจจบน (๖) ถามองไปในอนาคต อะไรคอสงสาคญทตองทาโดยเรวทสด เพอการพฒนาผลงานตามภารกจของหนวยงาน (๗) ถาอปสรรคตาง ๆ ถกขจดออกไปหมดและสามารถกาหนดในสงททา อะไรคอสงทอยากจะมหรอทาเพมขนตามภารกจของหนวยงาน (หมายเหต : นามาจากเอกสารประกอบโครงการประชมเชงปฏบตการเพอจดทาแผนยทธศาสตรตามภารกจเฉพาะดานของกระทรวงมหาดไทย ๑๐ ป เรอง “การบรหารจดการภารกจกระทรวงมหาดไทยดวย Scenario Planning” โดย ดร.พสณห นนเกลยง)

๒๒


แผนภาพท ๖ การจดทาแผนยทธศาสตรตามสถานการณ (Scenario Planning) แบบมงผลสมฤทธครบวงจร

ขนตอน ๓ การประเมนศกยภาพของหนวยงาน - จดแขงภายในททาใหจดยนบรรลผล (Strength: S) - จดออนของททาใหจดยนไมบรรลผล (Weakness : w) - โอกาสจากภายนอกทสงเสรมในการสนองตอบตอจดยน

การพฒนา (Opportunity: O) - อปสรรคภายนอกทคกคามทาใหไมสามารถสนองตอบ

จดยนการพฒนา (Threat: T) (นาศกยภาพไปใชในการกาหนดกลยทธ)

ขนตอน ๔ การกาหนดทศทางการพฒนา - วสยทศน : เสนทางสภาพฝนในอนาคต (Vision) - พนธกจ : ภารกจเพอการพฒนาสวสยทศน และภารกจหลก ของ (Mission) - ประเดนยทธศาสตร : วาระหลกของการพฒนาในชวงเวลา ของแผนยทธศาสตร (Strategic Issue) - เปาประสงค : ผลสมฤทธในระยะยาวทเปนผลลพธ (Outcome) ของการดาเนนงานตามแผนยทธศาสตร (Goal) - ผลผลต : ผลสมฤทธในระยะสน รอบปงบประมาณนน ๆ

ขนตอน ๕ การแปลงยทธศาสตรสการปฏบต - กาหนดกลยทธ : มาตรการทางการปฏบตทเนนการใชศกยภาพ ใหเกดประโยชนสงสด (Strategy) - กาหนดแผนงาน : แผนงานหลก (Master Plan) - กาหนดโครงการ : กจกรรมหลก ผลผลตการดาเนนงาน ระยะเวลา งบประมาณและผรบผดชอบ (Action Plan) - การจดทาโครงการเชงกลยทธ พรอมรายละเอยด

ขนตอน ๖ การกาหนดระบบวดผล - ตวชวด : การบงชทสาคญทสะทอนการบรรลผลการดาเนนงาน ตามผลสมฤทธทกาหนดไว (Key Performance Indicator : KPI) - คาเปาหมาย : คาเปาหมายทตองการใหบรรลแตละตวชวดนน ๆ (Target)

(การวดผลสมฤทธ : การวดผลการกระทา)

ขนตอน ๘ การสรปผลการดาเนนงานการพฒนาอยางตอเนอง - การสรปผลการดาเนนงานของโครงการในรอบปงบประมาณ - การสรปผลตวชวดประจาปงบประมาณ - การวเคราะหผลเพอการพฒนาในรอบปงบประมาณตอไป - การเชอมโยงสการตดสนใจทางการบรหาร - การปรบแผนยทธศาสตร

ขนตอน ๗ การดาเนนงานตามแผนยทธศาสตร - การแปลงแผนปฏบตสการปฏบต (DO) - การตดตามความกาวหนา และการประเมนผลการดาเนนงาน ของตวชวด และโครงการตามแผนปฏบตการ (CHECK) - การปรบปรง แกไข และพฒนาตอเนอง (ACTION)

เชอมโยงความสมดลทรพยากรทางยทธศาสตร

- ทบทวนภารกจและโครงสรางการบรหาร ทเนนยทธศาสตร - พฒนาขดความสามารถบคลากรเพอการขบเคลอน ยทธศาสตร - การพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ทางยทธศาสตร - จดทางบประมาณแบบมงเนนยทธศาสตร - การยกระดบภาวะผนาแกทมบรหาร

การสรางวฒนธรรมและคานยมรวมเชงยทธศาสตร การเชอมโยงการดาเนนงานยทธศาสตรกบการมสวนไดสวนเสย การสรางบรรยากาศและสภาพแวดลอมทางยทธศาสตร การจดการความรเพอการขบเคลอนยทธศาสตร

ขนตอนท ๒ การกาหนดจดยนการพฒนาของแผนยทธศาสตร (Strategic Positioning) ความจาเปนทางยทธศาสตร วเคราะห จดยนการพฒนาของยทธศาสตร ความสาคญตอภารกจ ผลกระทบตอลกคาหลก สภาพปญหา ความเปนไปไดในทางปฏบต ความเชอมโยงกบนโยบายและการพฒนาประเทศ

ขนตอนท ๑ การศกษาความจาเปนทางยทธศาสตร (Strategic Need Analysis) นโยบาย ศกษาใหเขาใจ ความจาเปน ผมสวนไดสวนเสย วเคราะหความเกยวของ ทางยทธศาสตร ภารกจและสถานการณปจจบน และอนาคต

๒๓


- แนวคดการวเคราะหสถานภาพหนวยงาน (SWOT Analysis) ซงแตละ ตวอกษรมความหมาย ดงน S - Strength (จดแขง) เปนผลมาจากปจจยภายใน หมายถง ความสามารถ และสถานการณภายในหนวยงานทสงผลดานบวก ซงชวยผลกดนการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคและสามารถ นามาพฒนาใหเกดประโยชนสงสดหรอเปนสงทหนวยงานทาไดด W - Weakness (จดออน) เปนผลมาจากปจจยภายใน หมายถง จดออน ขอจากด หรอความสามารถและสถานการณภายในหนวยงานทสงผลดานลบ O - Opportunity (โอกาส) ปจจยหรอสถานการณภายนอกทเออตอการดาเนนการทเปนประโยชนของหนวยงานหรอสามารถนามาพฒนาใหเปนผลดตอหนวยงานในอนาคต T - Threat (ภยคกคาม) ปจจยหรอสถานการณภายนอกทเปนอปสรรค ตอการดาเนนการทเปนประโยชนของหนวยงาน หรอทาใหเกดผลเสยหาย ผลกระทบในทางลบตอหนวยงาน การวเคราะห SWOT อาจเรยกอกอยางวา การทา Situation Analysis เพอนาไปสการกาหนดทศทางของหนวยงาน โดยมแนวทางการปฏบตในการวเคราะหปจจยทางยทธศาสตร ดงน (๑) การศกษาและเกบรวบรวมขอมลทเกยวของ ไดแก

(๑.๑) ความตองการ ความคาดหวงของผรบบรการ ผมสวนได สวนเสย (Stakeholders) สวนราชการหรอองคกรอนทปฏบตงานเกยวของกน โดยศกษาจากเอกสาร สารวจความคดเหน หรอจดสมมนาระดมความคดเหน (๑.๒) สภาพการแขงขน ทงภายในและภายนอกโดยการศกษาจากเอกสาร วารสาร รายงานประจาป เวบไซตของสวนราชการอนทมลกษณะงานใกลเคยงกนและงานวจยทเกยวของ (๑.๓) นวตกรรมและการเปลยนแปลงทสาคญ โดยศกษาจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของ (๑.๔) จดแขงและจดออน รวมถงทรพยากรบคคลและทรพยากรอน ๆ โดยจดสมมนาระดมความคดเหน (๑.๕) โอกาสในการปรบเปลยนทรพยากร และความเสยงในดานตาง ๆ โดยการศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ รวมถงการจดสมมนาระดมความคดเหน (๒) รวบรวมขอมลในแตละรายการตามขอ (๑) ไปใชในกระบวนการวเคราะห SWOT โดยจดประชมกลมยอยหรอประชมเชงปฏบตการ ทงในกลมผบรหาร เจาหนาทระดบผปฏบต รวมทงผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย (๒.๑) วเคราะหจดแขงและจดออนจากสภาพแวดลอมภายใน โดยพจารณาใหครอบคลมประเดนสาคญ เชน นโยบายและยทธศาสตรของหนวยงาน โครงสรางการบรหาร วฒนธรรม องคการ บคลากร งบประมาณ เทคโนโลย เปนตน (๒.๒) วเคราะหโอกาสและภยคกคามจากสภาพแวดลอมภายนอก โดยพจารณาจากปจจยภายนอกทอาจสงผลกระทบตอการดาเนนงาน ทงทางตรงและทางออม เชน นโยบายระดบชาต สถานการณทางเศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครองทงภายในและภายนอกประเทศ กฎหมายและระเบยบทเกยวของ เปนตน (๒.๓) ใหนาหนกโดยพจารณาจากจดแขง/จดออนและโอกาส/ภยคกคาม (๓) นาผลการวเคราะหตามขอ (๒) ไปใชในการจดทายทธศาสตร ในสวนของการกาหนดทศทางองคกร และการกาหนดกลยทธทเหมาะสมกบสภาพองคกรตอไป

๒๔


โอกาส

ภยคกคาม

จดแขง

สงทตองการสงเสรม ขยายผล

สงทตองพฒนา ปรบปรง

จดออน

สงทตองพฒนา ปรบปรง

สงทจะตองปองกน เฝาระวง

ตารางท ๓ แสดงการสรปผลวเคราะห SWOT เพอนาไปจดประเดนยทธศาสตร

(๒.๒) การวางแผนยทธศาสตร ขนตอนการวางแผนยทธศาสตร เรมจากการกาหนด ทศทางของหนวยงาน โดยการทบทวนและกาหนดวสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด เปาหมาย มรายละเอยดดงน - วสยทศน นอกจากจะทาใหคนในองคกรมการรวมพลงมงไปในทศทาง เดยวกนแลวยงชวยใหเกดการเปลยนแปลงไปในทางทศทางทดดวย การกาหนดวสยทศนควรใหมความกระชบ ไดใจความและประกอบดวยคณลกษณะ ๓ ประการ คอ (๑) ตองการทาอะไรใหสาเรจ (ภารกจ) (๒) ทาไมจงตองทาตามใหสาเรจ (วตถประสงค) (๓) คาดหวงผลเชนไร (Results) วสยทศนจะเปนตวบอกความคาดหวงในอนาคตขางหนาโดยมหลกทสาคญ ดงน (๑) แสดงจดมงมนทชดเจนในระยะเวลาแนนอน เชน ๓ - ๕ ป/หรอ ๑๐ - ๑๕ ป (๒) มเจตนารมณทตองการใหเกดขนอยางชดเจน (๓) สามารถปฏบตได ยดหยน จางาย เขาใจงาย จงใจ ระดมพลงใจ (๔) สอดคลองและสมพนธกบวสยทศนของหนวยงานบงคบบญชา - พนธกจ หนวยงานตองวเคราะหภารกจประจาทตองปฏบตตามกฎหมาย และภารกจยทธศาสตรทสอดคลองกบนโยบาย/ยทธศาสตรและเปาหมายของชาต ซงจะเปนงานทตองพฒนางานประจาและงานใหม ๆ ทมงเนนเพอมากาหนดพนธกจ การวเคราะหพนธกจ (Mission Analysis) เปนการตรวจสอบภารกจหลก ภารกจยทธศาสตรและพนธกจเดมมาพจารณาวาพนธกจใดคงเดม ปรบเปลยนหรอเพมเตม ดงนน การกาหนดพนธกจตองพจารณา (๑) เอกลกษณหรอจดเดนขององคกร (๒) ผมสวนไดเสย (๓) ผลสาเรจทตองการและวธการวดผลสาเรจ (๔) เครอขายหรอภาคและ (๕) ผลกระทบ ตอผมสวนไดเสย - ประเดนยทธศาสตร เปนการกาหนดประเดนทสาคญ ประเดนทตองคานงถง เพอนาไปสวสยทศน ทงน ในการจดทาประเดนยทธศาสตรของแตละหนวยงานนนจาเปนอยางยงทจะตองคานงถง ประกอบดวย (๑) นโยบายรฐบาล แผนบรหารราชการแผนดน นโยบายเรงดวน ความ จาเปนเรงดวน และแผนงานอนของหนวยงานบงคบบญชา (๒) วสยทศนของหนวยงาน (๓) ความคาดหวงของผมสวนไดเสย (Stakeholders) (๔) ศกยภาพและความเปนไปไดของหนวยงาน

๒๕


แผนภาพท ๗ แสดงสงทจะตองคานงถงในการจดทาประเดนยทธศาสตรของแตละหนวยงาน

- เปาประสงค การกาหนดเปาประสงคเปนการระบ บอกใหทราบเกยวกบ สงทหนวยงานจะทาใหไดหรอผลลพธสดทาย (Impact) ทตองการใหเกดขนจากสงททา เปาประสงคทกาหนดขนมานในทางปฏบตควรตองสามารถวดผลไดตามสมควร โดยเปาประสงคตองมความเชอมโยงกบวสยทศน ประเดนยทธศาสตร การระบเปาประสงคออกมาเปนตวเลขทชดเจนและวดไดนบวาเปนสงจาเปน และสาคญยงทจะชวยใหการวางแผนมคณภาพ การระบเปาประสงคออกเปนเปาหมายผลสาเรจตาง ๆ อยางครบถวน และมความชดเจน ยอมจะสามารถสงผลสนบสนนใหองคกร โดยสวนรวมประสบผลสาเรจเปนไปตามทตงไว โดยตองคานงถงกรอบการประเมนผลทง ๔ มต คอ (๑) มตประสทธผลตามพนธกจ (มตภายนอก) (๒) มตดานคณภาพการใหบรการ (มตภายนอก) (๓) มตดานประสทธภาพของการปฏบตราชการ (มตภายใน) (๔) มตดานพฒนาองคกร (มตภายใน) เปาประสงคทดควรจะตองมคณลกษณะ สามารถวดไดและตรวจนบได มความเปนไปไดหรอโอกาสทจะทาใหเกดผลสาเรจได มความคลองตวหรอปรบตวไดและความสอดคลอง เขากนไดกบแผนงานอน

แผนภาพท ๘ แสดงการกาหนดเปาประสงคทตองเชอมโยงกบประเดนยทธศาสตรและวสยทศน

ประเดนยทธศาสตร

นโยบายของหนวยงานบงคบบญชา นโยบายหรอความจาเปนเรงดวน

วสยทศน

ศกยภาพและความเปนไปไดของหนวยงาน

ความคาดหวง ของผมสวนไดสวนเสย

(Stakeholders)

ประเดนยทธศาสตรประเดนท 1

เปาประสงคท 1

เปาประสงคท 2

๒๖


- การกาหนดตวชวดและคาเปาหมาย การวเคราะหวาอะไรเปนสงทบอกวา บรรลผลลพธสดทาย (Impact) ทงในเชงปรมาณ (Output) และคณภาพ (Outcome) (๑) ตวชวดในหนวยงานราชการตองกาหนดตวชวด ๒ ระดบ คอ (๑.๑) ตวชวดระดบกระทรวง โดยตวชวดทดตองมลกษณะ (๑) เปนการบรการทประชาชนไดรบประโยชนสงสด (๒) มการเกบขอมลเปนประจา (๓) สามารถควบคมผลสมฤทธได (๔) กาหนดเจาภาพชดเจน (๕) วตถประสงคทชดเจนวาตองการวดอะไร (๑.๒) ตวชวดระดบหนวยงาน แบงไดเปน ดานปรมาณ ดานคณภาพ ดานความคมคา และดานเวลา (๒) คาเปาหมาย ในการกาหนดคาเปาหมายมวธไดหลายวธ เชน คดใหม การประมาณการ เปรยบเทยบเปาหมายกบปทผานมาเปรยบเทยบกบหนวยงานทคลายคลงกน กลมผรบบรการ หรอผมสวนไดเสย สงทตองพฒนาเพอใหไดเปาหมายทสงกวา เปนตน เปาหมายทดควรตองมคณลกษณะดงน (๒.๑) กระตนใหเกดการเปลยนแปลงและพฒนาอยางมาก (๒.๒) กอใหเกดการพฒนาและปรบปรงอยางคอยเปนคอยไป (๒.๓) รกษาและปองกนไมใหผลงานตากวาทเปนอยในปจจบน - การกาหนดกลยทธหรอสงทจะทาเพอใหบรรลเปาประสงค หมายถง สงทจะตองดาเนนการเพอใหบรรลเปาประสงค โดยจะกาหนดขนจากการพจารณาปจจยแหงความสาเรจ (Key Success Factor) เปนสาคญคอตองพจารณาวาในการทจะบรรลเปาประสงคขอหนง ๆ นน จะมปจจยใดบาง ทมผลตอความสาเรจ และจะตองทาอยางไรจงไปสจดนนได

แผนภาพท ๙ แสดงการกาหนดกลยทธหรอสงทจะทาเพอใหบรรลเปาประสงค

งานทตองดาเนนการตามปกต งานประจา

กลยทธ

งานใหม

ทจะมงเนน

งานทเปนการพฒนา งานประจา

๒๗


แผนภาพท ๑๐ สรปแนวคดการในจดทาประเดนยทธศาสตร กลยทธ แผนงาน/โครงการ

๘) วสดอปกรณและเทคโนโลย : แนวทาง/กรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตร การประสานความรวมมอระหวางผมหนาทรบผดชอบในการจดทาแผนของหนวยงาน โดยเฉพาะอยางยงในระดบเจาหนาทผปฏบตจาเปนตองมการประสานงานและตดตอสอสารกนอยางใกลชด แบบเปนทางการและไมเปนทางการ รวมทงการใชเทคโนโลยในการสอสาร ทงทางโทรศพท ไปรษณยอเลกทรอนกส (E - mail) มาใชในการตดตอสอสารใหมากขน เพอใหการสอสารระหวางกนเปนไปอยางรวดเรว ทนเหตการณและลดขนตอนการทางานทางธรการ ๙) คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบและการลดคาใชจาย : การบรหารจดการใหบคลากร และหนวยงานทเกยวของดาเนนการตามแผนงานและมความรบผดชอบตามทกาหนดไว ๑๐) ขอพงระวงในการดาเนนงาน : การกาหนดประเดนยทธศาสตร เปาประสงค และกลยทธหลกจะตองคานงถงเปาหมายทงระยะสนและระยะยาว รวมทงความตองการของประชาชนและผมสวนได สวนเสย แตในหลายครงทผานมายงไมไดเนนใหความสาคญกบความสมดลของประเดนดงกลาว เนองจากมระยะเวลาในการดาเนนการคอนขางจากดจาเปนตองรวบรดการดาเนนการบางขนตอน ๔. ขนตอนท ๔ สวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจในสงกดกระทรวงมหาดไทย/ หนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย กาหนดแผนงาน โครงการ กจกรรม งบประมาณ และรวบรวมขอมลเพอจดทาแผนยทธศาสตร รวมทงประชมคณะกรรมการ/คณะทางานเพอพจารณารายละเอยด ของรางแผนยทธศาสตร ๑) ระยะเวลา (Tp) : ๑๕ วน ๒) ผลผลต (Product) : รายละเอยดรางแผนยทธศาสตร ๓) เปาหมายผลผลต (Target) : แผนยทธศาสตรมความสมบรณ ครบถวนและเชอมโยงกบกรอบแนวคดในการจดทาแผนยทธศาสตร ๔) ขอกาหนดทสาคญ (Krp) : คณภาพ ความสอดคลองและความเชอมโยงของแผนยทธศาสตร ๕) ตวชวดขนตอน (KPI) : มการกาหนดรายละเอยดแผนยทธศาสตรอยางชดเจน ๖) มาตรฐานผลผลต (Standard) : สามารถดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน

Impact

Outcome Outcome

Output Output


แผนงาน/ โครงการ/กจกรรม

กลยทธ

Output

๒๘


๗) วธการปฏบตงาน : ๗.๑) สวนราชการในสงกดกระทรวงมหาดไทยจดทารายละเอยดเปาประสงค ตวชวด คาเปาหมาย กลยทธ แผนงาน โครงการ กจกรรม งบประมาณ พรอมทงจดลาดบความสาคญ ๗.๒) รวบรวมขอมลแผนของหนวยงานในสงกดและจดทาเปนรางแผนยทธศาสตร ๗.๓) จดประชมคณะกรรมการ/คณะทางานจดทาแผนยทธศาสตร เพอพจารณาและใหขอคดเหนและขอเสนอแนะในการปรบปรงแกไข ๗.๔) ประมวลผลขอมลจากการรบฟงความคดเหนและปรบปรงแกไขรางแผนยทธศาสตร ตามขอแนะนาของคณะกรรมการ/คณะทางาน ๗.๕) นาเสนอรางแผนยทธศาสตรกระทรวงมหาดไทยและหนวยงานในสงกดใหรฐมนตร วาการกระทรวงมหาดไทยหรอปลดกระทรวงมหาดไทยพจารณาใหความเหนชอบและประกาศใชอยางเปนทางการ ๗.๖) จดทาเอกสารแผนยทธศาสตร ๘) วสดอปกรณและเทคโนโลย : รางแผนยทธศาสตร (วสยทศน พนธกจ ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค ตวชวด คาเปาหมาย กลยทธ) การประสานความรวมมอระหวางผมหนาทรบผดชอบในการจดทาแผนของหนวยงาน โดยเฉพาะอยางยงในระดบเจาหนาทผปฏบตจาเปนตองมการประสานงานและตดตอสอสารกนอยางใกลชด แบบเปนทางการและไมเปนทางการ รวมทงการใชเทคโนโลยในการสอสาร ทงทางโทรศพท ไปรษณยอเลกทรอนกส (E - mail) มาใชในการตดตอสอสารใหมากขน เพอใหการสอสารระหวางกนเปนไปอยางรวดเรว ทนเหตการณและลดขนตอนการทางานทางธรการ ๙) คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบและการลดคาใชจาย : ควรสอความเขาใจเกยวกบ แนวทางใหผเกยวของเขาใจอยางครบถวน การจดสรรทรพยากรทเหมาะสมกบการปฏบต และการปฏบตตามแผนงานทวางไวไดในทกขนตอน ๑๐) ขอพงระวงในการดาเนนงาน : เจาหนาทผรบผดชอบการจดทาแผนยทธศาสตร ควรเปนผมความรความเขาใจในกระบวนการวางแผน ๕. ขนตอนท ๕ จดสงแผนยทธศาสตรใหสวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจ ในสงกดกระทรวงมหาดไทย/หนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย เพอใชเปนแนวทาง ในการดาเนนงานของหนวยงานตอไป ๑) ระยะเวลา (Tp) : ๑๐ วน ๒) ผลผลต (Product) : เอกสารรปเลมแผนยทธศาสตรทผานความเหนชอบของรฐมนตร วาการกระทรวงมหาดไทยหรอปลดกระทรวงมหาดไทย ๓) เปาหมายผลผลต (Target) : หนวยงานสามารถนาแผนยทธศาสตรไปใชเปนกรอบแนวทางในการดาเนนงานของหนวยงาน ๔) ขอกาหนดทสาคญ (Krp) : แผนยทธศาสตรสงถงทกหนวยงานและนาไปใชเปนกรอบแนวทางในการดาเนนงานของหนวยงาน ๕) ตวชวดขนตอน (KPI) : ทกหนวยงานไดรบแผนยทธศาสตร ๖) มาตรฐานผลผลต (Standard) : สามารถดาเนนการแลวเสรจตามขนตอน ๗) วธการปฏบตงาน : ๗.๑) จดสงแผนยทธศาสตรใหหนวยงานทเกยวของ เชน สานกงาน ก.พ.ร. สานกงาน คณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต กระทรวงตาง ๆ เปนตน

๒๙


๗.๒) จดสง เผยแพรและประชาสมพนธใหสวนราชการระดบกรมและหนวยงานรฐวสาหกจ ในสงกดกระทรวงมหาดไทย/หนวยงานในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยทราบและใชประโยชนในการใชเปนกรอบแนวทางในการปฏบตงานทเกยวของตอไป ๘) วสดอปกรณและเทคโนโลย : เอกสารรปเลมแผนยทธศาสตร ๙) คาใชจายในการตรวจสอบ ทดสอบและการลดคาใชจาย : ควรสอสารความเขาใจ ในแผนยทธศาสตรใหผเกยวของเขาใจอยางครบถวน ๑๐) ขอพงระวงในการดาเนนงาน : ๑๐.๑) ควรจดใหมการทบทวนแผนยทธศาสตรของหนวยงานเปนประจาทกป เพอใหทนตอสถานการณและความเปลยนแปลง ๑๐.๒) ควรปรบปรงขอมลสารสนเทศทจาเปนสาหรบการวางแผนยทธศาสตรใหถกตอง ทนสมยครบถวน เพอใหการวเคราะหสถานการณปจจบนเปนไปอยางถกตอง เทยงตรง ซงจะเปนประโยชนในการ พฒนาและกาหนดแนวทางในการแกไขปญหาตอไป ๓.๕ การแปลงแผนยทธศาสตรไปสการปฏบต และการตดตามและประเมนผล ๑. การนาแผนยทธศาสตรสการปฏบต นบเปนขนตอนทสาคญมาก เพราะเปนความสามารถ ทจะผลกดนการทางานของกลไกทสาคญทงหมดใหสามารถบรรลผลลพธตามทตงเปาหมายไว การดาเนนงานจะเกดผลอยางมประสทธภาพจาเปนอยางยงทจะตองผลกดนใหมการปรบเปลยนแนวคด คานยม เปาหมาย รวมถงวธการและกระบวนการทางาน การนาแผนยทธศาสตรไปสการปฏบตจะตองทาใหหนวยงานยอมรบแนวทาง แผนงาน โครงงานนน และพรอมทนาแนวทางนนไปดาเนนการไดอยางเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และวธการปฏบตงานของตน ดงนน จงจาเปนตองมการระดมสรรพกาลง แสวงหาการสนบสนนเพอใหเกดการปฏบตและสรางความเปนปกแผนใหเกดขน เพอใหผเกยวของมความรสกเปนเจาของและมสวนรวม ดงนน เพอใหบรรลวตถประสงคและเปาหมายของหนวยงานจงกาหนดแนวทางการนาแผนไปสการปฏบต โดยสงเขปดงน ๑.๑ ผบรหารตองเขาใจและผลกดนใหมการดาเนนงานตามแผนอยางมประสทธภาพและสมาเสมอ ๑.๒ ใหหนวยงานจดทาแผนระยะกลางและจดทาแผนปฏบตการ/แผนปฏบตราชการประจาป (Action Plan) และดาเนนการตามแผนยทธศาสตร มการกากบตดตามและประเมนผลคณภาพ ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เพอใหประสบผลสาเรจตามทมงหวงไว ๑.๓ เรงรดใหหนวยงานดาเนนงาน เพอเผยแพรและเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบสาระสาคญของแผนยทธศาสตรใหเจาหนาทและบคลากรทเกยวของทราบ มสวนรวมและใหการสนบสนนอยาง กวางขวาง เพอใหการนาแผนยทธศาสตรไปสการปฏบตเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดความเปนปกแผนอยางตอเนอง ๑.๔ มการกาหนดภารกจความรบผดชอบใหชดเจน เพอความสอดคลองกบแผนงาน แผนงบประมาณ แผนอตรากาลงและขจดความซาซอนของงาน ๑.๕ วางแนวทางปฏบตเพอใหเกดความคลองตวและชดเจนแกผปฏบตและผเกยวของ รวมทงลดขนตอนในการปฏบตงานเพอใหมประสทธภาพมากยงขน ๑.๖ พฒนาระบบการกากบตดตามและการประเมนผลทมงเนนการประเมนเพอการพฒนา และปรบปรงการดาเนนงานโดยมการพฒนาตวชวดผลสาเรจการดาเนนงาน ทงในดานปรมาณ ดานคณภาพ กาหนดระยะเวลาในการประเมน โดยอาจเปนรายไตรมาสหรอ ๖ เดอน/๙ เดอน ๑๒ เดอน ผประเมน และแนวทางในการเกบรวบรวมขอมล

๓๐


๒. การตดตามและประเมนผล หลงจากททกหนวยงานไดดาเนนการตามแผนยทธศาสตรแลว จาเปนตองมการกากบตดตามและประเมนผล เพอใหทราบผลและความกาวหนาในการปฏบตงานวาจะสามารถ บรรลวตถประสงคทกาหนดไว โดยมมาตรการดงน ๒.๑ ทกหนวยงานสรางระบบการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลอยางตอเนอง และสรางเครอขายเชอมโยงเปนระบบเดยวกน เพอใหสามารถเออประโยชนรวมกนไดในทกหนวยงาน โดยจดทาเกณฑ ชวดความสาเรจของแผนยทธศาสตรตามวตถประสงคทกาหนดไวใหเปนรปธรรม ๒.๒ สรางมาตรการเรงรด หากมโครงการทดาเนนการชากวาทกาหนดและตรวจสอบคณภาพ อยางใกลชดสมาเสมอ ๒.๓ จดประชมเชงปฏบตการเพอสรปผลการปฏบตงานทผานมาและนาขอมลทไดเปนฐาน ในการวเคราะหในการจดทาแผนยทธศาสตรครงตอไป ๒.๔ มการทบทวนและปรบปรงแผนยทธศาสตรสมาเสมอ เพอใหสอดคลองกบสถานการณ ทเปลยนแปลงไป ๓.๖ แผนบรหารความเสยงตามมาตรฐาน COSO (Committee of Sponsoring Organization of the Tread Way Commission) การบรหารความเสยงนน มความสาคญและมความจาเปนอยางยง ในการปองกนและควบคม ความเสยงในดานตาง ๆ ทอาจเกดขนจากสถานการณทไมแนนอน ซงมผลกระทบตอความสาเรจขององคกรโดยรวม โดยการบรหารความเสยงทดตองใหคนในองคกรทมหนาทเกยวของทกฝายไดมสวนรวมในการวเคราะห ตรวจสอบ ประเมนความเสยงและผลกระทบทอาจจะเกดขนกบองคกรอยเสมอ อกทงรวมกนวางแผนปองกนและควบคมใหเหมาะสมกบภารกจ เพอลดสภาพปญหาหรอหลกเลยงความเสยงทอาจสรางความเสยหายหรอความสญเสยใหกบองคกรไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด ๒ การวางแผนเชงยทธศาสตร กาหนดใหสวนราชการตองมการวเคราะหและจดทาแผนบรหารความเสยงตามมาตรฐาน COSO เพอเตรยมการรองรบการเปลยนแปลงทอาจเกดขนจากการดาเนนแผนงาน/โครงการทสาคญ ซงตองครอบคลมความเสยงดานธรรมาภบาล สวนราชการตองมการวเคราะหและบรหารจดการความเสยงตามประเดนยทธศาสตรใหครบถวน ทกประเดนของสวนราชการ โดยคดเลอกแผนงาน/โครงการทสาคญและมผลกระทบสงตอการบรรลความสาเรจ ตามประเดนยทธศาสตรทไดรบงบประมาณอยางนอยประเดนยทธศาสตรละ ๑ แผนงาน/โครงการมาดาเนนการ บรหารความเสยง เพอจดการกบการเปลยนแปลงทอาจสงผลกระทบตอความสาเรจหรอการบรรลปาหมายของแผนงาน/โครงการตามแผนยทธศาสตร

คานยาม ๑. ความเสยง (Risk) หมายถง เหตการณหรอการกระทาใด ๆ ทอาจจะเกดขนภายในสถานการณ ทไมแนนอนและจะสงผลกระทบหรอสรางความเสยหาย (ทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน) หรอกอใหเกดความ ลมเหลวหรอลดโอกาสทจะบรรลวตถประสงคและเปาหมายขององคกร ทงในดานกลยทธ ดานการดาเนนงาน ดานการเงน และดานการปฏบตตามกฎหมาย/กฎระเบยบ ซงอาจเปนผลกระทบทางบวกดวยกได โดยวดจากผลกระทบ (Impact) ทไดรบ และโอกาสทจะเกด (Likelihood) ของเหตการณ ลกษณะของความเสยง ความเสยงนนสามารถมองแยกเปน ๓ สวน ดงน (๑) ปจจยเสยง คอ สาเหตทจะทาใหเกดความเสยง (๒) เหตการณเสยง คอ เหตการณทสงผลกระทบตอการดาเนนงานหรอนโยบาย (๓) ผลกระทบของความเสยง คอ ความรนแรงของความเสยหายทนาจะเกดขนจากเหตการณเสยง

๓๑


๒. ปจจยเสยง (Risk Factor) หมายถง ตนเหตหรอสาเหตทมาของความเสยงทจะทาใหไมบรรลวตถประสงคทกาหนดไว โดยตองระบไดดวยวาเหตการณนนจะเกดทไหน เมอใด และเกดขนไดอยางไร และทาไม ทงน สาเหตของความเสยงทระบควรเปนสาเหตทแทจรง เพอจะไดวเคราะหและกาหนดมาตรการลดความเสยงในภายหลงไดอยางถกตอง ๓. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หมายถง กระบวนการระบความเสยงการวเคราะหความเสยง และจดลาดบความเสยง โดยการประเมนจากโอกาสทจะเกด (Likelihood) และผลกระทบ (Impact) ซงโอกาสทจะเกด หมายถง ความถหรอโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยงและผลกระทบ หมายถง ขนาดความรนแรงของความเสยหายทจะเกดขนหากเกดเหตการณความเสยงเมอทาการประเมนแลว ทาใหทราบระดบของความเสยง (Degree of Risk) หมายถง สถานะของความเสยงทไดจากการประเมนโอกาสและผลกระทบของแตละปจจยเสยง แบงออกเปน ๔ ระดบ คอ สงมาก สง ปานกลางและตา ๔. การบรหารความเสยง (Risk Management) หมายถง กระบวนการทใชในการบรหารจดการ ใหโอกาสทจะเกดเหตการณความเสยงลดลง หรอผลกระทบของความเสยหายจากเหตการณความเสยงลดลงอยในระดบทองคกรยอมรบได ซงการจดการความเสยงอาจแบงโดยสรปไดเปน ๕ แนวทางหลก ดงน ๔.๑ การยอมรบ (Take , Accept) หมายถง การทความเสยงนนสามารถยอมรบไดภายใต การควบคมทมอยจนปจจบน ซงไมตองดาเนนการใด ๆ เชน กรณทมความเสยงในระดบทไมรนแรงและไมคมคา ทจะดาเนนการใด ๆ ใหขออนมตหลกการรบความเสยงไวและไมดาเนนการใด ๆ ๔.๒ การลด/ควบคม (Reduction) หมายถง เปนการปรบปรงระบบการทางานหรอ การออกแบบวธการทางานใหม เพอลดโอกาสทจะเกด หรอลดผลกระทบใหอยในระดบทองคกรยอมรบได ๔.๓ การยกเลก (Terminate) หรอ หลกเลยง (Avoid) หมายถง การทความเสยงนนไมสามารถยอมรบไดและตองจดการใหความเสยงนนไปอยนอกเงอนไขของการดาเนนงาน เชน การหยดดาเนนงาน หรอกจกรรมทกอใหเกดความเสยงนน การเปลยนแปลงวตถประสงคในการดาเนนงาน การลดขนาดของงานหรอกจกรรมลง ๔.๔ การโอนยาย (Transfer) หรอแบง (Share) หมายถง การโอนยายหรอแบงความเสยง ไปใหผอนชวยรบผดชอบ เชน การจางบคคลภายนอกมาดาเนนการแทน การทาประกนภย เปนตน ๕. การควบคม (Control) หมายถง นโยบาย แนวทาง หรอขนตอนปฏบตตาง ๆ ซงดาเนนการ เพอลดความเสยง และทาใหการดาเนนการบรรลวตถประสงค แบงได ๔ ประเภท คอ ๕.๑ การควบคมเพอการปองกน (Preventive Control) เปนวธการควบคมทกาหนดขน เพอปองกนไมใหเกดความเสยงและขอผดพลาดตงแตแรก ๕.๒ การควบคมเพอใหตรวจพบ (Detective Control) เปนวธการควบคมทกาหนดขน เพอคนพบขอผดพลาดทเกดขนแลว ๕.๓ การควบคมโดยการชแนะ (Directive Control) เปนวธการควบคมทสงเสรมหรอกระตนใหเกดความสาเรจตามวตถประสงคทตองการ ๕.๔ การควบคมเพอการแกไข (Corrective Control) เปนวธการควบคมทกาหนดขน เพอแกไขขอผดพลาดทเกดขนใหถกตอง หรอเพอหาวธการแกไขไมใหเกดขอผดพลาดซาอกในอนาคต ๖. ความไมแนนอน หมายถง ความเปลยนแปลงไมคงทดงเดมตลอดกาล หรอหมายถงผลของ เหตการณและสงตาง ๆ ทมโอกาสเกดขนไดทงทเปนไปตามความคาดหมายหรอนอกเหนอความคาดหมาย(บางครงอาจใชคาวาโอกาส ซงมกจะทาใหรสกเปนไปในทางบวกหรอเกดขนใหม ในขณะทคาวาความไมแนนอน มกจะทาใหรสกเปนไปในทางลบและอาจมการเกดขนแลวแตเปลยนแปลงได) เชน สภาพรางกาย ภมอากาศ เปนตน

๓๒


๗. ปญหา หมายถง สงทเกดขนและมกจะสงผลในทางลบเปนอปสรรคตอเปาหมายการดาเนนการ จาเปนตองมการแกไข เพราะมฉะนนปญหาดงกลาวอาจกอใหเกดความเสยหายตามมาปญหาอาจมไดเกดจากสาเหตของความเสยงเสมอไป หรออกนยหนงกคอผลใด ๆ กตามทเกดจากการเสยงอาจไมไดกลายเปนปญหาเสมอไป (เพราะอาจมทงเชงบวกและเชงลบ หรอถาเปนเชงลบกอาจมความเสยหายมากหรอนอยแตกตางกน)

การกาหนดเปาหมายการบรหารความเสยง หลกเกณฑในการพจารณาคดเลอกแผนงาน/โครงการ เพอวเคราะหและจดทาแผนบรหารความ เสยง ดงน ๑. เปนแผนงาน/โครงการทดาเนนการเพอให สป. สามารถบรรลเปาประสงคภายใตประเดนยทธศาสตรตามทระบในแผนยทธศาสตรสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔ ๒. เปนแผนงาน/โครงการทไดรบงบประมาณในปงบประมาณนน ๆ ๓. ในกรณเปนการดาเนนงานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทยใหศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร สป. ดาเนนการวเคราะหความเสยงตามเงอนไข ทระบในเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด ๔ การวด การวเคราะห และการจดการความร ทงน ในการพจารณาคดเลอกแผนงาน/โครงการในการวเคราะหเพอจดทาแผนบรหารความเสยง ตามขอ ๑ - ๒ ใหใชเกณฑการพจารณาเพอใหคะแนนดงน

ปจจยพจารณา เกณฑการพจารณา ๑ ๒ ๓

๑. ผลกระทบการบรรลเปาประสงคภายใตประเดนยทธศาสตร ของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย

สงผลกระทบตอการบรรล เปาประสงคภายใต ประเดนยทธศาสตร ของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย

บางสวน

สงผลกระทบตอการบรรล เปาประสงคภายใต ประเดนยทธศาสตร ของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย

สง

สงผลกระทบตอการบรรลเปาประสงคภายใต ประเดนยทธศาสตร ของสานกงานปลด กระทรวงมหาดไทย

สงมาก ๒. งบประมาณทไดรบ ในปงบประมาณนน ๆ

ไดรบงบประมาณสง เปนลาดบ ๓

และตากวาในแตละ ประเดนยทธศาสตร

ไดรบงบประมาณสง เปนลาดบ ๒ ในแตละ


ไดรบงบประมาณสง เปนลาดบ ๑ ในแตละ

ประเดนยทธศาสตร ๓.๗ แผนรองรบภาวะฉกเฉน ตามเกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA) หมวด ๖ การมงเนนระบบปฏบตการ กาหนดใหสวนราชการตองมระบบรองรบภาวะฉกเฉนตาง ๆ ทอาจเกดขนและมผลกระทบตอการจดการกระบวนการ เพอใหสวนราชการจะสามารถดาเนนงานไดอยางตอเนอง สานกนโยบายและแผน สป. มระบบรองรบภาวะฉกเฉน เพอใหบคลากรใชเปนแนวทาง ในการลดหรอปองกนความเสยหายในการทางานไวลวงหนา หรอในกรณทพบเหตการณทไมคาดคด โอกาส ทจะประสบนอยกวา หรอหากเกดความเสยหายขนกจะเปนความเสยหายทนอยกวา และสามารถกลบคน สสภาวะปกต และสามารถปฏบตงานไดอยางตอเนอง มประสทธภาพ โดยมวตถประสงค ๑. เพอเตรยมความพรอมของบคลากร และเปนการลดความเสยงตาง ๆ อนอาจจะเกดขนและ สามารถรองรบสถานการณในกรณทเกดภาวะฉกเฉน ๒. เพอเปนกรอบแนวทางในการลดและปองกนความเสยหายในการทางานไวลวงหนา

๓๓


๓. เพอปองกนและควบคมความสญเสยทเกดกบการปฏบตงาน รวมทงทาใหการปฏบตงาน เกดความตอเนองไปได ๔. เพอเปนแนวทางในการตอบโตและกคนในกรณทเกดเหตภาวะฉกเฉนใหกลบคนสสภาวะปกต

นยามศพท ๑. ภาวะฉกเฉน (Emergency) หมายถง เหตการณทเกดขนโดยมไดคาดการณไวลวงหนาซงเกดขนในบรเวณพนทสานกงานอนอาจกอใหเกดอนตรายตอบคคลหรอความเสยหายตอทรพยสน หรอสงผลกระทบตอสงแวดลอม หรอการดาเนนงานของสานกนโยบายและแผน สป. ๒. ระดบภาวะฉกเฉน (Emergency Level) แบงระดบของเหตฉกเฉนออกเปนระดบ ดงน ๒.๑ ภาวะฉกเฉนทสามารถควบคมได ไดแก ภาวะฉกเฉนทยงไมเกนความสามารถของบคลากรสานกนโยบายและแผน สป. ในการแกไขปญหา โดยใชอปกรณระงบเหตฉกเฉนทมอยในสานกงานควบคม ภาวะฉกเฉนได ๒.๒ ภาวะฉกเฉนทไมสามารถควบคมได ไดแก ภาวะฉกเฉนทสงผลกระทบตอบคลากรทปฏบตงานภายในสานกนโยบายและแผน สป. ถงขนตองอพยพบคลากรออกจากสานกงาน และสงผลกระทบกบชมชน หรอพนทใกลเคยงสานกงาน การควบคมภาวะฉกเฉนไมสามารถใชอปกรณระงบเหตฉกเฉนทมอย ในสานกงานควบคมภาวะฉกเฉนไดหรอเปนภาวะฉกเฉนทรนแรงตองขอความชวยเหลอจากหนวยงานภายนอกในการควบคมและระงบเหตฉกเฉน จากการศกษาภารกจและสภาพการปฏบตงานของสานกนโยบายและแผน สป. ในฐานะทเปนหนวยงานทางนโยบาย ซงตองเสนอแนะและจดทานโยบายและยทธศาสตรของกระทรวงใหสอดคลองกบแนวนโยบายพนฐานแหงรฐตามรฐธรรมนญ ยทธศาสตรชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต นโยบายของรฐบาลและนโยบายของกระทรวง จดทาแผนมหาดไทยแมบท ประสานแผนการปฏบตงาน และเสนอแนะนโยบายในการตงและจดสรรงบประมาณประจาป รวมทงตดตามและประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานในสงกดกระทรวง สนบสนนการบรหารราชการของกลมภารกจ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานอนทเกยวของหรอทไดรบมอบหมาย และจากการวเคราะหสถานการณและปจจยทอาจ มผลกระทบตอการดาเนนงานของบคลากรและสานกงาน ดงนน สานกนโยบายและแผน สป. จงไดกาหนด แผนรองรบภาวะฉกเฉนและแนวทางการดาเนนงานดงน ๑. แผนปองกนและควบคมอคคภย ๑.๑ มาตรการ/แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย ๑) ตดตงอปกรณดบเพลง ไดแก ถงดบเพลง สายฉดนาไวในจดทเขาถงไดงายและเหนชดเจน โดยมการตรวจสอบความพรอมใชงาน ๒) เนนยาใหบคลากรถอดปลกไฟหรอปดสวตชไฟทกครงหลงเลกใชงาน ยกเวนอปกรณ เชอมตอบางอยาง เชน ตเยน เปนตน ๓) ตรวจสอบและซอมบารงอปกรณไฟฟา เชน สายไฟฟา หลอดไฟ เปนตน ใหอย ในสภาพใชงานไดอยเสมอ เพอปองกนไฟฟาลดวงจร ๑.๒ แนวทางการปฏบตในการควบคมภาวะฉกเฉน ประกอบดวย ๑) เมอเกดสภาวะฉกเฉน ผพบเหนเหตการณแจงสญญาณฉกเฉนโดยทนท พรอมรบทาการระงบเหตหรอโตตอบเหตการณฉกเฉนนนในเบองตน แลวรายงานใหผบงคบบญชาทราบ ๒) ใหบคลากรทไดรบมอบหมายประกาศขอความทางโทรโขง/เสยงตามสาย ระบถงแนวทางการปฏบต สถานทตงจดรวมพล ณ ลานศาลาวาการกระทรวงมหาดไทยและสถานทปฏบตงานสารอง

๓๔


๓) ระงบเหตเบองตนดวยเครองดบเพลงชนดสารเคมหรอนา หรอวสดอน ๆ เพอควบคม ปองกนความสญเสยของทรพยสน และอปกรณตาง ๆ ๔) ดาเนนการตดตอประสานงานกบหนวยงานภายใน/ภายนอกสนบสนนดานบรการยานพาหนะ การสอสารขอมล การประชาสมพนธ ฯลฯ ๕) จดพนททปลอดภยในการปฐมพยาบาลผไดรบบาดเจบ ๖) อพยพขาราชการ พนกงาน ลกจางและเจาหนาททจดรวมพล ณ ลานศาลาวาการ กระทรวงมหาดไทย ๑.๓ การปฏบตงานรวมกบหนวยงานภายใน/ภายนอก ตดตอขอความชวยเหลอจากหนวยงาน ภายใน/ภายนอก ทงน ประตทางเขา - ออก จะตองไมมรถหรอสงกดขวางการจราจร การประสานกบหนวยงาน ภายนอก/ภายในสามารถดาเนนการได ๓ วธ คอ โทรศพท วทยสอสาร โทรโขง เสยงตามสาย ๑.๔ การบรรเทาทกข ประกอบดวย ๑) การประสานงานกบหนวยงานของรฐ ๒) การสารวจความเสยหาย ๓) การรายงานตวของเจาหนาททกฝาย และกาหนดจดนดพบของบคลากรเพอรอรบคาสง ๔) การชวยชวตและขดคนหาผเสยชวต ๕) การเคลอนยายผประสบภย ทรพยสนของผเสยชวต ๖) การประเมนความเสยหาย ผลการปฏบตงานและรายงานสถานการณเพลงไหม ๗) การชวยเหลอสงเคราะหผประสบภย ๘) การปรบปรงแกไขปญหาเฉพาะหนาเพอใหสานกงานสามารถดาเนนการไดโดยเรว ทสด ๒. แผนการปองกนและระงบการชมนมประทวง และกอการการจลาจล ๒.๑ นยามศพท ๑) การประทวง หมายถง การแสดงออกดวยการกระทา เพอแสดงใหเหนวาคดคานหรอไมเหนดวย ซงมหลากหลายวธ เชน การอดขาวประทวง การเดนประทวง ซงสวนใหญเปนการแสดงออกทางสงคมและการเมอง โดยการประทวงทใชความรนแรงกอใหเกดความวนวายจนกลายเปนการกอการจลาจล ๒) การกอการจลาจล หมายถง การกอความไมสงบทมลกษณะคลายสงครามกลางเมอง คอ มมวลชนขนาดใหญรวมตวกนเคลอนไหว เพอนาไปสการเปลยนแปลงและไมอาจควบคมมวลชนทสามารถมารวมตวกนจนนาไปสการจลาจลสรางความวนวายสบสน และเกดความเสยหายโดยเมอสถานการณพฒนาสการจลาจลแลวกจะมการปราบปรามจากเจาหนาทรฐ ๒.๒ มาตรการ/แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย ๑) กอนเกดเหต ๑.๑) ตดตามขอมลขาวสารจากเหตการณทเกดขน เพอเตรยมความพรอม ๑.๒) จดเตรยมกาลงเจาหนาท อปกรณ เครองมอ เครองใช ระบบการสอสาร ยานพาหนะ และมอบหมายหนาทความรบผดชอบในการปฏบตการไวใหพรอม ๑.๓) รวบรวมรายชอ ทอย หมายเลขโทรศพทของบคลากรและผประสานงาน เมอเกดเหตฉกเฉน รวมทงรายชอหนวยราชการทเกยวของ และหมายเลขโทรศพททสามารถใชในกรณฉกเฉน ๑.๔) ดาเนนการประชาสมพนธทกรปแบบอยางตอเนอง

๓๕


๒) ขณะเกดเหต ๒.๑) เมอไดพบเหตประทวง/จลาจลในสานกงานและบรเวณแวดลอมใกลเคยง(หรอเหตฉกเฉนทอาจเกดขนได) ใหตดตอกบผทเกยวของตามหมายเลขโทรศพทฉกเฉน รายงานเหตการณ วธการแกไข และปญหาทเกดขนขนตนตอผบงคบบญชาตามลาดบชน ๒.๒) แตงตงผรบผดชอบในการดแลความปลอดภยของพนทเกดเหต การแจง ขอความชวยเหลอจากภายนอก การสอสารทงภายในและภายนอก แผนการอพยพ จดรวมพล วธการลดและขจดผลกระทบ ๒.๓) ประชาสมพนธใหเจาหนาททปฏบตงานภายในอาคาร รวมทงบคลากรภายนอก ทมาตดตองานไดทราบ และเขาใจเกยวกบการปฏบตตน เมอมการชมนมประทวง ตลอดจนคาแนะนาในการปฏบตเพอใหเกดความปลอดภยสงสด ๒.๔) ประสานสถานทรอบสานกงาน เพอเปดเสนทางฉกเฉนและอพยพบคลากร ออกจากพนท เมอเหตการณมความรนแรง ๓) หลงเกดเหต รายงานเหตการณฉกเฉนทเกดขนของหนวยงานตอหวหนาสวนราชการ หลงเสรจสนเหตการณนนแลว เพอสบคนหาสาเหตและวธการปองกนและแกไขมใหอบตการณนนเกดขนอก ๓. แผนปองกนความเสยหายดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ICT) ๓.๑ นยามศพท ๑) ภาวะฉกเฉนดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร หมายถง ภาวะอนอาจเปนภยตอความมนคงหรอความปลอดภยของทรพยสนและขอมลของระบบสารสนเทศและการสอสาร ซงภาวะฉกเฉนนนอาจเกดจากภยธรรมชาต เพลงไหม ภยคกคามจากเหตการณในพนทหรอภยคกคามทางคอมพวเตอร และเครอขาย ซงเมอเกดขนแลวอาจทาใหเกดการหยดชะงกของการใหบรการในระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ๒) ทรพยสนของระบบสารสนเทศและการสอสาร หมายถง ฮารดแวร ซอฟทแวร และระบบเครอขาย ๓.๒ มาตรการ/แนวทางการดาเนนงาน ประกอบดวย ๑) กรณเพลงไหม ๑.๑) จดเตรยมเครองดบเพลง และดแลใหอยในสภาพพรอมใชงานอยเสมอ ๑.๒) ทาการสารองขอมล (Data Backup) ของระบบสารสนเทศทสาคญ โดยม การมอบหมายเจาหนาทผรบผดชอบ ระยะเวลาในการสารองขอมลทแนนอน สอทใชในการสารองขอมล การจดเกบสอสารองขอมลในทปลอดภย ๒) กรณไฟฟาขดของ ตดตงเครองสารองไฟฟา (UPS) เพอใชงานในหองคอมพวเตอรแมขาย ทงน เพอใชเปนแหลงไฟฟาใหแกระบบคอมพวเตอรแมขายในกรณไฟฟาดบในระยะเวลาสน ไมเกน ๓ ชวโมง ๓) กรณการโจมตระบบจากจากผไมพงประสงค อาท Hacker ไวรสคอมพวเตอรฯ ๓.๑) ตดตงโปรแกรมปองกนไวรสคอมพวเตอรใหแกระบบคอมพวเตอรและเครอขายทงหมดของสานกงาน ๓.๒) หมนทาการอพเดท (Update) โปรแกรมปองกนไวรสคอมพวเตอรใหมความ ทนสมยอยเสมอ

๓๖


ตารางท ๔ รายชอบคลากรหลก/บคลากรสารองทมงานบรหารความตอเนอง กลมงานนโยบายและแผนรวม สานกนโยบายและแผน สป.

บคลากรหลก บคลากรสารอง ชอ - สกล โทรศพทมอถอ ชอ - สกล โทรศพทมอถอ

นายทรงกลด สวางวงศ ผอานวยการสานกนโยบาย และแผน สป.

๐๘ ๙๘๙๗ ๙๒๘๘ นายกตตพงษ เมฆคะ ๐๘ ๔๖๐๘ ๓๑๐๔

นางจรยา ชมพงศ ผอานวยการกลมงานนโยบายและแผนรวม สนผ.สป.

๐๘ ๕๔๘๔ ๒๔๓๙ ๑. นางสาวดษฎ พฤกษเศรษฐ ๒. นางสาวขนษฐา แจงใจ

๐๘ ๕๔๘๔ ๒๐๕๙ ๐๘ ๑๙๐๐ ๔๔๖๖

นางสาวดษฎ พฤกษเศรษฐ นกวเคราะหนโยบาย และแผนชานาญการพเศษ

๐๘ ๕๔๘๔ ๒๐๕๙

๑. นายไพฑรย ทองหอม ๒. นางสาวดารารตน เงนเขยว ๓. นางสาวจตพร ชดวง ๔. นายกตตพฒน ตนตสรฤกษ ๕. นางสาวณาตยา ทวเดช ๖. นายพงศธร ชางโสภา ๗. นายธนา ศรชย ๘. นายอนวฒน กนเกษ

๐๘ ๔๔๓๖ ๔๗๐๓ ๐๘ ๑๗๒๑ ๓๖๔๔ ๐๘ ๙๗๒๗ ๐๖๒๗ ๐๘ ๕๑๓๖ ๕๖๓๑ ๐๘ ๙๑๘๙ ๓๗๘๖ ๐๘ ๗๖๘๐ ๖๒๑๒ ๐๙ ๘๗๔๙ ๐๕๗๔ ๐๙ ๔๕๕๓ ๔๗๖๙

นางสาวขนษฐา แจงใจ นกวเคราะหนโยบาย และแผนชานาญการพเศษ

๐๘ ๑๙๐๐ ๔๔๖๖ ๑. นางสาวสทธรดา ไยยธรรม ๒. นายเอกลกษณ อปรรตน ๓. นางสาวนนทญา หงษรตน ๔. นางสาวดรณศร แพนอย ๕. นางลกษตา สวฒนกตตวงศ ๖. นางสาวศรพร มลละ ๗. วาทรอยตร มนตร ใจงาม ๘. นางสาววนวสาข นราสงเนน ๙. นายธวชชย ไพรพฤกษ

๐๘ ๕๓๙๘ ๖๑๖๙ ๐๘ ๕๑๔๓ ๘๒๔๓ ๐๘ ๖๖๑๙ ๘๙๘๔ ๐๘ ๑๕๓๖ ๒๗๐๕ ๐๘ ๓๑๓๑ ๗๗๒๕ ๐๘ ๑๓๐๘ ๘๙๙๐ ๐๘ ๔๗๐๘ ๑๕๘๒ ๐๖ ๑๐๔๕ ๗๑๖๖ ๐๘ ๘๘๓๗ ๗๑๕๖

๓.๘ การตดตามและประเมนผลการปฏบตงานตามกระบวนการ แนวทางการปรบปรงกระบวนการ เพอใหการดาเนนการและการใหบรการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยดขน โดยมหากมสภาพแวดลอมหรอบรบททเปลยนแปลงไป แนวโนมการพฒนาหรอความทาทายทจะเกดขนและศกยภาพทมอยในปจจบน สานกนโยบายและแผน สป. ในฐานะเจาภาพในการ บรณาการในภาพรวมจะทาการทบทวนและปรบปรงกระบวนการเพอใหสอดคลองกบสภาวการณเพอใหมประสทธภาพและประสทธผลมากวาเดม โดยมการเปรยบเทยบกบผลการดาเนนงานทผานมา หรอเปรยบเทยบกบหนวยงานอนทมลกษณะการดาเนนงานใกลเคยงกน นอกจากนยงคานงถงความพงพอใจและความตองการของผรบบรการและผมสวนไดสวนเสย โดยนอกจากจะทาใหการปฏบตงานเกดผลสมฤทธตามทกาหนดไวแลว ยงสรางความพงพอใจเชอมโยง สอดคลองกบผลลพธการจดการกระบวนการ และหมวดอน ๆ ของเกณฑ คณภาพการบรหารจดการภาครฐ (PMQA)

๓๗


โดยกระบวนการจดทาแผนยทธศาสตรของกระทรวงมหาดไทย/สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย มความสอดคลองและเชอมโยงกบกระบวนการตดตามผลการดาเนนงานตามแผนปฏบตราชการ และแผนการ - ใชจายงบประมาณประจาปของสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทย (E - Monitoring) โดยจะมการทบทวน ผลการปฏบตงานตามแผนในปทผานมา เพอศกษาถงปญหาอปสรรคในการดาเนนงาน สาหรบใชในการกาหนด กรอบแนวทางการดาเนนงานในปตอไป ตลอดจนมการรายงานใหผบรหารทราบเปนระยะ ๆ นอกจากน การเผยแพรและนากระบวนการทไดรบการปรบปรงไปสการปฏบต โดยสานก นโยบายและแผน สป. ไดจดทาคมอกระบวนการ ผงกระบวนการ/มาตรฐานการปฏบตงาน และถายทอดกระบวนการดงกลาวใหผทมสวนทเกยวของ ทงในกระบวนการออกแบบกระบวนการและผทมหนาทในการ นากระบวนการไปสการปฏบตใหเขาใจ โดยมกระบวนการเรยนรจากการทไดลงมอปฏบตจรง ซงเปนการผสมผสาน ระหวางภาคทฤษฎ (นามธรรม) และภาคปฏบต (รปธรรม) ทาใหเกดกระบวนการคดและฝกปฏบตเพอกอใหเกด ทกษะ รวมทงนาไปสการถายทอดและขยายผลจนเกดเปนเครอขายเปนวฒนธรรมการทางานขององคการในทสด อกทงยงเกดเครอขายในการทางานระหวางหนวยงานและเจาหนาทในสงกดสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยในการปรบปรงกระบวนการและทบทวนคมอกระบวนการ ซงจะกอใหเกดการพฒนาองคการอยางตอเนอง การปฏบตราชการมประสทธภาพ สรางความพงพอใจและประโยชนสขใหกบประชาชน

สานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยสานกงานปลดกระทรวงมหาดไทยสานกนโยบายและแผน กลมงานนโยบายและแผนรวม

เวบไซต : www.ppb.moi.go.thโ โ โทรศพท/โทรสาร : ๐ ๒๒๒๑ ๙๔๖๘ หรอ ๐ ๒๒๒๓ ๔๘๗๐

Hotline มท. : ๕๐๕๗๗ไปรษณยอเลกทรอนกส : [email protected]

Documents

1. ปกหน้า + ปกหลัง · ข คู่มือการจ ัดทําแผนย ุทธศาสตร ์ (Strategic Planning Manual) ฉบับปรับปรุงครั้งที่๒