การตั�ดสิ�นใจของหน�วยธุ�รก�จ

หน�วยที่�� 6

การว�เคราะห�ราคาและ

• การก�าหนดราคาของหน�วยธุ�รก�จในโครงสิร างตัลาดประเภที่ตั�างๆ

• การก�าหนดราคาเพื่%�อเป&าหมายตั�างๆในระยะยาว

• การก�าหนดราคาสิ�นค าในที่างปฏิ�บั�ตั�• การก�าหนดราคาสิ�นค าใหม�

การว�เคราะห�ราคาและการตั�ดสิ�นใจของหน�วยธุ�รก�จ

การตั�*งราคาในที่างปฏิ�บั�ตั�

รศ. จร�นทร� เทศวาน�ช

ว�ตัถุ�ประสิงค�ของการตั�*งราคา เพื่ �อท�ากำ�าไรสู�งสู�ด เพื่ �อให้�รายได�สู�งสู�ด เพื่ �อให้�สู�วนครองตลาดสู�งสู�ด เพื่ �อร กำษาระด บราคาสู�นค�า เพื่ �อเผช�ญกำ บกำารแข่�งข่ น เพื่ �อกำารเต�บโตข่องยอดข่ายสู�งสู�ด

ฯลฯ

การก�าหนดราคาสิ�นค าแบับัตั�างๆการก�าหนดราคาโดยบัวกเพื่��มก�บัตั นที่�น

ต วอย�าง Markup on Cost

= - 299 230. .230.

= 0.30 ห้ร อ 30%

Markup on Cost = Price - Cost Cost

Markup on Cost = Price - Cost Cost

การก�าหนดราคาสิ�นค าแบับัตั�างๆ

ห้ร อ ใช้ สิ-ตัรเพื่%�อหาราคาสิ�นค าได� ค อ

ห้ร อ

ต วอย�างPrice = 2.30 ( 1 + 0.30 ) = 2.99

Price = Cost ( 1 + Markup on Cost )Price = Cost ( 1 + Markup on Cost )

ราคาสู�นค�า = ต�นท�น ( 1 + อ ตราสู�วนเห้ล �อมข่องต�นท�น )ราคาสู�นค�า = ต�นท�น ( 1 + อ ตราสู�วนเห้ล �อมข่องต�นท�น )

การก�าหนดราคาสิ�นค าแบับัตั�างๆการก�าหนดราคาโดยบัวกเพื่��มก�บัราคา

ต วอย�าง Markup on Price

= - 830 690. .830.

= 0.17 ห้ร อ 17%

Markup on Price = Price - Cost Price

Markup on Price = Price - Cost Price

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

ณ จ�ดกำ�าไรสู�งสู�ด MC = MRโดยท.� MR = P (1 + 1 )

pด งน /น P (1 + 1 ) = MC

p

ห้ร อ P = MC 1 1 + 1

p

ซึ่1�ง P = MC ( 1 + Markup on Cost )

ด งน /น MC ( 1 + Markup on Cost ) = MC 1

1 + 1 p

เอา MC ห้ารสูมกำารท /งสูองข่�าง ได� ( 1 + Markup on Cost ) = MC 1

1 + 1 p

เพื่ราะฉะน /น อ ตราสู�วนเห้ล �อมข่องต�นท�นท.�จะให้�ได�กำ�าไรสู�งสู�ดOptimal Markup on Cost (OMC) = -1

p + 1

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

การหา Optimal Markup on Costการหา Optimal

Markup on Cost

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

ต วอย�างถ้�า p = - 1.5

OMC = - 1 = - 1 = 200 % p + 1 - 1.5 + 1ถ้�า p = - 5

OMC = - 1 = - 1 = 25 % p + 1 - 5 + 1

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

จากำสูมกำาร MC = P ( 1 + 1 ) p

MC = ( 1 + 1 ) P p

- MC P = 1 P p

- P MC - = 1 P p

- Optimal Markup on Price (OMP) = 1 p

การหา Optimal Markup on Price

การหา Optimal Markup on Price

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

ต วอย�างถ้�า p = - 1.5

OMC = - 1 = 66.7 % - 1.5

ถ้�า p = - 5OMC = - 1 = 20.0 %

- 5

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

จากำสู�ตร ถ้�าความย ดห้ย��นต�อราคาสู�นค�าม.ค�าสู�ง อ ตราสู�วนเห้ล �อมข่องกำ�าไรจะม.ค�าต��า

ในทางตรงกำ นข่�าม ถ้�าความย ดห้ย��นต�อราคาสู�นค�า ม.ค�าต��า อ ตราสู�วนเห้ล �อมข่องกำ�าไรจะม.ค�าสู�ง ด ง

ต วอย�างในตาราง

ความสูอดคล�องระห้ว�างกำารกำ�าห้นดราคา โดยใช�สู�วนเห้ล �อมผลกำ�าไร กำ บกำ�าไรสู�งสู�ด

Price Elasticity Optimal Markup onOptimal Markup on

of Demand ( p) Cost (%): -1 Price (%): -1 p + 1

p- 1.5 200.0 66.7- 2.0 100.0 50.0- 2.5 66.7 40.0- 5.0 25.0 20.0- 10.0 11.0 10.0- 25.0 4.2 4.0

กำารกำ�าห้นดราคาโดยอาศ ยสู�วนเพื่��มต�นท�น (Incremental Cost)

ต�นท�นสู�วนเพื่��ม = TC Q

ต วอย�างถ้�าม.กำารผล�ตสู�นค�าชน�ดห้น1�งเพื่��มข่1/น ( Q) เท�ากำ บ 10,000 ห้น�วย ท�าให้�ต�นท�นท /งห้มดเพื่��มข่1/น ( TC) 250,000 บาท

เพื่ราะฉะน /น ต�นท�นสู�วนเพื่��มต�อห้น�วย = 250,000 10,000 = 25 บาท

ด งน /น ในกำารต /งราคาสู�นค�าชน�ดน./กำ4ควรไม�ต��ากำว�า 25 บาท/ห้น�วย

กำารกำ�าห้นดราคาข่ายห้ลายระด บ (Price Discrimination)

P

0 Q

P

0 Q

P

0 Q

PA PB

QA QB QA+B

MCA+B

MRA MRB MRA+BDA DB DA+B

กำารกำ�าห้นดราคาข่ายระด บ โดยว�ธี.ทางคณ�ตศาสูตร� Public Demand Student DemandPp = 225 - 0.005 Qp Ps = 125 - 0.00125 Qs

TRp = Pp . Qp TRs = Ps . Qs

TRp = 225 Qp . - 0.005 Qp2 TRs = 125 Qs . -

0.00125 Qs2

MRp = 225 - 0.01 Qp MRs= 125 - 0.0025 Qs

TC = 1,500,000 + 25 QMC = 25

กำารกำ�าห้นดราคาข่ายระด บ โดยว�ธี.ทางคณ�ตศาสูตร� Public Demand Student Demand

MRp = MC MRs = MC - 225 001. Qp = 25 -125 00025. Qs = 25

001. Qp = 200 00025. Qs = 100 Qp = 20,000 Q s = 40,000

เม �อ เม �อPp = 225 - 0.005 Qp Ps = 125 - 0.00125 Qs

Pp = 225 - 0.005 (20,000) Ps = 125 - 0.00125(40,000)Pp = 125 Ps = 75

กำารกำ�าห้นดราคาข่ายระด บ โดยว�ธี.ทางคณ�ตศาสูตร�การหาก�าไร

กำ�าไร = TRp + TRs - TC

กำ�าไร = 125 (20,000) + 75 (40,000) - [1,500,000 + 25(60,000)]

= 2,500,000

ข่�อพื่�สู�จน�ในกำรณ.ต /งราคาเด.ยวจะได�กำ�าไรน�อยกำว�า Public Demand Student Demand Qp - 45000 200= , Pp

Qs - = 100,000 800 Ps

QT = Qp + Qs

QT - 145000 1000= , , P

และ P = 145 - 0.001 QTR = P . Q = 145 Q - 0.001 Q2

MR = dTR = 145 - 0.002 Q dQ

ข่�อพื่�สู�จน�ในกำรณ.ต /งราคาเด.ยวจะได�กำ�าไรน�อยกำว�า

จ�ดกำ�าไรสู�งสู�ด MC = MRเม �อ MC = 25

145 - 0.002 Q = 25 0.002 Q = 120

Q = 60,000เม �อ P = 145 - 0.001 (60,000)

P 85=

ข่�อพื่�สู�จน�ในกำรณ.ต /งราคาเด.ยวจะได�กำ�าไรน�อยกำว�า

กำ�าไร = TR - TC= 85 (60,000) -

[1,500,000 + 25 (60,000)]= 2,100,000 บาท

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�าร�วม ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ราคา

ปร�มาณ0

PB

PA

Q*MRA

DA MRT

DB

MC

MRB

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�า ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ทางด�านคณ�ตศาสูตร�

TC = 2,000,000 + 50 Q + 0.01 Q2

MC = dTC = 50 + 0.02 QNewsprint Packaging Materials

PA = 400 - 0.01 QA PB = 350 - 0.015 QB

TRA = PA . QA TRB = PB . QB

TRA = 400 QA - 0.01 QA2 TRB = 350QB -

0.015QB2

MRA = 400 - 0.02 QA MRB = 350 - 0.03 QB

TR = TRA + TRB

TR = 400 QA - 0.01 QA2 + 350 QB - 0.015 QB

2

การก�าหนดราคาสิ�นค า ที่��การผล�ตัม�ความสิ�มพื่�นธุ�สิ�ดสิ�วนคงที่��ที่างด านคณิ�ตัศาสิตัร�

เน �องจากำกำารผล�ต QA และ QB อย��ในกำระบวนกำารผล�ตเด.ยวกำ น

น �นค อ QA = QB = QTR - 400 001= Q . Q2 Q - + 350

0015. Q2TR - = 750 0.025Q Q2MR - 750 005= . Q

ณ จ�ดกำ�าไรสู�งสู�ด MC = MR750 - 0.05 Q = 50 + 0.02 Q

0.07 Q = 700 Q = 10,000 ห้น�วย

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�า ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ทางด�านคณ�ตศาสูตร�

ณ Q = 10,000 ห้น�วย MR แต�ละผลผล�ตเท�ากำ บMRA = 400 - 0.02 QA MRB = 350 - 0.03 QB

= 400 - 0.02 (10,000) = 350 - 0.03 (10,000)

= 200 (ท.� 10,000 ห้น�วย) = 50 (ท.� 10,000)

การหาค�าของ MCMC = 50 + 0.02 Q

= 50 + 0.02 (10,000) = 250

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�า ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ทางด�านคณ�ตศาสูตร�

การหาค�าของ PA และ PB

PA - 400001= . QA PB 350=- 0015. QB

- 4 00 00110000 - 350001510000= . ( , )

3 00 200=

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�า ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ทางด�านคณ�ตศาสูตร�

การหาก�าไรกำ�าไร = TRA + TRB - TC

= PA . QA + PB . QB - TC = 300 10000( , ) +

- - 200 10000 2000000( , ) , , - 5 0 (1 0 ,0 0 0 ) 0 .0 1 (1 0 ,0 0 0 )2

= 1,500,000ธี�รกำ�จจะผล�ตและข่ายสู�นค�า A และ B ด งน./

QA = 10,000 ห้น�วย ข่าย PA = 300 /ห้น�วยQB = 10,000 ห้น�วย ข่าย PB = 200 /ห้น�วย

กำ�าไร = 1,500,000 บาท

กำารกำ�าห้นดราคาสู�นค�าร�วม ท.�กำารผล�ตม.ความสู มพื่ นธี�สู ดสู�วนคงท.�ในกำรณ.สู�นค�าชน�ดห้น1�งผล�ตเกำ�น

ราคา

ปร�มาณ0

PB

PA

Q2 Q1

MRA

DA

MRB

DB

MRA+B

MC

ผลผล�ตัร�วมที่��ที่�าการผล�ตัในสิ�ดสิ�วนผ�นแปรได (Joint Product Produced in Variable Proportions)

ต�นท�นรวมข่องกำล��มผลผล�ต (บาท)ผลผล�ต Y ผลผล�ต

1 2 3 4 5

1 5 7 10 15 222 10 13 18 23 313 20 25 33 40 504 35 43 53 63 755 55 67 78 90 105

ผลผล�ตัร�วมที่��ที่�าการผล�ตัในสิ�ดสิ�วนผ�นแปรได (Joint Product Produced in Variable Proportions)

QX

QY0 ผลผล�ต (Y)

ผลผล

�ต (X

)

= 5

= 6= 3

= 2

TC = 20TC = 14

TC = 12

TC = 8 TR = 25

TR = 20

TR = 15

TR = 10