БРОЈ 1 ЈАНУАРИ - ФЕВРУАРИ 2015 › SPISANIE › 1-MK.pdfПрашајте го вашиот фармацевт. Tој е експерт за лекови, најдостапниот

Va[

ЈАНУАРИ - ФЕВРУАРИ 2015

БЕСП

ЛАТ

ЕН П

РИМ

ЕРОК

БРОЈ 1

Лекови ихрана

Здраватахрана

Како правилно да ги консумирате

пат до блескавотелесно и духовноздравје

ИмунитетПричини за слабеење и совети за зајакнување

Нашителековитибилкинашето зелено злато

ваш аптекар јануари - февруари 2015 3

Лекови ихрана

Здраватахрана

како правилно да ги консумирате

пат до блескавотелесно и духовноздравје

ИмунитетПричини за слабеење и совети за зајакнување

Есен зимаДоба на настинки и грип

ЖенскоздравјеНега на нејзинатакожа

Нашителековитибилкинашето зелено злато

Va[ИздаваМакедонијалек ДООЕЛ, Скопје Боца Иванова бр.1Тел:+389 2 261 49 [email protected]

УредникПанче ГелевскиЛекторКатериниа МитиќДизајнПредраг Андонов

Печатено на 12.01.2015 година Тираж:30.000

стр.14-15

стр.18-20

стр.22-23

стр.4-6

стр.8

Дебелинатапандемија кај младитестр.10

стр.12-13

Содржина Почитувани читатели,Со големо задоволство ви го претставуваме првиотброј на списанието Ваш аптекар, наменето да гизадоволи вашите потреби за квалитетниинформации во врска со употребата на лековите идругите средства кои ги земате во аптеките. Ние се грижиме за вашето здравје и во списаниетоќе ви обезбедиме интересни содржини коидиректно ќе влијаат врз вашиот приод конлекувањето и начинот на живот воопшто.Пред нас е една голема заедничка цел: да гозачуваме и подобриме вашето здравје, да гилекуваме или ублажиме вашите здравственипроблеми, и пред сè да дејствуваме заеднички заподобрување на квалитетот на вашиот живот.Вашата информираност е пресудна за успехот одлекувањето и затоа ќе се обидеме да ви давамекорисни и квалитетни информации, кои ќе гизадоволат вашите интереси и ќе придонесат задобар ефект од лекувањето.Аптеката како здравствена установа ифармацевтите како компетентни професионалци,покрај лекарите, имаат централно место водавањето здравствена заштита, во лекувањето, нои во здравственото просветување кои се предусловза успешно, правилно и комплетно лекување.Во првиот број ќе начнеме неколку интересни теми,кои се надеваме дека ќе влијаат на вашиот начинна размислување за употребата на лековите издравиот начин на живеење. Соработката со вас,вашите мислења и пројавените интереси заодредени теми ќе ни бидат најважни приизготвувањето на следните броеви од нашето иваше списание.Болестите на современиот свет и сè повисокитебарања за квалитетен живот, новите можности занавремено откривање и ефикасно лекување, како исè поизразените потреби на поединците иопштеството за повисок квалитет на животот безинвалидност и болка и со повисокаработоспособност, бараат од нас, здравственитепрофесионалци, и од вас, граѓаните, добраинформираност и соработка.Промените во начинот на живот и исхрана,стресните состојби и сè поголемата и почестаупотреба на лекови и други средства, од другастрана, бара од нас постојано проучување и давањеквалитетни информации на граѓаните за да сеизбегнат штетните последици врз здравјето.Прашајте го вашиот фармацевт. Tој е експерт залекови, најдостапниот здравствен работник ипоследниот здравствен професионалец со кој сесретнувате пред да ги користите лековите.

Ваш аптекар

имунитет

ваш аптекар јануари - февруари 20154

))) ))) )))

Имунолошкиотсистем ја прет -ставува одбран-

бената сила начовековиот организамво борбата со бакте-риите, вирусите, габичките и другите„агресори” на човековото тело.Имунолошкиот систем,исто така, помага да сеспречи формирањетона канцерогениклетки. Постојат два типа наимунитет: вроден истекнат. Вродениотимунитет се викауште и природен. Тој есекогаш присутен кај

здравите луѓе и прет -ставува прва линијана одбрана од микро-организмите. Стекна-тиот имунитет се викауште адаптивен илиспецифичен, бидејќисе адаптира на типотна микроорганизмите.Се развива бавно иучествува во подоц-нежната фаза на одб-рана од инфекции.Имунолошкиот одго-вор е координиранареакција на вродениотимунитет кој го стиму-лира стекнатиот иму-нитет и така заеднодаваат ефикасна заш-тита на организмот.

ПРИЧИНИ ЗА СЛАБЕЕЊЕ И СОВЕТИ

ЗА ЗАЈАКНУВАЊЕ НА ИМУНИТЕТОТ

НЕПРАВИЛНА ИСХРАНАПокрај борбата со несаканите микро-организми, вашиот имунолошки сис-тем се активира и кога консумиратехрана на која сте нетолерантни илиалергични. Индустриски обработената храна изобилува сомаснотии, шеќери, големи количининатриум и јаглехидрати коиштоможат да бидат многу опасни за ва-шиот имунолошки систем. Доколкусакате да го зајакнете, избегнувајтехрана што содржи големо количествошеќери и брза и индустриски обрабо-тена храна. Индустриски обработе-ната храна ги има загубенонајголемиот дел од хранливите сос-тојки, вклучувајќи ги влакната, вита-мините, и единствено што содржи секалориите.

НЕДОСТАТОК ОД СОНБез соодветно коли-чество сон, имунолош-киот систем не добиваможност да се обнови ида зајакне, туку, напро-тив, станува послаб. Не-достатокот од сон етесно поврзан со нама-леното ниво на Т-клетки.Тоа се вид бели крвниклетки кои му помагаатна организмот да сеодбрани од инфекциитеи од болестите. Многуистражувања покажу-ваат дека недостатокотод сон го зголемува ри-зикот од различни забо-лувања.

НЕДОВОЛНА ФИЗИЧКА АКТИВНОСТЗа време на вежбањетосе зголемува циркула-цијата во организмот, атоа пак го зголемува ос-лободувањето на токси-ните. Зголеменатациркулација го стиму-лира производството наантитела и бели крвниклетки, кои се најважниза одбрана од инфек-ции. Доволно е дневнода пешачите од 20 до 30минути за да почне подобро да функцио-нира вашиот имуно-лошки систем.

Сува слузокожа во носнаташуплина и темножолта урина како последица на недостаток на течности во организмот се најчестите симптоми за ослабен имунитет

)))

ССИМПТОМИ И ПРИЧИНИ ЗА ПАД НА ВАШИОТИМУНОЛОШКИ СИСТЕМ

Доколку имате проблем сочести настинки, немате до-волно енергија, имате не-соница, хроничен замор идоколку често имате херпес на усните, бидетесигурни дека е во прашањепад на вашиот имунитет.Симптомите на ослабениотимунитет се проследени исо симптомите на сува слу-зокожа во носната шуплинаи темножолта урина какопоследица на недостатокотна течности во организмот. Наведуваме некои од при-чините поради кои сејавува пад на имунитетот.

СтресХроничниот стрес може даго зголеми ризикот одпојава на грип и настинка,но може да предизвика ипосериозни здравственипроблеми, како што сесрцеви заболувања илидијабетес тип 2. Доколку гоигнорирате хроничниотстрес, го доведувате воголем ризик вашетоздравје. Хроничниот стресможе да предизвика конти-нуирано високо ниво нахормоните на стрес и со тоада го ослаби имунолош-киот систем.

Намалете со кафетоКофеинот го дехидрира организмот и може да јаотежни апсорпцијата нанекои минерали и вита-мини. Со еден филџанкафе, задолжително испијте две чаши вода.Така ќе му овозможите нателото непречено да функ -ционира, а на имунитетотќе му дадете моќ.

Прекумерно консумирањеалкохолКога алкохолот се консу-мира во прекумерни коли-чини, може да ја намалиспособноста на клетките дасе борат со бактериите.Оштетен имунолошки сис-тем е неизбежна послед-

ица од долгорочно и преку-мерно консумирање алко-хол. Затоа накусо, пре к-ум ерното консумирање ал-кохол ќе ја зголеми зачес-теноста од грип и настинки.

КАКО ДА ГО ЗАЈАКНЕТЕ ВАШИОТ ИМУНОЛОШКИ СИСТЕМ?

Важно е имунолошкиотсистем да се зајакнува вотекот на целата година, ане само во зимскиот пе-риод или кога ќе се појават

некои од знаците на него-вото слабеење. Иако науч-ниците сè уште бараатначини да разберат какофункционира механизмотна имунолошкиот систем,нема сомнение дека здра-виот начин на живеење епресуден за намалувањена ризикот од инфекции иболести. Затоа, доколкудосега не сте практикувалездрави навики, ви нудименеколку совети со кои мо-жете да започнете веднаш.

Пијте млака вода со лимонЛимонот е идеален за одр-жување на pH-вредноста во организмот. Наутро,штом ќе станете, напијте сечаша млака вода со свежоисцеден лимонов сок иедна кафена лажичка мед.Лимонот ја намалува кисе-лоста во организмот, сошто позитивно влијае наздравите бактерии, а гиуништува штетните, кои сакаат кисела средина.



ЗГОЛЕМЕТЕ ГО ВНЕСОТНА ВОДАПоткрепете ја работата наимунолошки систем такашто секојдневно ќе пиетевода. Водата го зголемуваколичеството на кислородво крвта и ги отстрануватоксините од организмот.Со тоа организмот стануваподготвен да се бори со ви-русите и бактериите. Затоа,потрудете се секој ден давнесувате најмалку литар и половина вода, прекучаеви, супи или чиста водаза пиење.

ЈАДЕТЕ ПОВЕЌЕ СВЕЖООВОШЈЕ И СВЕЖ ЗЕЛЕНЧУКВо овошјето и во зеленчу-кот ќе пронајдете ком-плетно сè што ви треба:антиоксиданси, витамини,минерали, влакна и ен-зими. Нутритивната вред-ност што ја примате прекуовошјето и зеленчукот енепроценлива. Со тоа гиштитите сите клетки во телото, вклучувајќи ги иклетките на имунолошкиотсистем. Јадете разновидна

храна, но обидете се да неги пропуштите значајнитехранливи продукти коивлијаат на нормалнотофункционирање на имуно-лошкиот систем. Витаминот Ц е познат каконајдобар зајакнувач наимунолошкиот систем. Гозголемува производствотона бели крвни клетки и ан-титела кои го штитат на-шиот организам одбактерии и вируси. Порто-калите, лимоните, цитро-

ните, кивито, ананасот, јаго-дите, пиперките, кељот,брокулата и јогуртот се бо-гати со витамин Ц.Витаминот Д понекогаш гонарекуваме и „сончев ви-тамин“, бидејќи нашиот ор-ганизам може да гопроизведува кога кожатадоаѓа во допир со сонче-вите зраци. Тој најмногу помага во апсорпцијата накалциумот и ја одржувацврстината на коските, ноисто така има и антибакте-риско дејство и помага воимунолошкиот одговор. Витаминот Д е најмногузастапен во млекото,јајцата, лососот, туната и во печурките.Витаминот А е важен анти-оксиданс за одржување накожата, првата одбранбеналинија на нашиот органи-зам. Организмот може даго синтетизира овој вита-мин од бетакаротенот,којшто е најзастапен воразнобојното овошје и зе-ленчук, односно во цитро-ните, дињата, лубеницата,доматите, морковите, зел-ката, брокулата, грашокот,тиквата, кељот и босилекот.Витаминот Е, како и вита-минот Ц, е моќен антиокси-данс, на којшто мупосветуваме малку внима-ние. Тој е важен во одржу-

вањето на нормалнотониво на клетките на имуно-лошкиот систем, а учест-вува и во одржувањето накожата, најголемата заш-титна бариера на имуно-лошкиот систем. Можете гонајдете во боровинките,рибизлите, малините, прас-ките, калинките, тиквата,компирот, блитвата и вобадемите.Цинкот е есенцијален занормално функционирањена имунолошкиот систем идиректно е поврзан со про-изводството на антитела,кои му помагаат на орга-низмот да се бори со ин-фекциите. Цинкот може даго најдете во калинката, ка-пините, малините, сојата,гравот, спанаќот, аспарагу-сот, тиквата, семките одтиква, јаткастите плодови(оревите, бадемите, леш-ниците, кикиритките).Селенот е минерал кој какоантиоксиданс му помага наимунолошкиот систем брзода испрати прва линија наодбранбени клетки на мес-тото на инфекција. Со едензбор, овој минерал ни епотребен за да останемездрави. Можеме да гонајдеме во бразилскитеореви, лососот, јајцата, ове-сот и во сончогледовотосеме.

Избегнувајте слатки и газирани сокови

И во практиката и во многу клинички истражувања многупати е докажано дека шеќерот го нарушува имунитетот.Во седумдесеттите години на минатиот век д-р Линус Паулинготкрил дека консумирањето шеќер може да го редуцира одбранбениот одговор на организмот до 75% уште во првите 4-6 часа по консумирањето. Затоа избегнувајте ги газираните пијалаци и контролирајте го консумирањето слатки. Тие се богати со преработени шеќери кои ја зголемуваат киселоста на организмот, што претставува идеална средина за развој на многу бактерии.

)))

СТОП ЗА ДВАТА ТИПА НА КАШЛИЦА!

ÇÀ ÑÅÌÅ£ÑÒÂÎ

ÁÅÇ

ÊÀØËÈÖÀÇÀ ÑÅÌÅ£ÑÒÂÎ

ÁÅÇ

ÊÀØËÈÖÀ

Хербион нуди различен пристап во третманот на двата типа на кашлица.

СТОП ЗА СУВАТА КАШЛИЦА

СТОП ЗА ПРОДУКТИВНАТА КАШЛИЦА

Хербион сирупите се природно и ефикасно решение во третманот на двата типа на кашлица: сува и продуктивна.

СУВА КАШЛИЦА ПРОДУКТИВНА КАШЛИЦА

СТОП ЗАПРОДУКТИВНА

КАШЛИЦА

СТОПЗА СУВА

КАШЛИЦА

ДВАОПТС

ТИПААТТАВААТ ЗАОП

НА ТИПА

АШЛИЦ К

!ААШЛИЦ

ДВА

ТИПААТТАВААТ

НА ТИПА

ди разуербион нХ

уваат пожовозмоууваат гразводн

ување во слашискспеклање. Екашк

лоен сито заштс

АШЛИЦ К

реап во ттчен прислиди раз

ување.лашлесно искуваат пое дробови и литекрет во беиот стсу

лицашивна ктучај на продуклување во суваат за поче препорае соранситтспек

лекфуваат рело намао гј при штло

!ААШЛИЦ

т на манотре

е дробови и оа. ГГолицлесно уваат за по

от на слек

лна кенадразнит

ербион сирХУВАС ЗАОПТС

ипа на ка ттадв

т и бооса, засипнатлицашлна к

јски лишаландд исуп оербион сирААШЛИЦ КАТТАУВА

лица.ашипа на к

лорлно гт и бо

и запира и дваасно гфикеои разтлица посашк

лица? И дашна кеке дтли знаеаД

ашипа на ка тти запира и дваербион ман? Хтречен тлиои раз

ип на чен тлиа за разеклица? И дипови чни тлит разјаоојта посек

лица.ашербион

ипови

Р П ЗАОПТС

АШЛИЦКЗА

С

АШЛИЦ КАТТАТИВНАУКДОР

АШЛИЦКТИВНАУКДОПР ЗАОПТС

ААШЛИЦУВАСЗА

ПТОС

ААШЛИЦ

ААШЛИЦТИВНА ЗА

т живона вашиочки и да гувавознемир

е мот). И дветекреслажна и прот е виоуга др

ува и надразниип е ст тдниоЕ

лики разо да гакК

АШЛИЦУВА КС

.тт.т животлит квалао намачки и да г

ласни, т гт да бидааже мое сивна (стукдлажна и проашлна кетува и надразни

ашипа на ка ттае двтаувлик

А АШЛИЦТИВНА КДУКПРОАШЛИЦ

т отетласни,

оздава лица, аш

лица? ашербион сирХ

ивна ктпродук

ербион сирХР П ЗАОПТС

ААШЛИЦ

дно и ее прирое ступир

алицашивна к

ленд бршуп оербион сирАШЛИЦ КАТТАТИВНАУКДОР

аснофике

ААШЛИЦ

а.тлицаашкчини поради разчни налина раз

ипови на ке ттчнилиазР

ашлање

АШЛИЦ

ба за крете потаимашла, а е иска со дта шНем

т/чешањеоокСклоро гтнадразне

ена ст, пропратт,екресашлицлна кетНадразни

УВА КС

е симптчниличини поради разрее тба да срелица ташипови на к

ашлање обро

А АШЛИЦ

де потувавтсувче ашлање сое кеко сС

увад со олгодрае поТТрлифре иса сд

е дробови ктлио бевавање на сдозено слемоЗг

ашла, а

о и уво сз а беашлиц

ТИВНА КДУКПРОАШЛИЦ

оте симптре

мир

обро

А

е аашлица ктува

е жој немоое дробови кт екреавање на с

АШЛИЦ

ашлна кенадразните препорае ссицитуитАнт

а.тлицаашк

улие ја препокриваат са. Тлицување на суваат за смирче препора

Çà ðèçèêîò è íåñàêàíèòå äå¼ñòâà êîíñóëòèðà¼òå ãî Âàøèîòðåáà âíèìàòåëíîÏðåä óïî

уување на с

зницува

ò äîÇà ðèçèêîò è íåñàêàíèòå äå¼ñòâà êîíñóëòèðà¼òå ãî Âàøèî÷èòà¼òå ãî óïàòñòâî ïðîòðåáà âíèìàòåëíî

.àðìàöåâò èëè ôêòîðò äîòî.÷èòà¼òå ãî óïàòñòâî


)))) За време на есенско-зим-скиот период кога се соо-чуваме со големи

температурни разлики, но и созголемена влажност на возду-хот, вообичаено е да се зголе-мат и инфекциите. Освен однадворешните фактори, нив-ното ширење зависи и од от-порноста, односно одимунитетот на луѓето. Имуниотодговор, пак, е различен кајразличните групи. Особеночувствителни се децата, повоз-расните и хронично болните. Есенско-зимскиот период се ка-рактеризира со настинки, ви-русни и бактериски инфекции.Не треба да се заборават иалергиските реакции како ре-зултат на зголемената загаде-ност на воздухот во овојпериод од годината.Инфекциите лесно се пренесу-ваат со кивање, кашлање ипреку непосреден контакт соинфицираните површини. Ви-русите и бактериите најчестонапаѓаат преку носот, носнаташуплина, устата, очите иушите. Особено подложни наинфекција се малите деца, пазатоа потребно е да се внимавадецата редовно да одржуваатхигиена на овие делови, но ина целото тело.И покрај сè што знаеме, инфек-

циите се сè позачестени – осо-бено кај децата кои пре-стојуваат во градинките илиодат на училиште. Поизложенина ризик од инфекција се лу-ѓето кои посетуваат масовнисобири, војниците и сите коиживеат или престојуваат вогрупа.За да се спречи пренесувањето

на инфекциите, потребно е ре-довно проветрување на просто-риите, да се избегнува престојво затворен простор со многулуѓе, особено за време на грипили други вирусни инфекции.Секако, многу е важно да се из-бере соодветна облека во за-висност од временските условии соодветно да се затоплуваатпросториите во кои се пре-стојува.

Потребно е да се истакне декавлажното и релативно топловреме во овој период од годи-ната може да биде предусловза размножување и пренесу-вање и на бактериските инфек-ции кои кај некои лица, можатда доведат и до компликации.Затоа, при секоја промена илипојава на симптом, потребна е

консултација со избраниотлекар, кој по извршениот пре-глед ќе ве советува кои испиту-вања да ги направите: анализана крвта, CRP, брис од грлото, ибрис од очите.На крајот, немаме поголемо богатство од здравјето и секојод нас треба да е целоснопосветен во грижата за своетоздравје.

ЕСЕН И ЗИМАДОБА НА НАСТИНКИ И ГРИП

За да се спречипренесувањетона инфекциите,потребно ередовнопроветрување на просториите,да се избегнувапрестој возатворен просторсо многу луѓе,особено за време на грип или другивирусниинфекции

педијатар

За превенција од инфекциитево овој период од исклучи-телна важност е и исхраната.

За таа цел потребно е:

� внесување повеќе течности(чаеви, природни сокови,супи, потечна храна);

�внесување витамини идруги хранливи состојки одмакедонски градини, т.е.овошје и зеленчук.

прим. д-р Нада Смоковска

Во последните три деце-нии драматично растебројот на натхранети и

дебели деца, што би требалода ги загрижи родителите илекарите, а секако и државата.Дебелината не е болест самаза себе, но претставува заканаза развој на многу болести.Современата наука знае декадебелината, здружена собројни здравствени проблеми,придонесува да дојде до ин-фекции на дишните патишта,зголемен крвен притисок илизголемени маснотии во крвта,абнормален метаболизам нагликозата,што пред-извикувапојава надијабетестип 2,

побрзо растење и ран пубер-тет, замастен црн дроб, орто-педски проблеми и ред другикомпликации.

Покрај сето ова дебелитедеца често имаат и психичкипроблеми, поради тоа штоимаат неубава слика за сопст-веното тело и изгледот, поре-метување на спиењето,мрзеливи се или тажни безпричина, агресивни. Исто така,често постигнуваат и послабуспех во училиште, што, истотака, е реакција на односот наоколината кон нивниот изглед.

Едни од најчестите причини

зошто се децата дебели сенеправилната исхрана, лошитенавики во исхраната и недо-волната физичка активност. С�повеќе време поминуваатпред компјутер или телевизор,при што задолжително консу-мираат биолошки празнахрана, таканаречена нездравахрана (чипс, слатки или соленигрицки и сл.).

Проблемот кај децата е мо-тивацијата, бидејќи најчестосемејството не е подготвено даприфати да го промени начи-нот на исхрана. Потребно епостојано да им се укажува надецата за сите ризици од де-белина дури и на оние кои ќеследат подоцна. Најдобриотдиететски пристап е енергетс-киот внес на хранливи сос-тојки.


здравје

ДЕБЕЛИНАТАРАМНОМЕРНИ ОБРОЦИ, НАМАЛЕТЕ ГО ВНЕСОТ НА ХРАНА СО СОЛ И МАСТИ

Јадете рамномерни и помалиоброци, распределени во

пет или повеќе деловиво текот на денот. Кон-сумирајте многу по-веќе овошје изеленчук, производи

од здрави житарки ихрана со што помалку

масти. Намалете го внесот на сол и шеќер!

пандемија кај младите

СОВЕТ: Бидете креативни. Наместо индустриски обработени и не здравигрицки понудете им насвоите деца моркови икраставички сечкани подолжина и сервирани во адекватна чаша.!


машко здравје

До неодамна се сме-таше дека негата икозметиката се исклу-

чиво само за женската попу-лација. Но, современитемажи знаат дека не е до-волно само да се искапат ида избричат за да изгледаатубаво и негувано.Има многу здравствени иестетски причини порадикои мажите треба да посве-тат повеќе внимание за негаи за заштита на својатакожа. Кожата на мажитезначително се разликува одкожата на жените, а осн о в-ната разлика e во дебели-ната на епидермот. Таа еподебела и помалку осет-лива, прекриена е со густидебели влакна, со што до-полнително е заштитена одсонцето и неговото штетнодејство. Кожата кај мажите еи многу позатегната во спо-редба со кожата кај жените,па затоа многу подоцна вле-гува во процесот на ста-реење. Основната причиназа тоа е активноста на

лојните жлезди до подоц-нежната возраст, благодаре-ние на машките хормони.Машките хормони делуваати на количеството на кола-ген и на тој начин се зголе-мува цврстината на кожата.

Бричењето е одличен пилингУште еден значаен фактор воспречувањето на стареењето накожата на мажите е бричењето.Тоа е одличен пилинг кој ги от-странува мртвите клетки одповршината на кожата. Со ваковсекојдневен пилинг се забрзувасоздавањето нов епидерм и сеобновуваат клетките. Но, собричењето се уништува т.н.заштитен филм (хидролипиден

филм), па може да дојде допојава на црвенило, пецкање ииритација на кожата. Затоа епотребно веднаш по бричењетолицето да се измие со што пос-тудена вода. Со правилна нега иисхрана на кожата мажитеможат многу полесно да го за-чуваат младиот изглед на ко-жата и да ја спречат појавата набрчки. Првиот чекор за пра-вилно негување на кожата е дасе одреди нејзиниот тип. Да сеутврди дали е сува или мрсна емногу едноставно. Потребно елицето да се измие и нежно дасе избрише со крпа. Доколку везатега кожата по сушењето, виеимате сува кожа. Доколку паклицето ви е сјајно доцна поп-ладне, тогаш треба да бидетесигурни дека имате мрснакожа. Доколку имате сува кожа,тогаш треба да користите хид-ратантни креми и лосиони ипена за бричење на база наалое. За оние со мрсна кожапак, се препорачува почестобричење и употреба на геловикои содржат етерични масла ипрополис.

ПРЕПОРАКИ ЗА ПРАВИЛНА НЕГА НА КОЖАТА � Бричете се секојдневноза да се обновува кожата.

� Задолжително корис-тете пена или гел за бри-чење, а по бричењетолосион за да ја заштититекожата и да ја спречитеиритацијата.

� За да ја нахраните и зада и дадете свежина на ко-жата, користете регенера-тивни креми.

� За да ги спречите тем-ните кругови околу очите,користете препарати занега на подочниците.

Сепак, за да потврдат декасе грижат за себе, освен налицето, мажите треба даим посветат внимание и настапалата, колената и лак-тите. Токму грижата за овиеделови на телото ни збо-рува за тоа колку еден мажго негува своето тело. Посекое туширање истријте гиовие делови на телото согруба крпа и намачкајте гисо хранлива крема. Од-лично би било доколкуимате можност баремеднаш во неделата да гинамачкате со мешавина одглицерин и лимон.

НЕГА НАМАШКАТА

КОЖА

)))Кожата на мажите подоцнавлегува во процесот на стареење во споредба со кожата на жените. Основнатапричина за тоа е активн оста на лојнитежлезди до подоцнежнатавозраст, благодарение на машките хормони


женско здравје

Стареењето е процес на којподлежат сите живи орга-низми, органи, ткива и сите

клетки во еден организам. Наовој процес подлежи и кожата.Стареењето на кожата може даго поделиме на три видови: ге-нетско или хронолошко ста-реење, хормонско стареење истареење предизвикано од око-

лината. Генетското или поточноприродното стареење е поврзаносо годините и тоа не можеме даго избегнеме. Хормонското ста-реење се појавува во почетокотна менопаузата. Третиот вид ста-реење е она кое можеме да гоизбегнеме, а тоа е стареење накожата поради изложувањето насончевите зраци.

нејзината НЕГА НА

КОЖАВо периодот помеѓу 35 и 45 години клетките на кожата побавно се обновуваат. Со тоа и епидермисотстанува потенок. Поради намаленатациркулација се намалува и дотокот на материи кои ја стимулираат синтезата на колагенот

)))


Потребно е да се внесува витамините Е и Ц но и другиантиоксиданси, со што ќе се заштити кожата од штетното дејство на слободните радикали. Дневните креми секогаш треба да содржат УВ-заштита,која ја штити кожата не само од сончевите зраци, туку иод електричните уреди и од флуоресцентните светла.Затоа кремите кои ги користите треба да бидат богатисо хранливи материи и да ја потхрануваат кожата. Широк е спектарот на природни препарати за подмла-дување на кожата. Тоникот од воден екстракт од рузмарин помешан со ал-кохол го зајакнува и освежува кожното ткиво. Брз и при-роден лифтинг може да направите со маска одизгмечено грозје. Исто така, богато може да го нахра-ните и освежите лицето со маска од ананас и маслиновомасло. На крај, не заборавајте дека тешката шминка икористењето на многу пудра придонесува за брзо ста-реење на вашата кожа.

Првите брчки околу очитеКога прогресивно старее,кожата станува потенка, гигуби цврстината и еластич-носта, станува сува и рапава. Во периодот помеѓу35 и 45 години доаѓа до побавно обновување наклетките на кожата. Покрајтоа и епидермот станувапотенок. Поради намале-ната циркулација се нама-лува и дотокот на хранливиматерии кои ја стимулираатсинтезата на колагенот. Тоадоведува до намалувањена желатинозните супстан-ции кои го пополнуваатпросторот помеѓу влакнатаи клетките, а со тоа и нанивните компоненти -хијалуронската киселинакоја ја врзува водата, штодоведува до промена нахидратацијата. Како послед-ица на тоа се создаваатбрчките. Прво се појавуваатситни брчки околу очите итоа на кожата на долниоткапак и во надворешниотагол на очите, потоа на че-лото, помеѓу носот и надво-решниот дел на усните.Можно е да се појават ипроширени ситни капиларина носот и на образите. Про-

цесот на стареење на ко-жата подразбира и појавана пигментни точки.Долго се сметало дека ста-реењето на кожата е ире-верзибилен процес и декаостарената кожа не може даго поврати првобитниот из-глед. Но, современата коз-метика не го признава тоа.Нашето знаење и правил-ната нега се одлучувачкифактор за нашиот изглед.Важен фактор во обновата и заштитата на кожата е користењето биолошки активни елементи. Благодарение на нив кожата се хидратизира, затегната и изгледа здраво.

))) Природни препарати


Лекови & храна

Лековите и храната меѓу-себно можат значително давлијаат. Храната може да го

промени дејството на лекот, и об-ратно, лекот може да го промениискористувањето на храната воорганизмот. Негативните ефектикои најчесто можат да се појаватпри истовремената употреба нахраната и лековите се намалу-вање на терапевтскиот ефект илизголемување на штетноста на

лекот. Сепак, истовремената упот-реба на некои лекови со хранаможе да има и позитивновлијание. Таа може да ги намалинесаканите дејства на лекот илида го подобри неговото делување. Прашањето кое најчесто му сепоставува на фармацевтот е когада се земе лекот, пред или појадењето.Исто така, помалку е познатодека при земањето на некои ле-кови треба да се внимава на из-борот на храната.

Истовремената употреба на храна и лек може да предизвика и негативни и позитивни последиципри делувањето налекарствата.Намалувањето на терапевтскиот ефект и зголемувањето настепенот на штетностна лекот се некои однегативните ефекти.Сепак, при употребатана одредени лекови,истовременото консу-мирање храна дури исе препорачува, би-дејќи тоа може да гинамали несаканитедејства од терапијатаили да го интензи-вира делувањето налековите.

Лекови и храна Како правилно

да ги консумирате

“Храната нека бидетвој лек, а лек

твојата храна”

Хипократ

)))

проф. д-р Бистра Ангеловска


ННеупатеноста може да доведе до несакани последициЗемањето тетрациклински анти-биотици заедно со млеко имлечни производи кои содржаткалциум може да предизвикакомпликации. Калциумот и анти-биотикот формираат комплексносоединение кое се таложи во кос-ките и во забите. Со тоа се губи идејството на антибиотикот. Оваапојава може да се избегне ако гиземате лековите час-два пред и поземање на млеко и млечни про-изводи. Земањето цитрон илипортокал истовремено со лекови

за намалување на маснотиите вокрвта (статини), предизвикува аку-мулирање на лекот во телото и тоаможе да доведе до штетни по-следици по здравјето.Терапевтското делување на лекотможе да биде забавено или за-брзано во зависност од хранаташто сме ја консумирале. Консумирањето зеленчук богат сорастителни влакна го забавува де-лувањето на повеќето лекови,како што се пеницилинските анти-биотици, дигоксинот (еден од ле-ковите за срцеви болести) иацетаминофенот (лек што се упот-ребува против болки и повишенатемпература).Многу лекови можат да го нама-лат апетитот. Нивната долготрајнаупотреба може да биде причиназа неисхранетост. Таков е случајотсо некои антидепресиви.Од друга страна, лековите заспречување алергиски реакции(антихистаминици) и лековитепротив воспаленија (стероиди) гозголемуваат апетитот. Употребатана одредени лекови подолг пе-риод кај голем број пациентиможе да предизвика зголеменателесна тежина.

Кога се земаат лековите?За повеќето лекови се препора-чува да се земаат на празен сто-мак или меѓу оброци. Храната гозабавува празнењето на желудни-кот. Затоа доаѓа до разлика вобрзината на делување, интензите-тот и должината на траењето натерапевтскиот ефект.Земањето лекови на празен же-лудник е важно кога е потребнода се постигне брз терапевтскиефект. Така, се земаат лековитепротив болка, главоболка, забо-болка, менструални болки, лековиза намалување на телесната тем-пература, лековите за ублажу-вање на симптомите на настинка игрип, лековите за ублажување напроблемите со повраќање, про-лив, запек, киселини. Јасно е декаовие лекови се земаат по потреба,односно толку долго колку штоналагаат симптомите.

Некои лекови се препорачува да сеземаат по јадење, зашто со тоа сезголемува нивната апсорпција илисе постигнува подобра подносли-вост. Така се земаат лековите про-тив болки при мускулно-скелетнизаболувања и други хронични сос-тојби на болка, некои лекови про-тив воспаленија, зашто тиепредизвикуваат стомачни тегоби,го подигнуваат нивото на липидиво крвта, го стимулираат апетитоти можат да доведат до зголему-вање на телесната тежина.

Општи правила при земањето лековиЗа да го постигнат потребниотефект, лековите треба да се зе-маат редовно, на правилен начини доволно долго, со соодветенрежим на исхрана и здрав начинна живеење.

Кога треба да ги земате леко-вите на празен желудник, пра-вете го тоа еден час предјадење или два часа по оброк,со полна чаша вода.Избегнувајте земање витаминиили минерали во исто времекога го земате лекот.Не голтајте ги лековите со тополпијалак или помешани во негоНе мешајте ги лековите сохрана. Не растворајте ги капсулите и немешајте ја нивната содржина сохрана или со пијалаци.Никогаш не земајте лекови соалкохолни пијалаци.Прочитајте ги сите упатства ипредупредувања кои доаѓаат солекот.

Кога земате средства за намалу-вање на температурата, важно еда пиете многу течности. Предносттреба да се даде на млакитеовошни чаеви, соковите и на ми-нералната вода. Доколку, пак, висе препишани антибиотици завреме на терапијата, а особено позавршување на терапијата, земетеи пробиотици. Вашиот фармацевтнајмногу може да ви помогне до-колку имате дилема дали при зе-мање на вашата терапија треба давнимавате на некоја храна.

))) ФАКТОРИ ОД КОИ ЗАВИСИ МЕЃУСЕБНОТО ДЕЈСТВО ЛЕК - ХРАНАЕфектите од меѓусебните влијанија на храната и лековите можат да бидат различни.Тие зависат од многу фактори, а некои од нив се исхранетоста, возраста, полот, ге-нетските фактори, употребата на алкохол, пушењето. Меѓусебното влијание на леко-вите и храната е поизразено кај одредени групи пациенти: децата, младите,повозрасните, хронично болните, неисхранетите или кај лицата со прекумерна те-лесна тежина. Повозрасната популација е посебно загрозена, со оглед на тоа што не-ретко зема повеќе пропишани лекови, но и заради честото користење лекови коиможат да се издаваат и без рецепт. Последиците од ваквиот однос кон лековитеможат да бидат намалена работа на црниот дроб и на бубрезите. Тоа пак предизви-кува и послаба елиминација на лековите од организмот. Затоа, ако ви е пропишанаодредена терапија со лекови, внимавајте на изборот на храната и времето кога ќе гоземате лекот.


БЕРОВОБИОМЕДИКА ФАРМ 070/701-913ФАРМАМЕДИКА 033/471-145

БИТОЛААДОНИС 047/612-940ВИВОФАРМ 047/609-764ВИС МЕДИКУС 047/222-127ЕМА ФАРМ 047/612-485КОРОНА ФАРМ 047/240-330МЕДИКА КАРТА 047/225-285МЕДИКА КАРТА 2 047/258-852ОРХИС ФАРМАЦИЈА 4 047/242-040ПРИМА ЛЕК 047/235-102РОСА-ВИТА 047/236-468

БОГДАНЦИБИОМЕНТ 034/221-321

БОГОВИЊЕАНАКОНДА 5 044/333-972

ВЕЛЕСВЕСНА ФАРМ 043/613-037ВИВА 043/230-677ВИТА ФАРМ 043/231-003ВИТА ФАРМ 2 043/211-707ХЕРБА 043/231-807ЦИТО ФАРМ 043/228-222

ВИНИЦААЛПИ ФАРМ – 11 033/360-234

ГЕВГЕЛИЈАФАРМАЦИЈА ПЛУС 034/550-201НОВАФАРМ ММ 034/213-905ПУНИКА 034/216-998

ГОСТИВАРФАРМЕД М 042/214-266ФАРМЕД М 2 042/211-383СТАР ФАРМ 042/222-133КАРДИО-ФАРМ 042/212-270П.Р. ФАРМ 042/211-495

ДЕБАРАР-ФАРМ 046/833-007ВЕ ФАРМ 046/831-890

ДО ФАРМ 046/834-938ФАРМАКОН 046/832-690

ДЕЛЧЕВОДЕЛ-ФАРМ 033/413-413

Д. ХИСАРОЛИМПИЈА 047/276-809ОРХИС ФАРМАЦИЈА 3 047/276-004

ДОБРОШТЕПАКОМ-ФАРМ 070/629-371

ЖИТОШЕРОСА-ВИТА 048/474-500

КАВАДАРЦИАЛТЕА 043/410-940ГЛОРИЈА 043/413-088ДАЛИА-ФАРМ 043/400-070ДИАНА 043/400-330КАМЕЛИЈА 043/413-434КИАНА 043/609-607КРИСТИНА ФАРМ 043/550-145РЕМЕДИА-М 043/410-085Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 043/550-765ФАРМАКОН-ЛЕК 043/411-891ХИГИЈА 043/400-445

КИЧЕВОАЛТЕА ФАРМАЦИЈА 045/228-663Б-1 045/223-834Б-3 045/224-340БЕЛ ЛЕК 045/225-450БЛИНА 070-651-187ЗДРАВЈЕ 045/227-301ЛИНОВА 045/222-324НИНЕКС 045/216-001ОРХИС 10 045/282-844ФАРМАЦИЈА ЕРА 1 045/222-025ФАРМАЦИЈА ЕРА 2 045/225-125ФАРМАЦИЈА ЕРА 3 045/223-318ФАРМАЦО 077/913-553

КОЧАНИАЛПИ ФАРМ – 6 033/237-060АЛПИ ФАРМ – 7 033/275-010ГАЛЕНИУМ 033/277-184

ЛЕК-ФАРМ 033/276-650РОСИЦА 033/273-452

КРТОВОЗДРАВЈЕ 031/482-832

К. ПАЛАНКАМЕЛИСА 031/374-922МЕЛИСА-ЦЕНТАР 031/372-114

КУМАНОВОАРДИ ФАРМ ЛЕА 031/419-616АХИЛЕА 031/424-648ВИТАЛИКА 031/411-645ДРИТА ФАРМ 070/509-406МАРК ФАРМ 031/430-760ОРХИС 10 031/413-593ПРО ВИТАЛИС 031/415-303ШИК-ЗДРАВЈЕ 031/414-523

ЛАБУНИШТА ХЕРБА 078/422-797

ЛЕСКОЕЦХРИСТИ-1 и ФИЛИП-2 046/257-740

ЛОЗОВОМЕДИКА ФАРМ-ЕЛ 2 072/266-679

М. КАМЕНИЦАВИВА 033/431-779

МАТЕЈЧЕПАНАКС 031/511-899

МОГИЛАРОСА-ВИТА 071/235-233

НЕРАШТЕБЛЕ-МЕДИКА 4 044/345-309

НОВАЦИНИДЕАФАРМ 047/511-655

ОХРИДАКВА ФАРМ 046/611-599АНГЕЛИКА 046/258-852ВИТЕЗДА 046/254-233ГАЛИУМ ФАРМ 046/250-202

ААптека Телефон Аптека Телефон Аптека Телефон

аптеки


ДОНЕВИ 046/258-920ЗДРАВЈЕ И УБАВИНА 046/200-321ЛИСА ФАРМ 046/611-266МАЈА ФАРМ 046/257-447МЕРИ ФАРМ 046/260-668Св. ВРАЧИ КУЗМАН И ДАМЈАН

046/260-500Св. ПАНТЕЛЕЈМОН 046/263-600ФЛОС 046/268-693

ПЕХЧЕВОБЕНИ-ФАРМ 033/442-955

ПРИЛЕПАЛЕК ФАРМ 048/421-600ВЕНЕНА 048/421-372ЕУКАЛИПТУС 075/489-142ЗДРАВЈЕ ФАРМ 048/426-888ИСКРА-НАДЕЖ 048/551-257МЕЛИСА 075/353-438МИА ФАРМ 075/440-414ОЛИМПИЈА 048/424-120РЕМЕДИЈА 048/423-455ТЕА 048/435-330ХЕРА 048/420-421ХЕРБА 048/420-520

ПРОБИШТИПАЛТЕА 1 071/271-029

РАДОВИШАМБРОЗИЈА 032/634-050МЕДЕА 032/635-190МЕДИКУС 032/630-808МЕЛИСА 032/635-364

РЕСЕНАЛПИ ФАРМ – 12 047/452-550

РОСОМАНХИГИЈА 2 043/441-575

РОСТУШЕВЕРА 042/222-265

СКОПЈЕАЛПИ ФАРМ – 1 02/2638-315АЛПИ ФАРМ – 2 02/2432-462АЛПИ ФАРМ – 3 02/2673-944АЛПИ ФАРМ – 4 02/3179-457АЛПИ ФАРМ – 5 02/3076-097АЛПИ ФАРМ – 8 02/3118-088АЛПИ ФАРМ – 9 02/2780-040

АЛПИ ФАРМ – 10 02/2533-050АЉ-НЕ 02/2638-240АНДРЕА-ЛЕК 02/3225-422БАЗИЛИКА 02/3171-313БЕРНА ФАРМ 02/2614-502БИОМЕДИКА 077/583-515БОЖИЛАК 02/2060-208ДЕРМА-ФАРМ 02/2634-071ДОНА ФАРМ 02/3068-919ЕФЕДРА 02/3067-500ЗАНА-ФАРМ 02/3223-126ИВАНДРЕЈ 02/2772-585ИВИ-ТА 02/2795-212ЈОВАНА-ФАРМ 02/2524-300ЈОВАНА-ФАРМ 2 02/2562-712КАРПЕДИЕМ ФАРМ 02/2727-759ЛИЗА-ФАРМ 02/2057-181МАРИЈА ГАЛЕН ФАРМ 02/3212-769МЕДИКО ПОИНТ-ФАРМ 02/2036-952МОЛИКА 02/2720-214МОЛИКА – 2 02/2620-785НИ-РА 02/2650-522ОРХИС ФАРМАЦИЈА 02/2658-800ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 1 02/3222-282ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 2 02/2791-445ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 6 02/2521-757ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 7 02/2573-440ОРХИС ФАРМАЦИЈА – 9 02/2060-099ПЕНИЦИЛИН 02/2534-572РЕМЕДИУМ-ЛЕК 02/3071-105САРАХ 02/2617-573САРАХ 1 075/258-308ХЕДЕРА 02/3162-364

СЛАТИНОМЕГА ПАКОМ-ФАРМ 070/629-371

СТРУГААНГЕЛИКА 046/789-333МЕДИКА 046/786-790НИТА ФАРМ – 1 046/789-383НИТА ФАРМ – 2 046/787-602ОРХИС ФАРМАЦИЈА 8 046/788-533ОРХИС ФАРМАЦИЈА 11 046/846-570ПЕНТАМЕДИКА 071/390-809ПРИМАВИТА 046/786-139Св. ПЕТКА 046/520-504ФАРМАНОВА 046/783-103ФАРМАЦИЈА ПОЛОЖАНИ

046/782-996

СТРУМИЦААЛТЕА 071/271-029АДОНИС 034/322-522БЕЛАДОНА 034/329-606ЕЛИКСИР 034/323-511ЕЛИКСИР – 2 034/330-483ЕЛИКСИР – 3 034/330-482СНЕЖАНА ФАРМ 034/344-679СНЕЖАНА ФАРМ – 2 034/320-840ЧИФЛИК 034/345-316ЧИФЛИК – 2 078/345-316

ТЕАРЦЕДЕА-ФАРМ 044/381-720

ТЕТОВОАНАКОНДА 044/338-689АНАКОНДА 2 044/333-972АНАКОНДА 4 044/333-972АОРТА ФАРМ 070/502-755АПОЛОН ФАРМ 070/502-755АСЛИ ФАРМ 044/338-532БЛЕ-МЕДИКА 044/339-820БЛЕ-МЕДИКА 1 044/613-410БЛЕ-МЕДИКА 2 070/565-037БЛЕ-МЕДИКА 3 044/613-508БЛИНИ 044/331-170ВАША АПТЕКА 044/332-220ВИТАЛЕК 044/331-631ВИТАЛЕК 1 044/342-511ДАНИ-ФАРМ 044/455-488ЕКАЛЕК 044/521-507ЖАНЕ ФАРМ 044/341-115ЈЕТА-ФАРМ 070/777-120М&М ФАРМ 044/336-222МЕКА 044/616-614МЕЛ-ФАРМ 044/338-696МЕРИ 044/332-254ОЛИФАРМ 044/343-255ШИФА 070/910-133

ЧЕГРАНЕМЕД-ФАРМ 042/321-363

ШТИПЕСКУЛАП 032/607-652МЕДИКА ФАРМ 032/389-044МОРФЕЈ 032/393-656РАДО ЛЕК 032/380-190СОФИЈА 032/388-777

ААптека Телефон Аптека Телефон Аптека Телефон


билкибилки

Убавината на нашата земја не би билацелосна ако не е богатството нанејзината растителна природа про-

ткаена во пазувите на нашите полиња ипланини. Македонија е меѓу ретките земјикои имаат толку голем број сончеви де-нови, што ја прави природата дарежлива.Природата ги создала тие прекрасни рас-тенија во кои тече животниот сок кој носиздравје и сила, но и убавина и машкост,љубов...Македонските лековити билки се најста-рите лекови од античко време до денес занашиот народ. Тие ги надживеаја веко-вите, опеани се во песните и во легендите,но и денес се најевтини и најдостапни при-родни суровини за производство на ле-кови. Од древни времиња, од почетокот начовечката цивилизација, луѓето бараленачини да се спасат од тешките болести.

Лековите ги барале во својата непосреднаоколина каде наоѓале лековитите расте-нија. Со векови се собирало огромнознаење за лековитите растенија. Тоа несе-бично се негувало и пренесувало за да имкористи на идните поколенија. Благодаре-ние на растенијата и знаењето за нив, опс-тана човештвото, а нè има и нас денес.Современата медицина и наука денеска,исто така, ги цени и ги користи лековититерастенија. Голем процент лекови кои сенаоѓаат во аптеките изработени во формана сирупи, капсули, таблети, инјекции седобиваат од лековити растенија или во ос-нова имаат растително потекло. Најсил-ните лекови се добиваат од лековитирастенија. Морфин и кодеин се добиваатод афион, лекот атропин се добива од татула и буника, ергометринот и уште десетина лекови се добиваат од ’ржената

Во РепубликаМакедонија има над

3.000 растенија. Околу1.000 од нив имаатлековити својства,

а за 500 имаме научнопотврдени докази дека

делуваат и дека селековити. Затоа,

враќањето на нашитекорени, и спојувањето

на традиционалната сосовремената медицина,

е предуслов да гоподобриме здравјето

на нашиот народ.Интересот на

фармацевтскатаиндустрија за

лековитите растенија во целиот свет се

зголемува. Билките се дел од светскиот

тренд и движења конпоздрав и поприроден

начин на живот

Прим. М-р Илчо Захариев

Нашите лековити билки, нашето зелено злато

19

ВВо зимскиот период чести заболувања кај поголемиот дел од населението се заболувањата надишните патишта. Тоа се сезонски заболувања како последица на намалениот имунитет и наниските температури. Сигурно современата медицина открила нови лекови кои се наоѓаат воаптеките за лекување на заболувањата на дишните патишта, како антибиотици, лекови закашлица, покачена температура, лекови за подобрување на дишењето. Сепак, факт е дека кога вопрашање се вирусните заболувања, грипот, настинките, најефикасните лекови се наоѓаат волековитите растенија. Всушност, секојдневното консумирање топли напивки, чаеви од липа, бозел, мајчина душица, жалфија, камилица и босилек со сигурност ќе придонесе да се подобри имунитетот. Да се зголеми отпорноста на организмот, да дојде до спречување на заболувањето и доколку се појави, да помине во поблага форма без последици.

ЛИПАОд најстари времиња до денес липата ечај кој го чува здравјето. Делувапревентивно и го зголемува имунитетотна организмот. Има неколку важнидејства. Чајот од липа предизвикувасилно потење, ја намалува телеснататемпература и е ефикасен лек противнастинки и грип. Липата е одличен лекза зголемување на мокрењето, а делуваи противвоспалително на мочнитепатишта. Чајот од липа ги намалувастомачните болки. Делува и на дишнитепатишта и ја намалува сувата кашлица.Липата се користи за подобрување наимунитетот, против настинки изаболувања на дишните патишта кои сепроследени со грозница. Дел од нив севоспаленијата на грлото, на крајниците,на синусите, бронхитот, пневмонијата кајсите пациенти, како кај децата така и кајпостарите. Постојат докази декасекојдневното пиење чај од липа госпречува стареењето и лицата кои гокористат чајот доживуваат длабокастарост.

)))


главница, дигиталисот е извор нанајсилните лекови за срце...Во Република Македонија има над3.000 растенија. Околу 1.000 од нивимаат лековити својства, а за 500имаме научно потврдени доказидека делуваат и дека се лековити.Затоа, враќањето на нашите корени,каде ќе ја споиме традиционалнатамедицина, во чија основа се леко-витите растенија и нивните леко-вити својства, со современатамедицина, е предуслов да го под-обриме здравјето на нашиот народ.Денес кога лековитите растенијаповторно стануваат актуелни и сесимбол за здрав начин на живот,веќе не се третираат како второсте-пени. Интересот на фармацевтскатаиндустрија за лековитите растенијаво Америка и Европа, но и во це-лиот свет, се зголемува. Билките седел од светскиот тренд и движењакон поздрав и поприроден начин на

живот. Почитувани чита-тели, растенијата сенашите најдобрипријатели, тие сепријатели на на-шето здравје.Преку зеле-ниот дел одлистот ни јаправат дос-тапна сонче-вата енергија.Користејќи гојаглеродот, сон-чевата светлина,водата, водородотни создаваат кисло-род без кој немаживот. Тие ја регулирааттемпературата наЗемјата. Тие се нашитехемиски фабрики коисоздаваат живот и сеизвор на добро здравје.

)))


билкибилки

МАЈЧИНАДУШИЦА

Мајчината душица е извонреден чај засекојдневна употреба и затоа водомашните аптеки треба да имамедоволни количини за да можеме вонего да уживаме во текот на целатагодина. Се користи во народната и вонаучната медицина за лекување наградни болести како бронхит,емфизем, пневмонија и хроничнипроблеми со белите дробови. Ги ширибелите дробови, го олеснуваискашлувањето, а со тоа и дишењето.Влегува речиси во сите комбиниранимедицински чаеви за градни болести.Исто така, го подобрува и имунитетот,особено во зимскиот период кога тојопаѓа. Се користи за лекување назаболување на усната шуплина,воспалени жлебини, слузокожа како ивоспаление на грлото. Во форма наинхалации се користи за лекување навоспалени синуси. Содржи и етеричномасло и ги уништува бактериите.

)))

)))

Половина литар пијалак сеподготвува на следниов начин:1 лажица бозел2 лажици мајчина душицаСе прелеваат со врела вода исе оставаат да отстојат 10минути. Се процедуваат, апотоа се додава една лажицамед и сок од еден лимон (попотреба, колку што поднесувакисело детето). Се пие прекуцелиот ден.

БОЗЕЛБозелот се користи како силно антивируснорастение. Претставува силен лек и средство запредизвикување потење, ја намалувателесната температура, делувапротиввоспалително, го зголемува мокрењетои се користи како средство за слабеење.Бозелот е силен лек за лекување болести нареспираторниот систем, како што се грипот,настинките, бронхитисот, пневмонијата. Тој секомбинира со комбинирани чаеви залекување на респираторни заболувања.Помага и при воспаление на усната шуплина, аво форма на инхалации се користи привоспалени синуси. Бозелот може да се користи и во исхраната.Од цветовите на бозелот народот приготвувамногу вкусен пијалак.Комбинации на чаеви од лековити растенијакои помагаат за подобрување на имунитетот иза лекување настинки и заболувања надишните патишта.

� Липа, бозел, жалфија� Липа, бозел, мајчина душица� Бозел, босилек, камилица� Липа, босилек, мајчина

душица, тегавец� Липа, камилица, подбел

Децата го сакаатовој напиток

www.septolete.mk

Секогаш внимателно прочитајте го упатството. За дополнителни информации обратете се кај Вашиот доктор или фармацевт.

Септолете Плус – Револуционерниот спреј со специјално обликувана спреј пумпица овозможува широко распрснување и при тоа делува на микроорганизмите и болните точки на широка површина на грлото. Почувствувајте Плус Ефект веднаш. Достапен е во две фармацевтски форми: спреј за употреба дома и пастили кога сте во движење.

Брзо против силната болка во грлото.

Плус ефект


))))

Современата медицина ја утврди и јапотврди вистината дека една од најго-лемите причини за болестите е хра-

ната што ја јадеме или онаа што треба, ане ја јадеме.Сè што внесуваме со храната, нè гради и нèменува и од тоа зависат нашата енергија,здравјето и животот. Жива или сирова храна не е ништо друготуку консумирање природни прехранбенипроизводи, во голема мера, исто онакакако што доаѓаат од природата. Тоа под-разбира храната да не е термички обрабо-тена или да е обработувана краток

временски период. Билната храна или жи-вата храна лесно се преработува и вари и еприроден извор на енергија и хранливи ма-терии за нашиот организам. Го зголемуваимунитетот, го поттикнува природниот про-цес на самоисцелување, го подобрува про-цесот на чистење на телото од наталожениотрови. Таа помага и при регулирање на те-лесната тежина и го регулира метаболиз-мот, обезбедува одлична размена наматериите воспоставувајќи ментална иемотивна рамнотежа. Кога започнуваме сè повеќе да се хранимесо свежа природна храна, добиваме повеќе

Правилната исхрана е основен фактор за правилен раст и развој начовечкиот организам идиректно влијае врз неговата виталност, но и на должината на животот

Благодарение на состојките што ги содржи,јаболкото е многу здраво овошје. Иако со негоне можеме да излечиме болест, со само двејаболка секој ден можеме да спречиме појавана многу здравствени проблеми и заболувања. Јаболкото ги содржи витамините А, Е, Б1, Б2, Б6,Ц; минералите калиум, фосфор, магнезиум ижелезо; и бетакаротен. Содржи и многу пектин,кој ги впива водата и отровните материи во цре-вата и на тој начин ги тстранува од организмот.

Исто така, позитивно влијае на работатана бубрезите, црниот дроб, жолчката. Комбинацијата на витамини и минераливо јаболкото го стомулира имунолош-киот одговор на организмот, па оттука еделотворно во борбата со вирусите, бак-териите и слободните радикали. Освеншто го штити организмот од настинки,јаболкото го намалува и ризикот запојава на рак на дебелото црево.

ЗДРАВАТА ХРАНА пат до блескаво

ЗДРАВЈЕтелесно и духовно

здрава храна

Зимата не може да се замислибез агрумите, за кои се знаедека влијаат на подобрување на одбранбениот механизам на ор-ганизмот. Лимонот, портокалите,цитроните и мандарините се одличен извор на витамин Ц, нои на флавоноиди кои го забаву-ваат процесот на стареење. Како добра превентива во зим-скиот период лекарите препо-рачуваат во текот на денот да сепие сок од еден лимон и двапортокали. Во исхраната никаконе смееме да не ги испуштиме и јаткастите плодови: оревите,бадемите, лешниците, кикирит-ките, бразилските и индискитеореви. Се препорачува од нивда се јаде 30 грама дневно.

Јаболко – Кралица на овошјето, најдостапна, неоходна, а често занемарена


енергија, со што полесно ипобрзо стануваме свесни зазголемувањето на нашатавиталност. Сировата хранаво најголема мера се состоиод овошни и зеленчуковиплодови, а важно место зе-маат и семињата и јаткаститеплодови. Храната е лек за организмот.Мора да се внимава во коевреме се зема, во која коли-чина и со која содржина.Траба да имаме три главниоброци: појадок, ручек, ве-чера и две мали ужини. Истотака, важно е и количествотона оброкот. Не треба да сепрејадуваме. Да започнемепостепено да ги менуваменашите досегашни навики ида останеме витални и дадочекаме длабока старост.Нашето поднебје и природатани ги подариле сите бои навиножитото, преточени во

бои од зеленчук и овошје.Грев би било тој подарок дане го користиме во полза нанашето здравје. Да започ-неме со зеленолисниот зе-ленчук, кој е полн сохлорофил и се смета за елик-сир на животот, младоста иенергијата. Хлорофилот восебе носи големо количествокислород, којшто има ви-тално значење. Помага во

превенција на генетските иканцерогените заболувања икај болестите на црниот дроб.Исто така, ги спречува бакте-риските и вирусните инфек-ции, ја подобрува крвнатаслика и работата на срцето ипозитивно влијае на крвниотпритисок. Го зајакнува иму-нитетот на организмот и гозабрзува метаболизмот. По-мага во лекувањето на аст-

мата и на бронхитисот, им гиублажува проблемите надијабетичарите и го забрзуваисфрлањето на токсините.За подобро искористување нахранливата вредност на зе-ленчукот најдобра е краткатермичка обработка, затоашто при долгата термичка об-работка доаѓа до губење нахлорофилот. Кога бојата назготвениот зеленчук ќе сепромени од зелена во темно-маслинеста, значи декадошло до разградување нахлорофилот на помалку ак-тивни и корисни метаболити.За овој процес доволно е самонеколку минути варење, затоашто по 20 минути се губатдури две третини од хлоро-филот. Природни извори нахлорофил се спанаќот, броку-лата, кељот, празот, грашокот,блитвата, зелената пиперка изелената салата.

))) БроколаБроколата е одличен извор на витамин Ц и диететски влакна. Покрај нив таа содржи витамин А, кал-циум, калиум и селен. Претставува силен антиоксиданс кој има многу значајана улога во имунолош-киот одговор на организмот. Истражувањата покажуваат дека броколата во споредба со другитерастенија е најсилна во превенцијата и лечењето на карциномот, благодарејќи на способноста да гиактивира антитуморните ензими. За да ги почувствувајте овие бенефити од броколата, обидете се јада конзумирате 2 пати во недела. Бидете внимателни како ја приготвувате! Преварената брокола сна-тува мека и кашеста, што е идикација дека ги загубила и хранливите состојки и вкусот. За правилноприготвување, надолжно исечете го цветот на броколата на помали парчиња и така оставете го 3-5минути да отстои пред да го зготвите. Потоа во вода варете ја не повеќе од 5 минути.

настан

Подигање на свеста и односот наопштеството кон лицата со по-себни потреби и придонес за по-

голема поддршка од страна наинституциите за оваа категорија гра-

ѓани. Ова беше целта и главната по-рака упатена од вториот „Бал на раз-личности” кој го организираЗдружението на граѓани за лица содисфункции, хендикеп, ретки болести

и посебни потреби „Дајте ни крилја”.Врвни имиња од нашата естрада и со-листи од Македонската опера и балетна сцената на МНТ беа дел од „Балотна различности” под мотото „Да гиспоиме нашите светови”. Со своетоучество го потврдија фактот дека лу-ѓето со посебни потреби се дел од на-шето опкружување и покажаа декатреба да им се подаде рака. Да себиде солидарен, хуман и свесен занивното постоење и нивните права.Манифестацијата беше проследена иод модна ревија подготвена од де-војка со посебни потреби, студент намоден дизајн, поддржана од домаш-ната модна дизајнерка Елена Лука.Беше поставено и сликарско платно,на коешто секој учесник можеше да-нацрта нешто по свој избор. Платнотоќе биде изложено во повеќе градовиво Македонија, но и во странство. Второто издание на „Балот на различ-ности” со учество го збогати и ОливераНакова-Бикова, светски првак со стре-лаштво. Учесниците и децата беа пре-среќни за можноста да настапат насцената на новиот театар заедно со до-


кажани актери, пејачи иуметници.Од „Дајте ни крилја“ уштееднаш апелираа дека иакокако никогаш порано се ак-туелизираат проблемите на

лицата со посебни потреби,сепак постојат недостатоциво повеќе сегменти на си-стемот. Недостатокот на ле-кови на позитивната листа,асистивни технологии, орто-

педски помагала, пристап-ност, дефектолози или раз-војни едукатори воградинките и училиштата сесамо дел од аномалиите коимора да се коригираат.„На оваа група на луѓе требада и се даде шанса уште однајмала возраст. Процесотна инклузија започнува одградинките, од нашетомаало, од соседот кој имадете со посебни потреби. Не треба да ги сожалувателуѓето со дисфункции, хен-дикеп. Тоа нема да им по-могне. Со почитување на

веќе постоечките, но и вове-дување нови закони требада им се загарантира пра-вото на рамноправен животи да им се овозможатуслови за функционирање.Тие се составен дел од нас инашето секојдневие”, речеРебека Јанковска – Ристескиод здружението „Дајте никрилја”.Балот беше поддржан одМинистерството за култура.Покровител на настанотоваа година беше сопругатана претседателот, г-ѓа МајаИванова.

ваш аптекар јануари - февруари 201526 ввввааашшш ааапппттеееккккаааарррр јјјааааннннууууаааррииии -- фееврруааррии 222000115522226666

здравјездравје

Ако стресот јазголемуваможноста зазаболување,вежбањето гонамалуваослободувањето нахормоните на стрес и ја намалуваможноста да дојдедо заболувања

СО ВЕЖБАЊЕ до подобар

ИМУНИТЕТ

)))

Повторно се борите сокашлицата или нас-тинката?! Постојано

чувствувате замор?! За по-четок, практикувајтедневна прошетка или ед-ноставни практични вежбинајмалку два-три пати вонеделата и верувајте декаќе почете да се чувству-вате подобро.Не само што му помага на вашиот имунолошкисистем во борбата совирусните инфекции и бактериите, вежбањето јанамалува и можноста заразвој на срцеви заболу-вања, остеопороза иликарцином. Затоа, физич-ката активност мора дабиде составен дел од животот.Сè уште не се знае какоточно вежбањето гозајакнуваа вашиотимунитет во борбата соболестите, но познато едека: физичката актив-ност може да помогне воисфрлањето на бактериитенадвор од белите дробови,со што се намалува мож-

носта да се развијат нас-тинка, грип или други заразни болести кои сепренесуваат со воздухот.Вежбањето, исто така, помага во исфрлањето натоксините од организмотпреку урината и потта.Зголемената температурана телото за време на веж-

бањето може да го намалирастот на бактериите, сошто му овозможува на организмот поефикасно да се бори со инфекциите.Сличен ефект се постиг-нува кога имаме треска.Стресот ја зголемува мож-носта за разболување, додека пак вежбањето го

намалува ослободувањетона хормоните на стресоти со тоа ја намалува можноста да дојде до заболување.Сепак, иако вежбањето муправи големо добро на организмот, внимавајте дане го практикувате преку-мерно. Луѓето кои вежбааттреба да знаат дека не епотребно да прават на-порни програми за веж-бање со надеж дека на тојначин уште повеќе ќе гозајакнат имунолошкиотсистем. Тешките и долгитренинзи, како што се маратонското трчање илиинтензивните тренинзи вовежбалната, всушностможат да имаат спротивенефект. Поточно, можат дапредизвикаат намеленимунитетен одговор на организмот.Истражувањата покажу-ваат дека најголема до-бивка од програмите завежбање имаат оние коипреминуваат од „стати-чен” во умерен енергиченживотен стил.

дневна прошетка од 20 до 30 минути;возење велосипед2-4 пати неделно;вежбање во вежбалнасекој втор ден;рекреативно тренирањенекој спорт до два патинеделно.

Вежбањето прави да се чувствуваме поенер-гично и поздраво. Затоанаправете го првиотчекор, почнете да практикувате некој од советите што ви ги дадовме и верувајте, ќе се чувствувате подобро.

ЕДНА УМЕРЕНА ПРОГРАМА ЗА ВЕЖБАЊЕ МОЖЕ ДА БИДЕ:

)))


рецептирецепти Здрава салата – комплетен оброк

Потребни состојки:- зелена салата или ајсберг;

- половина црвена пиперка, исечкана на коцки;- половина зелена пиперка, исечкана на коцки;

- еден изрендан морков;- пченка, краставица, шери домати по желба;

- една конзерва туна.Подготовка: Смесата се зачинува

со лимон (или јаболков оцет) и сол. Ова е здрав и хранлив оброк за

чија припрема треба малку време, а содржи состојки

што може да се најдатво секоја кујна.

Пилешка супа

Потребни состојки:- пилешко месо по

желба;- 1 главица кромид;- морков;- целер;- пашканат;- магдонос;- фиде;- зачинПодговтовка: Пилешкото месо и глави-цата кромид се варат. Сва-реното месо се сечка наситни коцки, а потоа севраќа во тенџерето кај кро-мидот за да зоврие.Овојпат се додаваат ренданморков, целер и пашканат.Супата треба да повриеоколу 5 минути, а потоа седодава фидето и се вариуште 5 минути. На крајот седодава малку магодонос изачини по вкус. Во чинијатасекој може да си додадемалку лимон. Пилешкатасупа е одличен класиченлек за настинка и воспале-ние на грлото.

)))

))) Салата три во едно

Потребни состојки:- морков;- цвекло;- ротквички;- 2 лажици ладно цедено

сончогледово масло;- еден лимон;- 1 лажица сечкан

магдонос;- 3-4 чешниња лук;- сол, бибер.

Подготовка: Морковотцвеклото и ротквицата серендаат и се ставаат вотањир одвоено.Припремете прелив од сокод лимон, сончогледовомасло, изгмечен лук изачинете со бибер и сол.Преливот се сервираодвоено, така што секојможе да ја зачини салататапо свој вкус.


Чорба од печурки

Потребни состојки:- 1 изрендана главица

кромид;- 2 лажици брашно;- 1 литар вода;- сув вргањ или друг

вид печурки по желба;- морков;- целер;- пашканат;- ловоров лист;- органо, бибер, сол

Подговотвка: Ренданиот кромид се пропржува на масло, апотоа се додаваат брашното и водата. Откако ќе зоврие, седодаваат печурките, морковот, пашканатот и целерот, коисе претходно изрендани и зачините по желба. Се сервирасо лимонов сок или павлака.

Шпагети со мелено месо

Потребни состојки:- 200 г мелено месо;- 2 главици кромид;- 2 чешниња лук;- ловоров лист;- 5 дл сос од домати;- масло, зачини

Подготовка: Kромидот и лукот се пропржуваат на масло, апотоа се додава и меленото месо. По кратко се додаваатзачините и сосот од домати и се остава да се крчка околуполовина час. Доколку сосот од домати е киселникав,може да се додаде малку шеќер. Во меѓувреме во друготенџере се варат шпагетите. Откако ќе бидат готови, сепрелеваат со приготвениот сос. Се сервира со пармезан.

Проја

Потребни состојки:- 2 чаши пченкарно брашно (1 чаша = 200 мл);- 1 чаша бело брашно тип 400;- 1 чаша млеко;- 1 чаша кисела вода;- 150 мл масло;- 1 кесичка прашок за печиво;- 1 кесичка сув квасец;- 4 јајца;- сусам, сол, сирење, маслинки, шунка, спанаќ...

Подготовка: Во поголем сад убаво се матат јајцата, а потоасе додаваат сите останати состојки и убаво се меша. Когаќе се соедини смесата, се додаваат сечкани маслинки, си-рење, спанаќ или шунка, или нешто трето, по желба, аможе да не се додаде ништо. Смесата се пече во тавчеобложено со хартија за печење околу 25-30 минути на 200степени.

)))

)))

)))

Бисквитен колач со јаболко

Потребни состојки:- 1 килограм јаболки- 2 пудинга од ванила- ½ килограми бисквит- 300 грама шеќер- 500 милилитри вода

Подготовка: Подготовка: Јоболките се лупат и сецкаат накрупни парчиња во сад. Се додава 300 грама шеќер и 500милилитри вода. Се остава да се вари кратко околу 10-15минути. Со лажица за пире се пасира и во него се додаваатдва пудинга растворени во 100 милилитри вода. Се вари дозгуснување во едно јаболково желе. Потоа во правоаголенсад се реди еден ред суви бисквити, се мачкаат со фил, паповторно се реди ред бисквити , па повторно фил, се доистрошување на количините. Завршува со фил најгоре врзкој се посипува кокос. Се лади и се сече на коцки.

)))

-ZOTSRKROB

ANOTEMI-ÂJEP

ATAKAVEÔG

AKLETI@ANDEAN-PORVE

AKSAVA@RD

.RFSKE-I@ER

,RESE@OR

ANRCAKSMU[

ADERK

-ZOTSRKROB

AREVILO-OLOKIN

AV

-TOBARAZ,AK

AKVIBOD

GOLIRPOTSEMAZ

-OLSIKDOR

ANTRSANINALP

ONVOKRC-KORPOVTSTEL

DIVON@UJEJ[OVO

,AZABLEMET

----------------[ILIROB

ET

-ILATIIKSNAJ

-LABDUFBULKIKS

AVE-NIDENAKSVOK------------

.NIGAMIACINIDE

-OIDARROTAKOL

IK^RGVORTSO--------------

FNES

,EMI.MREVILO

,EMI.MDASE

--------------AKSRI

,AKRETKANIROM

AMENOSPMOT----------------

.TISKE,AKRETKA

ARUAL

DIVON@UJEJ[OVO

).NM(

INROG-ERTSKE

ITETIM-----------------

,AROPOBLOTS

AJILIAGROJ

IKSNAD,.TEMOKAR

LEKIM-----------------

ANÂDOVIMELOG

INEOV.CAREPO

LUKELOM-------------------

AJIPRUT

-IREMAAKSNAKAVARPU-ESVAZIKSNEL

.VUTIPSI

WOK----------------

ANLOSANLASKO-ILESIK

AN

-NERTVIDLIFAD

----------------NATNAL

-ÛRTSAZKAW

-OPORTNAAJIGOL

IKSIDNI,LETASIP

-NIBARTANARD

LOGADOLED-------------------------------ANÎRTKELEOMRET"

"ALARTNEC

-ISP.RF,GOLOH

REJP---------------

-ATILMTSOV

ANÎLAKNEMAZ

-ICADARGANAJ

ONROTOMOLSAM

---------------SKEDIV

VIZOLP

AJINAP[------------------

OVDARGAJINOPAJ

TLA----------------

OVOLESOK[ELEV

-IGRENEAJ

KINÛANESOT[

OS.MINAZTORATAET---------------

NELISRATEV

-SARDIVOSEINET

UGONMIAJSIL

NEÔSNEROK

EMI.M------------------

MUILAK

-ZOTSRKROB

LAB-----------------

INELOS-I^PATS

AW

REVILODIR

-----------------AKTELPS

VITSTEVO

-IZOPMOKSOS.ROT

-----------------SKEA[AN,AKÂJEP

AKSAV

-IZOPMOKTOROTVOTSOK

------------------OREA

JAKMORDZIRAP

DIVONTI@

EINETSAR

-RETKAATAK

AKSVOPOP-------------------

EWEIRK

IKSTOK[-LABDUF-PERIKS

-NEZER,CEVITAT

IÊKI

-MESKULGRUB

ACINIDE.REMAZTSONÊT---------------

OVDARGAJICNARF

OVAKERANIARKU----------------

TORETKAVODIV

ONARBDOOVT[URD

-RETKAATAKLOKEB

-----------------TORETKA

NOSBIG

ANÎLAKNEMAZ

-LETASIPATAK

ETNORB----------------

REPMA

KINZRVS---------------

AKIREGNOJ

EWARIDUNAKEÔS-IVSUZRV

ONETE^RAPLATEM

OKSJEGEEROM

----------------AJIGRENE

-NAMORAKS

AKÂJEP

DIVAKSRIL

ANSEP


крстозборр р

ЦвеклоВо соковник исцедете 1литар сок од цвекло. Вонего додадете сок од 4-5цедени лимони. Во стак-лено шише чувајте го сокотво фрижидер.Пијте по 1 децилитар предпладне и 1 децилитарпопладне. По првата дозаможе да ја проверитекрвната слика, холестеро-лот и триглицеридите.

КивиКивито е егзотично овошјекое поседува одличен ба-ланс помеѓу малата кало-рична вредност и големотолековито дејство. Содрживитамин Ц, витамин К, вита-мин Е, калиум, магнезиум,фолна киселина, диететскивлакна. Количина на вита-мин Ц е за три пати пого-лема од таа во лимонот ипомага во превенција илечење на кардиваску-ларни заболувања,спречува срцев и мозоченудар, го зајакнува имунитети ја зголемува апсорпцијатана железото.

Documents

БРОЈ 1 ЈАНУАРИ - ФЕВРУАРИ 2015 › SPISANIE › 1-MK.pdfПрашајте го вашиот фармацевт. Tој е експерт за лекови, најдостапниот