Παύλειος Λόγος τεύχος 100

ΤΕΥΧΟΣ 100 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012

ETOΣ ΙΘ΄TEYXOΣ 100

ΝΟΕ - ΔΕΚ 2012

σελ 6

σελ 16

σελ 24

EΞΩΦYΛΛOΜερικά από τα εξώφυλλα του laquoΠαυλείου

Λόγουraquo σε δημιουργική σύνθεση

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΑπό την Χριστουγεννιάτικη θεία Λειτουργία

στον μητροπολιτικό ναό Βεροίας

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ ΔΕΛΙΚΑΝΗΣτου σεβ Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος

σελ 8

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδησελ 30

σελ 10

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ Ι ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣτου Αρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου

σελ 4

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Mον Γεράσιμος Mπεκές

ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ EKTYΠΩΣH laquoTYPE PRESSraquo Nέα Nικομήδεια

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μον Αντώνιος Σισμανίδης ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail gerbekesyahoogr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPE-ΦONTAI

ΤΟ ΠΕΡ ΙΟΔ ΙΚΟ Δ ΙΑΝΕΜΕΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ amp ΚΥΠΡΟ 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

website

wwwimveriasgr

σελ 12

ΣΤΟΥ ΠΥΡΟΜΑΧΟΥ ΤΗ ΦΩΤΙΑτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 20

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ (α´μέρος)του Πρωτοπρεσβυτέρου π Στυλιανού Μακρή

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝτου Ιωάννου Σιδηρά

σελ 22

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΗΣΟ ΟΣΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥτου Αρχιμ Πορφυρίου Μπατσαρά

έ τή χάρη τοῦ Θεοῦ καί τίς πρεσβεῖες τοῦ ἁγίου ἐνδόξου ἀποστόλου Παύλου ἱδρυτοῦ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας ὁ laquoΠαύλειος Λόγοςraquo συμπληρώ-νει μέ τό τεῦχος αὐτό ἕνα κύκλο ἑκατό τευχῶν

Ἀπό τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1994 πού κυκλοφόρησε τό

πρῶτο τεῦχος μέχρι σήμερα ὁ laquoΠαύλειος λόγοςraquo μέσα ἀπό τά ἐμπεριστατωμένα ἄρθρα του καί τό πλούσιο φωτογραφικό ὑλικό μεταδίδει στούς ἀναγνῶστες του τόν γνήσιο ὀρθόδοξο θεολογικό καί ἐκκλησιαστικό λόγο ἐκφράζει τή θέση τῆς Ἐκκλησίας στά προβλήματα πού ἀπασχολοῦν τόν σύγχρονο ἄνθρωπο ἐνημερώνει γιά θέματα τοπικῆς ἁγιολογίας καί ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας κάνει γνωστά σημαντικά ἐκκλησιαστικά γεγονότα καί μεταφέρει τόν παλμό τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί δράσεως τῆς Ἱερᾶς Μητρο-πόλεως Βεροίας Ναούσης καί Καμπανίας ἐντός καί ἐκτός τῶν ὁρίων τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας περιφερείας Μέ τό περιεχόμενό του πιστεύουμε ὅτι ὁ laquoΠαύλειος Λόγοςraquo συντρόφευσε τούς ἀναγνῶστες του τούς θύμισε στιγμές τῆς ἐκκλησιαστικῆς δραστηριότητος πού ἔζησαν τούς παρακίνησε νά μᾶς γνωρίσουν καλύτερα τούς προσέφερε ἀναψυχή καί πνευματική ὠφέλεια

Μέ τήν εὐκαιρία τῆς συμπληρώσεως ἑκατό τευχῶν θά θέλαμε νά εὐχαριστήσουμε ὅλους τούς συνερ-γάτες τοῦ περιοδικοῦ ὅσους μᾶς ἐμπιστεύθηκαν τά κείμενά τους καί ὅσους θέλησαν μέσα ἀπό αὐτά νά μᾶς προσφέρουν γνώση καί ἐνημέρωση ἀλλά καί

τούς ἀναγνῶστες τοῦ laquoΠαυλείου Λόγουraquo τούς ἐγγύς καί τούς μακράν πού μᾶς αἰσθάνθηκαν καί τούς αἰσθανθήκαμε πιό κοντά μας μέσα ἀπό αὐτή τήν ἐπικοινωνία Ἡ συμμετοχή τους ἡ στήριξή τους καί ἡ συμπαράστασή τους μᾶς ἐνισχύουν ὥστε καί μέ αὐτό τόν τρόπο νά μεταδίδουμε τόν Παύλειο λόγο στόν σύγχρονο κόσμο στόν ὁποῖο συχνά τά λόγια ὑπερκα-λύπτουν τόν οὐσιαστικό καί σωτήριο λόγο τῆς Ἐκκλη-σίας καί τοῦ Θεοῦ

Κατά ἀγαθή συγκυρία τό ἑκατοστό τεῦχος τοῦ laquoΠαυλείου Λόγουraquo συμπίπτει μέ τή συμπλήρωση ἑκα-τό ἐτῶν ἀπό τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἠμαθίας ἀπό τόν μακροχρόνιο τουρκικό ζυγό ἕνα γεγονός πού ἄλλαξε ριζικά τήν ἱστορία της καί πού χάρισε καί στήν Ἐκκλη-σία τή δυνατότητα νά κηρύττει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ καί νά διακονεῖ τόν λαό τοῦ Θεοῦ ἐλεύθερα Γι᾽ αὐτό καί ἡ σημαντική αὐτή ἐπέτειος ἑορτάσθηκε στήν Ἱερά Μητρόπολή μας μέ λαμπρές ἐκδηλώσεις στίς ὁποῖες συμμετεῖχε καί ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος

Ἡ πάνδημη συμμετοχή στίς ἐκδηλώσεις αὐτές ὅπως καί σέ ὅλες τίς ἐκδηλώσεις λατρευτικές ἑορτα-στικές καί ἐπιστημονικές τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ἀλλά καί ἡ θετική ἀνταπόκριση τῶν ἀναγνωστῶν τοῦ laquoΠαυλείου Λόγουraquo στό ἔργο τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλη-σίας μᾶς ἐνθαρρύνει στήν προσπάθειά μας νά συνεχί-σουμε laquoἵνα ὁ λόγος τοῦ Κυρίου τρέχῃ καί δοξάζηταιraquo (2 Θεσσαλ 31) διότι laquoοὐκ ἐξ ἡμῶν Θεοῦ τό δῶρονraquo (Ἐφεσ 28)

Ὁ Βεροίας Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων

Μ

ς πανηγυρίσωμεν χαρ-μοσύνως τήν ἄφατον Θεοῦ συγκατάβασιν Οἱ Ἄγγελοι προη-γοῦνται ψάλλοντες laquoδόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καί ἐπί γῆς εἰρήνη ἐν

ἀνθρώποις εὐδοκίαraquoἘπί τῆς γῆς ὅμως βλέπομεν

καί βιοῦμεν πολέμους καί ἀπειλάς πολέμων Καί ὅμως δέν ἀναιρεῖται ἐκ τούτου ἡ χαρμόσυνος ἀγγελία Ἡ εἰρήνη πράγματι ἦλθεν ἐπί τῆς γῆς διά τῆς καταλλαγῆς ἐν τῷ προ-σώπῳ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων Ἀλλά ἀτυχῶς δέν κατηλλάγημεν παρά τό ἅγιον θέλη-μά Του οἱ ἄνθρωποι μεταξύ μας Δι-ακείμεθα ἐχθρικῶς πρός ἀλλήλους Διακρινόμεθα διά φανατισμούς ὡς πρός τάς θρησκευτικάς καί πολιτικάς μας πεποιθήσεις διά πλεονεξίαν ὡς πρός τήν ἀπόκτησιν τῶν ἀγαθῶν διά ἐπεκτατισμόν ὡς πρός τήν ἄσκη-σιν τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας Καί οὕτω συγκρουόμεθα πρός τούς συναν-θρώπους μας

Ὁ πεφωτισμένος αὐτοκράτωρ τῶν Ρωμαίων Ἅγιος Κωνσταντῖνος

ὁ Μέγας διά τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων τοῦ ἐκδοθέντος ἐν ἔτει 313 μετά Χριστόν ἐθέσπισε τήν ἐλευθέραν ἄσκησιν τῆς χριστια-νικῆς πίστεως παραλλήλως καί τήν ἐλευθέραν ἄσκησιν πάσης ἄλλης θρησκείας Δυστυχῶς μετά τήν πά-ροδον ἔκτοτε χιλίων ἑπτακοσίων ἀκριβῶς ἐτῶν ἐξακολουθοῦν ἀσκού-μενοι κατά τόπους θρησκευτικοί διωγμοί κατά χριστιανῶν ἤ ἄλλων χριστιανικῶν μειονοτήτων

Παραλλήλως οἱ οἰκονομικοί ἀνταγωνισμοί ἐντείνονται παγκοσμί-ως καί ἡ ἐπιδίωξις τοῦ προσκαίρου κέρδους προωθεῖται ὡς κεφαλαι-ώδης σκοπός Αἱ θλιβεραί συνέ-πειαι τῆς ὑπερσυγκεντρώσεως τοῦ πλούτου εἰς χεῖρας ὀλίγων καί τῆς οἰκονομικῆς ἐξαθλιώσεως μεγάλων ἀνθρωπίνων μαζῶν παραβλέπο-νται Ἡ δυσαναλογία αὕτη ἡ ὁποία χαρακτηρίζεται παγκοσμίως ὡς οἰκονομική κρίσις εἶναι κατ᾿ οὐσίαν ἀπότοκος τῆς ἠθικῆς κρίσεως Εἰς τήν ἠθικήν ταύτην κρίσιν ἀτυχῶς ἡ ἀνθρωπότης δέν δίδει τήν πρέπου-σαν σημασίαν Πρός δικαιολόγησιν τῆς στάσεώς της ἐπικαλεῖται τήν ἐλευθερίαν τῶν συναλλαγῶν Ἡ

ἐλευθερία ὅμως τῶν συναλλαγῶν δέν ἐπιτρέπει τό ἔγκλημα Καί ἐγκλη-ματική συμπεριφορά δέν εἶναι μόνον ἡ περιγραφομένη εἰς τούς ποινικούς κώδικας Εἶναι καί ἐκείνη ἡ ὁποία ἄν καί δέν προβλέπεται ὑπό τῶν ἐπιταγῶν τῶν ποινικῶν νόμων ὑφαρπάζει τόν πλοῦτον τῶν ἄλλων διά καταλλήλων μεθοδεύσεων Ἐφ᾿ ὅσον ὁ νόμος δέν ἐπιβάλλεται αἱ ἀντιδράσεις τῶν θιγομένων πολιτῶν ἐκδηλοῦνται πολλάκις ἀνεξελέγκτως καί προκαλοῦν διασάλευσιν τῆς κοι-νωνικῆς εἰρήνης

Παρακολουθοῦντες λοιπόν ἀπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριαρχεί-ου τά laquoσημεῖα τῶν καιρῶνraquo κατά τά ὁποῖα laquoἀκούονταιraquo πανταχόθεν καί βιοῦνται laquoπόλεμοι καί ἀκαταστα-σίαιraquo καί ἐγείρεται ἔθνος ἐπί ἔθνος καί βασιλεία ἐπί βασιλείαν σεισμοί τε μεγάλοι κατά τόπους καί λιμοί καί λοιμοί φόβητρά τε καί σημεῖα ἀπ᾿ οὐρανοῦ μεγάλα παρουσιάζονται (πρβλ Λουκ κα΄ 10-12) βιοῦντες δέ ἐμπραγμάτως τό Βασιλειανόν ὅτι laquoτῆς ἀγάπης ἐξαίρετα δύο ταῦταmiddot τό λυπεῖσθαι μέν καί ἀγωνιᾶν ἐφ᾿ οἷς βλάπτεται ὁ ἀγαπώμενος χαίρειν δέ καί ἀγωνίζεσθαι ὑπέρ τῆς ὠφελείας

Α

Πατριαρχική ἈπόδειξιςΧριστουγέννων

+ Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Σ ΕΛΕΩι ΘΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ndash ΝΕΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥ-ΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΠΑΝΤΙ Τῼ ΠΛΗΡΩΜΑΤΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΧΑΡΙΝ ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΕΛΕΟΣ ΠΑΡΑ ΤΟΥ

ΕΝ ΒΗΘΛΕΕΜ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ

laquoΧριστός γεννᾶται˙ δοξάσατε Χριστός ἐπί γῆς˙ ὑψώθητεraquo

4 Παύλειος Λόγος

αὐτοῦmiddotὁ δέ μή οὕτω συνδιατιθέ-μενος φανερός ἐστι μή ἀγαπῶν τόν ἀδελφόνraquo (Μ Βασιλείου Ὅροι κατ᾿ ἐπιτομήν PG 31 1200Α) κηρύττο-μεν ἀπό τῆς Ἱερᾶς ταύτης Καθέδρας τοῦ Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας τό ἐπί θύραις νέον Ἔτος ὡς Ἔτος Παναν-θρωπίνης Ἀλληλεγγύης

Ἐλπίζομεν ὅτι οὕτω θά εὐαι-σθητοποιήσωμεν ἀρκετάς καρδίας τῶν μελῶν τῆς ἀνθρωπότητος ἐπί τοῦ προβλήματος τῆς μεγάλης καί ἐκτεταμένης πτωχείας καί ἐπί τῆς ἀνάγκης λήψεως μέτρων πρός ἀνακούφισιν τῶν πεινώντων καί δυ-στυχούντων

Ζητοῦμεν ὡς πνευματικός ἐκκλησιαστικός ἡγέτης τήν σύ-μπραξιν ὅλων τῶν καλῆς θελήσεως προσώπων καί Κυβερνήσεων διά τήν πραγματοποίησιν ἐπί τῆς γῆς τῆς τοῦ Κυρίου εἰρήνης Τῆς εἰρή-νης τήν ὁποίαν ἐπηγγέλθησαν οἱ Ἄγγελοι καί ἔφερε τό βρέφος Ἰησοῦς Ἐπιθυμοῦντες τήν ἀληθῆ εἰρήνην ταύτην τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν ὀφείλομεν νά τήν ἐπι-διώκωμεν ἐμπράκτως μή ἀδιαφο-ροῦντες διά τάς ἀδυναμίας πνευμα-τικάς καί ὑλικάς τοῦ συνανθρώπου

ὑπέρ τοῦ ὁποίου Χριστός κατῆλθεν εἰς τόν κόσμον

Ἡ ἀγάπη καί ἡ εἰρήνη εἶναι γνω-ρίσματα τῶν Μαθητῶν καί Ἀποστό-λων τοῦ Κυρίου καί παντός Χριστια-νοῦ Ὅθεν προτρεπόμεθα ἑαυτούς καί ἀλλήλους ὅπως κατά τό Ἔτος τοῦτο τῆς Πανανθρωπίνης Ἀλλη-λεγγύης καταβάλλωμεν ὡς ἄτομα καί ὡς λαοί συνειδητάς προσπα-θείας διά τήν ἄμβλυνσιν τῶν ἀπαν-θρώπων συνεπειῶν τῶν μεγάλων ἀνισοτήτων καί διά τήν ἀναγνώρισιν ὑπό πάντων τοῦ δικαιώματος τῶν ἀσθενεστέρων πρός ἀπόλαυσιν τῶν ἀπαραιτήτων διά τήν ζωήν τοῦ ἀνθρώπου ἀγαθῶν

Τοιουτοτρόπως θά ἴδωμεν πραγ-ματοποιουμένην ἐν τῷ μέτρῳ τοῦ ἀνθρωπίνως ἐφικτοῦ καί ἐπί τῆς γῆς τήν εἰρήνην

Προσκυνοῦντες μεθ᾿ ἁπάσης τῆς αἰσθητῆς καί τῆς νοητῆς κτίσεως τήν ἐκ Παρθένου ἐπί γῆς ἐνδημίαν τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ καί κλίνοντες γόνυ ἐνώπιον τοῦ Βρέ-φους ᾽Ιησοῦς τοῦ φωτισμοῦ καί σωτῆρος μας τοῦ ὑπερασπιστοῦ τῆς ζωῆς μας διερωτώμεθα ἀληθῶς

μετά τοῦ Ψαλμῳδοῦ τίνα φοβηθη-σόμεθα ἤ ἀπό τίνος δειλιάσωμεν (πρβλ Ψαλμ 26) οἱ χριστιανοί ἐφ᾿ ὅσον laquoἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρraquo (πρβλ Λουκ β΄ 11) laquoὁ Κύριος τῶν δυνάμεων καί βασιλεύς τῆς δόξηςraquo (πρβλ Ψαλμ 23)

Εὐχόμεθα καί προσευχόμεθα ἐκτενῶς καί ὁλοκαρδίως ὅπως τό ἀνατέλλον ἔτος 2013 καταστῇ διά πάντας ἔτος πανανθρωπίνης ἀλλη-λεγγύης ἐλευθερίας καταλλαγῆς εὐδοκίας εἰρήνης καί εὐφροσύνης καί ὅπως ὁ ἐν Σπηλαίῳ τεχθείς προαιώνιος Λόγος τοῦ Πατρός ὁ ἑνώσας τούς ἀγγέλους καί τούς ἀνθρώπους ἐν ἑνί τάγματι καί ποιή-σας εἰρήνην ἐπί τῆς γῆς χαρίζῃ εἰς πάντας ὑπομονήν ἐλπίδα καί δύνα-μιν καί εὐλογῇ τόν κόσμον διά τῶν θείων δωρεῶν τῆς ἀγάπης Αὐτοῦ Ἀμήν

Φανάριον Χριστούγεννα βιβacute + Ὁ Κωνσταντινουπόλεως

Βαρθολομαῖοςδιάπυρος πρός Θεόν εὐχέτης

πάντων ὑμῶν

Παύλειος Λόγος 5

Ποιμαντορική ΕγκύκλιοςΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

laquoὍλον τό καθ᾽ ἡμᾶς δέ πτωχεύσας καί χοϊκόν ἐξ αὐτῆς ἑνώσεως καί κοινωνίας ἐθεούργησαςraquo

dagger Π Α Ν Τ Ε Λ Ε Η Μ Ω Νἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καὶ Μητροπολίτης

τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης καὶ ΚαμπανίαςΠ ρ ὸ ς τὸν ἱερὸν κλῆρον καὶ τὸν εὐσεβῆ λαὸν τῆς καθrsquo ἡμᾶς θεοσώστου ἐπαρχίας


νώπιον τοῦ θαύματος καί τοῦ μυστηρίου τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν ἱστά-μεθα σήμερα ἀδελφοί μου θαυμάζοντες μετά

τῶν ποιμένων καί ὑμνοῦντες μετά τῶν ἀγγέλων τόν πλοῦτο τῆς θείας εὐσπλαγχνίας καί τό μέγεθος τῆς θεί-ας ἀγάπης

laquoΠλούσιος ὤνraquo γράφει ὁ ἀπόστο-λος Παῦλος συνοψίζοντας τό νόημα τοῦ γεγονότος τῆς θείας ἐνανθρωπή-σεως laquoἐπτώχευσεν ἵνα ἡμεῖς τῇ ἐκεί-νου πτωχείᾳ πλουτίσωμενraquo (2 Κορ 89) Ἐπτώχευσε ὁ Θεός γιατί ἄν καί ἄχρονος καταδέχθηκε νά γεννηθεῖ ἐν χρόνῳmiddot ἄν καί ἄσαρκος νά λάβει σάρκα χοϊκήmiddot ἄν καί ἀπερίγραπτος νά γίνει περιγραπτός ἀπό τούς ἀνθρώ-πουςmiddot ἄν καί ἀόρατος νά γίνει ὁρατός ἀπό ὅλο τόν κόσμοmiddot ἄν καί πανταχοῦ παρών νά περιορισθεῖ τοπικά στό ταπεινό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμmiddot ἄν καί δημιουργός τοῦ κόσμου νά μήν ἔχει laquoτόπον ἐν τῷ καταλύμματιraquomiddot ἄν καί ἄυλος νά γίνει laquoὁμοιοπαθής ἡμῖν ἐκτός ἁμαρτίαςraquomiddot ἄν καί πλάστης τοῦ ἀνθρώπου κατ᾽ εἰκόνα του νά ἀναλά-βει τήν εἰκόνα τήν ὁποία τό πλάσμα του εἶχε διά τῆς ἁμαρτίας παραμορ-φώσει καί συντρίψει γιά νά τήν καθα-ρίσει καί νά τήν ἀποκαταστήσει

Ἐπτώχευσε ὁ Θεός ὄχι γιατί ἐξα-ντλήθηκε ἡ ἰσχύς καί ἡ δύναμή τουmiddot ὄχι γιατί ἐξέλειπε τό μεγαλεῖο τουmiddot ὄχι γιατί κάποιοι θέλησαν νά τόν κα-ταργήσουν καί νά τόν ἀκυρώσουν ἀλλά ἀπό τή μεγάλη ἀγάπη του γιά τόν ἄνθρωπο ὁ ὁποῖος laquoἐδαπάνησε ἀσώτωςraquo τό κεφάλαιο τῆς πατρικῆς δωρεᾶς καί ἀπομάκρυνε τόν ἑαυτό του ἀπό τήν κοινωνία τοῦ Θεοῦ-Πα-τρός

Ἐπτώχευσε ὁ Θεός ὄχι γιατί δια-χειρίσθηκε ἀνεπιτυχῶς τόν πλοῦτο

τῆς θεότητος του ἀλλά ἐπειδή ἐν τῇ ἀφάτῳ ἀγάπῃ καί εὐσπλαγχνίᾳ θέλησε νά μᾶς χαρίσει καί πάλι τόν πλοῦτο τῆς ἀγάπης του πού ἑκουσίως στερηθήκαμε καί ἀποκαθιστῶντας τήν κοινωνία μας μαζί του νά μᾶς δώσει τή δυνατότητα τῆς θεώσεως διά τῆς ἑνώσεώς μας μαζί του

Ἡ ἑκούσια πτώχευση τοῦ Θεοῦ προϊόν τῆς ἀπείρου ἀγάπης του πρός τόν ἄνθρωπο ἀποτελεῖ ἀδελφοί μου τό περιεχόμενο τοῦ ἀκαταλήπτου γιά τόν ἀνθρώπινο νοῦ μυστηρίου τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως Αὐτό τό μυ-στήριο μᾶς καλεῖ ὁ Θεός σήμερα ὄχι νά τό κατανοήσουμε λογικά ἀλλά νά τό ζήσουμε Μᾶς καλεῖ ὁ Χριστός ἀπό τήν φάτνη τῆς Βηθλεέμ νά γίνουμε μέτοχοι τῆς ἀγάπης του γιά νά μᾶς ἀνακαινίσει καί νά μᾶς ἀναμορφώσει Μᾶς καλεῖ νά γίνουμε μέτοχοι τῆς ἀγά-πης του μέ τόν τρόπο πού Ἐκεῖνος μᾶς ὑπέδειξε μέ τή θεία του ἐνανθρώ-πηση καί δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τή γνή-σια καί ἀληθινή ἀγάπη ἡ ὁποία γνω-ρίζει νά προσφέρει χωρίς νά ἀναμένει ἀντάλλαγμαmiddot ἀπό τήν ἀγάπη ἡ ὁποία γνωρίζει νά προσφέρει χωρίς νά ἐρευνᾶ ποιός εἶναι αὐτός στόν ὁποῖο προσφέρει ἀλλά μόνο ἄν ἔχει ἀνάγκηmiddot ἀπό τήν ἀγάπη ἡ ὁποία γνωρίζει νά προσφέρει ὄχι μόνο ἀπό τό περίσ-σευμα ἀλλά καί ἀπό τό ὑστέρημα Για-τί γνήσια ἀγάπη σημαίνει laquoκένωσηraquo σημαίνει θυσία τοῦ ἑαυτοῦ μας πρός χάρη τοῦ ἄλλουmiddot γιατί ἡ γνήσια ἀγάπη προϋποθέτει ταπείνωση καθώς δέν ὑπολογίζει τό κόστος προκειμένου νά χαρίσει στόν ἄλλο αὐτό πού ἔχει

Καί ἐάν ὁ Θεός ταπεινώθηκε laquoμορ-φήν δούλου λαβώνraquo (Φιλιπ 26) καί ἐπτώχευσε γιά νά κάνει ἐμᾶς laquoσυμ-μόρφους τῆς εἰκόνος αὐτοῦraquo (Ρωμ 829) καί μετόχους τοῦ πλούτου τῆς βασιλείας του δέν ὑπάρχει ἄλλος δρόμος γιά νά τόν πλησιάσουμε ἐκτός ἀπό αὐτόν τόν δικό του δρόμο τόν

δρόμο τῆς ἐν ταπεινώσει ἀγάπηςΠλησιάζοντας λοιπόν σήμερα τή

φάτνη τοῦ δι᾽ ἡμᾶς ἑαυτόν κενώσα-ντος Χριστοῦ ἄς ἀντλήσουμε ἀδελφοί μου τή δύναμη πού χρειάζεται ὁ καθένας μας γιά νά αὐξήσει μέσα του τήν ἀγάπη καί νά βγεῖ στόν κόσμο καί νά πλησιάσει τούς ἀδελφούς του γιά νά χαρίσει αὐτή τήν ἀγάπη ὄχι μέ λόγια ἀλλά μέ ἔργαmiddot νά χαρίσει αὐτή τήν ἀγάπη ὄχι μόνο σήμερα ἀλλά κάθε ἡμέρα καί σέ ὅλη του τή ζωήmiddot νά χαρίσει αὐτή τήν ἀγάπη ἀκόμη καί ἄν αὐτό σημαίνει ὅτι ὁ ἴδιος θά στερηθεῖmiddot νά χαρίσει αὐτή τήν ἀγάπη κλείνοντας τά αὐτιά στίς σειρῆνες τοῦ κόσμου πού μιλοῦν ἀποκλειστικά γιά τό κέρ-δος καί τό συμφέρον γιατί αὐτές εἶναι πού ἔφεραν τόν κόσμο καί τόν σύγ-χρονο ἄνθρωπο στήν κρίση καί τήν καταστροφή πού βιώνουμε σήμεραmiddot γιατί αὐτές εἶναι πού μᾶς ὁδηγοῦν στίς συγκρούσεις καί τίς ἀντιπαραθέ-σεις στίς ἀναταραχές καί τούς πολέ-μους στήν αὔξηση τοῦ μίσους καί τῆς βίας στή μετατροπή τῆς ἀνθρώπινης κοινωνίας σέ ζούγκλα

Ἀντίθετα πρός αὐτήν τή θεώρηση τῶν πραγμάτων ἀντίθετα πρός αὐτές τίς σειρῆνες πού ἠχοῦν καί σήμερα ἐμεῖς ἄς ἀκολουθήσουμε τόν δρόμο τῆς ἀγάπης πού μᾶς ὑποδεικνύει ἡ φάτνη τῆς Βηθλεέμ καί τό ἐν αὐτῇ ἀνακείμενο Θεῖο Βρέφος γιατί μέ τόν τρόπο αὐτό δέν θά εἴμαστε ἁπλῶς θεαταί τοῦ θαυμαστοῦ γεγονότος τῆς θείας Γεννήσεως ἀλλά θά τή ζοῦμε καθημερινά στήν ψυχή μας νά μᾶς ἑνώνει μέ τόν Θεό πού ἐπτώχευσε γιά τή σωτηρία μας

Διάπυρος πρός τόν δι᾽ ἡμᾶς πτωχεύσαντα Κύριον εὐχέτης

dagger Ὁ Βεροίας Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων


Ε


πως είναι γνωστό το 2012 συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Βέ-ροιας της Ημαθίας και γενικότερα της Μακεδο-

νίας από τον Τουρκικό ζυγό (1912-2012) Για τον εορτασμό της ιστορικής αυτής επετείου η Ιερά Μητρόπολή μας δραστη-ριοποιήθηκε ενεργά όπως φαίνεται από τις παρακάτω δράσεις

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 2012Ήδη από τον Οκτώβριο 2011 κυκλοφόρησε σε χιλιάδες αντίτυπα το καλαίσθητο ημερολόγιο τσέπης για το έτος 2012 Όπως αναφέρεται στην πρώτη σελίδα είναι laquoαφιερωμένο στον πρώτο νεομάρτυρα Άγιο Αρσένιο επίσκοπο Βεροίας με την αφορμή της επετείου των 100 ετών από τα ελευθέρια της Βέροιαςraquo Το περιεχόμενό του εμπλουτίζεται με σχετικά κείμενα και φωτογραφικό υλικό

Όπως αναφέρει στις ευχές του ο Σεβασμ Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων laquoΔοξολογία και ευχαριστίες οφείλουμε στον δωρεοδότη Θεό για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τα ελευθέρια της πόλεώς μας Εύχομαι να μας αξιώσει ο Κύριος να φανούμε αντάξιοι του μεγάλου δώρου της ελευθερίας που μας χάρισεraquo

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ 2012

Ὁ Σεβασμιώτατος στο Πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του που διαβάστηκε σε όλες τις εκκλησίες της Μητροπόλεως την Κυριακή 1 Ιανουαρίου μετά τη θ λειτουργία και δημοσιεύθηκε στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο δίνει το στίγμα του εορτασμού laquoΣε αυτό το χαρμόσυνο γεγονός αφιερώνει η Ιερά Μητρόπολις Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας το νέο έτος Παράλληλα το αφιερώνει ευλαβώς σε όσους αγωνίσθηκαν και προσέφεραν τη ζωή τους για να μας χαρίσουν την ελευθερία αλλά και σε εκείνους που θυσιάσθηκαν στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάςraquo

Η ΠΡΩΤΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ

Τη Δευτέρα 9 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε στον Χώρο Τεχνών απολογιστική εκδήλωση και κοπή βασιλόπιττας του Γραφείου Εξωτερικής Ιεραποστολής Την εκδήλωση πλαισίωσε με καλλιτεχνικό πρόγραμμα η Μικτή Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως με τραγούδια από τη Βέροια τη Νάουσα και το Ρουμλούκι χαρακτηριστικά της περιόδου των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας και της απελευθέρωσης (τέλη 19ου-αρχές 20ου αι) Παράλληλα με την εκτέλεση των τραγουδιών

στη γιγαντοοθόνη προβαλλόταν φωτογραφίες από την παλιά Βέροια τις συνήθειες και τις δραστηριότητες των ανθρώπων της εποχής

ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

Την Κυρικαή 29 Ιανουαρίου έλαβε χώρα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο στη Βέροια επίκαιρη εκδήλωση με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών Στην εκδήλωση

παρουσιάσθηκαν οι μορφές Ιεραρχών που αγωνίσθηκαν για την ελευθερία και την ανεξαρτησία της Βέροιας της Μακεδονίας και της Πατρίδας μας

ΙΗ΄ ΠΑΥΛΕΙΑΟλόκληρο τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκαν όπως κάθε χρόνο τα Παύλεια Γενικό θέμα των φετινών εκδηλώσεων ήταν laquoΕλευθερία και ευθύνηraquo με την ευκαιρία εορτασμού 100 ετών των Ελευθερίων Μεταξύ των εκδηλώσεων μνημονεύουμε ενδεικτικά τις παρακάτω

laquoΕλευθερία του πνεύματοςraquo Λήξη κύκλων και ενοριακών Συνάξεων (Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά)laquo100 χρόνια ελεύθεροιraquo Παύλειος Μαθητικός Διαγωνισμός με τη συμμετοχή της παιδικής χορωδίας και της ορχήστρας καθηγητών της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής της Ιεράς Μητροπόλεωςlaquo1912 Αέρας ελευθερίας στο Ρουμλούκιraquo Ημερίδα ιστορίας και λαογραφίας (Πνευματικό Κέντρο ΙΝ Κοιμήσεως Θεοτόκου - Αλεξάνδρεια) laquoΟρθοδοξία έκφραση ελευθερίαςraquo Έκθεση φωτογραφίας(Αντωνιάδεια Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ndash Βέροια) laquoΕλευθερία και ευθύνη κατά τον Απόστολο Παύλοraquo Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο(Αντωνιάδεια Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών ndash Βέροια)

ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΤΟΠΟΥΣ

Για την πνευματική οικοδομή του πληρώματος της τοπικής μας Εκκλησίας μεταφέρθηκαν από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων Τίμιος Σταυρός

με τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου (1-6 Αυγούστου) και η ι εικόνα της Παναγίας Αγιοταφίτισσας (13-28 Οκτωβρίου) Η βυζαντινή πόλη της Βέροιας ήταν ανέκαθεν γνωστή ως laquoΜικρή Ιερουσαλήμraquo Στην εφετινή σημαντική αυτή επέτειο με τη μεταφορά των παραπάνω ιερών κειμηλίων αναθερμάνθηκε το θρησκευτικό φρόνημα των πιστών ενώ παράλληλα αναδείχθηκε ο σύνδεσμος της Βέροιας με τα Ιεροσόλυμα

Ο

Εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεωςγια τον εορτασμό 100 χρόνων ελευθερίας


ΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΜΑΣΚατά τα μέσα Οκτωβρίου εορτάστηκαν τα ελευθέρια των πόλεων της Μητροπόλεώς μας Συγκεκριμένα στις 16 Οκτωβρίου τα ελευθέρια της Βέροια και στις 17 της Νάουσας Των εκδηλώσεων προέστη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος Επίσης στις 21 Οκτωβρίου εορτάστηκαν τα ελευθέρια της Αλεξάνδρειας

και στις 22 της Χαλάστρας με αρχιερατικά συλλείτουργα και άλλες εκδηλώσεις

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΩΝ

Την Τρίτη 16 Οκτωβρίου ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος εγκαινίασε τη νέα συλλογή ιστορικών εκθεμάτων την οποία παραχώρησε και επιμελήθηκε ο κος Κανέλλος Ντόντος προκειμένου να εκτεθεί μόνιμα στο

Βλαχογιάννειο Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα Η συλλογή αποτελείται από στρατιωτικές στολές παράσημα όπλα κά εκθέματα και έρχεται να προστεθεί στα υπόλοιπα εκθέματα του Μακεδονικού Αγώνα που ήδη υπήρχαν στο Μουσείο

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑΤο Σάββατο 20 Οκτωβρίου στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο Βέροιας διοργανώθηκε Επιστημονική Ημερίδα με φορείς συνδιοργάνωσης την Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης και το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού Παρουσιάστηκαν τοπικές ιστορικές πτυχές των γεγονότων που συνδέθηκαν με τα Ελευθέρια Ιδιαίτερα προβλήθηκε η μορφή του ιεράρχη των

Ελευθέριων μητροπολίτη Καλλίνικου Δελικάνη

ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

Το Σάββατο 10 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη των κατηχητών και των στελεχών του νεανικού έργου στο Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων στη Γέφυρα Θεσσαλονίκης Στο ίδιο αυτό κτήριο μετά την απελευθέρωση της Βέροιας (16-10-2012) της Νάουσας (17-10-2012) και της Έδεσσας (18-10-2012) καθώς και τη νικηφόρα μάχη των Γιαννιτσών (1920-10-2012) κατέλυσε το ελληνικό στρατηγείο με

επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο πριν την παράδοση της Θεσσαλονίκης (26-10-2012) Τα στελέχη του νεανικού έργου παρακολούθησαν ταινία μικρού μήκους και ξεναγήθηκαν στους χώρους του Μουσείου

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΧΟΡΩΔΙΩΝΤην Κυριακή 30 Δεκεμβρίου το βράδυ ολοκληρώθηκαν οι εκδηλώσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας για την επέτειο συμπλήρωσης 100 χρόνων από την απελευθέρωση της ΜακεδονίαςΗ καταληκτήρια εκδήλωση που ήταν συνάντηση τριών ιστορικών βυζαντινών χορωδιών της Μακεδονίας διοργανώθηκε με μεγάλη επιτυχία από τον ιερό ναό αγίου Μηνά ΝαούσηςΤο πρόγραμμα της εκδήλωσης άνοιξε ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης laquoΙωάννης ο Δαμασκηνόςraquo με Χοράρχης τον κ Νικόλαο Κολοβό Ακολούθησε ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Κοζάνης laquoΤρεις Ιεράρχεςraquo με Χοράρχη τον κ Αναστάσιο ΚαγκαράΤο πρόγραμμα έκλεισε ο Συλλόγος Ιεροψαλτών

της ΙΜ Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας laquoΚωνσταντίνος Πρίγγοςraquo με Χοράρχη τον κ Γεώργιο Ορδουλίδη

ΤΟ ΛΟΓΟΤΥΠΟ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ Στην παραπάνω εκδήλωση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά και το ειδικό λογότυπο που παρήγαγε το Γραφείο Τύπου της Ιεράς Μητροπόλεως προκειμένου να σηματοδοτεί τις αντίστοιχες εκδηλώσεις καθόλη τη διάρκεια του έτους

Σχετικά με τη φιλοσοφία και τον χαρακτήρα των εκδηλώσεων εορτασμού της επετείου των 100 χρόνων από τα ελευθέρια (1912-2012) πρέπει να επισημανθούν τα εξής Η κοινωνική και οικονομική συγκυρία της εποχής μας είναι εξαιρετικά δύσκοληΜέσα σε μια τέτοια συγκυρία είναι χρήσιμη η υπενθύμιση των πολύ μεγαλύτερων δυσκολιών που πέρασαν οι γονείς και οι παππούδες μας μέσα σε κλίμα δουλείας προσφυγιάς και στερήσεωνΗ ανάδειξη της ψυχικής δύναμης που μπορεί ο νεοέλληνας να αντλήσει από την πίστη στον Θεό προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εποχής μαςΟι πάσης φύσεως δυσκολίες που προκαλούνται από την οικονομική κρίση μπορούν να οδηγήσουν τελικά τον σύγχρονο άνθρωπο σε μια πνευματική θεώρηση της ζωής μακριά από κάθε μορφή υλισμούΗ υπογράμμιση του γεγονότος ότι ελευθερία για την Εκκλησία δεν είναι απλά η αποδέσμευση από μια οποιαδήποτε εξωτερική δουλεία Ελευθερία είναι η απελευθέρωση του ανθρώπου από τα πάθη του Με άλλα λόγια ελευθερία είναι κάτι που ξεκινά από τον έσω άνθρωπο και επεκτείνεται στο κοινωνικό σύνολο Αυτή ακριβώς η ελευθερία είναι απαραβίαστη και δεν υπόκειται σε καμμία δέσμευση ή δουλεία


τοῦ Ἀρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου


ία ἀπό τίς ἐξέχουσες προ-σωπικότητες τῶν ἡμερῶν τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πόλεώς μας εἶναι ὁ τότε Μητροπολίτης Βεροίας καί Ναούσης Καλλίνικος Δελικάνης μία ἀπό τίς διαπρεπέστερες μορφές ἱεραρχῶν τῆς κρίσιμης γιά

τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο τή Μακεδονία καί τήν Ἑλλάδα γενικότερα περιόδου τοῦ ὁποίου ὁ ρόλος ὑπῆρξε καθοριστικός στήν ἐξέλιξη τῶν γεγονότων στήν πόλη μας

Γιά τόν λόγο αὐτό ἀποφασίσαμε νά ἀφιε-ρώσουμε μία Ἡμερίδα στή φωτισμένη αὐτή προσωπικότητα πού ὑπηρέτησε τήν Ἐκκλη-σία καί πατρίδα ἀπό ὅπου καί ἄν κλήθηκε μέ συνέπεια καί σύνεση προσφέροντας πολλά μέ τίς γνώσεις καί τήν κατάρτισή του

Ποιός ἦταν ὅμως ὁ χαρισματικός αὐτός ἄνθρωπος καί ἱεράρχης πού σφράγισε μέ τήν προσωπικότητα καί τή δράση του τήν ἱστορία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καί τῆς πόλεώς μας

Τέκνο ἱερατικῆς οἰκογενείας τῆς Λέσβο σπούδασε στήν πατρίδα του καί τήν Ἰταλία καί διακρίθηκε γιά τίς γνώσεις καί τήν κατάρ-τισή του Μετά τήν ἐπιστροφή του στή Μυτι-λήνη καί μέ προτροπή τοῦ τότε Μητροπολίτου Μυτιλήνης Κωνσταντίνου Βαλλιάδη καί μετέπειτα οἰκουμενικοῦ πατριάρχου Κωνστα-ντίνου Εacute πηγαίνει στήν Κωνσταντινούπολη ὅπου πατριάρχης ἦταν ὁ Ἰωακείμ ὁ Δacute

Ἐκεῖ θά διακονήσει τή Μεγάλη τοῦ Χρι-στοῦ Ἐκκλησία ὡς ἀρχειοφύλαξ καί θά ὀργανώσει τό Πατριαρχικό ἀρχειοφυλάκιο προσφέροντας σπουδαία ὑπηρεσία μέχρι τό 1909 ὁπότε καί ἐξελέγη Μητροπολίτης Βελε-γράδων

Παρά τή σύντομη θητεία του καί τίς πολ-λές δυσκολίες πού εἶχε νά ἀντιμετωπίσει ὁ Καλλίνικος Δελικάνης ἀφήνει ἔντονο τό στίγμα τῆς παρουσίας του μέ τή μέριμνά του τόσο γιά τήν ἀνέγερση ἐκκλησιῶν σέ χωριά πού δέν διέθεταν ὅσο καί μέ τή φροντίδα του γιά τή λειτουργία τῶν ὑπαρχόντων σχολείων καί τήν ἵδρυση νέων

Δύο χρόνια ἀργότερα ἐπιστρέφει στήν Κωνσταντινούπολη γιά λόγους ὑγείας ὅπου καί ἐκλέγεται στίς 25 Ἰουνίου 1911 μέ πρό-ταση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ τοῦ Γacute ὁ ὁποῖος εἶχε ἀντιληφθεῖ τίς ἱκανότητές του στά χρόνια κατά τά ὁποῖα ὑπηρέτησε ὡς ἀρχειοφύλακας τῶν Πατριαρχείων Μητροπο-

λίτης Βεροίας καί ΝαούσηςἩ ἄφιξή του στή Βέροια συμπίπτει μέ

μιά ἐξαιρετικά δύσκολη χρονική συγκυρία κατά τήν ὁποία ἐπιχειρεῖται μέ κάθε τρόπο ὁ ἐκτουρκισμός τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ πού εἶχε ἤδη ταλαιπωρηθεῖ ἀπό τίς ποικίλες προπαγάνδες στά χρόνια τοῦ Μακεδονικοῦ ἀγῶνος

Ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος Δελικάνης ἔρχεται στή Βέροια στίς 10 Αὐγούστου τοῦ 1911 καί γίνεται δεκτός μέ χαρά καί ἐλπίδα ἀπό ὅλους τούς κατοίκους της Ἀμέσως μετά τήν ἄφιξή του προσπαθεῖ νά ἐνημερωθεῖ γιά τήν κατάσταση στήν πόλη καί τά προβλήματα τοῦ ποιμνίου του

Στήν πρώτη συνεδρίαση τῆς Δημογε-ροντίας στήν ὁποία προεδρεύει στίς 31 Αὐγούστου συζητεῖται τό θέμα τῆς ἐπιδημίας χολέρας πού ἐξαπλωνόταν ἐπικίνδυνα καί ἀποφασίζεται ἡ μεταφορά τῆς κάρας τοῦ Ἁγί-ου Κλήμεντος ἀπό τό Ἅγιο Ὄρος προκειμέ-νου νά ἐνισχυθεῖ τό φρόνημα τοῦ λαοῦ

Μαζί μέ αὐτό συζητεῖται τό θέμα τῆς ἀνα-θεωρήσεως τοῦ κοινοτικοῦ κανονισμοῦ καί τῆς ἀνεγέρσεως Παρθεναγωγείου

Τό ἐνδιαφέρον τοῦ λογίου ἱεράρχου γιά τήν παιδεία εἶναι ἔντονο καί φροντίζει μέ κάθε τρόπο νά αὐξηθοῦν τά χρήματα γιά τά σχο-λεῖα καί νά ἐνισχυθοῦν ἄποροι μαθητές ἐνῶ συγχρόνως ἐπιτυγχάνει καί τήν ψήφιση τοῦ νέου κανονισμοῦ τόν Φεβρουάριο τοῦ 1912

Ἡ ἔναρξη τῶν Βαλκανικῶν πολέμων δημι-ουργεῖ νέα κατάσταση στή Μακεδονία καί τή Βέροια Ἡ νικηφόρα προέλαση τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ προμηνύει τήν ἀπελευθέρωση τῆς Βεροίας καί δημιουργεῖ πανικό στούς Τούρ-κους οἱ ὁποῖοι μαζεύουν τά πράγματά τους καί ἑτοιμάζονται νά φύγουν ἀπό τήν πόλη μέ τόν σιδηρόδρομο

Ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος ἐπεμβαίνει καί σέ συνεννόηση μέ τόν Τοῦρκο δήμαρχο τῆς Βεροίας Χαμίλ Ἀλή Μπέη ἀποφασίζουν νά ἐγγυηθεῖ ἡ μία ἐθνότητα τήν ἀσφάλεια τῆς ἄλλης μέ τή βοήθεια μιᾶς μικτῆς πολιτοφυ-λακῆς ἡ ὁποία συνεστήθη

Ἡ παρουσία του τόσο στή Βέροια ὅσο καί στή Νάουσα εἶναι καταλυτική γιά νά διατηρη-θεῖ ἡ ψυχραιμία καί ἡ γαλήνη τίς ἡμέρες πού θά ἀκολουθήσουν Στή δική του σύνεση καί ἱκανότητα ὀφείλεται καί ἡ ἀπελευθέρωση τῆς Βεροίας μέ εἰρηνικό τρόπο

Ὁ Καλλίνικος Δελικάνης ἔχει τή χαρά ἕνα χρόνο μετά τήν ἐγκατάστασή του ὡς Μη-τροπολίτου στή Βέροια νά ὑποδέχεται στήν

εἴσοδό της μαζί μέ τόν κλῆρο τούς προύχο-ντες τόν λαό ἀλλά καί τόν Τοῦρκο δήμαρχο τόν διάδοχο Κωνσταντίνο Στή δοξολογία πού τελέσθηκε στόν ναό τοῦ πολιούχου ἁγίου Ἀντωνίου ὁ Μητροπολίτης ἐξεφώνησε τόν πανηγυρικό

Τά χρόνια πού ἀκολουθοῦν εἶναι πολύ κρίσιμα γιά τή Μητρόπολη καί τή Μακεδονία γενικότερα λόγω τῶν μεγάλων προβλημάτων πού προκάλεσε καί προκαλοῦσε ὁ πόλεμος

Ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος φροντίζει μέ κάθε τρόπο νά ἐνιnotσχύσει καί νά στηρίξει τό ποίμνιό του Τό ἐνδιαφέρον του γιά τά σχολεῖα καί τήν ἐκπαίδευση ἀποδεικνύουν τή μεγάλη σημασία πού ἀποδίδει σ᾽ αὐτήν ὁ Καλλίνικος Δελικάνης

Μέ τή μεσολάβησή του ἐκκενώνεται τό κτίριο τοῦ Ἡμιγυμνασίου ἀπό τόν στρατό καί παραχωρεῖται στούς 1000 μαθητές τῆς Βεροίας χάρη τῶν ὁποίων παραχωρεῖται ὁ κῆπος τοῦ ναοῦ τῶν ἁγίων Ἀναργύρων γιά τή δημιουργία γυμναστηρίου

Παρά τό μεγάλο ἐνδιαφέρον του γιά τήν παιδεία ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος ἀναγκά-ζεται νά πάρει καί μία δυσάρεστη ἀπόφαση τήν ἀπόφαση τῆς διακοπῆς τῆς λειτουργίας τῆς Ἱερατικῆς Σχολκῆς πού εἶχε ἱδρυθεῖ μέ πρόταση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἰωακείμ Γacute ἀπό τόν Μητροπολίτη Βεροίας Ἀπόστολο μέ σκοπό τήν ἀντιμετώπιση τῆς Ρουμανικῆς προπαγάνδας στήν περιοχή Οἱ ἀπόφοιτοι τῆς Σχολῆς θά ὑπηρετοῦσαν στήν περιοχή ὡς ἱερεῖς καί δάσκαλοι

Ὁ λόγος πού ὁδήγησε τόν Καλλίνικο Δε-λικάνη στή διακοπή τῆς λειτουργίας της εἶναι ἡ ἀπόφαση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας νά μήν ἀναγνωρίζει τά ἀπολυτήρια τῶν ἀποφοί-των καί νά ρυθμίσει τό θέμα τῶν Ἱερατικῶν Σχολῶν μέ διαφορετικό νόμο ὅπως δηλώνει καί ὁ ἴδιος στή συνεδρίαση τῆς ἐφορείας τῆς Μονῆς Προδρόμου (30 Ἀπριλίου 1915) laquoὉ κύριος προορισμός τῆς Σχολῆς τοῦ νά ἀπο-λύῃ μαθητάς τοποθετημένους εἰς τά χωρία ὡς διδασκάλους hellip ματαιοῦται καθ᾽ ὁλοκληρίαν καί συνεπῶς ἡ περαιτέρω λειτουργία τῆς Σχολῆς ἀποβαίνει ἄσκοποςraquo

Τά ἱστορικά γεγονότα πού ἀκολουθοῦν μέ τήν ἐκδήλωση τοῦ κινήματος τῆς Ἐθνικῆς Ἀμύνης καί τή δημιουργία προσωρινῆς κυ-βερνήσεως μέ ἕδρα τή Θεσσαλονίκη μετα-βάλλει ἐντελῶς τήν κατάσταση τόσο στά πο-λιτικά ὅσο καί στά ἐκκλησιαστικά πράγματα Οἱ Μητροπόλεις τῶν Νέων Χωρῶν λόγω τῆς ἐμπολέμου καταστάσεως μεταξύ Ἑλλάδος καί

Ὁ Μητροπολίτης ΒεροίαςΚαλλίνικος Δελικάνης

Μεἰσήγηση σέ Ἡμερίδα γιά τά 100 χρόνια ἐλευθερίας

τοῦ σεβ Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος


Τουρκίας δέν ἔχουν ἐπαφή μέ τό Οἰκουμενι-κό Πατριαρχεῖο καί λόγω τῆς πολιτικῆς κα-ταστάσεως οὔτε μέ τήν ὑπόλοιπη Ἑλλάδα

Στή Θεσσαλονίκη συγκαλεῖται τόν Φε-βρουάριο τοῦ 1917 ἡ Ἱεραρχία τῶν Νέων Χωρῶν γιά νά ἀντιμετωπισθοῦν τά φλέγοντα προβλήματα τῆς Ἐκκλησίας

Ὁ Μητροπολίτης Καλλίνικος μετέχει μαζί μέ τούς Μητροπολίτες Θεσσαλονίκης Γεννά-διο Σερρῶν Ἀπόστολο Δράμας Ἀγαθάγγε-λο καί Κασσαν-δρείας Εἰρηναῖο σέ μία ἐπιτροπή μέ σκοπό τήν προετοιμασία τῆς συγκλίσεως τῆς ἹὉεραρχίας τῶν Νέων Χωρῶν ἡ ὁποία τελικά πραγματοποιήθη-κε στίς 28 Ἀπρι-λίου τοῦ 1917 καί διήρκεσε μέχρι τίς 10 Μαΐου μέ τή συμμετοχή 23 Μητροπολιτῶν καί τήν παρουσία τοῦ Συμβούλου Θρησκευμάτων καί Παιδείας Γ Ἀβέρωφ

Ἡ Ἱεραρχία ἀποφάσισε τή συγκρότηση πενταμελοῦς Συμβουλίου τό ὁποῖο θά εἶχε τήν εὐθύνη συντάξε-ως ἐκθέσεων τῶν πεπραγμένων πρός τό Οἰκουμε-νικό Πατριαρχεῖο καί τήν κυβέρ-νηση

Οὐσιαστική εἶναι ἡ συμβολή τοῦ Μητροπολί-του Βεροίας Καλ-λινίκου σέ θέματα κανονικά πού ἀντιμετώπισαν οἱ Ἱεράρχες ὅπως τήν ἀπάλειψη τοῦ μνημοσύνου τῶν βασιλέων ἤ τό ζήτημα τοῦ ἀναθέματος κατά τοῦ Ἐλευθερίου Βενιζέλου

Ὁ Καλλίνικος Δελικάνης μετέχει στό ἐκκλησιαστι-κό δικαστήριο τό ὁποῖο συνέστησε ἡ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ σκοπό τήν ἀποκατάσταση τῆς κανονικῆς τά-ξεως στήν Ἐκκλησία πού εἶχε διαταραχθεῖ ἐξαιτίας τῶν πολιτικῶν ἀντιπαραθέσεων Ἡ συμβολή του στίς ἐργασίες του εἶναι καθορι-στική καί ὅπως χαρακτηριστικά σχολιάζει ὁ λόγιος Μητροπολίτης πρώην Λεοντουπόλε-ως Σωφρόνιος Εὐστρατιάδης laquoἡ ἀγόρευσις τοῦ Μητροπολίτου Βεροίας θά παραμείνῃ ἔγγραφον ἱστορικόν διατρανοῦν τήν ἀξίαν

καί τήν πολυμάθειαν τοῦ σοφοῦ ἹεράρχουraquoὉ Καλλίνικος Δελικάνης συνεχίζει καί

μετά τήν ὁλοκλήρωση τῶν ἐργασιῶν τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαστηρίου νά δραστηρι-οποιεῖται στό Ἀρχιερατικό Συμβούλιο πού εἶχαν ἱδρύσει οἱ Ἱεράρχες τῶν Νέων Χωρῶν καί συγχρόνως νά δημοσιεύει στό περιοδικό Γρηγόριος Παλαμᾶς ἄρθρα γιά σημαντικά ἐκκλησιαστικά ζητήματα τῆς ἐποχῆς ἐλπίζο-ντας στή βελτίωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κατα-

στάσεως καί ἀγωνιζόμενος γι᾽ αὐτήν μέχρι τό 1917 ὁπότε ἡ ἀλλαγή στή διεθνή σκηνή καί ἀποκατάσταση τῆς ἐπικοινωνίας τῶν Νέων Χωρῶν μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρ-χεῖο ὁδήγησε στήν ἀπόφαση διαλύσεως τοῦ Ἀρχιερατικοῦ Συμβουλίου τό ὁποῖο ὅμως τελικά διατηρήθηκε μέχρι τό 1920

Παρά τά πολλά καθήκοντα μέ τά ὁποῖα ἔχει ἐπιφορτισθεῖ ὁ Μητροπολίτης Καλλίνι-κος δέν ἐγκαταλείπει τό ποίμνιό του Ὅπως καί παλαιότερα ἔτσι καί στό διάστημα αὐτό

ἀγωνίζεται γιά τήν ἀνέγερση Παρθεναγωγεί-ου στή Βέροια ἐνῶ συνεχίζει νά δραστηρι-οποιεῖται γιά τήν εἰρήνη στούς κόλπους τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἐπίλυση τῶν θεμάτων πού ἀπασχολοῦν τό Οἰκουμενικοῦ Πατριαρ-χείου

Οἱ προτάσεις του γιά τό θέμα τῆς μακροχρόνιας χηρείας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου τίς ὁποῖες ἐκθέτει σέ συνεδρίαση τῆς Ἱεραρχίας πού πραγματοποιεῖται στήν

Ἀθήνα γίνο-νται ὁμόφωνα ἀποδεκτές γεγονός πού πιστοποιεῖ τίς γνώσεις καί τήν ἐμπειρία τοῦ Καλλίνι-κου Δελικά-νη Ὁ ἴδιος μετέχει στήν ἐπιτροπή Ἱε-ραρχῶν πού μεταβαίνει στήν Κωνστα-ντινούπολη καί στηρίζει τήν κανονι-κότητα τῆς πατριαρχικῆς ἐκλογῆς ἀπο-δεικνύοντας τήν πίστη του στόν θεσμό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀνεξαρτήτως τῶν προσώ-πων

Τόν ἴδιο χρόνο ὁ Καλλίνικος Δελικάνης ἐκλέγεται Μητροπολίτης Κυζίκου εἰς ἀντικατά-σταση τοῦ Κυζίκου Κων-σταντίου καί ἐνθρονίζεται τόν Φεβρουά-ριο τοῦ 1922 ὁλοκληρώνο-ντας μία ἑνδε-καετῆ ποιμα-ντορία στή Μητρόπολη Βεροίας καί ἀναλαμβάνο-ντας μία ἐξί-σου δύσκολη ἀποστολή

Αὐτόν τόν διαπρεπῆ καί πολυτάλαντο Ἱεράρχη εἶχε ἡ Ἐκκλησία τῆς Βεροίας τήν εὐλογία νά ἔχει ὡς ποιμενάρχη σέ μιά κρί-σιμη ἐποχή καί γι᾽ αὐτό μέ εὐγνωμοσύνη ἀφιερώνει στή μνήμη του αὐτή τήν ἐπιστη-μονική Ἡμερίδα


ρκάδι τό τρα-γούδι σου στὸ στῆθος δὲν χω-ράει τὸ παίρνει ὁ Ἀρχάγγελος στὸν οὐρανὸ τὸ πάειraquo Τὸ Μοναστήρι τοῦ Ἀρκαδίου στὴν

περιοχὴ τοῦ ἡρωικοῦ Ρεθύμνου τῆς ἀντρειωμέ-νης Κρήτης εἶναι ἀπὸ τοὺς θρυλι-κοὺς ἐκεί-νους τόπους ποὺ δὲν σὲ ἀφήνουν νὰ λησμο-νήσεις τὸ ἦθος τῆς γενιᾶς σου Πανέμορφο πανώριο ἀγέρωχο περήφανο καὶ τιμημένο συνεχίζει μὲ τρόπο μυστικὸ καὶ ἀθέατο στοὺς ἀμύ-ητους νὰ ὑφαίνει στὰ πετρωμένα σπλάγχνα του μὲ αἷμα καὶ φωτιά τὸ μυστήριο τῆς ἐλευθερίας

Τὸ Ἀρκάδι ἀναδείχθηκε παρεμ-βολὴ ἁγιότητος ἐργαστήριο ἀρετῆς

πύργος προσευχῆς διδακτήριο γραμμάτων σπουδαστήριο τεχνῶν φυλακτήριο πολιτισμοῦ σκάμμα ἀνδρείας τόπος θυσίας ὁδὸς ἐλευ-θερίας Τούτο τό κάστρο τῆς πίστε-ως καί τῆς πατρίδος ἀρδεύει τὴν ὕπαρξή του ἀπὸ τὴν ἁγία Τράπεζα τοῦ Καθολικοῦ του ὅπου ὁ Θεάν-θρωπος Ἰησοῦς Χριστός ὁ μονα-

δικὸς Σωτήρας τοῦ κόσμου σφαγι-άζεται ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς καὶ σωτηρίας Ἀκόμα καὶ σήμερα λιβάνι καὶ μπαρούτι μοσχοβολοῦν τά λιθόκτιστα τειχιά του laquoΑἷμα καὶ

πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦraquo κυκλώνει τὸ Ἀρκάδι καὶ ἂν μὲ καθαρὴ καρδιὰ καὶ προσευχὴ διάπυρη διαβεῖς τὰ διαβατικά του θὰ ἀντικρύσεις τὴν ἀντάρα τοῦ πολέμου καὶ τὸν ὄλεθρο τοῦ θανάτου Μὰ θὰ ἀφουγκραστεῖς κιόλας τὶς ἰαχὲς τῆς ἀνδρειοσύνης καὶ τοὺς θουρίους τῆς δόξας Ἐκεῖ θὰ συναπαντήσεις τὸν προσμονά-

ριο τῆς ἔνδοξης ἱστορίας τοῦ Ἀρκαδίου ποὺ μὲ περισσὴ συ-γκίνηση δίπλα στὸ αἰωνόβιο κυπαρίσσι στὰ δεξιὰ του Καθο-λικοῦ θὰ σοῦ διηγηθεῖ γιὰ τὶς μέρες τοῦ μεγά-λου ξεσηκωμοῦ

laquoΣτὰ χίλια ὀκτακώσια καὶ ἑξήντα ἕξι ἀπά-νω ἀκούσατε ἦντα lsquoκαμε ἡ Κρήτη στὸν Σουλτάνο Τὸν πόλεμο ἀρχί-ξασι στὰ τρία βιλαέτια στὸ Ρέ-θεμνος καὶ στὰ

Χανιά καὶ εἰς τὸ Κάστρο μέσαraquo Τὰ τέκνα τοῦ Μίνωα δὲν ἔστερξαν ποτέ νὰ ἀποδεχθοῦν τὸ τούρκικο τό φέσι Τί καὶ ἂν τὸ χῶμα τῆς Κρήτης βάφτηκε κόκκινο πάλι

Ατοῦ Ἀρχιμ Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

laquoΣτοῦ πυρομάχου τή φωτιάraquoΤό ὁλοκαύτωμα τῆς Μονῆς Ἀρκαδίου

Το καθολικό όπως είναι σήμερα


καὶ πολλάκις Ὁ Διγενὴς πάνω στήν σέλα του συνέχισε νὰ καλπάζει ἀπὸ τὶς κορφὲς τοῦ Ψηλορείτη γιὰ νὰ θεριέψει ἡ λευτεριὰ στὰ χώματα τῆς Κρήτης Πόθος διακαὴς ἡ ἕνωση μὲ τὴ μητέρα Ἑλλάδα Ὁ ξεσηκωμὸς τοῦ 1821 στὸν ἡρωικὸ Μοριὰ συνε-χίζει νὰ καταφλέγει τὴν ἀντρειωμένη Κρήτη Στὶς 21 Αὐγούστου τοῦ 1866 οἱ Κρῆτες κηρύττουν τὴν ἐπανάστα-ση ἐναντίον τοῦ Σουλτάνου μὲ ἕνα μόνο σύνθημα laquoἝνωση ἤ θάνα-τοςraquo

Στὰ Χανιά ἡγεῖται τῆς ἐπαναστά-σεως ὁ Ἰωάννης Ζυμβρακάκης στὸ Ρέθυμνο ὁ συνταγματάρχης Πά-νος Κορωναῖος καὶ στὸ Ἡράκλειο ὁ Μιχαὴλ Κόρακας Ὁ Σουλτάνος θορυβήθηκε ἀπὸ τὴν ἐπανάσταση τῶν Κρητῶν καὶ ἀποστέλλει τὸν Μουσταφᾶ Ναϊλῆ Πασᾶ γιὰ νὰ καταστείλει τὴν ἐξέγερση Ἤδη ὁ Κορωναῖος ἐνίσχυσε τοὺς ὁπλισμέ-νους καλογέρους τοῦ Ἀρκαδίου μὲ 259 ἄνδρες καὶ θέτει φρούραρχο τοῦ Μοναστηριοῦ τὸν ἀνθυπολο-χαγὸ τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ Ἰωάν-νη Δημακόπουλο Στὸ Μοναστήρι εἶχαν εἰσέλθει 966 ἄνθρωποι τὰ περισσότερα γυναικόπαιδα laquoΤὴν Τρίτη τό ξημέρωμα στσrsquo ὀχτώ τοῦ Νοεμβρίου ἐναμαζώχτηκε ἡ Τουρ-κιά στrsquo Ἀρκάδι γύρου-γύρου Κί ἦρθεν ὁ Μουσταφᾶ πασᾶς μὲ εἴκοσι χιλιάδες καὶ ἀπὸ μακριὰ ἐφωνιά-ζανε προδώσετε ραγιάδες Καὶ οἱ Κρητικοὶ τὸν εἴπανε καλῶς ἤρθατε

ἀγάδες σήμερα θὰ ἀνταλάξωμε ἀντρίστικα τσὶ μπάλες Διακόσιοι πενήντα ἐννιὰ Κρῆτες ἐπολε-μοῦσαν γυναῖκες γέροι καὶ παιδιά φουσέκια ἐκουβαλοῦσαν Μηνᾶ στὸ Ρέθεμνο ὁ πασᾶς καὶ φέρνουν τὴν μπουρμπάδα καὶ ἐμάδιενε τὰ γέ-νια ντου πὼς δὲν θὰ κάμει πράμα Καὶ τοῦ Γουμένου ἐμήνυσε νὰ πάει νὰ προσκυνήσει τὸ Μοναστήρι ἄκαυτο ἂν θέλει νὰ τrsquo ἀφήσειraquo Ὁ Πασᾶς ἀπαιτεῖ ἀπὸ τὸν Ἡγούμενο Γαβριὴλ Μαρινάκη νὰ διαλύσει τὴν ἐπαναστατικὴ ἐπιτροπὴ καὶ νὰ παραδωθοῦν Καὶ ἐκεῖνος ὁ λεβέ-ντης καλόγερος μὲ τὴν καρδία τοῦ λιονταριοῦ ἀποκρίνεται στὸν Πασᾶ laquoἘγὼ στὸ Μουσταφᾶ πασᾶ ἀζω-ντανὸς δὲ μπάω καλιὰ θὰ πάρω

θάνατο σὰν ἄντρας νrsquo ἀποθάνω Τὰ ἅρματα δὲν τὰ δούδωμε κ΄ἐνταὲ καὶ πάρετέ τα μὰ ἐσεῖς θὲ νὰ μοῦ πεί-σετε γιὰ δὲν περνᾶτε ντρέτα Ἀλίμο-νό σας τύραννοι ἄδικα τυραννάστε ἡ λευτεριὰ εἰνrsquo Θεοῦ πνοὴ δὲν πιάνεται πλανάσθεraquo Ὁ Ἡγούμενος καλὰ γνωρίζει τὰ πεπρωμένα τοῦ Γένους Μὲ προσευχές καὶ ψαλμου-διὲς στήνει τὸν βωμὸ τῆς λευτεριᾶς στὴν ἐκκλησία τοῦ Μοναστηριοῦ Λειτουργεῖ γιὰ στερνὴ φορὰ στὸ θυσιαστήριο τοῦ Ἀρκαδίου καὶ οἱ Ἀρχάγγελοι τοῦ παραστέκουν Τροφὴ ἀθανασίας προσφέρει ὁ Γούμενος στούς ἀθάνατους μελο-θάνατους laquoΜεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ Σῶμα καὶ Αἷμα Χριστοῦ εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν

Αναπαράσταση της επίθεσης των ΤούρκωνΠαύλειος Λόγος 13

αἰώνιονraquo Καὶ μετὰ μὲ λόγο πυρ-φόρο καὶ πυρίκαυστο ἀναγγέλλει τὰ μελλούμενα στοὺς ἐλευθέρους πολιορκημένους τῆς Μονῆς laquoΧαί-ρεστε ἄντρες χαίρεστε χαίρεστε πολεμάρχοι μὰ ἐτούτη μέρα θὰ γραφτεῖ καὶ πάντα δόξα θὰ lsquoχει Γιατί καὶ ἂν ἀποθάνουμε ἀπὸ τὰ κόκαλά μας θὲ νὰ ἀναδώσει ἡ λευτεριὰ καὶ ἀπὸ τὰ αἱματά μας θὰ ποτιστεῖ καὶ θὰ γραθεῖ σὰ λεμονιά θὰ ἀνθήσει ἐτσά lsquo ναὶ τὸ πεθύμνιο μας καὶ ἃς βρέξει καὶ ἃς χιονίσειraquo Ὁ Πασᾶς δὲν συγχωρεῖ τὴν προ-σβολὴ καὶ τὸ βράδυ τῆς 8ης Νοεμ-βρίου δίνει τὸ σύνθημα γιὰ γενικὴ ἕφοδο ἐναντίον τοῦ Μοναστηριοῦ Παρrsquo ὅλη τὴν ἀριθμητικὴ καὶ πολε-μικὴ ὑπεροχὴ τους οἱ Τοῦρκοι δὲν τὰ καταφέρνουν Στὴ μιὰ μεριὰ τῆς Μονῆς ἀνεμίζει τὸ λάβαρο μὲ τὴν Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν ἄλλη ἡ γαλανόλευκη Ὅταν τὰ βόλια γκρεμίζουν τοὺς ἱστοὺς οἱ Κρῆτες φτιάχνουν καινούργιους καὶ πάλι τὰ ὑψώνουν Βλέποντας τὴν ἀντίσταση οἱ Τοῦρκοι ἀποφασίζουν νὰ μεταφέρουν τὸ μεγάλο κανόνι ἀπὸ τὸ Ρέθυμνο καὶ ἔτσι χτυποῦν τὸ Μοναστήρι Ὁ Ἡγούμενος ἐνι-σχύει τοὺς καστροπολεμάρχους καὶ δίνει τὶς τελευταῖες ὁδηγίες laquoὍσοι ζοῦν ὅταν θὰ μποῦν οἱ Τοῦρκοι νὰ τρέξουν στὴν πυριτιδαποθήκη στὴν Καστρινὴ πόρτα γιὰ νὰ δώ-σουν φωτιὰ στὸ μπαρούτι καὶ νὰ

θυσιαστοῦν γιὰ νὰ μὴν πιαστοῦν ζωντανοίraquo Τὸ δυτικὸ τεῖχος ὑποχωρεῖ laquoΓιουρούσι κάνει ἡ Τουρ-κιά ἀπάνω στὰ τοιχιὰ ντος καὶ ἐμεταθέκανε τὰ θρονιὰ καὶ ἄνοιξαν τὰ κελλιὰ ντοςraquo Σῶμα μὲ σῶμα πλέον γίνεται ἡ μάχη στὴν αὐλὴ τοῦ Μο-ναστηριοῦ Ὁ φρούραρ-χος Δημακόπουλος μὲ τὰ παληκάρια του ἀντιστέ-κεται γενναία καὶ πέφτει ἡρωικά Ὁ λεοντόψυχος Ἡγούμενος Γαβριὴλ Μα-ρινάκης πέφτει καὶ αὐτὸς ἀπροσκύνητος Ὁ Κων-σταντῖνος Γιαμπουδάκης μὲ τοὺς ἐναπομείναντες κλείνεται στὴν πυριτι-δαποθήκη Περιμένει νὰ πλησιάσουν ὅσο γίνεται περισσότεροι

Τοῦρκοι laquoΤότε φωνάζει ὁ Γιαμπου-δής laquoἩγούμενε εὐλόγαraquo καὶ εἶπε ὁ Θεὸς εὐλογητὸς καὶ ἄναψεν ἡ φλόγα Καὶ σέρνει τὴν πιστόλα του ἀπὸ τὸ σερακλίκι σὰν ἀστραπὴ τὴν ἄδειασε στὴν μπαρουταποθήκη Τρόχαλος ἔγινε ἡ Μονὴ καὶ σείστει ὁ Ψηλορείτης καὶ οἱ Τοῦρκοι ἀκόμη τρέμουνε ὄντε γρηκούνε Κρήτηraquo 864 Κρῆτες εἰσῆλθαν στὴν αἰωνι-ότητα καὶ 1500 περίπου Τοῦρκοι σκοτώθηκαν

Τοῦτες οἱ μέρες οἱ ἄδυτες τῆς ἱστορίας τοῦ Γένους μας ἀνέτειλαν ἀπὸ τὰ θυσιαστήρια τοῦ Χριστοῦ τὶς ἅγιες Τράπεζές μας ποὺ κά-νουν λεύτερους καί ἀθανάτους τούς χριστιανούς Ἐκεῖνοι λάτρευαν τὸν ἐλευθερωτὴ Χριστό δὲν τὸν ἐβλα-σφημοῦσαν Ἐκεῖνοι ὕψωναν τὴν γαλανόλευκη στὸν ἱστό δὲν τὴν πο-δοπατοῦσαν Ἐκεῖνοι περι-φρονοῦσαν τὸν ἐχθρό δὲν τὸν ἐχαι-ρετοῦσαν Ἐκείνους τοὺς γονά-τισαν μὰ δὲν ἐπρο-σκυνοῦσαν Ἐμεῖς ἐπρο-σκυνήσαμε πρὶν νὰ μᾶς

γονατίσουν Ἐκεῖνοι τὴν πείνα δὲν φοβήθηκαν γιατί ἦταν νηστεμένοι Ἐμεῖς ὅμως πεινάσαμε γιατί εἴμα-στε χορτασμένοι Ὁ χάρος τοὺς φο-βήθηκε γιατί ἦταν λειτουργημένοιἘμεῖς χαροπαλεύουμε στὰ πάθη βουτηγμένοι Ἐκεῖνοι θυσιάστηκαν γιὰ τοὺς ἄλλους δὲν θυσίαζαν τοὺς ἄλλους Καὶ ἐκεῖνοι ἤθελαν νὰ ζή-σουν ἀλλὰ ἤξεραν γιατί πεθαίνουν Ἐμεῖς ἀργοπεθαίνουμε γιατί δὲν ξέρουμε νὰ ζοῦμε Ἐκεῖνοι ἦταν πολέμαρχοι τῆς λευτεριᾶς καί τῆς ἀντρειοσύνης Ἐμεῖς εἴμαστε ἀρχη-γέτες τῆς σκλαβιᾶς καί τῆς δουλο-φροσύνης

Τὸ Ἀρκάδι λοιπόν δὲν εἶναι μό-νον τόπος εἶναι καὶ τρόπος Τοῦτο τό Μοναστήρι ὄντως δὲν μοῦ ἐπιτρέπει νὰ λησμονήσω τὸ ἦθος τῆς γενιᾶς μου Καὶ ἂν ἐκύκλωσε τὴν πατρίδα μου ἐσχάτη ἄβυσσος καὶ ἂν θλίβει τὴν ψυχὴ τοῦ ἕλλη-να ὁ θάνατος εἶμαι βέβαιος ὅτι ὁ Ἀφέντης Χριστὸς ἐκ πέτρας θὰ ἀναστήσει λεοντόψυχους σὰν τὸν Ἡγούμενο Γαβριὴλ καὶ τὸν γενναῖο Γιαμπουδάκη ποὺ θὰ ἀποτινάξουν καὶ πάλι τὴν σύγχρονη ὕπουλη σκλαβιὰ ἀπὸ τὸ ταλαιπωρημένο Γέ-νος Ἡ ἀστραπὴ τοῦ Ἀρκαδίου θὰ ἐλέγχει καὶ θὰ φωτίζει τὰ σκότη τῶν νεοελλήνων καὶ ὁ λόγος τοῦ μακα-ριστοῦ Μητροπολίτου Ρεθύμνης καὶ Αὐλοποτάμου κυροῦ Τιμοθέου Βε-νέρη θὰ μᾶς ὑποδεικνύει πάντοτε τὸ πέρασμα στὴν λευτεριά laquoΑὐτὴ ἡ φλόγα πάναψε μέσα ἐδῶ στὴν κρύ-πτη καὶ ἀπάκρου σrsquo ἄκρο φώτισε τὴν δοξασμένη Κρήτη ἤτονε φλό-γα τοῦ Θεοῦ μέσα εἰς τὴν ὁποῖαν Κρῆτες ὁλοκαυτώθησαν γιὰ τὴν ἐλευθερίανraquo

Αναπαράσταση της επίθεσης των Τούρκων14 Παύλειος Λόγος

Φωτογραφία του καθολικού αρχές περασμένου αιώναΠαύλειος Λόγος 15

Χριστούγενναἡ Μητρόπολις τῶν ἑορτῶν

τοῦ Ἰωάννου Ἐλ Σιδηρᾶ



κύκλος τῶς ἑορτῶν μέ κέ-ντρο τό Ἅγιο Πάσχα ὅπως εὔστοχα γράφει ὁ λειτουργι-ολόγος ἀείμνηστος καθηγη-τής Ι Φουντούλης ἀκολου-θεῖ κατά βάση τό σεληνιακό

ἰουδαϊκό ἡμερολόγιο τό ὁποῖο σέ σχέση μέ τό ἡλιακό ρωμαϊκό δίνει τήν ἐντύπωση τῆς μή σταθερότητας τῆς κινήσεως γι᾽ αὐτό καί ἀποκαλεῖται laquoκινητός ἑορτολογικός κύκλοςraquo Σέ ἀντίθεση μέ αὐτόν ὁ λεγόμενος laquoἀκίνητος ἑορτολογικός κύκλοςraquo ἀποτελεῖται ἀπό τίς ἑορτές οἱ ὁποῖες καθορίστηκαν ἀνεξάρτητα ἀπό τό ἰουδαϊκό ἡμερολόγιο σέ σταθερή συμβατική ἡμερομηνία τοῦ ρωμαϊκοῦ ἡλιακοῦ ἡμερολογίου Πολλές ἀπό αὐτές ἔλαβαν τή θέση εἰδωλολατρικῶν καί ἰδιαίτερα ἡλιακῶν ἑορτῶν μέ τίς ὁποῖες καί ἔχουν μία τελείως ἐξωτερική ἐννοιολογική καί θεματολογική ἀντιστοιχία ὅπως εἶναι οἱ ἑορτές ἀρχικῶς τῶν Θεοφανείων καί ἀργότερα τῶν Χριστου-γέννων

Παρόλο πού τά Χριστούγεννα εἶναι χριστο-λογικά τό πρῶτο γεγονός ἐντούτοις δέν εἶναι καί ἡ πρώτη ἑορτή τοῦ χριστιανικοῦ ἡμε-ρολογίου Ἀπό τά εὐαγγέλια δέν μποροῦμε νά προσδιορίσουμε τήν ἀκριβῆ ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ Ἐπίσης δέν φαίνε-ται ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ νά ἔγινε κατά τήν χειμερινή περίοδο

Ἀπό τήν ἱστορική ἔρευνα διαπιστώνεται ὅτι οἱ ἀπόστολοι καί τά μέλη τῆς ἀρχαίας Ἐκκλη-σίας γιά ἕνα ἀρκετά μεγάλο χρονικό διάστη-μα δέν ἑόρταζαν τήν Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἀλλά τήν ἀνάμνηση τοῦ σταυρικοῦ θανάτου του Κατά τούς δύο πρώτους αἰῶνες μετά τό θάνατο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ κανείς δέν γνώριζε καί λίγοι ἐνδιαφερόνταν γιά τόν ἀκριβῆ προσ-διορισμό τῆς ἄγνωστης ἡμερομηνίας Γεννή-σεώς του Ἔχει μάλιστα γραφεῖ ὅτι οἱ πρώτοι χριστιανοί θέλοντας νά τονίσουν τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ σκοπίμως ὑποβίβαζαν τή σημα-σία τῆς σαρκικῆς Γεννήσεώς του Τοῦτο συνέ-βαινε διότι ἀπέφευγαν νά ἑορτάζουν γενικῶς τίς ἡμέρες τῶν γενεθλίων πιθανότατα λόγω τῆς σχέσης τους μέ τήν ἀστρολογία καί τήν μαντεία τῶν παγανιστικῶν συνηθειῶν τῆς ἐποχῆς καί ἴσως γιά λόγους ἀποστασιοποί-ησης ἀπό τίς γενέθλιες ἑορτές τῶν ρωμαίων αὐτοκρατόρων οἱ ὁποίοι ἐτιμῶντο ὡς θεοί

Ἡ ἔναρξη τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Γεννήσε-ως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ πιθανολογεῖται ὅτι ἀνάγεται κατά τόν δεύτερο ἤ τρίτο αἰώνα Τό ἰδιαίτερα σημαντικό εἶναι ὅτι ἡ ἑορτή τῆς κατά σάρκα Γέννησης τοῦ θεανθρώπου ἦταν ἄρρηκτα συνδεδεμένη μέ τήν ἑορτή τῶν Θεφανείων τῆς βαπτίσεως τοῦ Κυρίου καί ἑορταζόταν στήν Ἀνατολή ἀπό κοινοῦ κατά

Ο



τήν 6η ἰανουαρίου ὑπό τό ὄνομα laquoΘεο-φάνειαraquo ἤ laquoἘπιφάνειαraquo

Εἰδικότερα στά μέσα τοῦ δεύτερου αἰώνα κάποιες γνωστικές αἱρετικές παραφυάδες ἄρχισαν νά ἑορτάζουν τά Χριστούγεννα μαζί μέ τή βάπτιση τοῦ Χριστοῦ στίς 6 Ἰανουαρίου ἡμέρα τῶν εἰδωλολατρικῶν ἑορτῶν τοῦ χειμερι-νοῦ ἡλιοστασίου κατά τόν παλαιότερο ἡμερολογιακό προσδιορισμό

Ἡ Ἐκκλησία μέ τίς ὀνομασίες laquoἘπι-φάνειαraquo laquoΘεοφάνειαraquo καί laquoΦῶταraquo ἤθελε νά ἀντιτάξει τότε στήν ἐμφάνιση τῆς ψευδοθεότητας ἤ τοῦ ψευδοθε-οῦ Ρωμαίου αὐτοκράτορα ὁ ὁποῖος ἀναβιβαζόταν στό ρωμαϊκό θρόνο ἤ εἰσερχόταν νικητής σέ κάποια πόλη τήν σωτήρια ἐπιφάνεια ἐπί τῆς γῆς τοῦ ὄντως ἀληθινοῦ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ Οἱ ἀρχές τῆς ἑορτῆς τῶν Θεοφανείων εἶναι ἀνάλογες πρός τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων Οἱ ἐθνικοί ἑόρταζαν τήν 6η Ἰανουαρίου σύμφωνα μέ τό παλαιό ἡμερολόγιο τό χειμερινό ἡλιο-στάσιο στήν Αἴγυπτο καί τήν Ἀραβία Στίς ἀρχές τοῦ τρίτου αἰώνα πρώτα οἱ αἱρετικοί τοῦ Βασιλείδου ἐπεχείρησαν τήν ἀντικατάσταση τῆς εἰδωλολατρικῆς αὐτῆς ἑορτῆς μέ τή Βάπτιση τοῦ Χριστοῦ Οἱ ὀπαδοί τοῦ αἱρεσιάρχου Βασιλείδου ἀρχικά εἶχαν καθορίσει τήν ἑορτή τῶν Θεοφανείων στίς 20 Μαΐου ἤ στίς 19 ἤ τίς 20 Ἀπριλίου Λίγο ἀργότε-ρα ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀνατολῆς καθόρι-σε τήν 6η Ἰανουαρίου ὡς ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Ἐπιφανείων ἤ Θεοφανείων

Ἡ ἑορτή τῶν Θεοφανείων ἤ Ἐπιφα-νείων εἶχε ἀρχικά πολλαπλό θεολογικό περιεχόμενο ὡς μνήμη ὅλων ἐκείνων τῶν γεγονότων τῆς ἐπιγείου ζωῆς τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διά τῶν ὁποίων ὁ ἔνσαρκος Υἱός Θεός Λόγος ἐπεφάνη στόν κόσμο καί στά ὁποία κατ᾽ἐξοχήν ἐφάνη καί πιστοποιήθηκε ἡ θεότητά του Τά γεγονότα αὐτά ἦταν ἡ Γέννηση ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων ἡ Βάπτι-ση στόν Ἰορδάνη μέ τήν φανέρωση τῆς Ἁγίας Τριάδος τό ἐν Κανᾶ θαῦμα τῆς μεταβολῆς τοῦ ὕδατος σέ οἶνο ὁ χορτασμός τῶν πεντακισχιλίων μέ πέντε ἅρτους κ ἄ ὅπου φανερώθηκε ἡ θεία Δύναμη τοῦ θεανθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ

Πολύ εὔστοχα λοιπόν ἔχει γραφεῖ ὅτι ἡ ἑορτή τῶν Θεοφανείων ὑπῆρξε στήν ἀρχή laquoσυγκεντρωτικἠ ἑορτήraquo κατά τήν ὁποία ἑορταζόνταν πολλά γεγονότα καί γι᾽ αὐτό ἡ ὀνομασία της laquoΘεοφάνειαraquo ἤ laquoἘπιφάνειαraquo εἶναι στον πληθυντικό ἀριθμό

Ὁ συνεροτασμός τῶν Χριστουγέν-νων μέ τά Θεοφάνεια στήν Ἀνατολή κατά τόν τρίτο αἰώνα συνεχίστηκε νά ἑορτάζεται ὡς κοινή ἑορτή μέχρι τά τέλη περίπου τοῦ τέταρτου αἰώνα στήν Αἴγυπτο (Ἀλεξάνδρεια) στά Ἰεροσόλυ-

μα καί στή Θράκη (Ἠράκλεια)Κατά τόν τέταρτο αἰώνα ἡ Δύση

δέχθηκε τήν ἑορτή τῶν Ἐπιφανείων ἀπό τήν Ἀνατολή καί στή συνέχεια ἡ Ἀνατολή λίγο ἀργότερα παρέλαβε ἀπό τή Δύση τήν ἑορτή τῆς Γεννήσε-ως τοῦ Χριστοῦ (25 Δεκεμβρίου) τήν ὁποία ἀπό τόν δεύτερο αἰώνα ὁ Πάπας Ρώμης Τελέσφορος (125 - 136 μΧ) γιά πρώτη φορά γύρω στό 135 μΧ ἀπε-φάσισε νά τιμήσει καί νά μνημονεύσει τό ἰδιαίτερο γεγονός τῆς ἐλεύσεως τοῦ θεανθρώπου στόν κόσμο θεσπίζοντας τήν ἑορτή των Χριστουγέννων ἐπί τῆς βασιλείας τοῦ αὐτοκράτορος Ἀδριανοῦ (117-138)

Ἀπό τά μέσα τοῦ τέτρατου αἰώνα μαρτυρεῖται ὅτι στή Δύση καί συγκε-κριμένα στή Γαλατία καί στήν Ἱσπανία ἑορταζόταν ἡ ἑορτή τῶν Θεοφανείων ἤ Ἐπιφανείων ἐνῶ κατά τήν ἴδια ἱστορική περίοδο καταγράφεται στίς πηγές ὅτι τό γεγονός τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἑορταζόταν ξεχωριστά σέ ὁρισμένες ἐπαρχίες

Εἶναι ἀπολύτως τεκμηριωμένο ὅτι τήν 25η Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 354 ὁ Πάπας Ρώμης Λιβέριος ἑόρτασε ἰδιαιτέρως τό γεγονός τῆς κατά σάρκα Γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐνῶ σέ ἄλλες τοπικές Ἐκκλησίες ἑορταζόταν ἀκόμη στίς 6 Ἰανουαρίου

Σύμφωνα μέ τά γραφόμενα τοῦ καθ Πανεπιστημίου ἀρχιμ Νικολάου Ἰωαννίδη laquoὁ διαχωρισμός τῆς ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου ἀπό τῆς Βαπτίσεως ἀποδίδεται συνήθως σέ δύο λόγους α) ὁ πρῶτος θεωρεῖ ὅτι μετά τόν τερματισμό τῶν διωγμῶν καί τῶν μαρτυρικῶν θανάτων τῶν χριστιανῶν ἄρχισαν νά ὑποχωροῦν οἱ ἐνθουσιαστικές ἐσχατολογικές τάσεις καί νά ἐκτιμᾶται ὅλο καί περισσότερο ἡ ἀνθρώπινη ζωή καί ὡς ἐκ τούτου ἡ ἡμέρα τῆς Γεννήσεως ἄρχισε νά γίνεται πιό σεβαστή μέ συνέπεια νά καθιε-ρωθεῖ καί ὁ ἑορτασμός τῶν Χριστου-γέννωνmiddot β) ὁ δεύτερος λόγος ἀναφέρεται στήν ἀνάγκη τῆς χριστιανικῆς Ἐκκλησίας νά καθιερώσει κάποια ἑορτή παράλληλη πρός τίς εἰδωλολατρικές ἑορτές πού ἑορτάζονταν στίς 25 Δεκεμβρίου καί στίς προηγούμενες ἀπό αὐτήν ἡμέρες Εἰδικότερα στή Ρώμη ἀπό τήν 17η ἕως καί τήν 23η Δεκεμ-βρίου ἄρχιζαν οἱ ἑορτές Saturnalia ἀφιερωμένες στό θεό Saturna (Κρό-νο) πού περιελάμβαναν θεατρικές παραστάσεις καί κορυφώνονταν τήν 24η καί 25η Δεκεμβρίου

ἡμέρα ἀφιερωμένη στό θεό Μίθρα δη-λαδή τόν laquoἀήτητο Ἥλιοraquo (sol invictus) καθώς ἐπίσης καί οἱ ἑορτές Brunalia ἑορτασμός τῆς μικρότερης ἡμέρας τοῦ ἔτους (bruna)

Ὁ θεός Ἥλιος ἑορταζόταν στή Ρώμη ὡς κρατικός καί αὐτοκρατορικός θεός καί ἰδιαίτερα κατά τή βασιλεία τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουλιανοῦ (361 - 363) μέ τήν ἐπέκταση δε τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτο-κρατορίας στήν Ἀνατολή καθιερώθηκε ἡ συγκεκριμένη ἑορτή σέ χῶρες ὅπου ἀργότερα ἀναπτύχθηκε ἡ χριστιανι-κή Ἐκκλησία ὅπως ἡ Αἴγυπτος καί ἡ Συρία Σέ ὁρισμένα laquoχρονικάraquo ἡ 25η Δεκεμβρίου σημειώνεται καί ὡς laquoγενέ-θλιος ἡμέρα τοῦ laquoἀήτητου Ἥλίουraquo

Ἄξιο μνείας εἶναι ἐπίσης τό γεγο-νός ὅτι ἡ συγκεκριμένη ἡμερομηνία τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἡλίου ἦταν ἀσφαλῶς συνδεδεμένη μέ τή θεωρία τῆς φυσικῆς ἐπιστήμης ὅτι στό χειμερινό ἡλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου) σημειώνεται ἡ ἐτἠσια μικρότερη διάρκεια τῆς ἡμέρας καί ἀντιστοίχως ἡ μεγαλύτερη διάρκεια τῆς νύχτας Ἡ ἡμέρα ἀρχίζει νά μεγαλώνει ἀπό τήν 25η Δεκεμβρίου μέχρι καί τήν ἀντιδιαμετρική περίπτωση τό θερινό ἡλιοστάσιο (21 Ἰουνίου) Ἀπό πολ-λούς μελετητές θεωρήθηκε δηλαδή ὅτι κατά τό χειμερινό ἡλιοστάσιο ὁ Ἥλιος ἀρχίζοντας τή νικηφόρο πορεία του ξαναγεννιέται καί γι᾽ αὐτό καθιερώθηκε ὡς γενέθλιος ἡμέρα του Οἱ ἐθνικοί λοιπόν ἑόρταζαν τή γενέθλια ἡμέρα τοῦ ἀήτητου ἡλίου τήν αὔξηση δηλαδή τῆς ἡμέρας συμβολίζοντας τή νίκη τοῦ φωτός κατά τοῦ σκότουςraquo

Στήν παγανιστική καί εἰδωλολατρική αὐτή ἑορτή οἱ χριστιανικές Ἐκκλησίες πολύ σοφά καί συμβολικά ἀντέταξαν τήν Γέννηση τοῦ ἀληθινοῦ φωτός τοῦ laquoνοητοῦ ἡλίου τῆς δικαιοσύνηςraquo τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ὁ ὁποῖος διέλυσε τή μακρά νύχτα τῆς φθοροποιοῦ ἁμαρτίας καί τῆς πολυθεΐας τῶν εἰδώλων

Στό πλαίσιο αὐτό ὁ Ρωμαῖος

Sol invictus18 Παύλειος Λόγος

αὐτοκράτορας Μέγας Κωνσταντῖνος (274-323) σέ ἀντίθεση μέ τούς προκα-τόχους του ἄρχισε σταδιακά νά τιμᾶ ὄχι τόν εἰδωλολατρικό θεό Ἥλιο ἀλλά τόν ἐνσαρκωμένο καί ἐνανθρωπήσαντα Υἱό Θεό Λόγο τόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς τόν ἀληθινό laquoἥλιο τῆς δικαιοσύνηςraquo ὁ ὁποῖος laquoἐπεφάνη ἐν σαρκί τῷ γένει τῶν ἀνθρώπωνraquo

Οἱ συγγραφεῖς Σ Θεοδοσίου καί Μ Δανέζης πολύ εὔστοχα ἐπισημαίνουν ὅτι laquoἩ χριστιανική ἀντίληψη γιά τό πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Χρι-στοῦ ὅπως προκύπτει ἀπό τά πρώτα χριστιανικά κείμενα καί τήν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας μᾶς ὁδηγεῖ στό συμπέ-ρασμα ὅτι ἡ καθιέρωση τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου στίς 25 Δεκεμβρίου δέν ἔγινε ἀποκλειστικά γιά λόγους ἀνταγωνιστικούς στήν εἰδωλο-λατρική ἑορτή τῆς ἡμέρας ἐκείνης ἀλλά ὅτι προῆλθε ἁπλῶς ἀπό τή σημασία πού ἤδη οἱ χριστιανοί ἀπέδιδαν στήν ἑορτή ἐνῶ ὅπως φαίνεται ἡ ἀντιπα-ράθεση πρός τήν παγανιστική ἑορτή ὑπῆρξε μόνο ἡ ἀφορμή Ὁ σκοπός τῆς Ἐκκλησίας δηλαδή δέν ἦταν νά ἀντιπαρατάξει μία χριστιανική ἑορτή σέ μία ἐπικρατοῦσα εἰδωλολατρική ἀλλά νά ἀποσαφηνίσει τό σωτηριολογικό μήνυμα τῆς Γεννήσεως τοῦ Ἰησοῦ Χρι-στοῦ στούς πιστούς χριστιανούς καί νά δώσει συγχρόνως ἀπάντηση στίς πνευ-ματικές ἀναζητήσεις τῶν ἐθνικῶνraquo

Στή Ρώμη κατά τό ἔτος 354 ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἑορταζόταν ἰδιαι-τέρως τήν 25η Δεκεμβρίου ἐνῶ στήν Ἀνατολή συνέχισε νά ἑορτάζεται στίς 6 Ἰανουαρίου μαζί μέ τά Θεοφάνεια ἤ Ἐπιφάνεια ἤ Φῶτα Κατά τίς τελευταῖες δεκαετίες τοῦ τέταρτου αἰώνα ἄρχισε σταδιακά καί σέ ὁρισμένες τοπικές Ἐκκλησίες τῆς Ἀνατολῆς νά τιμᾶται ἰδιαιτέρως ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων στίς 25 Δεκεμβρίου

Ἔτσι τό ἀρχικό ἑορτολογικό θέμα διχοτομήθηκε καί τέθηκε σέ ἱστορική πιά βάση (Γέννηση τοῦ Κυρίου στίς 25 Δεκεμβρίου Βάπτιση στίς 6 Ἰανουαρί-ου) κι ἔγινε ἀποδεκτό τό νέο ἑορτολογι-κό σχῆμα ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες στήν Ἀνατολή καί τή Δύση ἐκτός βέβαια ἀπό τήν Ἀρμενική Ἐκκλησία ἡ ὁποία μέχρι καί σήμερα κρατᾶ τόν ἀρχικό σύνθετο ἑορτασμό στίς 6 Ἰανουαρίου

Ἡ κατ᾽ ἀνατολάς γεωγραφική ἐξάπλωση καί καθιέρωση τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων στίς 25 Δεκεμ-βρίου φαίνεται ὅτι ἀρχικά ἐντοπίζεται λίγο πρίν τό 380 στήν Καππαδοκία καί εἰδικώτερα στήν μεγαλώνυμη πόλη τῆς Καισαρείας ὅπου καθιέρωσε τήν ἑορτή ὁ ἀρχιεπίσκοπος αὐτῆς Βασίλειος ὁ Μέγας καί μαρτυρεῖται ὅτι στήν κατ᾽ ἐκεῖνο τό ἔτος ἱερουργία τῆς λειτουρ-γίας τῶν Ἐπιφανείων παρευρέθη καί

ὁ αὐτοκράτορας Οὐάλης (328 378)

Στήν πρωτεύουσα τῆς αὐτοκρατορίας τήν Κωνσταντινού-πολη ὁ ἑορτασμός τῶν Χριστουγέννων ὡς ξεχωριστή ἑορτή ἀπό τά Θεοφάνεια καί ὁ πανηγυρισμός της στίς 25 Δεκεμ-βρίου εἰσάγεται κατά τόν ἀρχιμ Νικόλαο Ἰωαννίδη ἀπό τόν ἅγιο Γρηγόριο τό Θεολόγο Μετά τό θάνατο τοῦ Οὐάλε-ντος καί τήν ἄνοδο στόν αὐτοκρατορικό θρόνο τῆς Κων-σταντινουπόλεως τοῦ Θεοδοσίου του Μεγάλου ἐξελέγη τό ἔτος 379 ὁ ἅγιος Γρηγόριος στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο τῆς Κωνστα-ντινουπόλεως γιά νά ἀποκαταστήσει τήν ὀρθοδοξία πού εἶχε πληγωθεῖ ἀπό τήν αἵρεση τοῦ ἀρειανι-σμοῦ

Ὁ Γρηγόριος ἀπό τό ναό τῆς ἁγίας Ἀναστασίας τό μόνο πού εἶχε ἀπομεί-νει στά χέρια τῶν ὀρθοδόξων ἄρχισε τήν κηρυγματική καί ἐν γένει ποιμαντική του δραστηριότητα Ἐκεῖ γιά πρώτη φορά ἑόρτασε ξεχωριστά στίς 25 Δε-κεμβρίου τοῦ ἔτους 379 τήν ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καί ἐκφώνησε τρεῖς ἐπίκαιρες ὁμιλίες Μάλιστα εἶναι ἀξιοσημείωτο ὅτι στίς ὁμιλίες αὐτές ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἀναγνωρίζει τόν ἑαυτό του ὡς εἰσηγητή τοῦ ξεχωριστοῦ ἑορτασμοῦ τῶν Χριστουγέννων στήν Κωνσταντινούπολη laquoἘγώ τε ὁ τῆς ἑορτῆς ἔξαρχοςraquo

Πολλοί ξένοι ἐρευνητές ἀναφέρουν ὅτι μετά τήν ἀποχώρηση τοῦ ἁγίου Γρηγορίου ἀπό τόν θρόνο τῆς Κωνστα-ντινουπόλεως κατά τό ἔτος 381 φαί-νεται πώς ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ ἔπαυσε νά πανηγυρίζεται στίς 25 Δεκεμβρίου καί ἐπανεισήχθη ἀπό τόν βασιλέα Ὀνώριο (395-428) ὅταν ἐπισκέφθηκε στήν Κωνσταντινούπολη τόν ἀδελφό του Ἀρκάδιο (395-408) καί τόν ἔπεισε νά ἑορτάζονται τά Χριστού-γεννα κατά τό παράδειγμα τῆς Ρώμης Τό συμβάν αὐτό θά πρέπει νά συνέβη κατά τό ἔτος 395

Στήν Ἀντιόχεια ὁ ξεχωριστός ἑορ-τασμός τῶν Χριστουγέννων στίς 25 Δεκεμβρίου εἰσήχθη ἀπό τόν Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο Ἀξιοσημείωτη εἶναι ἡ μαρτυρία ὅτι ἡ ἑορτή ἐτιμᾶτο ἰδιαιτέ-ρως στήν Ἀντιόχεια κατά τήν δεκαετία

376-386 Στίς ἀρχές τοῦ πέμπτου αἰώνα καί

συγκεκριμένα κατά τό ἔτος 432 εἶχε ἤδη εἰσαχθεῖ στήν Ἀλεξάνδρεια τῆς Αἰγύ-πτου ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων Στήν τοπική Ἐκκλησία τῶν Ἱεροσολύμων ἡ ἀρχαία σύνθετη κοινή ἑορτή Χριστου-γέννων καί Θεοφανείων διατηρήθηκε γιά περισσότερο χρονικό διάστημα ἀλλά τελικῶς ὁ πατριάρχης Ἰουβενάλι-ος (425-458) εἰσήγαγε τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων στίς 25 Δεκεμβρίου Ἡ καθιέρωση τοῦ ἑορτασμοῦ αὐτοῦ ὑπῆρξε προσωρινή ἀλλά ἐπικράτησε ὁριστικῶς κατά τόν ἕβδομο αἰώνα στά Ἰεροσόλυμα σύμφωνα μέ τή μαρτυρία τοῦ πατριάρχου Ἰεροσολύμων Σωφρο-νίου (634-638)

Τέλος στή Κύπρο σταθερά ἐπικρα-τοῦσε ἡ ἀρχαία ἑορτολογική πρᾶξη τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ μέχρι τά τέλη τοῦ τετάρτου αἰώνα

Ἀπό ὅλα τά παραπάνω γίνεται σαφές ὅτι στήν τοπική Ἐκκλησία τῆς Ρώμης ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἐτιμᾶτο ξεχωριστά ἀπό τήν ἑορτή τῆς Βαπτίσεως καί σταδιακά ἡ ἑορτολογική αὐτή συνήθεια εἰσήχθη καί στίς κατά τόπους Ἐκκλησίες τῆς Ἀνατολῆς ἀπό τά τέλη τοῦ τετάρτου μέχρι καί τά μέσα τοῦ πέμπτου αἰώνα

Τελικῶς ἡ διχοτόμηση τοῦ ἀρχικοῦ σύνθετου ἑορτασμοῦ τῶν Χριστουγέν-νων καί τῆς Βαπτίσεως ἀντίστοιχα στίς 25 Δεκεμβρίου καί στίς 6 Ἰανουαρίου τέθηκε σέ ἱστορική πιά βάση καί δια-μόρφωσε στήν πληρότητά του τό Ἅγιο Δωδεκαήμερο


Ἐκκλησία καί φάρμακο ἀνά τούς αἰῶνεςα΄μέρος Παλαιά Διαθήκη

ὁμιλ ία στήν ἑορτή τῶν Φαρμακοποιῶν Ἠμαθίας

ἱστορικὴ ἀναδρομὴ τῆς σημασίας τοῦ φαρμάκου γιὰ τὴν χριστιανικὴ Ἐκκλη-σία δὲν μπορεῖ νὰ μὴν περιλαμβάνῃ καὶ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη ἀφοῦ ἡ ἴδια δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρὰ κατα-γραφὴ τῆς ζωῆς καὶ ἐμπειρίας ὄχι

ἐθνικῆς ἀλλὰ θρησκευτικῆς κοινότητος ποὺ μετὰ Χριστὸν συνεχίζει μία καινούρια πορεία γνώσης τοῦ Θεοῦ καὶ σύναψης τῆς νέας διαθήκης μαζί Του στὸ πρόσωπο καὶ τὸ λυτρωτικὸ ἔργο τοῦ σαρκωθέντος Θεοῦ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

Ἡ Σοφία Σειράχ τὸ σοφιολογικὸ

ἔργο τοῦ δεύτερου πρὸ Χριστοῦ αἰώνα στὸ ὁποῖο περιλαμβάνεται συλλογὴ γνωμικῶν συμβουλῶν καὶ παραινέσεων ποὺ ἀφοροῦν στὴν ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς καὶ τὴν ἀνακά-λυψη τῆς ἀλήθειας ἀποτελεῖ πεντόσταγμα σοφίας ποὺ μᾶλλον ὅπως θὰ δοῦμε στὴ συνέχεια δὲν φαίνεται νὰ ἐνστερνίστηκε ἕνα τμῆμα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου τῶν πρώ-των αἰώνων

Στὸ κεφάλαιο 38 ὑπάρχει μία συνεχὴς ἀναφορὰ στὴν ἀξία τῆς θεραπευτικῆς ἐπι-στήμης τῆς ἰατρικῆς καὶ φαρμακευτικῆς ποὺ ἀμφότερες θὰ διακριθοῦν μετὰ ἀπὸ 15 αἰῶνες Ἐκεῖ λοιπὸν σημειώνονται τὰ ἑξῆς α) laquoΤίμα ἰατρὸν πρὸς τὰς χρείας αὐτοῦ τιμαῖς αὐτοῦ καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριοςraquo Δηλαδὴ Νὰ τιμᾷς τὸν γιατρό ὅπως τοῦ ἁρμόζει ἔχων ὑπrsquo ὄψιν σου τὶς ὑπηρεσίες του στὶς ἀνάγκες του διότι ὁ Κύριος τὸν

ἔκανε β) laquoπαρὰ γὰρ Ὑψίστου ἐστὶν ἴασις καὶ παρὰ βασιλέως λήψεται δόμαraquo Ἀπὸ τὸν Θεὸ προέρχεται ἡ θεραπεία ποὺ δίνει ὀ γιατρός ὁ ὁποῖος ἀπὸ τὸν βασιλέα θὰ λάβῃ δῶρα γιὰ τὴν ἰατρική του ἐπιστήμη Τὸ πα-ραπάνω χωρίο προβάλει ἐπιταττικῶς τὴν ἀξία τῆς ἰατρικῆς δεδομένης τοῦ θεοπρό-βλητου χαρακτήρα τῆς βασιλείας στὸν πα-λαιὸ Ἰσραήλ γ) laquoἐπιστήμη ἰατροῦ ἀνυψώσει κεφαλὴν αὐτοῦ καὶ ἔναντι μεγιστάνων θαυ-μασθήσεταιraquo

Τὸ πιό σημαντικὸ ὅμως χωρίο εἶναι τὸ ἀμέσως παρακάτω ποὺ δὲν ἀφήνει κενὰ στὴν ἑρμηνεία τῆς σημασίας τοῦ φαρμά-κου δ) laquoΚύριος ἔκτισεν ἐκ γῆς φάρμακα καὶ ἀνὴρ φρόνιμος οὐ προσοχθιεῖ αὐτοῖςraquo Δηλαδὴ ὁ Κύριος ὥρισε νὰ φυτρώνουν ἀπὸ τὴν γῆ τὰ φαρμακευτικὰ βότανα τὰ ὁποῖα δὲν ἀποστρέφεται ὁ συνετὸς ἄνθρωπος

τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου τοῦ Οικ Θρόνου π Στυλιανοῦ Μακρῆ

Η20 Παύλειος Λόγος

Καὶ πρὸς ἐπιβεβαίωση τοῦ χωρίου αὐτοῦ ὁ συγγραφέας τῆς Σοφίας Σειρὰχ ὑπεν-θυμίζει τὴν θεραπεία τῶν πικρῶν ὑδάτων τῆς Μεῤῥᾶς ἀπὸ τὴν ξύλινη βακτηρία τοῦ Μωϋσῆ ε) laquoκαὶ αὐτὸς ἔδωκεν ἀνθρώποις ἐπιστήμην ἐνδοξάζεσθαι ἐν τοῖς θαυμασίοις αὐτοῦraquo Ὁ Θεὸς λοιπὸν ἔδωσε τὴν ἰατρικὴ στοὺς ἀνθρώπους γιὰ νὰ δοξάζεται μὲ τὰ θαυμαστά Του ἔργα καὶ διὰ τῶν ἰατρῶν καὶ φαρμάκων laquoἐθεράπευσε καὶ ἦρε τὸν πόνον τοῦ ἀσθενοῦςraquo Ὁ δὲ φαρμακοποιός ὁ μυρεψός ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ὁ συγγραφέας στ) laquoποιήσει μεῖγμα καὶ οὐ μὴ συντελέσῃ ἔργα αὐτοῦ καὶ εἰρήνη παρ᾿ αὐτοῦ ἐστιν ἐπὶ προσώπου τῆς γῆςraquo Δηλαδὴ ὁ φαρμακο-ποιὸς θὰ κατασκευάσῃ μεῖγμα φαρμακευ-τικὴ δηλαδὴ σύνθεση καὶ εἶναι ἀτελείωτα τὰ φαρμακευτικά του παρασκευάσματα ὥστε νὰ ἔρχεται ἀπὸ αὐτὰ ἡ γαλήνη στοὺς ἀσθε-νεῖς ὅλης τῆς γῆς

Καὶ φτάνει στὸ προκείμενο στὴν πε-ρίπτωση δηλαδὴ τῆς ὕπαρξης ἀσθενείας λέγοντας ζ) laquoΤέκνον ἐν ἀῤῥωστήματί σου μὴ παράβλεπε ἀλλ᾿ εὖξαι Κυρίῳ καὶ αὐτὸς ἰάσεταί σεraquo Παιδί μου ὅταν ἀῤῥωστήσῃς μὴν ἀδιαφορήσῃς γιὰ τὸν γιατρὸ καὶ τὰ φάρ-μακα ἀλλὰ προσευχήσου στὸν Θεό γιὰ νὰ σὲ θεραπεύσῃ η) laquoἀπόστησον πλημμέλειαν καὶ εὔθυνον χεῖρας καὶ ἀπὸ πάσης ἁμαρ-τίας καθάρισον καρδίανraquo θ) laquoδὸς εὐωδίαν καὶ μνημόσυνον σεμιδάλεως καὶ λίπανον προσφορὰν ὡς μὴ ὑπάρχωνraquo ι) laquoκαὶ ἰατρῷ δὸς τόπον καὶ γὰρ αὐτὸν ἔκτισε Κύριος καὶ μὴ ἀποστήτω σου καὶ γὰρ αὐτοῦ χρείαraquo Δηλαδή ἀφοῦ κάνῃς ὅλα τὰ ἀπαραίτητα πρὸς τὸν Θεό νὰ προσφύγῃς στὸν ἰατρό γιατὶ ὁ Θεὸς τὸν ἀνέδειξε καὶ νὰ μὴν τὸν ἀπομακρύνῃς ἀπὸ κοντά σου διότι ἔχεις τὴν ἀνάγκη του

Καὶ ὁλοκληρώνει τὸ θέμα λέγοντας ὅτι πολλὲς φορὲς ἡ εὐόδωση τῆς θεραπείας εἶναι στὰ χέρια τῶν ἰατρῶν διότι καὶ εἶναι πολὺ σημαντικό νομίζω τὸ χωρίο γιὰ τοὺς συνδαιτημόνες τῆς σημερινῆς τράπεζας ια) laquoκαὶ γὰρ αὐτοὶ Κυρίου δεηθήσονται ἵνα εὐοδώσῃ αὐτοῖς ἀνάπαυσιν καὶ ἴασιν χάριν ἐμβιώσεωςraquo Διότι δηλαδὴ καὶ αὐτοὶ μὲ τὴν σειρά τους προσεύχονται στὸν Κύριο ὥστε νὰ εὐοδωθοῦν οἱ προσπάθειές τους χάριν τῆς συνέχειας τῆς ζωῆς

Ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον οἱ λέξεις φαρμακεία φαρμακὸς καὶ φάρμακον ἐκλαμβάνονται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη μὲ ἀρνητικὴ σημασία Συνιστοῦν πρακτικὲς ποὺ ἐνέχουν δόλο καὶ πονηρία ἀφοροῦν σὲ εἰδωλολάτρες ἢ ἀσεβεῖς ἰουδαίους καὶ ἀσκοῦν τὴν τέχνη τῆς μαγείας καὶ τῆς μαντείας Φάρμακον εἶναι τὸ δηλητήριο φαρμακεία εἶναι ἡ τέχνη τῆς παρασκευῆς του καὶ φαρμακὸς ὁ παρασκευ-αστής Ἡ κακὴ φήμη τῶν φαρμακοπωλῶν οἱ ὁποῖοι μαζὶ μὲ τὰ θεραπευτικὰ βότανα καὶ τὶς πρῶτες ὕλες τῶν φαρμάκων πουλοῦσαν φίλτρα ἐρωτικά δηλητήρια ἀπόκρυφα φάρ-μακα καὶ ἀγύρτικα παρασκευάσματα ἐξέ-τεινε τὴν προκατάληψη ἐναντίον τῶν φαρ-μάκων Τόσο ὑπrsquo αὐτὴν τὴν ἀρνητικὴ ἔννοια καταδικάζονται στὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὅσο καὶ παρερμηνεύεται σὲ ὁρισμένες περιπτώ-σεις ἡ θετικὴ σημασία τῆς ἔννοιας φάρμακον μετὰ Χριστόν συνεπείᾳ ὄχι βέβαια μόνον τῆς σύγχυσης τῶν δύο ἐννοιῶν ἀλλὰ καὶ τῆς θεολογικῆς παρανόησης καὶ ὑποτίμησης τῆς ἀξίας τοῦ φαρμάκου καὶ τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης σὲ σχέση μὲ τὴν θαυμαστὴ ἐπέμ-

βαση τοῦ Θεοῦ στὴ θεραπεία τοῦ ἀσθενοῦς ποὺ ἑρείδονταν στὸ γεγονὸς ὅτι ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς Χριστός ὁ Ἀρχηγὸς καὶ Θεμελιωτὴς τῆς πίστεως δὲν χρησιμοποιοῦσε φάρμακα ὅταν θεράπευε ἀσθενεῖς

Περιπτώσεις ἔμμεσων θεραπειῶν ἔχου-με ἀρκετὲς στὴν Παλαιὰ Διαθήκη Ἀξίζει νὰ δοῦμε κάποιες ἀπὸ αὐτές ὅπου ἡ ἴαση διέρχεταιndashπροσέξτε λέω διέρχεται δὲν ἐπι-τελεῖται-μέσα ἀπὸ ὑλικὰ στοιχεῖα Ἡ πρώτη περίπτωση ἀφορᾶ στὴν ὕψωση τοῦ χάλκι-νου ὄφεως τὸ ὁποῖο ὕψωσε ὀριζόντια πρὸς ἕνα κάθετο ἄξονα σὲ σχῆμα σταυροῦ δηλα-δή ὁ Μωϋσῆς κατὰ τὴν διάρκεια παραμονῆς τοῦ Ἰσραὴλ στὴν ἔρημο Γιὰ τὰ δηλητηριώδη δαγκώματα τῶν φιδιῶν ἕνα μόνον ἀντίδοτο ὑπῆρχε γιὰ τὰ θύματα νὰ στρέψουν τὸ βλέμμα πρὸς τὸν χάλκινο ὄφι ἤ ἂν ἦταν μακρυά πρὸς τὴν κατεύθυνση τοῦ λόφου ὅπου ἦταν τοποθετημένος Μία ἄλλη πε-ρίπτωση ἀφορᾶ στὴ θεραπεία τοῦ Νεεμάν ἑνὸς γενναίου καὶ εὐσεβοῦς στρατηγοῦ τῆς Συρίας τῆς αἰώνιας ἐχθρᾶς τῶν ἑβραίων Ὁ Νεεμὰν ἦταν λεπρός Ἀπευθύνθηκε στὸν προφήτη Ἐλισσαῖο συνεχιστὴ τοῦ ἔργου τοῦ προφήτη Ἠλία Ἐκεῖνος τοῦ εἶπε πὼς θὰ ἔπρεπε νὰ λουστῇ στὰ νερὰ τοῦ Ἰορδάνη ποταμοῦ ἑπτὰ φορές Ἡ ὑπακοὴ ἔδωσε τὴν ὑγεία στὸν Νεεμάν Ἐγγύτερη πρὸς τὸ θέμα μας εἶναι ἡ θεραπεία τοῦ ἑτοιμοθάνατου Ἐζεκία βασιλιὰ τοῦ Ἰούδα στὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς ὑποσχέθηκε νὰ χαρίσῃ ἄλλα δεκαπέ-ντε χρόνια ζωῆς καὶ περιγράφεται ὡς ἑξῆς στὸ βιβλίο τοῦ προφήτη Ἠσαΐα laquoΚαὶ εἶπεν Ἡσαΐας πρὸς Ἐζεκίανmiddot λάβε παλάθην ἐκ σύκων καὶ τρίψων καὶ κατάπλασαι καὶ ὑγιὴς ἔσῃraquo Εἶπε ὁ Ἠσαΐας πρὸς τὸν Ἐζεκία laquoπάρε μιὰ ἀρμαθιὰ σύκα τρίψε τα καὶ πίεσέ τα βάλε τα ὡς κατάπλασμα στὴν πληγή σου καὶ θὰ γίνῃς ὑγιήςraquo Ἐντυπωσιακότερη ἀπὸ τὶς παραπάνω περιπτώσεις εἶναι ἡ ἀνάστα-ση νεκροῦ παιδιοῦ ἀπὸ τὸν προφήτη Ἐλισ-σαῖο μὲ ἕνα ἰδιαίτερο τρόπο Ὁ προφήτης ξαπλώνει ἐπάνω στὸ νεκρὸ σῶμα ἀκουμπᾶ τὰ χέρια του στὰ χέρια τοῦ νεκροῦ τὰ μάτια του στὰ μάτια ἐκείνου τὸ στόμα στὸ στόμα του καὶ τὸ παιδὶ ἀνασταίνεται

Ἐπίσης ἔχουμε καὶ ἀναφορὲς γιὰ τὴν χρησιμότητα ὑλικῶν στοχείων ἀπὸ τὴν φύση ὡς φαρμακευτικῶν παρασκευασμάτων α) στὸν προφήτη Ἰεζεκιήλ ὁ ὁποῖος μιλᾶ γιὰ τὴν θεραπευτικὴ ἰδιότητα τῶν φύλλων δέντρων καὶ β) στὸν προφήτη Ἱερεμία ὁ ὁποῖος παραβολικὰ διερωτᾶται ἂν ὑπάρχῃ ῥυτίνη βάσλαμο στὴν περιοχὴ τῆς Γαλαάδ

Ἐξαιρουμένης της περίπτωσης τοῦ πο-λύπαθου Ἰώβ ὅπου οἱ φοβερὲς ἀσθένειες καὶ τὰ ἕλκη laquoἀπὸ ποδῶν ἕως κεφαλῆςraquo ἔρχονται ὡς δοκιμασία τῆς εὐσέβειας καὶ ὑπομονῆς του στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι διάχυτη ἡ πίστη ὅτι ὑπεύθυνη γιὰ τὴν ἀσθέ-νεια εἶναι ἡ προσωπικὴ ἁμαρτία γιὰ δὲ τὶς κακουχίες καὶ τὰ βάσανα τοῦ λαοῦ ἡ συλλο-γικὴ ἀποστασία καὶ ὅτι ἡ ἐπάνοδος πρὸς τὸν ἀληθινὸ Θεὸ εἶναι καθοριστικὴ γιὰ τὴν εὐῤῥωστία μέσα ἀπὸ ἕνα τυπικὸ τελετουρ-γικό Ὁ Θεὸς εἶναι ὁ ἰατρὸς τῶν σωμάτων ὁ μόνος ἱκανὸς νὰ χαρίσῃ ζωή ἄποψη ποὺ συναντᾶται καὶ στὸν ἀρχαιοελληνικὸ κόσμο ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν ὁμηρικῶν ἐπῶν ὅπου ἡ ὀργὴ τῶν θεῶν εἶναι ἡ αἰτία ποὺ προκαλεῖ τὶς ἀσθένειες καὶ στὰ χέρια ἐκείνων ἢ καὶ τῶν ἱερέων τους βρίσκεται ἡ ἰατρεία Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη τὸ ἔργο τῶν

προφητῶν συνίσταται στὸ νὰ ἑρμηνεύουν τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ καλοῦν σὲ μετάνοια τὸν παραστρατημένο λαό ποὺ εὔκολα ξεχνᾶ τὶς θεῖες εὐεργεσίες καὶ στρέφεται πρὸς τὴν εἰδωλολατρία ἐγκαταλείποντας τὸν αἴτιο τῆς σωτηρίας καὶ διακόπτοντας τὶς σχέσεις μαζί Του Γιrsquo αὐτὸ ἄλλωστε καὶ οἱ θεραπεῖες συναντῶνται στὴ προφητικὴ γραμματεία ἀλλὰ καὶ στὶς ἱστορικὲς βίβλους τοῦ κανόνα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ποὺ ἀναφέρονται στὸ ἔργο καὶ τὸ κήρυγμα τῶν προφητῶν Στὴν ἀρχὴ τοῦ βιβλίου Ἠσαΐας ὁ προφήτης ἀποκαλύπτει τὶς ἐπερχόμενες τιμωρίες τοῦ ἀποστατήσαντος καὶ ἐγακαταλείψαντος τὸν ἀληθινὸ Θεὸ λαοῦ διότι laquoἀπὸ ποδῶν ἕως κεφαλῆς οὐκ ἔστιν ἐν αὐτῷ ὁλοκληρία οὔτε τραῦμα οὔτε μώλωψ οὔτε πληγὴ φλεγμαί-νουσα οὐκ ἔστιν μάλαγμα ἐπιθῆναι οὔτε ἔλαιον οὔτε καταδέσμουςraquo Ἀπὸ τὰ πόδια ὥς τὸ κεφάλι δὲν ὑπάρχει ἁρτιότητα δὲν ὑπάρχει ἁπλῶς ἕνα τραῦμα ἢ ἕνας μώλω-πας ἢ πληγή ἀλλὰ ὅλος ὁ λαὸς εἶναι μία φλεγμονή στὴν ὁποία οὔτε κατάπλασμα οὔτε λάδι οὔτε ἐπίδεσμος μπορεῖ νὰ τεθῇ Στὸ δεύτερο βιβλίο τῶν Παραλειπομένων καταγράφεται ἕνα καὶ μοναδικὸ περιστατικὸ σὲ ὁλόκληρη τὴν Παλαιὰ Διαθήκη ὅπου κατὰ κάποιον τρόπο διαφαίνεται μία ἀρνητι-κή στάση ὄχι τόσο ἀπέναντι στοὺς ἰατρούς ὅσο στὸ γεγονὸς ὅτι ἡ προσφυγὴ σὲ αὐτοὺς δὲν συνδυάζεται μὲ ἀντίστοιχη πρὸς τὸν Θεό Τὸ τριακοστὸ ἔννατο ἔτος τῆς βασιλεί-ας του ὁ Ἀσὰ ἀῤῥώστησε Ἡ ἀῤῥώστια του ἦταν βαρειὰ καὶ ξεκινοῦσε ἀπὸ τὰ πόδια Δὲν ζήτησε ὅμως βοήθεια ἀπὸ τὸν Θεό ἀλλὰ ἀπὸ τοὺς ἰατρούς Ὁ συγγραφέας τῶν Παραλειπομένων δὲν στηλιτεύει τὴν ἰατρικὴ γνώση ὅσο τὴν ὀλιγοπιστία τοῦ βασιλιά ποὺ ξεκίνησε τὴν βασιλεία του μὲ εὐσέβεια ἀλλὰ κατέληξε νὰ φυλακίζῃ τοὺς ἀπεσταλμέ-νους ἀπὸ τὸν Θεὸ προφῆτες Ἀξιοσημείωτη καὶ ἡ συνεπείᾳ τῆς ἐγωϊστικῆς αὐτοπρο-βολῆς τῆς βασιλικῆς ἰσχύος διανοητικὴ δια-ταραχὴ καὶ νευρικὸς κλονισμὸς τοῦ βασιλιά Ναβουχοδονόσορ τὴν ὁποία προφητεύει ἐνώπιόν του ὁ προφήτης Δανιήλ λέγοντας χαρακτηριστικά laquoΘὰ σὲ ἐκδιώξουν ἀπὸ τὴν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων θὰ κατοικῇς μὲ τὰ ἄγρια θηρία θὰ τρέφεσαι μὲ χορτάρι σὰν τὸ βόδι καὶ θὰ καταυλισθῇς στὴν ὕπαιθρο γιὰ ἑπτὰ χρόνια γιὰ νὰ μάθῃς ὅτι ὁ Ὕψιστος Θεὸς κυριαρχεῖ ἐπὶ τῆς βασιλείας ὅλων τῶν ἀνθρώπωνraquo

Ὁ ἑβραῖος μέχρι τὸν τρίτο πρὸ Χριστοῦ αἰῶνα ἔχει ζυμωθεῖ μὲ τὴν πίστη ὅτι μόνον ἀπὸ τὸν Θεὸ μπορεῖ νὰ ἀναμένῃ τὴν ἴαση Ἡ συνάντηση ὅμως τοῦ ἑβραϊκοῦ κόσμου μὲ τὸν ἑλληνικὸ πολιτισμὸ καὶ ἡ γνωριμία του μὲ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ τὶς ἐπιστῆμες κατὰ τὴν ἑλληνιστικὴ περίοδο θὰ ἀλλάξῃ κάπως τὰ πράγματα καὶ θὰ διαμορφώσῃ μία ἄλλη ἀντίληψη περὶ τοῦ πράγματος Πλέον γίνεται ἐμφανὴς ἡ σημασία ποὺ ἀποδίδεται στὸν γιατρὸ καὶ τὸ φάρμακο Τὰ ὀνόματα τοῦ Ἀσκληπιοῦ καὶ τοῦ Ἱπποκράτη θὰ ἐκφέρο-νται καὶ ἀπὸ τοὺς ἑλληνιστὲς ἑβραίους ποὺ θὰ μαθητεύσουν στὸ μεγαλεῖο τῆς ἑλληνικῆς ἐπιστημονικῆς γνώσης παράλληλα μὲ τὴν θρησκευτική τους πίστη

ἡ συνέχεια στό ἑπόμενο τεῦχοςΜπορεῖτε νά τό διαβάσετε τώρα ὁλόκληρο στή διεύθυνση httpimveriasblogspotgr201302blog-post_783html


ά δύο συνεχόμενα ἔτη 2012 καί 2013 εἶναι γιά ἕνα ἄξιο τέκνο τῆς Ἠμαθίας ἐπετειακά Ἀναφερόμαστε στόν Ὅσιο Γέροντα Φιλάρετο τόν Κωνσταμονίτη πού γεννήθηκε στό χωριό πού τότε ὀνομαζόταν Τσιόρνοβο ἡ σημερινή

Φυτειά τό κεφαλοχώρι αὐτό τοῦ ΒερμίουΤό 1912 στίς 26 Ὀκτωβρίου τήν ἡμέρα

τοῦ Μυροβλύτη πολιούχου τῆς Συμβασι-λεύουσας Θεσσαλονίκης καί ἐνῶ ἡ πόλη πανηγύριζε τήν ἀπελευθέρωσή της ἀπό τόν Ὀθωμανικό ζυγό ἀπό τόν ἀρχιστράτη-γο καί ἐλευθερωτή Κωνσταντῖνο διάδοχο τότε τοῦ βασιλικοῦ θρόνου τῆς φιλτάτης πατρίδας μας Ἑλλάδας ὁ εἰκοσάχρονος περίπου Ἀντώνιος Μάστορας πού μόλις εἶχε ἐπιστρέψει ἀπό τήν Ἀμερική μέ πλοῖο στό λιμάνι τῆς Θεσσαλονίκης ἀναχω-ροῦσε γιά τό Περιβόλι τῆς Παναγίας Μέ τό ἴδιο καράβι ἐπέστρεφαν στήν πατρίδα Ἑλλάδα καί ἄλλοι συνομήλικοι Ἐκεῖνοι θά γύριζαν στήν οἰκογενειακή θαλπωρή ἀλλά ὁ Ἀντώνης ἀπό καιρό τό σχεδίαζε καί τώρα ἔβαζε σέ ἐφαρμογή νά φύγει στό Ἅγιο Ὄρος καί νά γίνει μοναχός

Ποῦ ἔμαθε ὁ Ἀντώνης γιά τόν ἱερό Ἄθωνα καί τί τόν ἔκανε νά ἀναχωρήσει γιά ἐκεῖ ποτέ δέν θά τό μάθουμε πλέον Ποτέ ὁ ἴδιος δέν τό φανέρωσε Ἦταν κάποιο ὅραμα μήπως ἦταν ἐμφάνιση τῆς Θεοτό-κου γνώρισε κάποιον ἁγιορείτη γέροντα Μόνο ἐκεῖνος τό ἤξερε Ποτέ δέν ἀναφέρ-θηκε σέ αὐτό

Μεταφορικό μέσο γιά τό Ἄγιο Ὄρος

μέχρι τήν Ἀρναία τῆς Χαλκιδικῆς δέν ξέ-ρουμε Ἀπό ἐκεῖ καί πέρα στοίχισε ἕναν χαλκιδικιώτη ἀγωγιάτη φόρτωσαν τήν βαλίτσα του στό ὑποζύγιο καί ξεκίνησαν ἕνα ταξίδι πού γιά τόν Ἀντώνη δέν θά εἶχε γυρισμό

Ἦταν 26 Ὀκτωβρίου 1912 ὅταν ὁ Ἀντώνης ἐγκατέλειπε τήν ἐπίγεια πατρίδα γιά τόν ἐπίγειο Παράδεισο τό Περιβόλι τῆς Παναγίας

Στίς 28 Ἰανουαρίου 10 Φεβρουαρίου 1963 ὁ ἀρχιμανδρίτης Φιλάρετος ἀναχώ-ρησε γιά την αἰώνια πατρίδα τόν οὐρανό

Στά 51 αὐτά ἔτη ἐπίγειας βιοτῆς ἕνας ἀκόμα ἅγιος ἀνδρώθηκε στό Ἅγιο Ὄρος

Κατά τό ἔτος 1890 στό χωριό τοῦ Βερ-μίου Τσιόρνοβο ὁ Γεώργιος Μάστορας καί ἡ Αικατερίνη Στεργίου ἔφεραν στόν κόσμο ἕνα ἀρσενικό παιδί πού ἔλαβε τό ὄνομα Ἀντώνιος κατά τό ἅγιο βάπτισμα

Στήν ἡλικία τῶν 22 ἐτῶν ὁ Ἀντώνης μέ ἐντολή τοῦ μεγαλομάρτυρα στρατηλάτη τῆς Συμβασιλεύουσας τοῦ μυροβλύτη ἁγί-ου Δημητρίου ἐγγράφεται ὡς δόκιμος στό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Στεφάνου στό ἅγιο ὄρος τοῦ Ἄθωνος

Τό μοναστήρι τοῦ Κωνσταμονίτου τά χρόνια ἐκεῖνα δέν μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι περνοῦσε καί τήν καλύτερη πνευματική του περίοδο Οἱ ἁγιορεῖτες πατέρες μέ τόν χαρακτηριστικό εὐφυῆ καί ἐκφραστικότατο τρόπο τους ἀπέδιδαν τήν κατάστασή του μέ φράσεις πού δανείζονταν ἀπό τούς κατrsquo ἦχον ἀναβαθμούς τοῦ κυριακάτικου ὄρθρου laquoΤί γίνεται στοῦ Κωνσταμονίτουraquo ρωτοῦσε ὁ ἕνας γιά νά ἀπαντήσει ὁ ἄλλος laquoἐπί οἶκον Δαβίδ φόβος μέγαςraquo ἤ σέ ἄλλη περίπτωση laquoἐπί οἶκον Δαβίδ τά φοβερά

τελεσιουργεῖταιraquoἮταν οἱ ἐποχές δύσκολες Τα μοναστή-

ρια τά κουμάνταραν οἱ προϊστάμενοι - ἰσό-βιοι ἡγουμενοσύμβουλοι - ἐνῶ οἱ ἡγούμε-νοι περιορίζονταν σέ ἐλάχιστα λειτουργικά καθήκοντα laquoγιά το μπαστούνιraquo ὅπως χα-ρακτηριστικά ἔλεγαν στό Ἅγιο Ὄρος Ἀκό-μα καί γιά τήν ἐξομολόγηση τῶν μοναχῶν καλοῦσαν ἐξωτερικούς πνευματικούς - ἐξομολόγους ἀσκητές ἀπό τίς ἁγιορειτικές σκῆτες ἐγνωσμένης καί γνωστῆς παναγιο-ρειτικά πνευματικότητος Ὅλη ἡ διοίκηση ἀλλά καί τό ταμεῖο βρισκόταν στά χέρια τοῦ πιό ἰσχυροῦ προϊσταμένου ὁ ὁποῖος μποροῦσε νά ἀλλάξει τόν ἡγούμενο ὅποτε ἤθελε ἄν δέν ὑπήκουε Νόμος στό μονα-στήρι ἦταν το δικό του θέλημα Παράδοξη γιά τά μοναστικά δεδομένα καί τραγική γιά μοναχό κατάσταση Ὁ μοναχός πού ὀφεί-λει νά ὑπακούει στόν γέροντα καί ἡγούμε-νό του νά διατάζει καί νά ἔχει αὐτός τόν πρῶτο λόγο

Αὐτά γινόταν καί στήν Ἱερά Μονή Κων-σταμονίτου ὅπου laquoκυβερνοῦσεraquo ὁ μονα-χός πού το ὄνομά του ὑποκρύπτεται μέσα

Ττοῦ Ἀρχιμ Πορφυρίου Μπατσαρᾶ

Φιλάρετος Κωνσταμονίτηςὁ ὅ σ ι ο ς τ ο ῦ Θ ε ο ῦ

Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου στο Άγιο Όρος

το σχήμα του γέροντος


στά λόγια τῶν ἀντιφώνωνὍμως ἐκεῖνες οἱ ἐποχές ἀνέδειξαν

ἁγίους ἡγουμένους τόν Γέροντα Ἱερώνυ-μο στήν Σιμωνόπετρα τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἀθανάσιο στήν Μονή Γρηγορίου τόν ἡγούμενο Κοδρᾶτο στήν Μονή Καρακάλ-λου Καί φυσικά τόν ἁγίας μνήμης γέρο-ντα Φιλάρετο

Ὁ ἡγούμενος στά ἁγιορειτικά μοναστή-

ρια ἔχει τό πρῶτο στασίδι στό Καθολικό δίπλα ἀκριβῶς στόν ἡγουμενικό θρόνο Ἐκεῖ ἦταν καί ἡ θέση τοῦ πατρός Φιλαρέ-του Καί στίς ἐπίσημες ἡμέρες ἑορτές καί πανηγύρεις καί Κυριακές ὁ ἡγούμενος ἐνδύεται τόν ἐπίσημο πορφυρό συνήθως ἤ μέλανα μανδύα του καί ἀνεβαίνει στον θρόνο του

Στοῦ Κωνσταμονίτου ὅμως ὁ παπαΦι-λάρετος πότε δεν φόρεσε τόν ἡγουμενικό μανδύα παρά μόνον τήν ἡμέρα πού ἐνθρονίστηκε ἀπό τήν Ἱερά Κοινότητα στόν θρόνο τοῦ Ἁγίου Στεφάνου Καί γιά laquoστασίδι τουraquo εἶχε ἐπιλέξει μία γωνία μέσα στό ἱερό βῆμα πίσω ἀπό τήν τεμπλαία εἰκόνα τῆς Θεοτόκου Λειτουργοῦσε ἁπλά σάν ἱερομόναχος κάθε ἡμέρα ὅλα τά χρό-νια τῆς ἐπίγειας ἱερωσύνης του καί ὅταν δέν εἶχε ἐκφωνήσεις στεκόταν ὄρθιος στήν ἴδια πάντα θέση

Ρωτήσαμε στό μοναστήρι του καί ζητή-σαμε νά δοῦμε τόν ἡγουμενικό μανδύα τοῦ ἡγουμένου Φιλαρέτου ἀλλά στό Κωστα-μονίτου δέν ὑπῆρχε κάν μανδύας Ὅταν τόν χρειαζόταν δανείζονταν ἀπό τήν Μονή Ξενοφῶντος μέχρι τελευταῖα

Ὁ πατήρ Φιλάρετος ἦταν μικροῦ

ἀναστήματος μέ στρογγυλό πρόσωπο πυκνή γενειοφυΐα δασέα φρύδια φωτεινά μάτια Πρᾶος γλυκύς ταπεινός ἄκακος προσηνής ὀλιγόλογος Πέρασε σάν δό-κιμος ἀπό τό διακόνημα τοῦ μαγείρου σέ μετόχι τῆς Μονῆς καί ὡς μοναχός ἀπό τό laquoδιακόνημα τῶν ἀρχαρίωνraquo το βαρύ διακόνημα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μέχρι πού ἔλαβε την ἱερωσύνη καί τελικά τό ἰσόβιο διακόνημα τοῦ ἡγουμένου

Ὡς ἡγούμενο τόν εὕρισκαν οἱ προ-σκυνητές στήν αὐλή τοῦ μοναστηριοῦ καί δέν μποροῦσαν νά καταλάβουν ὅτι αὐτός ὁ ἁπλούτσικος καί ἀτημέλητος μοναχός ἦταν ὁ ἡγούμενος τῆς Μονῆς Ὅμως κά-ποια στιγμή σέ φώναζε κοντά του καί σέ φανέρωνε πράγματα πού τά εἶχες καλά κρυμμένα μέσα στό βάθος τῆς ψυχῆς σου Καί τά ἔλεγε μέ τέτοια ἀφοπλιστική ἀθω-ότητα πού δέν μποροῦσε κανείς νά τόν ἀμφισβητήσει

Οἱ ἐκκλησιαστικές λειτουργικές συνά-ξεις οἱ Ἀκολουθίες στόν ἱερόν Ἄθωνα προαναγγέλονται μέ την κρούση τοῦ ταλάντου τρεῖς φορές καί τῆς καμπάνας δύο Καμπάνα τάλαντο-τάλαντο-τάλαντο καμπάνα Ὁ παπαΦιλάρετος ἀπό τήν πρώτη καμπάνα κατέβαινε στο Καθολικό τήν κεντρική ἐκκλησία τῆς Μονῆς καί περίμενε Ὅμως αὐτό σκανδάλιζε τόν ἐντεταλμένο μοναχό τόν ἐκκλησιαστικό ὁ ὁποῖος ἤθελε μόνος του μέσα στήν ἐκκλη-σία καί ἀπερίσπαστος ἀπό τήν παρουσία ἄλλων προσώπων νά ἀνάψει τά καντήλια

καί γενικά νά ἑτοιμάσει τόν ναό γιά τήν ἑπόμενη ἀκολουθία Δέν ἦταν σπάνιο σέ μερικές περιπτώσεις ὅταν πλέον ἦταν ὁ πατήρ Φιλάρετος μεγάλης ἡλικίας νά ξυπνάει νωρίτερα καί νά ζητάει ἀπό τόν ἐκκλησιαστικό νά σημάνει καί νά ἀνοίξει τήν ἐκκλησία γιατί πέρασε hellip ἡ ὥρα hellip

Οἱ ἐπίσημοι τῆς ἐποχῆς ἐκφράζονταν μέ τά πλέον ἐπαινετικά σχόλια γιά τόν ὅσιο ἐκεῖνον ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ Ἦταν καθιε-ρωμένη ἡ ἀντίληψη ὅτι ὁ γεροΦιλάρετος ὁ ἡγούμενος τῆς Κωνσταμονίτου ἦταν στήν ἐποχή του ὁ ἁγιότερος ἡγούμενος στό Ἅγιο Ὄρος ὅπως εἶχε καταθέσει την μαρτυρία του ὁ Σωτήριος Σχοινάς μεγαλο-εκδότης ἀπό τόν Βόλο πού ἐξέδιδε ἐκεῖνα τά χρόνια τό ἐξαιρετικό περιοδικό laquoἉγιο-ρειτική Βιβλιοθήκηraquo

Τά χρόνια κύλησαν Τό ἔτος 1963 θε-ωρήθηκε ἀπό τόν τότε οἰκουμενικό πατρι-άρχη Ἀθηναγόρα τόν μεγαλοπρεπέστατο ὡς ἐπετειακό ἔτος γιά τόν ἱερό Ἄθωνα Συμπληρώνονταν χίλια ἔτη ἀπό τήν ἵδρυ-ση ἀπό τόν Ὅσιο Ἀθανάσιο καί τόν αὐτο-κράτορα Νικηφόρο Φωκᾶ τῆς Μεγίστης Λαύρας

Το ἔτος αὐτό ἦταν καί τό τελευταῖο τῆς ἐπίγειας ζωῆς τοῦ ὁσίου Φιλαρέτου Στίς 28 Ἰανουαρίου (Φεβρουαρίου 10) το 1963

ὁ Κύριος κάλεσε κοντά του καί τόν πατέρα Φιλάρετο

Στην ἁγιορειτική Μονή τοῦ Κωνσταμο-νίτου συχνοί εἶναι οἱ προσκυνητές μέχρι σήμερα πού βρίσκουν τήν τιμία κάρα τοῦ ἁγίου Γέροντος στό κοιμητήριο τῆς Μονῆς καί τήν ἀσπάζονται μέ πολλή εὐλάβεια

Καί ἐμεῖς τήν προσκυνήσαμε καί μέ τήν εὐλογία τοῦ γέροντος Ἀγάθωνος πρίν πολλά χρόνια ἐλάβαμε λίγο λειψανάκι ἀπό τά κροταφικά ὀστέα Ἀπό αὐτά ὁ μα-καρίτης παπαΕὐθύμιος ἐφημέριος τῆς πα-τρίδας τοῦ γέροντος τῆς Φυτειᾶς ἔβαλε σε ἀσημένια λειψανοθήκη τό τεμάχιο πού με την εὐλογία του σεπτοῦ ποιμενάρχη μας τοῦ δώσαμε Καί τό προσκυνοῦσε σέ κάθε ἱερή ἀκολουθία ἐκεῖ στόν ἐνοριακό ναό τοῦ χωριοῦ του

Δέν εἶναι λίγοι καί αὐτοί πού ἐπικα-λοῦνται καί ζητοῦν τήν βοήθεια τοῦ ὁσίου πατρός καί μάλιστα σέ καιρό πειρασμοῦ

Ἐφέτος λοιπόν ἔκλεισαν ἑκατό χρόνια ἀπό την ἀποταγή τοῦ Ἀντωνίου Μάστορα καί πενήντα ἀπό τήν κοίμηση τοῦ ἰδίου τοῦ μακαριστοῦ καί ὁσίου Γέροντος Φιλα-ρέτου Κωνσταμονίτου

Μακάρι νά μᾶς συντροφεύει ἡ πατρική του εὐχή καί προσευχή


ατά το διήμερο 7 και 8 Νοεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας

κ Παντελεήμων μετέβη στις Σλερρες για την πανήγυρη του μητροπολιτικού ιερού ναού αγίων Αρχαγγέλων Σερρών και μετέφερε κατόπιν αιτήματος του σεβασμιωτάτου Μητροπολιτου Σερρών κ Θεολόγου την ιερά Εικόνα της Παναγίας Σουμελά την οποία υποδέχθηκε στην είσοδο του ναού ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος και ακολούθησε ο πανηγυρικός εσπερινός χοροστατούντος του Μακαριωτάτου

μ ι κ ρ έ ς Ε Ι Δ Η Σ Ε Ι Σ

Από τη χειροτονία του π Φωτίου Κοντογιάννη

Στις Σέρρες με την εικόνα της

Παναγίας Σουμελά

Κ

Από τον εσπερινό των αγ Αρχαγγέλων στις Σέρρες

Την επομένη ημέρα το πρωί τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου ενώ το θείο λόγο κήρυξε ο σεβασμιώτατος Βεροίας κ Παντελεήμων

ην Πέμπτη 1η Νοεμβρίου πανηγύρισε ο ιερός ναός Αγίων Αναργύρων

Βέροιας Ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων χοροστάτησε στον όρθρο τέλεσε την θεία Λειτουργία και χειροτόνησε σε πρεσβύτερο τον διάκονο π Φώτιο Κοντογιάννη

Χειροτονία νέου

κληρικού

Τ

Ο σεβασμιώτατος χαιρετίζει την έναρξη του διεθνούς συμποσίου

Από την επίσκεψη των μοναζουσών της Ιεράς Μονής Νοβοντέβιτσυ Αγ Πετρουπόλεως

Από την απονομή ξιφών στους αξιωματικούς του ΒΣΣ

εκίνησαν το πρωί της 15 Νοεμβρίου οι εργασίες του τριήμερου διεθνούς επιστη-μονικού συνεδρίου με θέμα

laquoΑνακαλύπτοντας τον κόσμο του Μεγάλου Αλεξάνδρουraquo που διοργά-νωσε η ΙΖ΄Εφορεία Κλασσικών Αρ-χαιοτήτων στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Νάουσας που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της Σχολής του Αριστοτέλη

Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου την γενική επιμέλεια του οποίου είχει η κ Αγγελική Κοτταρίδη χαιρέτισαν οι Δήμαρχοι των γύρω περιοχών καθώς και ο σεβασμιώτα-τος Μητροπολίτης Βεροίας κ Παντε-λεήμων

laquoΑνακαλύπτοντας τον

κόσμο του Αλεξάνδρουraquo

Ξ

ία ομάδα δέκα μοναζουσών από την Ιερά Μονή Νοβοντέβιτσυ

της Αγίας Πετρουπόλεως φιλοξενήθηκαν από την Ιερά Μητρόπολή μας προκειμένου να γνωρίσουν από κοντά την ελληνική μοναστική παράδοσηΕίχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν και να φιλοξενηθούν σε πολλά μοναστήρια της Μακεδονίας καθώς επίσης στα Μετέωρα και αλλού

Φιλοξενία μονα-ζουσών από την

Αγία Πετρούπολη

Μ

ην Τρίτη 20 Νοεμβρίου στη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Βεροίας πραγματοποιήθηκε η

τελετή επιδόσεως ξιφών σε αξιωματικούς του Β΄ΣΣΠροηγήθηκε δέηση από τον στρατιωτικό ιερέα Αρχιμ Σωσίπατρο Σαββίδη και στη συνέχεια ο Στρατηγός Κωνσταντίνος Τόπης Διοικητής του Β΄ΣΣ επέδωσε τα ξίφη Στον στρατιωτικό ιερέα το ξίφος επέδωσε τιμητικά ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων

Τελετή επιδόσεως ξιφών σε αξιωμα-τικούς του ΒacuteΣΣ

Τ


Από την ενθρόνιση του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Νικοπόλεως κ Χρυσοστόμου

Από την δενδροφύτευση καρποφόρων δένδρων της Ημαθίας στη Ρωσία

Πανηγυρικός εσπερινός του αγίου Νικολάου στην Κοζάνη

ην Πέμπτη 22 Νοεμ-βρίου το απόγευμα πραγματοποιήθηκε στην

Πρέβεζα η ενθρόνιση του νέου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης κ Χρυσοτόμου

Στην υποδοχή τον Οικουμε-νικό Πατριάρχη κ Βαρθολομαίο εκροσώπησε ο σεβασμιωτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελε-ήμων ο οποίος και απηύθυνε χαιρετισμό

Επίσης ο σεβασμιώτατος πα-ρέστη και στην τελετή ενθρο-νίσεως του σεβ Μητροπολίτου Ιερισσού κ Θεοκλήτου που έγινε το Σάββατο 24 Νοεμβρί-ου στην Αρναία

Ενθρονίσεις δύο νέων

Μητροπολιτών

Τ

ην Νότια Ρωσία και συγκεκρι-μένα την περιοχή Εσσεντουκί επισκέφθηκε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντε-

λεήμων κατά το διήμερο 1 και 2 Δεκεμβρίου ανταποκρινόμενος σε πρόσκληση του τέως Υπουργού Αγροτικών Υποθέσεων της Ρωσίας κ Βλαντιμίρ Κάισεφ

Μαζί με τον σεβασμιώτατο μετέβη και ο Αντιπεριφεριάρχης Ημαθίας κ Καραπαναγιωτίδης Εκτός των επαφών και συναντήσεων δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχουν στη δενδροφύτευση περισσοτέρων από 200 καρποφόρων δένδρων που θα αποτελούν τη ζωντανή βιτρίνα των προϊόντων της Ημαθίας στη Ρωσία

Δενδροφύτευση στο Εσσεντουκί

της ΝότιαςΡωσίας

Τ

ατά το διήμερο 5 και 6 Δε-κεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας μετέβη

στην Κοζάνη αποδεχόμενος πρό-σκληση του επιχώριου Μητρο-πολίτου κ Παύλου προκειμένου να λάβει μέρος στις εορταστικές εκδηλώσεις για την εορτή του πολιούχου αγίου Νικολάου και της συμπληρώσεως 100 χρόνων από την απελευθέρωση της πόληςΤης πανηγύρεως προέστη ο Μακα-ριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος

Στην Κοζάνη για την εορτή

του αγ Νικολάου

Κ

Από το αρχιερατικό συλλείτουργο στον ιερό ναό αγίου Βαρνάβα Πολεμιδίων Κύπρου

Χειροθεσία του κ Εμμανουήλ Βαλσαμίδη σε άρχοντα Ιερομνήμονα ΜΧΕ

Από την επίσκεψη του σεβασμιωτάτου στο Νοσοκομείο Βέροιας

ην Κυριακή 23 Δεκεμβρίου το απόγευμα ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας συνόδευσε

τη Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως στο Νοσοκομείο της Βέροιας όπου μετέβη για να ψάλλει τα κάλαντα στους ασθενείς και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του Ιδρύ-ματος

Ο σεβασμιώτατος είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί έναν προς έναν όλους τους ασθενείς να ρωτήσει για την υγεία τους και να ευχηθεί για τις άγιες ημέρες των Χριστουγέννων αλλά και για ταχεία ανάρρωση Επί-σης μοίρασε σε όλους εικόνες και ημερολόγια του νέου έτους

Επίσκεψη στο Νοσοκομείο της

Βέροιας

την Κύπρο μετέβη ο σεβα-σμιώτατος Μητροπολίτης μας προσκεκλημένος του

παν Μητροπολίτου Λεμεσού κ Αθανασίου προκειμένου να λάβει μέρος στην τελετή Θυρανοιξίων του μεγαλοπρεπούς ιερού ναού του αγίου αποστόλου Βαρνάβα Πολεμιδίων

Ο σεβασμιώτατος τέλεσε τον αγιασμό των θυρανοιξίων και χοροστάτησε στον πανηγυρικό εσπερινό συχοροστατούντος και τυ πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσού κ Αθανασίου

Την Κυριακή 9 Δεκεμβρίου το πρωί τελέστηκε αρχιερατικό συλλείτουργο προεξάρχοντος του σεβασμιωτάτου Βεροίας κ Παντε-λεήμονος ο οποίος κήρυξε και το θείο λόγο και συλλειτουγούντος του θεοφιλεστάτου Χορεπισκόπου Αμαθούντος κ Νικολάου

Θυρανοίξια ιερού ναού

αγ ΒαρνάβαΠολεμιδίων

Σ

Τ

ην Κυριακή 23 Δεκεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπο-λίτης Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας κ Παντελεήμων

λειτούργησε στον ιερό ναό αγίου Μηνά Ναούσης και στο τέλος τέλε-σε κατόπιν εξουσιοδοτήσεως της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρ-χου κ Βαρθολομαίου την χειροθε-σία του κ Εμμανουήλ Βαλσαμίδη σε Άρχοντα Ιερομνήμονα της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Χειροθεσίαάρχοντα

Ιερομνήμονα

Τ


Ο σεβασμιώτατος μοιράζει δώρα σε όλα τα παιδιά που παρακολούθησαν τη Χριστουγεννιάτικη γιορτή του Γραφείου Νεότητας

Από τη χειροθεσία του κ Αντ Κολιτσίδα σε άρχοντα Υπομνηματογράφο της ΜΧΕ

Από τη χειροθεσία του κ Γεωργίου Ορδουλίδη σε άρχοντα Μαΐστορα της ΜΧΕ

ην Κυριακή 23 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στο Δη-μοτικό Θέατρο του Δήμου Νάουσας η χριστουγεννιάτι-

κη γιορτή του Γραφείου Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλεως Βεροίας Ναούσης και Καμπανίας Στην κατάμεστη αίθουσα από τους νέους και νέες των κατηχητι-κών της Ιεράς Μητροπόλεώς μας στην αρχή χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων ο οποίος μίλησε για το περιεχόμενο της εορτής των Χριστουγέννων και για τις πνευματικές ευκαιρίες που προσφέρει σε όλους μικρούς και μεγάλουςΣτο τέλος ο σεβασμιώτατος μοί-ρασε δώρα σε όλα τα παιδιά και αντήλλαξε ευχές μαζί τους

Χριστουγεννιάτικη γιορτή

του Γραφείου Νεότητας

Τ

τελετή της χειροθεσίας έγινε από τον σεβασμιώτατο Μητρο-πολίτη μας κ Παντελεήμονα κατόπιν αναθέσεως από τον

Οικουμενικό Πατριάρχη την Τετάρ-τη 26 Δεκεμβρίου στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Νάουσας στο τέλος της θείας λειτουργίαςΟ κ Γ Ορδουλίδης είναι από τους στενούς συνεργάτες του σεβα-σμιωτάτου διευθυντής της Σχολής Βυζαντινής Μουσικής και Παραδοσι-ακών Οργάνων της Ιεράς Μητροπό-λεως και καλλιτεχνικός διευθυντής των Παυλείων

Χειροθεσία σε άρχοντα Μαΐστορα

Η

ην Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου ο σεβασμιώτατος Μητροπο-λίτης μας κ Παντελεήμων χοροστάτησε στον ιερό ναό

αγίου Αντωνίου Βέροιας κατά τον πανηγυρικό εσπερινό της εορτής των Χριστουγέννων και τέλεσε κατόπιν εξουσιοδοτήσεως της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πα-τριάρχου κ Βαρθολομαίου την χειροθεσία του κ Αντωνίου Κολ-τσίδα σε Άρχοντα Υπομνηματο-γράφο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας

Χειροθεσία σε άρχοντα

Υπομνηματογράφο

Τ


Από την εκδήλωση στον ιερό ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας

Ο σεβασμιώτατος μοιράζει δώρα στα παιδιά του Ομίλου Προστασίας

Αναμνηστική φωτογραφία στο τέλος της συνάντησης των Βυζαντινών Χορωδιών

ελέστηκε όπως κάθε χρόνο ανή-μερα του αγίου Στεφάνου ευ-χαριστήριος εσπερινός στον ιερό

ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας για τους επιτυχόντες στις φετινές Πα-νελλαδικές εξετάσεις και στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε μέσα στον κατά-μεστο ιερό ναό εκδήλωση την οποία παρουσίασε ο αρχιερατικός επίτροπος Αλεξανδρείας και υπεύθυνος του Γρα-φείου Νεότητος της Ιεράς Μητροπόλε-ως αρχιμ Διονύσιος Ανθόπουλος

Χαιρετισμό απηύθυνε ο σεβασμιώτα-τος ενώ ομιλήτρια ήταν η καθηγήτρια Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ Δήμητρα Κούκουρα με θέμα laquoΗ αξία της Παιδεί-ας και της γνώσηςraquo

Στη συνέχεια απονεμήθηκαν χρημα-τικές υποτροφίες στους αριστούχους φοιτητές της πόλης καθώς και τιμητικές διακρίσεις στους εισαχθέντες στα ανώ-τερα και ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύ-ματα κατά τις τελευταίες Πανελλαδικές εξετάσεις

Απονομή χρηματικών υποτροφιών στην

Αλεξάνδρεια

Τ

τη διάρκεια της εορταστικής εκ-δήλωσης που πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως ο σεβασμιώτατος

Μητροπολίτης Βεροίας Ναούσης και Κα-μπανίας κ Παντελεήμων έκοψε την Βα-σιλόπττα απηύθυνε πατρικούς λόγους και στη συνέχεια ως επίτιμος Πρόεδρος του Ομίλου Προτασίας Απόρου Παιδιού Βέροιας μοίρασε τα χριστουγεννιάτικα δώρα του Ομίλου στα 135 παιδιά που προστατεύει

Δώρα σε παιδιά του Ομίλου Προστασίας

Παιδιού

Σ

ην Κυριακή 30 Δεκεμβρίου διορ-γανώθηκε στον ιερό ναό αγίου Μηνά Ναούσης συνάντηση τριών ιστορικών Χορωδιών βυζαντινή

Μουσικής της Μακεδονίας Η συναυλία που δόθηκε μέσα στο ναό αποτέλεσε και την τελευταία εκδήλωση της Ιεράς Μητροπόλεως με την ευκαιρία συμπλη-ρώσεως 100 χρόνων ελευθερίας

Έλαβαν μέρος η Χορωδία Ιεροψαλ-τών Θεσσαλονίκης laquoΑγ Ιωάννης ο Δαμασκηνόςraquo η Χορωδία του Συλλόγου Ιεροψλτών Νομού Κοζάνης laquoΟι Τρεις Ιεράρχαιraquo και η βυζαντινή Χορωδίας της ΙΜ Βεροίας laquoΚωννος Πρίγγοςraquo

Συνάντηση βυζαντινών Χορωδιών

στη Νάουσα

Τ


νας πιστός πηγαίνοντας στην εκκλησία συνάντησε κά-ποιον ldquoσοφόrdquo γνωστό για την αθεΐα του

και θέλοντας να τον πειράξει ο άθεος (καλύτερα να λέμε άθρησκος γιατί άθεοι δεν υπάρχουν μια και κάποιος που δεν πιστεύει στον Θεό έχει για Θεό τον εαυτό του ή τα πάθη του) τον ρώτησε -Που πας -Στην εκκλησία απαντά ο πιστός -Δεν μου λες αλήθεια ο Θεός σου είναι μεγάλος ή μικρός -Είναι και τα δυο απαντά χωρίς να αιφνιδιαστεί ο πιστός - Δηλαδή πώς και τα δυο δεν γίνεται -Γίνεται επιμένει εκείνος Είναι τόσος μεγάλος που δεν τον χωρούν οι ουρανοί Αλλά και τόσος μικρός ώστε να χωράει μέσα σε μια φάτνη και να μπορεί να κατοικεί μέσα στη καρδιά μου Ο άπιστος τάχασε Η απάντη-ση του απλού πιστού είχε τόση σοφία μέσα της που δεν την βρήκε σrsquo όλα τα αθεϊστικά συγ-γράμματα που είχε διαβάσειhellip Ο Χριστός αγαπητοί αναγνώ-στες γεννήθηκε μέσα σrsquoένα Σπήλαιο σε μια Φάτνη Ταπει-νώθηκε και κατέβηκε από τον Ουρανό για να κάνει πλούσιους εμάς και να μας ανεβάσει πάλι στον Παράδεισο Κι έρχεται δυ-στυχώς ο καθένας από μας και υπερηφανεύεται και επαίρεται

και επιδεικνύει την ύπαρξή του την εργασία του τα χρήματα του τα κατορθώματά του τις καλές του πράξεις ίσως και την laquoαγιότητάraquo του χωρίς δυστυ-χώς καμία αίσθηση ταπείνω-σης hellip Πόσοι από μας έχουμε άραγε εμβαθύνει στο ασύλληπτο αυτό μυστήριο της θείας ενανθρώ-πησης για το οποίο οι αγγελι-κές δυνάμεις κατέβηκαν στη γη και εξεπλάγησαν από τη θεία ταπείνωση και υμνούν γι΄ αυτό ακατάπαυστα το Θεόhellip Πόσο πολύ θα έπρεπε να αγαπήσουμε και να εναγκα-λιστούμε την αγία ταπείνωση που τόσο θα μας έκανε να μοιάζουμε

Στις 26 Νοεμβρίου εορτάζου-με τον Άγιο Στυλιανό τον Πα-φλαγόνα ο οποίος θεωρείται ο προστάτης των νηπίων και των παιδιών γενικότερα λόγω της μεγάλης αγάπης του γιrsquo αυτά

Ο Άγιος Στυλιανός γεννήθηκε στην Παφλαγονία του Πόντου Η φήμη του Αγίου Στυλιανού είχε εξαπλωθεί στον Πόντο και πολλοί πιστοί έρχονταν στο σπήλαιο της ερήμου να τον βρουν και να αποκομίσουν ψυχικά και σωματικά οφέλη

Εκείνη την εποχή υπήρχε μια θανατηφόρος ασθένεια που έφερνε τον θάνατο στα νήπια Οι πιστοί γονείς επικαλούνταν με πίστη το όνομα του Αγίου Στυλιανού ζωγράφιζαν την εικόνα του και κατάφερναν να γεννούν υγιή παιδιά ή να

θεραπεύονται με τη Χάρη του Θεού τα παιδιά που είχαν ήδη αρρωστήσει Και στη εποχή μας πάσχουν Πάσχουν από ελαττώματα και πάθη Είναι μερικές φορές ατίθασα νευρικά και ανάποδα Τα επηρεάζει ο Διάβολος και τα παρακινεί στο κακό και την αμαρτία Τα κάνει αγνώριστα στο σπίτι Κινδυνεύ-ουν επίσης τα παιδιά από τους κακούς και φαύλους ανθρώ-πους καθώς και από τις κακές παρέες

Παρασύρονται και λυπούν τον Θεό και τους γονείς Ας τρέχουν οι γονείς στον Άγιο και ας τον παρακαλούν να θερα-πεύει τα παιδιά από τις ψυχικές και σωματικές ασθένειές τους Ο Άγιος είναι πρόθυμος να τα προστατεύει και να τα θερα-πεύσει

laquoΠώς γίνεται να ζούμε χωρίς χαράraquo αναρωτιέται ένας σκηνοθέτης σε πρόσφατη συνέντευξή του σε Κυριακάτικη εφημερίδα Αλήθεια είναι δυνα-τόν να αντέξουμε την ζωή μας χωρίς χαρά Ζωή χωρίς χαρά δεν αντέχεται Όλοι είμαστε κυνηγοί της χαράς

Είναι αλήθεια ότι τίποτε δεν φοβόμαστε τόσο όσο τον πόνο και το θάνατο και τίποτε δεν λαχταρούμε τόσο όσο τη χαρά και την ευτυχία Για ποια χαρά όμως μιλάμε Για την κοσμική χαρά που ξεθωριάζει στην πρώτη βροχή της ζωής

Ας μην ξεγελάμε τον εαυτό μας και χάνουμε τον χρόνο

μας στην αναζήτηση της χαράς άσκοπα Ας έχουμε οδηγό στην αναζήτηση της χαράς τον Χριστό Η χαρά που προσφέρει ο Χριστός δεν στηρίζεται στην καλοπέραση στα χρήματα στις καταθέσεις στα αυτοκίνη-τα στα σπίτια στα κτήματα τα υλικά αγαθά

Γι΄ αυτό δεν σβήνει με την φτώχεια και την ταλαιπωρία ούτε με την ασθένεια ούτε εξαφανίζεται στο πένθος του τάφου στην μοναξιά και στις δυσκολίες Τι είπε ο Χριστός laquoκαι την χαράν υμών ουδείς αίρει αφ΄υμώνraquo (Ιω ιστ΄20)

Είναι η χαρά ένα δώρο του Θεού καρπός του Αγίου Πνεύματος η χαρά Γράφει ο Κόντογλου laquoΑληθινή κι όχι ψεύτικη χαρὰ νοιώθει μονάχα όποιος έχει τον Χριστὸ μέσα του κι είναι ταπεινός πράος γεμάτος αγάπη

Αληθινή χαρὰ έχει μονάχα εκείνος που ξαναγεννήθηκε στην αληθινή ζωὴ του Χρι-στούraquo Μακάρι να είχαμε χώρο να γράψουμε πολλά για την αληθινή χαρά που προέρχε-ται από την χριστιανική ζωή Θα κλείσουμε με έναν λόγο του Γέροντος Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου laquoΟ Χριστός είναι η χαρά το φως το αληθι-νό η ευτυχία Όταν βρεις τον Χριστό σου αρκεί δεν θέλεις τίποτrsquo άλλο Από κει πηγάζει η χαράraquo

τύποςampουσία

τοῦ Πρωτρου Νεκταρίου Σαββίδη

E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφείο

ΒΕΡΟΙΑ

Σ

αριθmicro κωδ

2638

ETOΣ ΙΘ΄TEYXOΣ 100

ΝΟΕ - ΔΕΚ 2012

σελ 6

σελ 16

σελ 24

EΞΩΦYΛΛOΜερικά από τα εξώφυλλα του laquoΠαυλείου

Λόγουraquo σε δημιουργική σύνθεση

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΑπό την Χριστουγεννιάτικη θεία Λειτουργία

στον μητροπολιτικό ναό Βεροίας

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ ΔΕΛΙΚΑΝΗΣτου σεβ Μητροπολίτου Βεροίας κ Παντελεήμονος

σελ 8

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδησελ 30

σελ 10

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΑΠΟΔΕΙΞΙΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

ΟΙ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ Ι ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΙΑ ΤΑ 100 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣτου Αρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου

σελ 4

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA και ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Mον Γεράσιμος Mπεκές

ΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ EKTYΠΩΣH laquoTYPE PRESSraquo Nέα Nικομήδεια

ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μον Αντώνιος Σισμανίδης ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail gerbekesyahoogr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPE-ΦONTAI

ΤΟ ΠΕΡ ΙΟΔ ΙΚΟ Δ ΙΑΝΕΜΕΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ amp ΚΥΠΡΟ 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

website

wwwimveriasgr

σελ 12

ΣΤΟΥ ΠΥΡΟΜΑΧΟΥ ΤΗ ΦΩΤΙΑτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλή

σελ 20

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΑΝΑ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ (α´μέρος)του Πρωτοπρεσβυτέρου π Στυλιανού Μακρή

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΤΩΝ ΕΟΡΤΩΝτου Ιωάννου Σιδηρά

σελ 22

ΦΙΛΑΡΕΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΜΟΝΙΤΗΣΟ ΟΣΙΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥτου Αρχιμ Πορφυρίου Μπατσαρά









Μ









Α






































Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









Μ









Α






































Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









Α






































Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

































Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




















Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638















Ε



















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


















Ο




































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


































































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

















































































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




















































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




































Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638























Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


















Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638











Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638







Ο










































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








































































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638























































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638







































































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




























































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638
















































Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




























Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638







Κ






κληρικού

Τ









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









Ξ





Μ




Τ











Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










Τ






Τ





Κ








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








Βέροιας







Σ

Τ





Τ









Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








Τ




Η





Τ











Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










Τ




Παιδιού

Σ





στη Νάουσα

Τ



















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


















E

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

Documents

Παύλειος Λόγος τεύχος 100