Παύλειος Λόγος τεύχος 63

ΤΕΥΧΟΣ 63 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2006

ETOΣ ΙΓ΄TEYXOΣ 63

ΣΕΠΤ - ΟΚΤ 2006

σελ 10

σελ 8

σελ 16

σελ 26

σελ 3

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΟΒΔΕΛΑΑΣτου Αρχιμ π Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

EΞΩΦYΛΛOΟ Μακαριστός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κυρός Παντελεήμων Παπαγεωργίου

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΑπό την κοίμηση του αειμνήστου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυρού Παντελεήμονος Παπαγεωργίου

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΙτου μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥτου Σεβ Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος

ΙΕΧΩΒΑΔΕΣτου Αρχιμ π Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 24

σελ 12

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑτου Σεβ Μητροπολίτου Κένυας κ Μακαρίου

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ Αρχιμ π Διονύσιος Ανθόπουλος Ιεροδ π Αρσένιος Χαλδαιόπουλος Αθανάσιος Βουδούρης Εμμανουήλ Ξυνάδας HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH amp KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον Γεράσιμος Mπεκές ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Αρχιμ π Χρυσόστομος ΞενιτόπουλοςΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ Νίκος Μεταξόπουλος EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO laquoTYPE PRESSraquo Nέα Nικομήδεια

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail imveriaotenetgr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI-ΣTPE ΦONTAI

TO ΠEPIOΔIKO AΠOΣTEΛΛETAI ΔΩPEAN ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ME TO TAXYΔPOMEIO ΣE OΠOION TO ZHTHΣEI

ΠPOAIPETIKEΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΓINONTAI ΔEKTA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

wwwimvngr

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδη

σελ 30

ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗτου Αρχιμ π Διονυσίου Ανθόπουλου

σελ 6

σελ 4 ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΕΡΕΙΣΑΠΟ ΤΗ ΒΕΡΟΙΑτου Αρχιμ π Γεωργίου Χρυσοστόμου

ία νέα σχολικὴ χρονιὰ ἄρχισε Καὶ ὅπως κάθε ἀρχὴ ἔτσι καὶ ἠ ἀρχὴ τῆς σχολικῆς χρονιᾶς ἀποτελεῖ μία πρόκληση γιὰ ὅλους Πρόκληση γιὰ τοὺς καθη-

γητές σας πρόκληση καὶ γιὰ σᾶς τοὺς μαθητὲς τοῦ Γυμνασίου καὶ τοῦ Λυκείου ποὺ ξεκινᾶτε τὴν καινού-ρια σχολικὴ χρονιὰ ἀναζητώντας τὴ γνώση ἐπιδιώκοντας τὴ διάκριση κυνηγώντας τὴν ἐπιτυχία

Ἡ ἐπίτευξή τους εἶναι ἀναμ-φίβολα συνάρτηση πολλῶν πα-ραγόντων ὑπάρχει ὅμως καὶ μία ἀπαραίτητη προϋπόθεση χωρὶς τὴν ὁποία τίποτε δὲν ἐπιτυγχάνεται Καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ προσή-λωση στὸ στόχο σας Ὅποιον στόχο κι ἂν βάλετε στὴ ζωὴ καὶ τὶς σπουδές σας ἡ προσήλωση σrsquo αὐτὸν εἶναι ἀπαραίτητη καὶ ἀναγκαῖα Οἱ δυσκο-λίες καὶ τὰ ἐμπόδια ποὺ θὰ συναντήσετε στὴν πορεία σας μπορεῖ νὰ εἶναι πολ-λὰ καὶ ἀναπάντεχα οἱ προκλήσεις καὶ οἱ σειρῆνες ποὺ θὰ ἐπιδιώξουν νὰ σᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν προορισμό σας καὶ νὰ σᾶς κάνουν νὰ ξεχάσετε τὸ σκοπό σας θὰ εἶναι ἴσως πολλές Ὅμως ἡ προσήλωση στὸ στόχο σας ἡ προσήλωση στὸ δρόμο ποὺ ἀποφασίσατε νὰ ἀκολουθήσετε θὰ σᾶς βοηθᾶ πάντοτε νὰ φτάνετε στὸ στόχο σας

Καὶ ὁ στόχος σας δὲν πρέπει νὰ

εἶναι μόνο ἡ ἐπιτυχία σας στὸ σχο-λεῖο ἀλλὰ καὶ ἡ ἐπιτυχία σας στὴ ζωή Γιrsquo αὐτὸ καὶ ἡ προσοχὴ καὶ ἡ ἐγρήγορση ποὺ ἀπαιτεῖται σὲ ὅλους τοὺς τομεῖς καὶ σὲ ὅλες τὶς ἐκφάν-σεις τῆς ζωῆς σας πρέπει νὰ εἶναι συνεχής Μὴν ξεχνᾶτε ποτὲ ὅτι μία στιγμὴ ὀλιγωρίας μία στιγμὴ ἀπρο-σεξίας καὶ ἀδράνειας μπορεῖ νὰ σᾶς ὁδηγήσει μακριὰ ἀπὸ τὸν προο-ρισμό σας Θυμηθεῖτε τὸν μυθικὸ Ὀδυσσέα Ἂν εἶχε παρασυρθεῖ ἀπὸ τὶς Σειρῆνες δὲ θὰ εἶχε φθάσει ποτὲ στὴν Ἰθάκη Μία στιγμὴ θὰ ἦταν ἀρκετὴ γιὰ νὰ ἀκυρωθοῦν οἱ προ-σπάθειες τόσων ἐτῶν Μία στιγμὴ

θὰ ἦταν ἀρκετὴ γιὰ νὰ στερηθεῖ τὴν πατρίδα του γιὰ νὰ στερηθεῖ ὅσα ἐπιθυμοῦσε

Κλεῖστε λοιπὸν τrsquo αὐτιά σας σὲ ὅποιες σειρῆνες συναντήσετε στὴ ζωή μὲ ὅποια μορφὴ κι ἂν ἐμφανι-σθοῦν γιατὶ οἱ σειρῆνες εἶναι πάντο-τε ἑλκυστικές πάντοτε γοητευτικές

ἀλλὰ σᾶς παρασύρουν ἀπὸ τὸ δρόμο σας καὶ δὲν ξέρει κανεὶς ποῦ μπορεῖ νὰ σᾶς ὁδηγήσουν

Προστατεῦστε τὸν ἑαυτό σας καὶ τὴ ζωή σας γιατὶ καὶ τὰ δύο εἶναι πολύτιμα καὶ ἀναντικατάστατα δῶρα τοῦ Θεοῦ σὲ σᾶς τὰ παιδιά Του εἶναι δῶρα τῶν ὁποίων τὴν ἀξία δὲν μπορεῖτε νὰ ὑπολογίσετε ὅμως θὰ πρέπει νὰ τὰ διαφυλάξετε γιὰ τὸ μέλλον σας

Προσπαθεῖστε καὶ αὐτὴ τὴ σχολι-κὴ χρονιὰ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν καθηγητῶν σας νὰ ἐπιτύχε-τε τὸ καλύτερο γιὰ τὴν καλλιέργεια τοῦ νοῦ καὶ τῆς ψυχῆς σας γιατὶ

χωρὶς τὴν καλλιέρ-γεια τῆς ψυχῆς ἡ ὅποια ἐπιτυχία σας δὲν θὰ εἶναι ποτὲ ὁλοκληρωμένη

Μαζὶ μὲ τὰ μαθή-ματα τοῦ σχολείου σας ἀρχίζουν καὶ οἱ νεανικὲς συναντή-σεις τῆς Ἐκκλησίας μας Σᾶς περιμέ-νουμε ὅλες καὶ ὅλους μὲ τὴ βεβαιό-τητα ὅτι θὰ βρεῖτε σrsquo αὐτὲς ὅτι ἀναζητᾶ ἡ νεανικὴ ψυχή σας καὶ θὰ ἀντλή-σετε μέσα ἀπὸ τὶς συζητήσεις καὶ τὶς φιλίες ποὺ θὰ δημι-

ουργήσετε μέσα στὶς νεανικὲς συ-ντροφιὲς τῆς ἐνορίας σας δυνάμεις καὶ ἐφόδια πνευματικὰ ποὺ θὰ σᾶς συντροφεύουν σὲ ὅλη σας τὴ ζωή

Οἱ εὐχὲς τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ ἀγάπη μας θὰ σᾶς συνοδεύουν καὶ αὐτὴ τὴ χρονιά

Καλὴ καὶ εὐλογημένη χρονιά

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

Μ

Παύλειος Λόγοςemsp3emsp

Ἐκκλησία μας ἀνέκαθεν ἦταν πρωτοπό-ρος τῶν ἐθνικῶν ἀγώνων γιὰ ἐλευθερία καὶ ἀνεξαρτησία τοῦ λαοῦ μας Ἡ διαπί-στωση αὐτὴ στηρίζεται στὰ πληθωρικὰ ἱστορικὰ στοιχεῖα κυρίως τοῦ ἀγώνα τοῦ 1821 καὶ τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα

Ἄλλα καὶ στὰ νεώτερα χρόνια ἡ Ἐκκλησία δὲν ὑστέ-ρησε σὲ ἐθνικὴ προσφορά Συγκεκριμένα πρόβαλλε σθεναρὴ ἀντίσταση ἐνάντια στοὺς ξένους κατακτητές ποὺ ἐπιβουλεύονταν τὴν ἐθνικὴ κυριαρχία μας κατὰ τὴ Γερμανικὴ Κατοχὴ καὶ τὸν Ἐμφύλιο Δεκάδες ἀρχιε-ρέων καὶ ἑκατοντάδες κληρικῶν ἔδωσαν τὴ ζωή τους ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὶς θέσεις τους ἐπικηρύχθηκαν καὶ ὑπέστησαν κοινωνικοὺς ἐξευτελισμούς καθὼς ἔμειναν σταθερὰ προσηλωμένοι στὰ ἰδανικά της πίστεως καὶ τῆς πατρίδας μαςΣημαντικὴ ὑπῆρξε ἡ συμβολὴ καὶ τῶν κληρικῶν τῆς Μητροπόλεως Βεροίας στὸν ἀγώνα τοῦ Ἔθνους γιὰ ἐλευθερία καὶ ἐθνικὴ ἀνεξαρτησία μεταξὺ 1941 - 1947Στὸ ἀπὸ 2 Σεπτεμβρίου 1948 ἔγγραφο τῆς Ἱερᾶς Μη-τροπόλεως πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύνοδο περιλαμβάνονται τὰ θύματα τῆς πολλαπλῆς βαρβαρικῆς εἰσβολῆς καὶ τοῦ ἐμφυλίου Ἄγνωστα στοιχεῖα ἔγγραφα καὶ φωτογρα-φίες βρέθηκαν πρόσφατα καὶ στὸ Ἀρχεῖο τῆς Ἱερᾶς ΜητροπόλεωςΣύμφωνα μὲ αὐτά παρατίθεται κατάλογος τῶν ἐθνο-μαρτύρων ἱερέων ἀπὸ τὴ Βέροια καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή της ποὺ φονεύθηκαν κατὰ τὴν ξένη Κατοχὴ καὶ τὸν Ἐμφύλιο

1 Ἱερέας Ἀναστάσιος Παπαγιανόπουλος ἐφημέριος ΜονοσπίτωνΣὲ ἔκθεση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἀναφέρεται ὅτι τὸν Φεβρουάριο 1947 ἀντάρτες ποὺ εἰσέβαλαν στὰ Μονό-σπιτα ἀπήγαγαν τὸν ἱερέα στὰ κρησφύγετά τους ὅπου καὶ τὸν κατακρεούργησαν2 Ἱερέας Γεώργιος Μαγαλιός ἐφημέριος Παλαιοῦ Προ-δρόμου (βλ φωτό 1)Σὲ ἐκκλησιαστικὸ ἔγγραφο περιγράφεται ὡς πρᾶος καὶ

H

ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΕΡΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΒΕΡΟΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ amp ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟ

τοῦ Ἀρχιμ π Γεωργίου Χρυσοστόμου

1

2

Ἱερέας Γεώργιος Μαγαλιός

Ἱερέας Νεόφυτος Κιομουρτζίδης4emspΠαύλειος Λόγος

φιλήσυχος ἄνθρωπος Στὸ ἴδιο κείμενο δίνεται ἡ πληροφορία ὅτι οἱ ἀντάρτες τὸν ἀπήγαγαν μία βροχερὴ νύκτα τοῦ Φε-βρουαρίου 1948 Τὸν μετέφε-ραν στὸ δάσος ποὺ βρίσκεται ἔξω ἀπὸ τὸ χωριό ὅπου καὶ τὸν κατακρεούργησαν3 Ἱερέας Νεόφυτος Κιομουρ-τζίδης ἐφημέριος Πλατέος (βλ φωτό 2)Γεννήθηκε τὸ 1888 στὸν Πόντο Ὁ πατέρας του ὀνομα-ζόταν Ἠλίας καὶ ἦταν ἱερέας Ἦταν ἀρχικὰ ἐφημέριος Ὁμα-λοῦ Σιδηροκάστρου ἀλλὰ ἐκδι-ώχθηκε ἀπὸ τοὺς Βούλγαρους Στὴ συνέχεια διορίστηκε ὡς ἐφημέριος Πλατέος καὶ Ἀρά-χου Κατακρεουργήθηκε ἀπὸ τοὺς Βούλγαρους (ἢ σύμφωνα μὲ ἄλλες μαρτυρίες ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες) μὲ τὴν πρεσβυτέρα του στὶς 17 Νοεμβρίου 1944 Τοὺς ἔσφαξαν καὶ πέταξαν τὰ ἀκέφαλα σώματά τους στὸν ποταμὸ Λουδία Εἶχε τέσσερα παιδιά Ὁ γιὸς του Βασίλει-ος ἔγινε ἱερέας καὶ διετέλεσε ἐφημέριος Ὁμαλοῦ ὅπου ζοῦν σήμερα ἐγγόνια του4 Ἱερέας Φώτιος Παπαχρή-στου ἐφημέριος Κεφαλοχωρί-ου (βλ φωτό 3)Ἀπαγχονίστηκε στὴν πλατεία τοῦ χωριοῦ στὶς 14 Σεπτεμ-βρίου 1944 κατὰ τὸν ἐμφύλιο διότι δὲν δέχθηκε νὰ προσχω-ρήσει στὸ ΕΑΜ Τὸν Ἰούνιο 2003 κατὰ τὴ διάρκεια τῶν Θrsquo Παυλείων ὁ Σεβ Μητροπολί-της μας κ Παντελεήμων τίμησε τὴ σύζυγό του Εὐδοξία 100 ἐτῶν ὡς τὴ γηραιότερη πρε-σβυτέρα τῆς Μητροπόλεως5 Ἱερέας Γεώργιος Ντόβας τοῦ παπα-Προδρόμου ἐφημέ-ριος Μελίκης (βλ φωτό 4)Γεννήθηκε στὴ Μελίκη τὸ 1899 Χειροτονήθηκε τὸ 1942 Φονεύθηκε μαρτυρικὰ στὶς 25 Ἰανουαρίου 1944 στὴν περιοχὴ μεταξὺ Μελίκης καὶ Νεοκά-στρου Γιrsquo αὐτὸν ὁ ἱερομόναχος Τίτος Σπυρόπουλος ἔγραφε σὲ ἀναφορὰ τοῦ πρὸς τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη laquoἡ ἐνορία Ἁγίας Παρασκευῆς Μελίκης ἔχει ὡς σφαγιασθέντα τὸν μακαριστὸν ἱερέα Γεώργιον Ντόβαν Ὁ

ἱερεὺς οὗτος ἐσφαγιάσθη ὑπὸ τῶν ἀντιθέων καὶ ἀντιφρονού-ντων κατὰ τὸν τότε χρόνον τῆς ἐσωτερικῆς ἀναταραχῆς ἔξωθεν τοῦ χωρίου Μελίκης Εἰς τὴν μνήμην τῶν κατοίκων Μελίκης καὶ εἰς τάς καρδίας αὐτῶν παραμένει ὡς ἱερεὺς καλοκάγαθος εὔσπλαχνος καὶ ἐλεήμων κοινῇ ὁμολογίᾳ Ἡ Κοινότης Μελίκης ἐκτιμῶ-σα τὴν μνήμην αὐτοῦ ἔδωσε τὸ ὄνομά του εἰς τὴν ὁδὸν τὴν ἄγουσαν πρὸς τὴν οἰκίαν αὐτοῦ ὡς ὁδὸν Παπα-Γεωργί-ουraquo Σήμερα ζοῦν ἐγγόνια τοῦ ἱερέα μεταξὺ τῶν ὁποίων ὁ φαρμακοποιὸς καὶ ἀντιδήμαρ-χος Μελίκης Γεώργιος Ντόβας6 Ἱερομόναχος Γερμανὸς Χίου ἐφημέριος ΚουμαριᾶςΔολοφονήθηκε μὲ ἀγριότητα τὸν Νοέμβριο 1944 ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες laquoὡς ἀντιδραστικόςraquo κατὰ τὸν ἐμφύλιο στὴν περιοχὴ μεταξὺ Κουμαριᾶς καὶ Φυτιᾶς7 Ἱερομόναχος Νικόδημος Σαββίδης ἐφημέριος Γεωρ-γιανῶνΦονεύθηκε ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες τὸν Δεκέμβριο 1944 στὴν πε-ριοχὴ τοῦ Κομνηνίου -Φυτιᾶς ἀφοῦ βασανίστηκε σκληρὰ στὸ χωριό του8 Ἱερέας Κωνσταντῖνος Βα-ϊράμης ἐφημέριος Νησελίου (βλ φωτό 5)Σκοτώθηκε σὲ ἡλικία 55 ἐτῶν κατὰ τὸν ἐμφύλιο σὲ μάχη γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τοῦ Νησελίου καὶ τῶν συγχωριανῶν του Ἦταν μέλος τῆς ἀντιστασιακῆς ὀργάνωσης ΠΑΟ9 Ἱερομόναχος Γρηγόριος Μιχαλόπουλος ἐφημέριος Νάουσας (βλ φωnotτό)Δολοφονήθηκε τὸν Σεπτέμβριο 1944 σὲ τοποθεσία κοντὰ στὸ χωριὸ Φυτειά10 Ἀρχιμανδρίτης Βησσαρίων Χαϊδευτός φονεύθηκε μὲ χει-ροβομβίδα τὴν 1η Αὐγούστου 194611 Ἱερέας Ἀθανάσιος Πέϊος ἐφημέριος ΚοπανοῦΦονεύθηκε ἀπὸ τοὺς ἀντάρτες μὲ φρικτοὺς βασανισμοὺς στὶς 4 Φεβρουαρίου 1948

3

4

5

Ἱερέας Φώτιος Παπαχρήστου

Ἱερέας Γεώργιος Ντόβας

Ἱερέας Κωνσταντῖνος ΒαϊράμηςΠαύλειος Λόγοςemsp5emsp

λοι οἱ πιστοὶ τῶν διαφόρων θρη-σκειῶν πιστεύουν σὲ ἕναν ἢ πολλοὺς θεούς Ὑπάρχουν ὅμως κάποιοι αἱρε-

τικοὶ ποὺ πιστεύουν σὲ μία ἑται-ρεία Μάλιστα πρόκειται γιά τούς γνωστούς μας μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ οἱ ὁποῖοι πιστεύουν στὴν ἑταιρεία laquoΣκοπιὰraquo ποὺ ἔχει ἕδρα της τὸ Μπρούκλιν τῆς Νέας Ὑόρκης στήν Ἀμε-ρική

Ὁ ἱδρυτὴς τῆς αἵρε-σης Κάρολος Ράσσελ δὲν ἵδρυσε κάποια θρη-σκεία ἀλλὰ τὴν laquoΦυλ-λαδικὴ ἑταιρεία Σκοπιάraquo τὸ 1884 δηλαδή μία ἰδιωτικὴ ἐπιχείρηση ἡ ὁποία μάλιστα ἐξέδωσε καὶ μετοχές Ἔτσι λοι-πόν ἡ ἀρχὴ τῆς αἵρεσης ἦταν οἰκονομικὴ καὶ ὄχι θεϊκὴ ὅπως ἰσχυ-ρίζονται οἱ ὀπαδοί της Φανερώνεται ξεκάθαρα ὅτι ἡ ἑταιρεία εἶναι μία κερδοσκοπικὴ ἐπιχεί-ρηση Πρώην ἀνώτατα στελέχη τῆς οἰκονομικῆς αὐτῆς αὐτοκρατορίας ἀποκαλύπτουν ὅτι δὲν καταβάλλονται ἀμοιβὲς στοὺς ἐρ-γαζομένους ἀφοῦ οἱ ὀπαδοὶ της ἐργάζονται ἀφιλοκερδῶς στὰ πιε-στήρια σὲ ἀντάλλαγμα φαγητοῦ καὶ

ὕπνου μόνονΠοτέ νὰ μὴ πέσουμε θύματα

οἰκονομικῆς ἐκμετάλλευσης κα-νενὸς αἱρετικοῦ Ὡστόσο βέβαια χειρότερη ἀπὸ τὴν οἰκονομικὴ ἐκ-μετάλλευση εἶναι ἡ ἐκμετάλλευση τῶν ψυχῶν καὶ συνειδήσεων ποὺ ἐπιχειρεῖται ἀπὸ τὴν αἵρεση τῶν

μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ Αὐτὴν τὴν αἵρεση πρέπει νὰ τὴν ὀνομάσουμε παναίρεση διότι ἀποδέχεται ὅλες σχεδὸν τὶς αἱρετικὲς ἀντιλήψεις ποὺ

καταπολέμησε κατὰ καιροὺς ἡ Ἐκ-κλησία

Οἱ laquoΓιαχωβάδεςraquo ἀρνοῦνται ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι Θεός ἀλλὰ ὑποστηρίζουν ὅτι εἶναι ἕνα δημιούργημα τοῦ Θεοῦ Ὅμως ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει ὅτι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀληθινὸς καὶ τέλειος

Θεός ( Ἰωάν 11) Λέγουν ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ἦταν ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος Ὅμως ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀνα-φέρει ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς εἶναι ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος Εἶναι τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος(Ἀποκ18)

Εἶναι δυνατὸν νὰ δε-χθοῦμε ποτὲ οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός αὐτὸς ὁ ὁποῖος μᾶς ἔσωσε εἶναι ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος Ποτὲ δὲν πρέπει νὰ δεχθοῦμε ὅτι αὐτὸς στὸν ὁποῖο πι-στεύουμε καὶ ἐναποθέτου-με τὶς ἐλπίδες μας εἶναι ἕνας ἁπλὸς ἄνθρωπος σὰν καὶ ἐμᾶς Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ σωθοῦμε ἀπὸ ἕναν ἁπλὸ ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ σωθοῦμε παρὰ ἀπὸ τὸ Θεὸ ποὺ ἔγινε ἄνθρωπος ἀπὸ τὸν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό

Ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς δὲν εἶναι οὔτε ἁπλὸς ἄνθρωπος οὔτε προφήτης ἀλλὰ Θεάνθρωπος Ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀναφέρει ὅτι οἱ προφῆτες τοῦ Θεοῦ

ΙΕΧΩΒΑΔΕΣΟ

Ὑπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

6emspΠαύλειος Λόγος

ἔκαναν λόγο γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ ὅμως ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ ἴδιος ἡ Ἀλήθεια καὶ οἱ προφῆτες ἔδειξαν μόνο στοὺς ἀνθρώπους τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας ἀφοῦ ὁ ἴδι-ος ὁ Ἰησοῦς εἶναι ἡ ὁδὸς τῆς σωτηρίας Οἱ Προφῆτες φώτισαν τοὺς ἀνθρώπους μὲ τὸ κήρυγμά τους ἀλλὰ ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ ἴδιος τὸ Φῶς τοῦ κόσμου( Ἰωάν 812 - 11 - 114 15 Ματθ1617)

Ὅταν συγκεντρωνόμαστε στὴν Ἐκκλησία γιὰ νὰ τε-λέσουμε τὸ μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας ὑμνοῦμε τὸ Θεὸ γιὰ τὶς μεγάλες δωρεές Του καὶ μεταλαμβάνου-με Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ Τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ δὲν εἶναι τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα ἑνὸς ἁπλοῦ ἀνθρώπου ἢ προφήτου ἀλλὰ τοῦ Θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ ποὺ ζωογονεῖ τὸν ἄνθρωπο

Οἱ χιλιαστές ἀρνοῦνται ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι Θεός Ὅμως ἡ Ἁγία Γραφὴ μαρτυρεῖ ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι τέλειος Θεός (Ἰωάν 1613 - Πράξ 28 -25 - Βrsquo Κορ 2 10 - Αrsquo Κόρ 12 8) Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ δεχθοῦμε ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι ἕνα δημιούργη-μα ὅπως θέλουν αὐτοὶ οἱ αἱρετικοί Μὰ ἐμεῖς δεχόμαστε ὅτι τὸ Ἅγιο Πνεῦμα στὸ βάπτισμα στὸ Χρῖσμα στὴ θεία Εὐχαριστία Αὐτό μᾶς ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία Αὐτὸ μπορεῖ νὰ τὸ κάνει μόνο καὶ ἐπειδὴ εἶναι Θεός Ἐφό-σον λοιπόν τὸ Ἅγιο Πνεῦμα μᾶς ὁδηγεῖ στὴ σωτηρία κατὰ συνέπεια εἶναι Θεός

Οἱ μάρτυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ δὲν μποροῦν ἀλλὰ καὶ δὲν

πρέπει νὰ ὀνομάζονται Χριστιανοί Οὔτε καὶ ἡ αἵρεσή τους εἶναι χριστιανική Οἱ laquoΓιαχωβάδες raquo (ὅπως σωστά τούς ἀποκαλεῖ ὁ λαός μας) εἶναι μία ἑβραϊκὴ θρησκευ-τικὴ ὁμάδα μὲ κάποια χριστιανικὰ στοιχεῖα Ἄλλωστε αὐτὸ φανερώνεται καὶ ἀπὸ τὴν ὀνομασία τους ἐπειδὴ χρησιμοποιοῦν ἕνα ἑβραϊκὸ ὄνομα γιὰ τὸ Θεό ποὺ εἶναι ἡ λέξη laquoἸεχωβᾶraquo καὶ δὲν ὀνομάζουν τοὺς ἑαυτοὺς τους χριστιανούς ἢ μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ μάρ-τυρες τοῦ Ἰεχωβᾶ Οἱ μάρτυρες αὐτοὶ δὲν εἶναι χριστια-νικὴ αἵρεση ἀλλὰ ἑβραϊκὴ αἵρεση

Εἶναι βέβαιον ὅτι δὲν πρέπει νὰ συναναστρεφόμα-στε μὲ αὐτούς ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλους τους αἱρετικούς διότι αὐτὸ τὸ ὁποῖο ἐπιδιώκουν εἶναι ὁ προσηλυτισμὸς ὁλο-ένα καὶ περισσοτέρων ὀπαδῶν Ἐὰν ἀνοίξουμε κάποια συζήτηση μαζί τους ἴσως εἶναι πολὺ ἀργὰ μετὰ γιὰ τὴ σωτηρία τῆς ψυχῆς μας Ἡ μόνη στάση ἀπέναντί τους θὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ ἀδιαφορία καὶ ἡ ἀπομάκρυνσή μας ἀπὸ τὴ σφαῖρα ἐπιρροῆς τους Αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι δὲν τοὺς ἀγαποῦμε Ἀγαποῦμε ὅλους τους ἀνθρώ-πους καὶ προσευχόμαστε γιrsquo αὐτούς Ἀγαποῦμε τὸν ἄνθρωπο ποὺ πλανήθηκε καὶ ὄχι τὴν αἵρεση

Συγκέντρωση Μαρτύρων του Ιεχωβά στην Βιέννη


ύο μεταστάσεις ἑορτάζει ἡ Ἁγία τοῦ Χρι-στοῦ Ἐκκλησία Τῆς Θεοτόκου τήν 23η Αὐγούστου (γνωστή καί σάν laquoἑννιάμε-ραraquo τῆς Παναγίας καθώς ἑορτάζεται ἑν-νιά ἡμέρες ἀπό τῆς Κοιμήσεώς της) καί τοῦ ἁγίου ἀποστόλου καί εὐαγγελιστοῦ

Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί ἡγαπημένου μαθητοῦ τήν 26η Σεπτεμβρίου

Κάθε κοίμηση κάθε βιολογικός θάνατος τῶν πιστῶν εἶναι μετάσταση ἀπό τά λυπηρά πρός τά χαρμόσυνα ἀπό τά λυπηρότερα πρός τά θυμηδέστερα (γ΄εὐχή τῆς Πεντηκοστῆς) Ἀλλά γιά τίς δύο αὐτές περιπτώσεις ἰσχύει καί κάτι διαφορετικό εἶναι θάνατος μέν εἶναι καί ἀφθαρσία

Σύμφωνα μέ τή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας παίρ-νοντας ἀφορμή ἀπό τά γεγονότα καί εἰσδύοντας στά βάθη τῆς μυστικῆς θεολογίας τόσο ἡ Παναγία ὅσο καί ὁ ἡγαπημένος μαθητής μετέστησαν ἔνσωμοι στήν οὐρανῶν βασιλεία ἀφοῦ πρῶτα πέθαναν ὡς ἄνθρω-ποι καί τάφηκαν

Τί συνέβη φαίνεται ἀπό τή διήγηση τῶν συμβά-ντων Οἱ ἀπόστολοι κήδευσαν τήν Παρθένο καί τήν τρίτη ἡμέρα πηγαίνοντας στόν τάφο (πού ἦταν σέ σπή-λαιο σύμφωνα μέ τά τότε ταφικά ἔθιμα τῶν Ἑβραίων) δέν βρῆκαν τό θεοδόχο καί ἀκραιφνέστατο σῶμα της Ὁ Θωμᾶς πού καθυστέρησε νά ἔρθει στήν κηδεία πάλι ὅπως καί στήν πρώτη ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ στούς μαθητές τήν εἶδε νά ἀνέρχεται στούς οὐρανούς καθώς ὁ ἴδιος ἐρχόταν σέ νεφέλη δρομαῖος καί ἔλαβε ὡς ἐχέγγυο τῆς παρουσίας αὐτῆς ἀπό τά δικά της χέ-ρια τήν Τιμία Ζώνη της Ἔτσι ὅταν ἀνοίχτηκε ὁ τάφος ἡ Παναγία ἔλειπε

Τό συμπέρασμα ἦταν πώς ἀναστήθηκε (γύρισε ἡ ἄχραντη ψυχή στό πανάσπιλο σῶμα) καί ἀνελήφθη ἔνδοξη Πρόκειται δηλαδή περί ἀναστάσεως καί ἀνα-λήψεως τῆς Παναγίας Λόγω τοῦ ὅτι ὅμως ἡ ἱστορία αὐτή δέν ἀναφέρεται στή Γραφή οἱ Πατέρες τήν ὀνό-μασαν μέ μία λέξη laquoΜετάστασηraquo καί ἀποφάνθηκαν πώς εἶναι laquoσεσιγημένον μυστήριονraquo (ἅγ Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης)

Αὐτή ἦταν μία ἐξαίρετη χάρη στήν Παναγία καθώς

ὑπῆρξε μήτηρ τοῦ Λόγου Τό σῶμα ἐκεῖνο πού φιλοξέ-νησε τό Θεό ἑννέα μῆνες καί γέννησε τόν Θεάνθρωπο Χριστό δέν ἦταν δυνατόν νά δεχθεῖ φθορά στό χῶμα

Ἡ νέα Εὔα νίκησε τή φθορά γεννώντας τό νέο Ἀδάμ καί γιορτάζεται ἡ εἰς τούς οὐρανούς ἀποκατάσταση αὐτῆς τήν ἕννατη ἡμέρα διότι ἔγινε Κυρία καί τῶν ἑν-νέα ἀγγελικῶν ταγμάτων βασίλισσα τῶν ἀγγέλων καί τῶν βροτῶν (πού γεννιούνται σέ ἑννέα μῆνες) καί διότι αύτή τήν ἡμέρα ἀπό τῆς Κοιμήσεώς της ἐμφανίστηκε στούς συνηγμένους ἀποστόλους ἐν ὥρᾳ λειτουργίας καί τούς χαιρέτισε ἀπό ψηλά Ἀπό τότε γίνεται τό ὕψω-μα τῆς Παναγίας καί ἡ ἀναφορά τοῦ ὀνόματός της σέ κάθε θεία Λειτουργία Ἔλαβε ἀπό τόν Υἱό της τό ἴδιο χάρισμα μrsquo Ἐκεῖνον νά ἀναστηθεῖ καί νά ἀναληφθεῖ ἐν δόξῃ

Τό ἴδιο συνέβη καί στόν υἱό τῆς βροντῆς τόν Θεο-λόγο Ἰωάννη πού βρόντησε τά θεῖα δόγματα μέ τή συγγραφή τοῦ Εὐαγγελίου του Ὅταν τόν ἔθεσαν στό λάκκο ὑπέργηρο σταύρωσε τά χέρια καί παρέδωσε τό πνεῦμα Στίς τρεῖς ἡμέρες ὁ τάφος ἦταν κενός καί τό σῶμα τοῦ ἀποστόλου ἔλειπε Ἐννόησε ἡ Ἐκκλησία πώς καί στόν Εὐαγγελιστή ἐδόθη ἡ ἴδια χάρη διότι α) ἦταν ὁ ἀγαπητότερος στό Δάσκαλο Χριστό μαθητής β) ἔπεσε στό στῆθος τοῦ Λόγου κατά τόν Μυστικό Δεῖπνο κι ἔτσι ἐπῆλθε μία μυστική καρδιακή πνευματική ἕνωση γ) ἔγινε ἀδελφός τοῦ Χριστοῦ μέ τό νά γίνει θετός υἱός τῆς Παρθένου Μέ ἐντολή τοῦ Χριστοῦ πῆρε τήν μητέρα Παναγία στό σπίτι του καί τή φρόντιζε σάν μητέρα του Ἔτσι ἀξιώθηκε κι αὐτός τῆς μυστικῆς ἀφθαρσίας

Ὁ Χριστός ἀναμάρτητος ὤν ὑπῆρξε ὁ πρῶτος ἔχων τό ἄφθαρτο σῶμα τῆς Ἀναστάσεως ἀκολούθησε πρῶτα ἡ κατά χάρη ἀναμάρτητη Παναγία καί ἔπειτα ἕνας ἐκπρόσωπος τῶν ὑπολοίπων ἀνθρώπων ὁ Παρθένος Ἐπιστήθιος καί Ἡγαπημένος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος

Ἀπό τώρα λοιπόν διαθέτουν ἐκεῖνο τό σῶμα πού θά λάβουν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τήν ἡμέρα τῆς ἀνταποδώσε-ως Γιατί αὐτό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ νά μᾶς κάνει laquoσυμμόρφους τῆς εἰκόνος Αὐτοῦraquo

Δ

ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΙἀπό τήν Μετάσταση τῆς Θεοτόκου στήν Μετάσταση τοῦ Θεολόγου

τοῦ μοναχοῦ Γερασίμου Μπεκέ



ἱ ἱστορίες πού δη-μοσιεύονται τόν τελευταῖο καιρό δέν εἶναι οὔτε φαντα-

στικές οὔτε καί ὑπερβολικές Ἀπεναντίας εἶναι πραγματικές καί διαδραματίζονται ὅπως ἀκρι-βῶς ἀναφέρονται Δίνονται στή δημοσιότητα γιά νά γνωρίσουν ἐκεῖνοι πού βρίσκονται ἐκτός τοῦ χώρου τῆς ἱεραποστολῆς τίς περίεργες συνθῆκες κάτω ἀπό τίς ὁποῖες ὁ σύγχρονος ἱερα-πόστολος ἐκτελεῖ τήν ἀποστολή του

Καθημερινά πολύς κόσμος ἀφήνει τά γήινα καί πορεύεται στήν αἰώνια μακαριότητα Ἡ κηδεία εἶναι μία εὐκαιρία πού μεταφέρεται ἀπό τούς ὀρθοδό-ξους ἕνα ἀναστάσιμο μήνυμα καί μιά ἐλπίδα ὅτι δέν πεθαί-νουμε ἀλλά προσδοκοῦμε τήν ἀνάσταση Ἔτσι σrsquo ὅλες τίς πε-ριπτώσεις ὅταν τελεῖται κηδεία ὁ Ἐπίσκοπος - πού συνήθως καλεῖται νά παραστεῖ - ἤ οἱ ἱερεῖς ἔχουν πάντα τήν εὐκαιρία μιά καί τήν παρακολουθοῦν καί οἱ μή ὀρθόδοξοι νά δώσουν ἐκεῖ-νο τό μήνυμα τῆς ἀναστάσιμης ἀτμόσφαιρας καί ὄχι τῆς εἰδωλο-λατρικῆς ἀπογοήτευσης ὅτι ὅλα τελείωσαν

Στήν περιοχή πού βρίσκε-ται τό πατριαρχικό Σεμινάριο

ὑπάρχουν ἐν ὅλῳ πέντε ἐνορίες ὀρθοδόξων Ἔτσι συνήθως ὅταν ὑπάρχουν γάμοι βαπτίσεις καί κηδεῖες προσκαλεῖται καί ὁ Ἐπίσκοπος Ἕνα βράδυ λοιπόν στή γειτονική ἐνορία τοῦ Ἀγίου Νικολάου ἕνας 19χρονος νέος ὀρθόδοξος βρῆκε τραγικό θάνα-το Ἕνα αὐτοκίνητο τόν κτύπησε τό βράδυ πληγώθηκε σοβαρά ἀλλά δέ βρέθηκε ἕνας καλός Σαμαρείτης νά τόν περιποιη-θεῖ Μόνο τήν ἄλλη μέρα ἕνας περαστικός - γνωστός μάλιστα τοῦ πατέρα του - τόν ἀναγνώρι-σε καί ἔτρεξε ἀμέσως νά φέρει τόν ἵδιο του τόν πατέρα Ἔγινε ἀμέσως ἡ ἀναγνώριση καί τόν πῆραν στό νοσοκομεῖο ἀλλά ἦταν ἀργά γιατί διαπιστώθηκε ὁ θάνατός του Σύμφωνα μέ τά ἔθιμα τῶν Ἀφρικανῶν ἀφοῦ ὅλα ἦταν ἕτοιμα καί πέρασαν περίπου δέκα μέρες ὁρίστηκε ἡ ἡμερομηνία τῆς ταφῆς του

Σέ περιοχές πού βρίσκονται ἔξω ἀπό τή Ναϊρόμπη ἡ κηδεία γίνεται στήν αὐλή τοῦ σπιτιοῦ τοῦ κεκοιμημένου καί ἡ ταφή γίνεται μπροστά ἀπό τήν εἴσοδο τοῦ σπιτιοῦ Στήν περίπτωση ὅμως τοῦ νέου αὐτοῦ ἡ κηδεία ἔγινε στό τεράστιο κοιμητήριο ἔξω ἀπό τή Ναϊρόμπη Μαζεύ-τηκε κόσμος πολύς ἰδίως οἱ νέοι τῆς ἡλικίας του καί οἱ ἐνορίτες

τοῦ ἁγίου Νικολάου Ἡ τελετή ἔγινε κάτω ἀπό ἕνα τεράστιο δένδρο Ἐκείνη τή μέρα ἡ ζέστη ἦταν ἀνυπόφορη Ὁ κόσμος πολύς ὡς ἐπί τό πλεῖστον καθι-στός παρακολουθοῦσαν μέ κα-τάνυξη Οἱ ὀρθόδοξοι συμμετεῖ-χαν στήν ἀκολουθία ψάλλοντας

Ὁ Ἐπίσκοπος στεκόταν ἀκρι-βῶς δίπλα στό φέρετρο καί τά ράσα του ἀκουμποῦσαν πάνω του Τίποτε δέ μαρτυροῦσε τί γινόταν μέσα τό φέρετρο μέ τό νεκρό Τήν ὥρα τῆς κηδείας ὁ Ἐπίσκοπος αἰσθάνθηκε σάν ἐνοχλήσεις κάτι νά τρέχει ἔξω καί μέσα στό σῶμα του Μιά δυό φορές διέκρινε κάτι σά μικρά μυρμήγκια πού ἔτρεχαν βιαστικά πάνω του Τά ἔδιωξε μέ τρόπο Ὁ κόσμος παρακολου-θοῦσε τήν κηδεία καί στή συνέ-χεια τήν ὁμιλία τοῦ Ἐπισκόπου Γιά μιά στιγμή ὁ Ἐπίσκοπος εἶδε τά μυρμήγκια νά κυκλοφοροῦν κατά χιλιάδες πάνω στό φέρε-τρο Δέν ταράχθηκε Μέ τά πόδια τώρα ἔπρεπε νά φτάσουν στό μέρος πού θά γίνονταν ἀκριβῶς ἡ ταφή

Στό δρόμο ὁ Ἐπίσκοπος ἔκα-νε μιά μικρή συζήτηση μέ τό διά-κονο πού τόν βοηθοῦσε Ἔπρε-πε νrsquo ἀνοίξουν τό φέρετρο καί νά ἐξηγήσει ὁ Ἐπίσκοπος τούς λόγους ὅπως ἀκριβῶς γίνεται

Ἀπό τήν καθημερινή ζωή τῶν ὀρθοδόξων τῆς Κένυαςμία διαφορετική laquoμακαριάraquo

τοῦ Σεβ Μητροπολίτου Κένυας κ Μακαρίου

Ο


καί στά δικά μας μέρη Φτάσανε στόν ἑτοιμασμένο χῶρο Βάλανε τό φέρετρο στά πλάγια καί μέχρι νά μαζευτεῖ ὅλος ὁ κόσμος ὁ διάκονος ἀνοίγει τό μικρό παρα-θυράκι τοῦ φερέτρου γιά νά δεῖ τό νεκρό

Τό κλείνει ἀμέσως Ὁ Ἐπί-σκοπος ὅμως ἐπιμένει γιατί τώρα πρέπει νά τό ἀνοίξουν Μέ τή σειρά του σκύβει κάτω καί ἀνοίγει τό μικρό παράθυρο Τί θέαμα φρικτό ἦταν αὐτό Ἐκεῖνα τά ἴδια τά μυρμήγκια εἶχαν κατα-φάει τό νεκρό σῶμα τοῦ νέου ἦταν φρικτό τό γενόμενο Χωρίς σχόλια τό ἔκλεισε καί ψιθύρισε στό διάκονο ὅτι δέ χρειάζεται νά τό ἀνοίξουν Τά ἴδια ἐκεῖνα μυρ-μήγκια πού κυκλοφοροῦσαν στό σῶμα τοῦ Ἐπισκόπου κατέτρω-γαν τό νεκρό σῶμα τοῦ νέου Ἔγινε στή συνέχεια ἡ ταφή σύμφωνα μέ τό ὀρθόδοξο τυ-πικό καί μέ μιά ἀκόμη σύντομη ὁμιλία τοῦ Ἐπισκόπου γιά τήν

αἰώνια ζωή ἔκλεισε τό σκηνικό ὡς ἐδῶ

Ἡ ἱστορία αὐτή εἶναι πραγ-ματική συνέβη τό ἔτος 1996 Γράφτηκε γιά νά κάνει γνωστή μιά πορεία πού γίνεται σήμερα γιά τή διάδοση τοῦ Εὐαγγελίου στούς λαούς τῆς Ἀφρικῆς Δέν περιέχει καμμία ὑπερβολή Εἶ-ναι μιά ζωντανή ἱστορία γιά νά βοηθήσει ὅλους ὅσοι ἐργάζονται καί ἀγωνίζονται γιά τήν ὀρθο-δοξία Πρέπει ἐπίσης νά γίνουν γνωστές οἱ διάφορες συνθῆκες καί τά περιστατικά πού συναντᾶ ὁ ἱεραπόστολος γιά τήν ἐκπλή-ρωση τῆς ἀποστολῆς του Εἶναι γεγονότα καί πράξεις ζωῆς πού οὔτε κἄν μποροῦν νά συμβοῦν στούς χώρους τούς δικούς μας

Ἀσφαλῶς ὑπάρχουν διαφορε-τικές συνθῆκες καί τρόποι ζωῆς Τό ἐπίπεδο ἐπίσης τό βιο τικό κοινωνικό ἐκπαιδευτικό εἶναι διαφορετικό Γιrsquo αὐτό χρειάζεται ὅσο τό δυνατό ὁ ἄνθρωπος

πού ἐργάζεται στό χῶρο τῆς Ἀφρικῆς νά δέχεται τά συστή-ματα καί τούς ἀνθρώπους τίς συνήθειες καί τούς τρόπους ζωῆς Ὅλα πρέπει νά γίνουν ἀποδεκτά Ἀκόμα κι ἄν χρειαστεῖ νά ὑποφέρει κανένας μέσα του Σιωπηλά καί χωρίς διαμαρτυρί-ες Σιγά-σιγά θά συνηθίσει κα-νείς καί δέ θά τοῦ προκαλοῦνε καμμία δυσκολία Εἶναι ἐξ ἄλλου ὁ μόνος τρόπος γιά νά μπορέσει νά ἐπιτύχει τήν ἀποστολή του αὐτή Δύσκολο μέν ἀλλά κατορ-θωτό Χρειάζεται πολλή ὑπο-μονή καί νά εἶναι κανείς ἤρεμος καί νηφάλιος Ἡ περίπτωση τοῦ νεκροῦ μέ τά μυρμήγκια πού τόν κατέφαγαν εἶναι ἕνα ἀπό τά πολλά παραδείγματα


λα ξεκίνησαν ἀπὸ τὸν ἀκήρυκτο πόλεμο μεταξὺ Ἡνωμένων Πολιτειῶν καὶ Ἡνωμένου Βασιλείου

Ἡ Μεγάλη Βρεττανία μετὰ τὸν Δεύτερο Πα-

γκόσμιο Πόλεμο ἐξῆλθε νικήτρια καὶ δοξασμένη ἀλλὰ τραγικὰ ἀδύναμη νὰ διατηρήσει τὴν προπολεμική της ὑπερπόντια ἀποικιακή αὐτοκρατορία Οἱ ΗΠΑ ἦταν τὸ ἀνερχόμενο ἀστέρι ἡ νέα παγκόσμια δύναμη ποὺ μετὰ τὸν ἴδιο καταστροφικὸ πόλεμο ποὺ ἔλαβε χώρα μακριὰ ἀπὸ τὰ ἐθνικὰ της ἐδάφη κατέστη ἀρχικὰ τὸ στήριγμα καὶ στὴ συνέχεια ὁ δυναμικὸς ἀντι-καταστάτης τῆς Γηραιᾶς Ἀλβιῶνος στὸ παγκόσμιο πολιτικοστρατιωτικὸ προσκήνιο ὡς ὁ ἰσχυρὸς ἀντίποδας τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης Πίσω ὅμως ἀπὸ τὶς ὁμαλὲς σχέσεις συνεργασίας τῶν δυὸ δυτικῶν Συμμάχων κρυβόταν ἕνας μικρὸς ἀκήρυκτος πόλεμος ἀπο-τέλεσμα τοῦ ὁποίου ἦταν ἡ Βρεττανία νὰ χάνει καὶ οἱ ΗΠΑ νὰ κερδίζουν συ-νεχῶς νέα ἐδάφη καὶ χῶρες ἐπιρροῆς Ἡ Ἀτλαντικὴ Συμμαχία (ΝΑΤΟ) -μέσα στὴν ὁποία ἡ Μεγάλη Βρεττανία μόνο τὸ ρόλο τοῦ δορυφόρου μποροῦσε νὰ παίξει- κατέστη τὸ ὄργανο ἐπιβολῆς τῆς ἀμερικανικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς ποὺ μεταξὺ ἄλλων μεθόδευε τὴ στα-διακὴ συρρίκνωση τῆς Βρεττανικῆς Κοινοπολιτείας

Ὅμως ἡ Βρεττανία δὲν θὰ ἔπεφτε ἀμαχητί Ἡ δαιμόνια καὶ ἀνεξιχνίαστη βρεττανικὴ ἐξωτερικὴ πολιτικὴ ἔδωσε ἕναν ἀπαράμιλλης laquoτέχνηςraquo ἀγώνα ὀπισθοφυλακῶν ποὺ σὲ πολλὲς περι-

πτώσεις μεταβλήθηκε σὲ πραγματικὸ πονοκέφαλο γιὰ τοὺς laquoἄπειρουςraquo διπλωμάτες τοῦ Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μετὰ τὴν ἀπώλεια τῆς Αἰγύπτου ndashμὲ τὴν ἐπανάσταση τοῦ Ναγκίπ- ἡ βρετ-τανικὴ στρατιωτικὴ παρουσία στὴν σημαντικότατη γιrsquo αὐτὴν καὶ τὸ ἐμπόριό της ndashμέσῳ διώρυγας τοῦ Σουέζ- Ἀνα-τολικὴ Μεσόγειο περιορίστηκε καὶ κυριολεκτικὰ γαντζώθηκε πάνω στὸ μαρτυρικὸ νησὶ τῆς Κύπρου Ἡ Βρετ-τανία ἦταν ἀποφασισμένη νὰ κρατήσει τὴν μεγαλόνησο πάσῃ θυσίᾳ Ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ ΗΠΑ εἶχαν προαποφασίσει νὰ ἀπομακρύνουν καὶ στὴ συνέχεια νὰ ὑποκαταστήσουν τὴν ἀγγλικὴ παρου-σία στὴν εὐρύτερη περιοχὴ καὶ ἡ ἀγ-γλοκρατούμενη Κύπρος ἀποτελοῦσε ἕνα ἀγκάθι στὰ φιλόδοξα σχέδιά τους Ἔτσι μπροστὰ στὸ ἐπερχόμενο φάσμα τῆς σύγκρουσης τῶν laquoμεγάλωνraquo ἐπι-στρατεύθηκαν καὶ ἀπὸ τοὺς δυὸ ndashκατὰ τὴν προσφιλῆ τους τακτική- δυὸ laquoμι-κροίraquo ἡ Ἑλλάδα ἀπὸ πλευρᾶς ΗΠΑ καὶ ἡ Τουρκία ἀπὸ τὴν Ἀγγλία

Ἔτσι γιὰ πρώτη φορά στὶς 20 Νοεμβρίου 1952 ndashμὲ ἀμερικανικὴ φυσικὰ παρότρυνση- ὁ νικητὴς τῶν ἐκλογῶν (μὲ ποσοστὸ 496 καὶ 240 βουλευτές) ὁ ἡγέτης τοῦ laquoἙλληνικοῦ Συναγερμοῦraquo καὶ νέος πρωθυπουρ-γὸς τῆς χώρας στρατάρχης Ἀλέξαν-δρος Παπάγος κατὰ τὴ διάρκεια τῶν προγραμματικῶν του δηλώσεων στὴ Βουλὴ τῶν Ἑλλήνων ἔκανε νύξη στὸ Κυπριακὸ ζήτημα γιὰ πρώτη φορά στὴν ἱστορία τῶν ἀλλεπάλληλων ἑλλη-νικῶν (κυρίως μεταπολεμικῶν) Κυβερ-νήσεων Ἡ ἀρχικὴ laquoνύξηraquo μὲ τὸν καιρὸ

κατέστη βασικὸς στόχος τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς καὶ ἀγκάθι στὶς σχέσεις τῶν δυὸ χωρῶν (Ἑλλάδας ndash Μεγάλη Βρεττανίας) γεγονὸς ποὺ ὀφείλεται ὡς ἕνα σημεῖο καὶ στὴν ἀντι-πάθεια ποὺ ἔτρεφε ἡ ἀγγλικὴ κυβέρνη-ση στὸ πρόσωπο τοῦ Παπάγου ἀλλὰ καὶ αὐτοῦ τοῦ τελευταίου πρὸς τοὺς Βρεττανοὺς ἀπὸ τὰ χρόνια τοῦ ἑλληνο-ϊταλικοῦ πολέμου Ἀντιπάθεια ἡ ὁποία δυστυχῶς μεταβλήθηκε σὲ ἔχθρα μετὰ ἀπὸ ἕνα ἰδιαίτερα προσβλητικὸ γιὰ τὸν Ἕλληνα πρωθυπουργὸ περιστατικό ποὺ συνέβη τὸ Σεπτέμβριο τοῦ 1953 στὴν ἀγγλικὴ πρεσβεία στὴν Ἀθήνα ὅταν ὁ Παπάγος παραμερίζοντας τὴν παλαιά του πικρία πῆγε νὰ ἐπισκεφθεῖ τὸν Βρεττανὸ ὑπουργὸ Ἐξωτερικῶν Ἦντεν ποὺ βρισκόταν ἐκεῖ ἰνγκόγνιτο laquoγιὰ λόγους ὑγείαςraquo καὶ τοῦ ἔθεσε τὸ θέμα τῆς Κύπρου Ἔκτοτε οἱ σχέσεις μεταξὺ Ἀθήνας καὶ Λονδίνου ἐπιδεινώ-νονται σταδιακὰ καὶ ὅταν ξεκινᾶ (παρὰ τὶς ἀντιρρήσεις ὀφείλουμε νὰ ποῦμε τῆς Ἑλληνικῆς Κυβέρνησης ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Μακαρίου) ὁ ἔνο-πλος ἀγώνας τῆς ΕΟΚΑ ὑπὸ τὴν ἡγεσία τοῦ συνταγματάρχη Γεωργίου Γρίβα (1η Ἀπριλίου 1955) μεταβάλλο-νται σὲ σχεδὸν ἐχθρικές

Ἡ Ἀγγλία ἀρνεῖται ὁποιαδήποτε συζήτηση γιὰ τὸ θέμα καὶ ἡ Ἑλλάδα (τὸν Αὔγουστο τοῦ 1953 καὶ μὲ τὶς κρυφὲς laquoεὐλογίεςraquo τῶν ΗΠΑ) κα-ταγγέλλει γιὰ πρώτη φορά τὴ Μεγάλη Βρεττανία στὸν Ὀργανισμὸ Ἡνωμένων Ἐθνῶν (ΟΗΕ) γιὰ τὴν ἄδικη στάση της ἀπέναντι σὲ ἕνα λαὸ ποὺ ἐπιθυ-μοῦσε τὴν ἐθνική του ἐλευθερία ἀλλὰ

μικρές amp μεγάλες στιγμές που άλλαξαν την ιστορία μας

Οτοῦ Ἀρχιμ π Διονυσίου Ανθόπουλου

laquoΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗraquoΛονδίνο Αύγουστος -Σεπτέμβριος 1955

Η laquoΘΡΙΑΜΒΕΥΤΙΚΗraquo ΕΙΣΟΔΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ


καὶ ἀπέναντι σὲ ἕνα σύμμαχο κράτος ἀξιώνοντας τὴν laquoἐφαρμογὴ ὑπὸ τὴν αἰγίδα τοῦ ΟΗΕ τῆς ἀρχῆς τῆς ἰσό-τητας δικαιωμάτων καὶ αὐτοδιαθέσεως τῶν λαῶν εἰς τὸν πληθυσμὸν τῆς νή-σου Κύπρουraquo Ἡ Γενικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ ΟΗΕ κατόπιν ψηφοφορίας δέχθηκε τὴ πρόταση γιὰ συζήτηση ἐπὶ τοῦ ἑλ-ληνικοῦ αἰτήματος μὲ 9 ψήφους ὑπὲρ καὶ 3 κατά ἐνῶ οἱ ΗΠΑ -παίζοντας τὸ ρόλο Πόντιου Πιλάτου- δήλωσαν ὑποκριτικὰ ἀποχή Ἡ ὁριστικὴ συζή-τηση τῆς προσφυγῆς διεξήχθη στὶς 15 Δεκεμβρίου καὶ ἡ τότε Γενικὴ Συ-νέλευση δὲν ἀπέρριψε μὲν ἀλλὰ καὶ δὲν ἐνέκρινε τὴν ἑλληνικὴ πρόταση κα-ταφεύγοντας στὴ λύση τῆς ἀναβολῆς τῆς συζητήσεως ποὺ τελικὰ εἶχε σὰν

ἀποτέλεσμα νὰ ριφθεῖ τὸ θέμα laquoστὸ σκοτεινὸ δαίδαλο τῶν περίπλοκων συζητήσεων τοῦ ΟΗΕ μέσα στὸν ὁποῖον θὰ χάνονταν ἡ οὐσία τοῦ Κυ-πριακοῦ θέματοςraquo

Ποιὰ ὅμως ἦταν ἡ στάση τῆς Τουρ-κίας στὸ Κυπριακὸ ζήτημα ὡς τὸ 1955 Εἶναι γεγονὸς πὼς ἡ γείτων χώρα εἶχε ἐπιδείξει μία πραγματικὰ laquoὀθωμανικήraquo νωχελικότητα στὸ ὅλο ζήτημα Οὐδέ-ποτε ἕως τότε ἡ Τουρκικὴ πολιτικὴ δὲν ἤγειρε ἀξιώσεις στὴν Κύπρο Ἡ ἔντονη παρουσία ἐκεῖ τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου δροῦσε ἀποτρεπτικὰ στὶς ὅποιες πι-θανὲς τουρκικὲς ἀξιώσεις Οὐσιαστικὰ γιὰ τὴν Τουρκία ἡ Κύπρος φαινόταν νὰ εἶναι laquoχαμένηraquo ἐξrsquo ἀρχῆς γιrsquo αὐτὸ καὶ καμ μιὰ ἀντίδραση δὲν ὑπῆρξε

ἀπὸ πλευρᾶς της ἀκόμα καὶ ὅταν ὅλα δείχνανε πὼς τὰ πράγματα ὁδηγοῦ-νταν σὲ μία τελικὴ λύση ἕνωσης τῆς Κύπρου μὲ τὴν Ἑλλάδα (πράγμα ποὺ διεφάνη σαφέστατα κυρίως μετὰ τὸ περίφημο Δημοψήφισμα τοῦ Ἰανουαρί-ου τοῦ 1950 ὅπου ἡ συντριπτικὴ πλει-οψηφία τοῦ κυπριακοῦ λαοῦ τάχθηκε ὑπὲρ τῆς ἑνώσεως)

Στὴν τουρκικὴ σιωπὴ συνετέλεσε ἴσως καὶ τὸ ἄριστο κλίμα τῶν ἑλληνο-τουρκικῶν σχέσεων οἱ ὁποῖες εἶχαν ἀναθερμανθεῖ μὲ τὶς προσπάθειες τῆς προηγούμενης Ἑλληνικῆς Κυβέρνη-σης τοῦ Σοφοκλῆ Βενιζέλου καὶ τῶν Φιλελευθέρων του Ἄς μὴν ξεχνοῦμε πὼς μέσα στὰ πλαίσια τοῦ ἰδιαίτερα θερμοῦ φιλικοῦ κλίματος εἶχε ἐπι-

Ο Στρ Αλέξανδρος Παπάγος


σκεφθεῖ τὴν Ἑλλάδα τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1952 ὁ πρωθυπουργὸς τῆς Τουρκίας Ἀντνάν Μεντερὲς καὶ ὁ ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν Φουὰτ Κιοπρολοὺ καὶ τὸν Ἰούνιο τοῦ ἴδιου ἔτους οἱ Ἕλληνες βασιλεῖς Παῦλος καὶ Φρειδερίκη ἐπι-σκέφθηκαν τὴν Κωνσταντινούπολη ἐν μέσῳ λαϊκῶν πανηγυρισμῶν καὶ στὶς δυὸ χῶρες Χαρακτηριστικὸ εἶναι πὼς σὲ καμμιὰ ἀπὸ τὶς ἑλληνοτουρκικὲς ἐπαφὲς ἢ συνομιλίες δὲν διατυπώθηκε ἀπὸ πλευρᾶς Τουρκίας ὁτιδήποτε γιὰ τὸ θέμα τῆς Κύπρου Τὰ πράγματα ὅμως ἀλλάξανε γρήγορα

Ἡ δαιμόνια ἐξωτερικὴ πολιτικὴ τῆς Ἀγγλίας ἔγινε τελικὰ ἡ αἰτία νὰ εἰσχωρή-σει δυναμικὰ ὁ τουρκικὸς παράγων στὸ Κυπριακὸ ζήτημα αἰφνιδιάζοντας τόσο τὴν Ἑλλάδα ὅσο καὶ τὶς ΗΠΑ Σὲ μία κίνηση ἀντιπερισπασμοῦ καὶ προκειμένου νὰ τονίσει σὲ διεθνὲς ἐπίπεδο τὸν laquoεἰρηνευτικό - διαιτητικόraquo χαρακτήρα τῆς παρουσίας της στὴν μεγαλόνησο ἡ Βρεττανία ἀνακοίνωσε τὴν πρότασή της γιὰ σύ-γκλιση Τριμεροῦς Διασκέ-ψεως στὸ Λονδίνο γιὰ τὸ Κυπριακὸ ζήτημα μὲ τὴ συμμετοχὴ (ἔκπληξη) καὶ τῆς Τουρκίας () ἡ ὁποία ξαφνικὰ laquoἀνησύχησεraquo γιὰ τὴν τύχη τῆς ἐκεῖ τουρκο-κυπριακῆς μειονότητας

Δυστυχῶς ἡ Ἑλλάδα ἀπεδείχθη ἀνέτοιμη νὰ ἀντιμετωπίσει ἕνα τέτοιο ὕπουλο ἑλιγμό ἐνῶ ὁ μέντοράς της οἱ ΗΠΑ στὸ ἄκουσμα τῆς ἀνά-μειξης τῆς Τουρκίας στὸ ζήτημα ἀποτραβήχθηκε laquoδιακριτικάraquo -γιὰ λόγους μεγαλύτερου συμφέροντος (ἄς μὴν ξεχνοῦμε πὼς βρισκόμαστε στὴν ἐποχὴ τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου καὶ πὼς ἡ θέση τῆς Τουρκίας στὸ ὑπογάστριο τῆς Σο-βιετικῆς Ἕνωσης τῆς ἔδινε ἰδιαίτερη στρατηγικὴ σημασία γιὰ τὸ ΝΑΤΟ)- ἀφήνοντας τὴν χώρα μας μόνη ἀντι-μέτωπη μὲ τὴν κοινῶν συμφερόντων ἀγγλοτουρκική πολιτική

Ὅμως αὐτὸ δὲν ἦταν τὸ μόνο πρό-βλημα τῆς Ἑλλάδας Ὁ πρωθυπουρ-γὸς Παπάγος ἤδη πρὸ μηνῶν ἔπαψε οὐσιαστικὰ νὰ κυβερνᾶ μιά πού προ-σεβλήθη ἀπὸ μία ἀδιευκρίνιστη ἀσθέ-νεια -μέχρι τῆς ἡμέρες μας δὲν ἔχει ἐξακριβωθεῖ (ἄραγε γιατί)- ἡ ὁποία

τὸν κατέβαλλε καὶ τὸν ἀπομάκρυνε σταδιακὰ ἀπὸ τὰ καθήκοντά του Ἀντrsquo αὐτοῦ τὴν ἐξουσία μοιράστηκαν οἱ δυὸ ἀντιπρόεδροι τῆς Κυβερνήσεως οἱ Κα-νελλόπουλος καὶ Στεφανόπουλος οἱ ὁποῖοι προσπάθησαν νὰ συνεχίσουν τὴν ἴδια laquoσκληρήraquo στάση τῆς ἑλληνι-κῆς πολιτικῆς στὸ ὅλο ζήτημα

Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Μακάριος διακρίνοντας τὴν laquoἀγγλικὴ παγίδαraquo τῆς τουρκικῆς ἀνάμειξης ἀντιτάχθηκε σθεναρὰ στὴν Τριμερή Δι-άσκεψη προτείνοντας στὴν Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση νὰ τὴν ἀποφύγει μέχρις

ὅτου συζητηθεῖ τὸ θέμα στὸν ΟΗΕ Ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀθήνα ὅπου δια-τύπωσε τὶς ἀπόψεις του τόσο στοὺς ἀντιπροέδρους ὅσο καὶ στὸν ἴδιο τὸν Παπάγο ὁ ὁποῖος ὅμως δὲν διέθε-τε πλέον οὔτε τὴ σωματικὴ δύναμη οὔτε τὴν πνευματικὴ διαύγεια γιὰ νὰ σταθεῖ στὸ ὕψος τῶν περιστάσεων Ὁ στρατάρχης ndashἐπηρεασμένος ἀπὸ τὸ περιβάλλον του- ἐπέμενε σθεναρὰ στὴν ἀρχική του ἄποψη γιὰ τὴν συμμε-τοχὴ τῆς Ἑλλάδος μόνο στὴν Τριμερή Διάσκεψη Ὁ Μακάριος κατανοώντας ὅτι δὲν μποροῦσε νὰ μεταπείσει τὸν πρωθυπουργὸ ἀπεχώρησε ἀπὸ τὴ

δραματικὴ ἐκείνη συνάντηση καὶ δημοσιοποίησε τὸ θέμα στὸν Τύπο τονίζοντας πώς laquoἡ Τριμερὴς Διάσκε-ψις τοῦ Λονδίνου ἀποτελοῦσε οὐδὲν ἄλλον ἢ παγίδαraquo καὶ πρόσθεσε πώς laquoΤὸ ὅπλον μας εἰς τάς παρούσας περιστάσεις εἶναι ἡ προσφυγή μας εἰς τὸν ΟΗΕ Ἐπrsquo οὐδενὶ λόγῳ ἐπιτρέπε-ται νὰ τὴν καθυστερήσωμενraquo Τέλος ἄφησε νὰ ἐννοηθεῖ πὼς ἂν ἡ Ἑλλάδα ἀρνοῦνταν νὰ προσφύγει στὸν διεθνῆ ὀργανισμὸ ὁ ἴδιος θὰ ἀναγκαζόταν ἐκ τῶν πραγμάτων νὰ ζητήσει τὴ στήριξη ἄλλης χώρας ἴσως καὶ τοῦ ἀνατολικοῦ

συνασπισμοῦ Ἡ ρήξη μεταξὺ Ἀθηνῶν

καὶ Λευκωσίας εἶχε ἐπέλθει Δυστυχῶς δὲν ὑπῆρχε στὴν πιὸ κρίσιμη φάση τοῦ Κυπρι-ακοῦ ζητήματος ἡ σύμπνοια ἐκείνη τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας ποὺ θὰ τὴν ἔκανε ἱκανὴ νὰ ἀνταποκριθεῖ στοὺς λεπτοὺς ἐκείνους χειρισμοὺς ποὺ οἱ πολύπλοκες περιστάσεις ἀπαιτοῦσαν Παρόλα αὐτὰ ἐντελῶς αἰφνίδια ἡ Βρεττανία στὶς 7 Ἰουλίου ἀνακοίνωσε πὼς τελικὰ ἡ Ἑλλάδα ἀπο-δέχθηκε νὰ συμμετάσχει στὴν Τριμερή Διάσκεψη ἡ ὁποία ὁρίστηκε γιὰ τὰ τέλη Αὐγούστου Ἡ ἀπόφαση τῆς Κυβέρνησης προκάλεσε ἐντονότατη δυσαρέσκεια τόσο στὴν Κύπρο ὅσο καὶ στὴν Ἑλ-λάδα μιὰ ποὺ μὲ τὸν τρόπο αὐτό οὐσιαστικὰ ἡ ἑλληνικὴ πλευρά ἀποδέχονταν τὴ de facto καὶ ἐπὶ ἴσοις ὄροις εἴσοδο τῆς Τουρκίας σὲ ἕνα ζήτημα ποὺ μέχρι τότε δὲν εἶχε τολμήσει ἡ τελευταία νὰ ἐγείρει ποτὲ ἀξιώσεις Ἡ ἀπο-δοχὴ τῆς Ἀγγλικῆς πρότασης ἦταν ἕνα λάθος ποὺ ὁ ὅλος ὁ Ἑλληνισμὸς (καὶ ὄχι μόνο ὁ κυπριακός) θὰ τὸ πλήρωνε πολὺ ἀκριβά

Ἀντιμέτωπη μὲ τὴν λαϊκὴ δυσαρέσκεια μὲ ἕναν ἀνεξέλεγκτο Γρί-βα ἕναν ὀργισμένο Μακάριο καὶ ἕναν ἀρχηγὸ σκιὰ τοῦ παλαιοῦ ἑαυτοῦ του ἡ Κυβέρνηση θέλοντας νὰ ἀμβλύνει τὶς κακὲς ἐντυπώσεις προέβη τελικὰ στὴν δεύτερη προσφυγή της στὸν ΟΗΕ στὶς 25 Ἰουλίου Ἦταν μία ἀπελπισμέ-νη κίνηση ἐντυπωσιασμοῦ ποὺ δὲν ἄλλαζε οὐσιαστικὰ τὰ πράγματα μιά ποὺ ἡ Ἑλλάδα ἀπὸ τοῦδε καὶ στὸ ἑξῆς ἁπλὰ θὰ ἀκολουθοῦσε τὶς ἐξελίξεις Ἔλλειπε δυστυχῶς ὁ ἡγέτης ποὺ θὰ ἔδινε τὴ διπλὴ μάχη τοῦ Λονδίνου καὶ τῆς Νέας Ὑόρκης


Διχασμένη καὶ ἀκέφαλη ἀπὸ πλευ-ρᾶς Κυβερνήσεως ἡ Ἑλλάδα σύρθηκε τελικὰ στὸ τραπέζι τῶν συνομιλιῶν τῆς Τριμεροῦς Διάσκεψης στὶς 29 Αὐγού-στου τοῦ 1955 Ἐκεῖ ἀποκαλύφθηκε σὲ ὅλο του τὸ στυγνὸ μεγαλεῖο τὸ καλὰ μελετημένο σχέδιο τῆς συνασπισμένης (ἐναντίον τῆς ἕνωσης) ἀγγλικῆς καὶ τουρκικῆς διπλωματίας Τὴν ἕβδο-μη ἡμέρα (5 Σεπτεμβρίου) ἀπὸ τὴν ἔναρξη τῆς Διάσκεψης καὶ ἐνῶ εἶχαν προηγηθεῖ ἁπλὰ μερικὲς ὧρες προκα-ταρκτικῶν συνεννοήσεων γιὰ ἐντελῶς διαδικαστικὰ θέματα ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Τουρκίας ὁ ἀναπληρωτὴς ὑπουρ-γὸς Ἐξωτερικῶν Ζουρλού ἀπεχώρησε θεαματικὰ ἀπὸ τὴν Διάσκεψη δηλώνο-ντας ἐπίσημα στοὺς δημοσιογράφους πὼς ἡ χώρα του διακόπτει τὴ συμ-μετοχὴ της σrsquo αὐτήν θεωρώντας τὸ ἑλληνικὸ αἴτημα γιὰ αὐτοδιάθεση τῆς Κύπρου ἀπαράδεκτο προσθέτοντας μάλιστα πὼς ἂν ἡ Ἑλλάδα ἐπιμείνει θὰ πρέπει νὰ διαλέξει μεταξὺ Κύπρου καὶ τῆς ἑλληνοτουρκικῆς φιλίας Ἦταν

μία ἀνοικτὴ πρόκληση ἡ ὁποία ἄφη-σε ἐμβρόντητη τὴν ἑλληνικὴ πλευρά Ἕνωση μὲ τὴν Κύπρο σήμαινε πλέον πόλεμο μὲ τὴν Τουρκία

Τὸ Κυπριακὸ ζήτημα εἶχε πάρει μίαν ἄλλη δραματικὴ τροπή Ἡ Τουρ-κία εἶχε ὀρθώσει ξαφνικὰ τὸ ἀνάστη-μά της ἀνατρέποντας διὰ παντὸς τὸ ἐνδεχόμενο τῆς ἕνωσης ἡ Ἑλλάδα ἔχασε τὸ θάρρος της κι ὁ φόβος μιᾶς ἐνδεχόμενης ἑλληνοτουρκικῆς σύρρα-ξης τὴν ἔκανε νὰ προσκολληθεῖ στὸ ἅρμα τῆς ἀμερικανικῆς πολιτικῆς ἡ Ἀγγλία πανηγύριζε τὴν ἐπιτυχία της καὶ ἦταν σίγουρη πὼς ἡ διεθνὴς κοι-νότητα θὰ τῆς ἐπέτρεπε νὰ παραμείνει στὴ μεγαλόνησο παίζοντας τὸ ρόλο τοῦ ἐπικυρίαρχου - διαιτητοῦ μεταξὺ τῶν ἀντιμαχομένων πλευρῶν ποὺ ἡ ἴδια δημιούργησε οἱ ΗΠΑ ἂν καὶ ἡττημένες ἀπὸ τὴν βρεττανικὴ δαιμό-νια διπλωματία βγῆκαν τελικὰ ἐξίσου κερδισμένες μιὰ ποὺ καὶ ἡ Ἑλλάδα καὶ ἡ Τουρκία εἶχαν ἀνάγκη τὴ δική τους προστασία καὶ στήριξη στὶς σχεδὸν

πάντα τεταμένες ἔκτοτε μεταξὺ τους σχέσεις ἡ Κύπρος ἔχασε τὴ μοναδικὴ εὐκαιρία νὰ κερδίσει τὴν ἐλευθερία της ἀκριβῶς τὴν ἐποχή πού ἡ ἀποικιοκρα-τία κατέρρεε καὶ ὁ διεθνὴς παράγων εὐνοοῦσε τὰ ἀπελευθερωτικὰ κινήμα-τα τέλος ὁ ΟΗΕ ἀντιλαμβανόμενος πὼς τὸ πρόβλημα τῆς Κύπρου δὲν ἦταν πλέον τόσο ἁπλὸ καὶ προκει-μένου νὰ ἀνοιχθεῖ ἕνα νέο πολεμικὸ μέτωπο τόσο κοντὰ στὸ ἀνατολικὸ μπλόκ ἄλλαξε τὴν ὅλη στάση του ἀπέ-ναντι στὸ θέμα καὶ τελικὰ ἀπέρριψε τὸ ἑλληνικὸ αἴτημα

Ἦταν Σεπτέμβριος τοῦ 1955 Ἡ Κύ-προς εἶχε ὁριστικὰ χαθεῖhellip

Αντιβρεττανικό συλλαλητήριο στο κέντρο των ΑΘηνών για το Κυπριακό


Ἀναμνήσεις ἀπό τήν περίοδο τῆς δοκιμασίας καί τῶν τελευταίων ἡμερῶν στή Θεσσαλονίκη τοῦ Μητροπολίτoυ Παντελεήμονος Παπαγεωργίουτοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας amp Ναούσης κ Παντελεήμονος

Από την Ενθρόνιση του Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυρού Παντελεήμονος Παπαγεωργίου



laquoΚαί τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Φιλαδελφείᾳ ἐκ-κλησίας Γράψον hellip ἐγώ ἠγάπησά σε ὅτι ἐτήρησας τόν λόγον τῆς ὑπομονῆς μου κἀγώ σε τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρα-σμοῦ τῆς μελλούσης ἔρχεσθαι ἐπί τῆς οἰκουμένης hellip ἔρχο-μαι ταχύ κράτει ὅ ἔχεις ἵνα μηδείς λάβῃτόν στέφανόν σουraquo

ιά ἕναν ἄγγελο τῆς Ἐκκλησίας σάν αὐτόν πού περιγράφει τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ μέ τή γραφίδα τοῦ ἠγαπη-μένου μαθητοῦ τοῦ Κυρίου τοῦ εὐαγγελι-

στοῦ Ἰωάννου στήν Ἀποκάλυψη θά ἤθελα νά σᾶς μιλήσω καί ἐγώ ἀπόψε γιά τόν ἄγγελο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Θεσσαλονίκης δίπλα στόν ὁποῖο εἶχα τήν ἐξαιρετική τιμή καί τήν οὐράνια εὐλογία νά ζήσω τά πρῶτα νεανικά μου χρόνια σέ ἐποχές δύσκολες καί σκληρές σέ στιγμές πειρασμοῦ καί δοκιμασίας γιά τόν ἴδιο

Ὅσα θά πῶ ἀπόψε δέν ἀποτελοῦν ἐπrsquo οὐδενί ἐπιβεβλημένο ἐγκώμιο γιά τόν μακαριστό Μητροπολίτη Παντε-λεήμονα Παπαγεωργίου ἀλλά μία προσωπική μαρτυρία ἤ καλύτερα μία κατάθεση ψυχῆς γιά τόν ἅγιο ἱεράρχη Γιrsquo αὐτό καί θά ξεκινήσω τήν ἀφήγησή μου λίγα χρόνια νωρίτερα ἀπό τό καλοκαίρι τοῦ 1964 ὅταν στόν ἀπόηχο τῶν ἑορταστικῶν ἐκδηλώ-σεων γιά τή χιλιετηρίδα τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶχαν γεννηθεῖ στή ψυχή μου ἡ ἀγάπη γιά τή μοναχική πολιτεία Ἦταν τότε πού ἦρθε ἀπροσδόκητα ἡ

Γ


πρόσκληση τοῦ Παναγιωτάτου νά τόν ἐπισκεφθῶ στό προσωρινό Μητρο-πολιτικό Μέγαρο στήν Ἀνάληψη ἕνα ἀπόγευμα τοῦ καλοκαιριοῦ

Ὁ λόγος τῆς προσκλήσεώς του ὅπως διαπίστωσα ἦταν νά συζητήσει μαζί μου τήν πορεία τῆς ζωῆς μου καί τίς μετέπειτα σπουδές μου Ἐπιθυμία του ἦταν νά ἐγκαταλείψω τό νυκτερινό Λύκειο στό ὁποῖο φοιτοῦσα καί νά συνεχίσω στήν Ἀθωνιάδα Ἐκκλησιαστι-κή Σχολή στό Ἅγιο Ὄρος Ἡ πρόταση αὐτή τοῦ Παναγιωτάτου ἦταν γιά μένα σάν μία ἀπάντηση τοῦ Θεοῦ πού ἐνίσχυε τήν ἐπιθυμία μου νά πάω στό Ἅγιο Ὄρος ἐπιθυμία πού κανείς δέν τήν γνώριζε

Τελειώνοντας τή Σχολή τῆς Ἀθωνιά-δος καί ἀφοῦ εἶχα πλέον γνωρίσει ἐκ τοῦ σύνεγγυς τό Ἅγιο Ὄρος και τή ζωή τῶν μοναχῶν ἀποφάσισα νά ἀποσυρ-θῶ στή Σκήτη τῆς Μικρᾶς Ἁγίας Ἄννης πλησίον τοῦ Γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας

Ἔτσι ἀνεχώρησα ἀπό τή Θεσσαλονί-κη χωρίς νά τό γνωρίζουν οἱ δικοί μου μέ τή βοήθεια τοῦ ἀγαπητοῦ π Γαβριήλ Μεταλλίδη ὁ ὁποῖος ἦταν ὁ μόνος πού γνώριζε τήν ἀπόφασή μου καί μοῦ ἔδω-σε μάλιστα τά χρήματα γιά τά εἰσιτήρια

Λίγες ἡμέρες ἀργότερα στό κελλί τοῦ Γέροντος Γερασίμου μᾶς ἐπεσκέ-φθη ὁ ἀδελφός μου διάκονος τότε π Ἀλέξανδρος Εἶχε ἔλθει κατrsquo ἐντολή τοῦ Παναγιωτάτου ἀφενός γιά νά μοῦ μετα-φέρει τή χαρά του διότι ἤμουν ἐραστής τῆς μοναχικῆς πολιτείας ἀλλά ἀφετέ-ρου καί τήν προσδοκία του μετά τήν

ἀποφοίτησή μου ἀπό τήν Ἀθωνιάδα νά διακονήσω καί ἐγώ πλησίον του ὡς κληρικός τῆς ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς Θεσσαλονίκης

Παρά τόν σφοδρό μου πόθο γιά τή μοναχική πολιτεία ἡ ἐπιθυμία τοῦ Πα-ναγιωτάτου ἦταν γιά μένα ἱερή ἐντολή Γιrsquo αὐτό καί ἐπέστρεψα ἀμέσως στή Θεσσαλονίκη ὅπου ὁ Παναγιώτατος μέ τοποθέτησε στό Γραφεῖο τοῦ Φιλοπτώ-χου Ταμείου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως δίνοντάς μου τήν εὐκαιρία νά ζῶ καί νά ἀπολαμβάνω τή μεγαλοπρέπεια ἑνός σπανίου λειτουργοῦ καί μυσταγωγοῦ τήν πνευματικότητα τῶν κηρυγμάτων ἑνός γλυκύφθογγου ποιμένος καί τήν ἐν γένει λατρευτική ζωή τῆς Ἱερᾶς Μη-τροπόλεως Θεσσαλονίκης

Τήν ὄμορφη αὐτή περίοδο ἦρθε νά διακόψει ὁ πόλεμος ἐναντίον τοῦ Παναγιωτάτου Εἶχε ἀρχίσει ἤδη ἀπό τήν ἐποχή πού βρισκόμουν στό Ἅγιο Ὄρος ὡς μαθητής μέσω τῆς ἐφημερί-δος laquoἘλεύθεροςraquo καί κορυφώθηκε τήν ἡμέρα τῆς ὀνομαστικῆς ἑορτῆς τοῦ Πα-ναγιωτάτου στίς 27 Ἰουλίου τοῦ 1967

Τήν ἡμέρα ἐκείνη ἄν καί ὅλοι περιμέ-ναμε τήν ἐπίσκεψη τοῦ νέου ὑπουργοῦ Βορείου Ἑλλάδος Πατίλη γιά νά εὐχηθεῖ στόν Παναγιώτατο ἐκεῖνος δέν ἦρθε Ἦρθε ὅμως τήν ἑπομένη ὄχι γιά νά τοῦ εὐχηθεῖ ἀλλά γιά νά τοῦ ζητήσει εὐθέως τήν παραίτησή του Ἡ ἀπάντη-ση τοῦ Παναγιωτάτου ἦταν θαρραλέα καί ἀφοπλιστική laquoΜένω κατάπληκτοςraquo τοῦ εἶπε laquoπῶς μία ἐθνική κυβέρνη-ση ἀγνοεῖ τήν προσφορά μου στήν πατρίδα καί τήν Ἐκκλησία καί μοῦ ζητᾶ νά παραιτηθῶ ὅταν οὔτε οἱ Βούλγαροι

οὔτε οἱ Γερμανοί μοῦ ζήτησαν ποτέ κάτι τέτοιο ὅταν ἀκύρωνα τά σχέδιά τους γιά τό καλό τῆς πατρίδος τῆς Ἐκκλησί-ας καί τοῦ ποιμνίου μουraquo

Ὁ ὑπουργός ἀναγκάστηκε νά ἀποχω-ρήσει ἄπρακτος ἀλλά ἀνυποχώρητος ὅπως ἀπεδείχθη στή συνέχεια Ὁ πόλε-μος ἕνας πόλεμος ὕπουλος καί ὑπόγει-ος ἐναντίον τοῦ Μητροπολίτου Θεσσα-λονίκης ἐπρόκειτο νά κλιμακωθεῖ Στούς ἑπόμενους μῆνες ἡ κυβέρνηση ἔπαυσε νά καλεῖ τόν Παναγιώτατο στίς ἐπίση-μες καί ἀνεπίσημες ἐκδηλώσεις πού πραγματοποιοῦντο στή Θεσσαλονίκη προσπαθῶντας νά τόν ὑποτιμήσει Ἀντrsquo αὐτοῦ καλοῦσαν τόν βοηθό Ἐπίσκοπό του τόν ἀείμνηστο Ἐπίσκοπο Ταλαντίου Στέφανο ὁ ὁποῖος μετεῖχε πάντοτε μέ τήν εὐλογία καί τήν ἄδεια τοῦ Παναγιω-τάτου στίς ἐκδηλώσεις Ἀκόμη καί στή δοξολογία ἐπί τῇ ἀπελευθερώσει τῆς πόλεως τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ πο-λιούχου τῆς Θεσσαλονίκης Ἁγίου Δημη-τρίου ἡ ὁποία ἐτελέσθη παρουσίᾳ τῶν βασιλέων ὁ Παναγιώτατος δέν ἐκλήθη καί δέν παρέστη ἀλλά λειτούργησε καί ἀπεσύρθη γιά νά τελέσει τή δοξολογία ὁ βοηθός Ἐπίσκοπός του

Ἡ τακτική αὐτή τῆς ἀπομονώσεως τοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης συνε-χίσθη ὅμως ἐκεῖνος παρέμενε ἀπτό-ητος θαρραλέος γενναῖος μέ βαθειά πίστη στόν Θεό καί στή διακονία πού ἐπιτελοῦσε

Τήν πρωτοχρονιά τοῦ 1968 συνέβη κάτι πού δέν εἶχε συμβεῖ μέχρι τότε Τό ὑπουργεῖο εἶχε καλέσει καί πάλι τόν Ἐπίσκοπο Ταλαντίου νά τελέσει τή δοξολογία ἐπί τῷ νέῳ ἔτει στόν καθε-δρικό ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας ὅμως αὐτή τή φορά ὁ Ἐπίσκοπος δέν ἔλαβε τήν εὐλογία τοῦ Παναγιωτάτου γιά νά παραστεῖ

Τό πρωί τῆς 1ης Ἰανουαρίου καί ἐνῶ ἐτελεῖτο σέ ὅλους τούς ναούς τῆς πόλεως ἡ θεία Λειτουργία οἱ ἐκπρόσω-ποι τοῦ ὑπουργοῦ εἶχαν λάβει ἐντολή νά ἀναζητήσουν τόν Ἐπίσκοπο Ταλαντίου γιά νά τόν μεταφέρουν στόν καθεδρικό ναό τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας προκειμένου νά τελέσει τή δοξολογία γιά τό νέο ἔτος Ἕνας μάλιστα ἀξιωματικός ἦταν αὐτός πού ἔφθασε καί μέχρι τόν ἱερό ναό τοῦ ἁγίου Γεωργίου Νεαπόλεως ὅπου ἱερουργοῦσε ὁ Ἐπίσκοπος Ταλαντίου

Βρισκόμουν ἐκεῖ γιατί ὁ ναός τοῦ ἁγί-ου Γεωργίου ἦταν ὁ ναός τῆς ἐνορίας μου καί ἔτσι ἤμουν παρών στή φοβερή σκηνή πού διαδραματίσθηκε μέσα στό ἱερό Βῆμα μεταξύ τοῦ ἀξιωματικοῦ καί τοῦ Ἐπισκόπου Ἐνῶ ὁ Θεοφιλέστατος βρισκόταν ἐνώπιον τῆς Ἁγίας Τραπέζης ἐν ὥρᾳ λειτουργίας τόν πλησίασε ὁ ἀξιωματικός καί μέ ἐπιτακτικό ὕφος τοῦ ζήτησε νά μεταβεῖ στόν ναό τῆς Ἁγίας Σοφίας κατrsquo ἐντολή τῆς κυβερνήσεως

Μέ τον Πατριάρχη Αθηναγόρα Αριστερά ο νυν Μητρ Βεροίας κ Παντελεήμων


Τά λόγια τοῦ Θεοφιλεστάτου ἦταν ξεκά-θαρα καί δέν ἄφηναν καμμιά ἀμφιβολία γιά τίς προθέσεις του laquoἘντολέςraquo ἀπήντησε laquoδέχομαι μόνο ἀπό τήν προϊσταμένη μου ἀρχή καί αὐτή εἶναι ὁ Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλο-νίκης Παντελεήμων καί κανείς ἄλλοςraquo ῾Ο ἀξιωματικός θυμωμένος ἀπείλησε ὅτι θά ἐπιβληθοῦν κυρώσεις γιά νά ἀκούσει τήν ἤρεμη καί σεμνή ἀπάντηση τοῦ Ἐπισκόπου laquoγιά τέτοιες στιγμές ζοῦμεraquo

Τήν ἑπομένη ἡμέρα 2 Ἰανουαρίου 1968 ἐνῶ ὅλοι οἱ ὑπάλληλοι βρισκόμα-σταν στά γραφεῖα τῆς Μητροπόλεως πληροφορηθήκαμε ὅτι ὁ ὑπουργός Βορείου Ἑλλάδος Πατίλης κάλεσε τόν Θεοφιλέστατο Ἐπίσκοπο στό γραφεῖο του Ὅταν ἐκεῖνος ἐπέστρεψε ἐξι-στόρησε στόν Παναγιώτατο τό δριμύ κατηγορῶ τοῦ ὑπουργοῦ ἐναντίον τους ἀλλά καί τόν σκαιό τρόπο μέ τόν ὁποῖο τοῦ συμπεριφέρθη Πρίν καλά-καλά ὁλοκληρώσει τήν ἐξιστόρηση τῶν ὅσων συνέβησαν ἔφθασαν ἄνδρες τῆς ἀσφαλείας καί μέ ἐντολή τοῦ ὑπουργοῦ ἐπέβαλαν τόν κατrsquo οἶκον περιορισμό τοῦ Παναγιωτάτου Μητροπολίτου

Ἤρεμος καί χωρίς νά καμφθεῖ ἐκεῖνος ἀκολούθησε laquoὡς ἀμνός ἄκακοςraquo τούς διῶκτες του καί περιορίσθη στόν ἐπάνω ὄροφο τοῦ Μητροπολιτικοῦ Μεγάρου ὅπου εὑρίσκετο ἡ κατοικία του καί ἐφυλάσσετο αὐστηρά νύκτα καί ἡμέρα ἀπό τρεῖς ἀστυνομικούς Ὁ κατrsquo οἶκον περιορισμός περιελάμβανε τή διακοπή ὅλων τῶν τηλεφωνικῶν συνδέσεων καί τήν ἀπαγόρευση πρός ὅλους μας νά ἐπικοινωνοῦμε μέ τά ἐσωτερικά τηλέ-φωνα μέ τόν Παναγιώτατο

Ἡ ταλαιπωρία στήν ὁποία ἄδικα ὑπεβάλλετο ὁ Παναγιώτατος μᾶς ἔθλιβε ὅλους ὑπερβολικά περισσότερο ὅμως τήν ἡλικιωμένη μητέρα του τή γερόντισ-σα κ Ἑλένη ἡ ὁποία ὄχι μόνο ἐπλη-ροφορήθη τίς ἐξελίξεις ἀλλά καί ζοῦσε τήν ταλαιπωρία τοῦ υἱοῦ της γεγονός πού τήν ἔκαμψε ἰδιαίτερα Ἀπόδειξη τῆς αὐστηρότητος τῶν μέτρων ἐναντίον τοῦ Παναγιωτάτου ἦταν ὅτι ὅταν κάποια ἡμέρα ἡ μητέρα του ἔπεσε ἔσπασε τό πόδι της καί μετεφέρθη σέ κοντινή κλινική δέν ἐπετράπη στόν Παναγιώτατο νά τήν ἐπι-σκεφθεῖ χωρίς τή συνοδεία ἀστυνομικῶν

Ἡ σκληρότητα τῶν μέτρων φρουρήσεως δέν ἄφησε ἀδιάφορους οὔτε τούς ἴδιους τούς ἀστυνομικούς κάποιοι ἀπό τούς ὁποίους ἀρνήθηκαν αὐτήν τήν ὑπηρεσία Ἕνας μάλιστα ἀπό αὐτούς εἶπε ὅτι ἄν τόν πίεζαν θά αὐτοκτονοῦ-σε διότι τοῦ ἦταν ἀδύνατο νά φρουρεῖ ἕναν ἅγιο Ἐπίσκο-πο ὁ ὁποῖος ἐλευκάνθη στή διακονία τῆς Ἐκκλησίας

Τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανεί-ων ὁ Παναγιώτατος παρέμει-νε ἔγκλειστος στό διαμέρισμά του ζήτησε ὅμως στό τέλος τῆς θείας Λειτουργίας νά κοι-νωνήσει Γιά τόν σκοπό αὐτό ὁ διάκονος τοῦ Μητροπολιτι-κοῦ ναοῦ τοῦ ἁγίου Γρηγορί-ου τοῦ Παλαμᾶ π Δημήτριος Γρόλλιος καί νῦν Ἐπίσκοπος Θερμῶν μετέφερε μέ τή

συνοδεία ἀστυνομικοῦ τά ἄχραντα μυ-στήρια Ἐκμεταλλευόμενος τήν εὐκαιρία πῆρα μία λαμπάδα γιά νά προπορευθῶ τοῦ ἁγίου Ποτηρίου καί νά μπορέσω καί ἐγώ νά ἀντικρύσω τή λάμπουσα μορφή τοῦ Παναγιωτάτου ὁ ὁποῖος κατῆλθε τήν ἐσωτερική σκάλα τοῦ Μητροπολιτι-κοῦ μεγάρου μέ τή συνοδεία ἀστυνομι-κῶν ὡς κακοῦργος γιά νά ὑποδεχθεῖ τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου

Καί ὅλα αὐτά συνέβαιναν παρά τίς πολλές κινητοποιήσεις καί ἐκδηλώσεις συμπαραστάσεως πού ὀργανώθηκαν ἀπό πάρα πολλούς φορεῖς ὑπέρ τοῦ Παναγιωτάτου ὅπως ἀπό τό Παγκό-σμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν ἀπό ὅλες τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀπό τόν κλῆρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἀπό διάφορα Ἱδρύματα καί Συλλόγους ἀκόμη καί ἀπό ξένους ραδιοφωνικούς σταθμούς Ὅλοι διαμαρτύρονταν γιά τήν ἀπρεπῆ στάση τῆς κυβερνήσεως ἀπέναντι στόν σεπτό καί ἅγιο Ἱεράρχη ἀλλά εἰς ὦτα μή ἀκουόντων

Παραμονή τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου ἐδόθη ἡ ἐντολή νά σταματήσει ὁ κατrsquo οἶκον περιορισμός τοῦ Παναγιωτάτου ὄχι γιατί οἱ κυβερνῶντες εἶχαν μεταβάλει ἄποψη ἀλλά ἐπειδή στό διάστημα αὐτό εἶχαν μεθοδεύσει τόν νόμο 214 laquoπερί ἔξωθεν καλῆς μαρτυρίαςraquo Ὁ Παναγιώ-τατος συνέχισε τή διακονία του χωρίς νά καμφθεῖ οὔτε ἀπό νόμους οὔτε ἀπό ἐκφοβισμούς ὅπως συνέβη δυστυχῶς μέ ἄλλους ἀρχιερεῖς Παρέμεινε ἀκλόνη-

Στην Πάτμο στο μνημόσυνο του π Αμφιλοχίου

Στην Ι Μ Κοιμήσεως Θεοτόκου Πανοράματος


τος μέχρι τήν ἡμέρα πού ἦρθε στή Θεσ-σαλονίκη ὡς ἀνακριτής ἐκ μέρους τῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὁ Μητροπολίτης Κερκύρας Πολύκαρπος Ἐκεῖνος ἐνῶ εἶχε ἐντολή νά σχηματίσει φάκελλο μέ τίς κατηγορίες ἐναντίον τοῦ Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης δέν κα-τέληξε σέ κανένα πόρισμα διότι ἀκόμη καί οἱ μάρτυρες κατηγορίας μετεβλήθη-σαν σέ μάρτυρες ὑπερασπίσεως

Εἶχε ὅμως ἤδη ἀποφασισθεῖ ἡ διαδι-κασία νά συνεχισθεῖ μέ τή δίκη τοῦ Πα-ναγιωτάτου στό Συνοδικό Δικαστήριο ἡ ἀπόφαση τῆς ἀπομακρύνσεώς του ἦταν ἤδη εἰλημμένη

Τήν ἡμέρα πού ὁρίσθηκε ἡ δίκη 28 Φεβρουαρίου 1968 βρέθηκα καί ἐγώ μαζί μέ ἀρκετούς κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης στήν Ἀθή-να Ἔξω ἀπό Συνοδικό Μέγαρο στήν ὁδό ἁγίας Φιλοθέης ὅπου διεξήγετο ἡ δίκη τοῦ Παναγιωτάτου περιμέναμε καί ἐμεῖς μέ πολλή ἀγωνία τήν ἔκβαση τῆς ὑποθέσεως παρατηρώντας κάθε κίνηση πού θά μποροῦσε νά εἶχε σχέση μέ τό θέμα πού μᾶς ἀπασχολοῦσε

Μείναμε ἐκεῖ σχεδόν ἀκίνητοι ὅλη τήν ἡμέρα μέσα στό ψῦχος τοῦ Φεβρουα-ρίου καί περιμέναμε μέ σφιχτά τά χείλη καί ἀκόμη πιό σφιγμένη τήν καρδιά Οἱ ὧρες περνοῦσαν καί ἡ ἀγωνία μας με-γάλωνε μέχρι πού ἀργά τό ἀπόγευμα πληροφορηθήκαμε ὅτι ἡ δίκη τελείωσε Ἡ ἀγωνία ὅλων μας εἶχε φθάσει στό ἀπροχώρητο Τί νά εἶχε συμβεῖ Ἦταν ἡ ἐρώτηση πού βασάνιζε ὅλους μας Ποιά νά ἦταν ἡ ἀπόφαση Ἕνας-ἕνας ἄρχισαν νά ἐξέρχονται οἱ Ἀρχιερεῖς ἀπό τό Συνοδικό Μέγαρο μέ τά πρόσωπα σκυμμένα καί θά ἔλεγα σκοτεινιασμένα ―ἔτσι μοῦ φάνηκαν― ἀπό τό ἔγκλημα

τό ὁποῖο διέπραξαν ἐνῶ σέ λίγο μετά ἀπό αὐτούς ἐξῆλθε ὁ Παναγιώτατος Πλῆθος κόσμου τόν περίμενε γιά νά μάθει τήν ἀπόφαση κληρικοί καθη-γητές Πανεπιστημίου Ἀκαδημαϊκοί τόν περικύκλωσαν καί τόν ρωτοῦσαν Καί ἐκεῖνος ἤρεμα μέ κάποια ἐλαφρά εἰρωνεία στίς λέξεις του εἶπε laquoΠολλές κατηγορίες πολλές κατηγορίες Μᾶς κατεδίκασανraquo Παρrsquo ὅλη τήν ταλαιπωρία καί τήν κούραση πού ἦταν ζωγραφι-σμένη στό πρόσωπό του ἡ μορφή του μοῦ φάνηκε γαλήνια καί φωτεινή ἔκ-φραση τῆς καθαρῆς συνειδήσεώς του

Καί ἦταν τόση ἡ ἐντύπωση πού μοῦ ἔκανε ὥστε ὅταν τηλεφώνησα στό σπίτι μου γιά νά ἐνημερώσω τούς οἰκείους μου γιά τήν ἔκβαση τῆς ὑποθέσεως εἶπα στήν ἀδελφή μου πού ἀπάντησε στό Τηλέφωνο laquoβγάλτε τή φωτογρα-φία τοῦ Παναγιωτάτου ἀπό τό σαλόνι καί βάλτε την στό εἰκονοστάσι Γιά μένα εἶναι ἕνας ἅγιος ἕνας σύγχρονος μάρτυραςraquo

Σέ λίγο βρεθήκαμε ὅλοι μαζί στό σπίτι του στήν Πλάκα τό ὁποῖο εἶχε κατακλυσθεῖ ἀπό πολλούς φίλους καί συγγενεῖς πού περίμεναν μέ ἀγω-νία Στό πλατύσκαλο τόν περίμενε ἡ ἀδελφή του ἀείμνηστη Αἰκατερίνη καί καθώς ἐκεῖνος ἀνέβαινε τή σκάλα τόν ρώτησε laquoΤί ἀποφάσισαν Παναγιώτα-τεraquo ― laquoΠολλές κατηγορίεςraquo τῆς εἶπε laquoΑἰκατερίνηraquo καί εἰσῆλθε στό σπίτι Κάθησε καί τότε ἄρχισε νά ἀφηγεῖται ὅσα διημείφθησαν στή δίκη Μᾶς εἶπε καί γιά τήν προσπάθεια δύο συνοδικῶν τοῦ Μητροπολίτου Πατρῶν Κωνσταντί-νου καί τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Δαμασκηνοῦ οἱ ὁποῖοι ἐξῆλθαν ἀπό τήν αἴθουσα στήν ὁποία συνεδρίαζε τό

συνοδικό δικαστήριο καί ἔνδα-κρεις ἐπιχείρησαν νά τόν πείσουν νά παραιτηθεῖ γιά λόγους ὑγείας ὑποσχόμενοι ὅτι στή συνέχεια θά τόν ἀποκαταστοῦσαν στό Πατρι-αρχεῖο Ἀλεξανδρείας Καί ἐκεῖνος πολύ σοφά τούς ἀπήντησε laquoΠοιός μοῦ ἐγγυᾶται ὅτι μετά τήν ὑπογρα-φή μου δέν μπορεῖ νά πεθάνω καί νά μείνει ὡς σκοτεινή σελίδα στή διακονία μου αὐτή ἡ παραίτησηraquo Ἔτσι ἀρνήθηκε νά παραιτηθεῖ ἀρνήθηκε νά ἐγκαταλείψει τήν Ἐκ-κλησία στήν ὁποία ὁ ἴδιος ὁ Μέγας Ἀρχιερεύς Χριστός τόν εἶχε ὁρίσει ποιμένα καί ἐπίσκοπο Ἀρνήθηκε νά καταπατήσει τίς ὑποσχέσεις του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ κατά τήν ἡμέρα τῆς ἀρχιερατικῆς του χειροτονίας καί τούς κανόνες τῆς Ἐκκλησίας Καί ζήτησε ἀπό τούς ἀρχιερεῖς ἐάν εἶναι ἔνοχος νά τόν καταδικάσουν εἰδάλλως ὅπως χαρακτηριστικά εἶπε laquoνά μέ ἀποδώσετε λευκόν ὡς διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ εἶμαι

εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί εἰς τόν Θεόθεν λαχόντα μοι λαόνraquo

Ὅταν στό τέλος τῆς διαδικασίας τόν κάλεσαν γιά νά τοῦ ἀνακοινώσουν τήν ἀπόφαση τοῦ Συνοδικοῦ Δικαστηρίου καί ὁ Παναγιώτατος ρώτησε μέ πόσες ψήφους εἶχε καταδικασθεῖ ὁ Πρόε-δρος ἀπήντησε laquoπαμψηφείraquo ἐνῶ δέν ἦταν ἀλήθεια Τότε ὁ Παναγιώτατος ἀπήντησε laquoΕἰς τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ διαμαρτύρομαι ἐνώπιον Θεοῦ καί τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου διά τήν λίαν ἄδικον καί ἄγαν ἀντικανονικήν κατrsquo ἐμοῦ ἀπόφασιν hellip Ἐκ τῆς αἰθούσης ταύτης ἥτις εἶναι εἷς ἐκ τῶν πολλῶν μαρτύρων τῆς ἐν φόβῳ Θεοῦ πάντοτε τεσσαρακονταπεντα-ετοῦς ἐκκλησιαστικῆς διακονίας μου ἐξέρχομαι μέ τό μέτωπον ὑψηλά καί τήν συνείδησιν ἥσυχον βέβαιος ὅτι διά τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐν τῇ μεγίστῃ αὐτοῦ πλειο νότητι καί τάς ἁπανταχοῦ τῆς γῆς κανονικῶς διοικου-μένας ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ἡ ταπεινότης μου εἶμαι καί θά εἶμαι διά βίου Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης ldquoΖῇ Κύριος ὁ Θεόςrdquoraquo

Κάποια στιγμή καί ἐνῶ ὅλοι ἦταν προσηλωμένοι σέ ὅσα ἔλεγε ὁ Πανα-γιώτατος ἕνας ἐκ τῶν ἱερέων τῆς Μη-τροπόλεως Θεσσαλονίκης ὁ π Κων-σταντῖνος Νικολακάκης τόν ρώτησε δείχνοντας ἐμένα laquoΠαναγιώτατε τί θά τόν κάνουμε αὐτόν τόν μικρό πού κλαί-ειraquo Καί ὁ Παναγιώτατος στρεφόμενος πρός ἐμένα μοῦ εἶπε laquoἸωάννη ὅταν κατεδικάσθη ὁ Κολοκοτρώνης μαζί του κατεδικάσθη καί ὁ ἐξάδελφός του ὁ ὁποῖος ὅταν ἄκουσε τήν καταδικαστική ἀπόφαση εἰς βάρος τους δάκρυσε τότε ὁ Κολοκοτρώνης στρεφόμενος πρός

Στο Άγιον Όρος στη Σκήτη της Μικράς Αγίας Άννης


Πάσχα στον Ι Ναό της του Θεού Σοφίας στη ΘεσσαλονίκηΠαύλειος Λόγοςemsp21emsp

αὐτόν τοῦ εἶπε ldquoἐξάδελφε ντροπήrdquo Αὐτό θά σοῦ πῶ καί σένα Ἰωάννη ldquoντροπήrdquoraquo

Ὅλοι ἔμειναν κατάπληκτοι πῶς μετά ἀπό τόση ταλαιπωρία βρῆκε τό κουρά-γιο αὐτός ὁ ὑπέροχος καί πνευματο-φόρος ἱεράρχης νά μήν ἀγανακτεῖ νά μήν ὑβρίζει ἀλλά νά ἀντιμετωπίζει τή δοκιμασία μέ ὑπομονή καί γενναιότητα ἐπιδιώκοντας μέσῳ αὐτῆς τήν ψυχική ὠφέλεια τῶν ἀνθρώπων πού του συ-μπαρίσταντο

Μετά ἀπό δύο-τρεῖς ἡμέρες τό Σάββατο τῆς Τυρινῆς ὁ Παναγιώτατος ἐπέστρεψε στή Θεσσαλονίκη μέ τό αὐτοκίνητό του Στό Μητροπολιτικό Μέγαρο παρά τόν φόβο τῆς Ἀσφαλείας τόν περίμεναν ὅλοι οἱ κληρικοί τῆς Μη-τροπόλεως γιά νά τοῦ ἐκφράσουν τήν ἀγάπη τους τή συμπάθειά τους ἀλλά καί τόν πόνο τόν ὁποῖο εἶχαν στήν ψυχή τους καί ἐκδηλωνόταν μέ δάκρυα Καί πάλι ὁ Πανα-γιώτατος στάθηκε στήν αἴθουσα τοῦ θρόνου ἐν μέσῳ τῶν ἱερέων ἀνάμεσα στούς ὁποίους βρισκόταν καί ἡ ἐλαχιστότης μου γιά νά τούς ἀπευθύνει λόγους παρηγορητικούς καί ἐνισχυτικούς γιά νά τούς στηρί-ξει καί νά τούς προετοιμάσει γιά τά προβλήματα πού θά ἀντιμετώπιζαν μετά τή δική του ἀποχώρηση Μᾶς κοίταξε ὅλους πατρικά καί ὕστερα ἄρχισε μέ τούς λόγους τοῦ Κυρίου laquoΕἰ ἐμέ ἐδίωξαν καί ὑμᾶς διώξουσιν hellipraquo

Τούς εἶπε πώς θά πρέπει νά μένουν σταθεροί στόν Θεό καί στή διακονία τους πιστοί καί ἀφοσι-ωμένοι στήν Ἐκκλησία καί τήν ἀποστολή τους

Τήν ἑπόμενη ἡμέρα Κυριακή τῆς Τυρινῆς ὁ μητροπολιτικός ναός τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ εἶχε κατακλυσθεῖ ἀπό χιλιάδες εὐσεβεῖς χριστιανούς οἱ ὁποῖοι πονεμένοι καί θλιμμένοι ἐξαιτίας ὅσων εἶχαν συμβεῖ στόν καλό ποιμένα τους ἔσπευσαν στόν ἑσπερινό τῆς συγχωρήσεως παρότι δέν ἤξεραν ἄν θά εἶναι παρών ὁ Παναγιώτατος

Ἐκεῖνος ὅμως ἦταν παρών Εἰσῆλθε διακριτικά ἀπό τήν πλαγία πύλη τοῦ ναοῦ χωρίς νά τόν δεῖ κανείς ἀλλά τήν ὥρα πού ἄνοιξε ἡ Ὡραία Πύλη γιά νά βγεῖ καί νά ἀνέλθει στόν θρόνο μία φωνή βγαλμένη ἀπό τά χείλη ὅλων ἔσεισε τόν ναό laquoἄξιοςraquo Καί ἡ λέξη ἐπαναλαμβανόταν συνέχεια καί γινόταν ἰαχή laquoἄξιος ἄξιοςraquo Καί ὁ Παναγιώτα-τος στάθηκε γιά μερικά λεπτά ἀκίνητος κάτω ἀπό τόν κεντρικό πολυέλαιο μέ δάκρυα στά μάτια Ὕστερα ἀνῆλθε στόν θρόνο Ἔγινε ὁ ἑσπερινός καί στό τέλος μίλησε ζήτησε συγχώρηση ἀπό ὅλους ὅπως τό ἔκανε κάθε φορά Καί

πάλι ὁ λαός ξεχύθηκε στά laquoἄξιοςraquo Καί ὅλοι ἔμεναν ἀκίνητοι Κανείς δέν ἔλεγε νά φύγει παρότι εἶχαν ἀσπασθεῖ τό χέρι του Ἔμεναν καί συνέχιζαν τά laquoἄξιοςraquo Μέχρι πού ὁ Παναγιώτατος ἀποχώρη-σε καί πάλι ἀπό τήν πλάγια πύλη καί ἀνέβηκε στό Ἐπισκοπεῖο Ὅμως τό πλῆθος παρέμενε συγκεντρωμένο κάτω ἀπό τά παράθυρα τοῦ Μητροπολιτικοῦ Μεγάρου παρά τήν ἀπαγόρευση τῶν συγκεντρώσεων πού ὑπῆρχε καί παρά τήν παρουσία δεκάδων ἀστυνομικῶν Καί θά παρέμεναν ἐκεῖ ἄν ὁ ἴδιος ὁ Παναγιώτατος δέν τούς παρακαλοῦσε μέσω τῶν ἱερέων νά φύγουν γιατί δέν ἤθελε νά πάθει κανείς τίποτε ἐξαιτίας του

Ἔτσι ἄρχισε ἐκεῖνος ἀθόρυβα καί

ταπεινά χωρίς νά δημιουργεῖ προβλή-ματα νά συγκεντρώνει τά πράγματά του γιά νά ἀποχωρήσει γιά τήν Ἀθήνα Πρίν ἀπό τήν ἀποχώρησή του ὁ Πα-ναγιώτατος τέλεσε δύο προηγιασμένες θεῖες λειτουργίες Ἡ μία στήν Ἱερά Μονή Πανοράματος πού εἶχε ὁ ἴδιος ἱδρύσει γιά νά ἀποχαιρετίσει τή Γερόντισσα Θε-οδώρα καί ὅλες τίς μοναχές Ἡ δεύτερη στήν Ἱερά Μονή τῆς Ἁγίας Θεοδώρας παρουσίᾳ ὅλων τῶν μοναχῶν τῆς Μο-νῆς καί τῶν πνευματικῶν του τέκνων

Ἕνα πρωί χαράματα ἦταν τοποθετή-σαμε τά πράγματά του στό αὐτοκίνητο καί ὁ Παναγιώτατος ξεκίνησε γιά τήν Ἀθήνα Εἴμασταν δύο-τρεῖς παρόντες στήν ἀναχώρησή του Ὁ τότε πρωτο-σύγκελλος τῆς Μητροπόλεως καί νῦν Μητροπολίτης Κεφαλληνίας Σπυρίδων

ὁ διάκονος π Νικόλαος Τζώρτζης ὁ π Δημήτριος Γρόλλιος καί ἡ ἐλαχιστό-της μου Μέ σφιγμένη τήν ψυχή ἀπό τή θλίψη ἀσπασθήκαμε τό χέρι του τόν ἀποχαιρετήσαμε καί πήραμε τήν εὐχή του Καί ὅταν εἴδαμε τήν πόρ-τα τοῦ αὐτοκινήτου νά κλείνει καί νά ἀπομακρύνεται νιώσαμε νά κλείνει μία σελίδα στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία τῆς Θεσσαλονίκης νιώσαμε τό βάρος τοῦ ἀποχωρισμοῦ ἀπό τόν πνευματικό μας πατέρα νά μᾶς συνθλίβει Καί ἦταν τόση ἡ θλίψη καί ἡ πίεση τῆς στιγμῆς πού μόλις τό αὐτοκίνητο ἀπομακρύνθηκε ὁ πρωτοσύγκελλος ἀνελύθη σέ κλάματα ἀφοῦ εἶχε σηκώσει μέ βουβό πόνο ὅλο αὐτό τό διάστημα τόν σταυρό τῆς δοκι-μασίας τοῦ Παναγιωτάτου

Ἀπό τότε ἡ πόλις τῶν Ἀθηνῶν μοῦ ἔγινε πλέον οἰκεία διότι ἄρχισα νά κα-τεβαίνω ὅποτε μοῦ δινόταν ἡ εὐκαιρία μαζί μέ ἄλλους φίλους καί ἀδελφούς τόν Εὐάγγελο Δεληδῆμο νῦν ἀρχι-μανδρίτη π Εἰρηναῖο τόν κ Βασίλειο Ζαρτινίδη καί ἄλλους προκειμένου νά πάρουμε τήν εὐχή τοῦ Παναγιωτάτου καί νά ζήσουμε τίς λειτουργίες του σέ διάφορους ναούς τοῦ Πειραιῶς Ἐγώ μάλιστα εἶχα τήν ἰδιαίτερη εὐλογία νά φιλοξενοῦμαι στό διπλανό διαμέρισμα ἀπό αὐτό τοῦ Παναγιωτάτου καί ἔτσι τόν ἄκουα κάθε πρωί στίς 4 μέ 5 νά τελεῖ τήν πρωινή του ἀκολουθία πού παρακολουθοῦσα καί ἐγώ μέ κατάνυ-ξη ἀπό τό διπλανό δωμάτιο

Ὁ κοινός πόνος καί ἡ θλίψη γιά τή στέρηση τοῦ πνευματικοῦ μας πατέρα μέ ἕνωσε ἐκείνη τήν ἐποχή καί μέ τήν οἰκογένεια Στουγιαννάκη καί τήν οἰκογένεια Ἀκριβόπουλου ἀπό τήν Ἔδεσσα

Στή συνέχεια στή θέση τοῦ Πανα-γιωτάτου ἐξελέγη ὅλως ἀντικανονικῶς ὁ π Λεωνίδας Παρασκευόπουλος Ἐγώ ὡς νεώτερος ὅλων τῶν ὑπαλ-

λήλων τῆς Μητροπόλεως ἦταν ἀδύνατο νά κρύψω τή θλίψη καί τόν πόνο μου γιά τή στέρηση τοῦ Παναγιωτάτου καί εἶχα τήν τύχη νά εἶμαι ἀπό τούς πρώ-τους πού ἐξεδιώχθησαν ἀπό τά γραφεῖα τῆς Μητροπόλεως διότι εὐκαίρως-ἀκαί-ρως μιλοῦσα ἐνθουσιωδῶς καί μέ νοσταλγία γιά τόν Παναγιώτατο

Οἱ κάθοδοί μου στήν Ἀθήνα συνεχί-σθηκαν Οἱ εὐκαιρίες νά ἐπικοινωνῶ μέ τόν Παναγιώτατο καί νά ὠφελοῦμαι ἀπό τήν πνευματικότητα μέ τήν ὁποία ἀντιμετώπιζε τή δοκιμασία του ἀπό τή βιοτή του καί τή στάση του ἀλλά καί ἀπό τή γαλήνια καί φωτεινή θέα τοῦ προσώπου του πού μέ συγκινοῦσε

Χαρακτηριστικό τοῦ τρόπου μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετώπιζε τη δοκιμασία του ὁ Παναγιώτατος εἶναι καί τό ἀκόλουθο περιστατικό Τήν περίοδο τῆς δοκιμασί-ας του τόν ἐπισκέφθηκε ἡ σύζυγος τοῦ

Στο Επισκοπικό Μέγαρο στη Θεσσαλονίκη κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας του


ὑπουργοῦ Βορείου Ἑλλάδος Πατίλη πού τόσο εἶχε ταλαιπωρήσει τόν Πα-ναγιώτατο Ὁ σύζυγός της ὁ ὁποῖος ἦταν ἐπί μῆνες ἄρρωστος ἀπό ἀνίατη ἀσθένεια ἦταν κλινικά νεκρός ἀλλά ταλαιπωρεῖτο ἀκόμη γιrsquo αὐτό καί ζήτησε ἀπό τόν Παναγιώτατο νά τόν συγχω-ρήσει καί νά προσευχηθεῖ γιά ἐκεῖνον Καί ὁ Παναγιώτατος ἀνεξίκακος ὅπως πάντοτε ἐξέφρασε τή λύπη του καί τῆς ὑποσχέθηκε ὅτι θά προσευχηθεῖ Ὅταν ἡ σύζυγος τοῦ ὑπουργοῦ ἔφθασε στήν οἰκία της ἔμαθε ὅτι ὁ σύζυγός της εἶχε ἤδη κοιμηθεῖ

Ὁ Παναγιώτατος δεχόταν πάντοτε μέ ἀγάπη τίς ἐπισκέψεις μου καί θέλοντας νά μέ ἐνισχύσει στήν ταλαιπωρία πού ὑφιστάμην ἐξέφραζε πάντοτε καί μέ λόγια καί μέ ἐπιστολές τήν ἀγάπη του καί τήν πατρική του στοργή πρός τό πρόσωπό μου Σέ μία μάλιστα ἀπό τίς φωτογραφίες του πού μοῦ χάρισε μοῦ ἔγραψε laquoὙμεῖς ἐστε οἱ διαμεμενηκότες μετrsquo ἐμοῦ ἐν τοῖς πειρασμοῖς μου κἀγώ ποιοῦμαι μνείαν ὑμῶν ἐπί τῶν προσευ-χῶν μου (Λουκ 2228) ἀδιαλείπτως μνημονεύων τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης ὑμῶν (Α΄ Θεσ 12-3) καί δεόμενος ὑπέρ ὑμῶν ἵνα ἡ εὐλογία καί ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ φρουρῇ τάς καρδίας ὑμῶν (Φιλιπ 47) Τῷ ἀγαπητῷ ἐν Κυρίῳ Ἰησοῦ τεκνίῳ κυρίῳ Ἰωάννῃ Καλπακίδῃ εἰς Θεσσαλονίκην 14111968 ἑορτή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶraquo

Ἡ πατρική του φροντίδα δέν ἔπαυσε ποτέ νά μέ συντροφεύει Ἔτσι ὅταν ὁ μητροπολίτης Θυατείρων κυρός Ἀθηνα-γόρας εὑρισκόμενος στήν Πάτμο τόν συνήντησε καί τόν ρώτησε ἐάν εἶχε ὑπrsquo ὄψιν του κάποιον ὑποψήφιο διάκονο ὁ Παναγιώτατος μαζί μέ τόν π Γαβριήλ Μεταλλίδη τόν ἡγούμενο τῆς μονῆς Θεοδώρητο καί τόν ἀρχιμανδρίτη π Ἰσίδωρο Κρικρῆ μετέπειτα ἐπίσκοπο Τράλλεων πρότειναν τήν ἐλαχιστότητά μου Ἡ πρόταση αὐτή ἦταν ἡ ἀφορμή γιά νά κατέβω καί ἐγώ στήν Πάτμο ὅπου παρέμεινα ἕνα μῆνα ἀπολαμβά-νοντας τίς λειτουργίες καί τίς συζητήσεις μέ τόν Παναγιώτατο στό νησί τῆς Ἀπο-καλύψεως Στή συνέχεια ἀνεχώρησα μέ τίς εὐχές καί τίς εὐλογίες του γιά τή Μεγάλη Βρεττανία

Ὡς κληρικός πλέον εἶχα τήν εὐκαιρία τό πρῶτο καλοκαίρι πού ἦρθα στήν Ἑλλάδα νά ἐπισκεφθῶ μαζί μέ τόν Παναγιώτατο τήν Πάτμο τό νησί τοῦ ἠγαπημένου μαθητοῦ τοῦ Κυρίου τό ὁποῖο ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα ὁ Παναγιώ-τατος ἀπό τήν ἐποχή πού ἦταν ἔξαρχος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στό νησί νά συλλειτουργήσουμε στή Μονή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ καί νά τελέσουμε τό μνημόσυνο τοῦ ἁγίου Γέροντος Ἀμφι-λοχίου

Ἕνα χρόνο ἀργότερα θέλησα μέ τήν εὐλογία τοῦ ἀειμνήστου Ἀρχιεπισκόπου

Θυατείρων νά σπουδάσω στό Θεολο-γικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι Κατέθεσα τά χαρτιά μου ἀλλά ἡ ἀπάντηση ἦταν ἀρνητική διότι δέν ἐγνώριζα τή Γαλλική γλώσσα Τότε ὁ φοιτητής τῆς θεολογικῆς αὐτῆς Σχολῆς Ἀνδρέας Τηλλυρίδης νῦν Μητροπολί-της Κένυας μοῦ εἶπε laquoΣοῦ συνιστῶ ἀδελφέ μου νά λάβεις μία συστατική ἐπιστολή ἀπό τόν Γέροντά σου τόν πρώην Θεσσαλονίκης Παναγιώτατο Μητροπολίτη Παντελεήμοναraquo

Καί πράγματι τοῦ ἔγραψα καί ἡ ἀγάπη του μέ συνόδευσε καί σrsquo αὐτή τή δύσκολη στιγμή τῆς ζωῆς μου Ἀμέσως ἔστειλε ἐπιστολή στόν Σχολάρχη Κνιά-ζεφ καί τόν παρακάλεσε νά μέ συμπε-ριλάβουν στούς φοιτητές τῆς Σχολῆς διότι ἤμουν πνευματικό του τέκνο καί βρέθηκα στό ἐξωτερικό ἐξαιτίας τῆς δικῆς του ταλαιπωρίας γιrsquo αὐτό καί θά τό θεωροῦσε ὡς ἀνακούφιση καί προσωπική χάρη ἄν μοῦ ἔδιναν αὐτή τήν εὐκαιρία Καί πράγματι ἐντός ὀλίγου ἦρθε θετική ἀπάντηση διότι ὁ σοφός Γέροντας δέν εἶχε κῦρος μόνο στήν Ἑλλάδα ἀλλά καί σέ ὅλο τόν ὀρθόδοξο καί χριστιανικό κόσμο γιά τή σοφία τή θεολογική του κατάρτιση τήν πνευμα-τικότητά του καί τήν ἁγιότητα τοῦ βίου του

Ὅταν τελικά ἐγκαταστάθηκα στή Θεσ-σαλονίκη προκειμένου νά ὁλοκληρώσω τίς θεολογικές μου σπουδές ἡ ἐπικοι-νωνία μου μέ τόν Παναγιώτατο ἦταν πιό συχνή μέχρι τήν ἡμέρα ἐκείνη πού μετέφεραν στόν ἱερό ναό τῆς Ἁγίας Τρι-άδος Πειραιῶς τό σεπτό λείψανό του Ἐκεῖ ἔλαβα τήν τελευταία του εὐλογία ἀπό τό ἁγιασμένο του χέρι γιατί κατά κοινή ὁμολογία ὅλων καί ἰδιαιτέρως τοῦ ἀειμνήστου Μητροπολίτου Ἐδέσσης Καλλινίκου ἦταν ἕνας ἅγιος Ἐκηδεύσα-με ἕναν ὅσιο ἕναν ἅγιο τῆς Ἐκκλησίας μας εἶπε συμπληρώνοντας αὐτό πού εἶχε πεῖ ὁ ἀείμνηστος Μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος κατά τήν ἡμέρα

τῆς ἐκπτώσεως τοῦ Παναγιωτάτου ἀπό τόν μητροπολιτικό θρόνο laquoσήμερα ἔπεσε τό κάστρο τῆς Ὀρθοδοξίαςraquo

Αὐτός ἦταν ὁ μακαριστός Μητρο-πολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Παπαγεωργίου ὅπως τόν ἔζησα Ἕνας ὅσιος ἕνας σοφός ἕνας πραγματικός ἱεράρχης πού στήριξε τόν λαό τοῦ Θεοῦ σέ χρόνια δύσκολα καί κράτησε ψηλά τό λάβαρο τῆς Ὀρθοδοξίας Ὑπέμεινε καρτερικά τή δοκιμασία τῶν τελευταίων ἐτῶν παρότι ἔχοντας ἀκατάγνωστη τή συνείδησή του εἶχε ἀπόλυτη πεποί-θηση ὅτι αὐτός ἦτο ὁ laquoκανονικός τῆς Ἐκκλησίας τῆς Θεσσαλονίκης Ἐπίσκο-πος ὅλως δrsquo ἀντικανονικῶς καί παρά πᾶσαν ἔννοιαν δικαίου μακρυνθείς ἀπrsquo αὐτῆςraquo ὅπως ὑπέγραφε μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του Ἦταν καί παρέμεινε ὁ ἄγγελος τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἐκκλη-σίας ὁ ὁποῖος ἐτήρησε τόν λόγον τῆς ὑπομονῆς καί ἠγαπήθη ἀπό τόν Θεό ὥστε νά ἰσχύουν καί γιrsquo αὐτόν οἱ λόγοι τῆς Ἀποκαλύψεως

laquoΚαί τῷ ἀγγέλῳ τῆς hellip ἐκκλησίας γράψον hellip ἐγώ ἠγάπησά σε ὅτι ἐτήρη-σας τόν λόγον τῆς ὑπομονῆς μου κἀγώ σε τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρασμοῦ τῆς μελλούσης ἔρχεσθαι ἐπί τῆς οἰκου-μένης hellip ἔρχομαι ταχύ κράτει ὅ ἔχεις ἵνα μηδείς λάβῃ τόν στέφανόν σουraquo

Ιδιόχειρη επιστολή προς τον νύν Μητροπολίτη Βεροίας κ Παντελεήμονα Παύλειος Λόγοςemsp23emsp

νας ἀπό τούς μεγαλο-μάρτυρες τῆς πίστεως ἀλλά σχεδόν ἄγνωστος στό πλήρωμα τῆς Ἐκκλη-σίας εἶναι ὁ βασιλόπαις Γοβδελαά (ἤ Γοβδελᾶς)

γιός τοῦ Πέρσου βασιλέως Σαπώρ (ἤ Σαβωρίου)

Ἔζησε τόν καιρό πού ὁ ἀσεβής πα-τέρας του κυνηγοῦσε ἀλύπητα κάθε τι χριστιανικό Ὁ ἴδιος ἦταν πυρολάτρης ὅπως γενικά οἱ Πέρσες ἀλλά ἀγαθῆς προαιρέσεως γιrsquo αὐτό καί ἁρπάχτηκε ἀπό τόν Βασιλέα κυνηγό Χριστό ὡς πολύτιμο θήραμα Ἐφαρμόστηκε καί σrsquo αὐτόν τό κυριακό λόγιο laquoθά παραδώσει πατήρ τέκνον εἰς θάνατονraquo καί laquoθά μι-σήσουν οἱ ἄνθρωποι τούς πιστούς ἔστω κι ἄν εἶναι συγγενεῖς τουςraquo Διότι μιά νέα πνευματική συγγένεια μεταξύ τῶν ὁμοί-ων στήν πίστη δημιουργεῖται γιά ὅλους ὅσους ἀνήκουν στήν Ἐκκλησία

Ὁ Δάδας συγγενής τοῦ βασιλιᾶ καί πρῶτος ἄρχοντας ἐστάλη ὡς διοικητής σέ κάποιες πόλεις Ἐκεῖ σεβόταν τόν Χριστό φανερά διότι πρῶτα κρυβόταν Διαβλήθηκε ὡς χριστιανός ἀλλά δέν τοῦ ἀφαίρεσαν ἀμέσως τήν ἐξουσία Ὁ Σαπώρ ἤθελε πρῶτα νά βεβαιωθεῖ Ἀποστέλλει τόν μεγιστάνα Ἀδραμέλεχ μαζί μέ τόν βασιλογιό Γοβδελαᾶ γιά νά ἐξετάσουν τήν ὑπόθεση Ὅταν κάθισαν στό κριτήριο ὁ Ἀδραμέλεχ πρόσταξε νά πυρωθεῖ κάμινος καί νά ριχτεῖ μέσα ὁ Δάδας Ἐκεῖνος πλησιάζοντας ἔκαμε τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ πρός τήν φωτιά κι ἀμέσως ἔσβησε τό πῦρ κι ἀνέβλυσε νερό Ἔκπληκτος ὁ διάδοχος τοῦ θρό-νου ρώτησε laquoπροσφιλέστατε Δάδα ποιός σοῦ δίδαξε αὐτές τίς μαγεῖεςraquo laquoΤέτοια νά μάθαινες καί σύ ἀπό τόν δά-σκαλό μου Χριστόraquo εἶπε ὁ Δάδας καί οἱ ἐρωτήσεις συνεχίστηκαν laquoἌν πιστέψω στόν Χριστό σου θά κάμω τά ἴδιαraquo laquoὌχι μόνο αὐτά ἀλλά θά συμβασιλεύ-σεις μαζί Τουraquo Προστάζει ὁ Γοβδελαᾶς νά ἀναφτεῖ ἄλλο καμίνι κι ἐπικαλούμενος τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἔσβησε τή φω-

τιά Κάτι παρόμοιο μέ τήν κάμινο τῶν Χαλδαίων καί τούς τρεῖς παῖδες Πέφτει αὐτός τότε στά πόδια τοῦ Δάδα ὡς εὐ-γνώμων πού τοῦ γνώρισε τήν ἀλήθεια Ὁ Ἀδραμέλεχ μετέφερε τά συμβάντα στόν βασιλιά Ἐκεῖνος ἀνακρίνοντας τό γιό του ἔμαθε τά νέα κι ἀμέσως ἡ συμπεριφορά του ἄλλαξε ὅπως τοῦ καθενός δούλου τοῦ ἀρχεκάκου Δίνει ἐντολή νά χτυποῦν τέσσερις μέ ἀγκαθω-τές ράβδους τόν πρίγκιπα Ὅταν κου-ράστηκαν ἐκεῖνοι ἀντικαταστάθηκαν ἀπό ἄλλους Ὁ μάρτυς παρακαλοῦσε τό Θεό νά τοῦ δώσει ὑπομονή Ἄγγελος τοῦ Θεοῦ ἐμφανίζεται καί τοῦ λέγει laquoἜχε θάρρος καί μή φοβάσαι Ἐγώ εἶμαι μέ σέναraquo Ἔμεινε πέντε μέρες στή φυλακή καί δόθηκε ἐξουσία στόν ἄρχοντα Γάρ-γαλο νά τόν βασανίσει Κι ἄρχισαν πολ-λαπλά μαρτύρια Ἐδάρη μέ βούνευρα λωροτομήθηκε (ἔβγαλαν δύο λωρίδες δέρμα ἀπό τά πόδια ὡς τό κεφάλι) δέ-θηκε καί ξαναφυλακίστηκε laquoΤώρα θά ἔρθει ὁ Χριστός σου νά σέ κάνει καλάraquo τοῦ εἶπε χλευαστικά ὁ Γάργαλος Κι ἔτσι ἔγινε γιά πεῖσμα του Λύθηκαν τά δεσμά κι ὁ ἅγιος βρέθηκε ὑγιής Ὁ βασιλιάς ἔδωσε προσταγή laquoΘανατῶστε τόν ἐπί-βουλο τῆς βασιλείας μου γιατί πίστεψε στόν Χριστόraquo Οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς πᾶνε κόντρα σrsquo Αὐτόν πού τοῦ δόθηκε καί ὡς ἀνθρώπου laquoπᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καί ἐπί γῆςraquo καί βασιλεύει εἰς τούς αἰῶ-νας καί laquoτῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλοςraquo

Πυρώνεται σούβλα καί διαπερνᾶ ἀπό τά δύο αὐτιά τοῦ πολύαθλου Ὁ ἄγγελος στή φυλακή τοῦ τή βγάζει καί τόν θερα-πεύει δεύτερη φορά Ξανά βούνευρα εἰρκτή ἀγκαθωτά ραβδιά ροδιᾶς ξέσχι-σμα τῶν πλευρῶν μέ σιδερένιες ἀγκίδες Τρίτη φορά ἱατρεύεται θαυμαστικά ὁ ἅγιος Οἱ ἄλλοι φυλακισμένοι βλέποντας πώς ὁ διάδοχος ὑπομένει τέτοια βάσανα μέ ἐντολή τοῦ θηριώδους πατέρα του ἐκ-πλήσσονται καί ἀναφωνοῦν laquoΠράγματι μέγας ὁ Θεός τῶν χριστιανῶνraquo βλέπο-ντας πώς ὁ Κύριος τόν διάλεξε γιά ἄλλη

βασιλεία τήν οὐράνια καί ὄχι τήν ἐπίγεια τῶν Περσῶν

Ὁ ἀθλητής συνεχίζει νά ἀγωνίζεται Δέχεται μπήξιμο σιδερένιων ἀκίδων στούς ὥμους καί κρεμᾶται ἀπό τήν τρίτη ὥρα μέχρι τήν ἐννάτη ὅπως ὁ Κύριος laquoἈκόμα ζεῖ ὁ Γοβδελαᾶςraquo ρωτᾶ ὁ θηρι-όγνωμος laquoπατέραςraquo laquoΖεῖ βασιλιάraquo τοῦ λέγουν laquoΖεῖ ὁ βασιλιάς Ἀλέξανδροςraquo ρωτοῦσε ἡ Γοργόνα γιά τόν ἀδελφό της πού κατέλυσε παλαιότερα τό κράτος τῶν Περσῶν laquoΖεῖ καί βασιλεύειraquo τῆς ἀπαντοῦσαν laquoζεῖ τό ἑλληνικό φιλάν-θρωπο ἐκπολιτιστικό πνεῦμα πού νικᾶ τούς βαρβάρουςraquo Ἐδῶ χρόνια μετά τό διάδοχο τοῦ ἑλληνισμοῦ χριστιανικό πνεῦμα νικᾶ τήν βαρβαρότητα τῶν σκληροτράχηλων ἀνατολικῶν καί ζωεῖ στήν ἀληθινή ζωή τά εὐγενέστερα ἐξ αὐτῶν πνεύματα Τrsquo ἀναδεικνύει ρόδια ρόδα μῆλα εὔοσμα παίρνοντάς τα μέσα ἀπό τά ἀγκάθια

laquoΝά ἐκδαρεῖ τό πρόσωπό τουraquo δια-τάζει ὁ Σαπώρ Δέν μποροῦσε νά βλέπει ὁ δαίμονας τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ λελα-μπρυσμένη

Τήν ἄλλη μέρα ἄλλη διαταγή Ἐκρί-ζωση τῶν ὀνύχων χειρῶν καί ποδῶν τῶν τεσσάρων ὀδόντων τραπεζιτῶν καί πάλι φυλάκιση Κανείς δέν εἶχε δικαίωμα νά τοῦ δώσει κάτι ἔστω καί νερό

Ἡ μητέρα καί ἡ ἀδελφή του Κασδόα ἤθελαν νά τόν δοῦν ἀλλά φοβοῦνταν Ἡ ἀδελφή του νίκησε τόν φόβο καί ἀπειλώ-ντας μέ θάνατο τούς δεσμοφύλακες ἄν τήν πρόδιδαν πῆγε νά τόν δεῖ Ὁ μάρ-τυς στερεωμένος πιά στή πίστη δέ ζη-τοῦσε ἀπό τό Θεό νά τόν γιατρέψει ἀλλά νά βαστάξει μέχρι τέλους στήν ὁμολογία Θεράπευε ἄλλους πού ἀλείφονταν μέ τό αἷμα του καί ἤλκυσε ἀπrsquo αὐτό στό Χρι-στό τόν μάγο Γάργαλο (συνονόματο τοῦ βασανιστῆ) Ὁ πρώην μάγος προσκολ-λήθηκε στό μάρτυρα καί γρήγορα μαρ-τύρησε κι αὐτός ραβδιζόμενος καί πε-θαίνοντας χριστιανός Σέ ξύλινο κοχλία ὁ Γοβδελαᾶς συντρίφτηκε στά πόδια Ἡ φυλακή ἔγινε πλέον σπίτι του ἐκεῖ ὅμως

Η ΔΟΞΑ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΑΣ ΓΟΒΔΕΛΑΑΣ Ο ΜΥΡΙΑΘΛΟΣlaquoΔός τήν δικαιοσύνην Σου τῷ υἱῷ τοῦ βασιλέωςraquo

Ετοῦ Ἀρχιμ π Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου


ἐλευθέρωνε τούς καταδίκους ἀπό τά δεσμά τῆς ψυχῆς Οἱ ἔγκλειστοι ἔτρεχαν πάνω του καί ἀλείφονταν μέ τό αἷμα τῶν πληγῶν του καί γιατρεύονταν

Σέ δεκαπέντε μέρες ὁ τύραννος Γάρ-γαλος τόν βρῆκε τελείως ὑγιῆ Μή ξέρο-ντας τί νά κάνει γιά νά τόν καταβάλλει τόν ρίχνει σέ λέβητα μέ πίσσα καί θεῖον Ὁ θεῖος μάρτυς μπῆκε προσευχόμενος καί βγῆκε ἄτρωτος καθώς ὁ λέβης κό-πηκε στά δύο Σταυρώνεται γυμνός καί τοξεύεται Τά βέλη δέν τόν ἔπιαναν στέ-κονταν ἀκίνητα καί στόν ἀέρα (Ἄν ἦταν τόσο ἐφευρετικοί στίς κακουργίες ἐκεῖνοι ἦταν καί ὁ Θεός στίς εὐεργεσίες)

Αὐτός πού ἔδωσε τή συμβου-λή γιά τό βασανιστήριο δέχτηκε πίσω τό βέλος του (σάν μπού-μερανγκ) καί χτυπήθηκε στό δεξί του μάτι

Ἔχοντας μία τελευταῖα ἐλπίδα ὁ βασιλιάς στέλνει τήν Κασδόα νά μιλήσει στόν ἀδελφό της νά ὑπακούσει Ἐκεῖνος τήν ἔκανε ὑπήκοη στό Χριστό Γι αὐτό καί ἡ Κασδόα ραβδίστηκε καί μέ τίς προσευχές τοῦ ἀδελφοῦ της δέν ξαναβασανίστηκε Μέ ἐντολή τοῦ Σαπώρ ὁ μυριόνικος δέθηκε χέρια καί πόδια καί ρίχτηκε στά ποδοβολητά ἀλόγων Ἔμεινε ἀβλαβής Σοῦβλες πολλές τόν κατέκαυσαν καί δύο ἄγκιστρα τόν κρέμασαν σέ δύο ξύλα ἐνῶ οἱ ἱερεῖς Δαδιής καί Αὐδιῆς κρυφά κατέγραφαν κάθε μαρτύριό του Τούς εἶπε laquoἌν σᾶς εἶναι εὔκολο φέρτε νερό καί λάδι νά βαπτιστῶ ἀλλιῶς παρακαλέστε τό Θεό μέ κάποιο τρόπο νά γίνειraquo Κι ἔγινε ὅτι καί μέ ἄλλους μάρτυρες πού ἀκόμη ἦσαν κατηχούμενοι Μικρό νέφος πάνω του ἔβρεξε κρου-νηδόν ἔλαιον καί ὕδωρ laquoΔοῦλε τοῦ Θεοῦ Γοβδελαᾶ πῆρες τό βάπτισμαraquo ἀκούστηκε φωνή ἀπό τό νέφος καί τό πρόσωπο καί τό σῶμα τοῦ ἁγίου ἔλαμψαν καί εὐω-δίασαν

Τόν κατεβάζουν ἀπό τό ξύλο οἱ μή ἔχοντες τόν κοινόν νοῦ γιά νά καταλά-βουν καί ξύνουν καλάμια καί τόν κεντοῦν ὁλόκληρο Καί τέλος δένουν τά πόδια του σέ ἄγριους ἴππους καί τούς κεντοῦν νά σύρουν τόν ἔνδοξο σέ τόπους πε-τρώδεις παντοῦ μέχρι νά σκορπιστοῦν τά μέλη του Ὅτι ἔμεινε ἀπό τό λείψανο τό διαμέρισε στά τρία καί τά ἔριξε ὁ θε-όργιστος νά τά φᾶνε τά σκυλιά καί τά ὄρ-νια laquoΔώσανε τίς σάρκες τῶν ὁσίων σου στά θηρία τῆς γῆςraquo λέγει ὁ Ψαλμωδός

Οἱ άνωτέρω ἱερεῖς μαζί μέ τόν διάκο-νο Ἀρμαζαδάκ ἀγόρασαν μέ χρήματα πολλά ὅτι βρῆκαν ἀπό τούς δημίους καί

τά ἔφεραν στά σπίτια τους Ἐκήδεψαν μέ τιμή τή δόξα τοῦ γένους τους αὐτόν πού ἐνίκησε τήν βασιλεύουσα πλάνη Ὁ Δάδας πάλι κατακόπηκε μεληδόν γενόμενος κι αὐτός μεγαλομάρτυς καί τάφηκε ἀπό χριστιανούς Τό βράδυ πού δοξολογοῦσαν τούς μάρτυρες φάνηκε ἀνάμεσά τους ὁ εἰς τά ἄνω βασίλεια βασιλεύων Γοβδελαᾶς λέγοντας laquoἜχετε δύναμη ἀπό τόν Κύριο ἀδελφοί Στα-θεῖτε ἑδραῖοι καί ἀμετακίνητοιraquo καί τό τοῦ Κυρίου laquoΜή φοβειθεῖτε ἀπ΄ αὐτούς πού σκοτώνουν τό σῶμα μά δέν μποροῦν

νά σκοτώσουν τή ψυχήraquo Εἶπε στούς ἱερεῖς laquoΓιά τόν κόπο πού κάνατε ὁ Θεός νά σᾶς δώσει τόν μισθόraquo Καί στόν Δαδιή laquoΠᾶρε τό κέρας τοῦ ἐλαίου καί πᾶνε στήν ἀδελφή μου Κασδόα μύρω-σέ την καί κοινώνησέ τηνraquo Ἐκτελώντας τήν ἐντολή ὁ ἱερέας ὁδηγήθηκε νύχτα ἀπό θεῖο ἄγγελο στή βασιλοκόρη τήν ἐβάπτισε καί ὁ ἄγγελος ἔλαβε τήν ψυχή της Ἕνας ὁμώνυμός της ὁ Κασδόος συγγενής τοῦ βασιλιᾶ χριστιανός κι αὐτός δάρθηκε μέ ξύλινη σπάθη καί θανατώθηκε

Τό πρωί ἡ βασίλισσα βρῆκε τήν κόρη της νεκρή καί ἀνέφερε στόν σύζυγό της καί παιδοκτόνο laquoΧαῖρε βασιλεῦ σύ καί ἡ βασιλεία σου Ὁ γιός μου Γοβδελαᾶς σάν νά εἶχε ἐγκλήματα μυρίων φονέων

τιμωρήθηκε ἀπό σένα μυριοπλάσια Ἡ κόρη μου Κασδόα κι αὐτή ἀπέθανε Σκίστηκε μέ ραβδιά σά νά lsquoχε σκοτώσει τόν ἴδιο της τόν πατέραraquo Ἀλλά σέ τοῖχο μιλοῦσε κι ἔτσι φρόντισε μόνη της γιά τήν ταφή τῆς κόρης καί τήν ἔβαλε δίπλα στόν ἀδελφό της Ἕνας ἄλλος Ἀλέξαν-δρος καί μία ἄλλη Γοργόνα αὐτή τή φορά Πέρσες μπῆκαν στήν ἱστορία

Ὁ χρόνος τοῦ μαρτυρίου τους πρέπει νά εἶναι τό 330 χρονιά πού ἐγκαινιά-στηκε ἡ Κωνσταντινούπολη ἀλλά στήν Περσία μαίνονταν ὁ διωγμός (μέχρι τό

379) καί μετέπειτα Ἡ μνήμη τους (ὅλων τῶν μαρτύρων πού προαναφέρθηκαν) ἄγεται στίς 29 Σεπτεμβρίου Τήν ἴδια μέρα τιμᾶται ἡ μάρτυς Γουδε-λία ἤ Γοβδελία τῆς ὁποίας τά ἀναφερόμενα μαρτύρια ταιριά-ζουν ἀπόλυτα μέ ὁρισμένα τοῦ ἁγίου Κάποιοι φρονοῦν πώς πρόκειται γιά λάθος ἀντιγραφή καί πώς εἶναι τό ἴδιο πρόσωπο μέ τόν μεγαλομάρτυρα Ἄν αὐτό ἀληθεύει χρόνος τοῦ μαρτυρίου της ἀναφέρεται τό 330 ἐνῶ στόν μάρτυρα δέν ὑπάρχει χρονολογία στό συ-ναξάριο (Ἐάν ἦταν γιός τοῦ Σαπώρ Β΄ (μεγάλου χριστια-νομάχου) μοιάζει λίγο ἀπίθανο νά ἐμαρτύρησε τό ἔτος 330 καθώς ὁ πατέρας του ἀνέβηκε στήν ἐξουσία ἀπό τό 385 μέ-χρι τό 388

Ἀκολουθία τοῦ θεοστέπτου μεγαλομάρτυρος ἐποίησε ὁ εὐλαβής ἱερεύς ἁγιογράφος καί ὑμνογράφος Ἑμμανουήλ Τζάνε ὁ Κρής Τήν τύπωσε στή Βενετία τό 1661 ὀχτώ χρόνια πρίν ἀπό τήν πτώση τοῦ Χάνδακα (Ἠρακλείου) Γράφει ἐκεῖ laquoΟἱ Πέρσες Μά-γοι στή Γέννηση τοῦ Χριστοῦ προσέφεραν στό Βασιλέα χρυσάφι λιβάνι καί σμύρνα

Ἐσύ τοῦ προσέφερες ψυχή αἷμα καί στέμμα καί τέλος τήν ἀδερφή σου ὡς νύμφη πνευματικήraquo

Ὁ ἅγιος εἰκονίζεται ἀρκετές φορές μαζί μέ τούς στρατιωτικούς στό καθολικό μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐνῶ παλαιοί Πέρσες μετέφεραν τεμάχια τῶν λειψά-νων του στό Βυζάντιο καί φτάνοντας στόν Ἄθωνα ἴδρυσαν τό κελλίον τοῦ ἁγίου πού ὑφίσταται μέχρι σήμερα στίς Καρυές


Σεβασμιώτατος Μητρο-πολίτης μας κ Παντελε-ήμων την 1η Οκτωβρίου εορτή της Παναγίας

Γοργοϋπηκόοου λειτούργησε στον ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων Βε-ροίας και τέλεσε την εις Πρεσβύ-τερον χειροτονία του Διακόνου π Ναθαναήλ Καραγέργου

Επίσης στις 16 Οκτωβρίου την ημέρα εορτασμού των Ελευθερί-ων της Βέροιας λειτούργησε στον ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Πολι-ούχου Βεροίας και τέλεσε τή εις Διάκονον χειροτονία του Μοναχού π Χριστοδούλου Μουτσούδη

Γ E Γ O N O TA

χειροτονίεςκαι

χειροθεσίες

Ο

Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου λει-τούργησε στην Ιερά Μονή Αγίων Πά-ντων Παλατιτσίων και τέλεσε την εις Μεγαλόσχημο κουρά της Χριστίνας Μουτσούδη μετονομάσας αυτήν εις Μοναχήν Χριστοδούλην καθώς και την κουρά (ρασοευχή) της δοκίμου Αθανασίας Μπάτη μετονομάσας αυ-τήν εις Μοναχήν Θεολογίαν

Επίσης ο Σεβασμιώτατος στις 11 Σεπτεμβρίου λειτούργησε στον ιερό Ναό Αγίας Άννης και Οσίου Δαβίδ Ριζωμάτων και απένειμε το οφφίκιο του Οικονόμου στον Πρεσβύτερο π Βασίλειο Βουλιουβάση στις 15 Σεπτεμβρίου στον ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Σταυρού και απένειμε το οφφίκιο του Οικονόμου στον Πρε-σβύτερο π Νικόλαο Παπανικολάου και στις 15 Οκτωβρίου στον ιερό Ναό Γενεθλίου της Θεοτόκου Μαλγάρων και απένειμε το οφφίκιο του Πρω-τοπρεσβυτέρου στον Οικονόμο π Ιωάννη Ταντζόπουλο

Τέλος από την 1η Σεπτεμβρίου ανέθεσε χρέη Αρχιερατικού Επιτρό-που Αλεξανδρείας στον Πρωτρο π Ιερόθεο Γκουντρουμπή

Από την εις Πρεσβύτερον χειροτονία του π Ναθαναήλ Καραγέργου

Από την εις Διάκονο χειροτονία του π Χριστοδούλου Μουτσούδη

Ο Σεβασμιώτατος ομιλεί στην εκδήλωση του Ναυτικού Ομίλου Ημαθίας

Από τον Αγιασμό για την έναρξη λειτουργίας των Σχολείων

Από τον Αγιασμό των Εγκαινίων του Μουσείου Εκπαίδευσης Βέροιας

ο Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου ο Ναυτικός Σύλλογος Ημαθίας διοργάνωσε εκδήλωση στις

εγκαταστάσεις του στις Σαραντόβρυσες Βέροιας

Κατά την εκδήλωση τα διάφορα τμήματα του Ομίλου πραγματοποίησαν επίδειξη των αθλητικών δραστηριοτήτων τους

Επίσης ο Ναυτικός Σύλλογος Ημαθίας τίμησε τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ Παντελεήμονα απονέμοντας πλακέτα

Ο Ναυτικός Σύλλογοςτίμησε τον

Σεβασμιώτατο

Τ

έμισε το προαύλειο του Πανεπιστημιακού Τμήματος στην Αγ Βαρβάρα το βράδυ της 12ης Σεπτεμβρίου στα εγκαίνια του

Μουσείου Εκπαίδευσης Τα εγκαίνια έγιναν από τον πρύτανη

του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ Αν Μάνθο τον πρόεδρο του Νομικού Προσώπου και εμπνευστή της ιδέας για την ίδρυση του Μουσείου καθηγητή κ Χ Τσολάκη και τον Δήμαρχο Βέροιας κ Χ Σκουμπόπουλο

Στεγάζονται συλλογές και μεμονωμένα αντικείμενα τεκμήρια ζωής κειμήλια οικογενειακά κομμάτια της ψυχής αγνών κι ευαίσθητων δωρητών που προστρέχουν και με χαρά και συγκίνηση καταθέτουν εδώ ψηφίδες της συλλογικής μνήμης συνθέτοντας την ιστορία της ελληνικής εκπαίδευσης αλλά και της ελληνικής κοινωνίας στο σύνολό της

Μετά τον αγιασμό τον οποίο τέλεσε ο Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης κ Παντελεήμων οι επίσημοι και ο κόσμος ξεναγήθηκαν στους χώρους του Μουσείου

Μουσείοεκπαίδευσηςστη Βἐροια

Γ

τις 11 Σεπτεμβρίου δεκάδες παιδιά μαθητές Δημοτικών Γυμνασίων και Λυκείων γέμισαν

τους δρόμους της πόλης με την ευκαιρία της έναρξης των Σχολείων

Αγιασμό τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων στο 3ο και 4ο Λύκειο καθώς επίσης και στα ιδιωτικά Εκπαιδευτήρια Βέροιας

Επίσης τέλεσε τα εγκαίνια των νέων αιθουσών διδασκαλίας του Δημοτικού Σχολείου των ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων

Αγιασμόςγια την

Έναρξη τωνΣχολείων

Σ


ην Κυριακή 17 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις μνήμης για γη γενοκτονία των

Ελλήνων της Μικράς Ασίας για να τονιστούν ιδιαίτερα τα γεγονότα της δραματικής εκείνης περιόδου των διωγμών και του ξεριζωμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας από τις πατρογονικές εστίες από τους Τούρκους που οδήγησαν τους Έλληνες της Μικράς Ασίας στην προσφυγιά

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων λειτούργησε στον μητροπολιτικό ιερό ναό Αγίων Πέτρου και Παύλου και στη συνέχεια τέλεσε μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής Ακολούθησε τελετή στο χώρο του Ηρώου με κατάθεση στεφάνων από τους τοπικούς άρχοντες και τους εκπροσώπους των σωματείων

Στις εκδηλώσεις την Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού κ Χρήστος Ζαχόπουλος

Από την τελετή για τα θύματα της Μικρασιατικής καταστροφής στο Ηρώο

Μνημόσυνο για τα θύματα της Μικρασιατικήςκαταστροφής

Τ

Από την επιστημονική Διημερίδα που διοργανώθηκε στην Έδεσσαγια τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου

Από το πολυαρχιερατικό Μνημόσυνο στον Μητροπολιτικό Ι Ν Αγ Σκέπης Εδέσσης για τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου

ο Σαββατοκύριακο 23 και 24 Σεπτεμβρίου διοργανώθηκαν στη Έδεσσα από την Ιερά Μητρόπολη

Εδέσσης Πέλλης και Αλμωπίας εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τον μακαριστό από Εδέσσης Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Παπαγεωργίου

Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιελάμβανε επιστημονική διημερίδα που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων της Ιεράς Μητροπόλεως με θέμα laquoΜνήμη Μητροπολίτου Παντελεήμονος Παπαγεωργίου αναμνήσεις από τη ζωή τό έργο και την μαρτυρία τουraquo

Εισηγητές ήταν πολλοί κληρικοί και λαϊκοί καθηγητές συγγενείς και πνευματικά τέκνα του αειμνήστου Μητροπολίτου μεταξύ των οποίων και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων οι οποίοι μέσα από τις ομιλίες τους παρουσίασαν αφενός τη μεγάλη προσωπικότητα του τιμωμένου και αφετέρου έκαναν γνωστά στους νεωτέρους ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την νεώτερη εκκλησιαστική ζωή μας

Παράλληλα πλησίον της Μητροπόλεως λειτούργησε έκθεση με φωτογραφικό υλικό από τη δράση του μακαριστού καθώς και προσωπικά του αντικείμενα άμφια κλπ

Την Κυριακή το πρωί τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο και μνημόσυνο

Εκδήλωση μνήμης για τον Μητροπολίτη

ΠαντελεήμοναΠαπαγεωργίου

Τ


Από τον ομιλία του Σεβασμιωτάτου στην Αίθουσα της Χριστιανικής Ενώσεως Βεροίας

Από τον Αγιασμό στο Πρωτοδικείο Βέροιας την ημέρα εορτής των Νομικών

Από το σεμινάριο κατάρτισης κατηχητών και στελεχών που διοργάνωσε το Γραφείο Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεώς μας

ην Κυριακή 1η Οκτωβρίου μετά τη θεία Λειτουργία που τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας στον ιερό Ναό Αγίων Αναργύρων

μετέβη στην αίθουσα της Χριστιανικής Ενώσεως Βεροίας όπου τέλεσε αγιασμό με την ευκαιρία της έναρξης του νέου κατηχητικού έτους

Στη συνέχεια ο Σεβασμιώτατος πραγματοποίησε ομιλία με θέμα laquoΟι θλίψεις στη ζωή του ανθρώπου και η δύναμη της προσευχήςraquo

Αγιασμός και ομιλία στηνΧριστιανική

Ένωση Βέροιας

ο σεμινάριο κατάρτισης των κατηχητών και στελεχών που διοργανώνει κάθε χρόνο το Γραφείο

Νεότητος ξεκίνησε και για την φετινή κατηχητική χρονιά στις 14 Οκτωβρίου με γενικό τίτλο laquoο Θεός και εμείςraquo

Στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου της Ι Μητροπόλεώς μας συγκεντρώθηκαν κατηχητές και στελέχη που διακονούν στο νεανικό πνευματικό έργο όπου και παρακολούθησαν την πρώτη διάλεξη

Ομιλητής ήταν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων ο οποίος με πολύ αγάπη και με τρόπο που συγκίνησε τα στελέχη ανέπτυξε το θέμα laquoΑντιμετωπίζοντας τις θλίψεις με την προσευχήraquo

Ακολούθησε ενημέρωση σε πρακτικά θέματα κατηχήσεως αλλά και στη λειτουργία του Γραφείου Νεότητας από τον υπεύθυνο του Γραφείου Αρχιμ Διονύσιο Ανθόπουλο ενώ παρεμβάσεις έκανε και ο Πρωτοσύγκελος της Ι Μητροπόλεως Αρχιμ Γεώργιος Χρυσοστόμου

ΈναρξηΣεμιναρίου

Κατηχητών από το Γρ Νεότητος

ην Τρίτη 3 Οκτωβρίου μνήμη του Αγίου Διονυσίου του Αρειοπαγίτου και εορτή των Νομικών ο Σεβασμιώτατος

Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων τέλεσε αρχιερατική θεία Λειτουργία στον μητροπολιτικό ιερό Ναό Αγίων Πέτρου και Παύλου και στη συνέχεια μετέβη στο Πρωτοδικείο Βέροιας όπου τέλεσε Αγιασμό παρουσία των Δικαστικών Αρχών του Δικηγορικού Συλλόγου και των εκπροσώπων των τοπικών Αρχών

Μετά τον Αγιασμό ακολούθησε εκδήλωση στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου

Εκδηλώσεις για την

εορτή τωνΝομικών

Τ

Τ

Τ


ο Σεπτέμβριο που είναι και ο πρώτος του εκκλησιαστικού έτους κυριαρχεί ο Σταυρός του Κυρί-ου

Τιμώντας τον Σταυρό προσκυνούμε τον Εσταυ-ρωμένο Χριστό Ο Σταυ-ρός είναι η θεραπεία από την αρρώστια των παθών και το αντίδοτο του θανά-του η νίκη εναντίον του διαβόλου Ας σφραγίζουμε με το σημείο του Σταυρού όλες μας τις εκδηλώσεις μας καθημερινά Λέει ο Πατροκοσμάς laquo Όπου κινήση να πηγαίνει ο άνθρωπος πρώτον να κά-μνη τον σταυρόν τουhellipΉ εις το παζάρι κινάς ή εις το χωράφι ή εις το αμπέ-λι ή όταν φάγεις ψωμί ή όταν πίνης κρασί ή νερό ή οπωρικόν ή όταν κοιμη-θείς και θέλεις σηκωθεί το πρωί γερός και χαρούμε-νοςhellipraquo

Κάθε Σεπτέμβριο φέρ-

νουμε στη μνήμη μας τις εξορίες τις γενοκτονίες των αδελφών μας της ΜΑσίας από τους Τούρ-κους Το πρόσωπο που κατέχει κεντρική θέση είναι αυτό του Αγίου Χρυ-σοστόμου Σμύρνης του εθνοϊερομάρτυρος Υπήρ-ξε πραγματικά laquo ο ποιμήν ο καλός raquo ο οποίος laquo την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων raquo Και όχι μόνο αυτός αλλά πλειάδα αρχιερέων όπως ο Μοσχονησίων Αμβρόσι-ος ο Ζήλων Ευθύμιος ο Ικονίου Προκόπιος μαζί με κληρικούς και λαϊκούς βασανίστηκαν και μαρτύ-ρησαν

Μικρασία γη της Ιωνίας γη ελληνικήhellipθάρθουν πάλι στους αιώνες του Αλεξάνδρου οι Μακεδό-νεςhellip

Η 28η Οκτωβρίου του 1940 πέρα από σπουδαίο εθνικό γεγονός πέρα από εθνική εορτή είναι κυρίως θαύμα μεγάλο της Πανα-γίας μας Πολλές μαρτυ-ρίες υπάρχουν από τους έλληνες αγωνιστές για την ολοφάνερη προστασία και ζωντανή παρουσία Της στα πεδία της μάχης Ανα-κήρυξαν όλοι στρατηγό την Παναγία και κατάφε-ραν αυτό που σ΄ όλο τον κόσμο φαινόταν απίθανο Ας μην ξεχνάμε λοιπόν ποτέ πως μόνο με την πίστη στον Χριστό και την προστασία της Παναγίας θα επιβιώσουμε ως έθνος αλλά και ως πρόσωπα

Έχουμε σκεφτεί πόσα

παιδιά στην Ελλάδα τρέ-φονται πνευματικά από τα Κατηχητικά και γενικότερα από τις εκκλησιαστικές νε-ανικές συντροφιές Πόσοι νέοι και νέες αγωνίζονται

τον laquoκαλόν αγώνα της πίστεωςraquo Νέοι που προ-σπαθούν με τη χάρη του Θεού να μένουν αγνοί και καθαροί μακριά από το κοσμικό φρόνημα αυτού του κόσμου παιδιά κάθε ηλικίας με ευλάβεια και αγάπη για την εκκλησία του Χριστού Μας ήρθαν αυτές οι σκέψεις τώρα που αρχίζουν τα κατηχητι-κά Ας σκεφτούν οι γονείς πως η καλύτερη επένδυση για τα παιδιά τους είναι να τα οδηγήσουν από μικρά στην αγκαλιά της Μεγά-λης Μητέρας όλων μας που είναι η Εκκλησία του Χριστού

τύποςampουσία

τοῦ Πρωτρου π Νεκταρίου Σαββίδη

Τ

θα βρείτεΒΙΒΛΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΙΚΩΝ ΟΙΚΩΝCD amp ΚΑΣΣΕΤΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣΕΙΚΟΝΕΣ - ΜΟΣΧΟΘΥΜΙΑΜΑ -ΕΙΔΗ ΔΩΡΩΝΠΑΙΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑΙΕΡΑ ΣΚΕΥΗ - ΑΜΦΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑ ΑΛΛΑ

ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 29 ΒΕΡΟΙΑ ΤΗΛ 2331020951

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ETOΣ ΙΓ΄TEYXOΣ 63

ΣΕΠΤ - ΟΚΤ 2006

σελ 10

σελ 8

σελ 16

σελ 26

σελ 3

Ο ΑΓΙΟΣ ΓΟΒΔΕΛΑΑΣτου Αρχιμ π Χρυσοστόμου Ξενιτόπουλου

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣΓΙΑ ΤΗ ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ

EΞΩΦYΛΛOΟ Μακαριστός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κυρός Παντελεήμων Παπαγεωργίου

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΑπό την κοίμηση του αειμνήστου Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης κυρού Παντελεήμονος Παπαγεωργίου

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΦΘΑΡΣΙΑΣ ΠΡΟΑΓΓΕΛΟΙτου μοναχού Γερασίμου Μπεκέ

ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥτου Σεβ Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος

ΙΕΧΩΒΑΔΕΣτου Αρχιμ π Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 24

σελ 12

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΖΩΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΥΑτου Σεβ Μητροπολίτου Κένυας κ Μακαρίου

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ Αρχιμ π Διονύσιος Ανθόπουλος Ιεροδ π Αρσένιος Χαλδαιόπουλος Αθανάσιος Βουδούρης Εμμανουήλ Ξυνάδας HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH amp KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον Γεράσιμος Mπεκές ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Αρχιμ π Χρυσόστομος ΞενιτόπουλοςΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ Νίκος Μεταξόπουλος EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO laquoTYPE PRESSraquo Nέα Nικομήδεια

ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail imveriaotenetgr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI-ΣTPE ΦONTAI

TO ΠEPIOΔIKO AΠOΣTEΛΛETAI ΔΩPEAN ΕΝΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ME TO TAXYΔPOMEIO ΣE OΠOION TO ZHTHΣEI

ΠPOAIPETIKEΣ ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΓINONTAI ΔEKTA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

wwwimvngr

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδη

σελ 30

ΤΡΙΜΕΡΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΗτου Αρχιμ π Διονυσίου Ανθόπουλου

σελ 6

σελ 4 ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΡΕΣ ΙΕΡΕΙΣΑΠΟ ΤΗ ΒΕΡΟΙΑτου Αρχιμ π Γεωργίου Χρυσοστόμου

















Μ





H




1

2





3

4

5






































Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

















Μ





H




1

2





3

4

5






































Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638




H




1

2





3

4

5






































Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638



3

4

5






































Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638



































Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638





















Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638













Δ
















Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638













Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638












Ο
























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638























































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638
















































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638



































Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638




























Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638
















Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638









Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638






Γ













































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638












































































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638



























































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638















































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638


































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

































































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638














































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638


































Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638




















Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638




Γ E Γ O N O TA



Ο















Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638










Τ







Γ







Σ








Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638







Τ











Τ






















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638





















Τ

Τ

Τ













Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638












Τ



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638



ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γρ

αφεί

οΒΕ

ΡΟΙΑ

Σ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

ΕΦΗ

Μ


ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕ

ΛΟ

Σ

Ταχ

Γραφ

είο

ΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθ

micro κ

ωδ

2638

Documents

Παύλειος Λόγος τεύχος 63