62
ชนิดของคำ สำระสำคัญ การศึกษาชนิด และหน้าที่ของคา จะช่วยให้เข้าใจโครงสร้างของประโยค อันจะส่งผลต่อความเข้าใจในเรื่อง การสื่อความหมาย และทาให้การสื่อสารมีประสิทธิผลตามต้องการ ดังนั ้น การศึกษาชนิดและหน้าที่ของคา จึงเป็น พื ้นฐานที่สาคัญในการเรียนเรื่องหลัก และการใช้ภาษาไทย ผลกำรเรียนรู ้ที่คำดหวัง . อธิบายชนิด หน้าที่ และให้ความหมาย ของคาได้ . วิเคราะห์คาต่าง ๆ ในประโยคได้อย่างถูกต้อง และใช้คาชนิดต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมถูกต้องตรงตามหน้าที. ระบุคานาม คาสรรพนาม คากริยา คาวิเศษณ์ คาบุพบท คาสันธาน คาอุทาน และคาอนุภาคได้ ควำมหมำยของคำ คา คือกลุ่มของเสียงที่ประกอบไปด้วยเสียงพยัญชนะ สระ วรรณยุกต์ ที่มนุษย์เปล่งออกมา หรือเขียน ก่อให้เกิด ความหมาย เพื่อใช้สาหรับสื่อสารกัน คาสามารถถ่ายทอดโดยการพูด และการเขียนเป็นตัวอักษร การพูดอาศัยเสียงเป็น สื่อ ส ่วนการเขียน การอ่าน ต้องใช้ตัวอักษรเป็นสื่อ ซึ ่งถ้อยคาที่เป็นตัวอักษรจะประกอบไปด้วย รูปพยัญชนะต้น สระ วรรณยุกต์ ตัวสะกด และตัวการันต์ อย่างน้อยถ้อยคาจะต้องมีส่วนประกอบ ๓ ส่วนขึ ้นไป และสูงสุด ๕ ส่วน ตัวอย่างเช่น o กา พยัญชนะต้น ก สระ อา วรรณยุกต์ สามัญ ส่วนประกอบ ๓ ส่วน o ป่ า พยัญชนะต้น ป สระ อา วรรณยุกต์ เอก ส่วนประกอบ ๓ ส่วน o บ้าน พยัญชนะต้น สระ อา วรรณยุกต์ โท ตัวสะกด น ส่วนประกอบ ๔ ส่วน o ธีร์ พยัญชนะต้น ธ สระ อี วรรณยุกต์ สามัญ ตัวการันต์ ส่วนประกอบ ๔ ส่วน พิเศษ o กาญจน์ พยัญชนะต้น ก สระ อา วรรณยุกต์ สามัญ ตัวสะกด ญ ตัวการันต์ ส่วนประกอบ ๕ ส่วน ลองทำดู . รักษ์ พยัญชนะต้น ........ สระ ....... วรรณยุกต์ ......... ตัวสะกด ............ + .................... ส่วนประกอบ ............................................... . กุฏิ พยัญชนะต้น ........ สระ ....... วรรณยุกต์ ......... ตัวสะกด ............ + .................... ส่วนประกอบ ............................................... . พ่าห์ พยัญชนะต้น ........ สระ ....... วรรณยุกต์ ......... ตัวสะกด ............ + .................... ส่วนประกอบ ............................................... . วิทย์ พยัญชนะต้น ........ สระ ....... วรรณยุกต์ ......... ตัวสะกด ............ + .................... ส่วนประกอบ ............................................... . กลาย พยัญชนะต้น ........ สระ ....... วรรณยุกต์ ......... ตัวสะกด ............ + .................... ส่วนประกอบ ...............................................

ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

  • Upload
    others

  • View
    4

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑

ชนดของค ำ

สำระส ำคญ

การศกษาชนด และหนาทของค า จะชวยใหเขาใจโครงสรางของประโยค อนจะสงผลตอความเขาใจในเรองการสอความหมาย และท าใหการสอสารมประสทธผลตามตองการ ดงนน การศกษาชนดและหนาทของค า จงเปนพนฐานทส าคญในการเรยนเรองหลก และการใชภาษาไทย

ผลกำรเรยนรทคำดหวง

๑. อธบายชนด หนาท และใหความหมาย ของค าได

๒. วเคราะหค าตาง ๆ ในประโยคไดอยางถกตอง และใชค าชนดตาง ๆ ไดอยางเหมาะสมถกตองตรงตามหนาท

๓. ระบค านาม ค าสรรพนาม ค ากรยา ค าวเศษณ ค าบพบท ค าสนธาน ค าอทาน และค าอนภาคได

ควำมหมำยของค ำ

ค า คอกลมของเสยงทประกอบไปดวยเสยงพยญชนะ สระ วรรณยกต ทมนษยเปลงออกมา หรอเขยน กอใหเกดความหมาย เพอใชส าหรบสอสารกน ค าสามารถถายทอดโดยการพด และการเขยนเปนตวอกษร การพดอาศยเสยงเปนสอ สวนการเขยน การอาน ตองใชตวอกษรเปนสอ ซงถอยค าทเปนตวอกษรจะประกอบไปดวย รปพยญชนะตน สระ วรรณยกต ตวสะกด และตวการนต อยางนอยถอยค าจะตองมสวนประกอบ ๓ สวนขนไป และสงสด ๕ สวน ตวอยางเชน

o กา พยญชนะตน ก สระ อา วรรณยกต สามญ

สวนประกอบ ๓ สวน

o ปา พยญชนะตน ป สระ อา วรรณยกต เอก

สวนประกอบ ๓ สวน

o บาน พยญชนะตน บ สระ อา วรรณยกต โท ตวสะกด น

สวนประกอบ ๔ สวน

o ธร พยญชนะตน ธ สระ อ วรรณยกต สามญ ตวการนต

สวนประกอบ ๔ สวน พเศษ

o กาญจน พยญชนะตน ก สระ อา วรรณยกต สามญ ตวสะกด ญ ตวการนต

สวนประกอบ ๕ สวน

ลองท ำด ๑. รกษ พยญชนะตน ........ สระ ....... วรรณยกต ......... ตวสะกด ............ + ....................

สวนประกอบ ............................................... ๒. กฏ พยญชนะตน ........ สระ ....... วรรณยกต ......... ตวสะกด ............ + ....................

สวนประกอบ ............................................... ๓. พาห พยญชนะตน ........ สระ ....... วรรณยกต ......... ตวสะกด ............ + ....................

สวนประกอบ ............................................... ๔. วทย พยญชนะตน ........ สระ ....... วรรณยกต ......... ตวสะกด ............ + ........... .........

สวนประกอบ ............................................... ๕. กลาย พยญชนะตน ........ สระ ....... วรรณยกต ......... ตวสะกด ............ + ....................

สวนประกอบ ...............................................

Page 2: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒

ชนดของค ำ

เพลง ชนดของค ำ ชนดของค าตามหลกภาษาไทย จ าแนกออกไปได ๗ ชนด

บรพาจารยทานคนคด จ าแนกชนดใหเราศกษา

คอค านาม ค าสรรพนาม ตดตามดวยค ากรยา

ค าวเศษณ ค าบพบท ตอมา อกค าสนธาน และค าอทาน

ชนดท ๑ ค ำนำม

เพลง ค ำนำม

ค าเอยค านาม คอค าเรยกชอคนสตวสงของ

แบงเปน ๕ พวกเราตอง ท าความเขาใจ ใสใจตดตาม

หนงสามานยนาม สองวสามานยนาม

สามสมหนาม สลกษณนาม หาอาการนาม

ควำมหมำยของค ำนำม ค านาม คอค าทใชเรยกสงทมชวต และไมมชวต ทงรปธรรม และนามธรรม เชน คน พช สตว สงของ สถานท อารมณ ความรสก ฯลฯ ค านามแบงออกเปน ๕ ชนดไดแก

๑. สำมำนยนำม (สามานย – ส. สามญ, ป. ทวไป + นาม – ป.ส. ชอ) คอ ค าทใชเรยกนามทวๆ ไป ไมเจาะจง ระบความหมายกวางๆ เชน คน สตว พช หมา แมว ตนไม ดอกไม วด โรงเรยน ฯลฯ

สามานยนาม อาจแบงไดเปน ๒ ประเภท ไดแกสามานยนามใหญ และสามานยนามยอย เชน

ตนไม (สามานยนามใหญ)

กลวยไม (สามานยนามยอย) กหลาบ (สามานยนามยอย)

๒. วสำมำนยนำม (วสามานย – ส. ไมทวไป เฉพาะ + นาม – ป.ส. ชอ) คอ ค าทใชเรยกชอนามทเฉพาะเจาะจง ระบความหมายแคบ และชเฉพาะ เชน นายจน หนวดเขยว(วรบรษ) มาดอนนา(นกรอง) สาธตเกษตร(โรงเรยน) สนทรภ(กว) ควนสรกตต(กลวยไม) อเลกซเรด(กหลาบ) ฯลฯ

สรปจากบทเพลง

.

Page 3: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓

ตวอยำงแผนภมสำมำนยนำม และวสำมำนยนำม

ตนไม (สามานยนามใหญ)

กลวยไม (สามานยนามยอย) กหลาบ (สามานยนามยอย)

ควนสรกตต (วสามานยนาม) อเลกซเรด (วสามานยนาม)

๓. สมหนำม (สมห – ป. สมห , ส. หม กอง พวก + นาม – ป.ส. ชอ) คอค าทใชเรยกชอนามทเปนหมวดหม บงบอกจ านวนมาก เชน คณะ ฝง กอง นกาย บรษท ส ารบ กก เหลา ชด กลม โขลง หม ฯลฯ

๔. ลกษณนำม (ลกษณะ – ส. ลกขณะ , ป. สมบตเฉพาะตว + นาม – ป.ส. ชอ) คอ ค าทใชบอกลกษณะ รปพรรณ สณฐาน ของสามานยนาม ลกษณะนามเปนเอกลกษณของภาษาไทยประการหนง แสดงใหเหนถงความละเอยดลออในการใชภาษา ลกษณนามแบงออกเปน ๖ กลม ดงน

๔.๑ บอกชนด เชน พระภกษ สามเณร บาทหลวง = รป , ยกษ ฤษ = ตน , ชางปา = ตว , ชางบาน = เชอก ฯลฯ

๔.๒ บอกอาการ เชน บหร = มวน , พล = จบ , ไต = มด , ขนมจน = จบ , ผา = พบ , คมภรใบลาน = ผก ฯลฯ

๔.๓ บอกรปราง เชน รถ = คน , บาน เปยโน จกร = หลง , กลวย = เครอ หว ลก , ปากกา = ดาม ฯลฯ

๔.๔ บอกหมวดหม เชน ฟน = กอง , ทหาร = หมวด , พระ = นกาย , ละคร = โรง , กบขาว = ส ารบ ฯลฯ

๔.๕ บอกจ านวน มาตรา เชน ตะเกยบ = ค , ดนสอ = โหล , เงน ทอง = บาท , ผา = เมตร , ทดน = ไร งาน ตรว. ฯลฯ

๔.๖ ลกษณนามซ านาม เชน วด โรงเรยน คะแนน คน อ าเภอ จงหวด ฯลฯ

ลองท ำด

จงสรางแผนภมความเชอมโยงของค าสามานยนาม และวสามานยนาม ๑ กลม

Page 4: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔

๕. อำกำรนำม (อาการ - ป.ส. ความเปนอย ความเปนไป สภาพ + นาม – ป.ส. ชอ) คอ ค านามทบอกกรยาอาการ อารมณความรสก สภาวะในจตใจทเปนนามธรรม ใช “การ” และ “ความ” น าหนาค ากรยา และค าวเศษณ ตวอยางเชน

การ = การวง การกน การเดน การอานหนงสอ การออกก าลงกาย การดโทรทศน การเรยน ฯลฯ

ความ = ความด ความชว ความสวย ความงาม ความงวง ความสะอาด ความสข ความรก ฯลฯ

หนำทของค ำนำม

๑. ค านามท าหนาทเปนประธานของประโยค เชน

มด เปนสตวทขยนทสดในโลก

นกกฬา คนนใชยาเพมพลงในการแขงขน

บพการ เปนบคคลทเราควรเคารพ

๒. ค านามท าหนาทเปนกรรม หรอผถกกระท า เชน

งกน กบ

เตากน ผกบง

นกเขยนคนน แปล หนงสอไวหลายเลม

๓. ค านามท าหนาทเปนบทขยายนามอน เพอใหใจความชดเจนยงขน เชน

คลนยกษ สนาม ซดถลม ๖ จงหวดภาคใตของไทย

นกเรยน โรงเรยนสาธตเกษตร เปนผรอบร สชวต จตมนคง ด ารงคณธรรม

๔. ค านามท าหนาทขยายกรยา และใชตามหลงค าบพบท เพอบอกสถานท เชน

ฉนชอบวงออกก าลงในสวนสาธารณะ (บอกสถานท) มารโอนดพบฉนทรานไอศกรม (บอกสถานท) พอแมยอมเสยสละไดเพอลก (ขยายกรยา)

๕. ค านามท าหนาทขยายกรยาหรอค านามอน โดยใชบอกเวลา

ฉนชอบดมน าตอนเชา

ภาวะโลกแปรปรวน ท าใหเราตองระวงพายฤดรอน

ขาวเทยงวนเสนอแตเรองการประทวง

๖. ค านามทใชเปนค าเรยกขาน เพอเนน หรอบอกความรสก เชน

คณหมอคะ ดฉนมาบรจาคเลอดคะ

มารโอจา เธอรตวไหมวาเธอหลอมาก

นกเรยนคะ ตงใจเรยนสคะ หามหลบ

ขอควรสงเกต ถาค าวา “การ” และ “ความ” ตามดวยค านาม จดวาเปนการสรางค าแบบค าประสม ซงจะจดเปนชนดของ

ค าสามานยนาม เชนค า “การบาน การเมอง การไฟฟา การรถไฟ การทางพเศษ ความแพง ความอาญา ฯลฯ”

Page 5: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕

ชนดท ๒ ค ำสรรพนำม

เพลง ค ำสรรพนำม

ค าสรรพนาม คอค าทใชแทนนาม แทนใครกตามทเปนผพดและผฟง

แทนคนทเรากลาวถง แตก มน มงไมควรเอยอาง

เธอ ฉน เขา เรา นาฟง เหลานคอค าสรรพนาม

ควำมหมำยของค ำสรรพนำม ค าสรรพนาม คอค าทใชแทนค านามในการใชเรยกคน สตว สงของ แบงเปน ๖ ชนด ไดแก

๑. บรษสรรพนาม เปนสรรพนามทใชแทนนามในการเรยกบคคล ซงเปนผรวมในกระบวนการสอสาร คอ เปนผพด ผฟง และผถกกลาวถง แบงออกเปน สรรพนามบรษท ๑ ท ๒ และ ท ๓ เชน

บรษท ๑ เชน ต ฉน ผม กระผม ดฉน เรา ขาพเจา อาตมา ขาพระพทธเจา ฯลฯ

บรษท ๒ เชน ส เธอ คณ ทาน ใตเทา ใตฝาละอองธลพระบาท ฝาพระบาท เจา ฯลฯ

บรษท ๓ เชน เขา ทาน พวกเขา หลอน มน พระองค ฯลฯ

๒. ประพนธสรรพนาม เปน สรรพนามทใชเชอมประโยคยอย ท าหนาทแทนค านามหรอ สรรพนามทอยขางหนา ไดแกค าวา ท ซง อน ผ เชน

คน ท มความเปนหมอ ตองเมตตา

ธรรมะ อนกอใหเกดสนตสข คออหงสา

บคคล ผฝกสมาธมาอยางดยอมฟงจบใจความไดด

เขาพยายามท าการบาน ซงไมมใครท ามา

๓. วภาคสรรพนาม เปนสรรพนามทใชแยกสวนค านาม หรอสรรพนามทอยขางหนา เชน ตาง บาง กน

นกเรยนบางกจด บางกฟงขณะครสอน

เราเรยนหองเดยวกนมาหลายป

ในการสอบของนกเรยน ม.๒ ทกคนตางตงใจท าเตมท

๔. นยมสรรพนาม เปนสรรพนามทใชแทนนามเพอชเฉพาะเจาะจง หรอชบอกระยะ เชน น น นน นน โนน โนน อยางน อยางนน เชนน เชนนน ฯลฯ

น คอผลแหงความตงใจของเรา

นน เปนเรองของการเมอง ไมควรยงเกยว

เธอไปชม โนน สวนฉนจะกน น

๕. อนยมสรรพนาม เปนสรรพนามทใชแทนนามเพอบอกความไมชเฉพาะเจาะจง ใชแทนนามทวไป เชนค าวา ใคร อะไร ไหน ผใด อะไรๆ ไหนๆ ใครๆ ฯลฯ

ใคร กสามารถไปสวนสนกได ไมจ าเปนตองเปนเดก

ฉนกนไดทกอยางไมวาเปน อะไร

ผใด ขยนเรยนในวนน ผนนจะสบายในวนหนา

Page 6: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๖

๖. ปฤจฉาสรรพนาม เปนสรรพนามใชแทนนามทมเนอความเปนค าถาม เชน ใคร ไหน อะไร ผใด ฯลฯ

ใคร จะไปรบประทานอาหารกบฉนบาง

อะไร วางอยบนโตะในหองนน

ผใด บงอาจหยบดนสอของครโดยไมไดรบอนญาต

ไหน แมวตวใหมของเธอ

หนำทของค ำสรรพนำม

๑. ใชเปนประธานของประโยค เชน

เขา ซอเสอใหมเพราะมนดกบแฟน

ใคร ไมมสตางคกเขาไปดภาพยนตรในโรงหนงไมได

ไหน เปนบานของนายกรฐมนตร

น เปนเรองทฉนยอมไมได

๒. ใหเปนกรรมของประโยค เชน

วนนมคาบวาง นกเรยนจะท าอะไรกได

เกาอตวนเปนของใคร

นกเรยนชวยกนท าความสะอาดสนาม ๓. ใชเปนผรบใชของประธาน เชน

พอใหฉนไปซอกบขาวหนาบาน

แมใหเราอยเฝาบานวนเสาร

ศอฉ.ประกาศหามผใดออกจากบานเวลาหลง ๓ ทม

๔. ใชเปนสวนเตมเตม เชน

คณเปนใคร

ผอ านวยการโรงเรยนคนใหมคอใคร

หนกอนนนรปรางคลายอะไร

๕. ใชเชอมประโยค เชน

ทานทงหลายจงฟงและท าตาม ท เขาพด

วาระสดทายของ คนเหนแกตว กไมตางจาก ผเสยสละ

๖. ใชตดตามนามทท าหนาทประธานหรอกรรมของประโยค เพอเนนความรสก

เจาเบตา มนชอบนอนหองแอรกบฉน

วณา เธอตอสเพอผหญงทกคนมาตลอด

หลวงพอทานเทศนใหเราไมเปนคนเหนแกตว

Page 7: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๗

ชนดท ๓ ค ำกรยำ

ควำมหมำยของค ำกรยำ

ค ากรยา คอ ค าทแสดงอาการ สภาพ หรอการกระท าของค านาม และค าสรรพนามในประโยค ค ากรยาบางค าอาจมความหมายสมบรณในตวเอง บางค าตองมค าอนมาประกอบ และบางค าตองไปประกอบค าอนเพอขยายความ ค ากรยาแบงออกเปน ๔ ชนด ดงน

๑. สกรรมกรยา คอค ากรยาทตองมกรรมมารองรบ จงจะไดใจความสมบรณ เชน แมคาขายผลไม นองตดกระดาษ ฉนเหนงเหา พอซอของเลนมาใหนอง ฉน กน ขาว

๒. อกรรมกรยา คอค ากรยาทไมตองมกรรมมารบกไดความหมายสมบรณ ชดเจนในตวเอง เชน ครยน นองนงบนเกาอ ฝนตกหนก เดก ๆ หวเราะ

๓. วกตรรถกรยา คอค ากรยาทไมมความหมายในตวเอง ใชตามล าพงแลวไมไดความ ตองมค าอนมาประกอบจงจะไดความ ค าทมารบนนไมใชกรรมแตเปนสวนเตมเตมหรอมาชวยขยายความหมายใหสมบรณ ค ากรยาพวกนไดแก เปน เหมอน คลาย เทา คอ เสมอน ดจ เชน

ผม เปน นกเรยน ลกคนน คลาย พอ เขาคอ ครของฉนเอง รองเทา ๒ คนเหมอนกน ลกดจแกวตาของพอแม

๔. กรยานเคราะห หรอ กรยาชวย เปนค าทเตมหนาค ากรยาหลกในประโยคเพอชวยขยายความหมายของค ากรยาส าคญ เปนกรยาทไมมความหมายในตวเอง ท าหนาทชวยค ากรยาใหมความหมายชดเจนขน ไดแก จง ก าลง ได แลว ตอง อยา จง โปรด ชวย ควร คงจะ อาจจะ จะ ยอม คง ยง ถก เถอะ เทอญ เปนตน ตวอยางเชน

นายแดง จะไป โรงเรยน เธอ รบ ไปเถอะ เธออาจจะถกต าหน ลกควรเตรยมตวใหพรอม เขาคงจะมา

Page 8: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๘

หนำทของค ำกรยำ

๑. ท าหนาทเปนกรยาส าคญของประโยค เชน คนกนขาว นกบนมา

๒. ท าหนาทเปนประธานของประโยค (กรยาสภาวมาลา) เชน กนมากท าใหอวน

๓. ท าหนาทเปนกรรมของประโยค (กรยาสภาวมาลา) เชน ฉนชอบเตนแอรโรบกตอนเชา

๔. ท าหนาทชวยขยายกรยาส าคญใหมความหมายชดเจนยงขน เชน พคงจะกลบบานเยนน

๕. ท าหนาทชวยขยายค านามใหเขาใจเดนชดขน เชน ฉนชอบกนกวยเตยวผด นองชายชอบกนไขตม

ชนดท ๔ ค ำวเศษณ

ควำมหมำยของค ำวเศษณ

ค าวเศษณ หมายถง ค าทใชประกอบ หรอขยาย ค านาม สรรพนาม ค ากรยา หรอค าวเศษณ เพอใหไดใจความชดเจนและละเอยดมากขน หรอค าทใชขยายค านาม ค าสรรพนาม ค ากรยา และค าวเศษณ เพอบอกเวลา บอกลกษณะ บอกจ านวน บอกขนาด บอกคณภาพ บอกสถานท ฯลฯ แบงออกเปน ๑๐ ชนด ดงน

๑. ลกษณวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกลกษณะตาง ๆ เชน บอกชนด ส สณฐาน ขนาด เสยง อาการ กลน รส ความรสก เปนตน เชนค าวา “ด ชว ขาว ด า กลม แบน ใหญ เลก โครม เปรยง เรว ชา เหมน หอม หวาน เปรยว เยน รอน หนาว ฯลฯ”

คนพาลยอมมสนดานบาป คนดตกน าไมไหล ตกไฟไมไหม บางครงท างานเรวไปกเปนผลเสย

๒. กำลวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกกาลเวลา เชนค าวา “เชา สาย บาย เทยง เยน ค า ฯลฯ” เชน เขามากอนจงไดกอน เธอมาหลงกตองไดหลง ฉนออกเดนไปโรงเรยนทกเชา ขณะนเราก าลงรองเพลง

๓. สถำนวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกสถานท เชนค าวา “บน ลาง เหนอ ใต ไกล ใกล ฯลฯ” เชน ฉนเกบของไวชนบน เกบสตางคไวชนลาง

ขอควรสงเกต กรยาค าวา ถก ตามปกตจะใชกบกรยาทมความหมายไปในทางไมด เชน ถกต ถกด ถกต าหน ถา

ความหมายในทางดอาจใชค าวา ไดรบ เชน ไดรบค าชมเชย ไดรบเชญ เปนตน

Page 9: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๙

ขนแผนเดนทางไปทางทศเหนอ เขาเลอกเรยนทนเพราะอยใกล

๔. ประมำณวเศษณ คอ ค าวเศษณ ทประกอบเพอบอกปรมาณ และจ านวนนบ เชนค าวา “ มาก นอย หลาย ทงหลาย จ บรรดา ทงหมด บาง ทก บาง กน หนง สอง สาม ฯลฯ” เชน

เขากนจทสดในบรรดาแขกทมางานวนน เราคดตวแทนเพยงสองคน จากผสมครจ านวนมาก

๕. นยมวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกความชเฉพาะ หรอจ ากดไปวา เปนเชนนน เชนน สงนน สงน เชนค าวา “น น นน นน โนน โนน ทงน ทงนน อยางน อยางนน ดงน ดงนน แท จรง เฉพาะ เอง ดอก แนนอน ทเดยว เจยว เทยว ฯลฯ” เชน

ฉนเปนคนกนขนมหมดเอง เมอเกดการทจรตอยางน รฐมนตรตองรบผดชอบ

๖. อนยมวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกความไมชเฉพาะ ไมเจาะจง ไมจ ากด เชนค าวา “ไหน อะไร ใด ก ท าไม เชนไร ฯลฯ” เชน

นกเรยนคนใดจะไปกอนกได ครอนญาตใหนกเรยนเรยนหองไหนกได เธอจะมคนรกกคนฉนกไมวา เปนคนเชนไรฉนกไมรงเกยจ

๗. ปฤจฉำวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกเนอความเปนค าถาม หรอความสงสยทตองการใหตอบ เชนค าวา “ใด ไร ไหน ก อะไร ท าไม ฉนใด เชนไร ไหม อนใด อยางไร เทาไร ไย ฯลฯ” เชน

เวรกรรมอนใดหนอทท าใหเธอสอบไมผาน คณรไหมวาเขาเปนลกใคร

๘. ประตชญำวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกเสยงรองเรยก และเสยงขานรบหรอโตตอบ เพอแสดงความสละสลวยของภาษา และแสดงระดบภาษา ความเปนกนเอง หรอทางการ ความสภาพ สนทสนม (ปจจบนนกภาษาศาสตรบางทานก าหนดรวมค าชนดนกบ “ค าอนภาค”) เชน

นกเรยนขาครใหขดเสนใตสแดงคะ แมครบ ผมขออนญาตไปดหนงครบ นมนตพระคณเจาทางนขอรบ โจโวย มวท าอะไรอยวะ

๙. ประตเษธวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบเพอบอกความปฏเสธ หรอไมยอมรบ เชนค าวา “ไม มใช ไมใช บ บ บม มได ไมได หามได หา...ไม หาไม” เชน

เธอไมเคยนนทาเพอนลบหลงเลย เพอนจงรกมาก คนเราใชจะอยค าฟา

๑๐. ประพนธวเศษณ คอ ค าวเศษณทประกอบค ากรยา หรอค าวเศษณ เพอเชอมประโยคใหมใจความเกยวเนองกน เชนค าวา “ท ซง อน อยางท ชนดท ให วา ทวา เพอ เพอวา ฯลฯ” เชน

Page 10: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๐

เขาเปนคนตลกชนดทไมมใครตามมขทน เขามกจะท าอะไรอยางทตองการจะท า คนฉลาดทไมมคณธรรม เปนอนตรายอยางยง ครลงโทษนกเรยนเพอใหเขดหลาบ

หนำทของค ำวเศษณ

๑. ท าหนาทขยายค านาม เชน ผมเปนเจาของบานเลกในปาใหญหลงนน ลกศษยทกคนเขารวมในพธไหวคร

๒. ท าหนาทขยายค าสรรพนาม เชน พวกเราบางคนเทานนทไดรบเลอกใหลงเรอ ฉนเองกไมแนใจวาจะพดดหรอไม

๓. ท าหนาทขยายค ากรยา เชน เธอกนมากจนลงพง เดกๆ อยากนมมมาม เดยวจะตดคอ

๔. ท าหนาทขยายค าวเศษณ เชน เขาพดเรวมากจนฉนฟงไมรเรอง

ชนดท ๕ ค ำบพบท

ควำมหมำยของค ำบพบท

ค าบพบท หมายถง ค าทใชเชอมความระหวางค า แสดงความสมพนธระหวางค าตอค า หรอใชตนประโยคเพอเปนค ารองเรยกหรอทกทาย (ปจจบนไมนยม) แบงออกเปน ๒ ลกษณะ

๑. บพบททแสดงความสมพนธระหวางค าตอค า เชน ค านามกบนาม นามกบสรรพนาม นามกบกรยา สรรพนามกบกรยา กรยากบวเศษณ เพอบงบอกสถานการณใหชดเจน เชน

บอกความเปนเจาของ

o ปากกาดามนเปน ของเขา (ปากกาของเขา) o แมเตรยมอาหารส าหรบคนงาน

ขอควรสงเกต

Page 11: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๑

บอกความเกยวของ

o เขาตองการแตเธอเทานน

o เธอจะไปกบฉนหรอจะไปกบเขา

บอกจดหมาย

o เขาท างานนเพอชอเสยง

o เดกคนนขอทานเพอความอยรอด

บอกเวลา

o ผมมารอคณตงแตเชา

o เรารจกกนเมอ ๑๐ ปทแลว

บอกสถานท o เรานดเจอกนทโรงหนงโดยบงเอญ

o ตนตระกลของเขามาจากปกกง

บอกความเปรยบเทยบ

o เธอสวยเหมอนแม o เขาสงกวานอง

๒. บพบททไมแสดงความสมพนธกบบทอน สวนมากจะอยตนประโยค ใชเปนค ารองเรยก หรอทกทาย เชนค าวา “ดกร ดกอน ดรา ดแนะ ขาแต ฯลฯ” ใชน าหนาค านามหรอสรรพนาม ปจจบนไมนยมใชแลว

ชนดท ๖ ค ำสนธำน

ค าสนธาน คอค าทใชเชอมระหวางประโยค ๒ ประโยค หรอเชอมประโยคหลายประโยคเพอรวมใหเปนประโยคเดยวกน แบงเปน ๓ ชนด คอ

๑. สนธำนเชอมประโยคควำมรวม ๑. เชอมใหใจควำมคลอยตำมกน ไดแก ก และ แลว...จง ครน...ก ครน...จง เมอ...ก พอ...ก ทง...ก กด กตาม

เชน ถำฝนไมตกฉนกจะมาหาเธอ ครนน าลดลงชาวบานจงกลบไปซอมบาน ทงฝนกตกรถกตดหงดหงดเปนบา ๒. เชอมใหใจควำมขดแยงกน ไดแก แตง, แตทวา, แต...ก, กวา...ก, ถง...ก, แม...ก เชน เขาอยากเรยนเกงแตไมเคยอานหนงสอ กวำลกจะโตเปนผใหญ แมกผอมเหลอแตกระดก แมวาเขาจะพายแพมาหลายครงเขากไมเคยทอถอย

Page 12: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๒

๓. เชอมใหใจควำมเปนเหตเปนผลกน ไดแก เพราะ...จง,ดวย...จง,เพราะฉะนน...จง,ดงนน...จง เพรำะเขาเจบเขาจงจ า ดวยเธอเปนเจานายจงไมอาจแสดงความรสกทแทจรงตอเขา เครองยนตเกดขดของดงนนกปตนจงตดสนใจน าเครองบนลงกลางทงนา ๔. เชอมใหมใจควำมเลอกเอำอยำงใดอยำงหนง ไดแก หรอ ไมเชนนน ไมก มฉะนน หรอมฉะนน เชน เธอจะนอนหรอเธอจะไปดหนงกบฉน ลกควรอานหนงสอไมกท าการบาน เธอควรอานหนงสอหรอมฉะนนกท าการบาน

๒. สนธำนเชอมประโยคควำมซอน ๑. เพอเชอมประโยคความซอนชนดนามานประโยค เพอบอกการกระท าหรอเนอความแหงค าพด โดยมค าวา

ให วา เปนตวเชอม เชน พอบอกใหผมอานหนงสอ แมเตอนฉนวำอยาลมเลยงแมว

๒. เพอเชอมประโยคความซอนชนดวเศษณานประโยค เพอแสดงเวลำ เชน เรารจกกนตงแตเดก เพอแสดงเหตผล หองสกปรกเพรำะทกคนทงขยะไมเปนท เพอบอกผล เขาเลนการพนนจนเมยทง เพอแสดงควำมเปรยบเทยบ เธอตดตามเขาทกฝกาวดจเงาตามตว

๓. สนธำนเชอมเนอควำมใหตอกน ๑. เพอเชอมเนอควำมใหตอเนองประสำนกน เชน อนง ฝำย สวน เชน

ตองการผจดการฝายบคคล เพศหญง อาย 25-30 ป การศกษาปรญญาตร น าหลกฐานการศกษา สมครไดท บรษท นมเบอรวน จ ากด บางนา กรงเทพฯ อนง ถาทานสนใจ ขอรายละเอยดเพมเตมไดท โทร 0-2223-4321

๒. เพอเชอมควำมใหสละสลวย เชน อน อนวำ ท ำไมกบ อยำงไรกตำม อยำงไรกด โดยเฉพำะอยำงยง ถงกระนน...ก

อน ความดยอมปกปกรกษาคนด ขาพเจาไดกงวลใจตอวกฤตการณครงนไม ถงอยำงไร ขาพเจากจะไมละทงพวกทานเพอเอาตวรอดเปนแน อนวำ ชายชาตทหารแมตวตาย กขอเพยงใหชอปรากฎอย ใหคนเขาเลองลอ

Page 13: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๓

หนำทของค ำสนธำน ๑. เชอมค ำกบค ำ เชน

ฉนและเธอชอบเลนดนตรไทย หมาหรอแมวทเธอชอบเลยง

๒. เชอมประโยคกบประโยค เชน

กวำถวจะสกงากไหม เพรำะฝนตกหนกดงนนน าจงทวม

๓. เชอมขอควำมกบขอควำม

ขนชอวาทรพยยอมเปนสงทพงปรารถนา ผคนพากนแสวงหาสะสม เพราะเชอวาทรพยยอมบนดาลทกสง แมความฝนกท าใหเปนจรงได บางใชทรพยซออสตร บางใชทรพยงางลกกรงเหลก บางใชทรพยปดปากผอน แตกระนน ใครบางจะใชทรพยซอความรกและความจรงใจไดบาง ยงกวำนน ในชวชวตของทาน เคยเหนใครใชทรพยซอความแกและความตายไดบาง ทแททรยพคอบวง เมอหลงเขาไปแตะตอง มนกรดเอา ยงดนมนยงรดแนน ดงน ทานจกแสวงหาสะสมทรพยไปไย

* ขอสงเกต

ค ำบพบท ค ำสนธำน เขารกแตเธอ เขารกเธอแตเธอไมรกเขา

เขาท าตามค าสงของพอ เขาท าตามพอสง

เธอเลนน านานจนค า เธอเลนน านานจนเปนหวด

พอแมท างานหนกเพอลก พอแมท างานเพอเลยงลก

ชนดท ๗ ค ำอทำน

ค าอทาน คอค าทใชแสดงอารมณ ความรสก แบงออกเปน ๒ ชนด ไดแก

๑. ค ำอทำนบอกอำกำร เปนค ำอทำนเพอบอกอำรมณควำมรสกของผพด เชน

Page 14: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๔

อารมณโกรธ ชๆ ชชะ อเหม ดด เหมๆ อารมณสงสาร โถ อนจจง อนจจา พทโธพทธงเอย โธเอย อารมณดใจ ไชโย เฮ อารมณตกใจ โอะ วาย คณพระชวย ความรสกเจบ อย โอย โอย ความรสกสงสย เอ เอ ความรสกประหลาดใจ โอโอ เอะ เอ โอะ ความรสกร าคาญ แหม อบะ ความรสกผดหวง โธเอย เฮอ วา

๒. ค ำอทำนเสรมบท เสรมบททเปนค ำสรอย ในค าประพนธประเภทโคลงและราย เชน ค าวา นา แฮ เฮย แล รา ฮา เอ ค าเหลานไม

มความหมาย ใชเตมในค าประพนธใหครบฉนทลกษณเทานน เชน ครคอผอาจกลา กลางสมร ภมเฮย

หมเดกคอยราญรอน ตอส ใชชอลกปากกาสอน ก าราบ ศกนำ น าศษยใหรอบร หากลวนเวยนมา ฯ

เสรมบททเปนค ำแทรก ระหวางค าหรอไวทายขอความ เชน ช ส นา เอย เฮย เอย เชน ปาเอยปาไม กบเอยท าไมจงรอง

สนกนเราเศราสน อะไรเอยสตนเดนมาหลงคามมกระเบอง ลกมาซลกมาร า เสรมบทเพอเลยนเสยงค ำเดม อาจเสรมทหนาหรอหลงกได เชน อทานทมลกษณะเลยนเสยงค าเดม

อาหงอาหาร กนแกน กงการ ดเด ยากเยก ขนมขตม ขโมยขโจร เสอเสอ กางโกงกางเกง กระดกกระเดยว จมกจปาก พยายงพยายาม สเสอ หนงสอหนงหา ไปเปย

อทำนทมลกษณะเปนค ำซอนแทรกระหวำงค ำ เชนค า วดวาอาราม ไรนาสาโท ผาผอนทอนสไบ ฤกษพานาท ปนผาหนาไม ลกเตาเหลาใคร เทอกเถาเหลากอ ภเขาเลากา สงหสาราสตว โปปดมดเทจ โกหกพกลม ลมหวจมทาย

หนำทของค ำอทำน ๑. ใชตำมล ำพง เพอบอกอำรมณควำมรสก เชน ชวยดวย โอโฮเฮะ ฮา เฮย วา ๒. ใชรวมกบขอควำมอน

อนจจำ ท าไมถงโชครายแบบน รถรำตดแบบนเปนปกต โธ บอกวาไมไปเซาซอยได โอย ปวดแผลจงเลย

Page 15: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๕

๓. ใชประกอบขอควำมในค ำประพนธ เชน ปาเอยปาชา วงเอยวงเวง ครนครนครกคร าครน ครวญเครง ครางฮำ

อดอดอกอกเอง อกอน วนวาวนวงเวง วนวก เวยนเฮย นราศนชนวลนองนน เนตรน านองนาน

ลบสมอง ทดลองควำมร

๑. ค าทขดเสนใตในประโยคตอไปนเปนค าชนดใด โดยเลอกจากชนดของค าทก าหนดใหตอไปน ตวอยาง เดกเลนอยในโรงเรยน เปนค า สำมำนยนำม

๑) กำรเรยน ท าใหคนมคณภาพชวตทดขน เปนค า ๒) เธอ เปนคนทนารกมาก เปนค า

๓) หญงท ก าลงเดนมาเปนเจาของบานหลงน เปนค า

๔) เขาจะมาท ำไม กชางเขาเถด เปนค า

๕) เธอไมไดมาโรงเรยนหลำยวน เปนค า

๖) อะไรอยในกลอง เปนค า

๗) ฉนซอนเงนไวใตหมอน เปนค า

๘) กวำเธอจะมาถงฉนกหลบแลว เปนค า

๙) ฉนไมเคยสญญงสญญำอะไรกบเขาเลย เปนค า

๑๐) อย ! เจบจงเลย เปนค า

๒. ใหนกเรยนบอกหนาทของค าทขดเสนใตตอไปน ตวอยำง คร ตนกเรยน ท าหนาทเปน ประธำน

๑) สนขถกรถชน ท าหนาทเปน ๒) เขาซอผลไมใหนอง ท าหนาทเปน ๓) คณมาลพสำวของฉนมาถงแลว ท าหนาทเปน ๔) คณเปนใคร ท าหนาทเปน ๕) นกจกผลไม ท าหนาทเปน ๖) วนนเปนวนหยด ท าหนาทเปน ๗) ท ำควำมดเปนสงททกคนชอบ ท าหนาทเปน ๘) เขากนจมำกๆ ท าหนาทเปน ๙) บานหลงนมสฟำ ท าหนาทเปน ๑๐) พชายหลอแตนองสาวขเหร ท าหนาทเปน

Page 16: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๖

๓. ใหนกเรยนแตงประโยคโดยใชค าบพบทตอไปนค าละ ๑ ประโยค พรอมทงขดเสนใตค านนดวย ตวอยำง ของ ประโยค หนงสอเลมนเปนของเขา ๑) ดวย ประโยค ๒) โดย ประโยค ๓) กบ ประโยค ๔) เพอ ประโยค ๕) ส ำหรบ ประโยค ๖) ตอ ประโยค ๗) แด ประโยค ๘) ใต ประโยค ๙) ขำง ประโยค ๑๐) รม ประโยค

๔. ใหนกเรยนน าค าตอไปน ใสลงในชองชนดของค าใหถกตอง มะมวง อย! คณ สวย หวเรำะ แต ด สนข ใตฝำละอองธลพระบำท นำยทวศกด สฟำ ปำกกำ วง ด ควำมรก หนงสอหนงหำ แต ใตดน ดอกไม กบ

ค ำนำม

ค ำสรรพนำม

ค ำกรยำ

ค ำบพบท

ค ำสนธำน

ค ำอทำน

ค ำวเศษณ

Page 17: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๗

๕. ใหนกเรยนน าค าตอไปน มาใชประกอบการแตงเรองราวทใหขอคดสอนใจ ความยาวประมาณ ๕ บรรทด ขบเคยว สนกสนำน เรยนพเศษ ตำยจรง !

หลงลม ควำมสวยงำม ยงใหญ วกฤตกำรณ เยำวชน เปรยบเทยบ วงมโหร

กำรสรำงค ำในภำษำไทย

การสรางค าในภาษาไทย มจดประสงคหลกเพอเพมค าใช โดยวธการของตนเอง เรมจากการสรางค ามล การน าค ามลมาประสมกน ดวยวธการประสมค า ซอนค า ซ าค า โดยเรยกค าทสรางขนใหมนวา ค ามล ค าประสม ค าซอน และค าซ า นอกจากนยงมการสรางค าทน ามาจากภาษาตางประเทศ เชน การสรางค าโดยวธสมาส สนธ การลงอปสรรคของภาษาบาลและสนสกฤต การลงอาคมแบบเขมร การแผลงค าทงค าไทยและค าทมาจากภาษาตางประเทศ ท าใหภาษามความหลากหลาย สะทอนใหเหนววฒนาการ และความเจรญดานภาษา ควบคกบความเจรญทางวทยาการตาง ๆ ของไทย

ค ำมล ค ามล คอหนวยศพททเลกทสดของภาษาไทย เปนค าทมความหมายสมบรณในตวเอง ไมสามารถแยกศพทยอยออกไดอก อาจมพยางคเดยว หรอหลายพยางค ซงสามารถท าหนาทในประโยคไดหลายอยาง ตวอยางเชน

ค ามลพยางคเดยว เชน ชาง มา วว มน กน เดน รอน หนาว วาง ลาง บน ไป ใน ใต ฯลฯ ค ามลสองพยางค เชน สะดวก กะท จะเข ชะลด ชอม ระหวาง ตะกละ สบาย ฯลฯ ค ามลสามพยางค เชน กะละแม กะละมง จะละเมด มะละกอ จระเข สาระแน จาละหวน ฯลฯ ค ามลสพยางค เชน โกโรโกโส ตาลตาลาน คะย นคะยอ ฯลฯ ค ามลหาพยางค เชน ส ามะเลเทเมา ฯลฯ

ค ำประสม ค าประสม คอ ค าทเกดจากการประกอบค ามลทมความหมายตางกนตงแตสองค าขนไป มความมงหมายเพอให

เกดค าใหมเพมขน และมความหมายใหมซงใกลเคยงกบความหมายของค ามลเดม หรอมความหมายเชงอปมาหรอโดยนย แตยงมเคาความหมายของค ามลเดม

Page 18: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๘

ค ามลทน ามาประสมกนอาจเปนนาม สรรพนาม กรยา วเศษณ และบพบทกไดเชน นาม กบ นาม หวใจ รถไฟ หมปา กรยา กบ กรยา ตมย า ขายฝาก กนสาด วเศษณ กบ นาม หลายใจ สองหว บพบท กบ นาม นอกคอก ใตเทา

ค ามลทน ามาประสมกน อาจเปนค าทมาจากภาษาใดกได อาจเปนค าไทยกบค าไทย ค าไทยกบค าทมาจากภาษาอน หรอเปนค าทมาจากภาษาอนทงหมด เชน

ค าไทย กบ ค าไทย ทางดวน ผากนเปอน เรอหางยาว ค าไทยกบค าทมาจากภาษาอน ผงชรส ผาอนามย การทางพเศษ

ทงน ค าทประสมไดนน สามารถท าหนาทในประโยคไดหลากหลาย เชน ท าหนาทเปนนาม / สรรพนามในประโยค เชน พอมด พอบาน พอคา แมน า แมนม ลกเสอ

ลกไล ลกกรง ลกมอ น าตก น าคร า น าพ น าคาง ชางไม ชางทอง ชางฟต ชางฝมอ ชาวบาน ชาวนา ชาวเกาะ เครองบน เครองเคยง หวหนา หวใจ หวเขา หวโลน นกเรยน นกรอง นกการ นกการเมอง หมอต าแย หมอล า หมอยา ของรอน ของขลง ของเลน ของใช ของกน ทท ากน ทนง ทอย ทจอดรถ ทวาการ ทรก ทปรกษา การบาน การเมอง การรถไฟ การไฟฟา

ท าหนาทเปนกรยาในประโยค เชน เสยเดก เสยเปรยบ เสยแรง เสยหนา เสยเหลยม เสยงาน ยกเคา ยกเมฆ ยกหาง ยกคร ยกเครอง กนแรง กนเมอง กนเลยง กนท กนดบ กนโตะ กนเปลา กนดอง ตงใจ นอนใจ เยนใจ เปนใจ ไดใจ นอกใจ ออนใจ ดใจ ท าใจ ตงตว เลนตว ถอตว วางตว แกตว ไวตว ออกตว ลมตว หกหนา ไดหนา ไวหนา ออกหนา บากหนา เสนอหนา ขายหนา ถอด อวดด ลองด ไปด

ท าหนาทเปนวเศษในประโยค เชน กนขาด กนแถว กนทาง กนลก มอกาว มอเกา มอด มอบอน มอเปนระวง ตากลบ ตาขวาง ตาขาว ตาเขยว ตาไรแวว ตาเหลอก ตาลาย ใจด ใจรอน ใจเสาะ ใจหน ใจเรว ใจบญ สองใจ หลายใจ คอแขง สนสง ทอดนอง ลอยนวล เผาขน เดนตลาด ลอยชาย

ค ำซอน ค าซอน คอ ค าทเกดจากค ามลตงแต ๒ ค าขนไปซงมความหมายเหมอนกนหรอไปในท านองเดยวกนหรอมความหมายตางกนในลกษณะตรงขาม มารวมกนท าใหเกดค าใหมขนมา โดยค าทมาซอนกนจะท าหนาทขยายและไขความซงกนและกนและท าใหเสยงกลมกลนกนดวย ค ามลทน ามาซอนกนอาจเปนนาม กรยา หรอวเศษณกได ค ามลเหลานตองประกอบกบค าชนดเดยวกน คอเปนค านามดวยกน หรอกรยาดวยกน และท าหนาทไดตางๆ เชนเดยวกบชนดของค ามลทน ามาซอนกน เชน

นามกบนาม เชน เนอตว เรอแพ ลกหลาน เสอสาด หตา กรยากบกรยา เชน ทดแทน ชมเชย เรยกรอง วากลาว สงสอน วเศษณกบวเศษณ เชน เขมงวด แขงแกรง ฉบพลน ซดเซยว เดดขาด

ค ามลทน ามาซอนกนอาจเปนค ามาจากภาษาใดกได อาจเปนค าไทยกบค าไทย ค าไทยกบค าทมาจากภาษาอน หรอเปนค าทมาจากภาษาอนทงหมด เชน

Page 19: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๑๙

ค าไทยกบค าไทย เชน ผกปลา เลยบเคยง ออนนม ออนวอน ค าไทยกบค าเขมร เชน แบบฉบบ พงไพร หวสมอง แจมจรส เขยวขจ เงยบสงด แบบฉบบ ถนน

หนทาง ทรวงอก แสวงหา ยกเลก โงเขลำ ค าไทยกบค าบาลสนสกฤต เชน เขตแดน โชคลาง พรรคพวก ศรสงา หมคณะ ซากศพ รปราง ทรพยสน

ขาทำส จตใจ ซอสตย นยนตา ค าเขมรกบค าเขมร เชน ขจดขจาย เฉลมฉลอง ค าบาลสนสกฤตกบค าบาลสนสกฤต เชน สรงสนาน ตรสประภาษ เสบยงอาหาร ค าไทยซอนค าจน เชน หนสวน หำงราน ชอแซ กกตน ตมตน นงจอ ค าไทยซอนค าภาษาองกฤษ เชน แบบแปลน แบบฟอรม ค าบาลซอนกบค าสนสกฤต เชน อทธฤทธ มตรสหาย เหตการณ ทรพยสมบต ค าเขมรกบค าบาลหรอสนสกฤต เชน สรงสนาน สขสบาย เสบยงอาหาร ค าเขมรกบค าเขมร เชน สนกสนาน สงบเสงยม เลอเลศ เฉลมฉลอง

ค ามลทน ามาซอนกน สวนมากเปนค ามล ๒ ค า ถามากกวานนมกเปนค ามล ๔ ค า หรอ ๖ ค า ค ามล ๒ ค า เชน ขาวปลา นมนวล ปากคอ ฟาฝน หนาตา ค ามล ๔ ค า อาจมสมผสกลางหรอซ าเสยง เชน ไดหนาลมหลง กหนยมสน ยากดมจนมากหมอมากความ ไป

วดไปวา ตอนรบขบส ค ามล ๖ ค า มกมสมผสระหวางกลาง เชน คดในของอในกระดก จบไมไดไลไมทน ชวเจดทดเจดหน

เมอประกอบเปนค าซอนจะมความหมายอยางใดอยางหนง ดงน ๑. ความหมายอยทค าใดค าหนงหรอกลมใดกลมหนง ค าอนหรอกลมอนไมปรากฏความหมาย เชน หนาตา ปาก

คอ เทจจรง ดราย ผดชอบ ขวญหนดฝอ ถวยชามรามไห จบไมไดไลไมทน ๒. ความหมายอยททกค าแตเปนความหมายทกวางออกไป เชน เสอผา ไมไดหมายเฉพาะเสอกบผา แตรวมถงเครองนงหม เรอแพ ไมไดหมายเฉพาะเรอกบแพ แตรวมถงยานพาหนะทางน าทงหมด ขาวปลา ไมไดหมายเฉพาะขาวกบปลา แตรวมถงอาหารทวไป พนอง ไมไดหมายเฉพาะพกบนอง แตรวมถงญาตทงหมด หมเหดเปดไก หมายรวมถงสงทใชเปนอาหารทงหมด ๓. ความหมายอยทค าตนกบค าทายรวมกนเชน เคราะหหามยามราย (เคราะหราย) ชอบมาพากล (ชอบกล)

ฤกษงามยามด ( ฤกษด ) ยากดมจน ( ยากจน ) ๔. ความหมายอยทค าตนหรอค าทาย ซงมความหมายตรงขามกนเชน ชว ด (ชวดอยางไรเขากเปนเพอนฉน) ผด

ชอบ (ความรบผดชอบ) เทจจรง (ขอเทจจรง)

Page 20: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๐

ค ำซ ำ ค าซ า เกดจากการสรางค าขนใหม โดยน าค ามลซงสวนมากเปนค าพยางคเดยวมาซ ากน มความหมายเปลยนแปลงไป อาจเนนหนกขน เบาลงหรอไมกเปลยนเปนอยางอน ในการเขยนใชไมยมกแทนค าหลง ค าสวนมากใชเปนค าซ าได มเฉพาะบางค าทเปนค าซ าไมได หรอ บางค าตองเปนค าซ าเทานน ค าทเปนค าซ าไมได

กรยาชวย เชน จะ คง ได อาจ บพบท เชน ของ แหง ดวย กบ สนธาน เชน เมอ หลงจาก ตงแต และ แต หรอ จง

ลกษณะของค าซ า ๑. ค าทตองเปนค าซ า สวนมากเปนค าวเศษณ เชน หยมๆ หลดๆ ดกๆ ยองๆ ๒. น าค าซอนมาแยกเปนค าซ า เชน เจบไข เปน เจบๆ ไขๆ เลยบเคยง เปน เลยบๆ เคยงๆ อดเออน เปน อดๆ

เออนๆ ๓. น าค าซ ามาประกอบเปนค าซอน เชน เปรยวๆ เคมๆ นงๆ นอนๆ เราๆ ทานๆ ๔. ค าซ ามความหมายผดไปจากค ามลเดม แตยงคงมเคาของความหมายเดม บอกพหพจน ค าเดมอาจเปนเอกพจนหรอพหพจนกได เมอเปนค าซ ากลายเปนพหพจนอยางเดยว เชน เดกๆ

เลนฟตบอล หนมๆ มากบสาวๆ บอกความไมเจาะจง การจ าแนกเปนพวก และความเปนพหพจน เชนเชญผใหญๆ ไปทางโนน เดกๆ มาทางน ๕. บอกความหมายใหมไมเนองกบความหมายของค ามลเดมเชน พนๆ (ธรรมดา) กลวยๆ (งาย) นองๆ (เกอบ

, ใกล, คลาย) อยๆ (เกดขนโดยไมรตว) ๖. ค าทออกเสยงซ ากน ไมใชค าซ าเสมอไป ค าซ าจะตองเปนค ามลทออกเสยงซ ากนแลวเกดค าใหมขนและม

ความหมายเปลยนไป ค าซ าใชไมยมกแทนค ามลหลงค าทออกเสยงซ ากนในบางกรณเปนคนละค าและอยตางประโยคกน ไมจดเปนค าซ าและใชไมยมกแทนค าหลงไมได เชน เขาท างานเปนเปนเพราะเธอสอนให เขาจะไปหาททสงบอานหนงสอ

แบบฝกหด จงขดเสนใตค าตอไปน ทเปนค าซอน

เสอสาด วองไว ฝดเคอง เชอนแช เบยหอย เกบหอม ตดสน เสาะหา เตบโต อวนพ แตกฉาน ออฉาว เขดหลาบ ครบา อดทน แปดเปอน เสยหลาย เดยวดาย เกยวของ ฉบไว คงกระพน สรางสรรค ละเอยดลออ นงจอ ตดแจ เยนเจยบ เลอเลศ สรงสนาน ขมขมน ทรพยสน เฉลมฉลอง อทธฤทธ ซดทอด ทกทวง โตแยง คบแคบ ยนยน ขาดแคลน หลอกลวง อบรม ถากถาง สอดแนม ชกจง ขดแยง ปกปด เบยดบง ลกลอบ กดกน ลวงเกน ชกชม แกไข เดอดรอน ซอตรง คนเคย หยาบคาย มงม เชองชา จดจาน สกหรอ แรนแคน เทงเตง ลอนจอน ออมคอม เดนเหน กาวราว เพอเจอ จมลม ลอมชอม ราบคาบ รางชาง โกโรโกโส ซซา ตมตาม ตตะ ทกทก อกอก ตงตง เฉอะแฉะ เออออ อยอาย นวเนย ย วเยย คกคก เวงวาง เรอรา เซอซา เทอะทะ เหวอะหวะ เหนอะหนะ เงอะงะ กะเลอกะลา จอแจ วอแว ออแอ ทอแท รอแร มอมแมม วอกแวก ยอบแยบ เตาะแตะ

Page 21: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๑

จงน าค าทใหตอไปน สรางเปนค าซอน และแตงประโยคใหไดใจความสมบรณ 1. ทบ ประโยค 2. เรยบ ประโยค 3. ไว ประโยค 4. เบยด ประโยค 5. ราว ประโยค

กำรแตงกลอนสภำพ

บทกลอนเปนบทรอยกรองทคนนยมแตง และอานกนแพรหลาย มากกวารอยกรองประเภทอน ๆ ทงนอาจเปนเพราะทานกวเอกสนทรภไดเปดทางไวท าใหกลอนเปนทนยมชมชอบในหมประชาชนอยางกวางขวางกเปนได กลอนสภาพยงแบงออกเปนกลอนประเภทตาง ๆ อกมากมาย เชน กลอนนราศ กลอนเสภา นทาน ค ากลอน บทดอกสรอย บทสกวา กลอนบทละคร ฯลฯ ลกษณะบงคบของกลอนมหลายประการ คอ คณะ พยางค สมผส เสยงวรรณยกต ค าน า (รวมค าลงทาย)

๑. คณะ กลอนสภาพบทหนงม ๒ บาท (ค ากลอน) บาทท ๑ เรยกวาบาทเอก ม ๒ วรรค คอวรรคสดบ (สลบ) และวรรครบ บาทท ๒ เรยกวา บาทโท ม ๒ วรรค คอ วรรครอง และวรรคสง

๒. พยำงค (ค าในบทรอยกรอง) ในกลอนวรรคหนง ๆ จะบรรจค าไดตงแต ๖ – ๙ ค า โดย กลอนแปดจะมจ านวน วรรคละ ๘ ค า รวม ๔ วรรคเปน ๓๒ ค า (บทกลอนอนโลมใหมจ านวนค าไดวรรคละ ๗ – ๙ ค า)

๓. สมผส สงเกตไดจากผงค าประพนธ ดงน

กลอนสภาพพงจ ามก าหนด กลอนหนงบทสวรรคกรองอกษร วรรคละแปดพยางคนบศพทสนทร อาจยงหยอนเจดหรอเกาเขาหลกการ หาแหงค าคลองจองตองสมผส สลบจดรบรองสงประสงคสมาน เสยงสงต าตองเรยงเยยงโบราณ เปนกลอนกานตครบครนฉนนเอย

ฐะปะนย นาครทรรพ-มล.บญเหลอ เทพสวรรณ

๔. เสยงวรรณยกต มขอควรระวงในการใชเสยงวรรณยกตดงน ค ำสดทำยของวรรคสดบ ใชเสยงวรรณยกตไดทง ๕ เสยง แตเสยงสามญ ไมคอยนยมนก ค ำสดทำยของวรรครบ สวนมากนยมใชเสยงจตวา และหามใชเสยงสามญ สวนวรรณยกตอน ๆ กใชได ท

นยมใชรองจากจตวากคอ เสยงโท กบเสยงเอก เสยงตรไมคอยนยมใชกนมากนก และควรระวงอยาใหเสยงวรรณยกตไปซ ากบเสยงของค าทสงสมผส เชน ถาค าสดทายของวรรคสดบเสยงเปนเอก ค ารบสมผสกควร เปนเสยงตร

ตวอยำงเชน “ชนอารมณชมปลาเวลา ดก หวน ร าลก แลวเสยดายไมวายโหย” ค าวา “ดก” และ “ลก” มเสยงวรรณยกต เอก และ ตร ตามล าดบ เปนเสยงวรรณยกตทตางกน ท าใหเกดความ

ไพเราะ แตหากเราเปลยนค าวา “ร าลก” เปน “รสก” จะเปนเสยงวรรณยกตเดยวกน ท าใหความไพเราะหายไป

Page 22: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๒

ขอควรระวง

ในการแตงกลอน หากเรามวเพงเลงแตลกษณะบงคบของกลอนเพยงอยางเดยว โดยไมสนใจในเรองความคด

เรากจะไดแตเพยง “รปกาย” ภายนอกของกลอนเทานน ไมได “หวใจ” ของกลอนดวย ดงนน เราจงควรให

ความส าคญทงความคด และวธแตง จงจะไดกลอนทนาสนใจ และมคณคา เราจะตองฝกคดในเรองตาง ๆ ใหได

รวดเรว และความคดนนจะตองแจมแจงแกใจเรากอน เราจงจะเขยนกลอนออกมาไดอยางสมบรณแบบ

ค ำสดทำยของวรรครอง นยมใช เสยงวรรณยกตสามญ และตร ตวอยำงเชน “เปนสตรมใชชายเสยดายศกด จะปลกรกเรรวนหาควรไม

อนความดมอยดจ า ไว อยาพอใจรกชวใหมวมอม”

ส าหรบวรรครองน หามใชเสยงวรรณยกตรวมกบค าสดทายในวรรครบ เชน ถาค าสดทายในวรรครบเปนเสยงเอก ค าสดทายในวรรครองกควรเปนเสยงตร เชน ค าวา “ตก” สมผสกบ “ยก” ได แต สมผสกบ “กก” ไมได

ค ำสดทำยในวรรคสง หามใชเสยงจตวา นอกนนใชได เสยงทนยมใชกนมากคอ เสยงสามญ กบเสยงตร ยงมขอควรระวงอกอยางหนงส าหรบวรรคสง คอ หามลงทายดวยสระเสยงเดยวกนกบค าทลงทายในวรรครบ และวรรครอง เชน ถาวรรครบ และวรรครองลงทายวา “สนต” และ “วรรณ” กไมควรลงทายวรรคสงดวยค าทสมผสกบค าวา “วรรณ” อาทค าวา “พน” หรอ “บรรณ” เปนตน

ค ำน ำ – ค ำลงทำย ค าน าเปนลกษณะทบงคบเฉพาะกลอนบทละคร กลอนดอกสรอย และสกวา สวนค าลงทายกใชเฉพาะดอกสรอยและสกวาเปนสวนใหญ

ลองท ำด ใหนกเรยน แตงกลอนสภาพ ๒ บท แนะน าตนเอง

Page 23: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๓

กำรพด การพด เปนวธหนงของการสอสาร การถายทอดความคด ความร ความเขาใจ ความรสก หรอความตองการ ดวย

เสยง ภาษา และกรยาทาทาง เพอใหผรบฟงรบร เขาใจไดตรงตามจดประสงคของผพด การสอสารจงจะบรรลผลได

ควำมหมำยของกำรพด กำรพด เปนการสอสารดวยภาษา จากตวผพดไปยงผฟง เพอสอความหมายใหผอนทราบความรสกนกคดและ

ความตองการของตน รวมทงเปนการแลกเปลยนขาวสาร ความร ความคดเหน กอใหเกดความเขาใจซงกนและกนชวยใหกจการตางๆ ด าเนนไปดวยความเรยบรอย

องคประกอบของกำรพด การพดมองคประกอบส าคญอย ๓ ประการ ดงน

ผพด ผพดเปนผทจะตองถายทอดความรสก ความคดเหน ขอเทจจรง ตลอดจนทศนคตของตนสผฟงโดยใชภาษา

เสยง อากบกรยาและบคลกภาพของตนใหมประสทธภาพมากทสด ผพดจะตองค านงถงมารยาทและคณธรรม ในการพดดวย

สงส าคญทผพดจะตองยดไวเปนแนวปฏบตคอ ผพดจะตองรจกสะสมความร ความคดและประสบการณทมคณคา มประโยชน แลวรวบรวม เรยบเรยงความร ความคดเหลาน ใหมระเบยบ เพอทจะไดถายทอดใหผฟงเขาใจไดโดยงาย แจมแจง

การสะสมความร ความคดและประสบการณ ผพดสามารถท าไดหลายทาง เชน จากการอาน การฟง การสงเกต การกระท าหรอปฏบตดวยตนเอง การสนทนากบผอนนอกจากนแลว ผพดจะตองมทกษะ ในการพด การคด การฟง และมความสนใจทจะพฒนาบคลกภาพอยเสมอ ซงจะชวยใหผพด เกดความมนใจในตนเอง สาระหรอเรองราวทพด

คอ เนอหาสาระทผพดพดออกไป ซงผพดจะตองค านงอยเสมอวา สาระทตนพดนนจะตองมประโยชนตอผฟง อกทงควรเปนเรองทใหม ทนสมย เนอหาจะตองมความชดเจน ผพดตองขยายความคอ ความรทน าเสนอสผฟงใหมความกระจาง ซงอาจขยายความดวยการยกตวอยางแสดงดวยตวเลข สถต หรอยกหลกฐานตาง ๆ มาอางอง การเตรยมเนอหาในการพดมขนตอน ดงน

๑. กำรเลอกหวขอเรอง ถาผพดมโอกาสเลอกเรองทจะพดเอง ควรยดหลกทวาตอง เหมาะสมกบผพด คอ เปนเรองทผพดมความรอบรในเรองนน และเหมาะสมกบผฟงเปนเรองทผฟงมความสนใจ นอกจากนจะตองค านงถงโอกาส สถานการณ สถานท และเวลา ทก าหนดใหพดดวย

๒. กำรก ำหนดจดมงหมำยและขอบเขตของเรองทจะพด ผพดจะตองก าหนด จดมงหมายในการพดแตละครงใหชดเจนวาตองการใหความร โนมนาวใจหรอเพอความบนเทงเพอจะไดเตรยมเรองใหสอดคลองกบจดมงหมาย นอกจากนผพดจะตองก าหนดขอบเขตเรองทจะพดดวยวาจะครอบคลมเนอหาลกซงมากนอยเพยงใด

๓. กำรคนควำและรวบรวมควำมร ผพดตองประมวลความร ความคดทงหมดไวแลวแยกแยะใหไดวาอะไรคอความคดหลก อะไรคอความคดรอง สงใดทจะน ามาใชเปนเหตผลสนบสนนความคดนนๆ และทส าคญ ผพดจะตองบนทกไวใหชดเจนวาขอมลทไดมานน มทมาจากแหลงใด ใครเปนผพด หรอผเขยน ทงนผพดจะได อางอง ทมาของขอมลไดถกตองในขณะทพด

Page 24: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๔

๔. กำรจดระเบยบเรอง คอ การวางโครงเรอง ซงจะชวยใหการพดไมวกวน สบสนเพราะผพดไดจดล าดบขนตอนการพดไวอยางเปนระเบยบ มความตอเนอง ครอบคลมเนอหาทงหมดชวยใหผฟงจบประเดนไดงาย การจดล าดบเนอเรองจะแบงเปน สามตอน คอ ค าน า เนอเรองและการสรป ผฟง

ผพดกบผฟงมความสมพนธกน โดยผพดตองเราความสนใจผฟงดวยการใชภาษา เสยง กรยาทาทางบคลกภาพของตน ในขณะเดยวกนผฟงกมสวนชวยใหการพดของผพดบรรลจดหมายไดโดยการตงใจฟง และคดตามอยางมเหตผล กอนจะพดทกครงผพดตองพยายาม ศกษารายละเอยดทเกยวกบผฟงใหมากทสด เชน จ านวนผฟง เพศ ระดบการศกษา ความเชอและคานยม ความสนใจของผฟง เปนตน การวเคราะหผฟงลวงหนา นอกจากจะไดน าขอมล มาเตรยมการพดใหเหมาะสมแลว ผพดยงสามารถน าขอมลนนมาใชในการแกปญหาเฉพาะหนา ทอาจจะเกดขนไดเหมาะสมกบสถานการณดวย

จดมงหมำยของกำรพด โดยทวไปแลว การพดจะมจดมงหมายทส าคญ ๆ อย ๓ ประการ

๑. การพดเพอใหความรความเขาใจ การพดเพอจดมงหมายน เราไดฟงอยเปนประจ าไมวาจะเปนขาวสารจากวทย โทรทศน หรอจากวงสนทนาใน

ชวตประจ าวน มจดมงหมายทจะใหผฟงเกดความรความเขาใจในเรองทไมเคยร ไมเคยมประสบการณหรอมความรประสบการณบาง แตกยงไมกระจางชด

การพดประเภทน ไดแก การรายงาน การพดแนะน า การบรรยาย การอธบายการชแจง ดงตวอยางหวขอเรองทพดเพอใหเกดความร ความเขาใจ เชน

ท าอยางไรจงจะเรยนเกงและประสบความส าเรจ ภยแลง ท าไมราคาพชผลทางการเกษตรจงตกต า งามอยางไทย สงแวดลอมเปนพษ ๒. การพดเพอโนมนาวใจ

การพดเพอโนมนาวใจ เปนการพดทมจดมงหมายใหผฟงเชอและมความคดคลอยตาม ท าหรอไมท าตามทผพดตองการหรอมเจตนา ฉะนน ผพดจะตองชแจง ใหผฟงเหนวา ถาไมเชอหรอปฏบตตาม ทผพดเสนอแลวจะเกดโทษ หรอ ผลเสยอยางไร

การพดชนดนจะประสบความส าเรจไดดมากนอยเพยงไรนน ขนอยกบตวผพดเองวามบคลกภาพดไหม มการใชถอยค าภาษาทงายแกการเขาใจของกลมผฟงไหม และทส าคญ คอผพดจะตองมศลปะและจตวทยาในการจงใจ ผฟงไดเปนอยางด การพดเพอโนมนาวใจ จะเหนตวอยางไดจากการพดเพอหาเสยงในการเลอกตง ไมวาจะเพอเปนหวหนาชน ผแทนกลม หรอองคการตางๆ สมาชกสภาผแทนราษฎร (สส.) หรอการพดเพอรณรงคใหผฟงเลกบหร หรอไมกระท าสงใดสงหนง เชน การพดเพอใหชวยกนประหยดการใชน ามน ไฟฟา นอกจากนการพด เพอโนมนาวใจจะน าไปใชมากในดานธรกจการขาย การโฆษณาเพอใหผคนหนมานยมใชหรอซอสนคาตน

Page 25: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๕

ตวอยำงหวขอเรองทพดโนมนำวใจ บรจาคโลหตชวยชวตมนษย มาเลยงลกดวยนมมารดากนเถอะ ฟงดนตรเถอะชนใจ ชวยท าเมองไทยใหเปนสเขยวดกวา ออกก าลงกายวนละนดชวตแจมใส เหรยญบาทมความหมายเพอเดกยากไรในชนบท ๓. การพดเพอความบนเทง

การพดเพอจดมงหมายนเปนการพดทมงใหผฟง เกดความเพลดเพลน รนเรง สนกสนานผอนคลายความตงเครยด ในขณะเดยวกนกแทรกเนอหาสาระ ทเปนประโยชนแกผฟงดวยผพด จะตองเปนบคคลทมองโลกในแงด มอารมณขน หนาตายมแยมแจมใสไมเปนคนเครงเครยดเอาจรงเอาจงเกนไป เพราะสงเหลานจะมผลตอการสรางบรรยากาศความเปนกนเองใหเกดขนได ดงจะเหนไดจากรายการตางๆ ทางสอมวลชน ไมวาจะเปนวทยโทรทศน ตวอยำงหวขอเรองทพดเพอควำมบนเทง

เราจะไดอะไรจากการฟงเพลงลกทง ท าอะไรตามใจคอไทยแท พดใครคดวาไมส าคญ ทวารก รกนนเปนฉนใด

หลกกำรพดทด

ผพดทตองการสอความเขาใจกบผฟงใหเกดความส าเรจในการสงสารไดดนนตองค านงถงหลกการพด ดงตอไปน

๑. การออกเสยงใหถกตองตามหลกภาษา ไดแก กำรออกเสยงสน – ยำว ตางกน ความหมายกตางกนไปดวย เชน เกา – กาว , เขา – ขาว , เทา – ทาว

o กาวเทาไปเกาครง o เขาเดนเขาไปรบประทานขาว o เขาบาดเจบทเทา

๒. การออกเสยงค าหลายพยางคใหถกตองตามหลกการออกเสยง ค าบางค าออกเสยงแบบอกษรน า เชน

ด าร อานวา ด า – หร

กนก อานวา กะ – หนก

ด ารส อานวา ด า – หรด

ปรอท อานวา ปะ – หรอด

Page 26: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๖

ผลต อานวา ผะ – หลด

บางค าไมใช ค าสมาส แตอานออกเสยงตอเนองแบบค าสมาส เชน

พลเมอง อานวา พน – ละ – เมอง

เทพเจา อานวา เทบ – พะ – เจา

ค าบางค าไมนยมออกเสยงใหมเสยงตอเนอง เชน

สปดาห อานวา สบ – ดา

ดาษดน อานวา ดาด – ดน

รสนยม อานวา รด – น – ยม

คณคา อานวา คน – คา

๓. ออกเสยงค าควบกล า ร, ล, ว หรอเปนอกษรน าใหชดเจนถกตอง เชน

ตราด อานวา ตราด เปน อกษรควบ

ตลาด อานวา ตะ – หลาด เปน อกษรน า

จรง อานวา จง เปน อกษรควบไมแท

ค าตอไปนออกเสยงแบบควบแททงหมด เชน

ปรบปรง เปลยนปลง ปลาบปลม

ปลอดโปรง พรอมเพรยง เพราะพรง

แพรวพราว เพลดเพลน พลกพลาน

แกวงไกว กวางขวาง ไขวควา

คลกเคลา คลาดเคลอน คลอนแคลน

ค าบางค าเปนค าเรยงพยางคกนไมออกเสยงแบบควบกล า เชน

ปรญญา ออกเสยงวา ปะ – รน – ยา

ปราชย ออกเสยงวา ปะ – รา – ไช

ปรมปรา ออกเสยงวา ปะ – ร า – ปะ – รา

ปรนพพาน ออกเสยงวา ปะ – ร – นบ – พาน

Page 27: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๗

๔. ไมควรออกเสยงใหหวนสน ตดค า หรอรวลนจนฟงไมชดเจน โดยเฉพาะ ค าหลายพยางค เชน

มหาวทยาลย ไมควรออกเสยงวา หมา – ลย

วทยาลย ไมควรออกเสยงวา วด – ลย

ประกาศนยบตร ไมควรออกเสยงวา ปะ – กาด – บด

กโลเมตร ไมควรออกเสยงวา กโล หรอ โล

กโลกรม ไมควรออกเสยงวา กโล หรอ โล

สวสด ไมควรออกเสยงวา หวด – ด

ประธานาธบด ไมควรออกเสยงวา ปะ – ธา – นา – ด

เฉลมพระชนมพรรษา ไมควรออกเสยงวา ฉะ – เหลม – ชน – สา

๕. ไมควรใชภาษาพด ภาษาตลาด ภาษาสอมวลชนหรอภาษาโฆษณา ในการพดกบคนทวไป ซงจะท าใหผฟงเขาใจยากและไมเหมาะสมกบกาลเทศะและบคคล เชน

สาวคนนนจดอยในวยเอาะ ๆ รฐธรรมนญฉบบนอยในวยดก นายต ารวจถกเตะโดงออกจากพนท เขาวงเตนเพอขอยายไปในทเจรญ นายต ารวจเตน ถก นสพ. คยเบองหลง เจาหนาทบกคกล าปางหาขอมลปรบปรงเรอนจ า ๖. การออกเสยงค าแผลง ควรออกเสยงใหถกตองตามหลกภาษาและความนยม เชน

ต ารวจ ออกเสยงวา ต า – หรวด

ผนวช ออกเสยงวา ผะ – หนวด

ส าเรจ ออกเสยงวา ส า – เหรด

ถลก ออกเสยงวา ถะ – หลก

จรวด ออกเสยงวา จะ – หรวด

หลกกำรพดทด

๑. การใชภาษา ตองเลอกใชถอยค าทเขาใจงายเหมาะสมกบวยของผฟง ๒. ผพดและผฟงมจดมงหมายตรงกน ผพดมจดมงหมายทตองการสอความหมายไปยงผฟงเพอใหเขาใจ

เรองราวตาง ๆ ผฟงกมความตงใจฟงสงทผพดสอความหมายให ๓. ออกเสยงพดใหชดเจน ดงพอประมาณ อยาตะโกนหรอพดคอยเกนไป

Page 28: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๘

๔. สหนา ทาทางยมแยมแจมใส เปนกนเอง ไมเครงเครยด ๕. ทาทางในการยน นง ควรสงาผาเผย การใชทาทางประกอบการพดกมความส าคญ เชน การใชมอ นว จะชวย

ใหผฟงเขาใจเรองราวไดงายยงขน ๖. ตองรกษามารยาทการพดใหเครงครดในเรองเวลาในการพด พดตรงเวลาและจบทนเวลา ๗. พดเรองใกลตวใหทกคนรเรอง เปนเรองสนกสนานแตมสาระ และพดดวยทาทางและกรยานมนวล เวลาพด

ตองสบตาผฟงดวย ๘. ไมควรพดเรองเชอชาต ศาสนา การเมอง โดยไมจ าเปน และไมควรพดแตเรองของตวเอง ๙. ไมพดค าหยาบ นนทาผอน ไมพดแซงขณะผอนพดอย และไมชหนาคสนทนา

มำรยำทในกำรพด การพดทดไมวาจะเปนการพดในโอกาสใด หรอประเภทใด ผพดตองค านงถงมารยาทในการพด ซงจะมสวนสงเสรมใหผพดไดรบการชนชมจากผฟง ซงจะชวยใหประสบผลส าเรจในการพด มารยาททส าคญของการพดสรป ไดดงน

๑. พดดวยวาจาสภาพ แสดงหนาตาทยมแยมแจมใส ๒. ไมพดอวดตนขมผอน และยอมรบฟงความคดของผอนเปนส าคญ ๓. ไมกลาววาจาเสยดแทง กาวราวหรอพดขดคอบคคลอน ควรใชวธทสภาพเมอตองการแสดงความคดเหน ๔. รกษาอารมณในขณะพดใหเปนปกต ๕. ไมน าเรองสวนตวของผอนมาพด ๖. หากน าค ากลาวของบคคลอนมากลาว ตองระบนามหรอแหลงทมาเปนการใหเกยรตบคคลทกลาวถง ๗. หากพดในขณะทผอนยงพดไมจบ ควรกลาวค าขอโทษ ๘. ไมพดคยกนขามศรษะผอน

กำรเขยนบทพด เรมตนดวยการตอบค าถามใหชดในความคดกอนวา “เราตองการบรรลเปาประสงคใดจากผฟง?” และ“ถาเราตองการบรรลเปาประสงคนน เราจะวางแผนการสอสารดวยค าพดของเราอยางไร?” เปาหมายทแจมชดจะชวยใหเราวางแผนอยางรอบคอบวา จะท าอยางไรใหไปถงเปาหมายนน องคประกอบส าคญทท าใหบทพดของเราจงใจนน จะตองประกอบไปดวย ประเดนน าเสนอทชดเจน คนฟงรทนทวาเราตองการพดอะไร การด าเนนเรองทมเหตมผล ดงดดความสนใจ และทขาดไมไดคอ อารมณของเราในขณะทพดควรเปนเชนไร เพอเปนสวนผสมทจงใจอารมณของผฟงใหคลอยตาม โดยสวนใหญแลว เราอาจแบงเนอหาทเราตองการพดออกเปน ๓ สวน สวนแรก คอ สวนเรมตนหรอสวนน า ในสวนนควรกลาวถงหวขอของเนอหาทเราจะพด เพอใหผฟงรวาเราก าลงจะกลาวถงเรองใด ขณะเดยวกนเปนสวนทตองดงดดคนฟง สรางความประทบใจใหคนฟงตดตามสงทเราจะพด จงควรมลกเลนโดยอาจเรมตนดวยการเลาเรองข าขน เรองเลาจากประสบการณของผพด เหตการณในประวตศาสตร

Page 29: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒๙

ประวตหรอขอคดค าคมของบคคลส าคญ หรอตวเลขสถตทนาสนใจ ซงเรองเหลานตองมความนาสนใจ ดงดดใจ และทส าคญตองเปนเรองทเกยวเนองเชอมโยงเขากบเรองทเราจะกลาวถงตอไปอยางกลมกลน สวนทสอง คอ สวนเนอหาทเราตองการสอสาร ตวอยางการพดโนมนาวใจ ในสวนนเราจ าเปนตองพด “เขาประเดน” ไมออกนอกเรอง ไมอธบายเยนเยอ แตตองพยายามจงใจผฟงใหเหนคลอยตามในสงทเราพด ในเหตผลทเราน าเสนอใหมากทสด ดงนน จงจ าเปนตองเตรยมพรอมอยางดวา เราตองการพดอะไร ควรใชเหตผลขอเทจจรงอยางไรจงนาเชอถอ ควรใชภาษาอยางไร ควรพดดวยอารมณอะไร จงหวะน าเสยง สหนาทาทางควรเปนอยางไร เพอใหสงทเราพดออกไปนนแตะตองใจผฟงมากทสด สอสารความจรงดวยความจรงใจ การอางเหตผล สถตขอเทจจรง ควรอางแหลงทมาทนาเชอถอประกอบดวย ไมควรพดลอย ๆ อยางไมมหลกฐาน จะท าใหสงทเราพดขาดน าหนก ไมนาเชอถอ ล าดบเนอหาใหตอเนอง ตามหวขอทก าหนดไว ขณะเดยวกน ตองระวงไมใหคนฟงรสกเบอหนาย สวนทสาม สวนสรป ควรเปนการตอกย าอกครงถงสงทเราพดมาทงหมด เพอดงผฟงใหชดเจนในประเดนทน าเสนอ มงหมายเพอใหผฟงตดสนใจวา เหนดวยกบเรา เชอมนในสงทเราพด แตขอควรจ าทส าคญคอ เราควรสรปสงทเราพดไปใหสนทสด เพอมใหผฟงเบอหนาย หรออาจสรปดวยการยกตวอยาง ขอคด ค าคม หรอตงค าถามทงทายทนาสนใจกได ตวอยางในการพดเพอโนมนาวใจนนเปรยบเหมอนการแสดง ผพดนนไมเพยงแสดงออกดวยถอยค า การใชภาษาทสละสลวย เหตผลทจงใจ แตยงตองผสมผสานไปพรอมกบอารมณ สหนาและทาทางประกอบทสามารถจงใจผฟงใหคลอยตามไดมากทสด

กำรเขยนเรองสน เรองสนเปนวรรณกรรมประเภทหนง ไดรบอทธพลมาจากตะวนตกมความยาวประมาณ ๑๐๐๐-๑๐๐๐๐ ค า

ผเขยนเขยนขนโดยใชจนตนาการของตนเองอยางสมจรงสมจง มขนาดสน ตวละครไมมาก ด าเนนเรองดวยความรวดเรวและมจดมงหมายเดยวโดยอาศยศลปะการเขยนทชวนใหนาอานและมคตธรรมแทรก

ลกษณะเรองสนทด ควรมลกษณะดงน ๑. ตองมพฤตการณอนส าคญอนเปนตนเรองแตเพยงอยางเดยว ๒. ตองมตวละครทมบทบาทส าคญทสดในทองเรองแตเพยงตวเดยว ๓. ตองมจนตนาการหรอมโนภาพใหผอานคลอยตามไปดวย ๔. ตองมพลอตหรอการผกเคาเรองใหผอานฉงนหรอสนใจ ๕. ตองมความแนนหรอเขยนอยางรดกม ๖. ตองมการจดรป ล าดบพฤตการณใหมชนเชงชวนอาน ๗. ใหผอานเกดอารมณหรอความรสกอยางใดอยางหนง

ชนดของเรองสน กำรเขยนเรองสน แยกเปนประเภทตำงๆไดดงน

๑. ชนดผกเรอง (plot Story) คอเรองสนทมโครงเรองซบซอนและจบลงในลกษณะทผอานคาดไมถง ๒. ชนดเพงเลงทจะแสดงลกษณะของตวละคร (Character Story) คอเรองสนทเนนตวละครเปนใหญหรอเนน

ใหตวละครเปนผเลาเรองหรอด าเนนเรอง โดยตองการแสดงลกษณะอยางใดอยางหนงของตวละครเปนส าคญ

Page 30: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๐

๓. ชนดถอเปนฉากเปนส าคญ (Atmosphere Story) คอ เรองสนทผเขยนบรรยายฉากหรอสถานทหรอแหงนน ท าใหผอานเกดความรสก ท าใหผเกดความรสกคลอยตามอารมณและและความคดของตวละคร

๔. ชนดทแสดงแนวความคดเหน (Theme Story) คอ เรองทผเขยนมอดมคตหรอตองการชใหเหนขอคดหรอสจธรรมของชวต นอกจากน อ.ฐะปะนย นาครทรรพ ไดเสนอหลกการเขยนเรองสนไววา “พงประสบการณอานใหมาก นกอยากเขยน เพยรฝกฝน สนใจมนษย จดหมายเดน เฟนภาษา หาเชอเพลง และส าเรงอารมณ”

วธเขยนเรองสน วธเขยนเรองสนใหนาอานชวนใหตดตามควรมรายละเอยดตอไปนคอ ๑. เคาโครงเรอง (plot) คอ การสรางเหตการณหนงขนมาเรมเรองและจบเรอง การสรางโครงเรองนมหลก ๓

ประการคอ โครงเรองตองมความสบสนวนวาย มปญหาตองแกไข มการผกปมทซบซอน ในการด าเนนเรอง จะไมราบรน หากแตตองมอปสรรคท าใหเรองสนก หรอมเหตการณทท าใหผอานรอ

คอยตอไป ปมนนคอยๆคลคลาย จนถงจดสดยอดของเรอง (climax) เปนการจบหรอปดเรอง ๒. ตวละคร

สรางตวละครใหสมจรง การแสดงอปนสยของตวละครอาจบรรยายหรอเปนบททตวละครพดเอง การแสดงอปนสยของตวละครตองเสมอตนเสมอปลายตงแตเรมเรองจนจบเรอง ตวละครไมมากเกนไป ๓. ฉาก หมายถง สถานทหรอสงแวดลอม รวมทงบรรยากาศตางๆทมสวนเกยวของกบตวเรอง เลอกฉากใหเหมาะสมกบเรอง และด าเนนเรองตามบรรยากาศทถกตอง ผเขยนตองเขยนฉากทตนรจงดทสด เพราะจะไดภาพทแจมชด ๔. บทสนทนา

ไมพดนอกเรอง เปนค าพดนอกเรอง เปนค าพดงายตอการเขาใจ เหมาะสมแกฐานะของตวละคร รจกหลากค า ไมใชค าซ าซาก ๕. การเปดเรอง เปนหวใจของการเขยนเรอง เพราะจะท าใหผอานตดตามตอไปหรอไม ขนอยกบวธการเปด

เรอง ซงมอยหลายวธ คอ สรางเหตการณหรอการกระท าใหเกดความสนใจ นาตนเตน เปดเรองโดยใชบทสนทนาทมถอยค าแปลกในความหมายและเนอเรอง กอใหเกดความอยากรอยากเหน

อยากตดตามเรองตอไป

Page 31: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๑

เปดเรองโดยการพรรณนา พรรณนาฉาก หรอบรรยายฉากทชวนใหผอานสนใจ ๖. การด าเนนเรอง ตองค านงถงคอ ควรด าเนนเรองไปสจดหมายโดยเรว ปมของเรองควรมความขดแยง ๑ แหง แลวคอยๆคลายปมทละนอย สมดงความปรารถนาของผอานทรอคอย ๗. การปดเรอง เปนตอนทส าคญทสด ผอานจะทราบวาเรองจะจบลงอยางไร ซงเปนจดสดยอดของเรอง คอ จบลงโดยทท าใหผอานประหลาดใจ คาดไมถง จงลงดวยความสมปรารถนา หรอสนหวงอยางใดอยางหนง

ในการเขยนเรองสนนน จะเลอกเขยนในแนวใดกไดขนอยกบประสบการณ ความรและอารมณของแตละคนทจนตนาการ ซงมความแตกตางกนไป โดยไมจ าเปนตองยดหลกการเขยนเรองสนเปนแบบแผนนก ขนอยกบผเขยนวาจะมแนวคดสรางสรรคสงใหมๆขน อนเปรยบเสมอนเอกลกษณของตนเองมากกวา

องคประกอบ

๑. Theme มนหมายถงสงทเรองของคณตองการจะบอกบางสงบางอยางทอาจใหแงคด หรอ แสดงความเหนของคนเขยน คณไมจ าเปนตองเทศน หรอสอน อธบายใหกบคนอานวาเรองมนมคณธรรมเพยงใด คนอานจะเรยนรจากเรองทคณเขยนเอง

๒. Plot เพอใหคนอานคงความสนใจคณตองมพลอตเรอง ความขดแยงหรอการตอสดนรนของตวละครเอกทเขาตองเอาชนะ ไมวาการตอสนนจะเปนระหวางคนกบคน หรอเปนการตอสของจตใจตวเอง ตวละครเอกจะตองชนะหรอสญเสยดวยตวของเขาเอง ไมใชจากความชวยเหลอของคนอน ความขดแยงจะเปนสงน าเรองใหเดนตอถงไคลแมกซ จนจบเรอง

๓. โครงสรำงของเรอง จะใชมมมองแบบบคคลท ๑ หรอบคคลท ๓ ( แบบบคคลท ๑ เลาแบบคนเลาอยในเหตการณหรอเปนเรองทเกดขนกบเขาเองใชค าแทนตววา ฉน ผม ขาพเจา แบบบคคลท ๓ ควรจะใชมมมองของตวละครส าคญเปนคนเลา)

๔. ตวละคร สรำงตวละครทเหมาะสม และนาสนใจ ท าใหคนอานอยากรเรองของเขา ๕. เลอกวำจะใหเรองเกดขนทไหน และเมอไหร ๖. ใชบทพดใหเรำใจ กนใจ แสดงตวตนของตวละครไดอยางเหมาะสม ๗. กำรเลำเรองและกำรบรรยำย ใหบอกแตสงทจ าเปนใชเปนประโยชนในเรอง อยาเยนเยอ เพราะเรองสนจะ

จ ากดความยาวของเรอง ( วธจะรวามประโยชนหรอไมใหลองตดทงค าหรอประโยคนนๆออกไป แลวดวายงสรางความเขาใจใหกบคนอานหรอไม ถาคนอานเขาใจและสามารถจนตนาการไดกเอาออกไปเลย ยกเวนชวงตอนทตองการพรรณนาหรอบรรยายความ )

๘. จะใหด ในเรองสน ควรจะมงไปท จดขดแยง เพยงอยำงเดยว ทตวละครส าคญตองเอาชนะ

กำรเรมตนสรำงเรองอยำงงำย ๆ

หาตวละคร

Page 32: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๒

ใสความตองการบางอยางใหตวละคร ( พอใจหรอไมพอใจในสถานภาพของตวเอง) เตมอปสรรค หรอปญหา ทขดขวางไมใหตวละครไปถงความตองการนน บบคนตวละครดวยความยากล าบากหรอความผดพลาดทมากขน พาตวละครออกมาจากสถานการณนน ๆ ดวยความสามารถของเขาเอง หรอการคลคลายดวยวธอน จบเรอง

ตวอยำง สรางตวละคร A ใหนาสนใจดวยบคลกลกษณะ การกระท า นสย หรออน ๆ ท าใหสถานภาพเขาเปลยนไป ไมวาจะจากอะไรกได ฝนตก รถตด เมยหยา พอตาย ตกงาน ( โดยมากมกจะเปน

เรองราย ๆ ) ตองมเวลาจ ากด ในการทจะแกไขเรองเลวรายทเกดขนเพอบบใหเรองเขมขน เชน เมยจะคลอดแตรถตด ตอง

ปลดชนวนระเบดใหไดภายใน ๒๐ นาท ตองบอกเรองส าคญตอต ารวจภายในคนน ฯลฯ สถานการณนนตองมผลกระทบตออารมณความรสกของตวละคร A อยางใหญหลวงทจะท าใหเขาเปนตาย

หรอระเบดอารมณออกมาไดพอกน สรางตวละคร B พรอมทงบคลกลกษณะ นสย หรออน ๆ จดชนวนความลกลบ หรอความสงสยใหกบคนอาน ในขณะทตวละครพอจะเขาใจในบางสงบางอยางในเรอง

แลวแตคนอานยงไมรโดยตรง สรางความตองการทแตกตางกนระหวางตวละคร เชน A ตองการไปตอ แต B ใหหยดรอ ปฏสมพนธระหวาง A และ B ทแสดงออกมา ไมใชใครคนเดยว A พยายามหาทางแกไขในปญหา สถานการณบดเบอน ไมเปนอยางทคาดหมาย เรองเรมเลวรายลง เวลาหมดไปเรอย จดวกฤต ตองเลอกตดสนใจอยางใดอยางหนง ผลสดทาย

ขอแนะน ำ ๑. เกาะตดกบขนาดทจ ากดของแบบในการเขยนเรองสน โดยทวไปจะมความจ ากดของกรอบและตวละคร บท

พดมพลงจงใจ ฉากสถานทตองการ แตไมจ าเปนตองอธบายรายละเอยดมาก หลกเลยงพลอตยอย ๒. การเปดเรองไมแนนอนตายตว วาเปนการบรรยาย และการสงเกตประจ า ยกเวนการบรรยายนนจะแสดงถงสง

ทถกรบกวนในขณะนน กอนทการกระท าจะรอนขน แตอยาใหมากนก ๓. เรมเรองสนดวยกระตนเหตการณ ทชกจงไปสความเขมขน เรองสนจ าเปนตองเสนอบางสงบางอยางทสราง

ความรสกใหกบคนอาน ใหคนอานรวมความรสกไปกบตวละครรวมเหนอกเหนใจไปกบตวละครดวย ๔. เรองสนควรจะถกเลาจากมมมองของคน ๆ คนเดยว นอกจากคณจะมประสบการณในการเขยนมากไปกวาน ๕. เหมอนเรองแตงประเภทอนทตองใหตวละคร ดนรนทหรอลอยคอทามกลางความเลวราย หรอมทางเลอกท

ย าแยพอกน

Page 33: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๓

๖. ขดเกลาไอเดยของคณเกยวกบชดของเหตการณทตวละครแสดงหรอพดออกมา และเหตการณนนตองเผยใหคนอานรในเวลาทเปนจรง

๗. อยายดเยอในตอนจบ ๘. โดยทวไปเรองสนมกจะเกยวกบ ความขดแยง การตดสนใน หรอการคนพบ มนตองมสงส าคญเปนประเดน

หลกส าหรบตวละครเอก พลอตขดแยงตองถกวางเพอใหตวละครอนเปนตวขดขวาง และเผชญหนาในตอนไคลแมกซ ถาไคลแมกซของเรองสนมตวละครเอกก าลงตดสนใจ การตดสนใจนตองหางจากการเขาถงผลทจะตามมาภายหลง ถาเรองจบลงดวยตวละครคนพบความจรงบางอยาง ความจรงนควรจะเปนสงททท าใหชวตของตวละครเปลยนไป

เคลดลบเมอจะเขยนเรองสน ใหมตวละครในเรองนอยทสด รางรายการถงตวละคร และ สงทคณอยากจะใหเกดในเรองอยางสน ๆ ในแผนการเขยนของคณ ตองเตรยมยอหนาทจะเสนอฉาก สถานท และการแนะน าตวละครใหคนอานรจก การเปดเรองของคณตองมผลกระทบใจคนอาน หวใจส าคญตองรวาเรองของคณเกดทไหน เกยวกบอะไร และมงไปสประเดนนน อยาโอเอออกนอกเรองใน

สงไมจ าเปน บทสรปเรองในสองสามยอหนาสดทายตองขมวดทกอยางเขาดวยกน และตองตอบขอสงสยทคณเปดประเดน

เอาไว คณอาจจะหกมมในตอนจบ เพอสรางสงทคาดไมถงใหกบคนอาน เขยนใหตรงประเดนและเรยบงายทสด

Page 34: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๔

กำรวเครำะหและสงเครำะหประโยค

ในการสอสารนนสวนมากเราพดหรอเขยนประโยค อาจสนบาง ยาวบาง แลวแตเนอความทกลาว ประโยคทมความอนบรบรณเพยงความเดยว เราเรยกวา ประโยคความเดยว บางประโยคมความบรบรณมากกวาหนงความ โดยมค าเชอมระหวางประโยคยอย ประโยคทกลาวมานบางทเปนประโยคความรวม บางทเปนประโยคความซอน ค าเชอมระหวางประโยคยอยเรยกวา ค าสนธาน

ประโยคควำมรวม (อเนกรรถประโยค) ประโยคความรวมเปนประโยคทมเนอความของประโยคความเดยวมารวมกนตงแต ๒ ประโยคขนไป โดยมค าสนธานเปนเครองเชอม หรอเปนเครองมอทใชในการรวม แบงตามเนอความเปน ๔ ประเภท ดงน ๑. ประโยคควำมรวมทมเนอควำม (อนวยำเนกรรถประโยค)

เนอความอาจคลอยตามกนตามกาลเวลา ตามการกระท า หรอตามสญญาณกได สนธานทมกใช คอ …แลวจง…, ครน…จง… , แลว…ก …, พอ…ก… , และ , ทง … และ … , ฯลฯ

ตวอยาง พอผมมาถงเขากไปพอด เราเดนทางขนไปถงยอดภกระดงแลว กรสกหายเหนอยเปนปลดทง ทมฟตบอลโรงเรยนเราชนะเลศและไดรบค าชมเปนอยามาก ละครเรองนทงคนเลนและคนดตางสนกสนานพอๆกน พอกบแมไปตลาดนด

๒. ประโยคควำมรวมทมเนอควำม (พยตเรกำเนกรรถประโยค) เนอความจะขดแยงกน มกใชค าเชอมวา “แต , แตวา , แตทวา , แม , แม…ก”

ตวอยาง เราเดนทางขนไปถงยอดภกระดงแลว แตไมรสกเหนอยแมแตนอย ทมฟตบอลโรงเรยนเราชนะเลศ แตทวำไมไดรบค าชมเชย ละครเรองนคนดสนกมาก แตคนเลนเหนอยเหลอเกน พอไปตลาดนดแตแมไมไดไป

๓. ประโยคควำมรวมทมเนอควำม (วกลปำเนกรรถประโยค) เนอความจะใหเลอกอยางใดอยางหนง สงเกตจากการใชสนธาน หรอ , หรอไมก , ไม…ก

ตวอยาง เราอาจขบรถยนต หรอนงรถทวรไปเชยงใหมกได งวงกนอนเสย หรอไมกลกขนลางหนา ไมต ารวจกผราย ตองตายกนไปขางหนง

Page 35: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๕

ปหนาเธอจะศกษาตอหรอออกท างาน

** หมำยเหต : ประโยคความรวมทใช หรอ เปนตวเชอมน อาจจะเปนประโยคค าถามได ตองการท าตอบอยางใดอยางหนงตามทก าหนดใหเลอกในประโยค เชน คณจะซอตวหนงชนท ๑ หรอชนท ๒ ๔. ประโยคควำมรวมทมเนอควำม (เหตวำเนกรรถประโยค)

เนอความจะคลายกบประโยคคลอยตามกน แตเปนการคลอยตามทเปนเหตเปนผลกน มกใชค าเชอมวา “เพราะ , เพราะวา, เพราะ…จง…, เนองจาก , สาเหตจาก …” เปนตน

ตวอยาง เหตเพรำะรถเสย เราจงตองนงรถเมลไปโรงเรยน เพรำะเธอนอนดง จงท าใหงวงในชวโมงเรยน เขาไมมาโรงเรยนเนองจำก งวงนอน

** หมำยเหต : ประโยคความรวมทเปนเหตเปนผลกนน สามารถน าเหตหรอผลขนตนประโยคกอนกได ขนอยกบค าเชอมทเลอกใชใหถกตอง

Page 36: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๖

ลบสมอง ทดลองควำมร

ประโยคควำมรวม ประโยคยอย ค ำเชอม

๑. ออยท าสวนครวและรองเพลงเบาๆ - ออยท าสวนครว - ออยรองเพลงเบา ๆ

และ

๒. เธอกบฉนตองรบผดชอบในเรองน - เธอตองรบผดชอบในเรองน - ฉนตองรบผดชอบในเรองน

กบ

๓. ฉนกนขาวบานปาแลวไปกนขนมบานยาย - ฉนกนขาวบานปา - (ฉน) ไปกนขนมบานยาย

แลว

๔. หลานชวยพยาบาล อาจงหายปวยเรว - -

๕. พอไดลมทง เรากหายเพลย - -

๖. สมศกดเปนนกรบแตสมชายเปนนกรอง - -

๗. พตนเชาแตนองตนสาย - -

๘. เขาเปนคนฐานะไมดนกแตไมเคยทจรตตอหนาทสกครงเดยว - -

๙. เรายนดชวยเหลอแตเขาไมยอมรบ - -

๑๐. วระเหนชองทางรวยลดแตทวาเขาไมกลาเสยง - -

๑๑. เธอเลอกเลนละครหรอเลนกฬา - -

๑๒. บดาหรอมารดาของผเยาวลงชอแทนผเยาวได - -

๑๓. เขาจะลงทนคนเดยวหรอจะเขาหนกบเพอน - -

๑๔. กวาถวจะสก งากไหม - -

๑๕. น าไหลบาอยางรวดเรว แตขาวในนากไมเสยหายมากนก - -

Page 37: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๗

** เพราะฉะนนจากตวอยางทยกมาจะเหนไดวา ประโยคความรวม ก คอ ** เราเรยกประโยคความเดยวแตละประโยคทเปนสวนประกอบของประโยคความรวมวา

ประโยคควำมซอน (สงกรประโยค) ประโยคความซอนเปนประโยคทมเนอความของประโยคความเดยวมารวมกน ประกอบดวย ประโยคหลก (มขยประโยค) และ ประโยคยอย (อนประโยค) ซงประโยคยอยอาจเปนสวนของประธานหรอกรรมในประโยคกได หรอ อาจขยายค าใดค าหนงในประโยคหลกกได ประโยคความซอนแบงออกเปน ๓ แบบ ไดแก แบบท ๑ ประโยคความซอนทประกอบดวยประโยคหลก และประโยคยอยทท าหนาทเหมอนค านาม (นามานประโยค) ซงท าหนาทเปนประธาน เปนกรรม หรอเปนสวนเตมเตมของประโยค ซงอาจ ไมปรากฏค าเชอม ไดเชนกน (ประกอบอยในค านามเปนกลมค านาม)

ลบสมอง ทดลองควำมร

ประโยคควำมซอน ประโยคหลก ประโยคยอย ค ำเชอม หนำทของประโยคยอย

๑. คนไมท างานเปนคนเกยจคราน คน…เปนคนเกยจคราน คนไมท างาน - ประธาน ๒.คนทะเลาะกนกอความร าคาญใหเพอนบาน

คน…กอความร าคาญใหเพอนบาน

คนทะเลาะกน - ประธาน

ประโยคควำมซอน ประโยคหลก ประโยคยอย ค ำเชอม หนำทของประโยคยอย

๓. ฉนไมชอบคนเอาเปรยบผอน ฉนไมชอบคน… คนเอาเปรยบผอน - กรรม ๔. ครสอนใหศษยท าการบานภาษาไทย ครสอน… ศษยท าการบาน ให กรรม ๕. เขาเลาวาไปเทยวทางเหนอสนกมาก เขาเลา… เขาไปเทยวทางเหนอ

สนกมาก วา กรรม

๖. คนหลายคนเปนคนขายชาต คนหลายคนเปน…(คน) คนขายชาต - สวนเตมเตม ๗. ฉนรงเกยจผชายไมรบผดชอบ

๘. เธอประชดตนเองเชนนเปนเรองเปนเรองไมเหมาะสม

๙. พอทะเลาะกบแมเปนปญหารายแรงของลก

Page 38: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๘

แบบท ๒ ประโยคยอยในประโยคความซอนแบบนจะท าหนาทเปนบทขยายค านามหรอค าสรรพนาม ซงสามารถเปนสวนขยายประธาน ขยายกรรม ขยายกรยาประกอบในประโยคหลกได และมประพนธสรรพนาม “ผ ท ซง อน” เปนตวเชอม

ลบสมอง ทดลองควำมร

ประโยคควำมซอน ประโยคหลก ประโยคยอย ค ำเชอม หนำทของประโยคยอย

๑. เราเหนภเขาซงมถ าอยขางใต เราเหนภเขา (ภเขา)มถ าอยขางใต ซง ขยายกรรม ๒.คนทประพฤตดยอมมความเจรญในชวต

คน…ยอมมความเจรญในชวต

(คน)ประพฤตด ท ขยายประธาน

๓. เราหวงแหนแผนดนไทยอนเปนบานเกดเมองนอนของเรา

เราหวงแหนแผนดนไทย (แผนดนไทย)เปนบานเกดเมองนอนของเรา

อน ขยายกรรม

๔. ครซงใกลชดกบนกเรยนมาก ยอมทราบอปนสยนกเรยน

ครยอมทราบอปนสยนกเรยน

(คร)ใกลชดกบนกเรยนมาก

ซง ขยายประธาน

๕. คนแกทไมมความรยอมไมเขาใจโลกปจจบน

๖. เขาส าเรจการศกษาในปนทน าทวมใหญ

๗. บานของฉนททาสฟามอายเกอบ ๗๐ ปได

๘. คนฉลาดยอมเขาใจโลกซงหมนเวยนเปลยนไปไดด

แบบท ๓ ประโยคยอยในประโยคความซอนแบบนจะท าหนาทเปนบทขยายค ากรยา หรอค าวเศษณทประกอบในประโยคหลก โดยประโยคยอยอาจชวยบอกลกษณะ บอกเวลา บอกสถานท บอกเหตผล หรอบอกความเปรยบของค าทถกขยายกได มกมค าเชอมวา “เมอ จน เพราะ ตาม ราวกบ ให กวา ระหวาง เพราะเหตวา เหมอน ดจดง เสมอน...” กลาวคอประโยคยอยๆนนท าหนาทเหมอนค าวเศษณนนเอง

Page 39: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓๙

ลบสมอง ทดลองควำมร

ประโยคควำมซอน ประโยคหลก ประโยคยอย ค ำเชอม หนำทของประโยคยอย

๑. เขามองหนาเมอฉนถาม เขามองหนา(ฉน) ฉนถาม (เขา) เมอ ขยายกรยา บอกเวลา

๒. ครอนญาตใหฉนออกนอกหองเรยน ครอนญาต (ฉน) ฉน ออกนอกหองเรยน ให ขยายกรยา (อนญาต)

๓. เดก ๆ กลบไปเมองานเลกแลว เดก ๆ กลบไป งานเลกแลว เมอ ขยายกรยา บอกเวลา

๔. นายอ าเภอท างานหนกจนปวยไปหลายวน

นายอ าเภอท างานหนก (นายอ าเภอ)ปวยไปหลายวน

จน ขยายกรยา บอกผลกรยา

๕. เขาท าทา ราวกบเขาเปนเจาของบาน เขาท าทา (เขา)เปนเจาของบาน ราวกบ ขยายกรยา บอกลกษณะ

๖. เขาพดใหฉนเขาใจผด ๗. พท างานเรยบรอยกวานอง ๘. คนเจบกนยาตามหมอสง ๙. เขาอานหนงสอพมพระหวางทนงรอเพอน

๑๐. วนนหวหนาไมมาเนองจากเขาเปนไขหวด

๑๑. เขานอนตวสนเพราะกลวเสยงปน

ลบสมอง ทดลองควำมร

ประโยคควำมซอน ประโยคหลก ประโยคยอย ค ำเชอม หนำทของประโยคยอย

๑. ทงเดกและผใหญชอบฟงนทานของลง

๒. แมเขาจะไมร ารวย เขากท าบญอยเสมอ

๓. เขาหวงผลก าไรจากการคาขาย แตแลวเขากขาดทน

Page 40: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๐

๔. เขาตองไปหดพมพดด มฉะนนทางบรษทจะไมจางเขา

๕. เธอตกลงใจจะไปโคราชหรออดรธาน

๖. พอเดก ๒ คนนนชวยกนดบไฟอยางแขงขน ไฟกดบ

๗. พอรถเมลเลกจอด เดกๆ กรบลงจากรถทนท

๘. พอฉนไมไดขาวจากเขา ฉนกไปตามถงบาน

๙. ฉนชอบเดกทพดความจรง

๑๐. เขาไปกบเพอนทไวใจได

๑๑. พวกเดกๆ คดถงบานอนเปนทรก

๑๒. นกวทยาศาสตรคนพบธาตอยางหนงทไมมใครรจกมากอน

๑๓. ผปกครองมารบเดกเมอโรงเรยนเลก

๑๔. พวกเดกๆสนกมากจนลมค าสงของแม

๑๕. ต ารวจแนะน าใหเนตรนารชวยงานจราจร

๑๖. เขาพดภาษาองกฤษไดคลองเพราะฝกฝนตนเองอยเปนนจ

๑๗.ผบงคบบญชาสงใหขาราชการแตงเครองแบบ

๑๘. นกเรยนทดตองขยนท าการบานเมอครสง

๑๙. ถานกเรยนท าขอสอบได ครจะเลยงพซซา

๒๐. การวงท าใหเขาไดรบการยอมรบจากทกคน

Page 41: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๑

ประโยคทมสวนขยำย

การขยายประโยคนน มทงการขยายในภาคประธาน และภาคแสดง เพอใหประโยคละเอยดกวางขวางยงขน เพอใหความหมายของประโยคชดเจนยงขน แตในกรณทเหนวาการขยายประโยคจะท าใหเขาใจยากแลว ควรหลกเลยงเปลยนเปนขนประโยคใหมดกวา

สวนขยำยประธำน เราตองการบอกรายละเอยดเกยวกบประธานในประโยคใหไดใจความชดเจนยงขน กอาจขยายประธานไดดวยค า กลมค า หรอประโยค อยางใดอยางหนง หรอหลายๆอยางประกอบกนกได ตวอยาง สมมตวาผพดตงใจจะกลาววา

นกเรยนออกเดนทางไปแลว เมอเกดความคดขนวา ผฟงคงไมทราบวาเปนนกเรยนทไหนหรอกลมใด ไปไหน ถาพดเพยง นกเรยน ลอยๆ ตองหาค ามาขยายประธาน คอ นกเรยน และขยายกรยา คอ ออกเดนทางไป ใหชดเจนขน เปน

นกเรยนชายของโรงเรยนเราออกเดนทางไปเขาคายแลว หรอในกรณทผพดยงตองการบอกจ านวนนกเรยนกลมนนดวย กอาจจะขยายประโยคเปน

นกเรยนชายของโรงเรยนเราประมาณรอยคนออกเดนทางไปเขาคายแลว หรอหากในกรณทผพดตองการเทาความใหทราบวานกเรยนกลมนไดเตรยมตวมากวาสองสปดาหแลว กอนทจะออกเดนทาง ผพดกอาจขยายประธานในประโยคเดมนนใหชดเจนขนไปอก เปนวา

นกเรยนชายของโรงเรยนเราประมาณรอยคนทเตรยมตวกนมากวาสองสปดาหออกเดนทางไปเขาคายแลว

ตวอยางเหลานแสดงใหเหนวา ชายของโรงเรยนเรา เปนกลมค าทขยายประธาน นกเรยน ประมาณรอยคน เปนกลมค าทขยายประธาน นกเรยน ทเตรยมตวกนมากวาสองสปดาห เปนประโยคขยายประธาน นกเรยน เมอเขาใจวธการและจดประสงค ของการขยายประธานโดยกวาง ๆ แลว ตอไปนจะไดชใหเหนถงวธการขยายประธานดวยค า กลมค า และประโยคใหละเอยด

๑. กำรขยำยประธำนดวยค ำ ค าทใชขยายประธานได อาจจะเปนค าวเศษณ ค านาม หรอสรรพนามกได ดงตวอยางตอไปน ขยำยดวยค ำวเศษณ

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. คนขยนไมเคยบนวางานหนก ๒. ลมเยนพดโชยมาเบา ๆ ๓.เมองนมสถานททองเทยวหลายแหง

คน ลม เมอง

ขยน เยน น

Page 42: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๒

ขยำยดวยค ำนำม

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. นายแดงตวการไดหลบหนเจาพนกงานไปเสยแลว ๒. นายปลงคนเฝายามท างานดมาก ๓. อตสาหกรรมภาพยนตรเปนกจการทตองลงทนมาก

นายแดง นายปลง

อตสาหกรรม

ตวการ คนเฝายาม ภาพยนตร

ขยำยค ำดวยสรรพนำม

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. รฐมนตรทานไดประกาศไวแลววาจะปราบคนทจรตโดยไมเลอกหนา ๒. คณโสภตเธอไมยนยอมไปไหนตามล าพง

รฐมนตร

คณโสภต

ทาน

เธอ

๒. กำรขยำยประธำนดวยกลมค ำ (วล) การขยายประธานดวยกลมค าทใชมากในททวไป เพราะกลมค า (วล) อาจจะใชเปนนาม วเศษณ กรยาหรอบพบทกบนามกได ดงตวอยางตอไปน ขยำยดวยกลมค ำทเปนนำม

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. สมหวงหวหนาชนมธยมศกษาปท ๑ ไดรบรางวลความประพฤตด ๒. พระธรรมค าสงสอนของพระพทธเจาเปนความจรง

สมหวง

พระธรรม

หนาชนมธยมศกษาปท ๑

ค าสงสอนของพระพทธเจา

ขยำยดวยกลมค ำทเปนกรยำ

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. ต ารวจตระเวนชายแดนมาตามค าสงแลว ๒. คณะกรรมการจดการประชมเตรยมงานเสรจแลว

ต ารวจ คณะกรรมการ

ตระเวนชายแดน จดการประชม

ขยำยดวยกลมค ำทเปนบพบทกบนำม

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. แมน าในภาคเหนอไหลลงทศใตเสมอ ๒.ความดของทานยอมจะอยในความทรงจ าของเราตลอดไป

แมน า ความด

ในภาคเหนอ ของทาน

Page 43: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๓

๓. กำรขยำยประธำนดวยประโยค ตามทไดกลาวถงประโยคความซอนไวนน จะไดยกตวอยางประโยคไวใหดดงน

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. คนทชอบจบผดคนอนมกจะปกปดความผดของตนเอง ๒.ครซงใกลชดกบนกเรยนมากยอมทราบอปนสยของนกเรยน ๓. ขอความอนละไวกอใหเกดความสงสย

คน คร

ขอความ

ทชอบจบผดคนอน ซงใกลชดกบนกเรยนมาก

อนละไว

สวนขยำยกรยำหรอตวแสดง เมอเราตองการจะบอกใหชดเจน วากรยาอาการในภาคแสดงของประโยค มลกษณะเปนอยางไร เกดขนเมอไร ทไหน หรอกอใหเกดผลอยางไร เรากสามารถขยายกรยาหรอตวแสดงไดโดยใชค า กลมค า หรอประโยค ดงน

๑. กรยำหรอตวแสดงทขยำยดวยค ำ ค าทขยายกรยาในภาคแสดงกคอค าวเศษณนนเอง ตวอยาง

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. เรอใบแลนฉว ๒. นกบนปรอ ๓. ฟาผาเปรยง

แลน บน ผา

ฉว ปรอ เปรยง

ตวอยางทง ๓ ขอขางตนน ค า ฉว ปรอ และเปรยง ขยายความหมายของกรยา แลน บน และ ผา ใหรวากรยาอาการนนเปนอยางไร

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. คนขยนตนเชา ๒. คนขเกยจตนสาย ๓. พอใกลสอบไล ลก ๆ นอนดก

ตน ตน นอน

เชา สาย ดก

ตวอยางขางตนน ค า เชา สาย ดก เปนค าวเศษณขยายกรยา ตน และกรยา นอน ทงนเพอบอกใหรวากรยานน ๆ เกดขนเมอใด หมายเหต

การขยายกรยาหรอตวแสดงดวยค าเพยงค าเดยว เพอบอกใหรวาท าไมจงเกดขนหรอกอใหเกดผลอยางไร ไมอาจกระท าได ตองใชวธขยายดวยกลมค า หรอขยายดวยประโยคยอย

Page 44: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๔

๒. กรยำหรอตวแสดงทขยำยดวยกลมค ำ กลมค าทขยายกรยาหรอตวแสดงน ใชขยายเพอบอกใหรวากรยาอาการในภาคแสดงนนเปนอยางไร เกดขนเมอไร ทไหน เพราะอะไร หรอเกดอะไรตามมา ไดทกกรณ ตวอยาง เพอบอกวำกรยำในประโยค เปนอยำงไร

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. เขาตะโกน ไดยนทงทงหอง ๒. ดอกไมนเหยวดนาเกลยด ๓. เขาพยายามโดยไมยอทอ

ตะโกน เหยว

พยายาม

ไดยนทวทงหอง ดนาเกลยด โดยไมยอทอ

กลมค าทเปนตวเอนนนขยายกรยาหรอตวแสดง ตะโกน เหยว และพยายาม ตามล าดบ เพอบอกวำกรยำในประโยคเกดขนเมอไร

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. ขาพเจาเขยนบนทกประจ าวนมานานแลว ๒. เหตการณนนเกดขนกวาสามสบปมาแลว ๓. กรงเทพฯ สรางในป พ.ศ. ๒๓๒๕

เขยน เกดขน สราง

มานานแลว กวาสามสบปมาแลว ในป พ.ศ. ๒๓๒๕

กลมค าทเปนตวเอนเปนสวนขยายกรยาหรอตวแสดง เขยน เกดขน และสราง ตามล าดบ เพอบอกวำกรยำในประโยคเกดขนทไหน

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. เดก ๆ เลนในหองแคบ ๆ ๒. ประชาชนชมนมกนทบรเวณหนาศาลากลาง ๓. เขานงอยทามกลางญาตมตร

เลน ชมนมกน นงอย

ในหองแคบ ๆ ทบรเวณหนาศาลากลาง ทามกลางญาตมตร

กลมค าทเปนตวเอนเปนสวนขยายกรยาหรอตวแสดง เลน ชมนมกน และ นงอย เพอบอกวำกรยำในประโยคเกดขนเพรำะอะไร

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. คนเหลานนท าผดดวยความโงเขลาเบาปญญา ๒. อบตเหตครงนเกดขนเพราะความประมาท ๓. เขากระท าไปโดยฤทธสราแท ๆ

ท าผด เกดขน

กระท าไป

ดวยความโงเขลาเบาปญญา เพราะความประมาท โดยฤทธสราแท ๆ

กลมค าทเปนตวเอนขยายกรยา ท าผด เกดขน และ กระท าไป เพอบอกใหรวากรยาเหลานเกดขนไดเพราะอะไร เพอบอกวำกรยำในประโยคกอใหเกดผลอยำงไร

ประโยค ค ำทถกขยำย สวนขยำย ๑. งานของเขาส าเรจลงอยางนาชนใจ ๒. พระเอกแสดงบทบาทอยางถงอกถงใจคนด ๓. ปนชาวนาปลกขาวไดผลด

ส าเรจ (ลง) แสดง(บทบาท) ปลก(ขาว)

อยางนาชนใจ อยางถงอกถงใจคนด

ไดผลด

Page 45: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๕

กลมค าทเปนตวเอนขยายกรยาในประโยค คอ ส าเรจ (ลง) แสดง (บทบาท) และปลก (ขาว) ใหเขาใจวาเมอท าหรยาอาการนน ๆ แลว ผลทตามมาเปนอยางไร

๓. กรยำหรอตวแสดงทมสวนขยำยเปนประโยค การขยายกรยาหรอตวแสดงดวยประโยคนนกเชนเดยวกบการขยายดวยกลมค า คอ มจดประสงคทจะบอกใหรวา กรยาอาการในประโยคนนมลกษณะเปนอยางไร เกดขนเมอไร ทไหน เพราะอะไร หรอเกดผลอะไรตามมา ตวอยาง เพอบอกวำกรยำในประโยคมลกษณะอยำงไร

ประโยค ค ำหรอกลมค ำทถก

ขยำย สวนขยำย

ค าหรอกลมค าเชอม ประโยค

๑.คนไขคนนปฏบตตวตามแพทยแนะน า ทกประการ ๒. คนแปลกหนาเดนทาทางพกล ๓. รถยนตคนนแลนราวกบเตาคลาน

ปฏบตตว

เดน แลน

แพทยแนะน า

ทาทางพกล เตาคลาน

สวนขยายนนลวนแตเปนประโยคยอยทซอนอยท งสน ท าหนาทขยายกรยาในประโยคหลกทง ๓ ประโยค ใหรวาปฏบตตวอยางไร เดนในลกษณะอยางไร และแลนอยางไร

หมายเหต การใชประโยคขยายกรยาเพอบอกวามลกษณะอยางไร บางทกไมจะเปนตองมค าเชอมดงตวอยางประโยคท ๒ หากจะเตมค าเชอมคงจะเตมไดวา “คนแปลกหนาเดนดวยทาทางพกล” ซงไมนยม

เพอบอกวำกรยำในประโยคเกดขนเมอไร

ประโยค ค ำหรอกลมค ำทถก

ขยำย สวนขยำย

ค าหรอกลมค าเชอม ประโยค

๑.คนเราจะรสกออนเพลยเมออากาศเสยเขาสรางกายมากเกนควร ๒. ไกแจตวหนงขณะคยเขยหาอาหาร บงเอญ พบพลอยเมดหนงงามดมราคามาก ๓. ทนททเขาไดยนเสยงรอง เขารบวงออกไปชวยเดก

รสกออนเพลย

...พบพลอย...

รบวงออกไปชวยเดก

เมอ

ขณะ

ทนทท

อากาศเสยเขาส

รางกายมากเกนควร เขาไดยนเสยงรอง

ประโยคทเปนตวเอนนนตางท าหนาทเปนสวนขยายกรยาในประโยคหลกโดยบอกใหรวารสกออนเพลยเมอไร พบพลอยเมอไร และวงออกไปชวยตอนใด ตามล าดบ

Page 46: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๖

เพอบอกวำกรยำในประโยคเกดขนทไหน

ประโยค ค ำหรอกลมค ำทถก

ขยำย สวนขยำย

ค าหรอกลมค าเชอม ประโยค

๑. รถชนกนตรงทฉนเคยยนอยพอด ๒. ชาวบานสรางศาลไวใกลทางสามสายบรรจบกน ๓. ต ารวจยนรกษาการณอยแถว ๆ ทเราเคยเหนคนรายวงราวทรพย

ชนกน สรางศาลไว

ยนรกษาการณอย

ตรงท ใกล

แถว ๆ ท

ฉนเคยยนอยพอด ทางสามสายบรรจบกน

เราเคยเหนคนรายวงราวทรพย

เพอบอกวำกรยำในประโยคมสำเหตเนองมำจำกอะไร

ประโยค ค ำหรอกลมค ำทถก

ขยำย สวนขยำย

ค าหรอกลมค าเชอม ประโยค

๑.ขาพเจายนดใหอภยเพอนผน เพราะเขามไดกระท าผดครงนโดยเจตนา ๒.เจาหนาทต ารวจไมยอมใหประกนตวเพราะผตองหามอทธพล ๓.ขาพเจาไมยอมถอนค าพดเพราะวาขาพเจาพดความจรงทเปนประโยชนตอสวนรวม

ยนดใหอภย

ไมยอมใหประกนตว ไมยอมถอนค าพด

เพราะ

เพราะ

เพราะวา

เขามไดกระท าผดครงนโดยเจตนา ผตองหามอทธพล

ขาพเจาพดความจรงทเปนประโยชนตอสวนรวม

ประโยคทอยหลงค า เพราะ เพราะวา ท าหนาทขยายกรยาในประโยคหลก เพอบอกใหรวาเหตใดจงยนดใหอภย เหตใดจงไมยอมใหประกนตว และเหตใดจงไมยอมถอนค าพดตามล าดบ

หมำยเหต ถาเราเปลยนประโยคขางตนน โดยเขยนเสยใหมเปนประโยคความรวมดงขางลางน กจะยงมความหมายท านองเดยวกน

๑. เขามไดกระท าผดครงนดวยเจตนา ขาพเจายนดใหอภยเพอนผน ๒. ผตองหาเปนผมอทธพล เจาหนาทต ารวจจงไมยอมใหประกนตว ๓. ขาพเจาพดความจรงทเปนประโยชนตอสวนรวม ฉะนนขาพเจาจงไมยอมถอนค าพด

Page 47: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๗

เพอบอกกรยำในประโยคกอใหเกดผลอะไรตำมมำ

ประโยค ค ำหรอกลมค ำทถก

ขยำย สวนขยำย

ค าหรอกลมค าเชอม ประโยค

๑. ครอธบายจนเสยงแหบแหง ๒. เดกคนนนถกตามใจจนกระทงตนเองท าอะไรไมเปน ๓. เขารกเพอนถงกบยอมตายแทนเพอนได

อธบาย ถกตามใจ

รก

จน จนกระทง

ถงกบ

เสยงแหบแหง ตนเองท าอะไรไมเปน ยอมตายแทนเพอนได

ประโยคขยายทเปนตวเองนนบอกใหรวากรยาในประโยคหลกไดแก อธบาย ถกตามใจ และรก กอใหเกดผลอยางไร สรป ความเขาใจในเรองประโยคทมสวนขยาย จะชวยใหนกเรยนสามารถแสดงความร ความเขาใจ และความรสกนกคดของตน ใหผอนทราบไดโดยกวางขวางและแจงชด นอกจากนยงชวยใหสามารถวเคราะหประโยคทผอนพดหรอเขยนไวไดถกตอง ท าใหเขาใจเนอความไดตรงตามเจตนาของผพดอกดวย

ลบสมอง ทดลองควำมร

๑. จงแตงประโยคใหมค าตอไปนขยายประธานหรอกรยา พยายามใหประโยคของนกเรยนแสดงความร ความคดหรอขอสงเกต ทนาสนใจแกผอาน

เปรยว แตงประโยค.............................................................................................. ฉย แตงประโยค.............................................................................................. เรว แตงประโยค.............................................................................................. โดดเดยว แตงประโยค.............................................................................................. ใส แตงประโยค.............................................................................................. เดดขาด แตงประโยค..............................................................................................

๒. จงแตงประโยคโดยใชค าเชอมตอไปน ใหมเนอความพาดพงถงสงทก าหนดไวในวงเลบ

ตวอยำง ท (ความพอใจ) – เขาพอใจทไดท าประโยชนใหทองถน

o ท (ความดใจ) แตงประโยค................................................................................................ o ซง (ลกษณะของพนดน) แตงประโยค................................................................................................

Page 48: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๘

o อน (ความกาวหนาในชวต) แตงประโยค................................................................................................ o แต (ความสามารถทไมเหมอนกน) แตงประโยค................................................................................................ o จนกระทง (สขภาพ) แตงประโยค................................................................................................ o เพราะวา (ความส าเรจ) แตงประโยค................................................................................................ o ทง...และ (การกฬา) แตงประโยค................................................................................................ o เมอ (ราคาสนคา) แตงประโยค................................................................................................ o เพราะ (ดนฟาอากาศ) แตงประโยค................................................................................................ o จง (มลพษ) แตงประโยค................................................................................................

๓. จงบอกชนดของประโยคตอไปน ๑.) เขาพดเชนน เปนการสอนสยชว ....................................................... ๒.) เมอวานนฉนเจอเดกเรยนเปยรโน ....................................................... ๓.) อาหารของนกเรยนเลนละครอยในหอง ....................................................... ๔.) ฉนรกคนไทยทรกชาต ....................................................... ๕.) นกเรยนฉลาดอยในกลม หอง ๒/๓ ....................................................... ๖.) บทเพลงอนไพเราะเพราะพรงเรมบรรเลง ....................................................... ๗.) เขาดจนฉนเกรงใจ ....................................................... ๘.) เขาด ฉนจงเกรงใจ ....................................................... ๙.) เขามความร เพราะเขาอานหนงสอมาก ....................................................... ๑๐.) ฉนมา เมอเธอหลบ ....................................................... ๑๑.) คนกวาดถนนของโรงเรยนเปนผชาย ....................................................... ๑๒.) การทออกขาวมาลกษณะนท าใหประชาชนทตองการทราบความจรงเกดความสบสน ............................................ ๑๓.) การทรฐบาลก าหนดโครงการสนเชอดอกเบย ๙% ถอเปนตวอยางหนงของการบดเบอนขอมลทาง การตลาด ........................... ๑๔.) ยอดการปลอยสนเชอของสถาบนการเงนตางๆใหกบธรกจอสงหารมทรพยมจ านวนสงเปนอนดบตนๆ..................................... ๑๕.) ทางธนาคารใชเกณฑพจารณาอนมตวงเงนสนเชอจากราคาขายอสงหารมทรพยทน ามาค าประกน ..................................

๑๖.) ผกสวนใหญตองการผอนช าระเงนตนในอตราดอกเบยทต ากวาทองตลาด......................................... ๑๗.) พอานนวนยายทไดรบรางวลซไรต ....................................................... ๑๘.) เจาหนาทซอปลาจากแหลงเพาะพนธ .......................................................

Page 49: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔๙

จงเลอกค ำตอบทถกทสด

๑.ประโยคใดใชค ากรยาถกตอง ก. กองทพสงทหารไปขวางกนการโจมตของขาศก ข. ผจดการกดกนโครงการทพนกงานเสนอใหพจารณา ค. ก าแพงประเพณใด ๆ กไมอาจกดกนความรกของเราได ง. รถยนตทจอดอยนนขดขวางการสญจรของรถคนอน

๒.ขอใดเรยงล าดบค าในประโยคไดเหมาะสมทสด ก. ปรากฏวาเดกมแผลฟกช าด าเขยวทตนขาจากการตรวจของแพทย ข. ประวตศาสตรแบบอาณานคมไมนอยใหอทธพลแกการศกษาประวตศาสตรไทย ค. ในทางกลบกนวชาการเกษตรมสวนเสรมวธการจดการตาง ๆ ง. เหมอนตกตาทผถอปลอยมอ เขาสนสตสมปชญญะและหลนลงไปกองอยบนพน

๓. ขอใดเปนประโยคตางชนดกบขออน ๆ ก. ของกนส าหรบเดก ๆ เตมตะกราใบใหญ ข. เราจะไดนงรถรางรองเกาะรตนโกสนทร ค. สนคาในรานเขาทนสมยทกชนด ง. เรองทเสนอขนไปตดขดตรงไหนบาง

๔. ขอความใดประกอบดวยประโยคทละทงค าทท าหนาทประธานและกรรม ก. ฉนไมชอบซอปลาทตลาดสดเพราะไมอยากเหนปลาถกฆาตอหนาตอตา ข. วนนแมจะกลบบานเยนคงไมมเวลาท ากบขาว พอจะท าเอง ค. บหรเปนอนตรายตอสขภาพ คณนาจะเลกสบบหรเพอสมาชกในครอบครว ง. รฐก าลงด าเนนการเวนคนทดน เราจะถกเวนคนทดนบางหรอเปลากไมร

๕.“ใครชวยปดหนาตางใหท” ผพดมความประสงคอะไร ก. แจงใหทราบ ข. ถามใหตอบ ค. บอกใหท า ง. ถามใหตอบและบอกใหท า

๖. ขอใดทผพดตองการถาม ก. “เขาไมเคยชวยใครเลย ” ข. “ใคร ๆ กชอบเขา” ค. งานอยางนใครกท าได ง. “ใครชอบใสเสอสฟา”

๗. ประโยคตองการค าตอบ ก. ฉนรนะวาเขาเปนคนอยางไร ข. ขอสอบอยากอยางไรกไมร ค. ใครกไมรเปนคนเอาของมาคน ง. ท าไมเขารวาคณอยบานคนเดยว

๘. ขอใดไมแสงเจตนาใหท า ก. ไมนงกอนหรอคะ ข. หวกกนเลยคะ ค. ไมรกท าไมไมบอก ง. วนนคณดมนมแลวหรอยง

๙. “อะไรจะเหนอยกวาเลยงลกเปนไมม” ผพดมเจตนาอยางไร ก. แจงใหทราบ ข. ถามใหตอบ ค. บอกใหท า ง. ถามใหตอบเชงปฏเสธ

Page 50: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕๐

๑๐. “ผใดในโลกนทขนไปสทสงได โดยไมเหยยบบนไดขนต ากอน”ผเขยนมความประสงคอะไร ก. แจงใหทราบ ข. ถามใหตอบ ค. บอกใหท า ง. ถามใหตอบเชงปฏเสธ

๑๑. ประโยคใดเปนประโยคบอกใหท า ก. พตมคะ หนอยากไปเทยวเชยงใหมจง ข. สงกรานตปนเราไปเทยวกนไหมคะ ค. ไปนะพตม หนจะไดมเพอน ง. หนนะไปแน แตหนอยากใหพไปดวย

๑๒. “กรง ถาออกไปขางนอก ซอขาวมาดวยไดไหม ” ค าพดของกรงในขอใดทแสดงเจตนาถามใหตอบ ก. ใครจะซอให ข. จะซอใหใคร ค. ท าไมจะไมได ง. ไมไดจะท าไม

๑๓.บทสนทนาตอไปนมประโยคทแสดงเจตนาถามใหตอบกประโยค เอ “ ท าอยางไรเอจงจะเรยนเกงกบเขาบาง ” เบ “ กท าไมไมขยนมากๆละ ” เอ “ ใครบอกวาเอขเกยจ ” ก. หนงประโยค ข. สองประโยค ค. สามประโยค ง. สประโยค

๑๔. ขอใดเปนประโยคค าถาม ก. ใครเปนคนตอบกได ข. ใครตอบไดใหตอบ ค. ใครใหค าตอบได ง. ใครตอบใหกได

๑๕.ค ากรยาในขอใดบงเจตนาแจงใหทราบ ก. เขาเชญเธอ ข. เขาทกทายเธอ ค. เขาตกเตอนเธอ ง. เขาสมภาษณเธอ

๑๖.“ใครอยากรเรองอะไรทฉนตอบไดจะมาถามเมอไรทไหนกไดนะ ” สารนผพดมเจตนาอะไร ก. บอกใหท า ข. แจงใหทราบ ค. พดประชด ง. ถามโดยไมตองการค าตอบ

๑๗. ขอใดมเจตนาในการสงสารตางจากขออน ก. ใชพลงงานอยางประหยด ไมอตคตในอนาคต ข. ใชทรพยากรถกวธ ชาตจะมความรงเรอง ค. แมโลกหมนได ส านกขาวไทยกาวทน ง. ตนไมใหรมเงา พวกเราอยาท าลาย

๑๘.ขอใดเปนประโยคความรวม ก. ขาดฉนแลวเธอจะรสก ข. ใครจะรสกอยางไรบางนะ ข. เจาไมเหนรสกรสมขนมาเลย ง. เมอคนนฉนแทบจะไมรสกตวเอาเสยเลย

๑๙.ขอความในขอใดทผพดใชประโยคความซอน ก. แมไปซอผาและไปดดผม ข. แมครวไปซอกบขาวทตลาด ค. แมไปซอผาแตแมครวไปทตลาด ง. แมครวไปหาเพอนอยทตลาด

๒๐. ขอใดไมใชประโยคความรวม ก. นสตไดคะแนนนอยเพราะเขาเกยจคราน ข. นสตทเกยจครานยอมไดคะแนนนอย ค. นสตเกยจคราน เขาจงไดคะแนนนอย ง. ถานสตเกยจครานเขาจะไดคะแนนนอย

Page 51: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕๑

ค ำรำชำศพท

ควำมหมำยของค ำรำชำศพท ค าราชาศพท คอ ค าสภาพทใชใหเหมาะสมกบฐานะของบคคลตางๆ ค าราชาศพทเปนการก าหนดค าและภาษา

ทสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมอนดงามของไทย เปนวฒนธรรมทางภาษาทชาวไทยใชสอสารกบบคคลดวยความเชอและการยกยองมาแตโบราณกาล แมค าราชาศพทจะมโอกาสใชในชวตนอย แตเปนสงทแสดงถงความละเอยดออนของภาษาไทยทมค าหลายรปหลายเสยงในความหมายเดยวกน และเปน ลกษณะพเศษของภำษำไทย โดยเฉพาะ ซงใชกบบคคลกลมตางๆ ดงตอไปน

๑. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ๒. พระบรมวงศานวงศ ๓. พระภกษสงฆ สามเณร ๔. ขนนาง ขาราชการ ๕. สภาพชน

บคคลในกลมท ๑ และ ๒ จะใชราชาศพทชดเดยวกน เชนเดยวกบบคคลในกลมท ๔ และ ๕ กใชค าราชาศพทในชดเดยวกนและเปนค าราชาศพททเราใชอยเปนประจ าในสงคมมนษยเราถอวาการใหเกยรตแกบคคลทเปนหวหนาชมชน หรอผทชมชนเคารพนบถอนน เปนวฒนธรรมอยางหนงของมนษยชาต ทกชาต ทกภาษา ตางยกยองใหเกยรตแกผเปนประมขของชมชนดวยกนทงสน ดงนนแทบทกชาต ทกภาษาจงตางกม ค ำสภำพ ส าหรบใชกบประมขหรอผทเขาเคารพนบถอ จะมากนอยยอมสดแตขนบประเพณของชาต และจตใจของประชาชนในชาตวามความเคารพในผเปนประมขเพยงใด เมองไทยเรากมพระมหากษตรยทรงเปนประมขของชาต และพระประมขของเรา แตละพระองคทรงพระปรชาสามารถ จงท าใหประชาชนสวนใหญมความ เคารพสกการะอยางสงสดและมความจงรกภกดอยางแนบแนนตลอดมานบตงแตโบราณกาลจนถงปจจบน

ประวตของกำรใชค ำรำชำศพท

ในแหลงอางองบางฉบบไดใหขอสนนษฐานไววา คนไทยเรมใชค าราชาศพทในรชสมยพระธรรมราชาลไท พระรวงองคท ๕ แหงสโขทย เพราะศลาจารกตางในแผนดนนน รวมทงบทพระราชนพนธของทาน คอ ไตรภมพระรวง ปรากฏวามค าราชาศพทอยหลายค า เชน ราชอาสน พระสหาย สมเดจ ราชกมาร เสดจ บงคม เสวยราชย ราชาภเษก เปนตน

บางทานกลาววา ค าราชาศพทนนเรมใชในสมยกรงศรอยธยา เพราะพระปฐมบรมกษตรยททรงสรางกรงศรอยธยา ทรงนยมเขมร ถงกบเอาลทธและภาษาเขมรมาใช เชน เอาค าวา "สมเดจ" ซงเขมรใชเปนค าน าพระนามพระเจาแผนดนมาเปนค าน าพระนามของพระองค และใชภาษาเขมรเปนราชาศพท

และจากหลกฐานทพบขอความในศลาจารกวดศรชม กลาวถงเรองตงราชวงศและเมองสโขทยตอนหนงมความวา "พอขนผาเมองจงอภเสกพขนบางกลางหาวใหเมองสโขไท" ค าวา "อภเษก" นเปนภาษาสนสกฤต ไทยเรารบมาใชส าหรบพธการแตงตงต าแหนงชนสง จงอยในประเภทราชาศพท และพธนมมาตงแตราชวงศสโขทย ในสมยนนอาณาจกรสโขทยน กคงจะมการใชค าราชาศพทบางค ากนแลว

Page 52: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕๒

ภำษำทใชค ำรำชำศพท ค าราชาศพทมไดมทมาจากภาษาไทยภาษาเดยว ดวยวาการใชค าราชาศพทเปนการใชดวยตงใจ จะท าใหเกด

ความรสกยกยอง เทดทน จงไดเจาะจงรบค าในภาษาตางๆ ทมความสมพนธใกลชดกบไทยมาใชเปนพเศษ โดยเฉพาะภาษาทนบถอกนวาเปนภาษาสงและศกดสทธ ค าราชาศพทสวนใหญจงมทมาจากภาษาตางประเทศมากมาย อยางไรกตามกยงมค าราชาศพทจ านวนไมนอยทใชค าภาษาไทยแท ซงเปนค าสามญยกระดบขนเปนค าราชาศพท ดงนนจงอาจกลาวไดวาค าราชาศพทนนมทมาจากทงภาษาตางประเทศและภาษาไทยของเราเอง ดงจะไดพจารณาตอไปนจำกภำษำตำงประเทศ

ตงแตสมยโบราณมา คนไทยไดตดตอกบคนตางชาตตางภาษามากมาย ในบรรดาภาษาทงหลายเหลานน มบางภาษาทเรายกยองกนวาเปนภาษาสงและศกดสทธ ซงกไดแก ภาษาเขมร บาล และสนสกฤต ภาษาอนๆกน ามาใชเปนค าราชาศพทบาง แตกไมมากและสงเกตไดชดเจนเทา ๓ ภาษาทกลาวแลว

กำรเรยนรเรองค ำรำชำศพท

ตามทหลายคนคดวาค าราชาศพทเปนเรองของในรวในวง เปนเรองของผใกลชดเบองพระยคลบาทนน ท าใหคดตอไปอกวา ค าราชาศพทเปนเรองยากซงเมอกอนอาจเปนจรง แตปจจบนค าราชาศพทเปนเรองในชวตประจ าวนไปเสยแลว แมมไดใชมากเทากบภาษาสามญทใชอยในการด ารงชวตประจ าวนแตทกคนโดยเฉพาะผมการศกษากตองมโอกาสทจะสมผสกบค าราชาศพททกวน ไมโดยตรงกโดยทางออม โดยเฉพาะทางสอมวลชน

การเรยนรวธใชค าราชาศพทนน กลาวโดยสรป ตองเรยนรใน ๒ ประการ คอ เรยนรค ำ ประการหนงกบ เรยนรวธ อกประการหนง

๑. เรยนรค า คอ ตองเรยนรค าราชาศพท ๒. เรยนรวธ คอ ตองเรยนรวธหรอเรยนรธรรมเนยมการใชค าราชาศพท

ทมำของค ำรำชำศพท

๑. รบมาจากภาษาอน เชน ภาษาเขมร (เสวย เขนย เสดจ โปรด ฯลฯ) ภาษาบาล สนสกฤต (เนตร หตถ โอรส อาพาธ ฯลฯ)

๒. การสรางค าขนใหม โดยการประสมค า เชน ตงเครอง ลกหลวง ซบพระพกตร ฯลฯ

วธใชรำชำศพททควรสงเกต

๑. การใช “ทรง” มหลก ๓ ประการ o น าหนาค ากรยาสามญท าใหเปนกรยาราชาศพท เชน ทรงเจม ทรงออกก าลงกาย ทรงใช ทรงวง เปนตน o น าหนาค านามสามญบางค าท าใหเปนกรยาราชาศพทได เชน ทรงดนตร ทรงชาง ทรงเครอง ทรงรถ เปนตน o น าหนาค านามราชาศพทท าใหเปนกรยาราชาศพทได เชน ทรงพระอกษร ทรงพระด าเนน ทรงพระราชนพนธ ทรงพระราชด าร เปนตน

** ค ากรยาทเปนค าราชาศพทอยแลวไมใช “ทรง” น าหนา เชน เสดจ เสวย โปรด เปนตน

Page 53: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕๓

๒. การใชค า “พระบรม” “พระราช” “พระ” o ค า “พระบรม”ใชเฉพาะพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เชน พระบรมราชานเคราะห พระปรมาภไธย พระบรมราโชวาท ฯลฯ o “พระราช” ใชน าหนาค านาม แสดงวาค านามนนเปนของพระมหากษตรย สมเดจพระบรมราชน สมเดจพระบรมโอรสาธราช สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ เชนพระราชานญาต พระราชวโรกาส พระราชประวต ฯลฯ o ค า “พระ” ใชน าหนาค านามทเปนอวยวะ ของใช เชน พระนลาฏ พระชาน พระขนง ฯลฯ

๓. การใชค ำรำชำศพทใหถกตองตามส านวนไทย ไมนยมเลยนแบบส านวนตางประเทศ ไดแก o ถามาตอนรบพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ตองใชวา ประชาชนมาเฝา ฯ รบเสดจ ค าวา”เฝาฯรบเสดจ” ยอมาจาก”เฝาทลละอองธลพระบาทรบเสดจ”ไมใชค าวา”ถวายการตอนรบ” o ค าวา ”คนไทยมความจงรกภกด” หรอ ”แสดงความจงรกภกด” ใชได แตไมควรใชค าวา “ถวายความจงรกภกด”

๔. การใช ค ำรำชำศพท ใหถกตองตามเหตผล o ค าวา “อาคนตกะ” “ราชอาคนตกะ” และ”พระราชอาคนตกะ” ใชดงน คอใหดเจาของบานเปนส าคญ เชนแขกของพระมหากษตรย ใชค าวา ”ราช”น าหนา ถาไมใชแขกของพระมหากษตรยกไมตองม”ราช”น าหนา o ในการถวายสงของแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ถาเปนของเลกยกไดกใช “ทลเกลาฯ ถวาย” ถาเปนของใหญยกไมไดใช “นอมเกลา ฯ ถวาย”

กำรเขยนรำยงำนกำรศกษำคนควำ

ในระบบการเรยนการสอนในโรงเรยน ไมวาจะเปนยคสมยใดกตาม การท ารายงานทางวชาการ เปนสวนหนงในการเรยนรเรองของการคนควา รวบรวมขอมล เพอไมใหความรของนกเรยนจ ากดอยแตเพยงในหองเรยนเทานน ดงนน การเขยนรายงานทางวชาการจงเปนศาสตรหนงทนกเรยนควรศกษาอยางถกตอง เพอประโยชนในการท ารายงานวชาตางๆ และในชนเรยนทสงขนตอๆ ไปในอนาคต

องคประกอบของรำยงำนวชำกำร องคประกอบตางๆ ของรายงานวชาการเบองตน ทนกเรยนควรทราบ และศกษาวธการจดท าใหถกตอง มดงน

๑. หนาปก ๒. ค าน า

๓. สารบญ ๔. เนอหา

๕. บรรณานกรม ๖. ภาคผนวก

หนำปก หนาปกเปนสวนแรกของรายงาน ซงอยดานหนาสด หนาปกรายงานวชาการจะม ๒ แผน ไดแก ปกนอก (กระดาษแขง) และ ปกใน (กระดาษออนปกต) ซงใชขอความเดยวกน โดยการเขยนปกรายงานวชาการนนมรปแบบทวไปเปน ๓ สวน ดงน

Page 54: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒

๑. ชอเรองรำยงำนวชำกำร นกเรยนสามารถเขยนชอเรองรายงานกลางหนากระดาษ บรรทดแรก ใหใชหวขอทนกเรยนศกษาคนควา หรอ ชอเรองทนกเรยนคนควาเทานน โดยไมตองใชค าวา “รายงาน” “รายงานเรอง” “เรอง”

๒. ชอผจดท ำ ใหนกเรยนลงชอผจดท าโดยมค าน าหนาชอเปนค าเตม ไมใชอกษรยอ พรอมทงบอกชน และเลขท ทงนหากผจดท ามมากกวา ๑ คน ใหนกเรยนลงชอเรยงบรรทดตามตวอกษรแรกของชอ หรอ ตามเลขทในชนเรยน โดยไมตองใสหมายเลขล าดบทก ากบ

๓. ทมำของรำยงำน ใหนกเรยนบอกทมาของรายงานโดยใชรปแบบ ประมาณ ๓ บรรทดวา รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาวชา (รหสวชา และชอวชาเตม) ระดบชนมธยมศกษาปท (ตวเลขชนป) โรงเรยน (ชอโรงเรยนเตม) ภาคเรยนท (ตวเลขภาคเรยน) ปการศกษา (ตวเลขปการศกษา)

หมายเหต : ภาพประกอบหนาปกนน โดยหลกการแลว นกเรยนตองไมใสภาพลงในหนาปกรายงานวชาการ แต การศกษาในเบองตนนนกเรยนสามารถใสภาพประกอบทหนาปกรายงานวชาการไดตามความเหมาะสม เชน เลอกภาพทเกยวของกบเนอหารายงาน ภาพทเปนใจความหลกของเนอหารายงาน เปนตน

ตวอยำงหนำปกรำยงำนวชำกำร

กำรละเลนไทยภำคกลำง

เดกหญงสมหวง นาหยก ม.๑/๘ เลขท ๑

เดกหญงสมอวบ กนประจ า ม.๑/๘ เลขท ๑๑

เดกชายสมเสมอ สายสด ม.๑/๘ เลขท ๒๑

รายงานนเปนสวนหนงของการศกษาวชา ท๒๒๑๐๑ ภาษาไทย ๓ ระดบชนมธยมศกษาปท ๒ โรงเรยนจอมสรางคอปถมภ

ภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๕๘

เวนระยะเพอเยบเลมประมาณ ๑-๒ นว

Page 55: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๓

ค ำน ำ การเขยนค าน าในรายงานวชาการ ใหนกเรยนกลางหนากระดาษตวอกษรใหญกวาปกต ค าวา “ค าน า” ในสวนของเนอหา ค าน ารายงานวชาการสวนใหญจะบอกในเรองของทมารายงาน , จดประสงคในการจดท า , ผลทไดจากการคนควา , สวนประกอบในเนอหารายงาน , ค านยม (ขอบคณ)ฯลฯ เปนตน ในสวนของการลงทายค าน า ใหบอกชอสกล ไมตองมค าน าหนาชอ (เมอมผจดท าเพยงหนงเดยว) หรอใหใชค าวา “ผจดท า , คณะผจดท า” (เมอมผจดท ามากกวา ๑ คน) และปดทายดวยวน เดอน ป ทจดท า

ตวอยำงค ำน ำรำยงำนวชำกำร

ค ำน ำ

รายงานฉบบนเปนสวนหนงทใชประกอบการเรยนวชา ๓๖๑๓๒๒ การเขยนรอยแกว (Prose Writing) จดท าขนโดยมวตถประสงคหลก เพอฝกการเขยนรายงานวชาการทถกตองตามรปแบบ และหลกการของการเขยนรายงานวชาการอยางแทจรง เรมตงแต การเขยนหนาปกรายงาน ค าน า สารบญ เนอหา บรรณานกรม ภาคผนวก ฯลฯ ท าใหไดฝกการอางองขอมลทไดจากการคนควา การแทรกขอมลทน ามาอางองในเนอเรอง เชน การอางแทรกระบบนามป การเขยนเชงอรรถ ประเภทตาง ๆ เปนตน เปนการฝกฝนการใชภาษาเขยนแบบรอยแกวในรายงานอยางถกตองเหมาะสม รายละเอยด และเนอหาสาระของรายงานฉบบน เปนเรองของค าศพท ในนราศเรอง ภเขาทอง ทเกยวของกบพระพทธศาสนา โดยในบางค านน ผอานอาจมขอกงขาวา “เปนค าศพททเกยวกบพทธศาสนาจรงหรอ” อาท ค าธรรมดาทวไปทใชพดกน หรอค าทไดสมผสในชวตประจ าวน เชน ค า “มนษย” ในทนขออธบายถงหลกการคดเลอกค า วาจะยดตามหนงสอ “พจนานกรมพทธศาสน” เปนหลกใหญ กลาวคอค าศพทค าใดทมปรากฏในพจนานกรมน พรอมทงค าอธบาย จะจดเปนค าศพททางพทธศาสนาทงสน รายงานฉบบน เสรจสนสมบรณขนได ดวยความชวยเหลอ ในการตรวจสอบ และ แกไข จากอาจารยวภาวรรณ อยเยน ขาพเจาจงขอขอบคณทานไว ณ ทน และหวงเปนอยางยงวารายงานนจะเปนประโยชนแกผอานเกยวกบการศกษาคนควา เรองการท ารายงานวชาการ ไดเปนอยางด

นางสาวกนกพร ศรวฒนะ

๑๔ มถนายน ๒๕๔๓

Page 56: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๔

สำรบญ การเขยนสารบญในรายงานวชาการ ใหนกเรยนกลางหนากระดาษตวอกษรใหญกวาปกต ค าวา “สารบญ” ดานซายของหนาสารบญเปนหวขอตางๆ ในรายงาน ดานขวา เปนเลขหนา ในสวนของค าน าใหนกเรยนเขยนลงไปในสารบญแตไมตองนบหนา การนบหนาในสารบญ ใหนกเรยนใชหวขอเปนหลก คอเรยงหวขอใหครบ บางหวขออาจอยในหนาเดยวกน กสามารถใชเลขหนาซ าได หามละหวขอ การใสหวขอในหนาสารบญ หากเปนหวขอส าคญ (หวขอใหญอยกลางหนากระดาษ) ใหชดรมซาย หากเปนหวขอยอย ใหยอหนาจากหวขอใหญมา ๑ ยอหนา ดงตวอยาง

ตวอยำงสำรบญรำยงำนวชำกำร

กำรอำงองและบรรณำนกรม การอางอง คอ การระบแหลงทมาหรอวธการไดมาของขอมลในการเขยนรายงานวชาการ น าเสนอไวในสวนของเนอหาเพอแสดงการรบรในลขสทธของผอน ซงนอกจากแสดงมารยาททดและพงกระท าแลว ยงชวยใหผอานทราบแหลงทมาของขอมล สามารถตรวจสอบหลกฐานเดม หรอคนควาเพมเตมได การอางองควรใชในโอกาสตอไปน

๑. ขอความนนคดลอกมาจากผลงานของผอน ๒. ขอมลหรอขอความนนเปนขอเทจจรงทอาจเปลยนแปลงได หรอขอมลอาจไมตรงกนทกแหง เชน

ตวเลข สถต หลกฐานประกอบขอเทจจรงตาง ๆ

สำรบญ

ค ำน ำ สำรบญ

วเครำะหค ำศพทส ำนวนพทธศำสนำในนรำศภเขำทอง----------------------------------- ๑

ควำมรทวไปเกยวกบวรรณคดนรำศ -------------------------------------------- ๑

พทธศำสนำทเกยวของกบวรรณคดนรำศ ---------------------------------------------- ๒

อทธพลของพทธศำสนำตอควำมเชอของไทย ------------------------------------ ๒

อทธพลของพทธศำสนำตอกำรใชศพทในนรำศ ---------------------------------- ๓

คณคำและลกษณะกำรใชค ำศพทพทธศำสนำในนรำศภเขำทอง -------------------------- ๕

คณคำทำงสนทรยภำพ ------------------------------------------------------ ๕

บรรณำนกรม --------------------------------------------------------------------- ๑๖

ภำคผนวก

ประวตผแตงโดยสงเขป ------------------------------------------------------ ๑๗

เวนระยะเพอเยบเลมประมาณ ๑-๒ นว

เลขหนำตรงกน

Page 57: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๕

๓. ขอความนนแสดงแนวคดหรอทศนคตเฉพาะของผใดผหนงไมใชหลกการหรอทฤษฎซงเปนทรกนโดยทวไป

๔. ขอความทอางองถงผลงานการศกษาคนควาของผอน กำรอำงองทนยมกนม ๒ วธ

ก. การอางองแบบเชงอรรถ ข. การอางองแบบแทรกปนในเนอหาระบบนาม – ป

กำรอำงองแบบเชงอรรถ เชงอรรถ คอ ขอความทลงไวสวนทายของหนาหรอทายบทโดยมวตถประสงคในการจดท าตางกน ๓ ลกษณะ ดงน

๑. เชงอรรถอำงอง คอ เชงอรรถบอกทมาของขอมลหรอขอความ ซงมรปแบบการลงรายการและการจดพมพทยงยาก ณ ทนจงใหใชการอางองแบบแทรกปนในเนอหาระบบนาม – ป

๒. เชงอรรถขยำยควำม ใชเพออธบายรายละเอยดของค าหรอขอความเพมเตม ๓. เชงอรรถโยง ใชเพอเชอมโยงเนอหา บางตอนใหผอานเขาใจตอเนองหรอชดเจนขน

หลกเกณฑในกำรเขยนเชงอรรถ ๑. เชงอรรถจะอยสวนทายของหนาหรอทายบท ๒. กอนจะลงรายการเชงอรรถในแตละหนา ตองขดเสนคน สวนเนอหากบเชงอรรถยาวประมาณ ๒ นว ๓. ขอความในเชงอรรถใหเรมตรงกบการยอหนา ๔. การเรยงล าดบรายการเชงอรรถใหนบหนงใหมเมอขนหนาใหม เชงอรรถในแตละหนาตองลงรายการให

จบและครบถวนในหนานน ผพมพจงตองกะเนอทส าหรบการพมพ เชงอรรถในแตละหนาใหเพยงพอ ๕. หมายเลขก ากบขอความทตองการท าเชงอรรถ ใหพมพสงกวาขอความปกตเลกนอย

ตวอยำงเชงอรรถขยำยควำม

Chulalinet๑ ชวยใหผใชบรการเขาถงสารสนเทศไดสมบรณมากขน สะดวกรวดเรวขน ประหยดงบประมาณใน

การจดทรพยากรสารสนเทศ และเพมประสทธภาพในการท างานหลายประการ เชน ลดภาระในงานวเคราะหสารนเทศ การ

คนหนงสอ เอกสาร วารสาร หรอขอมลจากแหลงสารนเทศอน ๆ ท าไดสะดวกมากขน

๑Chulalinet คอ เครอขายสารสนเทศหองสมดในจฬาลงกรณมหาวทยาลยปจจบนไดเชอมตอกบระบบอนเทอรเนต

Page 58: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๖

ตวอยำงเชงอรรถโยง

บรรณำนกรม บรรณานกรม (Bibliography) คอ รายการเอกสารหรอแหลงขอมลทใชประกอบการศกษาคนควาเพอการเขยนรายงานวชาการ บรรณานกรม แสดงถงความกวางขวาง ลกซง ความทนสมยของแหลงขอมล เปนสวนส าคญทแสดงถงความนาเชอถอของผลการศกษาคนควา รวมทงการรบรองและใหเกยรตแกเจาของลขสทธผลงานทผเขยนน ามาศกษาเพอการเขยนรายงานวชาการ หลกเกณฑทวไปในกำรพมพบรรณำนกรม ๑. ต าแหนงของบรรณานกรม จะอยทายเลมตอจากเนอเรอง และกอนภาคผนวก ๒. พมพค าวาบรรณานกรมกลางหนากระดาษ หางจากขอบบนประมาณ ๒ นว ๓. เรมขอความในบรรณานกรมแตละรายการชดขอบซายมอ ถาไมจบขอความในบรรทดเดยว ใหพมพขอความทเหลอบรรทดถดมาในระยะท ๙ ๔. การอางองงานเขยนของบคคลซ าใหขดเสน ๘ ชวงตวอกษร แทนนามบคคลและ ๔ ชวงตวอกษรแทนชอหนวยงาน ๕. การเรยงล าดบรายการในบรรณานกรม ใหเรยงตามล าดบอกษรตวแรกทปรากฏ โดยแยกเอกสารภาษาไทยและภาษาตางประเทศ และใชกฎเกณฑเพมเตมดงน

๕.๑ ขอความทขนตนดวย article ใหเรยงล าดบดวยอกษรของค าถดมา ๕.๒ รายการบรรณานกรมทมชอผแตงคนแรกเหมอนกนใหยดหลกดงน

เรยงรายการทมผแตงคนเดยวไวกอนงานทมผแตงหลายคน รายการทมผแตงคนแรกเหมอนกน ใหเรยงล าดบอกษรของผแตงคนตอมา รายการทมผแตงซ ากนทงหมด ใหเรยงตามล าดบอกษรปพมพจากนอยไปหามาก ถาปทพมพซ ากนใหใสอกษร ก ข ค หรอ a b c ก ากบไวทายปทพมพ

๖. การเวนระยะหลงเครองหมายวรรคตอนมดงน หลงเครองหมายมหพภาค ( . ) เวน ๒ ระยะ หลงเครองหมายจลภาค ( , ) เวน ๑ ระยะ หลงเครองหมายอฒภาค ( ; ) เวน ๑ ระยะ หลงเครองหมายทวภาค ( : ) เวน ๑ ระยะ

ในสถาบนบรการสารนเทศ มวสดสารนเทศส าหรบการใหบรการจ านวนมากและมความหลากหลายทงเนอหา

สาระและลกษณะรปแบบ ถงแมวาวสดสารนเทศเหลานจะไดรบการจดเกบอยางมระบบ๑ ทดแลวกตาม การจะเขาถงสารนเทศ

ของผใช สถาบนบรการสารนเทศตองจดท าเครองมอชวยคนซงจดไดหลายรปแบบ…

๑ดรายละเอยดไดจากเรองระบบการจดเกบสารนเทศ

Page 59: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๗

หลกเกณฑกำรลงรำยกำรบรรณำนกรม ๑. ผแตง ๑.๑ ผแตงคนไทย ใสชอและนามสกลโดยไมตองใสค าน าหนาชอหรอต าแหนงทางวชาการยกเวนฐานนดรศกดหรอบรรดาศกด โดยใหน าฐานนดรศกดหรอบรรดาศกดไปไวทายชอคนดวยเครองหมายจลภาค เชน

o เจมศกด ปนทอง o คกฤทธ ปราโมช, ม.ร.ว. o อนมานราชธน, พระยา o สพตรา มาศดตถ, คณหญง

๑.๒ ถาผแตงเปนชาวตางประเทศ ใหลงชอสกล แลวตามดวยชอตนและชอกลาง คนดวยเครองหมายจลภาค เชน

o Buck, Pearl S. o เคเนด, จอหน เอฟ.

๑.๓ พระสงฆใหลงสมณศกดตามเดม เชน o พระธรรมโกศาจารย (ปญญานนทภกข)

๑.๔ ผรวบรวมหรอบรรณาธการ ใหระบฐานะไวทายชอ โดยใสเครองหมายจลภาคคน เชน o ชตมา สจจานนท, บรรณาธการ

๑.๕ ผแตงจ านวนไมเกน ๖ คน ลงชอผแตงทกคน ในบรรณานกรมภาษาไทยคนระหวางชอผแตงดวยเครองหมาย จลภาค ใสค าวา “และ” หนาชอผแตงคนสดทาย ในบรรณานกรมภาษาองกฤษคนระหวางชอผ แตงดวยเครองหมาย ; ใสค าวา “and” หนาชอผแตงคนสดทาย เชน

o ไกรลาส สทธเกด, เปรมวลย วารธร, สนทร ศภวงศ และสภาพร ดษฎพฤฒพนธ. o Uchiyama, Takuaki ; Hachiga, Toru ; Nagakura, Megani ; Hayashi, kimiko and

Harada,Mika,eds. ๑.๖ ผแตงจ านวนเกน ๖ คน ใหลงชอผแตงคนทหนงตามดวยค าวา และคนอน ๆ ส าหรบภาษาไทย และ et al. หรอ and others ส าหรบภาษาองกฤษ เชน

o สมภพ จนทรประภา และคนอน ๆ o Kent, Allen et.al.

๑.๗ ผแตงทใชนามแฝง ถาทราบนามจรงใสนามจรงในวงเลบหลงนามแฝง ถาไมทราบนามจรงใส (นามแฝง) ไวหลงชอ เชน

o สารประเสรฐ, พระ (ตร นาคะประทป) o ดวงเดอน (นามแฝง)

๑.๘ ผแตงเปนสถาบน ใหลงชอสถาบนนน ๆ โดยระวงไมใหเกดความสบสนระหวางสถาบนทอางถงกบสถาบนอน ดงนน ถาเปนหนวยงานของรฐบาล อยางนอยตองอางถงระดบกรม หรอเทยบเทา ซงสถาบนทมค าน าหนาซ า เชน กระทรวง กรม ใหกลบค าเหลานไปไวทายชอ คนดวยเครองหมายจลภาค ยกเวนกรณท

Page 60: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๘

ขอความดงกลาวเปนสวนหนงของชอหนวยงาน เชน ธนาคารแหงประเทศไทย ส าหรบหนวยงานทมหนวยงานยอยใหเรยงล าดบจากหนวยงานใหญไปหาหนวยงานยอย เชน

o การฝกหดคร, กรม. หนวยศกษานเทศก. o สงขลา, สถาบนราชภฏ. คณะครศาสตร. ภาควชาหลกสตรและการสอน. o สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย

๑.๙ หนงสอแปล หนงสอแปลจากตางประเทศ เปนภาษาไทย ลงรายการเหมอนหนงสอทวไป แตรายการผแตงจะใสชอผเขยนภาษาเดม สวนชอผแปลใสไวหลงรายการชอเรองเดม ถาไมทราบชอเรองเดมใสไวหลงชอเรองภาษาไทย ชอผแตงเดมถาไมมใสชอผแปลแทน เชน

o ไดมอนด, ซซาน. ๒๕๓๖. เทคนคกำรจดระบบเอกสำร แปลจาก Records management: o A practical guide โดย ประภาวด สบสนธ. กรงเทพมหานคร: ซเอดยเคชน. o เดวส, เอรค และเดวส, แบร. ๒๕๓๗. กำรตลำดสมฤทธผลใน ๑ สปดำห แปลโดย จ าลอง

อนนตอมพร. กรงเทพมหานคร : ซเอดยเคชน. o นภดล เวชสวสด (ผแปล) ๒๕๓๙. เสนทำงสอนำคต แปลจาก The road ahead.

กรงเทพมหานคร : อมรนทรพรนตง. ๑.๑๐ หนงสอทไมปรากฏชอผแตง ผรวบรวม หรอบรรณาธการ ใสชอหนงสอแทนในรายการผแตง ๒. ปทพมพ ใสเฉพาะเลขของปโดยไมตองระบค าวา พ.ศ. หรอ ค.ศ. ถาไมปรากฏปทพมพ ใสค าวา (ม.ป.ป.) หรอ (n.d.) ๓. ชอเรอง (title) ชอหนงสอใชตามทปรากฏทปกในของหนงสอ โดยพมพตวหนาหรอขดเสนใต หนงสอทมชอรอง (sub-title) หรอค าอธบายชอเรอง ใสชอรองหรอค าอธบายชอเรองไวหลงเครองหมาย : (ทวภาค) แตถามชอภาษาตางประเทศก ากบใสเฉพาะชอเรองภาษาไทย ชอหนงสอภาษาองกฤษใหขนตนดวยอกษรตวใหญเฉพาะตวแรกของชอเรองและอกษรตวแรกของชอรอง (ถาม) และชอเฉพาะ เชน

o รำงวลวรรณกรรม : ประวตและรำยชอหนงสอชนะกำรประกวด (พ.ศ. ๒๔๕๙ - ๒๕๒๙) o English for business: Marketing o Interpreting Bangkok: The urban question in Thai studies

๔. จ ำนวนเลม ใสเฉพาะหนงสอทมหลายเลมจบ โดยใสจ านวนเลมทงหมดหรอเฉพาะเลมทใชคนควา เชน o ๒ เลม. o ๒ vols.

o เลม ๕. o vol. ๕.

๕. ครงทพมพ (edition) ใสครงทพมพของหนงสอทพมพตงแตครงท ๒ เปนตนไป เชน o พมพครงท ๒. ๒ nd ed. o พมพครงท ๓. ๓ rd ed. o ฉบบแกไขเพมเตม. rev. ed.

Page 61: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒

ผแตง. ปทพมพ. ชอหนงสอ. จ านวนเลม.(ถาม) ครงทพมพ.(ถาม) ชอชดหรอล าดบทของเอกสาร.(ถาม) สถานทพมพ: ส านกพมพ.

๖. ชอชดหนงสอ (series) ชอชดหรอล าดบทของเอกสาร ถามขอความเดนชดและมความส าคญใสชอชดหรอล าดบทของเอกสารดวย เชน

o เอกสารการนเทศการศกษา ฉบบท ๒๓๐ o หนงสอชดหองสมด อนดบท ๖

๗. สถำนทพมพ (place) ใสชอเมองซงเปนทตงของส านกพมพตามทปรากฏ ถามหลายเมองใหใชชอแรก ถาไมปรากฏชอเมองใส (ม.ป.ท.) หรอ (n.p.) แทน ถาชอเมองมชอซ ากนหลายเมองใหระบชอรฐหรอชอประเทศก ากบ ชอรฐในสหรฐอเมรกาใหใชอกษรยอตามทกรมไปรษณยโทรเลขสหรฐอเมรกาก าหนด เชน

o กรงเทพมหานคร o New York

o Berkley, Calif. o Englewood Cliffs, N J.

๘. ส ำนกพมพ (publisher) ใสตามทปรากฏในหนาปกใน ถาไมมชอส านกพมพปรากฏใสชอโรงพมพแทน ถาเปนสงพมพรฐบาลใชชอหนวยราชการหรอสถาบนทจดพมพในรายการส านกพมพ ค าทประกอบกบชอส านกพมพ เชน บรษท หางหนสวนจ ากด Incorporation, Inc., Limited, Ltd. ใหตดออก เชน บรษทส านกพมพไทยวฒนาพานช จ ากด ใชวา ส านกพมพไทยวฒนาพานช ถาไมปรากฏทงชอส านกพมพ หรอโรงพมพ ใชวา (ม.ป.ท.) หรอ (n.p.) ถาไมปรากฏทงสถานทพมพ และส านกพมพใส ม.ป.ท. รวมกนเพยงครงเดยว ๙. หนงสอพมพในโอกำสพเศษ เชน หนงสองานศพ หนงสอพมพเปนทระลกในโอกาสพเศษตาง ๆ เชน ทอดกฐน ครบรอบวนสถาปนา เขยนบรรณานกรมเหมอนหนงสอธรรมดา แตเพมรายละเอยดของหนงสอไวในวงเลบเปนรายการสดทาย เชน

นราธปประพนธพงศ, กรมพระ. ๒๕๒๙. บทละครเรองพระลอ. กรงเทพมหานคร: การพมพพระนคร. (อนสรณในงานพระราชทานเพลงศพ พ.ต.อ.ม.ร.ว.

อตตมากร วรวรรณ ณ วดเทพศรนทราวาส ๖ กรกฎาคม ๒๕๒๗).

รปแบบพรอมตวอยำงบรรณำนกรมและกำรอำงองในเนอหำ ๑. หนงสอ รวมถงเอกสำรทำงวชำกำรทมกำรจดท ำเปนรปเลมหนงสอ เชน รายงานการวจย รายงานประจ าป ฯลฯ

Page 62: ชนิดของค ำ - 110.164.59.3

เอกสารประกอบการเรยน ท๒๒๑๐๑ หนา ๒

๒. หนงสอแปล

กำรพมพรำยงำนวชำกำร ๑. กระดำษทใชในกำรพมพรำยงำนวชำกำร ใชกระดาษ ๘๐ แกรม ขนาด A๔ สขาว ไมมเสน ๒. ระบบกำรพมพและขนำดตวอกษร

๒.๑ พมพดวยระบบคอมพวเตอร ๒.๒ พมพหนาเดยว อกษรทพมพ เปนสด า และใชตวพพมแบบเดยวกนตลอดทงเลม ๒.๓ ขนาดตวอกษร

๒๒ พอยต ตวหนา ส าหรบชอบท ๒๐ พอยต ตวหนา ส าหรบบทท ๑๘ พอยต ตวหนา ส าหรบหวขอส าคญ ๑๖ พอยต ตวหนา ส าหรบหวขอยอย

๓. กำรเวนวำงขอบกระดำษ ๓.๑ ขอบบนเวนไว ๑.๕ นว ขอบลางเวนไว ๑ นว ๓.๒ ดานขวา เวน ๑ นว ดานซายเวน ๑.๕ นว ๔. กำรเวนระยะระหวำงบรรทด เวน ๑ ชวงบรรทดพมพเดยว ๕. กำรยอหนำ ใหเวนระยะ ๘ ชวงตวอกษรแลวเรมพมพตวอกษรท ๙ ๖. กำรล ำดบหนำและกำรพมพเลขหนำ

ปกใน ใบรองปก ไมตองพมพเลขหนา การนบหนา ใหนบตงแตบทท ๑ เปนตนไป โดยเรมหนาแรกทดานขวา และพมพเลขหนา โดย

ใชเลขอารบค ๑, ๒, ๓, ๔, …ตามล าดบ เลขหนาหรออกษรประจ าหนา ใหพมพดานบนกลางหนากระดาษ หางจากขอบบน ๑ นว หนาวางระหวางเนอความไมตองพมพเลขหนา แตนบเลขหนาดวย

ผแตง. ปทพมพ. ชอเรอง แปลจาก ชอเรองเดม โดย ผแปล. สถานทพมพ: ส านกพมพ.