06.ANNELÜK C ZDANI kopya - perinataldergi.com · Sayfa 7 ve 8 bir Gravidogram olarak haz›rlan-m›ﬂt›r. Bu gravidogram alt alta 14 ayr› muayenenin s›¤abilece¤i ﬂekilde

Perinatoloji Dergisi • Cilt: 9, Say›: 3/Eylül 2001 161

a¤l›k sisteminin kalitesi, hastalar›n ihtiyaçlar›-n›n yeterli derecede karfl›lan›p karfl›lanmad›¤›

ile tespit edilir. Sunulan sa¤l›k sisteminin birincilamac› hastal›¤›n tedavisi ve yaflam› uzatmak ise dehastalar›n istekleri sadece daha uzun yaflam ile s›-n›rland›r›lamaz. Baz› durumlarda hastal›¤›n önlen-mesi veya kesin tedavisi sa¤lanamasa da mümkünoldu¤unca yüksek kalitede bir yaflam›n saglanma-s›na ulas›lmas›na ihtiyaç vard›r.

Sa¤l›k sisteminin do¤ru olarak geliflmesinde bir-çok basamak tarif edilmifltir, ancak önemle 3 basa-mak üzerinde durulmufltur (1). Birinci basamaktasa¤l›k problemleri do¤ru olarak tarif edilir. Önlen-mesi, tan› konmas› ve müdahale edilmesi için ge-rekli ve en do¤ru seçeneklerin bulunmas› için ana-liz edilir. ‹kinci basamakta gerekli aksiyonlar tarifedilir ve son olarak üçüncü basamakta sa¤l›k siste-minin organizasyonuna karar verilir. Ancak unutul-mamal›d›r ki araflt›rma ve gelifltirme her zaman bu3 basama¤›n bir parças› olmal›d›r.

Bütün dallarda oldu¤u gibi özellikle seri taramaprogramlar› ile beraber planl› ve acil müdahalele-rin yo¤un oldu¤u maternal ve perinatal bak›m yö-nünden oldukça ileri durumda olan ülkelerdekisa¤l›k sistemleri de bu sekilde geliflmifltir.

Bir ülkenin sa¤l›k sisteminin etkinli¤i, morbidi-

te ve mortalite oranlar› ile ölçülmektedir. Bu ista-tistikler WHO taraf›ndan belirlenip, de¤erlendiril-mekte ve perinatal-neonatal mortalitesi yüksekolan geliflmekte olan ülkelere gerekli önerilerdebulunulmaktad›r. Günümüzde düzenli istatistikseldöküman› olan 12 Avrupa ülkesi içerisinde en dü-flük perinatal mortaliteye (% 0.56) sahip ülke Al-manyad›r. Almanya neonatal ölümlerde ise (%0.67) Hollanda’n›n ard›ndan ikinci ülke konumun-dad›r. HEPE (Hesse Perinatal Review) (2) ve AlmanHükümetinin verdi¤i istatistiklere bak›ld›¤›nda pe-rinatal mortalite, son iki dekatta ve özellikle1986’dan bu yana istikrarl› bir flekilde % 0.56 düze-yine getirilmifltir. HEPE çal›flmas›n›n sonucuna gö-re 1995 sonunda antepartum bak›m›n (13. haftadanönce) % 68’den % 84’e, 10’dan fazla prenatal vizi-tin % 54’den % 75’e, ultrasonografi uygulamas›n›n% 12’den % 26’ya ve NST uygulamas›n›n da %53’den % 90’a ç›kar›ld›¤› gösterilmifltir (2).

Yukar›da da belirtti¤imiz gibi Almanya, Avrupa-n›n en düflük perinatal mortalitesine sahip ülke du-rumundad›r. Peki, bu duruma nas›l gelinmifltir?

Almanya’da 1965 y›l›ndan bu yana AnnelikHaklar› Talimatnamesi (Mutterschaftsrichtlinien)ad› alt›nda, modern t›p bilgilerinin geliflmesine pa-ralel olarak yenilenen (son olarak 1995 de yenilen-mifltir) ve kesin bir kanun ile çerçevelenmifl gebetakip program› mevcuttur. Bu program bünyesinde1967 y›l›nda dökümante edilerek iflleme konanAnnelik Cüzdan› oldukça önemli bir yer tutmakta-

Annelik Cüzdan›

Kubilay ERTAN, Tolga ERG‹N, Emine ÇET‹N, Lütfü ÖNDERO⁄LUSaarland Üniversitesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Klini¤i-HOMBURG/SAAR

Baflkent Üniversitesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal›, Hacettepe Üniversitesi Kad›n Hastal›klar› ve Do¤um Anabilim Dal› - ANKARA

SSUUMMMMAARRYYMMOOTTHHEERRPPAASSSSThe quality of a health care system can be measured by its ability to satisfy the needs of patients. The develop-ment of an appropriate system of health care occurs gradually and since maternal and perinatal care, which con-sist a series of screening systems as well as planned and emergency intervensions, they are rarely developedthus.The official statistics of the Federal Republic of Germany and the Hesse perinatal survey (HEPE) shows that du-ring the past two decades the perinatal mortality decreased continuously and today Germany has the lowest pe-rinatal mortality rate (0.56 %) in Europe. In this perinatal review the frequencies of antenatal visits, ultrasound exa-mination and CTG recordings were clear.The question arises, what are the causes for such improvement in maternal and perinatal care in Germany?Since 1965 there was an antenatal care program outlined by law named “Mutterschaftsrichtlinien” in Germany andthe Motherpass has an very important place in this program since 1967.This letter will ›ntroduce a new approach in perinatal care for our country.KKeeyy WWoorrddss:: Perinatal care, Health care system

S

YYaazz››flflmmaa AAddrreessii:: Tolga ErginBaflkent Üniv. T›p Fakültesi Kad›n Hast. ve Do¤um ABDKubilay Sok. No: 36/06

Kubilay Ertan ve ark., Annelik Cüzdan›162

d›r.Annelik Cüzdan› pasaport büyüklü¤ünde, iki

ayr› 16 sayfa (iki ayr› gebelik takibi için) yani top-lam 32 sayfal›k antepartal ve postpartal takip çizel-gelerinden oluflan, sponsor firmalar›n deste¤i ilebakanl›k taraf›ndan kullan›ma sunulan bir cüzdan-d›r.

Kapak sayfas› çevrildi¤inde hemen kapa¤›n ar-kas›nda cüzdan›n sahibi hamile için gerekli küçükaç›klamalar mevcuttur. Bu aç›klamalarda, cüzdan›nher doktor muayenesine ve do¤um s›ras›nda geti-rilmesi gerekti¤i, muayenelerden sonra hastan›ncüzdan› geri alaca¤›, bu cüzdan›n kendisinin flahsidöküman› oldu¤u ve içeri¤inin tamamen kendisineait oldu¤u ve bu cüzdan içerisindeki bilgilerin dok-tor-hastanenin bilgilenmesi, hamile ve çocu¤ununemniyeti için gerekli oldu¤u anlat›lmaktad›r.

Cüzdan›n birinci sayfas›nda hastan›n muayene-lerini yapan doktor-kliniklerin ad ve mühürleri içinayr›lm›fl bölümler bulunmaktad›r. Bu bölümlerinalt›nda bir sonraki kontrol zaman›n›n yaz›laca¤› sa-t›rlar mevcuttur ve bu flekilde hastan›n takibinindevaml›l›¤› daha kesin tarihlerle belirlenmifl olmak-tad›r.

‹kinci sayfa hastan›n serolojik tetkikleri ile ilgi-lidir. Kan grubunun (AB0, Rh) aç›kça yaz›ld›¤› ku-tucuklar›n yan›nda total antikor taramas› ve Rubel-la antikorlar› için titre, tarih ve laboratuvar ad›n›nyaz›ld›¤› sat›rlar mevcuttur.

Üçüncü sayfada C. Trahomatis antijen tayini,Sifiliz taramas› (VDRL), HBS antijen tayini ve totalantikor ve Rubella antikorlar›n›n kontrolleri içinayr›lm›fl kutucuklar mevcuttur.

Dördüncü sayfa ise daha önceki hamilelik vedo¤umlar ile ilgili bilgi ve özelliklerin yaz›laca¤› birtablodan oluflmaktad›r.

Beflinci sayfada hamileli¤in herhangi bir riski-nin bulunup bulunmad›¤›n›n tespiti amac› ile 26sorudan oluflan bir anamnez format› haz›rlanm›flt›r.Böylelikle hastan›n herhangi bir risk tafl›y›p tafl›ma-d›¤› erken dönemde belirlenebilmekte ve gerekliönlemler de erkenden al›nabilmektedir. Sayfan›nen alt›nda ise beslenme-ilaç, çal›flma-spor-seyahat,risk dan›flmanl›¤›, do¤um haz›rl›¤›-jimnasti¤i vekanser erken teflhis muayenesi (PAP Test) hakk›n-da aç›klamalar için ayr›lm›fl bir bölüm bulunmakta-d›r.

Sayfa 6’da da hamilelik takibi süresince ortayaç›kabilecek semptom ve bulgular›n veya tedavigerektirecek hastal›klar›n listesi bulunmaktad›r.Böylelikle takip s›ras›nda ortaya ç›kabilecek her-hangi bir riskin göze çarpmas› sa¤lanm›fl olmakta-d›r. Bu sat›r›n alt›nda hastan›n SAT (Son adet tari-hi)-siklus düzeni, hamilelik teflhis tarihi, TDT (Tah-mini do¤um tarihi) ve takip s›ras›ndaki ölçümlereba¤l› olarak düzeltilmifl TDT’nin yaz›laca¤› sat›rlarmevcuttur. Bu sat›rlar sayesinde gerçek gestasyo-

nel yafl belirlenmekte ve takip s›ras›nda oluflabile-cek yanl›fl yorumlara izin verilmemektedir.

Sayfa 7 ve 8 bir Gravidogram olarak haz›rlan-m›flt›r. Bu gravidogram alt alta 14 ayr› muayenenins›¤abilece¤i flekilde hamilenin tüm gebeli¤i boyun-ca yap›lacak takiplerindeki fundus-pubis mesafesi,fetüsün duruflu, ödem, tansiyon arteriyel, hemog-ram, tam idrar tetkiki v.b. muayene ve tetkiklerinyaz›labilece¤i bir tablo fleklindedir. Böylelikle has-taya yap›lm›fl rutin muayene ve tetkiklerin tam birdökümü cüzdanda mevcut olacak ve her muaye-nede hastaya yap›lanlar ve problemler aç›k olarakeksiksiz görülebilecektir.

Dokuzuncu sayfada 3 ayr› tablo mevcuttur. Bi-rinci tablo takip s›ras›nda daha iyi farkedilebilmesiamac› ile 5 ve 6. sayfalardaki özelliklerin yaz›ld›¤›tablodur. ‹kinci tablo, hamilelik süresince yap›lm›flolan yatarak tedavinin özelliklerini içeren tablodurve üçüncüsü ise kardiyotokografik tetkiklerin neti-celerinin yaz›larak takip edildi¤i tablodur. Bu say-fan›n amac›, gravidogram ile üst üste gelmesisa¤lanarak hastan›n takibi s›ras›nda doktorunuuyaracak özelliklerin bu sayfa sayesinde daha netolarak göze çarpmas›n›n sa¤lanmas›d›r.

Sayfa 10 ve 11’de alt alta 3 ayr› dönemin ( 9-12.,19-22. ve 29-32. haftalar aras›) ultrasonografi mu-ayeneleri için ayr›lm›flt›r. Bu üç ayr› bölüm içinde,hesaplanan ve düzeltilen hamilelik haftalar›n›n ya-n›nda o haftalar için önemli ve gerekli bulgulargösterilmifltir. Bu sayfadaki ultrason muayeneleriAlmanya’daki kanunla tespit edilmifl “Annelik Hak-lar› Talimatnamesi” çerçevesinde yap›lmas› zorun-lu ultrason muayeneleridir.

12. sayfada yine ayn› kanun çerçevesinde di¤erendikasyonlar ile yap›lan ultrason muayenelerininyaz›lmas› için ayr›lm›flt›r.

13. sayfada ise CRL (fetüsün tepe-makat mesa-fesi), BPD (fetüsün bipariyetal ölçümü), ATD (ab-dominal transvers ölçümü)’nün fetal geliflim süre-cindeki haftalara göre haz›rlanm›fl grafikleri haz›r-lanm›flt›r. Bu grafik sayesinde her muayene sonra-s› de¤erlerin ifllenmesi ile fetüsün geliflimi çok netolarak izlenebilecek ve riskli pozisyonlar de¤erlen-dirilebilecektir.

Sayfa 14’te iki ayr› bölüm bulunmaktad›r. Birin-ci bölüm ultrason muayenelerinde tespit edilen pa-tolojik neticeleri takip etmek amac› ile ilerideki ult-rason muayeneleri için ayr›lm›flt›r. ‹kinci bölüm isegerekli durumlarda yap›lacak olan Doppler mu-ayeneleri için ayr›lm›flt›r.

15. sayfa epikriz niteli¤ini tafl›yan ve üç ayr› bö-lümden (hamilelik, do¤um ve puerperium) oluflanbir sayfad›r. Hamilelik sürecindeki, do¤um s›ras›n-daki ve puerperal dönemindeki yap›lan tetkikle-rin, bulgular›n ve tedavilerin bir özeti bu sayfadabulunmaktad›r.

16. sayfada do¤um sonras› ikinci kontrol (6-8


hafta sonra) için haz›rlanm›flt›r. Bu bölümde, budönem içindeki problemler kaydedilmekte ve an-nenin gebelik sonras› son kontrolü yap›larak busayfada bulunan bebek ile ilgili bölümler sayesin-de, bebe¤in de takip ve tedavilerinin devaml›l›¤›sa¤lanmaktad›r.

Bu bölümden sonra ikinci, yeni bir 16 sayfal›kantepartal ve postpartal takip çizelgesi mevcuttur.Böylelikle hastan›n önceki gebeli¤indeki olaylar›nbilinmesi ve risklerinin tayin edilmesi bak›m›ndanoldukça faydal› ve gerekli bir döküman haz›r du-rumda olacakt›r.

1965 y›l›nda kanuni olarak tespit edilmifl Anne-lik Haklar› Talimatnamesi bünyesi içerisinde olufl-turulmufl olan “Annelik Cüzdan›” baflar›l› bir flekil-de tesis edilmifl ve 1995 y›l›nda da son olarak gü-nümüz modern t›p bilgileri ›fl›¤›nda güncellefltiril-mifltir.

Amac› riskli gebelik ve do¤umlar›n erken tespitedilmesi ve önleyici tedbirlerin al›nmas› ile birliktegebelik s›ras›nda ve sonras›nda yeterli doktor bak›-m›n›n sa¤lanmas› olan “Annelik Haklar› Talimatna-mesi” ve “Annelik Cüzdan›” ile gerçeklefltirilen buihtiyatl› yaklafl›m›n ne kadar etkili oldu¤u yaz›m›-

z›n bafl›ndaki istatistiksel sonuçlara bak›ld›¤›ndaaç›kça görülmektedir. Almanya’da yerleflmifl olanbu kavram Türkiye için oldukça iyi bir örnek olufl-turabilir. Elbetteki tamamiyle ayn›s›n›n tercümesiile yerlefltirilmesi amaç olmamal›d›r. Ülke flartlar›nauygun en do¤ru ve en gerçekçi takibin yap›labil-mesini sa¤layan bir döküman›n haz›rlanmas›n›ngerçek amaç olmas› gerekti¤ini düflünmekteyiz.

Modern t›p bilgilerinin geliflmesine paralel ola-rak haz›rlanm›fl eksiksiz ve standart bir döküman-tasyon varl›¤›nda takip ve kontrollerin daha sa¤l›k-l› ve do¤ru yap›labilmesi sayesinde kaliteli, düzen-li ve devaml› bir maternal- perinatal bak›m sa¤lan-mas› mümkün olacak ve dolayl› olarak ülke sa¤l›ksisteminin etkinli¤ini gösteren maternal- perinatal-neonatal mortalite istatistiklerinde bir iyilefltirmesa¤layabilecektir.

KKAAYYNNAAKKLLAARRKünzel W. The birth survey in Germany- Education and quality

control in perinatology. Eur.J Obstet. Gynecol. Reprod. Bi-ol. 1994; 54: 13-20

Lindmark G. Quality assurance- a process for improving perina-tal care. Acta Obstet. Gynecol. Scand. 1997; Supplement164: 22-24.

HHAAMM‹‹LLEE ‹‹ÇÇ‹‹NN AAÇÇIIKKLLAAMMAALLAARR

Hamilelik ve do¤um do¤al bir olayd›r, hastal›k de¤ildir. Ancak, bazen anne ve çocukiçin yüksek risk durumu olabilir. Tehlikeleri önleyebilmek için itinal› bir hamilelik bak›-m›, risklerin büyük bir bölümünü ortadan kald›rmaya veya zaman›nda görmeye yard›m-c› olmaktad›r.

Ancak, bunun için önleyici tedaviye düzenli olarak gitmek flartt›r!Elinizdeki annelik cüzdan›nda bulunan tedaviler/muayeneler anne ve çocu¤un sa¤-

l›kl› kalmas› içindir ve y›llar›n do¤um yard›m› tecrübesi ve modern t›p bilgilerine dayan-maktad›r.

Bu annelik cüzdan›nda hamilelik boyunca yap›lan muayene neticeleri bulunmakta-d›r. Her önleyici tedaviden sonra cüzdan› geri alacaks›n›z. Annelik cüzdan›ndaki aç›kla-malar doktorun bilgilenmesi, sizin ve çocu¤unuzun emniyeti için gereklidir.

Annelik cüzdan› sizin flahsi döküman›n›zd›r. ‹çeri¤ini kimin görüp görmeyece¤ini sa-dece siz kararlaflt›rabilirsiniz (iflveren, makamlar gibi).

Baflkalar›n›n içeri¤ine bakmaya hakk› yoktur.Lütfen:Kendinizi ve çocu¤unuzun emniyetini sa¤lamak için, sunulan imkanlar› kullan›n›z!Bu cüzdan› hamilelik süresince her doktor muayenesine, do¤um s›ras›na ve

çocu¤unuzun muayenesine getirmeyi unutmay›n›z!Endifleli oldu¤unuzda yard›m isteyiniz!Doktorunuzdan bilgi al›n ve tavsiyelerini uygulay›n›z!

AANNNNEELL‹‹KK CCÜÜZZDDAANNII











Documents

06.ANNELÜK C ZDANI kopya - perinataldergi.com · Sayfa 7 ve 8 bir Gravidogram olarak haz›rlan-m›ﬂt›r. Bu gravidogram alt alta 14 ayr› muayenenin s›¤abilece¤i ﬂekilde