7

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในงานวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของซงไดน าเสนอตามหวขอตอไปน

1. เอกสารเกยวกบชดกจกรรม 1.1 ความหมายของชดกจกรรม 1.2 ประเภทของชดกจกรรม 1.3 องคประกอบของชดกจกรรม 1.4 ขนตอนการสรางชดกจกรรม 1.5 ประโยชนของชดกจกรรม 1.6 งานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม

2. เอกสารเกยวกบผงมโนมต 2.1 มโนมต 2.2 การสอนมโนมตและหลกการ 2.3 ผงมโนมต 2.4 งานวจยทเกยวของกบผงมโนมต

3. เอกสารเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3.1 จดมงหมายของการสอนวทยาศาสตร 3.2 ความหมายของวทยาศาสตร 3.3 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 3.4 งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

4. เอกสารเกยวกบความสามารถในการคดวเคราะห 4.1 ความรเกยวกบการคด 4.2 ความสามารถในการคดวเคราะห 4.3 การวดความสามารถในการคดวเคราะห 4.4 งานวจยทเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห

8

เอกสารเกยวกบชดกจกรรม 1. ความหมายของชดกจกรรม ชดกจกรรม (Activity Packages) เปนนวตกรรมทางการศกษาอยางหนงทมชอเรยกตางๆ กน เชน ชดการสอน ชดการเรยน ชดการเรยนส าเรจรป เปนสอการสอนทสามารถชวยแกปญหาความแตกตางระหวางนกเรยน หรอระหวางบคคล และสงเสรมใหนกเรยนไดเรยนรเตมความสามารถ ในการวจยครงนผวจยขอใชค าวา ชดกจกรรม และมนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายไว ดงน

ประพฤต ศลพพฒน (2540: 30) ไดใหความหมายของชดการเรยน หรอชดกจกรรมวา เปนสอทชวยใหนกเรยนสามารถเรยนไดดวยตนเอง มการจดสอไวอยางเปนระบบชวยใหนกเรยนเกดความสนใจเรยนตลอดเวลา ท าใหเกดทกษะในการแสวงหาความร

วาสนา พรมสรนทร (2540:11) ไดใหความหมายของชดการเรยนหรอชดกจกรรมหมายถง การน าเอาสอการสอนหลายๆ อยางมาสมพนธกนอยางมระบบ เพอถายทอดเนอหาสาระในลกษณะทสอแตละชนดสงเสรมสนบสนนซงกนและกนและบรรลวตถประสงค

นารรตน ฟกสมบรณ (2541: 26) ไดใหความหมายของชดกจกรรมวา คอ สอการเรยนหลายอยางประกอบกน จดเขาเปนชด (Package) เรยกวา สอประสม (Multi Media) เพอมงใหผเรยนเกดการเรยนรอยางมประสทธภาพ นอกจากจะใชส าหรบใหผเรยนเรยนเปนรายบคคลแลวยงใชประกอบการสอนแบบอน หรอใชส าหรบเรยนเปนกลมยอย

กด (Good. 1973: 306) ไดใหความหมายของชดกจกรรมวา คอ โปรแกรมการสอนทกอยางทจดไวเฉพาะ ทงอปกรณทใชในการเรยนการสอน เนอหา คมอคร แบบฝกหด มการก าหนดจดประสงคของการเรยนอยางครบถวน ชดการสอนนนนกเรยนจะไดศกษาดวยตนเอง โดยครเปนผ จดใหและเปนผแนะน าเทานน

2. ประเภทของชดกจกรรม

สวทย มลค า และ อรทย มลค า (2545: 52 – 53) ไดแบงประเภทของชดการสอนไว 3 ประเภท คอ

1. ชดการสอนประกอบค าบรรยายของคร เปนชดการสอนส าหรบครใชสอนนกเรยนเปนกลมใหญ หรอเปนการสอนทตองการปพนฐานใหนกเรยนสวนใหญรและเขาใจในเวลาเดยวกนมงในการขยายเนอหาสาระใหชดเจนยงขน ชดการสอนแบบน จะชวยใหครลดการพดใหนอยลงและใชสอการสอนทมพรอมในชดการสอน

9

2. ชดการสอนแบบกลมกจกรรม เปนชดการสอนส าหรบใหนกเรยนรวมกนเปนกลมเลกๆ ประมาณ 5 – 7 คน โดยใชสอการสอนทบรรจไวในชดการสอนแตละชด มงทจะฝกทกษะในเนอหาวชาทเรยน และใหนกเรยนมโอกาสท างานรวมกน

3. ชดการสอนแบบรายบคคล หรอชดการสอนตามเอกตภาพ เปนชดการสอนส าหรบเรยนดวยตนเอง เปนรายบคคล คอ นกเรยนจะตองศกษาหาความรตามความสามารถ และความสนใจของตนเอง อาจจะเรยนทโรงเรยนหรอทบานกได สวนมากมกจะมงใหนกเรยนไดท าความเขาใจในเนอหาวชาทเรยนเพมเตม นกเรยนสามารถประเมนผลการเรยนไดดวยตนเอง

3. องคประกอบของชดกจกรรม

ชดกจกรรมมองคประกอบทตางกนตามทนกการศกษาไดกลาวไว ดงน กรรณกา ไผทฉนท (2541: 83 – 84) ไดจดท าชดกจกรรมสงแวดลอมมสวน ประกอบดงน

1. ชอกจกรรม เปนสวนทระบชอเนอหาการเรยน 2. ค าชแจง เปนสวนทอธบายการใชชดกจกรรม เพอใหบรรลจดมงหมายทวางไว 3. จดประสงค เปนสวนทระบเปาหมายทนกเรยนตองบรรลผล หลงการปฏบต

กจกรรม 4. เวลาทใช เปนสวนทระบเวลาในการเรยนชดกจกรรมนนๆ 5. สอ เปนสวนทระบถงวสด อปกรณทใชในการด าเนนการกบชดกจกรรมนนๆ 6. เนอหา เปนรายละเอยดทตองการใหผเรยนทราบ 7. กจกรรม เปนสวนทนกเรยนปฏบตตามขนตอนทก าหนดไวในชดกจกรรม

สนย เหมะประสทธ (2543: 243) กลาววา ชดกจกรรมหนงๆ จะประกอบดวย 1. ค าชแจงหรอคมอการใช ซงระบถง ชอ จดมงหมาย วธใช ผลทคาดวาจะไดรบ 2. สาระความรทจ าเปนตองใชในกจกรรม ไดแก ใบความร หรอวดทศน เปนตน 3. กจกรรมทตองปฏบต ไดแก บตรกจกรรมและใบงาน 4. สอวสดอปกรณทใชในการปฏบตกจกรรม พรอมค าแนะน าในการใช 5. แบบบนทกผลการปฏบต และการประเมนผล

เนอทอง นาย (2544: 68 – 69) ไดกลาวไววา รปแบบของชดกจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวย

1. ชอกจกรรม เปนสวนทระบชอกจกรรม 2. แนวคดหลก เปนความคดรวบยอดของกจกรรม 3. จดประสงคของกจกรรม เปนทระบเปาหมายทตองการใหผเรยนบรรลผล

10

4. เวลาทใช เปนสวนทระบเวลาในการเรยนในชดกจกรรม 5. ปญหาเพอน าไปสกจกรรม เปนสวนทระบปญหาน า เพอใหผเรยนเขาสกจกรรม 6. รายการวสดอปกรณ เปนสวนทระบสอทใชประกอบการท ากจกรรม 7. กจกรรมฝกปฏบต เปนสวนทระบค าชแจง อธบายล าดบขนตอนและวธการ

ปฏบต กจกรรมในชดกจกรรม 8. ขอเสนอแนะ เปนสวนทระบขอคดในการท ากจกรรม 9. สถานการณฝก เปนสวนบรรยายขอความค าถามหรอกจกรรมฝก 10. บนทกผลกจกรรม เปนสวนทระบสงทผเรยนตองปฏบตในการท ากจกรรม

และบนทกผลขอมลทไดจากการท ากจกรรม 11. เอกสารประกอบ เปนรายละเอยดทตองการใหผเรยนทราบ 12. ค าถามทายกจกรรม เปนสวนทระบค าถามหลงปฏบตกจกรรม 13. เฉลยแนวค าตอบทายกจกรรม เปนสวนทระบค าตอบในค าถามหลงปฏบต

กจกรรม

4. ขนตอนการสรางชดกจกรรม สกจ ศรพรหม (2541: 69 – 70) ไดกลาวถงขนตอนของการสรางชดกจกรรมวาชดกจกรรม

ประกอบดวยขนตอน 10 ขนตอน ดงน 1. ก าหนดหมวดหม เนอหาประสบการณ 2. ก าหนดหนวยการสอน แบงเนอหาออกเปนการสอนโดยประมาณเนอหาวชาทครจะ

ถายทอดความรแกนกเรยน 3. ก าหนดหวเรอง ครจะตองถามตนเองกอนวาสอนเรองอะไร และควรใหประสบการณ

แกนกเรยนในเรองอะไรบาง 4. ก าหนดมโนทศน และหลกการใหสอดคลองกบหนวยการเรยน 5. ก าหนดวตถประสงคใหสอดคลองกบเรองหรอกจกรรมโดยก าหนดเปนวตถประสงค

เชงพฤตกรรม 6. ก าหนดกจกรรมการเรยนใหชดเจน 7. ก าหนดแบบประเมนการสอนใหสอดคลองกบจดประสงคเชงพฤตกรรม 8. ผลตสอการสอนใหเหมาะสมกบเรองทเรยน จดเปนหมวดหมกอนน าไปทดลอง

หาประสทธภาพตอไป 9. การหาประสทธภาพของชดกจกรรมตองมการสรางเกณฑ โดยค านงถงหลกการ

11

ในการเรยนรของผเรยน 10. การใชชดกจกรรม เมอชดกจกรรมไดรบการปรบปรงใหมประสทธภาพ แลว

น าชดกจกรรมไปใชกบนกเรยน 5. ประโยชนของชดกจกรรม

สมจต สวธนไพบลย (2535: 39) ไดกลาวถงขอดของการใชชดกจกรรมการเรยนรไว ดงน 1. ชวยใหนกเรยนไดเรยนรดวยตนเองตามอตภาพ ความสนใจของแตละคน 2. ชวยแกปญหาการขาดแคลนคร 3. ชวยสอนซอมเสรมใหแกนกเรยนทยงเรยนไมทน 4. ชวยเพมประสทธภาพในการอาน 5. ชวยไมใหเกดความเบอหนายจากการเรยนทครตองทบทวนซ าซาก 6. สนองความแตกตางระหวางบคคล ไมจ าเปนตองเรยนใหพรอมกน 7. นกเรยนตอบผดไมมผเยาะเยย 8. นกเรยนไมตองคอยฟงการสอนของคร 9. ชวยลดภาระการสอนของคร 10. ชวยประหยดรายจายอปกรณทมนกเรยนจ านวนมาก 11. นกเรยนจะเรยนเมอไรกได ไมตองคอยฟงผสอน 12. การเรยนไมจ ากดเวลาและสถานท 13. สงเสรมความรบผดชอบของผเรยน

6. งานวจยทเกยวของกบชดกจกรรม

กรรณการ ไผทฉนท (2541: บทคดยอ) ไดศกษาผลการใชชดกจกรรมสงแวดลอมตามวธการวจยในการพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และเจตคตตอสงแวดลอมในกจกรรมชมนมวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ปรากฏวา ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการของนกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมตามวธการวจยกบการสอนแบบสบเสาะหาความรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และเจตคตตอสงแวดลอมของนกเรยนทไดรบการสอน โดยใชชดกจกรรมสงแวดลอมตามวธการวจยกบการสอนแบบสบเสาะหาความรแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ชลสย จนทาส (2543: บทคดยอ) ไดท าการเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถในการตดสนใจอยางสรางสรรคของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 1ท

12

ไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการตดสนใจทางวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอคร ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการตดสนใจทางวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอครมผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร และความสามารถในการตดสนใจอยางสรางสรรค แตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ศรลกษณ หนองแส (2545: บทคดยอ) ไดศกษาความสามารถทางการพงพาตนเอง ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนรทางวทยาศาสตร ผลปรากฏวา นกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนรทางวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอครมความสามารถทางการพงพาตนเองดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกน อยางมนยส าคญทางสถตระดบ .05 และนกเรยนทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมสงเสรมศกยภาพการเรยนรทางวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอคร มความสามารถทางการพงพาตนเอง ดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ดานความสามารถในการสรางสงประดษฐทางวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 จากงานวจยดงกลาวสรปไดวา การเรยนรโดยใชชดกจกรรมสามารถศกยภาพในการเรยนรไดหลายดาน อกทงยงสงเสรมใหผเรยนไดสรางองคความรดวยตนเอง พฒนาผลสมฤทธทางการเรยนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรและทกษะตางๆ ของผเรยน ดวยเหตนผวจยจงสนใจทจะสรางชดกจกรรมการเขยนผงมโนมต เรอง อาหารและสารอาหาร เพอเปนแนวทางในการจดการเรยนรและการพฒนาศกยภาพของผเรยนใหมประสทธภาพมากขน

เอกสารเกยวกบผงมโนมต 1. มโนมต 1.1 ความหมายของมโนมต มโนมตเปนค าแปลมาจาค าวา Concept ในภาษาองกฤษ นกการศกษา และ

นกภาษาศาสตรของไทยไดพยายามหาค าแปลใหกะทดรดและมความหมายตรงกบศพทเดมใหมากจงไดมค าวา สงกป มโนทศน มโนภาพ ความคดรวบยอด มโนคต และมโนมต ผวจยขอใชค าวามโนมต นกการศกษาไดใหความหมายของมโนมตไวหลายทาน ดงน

วไลวรรณ ตรศรชะนะมา (2537: 49) ไดใหความหมายของมโนมตไววา มโนมตคอ แนวคดส าคญทไดจากการสรปหรอกลนกรองจากขอมลหรอขอเทจจรง การสรปอาจไดมาเปนถอยค าหรอประโยคทกะทดรดและสอความหมายได หรออาจสรปออกมาเปนกลมเปนประเภทในรปใดรปหนง ซงขนอยกบลกษณะของขอมล ลกษณะของมโนมตของแตละวชา

13

อารม โพธพฒน (2550: 58) สรปวา มโนมต หมายถง ความคดรวบยอด จากความเขาใจ จากการรบรโดยสงเรา เหตการณ ล าดบเปนกระบวนการความคดทสามารถสรางไวอยางเปนระบบเปนขนตอนจนสามารถน ามาคดเปนค าจ ากดความประมวลเปนภาพหลกได

กด (Good. 1959: 124) ไดใหความหมายของมโนมตไว 3 ลกษณะ คอ 1. ความคด หรอสญลกษณของสวนประกอบ หรอลกษณะรวมทสามารถจ าแนก

ออกเปนกลมหรอเปนพวก 2. สญลกษณเราความคดทวไป เชงนามธรรมเกยวกบสถานการณกจการหรอวตถ 3. ความรสกนกคด ความเหนความคดหรอภาพความคด

โนแวค และ โกวน (Novak ; & Giowin. 1983: 5) ไดใหความหมายของมโนมตไววา มโนมตหมายถง ความสม าเสมอทมอยในเหตการณ หรอวตถตางๆ และตราไวใหเปนทหมายรกนดวยค าพดจากการใหความหมายของมโนมตของนกวชาการตางๆ สามารถสรปไดวา มโนมต หมายถงความคดรวบยอด ความเขาใจทสรปเกยวกบเรองใดเรองหนง ซงเกดจากการไดรบประสบการณในเรองนน แลวน าความรทไดมาสมพนธกบประสบการณเดม เพอหาขอสรป หรอค าจ ากดความของสงนน

1.2 ความส าคญของมโนมต มโนมต เปนพนฐานทส าคญในการเรยนรและการด ารงชวตของคน คนตองสราง

มโนมตอยเสมอตราบเทาทมสงเรามาปะทะประสาทสมผส ท าใหเกดการเรยนร นวลจต เชากรตพงศ (2537: 21) กลาววา การเรยนรมโนมต จะชวยใหผเรยน

สามารถพฒนาการเรยนรในเรองนนถงระดบสงสดได และนอกจากนนยงชวยใหผเรยนสามารถเรยนรสงทเกยวของไดรวดเรวขน เพราะเกดการจดระบบของขอมลไดเรยบรอยแลวในสมอง เมอปะทะกบสงเรา กสามารถจ าแนกจดหมวดหมและเชอมโยงกบมโนมตเดมทมอยไดงาย

ออซเบล (Ausubel. 1968: 505) ไดกลาววา ในชวตประจ าวนของทกคนตองพบกบปญหาทตองคดอยางหนก และไมสามารถหลกเลยงไดดวยเหตนเอง จงท าใหคนอยในโลกของมโนมตมากกวาวตถ เหตการณ สถานการณ การตดสนใจลวนแตตองผานเครองกรองทเปนมโนมตทงสนดงนน จงสามารถสรปความส าคญของมโนมตได ดงน

1. มโนมตเปนพนฐานส าคญในการเรยนรและการด ารงชวตของมนษย 2. มโนมตเปนการสรางประสบการณเพอใหมนษยเกดการพฒนาใหเทาทน

เทคโนโลยและนวตกรรม 3. มโนมตเปนพนฐานในการพฒนาการเรยนรใหสงขน 4. มโนมตถอเปนการน ากระบวนการมาสรางการเรยนรอยางเปนระบบ

14

5. มโนมตเปนประสบการณสงสมเพอเปนแนวทางในการแกปญหา 1.3 การสรางมโนมต รสเซล (อดมลกษณ นกพงพม. 2545: 31 ; อางองจาก Russel. 1956: 249)ไดกลาวถง

กระบวนการสรางมโนมตวา เปนผลมาจากการรบร ความจ า และจนตนาการ รวมทงสงแวดลอมภายนอกและภายในอนทรย ไดแก องคประกอบทางอารมณ ความตงเครยด ความตองการหรอปญหาทตองการแกไข การทจะสรางมโนมตไดนนจะตองผานกระบวนการ 3 ขน คอ การแยกแยะการยนยอ การสรปครอบคลม กระบวนการทง 3 น จะตองเกดขนอยางประสมประสานกน และเกดขนในระหวางทมการรบสมผส (Sensory Impression) การท างานของกลามเนอ การใชกลามเนอการตงค าถาม การอาน และการแกปญหา

1.4 ปจจยทมผลตอการสรางมโนมต

1. สงเรา สงเราทมความชดเจน สมบรณ จะชวยใหความสามารถแยกแยะความคลายคลง และแตกตางของวตถ สงของทพบใหมไดสะดวกขน

2. ความสามารถในการรบร ตความและการบนทกความจ าบคคลทมความสามารถรบรและตความไดอยางรวดเรว จ าไดแมนย าจะสามารถสรางมโนมตไดเรว

3. ความสามารถในการแยกแยะเหตการณหรอสงเรา บคคลทมระดบสตปญญาสงมความเฉลยวฉลาดยอมมองเหนความสมพนธของสงตางๆ รวดเรวกวา

4. ความสามารถในการสรางจนตนาการ บคคลทมความสามารถในการสรางจนตนาการไดดจะสามารถสรางมโนมตไดงายเพราะของบางอยางเปนนามธรรมไมอาจมองเหนได

5. ความสามารถในการใชภาษา บคคลทมความสามารถทางภาษาด จะสามารถสอสารมโนมตไดอยางถกตองและชดเจน

2. การเรยนการสอนมโนมตและหลกการ มโนมตเปนองคประกอบยอยๆ อยในระบบโครงสรางของความร ความส าคญของ

มโนมตในแตละมโนมตนนบางครงจะมความสมพนธกนอนเปนแนวทางสรปเปนหลกการ กฎเกณฑทฤษฎ หรอน าไปใชแกปญหาและสรางสรรคตอไป กระบวนการทจะเกดหลกการไดจะตองมมโนมตอยางนอยตงแตสองมโนมตขนไปมาสรปสมพนธเปนเหตเปนผล

2.1 วธสอนใหเกดมโนมต วชย วงศใหญ (2537: 179) ไดเสนอวธสอนเพอใหเกดมโนมต 4 ขนตอน ดงน

15

1. ขอมลหรอขอเทจจรง (Data or Fact) จะเปนปจจยพนฐานทจะบงชใหผเรยนสงเกต จ าแนก ตรวจสอบ และน ามาประกอบพจารณากระบวนการคดวาสาระทแทของขอมลเพอจะน าไปสการสงเคราะหเปนลกษณะรวมตอไป

2. มโนมต (Concept) คอ กระบวนการเฟนจ าแนกของผเรยนทสงเคราะหมาจากขอมลในขอท 1 เชน ลกษณะรวม คณสมบต ประเภท ความจรง แสดงความจรงทสอดคลองกนรวมทงการแสดงความเปนเหตเปนผลกน เปนตน

3. ความสมพนธระหวางมโนมตตางๆ หรอแนวคด (Generalization) คอกระบวนการทผเรยนสามารถน ามโนมตตางๆ มาวเคราะห และสงเคราะหวามมโนมตใดบางมความสมพนธเปนเหตเปนผลกน ซงจะเปนแนวทางสรปเปนหลกการ หรอความรใหมเกดขน

4. หลกการ (Principles) กระบวนการทผเรยนน าแนวคดทสรปไดเปนหลกการในขอท 3 น าไปใชแกปญหา สรางสรรค หรอน าหลกการทไดมาตงเปนสมมตฐาน เพอจะแสวงหาความรใหมตอไป

3. ผงมโนมต

3.1 ความหมายของผงโนมต มนกวชาการหลายทาน ไดใหความหมายของผงมโนมตไว ดงน

มนส บญประกอบ (2533: 26) ไดสรปความหมายของผงมโนมตวา ผงมโนมตมลกษณะเปนแผนภมอยางหนง ทแสดงความสมพนธระหวางมโนมตดวยเสนและค าเชอมโยงทมประโยคหรอขอความทมความหมายได

ประทป ชหมนไวย (2540: 12) ใหความหมายของผงมโนมตไววา ผงมโนมตหมายถง แผนทสรางขนเพอแสดงความสมพนธกนอยางมความหมายระหวาง มโนมตตงแต 2 มโนมตขนไป ในลกษณะ 2 มต ดวยค าเชอมท าใหเกดประโยคทมความหมายแสดงถงความรใหม เขาเชอมกบความรเดมในโครงสรางทางสตปญญาของผเรยน โดยมโนมตทมความหมายกวาง และครอบคลมอยบนสดของแผนผงแลวลดล าดบลงมาเปนมโนมตรอง ซงแสดงลกษณะเดมขนเรอยๆ จนในทสดไดเปนมโนมตเฉพาะเจาะจง

อารม โพธพฒน (2550: 60) ไดใหความหมายของผงมโนมตไววา ผงมโนมตหมายถง การจดกระบวนการคดทสรางขน เพอแสดงความสมพนธกนอยางเปนระบบ สรางเปนผงทแสดงความสมพนธระหวางมโนมตตงแต 2 มโนมตขนไปสามารถเชอมโยงความคดทสมพนธกนชวยใหผเรยนเกดการรบรเปนกระบวนการเรยนรอยางมความหมาย

16

โนแวค และ โกวน (จารวรรณ โพธทองธรรม. 2540: 10 ; อางองจาก Novak ;& Giowin) ไดกลาวไววา “ผงมโนมตเปนผงทใชแสดงความสมพนธ อนมความหมายระหวางมโนมตตางๆ โดยท าใหอยในรปของประพจน” โดยนยามความหมายของประพจน ดงน “ ประพจน คอมโนมตอยางนอย 2 ทแสดงออกดวยภาษา และเชอมกนเปนหนวย ทมความหมายหนวยหนง” 3.2 ประเภทของผงมโนมต

มนส บญประกอบ (2533: 27 – 29) ไดจ าแนกประเภทของผงมโนมต ออกเปน4 ชนด ดงน

1. ชนดกระจายออก (Point Grouping) เปนผงมโนมตทเรมจากค าทเปนมโนมตหลกจะเชอมโยงกระจายออกไปทกทศทาง เพอเชอมตอกบมโนมตยอยๆ 2. ชนดปลายเปด (Open Grouping) เปนผงมโนมตทแสดงการเชอมโยงกลมมโนมตตางๆ ลดหลนกนลงไปตามล าดบความส าคญของมโนมตทผเขยนก าหนดไว 3. ชนดเชอมโยง (Linked Grouping) เปนผงมโนมตทมลกษณะคลายกบชนดปลายเปดแตมการเชอมโยงขามชดระหวางมโนมตได 4. ชนดปลายปดหรอลอมเปนวง (Close Grouping) เปนผงมโนมตคอนขางจะมลกษณะจ ากดอยในตวเอง

3.3 รปแบบของผงมโนมต

ผงมโนมต มผน าเสนอไวมากมาย เปนผงทางความคดหรอขอมลทส าคญๆ ทเชอมกนอยในรปแบบตางๆ จะท าใหเหนโครงสรางของความรหรอเนอหาสาระนนๆ ส าหรบการน ารปแบบแผนผงมโนมตแตละรปแบบมาใชนนขนอยกบลกษณะของขอมล องคประกอบตางๆ ของขอมล ทมความเหมาะสมกบโครงสรางของผงมโนมต ตลอดจนความตองการของผใช ซงรปแบบของผงมโนมตทสามารถน าไปใชในการจดกจกรรมการเรยนร ไดอยางสะดวกและเกดประโยชน

4. งานวจยทเกยวของกบผงมโนมต ประทป ชหมนไวย (2540: บทคดยอ) ท าการศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธวชา

วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 2 เรองทรพยในดน (ดน หน แร) ระหวางการสอนโดยใชแผนผงมโนมตกบการสอนปกต ผลการวจยพบวา นกเรยนกลมทดลองมผลสมฤทธทางการเรยนไม

17

แตกตางจากกลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และความคดเหนของนกเรยนทเรยนดวยแผนผงดาน มโนมต นกเรยนชอบทจะใหมการเรยนการสอนโดยใชแผนผงมโนมต

มนมนส สดสน (2543: 78 – 79) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถดานการคดวเคราะหวจารณของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบการเขยนแผนผงมโนมตกบการสอนตามคมอคร ผลการศกษาพบวาผลสมฤทธทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบการเขยนแผนผงมโนมตกบนกเรยนทไดรบการสอนตามคมอครแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

เกศณย ไทยถานนดร (2547: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถดานการคดวจารณญาณของนกเรยน ชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนดวยกจกรรมวทยาศาสตรประกอบการเขยนผงมโนมต ผลการวจยสรปได ดงน ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมวทยาศาสตร ประกอบการเขยนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถดานการคดวจารณญาณของนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมวทยาศาสตรประกอบการเขยนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

อารม โพธพฒน (2550:บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะห ของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

เอกสารเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 1. จดมงหมายของการสอนวทยาศาสตร สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการไดปรบปรง

หลกสตรวชาวทยาศาสตรระดบมธยมศกษาตอนตนพทธศกราช 2521 (ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2533)ใหมลกษณะทเออตอการพฒนาความสามารถของนกเรยน โดยยดจดประสงค ดงน(กระทรวงศกษาธการ. 2536)

1. เพอใหเกดความเขาใจในหลกการและทฤษฎขนพนฐานของวชาวทยาศาสตร

18

2. เพอใหเกดความเขาใจในลกษณะของเขต และวงจ ากดของวทยาศาสตร 3. เพอใหเกดทกษะทส าคญในการศกษาคนควาและคดคนทางวทยาศาสตร และ

เทคโนโลย 4. เพอใหเกดเจตคตทางวทยาศาสตร 5. เพอใหเกดความเขาใจในความสมพนธระหวางวทยาศาสตรและเทคโนโลยและอทธพลของวทยาศาสตรและเทคโนโลยทมตอมวลมนษยและสภาพแวดลอม

6. เพอใหสามารถน าความร ความเขาใจในเรองวทยาศาสตรและเทคโนโลยไปใชประโยชนตอสงคม และการพฒนาคณภาพชวต

2. ความหมายของวทยาศาสตร ความหมายทแทจรงของวทยาศาสตร หมายถง สวนทเปนตวความร (Body of

Knowledge)ทางวทยาศาสตร ไดแก ขอเทจจรง (Fact) มโนมต (Concept) หลกการ (Principle) กฎ (Law)ทฤษฎ (Theory) สมมตฐาน (Hypothesis) และสวนทเปนกระบวนการแสวงหาความร (Processof Scienticific inquiry) (อดมลกษณ นกพงพม. 2545: 53 ; อางองจาก สมจต สวธนไพบลย.2535: 94)

จากการศกษาเอกสารเกยวกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรของ ภพ เลาหไพบลย(2540: 14 – 19) และ วรรณทพา รอดแรงคา จต นวนแกว (2542: 3 – 5) สรปไดวา สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร (American Association for the Advancement ofScience - AAAS) ไดพฒนาโปรแกรมวทยาศาสตรและตงชอโครงการนวา วทยาศาสตรกบการใชกระบวนการ (Science : A Process Approach) หรอเรยกชอยอวา โครงการซาปา (SAPA)โครงการนแลวเสรจในป ค.ศ. 1970 ไดก าหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะประกอบดวยทกษะพนฐาน (Basic Science Process Skill) 8 ทกษะ และทกษะขนพนฐานผสมผสาน (Integrated Science Process) 5 ทกษะ ดงน

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 1. ทกษะการสงเกต 2. ทกษะการวด 3. ทกษะการค านวณหรอการใชตวเลข 4. ทกษะการจ าแนกประเภท 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปส และสเปสกบเวลา 6. ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล

19

7. ทกษะการลงความคดเหนขอมล 8. ทกษะการพยากรณ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 1. ทกษะการตงสมมตฐาน 2. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ 3. ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร 4. ทกษะการทดลอง 5. ทกษะการตความหมายขอมลและลงสรปขอมล

3. งานวจยทเกยวของกบผลสมฤทธทางวทยาศาสตร ศจ อนนตโสภาจตร (2540: 112 – 113) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชา

วทยาศาสตรของนกเรยนทไดรบการสอนดวยกจกรรมมมวทยาศาสตรกบการสอนทไมไดจดกจกรรมมมวทยาศาสตร ผลการศกษาพบวา กลมทดลองทไดรบการสอนดวยกจกรรมมมวทยาศาสตร กลมควบคมไดรบการสอน โดยไมไดจดกจกรรมมมวทยาศาสตร ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกน

มนมนส สดสน (2543: 87) ไดศกษาผลสมฤทธทางวทยาศาสตร และความสามารถในการคดวเคราะหวจารณของผเรยน ชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบกบการเขยนผงมโนมต ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหว จารณข องผเรยนชนมธยมศกษาปท 2 ทไดรบการสอนแบบสบเสาะหาความรประกอบกบการเขยนผงมโนมตแตกตางกน

มณรตน เกตไสว (2540: บทคดยอ) ไดศกษาผลการจดกจกรรมการทดลองทมผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสดานมโนมตทางวทยาศาสตร และทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการของผเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาฟสกสไดมโนมตทางวทยาศาสตรของผเรยนทไดรบการสอนดวยการจดกจกรรมทดลองทผเรยนออกแบบการทดลองและปฏบตการทดลองตามทไดออกแบบไวพรอมทงเลอกรปแบบการบนทกขอมลจากการทดลองแตกตางจากกลมทไดรบการสอนดวยการจดกจกรรมการทดลองตามคมอผสอน

ชลสต จนทาส (2543: 69) ศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรและความสามารถในการตดสนใจอยางสรางสรรคของผเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการตดสนใจทางวทยาศาสตรกบการสอนตามคมอผสอน ผลการศกษา พบวา

20

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการตดสนใจอยางสรางสรรคแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

4. เอกสารเกยวของกบความสามารถในการคดวเคราะห 4.1 ความรเกยวกบการคด

4.1.1 ความหมายของการคด นกจตวทยาและนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการคดในลกษณะ

ตางๆ ดงน กลฟอรด (Guilford. 1967: 7) ใหทศนะการคดวา เปนการคนหาหลกการโดยการ

แยกแยะคณสมบตของสงตางๆ หรอขอความจรงทไดรบแลวท าการวเคราะห เพอหาขอสรปอนเปนหลกการของขอความจรงนนๆ รวมถงการน าหลกการไปใชในสถานการณทแตกตางออกไปจากเดม

นอรรส และ เอนนส (Ennis. 1985 ; Norris ; & Ennis. 1989) ไดใหความหมายของการคดไววา การคดเปนกจกรรมทางสมอง เกดขนตลอดเวลา การคดทเราสนใจในทน เปนการคดอยางมจดมงหมาย (Directed Thinking) ซงเปนการคดทน าไปสเปาหมายโดยตรง หรอคดคนขอสรปอนเปนค าตอบส าหรบตดสนใจ หรอแกปญหาสงใดสงหนง การคด จงเปนความสามารถอยางหนงทางสมอง การคดเปนนามธรรมทมลกษณะซบซอนไมสามารถมองเหน ไมสามารถสงเกตสมผสไดโดยตรง จงตองอาศยหลกการวดทางจตมต (Psychometrics) มาชวยในการวด

สมจต สวธนไพบลย (2541: 38) กลาววา การคดเปนการน าปญญามาใชปญญา คอ เครองมอของการคด การคดสามารถทจะพฒนาได การคดและการเรยนรจะเกดขนไดอยางลกซงตอเมอผเรยนไดมโอกาสจดกระท ากบวตถหรอปรากฏการณตางๆ ดวยตนเอง

กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (2542:3) ใหความหมายการคด หมายถงกระบวนการท างานของสมอง โดยใชประสบการณมาสมพนธกบสงเรา และสภาพแวดลอม โดยน ามาวเคราะห เปรยบเทยบ สงเคราะห และประเมนอยางมระบบและเหตผล เพอใหไดแนวทางในการแกปญหาอยางเหมาะสมหรอสรางสรรคใหม 4.1.2 ประเภทของการคด

ฮลการด (Hilgard. 1962: 336 – 342) ไดจ าแนกประเภทของการคดออกเปน 2 ประเภท คอ

21

1. การคดอยางเลอนลอยหรอไมมทศทาง หมายถง การคดจากสงทประสบพบเหน จากประสบการณตรง จากสงทไดยนไดฟงมา หรอเรยกอกอยางหนงวา การคดอยางตอเนอง(Associative Thinking) จ าแนกได 5 ประเภทยอยๆ คอ

1.1 Free Associative คอ การคดถงเหตการณทลวงมาแลว เมอมการกระตนจากสงเราจ าพวกค าพดหรอเหตการณ

1.2 Controlled Associative คอ การคดโดยอาศยค าสงเปนแนวทางเชน ผคดอาจไดรบค าสงใหบอกค าทอยในพวกเดยวกนกบค าทตนไดยนมา

1.3 Day Dreaming คอ การคดทมจดประสงคเพอปองกนตนเอง หรอเพอใหเกดความพอใจในตน ซงเปนการคดฝนในขณะทยงตนอย

1.4 Night Dreaming คอ การคดเนองจากความคดของตนเอง หรอเปนการคดฝนเนองจากการรบรหรอตอบสนองตอสงเรา

1.5 Autistic Thinking คอ การคกหาเหตผลเขาขางตนเอง ซงขนอยกบความเชอหรออารมณของผคด มากกวาขนอยกบลกษณะทแทจรงของการคด

2. การคดอยางมทศทางหรอมจดมงหมาย (Directed Thinking) หมายถงการคดทบคคลเรมใชความรพนฐาน เพอท าการกลนกรองการคดทเพอฝน หรอการคดทเลอนลอยไรความหมาย ใหเปนการคดทมทศทางทมงไปสจดใดจดหนง และเปนการคดทมบทสรปของการคดทคดเสรจแลว ซงจ าแนกออกเปน 2 ลกษณะ ดงน

2.1 การคดรเรมสรางสรรค (Creative Thinking) คอ การคดในลกษณะทคดไดหลายทศทาง (Divergent Thinking) ไมซ ากน เปนการคดในลกษณะทโยงความสมพนธได(Association) กลาวคอ เมอระลกถงสงใดไดกจะเปนสะพานเชอมตอใหระลกสงอนๆ ไดโดยสมพนธกนเปนลกโซ

2.2 การคดแบบวเคราะหวจารณ (Critical Thinking) คอ การคดอยางมเหตผล ซงเปนการคดทใชเหตผลในการแกปญหา โดยพจารณาถงสภาพขอมลตางๆ วามขอเทจจรงเพยงใดหรอไม

4.2 ความสามารถในการคดวเคราะห

4.2.1 ความหมายของการคดวเคราะห มนกการศกษาหลายทานไดใหความหมายของการคดวเคราะหไว ดงน

พจนานกรมฉบบเฉลมพระเกยรต พทธศกราช 2530 (2530: 492) กลาววาการคดวเคราะหเปนการคดพจารณาตรกตรอง ใครครวญ อยางละเอยด รอบคอบ ในเรองราวตางๆอยางมเหตผล โดยหา

22

สวนดสวนบกพรองหรอจดเดนจดดอยของเรองนนๆ แลวเสนอแนะสงทดทเหมาะสมนนอยางยตธรรม

บลม (ลวน สายยศ ; และ องคณา สายยศ. 2538: 41 – 44 ; อางองจากBloom. 1976. : Taxonomy of Educational Objective) ใหความหมายของการคดวเคราะหเปนความสามารถในการแยกแยะ เพอหาสวนยอยของเหตการณ หรอเรองราวหรอเนอหาตางๆ วาประกอบดวยอะไร มความส าคญอยางไร อะไรเปนเหตอะไรเปนผลและทเปนอยางนนอาศยหลกการอะไร

กด (Good. 1973: 680) ใหความหมายการคดวเคราะห เปนการคดอยางรอบคอบตามหลกของการประเมนและมหลกฐานอางอง เพอหาขอสรปทนาจะเปนไปได ตลอดจนพจารณาองคประกอบทเกยงของท งหมดและใชกระบวนการตรรกวทยาไดอยางถกตองสมเหตสมผล

4.2.2 ลกษณะของการคดวเคราะห

การคดวเคราะหตามแนวของ บลม (ลวน สายยศ. 2539: 41 – 44 ; Bloom.1956) กลาววา การคดวเคราะหเปนความสามารถในการแยกแยะเพอหาสวนยอยของเหตการณเรองราว หรอเนอเรองตางๆ วาประกอบดวยอะไร มความส าคญอยางไร อะไรเปนเหต อะไรเปนผลและทเปนอยางนนอาศยหลกการอะไร การวเคราะหแบงออกเปน 3 อยาง ดงน

1. วเคราะหความส าคญ หมายถง การแยกแยะสงทก าหนดมาใหวา อะไรส าคญ หรอจ าเปนหรอมบทบาทมากทสด ตวไหนเปนเหต ตวไหนเปนผล

2. วเคราะหความสมพนธ หมายถง การคนหาวา ความสมพนธยอยๆ ของเรองราวหรอเหตการณนน เกยวพนธกนอยางไร สอดคลองหรอขดแยงกนอยางไร

3. วเคราะหหลกการ หมายถง การคนหาโครงสรางและระบบของวตถสงของเรองราวและการกระท าตางๆ วา สงเหลานนรวมกนจนด ารงสภาพเชนนนอยไดเนองดวยอะไร โดยยดอะไรเปนแกนกลาง มสงใดเปนตวเชอมโยง ยดถอหลกการใด มเทคนคอยางไร หรอยดคตใด 4.2.3 องคประกอบส าคญของการคดวเคราะห

องคประกอบของการคดวเคราะห ไดมผกลาวไว ดงน เกรยงศกด เจรญวงศศกด (2549: 26 – 30) ไดกลาวถงองคประกอบของการ

คดเชงวเคราะห ไว ดงน 1. ความสามารถในการตความ เราจะไมสามารถวเคราะหสงตางๆ ได หากไม

เรมตนดวยความเขาใจขอมลทปรากฏ เรมแรกเราจงจ าเปนตองพจารณาขอมลทไดรบวาอะไรเปน

23

อะไรดวยการตความ การตความ (Interpretation) หมายถง การพยายามท าความเขาใจ และใหเหตผลแกสงทตองการวเคราะห เพอแปลความหมายทไมปรากฏโดยตรงของสงนน เปนการสรางความเขาใจตอสงทตองการวเคราะหโดยสงนนไมตองปรากฏโดยตรง คอ ตวขอมลไมไดบอกโดยตรงแตเปนการสรางความเขาใจทเกนกวาสงทปรากฏ อนเปนการสรางความเขาใจบนพนฐานของสงทปรากฏในขอมลทน ามาวเคราะห เกณฑทแตละคนใชเปนมาตรฐานในการตดสนยอมแตกตางกนไปตามประสบการณและคานยมของแตละบคคล

2. ความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะห เราจะคดวเคราะหไดดนนจ าเปนตองมความรความเขาใจพนฐานในเรองนน เพราะความรจะชวยในการก าหนดขอบเขตการวเคราะหแจกแจงและจ าแนกไดวาเรองนนเกยวของกบอะไร มองคประกอบยอยๆ อะไรบาง กหมวด

3. ความชางสงเกต ชางสงสย และชางถาม นกคดวเคราะหจะตองมองคประกอบทงสามนรวมกน คอตองเปนคนทชางสงเกต สามารถคนพบความผดปกตทามกลางสงทด อยางผวเผน เหมอนไมมอะไรเกดขน ตองเปนคนทชางสงสย เมอเหนความผดปกตแลวไมละเลย แตหยดพจารณา ขบคดไตรตรอง และตองเปนคนชางถาม ชอบตงค าถามกบตวเองและคนรอบๆ ขางเกยวกบสงทเกดขน เพอน าไปสการคดตอเกยวกบเรองนน การตงค าถามจะน าไปสการสบคนความจรงและเกดความชดเจนในประเดนทตองการวเคราะห

4. ความสามารถในการหาความสมพนธเชงเหตผล นกคดเชงวเคราะหจะตองมความสามารถในการใชเหตผล จ าแนกแยกแยะไดวาสงใดเปนความจรง สงใดเปนความเทจสงใดมองคประกอบในรายละเอยดเชอมโยงสมพนธกนอยางไร

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (2548: 52) กลาววา องคประกอบของการคดวเคราะห ประกอบดวย

1. การตความ ความเขาใจ และใหเหตผลแกสงทตองการวเคราะห เพอแปลความของสงนนขนอยกบความร ประสบการณเดมและคานยม

2. การมความรความเขาใจในเรองทจะวเคราะห 3. การชางสงเกต สงสย ชางถาม ขอบเขตของการถามทเกยวของกบการคด

เชงวเคราะหจะยดหลก 5 W 1 H ประกอบดวย What (อะไร) Where (ทไหน) When (เมอไร) Why (ท าไม) Who (ใคร) และ How (อยางไร)

4. การหาความสมพนธเชงเหตผล คนหาค าตอบไดวาอะไรเปนสาเหตใน เรองนนเชอมโยงกบสงนนไดอยางไร เรองนใครเกยวของเมอเกดเรองนสงผลกระทบอยางไร ม องคประกอบอะไรบางทน าไปสสงนน มวธการ ขนตอนของการท าใหเกดสงนอยางไร มแนวทาง

24

แกไขไดอยางไรบาง ถาท าเชนนจะเกดอะไรขนในอนาคต

4.3 การวดความสามารถในการคดวเคราะห สมนก ภททยธน (2546: 144 – 146) กลาววา การวดการคดวเคราะหเปนการใช

วจารณญาณเพอไตรตรอง การแยกแยะพจารณาดรายละเอยดของสงตางๆ หรอเรองตางๆ วามชนสวนใดส าคญทสด ของชนสวนใดสมพนธกนมากทสดและชนสวนนนอยรวมกนได หรอท างานไดเพราะอาศยหลกการใด ซงแบงออกเปน 3 ดาน คอ

1. การวเคราะหความส าคญ หมายถง การพจารณาหรอจ าแนกวา ชนใด สวนใดเรองใด เหตการณใด ตอนใดส าคญทสดหรอหาจดเดน จดประสงคส าคญ สงทซอนเรน

2. การวเคราะหความสมพนธ หมายถง การคนหาความเกยวของระหวางคณลกษณะส าคญของเรองราวของสงตางๆ วาของชนสวนใดสมพนธกนรวมทงขอสอบอปมา อปมย

3. การวเคราะหหลกการ หมายถง การใหพจารณาดชนสวน หรอสวนปลกยอยตางๆ วา ท างานหรอยดกนได หรอคงสภาพเชนนนไดวาใชหลกการใดเปนแกนกลาง จงถามถงโครงสรางหรอหลกหรอวธการทยดถอ

4.4 งานวจยทเกยวของกบการคดวเคราะห

อารม โพธพฒน (2550: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมการเขยนแผนผงมโนมตหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

รงนภา เบญมาตย (2551: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรและความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการ ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 และความสามารถในการคดวเคราะหของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมวทยาศาสตรบรณาการหลงเรยนสงกวากอนเรยน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

25

จากผลการวจยในประเทศและตางประเทศ สรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนไดฝกคดวเคราะหนน มความส าคญอยางยง เนองจากสามารถพฒนาใหผเรยนคดหาเหตผลไดดวยตนเอง สามารถคดวเคราะห แยกแยะความส าคญของสงตางๆ ได รวมทงการแกไขและตดสนปญหาทเกดขนไดอยางสมเหตสมผล