Παύλειος Λόγος τεύχος 83

ΤΕΥΧΟΣ 83 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2010

ETOΣ ΙΖ΄TEYXOΣ 83

ΙΑΝ - ΦΕΒ 2010

σελ 6

σελ 16

σελ 26

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΓ ΓΕΩΡΓΙΟ του Εμμ Ξυνάδα

EΞΩΦYΛΛOΗ αναστήλωση των Εικόνων σύγχρονη φορητή εικόνα ρωσικής τεχνοτροπίας

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΟ Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος και τα μέλη της ΔΙΣ σε αναμνηστική φωτογραφία στην Αρχιεπισκοπή την Κυριακή της Οροδοξίας

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

AUDITORIUMΠΑΥΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟτου Θωμά Γαβριηλίδη

σελ 24σελ 8

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδη

σελ 30

σελ 10

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑτου Αρχιμ Αμβροσίου Κυρατζή

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗΕΓΚΥΚΛΙΟΣΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΙΣ ΙΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣτου Αρχιμ Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 4

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣτου Αρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ Αρχιμ Διονύσιος Ανθόπουλος Αρχιμ Αρσένιος Χαλδαιόπουλος Α-θανάσιος Βουδούρης Εμμανουήλ Ξυ-νάδας HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH amp KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον Γεράσιμος Mπεκές ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Αρχιμ Χρυσόστομος ΞενιτόπουλοςΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ Νίκος Μεταξόπουλος EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO laquoTYPE PRESSraquo Nέα NικομήδειαΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μον Αντώνιος Σισμανίδης ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail imveriaotenetgr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPE-ΦONTAI

ΤΟ ΠΕΡ ΙΟΔ ΙΚΟ Δ ΙΑΝΕΜΕΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ amp ΚΥΠΡΟ 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

web

wwwimveriasgr

σελ 3

σελ 22

σελ 12

ΙΔΟΥ ΝΥΝ ΚΑΙΡΟΣ ΕΥΠΡΟΣΔΕΚΤΟΣτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλή

ρχή τοῦ νέου ἔτους σήμερα καί ἡ Ἐκκλη-σία μας στρέφεται πρός τόν laquoχρόνους καί καιρούς ἐν τῇ ἰδίᾳ αὐτοῦ ἐξουσίᾳraquo ἔχοντα Θεό καί ἐπι-

καλεῖται τήν εὐλογία καί τό ἔλεός του Στρέφεται πρός τόν Θεό καί τοῦ ζητᾶ νά εὐλογήσει τό ἔτος γιά ὅλο τόν κόσμο ἐπικαλεῖται ὅμως τό ἔλεός του ἰδιαιτέρως γιά ὅσους τόν πιστεύουν καί τόν λατρεύουν προ-κειμένου νά ἐπιτύχουν δι᾽ αὐτοῦ τή σωτηρία τους

Ἡ διαφοροποίηση αὐτή πού ἐκφράζεται ἀπό τόν ἱερό ὑμνογρά-φο δέν ὀφείλεται σέ ἄλλους λόγους παρά στό γεγονός ὅτι γιά ὅσους πιστεύουμε στόν Θεό ἡ ζωή μας ἔχει ἕναν βασικό καί σημαντικό σκοπό τή σωτηρία μας δηλαδή τήν προετοιμασία μας γιά νά ἐπιστρέ-ψουμε μετά τό τέλος τῆς ἐπιγείου διαδρομῆς μας ἐκεῖ ἀπό ὅπου προ-ερχόμαστε δηλαδή στό Θεό

Ἡ προετοιμασία αὐτή δέν εἶναι μία ἁπλή ὑπόθεση ἀλλά εἶναι μία μακροχρόνια προσπάθεια καί ἕνας διαρκής ἀγώνας τόν ὁποῖο κα-λούμεθα ὅλοι νά ἀγωνισθοῦμε ὁ καθένας μέσα στίς συνθῆκες καί τίς ἰδιαιτερότητες τῆς δικῆς του ζωῆς μέ τούς τρόπους καί τά μέσα πού τοῦ προσφέρει γι᾽ αὐτό τόν σκοπό ἡ Ἐκκλησία μας

Γιά τήν ἐπιτυχία ὅμως τοῦ στόχου μας δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ δική μας συμ-βολή μέ τήν ὁποία πιστοποιεῖται καί ἡ ἐλεύθερη ἀποδοχή ἀπό μέρους μας τῆς προσκλήσεως τοῦ Θεοῦ νά μετάσχουμε στή σωτηρία πού μᾶς προσέφερε μέ τήν ἐνανθρώπιση καί τή θυσία τοῦ Υἱοῦ του δέν ἀρκοῦν μόνο οἱ δικές μας δυνάμεις πού εἶναι ἀτελεῖς καί πεπερασμένες χρειάζε-ται καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ τό ὁποῖο ἀναπληρώνει τά ἐλλείποντα καί διαγράφει τά ἡμαρτημένα τῆς ζωῆς μας

Γι᾽ αὐτό ἀδελφοί μου καί ζη-τοῦμε πάντοτε ἰδιαιτέρως ὅμως στήν ἀρχή τοῦ νέου χρόνου ἡ ἀλλαγή τοῦ ὁποίου μᾶς βοηθᾶ νά συνειδητοποιοῦμε ὅτι ὁ Θεός μᾶς χαρίζει καί νέα πίστωση χρόνου προκειμένου νά ἐπιτύχουμε τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας τό ἔλεός του καί δι᾽ αὐτοῦ τή σωτηρία μας

Ζητοῦμε ὅμως καί τήν εὐλογία του γιά τό νέο ἔτος διότι τή χρει-αζόμαστε σέ κάθε δραστηριότητά μας Χρειαζόμαστε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά τόν κόσμο στόν ὁποῖο ζοῦμε γιά τή φύση πού μᾶς περι-βάλλει γιά τούς συνανθρώπους μας μέ τούς ὁποίους συμπορευόμαστε στή ζωή καί ἀποτελοῦμε μία κοι-νωνία Χρειαζόμαστε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά τά ἔργα μας γιά τόν ἀέρα καί τό νερό γιά τούς καρπούς καί τά ἔμβια ὄντα Χρεια-

ζόμαστε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά νά ἐπικρατεῖ ἡ εἰρήνη στόν κόσμο γιά νά παύσουν οἱ πόλεμοι καί οἱ διχόνoιες μεταξύ τῶν ἐθνῶν γιά νά ἐκλείψουν οἱ διακρίσεις μεταξύ τῶν ἀνθρώπων γιά νά γίνονται σεβαστά τά δικαιώματα ὅλων Χρειαζόμαστε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιά νά πο-ρευόμαστε στή ζωή μας σύμφωνα μέ τό θέλημά του Γι᾽ αὐτό καί τήν ζητοῦμεmiddot γι᾽ αὐτό καί ἐπικαλούμεθα τίς πρεσβεῖες τῶν ἁγίων μας τῶν ἁγίων 1200 νεομαρτύρων τῶν ἐν Ναούσῃ μαρτυρησάντων κατά τό ἔτος 1822 τούς ὁποίους θά τιμοῦμε εἰς τό ἑξῆς κατά τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ καί στούς ὁποίους ἀφιερώ-νουμε εὐλαβῶς τό νέο ἔτος 2010

Ἀπευθύνοντας πρός ὅλους σας ὁλοκάρδιες πατρικές εὐχές ἐπικα-λοῦμαι τήν πρεσβεία τους ὥστε ὁ Θεός νά εὐλογεῖ τή ζωή καί τίς δραστηριότητές σας καί νά σκέπει ὅλους μας διά τοῦ ἐλέους του

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣdaggerὉ Βεροίας Ναούσης

καὶ Καμπανίας Παντελεήμων

Α


laquoTήν ἐνιαύσιον εὐλόγησον περίοδον σῴζων τῷ ἐλέει σου τῷ ἀπείρῳ

Οἰκτίρμον πάντας τούς λατρεύοντάς σοι τῷ μόνῳ Δεσπότῃraquo

Παύλειος Λόγος 3

ρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἑορτάσαμε τή γέννη-ση τοῦ Θεανθρώπου Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες τό ἄστρο τῆς Βηθλεέμ laquoἔστη ἐπάνω τοῦ σπη-

λαίου οὗ ἦν τό παιδίονraquo γιά νά δείξει στούς ποιμένες καί τούς μάγους τόν δρόμο πρός τόν νοητό ἥλιο τῆς δικαι-οσύνης ὁ ὁποῖος εἶχε ἔρθει στή γῆ γιά νά φέρει τό φῶς laquoτοῖς ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένοιςraquo

Τά μάτια ὅμως τῶν ἀνθρώπων ἦταν τόσο πολύ σκοτισμένα ἀπό τήν ἁμαρτία καί οἱ ψυχές τους εἶχαν συ-νηθίσει τόσο πολύ νά κινοῦνται στό σκοτάδι ὥστε ἀδυνατοῦσαν νά δι-ακρίνουν τό φῶς Ἀδυνατοῦσαν νά ἀντιληφθοῦν τί ἦταν αὐτό πού ξαφνι-κά ἄλλαζε τή ζωή τουςmiddot τί ἦταν αὐτό πού ἔλαμπε γύρω τους καί πού τούς ἔκανε νά αἰσθάνονται διαφορετικά Δέν μποροῦσαν νά συνειδητοποιή-σουν τί σήμαινε αὐτό τό οὐράνιο καί θεῖο φῶς πού καταύγαζε τόν κόσμο καί τούς ἔκανε νά ἐλέγχονται γιά τή ζωή καί τίς πράξεις τουςmiddot τί ἦταν αὐτό πού τούς ἔκανε νά θέλουν νά τό ἐξαφανίσουν καί νά τό ἐξοντώσουν ὅπως ὁ Ἡρώδης

laquoΣήμερον ἡ ἀχλύς τοῦ κόσμου καθαίρεται τῇ ἐπιφανείᾳ τοῦ Θεοῦ ἡμῶνraquo

Ἄν τό φῶς τοῦ ἄστρου πού ἔλαμ-ψε στή Βηθλεέμ δέν ὑπῆρξε ἀρκετό γιά νά διαλύσει τά σκότη τῆς εἰδωλο-λατρείας τῆς ἁμαρτίας τῆς ἀμφιβολί-ας στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων καί τόν κόσμοmiddot ἄν δέν ὑπῆρξε ἀρκετό γιά νά φωτίσει τό πρόσωπο τοῦ Υἱοῦ καί Λό-

γου τοῦ Θεοῦ πού ἐνανθρώπησε γιά χάρη τῶν ἀνθρώπων πού χωρίσθηκε ἀπό τόν Πατέρα του γιά νά ἀποκα-ταστήσει τή σχέση τοῦ ἐκπεπτωκότος ἀνθρώπου μέ αὐτόν καί νά τόν ἀνα-δείξει καί πάλι υἱό τοῦ Θεοῦ σήμερα ἐπιφαίνεται στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου ἡ Παναγία Τριάςmiddot σήμερα καταυγάζει τό φῶς τῆς τριαδικῆς Θεότητος τόν κόσμο ὅλο καί διαλύει τήν ἀχλύ τῆς ἁμαρτίας τήν ἀχλύ πού ἐμποδίζει τό πλάσμα νά δεῖ τόν πλάστη του τόν ἄνθρωπο νά δεῖ τόν δημιουργό του τό τέκνο νά δεῖ τόν πατέρα του

Καί ἄν ὁ Χριστός δέν ἔχει ἀνάγκη τήν κάθαρση ὡς πάσης ἐπέκεινα καθαρότητος καθαρός γι᾽ αὐτό καί ἀνέρχεται ἀμέσως ἀπό τοῦ ὕδατος ἡ βάπτισή του ἀρκεῖ γιά νά καθά-ρει τήν ἀχλύ τοῦ κόσμου ἀρκεῖ γιά νά καθαρίσει τίς ἁμαρτίες ὅλων τῶν ἀνθρώπων κάθε ἐποχῆςmiddot ἀρκεῖ γιά νά ἀπαλλάξει τόν ἄνθρωπο ὄχι μόνο ἀπό τό προπατορικό ἁμάρτημα ἀλλά καί ἀπό κάθε ρύπο πού τόν ἀπομακρύ-νει ἀπό τόν Θεό Ἐπιφαίνεται ὁ Θεός καί διαλύεται τό σκότος Ἐπιφαίνεται ὁ Θεός καί φωτίζεται ἡ γῆ Ἐπιφαίνε-ται ὁ Θεός καί ὅσοι θέλουν μποροῦν τόν δοῦν Ὅσοι θέλουν ἔχουν τή δυ-νατότητα νά καθαρθοῦν καί νά ἀνα-καινισθοῦν Ἔχουν τή δυνατότητα νά ἀναδειχθοῦν υἱοί Ὑψίστου

Ἀδελφοί μου ἡ ἑορτή τῶν Θεοφα-νείων δέν ἀποτελεῖ ἁπλῶς τήν ἀνά-μνηση ἑνός ἱστορικοῦ γεγονότος πού συνέβη κάποτε στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορ-δάνου Ἀποτελεῖ διαρκῆ ὑπενθύμιση πρός ὅλους μας ὅτι ὁ Θεός δέν ἀφή-νει ποτέ τήν ἀχλύ τῆς ἀπιστίας τῆς

ἀθεΐας τῆς ὑλοφροσύνης τῆς ἁμαρ-τίας νά στερήσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τή δυνατότητα νά τόν βλέπει καί νά τόν ἀκούει Ἀποτελεῖ παρήγορο μήνυ-μα γιά τόν ἄνθρωπο τῆς ἐποχῆς μας γιά τόν ἄνθρωπο τοῦ 21ου αἰώνα ὁ ὁποῖος ζεῖ μέσα στήν ἀχλύ τῶν ψεύ-τικων φώτων τῆς ἐκκοσμικεύσεως τῆς δόξης τῆς εὐμάρειας καί τῆς ἀδι-αφορίας γιά ὅτι πνευματικόmiddot ὁ ὁποῖος τυφλώνεται ἀπό τούς προβολεῖς τῶν ἐπιτευγμάτων τῆς ἐπιστήμης καί τῆς τεχνολογίας τῶν δυνατοτήτων τῆς ἀνθρωπίνης σκέψεως καί γνώσεων καί ξεχνᾶ ὅτι ὅλα αὐτά συχνά συσκο-τίζουν τό πραγματικό φῶς συσκοτί-ζουν τό φῶς τῆς ψυχῆς του καί τόν ἐμποδίζουν νά διακρίνει τόν Θεό

Ἡ σημερινή ἑορτή τῶν Φώτων μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι ὁ Θεός μπορεῖ νά κα-θαρίσει τά μάτια τῆς ψυχῆς μας ἀπό τήν ἀχλύ τοῦ κόσμου καί νά μᾶς ἀξι-ώσει νά τόν δοῦμε καί νά τόν αἰσθαν-θοῦμε ἐφόσον τό θελήσουμε ἐφό-σον τοῦ τό ζητήσουμε ἐφόσον τόν παρακαλέσουμε γιά νά αἰσθανθοῦμε καί ἐμεῖς τή δόξα του τήν ὁποία γιά χάρη μας σήμερα ἀποκάλυψε στά ρεῖθρα τοῦ Ἰορδάνου

Διάπυρος πρός τόν δι᾽ ἡμᾶς ἐν τοῖς ρείθροις τοῦ Ἰορδάνου βα-

πτισθέντα Κύριον εὐχέτης

Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας Ναού-σης καί Καμπανίας

dagger Παντελεήμων

Ποιμαντορική ΕγκύκλιοςΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ

ΠlaquoΣήμερον ἡ ἀχλύς τοῦ κόσμου καθαίρεται

τῇ ἐπιφανείᾳ τοῦ Θεοῦ ἡμῶνraquo

4 Παύλειος Λόγος


έγει ὁ Ἀπ Παῦλος (Ἑβρ 1214 -17) laquoεἰρήνην διώκετε μετά πάντων καί τόν ἁγιασμόν οὗ χωρίς οὐδείς ὄψε-ται τόν Κύριονraquo

Δέν φτάνουν λοιπόν τό ὄνομα

χριστιανός καί ἡ βάπτιση Χρειάζεται καί ὁ ἁγιασμός Ἀλλά ἀς δοῦμε ἀπό πότε λάβαμε τό ὄνομα χριστιανός Λέγουν οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ὅτι ὅταν ὁ Ἀπόστολος Βαρνάβας βρῆκε τόν Ἀπ Παῦλο στήν Ταρσό τόν ἔφερε στήν Ἀντιόχεια Καί ἐκεῖ συμμετεῖχαν στίς συνάξεις τῆς Ἐκκλησίας γιά ἕναν ὁλόκληρο χρόνο καί δίδαξαν πολύ κό-σμο (Πράξ 1126)

Ἐπίσης στήν Ἀντιόχεια γιά πρώτη φορά ὀνομάστηκαν οἱ μαθητές τοῦ Ἰησοῦ laquoχριστιανοίraquo Τό ὄνομα ὅμως αὐτό μόνο χωρίς ἔργα εἶναι ἀνεπαρ-κές Αὐτό θέλει νά πεῖ ὁ Ἀπ Παῦλος (Α´Κορ 420) laquoοὐ γάρ ἐν λόγῳ ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀλλ᾽ ἐν δυνάμειraquo Ἦτοι ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ δέν φαίνεται στά λόγια ἀλλά στή δύναμη Ἐπίσης στήν Β´Τιμ (219) λέγει laquoγνωρίζει αὐτούς ὁ Κύριος πού Τοῦ ἀνήκουν καί ὅποιος λέγει ὅτι ἀνήκει στόν Κύριο νά φεύγει μακριά ἀπό τήν ἁμαρτία Ἀλλοῦ πάλι λέγει (Τίτ 116) laquoδιακηρύττουν ὅτι γνωρίζουν τόν Θεό μέ τά ἔργα τους ὅμως τόν ἀρνοῦνταιraquo Στήν πρός Ρωμ 224 (πρβλ Ἡσ 525) ἐπίσης λέ-γει laquoτό ὄνομα τοῦ Θεοῦ ἐξαιτίας σας διασύρεται ἀπό τούς εἰδωλολάτρεςraquo Πράγματι πῶς θά μᾶς δεχθεῖ ὁ Κύριος ὅταν ζοῦμε ἀκόμη μέσα στήν ἁμαρ-τία Πολλοί θά ἀπορριφθοῦν ὄχι μόνο ἁπλοί χριστιανοί ἀλλά καί ὅσοι κηρύ-τουν καί θαυματουργοῦν καί θά ἀπορ-ριφθοῦν ὡς ἐργάτες τῆς ἀνομίας Λέγει ὁ Κύριος (Ματθ 722-23) laquoτήν ἡμέρα τῆς κρίσεως πολλοί θά μοῦ ποῦν Κύ-

ριε κύριε δέν προφητέψαμε στό ὄνομά σου Δέν διώξαμε δαιμόνια στό ὄνομά σου Δέν κάναμε τόσα θαύματα στό ὄνομά σου Καί τότε θά τους πῶ καί ἐγώ laquoΠοτέ δέν σᾶς ἤξερα Φύγετε μακριά μου ἐσεῖς πού ἀντιστρατεύεστε τό ὄνομα τοῦ Θεοῦraquo

Πάνω στό θέμα αὐτό ὁ Ἀπ Πέτρος λέγει (Α´Πετρ 412 - 16) laquoπροσέχετε νά μή φανεῖ κανένας ἀπό ἐσᾶς νά ὑποφέρει τιμωρίες ἐπειδή σκότωσε ἤ ἔκανε κακό ἤ ἀναμίχθηκε σέ ξένες ὑποθέσεις Ἄν ὅμως ὑποφέρει κανείς γιατί εἶναι

χριστιανός νά μήν ντρέπεται ἀλλά νά δοξάζει τό Θεό γι᾽ αὐτόraquo

Τό βάπτισμα εἶναι βέβαια μεγάλο μυστήριο Εἶναι τό πρῶτο μυστήριο πού μᾶς καθιστᾶ μέλη τῆς Ἐκκλησίας laquoὁ πιστεύσας καί βαπτισθείς σωθή-σεταιraquo λέγει ὁ Κύριος (Ματθ 1616) Τό βάπτισμα εἶναι λουτρό τῆς ψυχῆς Μᾶς καθαίρει ἀπό τό προπατορικό ἁμἀρτημα καί εἶναι μυστήριο ἀναγκαῖο Ἄν δέν ἦταν ἀλλωστε ἀναγκαῖο δέν θά βάπτιζε ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος δέν θά βαπτίζονταν ὁ Χριστός οἱ Ἀπόστολοι κατά τήν Πεντηκοστή ὁ Ἀπ Παῦλος ὅλοι οἱ πιστοί ἀπό τῆς ἀποστολικῆς ἐποχῆς μέχρι σήμερα Τό ἐρὠτημα εἶναι φτάνει τό βάπτισμα γιά τήν σωτηρία μας Ἀπαντοῦμε ὅτι δέν φτάνει Ὁ Ἀνανίας ἡ Σαπφείρα εἶχαν βαπτισθεῖ ὁ Σίμων ὁ μάγος εἶχε βαπτισθεῖ καθώς καί ἄλλοι πολλοί Πολλοί ὅμως φαντάζονται ὅτι ἐπειδή βαπτίστηκαν θά σωθοῦν χωρίς νά ἔχουν πλέον ἀνάγκη ἄλλου ἔργου νά ἐπιτελέσουν Ἀλλά ἄν αὐτό ἔχει ἔτσι τότε ὅλοι ὅσοι βαπτίστηκαν θά πρέπει κατ᾽ἀνάγκη νά σωθοῦν Τότε οἱ ἀποθνήσκοντες θά ἔκαναν φρόνημα νά φέρουν πιστοποιητικό βάπτισης γιά τήν εἴσοδό τους στόν οὐρανό Τότε θά λέγαμε laquoὄχι στενή ἀλλά ἡ πλατεία πύλη ἡ εὐρύχωρη ὀδός εἶναι ἐκείνη πού μᾶς ὁφηγεῖ στήν αἰώνιο ζωή καί ὄχι στήν ἀπώλειαraquo (Ματθ 713-14) Τότε δέν θά ἴσχυε τοῦ Ἀπ Πέτρου ὁ λόγος ὅτι laquoἐάν ὁ δίκαιος δύσκολα καί διά μέσου τόσων θλίψεων σώζεται ὁ ἀσεβής καί ἁμαρτωλός ποῦ θά φανεῖ Αὐτός θά χαθεῖ ὁλοτελῶςraquo Τότε δέν θά ἔλεγε ὁ Κύριος ἐκεῖνο τό laquoπολλοί γάρ εἰσί οἱ κλητοί ὁλίγοι δε ἐκλεκτοίraquo (Ματθ 2214) Τότε ἀφοῦ μόνον μέ τό βάπτισμα κανείς σώζεται ἄρα μπορεῖ να γίνει κληρονόμος τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ Άλλά ὄχι λέγει ὁ Ἀπ Παῦλος (Α´Κορ 69) laquoἄδικοι βασιλείαν Θεοῦ οὐ κληρονομήσουσιraquo (πρβλ 511)

Ἀπό τήν ἄλλη πάλι οἱ ἠθικές πρά-ξεις τῶν ἀβαπτίστων δέν δέν ἐξα-σφαλίζουν κατ᾽ἀνάγκη τήν σωτηρία Ἔχουμε στό σημεῖο αὐτό τό παράδειγ-μα τοῦ Κορνηλίου τοῦ Ἐκατόνταρχου Διότι ὅπως εἴπαμε τό βάπτισμα εἶναι τό πρῶτο καί ἀπαραίτητο στάδιο γιά τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου Οὔτε βέβαια ἡ ἐξωτερική (ὑποκριτική) εὐσέβεια ἐξασφαλίζει τή σωτηρία Ἡ καύχηση τοῦ Φαρισαίου γιά τίς ἀρετές του καί γιά τήν εὐσέβεια καί μάλιστα ἐν ὥρᾳ προσευχῆς δέν τόν ὡφέλησε (Λουκ 1811) ὅσο κι ἄν ὁ ἴδιος δικαίωσε τόν ἑαυτό του (πρβλ Ματθ 65 - 8 καί 2313) Ἡ ζωή τοῦ Φαρισαίου εἶχε

του Αρχιμ Αμβροσίου Κυρατζή

ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία


μορφή εὐσέβειας ὅμως χωρίς δύναμη σω-τηρίας ὅπως λέγει ὁ Ἀπ Παῦλος (Β´Τιμ 35 καί 19) laquo ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβεί-ας τήν δέ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι καί τούτοις ἀποτρέπουraquo Ἦτοι (θά) ἔχουν μέν τό ἐξωτερικό σχῆμα τῆς εὐσεβείας (θά) ἔχουν (ὅμως) ἀρνηθεῖ τή δύναμή της Ἀλλά καί ἡ ἀναγκαστική ἀγωγή ἤ ἀνατροφή ἐάν ἀρκοῦσε δέν θά ὑπῆρχε ἄλλος καλύτερος καί ἀξιότερος γιά τήν αἰώνιο βασιλεία ἀπό τόν Ἰωά (Β´Βασιλ 1227) Ἀντίστοιχα βέβαια δέν ὁδηγεῖ στή σωτηρία οὔτε ὁ ἐπιπόλαιος φωτισμός τοῦ ἀνθρώπου (βλ Ἑβρ 6 1-12) Δέν μποροῦμε βέβαια νά ποῦμε ὅτι οἱ ἀνθρὠπινοι νόμοι συντελοῦν στή σωτηρία τῆς ψυχῆς Ἀλλά οὔτε καί ἡ προσωρινή μετάνοια καί ἡ διακοπή κά-ποιας ἁμαρτίας μεμονωμένα Ἀπό τήν ἄλλη πάλι οὔτε οἱ θλίψεις καί οἱ στεναχώριες μποροῦν νά βοηθήσουν τόν ἄνθρωπο νά βρεῖ τό δρόμο τοῦ Θεοῦ Ἄς θυμηθοῦμε τίς πληγές των Φαραώ Εὐλαβέστεροι ἀπό τούς Ἰουδαίους δέν ὑπῆρχαν Καί ὅμως μετά ἀπό τίς θλίψεις λησμονοῦσαν τόν Θεό (Ψλ 7811-23) Διότι ὁ ἴδιος ὁ ἔλεγ-χος τῆς συνείδησης δέν μπορεῖ εὔκολα νά φέρει τόν ἄνθρωπο σέ συναίσθηση Ἄς θυμηθοῦμε τόν Κάιν Γύριζε βασανισμένος ἀπό τίς τύψεις ἀλλά ἔμεινε στή θλίψη τῶν τύψεων καί δέν μπόρεσε νά βρεῖ τό φῶς τῆς μετάνοιας καί τῆς σωτηρίας Τό ἴδιο θά λέγαμε καί γιά τόν Ἰούδα ὁ ὁποῖος μετά τήν προδοσία μετεμελήθη ἀλλά δέν ἐπέστρεψε στόν Κύριο Ὁ Φῆλιξ ἔτρεμε συναισθανόμενος τίς ἁμαρτίες του ἔπειτα ἀπό τό κήρυγμα τοῦ Ἀπ Παύλου ἀλλά δέν μετανόησε (Πράξ 2425) Γι᾽ αὐτό λοιπόν ὁ συγκλονισμός τῆς συνείδησης δέν σημαί-νει καί ἐπιστροφή Ἐπιρρεπής ὁ ἄνθρωπος καί πάλι πέφτει στήν ἁμαρτία

Σωτηρία ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά βρεῖ ἀκόμη καί laquoἐάν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλεῖ καί τῶν ἀγγέλων καί ἐάν προφητείαν ἔχειraquo (Α´Κορ 131-3) Διότι ἡ σωτηρία συνίσταται στήν ἐπιστρο-φή στό Χριστό στόν ἁγιασμό τοῦ ἀνθρώ-που στήν καθολοκληρία μεταβολή καί ὄχι στήν ἐπιδιόρθωση τοῦ παλαιοῦ οἰκοδο-μήματος τῆς ζωῆς μας Εἶναι ἀπαραἰτητη κατεδάφιση καί ἀνέγερση στή θέση της μιᾶς νέας οἰκοδομῆς (Α´Πέτρ 13 Ἰω 113 Α´Πετρ 12Τίτ 35Ἐφεσ 119 καί 210) Ἁγιότης σημαίνει ἀνάσταση ἠθική ἐκ νεκρῶν (Ἐφεσ 21) νέα κτίση (Γαλ 615) καί εἶναι ἔργο τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ (Τίτ 35Ἐφεσ 210 Ἡσ136Α´Κορ 136 Ἰω 113) Ἄς εὐγνωμονοῦμε τό Θεό γι᾽ αὐτό(Α´Πέτρ 13Ἐφεσ 24-5) διότι συντελεῖ μέ τό λόγο του στή σωτηρία μας καί φωτίζει τίς ψυχές μας (Ψλ 197-8) Εἶναι ὁ ἄφθαρτος σπόρος γιά ἀναγέννηση (Α´Πέτρ 123) πού καθαρίζει (Ἐφεσ 526) καί ἁγιάζει διά τῆς ἀληθείας (Ἰω 1712 118Ψλ 119 (8)93)


προσκύνηση των αγίων εικό-νων ο σεβασμός προς αυτές είναι μία μακραίωνη παράδοση που μας δόθηκε από τους αγίους Απο-

στόλους και κατά συνέπεια από τον ίδιο τον Κύριο Ο Απόστολος Παύλος μάς αναφέρει ότι πρέπει να εμμένουμε στις παραδόσεις και να είμαστε πιστοί σrsquo αυτά που μας διδάχθηκαν είτε προφορικώς είτε γραπτώς ( Α΄ Κορ 112)

Οι Άγιοι είναι εικόνες του ζώντος Θεού και με τη χάρη Του πέτυχαν την αρετή και το καθrsquo ομοίωσιν με αποτέλεσμα νrsquo αντικατοπτρίζουν τη δόξα του Κυρίου ( Β΄Κορ 318) και νrsquo ακτινοβολούν το άκτιστο Φώς της θεότητας ( Ματθ 514 και Εφ58) Οι Άγιοι ανήκουν στο σώμα Χριστού ( Εφ123) είναι οι φίλοι του Θεού ( Ιω 1514) αδελ-φοί του Χριστού ( Ματθ 1250) κληρονόμοι της Βασιλείας του Θεού ( Ρωμ 817)

Βασική αντίληψη της Ορθοδόξου Εκκλησίας η οποία στηρίζεται και στην Αγία Γραφή είναι ότι στο Θεό υπάρχει διάκριση ουσίας και ενέργειας Η ουσία του Θεού είναι άρρητη ανέκφραστη απερινόητη ακατάληπτη απροσπέλαστη Κανέ-να κτιστό όν δεν μπορεί να γνωρί-σει την ουσία του Θεού διότι βρί-σκεται πέρα από τις γνωστικές και νοητικές δυνατότητες των κτιστών όντων υλικών και νοερών Η ουσία του Θεού είναι και θα παραμείνει ακατάληπτος Όλα τα κτιστά όντα όμως μετέχουν στις θείες ενέργειες του Θεού Η θεότητα είναι η συνε-κτική δύναμη του σύμπαντος κό-σμου΄Όλα τα όντα μετέχουν στην

ουσιοποιό ενέργεια του Θεού και λαμβάνουν από το Θεό το ldquoείναιrdquo

Η ευλάβεια και η τιμή που απο-δίδουμε στα ιερά κείμενα μέσα στο λειτουργικό χώρο στηρίζεται στην Αγία Γραφή Ο ίδιος ο Θεός τιμά τα αντικείμενα αυτά αφού δίνει εντο-λή να θυμιάζονται ( Εξ 30 6-8 Λευϊτ16 12-14 Εβρ 9 21) Όλα τα αντικείμενα τα οποία συνδέονται με τη λατρεία του Θεού είναι άξια σεβασμού και τιμής όπως ο τόπος πλησίον της Βάτου ( Εξ 35) η Κι-βωτός της Διαθήκης ( Βασ 6 1-5) ο ναός του Θεού ( Ψαλμ 58) η ράβδος του Ιωσήφ ( Γεν 4731) Ο Θεός με τη Θεία Χάρη Του ενεργεί θαύματα μέσω υλικών αντικειμένων όπως η ράβδος του Μωϋσή ( Εξ4 2-3) το χάλκινο φίδι ( Αριθμ21 8-9) τη μηλωτή του προφήτου Ηλία ( Δ΄ Βασ 2 8-14)

Προσκυνώντας τις ιερές εικόνες κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμα-σκηνό η προσκύνησή μας δεν απευθύνεται στην ύλη και τα χρώ-ματα που τις συνθέτουν αλλά προς το πρόσωπο που εικονίζεται

Ακόμη τόνισε ο ίδιος Πατήρ ότι προσκυνούμε τις άγιες εικόνες διότι το εικονιζόμενο στην εικόνα πρόσωπο είναι υπαρκτό και όχι ανύπαρκτο όπως στα είδωλα αλλά η τιμή προς αυτές ανάγεται προς το πρωτότυπο Με την έννοια αυτή κάθε υπαρκτό ή ορατό είναι δυνα-τόν να παρασταθεί και εικονικά γιrsquo αυτό και ο Ιησούς Χριστός ο οποίος έγινε ορατός κατά την ενανθρώπι-σή Του είναι δυνατόν να περιγρα-φεί όπως οράθηκε δηλαδή κατά την ενσώματη θέα Του και όχι κατά την αόρατη ουσία Του κατά την υπόσταση του ενανθρωπήσαντος Λόγου και όχι κατά την θεία φύση Του Υπό την έννοια αυτή δεν πα-

ραβλαπτόταν το δόγμα της Δ΄ Οι-κουμενικής Συνόδου περί της ενώ-σεως των δύο εν Χριστώ φύσεων ασυγχύτως ατρέπτως αχωρίστως και αδιαιρέτως

Η λατρευτική προσκύνηση δεν επιτρέπεται νrsquo αποδίδεται σε κανέ-ναν άλλον εκτός από το Θεό ( Εξ 20 4-5 Δευτ 6 8-13 Ματθ 4 10) Όταν προσκυνούμε τις άγιες εικόνες δεν τις αποδίδουμε λα-τρεία αυτή ανήκει μόνο στο Θεό αλλά τιμητική προσκύνηση Τιμού-με και προσκυνούμε τις άγιες εικό-νες όπου εικονίζονται τα γεγονότα της ιστορίας της σωτηρίας μας και τα πρόσωπα που έπαιξαν ενεργό ρόλο σrsquo αυτό το μυστήριο της σω-τηρίας μας

Όσοι κατηγορούν τους χρι-στιανούς διότι αποδίδουν τιμητική προσκύνηση στις άγιες εικόνες στα άλλα σύμβολα της σωτηρίας μας και στα άγια λείψανα είναι όμοιοι με τους αρχαίους αιρετικούς Μα-νιχαίους οι οποίοι θεωρούσαν την ύλη κάθε υλικό πράγμα ως κάτι το κακό και απόβλητο Όμως οι Ορθό-δοξοι Χριστιανοί σέβονται την ύλη διότι αυτήν προσέλαβε ο Θεός Λό-γος και έγινε άνθρωπος και διενήρ-γησε την σωτηρία μας Η σωτηρία προσφέρεται στον όλο άνθρωπο ως ψυχοσωματική ενότητα Δεν είναι προορισμένη μόνο για τη σωτηρία η ψυχή του ανθρώπου αλλά και το σώμα του Τόσο η ψυχή του όσο και το σώμα του γίνονται φορείς της θείας Χάριτος Τιμούμε και σε-βόμαστε τα ιερά σώματα των αγίων ως φορείς της Θείας Χάριτος και ως προάγγελους της ανάστασής τους

HὙπό Ἀρχιμανδρίτου Θεοφίλου Λεμοντζῆ Ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Καμπανίας

Η προσκύνηση και η τιμή στ ις Ιερές και Άγιες Εικόνες




τόχος τῆς σωμα-τικῆς ὀρθόδοξης ἄσκησης δὲν εἶναι ἡ ἐξουθένωση τοῦ σώματος ἀλλὰ ἡ ἐξουδετέ-ρωση τῶν παθῶν

ἡ προετοιμασία τοῦ σώματος γιὰ νὰ δεχθεῖ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ

Ὡστόσο πολλοὶ ὀρθόδοξοι χρι-στιανοὶ ἔχουν πάρει στραβὰ τὸ νόημά της Γιατί εἶναι κρίμα κάποιοι καλοπροαίρετοι νὰ κάνουν ἄσκηση καὶ πολλὲς φορές σκληρή χωρὶς νὰ ξέρουν ἀκριβῶς γιατί τὸ κάνουν Ἢ νὰ κάνουν τὸ ἴδιο πράγμα μὲ διαφορετικὴ αἰτία καὶ διαφορετικὸ κίνητρο

Πρῶτον Ἡ ὀρθόδοξη ἄσκηση δὲν γίνεται ἀπὸ ἀδυναμία Τί σημαί-νει αὐτό Σημαίνει ὅτι ἂν ἐμένα δὲν μοῦ ἀρέσει τὸ κρέας ἂν τὸ σιχαί-νομαι δὲν μπορῶ νὰ πῶ ὅτι κάνω ἄσκηση ὅταν δὲν τρώω κρέας

Ἀσκοῦμαι ὅταν θυσιάζω κάτι τὸ ὁποῖο μοῦ ἀρέσει Αὐτὸ ἔχει τερά-στια σημασία γιὰ τὴν πνευματικὴ ζωή Γιατί τὸ νὰ μὴν κάνω κάτι ἐπειδὴ δὲν μοῦ ἀρέσει εἶναι ἕνα εἶδος ἀδυναμίας Ἕνα ἄλλο παρά-δειγμα ἂν κάποιος μὲ βρίσει καὶ δὲν ἀντιδράσω διότι εἶμαι δειλὸς ἢ ἔτσι ἔμαθα νὰ μὴν ἀντιμιλῶ αὐτὸ δὲν μπορῶ νὰ τὸ παρουσιάσω γιὰ ἄσκηση Ἐννοῶ ὅτι ὅταν εἶναι κά-ποιος σὲ θέση ἀντί νὰ θυμώσει καί νὰ κάνει laquoσκόνηraquo αὐτόν πού τόν πρόσβαλε καταφέρνει νὰ τὸν συγ-χωρε αὐτό εἶναι ἄσκηση Αὐτὸ ἔχει μισθό Νὰ μὴν ζητᾶμε ἀπὸ τὸ Θεὸ

τὰ ἐλαττώματά μας νὰ μᾶς τὰ πλη-ρώσει σὰν νὰ εἶναι ἀρετές

Δεύτερον Ἡ ὀρθόδοξη ἄσκη-ση δὲν εἶναι ἄσκηση ἐνάντια σὲ ἀντικείμενα ἢ πρόσωπα Ὅταν δὲν τρῶμε κρέας δὲν ἔχουμε τίποτα ἐναντίον τοῦ κρέατος Ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητὴς θὰ πεῖ ὅτι τὸ πρόβλημα δὲν εἶναι τὰ πράγ-ματα καθαυτά εἶναι ἡ σχέση ποὺ ἀναπτύσσουμε μὲ τὰ πράγματα Τὸ χρῆμα δὲν εἶναι κακό ἀλλὰ ἡ σχέση ποὺ ἀναπτύσσω ἐγὼ μὲ τὸ χρῆμα εἶναι κακή γιατί αὐτὴ μὲ σκλαβώνει Ἡ περιφρόνηση τοῦ σώματος δὲν εἶναι χριστιανική Ὅταν αἰσθανόμαστε ἔτσι γινόμαστε ἀπόγονοι τῶν ἀρχαίων φιλοσόφων Ὁ Πλάτωνας λέγει ὅτι τὸ σῶμα εἶναι τάφος τῆς ψυχῆς ἕνα δεσμωτήριο Ἐνῶ ξέρουμε ὅτι ψυχή καὶ σῶμα δημιουργοῦνται ταυτόχρονα στὸν ἄνθρωπο μὲ τὴ σύλληψη Ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ ὁ Θεὸς ὁ ἴδιος δὲν ἔλαβε μόνο ἀνθρώπινη ψυχή ἔλαβε καὶ ἀνθρώπινο σῶμα Πολλοὶ χριστιανοὶ πιστεύουν ὅτι ἡ ψυχὴ εἶναι αὐτὴ ποὺ θέλει νὰ πάει πιὸ κοντὰ στὸν Θεό καὶ τὸ σῶμα τὸ ὁποῖο ἔχει τὶς ἀπαιτήσεις του πεινάει κουράζεται ἔχει ὁρμὲς δὲν ἀφήνει τὴν ψυχὴ νὰ πάει μπροστά τὴ φρενάρει

Αὐτὴ ἡ νοοτροπία εἶναι ἀντίθετη μὲ τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας

Ἡ πρώτη ἁμαρτία ποὺ ἔγινε ποτὲ στὸν κόσμο ἔγινε ἀπὸ κάποιον ποὺ δὲν εἶχε σῶμα τὸν διάβολο ὁ ὁποῖος ὅταν πῆγε νὰ μεταδώσει τὴν ἁμαρτία στοὺς πρωτόπλαστους ἡ πρώτη φράση ποὺ εἶπε γιὰ νὰ τοὺς ρίξει στὴν ἁμαρτία δὲν ἦταν laquoΤί

ὡραῖο ποὺ εἶναι τὸ φροῦτο Νὰ τὸ φᾶτε raquo laquoἔχει ὡραία γεύσηraquo δὲν τοὺς εἶπε κάτι γιὰ τὸ σῶμα Τοὺς εἶπε laquoἂν τὸ φᾶτε θὰ γίνετε σὰν τὸν Θεὸ raquo Στὸν ἐγωισμὸ πόνταρε ὅπως ὁ ἴδιος ἀπὸ ἐγωισμὸ ἔπεσε Γιrsquo αὐτὸ πρώτη καὶ βασικὴ ἁμαρτία εἶναι ἡ φιλαυτία εἶναι ὁ ἐγωισμός ἀπὸ κεῖ πηγάζουν ὅλες οἱ ἄλλες Τὸ σῶμα εἶναι θῦμα τῆς ἁμαρτίας γιατί τὸ χρησιμοποιοῦμε ἐμεῖς ὁ ἐγωισμός μας σὰν ὄργανο τῆς ἁμαρτίας Τὸ σῶμα εἶναι τὸ θῦμα δὲν εἶναι ὁ δράστης ποὺ κάνει τὴν ἁμαρτία τὴν πληρώνει αὐτό

Ἡ ἄσκηση στὴν Ἐκκλησία μας δὲν σκοπεύει ἁπλῶς στὸ νὰ ἀσκή-σουμε μία αὐτοπειθαρχία πάνω μας Ἡ αὐτοπειθαρχία χρειάζεται ἀλλὰ εἶναι ἕνα μέσο γιὰ νὰ μπορέσουμε κάποτε μὲ τὴν πνευματικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας νὰ φτάσουμε στὸν πραγ-ματικὸ σκοπὸ τῆς ἀσκήσεως ποὺ εἶναι ἡ νέκρωση τοῦ ἐγωισμοῦ

Ἡ ἄσκηση εἶναι σταυρὸς καὶ ὁ ἄνθρωπος σταυρώνεται Ὁ Χριστὸς ἀνέβηκε πάνω στὸν σταυρὸ ὁλό-κληρος δὲν τοῦ ἔλειπε κανένα μέλος τοῦ σώματος οὔτε ἔλειπε κάποια λειτουργία τῆς ψυχῆς Ἔτσι καὶ ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ εἶναι σὲ θέση ἐπιθυμίας νὰ κάνει ἄσκηση Ὄχι νὰ τοῦ νεκρωθεῖ ἡ ἐπιθυμία νὰ μὴν μπορεῖ νὰ θέλει ἢ νὰ μὴν αἰσθάνεται

Ἂν διακρινόμαστε γιὰ τὴν λαν-θασμένη στάση μας θὰ μεταδοθεῖ καὶ στὰ παιδιά μας λάθος Ἔστω καὶ χωρὶς νὰ κάνουμε θεωρία καὶ χωρὶς νὰ τὰ μάθουμε θεολογία Ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ζοῦμε κινούμαστε

Στοῦ Ἀρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΣΚΗΣΗκαί οἱ παρερμηνείες της


μιλᾶμε σκεπτόμαστε ὁ τρόπος αὐτὸς μεταδίδεται στὰ παιδιά μας

Τρίτον Ἡ ὀρθόδοξη ἄσκηση γί-νεται μὲ χαρὰ καὶ ταπείνωση Πολὺ

νομίζουν ὅτι ἡ ἄσκηση εἶναι κα-τήφεια σημαίνει ὅτι ἔχω τὴν ἐμφά-νιση μάρτυρα δὲν εἶναι ἔτσι γιατί οἱ μάρτυρες δὲν ἦταν ἔτσι Ταυτόχρο-να πολλὲς φορὲς περηφανευόμαστε γιὰ τὴν ἄσκησή μας Αὐτὸ σημαίνει ὅτι θεωροῦμε τὸν ἑαυτό μας ἀνώ-τερο ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ δὲν κάνουν αὐτὴν τὴν ἄσκηση Καὶ αὐτὸ τὸ κάνουμε γιατί εἴμαστε πολὺ μακριὰ ἀπὸ τὴν ἔννοια τῆς ἄσκησης Γιατί πραγματικὴ ἄσκηση εἶναι ἀφοῦ κάνεις ὅλα ὅσα σου ζητᾶ ὁ Χριστός νὰ θεωρεῖς τὸν ἑαυτό σου τελευ-ταῖο ἀπὸ ὅλους

Στὸ εὐαγγέλιο βλέπουμε ἀπὸ τὰ λόγια του Χριστοῦ νὰ καταδικάζε-ται κάποιος ὁ ὁποῖος τηροῦσε τὶς νηστεῖες μὲ ἀκρίβεια καὶ ἔβγαζε τὸ ἕνα δέκατο τῶν χρημάτων του κάθε μήνα γιὰ τοὺς φτωχούς Ὁ φαρισαῖος κατακρίθηκε γιατί αἰσθα-νόταν ἀνώτερος ἀπὸ τὸν τελώνη Πάλι τὸ βασικὸ πρόβλημα εἶναι ὁ

ἐγωισμὸς καὶ ἡ φιλαυτίαΤὸ πρόβλημα οὐσιαστικὰ εἶναι

ὅτι αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι εἶναι ἀλλοί-θωροι πνευματικά μὲ τὸ ἕνα μάτι κοιτοῦν τὸν κόσμο καὶ μὲ τὸ ἄλλο τὸν Θεό

Εἶναι ἄσκηση ποὺ γίνεται χωρὶς χαρὰ καὶ ταπείνωση

Τέταρτο Μία παρερμηνεία εἶναι ὅτι πολλοὶ ἀδελφοί μας νομίζουν ὅτι κάνουν κάτι πολὺ σπουδαῖο μὲ τὴν ἄσκηση ὅτι εἶναι τὸ πε-ρισσότερο ποὺ ἔχει νὰ προσφέρει κανείς στὸν Θεό Καὶ ὅμως ἄσκηση εἶναι μία laquoπροπόνησηraquo Ὅπως οἱ ἀθλητὲς ἂν τοὺς ἐπισκεφτεῖς τὴν ὥρα ποὺ ἀσκοῦνται θὰ διαπιστώ-σεις ὅτι τὸν περισσότερο χρόνο τὸν ἀφιερώνουν στὸ ἄθλημα τὸ ὁποῖο ἀσχολοῦνται Ἡ περισσότε-ρη προπόνησή τους δαπανᾶται σὲ ἀσκήσεις φαινομενικὰ ἄσχετες ποὺ ὅμως δυναμώνουν τὰ χέρια τὰ πό-δια Πρόκειται γιὰ ἀσκήσεις ποὺ θὰ ἀποδειχτοῦν πολύτιμες τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ ἀθλητὴς θὰ ἐπιδοθεῖ στὸ κύ-ριο ἄθλημά του

Τὸ ἴδιο συμβαίνει γιὰ τὸν ἀθλητὴ τοῦ Χριστοῦ Τὸ κύριο ἄθλημα στὸ

ὁποῖο τὸν ἔχει καλέσει ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ἄσκηση δὲν εἶναι παρὰ ἡ προπόνηση γιὰ νὰ καταστεῖ ἱκανὸς νὰ ἀγαπᾶ

Σὲ ἕναν ὕμνο τῆς Μεγάλης Σα-ρακοστῆς ποὺ γράφτηκε ἀπὸ μο-ναχούς οἱ ὁποῖοι τηροῦν τὸ laquoτριή-μεροraquo ὁ ὑμνογράφος ἀντὶ νὰ τοὺς στηρίξει σὲ αὐτὸ τὸ ὁποῖο κάνουν λέει laquoἘλᾶτε ἀδελφοί νὰ σταμα-τήσουμε κάθε ἀδικία νὰ θρέψουμε πεινασμένους καὶ νὰ στεγάσουμε ἄστεγουςraquo

Ἂν διατηρήσουμε αὐτὸ τὸ φρό-νημα δὲν θὰ ὑπερηφανευτοῦμε ὅτι δῆθεν κάνουμε κάτι σπουδαῖο μὲ τὴν ἄσκησή μας Καὶ ἡ ἀσκητικοί μας κόποι θὰ μετατραποῦν σὲ προ-σφορὰ ἀγάπης πρὸς τὸν διπλανό μας καταξιώνοντας τὴν ἄσκηση στὴ συνείδησή του Ἔτσι ἡ ὀρθόδοξη ἄσκηση παύει νὰ εἶναι αὐτοσκοπὸς καὶ γίνεται ἱεραποστολή Δηλαδὴ μαρτυρία γιὰ τὴν ἀλήθεια


κάθισεν Ἀδάμ ἀπέναντι τοῦ Παραδείσου καί τήν ἰδίαν γύ-μνωσιν θρηνῶν ὠδύρετοhellipraquo Τό συγκλονιστικό τοῦτο δοξαστικό ψάλλεται στόν

ἑσπερινό τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς καί μᾶς εἰσάγει μέ τρόπο μοναδικό στό μέγα πέλαγος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς Ἡ πλέον πένθιμη ἡμέρα τοῦ ἔτους εἶναι ἡ Καθαρά Δευτέρα καί ὄχι βεβαίως ἡ Μεγάλη Παρασκευή πού εἶναι ἡ ἀπαρχή τῆς ἀναστάσεώς μας Τήν Καθαρά Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα τῆς ἐξόδου μας ἀπό τόν Παράδεισο Καί ὁ ὀξύς κάλαμος τοῦ πνευμα-τοφόρου ὑμνωδοῦ τῆς Ἐκκλησίας μας ἐναργῶς ἀποτυπώνει τό φρικτό γεγονός λέγοντας laquoἭλιος ἀκτῖνας ἔκρυψεν ἡ σελήνη σύν τοῖς ἄστροις εἰς αἷμα μετετράπῃmiddot ὄρη ἔφριξαν βουνοί ἐτρόμαξαν ὅτε Παράδεισος ἐκλείσθη Ἐκβαίνων ὁ Ἀδάμ χερσί τύπτων τάς ὄψεις ἔλεγεν Ἐλεῆμον ἐλέησόν με τόν παραπεσόνταraquo Ὁ πρῶτος ἄνθρωπος χρησιμοποι-ώντας συνεργείᾳ τοῦ διαβόλου λανθασμένα τό αὐτεξούσιο πού τοῦ χάρισε ὁ Ζωοδότης Δημιουργός Θεός ἀρνήθηκε τήν κοινωνία μετά τοῦ Θεοῦ καί καταβυθίστηκε στό σκό-τος τῆς μοναξιᾶς Εὑρέθη πλέον ὑπό τό κράτος καί τήν ἐξουσία τῆς φθορᾶς τῆς ἁμαρτίας καί τοῦ θανά-του Ἡ ἀπώλεια τῆς κοινωνίας τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό ὀνομάζεται ἀπό τούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας πνευματικός θάνατος Ὅμως ὁ Ἀδάμ

ἐξερχόμενος ἀπό τόν Παράδεισο δέν ἔπαψε νά κραυγάζει πρός Κύριον τόν Θεόν του λέγοντας laquoἘλεῆμον ἐλέ-ησόν με τόν παραπεσόνταraquo Γνώριζε ἐμπειρικά ὁ αὐτοεξόριστος Ἀδάμ ὅτι ὁ Δημιουργός εἶναι Θεός ἐλέους καί οἰκτιρμῶν Ἄλλωστε διαβεβαίωσε τούς πρωτοπλάστους ὅτι θά ἔρθει Ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος θά τηρήσει θά συντρίψει δηλαδή τήν κεφαλή τοῦ

ὄφεως τοῦ ἀρχαίου τοῦ σατανᾶ πού τούς ἐξαπάτησε Ἡ ἐλπίδα δέν ἔλειψε λοιπόν ποτέ ἀπό τόν κόσμο τῆς πτώσεως

Κύλησαν οἱ αἰῶνες καί ἡ ἱστορία τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου πορεύ-θηκε στίς ρύμες τῶν βασάνων καί

καταγράφθηκε ὄχι ἁπλῶς ἐπί χάρ-του ἀλλά ἐπί τιμῇ αἵματος πόνου παθῶν φθορᾶς φόβου τρόμου καί ὅλων τούτων μεμιγμένων μετά θα-νάτου ἀκαριαίου καί ἀργοῦ Ὅμως ὁ περικρατῶν δρακί τήν πᾶσαν κτίσιν δέν ἔπαψε διά στόματος τῶν ἁγίων Αὐτοῦ Προφητῶν νά προκαταγγέλει τήν ἐπερχομένη σωτηρία τοῦ γένους τῶν βροτῶν Ρήσεις Προφητῶν καί αἰνίγματα εὑρῆκαν τήν ἐκπλήρωσή τους στήν laquoἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένουraquo ἐνανθρώπι-ση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ Ὁ ὑπέρ ἡμῶν σταυρωθείς καί ἀναστάς Κύριος ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χρι-στός ἄνοιξε τήν κεκλεισμένη πύλη τοῦ Παραδείσου Ἔτσι τήν γκρίζα σιωπή τῶν αἰώνων διαδέχθηκε ὁ ἐπινίκιος ὕμνος τῶν μέχρι πρό τινος μελλοθανάτων καί τῶν νεκραναστη-μένων οἱ ὁποῖοι καταυγάσθηκαν ἀπό τό ζωοποιό φῶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου laquo Χριστός γάρ ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν ἀπαρχή τῶν κεκοιμημέ-νων ἐγένετοraquo ἐκραύγασαν καί ἡ ἰαχή αὐτῶν διέτρεξε πανυγηρικά οὐρανόν καί γῆν μά καί τά τοῦ Ἅδου βασίλεια Τούτη ἡ γλυκυτάτη προσδοκία τού-τη ἡ ἀληθεστάτη βεβαιότητα ὁδήγη-σε μυρίους χριστιανούς τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων στίς ἐρήμους τῆς Αἰγύπτου καί τῆς Παλαιστίνης Ἐνεδύθηκαν μετά χαρᾶς μεγάλης τό μοναχικό τριβώνιο καί προχώρησαν μετανοοῦντες σέ ἀγῶνες πνευματι-κούς καί σέ παλαίσματα ἀσκητικά καθαίροντας τά ἕλκη τῶν παθῶν φωτιζόμενοι καί ἁγιαζόμενοι Τούτη εἶναι ἡ πρακτική ἔκφραση καί ἐφαρ-μογή τοῦ Προδρομικοῦ καί Κυριακοῦ λόγου laquoΜετανοεῖτε ἤγγικε γάρ ἡ

Ετοῦ Ἀρχιμ Ἱερεμίου Γεωργαλῆ

laquoἸδού νῦν καιρός εὐπρόσδεκτοςraquo


Βασιλεία τοῦ Θεοῦraquo Οἱ ἀσκητές καί ἀναχωρητές μιμήθηκαν στό ἔπακρο τόν ἀσκητικό βίο τοῦ Τιμίου Προδρόμου τήν ἀποστολική ἁπλό-τητα καί μαρτυρία τῶν τοῦ Κυρίου Μαθητῶν ἀλλά καί τήν μαρτυρική ἄθληση τῶν ἀναριθμήτων Μαρτύρων τῶν πρωτοχριστιανικῶν αἰώνων ὡς μαρτύριο συνειδήσεως Ἔτσι οἱ πρώ-ην κοσμοπολίτες μεταμορφώθηκαν μετανοοῦντες σέ ἐρημοπολίτες καί ἡ Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος τούς ἀνέδειξε οὐρανοπολίτες ἄν καί τόν κόσμο τοῦτο οἰκοῦσαν καί σάρκα φοροῦσαν

Συνήθεια εὐλογημένη καί ἁγία τῶν ἀρχαίων ἀσκητῶν ἦταν ἡ ἀνα-χώρησή τους κατά τήν Καθαρά Δευτέρα ἀπό τά Μοναστήρια καί τά ἀσκηταριά καί ἡ ἐγκαταβίωσή τους καθrsquo ὅλη τήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσα-ρακοστή στήν βαθυτέρα ἔρημο πρός ἐντονότερη ἄσκηση καί πνευματική περισυλλογή Στά μοναστικά τους καθιδρύματα ἐπέστρεφαν τήν Παρα-σκευή τοῦ Λαζάρου προκειμένου νά ἑορτάσουν ἀπό κοινοῦ τά Ἄχραντα Πάθη καί τήν ζωηφόρο Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου Ἐνδεικτικό εἶναι τό Δο-ξαστικό τῶν ἀποστίχων τῶν αἴνων

τῆς ἀκολουθίας τοῦ ὄρθρου τῆς ἡμέρας αὐτῆς τό ὁποῖο λέγει laquoΤήν ψυχωφελῆ πληρώσαντες Τεσσαρα-κοστήν βοήσωμενmiddot καί τήν ἁγίαν Ἑβδομάδα τοῦ Πάθους σου αἰτοῦμεν κατιδεῖν Φιλάνθρωπε τοῦ δοξάσαι ἐν αὐτῇ τά μεγαλεῖα σου καί τήν ἄφα-τον διrsquo ἡμᾶς οἰκονομίαν σου ὁμο-φρόνως μελῳδοῦντεςmiddot Κύριε δόξα σοιraquo Τί μποροῦν ὅμως ἄραγε νά μᾶς ποῦν οἱ ἀρχαῖοι καί νέοι ἀσκητές τῆς Ἐκκλησίας μας ὅταν ὁ σημερινός κόσμος ἔχει μεταποιηθεῖ σέ μιά ἀπέ-ραντη ἔρημο ἄνευ ἀρετῆς καί ἀγά-πης ἄνευ ἐλπίδος καί παρηγοριᾶς Οἱ ἄνθρωποι ἐνεδύθηκαν στολή φθορᾶς και ἐμπαθείας καί ἔγιναν θηρία Στήν κοσμοπολίτικη αὐτή ἔρημο ἄνοιξαν καί πάλι τά πηγάδια τῆς ἀβύσσου καί ἐπληρώθη ὁ ἀέρας ἀπό τήν δυσοσμία τοῦ θανάτου Τώρα εἶναι πού οἱ ἄνευ Θεοῦ ζωντανοί περιπατοῦν στά ὑγρά λιθόστρωτα τοῦ κόσμου ὡς νεκροί ἄχαροι μοναχικοί Τώρα εἶναι πού σκοτείνιασε ὁ οὐρανός ἀπό τό νέφος τῆς σαρκός καί ὁ ἀσύνετος λέγει τόν συνετό τρελό Ἡ σημερινή παγκόσμια πολύμορφη κρίση εἶναι ἡ αὐτοκα-τάκριση τοῦ κατάκριτου σύγχρονου ἀνθρώπου πού λατρεύει καί πάλι τήν

κτίση παρά τόν Κτίσαντα Ἡ κρίση δέν προέρχεται ἁπλῶς ἀπό τά ἀξιο-κατάκριτα παγκόσμια χρηματηστήρια καί τά κατακρεουργημένα ἀπό τούς ἐμπόρους τῶν ἐθνῶν ἄδεια ταμεῖα ἀλλά ἀπό τά συλλημένα ταμεῖα τῶν ἀνθρωπίνων καρδιῶν ὅπου κατέχω-σαν καί δέν αὔξησαν τά τάλαντα τοῦ Θεοῦ Εἶναι μιά νέα φρικτή μίμηση τῆς πτώσεως τοῦ παλαιοῦ Ἀδάμ καί δαιμονική ἄρνηση τῆς σωτηρίας πού προέρχεται ἀπό τόν νέον Ἀδάμ τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό τόν μονα-δικό Σωτῆρα τοῦ κόσμου

Ὅμως laquoἰδού νῦν καιρός εὐπρόσ-δεκτος ἰδού νῦν ἡμέρα σωτηρίαςraquo Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ εἰδικά αὐτή τήν περίοδο τῶν ἁγίων νηστειῶν βοᾶ ἐντονότερα πρός τόν ἀπέρα-ντο τετραπέρατο καί τεταραγμένο κόσμο κηρύττουσα καί λέγουσα laquoἐπακούσατε ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς ὅτι μεθrsquo ἡμῶν ὁ Θεόςraquo Καί πρός ὅλους ἐκείνους πού νομίζουν ὅτι κατακυριεύουν τῶν λαῶν πάλι λέ-γει laquoἐάν γάρ πάλιν ἰσχύσητε καί πάλιν ἡττηθήσεσθε ὅτι μεθrsquo ἡμῶν ὁ Θεόςraquo Καί πρός τήν διαβολική ἀρμάδα πού κύκλωσε ἀσφυκτικά τήν γῆ πάλι λέγει laquoτόν δέ φόβον ὑμῶν


οὐ μή φοβηθῶμεν οὐδrsquo οὐ μή ταραχθῶμεν ὅτι μεθrsquo ἡμῶν ὁ Θεόςraquo Καί πρός τούς ἀνασφαλεῖς ἀνθρώπους λέγει laquoκαί πεποιθώς ἔσομαι ἐπrsquo αὐτῷ καί σωθήσομαι διrsquo αὐτοῦ ὅτι μεθrsquo ἡμῶν ὁ Θεόςraquo Αὐτή εἶναι ἡ φωνή τῶν ἁγίων ἀσκητῶν μας πού ἔρχεται ὡς γλυκασμός εἰρήνης ἀπό τά παλαιά ἁγιάζει καί νοηματοδοτεῖ τά σημερινά καί μᾶς βεβαιώνει γιά τά μέλλοντα τά ἄφθαρτα καί ἀληθινά Εἰσερχόμεθα στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή Δέν χρειάζεται νά ἀλλάξουμε τόπο ἀφοῦ ἤδη βρισκόμαστε στήν ἔρημο τοῦ κόσμου Τρόπο χρειάζεται νά ἀλλάξουμε Ὁ ἱερός ὑμνογράφος τῆς Ἐκκλησίας μας μελωδικῶς γίνεται ὁ διδάσκαλος καί καθοδηγητής μας τίς ἡμέρες αὐτές τῶν νηστειῶν ὅταν ἄδει σεμνοπρεπῶς laquoΤήν πάνσεπτον ἐγκράτειαν ἐναρξώμεθα φαιδρῶς ἀκτῖνας ἀπολάμποντες τῶν ἁγίων ἐντολῶν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶνmiddot ἀγάπης τήν λαμπρότητα προσευχῆς τήν ἀστραπήν ἁγνείας κα-θαρότητα εὐανδρείας τήν ἰσχύνmiddot ὅπως λαμπροφόροι προφθάσωμεν εἰς τήν ἁγίαν καί τριήμερον Ἀνάστασιν τήν καταλάμπουσαν ἀφθαρσίαν τῷ κόσμῳraquo Σάλπι-σμα νικητικό μετανοίας συγχωρητικότητος καί μετα-μορφώσεως τοῦ σύμπαντος κόσμου εἶναι ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή Προσκλητήριο ἀναβαπτισμοῦ στήν λειτουργική καί ἀσκητική ζωή τῆς Ἐκκλησίας λογίζεται Περίοδος καθαρμῶν τῶν ἀτόπων λογισμῶν τῶν ἐμπαθῶν πράξεων τῶν ἀπρεπῶν λόγων καταδει-κνύεται Καιρός φωτισμοῦ τοῦ σκοτεισμένου νοῦ κα-θαρμοῦ τῆς ἐμπαθοῦς καρδίας καί σωφροσύνης τοῦ ἐσπιλωμένου σώματός μας ἀναδεικνύεται Καί πάλι ὁ πνευματοκίνητος ὑμνωδός μᾶς προφυλάσσει ἀπό τήν νομική καί δαιμονική διαστροφή τῆς νηστείας ὅταν διδακτικῶς μελωδεῖlaquoΝηστεύσωμεν νηστείαν δεκτήν εὐάρεστον τῷ Κυρίῳmiddot ἀληθής νηστεία ἡ τῶν κακῶν ἀλλοτρίωσις ἐγκράτεια γλώσσης θυμοῦ ἀποχή ἐπι-θυμιῶν χωρισμός καταλαλιᾶς ψεύδους καί ἐπιορκίαςmiddot ἡ τούτων ἔνδεια νηστεία ἀληθής καί εὐπρόσδεκτοςraquo

Ὁ ἀνεκτίμητος θησαυρός τῆς Ὀρθοδοξίας περι-κρατεῖται στό πολύτιμο ἀλάβαστρο τῆς μετανοίας πού διασφαλίζεται τίς ἡμέρες αὐτές στό πλουσιότατο λειτουργικό καί ἀσκητικό θησαυροφυλάκιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς Ἡ φιλοτιμία ἀπαραί-τητη προϋπόθεση γιά τήν ἐλπιδοφόρα ἐκκίνηση τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος κατά τόν ὅσιο γέροντα Παΐσιο τόν Ἁγιορείτη εἶναι τό κλειδί πού θά μᾶς ἀνοίξει τό πολύτιμο αὐτό θησαυροφυλάκιο τῶν ἀθανάτων καί αἰωνίων ἀγαθῶν laquoἅ ἡτοίμασαι ὁ Θεός τοῖς ἀγαπῶσιν Αὐτόνraquo Ἡ φιλοτιμία θά μᾶς ὁδηγήσει στήν μετάνοια Ἡ μετάνοια θά μᾶς καθοδηγήσει στήν ἐξομολόγηση ἐνώπιον ἐμπείρου πνευματικοῦ πατρός τῆς Ἐκκλησί-ας μας Ὁ πνευματικός πατήρ θά μᾶς συστήσει τήν θεραπεία τῆς λειτουργικῆς καί ἀσκητικῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας μας καί κυρίως τό μέγα Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὅπου κοινωνοῦντες τοῦ Ἀχράντου Σώ-ματος και τοῦ Τιμίου Αἵματος τοῦ Κυρίου γινώμεθα σύσσωμοι καί σύναιμοι Χριστοῦ Ὁ γλυκασμός αὐτός θά μᾶς εἰρηνεύσει τήν ψυχή καί τότε μετά προθυμίας πολλῆς θά κάνουμε τήν νηστεία τήν ἀκολουθία καί τήν προσευχή τρόπο καθημερινῆς ζωῆς Τούτη εἶναι ἡ θεραπεία ἀπό τήν ἁμαρτία τόν διάβολο καί τήν πνοή τοῦ θανάτου πού στοιχειώνει τήν ἐπί γῆς πορεία μας laquoἸδού λοιπόν νῦν καιρός εὐπρόσδεκτος ἰδού νῦν ἡμέ-ρα σωτηρίαςraquo


ενήντα χρόνια ζωῆς καί πολύπλευρης προσφορᾶς συμπληρώνει φέτος ἡ Ὀρθό-δοξη Χριστιανική Ἀδελφότητα laquoΠΕΛΕ-ΚΑΝraquo πού βρίσκεται στό Κομνήνιο τῆς Βέροιας

Μέ τήν εὐκαιρία αὐτή τυπώθηκε καί κυκλοφόρησε ἕνα ἀξιόλογο λεύκωμα στό

ὁποῖο ξετυλίγεται ὅλη ἡ ζωή τῆς ἀδελφότητας ἀπό τήν ἴδρυσή της μέχρι σήμερα

Μελετώντας τίς σελίδες τοῦ λευκώματος ἐκτός ἀπό τίς πληροφορίες πού μπορεῖ κάποιος νά ἀντλήσει μπο-ρεῖ νά μάθει ἤ νά θυμηθεῖ καί ἀπό τήν πλούσια φωτο-γραφική τεκμηρίωση

Στήν ἀρχή γίνεται ἀναφορά στά πρῶτα χρόνια καί τήν ὀργάνωση τῆς ἀδελφότητας Στή συνέχεια ἡ ἱστορία χωρίζεται σέ περιόδους πού ἀναφέρονται στό οἰκοτροφεῖο τό ὁποῖο λειτούργησε μέχρι τό ἔτος 1972 ὁπότε καί διεκόπη ἡ λειτουργία του λόγω ἑνός ἄδικου

νόμου στά παιδιά - οἰκοτρόφους στούς άρωγούς τοῦ Ἰδρύματος στήν ἔκδοση τοῦ περιοδικοῦ

Ἡ δεύτερη περίοδος ἀναφέρεται στά χρόνια πού ἀκο-λούθησαν τή διάλυση τῶν οἰκοτροφείων στήν ὀργά-νωση καί λειτουργία χορωδίας καί κατηχητικῶν

Ἡ τρίτη περίοδος ἀναφέρεται στήν ὀργάνωση καί λειτουργία τῶν ἐγκαταστάσεων στό Κομνήνιο καθώς καί στίς δραστηριότητες τοῦ Ἱ Ναοῦ τῆς Ἁγίας Τριά-δος

Τέλος γίνεται ἀναφορά στό σημερινό πνευματικό καί λειτουργικό ἔργο τῆς ἀδελφότητας ὑπό τήν ἐμπνευ-σμένη καθοδήγηση τοῦ Ἀρχιμ π Ἀμβροσίου Κυρατζῆ πού εἶναι ὁ πνευματικός πατέρας καί ἡ πνευματική κεφαλή τῆς ἀδελφότητας

Τό περιοδικό laquoΠαύλειος Λόγοςraquo εὔχεται ἐπί πολλά ἀκόμη ἔτη νά συνεχίζεται ἡ προσφορά ἀγάπης τῆς ἀδελφότητας laquoΠΕΛΕΚΑΝraquo ἐπ᾽ἀγαθῷ τοῦ πιστοῦ λαοῦ μας

Π


AUDITORIUMΠαύλειο Πολιτιστικό Κέντρο



ο laquoAuditorium (auditorium=τόπος ακροάσεως και μα-θήσεως) ή Παύλειο Πολιτιστικό Κέντροraquo της Ιεράς Μητροπόλε-ως Βεροίας Ναούσης

και Καμπανίας μπήκε για τα καλά στη ζωή μας πριν ακόμα γίνουν τα επίσημα εγκαίνιά του

Πριν από μια εβδομάδα περίπου την περασμένη Τετάρτη (3-6-2009) παρα-κολουθήσαμε εδώ την πρώτη εκδήλωση στα πλαίσια των Παυλείων 2009 με τη συμμετοχή πάλι της Εταιρείας Μελετών Ιστορίας και Πολιτισμού Ν Ημαθίας

Στα πλαίσια της σημερινής δεύτερης εκδήλωσης στην ίδια αίθουσα ανέλαβα να σας πω λίγα λόγια για την αρκετά ενδιαφέρουσα όπως νομίζω ιστο-ρία του κτιρίου που μας φιλοξενεί και των κτισμάτων που υπήρξαν πριν από αυτό στον ίδιο χώρο χώρο του οποίου επίσης η ιστορία δε στερείται ενδιαφέ-ροντος

Η ομιλία μου αποτελείται από τις εξής ενότητες

Α) ΠρόλογοςΒ) Το τέμενος του Ιεροδιδασκαλείου

(ίδρυση- ανακαίνιση)Γ) Η μαρτυρία του Εβλιγιά Τσελεμπή

για χριστιανικό ναό που μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος και για τη μεγαλοπρέπεια και την ιερότητα του χώρου στον οποίο βρισκόταν

Δ) Η μαρτυρία του μιναρέ για την ύπαρξη στον ίδιο χώρο κατά την αρ-χαιότητα Βωμού προς τιμή της Ευνο-μίας

Ε) Επίλογος

Βrsquo ΤΟ ΤΕΜΕΝΟΣ ΤΟΥ ΙΕΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ

Το κτίριο του laquoAuditorium Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρουraquo ιδρύθηκε το 1850 για να εξυπηρετήσει ως τέμενος τις λειτουργικές ανάγκες του παρακεί-μενου τότε μουσουλμανικού Ιεροδιδα-σκαλείου (Μενδρεσέ) γιrsquo αυτό και ήταν γνωστό ως τέμενος του Ιεροδιδασκα-λείου (Μενδρεσέ)

Από αρχιτεκτονική άποψη είναι ένα απέριττο οικοδόμημα χτισμένο με

Ττοῦ Θωμᾶ Γαβριηλίδη


πωρόλιθους (πουρόπετρες) και διάφορα μάρμαρα σε δεύτερη χρήση Αποτελείται από το κυρίως τέμενος έναν τετράγωνο χώρο σκεπασμένο με τρούλο και από ορθογώνιο νάρθηκα στη βόρεια πλευρά με έναν αρκετά ψηλό μιναρέ στη βορειοανατολική του γωνία

Η κύρια είσοδος του τεμένους βρισκόταν στη βόρεια πλευρά του όπου υπήρχε και μαρμάρινη κρήνη πριν περάσει από εκεί ο δρόμος που άλλαξε τα πράγματα Απόμειναν οι δύο πλάγιες είσοδοι στην ανατολική και δυτική πλευρά και προστέθηκαν και άλλες δύο πλάγιες επίσης στον ανακαινι-σμένο - αναπαλαιωμένο ως ένα σημείο νάρθηκα

Ο χώρος φωτίζεται από 14 αρ-κετά μεγάλα πλευρικά παράθυρα και από τα τέσσερα παράθυρα του τρούλου

Η εσωτερική του διακόσμηση είναι λιτή αποτελούμενη από αραβουργήματα και επιγραφές με ρητά από το Κοράνι και από τέσσερις παραστάσεις τοπίων που βρίσκονται στο ύψος των παραθύ-ρων του τρούλου

Για το κτίριο αυτό ο Γ Χ Χιονίδης στο δεύτερο τόμο της Ιστορίας της Βέροιας της πόλε-ως και της περιοχής laquoΒυζαντινοί Χρόνοιraquo Θεσσαλονίκη 1970 στην ενότητα laquoΒυζαντιναί μοναί και εκκλησίαι της Βέροιας κατα-στραφείσαι κυρίως εκ πυρκαϊ-ώνraquo γράφει τα εξής laquoΚατά την γραπτήν ήδη παράδοσιν εις την θέσιν του σημερινού τεμένους το οποίον κείται νοτίως του 3ου- 4ου δημοτικού σχολείου Βεροίας εις απόστασιν 60-80 μέτρων εκ της πλατείας Δικαστηρίων - Ωρολογί-ου υπήρχε προχριστιανικός βωμός και εν συνεχεία κατά τους βυζα-ντινούς χρόνους ναός των Αγίων Αποστόλων Παύλου και Πέτρου ή Παύλου ο οποίος μετετράπη εις τέμενος από τους Τούρκους ονομασθέν laquoΤσιάι-Λάικraquo και ήτο μενδρεσέςraquo

Το τέμενος του Ιεροδιδασκαλεί-ου μετά την απελευθέρωση της Βέροιας με πρόταση του Μητρο-πολίτη Πολύκαρπου(1928-1942plusmn)

ενδιαφέρθηκε να το αγοράσει για να το μετατρέψει σε ναόη επιτρο-πή του Μητροπολιτικού ναού της Βέροιας των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου

Το συμβόλαιο της αγοραπωλη-σίας έγινε στις 22 Φεβρουαρίου του 1936 στο συμβολαιογραφείο του Αντωνίου Σαρηκωστή (αριθμ συμβ 3114) Πωλητής η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ως διαχει-ρίστρια της ανταλλαξίμου περιου-σίας του Δημοσίου Αγοραστής ο Ιερός ναός των Αγίων Αποστόλων Βεροίας Το τίμημα 150000δρχ Ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο για την εποχή εκείνη

Απαγορευτικές υποδείξεις από την Αθήνα δεν επέτρεψαν δυστυ-χώς τη μετατροπή του τεμένους

σε ναό για να μη δημιουργηθεί διπλωματικό πρόβλημα με συνέ-πεια το οικοδόμημα τα επόμενα χρόνια να ταλαιπωρηθεί από τη φθορά του πανδαμάτορα χρόνου και παρά τις κάποιες συντηρητικές εργασίες που έγιναν στο παρελ-θόν να καταντήσει όνειδος για τη Βέροια ώσπου χάρη στις άοκνες προσπάθειες του Μητροπολίτη μας κ Παντελεήμονος και των δραστήριων συνεργατών του συ-μπεριλήφθηκε στα περιφερειακά προγράμματα και με χρηματοδό-τηση της ΕΟΚ και του ελληνικού Δημοσίου από όνειδος έγινε κό-σμημα της Βέροιας και ολόκληρης της Ημαθίας

Γrsquo Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Το εσωτερικό του Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρου


ΤΟΥ ΕΒΛΙΓΙΑ ΤΣΕΛΕΜΠΗ 1668Η παράδοση είναι η ιστορία η

καταγραμμένη στη μνήμη του λαού Συχνά στους δύσπιστους φαίνεται σαν παραμύθι ώσπου κάποτε κάποιες ανέλπιστες γρα-πτές μαρτυρίες τους κάνουν να τρίβουν τα μάτια τους Αυτό έγινε και με την παράδοση που έλεγε ότι στη θέση του τεμένους laquoΤου Μενδρεσέraquo ή laquoΤσιάι-Λάικraquo υπήρχε παλιότερα χριστιανική εκκλησία

Ο περίφημος μωαμεθανός πε-ριηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή κατά τις περιηγήσεις του στις διάφορες περιοχές της Οθωμανικής αυτο-κρατορίας πέρασε στα 1668 και από τη Βέροια και στο ταξιδιωτικό του σύγγραμμα περιέλαβε και αρ-κετές ενδιαφέρουσες πληροφορίες και γιrsquo αυτήν Σχετικά λοιπόν με τα τζαμιά που υπήρχαν τότε στη Βέροια γράφει τα εξής

laquoΣυνολικά υπάρχουν δεκαέξι πα-λαιά τζαμιά σουλτάνων Απrsquo όλα το τζαμί του Γαζή Μουράτ Χαν Αrsquo μέσα στην αγορά το τζαμί του Μουσά Τσελεμπή γιου του Κε-

ραυνού Χαν ο τόπος προσευχής και το τζαμί του Φραντζή (Franci) αυτά είναι τζαμιά που έχουν ακμά-σει [μετά τη μετατροπή τους] από εκκλησίεςraquo (Β Δημητριάδη Η Κε-ντρική και Δυτική Μακεδονία κατά τον Εβλιγιά Τσελεμπή (εισαγωγή μετάφραση σχόλια) Θεσσαλονί-κη 1973 ΜΒ δημοσιεύματα της ΕΜΣ σελ 254 255)raquo

Από τα τρία τζαμιά - πρώην βυζαντινές εκκλησίες που προα-ναφέρθηκαν το πρώτο ταυτίζεται με το ναό της Παλιάς Μητρόπολης της Βέροιας και το τρίτο με το ναό της Αγίας Παρασκευής ο οποίος κατεδαφίστηκε μετά την απελευ-θέρωση (1920) αφού προηγουμέ-νως είχε ερειπωθεί από πυρκαγιά (Γ Χ Χιονίδη Ιστορία της Βέροιας Τ-Βrsquo Βυζ Χρόνοι σελίδες 68 172 181 182) Ο ναός της Αγίας Παρα-σκευής ήταν γνωστός στη Βέροια ως laquoFirinciraquo ή laquoKazanciraquo τζαμί ή ως laquoΤζαμί της αρκούδαςraquo ή laquoΤζαμί της Μελίκηςraquo και βρισκόταν στην περιοχή της πλατείας Πλατάνων (Θ Γαβριηλίδη Η Βέροια στους

αιώνες Βεργιώτικα σημειώματα Βέροια 1999 σελ 24-28)

Το δεύτερο το τζαμί του Μουσά Τσελεμπή γιου του Κεραυνού Χαν το οποίο προσδιορίζεται από τον Εβλιγιά Τσελεμπή και με τη φράση laquoο τόπος προσευχήςraquo είναι αυτό που αντιστοιχεί στο βυζαντινό ναό των Αγίων Απο-στόλων ή του Αποστόλου Παύ-λου που φαίνεται ότι υπήρχε ως τζαμί εν λειτουργία ή βρισκόταν σε ερειπιώδη κατάσταση ώσπου έδωσε το 1850 όπως προαναφέρ-θηκε τη θέση του στο κτίριο του υπάρχοντος τεμένους- auditorium-Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρου

Στα κτηματολογικά τεφτέρια της Βέροιας τα οποία καταρτί-σθηκαν στα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα και περιλαμβάνουν τις μουσουλμανικές συνοικίες η δεύτερη σε σειρά συνοικία μετά από εκείνην του laquoΚεμάλ Μπέηraquo είναι η ονομαζόμενη laquoΤσαγλα-γίκraquo η οποία σύμφωνα με σχόλιο του μεταφραστή και σχολιαστή του Ταξιδιωτικού του Εβλιγιά

Η μικτή Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως δίδει συναυλία στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο


Τσελεμπή του Βασίλη Δημητριά-δη απλωνόταν από την πλατεία Ωρολογίου μέχρι Ιωσηφίδου προς τους στρατώνες και το Γυμνάσιο Αρρένων

Σε άλλο σημείο του έργου του Βασίλη Δημητριάδη laquoΗ Κεντρική και Δυτική Μακεδονία κατά τον Εβλιγιά Τσελεμπήraquo σελ 261 εκεί που αναφέρονται οι τόποι αναψυ-χής και ανέσεως των ανθρώπων των διασκεδάσεων της Βέροιας λέγεται ότι laquoο πιο περίφημος είναι ο τόπος περιπάτου Τζαγλα-γίκ (που) είναι σαν περσικός δρόμος με δενδροστοιχίεςraquo

Σχολιάζοντας τη λέξη laquoΤζα-γλαγίκraquo ο Β Δημητριάδης σημειώνει ότι η σημασία της είναι laquoΤόπος που αναβλύζει νερό κελαρύζονταςraquo και ότι laquoεκεί βρισκόταν παλαιότερα ο ναός των Αγίων Αποστόλων και ακόμα παλαιότερα αρχαί-ος βωμόςraquo

Ο ΤΟΠΟΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣΓια την περιοχή στην οποία

βρισκόταν ο χριστιανικός ναός των Αγίων Αποστόλων ο οποίος είχε μετατραπεί σε τζαμί του Μουσά Τσελεμπή αλλά και το Βήμα του Απο-στόλου Παύλου και παλαιότε-ρα αρχαίος βωμός ο Εβλιγιά Τσελεμπή ο οποίος στο laquoΤα-ξιδιωτικόraquo του την αποκαλεί laquoο τόπος προσευχήςraquo γράφει μεταξύ άλλων και τα εξής

laquoΈπειτα ο τόπος των συζητήσε-ων (sohbetgah) ο τόπος λατρείας (ibadetgah) ο τόπος προσευχής (namazgah) βρίσκεται σε μια ανοι-χτωσιά Είναι ένας τόπος λατρείας που όμοιός του δε βρίσκεται άλλος στην οθωμανική αυτοκρατορία (Rum) την Αραβία ή την Περσίαmiddot χωράει πενήντα χιλιάδες ανθρώ-πους Είναι μια κοιλάδα γεμάτη γρασίδι και τουλίπεςmiddot γύρω της έχει τοίχους και όπως τα τετρά-γωνα αμπέλια της Περσίας έχει τέσσερις πόρτες Στο εσωτερικό του ευχάριστου αυτού τόπου οι ευσεβείς πρόγονοι κτήτορες φύ-τεψαν σύμφωνα με την επιστήμη της γεωμετρίας σε ευθείες σειρές

χιλιάδες πανύψηλα δέντρα umlΌλα τα τεράστια δέντρα υψώνουν την κορυφή τους ως την άκρη του ουρανού Από τα φύλλα και τα φρούτα όλων των φουντωμένων κλαδιών των υψηλών δέντρων η σκιά του φωτοδότη ήλιου δεν πέφτει επάνω στο έδαφος Είναι μια υποδειγματική κοιλάδα καθώς επάνω στην επιφάνεια της γης τα διάφορα χρώματα της πρασι-νάδας συνεχώς μεταβάλλονται σαν πρασινόχρωμο βελούδο της

Έδεσσας Τα πλάσματα του Θεού που βρίσκονται εδώ έχουν γίνει πανύψηλα Η μαγευτική ευωδιά των βαθυπράσινων κυπαρισσιών ευφραίνει την όσφρηση των ανθρώπων Το καθένα τους σαν ένας νέος με πράσινο σαν σάπφει-ρο μανδύα στέκεται όρθιο ενώνο-ντας τα χέρια του σε υπακοή προς τον δημιουργό του κόσμου έτσι καθώς το ένα είναι υψηλότερο από το άλλο

Επάνω στα κυπαρίσσια και τα άλλα πανύψηλα δέντρα εκατοντά-δες χιλιάδες γλυκόλαλα πουλιά και χιλιάδες χιλιάδων αηδόνια γλυ-κόλαλα αρχίζουν τα έπη τους και τις κραυγές τους με τα μελωδικά μουσικά τους όργανα κι ευφραί-νοντας αναζωογονούν την ψυχή

των ανθρώπων Με λίγα λόγια ο φτωχός δούλος εγώ σε ταξίδια 51 χρόνων δεν έχω δει άλλον τέτοιο τόπο προσευχής και λατρείας Μόνο στο σαντζάκι Sirm μέσα στην πόλη Ozicse είδα έναν τόπο προσευχής που και αυτός ήταν υποδειγματικός

Αλλά αυτός ο τόπος λατρείας της Βέροιας είναι ένας μεγάλος ανοιχτός και αξιοθέατος μεντρε-σές Γιατί όλοι οι ουλεμάδες της πόλης οι ευσεβείς οι γέροντες και

οι σπουδαστές των επιστημών έπειτα από την απογευματινή προσευχή συγκεντρώνονται σrsquo αυτόν το σκιερό περίπατοmiddot στις γωνιές ομάδες συζητούν γύρω από την επιστήμη του ιερού δικαίου και άλλες γνώσεις αξιοπερίεργες και παράξενες και συνομιλούν φιλικά Είναι ένας τόπος συγκεντρώσεως επιστη-μόνων πηγή μορφωμένων κα-τοικία ποιητών και συγγραφέων και μεταλλείο ιστορικών umlΌταν χρειάζεται εκατοντάδες χιλιά-δες άνθρωποι συγκεντρώνονται στη βασιλική αυτή αυλή και προσεύχονται ζητώντας βροχήmiddot και οι ταπεινές τους προσευχές και οι ικεσίες τους ασφαλώς γίνονται δεκτές Είναι τόπος προσευχής που δεν έχει όμοιό του όπου οι προσευχές γίνο-νται αποδεκτές Βλέποντάς τον

οι άνθρωποι βάζουν το δάχτυλο στο στόμα και φτάνουν σε βαθμό να ζαλίζεται το μυαλό τουςmiddot τόσο ψηλά δέντρα υπάρχουν περίεργα και παράξενα θεϊκά πλάσματα (ας παραμείνουν ως το τέλος των καιρών) Πραγματικά είναι ανάγκη να δουν οι ταξιδιώτες την υπο-δειγματική αυτή πόλη κατά την άνοιξη που υπάρχουν θαυμαστά πράγματαraquo

Σχετικά με τα λεγόμενα από τον Εβλιγιά Τσελεμπή για τον τόπο λατρείας και προσευχής της Βέροιας ο Β Δημητριάδης κάνει το εξής σχόλιο laquoΠιθανόν (να είναι) η περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το laquoΒήμα του Αποστόλου Παύλουraquo γνωστή ως laquoτα πολλά κυπαρίσ-σιαraquo Η περιοχή λεγόταν (στη Βέροια) επίσης laquoΜασάλraquo (ιστορίες

Λεπτομέρεια του ζωγραφικού διάκοσμου του μνημείου


διηγήσεις κούφια λόγια) γιατί εκεί συγκεντρώνονταν και συζητούσαν οι Τούρκοι όπως αναφέρει και ο Εβλιγιά (sohbetgahτόπος για κουβέντα)

Για το Μουσά Τσελεμπή ο οποί-ος μετέτρεψε το ναό των Αγίων Αποστόλων σε τζαμί (1410-1413) ο Β Δημητριάδης στην εισαγωγή του έργου που προαναφέρθηκε γράφει τα εξής

laquoΗ ύπαρξη επίσης στην πόλη τζαμιού του Μουσά γιου του Βαγιαζίτ Αrsquo δείχνει ότι η πόλη πρέπει να ξαναπάρ-θηκε την εποχή που αυτός βρισκόταν στη βαλκανική χερσόνησο διεκδικώντας τον οθωμανικό θρόνο από τους αδελφούς του μετά την κα-ταστροφή του οθωμανικού στρατού από τον Τιμούρ- Λεγκ στη μάχη της Άγκυρας (1402) Είναι λοιπόν πιθανό ότι η πόλη ξαναβρήκε για λίγον καιρό την ελευθερία της στη συγκεχυμένη εποχή της Μεσοβασιλείας (Fetret zamani 1402-1413) και χρειάστηκε να την καταλάβη και πάλι ο Μουσά ή ένας από τους απογόνους του Εβρε-νός που είχαν ταχθή με το μέρος του Ο Μουσά βρισκό-ταν στις ευρωπαϊκές κτήσεις της οθωμανικής αυτοκρα-τορίας πολεμώντας από το 1410 πρώτα εναντίον του αδερφού του Σουλεϊμάν και έπειτα εναντίον του Μεχμέτ ως τις 5 Ιουλίου 1413middotτότε νικήθηκε από τον τελευταίο στο Camurlu-Ova της Βουλγαρίας και εκτελέσθη-κε Μέσα στις χρονολογίες αυτές πρέπει να τοποθετήσουμε και την κατάληψη της Βέροιας από τον Μουσάraquo

Δrsquo Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΜΙΝΑΡΕΑνάμεσα στα μαρμάρινα αγκω-

νάρια της ανατολικής πλευράς της τρίπλευρης βάσης του μιναρέ του πρώην τεμένους του Μενδρεσέ και τώρα Auditorium-Παύλειου Πολιτιστικού Κέντρου ξεχωρίζει ένα βαλμένο από κάποιο ευλαβικό χέρι άριστου τεχνίτη (και πιθανόν

όχι άγευστου ελληνικής παιδεί-ας) σε περίοπτη θέση έτσι ώστε όποιος ψάχνει να βρει να το βρει και όποιος έχει laquoπάντα ανοιχτά και πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής τουraquo να το βλέπει και να διαβάζει άνετα τις δυο συλλαβές μιας μεγαλογράμματης αρχαίας ελληνικής επιγραφής τη μια κάτω από την άλλη ΒΩΕΥΝ

Δε νομίζω ότι έχουμε την ανάγκη άλλων μαρτύρων για να

καταλήξουμε στο συμπέρασμα στο οποίο και άλλοι παλιότεροι ερευνητές Έλληνες και ξένοι κα-τέληξαν βλέποντας τα λείψανα αυ-τής της επιγραφής Ότι δηλαδή πριν από το χριστιανικό ναό των Αγίων Αποστόλων ή του Αποστό-λου Παύλου τον οποίο ο Μουσά Τσελεμπή μετέτρεψε στα 1410-1413 σε μουσουλμανικό τέμενος υπήρχε στον τόπο αυτό αρχαίος ελληνικός βωμός αφιερωμένος στην Ευνομία τον οποίο δεν απο-κλείεται να είδε και ο Απόστολος Παύλος όταν πέρασε από τα άγια αυτά μέρη

Ας σημειωθεί ότι σύμφωνα με κάποιους ερευνητές πριν από το βυζαντινό ναό των Αγίων Αποστό-

λων υπήρχε στην ίδια θέση παλαι-οχριστιανική βασιλική αφιερωμένη στον Απόστολο Παύλο

ΕΥΝΟΜΙΑ-ΕΥΚΛΕΙΑΣύμφωνα λοιπόν με τη

laquoμαρτυρία του μιναρέraquo του laquoAuditorium-Παύλειου Πολιτιστι-κού Κέντρουraquo στην αρχαία Βέροια λατρευόταν η Ευνομία - σrsquo έναν τόπο που όπως φαίνεται θεωρού-νταν ιερός και πριν καθαγιαστεί

από την παρουσία του Απο-στόλου των Εθνών Παύλου - ενώ στις Αιγές (Βεργίνα) όπως έγινε γνωστό από την εύρεση του αγάλματος της γιαγιάς του Μ Αλεξάνδρου της Ευρυδίκης στου οποίου το βάθρο υπάρχει η αφιερω-ματική επιγραφή laquoΕΥΡΙΔΙΚΑ ΣΙΡΡΑ ΕΥΚΛΕΙΑΙ (Η Ευρυ-δίκη η κόρη του Σίρα στην Εύκλεια) (4ος αιών π Χ)raquo υπήρχε ιερό λατρείας της Εύκλειας

Οι αρχαίοι μας πρόγονοι είχαν θεοποιήσει τις έννοι-ες Ευνομία και Εύκλεια - οι οποίες μάλιστα στην Αθήνα λατρεύονταν μαζί σε κοινό ιερό - για να επισημάνουν τη σημασία τους για την προσω-πική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων

Εrsquo ΕΠΙΛΟΓΟΣΕνημερωτικές πινακίδες με

παρουσίαση σε αδρές γραμ-μές της ιστορίας του κτιρίου και του περιβάλλοντος χώρου του τοποθετημένες στις εισόδους του laquo Auditorium Παύλειου Πολιτιστι-κού Κέντρουraquo έχω τη γνώμη ότι θα βοηθούσαν τους επισκέπτες τους ξένους αλλά προπάντων τους Βεροιαίους να το γνωρίσουν και να το βάλουν στην καρδιά τους και όταν ακούν το όνομα laquoΠΑΥ-ΛΕΙΟraquo να μη χρειάζονται καμιά άλλη πληροφορία για να κατα-λαβαίνουν περί τίνος πρόκειται όπως συμβαίνει στη Νάουσα με το όνομα laquoΛΑΠΠΕΙΟraquo το οποίο όχι μόνο δε χρειάζεται διευκρινίσεις αλλά και αποτελεί σημείο προσα-νατολισμού για τους Ναουσαίους



ρεῖς μεγάλους ἁγί-ους τρεῖς κορυφαί-ους διδασκάλους τρεῖς φωστῆρες τῆς οἰκουμένης ἑορτάζει στίς 30 Ἰανουαρίου ἡ Ἐκκλησία μας

Καί αὐτοί οἱ τρεῖς μεγάλοι ἅγιοι ὁ Μέγας Βασίλειος ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυ-σόστομος ὁρίσθηκαν προστάτες τῶν γραμμάτων καί τῶν σχολείων προστάτες τῶν μαθητῶν καί τῶν ἐκπαιδευτικῶνὉ πιό προφανής λόγος αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς εἶναι ἡ σχέση τῶν τριῶν Ἱεραρχῶν μέ τήν παιδεία τήν ἐπιστήμη τά γράμματα Εἶναι τρεῖς ἅγιοι πού διακρίθηκαν καί ὡς μαθη-τές καί φοιτητές καί ὡς διδάσκαλοι γι᾽ αὐτό καί μποροῦν νά ἀποτελοῦν λαμπρά πρότυπα γιά μαθητές καί δασκάλους γιά σπουδαστές καί καθηγητές καί μποροῦν νά σᾶς προσφέρουν σέ ὅλους ἕνα μήνυμα ζωῆςΤό μήνυμα αὐτό τῶν τριῶν Ἱε-ραρχῶν δέν εἶναι ὅμως μονοσή-μαντο οὔτε χάνει ποτέ τήν ἐπι-καιρότητά του Ἄν οἱ ἅγιοι τρεῖς ῾Ιεράρχες ἀναδείχθηκαν μεγάλοι καί ὁ λόγος τους παραμένει ἐπίκαι-ρος μέχρι τίς ἡμέρες καί ὠφέλιμος γιά ὅλους μας αὐτό ὀφείλεται σέ δύο βασικά συστατικά τῆς προ-σωπικότητος καί τῆς ζωῆς τους

Τό ἕνα εἶναι ὁ ἐσωτερικός τους πλοῦτος καί τό δεύτερο εἶναι ἡ διάθεσή τους γιά προσφοράΟἱ τρεῖς κορυφαῖοι πατέρες καί ἱεράρχες πού τιμοῦμε σήμερα ἄν καί κατάγονταν ἀπό εὐκατάστατες οἰκογένειες δέν ἦταν ὑπερήφα-νοι γιά τά ὑλικά ἀγαθά πού θά μποροῦσαν νά ἔχουν στή διάθεσή τουςmiddot ἄλλωστε αὐτά τά ἀπαρνήθη-καν σέ νεανική ἡλικία καί ἔζησαν παρά τίς ὑψηλές θέσεις πού ἀπέ-κτησαν μέ ἁπλότητα καί λιτότητα Οἱ τρεῖς Ἱεράρχες ἐνδιαφέρονταν καί φρόντιζαν νά κατέχουν ἐσωτε-ρικό πλοῦτο πνευματικό πλοῦτο πλοῦτο ἀρετῶν καί πλοῦτο αἰσθη-μάτων Καί αὐτός ὁ ἐσωτερικός τους πλοῦτος ὁ πλοῦτος τῆς ψυχῆς πού διέθεταν ἦταν πού τούς ἔκανε νά ἀδιαφοροῦν γιά τά χρήματα γιά τά ἀντικείμενα γιά τά ἐπίγεια ἀγαθά ἦταν αὐτός πού τούς ἔκανε νά προσφέρουν τά πάντα στούς πτωχούς στούς ἀρρώστους στούς ξένους στούς καταφρονημένους σέ ὅσους εἶχαν ἀνάγκη τῆς βοήθειάς τους χωρίς νά κάνουν καμία διάκριση χωρίς νά κάνουν καμία ἐξαίρεσηΚαί αὐτό εἶναι τό μήνυμά τους καί γιά σᾶς ἀγαπητά μου παιδιά πού ξεκινᾶτε τή ζωή σέ μία ἐποχή πού ἡ παγκόσμια κρίση καί τό ἄγχος τῆς ὑπερκαταναλώσεως συγκρούονται Ἀπευθύνεται καί σέ σᾶς πού ξε-κινᾶτε τή ζωή σας καί ἐπιθυμεῖτε νά

τήν κατακτήσετεmiddot πού ἀναζητᾶτε τήν εὐτυχία καί εἶστε ἕτοιμοι νά κά-νετε τό πᾶν γιά νά τήν ἀποκτήσετε Καί τό μήνυμά τους εἶναι σαφές Μή δαπανήσετε τίς δυνάμεις σας σέ ἀνώφελους ἀνταγωνισμούς καί φιλοδοξίες Μήν ἐπενδύσετε τά ὄνειρά σας σέ ἐφήμερα ἀγαθά καί πρόσκαιρες εὐχαριστήσεις Μήν ἀρκεσθεῖτε σέ ὅτι μπορεῖτε νά κατακτήσετε χωρίς κόπο καί προ-σπάθεια Γιατί ὅλα αὐτά χάνονται εὔκολα καί γρήγορα ἀφήνοντας πίσω τους ἀνικανοποίητους ἀνθρώ-πους Ἀγωνισθεῖτε νά ἀποκτήσετε πλοῦτο ψυχῆς νά ἀποκτήσετε πέρα ἀπό τή μόρφωση τοῦ νοῦ καί τήν παιδεία τῆς ψυχῆς καί τοῦ χαρακτῆρα Καί ἀγωνισθεῖτε νά πολλαπλασιάσετε τόν πλοῦτο αὐτό προσφέροντάς τον γενναιόδωρα στούς συμμαθη-τές σας στούς συνανθρώπους σας σέ ὅσους χρειάζονται τή βοήθειά σαςΣτήν ἀπόκτηση αὐτοῦ τοῦ πλού-του τοῦ πλούτου τῆς ψυχῆς καί τῆς καρδιᾶς θά ἔχετε ἀσφαλῶς μαζί μέ τή βοήθεια καί τή συμπα-ράσταση τῶν δασκάλων καί τῶν καθηγητῶν σας τή χάρη καί τήν εὐλογία τῶν τριῶν μεγάλων φω-στήρων πού τιμᾶτε ὡς προστάτες σας

ΠοιμαντορικήἘγκύκλιος

Τριῶν Ἱεραρχῶν

Τ


πως είναι γνωστό ο Άγιος Νεκτάριος Μητροπολίτης Πεντα-πόλεως και μετέπειτα Άγιος της Εκκλησίας μας διετέλεσε και δι-ευθυντής της Εκκλησι-

αστικής Ριζαρείου Σχολής των Αθηνών Αυτό συνέβη από το έτος 1894 έως το 1908 Κατά την περίοδο αυτή η οποία είναι μια δύσκολη περίοδος για τον Ελ-ληνισμό ο Άγιος Νεκτάριος κατόρθωσε με την ελεημοσύνη και την πνευματική υποστήριξη να τονώσει το πεσμένο ηθικό των Ελλήνων Δεν ήταν λίγοι αυ-τοί οι οποίοι έτρεχαν να ακούσουν τον φωτισμένο άνθρωπο του Θεού να τους μιλάει και να τους ενισχύει πνευματικά Οι ομιλίες του Αγίου Νεκταρίου από τις οποίες πηγάζει το αστείρευτο ενδιαφέ-ρον του ποιμένα προς τα πνευματικά του παιδιά στάθηκαν φωτεινοί οδοδεί-κτες για τον συνάνθρωπο του Αγίου Το συγγραφικό του έργο του πολυποί-κιλο και πολυδιάστατο δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της εποχής καθώς και σε ξεχωριστές εκδόσεις μέχρι σήμερα

Στο παρόν δημοσίευμα παρουσιά-ζουμε μια ομιλία του Αγίου Νεκταρίου η οποία εκφωνήθηκε την 17η Ιανουα-ρίου 1896 με την ευκαιρία της γιορτής του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου του εν Ιωαννίνοις στο ναό της Παναγίας Χρυσοσπηλιώτισσας στην Αθήνα Η ομιλία εντοπίστηκε σε έρευνα στην εφημερίδα laquoΦωνή της Ηπείρουraquo φ172 - 1911896 Λόγω οικονομίας χώρου παρουσιάζουμε κάποια αποσπάσματα από την ομιλία του Αγίου διατηρώντας τον τρόπο γραφής

laquoΠίστει νοούμεν κατηρτίσθαι τους αιώνας ρήματι Θεού

εις το μη εκ φαινομένων τα βλεπό-μενα γεγονέναιraquo(προς Εβρ Ιrsquo 3)

laquoΠίστις υπόληψις ορθή του ούτως έχειν ως

αυτώ φαίνεται βεβαιότης ήθουςraquo(Πλάτωνος όρος)

laquoΕις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρηςraquo

(Ομήρου Ιλιάς Μ 243)

ΠΕΡΙ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣΠίστις και Πατρίς Ιδού η υπόθεσις

της σημερινής χαρμοσύνου πανηγύρε-ως Ιδού ο λόγος της τελούμενης σήμε-ρον φαιδράς εορτής Ιδού το αίτιον της κοινής ημών συναθροίσεως Ιδού το θέμα του λόγου μου

Πίστις και Πατρίς Αι δύο αυταί λέ-ξεις εκφράζουσι τον τε φυσικό βίον και τον φυσικόν και μεταφυσικόν άνθρωπον τον τε πνευματικόν βίον και τον φυσικόν εικονίζουσι τον όλον άνθρωπον την εικόνα του υλοπνευ-ματικού όντος του κατrsquo εικόνα Θεού δημιουργηθέντος ανθρώπου αι δύο αυταί λέξεις ηνωμέναι και αδιάσπαστοι εκφράζουσι τα δύο ισχυρώτατα συναι-σθήματα τα κυριεύοντα εν τη καρδιά του ανθρώπου Η Πίστις και η Πατρίς εκφράζουν έμφυτα συναισθήματα Διό την προς την πίστιν και πατρίδα αγά-πην και αφοσίωσιν ευρίσκομεν κοινήν εις πάντα άνθρωπον πάσης φυλής και παντός έθνους και παντός λαού Αλλrsquo εάν εις πάντα άνθρωπον εκφράζωσι τα πρώτιστα και κυριεύοντα συναισθήμα-τα εις τον Έλληνα αι λέξεις αυταί εκ-

φράζουσι συγχρόνως και το έργον και τον σκοπόν της μεγάλης της υψηλής και ιεράς αυτού αποστολής

Εις παν έτερον έθνος τα της πίστεως και της πατρίδος συναισθήματα δύνα-νται να χωρισθώσιν απrsquo αλλήλων το δε άτομον να καλλιεργήση μάλλον το εν εξ αυτών ή και να αρνηθή την ανάπτυ-ξιν ενός εξrsquo αυτών ηττώμενον εκ της ειδικής αυτού ηθικής ελευθερίας και πιθανόν τούτο αυτώ να επιτρέπηται ή και να συγχωρήται διότι ουδέν υπάρχει το συνδέον τα δύο του αισθήματα αίτι-ον Αλλrsquo εις τον Έλληνα εισί αρρήκτως συνδεδεμένα διότι αμφότερα κοινήν έχουσιν την αποστολήν κοινόν έργον κοινόν τον σκοπόν η πίστις και η πα-τρίς του Έλληνος δεν είσι τα αυτά προς τας πατρίδας και τας πίστεις των άλλων εθνών Το όνομα του έλληνος δεν εκφράζει απλώς τον πολίτην έθνους τι-νός αλλά εκφράζει συγχρόνως και τον εκπολιστήν της ανθρωπότητος Η δε πίστις του έλληνος δεν εκφράζει απλώς το κυριεύον έμφυτον συναίσθημα του ανθρώπου το εκδηλούν στέρησιν και άγνοιαν αλλά εκφράζει συγχρόνως και την πλήρωσιν αυτού και την πλήρη αυτού ικανοποίησιν εκφράζει το μυ-στήριον της θείας εν τω κόσμω απο-καλύψεως εκφράζει την γνώσιν της αποκαλυφθείσης αλήθειας εκφράζει το μέσον της σωτηρίας και απολυτρώσεως της ανθρωπότητος εκφράζει τον τρό-πον της ηθικής διαπλάσεως του ανθρώ-που και τον λόγον της αποστολής της ανθρωπότητος

Η Πίστις και Πατρίς του Έλληνος έχουσιν όλον ιδιάζοντα χαρακτήρα Ο δε λόγος διότι ο Θεός εκάλεσεν αυτόν όπως εκπολιτίση τα έθνη και διδάξη αυτά τα τε θεία τα τε ανθρώπινα Η

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΓΙΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ

Εκφωνηθείς υπό του Μητροπολίτου Πενταπόλεως και Διευθυντού της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής

κ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑ (ἅγιος Νεκτάριος)εν τω ναώ της Χρυσοσπηλαιοτίσσσης

τη 17 Ιανουαρίου 1896

Οτοῦ Ἑμμανουήλ Ξυνάδα ὑπ Δρ Θεολογίας


εμφάνισις του Ελληνικού Έθνους η ενίσχυσις η ανάπτυξη και η φιλοσο-φική αυτού μόρφωσις ανάγονται εις τα έργα της θείας προνοίας Η θεία πρόνοια εκάλεσε το Ελληνικόν Έθνος ινα εκπολιτίσει τα έθνη δια του ιδίου πολιτισμού και παρασκευάση το πλή-ρωμα του χρόνου όπως γίνη αποδεκτή η αποκαλυφθησομένη αλήθεια όπως έλθει ο Σωτήρ του κόσμου Διότι είναι πλέον ή αληθές ότι αι του χριστιανι-σμού αλήθειαι ήτο αδύνατον να γίνωσιν αποδεκταί παρά της ανθρωπότητος εάν μη ο Ελληνικός πολιτισμός και η Ελληνική φιλοσοφία και η Ελληνική παιδεία δεν προπα-ρεσκεύαζον τους λαούς και τα έθνη και εάν πρωτίστως δεν υπήρχεν Ελληνικόν Έθνος όπως υιοθετήση και ενστερ-νισθή τον χριστιανισμόν και ευθύς εξrsquo αρχής αγωνισθή και υποστηρίξη την νέαν ταύτην πνευματικήν θρησκείαν τας νέας αυτής υψηλάς ηθικάς και δογματικάς αρχάς (hellip)

(hellip) Η του Έλληνος απο-στολή από του χρόνου της ελεύσεως του Σωτήρος εγένε-το διπλή ανέλαβε να εκπολιτί-ση τα έθνη και συγχρόνως να διδάξη την αποκαλυφθείσαν αλήθειαν Εκ φύσεως ευγενής γεναιόφρων αυταπάρνητος φιλόσοφος εραστής μάλλον των πνευματικών ή των υλι-κών κτήσεων αφοσιώθη όλος εις το μέγα της αποστολής του έργον και ειργάσθη μετά ζήλου και αυταπαρνήσεως Προσήνεγκε μυριάδας μαρ-τύρων και εκατοντάδων μυ-ριάδας θύματα επί του βωμού της αλήθειας όπως υποστηρίξη αυτήν πολεμουμένην υπό των εχθρών της αλήθειας Ο Έλλην αγωνισθείς εκθύμως επι τέ-λους ενίκησεν

Αλλrsquo ο Έλλην αγωνισθείς υπέρ πίστεως ηγωνίσθη υπέρ της πατρίδος Διότι εάν υφίσταται Ελλάς υφίσταται διότι η Ελλάς εδέχθη τον Χριστιανισμόν και ηνώθη μετrsquo αυτής ο Χριστιανισμός Ο Χριστιανισμός περι-έσωσεν αυτή εκ του κοινού ναυαγίου των εθνών όσα επί της εποχής εκείνης έδρασαν επί της σκηνής του κόσμου Όλα παρήλθον μόνον ο ελληνισμός πε-ριεσώθη διότι ο Χριστιανισμός αναθείς αυτώ νέαν αποστολήν παρουσίασεν αύθις επί της παγκοσμίου σκηνής όπως δράση ως νέον πρόσωπον με νέαν απο-στολήν συνδεδεμένην μετά της αρχαίας αυτού αποστολής ()

(hellip) Πίστις και Πατρίς εν τη καρδία του Έλληνος απετέλεσαν εν συναίσθη-

μα απέβη εν δένρον ούτινος ο κορμός συνέστη εκ των δύο συμφυών φυτών της πίστεως και της πατρίδος οι δύο αυτού κλάδοι από του αυτού χυμού αναπτύσσονται Εντεύθεν αποβαίνει αδύνατον τω Έλληνι να αμελήση του ενός καλλιεργούντι το έτερον Εντεύθεν ο θερμός της πατρίδος προστάτης απο-βαίνει γενναίος της πίστεως πρόμαχος αποβαίνει θερμός της πατρίδος προ-στάτης διότι αι ενέργειαι αμφοτέρων μεταβιβάζονται αμοιβαίως Εντεύθεν ο αποθνήσκων υπέρ πατρίδος αποθνήσκει

υπέρ πίστεως και ο μαρτυρών υπέρ πίστεως πίπτει μάρτυς υπέρ της πατρί-δος Ο μεμαρτυρημένος του Έλληνος έρως υπέρ της εαυτού πατρίδος ενισχύ-εται από του έρωτος της εαυτού πίστε-ως Αμφότεροι ό τε προς την πατρίδα και προς τη πίστιν έρως είσιν λίαν ισχυροί εν τω Έλληνι διότι η δύναμις αμφοτέρων εκδηλούται συγχρόνως εν ενί εκάστω Ο αποθνήσκων μάρτυς υπέρ του ενός καταφλέγεται εκ του διπλού συναισθήματος του προς την πίστιν και την πατρίδα

Μαρτυρία της αλήθειας των λόγων μας έχομεν να υποδείξομεν άπειρα εκ της ιστορίας του Ελληνικού Έθνους αληθώς θέλει επιλείψει ημάς ο χρόνος

ιστορούντας εν έκαστον Διο τον λόγον προς χρόνον συναρμώττων γενικά τινά πλην λίαν ισχυρά θέλω αναφέρει Οι αγωνισθέντες υπέρ του χριστιανισμού Έλληνες οι δεχθέντες τον Χριστιανι-σμόν και υποστηρίξαντες αυτόν δια της παιδείας και σοφίας και των μαρτυρι-κών αυτών αιμάτων υπεστήριξαν τον Ελληνισμόν Εάν υφίσταται Ελληνισμός υφίσταται διότι υιοθέτησε τον Χριστια-νισμόν Οι υπέρ του Χριστιανισμού αγώνες ήσαν αγώνες υπέρ του Ελληνι-σμού αλλά και οι ήρωες και μάρτυρες

της πατρίδος οι από αρχαιο-τάτων χρόνων υπέρ πατρίδος πεσόντες υπηρέτησαν τον Χρι-στιανισμόν και υπέρ του Χρι-στιανισμού έπεσον Ο Έλλην ο αποθνήσκων υπέρ του ενός πίπτει υπέρ αμφοτέρων Αλλrsquo ίνα παραλίπωμεν τους πολ-λούς έλθωμεν εις τον ήρωα Νεομάρτυρα Άγιον Γεώργιον όστις υπέρ αμφοτέρων εμαρ-τύρησε Και μαρτυρήσας υπέρ της πίστεως μόνον ως πέτρα στερρά εστήριξε την Εκκλησί-αν του Χριστού αλλά και της πατρίδος εγένετο υπέρμαχος

Τίσι αληθώς λόγοις πολύα-θλε μάρτυς του Χριστού Γεώρ-γιε ή ποίοις εγκωμίων άσμασί σε καταστέψωμεν Ποίαν πρώτην ή ποίαν υστάτην των αρετών σου να επαινέσωμεν την ευσέβειάν σου διrsquo ης τον βίον σου ελάμπρυνας την πί-στιν σου ην εν τω σταδίω του μαρτυρίου ωμολόγησας την γενναιότητά σου ην επεδείξω κατά το πολυώδυνον σου μαρ-τύριον το θάρρος σου διrsquo ου τους αντιπάλους κατέπληξας η την αγάπην σου προς τον Θεόν διrsquo ην υπέστης τα πάντα ίνα μη χωρισθείς του Σωτήρος Χριστού Το σθένος της ψυχής σου διrsquo ου τας προσβολάς των εναντίων υπέμεινας και στερ-

ρώς τοις άθλοις ενεκαρτέρυσας Πως εγκωμιάσω την τοιάυτην των αρετών σου πληθύν Αλλά και τίς έπαινος ικα-νός προς ταύτα τις λόγος άξιος όπως εγκωμιάση ον ο Θεός εδόξασεν Ημείς Άγιε Μάρτυς Γεώργιε ομολογούμεν μό-νον τας αρετάς σου και ταύτας θαυμά-ζομεν Συ δε ως παρρησίαν έχων προς τον Κύριον πρέσβευε υπέρ ημών προς τον Σωτήρα όπως ενισχύσει ημάς εις το έργον της διπλής ημών αποστολής και αξιώσει και ημάς της Ουρανίου Αυτού Βασιλείας Αμήν


πως κάθε χρόνο εορτάστηκε στο παρεκκλήσιο του χιονοδρομικού Κέντρου

Σελίου η μνήμη του Αγίου Σεραφείμ ΣαρώφΟ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων τέλεσε τη θ Λειτουργία και ακολούθησε η κοπή βασιλόπιτας για τα στελέχη των κατασκηνώσεων στις εγκαταστάσεις του Χιονοδρομικού Ομίλου Βέροιας και γεύμα που παρέθεσε το Γραφείο Νεότητας της Ιεράς Μητροπόλεώς μαςΤην επομένη ημέρα (41) πραγματοποιήθηκε συνάντηση των ιεροπαίδων στις εγκαταστάσεις της Ι Μονής Παναγίας Δοβρά και μετά τις σχετικές ομιλίες παρατέθηκε γεύμα

μ ι κ ρ έ ς Ε Ι Δ Η Σ Ε Ι Σ

Από την κοπή της βασιλόπιτας στο Γηροκομείο Βέροιας

ην Κυριακή 10 Ιανουαρίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας

κ Παντελεήμων μετέβη στις εγκαταστάσεις του Γηροκομείου Βεροίας και έκοψε τη βασιλόπιτα για τους τροφίμους τα μέλη των ΔΣ και τους εργαζομένουςΣτη συνέχεια παρέδωσε στη διευθύντρια του Γηροκομείου χρηματική ενίσχυση και επισκέφθηκε στα δωμάτιά τους όσους τροφίμους είναι κατάκοιτοι Στην κοπή της βασιλόπιτας παραβρεύθηκαν οι τοπικοί άρχοντες της Βέροιας και συγγενείς των τροφίμων

Κοπή Βασιλόπιταςστο Γηροκομείο

Βέροιας

Τ

Συναντήσειςνέων στο Σέλικαι την Ι ΜΠαν Δοβρά

Ο

Από την πανήγυρη του Ι Ν Αγ Σεραφείμ Σαρώφ Σελίου

Από τη λιτανεία της πανηγύρεως του Αγ Αντωνίου πολιούχου Βεροίας

Από την συνεστίαση που πραγματοποιήθηκε στο ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΜΕΛΑΘΡΟ

Μετά την απονομή των επαίνων κατά τον Εσπερινό των Τριών Ιεραρχών στην Ενορία Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξάνδρειας

ο διήμερο 16 και 17 Ιανου-αρίου εορτάστηκε η μνήμη του Πολιούχου Βεροίας Οσ Αντωνίου του Νέου

Στον Εσπερινό χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας κ Νεκτάριος ενώ στη θεία Λειτουργία προέστη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σύρου κ Δωρόθεος ενώ έλαβαν ακόμη μέρος οι Σεβ Μητροπολίτες Κερκύρας κ Νεκτάριος Γλυφάδος κ Παύλος Παροναξίας κ Καλλίνικος Βεροίας κ Παντελεήμων και ο Θεοφ Επίσκοπος Θερμών κ Δημήτριος

Η Πανήγυρις του Πολιούχου

Βεροίας Οσ Αντωνίου

Τ

τις 28 Ιανουαρίου πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα laquoΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ

ΜΕΛΑΘΡΟraquo συνεστίαση και κοπή Βασιλόπιτας για τους εκκλησιαστικούς επιτρόπους και μέλη επιτροπών των ενοριών της Ι Μητροπόλεώς μας

Στην εκδήλωση μίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων καθώς επίσης και ο Πανοσιολογιώτατος Ιερομόναχος π Ιωακείμ Καρεώτης

Την εκδήλωση πλαισίωσε η ορχήστρα της Σχολής Παραδοσιακών Οργάνων της Ι Μητροπόλεως με πλούσιο μουσικό πρόγραμμα

Σ

τις 29 Ιανουαρίου παραμονή της εορτής των Τριών Ιεραρχών ο Σεβασμιώτατος

Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων χοροστάτησε στον Ι Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Αλεξανδρείας όπου μετά ακολούθησε τελετή απονομής επαίνων και βραβείων σε διακριθέντες μαθητέςΤην επομένη το πρωί ο Σεβασμιώτατος λειτούργησε στον Ι Ν Αγ Αντωνίου Βεροίας και στη συνέχεια τέλεσε τρισάγιο πρό του Δημαρχείου

Σ

Βασιλόπιτες για τους

Εκκλησιαστικούς Επιτρόπους

Εορτασμός των Τριών Ιεραρχών

στην Αλεξάνδρεια


Από την υποδοχή του Τιμίου Ξύλου στην Χαλκίδα

Από την υποδοχή των ι Λειψάνων του Αγ Νεκταρίου στην Ενορία Αναλήψεως και Αγίου Νεκταρίου Βεροίας

Από την εκδήλωση για την μητέρα στο Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο διακρίνονται οι πολύτεκνες μητέρες που βραβεύτηκαν

πειτα από πρόσκληση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Χαλκίδος κ Χρυσοστόμου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων μετέφερε στην Χαλκίδα το τεμάχιο του Τιμίου Ξύλου που φυλάσεται στην Παναγία ΣουμελάΠραγματοποιήθηκε υποδοχή σε κεντρική πλατεία της πόλεως και στη συνέχεια τελέστηκε πανηγυρικός Εσπερινός στον Ιερό Ναό Ευαγγελισμού κατά τον οποίο χοροστάτησε και ομίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μαςΣυμμετείχαν ακόμη οι Σεβ Μητροπολίτες Χαλκίδος κ Χρυσόστομος και Κορίνθου κ Διονύσιος

Το Τίμιο Ξύλοστην

Χαλκίδα

Ε

ην Κυριακή 14 Φεβρουαρίου η Ι Μητρόπολις διοργάνωσε εκδήλωση αφιερωμένη στη Μητέρα στο Παύλειο

Πολιτιστικό Κέντρο (Auditorium)Πραγματοποιήθηκε επίκαιρη ομιλία και ο Σεβασμιώτατος βράβευσε με χρηματικά βραβεία πολύτεκνες οικογένειεςΤην εκδήλωση πλαισίωσε καλλιτεχνικά η Χορωδία της Ιεράς Μητροπόλεως υπό τη Διέυθυνση του μαέστρου κ Δημ Κεχαγιά

Εκδήλωσηγια την

Οικογένεια

Τ

εμάχιο ιερού Λειψάνου του Αγίου Νεκταρίου που προσέφερε η Ιερά Μονή

Αγίας Τριάδος Αιγίνης απέκτησε η Ενορία Αναλήψεως και Αγίου Νεκταρίου ΒεροίαςΤο ιερό λείψανο μετέφερε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ Παντελεήμων στις 13 Φεβρουαρίου το απόγευμα και στη συνέχεια χοροστάτησε σε πανηγυρικό Εσπερινό μετά το τέλος του οποίου το ιερό Λείψανο τοποθετήθηκε σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο με προσκυνητάριο εντός του ιερού Ναού

ΥποδοχήΙ Λειψάνου

Αγ Νεκταρίου

Τ


Από την επίσκεψη των Ρώσων Αξιωματούχων στην Ι Μ Παναγίας Δοβρά

Από τον εορτασμό της Κυριακής της Ορθοδοξίας στον Ι Ναό Αγ Διονυσίου Αρεοπαγίτου Αθηνών

Ο οσιολογιώτατος Μοναχός π Μωϋσής κατά την ομιλία του

ο τριήμερο 15 - 17 Φεβρουαρίου επισκέφθηκε την Ημαθία κλιμάκιο αξιωματούχων

από την περιφέρεια Uglic Yaroslav που βρίσκεται βόρεια της Μόσχας στο πλαίσιο συμφώνου φιλίας και συνεργασίας που έχει υπογραφεί με την Νομαρχία Ημαθίας

Στο πλαίσιο των συναντήσεων πραγματοποιήθηκε επίσκεψη στην Ιερά Μητρόπολη και την Ι Μονή Παναγίας Δοβρά και συζητήθηκε η προοπτική λειτουργίας εθνικών μουσείων και η διοργάνωση σεμιναρίων και έκθεσης αγιογραφίας στις δύο περιοχές

ΕπίσκεψηΡώσων

Αξιωματούχων

Τ

πως κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια της αγίας και μεγάλης Τεσσαρα-κοστής πραγματοποιήθηκαν στη

Νάουσα και τη Βέροια ομιλίες Αγιορειτών Πατέρων με επίκαιρα θέματα

Φέτος ομίλησαν οι α) Πανοσιολογιώ-τατος Αρχιμανδρίτης κ Χριστόδουλος Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Κουτλουμου-σίου β) Οσιολογιώτατος Μοναχός π Μω-ϋσής Αγιορείτης γ) Οσιολογιώτατος Μο-ναχός π Νίκων Νεοσκητιώτης δ) Πανο-σιολογιώτατος Ιερομόναχος π Φιλόθεος Γρηγοριάτης και ε) ο Πανοσιολογιώτατος Ιερομόναχος π Ιωακείμ Καρεώτης

ΟμιλίεςΑγιορειτώνΠατέρων

Ο

τον ιερό Ναό Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου εορτάστηκε

με κάθε λαμπρότητα η Κυριακή της Ορθοδοξίας στις 22 ΦεβρουαρίουΣτη Συνοδική Θεία Λειτουργία προέστη ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος και έλαβαν μέρος πολλά μέλη της ΔΙΣ μεταξύ των οποίων και ο Σεβ Μητροπολίτης μας κ ΠαντελεήμωνΤο μεσημέρι τα μέλη της ΔΙΣ δεξιώθηκε ο Μακαριώτατος στο μέγαρο της Αρχιεπισκοπής

Εορτασμός τηςΚυριακής της Ορθοδοξίας

Σ


νας ακόμη χρόνος πέρασε ένας επιπλέον κόκκος άμμου προστέθηκε στην κοσμική

κλεψύδρα του Σύμπαντος Ο χρόνος δεν είναι μόνον ότι μετράνε τα ρολόγια ή τα ημερολόγια Ο χρόνος και οι καιροί καθώς και ο άνθρωπος είναι στην κυ-ριαρχία του Θεού Εκείνος είναι ο Δημιουργός και γιrsquo αυτό η Εκκλησία μας εύχεται και προσεύχεται παρακαλεί και ικετεύει στην αρχή του έτους ο Κύριος και Θεός μας να μας ευλογεί Eμείς με τη σειρά μας έχουμε χρέος όχι μόνο την πρώτη ημέρα του χρόνου αλλά κάθε μέρα να αφιερώσουμε λίγη ώρα για να παίρνουμε αποφάσεις αναγεννητικές Κυρίως να λάβουμε την ηρωική από-φαση για εσωτερική αφύ-πνιση και ψυχική ανάταση μέσα από την σύνδεσή μας με τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και την Αγία Του Εκκλησία

Πριν λίγο καιρό η τοπική

μας εκκλησία πριν λίγο και-ρό οργάνωσε συνέδριο και λατρευτικές εκδηλώσεις για τον Άγιο Γρηγόριο τον Πα-λαμά με την ευκαιρία 650 ετών από την κοίμησή του και την αγιοκατάταξη των μελών της οικογένειάς των Παλαμάδων Όπως τόνισε ο Σεβασμιώτατος Μητρο-πολίτης μας κΠαντελεή-μων laquo Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και οι γονείς του και τα αδέλφια του κατόρθωσαν να ζήσουν εν ευσεβεία καταλείποντας σε εμάς παράδειγμα αγίας οικογένειαςraquo Ας σταθούμε στο σημείο αυτό περισσό-τερο από ποτέ η σημερινή μας κοινωνία έχει ανάγκη πέρα όλων των άλλων από τέτοια παραδείγματα αγίων οικογενειών Αγίων γονέων και αγίων παιδιών Πώς θα γίνει αυτό laquo Εκείνο που σώζει και φτιάχνει καλά παιδιά είναι η ζωή των γονέων μέσα στο σπίτι Οι γονείς πρέπει να δοθούνε στην αγάπη του Θεού Να γίνουνε άγιοι κοντά στα παιδιά με την πραότητά τους την υπομονή τους την αγάπη τους Να βάζουν κάθε μέρα νέα σειρά νέα

διάθεση ενθουσιασμό και αγάπη στα παιδιά Και η χαρά που θα τους έλθει η αγιοσύνη που θα τους επισκεφθεί θα εξακοντίσει στα παιδιά τη χάρη του Θεούraquo μας συμβουλεύει ο Γέροντας Πορφύριος

laquoΜια νέα και αρκετά πρωτοποριακή μέθοδο γι την καταπολέμηση του άγχους και της καταθλίψε-ως προτείνουν οι γιατροί της Βρετανίας οι οποίοι παροτρύνουν τους ασθε-νείς τους να εγκαταλείψουν την αγωγή τους με κάθε είδους φαρμακευτικές ουσί-ες και να στραφούν στηhellip βιβλιοθεραπεία Έτσι αντί άλλης θεραπείας οι ασθε-νείς παραπέμπονται στην τοπική βιβλιοθήκη όπου εξειδικευμένο προσωπικό

θα τους προτείνει το βιβλίο που είναι κατάλληλο για την περίπτωσή τους Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι της βιβλιοθήκης στο Χάντερ-σφηλντ του Γιόρκσαϊρ οι βιβλιοθεραπευτές αναζη-τούν σε μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων το βιβλίο που θα είναι σε θέση να εμπνεύσει τους ασθενείς να τους απαλλάξει προσω-ρινά από τα προβλήματά τους ή να τους κάνει να γελάσουν Το πρόγραμμα έχει ήδη αποφέρει καρ-πούς καθώς πολλοί πάσχο-ντες έχουν αναφερθεί στην ευεργετική επίδραση ενός καλού βιβλίουraquo Και συ-μπληρώνουμε εδώ πόσο περισσότερο θα ωφελούσε η μελέτη της Αγίας Γραφής και βιβλίων με τη ζωή των αγίων μας

τύποςampουσία

τοῦ Πρωτρου Νεκταρίου Σαββίδη

Ε

ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΣ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ

23310 20951 6945384355

ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝΑΣΠΙΣ BANK 731-05-000-3607ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5243-033886-401

ενισχύστε οικονομικά

τη συνέχιση των εργασιών

λειτουργεί ηΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

ΤΟΥ Ι ΝΑΟΥΑΓΙΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΡΧΙΕΠ ΣΥΜΦΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗΤΕΛΕΙΤΑΙ ΠΑΡΑΚΛΗΣΗΟΛΟ ΤΟ ΧΡΟΝΟΆνοιξη ώρα 6μμ

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφείο

ΒΕΡΟΙΑ

Σ

αριθmicro κωδ

2638

ETOΣ ΙΖ΄TEYXOΣ 83

ΙΑΝ - ΦΕΒ 2010

σελ 6

σελ 16

σελ 26

ΛΟΓΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΑ ΑΓ ΓΕΩΡΓΙΟ του Εμμ Ξυνάδα

EΞΩΦYΛΛOΗ αναστήλωση των Εικόνων σύγχρονη φορητή εικόνα ρωσικής τεχνοτροπίας

ΟΠΙΣΘΟΦYΛΛOΟ Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ Ιερώνυμος και τα μέλη της ΔΙΣ σε αναμνηστική φωτογραφία στην Αρχιεπισκοπή την Κυριακή της Οροδοξίας

MIKPEΣ EIΔHΣEIΣ

AUDITORIUMΠΑΥΛΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟτου Θωμά Γαβριηλίδη

σελ 24σελ 8

ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΟΥΣΙΑτου π Νεκταρίου Σαββίδη

σελ 30

σελ 10

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑτου Αρχιμ Αμβροσίου Κυρατζή

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ


ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗΕΓΚΥΚΛΙΟΣΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙΜΗ ΣΤΙΣ ΙΕΡΕΣ ΚΑΙ ΑΓΙΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣτου Αρχιμ Θεοφίλου Λεμοντζή

σελ 4

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΣΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΕΡΜΗΝΕΙΕΣ ΤΗΣτου Αρχιμ Γεωργίου Χρυσοστόμου

ΔΙMHNIAIOOPΘOΔOΞOΠEPIOΔIKO

IEPAΣ MHTPOΠOΛEΩΣBEPOIAΣ NAOYΣHΣ

KAI KAMΠANIAΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ - ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣΣεβασμιώτατος

Mητροπολίτης Bεροίαςκ Παντελεήμων

ΣΥΝΤΑΞΗ Αρχιμ Διονύσιος Ανθόπουλος Αρχιμ Αρσένιος Χαλδαιόπουλος Α-θανάσιος Βουδούρης Εμμανουήλ Ξυ-νάδας HΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣE ΛI ΔO ΠOI HΣH amp KAΛΛITEXNIKH EΠIMEΛEIA Mον Γεράσιμος Mπεκές ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Αρχιμ Χρυσόστομος ΞενιτόπουλοςΑΠΟΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ Νίκος Μεταξόπουλος EKTYΠΩΣH TYΠOΓPAΦEIO laquoTYPE PRESSraquo Nέα NικομήδειαΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μον Αντώνιος Σισμανίδης ΚΩΔΙΚΟΣ 2638

APΘPA MΠOPOYN NA AΠOΣTEΛ-ΛONTAI ΣTHΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΗ ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOYΠEPIOΔIKO laquoΠAYΛEIOΣ ΛOΓOΣraquoΓPAΦEIO TYΠOY IEPAΣ MHTPO-ΠOΛEΩΣ BEPOIAΣ TΘ 241 591 00 BEPOIA THΛ 23310 72317 ΦAΞ 23310 25275 E-mail imveriaotenetgr

X E I P O Γ P A Φ A A Σ X E T Ω Σ ΔH MOΣIEYΣHΣ TOYΣ ΔEN EΠI ΣTPE-ΦONTAI

ΤΟ ΠΕΡ ΙΟΔ ΙΚΟ Δ ΙΑΝΕΜΕΤΑ Ι ΔΩΡΕΑΝ ΟΣΟΙ ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ ΝΑ ΤΟ ΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΑ ΝΑ ΑΠΟΣΤΕΛΛΟΥΝ ΤΑ ΕΞΟΔΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟΥ 20ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ amp ΚΥΠΡΟ 40ΕΥΡΩ ΕΤΗΣΙΩΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ

ΣYNΔPOMEΣ KAI EMBAΣMATA ΣTH ΔIEYΘYNΣH TOY ΠEPIOΔIKOY

web

wwwimveriasgr

σελ 3

σελ 22

σελ 12

ΙΔΟΥ ΝΥΝ ΚΑΙΡΟΣ ΕΥΠΡΟΣΔΕΚΤΟΣτου Αρχιμ Ιερεμίου Γεωργαλή












Α


































ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία














































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638












Α


































ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία














































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638






























ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία














































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638












ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία














































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638











ΛΠ

ροϋπ

οθέσ

εις

γιά

τή σ

ωτη

ρία














































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638













































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










































































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




























































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


























































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










































Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638





























Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




















Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638














Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638











Π




















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638



















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

















































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

































































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




















































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









































Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

























Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638







Τ










































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









































Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638




















Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








Βέροιας

Τ


Ο









Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638








Τ





Σ



Σ












Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638







Χαλκίδα

Ε





Τ





Τ










Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638









Τ





Ο




Σ











Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638










Ε


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638


23310 20951 6945384355






ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ

Ταχ Γραφ

είοΒΕΡΟ

ΙΑΣ

αριθmicro

κωδ

2638

ΕΦΗ

Μ

ΕΡΙ∆ΕΣ

ΠΕΡ

ΙΟ

∆ΙΚΑ

ΠΛ

ΗΡΩ

ΜΕΝ

ΟΤΕΛ

ΟΣ


ΒΕΡΟΙΑ

Σ


2638

Documents

Παύλειος Λόγος τεύχος 83