ผลของโปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบต�อ

พฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวาน

ศร%สุ�ดูา เอกล#คนาร#ตน)และคณะ

โรงพยาบาลสุ�งเสุร�มสุ�ขภาพต-าบลบ�านเกาะหงษ์)

ความเป/นมาและความสุ-าค#ญของป1ญหา

เบาหวานเป/นโรคที่%!พบไดู�ที่#!วไปในอ#ตราร�อยละ 3-51 ของประช้ากรที่#!วไป เม !ออาย�สุ�งข34น ปรากฏว�าผ��ป�วยเบาหวานม%อ�บ#ต�การณ)สุ�งข34น การเก�ดูบาดูแผลบร�เวณเที่�าและน�4วเที่�าจนเก�ดูภาวะเน�าตายของน�4วเที่�าและเที่�าน#4นเป/นป1ญหาที่%!พบไดู�บ�อย ผ��ป�วยเบาหวานม%อ#ตราเสุ%!ยงที่%!ต�องถู�กต#ดูขาหร อต#ดูน�4วเที่�าสุ�งกว�าผ��ป�วยที่%!ไม�เป/นเบาหวานถู3ง 15 เที่�า (ว�ที่ยา ศร%ดูามา,2552:2)

สุาเหต�สุ-าค#ญของการเก�ดูแผลที่%!เที่�า ค อภาวะปลายประสุาที่เที่�าเสุ !อม และโรคของหลอดูเล อดูสุ�วนปลายจากภาวะน-4าตาลในเล อดูสุ�ง

(ศศ�ธร ช้�ดูยาย%,2551:3)

ความเป/นมาและความสุ-าค#ญของ ป1ญหา (ต�อ)

จากรายงานการสุ-ารวจ ต-าบลตะเค%ยนเล !อน อ.เม อง จ.นครสุวรรค) ม%ประช้ากร 6,168 คนและม%ประช้าช้นที่%!ป�วยเป/นเบาหวานมาร#บการร#กษ์าที่%!โรงพยาบาลสุ�งเสุร�มสุ�ขภาพต-าบล จ-านวน 64 คน ค�ดูเป/นร�อยละ 1.03 ซึ่3!งผ��ป�วยเบาหวาน จ-านวน 3 คน ม%ภาวะแที่รกซึ่�อนเป/นแผลที่%!น�4วเที่�า ค�ดูเป/นร�อยละ 4.68 และต�องต#ดูน�4วเที่�า จ-านวน 2 คน ค�ดูเป/นร�อยละ 3.12

( พเยาว) น�ม�ตรพรช้#ย,2554 )

ความเป/นมาและความสุ-าค#ญของป1ญหา(ต�อ)

การพ#ฒนาโปรแกรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�า

ในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบร�วมในการสุอน

ประกอบดู�วย ค��ม อการสุอน (แผนการสุอน) สุ !อการสุอน บ�คคลต�นแบบโรคเบาหวาน

ว#ตถู�ประสุงค)การว�จ#ย

• เพ !อศ3กษ์าพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวานระหว�างกล��มที่ดูลองที่%!ไดู�ร#บโปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบก#บกล��มควบค�มที่%!ไดู�ร#บการสุอนตามโปรแกรมอย�างเดู%ยว

สุมมต�ฐานการว�จ#ย1. คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการ

เก�ดูแผลที่%!เที่�าของกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม ก�อนการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยไม�แตกต�างก#น

2. คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าของกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม หล#งการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยสุ�งกว�าก�อนการที่ดูลอง

3.คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าระหว�างกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม หล#งการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยแตกต�างก#น

ว�ธ%การดู-าเน�นการว�จ#ย

การออกแบบการว�จ#ย (Quasi - experimental Designs)

R กล��มที่ดูลอง o1 pretest X o2 posttest

R กล��มควบค�ม o3 pretest o4 posttest

ว�ธ%การดู-าเน�นการว�จ#ยขอบเขตของการวิ�จั ย

การศ3กษ์าคร#4งน%4เป/นการว�จ#ยก3!งที่ดูลอง(Quasi-experimental research) เพ !อศ3กษ์าผลของโปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบต�อพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวานที่%!มาร#บบร�การตรวจร#กษ์าที่%! โรงพยาบาลสุ�งเสุร�มสุ�ขภาพต-าบลบ�านเกาะหงสุ) อ-าเภอเม อง จ#งหว#ดูนครสุวรรค) ในช้�วงเวลา 08.00-12.00 น. ต#4งแต�ว#นที่%! 3 มกราคม 2555 ถู3งว#นที่%! 30 เมษ์ายน 2555 โดูยแบ�งเป/นกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม กล��มละ15 คน รวม 30 คน

ลั กษณะประชากรแลัะการเลั�อกกลั��มต วิอย�าง

ประช้ากรที่%!ใช้�ในการว�จ#ยเป/นผ��ป�วยเบาหวานที่%!มาร#บบร�การตรวจร#กษ์าที่%! โรงพยาบาลสุ�งเสุร�มสุ�ขภาพต-าบล ในเขตอ-าเภอเม อง จ#งหว#ดูนครสุวรรค) โดูยเล อกกล��มต#วอย�างแบบเจาะจงตามค�ณสุมบ#ต�ที่%!ก-าหนดู จ-านวน 30 คน ตามค�ณสุมบ#ต�ดู#งน%4

1. เป/นผ��ป�วยที่%!ไดู�ร#บการว�น�จฉ#ยโรคจากแพที่ย)ว�าเป/นเบาหวาน2. ม%อาย�มากกว�า 40 ป= มาร#บบร�การตรวจร#กษ์าที่%!คล�น�กเบาหวาน3. ม%ประว#ต�การเป/นโรคเบาหวานต#4งแต� 1 ป=ข34นไป4. ร� �สุ3กต#วดู% การไดู�ย�นปกต� สุ !อสุารไดู�ปกต�5. ย�นดู%เข�าร�วมการว�จ#ย6. ไม�อย��ในระหว�างการต#4งครรภ)7. ไม�ม%แผลที่%!เที่�า

การคั ดเลั�อกกลั��มต วิอย�างแบ�งกล��มต#วอย�างเป/น 2 กล��ม โดูยการจ#บค��ผ��ป�วยที่%!

ม%ค�ณสุมบ#ต�ใกล�เค%ยงก#น ในดู�านอาย� เพศ ระดู#บการศ3กษ์า ระดู#บน-4าตาลในเล อดู(FBS) ค�าน-4าตาลสุะสุมในเม>ดูเล อดูแดูง(HbA1C) จากน#4นสุ��มโดูยการจ#บสุลากเล อกเป/นกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม กล��มละ 15 คนเที่�าๆก#น กล��มที่ดูลองจะไดู�ร#บโปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบ สุ�วนกล��มควบค�มจะไดู�ร#บการสุอนดู�วยโปรแกรมฯอย�างเดู%ยว

เคัร��องม�อที่��ใช ในการวิ�จั ย1 .โปรแกรม การด$แลัตนเองในผู้$ ป&วิยเบาหวิาน

โดยใช บ�คัคัลัต นแบบ”สุ#ปดูาห)ที่%! 1– การสุอนบรรยายแบบกล��ม โดูยผ��ว�จ#ยให�ความร� � เร !อง

การดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานเก%!ยวก#บการร#บประที่านอาหาร การออกก-าล#งกาย การร#บประที่านยาหร อการฉ%ดูอ�นซึ่�ล�น การร#กษ์าความสุะอาดูของร�างกาย การเล อกรองเที่�า การบร�หารเที่�าและการนวดูเที่�าเพ !อผ�อนคลายดู�วยตนเอง

การบร�หารเที่�า

เคัร��องม�อที่��ใช ในการวิ�จั ย1 .โปรแกรม การด$แลัตนเองในผู้$ ป&วิยเบาหวิาน

โดยใช บ�คัคัลัต นแบบ”สุ#ปดูาห)ที่%! 1 กล��มที่ดูลอง– การแลกเปล%!ยนประสุบการณ)การดู�แลตนเองของผ��

ป�วยเบาหวานโดูยผ��ว�จ#ยค#ดูเล อกผ��ป�วยเบาหวานในช้�มช้น ที่%!ม%ประสุบการณ)การดู�แลตนเองดู% สุามารถูควบค�มระดู#บน-4าตาลไดู�ดู% ไม�ม%ภาวะแที่รกซึ่�อนหร อเป/นผ��ป�วยเบาหวานที่%!เคยม%ภาวะแที่รกซึ่�อนแต�สุามารถูปร#บเปล%!ยนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองไดู�อย�างเหมาะสุม มาร�วมแลกเปล%!ยนประสุบการณ)ในการดู�แลตนเอง

เคัร��องม�อที่��ใช ในการวิ�จั ย1 .โปรแกรม การด$แลัตนเองในผู้$ ป&วิยเบาหวิาน

โดยใช บ�คัคัลัต นแบบ”สุ#ปดูาห)ที่%! 4 – ผ��ว�จ#ยต�ดูตามให�ค-าปร3กษ์าการดู�แลตนเองแก�ผ��

ป�วยโรคเบาหวานซึ่-4า อ%ก 1 คร#4ง เพ !อตอบค-าถูามข�อสุงสุ#ยต�างๆและ

ให�ค-าแนะน-าเพ�!มเต�ม

เคัร��องม�อเก(บรวิบรวิมข อม$ลั

1 .แบบสอบถามแบ�งเป+น 2ส�วิน ส�วินที่�� 1 เป/นแบบสุอบถูามเก%!ยวก#บข�อม�ลที่#!วไปของกล��มต#วอย�าง

ล#กษ์ณะของแบบสุอบถูามเป/นค-าถูามปลายปAดู จ-านวน 8 ข�อ ค อ เพศ อาย� ว�ฒ�การศ3กษ์า อาช้%พ ระดู#บน-4าตาลในเล อดู การร#กษ์าที่%!ไดู�ร#บระยะเวลาการเป/นโรคเบาหวานและประว#ต�การเก�ดูแผลที่%!เที่�า

ส�วินที่�� 2 เป/นแบบสุอบถูามพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดู

แผลที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวานเป/นแบบสุอบถูามที่%!ผ��ว�จ#ยสุร�างข34นเอง จ-านวน 30 ข�อ ข�อค-าถูามเป/นที่#4งที่างบวกและที่างลบ อย�างละ 15

ข�อ เป/นมาตราสุ�วนประมาณค�า 4 ระดู#บ

การตรวิจัสอบคั�ณภาพของเคัร��องม�อ

โปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบและแบบประเม�นพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวาน ที่%!ผ��ว�จ#ยสุร�างข34นผ�านการตรวจสุอบค�ณภาพของเคร !องม อจากผ��ที่รงค�ณว�ฒ� 3 ที่�าน

โปรแกรมการดู�แลตนเองในผ��ป�วยเบาหวานฯ น-าไปที่ดูลองใช้�ก#บผ��ป�วยเบาหวานที่%!ม%ค�ณสุมบ#ต�เช้�นเดู%ยวก#บกล��มต#วอย�าง จ-านวน 5 คน เพ !อตรวจสุอบความช้#ดูเจนของภาษ์าและความเข�าใจของกล��มต#วอย�างและน-ามาปร#บปร�งแก�ไขก�อนน-าไปใช้�จร�ง

แบบสุอบถูามพฤต�กรรมการดู�แลตนเองผ��ว�จ#ยน-าไปที่ดูลองใช้�ก#บผ��ป�วยโรคเบาหวาน จ-านวน

30 คน ที่%!ม%ล#กษ์ณะคล�ายก#บกล��มต#วอย�าง จากน#4นน-าข�อม�ลมาหาค�าความเช้ !อม#!นโดูยใช้�สุ�ตรสุ#มประสุ�ที่ธ�Bแอลฟ่�าของครอนบาค(Cronbach Alpha Coefficient)

ม%ค�าเที่�าก#บ 0.72

ว�ธ%การเก>บรวบรวมข�อม�ลคัร .งที่�� ส ปดาห/ กลั��มที่ดลัอง กลั��มคัวิบคั�ม

1 0 ประเม�นพฤต�กรรมการดู�แลตนเองฯ ก�อนการที่ดูลอง

2 1 ไดู�ร#บการสุอนดู�วยโปรแกรมการดู�แลตนเองฯ

ม%บ�คคลต�นแบบ ไม�ม%บ�คคลต�นแบบ

3 4 ประเม�นพฤต�กรรมการดู�แลตนเองฯและให�ค-าปร3กษ์าในการดู�แลตนเองที่%!

บ�าน4 16 ประเม�นผลการเก�ดูแผลที่%!เที่�า

ผลการว�จ#ย

ตารางที่%! 1 เปร%ยบเที่%ยบล#กษ์ณะที่#!วไปของกล��มต#วอย�าง

ลั กษณะกลั��มต วิอย�างจั0านวิน (ร อยลัะ)

X2กล��มที่ดูลอง (n=15)

กล��มควบค�ม (n=15)

อาย�- น�อยกว�า 60 ป=- เที่�าก#บหร อมากกว�า 60 ป=

78

510

.556ns

ประวิ ต�การเป+นแผู้ลัที่��เที่ า- ไม�เคยเป/นแผล- เคยเป/นแผลที่%!เที่�า

114

96

.600

ns

คั�าน0.าตาลัสะสมในเม(ดเลั�อดแดง- น�อยกว�า 7 มก./ดูล.

- มากกว�าหร อเที่�าก#บ 7

มก./ดูล.

96

105

.144

ns

คั�าระด บน0.าตาลัในเลั�อด- น�อยกว�า 126 มก./ดูล.

- มากกว�า 126 มก./ดูล.

78

96

.536

ns

ตารางที่�� 2เปร%ยบเที่%ยบคะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าระหว�างกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�มก�อนการที่ดูลองดู�วยการที่ดูสุอบที่% (Independent t-test)

ns = P > .05

พฤต�กรรมการด$แลัตนเอง

Min-Max

Mean SD t

กล��มที่ดูลองกล��มควบค�ม

68-102

68-99

84.8084.53

8.3210.3

1

.078

ns

ตารางที่�� 3เปร%ยบเที่%ยบคะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าก�อนและหล#งการที่ดูลองของกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�มดู�วยการที่ดูสุอบที่% (paired t-test) พฤต�กรรมการด$แลัตนเอง

Min-Max

Mean

SD t

กล��มที่ดูลอง ก�อน

ที่ดูลอง หล#ง

ที่ดูลอง

68-10285-112

84.80100.6

6

8.329.30 -

7.247***

กล��มควบค�ม- ก�อน

ที่ดูลอง- หล#งที่ดูลอง

68-9987-106

84.5396.06

10.316.77

-3.634*

**

***= P < .05

ตารางที่�� 4เปร%ยบเที่%ยบคะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าระหว�างกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม หล#งการที่ดูลองดู�วยการที่ดูสุอบที่% (Independent t-test)

พฤต�กรรมการด$แลัตนเอง

Min-Max

Mean SD t

กล��มที่ดูลองกล��มควบค�ม

85-11287-106

100.66

96.06

9.30

6.77

1.547 ns

ns = P > .05

อภ�ปรายผลผลการว�จ#ยสุน#บสุน�นสุมมต�ฐานที่%! 1คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการ

เก�ดูแผลที่%!เที่�าระหว�าง กล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม ก�อนการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยไม�แตกต�างก#น (tdf=28=0.078, p>.05) ดู#งตารางที่%! 2

แสุดูงว�า พฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าของกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�มไม�แตกต�างก#น

อภ�ปรายผลผลการว�จ#ยสุน#บสุน�นสุมมต�ฐานที่%! 2คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!

เที่�าของกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม หล#งการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยสุ�งกว�าก�อนการที่ดูลองแตกต�างอย�างม%น#ยสุ-าค#ญที่างสุถู�ต� (ดู#งตารางที่%! 3)

(กล��มที่ดูลอง tdf=14= -7.257, p<.001 กล��มควบค�ม tdf=14= -3.634, p<.001)

แสุดูงว�า โปรแกรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าที่%!ผ��ว�จ#ยสุร�างข34นม%ผลต�อพฤต�กรรมการดู�แลตนเองของผ��ป�วยเบาหวานที่#4งกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม

อภ�ปรายผลผลการว�จ#ยไม�สุน#บสุน�นสุมมต�ฐานที่%! 3คะแนนพฤต�กรรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผล

ที่%!เที่�าระหว�างกล��มที่ดูลองและกล��มควบค�ม หล#งการที่ดูลองม%ค�าเฉล%!ยไม�แตกต�าง อย�างม%น#ยสุ-าค#ญที่างสุถู�ต� ( tdf=28=1.547, p >.05) ดู#งตารางที่%! 4

แสุดูงว�า โปรแกรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�าโดูยใช้�บ�คคลต�นแบบหร อไม�ใช้�บ�คคลต�นแบบ ไม�ม%ผลต�อพฤต�กรรมการดู�แลตนเองของผ��ป�วยเบาหวาน

อภ�ปรายผล• สุอดูคล�องก#บแนวค�ดูที่ฤษ์ฎี%การดู�แลตนเองของโอเร>ม

(Orem,1995) กล�าวว�า การดู�แลตนเองเป/นก�จกรรมที่%!“บ�คคลร�เร�!มและกระที่-าดู�วยความจงใจและม%เป"าหมายที่%ช้#ดูเจน เพ !อดู-ารงไว�ซึ่3!งช้%ว�ต สุ�ขภาพและความผาสุ�กของตน โดูยระยะแรกเป/นระยะของการค�ดูเพ !อที่%!จะหาค-าตอบว�าจะต�องที่-าก�จกรรมอะไรบ�างและที่-าเพ !อเหต�ผลอะไร ก�อนที่%!จะต#ดูสุ�นใจลงม อกระที่-า ระยะน%4บ�คคลจ3งต�องการความร� �เป/นพ 4นฐาน และต�องการที่#กษ์ะที่%!จะต�องสุ#งเกต เพ !อเป/นพ 4นฐานในการต#ดูสุ�นใจ เม !อผ��ป�วยโรคเบาหวานขาดูความร� �เก%!ยวก#บโรคและว�ธ%การดู�แลตนเอง ม%พฤต�กรรมการดู�แลตนเองไม�ถู�กต�อง ระบบพยาบาลจ3งต�องเข�ามาสุอนให�ความร� �ผ��ป�วยในการดู�แลตนเอง

อภ�ปรายผล• โปรแกรมการดู�แลตนเองเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผล

ที่%!เที่�าในผ��ป�วยเบาหวาน ช้�วยเหล อให�ผ��ป�วยม%ความร� �ที่%!ถู�กต�อง เป/นพ 4นฐานในการต#ดูสุ�นใจในการน-าไปสุ��การม%พฤต�กรรมการดู�แลตนเองที่%!ถู�กต�องตามมาและเพ !อให�เก�ดูความตระหน#กในการดู�แลสุ�ขภาพของผ��ป�วยและการเปล%!ยนพฤต�กรรมตนเองที่-าให�อ#ตราการเก�ดูแผลลดูลง

สุอดูคล�องก#บการว�จ#ยของ ศ�ภร#ตน) แจ�มแจ�ง ว�รดูา อรรถูเมธาก�ลและอ#มพร จ#นที่ร)ดูา(2549)ที่%!ไดู�ศ3กษ์าการสุร�างร�ปแบบการวางแผนจ-าหน�ายผ��ป�วยเบาหวานที่%!ม%แผลที่%!เที่�าที่%!เข�าร#บการร#กษ์าในโรงพยาบาลราช้บ�ร% จ-านวน 15 คน เก>บข�อม�ลก�อนและหล#ง การใช้�ร�ปแบบการวางแผนจ-าหน�าย ผลการว�จ#ยพบว�า คะแนนความร� �เก%!ยวก#บการดู�แลสุ�ขภาพเที่�าและพฤต�กรรมการดู�แลตนเองของผ��ป�วยเบาหวานที่%!ม%แผลที่%!เที่�าหล#งการใช้�ร�ปแบบการวางแผนการจ-าหน�าย สุ�งกว�าก�อนการใช้�ร�ปแบบการวางแผนจ-าหน�าย อย�างม%น#ยสุ-าค#ญที่างสุถู�ต�ที่%! .05

ข�อเสุนอแนะ

การดู�แลสุ�ขภาพผ��ป�วยเบาหวานในช้�มช้นเพ !อป"องก#นการเก�ดูแผลที่%!เที่�า นอกจากใช้�บ�คคลต�นแบบแล�ว ควรน-าองค)ความร� �ดู�านภ�ม�ป1ญญาไที่ยและสุม�นไพรซึ่3!งเป/นแพที่ย)ที่างเล อกมาบ�รณาการในการดู�แลผ��ป�วยในช้�มช้นให�สุามารถูดู�แลตนเองไดู�อย�างสุอดูคล�องก#บว#ฒนธรรมและบร�บที่ของช้�มช้นต�อไป

Referenceกล��มงานบร�การว�ช้าการ.รายงานการส0ารวิจัคัวิามต องการการบร�การวิ�ชาการของช�มชนบ านเกาะหงษ/

ต.ตะเคั�ยนเลั��อน อ.เม�อง จั.นคัรสวิรรคั/ ว�ที่ยาล#ยพยาบาลบรมราช้ช้นน% สุวรรค)ประช้าร#กษ์) นครสุวรรค) สุถูาบ#นพระบรมราช้ช้นก สุ-าน#กงานปล#ดูกระที่รวงฯ กระที่รวงสุาธารณสุ�ข,2554.

พเยาว) น�ม�ตรพรช้#ย.รายงานจั0านวินผู้$ ป&วิยนอกตามกลั��มสาเหต� 21 กลั��มโรคั โรงพยาบาลสุ�งเสุร�มสุ�ขภาพต-าบลบ�านเกาะหงษ์) ต.ตะเค%ยนเล !อน อ.เม อง จ.นครสุวรรค)ม,2554.

ว�ที่ยา ศร%ดูามา. คัวิามร$ โรคัเบาหวิานส0าหร บประชาชน. กร�งเที่พฯ:บร�ษ์#ที่ เอ>ม เอสุ ดู% (ประเที่ศไที่ย) จ-าก#ดู, 2552.

ศศ�ธร ช้�ดูยาย%.ผู้ลัของการใช รองเที่ าประด�ษฐ์/ข3.นเพ��อป4องก นการเก�ดแผู้ลัที่��เที่ าส0าหร บผู้$ ป&วิยเบาหวิาน. ว�ที่ยาล#ยพยาบาลบรมราช้ช้นน% อ�ตรดู�ตถู) สุถูาบ#นพระบรมราช้ช้นก กระที่รวงสุาธารณสุ�ข,2551.

ศ�ภร#ตน) แจ�มแจ�ง ว�รดูา อรรถูเมธาก�ลและอ#มพร จ#นที่ร)ดูา. การสร างร$ปแบบการวิางแผู้นจั0าหน�ายผู้$ ป&วิยโรคัเบาหวิานที่��ม�แผู้ลัที่��ฝ่&าเที่ าที่��เข าร บการร กษาในโรงพยาบาลัราชบ�ร�.ว�ที่ยาล#ยพยาบาลบรมราช้ช้นน% ราช้บ�ร% สุถูาบ#นพระบรมราช้ช้นก กระที่รวงสุาธารณสุ�ข,2549.

Orem ,D.E.( 1995). Nursing concept of practice. 5th edition. St.louis:Mosby Year Book.

ขอบค�ณที่�กที่�าน