alonot.com€¦ · Web viewPangkatin ang klase sa 4 na grupo. Iguhit ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong Poblasyon sa panahanan ng mg a Pilipino. 5. PAGTATASYA. Piliin

Banghay Aralin sa Araling Panlipunan VSchool Year 2016- 2017

Ikatlong MarkahanAralin 1.1

I. LAYUNIN Nasusuri ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong poblasyon sa

panahanan ng mga Pilipino Napahahalagahan ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong poblasyon

sa panahanan ng mga Pilipino Naisasagawa ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong poblasyon sa

panahanan ng mga Pilipino sa pamamagitan ng pagguhit

II. PAKSANG- ARALINPaksa: Pagbabago sa Pagkakaroon ng Organisadong Poblasyon sa Panahanan ng mga Pilipino

Sanggunian: Lahing Kayumanggi pahina 124-125

Curriculum Guide: AP5KPK - III a.1.1

III. PAMAMARAAN1. GAWAIN (Activity)

Pagpapakita ng mga larawan ng organisadong poblasyon (Puzzle) Pangkatin ang klase at itala ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng

organisadong poblasyon sa panahanan ng mga Pilipino

2. PAGSUSURI (Analysis)a. Pagsagot ng mga katanungan mula sa isinagawang activity cardb. Pagbibigay-pansin sa pagbabago ng kasalukuyang uri ng tahanan sa

panahon ng Espanyol

3. PAGHAHALAW (Abstraction)Ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong poblasyon sa panahanan ng mga Pilipino ay .....

4. PAGLALAPAT (Application)

Pangkatin ang klase sa 4 na grupo. Iguhit ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong Poblasyon sa panahanan ng mg a Pilipino.

5. PAGTATASYA

Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Nabatid ng mga Espanyol na mahalaga ang isang maayos na sistema ng pamamahala sa Pilipinas upang higit na maging epektibo ang kanilang pamamahala sa Pilipinas. Ang pamahalaang ito ay____________a. Pamahalaang sentral c. Pamahalaang pampulitikab. Pamahalaang local d. Pamahalaang Royal Audiencia

2. Ang pinakamataas na pinuno sa pamahalaang Sentral. Siya ang tagapagpaganap at kinatawan ng hri ng Espanya.

a. Gobernador- Heneral c. Alcaldiab. Royal- Audiencia d. Corrigimiento

3. Ang ikalawang antas ng pamamahala ng mga espanyol sa Pilipinas. Ito ang pamahalaang umusbong mula sa sistemang ensomienda na unang ginamit ng mga dayuhan.a. Pamahalaang sentral c. Pamahalaang pampulitikaB. Pamahalaang local d. Pamahalaang Royal Audiencia

IV. KASUNDUAN

Magbigay ng mga pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pagkakaroon ng sentrong pamayanan.


Ikatlong MarkahanAralin 1.2

I. LAYUNIN

Nasusuri ang mga pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pagkakaroon ng sentrong pamayanan

Nabibigyang halaga ang pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pagkakaroon ng sentrong pamayanan

Naiguguhit ang pagbabago sa panahanan ng mga Pilipino sa pagkakaroon ng sentrong pamayanan.

II. PAKSANG- ARALIN

Paksa: Mga Pagbabago sa Panahanan ng mga Pilipino sa Pagkakaroon ng Sentrong Pamayanan

Sanggunian: Kasaysayang Pilipino pahina 88-89Curriculum Guide: AP5KPK – III a-1.2

III. PAMAMARAAN

1. GAWAIN (Activity)

Iguhit ang iba’t ibang panahanan (pangkatang gawain) Pangkat I – Bahay Kubo Pangkat II- Bungalow Pangkat III- Tenement Pangkat IV- Condo

2. PAGSUSURI (Analysis)

Pagbibigay pansin sa kaisipan o konsepto.

3. PAGHAHALAW (Abstraction)

Ang ginawang pagbabago ng mga Pilipino sa bago nilang panahanan ay inaangkop nila sa uri ng kanilang hanapbuhay ay ....

4. PAGLALAPAT (Appplication)

5. PAGTATAYA

Ilarawan ang makabagong panahanan ng mga Pilipino

IV. KASUNDUAN

Gumupit ng iba’t ibang uri ng mga makabagong panahananat idikit sa kwaderno.


Ikatlong MarkahanAralin 2

I. LAYUNIN1. Napaghahambing ang mga tradisyunal at di- tradisyunal na bahaging ginagampanan

ng babae sa lipunan ng sinaunang Pilipino at sa panahon ng Kolonyalismo.2. Napapahalagahan ang mga tradisyunal at di-tradisyunal na bahaging ginagampanan

ng babae sa lipunan ng sinaunang Pilipino at sa panahon ng Kolonyalismo3. Naisasadula ang mga tradisyunal at di- tradisyunal na bahaging giangampanan ng

babae sa lipunan ng sinaunang Pilipino at sa panahon ng kolonyalismo

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Mga Tradisyunal at Di- Tradisyunal na Bahaging Ginagampanan ng mga

Babae sa Lipunan ng Sinaunang Pilipino at sa Panahon ng KolonyalismoSANGGUNIAN: Kasaysayang Pilipino 5

Pahina 76- 78CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III b.2.1KAGAMITAN: mga larawan

III. PAMAMARAAN1. Gawain (Activity)

Pagbuo ng larawan (JigSaw Puzzle)A- Babaeng nagdarasalB- Babaeng nag- aalaga ng mga anakC- Babaeng nakikipagdigmaD- Babaenga nakikilahok sa gawain sa pamayanan

2. Pagsusuri (Analysis)a. Anu-ano ang ginagawa ng bawat babae sa mga larawan?b. Pagbibigay pansin sa mahalagang konsepto/ kaisipan na napapaloob sa

paksang- aralin3. PAGLALAHAT (Abstraction)

a. Ang mga tradisyunal na bahaging ginagampanan ng mga babae sa lipunan noong sinaunang panahon ay ang mga ______________.

b. Ang mga di- tradisyunal na bahaging ginagampanan ng mga babae sa lipunan noong sinaunang panahon ay ang ______________.

4. PAGLALAPAT (Application)Para sayo, ano ang mas importanteng ginagampanan ng mga kababaihan sa lipunan ng sinaunang Pilipino. Tradisyunal o Di- Tradisyunal?

5. PAGTATAYABilugan ang titik ng tamang sagot.1. Paano pinahahalagahan ang mga kababaihan sa sinaunang panahon?

a. May mataas na pagpapahalaga ang kababaihan sa lipunanb. Binibigyan ng tungkulin ang kababihan sa pamunuan ang mag- anakc. Ang mga kababaihan ay pinamamanahan ng ari- ariand. Lahat ng nabanggit

2. Sila ang pinahihintulutang magtanim at mag- anis a palayan at bukirin sa sinaunang panahon.a. Mga kababaihan c. Mga magulang lamangb. Mga kalalakihan d. A at B

3. Alin sa mga sumusunod na gampanin ng kababaihan sa sinaunang panahon at panahon ng kolonyalismo ang magkatulad.a. Ang mga kababaihan ay may karapatang maghimagsikb. Ang mga kababaihan ay nananatiling mahinhin at madasalin at

pinangungunahan ang mag- anakc. Ang mga kababaihan ay hindi pinaghahanap-buhayd. Ang mga kababaihan ay hindi binibigyan ng halaga sa lipunan

IV. KASUNDUANMagtala ng mga kababaihna na kinakitaan ng mahalagang kontribusyon sa ating lipunan.



I. LAYUNIN

Natatalakay ang pangangailanagn sa pagpapabuti ng katayuan ng babae sa panahon ng kolonyalismo

Napahahalagahan ang pangangailangan sa pagpapabuti ng katayuan ng mga babae sa panahon ng kolonyal

Nasusuri ang ang pangangailanagn sa pagpapabuti ng katayuan ng babae sa panahon ng kolonyalismo

II. PAKSANG- ARALIN

Paksa Pangangailanagn sa Pagpapabuti ng Katayuan ng Babae sa Panahon ng

Kolonyalismo

Sanggunian: Lahing Kayumanggi pahina 121-127

Curriculum Guide: AP5KPK – III b 2.2

III. PAMAMARAAN


Word puzzle

K O L O N Y A L I S M O

Film Showing ( larawan ukol sa katayuan ng mga kababaihan sa panahon ng kolonyalismo)


a. Pagsagot ng mga katanungan mula sa pinanood

b. Pagbibigay-pansin sa mga impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipinoc. Pagbibigay ng sariling opinyon na paraan upang mapabuti ang kalagayan ng

kababaihan sa panahon ng Espanyol.


Ang pangangailanagn sa pagpapabuti ng katayuan ng babae sa panahon ng kolonyalismo ay.....

4. PAGLALAPAT (Application)Bilang isang mag- aaral, ano ang kahalagahan ng kababaihan na dapat mong ipakita sa nakatatanda?

5. PAGTATAYALagyan ng tsek (/) ang patlang kung ito ay nagsasaad sa katayuan ng kababaihan sa ekis (X) kung hindi.________1. Nawalan ang mga babae ng karapatan sa lipunan.________2. Pagbibigay ng respeto sa mga babae.________3. Mayroong karapatan sa pamumuno sa lipunan.________4. Hindi pinapayagan na lumabas sa kanilang bahay at gagawa lamang sa mga gaing bahay_________5. Sa paglalakad, nauuna ang mga babae bilang pagbigay ng paggalang.

IV. KASUNDUAN

Gumupit ng mga larawan ng kababaihan sa panahon ng kolonyalismo at idikit ito sa kwaderno.



I. LAYUNIN1. Naipapaliliwanag ang impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino.2. Naipadadama ang saloobin sa impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino.3. Nakakaguhit ng mga impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino.

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Impluwenisya ng Kulturang Espanyol sa Kulturang PilipinoSANGGUNIAN: Kasaysayang Pilipino V pahina 59, 60-61CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III C-3.1

III. PAMAMARAAN


A. Pangkatang Gawain (LARO)B. Pagbuo ng Puzzle


Pagbibigay- pansin sa mga salitang nabuo mula sa unang gawain.


Naibabahagi ang output ng bawat pangkat sa mga kamag- aral.

Pagbasa ng talata sa aklat ng bawat pangkat

Ang konsepto ng impluwensiya ng kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino ...


Ano ang iyong saloobin tungkol sa impluwensiyang kultura ng Espanyol sa mga Pilipino?

5. PAGTATAYA

Piliin ang titik ng tamang sagot.

1. Likas na matibay ang pagkakabuklod ng mga pamliyang Pilipino. Alin sa mga ito ang katangian ng buhay pamilya ng mga Pilipino kahit sa panahon ng pananakop ng Espanyol.

a. Nagtutulungan sa paghahanapbuhay ang mga magulang at mga anakb. May paggalang sa isa’t isac. Iniingatan nila ang pangalan at dangal ng pamilyad. Lahat ng nabanggit

2. Ang mga kababaihan ay naiba ang katayuan sa panahon ng Kastila. Alin sa mga ito ang hindi kabilang.

a. Sila ay nangunguna sa pagbasa ng mga pasyon tuwing mahal na arawb. Sila ay nagtuturo ng Katesismoc. Sila ay nanatili lamang sa tahanand. Sila ay nananatiling matulungin, mahinhin at masunurin sa magulang at asawa

3. Ang kalagayan ng mga kababaihan sa mga pamayanang pangkultura. Ito ay ang _____________.

a. Nagtataglay ng karapatan na makilahok sa mga gawain sa bukidb. Naging pinuno ng tumulong sa mga gawain sa bukidc. Sila ay nakikilahok sa mga gawaing pangkabuhayand. Lahat ng nabanggit

4. Ang dulang nagpapakita ng buhay ni Kristo.a. Senakulo c. Santacruzanb. Salubong d. Karagala

5. Paano madaling natutuhan ng mga Pilipino ang wikang Espanyol? Ito ay dahil sa mga sumusunod maliban sa isa.

a. Ito ay sapilitang ipinag-utos ng Espanya na gamitin at ang hindi sumunod ay parurusahan.

b. Ito ay dahil sa pagdalo nila sa misac. Ito ay dahil sa pag- aaral ng dasal at katesismod. Ito ay ginagamit sa pagtuturo sa paaralan.

IV. KASUNDUANGumupit ng larawan na sumisimbolo ng impluwensiyang kulturang Espanyol sa kulturang Pilipino. Idikit ito sa kwaderno.



I. LAYUNIN1. Natatalakay ang bahaging ginampanan ng Kristiyanismo sa kultura at tradisyon ng

mga Pilipino.2. Napahahalagahan ang bahaging ginampanan ng Kristiyanismo sa kultura at

tradisyon ng mga Pilipino.3. Naitatala ang mga tradisyon at kulturang Pilipinong ginampanan ng Kristiyanismo na

dinala ng mga Espanyol.II. PAKSANG- ARALIN

PAKSA: PAgbabagong Pangkultura ng mga Pilipino sa Panahon ng EspanyolSANGGUNIAN: Kasaysayang Pilipino V, pahina 76CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III C 3.2

III. PAMAMARAAN


1. Balik- AralMagbigay ng mga halimbawa ng naging impluwensiya ng kulturang Espanyol sa Kulturang Pilipino.

2. LaroBuuin ang PUZZLE ( Mga larawan ng simbahan, Senakulo, Santacruzan)


1. Pagsagot ng katanungan batay sa ginawang laro2. Pagbibigay- pansin sa mahalagan konsepto o kaisipan tungkol sa paksang-

aralin


Ang mahalagang bahaging ginampanan ng Kristiyanismo sa kultura at tradisyon ng mga Pilipino ay ...


5. PAGTATAYA

Bilugan ang titik ng tamang sagot.1. Sino ang nagdala ng kristiyanisamo sa ating bansa?

a. Ferdinand Magellan c. Miguel Lopez de Legazpib. Miguel Villalobos d. Haring Carlos I

2. Saang parte ng Pilipinas unang naitatag ang Kristiyanismo?a. Maynila c. Limasawa Islandb. Cebu d. Mactan

3. Ano ang bahaging ginampanan ng Kristiyanismo sa kultura at tradisyon ng mga Pilipino?

a. Ang mga Pilipino ay lalong naniwala at sumamba sa kalikasanb. Natutong magsalitang Espanyol ang mga Pilipino dahil sa pag- aaralc. Nakilala ng mga Pilipino ang Diyos at si Jesus at natutong maging

mabuting tao dahil sa pagsunod sa Bibliya.d. Ang mga Pilipino ay nanatiling pagano.

4. Ang mga tradisyon na naidulot ng Kristiyanismo ay ang mga sumusunod maliban sa isa.

a. Santacruzan c. Mahal na Arawb. Senakulo d. Araw ng mga Puso

5. Ang kapistahang ipinamana ng relihiyong Kristoyanismo.a. Flores de Mayo c. Bagong Taonb. Pasko d. Lahat ng nabanggit

IV. KASUNDUAN

Gumuhit o humanap ng mga larawan na nagpapakita ng mga kulututang Pilipino na ipinakilala ng mga Espanyol.



I. LAYUNIN1. Nasusuri ang ginawang pag- aangkop ng mga Pilipino sa kulturang ipinakilala ng Espanyol.2. Napahahalagahan ang mga kulturang ipinakilala ng mga Espanyol sa mga Pilipino.3. Nakabubuo ng isang maikling tula tungkol sa mga kulturang ipinakilala ng mga Espanyol.

II. PAKSANG- ARALIN:PAKSA: Pag- aangkop ng mga Pilipino sa Kulturang Ipinakilala ng mga EspanyolSANGGUNIAN: Makabayan: Kasaysayang Pilipino pahina 76-82CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III c 3.3KAGAMITAN: aklat, metacards, pentel pen

III. PAMAMARAAN

1. GAWAIN

1. Balik- aralMagbigay ng mga kultura at tradisyon na may kinalaman sa Kristiyanismo.

2. PagpapangkatPagbubuo ng “jumbled letter” ng bawat pangkat ayon sa larawan ( pista, santacruzan)

2. PAGSUSURIMagtatanong tungkol sa kanilang presentasyon.

3. PAGHAHALAWPagbasa ng aklat/ metacards tungkol sa paksa

4. PAGLALAPATPagbuo ng maikling tula na naglalarawan ng kanilang damdamin tungkol sa kulturang ipinakilala ng mga Espanyol.

5. PAGTATAYABilugan ang titik ng tamang sagot.

1. Anong kultura ang dala ng mga Espanyol na hanggang ngayon ay isinasabuhay ng mga Pilipino?

a. Sanduguan c. Barterb. Kristiyanismo d. Pueblo

2. Ang mga larong ipinamana ng mga Kastila sa Pilipinas maliban sa isa.a. Juego de Prenda c. Sipab. Patintero d. Tumbang preso

3. Alin sa mga sumusunod na pagdiriwang na panrelihiyon ang minana natin mula sa mga Espanyol?

a. Pasko c. Bagong Taonb. Mahal na Araw d. Lahat ng nabanggit

4. Paano inangkop ng mga Pilipino ang buhay pampamilya sa panahon ng Espanyol?a. Ang mga magulang at anak ay nagtutulungan at magkakasama.b. Sama- samang nagdarasal kung orasyon sa simbahan o sa tahanan.c. Ang mga anak at mga anak na lalaki ay napawalay sa kanilang pamilya

dahil sa sapilitang paggawa.d. Naghimagsik ang mga Pilipino at agad na lumaban sa mga Kastila.

5. Nagkaroon ng pagbabago sa larangan ng wika at panitikan sa panahon ng kastila. Alin sa mga ito ang dulang pang – entablado na tinangkilik at pinanood ng mga Pilipino.

a. Sarswela b. Carillob. Moro-moro d. Senakulo

IV. KASUNDUANSumulat ng isang maikling tula ukol sa paraan ng pagdiriwang na ipinamana ng kastila.



I. LAYUNIN1. Naipaghahambing ang mga istruktura ng pamahalaang kolonyal sa uri ng pamamahala ng

mga sinaunang Pilipino2. Napahahalagahan ang istruktura ng pamhalaang kolonyal sa uri ng pamamahala ng mga

sinaunang Pilipino3. Nakagagawa ng sariling paghahambing sa istruktura ng mga pamahalaang kolonyal sa uri

ng mga sinaunang Pilipino

II. PAKSANG- ARALIN:PAKSA: Ang Pamahalaang KolonyalSANGGUNIAN: Magandang Pilipinas pahina 5

Makabayan: Kasaysayang Pilipino pahina 69-74 Ugat ng Lahing Pilipino sa Dulo ng Panahon pahina 43-47

CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III c 3.3KAGAMITAN: aklat, metacards, pentel pen


a. Balik-aral: (puzzle)Paunahan sa paggawa ng istruktura ng pamamahala ng sinaunang Pilipino sa pamamagitan ng puzzle.

b. Gawain 2 (Learning Together)Pangkatin ang mga bata sa 4 na pangkat at ibigay ang activity card.

Pangkat 1 at 2: Pamahalaang SentralPangkat 3 at 4: Pamahalaang Lokal

2. PAGSUSURI (Analysis)a. Pagsagot sa mga katanungan ukol sa activity card.b. Pagbibigay pansin sa mga mahahalagang konsepto o kaisipan ng pamahalaang kolonyal

3. PAGHAHALAW(Abstraction)Ang Gobernador- Heneral ay ang .....Ang kinatawan ng gobernador- heneral sa pagpapatupad ng batas sa buong lalawigan ay....

4. PAGLALAPAT (Application)Iguhit ang istruktura ng pamahalaang kolonyal.

5. PAGTATAYA Isulat sa sagutang papel ang titik ng wastong sagot.

1. Ang datu ang pinuno ng pamhalaang barangay noong ____________.a. Panahon ng mga Espanyolb. Panahon ng pananakop ng mga Amerikano.c. Bago dumating ang mga Haponesd. Panahon ng mga sinaunang Pilipino

2. Ang sanduguan ay isang seremonyang sumasagisag sa ____________.a. Pakikipagkaibiganb. Pakikipagkalakalanc. Kasaganaan at kayamanand. Paglilitis ng isnag taong may kasalanan

3. Ang pinakamataas na pinuno sa pamahalaang sentral na itinatag ng mga Espanyol.a. Gobrnador- heneral c. Royal Audienciab. Alcadia d. Corregimiento

4. Sa panahon ng Espanyol, malaki ang pagbabago ng istruktura maging sa larangan ng edukasyon. Alin sa mga sumusunod na paaralan ang di naitatag sa panhong ito.a. University of Santo Tomas c. Philippine Normal Universityb. Colegio de San Jose d. Colegio de Santa Rosa

5. May kinalaman ang kalakalan at paglaganap ng Islam sa sala sa pagtatag ng _______________.a. Moske c. Sultanatob. Tarsilia d. Barangay

IV. KASUNDUANSumulat ng 3 pangungusap tungkol sa istruktura ng pamahalaang kolonyal.



I. LAYUNIN1. Naihahambing ang sistema ng kalakalan ng mga sinaunag Pilipino at sa panahon ng

Kolonyalismo2. Napahahalagahan ang sistema ng kalakalan ng mga sinaunang Pilipino at sa

panahon ng Kolonyalismo3. Nakagagawa ng sariling paghahambing tungkol sa sistema ng kalakalan ng mga

sinaunang Pilipino at sa panahon ng Kolonyalismo gamit ang VENN Diagram.II. PAKSANG- ARALIN

PAKSA: Paghahambing sa Sistema ng Kalakalan ng mga Sinaunang Pilipino at sa Panahon ng KolonyalismoSANGGUNIAN: Makabayan: Kasaysayang Pilipino Pahina 46-48, 96-97CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III c 4.2KAGAMITAN: Larawan, video presentation, cartolina, marker, meta-cards

III. PAMAMARAAN1. Gawain (Activity)

1. Balik- aral2. Story Line

- Gamit ang metacards, ilagay sa tamang hanay ang mga meta cards tungkol sa sistema ng kalakalan ng mga sinaunang Pilipino at sa panahon ng Kolonyalismo

2. PAGSUSURI (Analysis)1. Pagsagot sa mga katanungan

Kani- kanino nakipagkalakalan ang mga sinaunang Pilipino?Paano nakipagkalakalan ang mga sinaunang Pilipino?Ano ang kalakalang Galyon?

2. Pagbibigay ng mga mahahalagang konspeto tungkol sa pagkakaiba ng sistema ng kalakalan ng mga sinaunang Pilipino at sa panahon ng kolonyalismo.

3. PAGHAHALAW (Abstraction)Ang sistema ng kalakalan ng mga sinaunang Pilipino ay tinatawag na barter samantalang sa panahon ng kolonyalismo ay ipinakilala ang Kalakalang Galyon.

4. PAGLALAPAT (Application)Gumawa ng paghahambing tungkol sa sistema ng kalakalan ng ga sinaunang Pilipino at sa panahon ng Kolonyalismo gamit ang VENN diagram.

5. PAGTATAYAPiliin ang titik ng tamang sagot.1. Sistema ng kalakalan na pagpapalitan ng produkto.

a. Buy and Sell c. Barterb. Panicas d. Quilan

2. Ang sistema ng kalakalan ng sa sinaunang Pilipino ay ang mga sumusunod maliban sa isa.a. Nakikipagkalakalan sa mga karatig-bansa sa asya.b. Naging daan ang ilog Pasig sa pagdadala ng mga paninda sa pamayananc. Ang mga opisyales lamang ang nakikipagkalakaland. Tinatawaf sin itong kalakalang Maynila- Acapulo

3. Ito ang dahilan ng pagyaman ng mga ilustrado.a. Pagkakaroon ng lupab. Pakikipagkalakalanc. Pagdayo sa ibang bansad. Pag-aaral sa Spain

IV. KASUNDUANAnong sistema ng kalakalan ang nais mo? Kalakalang Barter at Kalakalang Galyon, Bakit?



I. LAYUNIN1. Natatalakay ang epekto ng mga pagbabago sa pamamaha ng mga Espanyol sa mga

sinaunang Pilipino2. Napapahalagahan ang epekto ng mga pagbabago sa pamamahala ng mga Espanyol sa mga

sinaunang Pilipino3. Naisasadula ang naging epekto ng mga pagbabago sa pamamahala ng mga Espanyol sa mga

sinaunang PilipinoII. PAKSANG- ARALIN

PAKSA: Epekto ng mga Pagbabago sa Pamamaha ng mga Espanyol sa mga Sinaunang PilipinoSANGGUNIAN: Kasaysayang Pilipino V Pahina 66-74CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III d 4.3

III. PAMAMARAAN

1. GAWAIN (Activity)Buuin ng bawat pangkat ang mga salita mula sa meta card.

2. PAGSUSURI (Analysis)1. Anu- ano ang mga nabuong salita mula sa meta card?2. Magbigay ng sariling ideya/ kuru- kuro mula sa mga nabuong salita na epekto ng mga

pagbabago sa pamamahala ng mga Espanyol sa mga sinaunang Pilipino.

3. PAGLALAHAT (Abstraction)Ang Epekto ng mga pagbabago ng pamamahala ng mga Espanyol sa mga sinaunang Pilipino ay ...


Ang bawat lider ng grupo ay bubunot ng larawan mula sa kahon at kanilang isasadula ang epekto ng mga pagbabago sa pamamahala ng mga Espanyol sa mga sinaunang Pilipino.

5. PAGTATAYAPiliin ang tamang sagot.

1. Sa pakikipagkalakalan ng mga sinaunang Pilipino, madalas na iniiwan ng mga dayuhan ang kanilang kalakal. Binabayaran sila sa kanilang pagbabalik paglipas ng ilang buwan. Ano ang naglalarawan sa mga Pilipino?

a. Matapat c. Mabagalb. Mapagtiis d. Magastos

2. Anong pagbabago sa pakikipagkalakalan ng mga sinaunang Pilipino sa panahon ng pananakop ng Espanya?

a. Ang mga Pilipino ay lalong naging Malaya sa pakikipagkalakalan.b. Ang mga Pilipino, lalo na ang mga kalalakihan ay isinama sa sapilitang

paggawa malayo sa kanilang pamilya.c. Ang mga Pilipino ay pinahihintulutan lamang magtinda sa Bangkad. Ang mga Pilipino ay binigyan ng sariling pagkakakitaan.

3. Ano ang HINDI ginamit ng mga Pilipino bilang pambayad sa produkto?a. Ginto c. Kabibeb. Jade d. Barya

4. Ang mga sinaunang Pilipino ay namumuhay sa isang payak na barangay na pinamumunuan ng isang “DATU”, sa pagdating ng mga kastila, ito ay nahati sa mga sumusunod maliban sa isa.

a. Pueblo c. Alcaldiab. Lungsod d. Bayan

5. Nagkaroon ng bagong pagpapangkat sa lipunang Pilipino noong panahon ng pananakop ng mga Espanyol. Ang pangkat na binubuo ng mga inapo ng mga datu, mayayang may- ari ng mga lupain ay tinatawag na ________.

a. Principalia c. Goberna dorcillob. Inquilino d. Cabeza de barangay

IV. KASUNDUANSumulat ng sanaysay/ talata tungkol sa naging epekto ng mga pagbabago sa pamamahala ng mga Espanyol sa mga sinaunang Pilipino.



I. LAYUNIN1. Nakapagbibigay ng sariling pananaw tungkol sa naging epekto ng Kolonyalismo sa lipunan ng

sinaunang Pilipino2. Napahahalagahan ang naging epekto ng Kolonyalismo sa lipunan ng sinaunang Pilipino3. Nakakasulat ng maikling talata tungkl sa naging epekto ng Kolonyalismo sa lipunan ng

sinaunang Pilipino

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Pagbabago sa Lipunan sa Ilalim ng Pamahalaang KolonyalSANGGUNIAN: Makabayan: Kasaysayang Pilipino pahina 66CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III f-5


a. Pakikinig sa maikling kwentob. Think-Pair- Share

2. PAGSUSURI (Analysis)a. Pagbibigay ng tanong tungkol sa kwentong binasab. Pagsagot sa mga katanungan

3. PAGLALAHAT (Abstraction)Ang epekto ng kolonyalismo sa lipunan ng sinaunang Pilipino ay ...

4. PAGLALAPAT (Application)(Imaginary History)Pagsasadula ng ngaing epekto ng Kolonyalismo.

5. PAGTATAYABilugan ang titik ng tamang sagot.1. Kung ikaw ay nabubuhay sa panahon ng Kastila, paano mo haharapin ang epekto ng

Kolonyalismo sa bansa?a. Hindi na lamang makikialam at hayaan ang mga katipunero sa

pakikipaglabanb. Makikisalo sa nais ng mga Kastilac. Makikibahagi sa mga saaloobin ng mga Pilipino sa abot ng makakayad. Wala sa nabanggit

2. Sa iyong palagay, paano dapat pinamunuan ng Espanya ang Pilipinas ?a. Dapat silang maging mahinahon at matutong gumalang sa mga Pilipinob. Dapat silang matutong making sa mga hinaing ng mga Pilipinoc. Hindi sila dapat maging mahigpit at malupit sa mga Pilipinod. Lahat ng nabanggit

3. Paano mo tatanggapin ang pamumunong sentral ng mga Gobernador- Heneral sa ating bansa?

a. Dapat maibalik ang kapangyarihan sa barangay.b. Dapat ang kapangyarihang ito ay ginamit upang lalong makatulong sa

ikauunlad ng kabuhayan ng mga Pilipinoc. Dapat gamitin ang kapangyarihan sa sariling kaginhawahand. Dapat ang Gobernador-Heneral mahigpit sa mga Pilipino upang sila ay

sumunod4. Ano ang iyong reaksyon sa mga pagbabago ng mga pagdiriwang at laro na ipinamana ng

mga Espanyol?a. Masaya c. Nagagalitb. Malungkot d. Nangangamba

5. Tama ba ang pagbabagong pang-edukasyon na ipinatupad ng mga Espanyol sa mga mag-aaral na babae na hindi lahat ay maaaring mag-aral sa pagkakolehiyo?

a. Tama c. Sigurob. Mali d. Pwede na

IV. KASUNDUANGumupit ng larawan tungkol sa epekto ng Kolonyalismo.



I. LAYUNIN Nasusuri ang mga paraan ng mga armadong pananakop ng mga Espanyol. Nabibigyang halaga ang mga paraan at reaksyon ng mga Pilipino sa armadong

pananakop ng mga Espanyol. Naisasadula ang mga paraan ng mga armadong pananakop ng mga Espanyol

II. PAKSANG- ARALIN: PAKSA: Pananakop ng Espanyol sa PilipinasSANGGUNIAN: Ang Kasaysayang Pilipino V pahina 59-60CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III g-6.1KAGAMITAN: tsart, larawan, aklat


a. Pagbuo ng puzzleb. Pakikinig tungkol sa pananakop ng mga Espanyol sa Pilipinas

2. PAGSUSURI (Analysis)a. Pagtatanong ukol sa kwentob. Pagbibigay-pansi sa mga paraang ginawa ng Epanayol sa pananakop sa Pilipinasc. Pagbibigay ng karagdagang katanungan

3. PAGHAHALAW (Abstraction)Ang mga paraan ng mga armadong pananakop ng mga Espanyol ay ...

4. PAGLALAPAT (Application)Naibabahagi ang sariling pananaw/ opinyon ukol sa mga paraan ginawa ng mga armadong mananakop ng Espanyol sa Pilipinas.

5. PAGTATAYAPiliin ang titik ng tamang sagot.1. Paano matagumpay na nakuha ang loob ng mga Pilipino ni Miguel Lopez de Legazpi

ang mga Pilipino?a. Gamit ang kanilang makabagong armasb. Gamit ang pagbibigay ng mga produktong mula sa Espanyac. Gamit ang kanyang pagiging magiliw sa mga Pilipinod. Gamit ang kanyang katapangan

2. Kanino nakipagsanduguan asi Legazpi upang magkaroon ng pirmihang tirahan sa Pilipinas?

a. Sikatuna c. A at Bb. Sigala d. Wala sa nabanggit

3. Bakit natalo ang mga Pilipino sa kupunan ni Legazpi?a. Dahil kakaunti ang kanilang bilangb. Dahil ang iba ay pumanig kina Legazpic. Dahil gumamit ng makabgaong sandata sina Legazpid. Dahil natakot ang mga Pilipino at sila’y sumuko

4. Unang namalagi si Legazpi sa Cebu. Noong 1565, itinatag niya ito at ginawang lungsod. Ano ang itinawag niya rito?

a. Lungsod ni Legazpib. Kabanal-banalang Ngalan ni Jesusc. Lungsod alay kay Jesusd. Lungsod ng Espanya sa Silangan

IV. KASUNDUANMagsaliksik ng iba pang mga paraang ginawa ng mga armadong pananakop ng mga Espanyol.



I. LAYUNIN1. Natatalakay ang iba’t ibang reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong pananakop2. Nabibigyang-halaga ang naging reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong

pananakop.3. Nakasusulat ng maikling sanaysay hinggil sa reaksyon ng mga katutubo sa mga mananakop.

II. PAKSANG-ARALINPAKSA: Iba’t ibang Reaksyon ng mga Katutubong Pangkat sa Armadong PananakopSANGGUNIAN: Kayaman V pahina 194-195

Curriculum Guide AP5 III g.6.2KAGAMITAN: cartolina stripd, metacards

III. PAMAMARAAN1. GAWAIN (Activity): (laro)

Gamit ang metacards na naglalaman ng mga pangyayari sa panahon ng pakikipaglaban ng mga katutubong Pilipino sa mga Espanyol

2. PAGSUSURI (Analysis)1. Malayang Talakayan. Pagbibigay ng guro ng karagdagang kaalaman2. Pagsasagawa ng maikling dula-dulaan

Pangkat 1- Reaksyon nila Lakandula at SulaymanPangkat 2- Reaksyong ni Magat SalamatPangkat 3- Reaksyon ni GaddangPangkat 4- Reaksyon nina Bancao at Tamblot

3. PAGHAHALAW (Abstraction)Ang naging reaksyon ng mga katutubong pangkat sa armadong pananakop ay ...

4. PAGLALAPAT (application)Sumulat ng isang maikling sanaysay hinggil sa iyong opinyon sa naging reaksyon ng mga katutubo sa armadong mananakop.

5. PAGTATAYAPiliin ang titik ng tamang sagot.1. Alin sa mga sumusunod ang naging resulta ng pamamalakad at pamamalagi ng mga

unang mananakopna Espanyol?2.

a. Magulo c. maraming gawainb. Maayos at maganda d. Maramibg suliranin

2 Ano ang naging reaksyon nila Lakadula at Sulayman sa kanilang pag- aalsa?a. Matinding galit c. Lungkotb. May paghihinagpis d. Panghihinayang

3. Alin sa mga sumusunod ang pangkalahatng reaksyon ng mga katutubong Pilipino sa mga armadongmananakop?

a. Nakipagmabutihan para sa mabuting ugnayanb. Nagsagawa ng pag-aalsa at paglabanc. Nakipagkasundo para sa kalakaland. Nagpalawak ng pangmamamayang karapatan

4. Ang unang bayaning Pilipino na nakipaglaban sa mga mananakop na Espanyol?a. Lakandula c. Lapu- Lapub. Sultan Kudarat d. Raja Sulayman

5. Anong katangian ang ipinakita ng mga sinaunang pangkat ng Pilipino laban sa mga armadong pananakop?

a. Katapangan b. Mapagpasakopb. Pagkamasunurin d. Palakaibigan

IV. KASUNDUANSumulat ng isang maikling talata ng nagsasaad ng iyong reaksyon sa mga pakikipaglaban ng mga pangkat ng Pilipino laban sa mga armadong mananakop.



I. LAYUNIN Natatalakay ang mga isinagawang rebelyon ng mga katutubong pangkat Nipagmamalaki ang mga isinagawang rebelyon ng mga katutubong pangkat Naisasadula ang pakikipaglaban na isinagawa ng mga katutubong pangkat

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Mga Bumubuo ng Isinagawang RebelyonSANGGUNIAN: Kayamanan pahina 193-197CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III h-6.3


1. Pagpapakita ng larawan2. Tukuyin kung anu-ano ang mga nasa larawan3. Pagbibigay ng mga gawain na nakatala sa activity card

2. PAGSUSURI (Analysis)a. Pagsagot sa mga tanong mula sa activity card na bawat pangkatb. Pagbibigay pansin kung sino-sino ang bumubuong isisnagawang

rebelyon ng mga katutubong pangkat


Ang mga bumubuo ng rebelyon ng mga katutubong Pilipino ay sina ....

4. PAGLALAPAT (Appplication)

Ipakita sa pamamagitan ng dula-dulaan ang isinagawang pakikipaglaban ng mga katutubong pangkat.

5. PAGTATAYA

Isulat ang tinutukoy na rebelyon sa bawat bilang. Piliin ang titik ng tamang sagot sa kahon.

A. Diego Silang B. Bankaw C. Lakandula at Soliman D. Tamblot E. Loqutao F. Juan Dela Cruz

___________1. Nag-aklas upang ibalik ag mga anito’t nagtayo ng templo para sa mga diwata___________2. Itinakwil ang Kristiyanismo at umakyat ng bundok upang hindi magbayad ng buwis___________3. Ipinaglaban na huwag magbayad ng buwis at tribute___________4. Pagtutol sa pagpapatupad ng monopoly ng tabako sa Cagayan__________5. Pagtutol sa mga pagkamkam sa mga Pilipino ng kanilang mga ari-arian.

IV. KASUNDUAN

Kumalap ng larawan ng isa sa mga namuno sa rebelyon ng mga katutubong Pilipino.



I. LAYUNIN1. Natataya ang sanhi at bunga ng rebelyon at iba pang reaksyon ng mga katutubong Pilipino sa

Kolonyalismo.2. Naipagmamalaki ang ginawang pakikibaka ng mga Pilipino upang mapalaya sa

Kolonyalisasyon.3. Nakakalikha ng tula sa pakikibaka ng mga Pilipino upang mapalaya ang bansa sa

kolonyalisasyon

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Reaksyon ng mga Katutubong Pilipino sa KolonyalismoSANGGUNIAN: Makabayan V, pahina___CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III h-6.4

III. PAMAMARAAN1. GAWAIN

a. Pagtutulab. Pagbibigay gawain na nasa meta-card

2. PAGSUSURIa. Pagsagot sa mga tanong na nasa metacardb. Pagbibigay pansin sa mga mahahalagang konsepto o kaisipang nakapaloob sa

paksang sanhi at bungang mga nagrebelyon sa kolonyalismo.

3. PAGHAHALAWAng Sanhi ng rebelyon ng mga katutubong Pilipino ay ...Ang naging bunga ng rebelyon ng mga katutubong Pilipino ay...

4. PAGLALAPATGumawa ng tula na nagpapakita ng sanhi at bunga ng rebelyon at iba pang reaksiyon ng mga katutubong Pilipino sa Kolonyalisasyon.

5. PAGTATAYAAnu-anong katangian ng mga Pilipino ang kanilang ipinakita sa bawat sitwasyon. Piliin ang sagot sa loob ng kahon.

a. Katalinuhan b. Kasipagan c. Katapatan

D katapangan e. Pagkakaisa f. Pagkamatiisin

g. pagmamahal sa kalayaan

1. Lumaban ang mga katutubo kahit mahina ang kanilang armas. ______________________

2. Sumapi ang mga tao mula sa iba’t ibang lalawigan sa lihim na samahang itinayo ni Magat Salamat. _______________________

3. Hinarang ni Maniago ang daraanan ng pagkain para sa mga Espanyol upang sila ay magutom at upang maipagkaloob sa kanila ang kanilang hinihiling.______________________

4. Gumawa ng sariling armas ang mga Muslim upang lumaban sa mga Espanyol. ___________________

5. Lumaban ang mga Pilipino dahil mahalaga sa kanila ang __________________.

IV. KASUNDUANGumupit ng mga larawan na nagpapakita ng reaksiyon ng mga katutubong Pilipino sa Kolonyalisasyon ng Espanyol.



I. LAYUNIN1. Nakakabuo ng konklusyon tungkol sa mga dahilan ng di matagumpay na armadong

pananakop ng mga Espanyol sa ilang piling katutubong pangkat2. Naipapahayag ang dahilan ng di- matagumpay na armadong pananakop3. Naisasadula ang mga dahilan ng di- matagumpay na pananakop ng mga Espanyol sa

ilang piling katutubong pangkat

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Pagpupunyagi ng Katutubong Pangkat na Mapanatili ang Kalayaan sa Kolonyal na PananakopSANGGUNIAN: Kayamanan ( Batayan at Sanayang Aklat sa AP) Pahina 193- 197CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III 6.5

III. PAMAMARAAN 1. GAWAIN (Activity)

Bawat pangkat ay bibigyan ng mga larawan at kanilang susuriin kung ito ba ay naging dahilan ng di-matagumpay na pananakop ng mga Espanyol sa ibang katutubong pangkat

2. PAGSUSURI (Analysis)Pagpapahayag ng mga dahilan ng di- matagumpay ng pananakop ng mga ramadong Espanyol

3. PAGHAHALAW AT PAGLALAHAD (Abstraction)Ang mga dahilan ng di-matagumpay ng pananakop ng mga armadong Espanyol ay ang mga sumusunod...

4. PAGLALAPAT (Application)Pagsasadula ng mga dahilan sa di-matagumpay na pananakop ng mga armadong Espanyol.

5. PAGTATAYA1. Sino ang nakapigil sa pangkat ni De Gaiti upang hindi mapasakamay ang Maynila

dahil sinunog ito.a. Raja Sulayman c. Lakan dulab. Raja Humabon d. Raja Humabon

2. Bakit nabigong sakupin ng mga kastila ang ilan sa katutubong pangkat ng bansa?a. Dahil natakot ang mga itob. Dahil matibay ang pagkakaisa ng mga katutubong pangkatc. Dahil kaunti ang bilang ng mga itod. Dahil kulanf sila sa kagamitang pandigma

IV. KASUNDUANPag- aralan ang susunod na aralin



I. LAYUNIN Naibibigay ang epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa pagkakakilanlan ng mga Pilipino Napadadama ang epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa pagkakakilanlan ng mga Pilipino Nailalarawan ang epekto ng kolonyalismong Espanyol sa pagkakakilanlan ng mga Pilipino.

II. PAKSANG- ARALINPAKSA: Mga Epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa mga PilipinoSANGGUNIAN: Makabayan Kasaysayang Pilipino V pahina 66-72CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III i-7


A. Pagpapakita ng mga larawan na impluwensya ng EspanyolB. Pangkatang- gawain (round-robin- table)

2. PAGSUSURIa. Pagbibigay ng reaksyon at pagsusuri sa mga larawan ng bawat pangkat.b. Pagbibigyang-pansin sa mahalagang konsepto/ kaisipang nakapaloob sa paksa.

3. PAGHAHALAWHigit na marami ang mga di-mabuting epekto sa mga Pilipino ng Kolonyalismong Espanyol sa edukasyon, ekonomiya, kultura at iba pa.

4. PAGLALAPATAng mga epekto ng kolonyalismong Espanyol sa mga Pilipino ay .....

5. PAGTATAYABilugan ang titik ng tamang sagot.1. Pagdiriwang na ipinamana ng mga Kastila at pinananabikan ng mga Pilipino lalo na

ang mga bata.a. Flores de Mayo c. Mahal na Arawb. Bagong Taon d. Pasko

2. Relihiyong dinala ng Espanyol at naging gabay sa buhay ng mga Pilipino.a. Hinduismo c. Buddaismob. Kristiyanismo d. Islam

3. Malaki ang impluwensiya ng Espanyol sa musika at sining sa ating bansa.Natutuhan din ng mga Pilipino ng sumayaw sa saliw ng banyagang tugtugin. Alin ito.

a. Valse c. Polkab. Lancero d. Lahat ng nabanggitc.

IV. KASUNDUANMagtala ng limang (5) halimbawa ng mga paniniwala o kulturang Espanyol na iyong kinagisnan.



I. LAYUNIN1. Nasusuri ang epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa pagkamakabansa at

pagkakakilanlan ng mga Pilipino.2. Maunawaan ang Epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa pagkamakabansa at

pagkakakilanlan ng mga Pilipino.3. Naisasadula ang mga epekto ng kolonyalismong Espanyol sa pagkamakabansa at

pagkakakilanlan ng mga Pilipino.

II. PAKSANG- ARALIN

PAKSA: Epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa Pagkamakabansa at Pagkakakilanlan ng mga Pilipino.

SANGGUNIAN: Makabayan: Kasaysayang Pilipinas, pahina 66-99CURRICULUM GUIDE: AP5KPK – III i-7 KAGAMITAN: mga larawan


Matukoy sa pamamagitan ng isang laro ang mga epekto ng kolonyalismong Espanyol sa pagpapakita ng larawan ng iba’t ibang laro, salita at pananamit.

2. PAGSUSURINatutukoy ang mga epekto ng kolonyalismong Espanyol sa pamamagitan ng Joint Story Telling, tungkol sa Kultura, Edukasyon, Pamahalaan at mga Laro at Pagdiriwang.

3. PAGHAHALAW Ang mabuting epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa pagkamakabansa

at pagkakakilanlan ng mga Pilipino ay ______________. Ang di-mabuting epekto ng Kolonyalismong Espanyol sa

pagkamakabansa at pagkakakilanlan ng mga Pilipino ay ______________.

4. PAGLALAPAT(Role- Playing/ Dula- dulaan)

Naisasadula ang epekto ng kolonyalismong Espanyol sa pagkamakabansa at pagkakakilanlan ng mga Pilipino.

5. PAGTATAYAPiliin ang titik ng tamang sagot.

1. Hindi ito binigyang- halaga sa pagtuturo sa mga paaralan sa panahong ng Espanyol.

a. Pag- awit c. Pagbabasab. Pagluluto d. Pagdarasal

2. Ito ang larong ipinakilala ng mga Espanyol sa mga Pilipino.a. Patintero c. Juego de prendab. Sipa d. Lahat ng nabanggit

3. Ito ang dahilan ng pagyaman ng mga Ilustrado.a. Pagkakaroon ng lupa c. Pagdayo sa ibang bansab. Pakikipagkalakalan d. Pag-aaral sa Spain

4. Tawag sa tagapamahala ng mga lupain ng mga mamamayan at prayle.a. Inquilino c. Principaliab. Ilustrado d. Encomienda

5. Ito ay binubuo ng mga inapo ng mga datu, nagmamay-ari ng lupa, guro at pinuno ng bayan.

a. Misyunero c. Ilustradob. Encomienda d. Principalia

IV. KASUNDUANPumili ng isang mabuting epekto na naging sanhi sa pag-unlad ng Pilipinas. Ipaliwanag.

3 "Response" ng mg Pilipino sa Pamamalakad ng mga Espanyol

A. Paglaban (Resistance) Oposisyon ng mga "Moros" 1. Nang dumating si Magellan noong 1521, ang mga sultanates ng Sulu at Maguindanao ay nagpapalaganap ng kanilang impluwensiya sa hilagang bahagi sa baybay-dagat na lugar ng arkipelago kung saan naninirahan ang ibang mga katutubo. 2. Sa panahon ni Legaspi, ang malakas na pagtutol sa kanya ay nanggaling sa Manila kung saan ang namumuno ay isang prinsipeng Muslim, Rajah Soliman. Noong Mayo 23,1578, si goberbador-heneral Francisco de Sande matapos masakop ang sultanato ng Borneo ay ipinadala si Kapitan Esteban Roriguez de Figueroa para masakop ang isla ng Sulu at Maguindanao. Ito ang naging hudyat ng simula ng pananakop sa Mindanao. Subalit ang de Figueroa ay nagtagumpay na maipasailalim ang Sulu sa Espanya at ipinagkasundu na magbayad ng "tribute" sa Espanya. Subalit, nabigo siya na masakop ang Maguindanao dahil nagkulang siya sa probisyon at hindi nakapasok sa Rio Grande ng Mindanao. Nagpatuloy ang mga Maguindanaos at Joloans sa paglaban sa kolonisasyon hanggang sa ika-16 century. 3. Sultan Kudarat Sa kasagsagan ng Digmaang Moro laban sa pamumuno ng mga Espanyol noong ika-labimpitong sentenaryo, si Kudarat, sultan ng Maguindanao ay matibay na tumayo sa lahat ng mga nakikipagalaban para sa kalayaan. Sa pagdating nga mga Espanyol, mayroong hidwaan sa pagitan ng sultan ng Sulu at Maguindanao. Ang kampanya ng mga kolonyalista laban sa kanila ay nagbunga sa kanilang pagkakasunduan at pagkakaisa kasabay nito ang pagdeklara ng "jihad" o "holy war" laban sa mga mananakop at mga Kristiyanong Indiyo. Isa sa mga pangunahing kinahantungan nito ay ang madalas na mga "raids" na isinagawa ng mga Moros sa mga Kristiyanong bahagi ng Bisayas. Si Kudarat ay ang naging pinuno sa pakikipaglaban at isang magaling na politiko na nagtagumapay na mapagkaisa ang mga Muslim upang labanan ang mga Espanyol sa pamamagitan ng pagpapangibabaw ng damdaming nasyonalismo at ang paghayag sa kanila sa totoong nangyayari sa kanilang bansa nang mga panahong iyon na maaaring maging hudyat ng pagbagsak ng kanilang kalayaan. 4. Kung hindi dahil sa padating ng mga Espanyol maaaring ang bansa ay napasailalim na sa impluwensya ng Islam.

B. Escape (Pagtakas) 1. Ang ibang mga tao ay naglipana papunta sa matataas na lugar upang matakasan o maiwasan ang impluwensiya ng mga Espanyol. Samantala naman ang iba ay sumunod dahil sa eksploytasyon at kawalan ng katarungan ng mga Espanyol. 2. Sa pagdaan ng panahon, lumaki ang bilang nga mga taong nanirahan sa mga bundok kung saan hindi sila napunta sa pamumuno ng mga Espanyol bagkus ay napanatili nila ang kanilang kultura. 3. Dahil sa mas malaki ang bilang ng mga nasakop kaysa sa mga nanatiling malaya, ang huling nabanggit ay tinatawag sa kasalukuyan na "cultural minority".

C. Acceptance (Pagtanggap)

1. Karamihan sa mga tao ay napasailalim sa pamumuno ng mga Espanyol kaysa sa mga nakatakas . Sila ang nakaranas sa malawakang pang-aabuso at korapsiyon ng mga kolonyalista. Nawalan sila ng kalayaan kahit sa anuman aspeto ng lipunan. Kahit pa man nagkaroon ng representasyon ang isang Pilipino sa isang posisyon ay nanatili pa rin ang masamang epekto sa mga tao dahil ang kanilang mga ipinatutupad na mga batas ay para lamang sa pansariling kapakanan ng mga Espanyol. Ang naturang malawakang eksploytasyon ay nakaapekto sa socio-ekonomiko, politikal, edukasyon, socio-kultural lalo na sa relihiyon.

-pinalabi-

Documents

alonot.com€¦ · Web viewPangkatin ang klase sa 4 na grupo. Iguhit ang mga pagbabago sa pagkakaroon ng organisadong Poblasyon sa panahanan ng mg a Pilipino. 5. PAGTATASYA. Piliin