БАРИЛГЫН САЛБАРЫН

ЦАГ ҮЕИЙН ЗАРИМ АСУУДАЛ

2017 оны 3 дугаар сарын 10-ний өдөр

БАРИЛГА, ХОТ БАЙГУУЛАЛТЫН САЙД Г.МӨНХБАЯР

АГУУЛГА

1. Ипотекийн зээлийн талаар

2. Барилгын тухай хуулийг дагалдан гарах дүрэм, журмын талаар

3. Салбарын хөдөлмөр аюулгүй ажиллагааны талаар

4. Салбарын хөрөнгө оруулалтын талаар

5. Барилгын салбарын үйлдвэрлэлийн талаар

ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛ

Эх үүсвэрийг арилжааны банкуудын эргэн төлөлтөөс санхүүжүүлж байна.

❖Сард ~35 тэрбум.төгрөг эргэн төлөгддөг.

❖583 нэгж зээлийг сард санхүүжүүлнэ.

Монгол Улсын 2017 оны Төсвийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах

саналд Сангийн сайдын багцад 111,0 тэрбум.төгрөгийг Ипотекийн зээлд

зарцуулахаар тусгаад байгаа бөгөөд 2017 оны 4 дүгээр сараас эхэлж

санхүүжүүлэхээр тооцож байна. Энэ тооцоогоор үзвэл 2017 онд:

❖ Жилд 111 тэрбум.төгрөгөөр 1850 иргэн.

❖ Сард 12 300 сая.төгрөгөөр 205 иргэн.

∑ ~ Сард 48 тэрбум төгрөгийг

800 иргэнд зээл олгоно.

➢ 2017 оны 2 дугаар сарын байдлаар энэ онд 780 зээлдэгч шинээр ипотекийн зээлд хамрагдсанаар нийт зээлдэгчийн тоо

89,482-д хүрсэн байна. Үүний 69527.2 буюу 77.7% нь Орон сууцны ипотекийн санхүүжилтийн тогтвортой тогтолцоог

бүрдүүлэх хөтөлбөр (ОСИСТТБХ)-ийн зээлтэй байна.

➢ Ипотекийн зээлийн үлдэгдэл 4,034.9 тэрбум төгрөгт хүрсэн бөгөөд үүний 3118.9 тэрбум төгрөг буюу 77.3% нь

ОСИСТТБХ-ийн зээл байна. Тухайн сард олгосон зээлийн дундаж хүү 9.6%, жигнэсэн дундаж хугацаа 18.5 жил, нэг

зээлдэгчид ногдох хэмжээ дундажаар 61.7 сая төгрөг байна. Ипотекийн зээлийн үлдэгдэлд эзлэх:

o хугацаа хэтэрсэн зээл 1.5%

o чанаргүй зээл 2.2%

Ипотекийн зээлийн хэмжээ, ДНБ-д эзлэх хувь Зээлдэгчийн тоо

Ипотекийн зээл олголт

4

2,844.6

3,433.0

0.5%

3.2%

6.0%

11.0%

13.1%

20%

0.0%

5.0%

10.0%

15.0%

20.0%

25.0%

-

500.0

1,000.0

1,500.0

2,000.0

2,500.0

3,000.0

3,500.0

4,000.0

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015

1057 2892 47748984

16444165521678419700

2686929887

48320

68334

7710582456

89482

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

100000

Хуулийг дагалдаж 34 дүрэм, журам батлагдана.

Засгийн газрын

тогтоолоор - 8

Сайдын тушаалаар -

24МХЕГ – 1

Аймаг, нийслэлийн

Засаг дарга - 1

Барилгын тухай хууль 2016.02.05-нд УИХ-аар батлагдаж,

2016.03.14-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлсэн.

Нэг. Барилгын тухай хуулийн 6, 32, 42 дугаар зүйлүүдийн дагуу

Засгийн газраар батлуулах дүрэм, журмын боловсруулалтын явцын талаарх мэдээлэл

• Барилгын ажлыг эхлүүлэх, үргэлжлүүлэх зөвшөөрөл олгох дүрэм

• Барилга байгууламжийг ашиглалтад оруулах дүрэмБатлагдсан

• Барилга байгууламжийн ашиглалтын дүрэм

• Барилгын ажлын захиалагчийн дүрэм

• Барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, магадлал хийх дүрэм

• Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх иргэн, хуулийн этгээдэд тавих шаардлага, бүртгэх журам

Сайдын зөвлөлөөр хэлэлцүүлж, өргөн барихад бэлэн болсон.

• Барилгын үйл ажиллагаанд олон улсын байгууллага, гадаад улсын барилгын норм, дүрэм, стандартыг бүртгэх, хэрэглэх журам

• Барилгын салбарыг хөгжүүлэх төрөөс баримтлах бодлогоБоловсруулагдаж байгаа

Барилга, хот байгуулалтын сайд батлах дүрэм, журмын

боловсруулалтын явцын талаарх мэдээлэл

Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2016 оны 103, 142, 160, 178, 179, 180, 193-р тушаал,

2017 оны 30, 46 дугаар тушаалаар тус тус доорх журам, дүрмүүдийг баталсан.

1. Төсөвчний ёс зүйн дүрэм

2. Барилгын салбарын шинжлэх ухаан, техник, технологийн зөвлөлийн ажиллах журам

3. Архитектор, инженерийн орон тооны бус мэргэжлийн зөвлөлийн ажиллах журам

4. Барилгын ажилд зураг төсөл зохиогчийн хяналт тавих дүрэм

5. Барилга байгууламжийн зураг төсөлд магадлал хийх экспертэд тавих шаардлага,

түүнийг өрсөлдөөний журмаар сонгон шалгаруулж, эрх олгох журам

6. Барилга байгууламжийн хувийн хэрэг хөтлөх журам

7. Барилга, сантехник, цахилгааны ажлын төсвийн суурь нормын нэмэлт №5 /81-02-16/

8. Барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээг хэрэглэх дүрэм /БД 81-106-

16/, Барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээ, Гадна зам талбай, бусад

жижиг барилга, тохижилтын ажлын нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээ, Гадна

инженерийн шугам сүлжээ, түүний барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг

үнэлгээ

9. Барилга байгууламжийн төвөгшлийн ангилалд хамаарах зориулалт, хүчин чадлыг

тогтоох дүрэм

10. Барилга байгууламжийн норм, нормативын сангийн журам

- “Барилгын аюулгүй байдал, хөдөлмөрийн эрүүл ахуйн тухай” 1998 оны конвенц Олон Улсын

хөдөлмөрийн байгууллагын 167-р конвенцийг 2017 онд соёрхон батлуулахаар ажиллаж байна.

- Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн салбар хороог Барилга, хот байгуулалтын сайдын

2017 оны 01 дүгээр сарын 13-ны өдрийн 10 дугаар тушаалаар шинэчлэн байгуулсан.

- MNS OHSAS 18001:2012 Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн удирдлагын тогтолцоог Аж

ахуйн нэгж байгууллагуудад нэвтрүүлэхээр ажиллаж байна.

ХАБЭА-н талаар хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээ

ХАБЭА-н талаар хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээ

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн үндэсний 5-р зөвлөгөөнийг 2017 оны 04 дүгээр сард

зохион байгуулахаар ажиллаж байна.

Монголын барилгын салбарын хөдөлмөрийн аюулгүй байдлын менежментийн төслийг 2017-2021

онуудад 4 жилийн хугацаатай хэрэгжүүлнэ. /JICA/

Барилгын ажлын хөдөлмөрийн аюулгүй байдлыг хангуулах тухай 2017 оны 02 дугаар сарын 03-ны

өдрийн 01 тоот албан даалгаварыг аймаг, нийслэлийн Засаг дарга нарт хүргүүлэн ажиллаж байна.

Барилгын салбарын “Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн үндэсний 5-р зөвлөгөөн”-ийг 2017

оны 04 дүгээр сард зохион байгуулна.

Барилгын тухай хуулийг дагалдан гарах “Барилгын ажлын аюулгүй ажиллагааны үлгэрчилсэн

журам”-ыг 2017 оны 04 дүгээр сард батлуулна.

Хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн бага хурлыг 2017.03.31-нд Хөдөлмөр, нийгмийн

хамгааллын яам болон бусад байгууллагуудтай хамтран зохион байгуулна.

Д/д Төслийн нэрХэрэгжүүлэх

хугацаа

Төслийн өртөг /сая

ам.доллар/ Санхүүжүүлэгч

байгууллагаТөсөл хамрах хүрээ

Гадаад эх

үүсвэрМУЗГ

I Хэрэгжиж дууссан52.20 13.20

1Хот байгуулалтын салбарын

төсөл /МОН-2301/2008-2015

35.2 6.1

Азийн хөгжлийн

банкны

хөнгөлөлттэй

зээл

Эрдэнэт, Баянхонгор, Арвайхээр, Алтай,

Улаанбаатар хотод автозам, инженерийн шугам

сүлжээ,түүнийг дагалдах барилга

байгууламжууд, ус хангамж, ариун цэврийн

байгууламжийг сайжруулах ажлууд хийгдсэн.

2

"Хөдөөгийн ус хангамж,

ариун цэврийн байгууламж"

МОН/13/302 төсөл

2013-20152.0 0.2

НҮБХХБулган, Дундговь, Төв, Өвөрхангай аймгуудад

инженерийн шугам сүлжээнийн ажлууд

хийгдсэн.

3

Өмнөговь, Дорноговь

аймгийн хот байгуулалт,

хилийн ойролцоох суурин

газруудын хөгжил төсөл,

МОН-0204 /АХБ/

2011-201615.0 6.9

Азийн хөгжлийн

банкны

буцалтгүй

тусламж

Өмнөговь аймгийн Даланзадгад, Ханбогд,

Цогтцэций, Гурвантэс болон Дорноговь аймгийн

Сайншанд, Замын Үүд сумдын хөгжлийн

ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулах, нэн

тэргүүнд шаардагдах дэд бүтцийн барилга

байгууламжийг барих, ашиглалт үйлчилгээг

хариуцах оператор компанийг байгуулж

чадавхжуулах зэрэг ажлууд хийгдсэн.

Барилгын салбарт гадаадын зээл, тусламжаар хэрэгжиж буй төслүүд

БАРИЛГА, ХОТ

БАЙГУУЛАЛТЫН ЯАМ

II Хэрэгжиж байгаа160.6 30.9

1Орон сууцны хороолол, дэд

бүтэц төсөл2010-2016

100.0 17.5

БНХАУ-ын

хөнгөлөлттэй

зээл

Улаанбаатар хотын VII, XIV дүгээр хороололд 2592 (72*36) айлын орон

сууцны барилга угсралтын ажил, МҮОНРТ, VII хорооллын инженерийн

шугам сүлжээний угсралтын ажил хийгдаж дуусах шатандаа байна.

2Замын-Үүдийн дэд бүтцийг

сайжруулах төсөл2010-2016

50.0 8.8

БНХАУ-ын

хөнгөлөлттэй

зээл

Дорноговь аймгийн Замын-Үүд суманд Дулааны станц, Цэвэр ус бохир

усны ариутгах татуургын байгууламж, Цахилгааны дэд өртөө, Зам

холбооны байгууламж зэрэг ажлуудыг гүйцэтгэж дуусах шатандаа байна.

3

Эрдэнэт хотын бохир ус

цэвэршүүлэх байгууламжийн

өргөтгөл төсөл

2012-201610.6 4.6

Франц Улсын

Засгийн газрын

зээл

Эрдэнэт хотын 24000 м3/хоног хүчин чадал бүхий бохир ус цэвэршүүлэх

байгууламжийн өргөтгөлийн ажлыг хийж дуусах шатандаа байна.

III Хэрэгжиж эхэлж байгаа37.9 3.9

1Зүүн өмнөд говийн хот, хил

орчмын хотын хөгжил төсөл2016-2019

19.4 1.7

Азийн

хөгжлийн

банкны

хөнгөлөлттэй

зээл

Арвайхээр, Даланзадгад, Цэцэрлэг Сайншанд хотуудын цэвэрлэх

байгууламжийн шинэчлэл, өргөтгөлийн ажил хийгдэнэ.

2

Дархан хотын бохир усны

менежментийг сайжруулах

төсөл

2016-201918.5 2.2

Азийн

хөгжлийн банк

Дархан хотын бохир ус цэвэрлэх байгууламж сайжирч, насос станцууд

ба бохирын шугам хоолой шинэчлэгдэн, төслийн менежментийн

дэмжлэг ба чадавхийг бэхжүүлэх ажил тус тус хийгдэнэ.

НИЙТ250.7 48.0

ҮргэлжлэлБарилгын салбарт гадаадын зээл, тусламжаар хэрэгжиж буй төслүүд

БАРИЛГА, ХОТ

БАЙГУУЛАЛТЫН ЯАМ

Азийн хөгжлийн банктай урьдчилан тохирсон асуудал:

Төсөл, хөтөлбөр Дүн /сая.ам.доллар/

Аймаг, сумын төвийн хөгжлийн бодлого 1,5

Хүн амын нутагшил, суурьшлын хөгжлийн хөтөлбөр / 2017 он/ 1,5

Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг хөгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих хөтөлбөр /2-р үе шат/

67,1

Зүүн өмнөд говийн хот суурин, хилийн хот хөгжлийн төсөл 20,2

Улаанбаатар хотод төлбөрийн чадварт нийцсэн орон сууцны дахин төлөвлөлт 80,8

Аймаг, сумын төвийн хот байгуулалтын хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр 60,6

Аймгуудын хатуу хог, хаягдлын менежмент 3,0

Улаанбаатар хотын гэр хорооллыг хөгжүүлэх, хөрөнгө оруулалтыг дэмжих хөтөлбөр /3-р үе шат/

44,1

Үр дүн. Нэг төвт хотоос олон төвт хот болон хөгжинө.

Дэд төв, бичил төвүүдийг барьж байгуулах

ГЭР ХОРООЛЛЫН ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТ

Баянхошуу

дэд төв

Сэлбэ

дэд төв

2ф500 мм-ийнголчтой 4 км

2ф400, 500,700мм-6 км

Шугам- 3.16км, /2Ду600/500/400мм/

Зураг төсөл 229.42 сая.төг,

Барилга угсралт 7 914.83 сая.төг,

Нийт хөрөнгө оруулалт 8 144.25 сая.төг,

Хэрэглээ -117 Гкал/цаг.

Хэрэглээ -47.35 Гкал/цаг. /Дэд төв

хүртэлх нийт 100 Гкал/цаг хэрэглээг

төвлөрсөн дулаан хангамжийн

системд холбоно./

Шугам-11.62км,

/2Ду700/600/500мм/400мм

Зураг төсөл 698.3 сая.төг,

Барилга угсралт 33.05 тэрбум.төг,

Нийт хөрөнгө оруулалт 33 748.25

сая.төг

Амгалан дулааны станц дээр

150 Гкал/цагийн өргөтгөл шинэчлэлт

75 тэрбум.төг

Хэрэглээ-41.79 Гкал/цаг /Дэд төв хүртэлх нийт 100

Гкал/цаг хэрэглээг төвлөрсөн дулаан хангамжийн

системд холбоно./

Шугам- 5.62 км /2Ду700/600/500/400/300мм/

Зураг төсөл -374.22 сая.төг,

Барилга угсралт -16 683.53 сая.төг

Нийт хөрөнгө оруулалт -17 057.75 сая.төг

Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Эдийн засгийг сэргээх хөтөлбөрт.

“Барилга байгууламжийн өөрийн өртгийг бууруулах, барилгын үйлдвэрлэлийн хугацааг

уртасгах, барилгын жинг хөнгөрүүлэх, дулаан алдагдлыг бууруулах, галд тэсвэрлэлтийг

сайжруулахад чиглэсэн барилгын материалын үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх бодлого боловсруулж

хэрэгжүүлнэ.” гэсэн зорилтын хүрээнд гол нэрийн 4 материалын үйлдвэрийн төслийг дэмжиж, импортыг

орлох бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэнэ.

1. Барилгын үндсэн материалыг импортын хамаарлаас гаргаж, барилгын гангийн үйлдвэр

2. Эх орны эрдэс түүхий эд ашигласан барилгын дулаалгын материалын үйлдвэрлэл

3. Угсармал барилгын хийцийн үйлдвэрлэл

4. Баруун бүст барилгын цементийн үйлдвэрлэл

Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрийн 2.11-т:

“Чөлөөт бүсүүдийн үйл ажиллагааг эрчимжүүлэх, гадаад, дотоодын хөрөнгө оруулалтыг

дэмжиж ажиллах” гэсэн заалтын дагуу уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний

төлөвлөгөөнд “Барилгын материалын бөөний худалдааны сүлжээг Алтанбулаг, Замын-үүд,

Хөшигийн хөндийн чөлөөт бүст байгуулна.” гэсэн зорилтыг дэвшүүлэн хэрэгжүүлнэ.

БАРИЛГЫН САЛБАРЫН ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙГ ТӨРӨӨС ДЭМЖИХ

ЗОРИЛТЫН ХҮРЭЭНД

Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн бүтэц

• Компани, ИТА мэдээллийн санг

холбох

• ИТА давхардал бүртгэлийг хянах

• Тусгай зөвшөөрлийн хуралд

шаардлагатай материалуудыг

бэлтгэн харуулах

• Сануулга илгээх

• Төлбөр төлөлтөд хяналт тавих

Керамик,

89

Элс, хайрга, 100Бетон эдлэл

30

Бетон зуурмаг,

146

Хөнгөн бетон, 32

Хөнгөн дүүргэгчтэй

бетон гулдмай, 14Дулаан тусгаарлах

материал, 61

Полистрол хавтан

сендвич, 40

Шохойн

үйлдвэр, 23

Ган туйван, 12

Хуванцар хоолой,

12

Цемент, 5

Цонх хаалганы

үйлдвэр, 300

Улсын хэмжээгээр барилгын материалын 700 гаруй үйлдвэр ажиллаж байна.

БАРИЛГЫН МАТЕРИАЛЫН ҮЙЛДВЭРҮҮДИЙН БАЙРШИЛ

Баруун

бүсэд

Хангайн

бүсэд

Төвийн

бүсэд

Зүүн

бүсэдУлаанбаатар

10.4% 12.3% 14.3% 2.3% 60.6%

Нийт үйлдвэрийн ихэнх хэсэг 60 гаран хувь нь Улаанбаатар хотод

төвлөрч, 10 гаран хувь нь Дархан, Эрдэнэт хотуудад, 25% нь орон

нутгийн бусад хэсэгт байршилтай байна. Нутгын зүүн бүсэд

барилгын материалын үйлдвэрлэл хөгжиж чадаагүй байна.

Барилгад өргөн хэрэглэгддэг 45 нэр төрлийнбүтээгдэхүүний зах зээлд эзлэх хэмжээ

Импортын30%

Дотоод үйлдвэрлэл

70%

Импортын Дотоод үйлдвэрлэл

БАРИЛГЫН МАТЕРИАЛЫН ҮЙЛДВЭРҮҮДИЙГ

ТӨРӨӨС ДЭМЖИХ БОДЛОГЫН ХҮРЭЭНД

➢ Хязгаарлагдмал нэр төрлийн барилгын

материалын ЖДҮ-ийн тоног төхөөрөмийг

гааль болон НӨАТ-аас чөлөөлөх

➢ Импортын зарим материал түүхий эдийг

гаалийн болон НӨАТ-аас чөлөөлөх

➢ Үндэсний үйлдвэрийн бүтээгдэхүүнийг

ижил төрлийн импортын интервенцээс

хамгаалах

Засгийн газрын 2014 оны 191 дугаар

тогтоолд нэмэлт өөрчлөлт оруулах

талаар сангийн яаманд санал

хүргүүлсэн.

Энэ асуудлаар Гаалийн ерөнхий газарт

хандаж зарим бүтээгдэхүүнд үндэсний

код батлуулсан.

ЗГ-ын 2015 оны 332. 191 дүгээр

тогтоолуудад өөрчлөлт оруулах

төслийг боловсруулан ажиллаж байна.

“Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр

бараа, ажил үйлчилгээ худалдан авах

тухай”хуулийг хэрэгжүүлэх хүрээнд Засгийн

газрын 2015 оны 336 тогтоолоор батлагдсан

үндэсний үйлдвэрээс худалдан авах чанар,

стандартын шаардлага хангасан барааны

жагсаалтанд барилгын материалын 30 гаруй нэр

төрлийн бүтээгдэхүүнийг оруулсан. Энэ асуудпыг

хэрэгжүүлэх ажлыг зохион байгуулна.

Барилга, хот байгуулалтын яамнаас

Сангийн яам болон Худалдан авах

газар, Нийслэлийн ЗДТГазартай энэ

асуудлаар хамтран энэ асуудлыг

хэрэгжүүлэхээр ажиллаж байна.

БАРИЛГЫН МАТЕРИАЛЫН ҮЙЛДВЭРҮҮДИЙГ

ТӨРӨӨС ДЭМЖИХ БОДЛОГЫН ХҮРЭЭНД

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА.