1

การประกนคณภาพระดบอดมศกษา(พ.ค. 41)(Quality Assurance in Higher Education )

ศาสตราจารย ดร. อทมพร จามรมาน

1 บทนำา 1.1 ความนำา

การประกนคณภาพการศกษา เปนสงทมหาวทยาลย/สถาบนการศกษา/คณะวชา/ ภาควชา ไดดำาเนนการกน อยแลว และทำามานานแลว การทนกศกษาเลอกศกษาในสถาบนใด คณะวชาใด เปนลำาดบแรก ยอมสะทอนถงความ

นยมและเชอมนในสถาบนนน คณะวชานน วาเปนแหลงททำาใหเขาไดรบการศกษาอยางมคณภาพ

อยางไรกตาม การดำาเนนการดงกลาวยงไมเปนระบบทตรวจสอบไดทวถงทกแหง การดำาเนนการประกน คณภาพระดบอดมศกษาของมหาวทยาลยของรฐทกแหงจงเปนสงทดสำาหรบประชาชนผเสยภาษ สำาหรบผปกครอง

นกเรยน และแมแตตวอาจารย นกศกษา และบคคลทเกยวของ

1.2 ความหมาย

การประกนคณภาพการศกษา (Quality Assurance) เกยวของกบคำาอก 4 คำา คอ Quality Control, Quality Audit, Quality Accreditation และ Quality Assessment ซงจะไดอธบายความหมายและความเกยวของกนดงเขยนเปนสมการไดดงน

Quality Assurance = f (Quality Control, Quality Audit, Quality Assessment)

1.2.1 การประกนคณภาพ หมายถง การระบความชดเจนในวตถประสงค และเปาหมาย ตลอด จนวธปฏบตงาน เพอใหไดผลผลตทมคณภาพ

1.2.2 การควบคมคณภาพ (Quality Control) หมายถง การดำาเนนงานตามแผนทวางไวอยางรดกม

ทกขนตอน

1.2.3 การตรวจสอบคณภาพ (Quality Audit) แยกไดเปน1.2.3.1 การตรวจสอบคณภาพภายใน (Internal Quality Audit)

เปนการตรวจสอบคณภาพโดยตวเองตามเกณฑทตนกำาหนดขน

1.2.3.2 การตรวจสอบคณภาพจากภายนอก (External Quality Audit) เปนการตรวจสอบ

คณภาพโดยหนวยงาน/ กลมภายนอก ตามเกณฑทกำาหนดขน

1.2.4 การรบรองคณภาพ (Quality Accreditation) หมายถง การรบรองหรอไมรบรองคณภาพ

ตามมาตรฐาน ซงบางครงเปนมาตรฐานทางกายภาพ เชน พนท จำานวนอปกรณ ฯลฯ

21.2.5 การประเมนคณภาพ (Quality Assessment) เปนการหาขอมลทเชอ

ถอได เพอตดสนใจเกยว

กบคณภาพของผลผลต/ บรการของหนวยงานตามเกณฑทกำาหนด ในประเทศองกฤษและสกอต

แลนด หมายถง การทบทวนและตดสนผลโดยหนวยงาน/ กลมภายนอก โดยเนนเฉพาะดานการเรยนการสอนเทานน

ดงนน การประกนคณภาพการศกษา จงหมายถง การควบคมคณภาพ การตรวจสอบคณภาพภายใน และ จากภายนอก แลวตดสนตามเกณฑ ซงเขยนเปนแผนภมไดดงน

การควบคมและตรวจสอบ การประเมนคณภาพ คณภาพภายใน

การตรวจสอบคณภาพ การประเมนคณภาพ โดยภายนอก

การตดสนผล

การแจงสาธารณชน

โดยสรป การประกนคณภาพระดบอดมศกษา คอ

(1) การระบวตถประสงคและเปาหมายของมหาวทยาลย/สถาบนการศกษา/คณะวชา/ภาควชา/ หลกสตร อยางชดเจน และสอสารกนรเรอง

(2) กระบวนการบรหารจดการ กระบวนการเรยนการสอน กระบวนการประเมน กระบวนการ ใหบรการ เปนกระบวนการทโปรงใส และไดรบการยอมรบจากคนในหนวยงาน นอกจากนทกคนร

เรองนเปนอยางด

(3) คนในหนวยงานรวา บทบาทและหนาทของตนคออะไร และทกคนรวาใครทำาอะไร

(4) “ ” หนวยงาน ใหความหมายของคำาวา คณภาพ อยางชดเจน สามารถวดได และมหลกฐาน

3ทเชอถอได

(5) ตวชวา ทกอยางดำาเนนงานไปตามแผน มความชดเจน

(6) เมอมสญญาณวา บางสงบางอยางกำาลงจะผดพลาดไดมการแกไขทน และไดเตรยมหาทาง

ออก/ทางแกไขความผดพลาดไวลวงหนาดวย

1.3 วตถประสงคของการประกนคณภาพ

การประกนคณภาพระดบอดมศกษามวตถประสงค ดงน

(1) เพอใหหนวยงานทางการศกษาไดพฒนาคณภาพของผลผลตทางการศกษา และประสทธภาพในการปฏบตงานของผเกยวของ

(2) เพอใหสงคมมนใจเกยวกบผลผลต/บรการของหนวยงานทางการศกษา(3) เพอใหสำานกงบประมาณ จดสรรงบประมาณไดถกตองและเหมาะสม

(4) เพอใหขอมลแกผสมครเขาศกษาในหนวยงานทางการศกษาเกยวกบคณภาพของบณฑต

(5) เพอใหขอมลแกผปกครอง ผจาง รฐบาล เกยวกบกลไกในการดำาเนนงานของมหาวทยาลย สถาบนการศกษา คณะวชา ภาควชา

(6) เพอใหเกดความโปรงใสในกระบวนการจดการศกษาแกประชาชน โดยเฉพาะการนำาเงนภาษอากรของประชาชนมาใช

1.4 องคประกอบของการประกนคณภาพ

การประกนคณภาพการศกษาแยกได 2 อยาง คอ

(1) การประกนคณภาพการศกษาภายใน เปนการควบคมและตรวจสอบโดยตวเอง เพอใหรจด บกพรอง เพอการแกไขปรบปรงกบเสรมจดแขงใหแขงยงขน

(3) การประกนคณภาพการศกษาโดยภายนอก เปนการตรวจสอบจากกลมผมความรความสามารถ หรอเกยวของกบการใชงานบณฑต การตรวจสอบจากภายนอก มกจะใชการเยยมชมเพอหาขอมลมา

ตดสนใจตามเกณฑภายนอกทกำาหนด

การประกนคณภาพจากภายนอก มกเกดหลงจากทหนวยงานการศกษาดำาเนนการประกนคณภาพภายในตนเอง จนถงระดบทพงพอใจแลว จงจะมการประกนคณภาพโดยภายนอก

ผลการตดสนจากภายนอก มกสรปไดวา ยอมรบ/ไมยอมรบมตทประเมนแลวแจงสหนวยงานกบประชาชนใหทราบทวกน

การประกนคณภาพจากภายนอก มกทำาทก ๆ 5-6 ป สวนการประกนคณภาพภายในเปนการทำาทก ๆ ภาคการศกษา

4

2 ระบบการประกนคณภาพการศกษา

2.1 ความนำา

ในวงการอตสาหกรรม ระบบประกนคณภาพไดเกดขนหลายระบบ เพอประกนผลผลตวามคณภาพตามมาตรฐานหรอไม

ในวงการศกษาเอง ไดดดแปลงระบบการประกนคณภาพดงกลาวมาใช ซงสรปได 6 ระบบ ดงจะไดกลาวในรายละเอยดตอไป

2.2 ระบบ ISO*

ระบบ ISO เปนมาตรฐานระบบคณภาพทมการเนนในหลกการ เปาหมายและจดประสงค สามารถใชเปน เครองมอในการปรบปรงประสทธภาพการผลต หรองานบรการทรวมการประกนคณภาพและการควบคมคณภาพ เพอ

สรางความเชอมนวาผลตภณฑของผผลตหรอบรการเปนไปตามความตองการทางคณภาพของลกคา โครงสราง ISO 9000 ประกอบดวย ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003, และ ISO 9004 ในจำานวนน ISO 9001 ไดรบการยอมรบวามความเหมาะสมทจะนำามาปรบใชกบระบบ

การศกษาระดบอดมศกษา เนองจากเปนสวนทละเอยดทสดของมาตรฐาน ครอบคลมองคกรทมกระบวนการออกแบบ และพฒนาการผลต การตดตง และการบรการ

การนำา ISO 9001 มาปรบใชกบระบบการศกษาระดบอดมศกษา สามารถจำาแนกขนตอนการดำาเนนการไดดงแผนภมตอไปน

5* นำามาจาก แนวทางการประกนคณภาพการศกษา ของทบวงมหาวทยาลย พ.ศ. 2540* ระบบ ISO 9000 หรอ BS 5750 เปนระบบเดยวกน

ขนตอนการดำาเนนการ

Policy

Quality Manual

TrainingYes No

Certification yes CertificationAudit ISO 900_

NO

เรยนร

เลอกISO ?

Prepar

Implement

Internal Audit

ปรบวสด

ปรบคน

ปรบระบบ

ทบทวนแกไข

ขอ Certificati

Audit

6

อยางไรกตาม การนำา ISO 9001 มาปรบใช สถาบนอดมศกษาจกตองศกษาถงขอกำาหนดของ

มาตรฐาน 20 ขอ แลวอาจนำามาปรบใหเขากบระบบการศกษา ซงขอกำาหนดดงกลาว มดงตอไปน

1. ความรบผดชอบดานการบรหาร

2. ระบบคณภาพ

3. การทบทวนขอตกลง

4. การควบคมการออกแบบ

5. การควบคมเอกสาร

6. การจดซอ

7. ผลตภณฑทสงมอบโดยผซอ

8. การชบงและการสอบกลบไดของผลตภณฑ

9. การควบคมกระบวนการ

10. การตรวจและการทดสอบ

11. เครองตรวจ เครองวด และเครองทดสอบ

12. สถานะการตรวจ และการทดสอบ

13. การควบคมผลตภณฑทไมเปนไปตามขอกำาหนด

14. การปฏบตการแกไข

15. การเคลอนยาย การเกบ การบรรจ และการสงมอบ

16. บนทกคณภาพ

17. การตรวจตดตามควบคมภายใน

18. การฝกอบรม

19. การบรการ

20. กลวธทางสถตขอมลเพมเตม

Management

Responsibility

QualitySystem

Contract

RevieDesign

Control

Purchasing

1 2 3 4

6

7

Flowchart of ISO 9000 Standards for Higher Education

ในจำานวน 20 มาตรฐานของ ISO 9000 นน มเพยง 12 มาตรฐานเทานนทนำามาใชกบ การศกษาได (Freman, R. and Voehl, F. ISO 9000 in Training

and Education : A View to the Future, 1992 หนา 277) คอ1. Management responsibility2. Quality system3. Contract review4. Design control6. Purchasing

Training

Students

ISO 9000Quality System

For Higher EducationPurchas

erSupplie

d

TrainingManageme

nt&

TrainingInstructors & Staff

InteractionQualit

yAudits

QualityRecours

e

Conation of Non- Centering

Products

ProcessControl

Conceive

Action

Monitoring

718

18

18

17

16 1

4

13

87. Purchaser-supplied product9. Process control13. Control of nonconforming product14. Corrective action16. Quality records17. Internal quality audits18. Trainingดงแสดงในแผนภมตอไปน

Relationship of ISO Standards to the Teaching Process

2.3 ระบบ Total Quality Management (TQM)*

TQM เปนระบบทปรบปรงการวางแผน การจดองคกร และการทำาความเขาใจในกจกรรมทเกยวของกบ

แตละบคคลในแตละระดบเพอปรบปรงประสทธภาพ ใหมความยดหยนเพอทจะสามารถแขงขนได TQM เปนระบบท สามารถนำาไปใชไดกบทกองคกร ประสทธภาพของการจดองคกรในระบบนขนอยกบการปฏบตตามบทบาทหนาทของทก

คนในการนำาองคกรไปสเปาหมาย

แกนสำาคญของระบบ TQM คอ ความสมพนธระหวางผผลตและผบรโภค สวนสำาคญของกระบวนการ อยทการจดการทจำาเปนสำาหรบระบบ เครองมอ และทมงาน ระบบนไดเตรยมขอบขายความกาวหนาของงานไวเพอความ

พรอมสำาหรบการตรวจสอบ แผนภมของ TQM น อาจแสดงไดดงตอไปน

Market reseaarch

Course Design and development

CounselingEnrollmentTeachingAssessme

nt

Post course evaluation

StaffSubcontractors

MANGEMENT

MONILORING

9

* นำามาจาก แนวทางการประกนคณภาพการศกษา ของทบวงมหาวทยาลย พ.ศ. 2540

การสอบกลบ

แผนภม กระบวนการ TQM

เปาหมายและยทธศาสตรของ

บรษท

การแปลงเปาหมาย

การวางแผนดำาเนนการ

การวเคราะหปญหาแลอปสรรค

การกำาหนดโอกาส

เกณฑทกำาหนด

การพจารณาลำาดบกอน

หลง

ความคาดหวงดานกระบวนการและเปาหมาย

กระบวนการกอนการปรบปรงแกไข

วธการวดความสำาเรจ

การปรบปรงอยางตอเนอง

10

2.4 ระบบ The Malcom Baldrige National Quality Award *

The Malcom Baldrige National Quality Award เปนแนวทาง การตรวจสอบคณภาพองคกร ซงแนวทางนอาจนำามาใชในการตรวจสอบคณภาพขององคกรทางดานการศกษา โดย

กระบวนการตรวจสอบ อาจแสดงไดตามแผนภมดงตอไปน

ระบบเปาหมาย

- ความพงพอใจของผใชและบณฑต และบณฑต

เกณฑวดความสำาเรจ

- คณภาพของบณฑต

5. การบรหารกระบวนการผลตบณฑตวจยและบรการ

วชาการ

7. สมฤทธผลในการผลตบณฑต

4. การพฒนาและการบรหารทรพยากรมนษย

3. การทำาแผนยทธศาสตร

6. สมฤทธผลทางวชาการ

2. สารสนเทศและการวเคราะห

1. การเปนผนำา(Leadershi

p)

11

* นำามาจาก แนวทางการประกนคณภาพการศกษา ของทบวงมหาวทยาลย พ.ศ. 2540

การตรวจสอบตามแนวทางน จะตรวจสอบองคประกอบทง 7 ดาน ดงตอไปน

1. การเปนผนำา

1.1 ความเปนผนำาของผบรหารองคกร

1.2 ระบบการนำาและความรวมมอภายในองคกร

1.3 ความเชอถอของสงคมและความสำาคญตอสาธารณะ

2. สารสนเทศและการวเคราะห

2.1 การบรหารสารสนเทศและระบบขอมล

2.2 ระบบสารสนเทศและการสนบสนนความเปนผนำาทางวชาการ

2.3 การวเคราะหและใชขอมลอยางมประสทธผล

3. การจดทำาแผนยทธศาสตร

3.1 กระบวนการจดทำาแผนยทธศาสตร

3.2 กระบวนการถายทอดแผนยทธศาสตร

4. การพฒนาและบรหารทรพยากรมนษย

4.1 การวางแผนดานทรพยากรมนษย

4.2 การมสวนรวมของบคลากร

4.3 การศกษา การฝกอบรมและการพฒนาบคลากร

4.4 ความพงพอใจของบคลากร

4.5 การประเมนผลงานและการตอบแทน

5. การบรหารกระบวนการผลตบณฑต วจย และบรการวชาการ

5.1 กระบวนการคดเลอกนกเรยน/นกศกษาทมคณภาพ

5.2 กระบวนการบรหารวชาการ

5.3 การบรหารกระบวนการสนบสนน

5.4 ปรบปรงสมรรถนะของผผลตบณฑต

126. สมฤทธผลทางวชาการ

6.1 สมฤทธผลทางวชาการ

6.2 สมฤทธผลทางการวจย

6.3 สมฤทธผลทางบรการวชาการ

6.4 สมฤทธผลทางศลปและวฒนธรรม

7. สมฤทธผลในการผลตบณฑต

7.1 ความรเกยวกบความตองการและความคาดหวงของสงคมตอบณฑต

7.2 การบรหารความสมพนธระหวางองคกรกบสงคม

7.3 ความพงพอใจของสงคม-กระบวนการประเมน7.4 ความพงพอใจของสงคม-ผลลพธและการเปรยบเทยบ

2.5 ระบบ CIPP

ระบบ CIPP มชอเตมคอ Context, Input, Process, Product ซงหมาย ถง การประเมนตามดานตาง ๆ ทเกยวของ 4 ดาน คอ ดานบรบท ดานปจจยนำาเขา ดานการดำาเนนการ และดาน

ผลผลต

2.6 ระบบ Input Process Output

เปนระบบพนฐานทใชกบทกวงการ ในการศกษาสามารถใชระบบนได โดยพจารณาวาปจจยนำาเขา (Input) กระบวนการ (Process) และปจจยผลผลต (Output) คออะไร เชนตวอยาง

ทรพยากรคน (อจ. นศ. ผบรหาร บคลากร)ทรพยากรเงน

Input สภาพแวดลอม เครองมออปกรณ นโยบาย หลกสตร แผน

ปจจยเกอหนน

กระบวนการบรหาร จดการProcess กระบวนการเรยน การสอน

กระบวนการวจยกระบวนการใหบรการ

ปรมาณบณฑตOutput คณภาพบณฑต

บรการตาง ๆศรทธาของประชาชน

13

3 วธประกนคณภาพภายในหนวยงาน

ระบบประกนคณภาพของ ISO, TQM และ MBNQA ตางมคมอการปฏบตงานชดเจน ซงไดแก

(1) คมอคณภาพ (Quality Manual)(2) คมอการปฏบต (Procedure Manual)(3) วธทำางาน (Work Instruction)(4) เอกสารสนบสนนอน ๆ

ซงระบบดงกลาว จะมคณะทปรกษา (Consultant) มาใหคำาปรกษาเปนระยะ ๆ ตงแตตนจนครบวงจร

สำาหรบหนวยงานทพฒนาระบบประกนคณภาพเอง ขนตอนการดำาเนนงานประกนคณภาพภายใน ควรดำาเนนการดงน

3.1 ใครดำาเนนการ

แมวา การประกนคณภาพเปนเรองของทกคนในหนวยงานกตาม แตตองมคนกลมหนงทท ำาหนาทหาขอมล ประมวลผล และสรปผล ตลอดจนปอนขอมลยอนกลบสผบรหารของหนวยงานและผเกยวของ เพอใหเหนจดออน-แขง

ของตน

ดงนน ในหนวยงานควรม สำานกงาน/หนวย/ ศนย มเจาหนาทประจำาอยางนอย 1 คน และมคณะ

กรรมการดำาเนนงานประกนคณภาพ 1 ชด เพอดำาเนนงาน

3.2 ประกนคณภาพอะไรบาง

ดานหรอประเดนหรอมต ควรสอดคลองกบภาระงาน 4 อยาง ของหนวยงานทางการศกษา ซงไดแก

(1) การผลตบณฑต

(2) การวจย

(3) การบรการทางวชาการ

(4) การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

ซงอาจแตกเปนเรองยอยได ดงน

ภาระงาน ดาน

141. การผลต 1. ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนการดำาเนนงาน

2. การเรยนการสอน3. กจกรรมพฒนานสตนกศกษา

2. การวจย 4. การวจย3. การบรการทางวชาการแกสงคม 5. การบรการทางวชาการแกสงคม4. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม 6. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

5. อน ๆ 7. การบรหาร8. การเงนและงบประมาณ9. กลไกการประกนคณภาพ

หรออาจแตกยอยออก เชน

1. ปรชญาและแผนงาน

2. หลกสตร

3. อาจารย

4. นกศกษา

5. ผบรหาร

6. บคลากร

7. กระบวนการบรหารจดการ

8. กระบวนการเรยนการสอน

9. กระบวนการพฒนานกศกษา

10. กระบวนการพฒนาอาจารยและบคลากร

11. กระบวนการพฒนานกวจย

12. การวจย

13. การเงนและงบประมาณ

14. การบรการทางวชาการ

15. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

16. ปจจยเกอหนนอน

3.3 ดำาเนนงานอยางไร

ในการดำาเนนงานอยางมระบบ หนวยงานการศกษาควรจดตงระบบการดำาเนนงาน โดยอาจจดในรปหนวยงาน ททำาหนาทเกบขอมล ประกนคณภาพ และมการใหขอมลยอนกลบสผเกยวของ หรออาจดำาเนนงานในรปคณะกรรมการ

ประกนคณภาพระดบหนวยงาน โดยมฝายเลขานการทำาหนาทรวบรวมขอมล

ไมวาจะดำาเนนการอยางไร หนวยงานทางการศกษาตองมกลไกทชดเจน เปนระบบ และเชอถอได

(1) การสรางจตสำานกใหกบบคลากรภายในใหเขาใจตรงกนวา การประกนคณภาพคออะไร

ทำาไมตองมการประกนคณภาพ และถามการประกนคณภาพแลว จะเกดผลด/เสยอะไรบาง

15(2) การเลอกระบบการประกนคณภาพ เชน เลอกระบบ ISO, TQM, The Malcom

Baldrige หรอ สรางระบบเอง เชน องระบบ Input, Process, Output โดยทระบบทเลอก

ควรเปนระบบทงายตอการดำาเนนงาน และใหขอมลยอนกลบได

(3) “ ” “ ”จากระบบทเลอกนน แตละระบบจะนยาม คณภาพ ของตน และมตวช คณภาพ

(4) ทำางานตามระบบทเลอก/ รวบรวมขอมลตามระบบทเลอก ตรวจสอบความเชอถอได สรปผลตามดานทตองการประกน

(5) ตอบคำาถามวา หนวยงานทางการศกษาไดดำาเนนงานอะไรบาง ทจะทำาใหมนใจวา ผลผลต/ บรการ มคณภาพ ในการตอบคำาถามน อาจเชญคนนอกมาประเมนกได เพอใหไดคำาตอบทชดเจนยง

ขน

(6) จดทำารายงานดวยตนเอง (Self Study Report) ตามระบบงานของตน โดยมงทการประกน

คณภาพตามภาระงานทเนน และเงอนไขความจำากดของตน

(7) จดทำาแฟมเอกสารทบรรจขอมล ทสามารถตรวจสอบได แยกตามภาระงาน

(8) ใหขอมลยอนกลบสผเกยวของกบภาระงาน เพอการแกไขปรบปรง

(9) ดำาเนนการขอ 4-8 อกหลายครง จนไดผลการประกนคณภาพในระดบทพงพอใจ จงแจงใหมการประกนคณภาพจากภายนอก

3.4 ผลทเกดจากการดำาเนนงานประกนคณภาพภายใน

ในการดำาเนนการประกนคณภาพภายในหนวยงานนน ยอมเกดผลทางบวกและลบ ผลในดานบวก ไดแก การ ปรบปรงเปลยนแปลงวธทำางานของคนในหนวยงาน สวนผลทางลบ ไดแก การตอตานจากลมคนภายในทไมตองการ

เปลยนแปลง

อยางไรกตาม ผบรหารของหนวยงานตองสามารถสรางความเขาใจในกลมคนในหนวยงานใหไดวา การประกน

คณภาพการศกษา จะชวยใหเกดคณภาพแก ผลผลต/ บรการของหนวยงาน และตองเรงพฒนาปรบปรงจดออนทได จากการตรวจสอบภายใน และเสรมจดแขงใหแขงยงขน

3.5 การจดทำารายงานการประกนคณภาพภายใน (Self Study Report) รายงานผลการประกนคณภาพดวยหนวยงานเอง จะเปนเอกสารสำาคญทใชในการรบการประกนคณภาพจาก

ภายนอก ดงนน การจดทำารายงานจงมความสำาคญ

ตวรายงานในระบบของ ISO, TQM และ Malcom Baldrige จะมรปแบบของ ตนเองอยแลว แตตวรายงานในระบบทหนวยงานพฒนาเอง อาจจำาเปนทตองระบหวขอ เพอใหงายตอการตรวจสอบ

จากภายนอก หวขอดงกลาวควรคลม

16(1) การบรรยายประวตความเปนมาของหนวยงาน ปรชญา และแผน

(2) แผนภมแสดงโครงสรางการบรหาร จดการ (Organization Chart, Administrative Chart,

Authority Chart และ Activity Chart)(3) คาสถตหรอตวชทแสดงผลสมฤทธตามภาระงาน 4 ดาน โดยเกบขอมลยอนหลง 3 ป

รวมทงปปจจบน

(4) สรปจดออน- แขง เทยบกบเกณฑทตงไว

(5) ภาคผนวก แสดงขอมลทใชในขอ 3 แยกตามภาระงาน

3.6 การเตรยมตวเพอรบการประกนคณภาพจากภายนอก

หนวยงานการศกษา (มหาวทยาลย/สถาบนการศกษา/คณะวชา/ภาควชา/ เทยบเทา ทไดดำาเนนการประกน คณภาพภายใน และตรวจสอบภายในจนถงเกณฑทตนพอใจแลว จงขอรบการตรวจสอบจากภายนอก

3.6.1 กอนการตรวจสอบ

(ก) การเตรยมตวของหนวยงานการศกษา

หวหนาหนวยงาน ควรทำาความเขาใจกบคมอการตรวจสอบ และรายงานดวยตวเอง (Self Study Report) ตลอดจนเอกสาร หลกฐานอน ศกษาประเดน

ตาง ๆ ในเอกสาร โดยเฉพาะจดออน- แขง และเตรยมงานรวมกบคณะอาจารย บคลากร

(ข) การเตรยมตวของกลมคณาจารย บคลากร และผบรหารอน ประธาน/หวหนา หนวยประกนคณภาพ จดเตรยมตารางการพบปะระหวางคณะผตรวจสอบจากภายนอกกบ

คณะอาจารย บคลากร ผบรหาร เพอตอบคำาถาม ขอสงสย และอาจนำาคณะผตรวจสอบไป ดงานการสอน งานวจย งานบรการวชาการ ในทนนดวย ในการนควรเตรยมการใหโอกาส

ทกคนไดขอมลจรง และใหทกคนรสกในทางบวกตอกระบวนการตรวจสอบ

3.6.2 ระหวางการตรวจสอบ

หนวยงานการศกษาสามารถชใหคณะผตรวจสอบไดรถงจดเนนของตน หรอชน ำาในเรองทนาสนใจ หรอขอมลทคดวาสำาคญ ใหโอกาสกบทกคน ( อาจารย บคลากร ผบรหาร นกศกษา) ไดมโอกาส

พดถงงานของตน ยงคณะผตรวจสอบไดขอมลตาง ๆ มากเทาไรกยงทำาใหสามารถประเมนหนวยงาน ทางการศกษา และอภปรายขอพจารณาวนจฉยไดถกตอง เหมาะสมมากขน

3.6.3 หลงการตรวจสอบ

หนวยงานการศกษาจะไดรบผลการตรวจสอบจากคณะผตรวจสอบในวนสดทายของการตรวจสอบ และสามารถโตแยงขอสรป อกทงสามารถรวมวางแผนการแกไข ปรบปรง เสรมจดออน-แขงทได

จากการตรวจสอบ

17

4 วธการประกนคณภาพจากภายนอก

ระบบประกนคณภาพของ ISO, TQM, MBNQA จะมกลมผประเมนทไดรบการฝกอบรมมา แลว และมใบอนญาตมาทำาการตรวจสอบหนวยงานตามแบบของตน

สำาหรบระบบทหนวยงานพฒนาขนเอง จำาเปนตองมวธดำาเนนงาน โดยตรวจสอบจดออนและจดแขงของหนวย

งานการศกษา (มหาวทยาลย/สถาบนการศกษา/คณะวชา/ภาควชา/หลกสตร) ตาม วตถประสงคหรอเกณฑ หรอความคาดหวงทระบไวลวงหนา

การดำาเนนการประกนคณภาพโดยภายนอก มกเนนการสรปเชงบรรยายมากกวาการสรปดวยตวเลขหรอคาสถต

4.1 ใครดำาเนนการ

ทบวงมหาวทยาลยไดกำาหนดองคกรรบผดชอบ ดงน

1) คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา มหนาทดงน

(1) กำาหนดนโยบาย หลกเกณฑและแนวปฏบตตาง ๆ เกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

(2) กำาหนดวธการตรวจสอบและประเมนผลระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษาในแตละสถาบน

(3) ตรวจสอบและประเมนผล ตลอดจนใหการรบรองมาตรฐานการศกษาในระดบคณะวชาหรอระดบสถาบน

(4) เสนอแตงตงคณะอนกรรมการอน ๆ เพอดำาเนนการเกยวกบการประกนคณภาพการศกษา

(5) หนาทอน ๆ ตามททบวงมหาวทยาลยมอบหมาย

182) คณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนคณภาพอดมศกษา มหนาทดงน

(1) ศกษาและวเคราะหแบบรายงานการศกษาตนเองของคณะวชา

(2) ศกษาและวเคราะหรายงานสำาคญอน ๆ ของคณะวชา

(3) ตรวจสอบและประเมนระบบการประกนคณภาพการศกษาของคณะวชา

(4) เยยมชมสถาบนอดมศกษา คณะวชา และสมภาษณผทเกยวของ

(5) ใหขอเสนอแนะและขอคดเหนในการปรบปรงและพฒนาคณภาพการเรยนการสอนของคณะวชานน

(6) เขยนสรปรายงานการเยยมชมคณะวชา และเสนอแนะผลการประเมนคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา

โดยทองคประกอบของคณะอนกรรมการ คอ

1. ประธาน 1 คน

2. ผทรงคณวฒดานการประเมน 1-3 คนระบบการประกนคณภาพการศกษา

3. ผแทนสมาคมวชาการ/วชาชพ 1 คน

4. ฝายเลขานการ (จากทบวงมหาวทยาลย) 1 คน

รวมประมาณ 4-6 คน

4.2 ตรวจสอบอะไรบาง

ตรวจสอบเอกสาร หลกฐาน ขอมลปฐมภม และทตยภม ทเกยวกบการดำาเนนงานของหนวยงานการศกษา ซงคาดวาจะทำาใหไดคณภาพของผลผลตและประสทธภาพของการปฏบตงาน เอกสารทตรวจสอบไดแก รายงานการ

ประกนคณภาพการศกษาภายในหนวยงาน (Self Study Report)

4.3 ตรวจสอบและรายงานผลอยางไร

คณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนคณภาพอดมศกษาจะดำาเนนการตรวจเยยมคณะวชาเมอคณะวชาม

ความพรอม การตรวจเยยมใชเวลา 3-5 วน

การตดสนผล

หลงจากการตรวจเยยมคณะวชาแลว คณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนคณภาพอดมศกษาจะประชม

พจารณาตดสนผลการประเมนรวมกน ผลการตดสนเปนรายดาน ม 3 ระดบ คอ

1) ผานระดบดมาก

2) ผาน

3) ไมผาน (ระบเหตผล)

19เกณฑดชนและแนวทางในการตดสนใหเปนไปตามทกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาเหนชอบ

เสนอรายงาน

1) คณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนคณภาพอดมศกษาแจงผลการประเมนใหสถาบนอดมศกษารบทราบ

2) คณะอนกรรมการตรวจสอบและประเมนคณภาพอดมศกษาเสนอรายงานการประเมนคณภาพตอคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษาเพอการรบรองมาตรฐาน

4.4 ผลทเกดจากการประกนคณภาพจากภายนอก

ในกรณทหนวยงานการศกษา ไดรบการตรวจสอบและตดสนผลวา ผานระดบดมากและระดบผาน ทบวงฯ จะ ประกาศใหสาธารณชนทราบทวกน และในกรณทหนวยงานนนไดรบการตดสนวาไมผาน จะตองระบเหตผล และเสอน

แนะทางแกไขปรบปรง เพอรบการตรวจสอบและตดสนในระยะเวลาทตกลงกนตอไป

4.5 ความเชอมโยงระหวางการประกนคณภาพจากภายในกบภายนอก

การประกนคณภาพการศกษาของมหาวทยาลย/สถาบนการศกษา/คณะวชา/ภาควชา/ เทยบเทา ประกอบดวย การประกนคณภาพการศกษาโดยหนวยงานดำาเนนเอง แกไข ปรบปรง จนถงเกณฑทตองการ แลวจงขอรบการตรวจ

สอบจากภายนอก (การประกนคณภาพจากภายนอก) ซงการทำางานของทง 2 ฝาย ตางมวตถประสงคเดยวกน

คอ เพอเพมคณภาพของผลผลต/ บรการ และเพมประสทธภาพการปฏบตงานของผทเกยวของ ( ผบรหาร อาจารย บคลากร นกศกษา)

ดงนน กจกรรมการประกนคณภาพการศกษา จงกอใหเกดความรสกในทางบวกแกทกฝาย ผลการประเมน ตนเองอาจมขอบกพรอง แตถาไดผลประเมนจากผอนมารวมดวย นาจะทำาใหผลการประเมนหนวยงานทางการศกษา

สมบรณมากขน

หนวยงานทางการศกษาทประเมนตนเองเปนระยะ ๆ และปรบปรง พฒนาตนเองอยตลอดเวลา ยอมไดรบผลประเมนจากภายนอกในทางทดอยแลว

20

5 ตวอยางการประกนคณภาพการศกษาของคณะวชาX

ตอไปนจะเปนตวอยางการดำาเนนงานประกนคณภาพการศกษาระดบคณะวชา

5.1 การประกนคณภาพการศกษาภายใน

1.1 คณะบดไดจดประชม สมมนา คณาจารย และบคลากร เกยวกบเหตผลในการประกน คณภาพการศกษาของคณะ จนเปนทเขาใจตรงกนวา

(1) ทำาไมตองประกนคณภาพการศกษา

(2) จะประกนอยางไร

(3) จะกระทบใครบาง

(4) จะนำาผลการประกนคณภาพมาดำาเนนการอะไรบาง และอยางไร

1.2 คณะบดไดตงศนยประกนคณภาพการศกษาระดบคณะ โดยมหวหนาศนย 1 คน และ

เจาหนาท 1 คน และไดแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพการศกษา 1 ชด ทำาหนาท วางแผน ดำาเนนงาน รวบรวมขอมล วเคราะห สรป จดทำารายงาน การประกนคณภาพของคณะ

โดยกำาหนดงบประมาณเพอใชจายให 1 กอน

1.3 คณะกรรมการประกนคณภาพการศกษา ดำาเนนงานรวบรวมขอมลตามภาระงาน 4 อยาง ของคณะ โดยแตกเปน 9 ดาน ดงน

ภาระงาน มตประเมน

1. การผลตบณฑต 1. ปรชญา ปณธาน วตถประสงค นโยบาย

2. การจดการเรยนการสอน

3. การจดกจกรรมพฒนานกศกษา

2. การวจย 4. การวจย

3. การบรการทางวชาการ 5. การบรการทางวชาการ

4. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม 6. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

5. อน ๆ 7. การบรหารจดการ

8. การเงนและงบประมาณ

9. ระบบและกลไกการประกนคณภาพ

21

1.4 คณะกรรมการฯ เสนอระบบการประกนคณภาพการศกษาของคณะวชา X และรวบรวมขอมลตามระบบ

1.4.1 ระบบของคณะทพฒนา

คณะวชานจะใชระบบ Coutext, Input, Process, Output และ Outcome ดงน

ปรชญา นโยบาย วตถประสงค ปณธาน และแผนCoutect สภาพแวดลอม อาคารสถานท

สภาพการบรหาร จดการ

คณาจารย และบคลากรนกศกษา

Input ผบรหารเงนและงบประมาณ

สอ และเครองมอ

กระบวนการบรหารและจดการProcess กระบวนการเรยนและการสอน

กระบวนการประกนคณภาพ

ปรมาณและคณภาพบณฑตปรมาณและคณภาพงานวจยปรมาณและงานวจยทตพมพ

Output ปรมาณและคณภาพนกวจยปรมาณและคณภาพงานบรการทางวชาการปรมาณงานและคณภาพงานทำานบำารงศลปวฒนธรรม

Outcome ศรทธาของประชาชนตอคณะการสนองตอบดานกำาลงคนของประเทศ

1.4.2 ขอมลทตองการ

ดาน ดานยอย/ดชน1. ปรชญา ปณธาน วตถประสงค และแผนดำาเนนการ

22 1.1 ปรชญา ปณธาน วตถประสงค

1. การกำาหนดปรชญา ปณธาน และวตถประสงคชดเจน

และเชอมโยง 1.2 แผนงาน 1. มแผนงาน/ โครงการทสอดคลองกบ 1

2. เอกสารเผยแพร แผนงาน/โครงการ3. คมอการปฏบตงานทชดเจน

1.3 การประเมนแผนงานและโครงการ

1. เอกสารแสดงการประเมนแผนงาน/โครงการ

2. การเรยนการสอน 2.1 หลกสตร 1. ความพรอมของบคลากรในการเปดหลกสตร

2. ระบบการพฒนาปรบปรงเนอหาสาระของหลกสตร

2.2 อาจารย 1. ขอบขายงาน (Job Description)2. คณวฒ

3. อตราสวนอาจารยตอนกศกษา4. ตำาแหนงทางวชาการ5. ภาระงานอาจารย (Working Teaching Load) และผลงาน6. ผลการประเมนการสอน/การวจย/การบรการวชาการ7. รางวล/เกยรตคณทไดรบ

8. ความพงพอใจในการปฏบตงาน 2.3 กระบวนการเรยนการสอน 1. แผนการสอน ระดบรายวชา 2. เตรยมการสอน

3. ใชนวตกรรมในการสอน4. ประเมนการเรยนการสอน5. การใชสอการเรยนการสอน

2.4 นกศกษา 1. วธการรบนกศกษา2. คณสมบตของนกศกษา

3. สดสวนอาจารย/นกศกษา4. อตราสวนของบณฑตทมงานทำา : ศกษาตอ5. มระบบตดตามบณฑตทมงานทำา

ดาน ดานยอย/ดชน 2.5 การวดและประเมนผล 1. ระบบการวดผลการเรยนร

2. ระบบการสอบของนกศกษา3. ระบบการวเคราะหขอสอบ/เครองมอวดผล4. ระบบประเมนผล

2.6 ปจจยเกอหนน 1. อาคารสถานท หองปฏบตการ หองฝกทดลอง

232. คาใชจายเกยวกบหองสมด : นกศกษา3. โสตทศนปกรณ วสดการศกษา

4. อน ๆ ตามทสถาบนกำาหนด

3. กจกรรมการพฒนานสตนกศกษา นโยบายและเปาหมายของการพฒนานสตนกศกษา

1. กจกรรมดานสขภาพ2. กจกรรมดานสงเสรมจรยธรรม3. กจกรรมบำาเพญประโยชน

4. กจกรรมสงเสรมวชาการ5. กจกรรมอนรกษสงแวดลอม6. กจกรรมสงเสรมศลปวฒนธรรม

7. ระบบการประเมนผลกจกรรมพฒนานสตนกศกษา

3.2 ระบบอาจารยทปรกษา 1. มระบบการพฒนาอาจารยทปรกษา

2. มระบบการตดตามและตรวจสอบ 3.3 การใหบรการแนะนำาเกยวกบอาชพ

1. มหนวยงานใหบรการแนะแนวงาน/อาชพ (Placement Office)2. มบรการหางานทำา

4. การวจย 4.1 นโยบาย แผนงาน และระบบ 1. เอกสารนโยบายและระบบการสนบสนนการวจย สนบสนนการวจย 4.2 การเผยแพรงานวจย 1. จำานวนงานวจยตพมพและเผยแพร

1.1 วารสารระดบนานาชาต 1.2 วารสารระดบประเทศ2. สมมนานานาชาต3. Citation

ดาน ดานยอย/ดชน4. Patent

4.3 ทรพยากรเพอการวจย 1. จำานวนแหลงทนและเงนทน

5. การบรหารทางวชาการแกสงคม 5.1 วตถประสงคและแผนงาน 1. กำาหนดวตถประสงคและแผนงานการบรการทางวชาการ 5.2 การดำาเนนงาน 1. จำานวนการใหบรการ

2. ประเภทการบรการ3. ความตอเนองของการใหบรการ4. ความพงพอใจของผรบบรการ

245. การประเมนผลการดำาเนนงานใหบรการ

6. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

6.1 วตถประสงค และแผนงาน 1. มวตถประสงค และแผนการทำานบำารงศลปวฒนธรรม

6.2 การดำาเนนงาน 1. จำานวนการใหบรการ2. ความพงพอใจของผรบบรการ3. การประเมนผลแผนการดำาเนนงานการทำานบำารงศลป วฒนธรรม

7. การบรหาร 7.1 โครงสรางและระบบการบรหาร 1. มโครงสรางการบรหาร (Organization

Chart)2. มอำานาจหนาทระบชดเจนในแตละระดบของการบรหาร3. มคมอปฏบตงาน4. Job specification

7.2 บคลากร 1. มระบบการคดเลอกบคลากร2. มเอกสารระบอำานาจหนาท Job specification3. ความพงพอใจของบคลากร4. มระบบการประเมนผลงานบคลากร

7.3 ระบบขอมลเพอการตดสนใจ 1. มระบบสารสนเทศเพอการตดสนใจ 7.4 การมสวนรวมในการบรหาร 1. มระบบใหบคลากรรวมในการวางแผนและการตดสนใจ

ดาน ดานยอย/ดชน8. การเงนและงบประมาณ 8.1 แหลงเงนงบประมาณ 1. สดสวนเงนนอกงบประมาณ : เงนงบประมาณ 8.2 การจดสรรและการตรวจสอบ 1. มระบบจดสรรงบประมาณ

2. มการวเคราะหคาใชจายตอหวนกศกษา3. มการตดตามและประเมนผลการใชจาย

9. กลไกการประกนคณภาพการศกษา ระดบอดมศกษา 9.1 การประกนคณภาพภายใน 1. มพนธกจ นโยบาย มระเบยบ เกณฑแนวปฏบตและคมอ

2. คณะบคคล/หนวยงานทรบผดชอบ3. กลไกการตรวจสอบของระบบ4. มการรายงานผลการดำาเนนงาน

255. มการประเมนผลภายใน

9.2 ระบบประเมนคณภาพภายนอก 1. มพนธกจ นโยบาย เกณฑ แนวปฏบต คมอ

2. มคณะบคคล/หนวยงานทรบผดชอบ3. มกลไกการตรวจสอบของระบบ4. มการรายงานผลการดำาเนนงาน5. มการประเมนผล QA ภายนอก

สรปขอมลทตองการ

(1) ขอมลเชงปรมาณ 3 ป ยอนหลงถงปปจจบน

ดานการผลตบณฑต ปท ( ระบ พ.ศ.)1 2 3

1. จำานวนหลกสตร แยกตามสาขาวชาและระดบปรญญาตร โท เอก หรอเทยบเทา2. จำานวนอาจารย แยกตามวฒการศกษา ตำาแหนงทางวชาการ และสาขาวชา และ มการประเมนการสอนหรอไม3. จำานวนนกศกษา แยกตามสาขาวชา และระดบ ( ตร โท เอก)4. บคลากร แยกตามลกษณะงานสาย ข และ ค/เทยบเทา5. จำานวนหนงสอ วารสาร สงตพมพทเผยแพร6. ภาระงานสอนโดยเฉลยตอสปดาห7. อาจารย : นกศกษา : บคลากร อาจารยพเศษ8. สดสวนอาจารยตอสาขาวชา9. สดสวนนกศกษาตอสาขาวชา10. นกศกษาปรญญาตร : ปรญญาโท : ปรญญาเอก11. คาใชจายตอหวของนกศกษา แยกตามระดบ ( ตร โท เอก) และสาขา12. สอการเรยนร : นกศกษา

2613. พนทตอนกศกษา14. จำานวนนกศกษาปรญญาตรทไดรบปรญญาเกยรตนยม15. จำานวนนกศกษาทไดรบปรญญา จำาแนกตามระดบ ปรญญาตร : ปรญญา

โท : ปรญญาเอก

16. จำานวนของบณฑตทไดรบการจางงาน จำาแนกตามระดบปรญญาตร : ปรญญาโท :

ปรญญาเอก

17. จำานวนบณฑตทตกงาน จำาแนกตาม ปรญญาตร : ปรญญาโท : ปรญญาเอก18. จำานวนบณฑตทศกษาตอ จำาแนกตาม ปรญญาโท : ปรญญาเอก

ดานการวจย

1. อาจารย : งานวจย แยกตามสาขาวชา2. อาจารย : งานวจยทตพมพลงในวารสาร/ฐานขอมล3. อาจารย : ตำาราทผลตโดยอาจารยดานการบรการทางวชาการแกสงคม

1. ประเภทของการบรการทางวชาการ และความถ

ดานทำานบำารงศลปวฒนธรรม

1. ประเภทของบรการ และความถ

(2) เอกสารทตองการ

(2.1) นโยบาย ปรชญา ปณธาน วตถประสงค ของคณะวชา และของมหาวทยาลย

(2.2) แผนระยะยาว และระยะ 5 ป รวมทงแผนปฏบตงานรายป

(2.3) รายงานประเมนผลแผนปฏบตการรายป และ 5 ป(2.4) รายงานผลการประเมนการสอนรายวชา รายภาควชา และรวม

(2.5) รายงานประเมนผลการจดกจกรรมพฒนานกศกษาดานตาง ๆ

(2.6) รายงานผลวเคราะหขอสอบ และการตดเกรด

(2.7) รายงานผลสำารวจความพงพอใจของผใชบณฑต

(2.8) รายงานความพงพอใจในการปฏบตงานของอาจารยและบคลากร

(2.9) รายงานประเมนผลการใหบรการทางวชาการ

(2.10) รายงานการประเมนผลการจดกจกรรมการทำานบำารงศลปวฒนธรรม

1.5 คณะกรรมการฯ เสนอเกณฑประเมน ดงน

1.5.1 เกณฑประเมน จะม 5 ระดบ คอ

A ดเยยม

B ดมาก

C ด

D พอใช

F ตก

271.5.2 การประเมนจะม 9 ดาน คอ (1) ปรชญา ปณธาน วตถประสงค (2)

การจดการ

เรยนการสอน (3) การจดกจกรรมนกศกษา (4) การวจย (5) การบรการทางวชาการ

(6) การทำานบำารงศลปวฒนธรรม (7) การบรหารจดการ (8) การเงนและงบ ประมาณ (9) กลไกการประกนคณภาพการศกษา

1.5.3 การระบจดเนนในภาระงาน 4 อยาง วาคณะมงเนนเรองใดมากกวา เชน อาจเนน

การเรยนการสอนมากกวาภาระงานอน

1.5.4 สรปเกณฑลงในตาราง 9x5 ดงน

มตประเมน การเนน เกณฑการประเมน

A B C D F1. ปรชญา ปณธาน วตถประสงค นโยบาย

พอควร ทกชอชดเจน เชอมโยงปฏบตได

สวนใหญชดเจน เชอมโยง ปฏบตได

ชดเจนพอควร เชอมโยง ปฏบต

ได

ชดเจนบาง เชอม โยงบาง ปฏบตได

บาง

ไมชดเจนเลยไม เชอมโยง ปฏบตไม

ได2. การจดการเรยนการสอน

มาก เปนระบบ OLE มเอกสารสออปกรณ

ครบ มผลประเมนการสอน

เปนระบบ OLE มเอกสารสอมผลประเมนการสอน

มเอกสาร สอบาง มผลประเมนการสอน

มเอกสาร ไมเปนระบบ องตวผสอนเปนหลก

3. การจดกจกรรมพฒนานกศกษา

มาก วตถประสงค ชดเจน กจกรรม

เหมาะสม มผลประเมนกจกรรมดานนมาก

วตถประสงค ชดเจน กจกรรม

ใชได มผลประเมนกจกรรมดานนมาก

มวตถประสงค กจกรรมใชได

ทกหวขอไม ชดเจน กจกรรม

ดานนนอย

มการจดกจกรรมดานนนอยมาก

4. การวจย พอควร มนโยบายชดเจน ม แหลงทนมาก มผล

วจยมาก ผลวจยแพรหลาย

นโยบายชดเจน มแหลงทนบางแพรหลายบาง

มนโยบาย ม แหลงทนบาง ม

ผลวจยบาง อาจารยทำาวจยเอง

อาจารยทำาวจยเองตามทตองการ

ไมมผลวจยและนกวจย

5. การบรการทางวชาการ

มาก มระบบชดเจน นโยบายสนบสนน

มผลประเมน มกจกรรมมากมายหลากหลาย

มระบบชดเจน มน โยบาย มผล

ประเมน มกจกรรมมาก

มระบบ และ นโยบาย ม

กจกรรมบาง

อาจารยทำาเอง ไมมกจกรรมดานน

6.การทำานบำารงศลป วฒนธรรม

พอควร มระบบชดเจน มน โยบายสนบสนน ม

ผลประเมน มกจกรรมมากหลากหลาย

มระบบชดเจน มน โยบาย มกจกรรม

ตามประเพณ

ทำากจกรรมตามประเพณ

นกศกษาคดทำาเอง

ไมมกจกรรมดานน

7. การบรหารจดการ

มาก มโครงสรางชดเจน ทกคนม Job

Description ทกคนมสวนรวมใชขอมลเพอตดสน

มโครงสรางชดเจน ทกคนม Job

Description ทกคนมสวนรวม

มโครงสรางบรหารตามประสบการณ

มโครงสราง มทมผบรหาร

ผบรหารมอำานาจ ทำางานคนเดยว ไม

โปรงใส

8. การเงนและงบ มาก มการตรวจสอบ โปรงใส มแหลง โปรงใส มแหลง ไมมแหลงทนอน ไมมแหลงทนอน

28 ประมาณ ชดเจนโปรงใสม

แหลงทนมาก ใชเงนคมคาเหมาะสม

เงนทนมาใชเงนเหมาะสม

เงนทนบาง นอกจากงบแผนดน

ไมโปรงใส

9.กลไกการประกนคณภาพ

มาก มระบบชดเจน มขอมลทเชอถอได ทำาใหสถาบนไดปรบปรงตวเองไดเรว

มระบบชดเจน มขอมลเชอถอได ทำาใหสถาบนไดปรบปรงตวเอง

มระบบชดเจน งานลาชา ชาด

การสนบสนน

ไมมระบบชดเจน ทำากนเอง ขาด

การสนบสนน

ไมมงานน

1.6 คณะกรรมการฯ เสนอรายงานประเมนตนเอง (Self Study) ตามหวขอดงน1) สวนนำา ประกอบดวย ชอคณะ ชอคณบด สถานทตง ปทใหขอมล

ปรชญา ปณธาน วตถประสงค ของมหาวทยาลย และคณะ ตลอดจนโครงสราง

การบรหารงาน (Administrative Chart, Authority Chart, Activity Chart)

2) สวนสำาคญ ประกอบดวย ผลการประเมนคณภาพ ตามประเดน 9 ดานคอ(1) การตอบสนองปรชญา วตถประสงค และนโยบาย

(2) ผลสมฤทธของการจดการเรยนการสอน

(3) ผลสมฤทธของการจดกจกรรมพฒนานกศกษา

(4) ผลสมฤทธของการวจย

(5) ผลสมฤทธของการบรการทางวชาการ

(6) ผลสมฤทธของการทำานบำารงศลปวฒนธรรม

(7) ประสทธผลของการบรหารจดการ

(8) ประสทธผลและความโปรงใสในเรองการเงนและงบประมาณ

(9) ประสทธภาพของระบบและกลไกการประกนคณภาพการศกษา

3) สวนสรป

(1) สรปผลตามเกณฑของแตละดาน

(2) ระบจดออนทตองปรบปรงแกไข

(3) ระบจดแขงทตองเสรมเพอใหเกดความแขงแกรงทางวชาการ

4) ภาคผนวก

(1) เอกสารตางๆ ทเกยวของ

(2) คาสถตทเกยวของ 3 ป ยอนหลง ถงปจจบน

(3) คาดชนผลการประกนคณภาพ

29(4) เกณฑประเมน

1.7 คณะกรรมการฯ เสนอผลการประกนคณภาพการศกษาในรอบ 1 ป การศกษาแกคณบด

1.8 คณบดเสนอผลการประกนคณภาพการศกษาในรอบ 1 ป แกคณาจารย และผ เกยวของพรอมหาแนวทางแกไขจดออนและเสรมจดแขง พรอมปฎบตในปการศกษาตอมา

1.9 คณะกรรมการฯ ดำาเนนการประกนคณภาพระยะท 2 ( ปท 2) และจดทำารายงาน เสนอคณบด ซงพบวา ผลการประเมนอยในระดบทเหนอกวาเกณฑ และเปนท

พอใจ

1.10 คณบดทำาเรองผานมหาวทยาลยถงทบวงมหาวทยาลย ขอรบการตรวจสอบจากภายนอก

2. การประกนคณภาพการศกษาจากภายนอก

2.1 ทบวงมหาวทยาลยแตงตงคณะกรรมการประกนคณภาพ ซงประกอบดวย

1. ประธาน 1 คน

2. ผทรงคณวฒดานประเมน 1-3 คนระบบการประกนคณภาพทสอดคลองกบของคณะวชา

3. ผแทนสมาคม/วชาชพ 1 คน

4. ฝายเลขานการ 1 คน

รวมประมาณ 4-6 คน

2.2 คณะกรรมการชดน ทำาความเขาใจถงบทบาทหนาทของตนในการใชประกนคณภาพ

การศกษาใหกบคณะวชาน โดยเฉพาะการทำาความเขาใจกบเกณฑของทบวงฯ (ในกรณท

คณะวชาใชระบบ ISO, TQM, MBNQA ตองใชกลมผประเมนทไดรบการ ฝกอบรม และใบอนญาตจากระบบดงกลาว)

2.2.1 เกณฑประเมน ม 3 ระดบ คอ

3 = รบรองในระดบสง

2 = รบรอง

1 = ไมรบรอง

2.2.2 มตประเมนม 9 มต เหมอนกบการประกนคณภาพการศกษาภายใน

2.2.3 การตรวจสอบจากภายนอกจะทำาทก ๆ 5 ป และแจงผลสสาธารณชน

2.2.4 เมตรกการประเมน ขนาด 9x3 มดงน

30

มตประเมน เกณฑประเมน3 2 1

1. ปรชญา ปณธาน วตถประสงค นโยบาย

ทกขอเชอมโยง ปฏบตได จรง และมงความเปนผนำา

ตานคณภาพระดบนานาชาต

ทกขอชดเจน เชอมโยง ปฏบตไดจรง

ไมชดเจน ไมเชอมโยง และปฏบตไมไดจรง

2. การจดการเรยนการสอน

เปนระบบ OLE มเอกสาร ตำาราททนสมย สอและ

อปกรณครบ มการประเมน ผลการสอน และมงความ

เปนเลศ

เปนระบบ OLE มเอกสาร ตำารา สอ อปกรณ มการ

ประเมนผลการสอน

ไมเปนระบบ องตวผสอน

3. การจดกจกรรมพฒนานกศกษา

นโยบายและวตถประสงค ชดเจน กจกรรมเหมาะสม

และหลากหลาย มผลประเมนชดเจนและนำาไปใช เนนดานนมากและจรงจง

นโยบายและวตถประสงค ชดเจน มกจกรรมเหมาะสม

มการนำาผลประเมนไปใช เนนดานนพอควร

ไมมความชดเจนในเรองน

4. การวจย อาจารยทกคนทำาวจยและมผลวจยตพมพลงในวารสาร

นานาชาต มทนวจย ภายนอกมาก หลายแหลง

มนโยบายใหอาจารยทำาวจยและมงความเปนเลศ

อาจารยบางคนทำาวจย และตพมพลงในวารสาร

นานาชาต มทนวจยบาง มนโยบายใหอาจารยทำาวจย

อาจารยไมทำาวจย หรอทำาเองตามความสมครใจ

5. การบรการทางวชาการ มนโยบายดานนชดเจน ม ระบบการใหบรการ ใชผล

ประเมนเพอปรบปรงงาน และมงความเปนเลศ

มนโยบายและระบบชดเจน ไมมความชดเจนในเรองน ตามความสมครใจ

6. การทำานบำารงศลปวฒนธรรม

มนโยบายชดเจน มระบบ การทำางาน และสนบสนน

งานดานนมาก ใชผลประเมนเพอปรบปรงงาน มงความเปนเลศ

มนโยบายชดเจน มระบบ การทำางาน และสนบสนน

งานดานนมาก ใชผลประเมนเพอปรบปรงงาน

ไมมความชดเจนในเรองน ทำาตามวาระและโอกาส

7. การบรหารการจดการ มโครงสรางการบรหารงาน ทชดเจน ทกคนม Job

Description มความโปรงใสในการบรหารงาน ทกคนมสวนรวมในการ

บรหารงาน ใชขอมล และระบบสารสนเทศในการบรหารงานมงประสทธภาพและประสทธผล

มโครงสรางการบรหารงาน ทชดเจน ทกคนม Job

Description มความ โปรงใสในการบรหาร ทกคน

มสวนรวมในการบรหารงาน ใชขอมลเพอการตดสนใจ

ผบรหารคมอำานาจ และการตดสนใจมเฉพาะกลม

8. การเงนและงบประมาณ มการตรวจสอบชดเจน โปรงใส มแหลงทนมากรวม

ทงจากศษยเกา ใชเงนสวนใหญเพอพฒนานกศกษา

และอาจารย ใหมคณภาพระดบนานาชาต

มระบบตรวจสอบทโปรงใส มแหลงทนทงภายในและ

ภายนอก ใชเงนอยางมประสทธภาพ

ไมมระบบการตรวจสอบท ชดเจน และโปรงใส

9.ระบบกลไกการประกนคณภาพ

มระบบและกลไกทชดเจน มการปอนขอมลกลบสผเกยวของเพอใหเกดการ

พฒนา กำาหนดเกณฑไวสง

มระบบ และกลไกทชดเจน มการปอนขอมลยอนกลบสผเกยวของเพอใหเกดการพฒนากำาหนดเกณฑไวปาน

ไมมระบบ และกลไกการประกนคณภาพ

31กลาง

2.3 คณะกรรมการชดนไปเยยมชม คณะวชา 5 วน โดยมตารางการทำางานดงน

วนท 1 ศกษาเอกสารการประกนคณภาพภายใน ตลอดจนหลกฐาน ขอมลตาง ๆ เพอใหเขาใจถงผลการประกนคณภาพภายในของคณะวชา

วนท 2 ประชมกบ คณบด ทมผบรหาร และคณะกรรมการประกน คณภาพภายใน เพอซกถามเกยวกบผลการประกนคณภาพภายใน

วนท 3 การสมภาษณอาจารย นกศกษา บคลากร และเยยมชมการปฏบต งาน เชน หองเรยน ฯลฯ

วนท 4 สรปผล จดทำารายงาน

วนท 5 ประชมกบ คณบด ทมผบรหาร คณะกรรมการประกนคณภาพ

เพอแจงผลการประเมนตามประเดนการประเมน 9 ดาน วาดานใด

ผาน/ ไมผาน และมจดใดทตองปรบปรง

2.4 คณะกรรมการประกนคณภาพจากภายนอก เสนอรายงานตอทบวงมหาวทยาลย เพอดำาเนนการจดพมพรายงาน และเสนอผลประเมนสสาธารณชน

บรรณานกรม

ทบวงมหาวทยาลย. ประกาศทบวงมหาวทยาลย เรองนโยบายและแนวปฏบตในการประกนคณภาพ

การศกษาระดบอดมศกษา . พ.ศ. 2539.

32_______________. แนวทางการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา . เอกสารการประชม,

วนท 31 ธนวาคม 2540.

Freeman, R. Quality Assurance in Training and Education. London : Kogan Page Ltd., 1992.

Harman, G. Quality Assurance for Higher Education. Bangkok : UNESCO, 1996.

Higher Education Quality Council. Guidelines on Quality Assurance. HEQC, 1994.