TRANSMİSYON SİSTEMLERİ TEMEL EĞİTİMİ

TRANSMİSYON SİSTEMLERİ TEMEL EĞİTİMİ

TEKNİK EĞİTİMLER MÜDÜRLÜĞÜ

TEMEL KAVRAMLAR

Çağatay ARAZ

Türk Telekom Akademi

TELEKOMÜNİKASYON NEDİR? Fransızca télécommunication sözcüğünden geçmiştir.

Telekomünikasyon yazı, resim, simge ya da her çeşit verinin tel, radyo, fiber optik ve elektromanyetik ortamlarla iletilmesi, yayımı ya da alınmasıdır.

TELEKOMÜNİKASYON NEDİR?

Bir Telekomünikasyon sistemi üç ana unsurdan oluşur;

1- Verici (Transmitter)

Bilgi Bilgi VERİCİ

(modülasyon)

ALICI (demodülasyon)

Transmisyon ortamı

3- Alıcı (Receiver)

2- İletim Ortamı (Transmisyon Hattı)

• İletilmek istenilen bilgileri seçilen iletim ortamında

yayılabilecek bir taşıyıcı sinyal üzerine bindirir.

VERİCİ

• Bu işleme modülasyon denir.

• İletim hattı üzerinden gelen modüleli sinyali ayrıştırarak tekrar bilgiye dönüştürür.

ALICI

• Bu işleme demodülasyon denir.

MOD-DEM

BANT GENİŞLİĞİ

• Bir bilgi elektriksel sinyale dönüştürüldüğünde frekans ekseninde kapladığı alana o bilginin bant genişliği denir.

• Bant genişliği sinyalin en yüksek frekanslı bileşeni ile tanımlanır.

• Frekans birimi olan Hz ile ifade edilir.

20.000 Hz 20 Hz

KADIN

Genlik

Frekans

ERKEK

PERİOD

Düzgün forma sahip bir elektriksel işaretin yükseklik ve yön olarak aynı olduğu iki nokta arasındaki zaman farkına PERİOD denir. T harfiyle gösterilir. Birimi saniyedir (sn).

T T

FREKANS

Düzenli bir sinyal formuna sahip elektriksel işaretin bir saniye içerisinde tekrarlamış olduğu Period sayısına FREKANS denir. F harfiyle gösterilir. Birimi Hertz (Hz) dir.

F = 1 / T T = 1 / F

ÖRNEK: Aşağıdaki şekilde bir saniyelik süre içerisinde Period 10 kez tekrarlandığı için bu sinyalin frekansı F= 10 Hz’dir.

1 saniye

T T=1/10 =0,1sn

BİT-BYTE

BİT:İkilik (binary) sistemdeki herbir basamağa verilen addır. Bu değerler ‘0’ ve ‘1’ dir.

BYTE:Sayısal kodlamada kullanılan ve anlamlı bilgi içeren en küçük veri elemanıdır.Bir BYTE 8 bitten oluşur ÖRNEK: 1=00000001 ÖRNEK: 2=00000010

DALGA BOYU

Elektriksel bir işaretin bir period süresince almış olduğu yola DALGA BOYU denir. λ ile gösterilir.Birimi metredir.Aşağıdaki formüllerle hesaplanır.

λ = C / F λ = C x T

C = Işık hızı (300.000000 m/sn)

0.5s

1s

Periyot=1s

Periyot=0.5s Periyot=0.5s

Periyot=0.25s Periyot=0.25s Periyot=0.25s Periyot=0.25s

Frekans=1Hz

Frekans=2Hz

Frekans=4Hz

1s

0.5s 0.25s

0.25s 0.5s

1s

Dalga Boyu

Genlik Zaman

Zaman

Zaman

Güç DALGA BOYU

PCM (Darbe Kod Modülasyonu)

Analog sinyali sayısal sinyale çeviren bir sayısal iletim tekniğidir ve günümüzde en çok uygulanan yöntemlerden biridir. Kısaca çalışma yapısı şöyledir;

Analog sinyal belli zaman aralıklarla örneklenir.

Analog sinyalden alınan örneklerin daha önceden belirlenmiş olan genlik değerlerine yuvarlanır.

Kuantalama değerlerinin her birine karşılık gelen daha önce belirlenmiş sayıda bit içeren bir kod üretilir.

PCM AŞAMALARI

Analog Sinyal

Örnekleme

Kuantalama

Kodlama

ANALOG SİNYAL

• Sonsuz değişik değer alabilen ve sürekli olan sinyallere

denir.

• Üzerinde konuşma olan bir telefon hattındaki sinyal analog sinyaldir.

• Her türlü transmisyon probleminden etkilenir. (Gürültü, Diyafoni vb.)

+ Vt

t

- Vt

Sonsuz

Sonsuz

0

DİJİTAL(SAYISAL) SİNYAL

• 1 ve 0 olmak üzere iki değişik değer alabilen süreksiz

(atlamalı) sinyallere sayısal sinyal denir.

• Bu seviyelerden her birine de bit adı verilir.

• Sayısal sistemlerde iki farklı seviye kullanıldığından sistem içindeki işaretin genliğinin belli sınırlar içinde kalmak şartı ile bir önemi yoktur.

• Bu nedenle gürültü sayısal sistemde analog iletimdeki kadar etkili değildir.

• Tek bir iletim hattından aynı anda birden fazla haberleşme kanalı sağlayan sistemlere denir.

MULTİPLEX SİSTEMLER

Yapılış tekniği bakımından iki gruba ayrılır.

FDM

TDM

FDM (Frequency Division Multiplexer )

• İletim hattının taşıyabileceği frekans bandını haberleşme kanallarına paylaştırarak yapılan çoğullamadır.

• FDM sistemlerinin yapısında modülatörler,demodülatörler ve filtreler bulunur

• FDM sistemleri bize analog haberleşme kanalı sağlar ve bu kanallarda gürültü, diyafoni, zayıflama, distorsiyon etkisi oldukça fazladır.

TDM (Time Division Multiplex)

• İletim hattının kullanım süresini haberleşme kanallarına paylaştırarak yapılan çoğullamadır

• Bu uygulamada senkron (eş zamanlı anahtar) en önemli unsurdur.

• TDM sistemleri örnekleme ilkesi –Nyquist adı verilen bir teoriye göre çalışır.

20

TDM’in FDM’e göre üstünlükleri

• Kanal kapasitesi daha yüksektir.

• Gürültü oranı daha düşüktür.

• Güvenilirliği daha yüksektir.

• Fiziki boyutları daha küçüktür.

• Maliyeti daha düşüktür.

• İşletme kolaylığı sağlar.

21

Veri Haberleşmesinde Kullanılan Kodlama Teknikleri

Sıfıra Dönüşsüz (NRZ), Sıfıra Dönüşlü (RZ)

Sıfıra Dönüşsüz Evrilmiş(NRZI)

Çok Seviyeli(AMI,Pseudoternary)

Manchester

Diferantial Manchester

B8ZS

HDB3

SIFIRA DÖNÜŞSÜZ (NRZ)

AMI

HDB3

İLETİM HATLARI

Murat Güneş

İstanbul-I Bölge Müd.

Physical Media İLETİM HATLARI

Bakır Bükülü Çift (Twisted Pair) - CAT 3,4,5,6 Koaksiyel kablo – Kalın ya da ince (Thick, Thin)

İLETİM HATLARI

Optik Fiber Multimode Singlemode

Kablosuz (Wireless) Radyolink Uydu Havadan iletilen ışık (Lazer uygulamaları) Infrared, Bluetooth

Bakır kablolar metalik iletken sınıfında bir kablodur. Haberleşmede genellikle çift bükümlü olarak kullanılır.

Çift bükümlü kablolarda, çıplak kabloların her biri bir yalıtım malzemesi (örneğin plastik) ile giydirilir ve kablolar çiftler halinde birbirine bükülür.

Bu şekildeki basit bükümler, Çıplak kablonun ürettiği elektromanyetik alanın etkisini sınırlayıp diğer kablolarda parazit oluşumunu önleyerek, Kablo çiftini elektromanyetik alanın etkisine karşı daha az duyarlı yapıp diğer kablolardan kaynaklanan paraziti önleyerek, kabloyu haberleşmede kullanıma uygun hale getirir.

Physical Media Bakır Kablo (Bükümlü Kablolar)

Koaksiyel kablo, merkezde iletken kablo, kablonun dışında yalıtkan bir tabaka, onun üstünde tel zırh ve en dışta yalıtkan dış yüzeyden oluşur. Bakır örgü ve bakır tel kablonun ekseni aynı olduğu için bu kabloya eş eksenli (koaksiyel) kablo denir.

Yüksek çalışma frekanslarında kayıpları azaltmak ve iletim yollarını yalıtmak için yaygın kullanılırlar. Yüksek frekanslarda dış iletken (bakır örgü) harici girişime karşı mükemmel kalkanlama sağlar. Ancak düşük frekanslarda bu kalkanlama pek etkili değildir. Bu yüzden düşük frekanslarda pek tercih edilmez, zaten maliyeti bakır kabloya göre daha fazladır.

Physical Media Koaksiyel Kablo

Optik fiber kablolar üzerinden bilgi ışık ile iletilir.

Işığın yansıma prensibi kullanılır.

Işık modüle edildikten sonra fiber optik kabloya iletilir.

Physical Media Fiber Optik Kablo

Kablo çekmenin mümkün olmadığı durumlarda tercih edilir.

Haberleşme sistemlerinin taşınabilir olmasını sağlar.

Kablo çekmeye göre maliyeti daha düşüktür.

Transmisyon yolundaki atmosferik olaylar (kar, yağmur vs) ve nesnelerden etkilenir.

Kablosuz Haberleşme

SDH SİSTEMLERİ

Menderes Şemşek

İstanbul-II Bölge Müd.

SDH:Synchronous Digital Hierarchy

SDH NEDİR?

Synchronous: Bir master clock vardır. Tüm NE’ler bunun ile senkronize olurlar

Digital: Binary sistemi kullanılır.

Hierarchy:Bit hızları hiyerarĢik olarak düzenlenmiĢtir.

SDH TARİHÇESİ

• 1970’li yıllardan itibaren transmisyon sistemleri geliştirildi

• İlk zamanlarda PCM (analog-sayısal çeviriciler 30 kanallı) sistemler kullandı.

• Yüksek kapasite ihtiyaçları nedeniyle 120 veya 480 kanal PDH

(Plesiochronous Digital Hierarchy) geliştirildi.

• 1980’li yılların ortasında ABD de Bellcore laboratuarında SONET

(Synchronous Optical Network) standardı geliştirildi.

• CCITT 1988 yılında SDH (Synchronous Digital Hierarchy) standardını

oluşturdu.

1. Mertebe Multipleks

2 Mbit/sn

30 KANAL

1 KN

30 KN

64 Kbit/sn

30 KANALI MULTİPLEKS

2 Mbit= 32x64 Kbit/sn

Kanal (0): NE’ler arası haberleşme

Kanal (16): kanalı ise hata kontrolu için kullanılır.

140/34 34/140

34/8 8/2 2/8

8/34

140 Mbit/s 140 Mbit/s

2 Mbit/s 2 Mbit/s

8 Mbit/s 8 Mbit/s

34 Mbit/s 34 Mbit/s

PDH SİTEMİNDE ÇOKLAMA

Düşük hızlı işaretlerin PDH işaretlerine doğrudan eklenmesi/çıkarılması mümkün değildir.

Örneğin, 2Mb/s işaretleri 140Mb/s işaretlerine doğrudan eklenemez/çıkarılamaz. Ekleme/çıkarma işlemi seviye seviye yapılır.

Düşük yatırım maliyeti

NEDEN SDH?

Yüksek kurulum ve işletim maliyeti

Standard optical interface

Uniform STM-N optical signal

Manufacturer

A Manufacturer

B

STM-256

ADM

155Mbit/s

Optical interface

155Mbit/s

Optical interface

2Mbit/s

Electric signal

MSP,MSspring.,SNCP,ASON

Standart bir transmisyon hiyerarşi sistemi

Üretiçiye göre değişen sistem yapısı

Yüksek kapasite

Max 140 Mbit

Korumalı/yedekli yapı. Manuel koruma.

İşletim/yönetim sistemi yoktur. Güçlü ve esnek bir işletim/yönetim

Düşük iletim performansı Gelişmiş arıza, konfigürasyon ve performans yönetimi.

SDH KULLANIM ŞEKİLLERİ

SDH sistemi Terminal, ADM ve Repetör olmak üzere üç farklı Ģekilde

kullanılır.

Terminal : Uç nokta veya

sonlandırma olarak

Regenerator STM-N STM-N

ADM :Toplama Çıkarma

Merkezi olarak

Terminal Multiplexer

PDH

SDH STM-N

Repetör :Yineleyici veya

tekrarlayıcı olarak kullanılır.

Add / Drop Multiplexer

PDH SDH

STM-N

Diğer NEs

Müşteriler

IP ATM

STM-N

Diğer NEs

SDH Multiplexing Yapısı

STM-1 AU-4

TU-3

AUG-1

TUG-3 VC-3 C-3

VC-4 C-4

TU-12 VC-12 C-12

TUG-2

×1 ×1

×3

×1

×7

×3

139264 kbit/s

34368 kbit/s

2048 kbit/s

Pointer işlemi

Multiplexing

Haritalama Hizalama

AUG-4

AUG-16

AUG-64

STM-4

STM-16

STM-64

×1

×1

×1

×4

×4

×4

Cross işlemi

Cross işlemi

Cross işlemi

125 Mikrosaniye

STM-1 çerçevesinin karakteristiği:

STM-1 PAYLOAD MSOH

RSOH

Administrative unit pointers

STM-1 ÇERÇEVESİ

125 mikrosaniyelik sürede 9x270 bayt =2430 bayt gönderiliyor. Bir saniyedeki bit hızı =2430x8(bit)x8000(saniyedeki örnek) =155 520 000 Bit/sn olur. Buda 155.520 Mbit/sn’ye eşittir.

VC-4 YAPISI

J0 ,J1 bayt ile NE’nin port/slot bilgileri karşı NE’ye gönderilerek fiziksel bağlantıların doğruluğu kontrol edilebilir.

MSOH ve RSOH

SOH: veri yükünün normal ve esnek iletimini garanti eder.

POH: Bozulma oluştuğunda belirli bir bozulmuş kargoyu konumlandırır. RSOH ile MSOH arasındaki fark nedir? Farklı izleme bölgelerine sahiptirler.

Örneğin RSOH STM-16 işaretinin tüm iletim performansını; MSOH her bir STM-1 işaretinin iletim performansını , POH STM-1 içerisindeki her bir paketlenmiş düşük-hızlı işaretin (2Mb/s) iletim performansını izler.

MSOH

DCC channel

NE NE NE NE

DCC kanalı için MSOH in kullanılması haberleşme hızını arttırır.

OAM Information

RSOH

VC-12’DEN - VC-4’E

TUG2’den TUG3’e Yedi tane TUG-2 çoğullamayla TUG-3 bilgi yapısına çoğullanabilir. Bu bilgi yapısına. İki satır doldurma biti eklenir TUG-3 9-satır 86-sütun olur.

1 4 TU–12

C–12

POH

125 μs

PTR

VC12’den TU12’ye POH eklenmiş bir C-12’ye alıcı uçta VC-12 çerçevelerinin doğru sıralanması için, VC-12 çerçevesine bir tane dört-bayt TU-PTR eklenir TU-12’ye dönüşür

TU12’den TUG2’ye Üç tane TU-12 çoğullamayla bir tane TUG-2 oluşturur.

VC-12’DEN VC4’E

Üç tane TUG-3, çoğullama yöntemiyle C-4’e Çoğullanabilir. C-4 bilgi yapısını oluşturmak için, iki sütun doldurma biti ve POH bilgisi üç tane TUG-3’ün birleşik yapısının önüne eklenir.

TEMEL SDH BİRİMLERİ

• Matrix: HO ve LO seviyesinde cross connection yapılan karttır.

Acces Kartı: PDH ĠĢaret için fiziki interface

sağlayan kart (2MB,34MB,STM-1

Port Kartı: SDH iĢaretini iĢleyen

karttır.(STM-1,STM-4, STM-16,STM-64

TEMEL SDH BİRİMLERİ

Plug-in modül: (Elektriksel veya optik) Bazı SDH ve access kartlarının ön

tarafına yerleĢtirilen modül.

Kontrol Kartı: Sistem üzerindeki

kartların durumunu kontrol eden

ve NMS ile iletiĢimi sağlayan karttır.

Yardımcı birim (Auxiliary Unit):Craft terminal,clock ,bazı alarmlar için

kullanılan birimdir.

Güç Ünitesi: Sitemin enerji beslemesini sağlayan karttır.

FAN çekmecesi: FAN’ların bulunduğu çelmecedir.

SDH CROSS CONNECTİON

• FICON:Fiber Bağlantısı

• ESCON: ġirket data yedekleme

• FDDI:Fiber data dağıtım interface

• DV: Dijital video

• FC: fiber Bağlantısı

SDH

• Transmisyon sistemlerinde, gelen sinyali geri çevirip gönderme işlemine loop denir.

• Loop yapılan yere kadar Sistemin sağlam olup olmadığını test etmek amacıyla loop gerçekleştirilir.

• Gönderdiğimiz sinyal bize aynen geri dönüyorsa sistem sağlam demektir.

LOOP

UZAK ÇEVRİM (LOOP)

DDF/MDF’TEN MÜŞTERİYE DOĞRU LOOP

RX

TX

Fiziksel İnterface

RX

TX

RX

TX

P12

RX

TX

VC12 TU12

SDH 2Mb DDF/MDF MÖDÜLÜ

MÜŞTERİ LİNE

Hatta Doğru (Sistemden Dışarı Doğru)Yapılan Loop Outloop=Line loop=Front End Loop


DDF/MDF’TEN SİSTEME DOĞRU LOOP

RX

TX

Fiziksel İnterface

RX

TX

RX

TX

P12

RX

TX

VC12 TU12

SDH 2Mb DDF/MDF MÖDÜLÜ

MÜŞTERİ LİNE

Sisteme Doğru Yapılan Loop Inloop=Internal loop=Back End Loop

NOT: STM-16 ve STM-64 kartlarına ODF’ten LOOP yapılacak ise kartın yanmaması için loop kablosuna kartın çıkış ve alış hassasiyet değerine bakılarak zayıflatıcı konulmalıdır.

SDH Network

RX

TX

RX

TX

Fiziksel İnterface

TX

RX

TX

RX

RX

TX

Fiziksel İnterface

RX

TX

RX

TX

P12 P31 P4,MST

RX

TX

VC12 VC3 VC4

TU12 TU3 AU4


A MERKEZİ B MERKEZİ

NMS LİNE LOOP

TRİBUTARY

P12 P31 P4,MST

VC12 VC3 VC4

TU12 TU3 AU4

TRİBUTARY

Hatta Doğru (Sistemden Dışarı Doğru)Yapılan Loop Outloop=Line loop=Front End Loop

Line loop’u NMS’ten atif etmek için fiziksel interface bloğu kullanılır.

SDH Network

RX

TX

RX

TX

TX

RX

TX

RX

RX

TX

RX

TX

RX

TX

RX

TX


A MERKEZİ B MERKEZİ

NMS İNTERNAL LOOP

TRİBUTARY

Fiziksel İnterface

P12 P31 P4,MST

VC12 VC3 VC4

TU12 TU3 AU4

Fiziksel İnterface

P12 P31 P4,MST

VC12 VC3 VC4

TU12 TU3 AU4

TRİBUTARY

Sisteme Doğru Yapılan Loop Inloop=Internal loop=Back End Loop

İnternal loop yapmak için STMn portlarında MST bloğu ,PDH portlarında ise P12,P31,P4 blokları kullanılır.

DDF ÇATISI

SDH Network

COAX ABLO

34Mb/155 MB DDF

Transmisyon sistemlerinde

multipleks tarafıyla radyo-link,

Data,modem ve müĢteri techizatı

tarafının kablolarının

birleĢtirildiği aktarma çatısına

DDF çatısı denir.

DDF çatısı sinyal aktarma ve test iĢlemleri için kolaylık sağlar.

Fiziksel looplar genellikle

DDF çatısından yapılır.

Zincir ağ (düğümden-düğüme veya düğümden-çok düğüme ağ) Zincir ağda tüm düğümler biri diğerinden sonra gelir ve iki ucu açıktır.

ZİNCİR TOPOLOJİ

NE A NE C NE D NE E NE B

Zincir ağ basittir, ekonomiktir.

SDH ŞEBEKE TAPOLOJİLERİ

Trafiği korumak zor ve pahalıdır.

Trafiğin önemli olmadığı müşteri sistemlerinde ve kırsalda kullanılabilir.Önemli yerlerde MSP olarak kullanılır.

Bir yıldız ağında diğer tüm düğümlerin doğrudan bağlı olduğu bir merkezi düğüm vardır. Diğer düğümler arasında doğrudan bağlantı yoktur

Merkezde bulunan 1660’a küçük sahalar bağlanabilir.

NE E

NE C NE B NE A

NE

F

YILDIZ TOPOLOJİ

Komşu düğüm arasındaki trafik eklenebilir/çıkarılabilir. Komşu olmayan iki düğüm arasındaki trafik için kaynak ve hedef düğümlerde ekleme/çıkarmanın konfigüre edilmesi şarttır. Halka ağın en önemli avantajı yüksek dayanıklılığıdır ki bu da geniş kapasiteli modern optik ağlar için esastır.

NE

E

NE C NE B NE A

NE

F

RİNG TOPOLOJİ

SDH iletim ağlarında en yaygın kullanılan ağdır.

NE

E

NE C NE B NE A

NE

F

Örgü ağ çok sayıda düğümün birbirine doğrudan bağlandığı bir yapıdır.

Bir Mesh ağında, tıkanıklık sorunu yoktur.

MESH TOPOLOJİ

İki düğüm arasında birden fazla yol seçilebildiğinden, ekipman arızasında devreler diğer yollardan iletilir.

Bu ağlar karmaşıktır, masraflıdır ve yönetimi zordur.

Genellikle ASON uygulamaları için uygundur.

Uluslararası Networkler

SN1 – Alt network

SN2 – Alt network

NE – Düğüm,Network

elemanı

NETWORK VE SUBNETWORKLER

Network: NE ‘lerden oluşan topolojidir.

Subnetwork: Alt network:Network birden fazla subnetworkün bütünleştirilmesiyle oluşabilir.

NE:Node/ Düğüm/Network Elemanı: Bu bölümlerin en alt seviyesidir.

Fiziksel Bağlantılar: NE’ler arası bağlantı noktalarındaki fiber ve koaksiel kablolardır.

SDH TOPOLOJİSİ ARIZA NEDENLERİ

• Kazalar: Kablo/fiber kesilmesi

• Ġnsan hataları: YanlıĢ bakım, kurulum, …

• Çevresel tehlikeler: Sel, yangın, …

• Sabotajlar: Fiziksel, elektronik, …

• Operasyonel aksaklıklar: Yenileme, bakım, güç kesintisi,

• Donanım/yazılım arızaları: Line birimi arızası, arızalı lazer, yazılım

AĞ KORUMA YÖNTEMLERİ

1-ġebeke Koruma

SNCP(Sub Network Connection Protection)

• SNCP/N :Transmisyonu kesen arızalar ve kalite kriterlerine

uygunsuzluk nedeniyle koruma çalıĢır.

• SNCP/I: Sadece Transmisyonu kesen arızalar

MSP(Multiplex Section Protection)

• 1+1 MS Protection

• 2F-MSSPRING

• 4F-MSSPRING

ASON: Automatically Switched Optical Network

2-Kart koruma(EPS)

SNCP KORUMA

Ağ yapıları karmaĢıklaĢtıkça, alt-ağ bağlantı koruma (Sub-network connection protection-SNCP) çeĢitli ağ topolojilerine hızlı anahtarlama zamanıyla adapte edilebilen tek trafik koruma modu olmaktadır.

SNCP için, koruma iĢlevi çapraz-bağlantı (cross-connect) biriminde tamamlanır.

Sub Network 1

Sub Network 2

SNCP Başlangıç düğümü

SNCP Bitiş düğümü

Selector

Working SNCP

Protection SNCP

x Path

ŞEBEKE KORUMA

Yedekleme Kriterleri: LOS,LOF,MS-AIS,Excessive BER,MS-RDI, Signal DEG

1+1 MSP KORUMA

Trafik kaynak düğümü çalışan kanaldan trafik alır (Seçici alım).

SDH SDH SDH

ÇALIŞAN

KORUMA

ÇALIŞAN

KORUMA

PATH

X

Çalışan kanal arızalanınca, trafik hedef düğümü koruma(Stand-by) kanalından trafik almak üzere anahtarlanır

3

1

2 4

W

P

4 FİBER İKİ YÖNLÜ KORUMA

Karmaşık bir yapısı vardır

Gerekenden iki kat fazla

bant kullanır.

Yüksek hızlı network’ler

için uygundur.

Kesinti anında, 50 ms

içinde yedekleme yapılır.

P

W

1

2

3

4

Ana yolda kesinti

Span Switch

4 FİBER İKİ YÖNLÜ KORUMA SPAN SWİTCH

P

W

1

2

3

4

Ana yol ve koruma yolunda kesinti

Ring Switch

4 FİBER İKİ YÖNLÜ KORUMA RİNG SWİTCH

1

2

3

4

Fiberde Kesinti

Yedek fiber kullanılmaz

iki yönde fizikselin yarısı koruma kanalı olarak ayrılır.

Kesintide devre yolunu diğer fiberden tamamlar


1

2

3

4

Fiberde Kesinti


Müşteri Lokasyon1

TT LOKASYON1

MÜŞTERİ BİNA YEDEKLEMESİ

TT BİNA YEDEKLEMESİ

TT DROP ÇEKMECE

YEDEKLEMESĠ(TALEP DAHĠLĠNDE)

SİSTEM VE LOKASYON YEDEKLEMESİ İLE KORUMA

TT LOKASYON2

Müşteri Lokasyon2

N:1 YEDEK KART PAYLAŞIMLI Bu koruma yönteminde çalışan N tane yedek kart için 1 yedek kart ayrılır. Eğer herhangi bir çalışan kartta sorun oluşursa, bu yedek kart sorunlu kartın trafiğini üzerine alır. Sorun düzeldikten sonra yedek kart üzerindeki trafik, çalışan kart üzerine otomatik olarak geri alınır. Birden fazla kart arızasında ilk arızalanan kart yedek kartı kullanabilir. Özellikle ring yapıları içinde kullanılan yöntemdir.

KART KORUMA YÖNTEMLERİ(EPS)

Nx(1+1) YEDEK KART PAYLAŞIMSIZ Bu koruma yönteminde her bir çalışan karta bir yedek kart ayrılır. Özellikle özel abonelerin STM-1 ve STM-4 sistemlerinde tercih ettiği koruma yöntemidir. Örnek olarak MATRİX kartı genelde 1+1 korumalıdır.

Storage Area Network (SAN)

GÜNÜMÜZDE MÜŞTERİ TALEPLERİ

Müşteri networku (VPN)

Uç Network

SDH Network

Storage Server

LAN LAN PC

Server Ethernet

Fibre Channel

GFP-F

GFP-T

Yeni SDH data paketlerinin daha verimli iletilmesine adapte olmuştur

Next Generation SDH

Servisler

İletişim Networku

İletişim Altyapısı

Müşteri iki lokasyon arasında ethetnet devresi talep etmiştir.

Müşteri merkez lokasyonu ile şube lokasyonları arasında çalışan Ethernet devresi talep etmiştir. Merkez Şubeler ile VLAN sayesinde bağlantı kurmaktadır.

NG-SDH ETHERNET UYGULAMASI

NG-SDH servisleri

Kampüs A

Ethernet

DWDM

Network

Remote Servers

Storage Servers

Fibre Channel

SDH

SDH

SDH

Kampüs B

Ethernet FICON

DWDM NE

SDH NE

Yeni

SDH

Özellikleri

1-GFP-T (Şeffaf) sabit büyüklükteki paketler için bir kapsulleme katmanı sağlar. Örnek 1000BASE-T, Fiber Kanal ve ESCON gibi 8B/10B kodlama dayalı. 2. GFP-F (Çerçeveli) değişken boyutlu çerçeveler için bir kapsulleme katmanı sağlar. Örnek DVD, PPP ve Ethernet gibi paket protokolleri

GFP SDH üzerinden paket veri taşınması için sağlam ve standart kapsulleme prosedürüne sahiptir. GFP Prensip olarak bit oranı adaptasyonu yönetim özellikleri gibi önceliklendirme ,paket çöpe atma, SDH kanal seçimi gerçekleştirir

GFP(Generic Framing Protokolü)

Müşteri sinyalleri için GFP haritası

HDSLC/PPPP

Flag

Control

Type

Payload

Pad

FCS

Extension

Flag

Pad

Fiber Channel

LLC/SNAP

BBW

SoF

Header

Data

CRC

EOF

Preamble

SoF

Dest Add

Source Add

Length

LLC Data

Pad

FCS

Extension

Ethernet

GFP

Core Header

Payload Header

Extension Header

Payload

Check Sum

GFP-F

GFP-F

GFP-F

Söz konusu müşteri sinyaline göre GFP eşleme işlevi, ya bütün sinyali (GFP-T ) içine koyabilir ; yada bir kısmını (GFP-F) ye göre dışarı atabilir.

Atılan

Gönderilen

Müşterisi ve İletişim hızı

Değişen müşteri Hızı

GFP-F

t

Mbit/s

F

I

F

O

IDLEs

GFP-F Haritası

+

Mapper

Sabit İletişim Hızı

t

Mbit/s

GFP-F boş kısmı

Müşteri datası

Ethernet Fast Ethernet Gigabit Ethernet IP PPP

GFP-T Mapper

Mapper

Decoder/ Coder

100+x %

GFP-T

t

Mbit/s

İletilen Data

Sabit müşteri data hızı

100 %

Müşteri boş paetleri

Fibre Channel ESCON FICON Gigabit Ethernet 10 GigE

t

Mbit/s

GFP Başlığı

Sabit iletişim Hızı

İletilen Data

Müşteri boş paketleri

Müşterisi ve İletişim hızı

Asynchronous Synchronous

Değişken Bant genişliği Sabit bant genişliği

Bağlantısız Bağlantı odaklı

Efektif Servis Talebi Yüksek Kaliteli Servis

Ethernet over SDH

Ethernet özellikleri SDH özellikleri

Müşteri Ethernet ihtiyaçları

Ethernet Trafikleri

100

25

50

75

Mbit/s

zaman 1 2 3 4

Ethernet Paketi

Sorun: Müşteri Ethernet ihtiyaçlarını SDH networku üzerinden nasıl verebiliriz.

Örnek: 10M trafik için SDH - Konteynırları...

VC-12 ...Çok küçük !

2.176 Mbit/s

VC-3 ... Efektife kullanımı

20% 48.38 Mbit/s

veya

Müşteri 3 = 100M

Müşteri 2 = 60M

Müşteri 1 = 10M

Concatenation

Gönderilen paket

Teslim edilen paket

1-Contiguous concatenation(Peşpeşe birleştirme: Gönderilmesi gereken paket küçük parçalara ayrılmadan tek parça Peşpeşe birleştirilmiş VC4-4c içine onularak gönderilir.

2-Virtual concatenation(Sanal Birleştirme):Gönderilecek paket gönderme işleminin başladığı noktada küçük parçalara bölünerek farklı yollardan giden VCs içerisine konularak gönderilebilir. VCs ler bir VCG nin üyesidir ve paketin başladığı ve teslim edildiği noktalarda birleştirilir.

VCAT (Sanal birleştirme):İki şekli vardır.

Servislerde Virtual Concatenation kullanımı

C-12-5v

C-12-12v

C-12-46v C-3-2v

C-3-4v

C-3-8v C-4-6v

C-4-7v

SDH

92%

98%

100% 100%

100%

100% 89%

95%

C-4-64v 100%

Ethernet

ATM

ESCON

Fibre Channel

Fast Ethernet

Gigabit Ethernet

data

10 Mbit/s

25 Mbit/s

200 Mbit/s

400 Mbit/s 800 Mbit/s

100 Mbit/s

1 Gbit/s

10 Gb Ethernet 10 Gbit/s

Efektif kullanım

100M Ethernet STM-1 = 64 x VC-12

VC-12-5v

VC-12-46v

2x 10M Ethernet VC-12-5v

8x E1 Services

Örnek:

VC kullanılarak birçok servis bir STM-1 içerisinden verilebilir!

LCAS otomatik olarak hizmette olan bir devrenin bant genişliğini VC ekleyerek ve çıkararak değiştirebilir.

Link Kapasite Ayar Sistemi

Devrenin esnekliği için VC leri farklı yollardan gönderebilir.

Los Angeles

Seattle

Dallas

Washington

Chicago

San Francisco

San Jose

Houston Orlando

Atlanta

New York

Boston

Kansas CityDenver

Columbus

Los Angeles

Seattle

Dallas

Washington

Chicago

San Francisco

San Jose

Houston Orlando

Atlanta

New York

Boston

Kansas CityDenver

Columbus

Lokasyon A

Lokasyon B

Klasik SDH’de Ethernet servisi hız arttırımı

50Mbit/s Ethernet (VC-3-1v)

Müşteri 100Mbit/s talep etmektedir.

Fakat: 100Mb servisin tesisinde müşteri trafiği kesintiye uğrar !!

Operator manuel olarak 2. bir devre tesis eder veya

eski devreyi kesip yeniden tesis eder.

network management system kullanır.

100M = VC-3-2v için 2 VC-3 kullanılır.

Los Angeles

Seattle

Dallas

Washington

Chicago

San Francisco

San Jose

Houston Orlando

Atlanta

New York

Boston

Kansas CityDenver

Columbus

Los Angeles

Seattle

Dallas

Washington

Chicago

San Francisco

San Jose

Houston Orlando

Atlanta

New York

Boston

Kansas CityDenver

Columbus

LCAS ile ethernet servisi hız arttırımı

Operator 50M hız arttırımı olacağını belirler.

Location A

Location B

Operator VC ve LCAS’ı uç NE’de kurar.

LCAS protokolu uç NE’ler arasında çalışır!

NE hız arttırımını aktif eder – Ek devre kurulduğunda ve

serviste olduğunda!

NE

NE

LCAS işlemi tamamlar path 100M olarak aktif olduğunda!

Çoklu vendor ağları üzerinde link kurabilir.

03.04.2013

Automatically Switched Optical Networks

Neden Ason ?

Ethernet trafiği ve SDH omurga trafiği birlikte çalışabilir.

Trafik en az kaynak ile korunur.Statik korumalar kaynağı kullanmak üzere ayırır.Dinamik koruma kaynağı paylaşır.Koruma için merkezi bir yönetime ihtiyaç duymaz

Network topolojisini düzenler ve yeni kaynakları keşfeder

MüĢteri

(Router) MüĢteri

(Router)

MüĢteri

(Router)

IPCC

Network

sınır Node

Pre-provisioned

Link Connections

NMS

UNIs

MESH topoloji

Ason Topoloji

Ason Nasıl Çalışır

Control ve Data plane Konfigürasyonu

SRG (Shared Risk Groups)

•Her kablo kanalının riski= SRG değeri ile ifade edilir.

N1

N2

N3

SRG=

1,2

SRG=

2,3

•SRG RM veya CLI ile tanımlanabilir

Her iki düğüm arasında en az iki TELink tanımlamak gereklidir.

SRG iki düğüm üzerinde sürekli olarak tanımlanması gerekir


Kablo:(Bir SRG değerine tekamül eder.)

Fiziksel bağlantılar:Bir SRG ye aittir.


03.04.2013

TELink

TELink STM-16

STM-16

STM-16

• •

•

STM-16

STM-16

STM-16

Data Bearer •

• •

TE link gelişi güzel Virtual linkleri tanımlar.

Control Plane yönlendirme: sadece bilgi dağıtır →Azaltılmış trafik yönlendirme hakkında

TE link LSP’i basitleştirir → Control Plane Data taşıyıcısını seçebilir.

TE link değişimi fark etmek için kullanılır. TE linklere ek özellikler verilebilir.

GMRE GMPLS Routing Engine LSP Label Switched Path

TELink ve Bundling Rule

03.04.2013

Koruma ve Restorasyon Tipleri

Korumasız Kesilen yol onarılmaz

Garanti edilmiş Koruma(GR) Backup yol hesaplanır ve kesintiden önce kurulur

Kesintide farklı kaynaktan yönlendirme temelli(SBR) Kesilen yol eski kaynaklarda kullanılarak yeni hesaplanan yola aktarılır.

SNCP Koruma ve Onarmalı yöntem(PRC) SNCP ve SBR’ın ortak kullanımı ile çalışır.

SBR

Working

Fault

Time

Nominal

route

SBR

Current

route

GR

03.04.2013

Guaranteed

degraded

Fault

Time

Restoration

Backup

route

Current

route

GR(2)

Guaranteed

degraded

Fault

Time

GR(3)

Guaranteed

degraded

Fault

Time

PRC

SNCP Protection (<50 mS)

Fully Protected

Protected

Fault

Time

Inactive

Leg

Active Leg

ALCATEL 1640-1660 SDH AİLESİ

ALCATEL 1660 NG-SDH SİSTEMİ

1678 MCC NG-SDH

Cross connect: 640 Gb 64x STM 64 256XSTM 16 256X STM 4 256 XSTM 1Opt 32 X STM-1 Elt 256X GE Korumalar: EPS,MSP,SNCP,MS-Sipring ASON

HUAWEİ SDH AİLESİ

Optıx OSN 1500

Optıx OSN 3500

Optıx OSN 7500

ALARMLAR-BER-ETİKETLENDİRME

Hüseyin Çakır

Kuzey-I Bölge Müd.

03.04.2013 TYO 2011 Ocak-Haziran Faaliyet Raporu 109

NE-1 LINE NE-3

TRIB

PDH

LINE

NE-2

Alarmlar

LOS-Loss Of Signal AIS-Alarm Indication Signal

RDI-Remote Defect Indication


NE-1 LINE

F/O&PATCH CORD ARIZASI, KART ARIZASI

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

K2=XXXXX110

LOS AU/TU AIS

PDH AIS

MS RDI


NE-1 LINE

FRAME KAYBI, FRAME

UYUMSUZLUĞU

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

K2=XXXXX110

LOF AU/TU AIS

PDH AIS

MS RDI

LOF-Loss Of Frame AIS-Alarm Indication Signal


A1,A2


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALİN RS İZ KİMLİĞİ

BEKLENEN SİNYAL İLE AYNI

OLMAMASI

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

K2=XXXXX110

RS-TIM AU/TU AIS

PDH AIS

MS RDI

JO

TIM-Trace Identifier Mismatch AIS-Alarm Indication Signal



NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2 RS-BIP

B1

RS-BIP(Bit Interleaving Parity)

YAKIN UÇ PERFORMANS HATASI


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALİN KESİLMESİ

(LOS,LOF,RS-TIM)

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

K2=XXXXX110

MS-AIS AU/TU AIS

PDH AIS

MS RDI

K2:XXXXX111

AIS-Alarm Indication Signal RDI-Remote Defect Indication


NE-1 LINE

YOĞUN BİT HATASI ≥ 1X10 E-3

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

K2=XXXXX110

MS-EXC AU/TU AIS

PDH AIS

MS RDI

MS-EXC Excessive Bit Error rate( ≥ 10x E-3)

B2



NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

M1

MS-BIP

MS REI

B2


MS-BIP(Bit Interleaving Parity)


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALDE PROBLEM OLUŞMASI (LOS,LOF,RS-TIM,MS-

AIS,MS-EXC)

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2 MS-RDI

K2:XXXXX110

MS-RDI (Multilex Section-Remote Defect Indication)


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALDE HATA OLUŞMASI

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2 MS-REI

M1

MS-REI (Multilex Section-Remote Error Indication)

UZAK UÇ PERFORMANS HATASI


NE-1 LINE

BİT HATASI 10XE-5 ≥ DEG.≥ 10 E-9

NE-3 TRIB

PDH

LINE

NE-2

M1

MS-DEG

MS REI

MS-DEG (Multiplex Section Degradation , 10xE-5 ≥ DEG. ≥ 10x E-9)

B2



NE-1 LINE

ALINAN SİNYALİN KESİLMESİ

(LOS,LOF,RS-TIM,MS-AIS,MS-EXC)

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2

G1=XXXX100X

AU-AIS AU/TU AIS

PDH AIS

HP-RDI

AU-AIS(Alarm Indication Signal) HP-RDI(Remote Defect Indication)

AU-4 XC


NE-1 LINE

AU POINTER’DA PROBLEM

ALGILANMASI

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2

G1=XXXX100X

AU-LOP AU/TU AIS

PDH AIS

HP-RDI

AU-LOP(Loss Of Pointer)

H1,H2


NE-1 LINE

AU-4 CROSSUNDA PROBLEM

BULUNMAKTADIR

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2 HP-UNEQ

HP-UNEQ(Unequipped)

C2:00000000


NE-1 LINE

ALINAN YÜKSEK MERTEBE SİNYAL İZİNİN BEKLENEN İLE UYUŞMAMASI

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2

G1=XXXX100X

HP-TIM

HP TIM HP RDI

J1

HP-TIM (Trace Identifier Mismatch)

PDH AIS


NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2 HP-BIP

B3

HP-BIP (Bit Interleaving Parity)


HP REI

G1(1,2,3,4)

HP BIP


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALDE HIGH ORDER PATH

DÜZEYİNDE PROBLEM YAŞANMASI(AU-

LOP,HP-TIM,AU-AIS,HP-EXC,HP-PLM)

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2

G1=XXXX100X

HP-RDI

HP-RDI

HP-RDI(Remote Defect Indication)


NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2 HP-REI

G1(1,2,3,4)

HP-REI (Remote Error Indication)


HP REI


NE-1 LINE

BİT HATASI 10XE-5 ≥ DEG.≥

10 E-9

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2 HP-DEG

B3

HP-DEG (Degradation)


HP REI

G1(1,2,3,4)

HP DEG


NE-1 LINE

BİT HATASI DEG.≥ 10 E-3

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2 HP-EXC

B3

HP-EXC (Excessive Bit Error Rate ≥ 10x E-3 )


HP RDI

G1=XXXX100X

HP EXC


NE-1 LINE

BEKLENMEYEN YÜKSEK MERTEBE

PAYLOAD

NE-3 TRIB

PDH 140 M

LINE

NE-2

G1=XXXX100X

HP-PLM TU AIS

PDH AIS

HP-RDI

HP-PLM (Path Load Missmatch)

C2


NE-1 LINE

ÇOKLU ÇERÇEVE SIRASINDA PROBLEM

YAŞANMASI

NE-3 TRIB

PDH 2 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

HP-LOM TU AIS

PDH AIS

LP-RDI

HP-LOM (Loss of Multi frame)

H4


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALİN KESİLMESİ (AU-AIS,AU-LOP,HP-

TIM,HP-PLM)

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

TU-AIS TU AIS

PDH AIS

LP-RDI

TU-AIS(Alarm Indication Signal) LP-RDI(Remote Defect Indication)

TU- XC


NE-1 LINE

TU POINTER’DA PROBLEM

ALGILANMASI(ZAYIFLAMA,BOZUKLUK)

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

TU-LOP TU AIS

PDH AIS

LP-RDI

TU-LOP (Loss Of Pointer)

V1,V2


NE-1 LINE

ALINAN DÜŞÜK MERTEBE SİNYAL İZİNİN BEKLENEN İLE UYUŞMAMASI

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

LP-TIM

LP TIM LP RDI

J2

LP-TIM (Trace Identifier Mismatch)

PDH AIS


NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2 LP-BIP

V5(1,2)

LP-BIP (Bit Interleaving Parity)


LP REI

V5(3)

LP BIP


NE-1 LINE

ALINAN SİNYALDE LOW ORDER PATH

DÜZEYİNDE PROBLEM YAŞANMASI(TU-LOP,LP-TIM,TU-AIS,LP-EXC,LP-

PLM)

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

LP-RDI

LP-RDI

LP-RDI (Remote Defect Indication)


NE-1 LINE

HATALI SİNYAL

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2 LP-REI

V5(3)

LP-REI (Remote Error Indication)


LP REI


NE-1 LINE

BİT HATASI 10XE-5 ≥ DEG.≥

10 E-9

NE-3 TRIB

PDH 2-34M

LINE

NE-2 LP-DEG

V5(1,2)

LP-DEG (Degradation)


LP REI

V5(3)

LP DEG


NE-1 LINE

BİT HATASI DEG.≥ 10 E-3

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2 LP-EXC

V5(1,2)

LP-EXC (Excessive Bit Error Rate ≥ 10x E-3 )


LP RDI

V5=XXXXXXX1

LP EXC


NE-1 LINE

BEKLENMEYEN DÜŞÜK MERTEBE

PAYLOAD

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2

V5=XXXXXXX1

LP-PLM LP-RDI

LP-PLM (Path Load Missmatch)

PDH-AIS


NE-1 LINE

DÜŞÜK MERTEBE CROSSUNDA

PROBLEM BULUNMAKTADIR

NE-3 TRIB

PDH 2-34 M

LINE

NE-2 LP-UNEQ

LP-UNEQ (Unequipped)

V5:(5,6,7)=000

Alarmlar ve Katmanları

İleri ve Geri Yönde Alarm İletimi

Tüm Katmanlarda ( RSOH , MSOH , HOPOH , LOPOH) Alarmlar Ve Tepkiler

Tüm Katmanlarda ( RSOH , MSOH , HOPOH , LOPOH) Alarmlar Ve Tepkiler

Saptanan ve Oluşturulan Üretilen ve Gönderilen

PERFORMANS GÖZLEMLEME

BER ve Blok Error Yaklaşımları

Transmisyon kalitesini ölçmede iki ayrı yaklaşım kullanılabilir.

BIP kodu kullanılarak Bit Error Rate(BER) hesaplanır.

BIP kodu kullanılarak hatalı bloklar (Errored Block) hesaplanır.


BER Yaklaşımı

BER = HATALI GELEN BİT SAYISI / TOPLAM BİT SAYISI

• Bu metod PDH şebekelerinde kullanılan ile

aynıdır.

• Hatanın rastgele dağıldığı durumlara uygun olup ‘burst distributed errors’ durumunda kötü sonuç verir.

• Şu formülle hesaplanır


ÖRNEK: 2 Mbit / sn bir transmisyon sisteminde 10 sn’lik bir performans testi yapılıyor ve bu süre içerisinde 2000 adet hatalı bit alınıyor. Bit Hata

Oranını ( BER) hesaplayınız.

HATALI BĠT SAYISI = 2 000 = 2 x 103

TOPLAM BİT SAYISI ≈10 x 2 000 000 = 20 000 000 = 2 x 107

BER = 2 x 103 / (2 x 107)

BER = 1 / 10 7-3 = 1 / 104

BER = 1 x 10-4 = 1 x E-4


BER Eşik Seviyeleri


Transmisyon sistemlerinin sıfır bit hatasıyla çalışması istenir. Fakat uygulama da çeşitli nedenlerle bu mümkün olmayabilir. Bu sebeple sistemlere uyarı eşik değerleri konulmuştur. ( ITU STANDARTLARINA GÖRE ) Bu eşik değerlerinin aşılması durumunda sistem alarm Durumuna geçer. Bu eşik değerleri şunlardır:

BİRİNCİ UYARI EŞİĞİ : Bit Hata Oranı ( BER )= 1 x10-6 değerine ulaştığında devreye girer. Sistem yedekleme isteğinde bulunur.

İKİNCİ UYARI EŞİĞİ : Bit Hata Oranı ( BER )= 1 x10-3 değerine ulaştığında devreye girer. Sistem yedeğe aktarılır. Kesik kanalda AIS sinyali üretilir ve gönderilir.


Bu metot bit dizisinin çeşitli kısımlarına odaklanır.Sadece toplam hata miktarıyla ilgilenmeyip ayrıca işaretin belli bir kısmında olan hatanın miktarıyla da ilgilenir.

Bu yaklaşım SDH şebekeleri için adapte edildi ve sonuç olarak errored block(EB) a dayanan yeni kalite parametreleri tanımlandı.

ERRORED BLOCK Yaklaşımı

PERFORMANS GÖZLEMLEME G.826 Hata Performans Ölçümü Ve Hedefleri

G.826, 2mb/S ve üzerindeki sayısal ortamlarda hata performans parametrelerini ve hedeflerini belirten blok temelli bir tavsiyedir. Bu tavsiyedeki ölçümler servis içi yada servis dışı olarak yapılabilmekte olup servis içi ölçüm için, ölçüm yapılan sistemin bir hata algılama yöntemini kullanması gerekmektedir.

SDH sistemlerinde hata algılama için RSOH’ta B1( 1 byte), MSOH’ta B2( 3

byte), VC-4 ve VC-3’te B3 ( 1 byte) ve VC-12 de ise V5 ( V5 byte ' nin ilk 2 bit' İ kullanılır.) kullanılır. B1 :Bıp8 RS Seviyesinde Bit Hatası İzleme B2 :Bıp24 MS Seviyesinde Bit Hatası İzleme B3 :Bıp8 VC-4 Seviyesinde Bit Hatası İzleme V5 :Bıp2 VC-12 Seviyesinde Bit Hatası İzleme


• Bu Byte' lardan B1 repetör , B2 terminal bölümleri arasında kullanılırken , B3, 34 mbs veya 140 mbs devrelerin, V5 ise 2 mbs devrelerin uçtan uca testlerinde kullanılır.


Ölçüm Kriterleri; Hatalı Blok (errored block, EB) : İçerisinde bir yada daha fazla bit' in hatalı

olduğu bloktur.

Hatalı Saniye( errored second, ES):Bir yada daha fazla hatalı blok(EB) içeren

bir saniyelik peryod.

Şiddetli Hatalı Saniye ( severely errored second, SES): Path düzeyinde en az %30 hatalı blok(EB) veya en az bir defect içeren bir saniyelik peryod.

Background Blok Hatası ( background block error, BBE): Ses olarak tanımlanmayan hatalı bloktur.( 1 sn lik zaman dilimi içerisinde yer alan bloklardan , hatalı blok oranının % 30 dan küçük olduğu durumlar.)

Kullanılmayan Zaman ( unavailable second, UAS):Ses olayının 10 saniyeden uzun sürmesidir.Servisin alınamaması anlamındadır


HATA PERFORMANS PARAMETRELERİNİN SERVİS DIŞI ÖLÇÜMÜ

Sistemin giriş ve çıkışına ber testi yapabilen dijital transmisyon analizörü bağlanır. Bu ölçü aleti içindeki PRBS jeneratörü sayesinde istenilen hızda ve kodda suni bilgi sinyali üretip gönderebilmekte, alış kısmında da gelen sinyali inceleyip bit hatalarını tespit edebilmektedir.

PRBS jeneratörü : 1 ve 0 ‘lardan oluşan farklı uzunluklarda rast gele yalancı bit dizisi üretebilen osilatör.

HATA PERFORMANS PARAMETRELERİNİN SERVİS DIŞI ÖLÇÜMÜ

Karşıyı loop yaparak ölçümü tek taraflı gerçekleştirmek mümkündür. Bu durumda tek bir ölçü aleti kullanmak yeterli olur. Ancak şuna dikkat etmek gerekir. Bu düzenekte çift yönün toplam hatası ölçülür.

ETİKETLENDİRME

Transmisyon sistemlerinin ve bu sistemler üzerinden sağlanan hizmetlerin sağlıklı tahsis,tesis ve işletmesinin yapılabilmesi için tüm şebekede belirli tanımlı kurallar çerçevesinde adlandırma ve etiketlendirme yapılması gerekir.

ETİKETLENDİRME

• Fiziksel adresleme ve etiketlendirme: Bu adresleme temelde bir devrenin fiziksel olarak tesis edildiği noktanın kayıt altına alınmasını hedeflemektedir.

MERKEZ ADI

SALON ADI VE KODU

BÖLÜM ADI

SIRABAŞI NUMARASI

BATİ NUMARASI

ÇEKMECE NO VE SİSTEM ADI

KONF ADI

ODF-DDF-MDF NUMARALANDIRMA

SLOT NO VE PORT BİLGİSİ

ODF KASET NO/U-LİNK NO

DDF UÇ NO

ETİKETLENDİRME

MERKEZ ADI: Örnek (ULUS)

SALON ADI ve KODU: Örnek (TRN.060T0001) şu anda sahada salonlara kod tanımlaması yapılmamış olup,artan yazılım otomasyon uygulamaları nedeniyle son dönemlerde kaçınılmaz ihtiyaç haline gelmiştir.

BÖLÜM ADI: Büyük salonlar A,B,C,D gibi bölümlere ayrılmış olup,küçük salonlar tek bölümlüdür.Bunlar A olarak adlandırılır.E ve H özel bölüm adlarıdır genel bölüm adlarında kullanılmayacaktır(E: Enerji dağıtım panoları için, H:Harici ODF,DCN, TELGRAF vb.. Sistemler için kullanılacaktır.

SIRABAŞI NUMARASI: Sırt sırta dizilen sıra dolaplarının her bir sırtı sırabaşı olarak adlandırılır ve salon içerisinde 01,02,03… şeklinde numaralandırılır.

BATİ NUMARASI: Sırabaşına en yakın bati 01’den başlayarak sıralandırılır.

ETİKETLENDİRME

A/0

6 01 02 03 04

B/0

6 01 02 03 04

A/0

5 01 02 03 04

B/0

5 01 02 03 04

A/0

4 01 02 03 04

B/0

4 01 02 03 04

A/0

3 01 02 03 04B

/03 01 02 03 04

A/0

2 01 02 03 04

B/0

2 01 02 03 04

A/0

1 01 02 03 04

B/0

1 01 02 03 04

A B

Bölüm

adı/sıra no Bati no

ETİKETLENDİRME

ÇEKMECE NO ve SİSTEM ADI: Her bati üzerinde çekmeceler 01,02 şeklinde aşağıdan yukarı veyahut yukarıdan aşağı numaralandırılır.Bir çekmecede birden fazla sistem olması durumunda bu sistemler çekmece numarasının yanına A,B,C olarak adlandırılır.

02.A K0034

02.B R146

01.A K9133

KONF ADI: Her sistem üzerine NMS sistemlerinde yer alan Konf adı ayrıca yazılır

ODF-DDF-MDF NUMARALANDIRMA: Çekmece numaralandırmaya benzer şekilde her ODF-DDF-MDF modülüne aşağıdan yukarı,yukarıdan aşağı 01,02,03 numara verilir.Her sütundaki modüller 01,02,03 şeklinde numaralandırılır.

ETİKETLENDİRME

8/34/140/155Mb/s DDF Bilgileri

8 O O O O

7 O O O O

6 O O O O

5 O O O O

4 O O O O

3 O O O O

2 O O O O

1 O O O O

DIŞ

İÇ

DDF uçları

Buraya kadar anlatılan bir devrenin transmisyon salonu içerisinde fiziksel olarak geçtiği bağlantıların ve uçlandığı sistemlerin yerini tespit etmek için yapılması gereken işlemlerdir.Bu adlandırmalar gerek fiziksel olarak sistemler ve kablolar üzerinde bulunması gerektiği gibi bu verilerin kayıt altında olması gerekmektedir.

EDP,DİZİ BAŞI,BATİ SİGORTA ETİKETLENDİRME

EDP ( ENERJİ DAĞITIM PANOLARI)

BÖLÜM/EDP NO/BARA NO(ASAĞIDAN YUKARI)/SİGORTA NO(Soldan sağa)

DİZİBAŞI DOLAPLARI BÖLÜM/SIRABAŞI NO/DİZİBAŞI NO /BARANO/SİGORTA NO+/-(TEK KARAKTER

BATİ ÜSTÜ SİGORTA ADRESLEMELERİ BÖLÜM/SIRABAŞI NO/BATİ NO / A YADA B ENERJİ /SİGORTA NO(+)VEYA(-)

ETİKETLENDİRME

Salonlardaki tüm EDP ‘ler için ( yerleşim yeri önemli olmaksızın) bölüm adı olarak “E” kullanılacaktır.

Her enerji dağıtım panosuna bir numara verilerek dolaplar üzerine E/01,E/02 şeklinde etiketlemeler hazırlanarak asılacaktır.

Bir sırada birden fazla dizi başı dolabı var ise 01,02 olarak numaralandırılacaktır. Dizi başı dolaplarında bara numaraları yukarıdan aşağıya a1, a2, a3, b1, b3, b3 (çift karakter) şeklinde verilecektir. Sigorta numaraları her bara üzerinde soldan sağa 1, 2, 3, 4 şeklinde (tek karakter) verilecektir. O barası için bara no: 00 olacaktır.(Çift karakter).O barası üzerindeki numaralandırmalar soldan sağa 1,2,3,4 şeklinde (tek karakter) olacaktır.

ETİKETLENDİRME

Bir dizibaşı dolabı genellikle batilere dik olarak yerleştirilmiş olup, 2 bati sırasına enerji dağıtımı yapmaktadır. Bu nedenle sırabaşıno olarak en küçük sırabaşı no kullanılacaktır.

Sıfır kabloları için canlı (-) ucunun adres formatı aynen uygulanır. Parantez içerisinde (+) eklenir.

ETİKETLENDİRME

ETİKETLENDİRME

FİBER OPTİK KABLO


Murat Güneş

Fiber optik, insanın saç teli kalınlığında ve çok hassas üretilmiş saf bir cam ip üzerinden ışığın iletilmesi prensibiyle çalışan bir sistemdir.

FİBER OPTİK KABLO

• Düşük sinyal kayıpları nedeniyle fiber ile bakır kablolara göre daha yüksek hızlarda ve çok daha uzun mesafelerde veri aktarımı mümkündür.

• Bu mesafe bakır UTP kablolarda 100-110 mt. ile sınırlıyken fiber optik kablolarda kilometreler seviyesindedir.

• Fiber'in en önemli özelliği elektromanyetik alanlardan hiç etkilenmemesidir. Çünkü fiber kablodan elektrik değil ışık aktarılır.

NEDEN F/O KABLO

• Fiber optik kabloların tercih edilmesinin en büyük sebebi, çevresel şartların ağır olduğu; nemli, rutubetli, elektriksel alan parazitlerinin yoğun olduğu yerlerden etkilenmemesi ve her zaman stabil bir bağlantı sunmasıdır.

• Fiber optik kablolar kullanım yeri ve şartlarına bağlı olarak çelik zırh ya da jel tabakası gibi başka koruyucu ve esneklik kazandırıcı kısımlar da ilave edilebilmektedir. Kablonun üzerine yerleştirilen bu koruyucu tabaka aynı zamanda kemirgenlerin ısırmalarına engel olmak için özel kimyasal maddeler içerir. Bu maddeler kemirgenlerin kabloyu ısırdıklarında tiksinerek kabloyu koparmalarına engel olur.

NEDEN F/O KABLO

• Uygun Bant GeniĢliği Birçok sinyalin gönderilmesi mümkün

• DüĢük Gönderim Kaybı Kuvvetlendirmeye gerek olmadan uzun mesafe

• Radyasyon yok EtkileĢim ve karıĢmaya karĢı korunma

• Araya girme güçlüğü Sinyal güvenliği

• Ġletken değil Elektriksel izolasyon

• Küçük ebat ve ağırlık Daha dar alanda daha fazla yer

• Kuvvetli ve Esnek Montajı kolay

• Güvenirlik Uygula ve unut

• Maliyeti DüĢük Rekabetçi

Fiber Optik İletişim Avantajları

• Fiber optik kablonun sonlandırılması özel işçilik gerektiren bir iştir.

• Özel konnektörler gerektirir. • Bu konuda eğitim görmüş insanlara ihtiyaç vardır.

• Kısa mesafeli uygulamalarda ekonomik değildir.

Fiber Optik İletişim Dezavantajları

Fiber R

Kaplama

“Coating”

Acrylate, Teflon, Polyimide

Kılıf

“Cladding”

Cam İndis değeri 2

Çekirdek

“Core”

Cam İndis değeri 1

Çekirdekteki Cam‟ın kırılma indisi değeri, Kılıf‟ınKindis değerinden büyüktür. 5

Fiber Optik Kablo Yapısı

R

Kaplama çapı = 250 µm

Kılıf Çapı = 125 µm

Çekirdek çapı = 9 µm SMF,

50/62.5 µm MMF

Fiber Optik Temelleri ve Fiber Karakterizasyonu 6



Ferrule

Cladding

Core Body

LC CONNECTOR

CORE – 9 µm (SM)

CLADDING – 125 µm

FERRULE – 1.25 or 2.5 mm

Fiber Konnektör

Mikroskop Görünümü


1

0

1 1 1

0

1 1 1 1

0 0 0

1 1

0

1 1

0

1

LAZER

FĠBER

1

MODÜLATÖR

1

0

1

1

0

1

SAYISAL ĠġARET

FİBER OPTİK KABLO İLE VERİ GÖNDERME

Cam

Hava

Kırılma & Yansıma

100%

4% Reflection

96%

100% 99.98%

Toplam dahili Yansıma

FİBER OPTİK KABLO TEMELLERİ

IĢık uygun açıyla gönderilirse sinyalin nerdeyse tamamı geri yansır.

Cam

Hava

Bir Silindir İçinde Yansıma

Hava


Cam

Hava

Yüzeydeki kusurlar nedeniyle sızıntı

Hava Kırık,çizik

Kirlilik


Hava

Çözüm - Optik Kaplama

Hava

Yüksek yansıma

indisli cam nüve

Alçak yansıma indisli

Cam kaplama

Yüzeysel bozukluklar


Çözüm Koruyucu Kaplama

Nüve Çapı

(Örn. 62.5um)

Kaplama Çapı

(Örn. 125um)

62.5/125 Fiber

Birinci (koruyucu) kaplama


- Single Mode Fiber (SMF)

FİBER OPTİK KABLO TİPLERİ

- Multi Mode Fiber (MMF)

• Single Mode Fiber :

Yaklaşık 9 mikronluk çapa sahip olan ince merkezli kablolardır.


Zayıflama ve saçılma değerleri çok düşük olduğu için genellikle uzun mesafe haberleşmede kullanılır.

• Multi Mode Fiber:

Yaklaşık 62.5 mikronluk çapa sahiptir. Bu fiberler genellikle geniş bant genişliği ihtiyacı olan, uzak mesafe

olmayan uygulamalarda kullanılırlar.

Üretim maliyeti daha uygun olduğundan en çok kullanılan kablo türüdür. Kayıp miktarı single mode (tekil modlu) kablolara göre daha fazladır.

Tek modlu- Singlemode

NA

R

Darbe

X km

Kayıp Loss (dB)

Attenuation (dB/km)

Yayılma-Dispersiyon Dispersion

(ps / nm km)

Çok modlu - Multimode

NA

Darbe

X km

Yayılma-Dispersiyon Dispersion

(ps / nm km)

Kayıp Loss (dB)

Attenuation (dB/km)

7


Tek/Çok-modlu Fiberlerin farkları

Tek modlu Fiber

Kaynak Algılayıcı Kaynak

R

Çok Modlu Fiber

Algılayıcı

•

•

•

•

•

•

•

Kaynak maliyeti Yüksek

– 1310 nm & + lasers @ 1 & 10 Gbps

– 1000 Gbps w/ DWDM

– Yüksek maliyetli paketleme

Yüksek maliyetli konnektörler

Fiber ucuz

Daha yüksek montaj maliyeti

Sistem maliyeti daha yüksek

Daha az kayıp, daha yüksek band-

geniĢliği

60 km+ mesafeye eriĢim

•

•

•

•

•

•

•

Kaynak maliyeti Az

– 850 nm & 1300 nm LEDs

– 850 nm lasers @ 1 & 10 Gbps

– DüĢük maliyetli paketleme

DüĢük maliyetli konnektörler

Fiber daha pahalı

Daha düĢük montaj maliyeti

Sistem maliyeti daha az

Daha yüksek kayıp, daha az band-

geniĢliği

En çok 2 km mesafeye eriĢim

Kampüs, Erişim, WAN & MAN uygulamaları Veri Merkezi, Merkez Ofis uygulamaları

9


Fiber-Zayıflama (Attenuation)

Zayıflama

Mesafe 0 dB

3 dB

1 Km 2 Km

6 dB

3 Km

9 dB

4 Km

12 dB

Zayıflamada değiĢim

EĢit aralıklıdır

(dB/km)

FİBER OPTİK KABLO

Görünür Işık

Fiber Işın Dağılımı

IĢık kaynağının dalgaboyu (nm)

400 500 600 700 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600

850 nm Penceresi

Görünür Işık

1300 nm Penceresi

1550 nm Penceresi

Fiberde

Zayıflama

dB/km

1.0

0.4

0.2

0.1

0.3

0.5

0.7

4

2

3

5

7

10

20

FİBER OPTİK KABLO

Optik Güç mW , Güç seviyesi dBm

10000 mW +40.00 dBm

R

1000 mW

10 mW

1 mW

500 µW

100 µW

10 µW

1 µW

100 nW

10 nW

1 nW

100 pW

+30.00 dBm

+10.00 dBm

0.00 dBm

-3.00 dBm

-10 dBm

-20 dBm

-30 dBm

-40 dBm

-50 dBm

-60 dBm

-70 dBm

20 dB

10 dB

3 dB

10 dB

Birim çevrimi, MilliWatt„dan, dBm : P[dBm] = 10 x LOG10(P[milliWatt])

Birim çevrimi, dBm„den, MilliWatt : P[milliWatt] = 10 (P[dBm]/10) 27

OPTİK GÜÇ DEĞERİ VE SEVİYESİ

Microbend

R

Kayıp : Loss

Araya Girme Kaybı:

Optical Insertion Loss: OIL

Macrobend

30

FİBER’DE NOKTASAL ZAYIFLAMA

• Kayıp değerleri

–

–

0.3 dB max

Füzyon veya Mekanik

R

• Tipik Kayıp değerleri

–

–

Füzyon:

Mekanik:

0.1 dB

0.2 dB

Sabit Blok Kaynak Elektrodları

Hareketli Blok

Fiber

Fiber yarığı

Kayıp : Loss

Araya Girme Kaybı: Optical Insertion Loss: OIL

Füzyon ile Ek

35

FİBER’DE FÜZYON VE MEKANİK EKLER

• PC – Physical Contact • APC – Angled Physical Contact

Açı olması bağlantıdaki geri yansımayı azaltır.

SC - PC SC - APC

Açılı Fiber Optik Kablo

R

39

FİBER SONLANDIRMA

Çok modlu Fiber

Optik Yollar

Modal Dispersiyon

Tek modlu Fiber

Optik 1

Frekanslar 2

Kromatik Dispersiyon

Tek modlu Fiber

Polarizasyon

Modları

Polarizasyon Modu Dispersiyonu

GiriĢ darbesi

VarıĢ zamanı

farklılıkları

R

ÇıkıĢ darbesi

54

Dispersiyon nedeni ile darbenin bozulması, transmisyon sistemlerinde sonradan gelen işaretin bir öncekinin üstüne gelmekte, alıcı tarafta işaretlerin doğru algılanamamasına ölçüm ve testlerde BER (Bit hatası) ve Distorsiyon olarak kendisini göstermektedir.

FİBER OPTİK SAÇILMA (DISPERSION)

Saçınımın Etkisi

Veri Kaybı

50% değerleme seviyesi

50% değerleme seviyesi

1 0 1 0 1 0 1

1 0 1 0 1 0 1

1 ? 1 ? 1 ? 1

FİBER OPTİK SAÇILMA (DISPERSION)

R

Temizleme teknikleri

Konnektör uçlarını temizlemenin en iyi yolu aşağıdaki adımlarla yapılabilir:

1. 2. 3.

Ferrulün dışını fiber optik kablo temizleyici ile temizleyin.

Konnektörün durumunu Mikroskop yardımı ile gözle kontrol edin

Eğer konnektör hala kirli ise 1. adımı tekrarlayın.

Kirli ferrül Temiz ferrül


FİBER OPTİK KABLO TEMİZLİĞİ

Kötü temizleme sonuçları

R

Kırık Yüzey


FİBER OPTİK KABLO TEMİZLİĞİ

Fiber konnektörler fiber networkun EN ZAYIF VE EN PROBLEMLĠ

noktaları olarak bilinirler.

Bölme Adaptörü

Fiber Konnektör

Hiza Kolu Hiza Kolu Fiziksel

Bağlantı

Fiber

Yüksük

FİBER OPTİK TEMİZLİK

• Perfect Core Alignment (Mükemmel Çekirdek Hizası)

• Physical Contact (Fiziksel Kontak)

• Pristine Connector Interface (Bozulmamış Konnektör Arayüzü)

Verimli fiber optik bağlantı sağlanması için gereken kritik 3 temel prensip vardır;

Core

Cladding

TEMĠZ

Light Transmitted

Bugünün konnektör dizaynı ve üretim teknikleri, Çekirdek Hizasını ve Fiziksel Kontağı

elde etmede karşımıza çıkan çoğu zorluğu ortadan kaldırmıştır.

İYİ FİBER BAĞLANTISI NE SAĞLAR?

Bir fiberin çekirdeğine yerleşecek tek bir parçacık belirgin bir şekilde geri

yansıma, araya girme kaybına ve hatta ekipman zararlarına yol açabilir.

Optik networklerde KİRLENME 1.Numaralı arıza tespit kaynağıdır.

kir

Çekirdek

Kaplama

Geri Yansıma Araya Girme

Kaybı

IĢık

KÖTÜ FİBER BAĞLANTISI NE SAĞLAR?

Konnektörlerin eşleştiği her seferinde çekirdek etrafındaki parçacıklar, fiber yüzeyi boyunca yayılmaları ve göç etmelerini sağlayacak şekilde yer değiştirirler.

5µ’den büyük parçacıklar yerleşme üzerinde genellikle ya patlar ya da çoğalırlar.

Büyük parçacıklar fiziksel kontağı engelleyen bariyer (air gaps = hava boşluğu) oluşturabilir.

5µ’den küçük parçacıklar fiber yüzeyine çukur ve çentik oluşturarak yerleşirler.

11.8µ

15.1µ

10.3µ

Gerçek fiber son yüzündeki parçacık yer

değişiminin görüntüsü

Çekirdek

Kaplama


Fiber bitiş yüzlerinin ve konnektörlerin temiz olduğunu sağlamak için Bu basit

“BAĞLAMADAN ÖNCE DENETLE” sürecini takip ediniz.

TEMİZLE

TEMİZ Mİ? ĠNCELE

HAYIR EVET BAĞLA


Fiber denetleme ve temizleme kolay adımlardan oluşur . Bu adımlar çok faydalıdır

4 Bağla

■ Eğer fiber temiz ise konnektörü bağlayın.

NOT: fiber ara bağlantısınıniki tarafınıda denetlediğinizden emin olun (patch cord “erkek” ve bulkhead “dişi”).

2 Temizle

■ eğer fiber kirli ise temizlemek için kolay temizleme aracını kullanarak fiber yüzeyini temizleyiniz.

1 Denetle

■ fiberi denetlemek için mikroskop probu kullan.

– Ieğer fiber kirli ise, temizlemek için 2. adımı takip et.

– Eğer fiber temiz ise bağlamak için 4. adımı takip et.

3 Denetle

■ mikroskop probunu kullanarak tekrara denetleyin (fiberin temiz olduğundan emin olun).

– Eğer fiber hala kirli ise 2. adımı tekrarlayarak temizleyin.

– Eğer fiber temiz ise 4. adımı takip ederek bağlayın.

DENETLE – TEMİZLE – DENETLE - YAP

• Optik Zaman Alan Reflektometre (OTDR) bir uçtan fiberi komple taramak için izin verilmiş bir boyutlu radar gibi çalışır.

• The OTDR fiberin bir bitiş ucuna kısa ışık pulseler enjekte eder ve geri yansımasını ve sinyalin geri geliş refleksini analiz eder.

• Alınmış sinyal geri yansımanın içine çizilir.

Mesafe

Test altındaki

Fiber

OTDR (Optik Zaman Alan Reflektometre)

• Belirlemek, bulmak, ve ölçüm olayları fiber bağlantı üzerindeki herhangi bir lokasyonda

Füzyon ek yeri Konnektör

veya mekanik

ek yeri

Kazanç Var

• OTDR testleri çoğunlukla iki yönlü performe edilir ve sonuç ortalamadır, iki

yönlü olay kayıp analizi ile sonuçlandırılır.

• OTDR ler çoğunlukla 1310, 1550 ve 1625 nm tekli mod dalga uzunluğu ile

çalıĢır.

Macrobend Fiber sonu

veya kopma

OTDR (Optik Zaman Alan Reflektometre)

206

Optik Bütçeyi etkileyenler :

– Fiber zayıflaması

– Ekler

– Patch Paneller/Konnektörler

– Optical Bileşenler (Filtre, Yükselteç v.b)

– Fiber optik kablodaki eğilmeler

– Konnektörlerde oluşan kirler

Optik Bütçe = ÇıkıĢ Gücü – AlıĢ Hassasiyeti

Pout = +6 dBm R = -30 dBm

Bütçe = 36 dB

OPTİK BÜTÇE

Bu sistem doğru

mu dizayn

edilmiĢ?

Long Haul Transmisyon Ġçin Fiber Bütçe Hesabı Örneği

VeriĢ PTx = 0 dBm

185 km

AlıĢ PSEN = -28 dBm

Ek Noktası Sayısı = 46

Kilometre baĢına zayıflama = 0.25 dB/km

Ek Noktası Sayısı = 46

Ek Noktası Kaybı = 0.1 dB

Fiberde olabilecek olası zayıflamalar için bırakılan boĢluk PMargin = 6 dB

Konnektör Kaybı = 0.2 dB

Konnektör

OPTİK BÜTÇE

SONUÇ :

KÖTÜ DĠZAYN

Hesaplayalım …

Fiber Kaybı = 0.25 dB/km X 185 km

= 46.3 dB

Ek Kaybı = 0.1 dB X 46

= 4.6 dB

Toplam Kayıp = 46.3 + 4.6 + 0.4 + 6 (Pmargin)

= 57.3 dB

Toplam kayıp, optik bütçeden büyük olamaz.

Optik Bütçe = 28 – 0 = 28 dB

Konnektör Kaybı = 0.2 dB X 2

= 0.4 dB

OPTİK BÜTÇE

Sorunu nasıl çözeceğiz?

Cevap… Bir yükselteç kullanalım.

Ama… Kazancı ne olacak?

Nereye yerleĢtireceğiz? Veee…

OPTİK BÜTÇE

Önce Yükseltecin kazancı ne olacak, onu hesaplayalım :

Fiberdeki toplam kaybı, optik bütçe değerine ulaĢacak kadar

artırmalıyız.

Yani, en az 57.3 – 28 = 29.3 dB’lik yükseltici kullanmalıyız.

Düz hesap yapalım, Kazanç = 30 dB olsun.

ġimdi…Yükselteci nereye yerleĢtireceğiz.

OPTİK BÜTÇE

Yükselteci 3 farklı yere yerleĢtirebiliriz.

Booster – Verici Tarafında

Preamplifier – Alıcı tarafında

In Line Amplifier – Fiber Üzerinde Herhangi Noktada

OPTİK BÜTÇE

ġimdi tek tek kontrol edelim.

Booster : Kazanç 30 dBm olacak.

ÇıkıĢ gücü 30dBm olan herhangi bir power amplifier var mı?

HAYIR, YOK.

Sonuç olarak

OPTİK BÜTÇE

Alıcıda Preamplifier Kullansak Olur mu?

Alıcıdan alınan güç seviyesi = -57 dB

Hat üzerinde 57 dB zayıflama olduğuna göre

Peki, 30 dB kuvvetlendirecek Preamplifier var mı? Evet

Ama, -57 dB’lik bir sinyal 30 dB kuvvetlendirilebilir mi?

Maalesef, HAYIR

Sonuç Olarak

OPTİK BÜTÇE

In Line (Hat Ġçi) Amplifiers’a bakalım o zaman…

30 dB kazanç sağlayan In Line Amplifier üretmek mümkündür.

Fakat, Amplifier girişi ne kadar olmalıdır?

–30 dBm değeri uygundur.

Öyleyse

ġimdi, yükselteci nereye koyabileceğimizi düĢünelim.

OPTİK BÜTÇE

Vericiden sonra 30 dBm zayıflamanın olduğu yer neresi?

30 dBm zayıflamanın olduğu mesafeye L diyelim.

Her kilometrede 0.25 dB’lik zayıflama olduğuna göre; bu mesafeye kadar

Lx0.25 dB’lik kablo zayıflaması vardır.

185 kilometre boyunca 46 tane ek noktası olduğuna göre ve her bir ek 0.1 dB’lik

zayıflama yaptığına göre; bu mesafeye kadar Lx46/185x0.1 dB’lik zayıflama olmuĢtur.

Vericide ve yükselticinin giriĢ ve çıkıĢında olmak üzere 3 tane konnektör vardır.

Konnektör Kaybı = 0.2 dB x 3 = 0.6 dB

Ayrıca… Tx

OPTİK BÜTÇE

Tüm bu zayıflamaların toplamının 30 db olması gerekir. Yani;

Lx0.25 + Lx46/185x0.1 + 0.6 = 30 olması gerekir.

Tüm bu hesaplamalarda konnektörlerde kir, fiberde bozukluk olmadığı

varsayılmıĢtır.

Buradan L değeri hesaplanırsa L = 106.96 km bulunur.

L değerini 106 km olarak seçebiliriz. Eğer In Line Amplifier’ı koyacağımız yer tam

bu mesafeye yerleĢtirilemezse biraz daha öne konabilir. Ancak 106.96 km değerini

geçemeyiz.

OPTİK BÜTÇE

ġimdi son durumu inceleyelim…

EVET…106 KM DOĞRU YERDĠR.

PTx = 0 dBm

185 km

PSEN = -28 dBm

Splice Konnektör

106 KM

OPTİK BÜTÇE

DWDM SİSTEMLERİ

Cemal Çakıroğlu


Yoğun Dalga Boyunu Bölerek Çoklama

SDH Teknolojisi temel olarak 2Mb/s hızındaki sinyallerin iletimi için geliştirilmiştir. SDH hızları STM64 (10Gb/s) hıza ulaştığında daha hızlı teknolojilere ihtiyaç duyulmuş ve buna bağlı olarak iletimde kullanılan fiber optik kabloların daha verimli kullanılması zorunluluk haline gelmiştir.

DWDM NEDİR?

• DWDM, en temel anlamda, ıĢığın dalga boylarını verileri bit katarları

Ģeklinde paralel; karakter katarları Ģeklinde de seri biçimde göndermede kullanılan bir fiber-optik iletim tekniğidir. . Bu yapı, e-posta, görüntü, çoklu

ortam uygulaması, ethernet, ATM, SDH ve diğer güncel yapıları

kullanılabilir hale getirir.

Ses

Video

Data

NEDEN DWDM

• Tek bir fiber çifti üzerinde çok sayıda yüksek hızlı devre taşıyabilir.

•Daha az sayıda fiber ve teçhizat kullanımıyla birlikte güçlü işletme/yönetim sistemleri ile yatırım ve işletme kolaylığı ve ekonomik tasarruf getirir.

•Gelişmiş işletim/yönetim fonksiyonlarının SDH sistemleri ile entegreli çalışabilme imkanı getirmesiyle tek bir noktadan tüm şebeke elemanlarına erişim sağlar.

NEDEN DWDM

• Mevcut linkler üzerine yapılacak kart ilaveleri ile kapasite artırımlarının kolay ve hızlı karşılanabilir.

•Yüksek kapasite imkanı sağlaması açısından diğer alternatif transmisyon çözümleri ile karşılaştırıldığında ekonomik yatırım faydaları sağlar.

• Optik anahtarlama ve yönlendirme teknolojisi ile sistem güvenilirliği sağlar.

Yoğun Dalga Boyunu Bölerek Çoklama

• Bir ışık demeti çok sayıda (32, 80, 160, 210) farklı renge ayrılır ve İletim kanalı olarak kullanmak üzere her bir renge bir veri atanır. Bu renkli lazerler kendilerini fiber optik kablo üzerinden aktarılacak tek bir ışık demetinde birleştiren bir prizmaya gönderilir.

• Işık hedefine ulaştığı zaman gönderildikleri diğer bir prizmada her biri farklı bilgi taşıyan renklere ayrılır. DWDM sistemleri ışığın dalga boylarını bir fiber üzerinde toplar.

DWDM VERİCİ

0 0 TX=2.5 Gb/s

λ2

1 1 TX=2.5 Gb/s

λ3

1 0 0 0 1 1 1 0 TX=10 Gb/s

λ4

0 0 0 1 1 1 1 0 TX=10 Gb/s

λ5

0 1 0 1 1 1 0 0 TX=10 Gb/s

λ6

M

U

X 1 0 0 0

1 1 1 0 0 0 1 1 1 0

0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 0 0

Tek fiber kablo

1 0 TX=2.5 Gb/s

λ1

D

E

M

U

X

λ1 RX=2.5 Gb/s

λ2 RX=2.5 Gb/s

λ3 RX=2.5 Gb/s

λ4

RX=10 Gb/s

λ5

RX=10 Gb/s

λ6

RX=10 Gb/s

DWDM ALICI

1 0 0 0

1 1 1 0 0 0 1 1 1 0

0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 0 1 1 1 0 0

Tek fiber kablo

1 0

0 0

1 1

1 0 0 0 1 1 1 0

0 0 0 1 1 1 1 0

0 1 0 1 1 1 0 0

SDH DWDM

SDH, senkron ve asenkron sinyalleri alır ve bunları fiber üzerinden tek bir

dalga boyunda iletim için daha yüksek bit oranına çoklar. Kaynak sinyallerin

elektrikten optiğe ve çoklamadan önce yine optiğe dönüĢtürülmesi

gerekebilir.

DWDM ise çoklu sinyalleri alır, bunları ayrı ayrı dalga boyları şekline getirir ve dalga

boylarını tek bir fiber üzerinden çoklar. SDH ile DWDM arasındaki diğer bir farklılık da DWDM’in ortak bir sinyal biçimi kullanmadan çoklu protokolleri taşıyabilmesidir. SDH’de bu yoktur.

SDH sistemlerinde düşük TDM hızları yüksek TDM hızlarına çoklanmakta ve zamana bağımlılık önem arz etmektedir. Ama DWDM sistemleri farklı dalga boylarını çokladığı için sistemde bir zaman ilişkisi (senkronizasyon) yoktur.

120 km OA OA

120 km 120 km STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

STM64

80 adet

STM64

80 adet

STM64

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH

40km 40km 40km 40km 40km 40km 40km 40km 40km

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH 1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR

1310

RPTR SDH

SDH

80 adet

STM64

80 adet

STM64

SDH : 80 Çift fiber + 640

regenerator

SDH - DWDM

DWDM : 1 Çift fiber + 2 Optik

Yükselteç

SDH Vs DWDM

SDH

SDH

SDH

DWDM

Fiber Zayıflaması

800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600

Dalga boyu (nm)

0.2 dB/Km

0.5 dB/Km

2.0 dB/Km

S-Band:1460–1530nm

L-Band:1565–1625nm

C-Band:1530–1565nm

Fiber Zayıflaması

SDH sarı bölgede (1310 nm) yapılır.

DWDM ise C-Band (1530 nm-1565nm) aralığında yapılır.

DWDM – Dense WDM Teknolojisi geniĢ bant ihtiyacı duyulan Metro Core, Bölgesel ve Long Haul

uygulamalar için idealdir. C band ve L band aralığını kullanır. Genellikle C band (1530nm – 1570 nm) aralığı

tercih edilir. Kullanılan bant içine mümkün olduğunca kanal sıkıĢtırılarak toplam bant geniĢliği artırılmaya

çalıĢılır. Her bir kanal arasında 25Ghz, 50Ghz, 100GHz, 200GHz ve 400GHz boĢluk bırakılabilir.

CWDM – Coarse WDM Teknolojisi çok yüksek kapasite ihtiyacının olmadığı alanlarda kullanılır. Temel kullanım yeri metropol merkezlerdir. DWDM’e göre maliyeti çok daha azdır. 1270nm ile 1610 nm arasındaki dalga boyunu kullanır. Komşu kanallar arasında 20 nm boşluk bırakılmıştır. En fazla 18 adet kanal kullanılır. Kullanılan kartlar DWDM’e göre daha ucuzdur.

1280 1320 1360 1400 1440 1480 1520 1560 1600 1640

1310 nm DWDM PENCERE

O - Band E - Band S - Band C-Band L - Band

(nm) (nm)

1280 1320 1360 1400 1440 1480 1520 1560 1600 1640

O - Band E - Band S - Band C-Band L - Band

CWDM PENCERE

1270

1290

1310

1330

1350

1370

1390

1410

1430

1450

1470

1490

1510

1530

1550

1570

1590

1610

(nm) (nm)

CWDM ve DWDM

DWDM DALGA BOYLARI

DWDM üzerinden iletilecek her bir veri (SDH, Ethernet,

ATM vs) frekans bandında sabit aralıklarla yerleĢtirilir.

Bunun sebebi veri sinyallerinin birbirlerine karıĢmasını

önlemektir.

1532 nm 1560 nm

0.80 nm 1544 nm 1557 nm

f 195.8 THz 192.2 THz

100 GHz 194.3 THz 193.7 THz

C BAND ÖRNEK

DWDM DALGA BOYLARI

• DWDM üzerinden iletilecek verilerin hızı ne kadar yüksek olursa, bu verilerin bant genişliği de o kadar yüksek olur.

• Günümüzde uygulanan modülasyon teknikleri ile veri hızı yüksek olan sinyallerin bant genişlikleri düşürülerek, sinyallerin birbirine karışmasının önüne geçilebilmektedir.

• Eğer frekans aralığı çok düşük ve veri hızı çok yüksek olursa sinyallerin birbirine karışması kaçınılmazdır.

+1 -1 -1 40 Gbit/s DPSK

Kapasite = 160 Gbit/s Pow

er

100 GHz

Pow

er

100 GHz

40 Gbit/s PSBT

Kapasite = 320 Gbit/s

40 Gbit/s P-DPSK

Kapasite = 320 Gbit/s Pow

er

50 GHz

-1 0 +1

-1 +1

T.E.

T.M.

Pow

er

50 GHz

40 Gbit/s QPSK


50 GHz

Pow

er

40 Gbit/s Coherent PDM-QPSK


Pow

er

50 GHz

100 Gbit/s Coherent PDM-QPSK


Pow

er

50 GHz

10 Gbit/s NRZ

Kapasite = 80 Gbit/s +1 0 0 +1

Pow

er

50 GHz

50 GHz

DWDM DALGA BOYLARI

•Polarization Mode Dispersion (PMD)

Single-mode fiber optik kabloda ilerleyen ışık sinyali iki polarizasyonludur .

Işığın yatay ve dikey polarizasyonu birbirinden farklı hızla ilerleyebilir.

•Chromatic Dispersion

Farklı dalgaboyları fiber içerisinde farklı hızlarda ilerler.

Sinyalin Yayılması (Dispersion)

On Off On

1 0 1

Alıcı Eşiği

0 0 0

Aşırı Dispersion /Zayıflama

Bit Hataları

On Off On

On On On

1 1 1

Aşırı Dispersion

Bit Hatası

On On

1 0 1

Off

Verici Fiber

Sinyal Yayılması ve Bit Hatası Oluşması

Chromatic Dispersion farklı dalga boylarının fiber optik

kablo içinde farklı hızlarda ilerlemesinden kaynaklanır.

Chromatic Dispersion

Standart fiber Dispersion compensation

fiber

D

(ps/nm/km)

(nm) (nm)

D

(ps/nm/km) λoper λoper

λoper λoper

Fiber boyunca Chromatic Dispersion yaklaĢık olarak

hesaplanabilir. Standart fiber boyunca oluĢan Chromatic

Dispersion, Dispersion compensation fiber kullanılarak

düzeltilebilir.

Chromatic Dispersion Düzeltme

Ideal

Normal hızlı

yavaş Gecikme

Fiber • Fiber içinde ilerleyen ışık sinyalinin farklı polarizasyonlu darbeleri, birbirinden farklı hızda ilerler.

•Bu etki sinyalin yayılmasına yol açar ve alıcıda tahmin edilemeyen bir durum oluşturup bit hatalarına yol açar.

• PMD etkisi 10Gbit/s , 40Gbit/s ve 100Gbit/s gibi yüksek iletim hızlarında sorun oluşturur. Daha düşük hızlarda sorun olmaz.

Giriş Sinyali Çıkış Sinyali

Polarization Mode Dispersion (PMD)

1. Fiber Geometrisi Bozuk

2. Fiber optik kabloya baskı var

3. Fiber optik kablo eğri.

4. Fiber optik Kablo bükülü.

5. DıĢ Etkenler (Hava Sıcaklığı, Nem vs)

PMD Sebepleri

• PMD etkisini önlemek için henüz uygulanan bir teknoloji yoktur. Bu konuda

geliĢtirme aĢamasında olan teknolojiler üzerinde çalıĢmalar devam etmektedir.

PMD yok PMD var

PMD Nasıl Önlenir?

•PMD etkisini azaltmak için yeni fiberler kullanılmalıdır.

•Sinyal daha sık bir şekilde regenerate (tekrarlama) edilmelidir.

•Fiber optik kablo üreticisinin, kablo hakkında PMD değerleri dikkate alınmalıdır.

Optical Transponder Unit (OTU)

Cross-connection Unit (XCS)

Optical Multiplexer Unit / Optical De-multiplexer Unit (OM/OD)

Optical Amplifier (OA)

Optical /Electrical Supervisory Channel (OSC/ESC)

O

M

/

O

A

O

A

/

O

D

OSC OSC OSC

OA

X C S

OTU

OTU

OTU

X C S

OTU

OTU

OTU

DWDM Sistemleri Genel Yapısı

DWDM Bileşenleri

Transponder 850/1310 15xx

Sinyalin dalga boyunu 850/1310 nm’den 1550 nm’ye (istenen dalga boyuna) çevirir.

Optical Multiplexer 1

2

3

1...n

Çok sayıda sinyali bir tek fiberden iletilecek şekilde çoğullar.

Optical De-multiplexer 1

2

3

1...n

Tek fiberden gelen sinyalden gelen birleştirilmiş sinyalleri tekrar ayırır.

Optical Add/Drop Multiplexer (OADM)

1

2

3

Farklı dalga boyunda gelen sinyallerin bir kısmını karşı merkeze iletir, bir kısmını da bulunduğu merkeze indirir.

Optical Amplifier (EDFA, Raman)

Sinyali kuvvetlendirir.

Dispersion Compensator Unit/Module(DCU/DCM)

Fiber optik kabloda oluşan Dispersion Compensation etkisini azaltır.

Optical Attenuator Variable Optical Attenuator (VOA)

Optik sinyal üzerinde istenen zayıflamayı sağlar.

DWDM Bileşenleri

OTM OTM Noktadan Noktaya Topoloji

Sadece iki merkez arasında trafik söz konusu olduğunda kullanılır

OTM OTM

OADM

Zincir Topoloji

Ġki merkez arasında trafik olması ve bir diğer merkezde de trafik

ekleme ya da çıkarma söz konusu olduğunda kullanılır

OTM : Optical Terminal Multiplexer

OADM : Optical Add/Drop Multiplexer

DWDM Topolojileri

Drop

Channel

Add

Channel

Drop &

Insert

Optical Add/Drop Multiplexers (OADM)

OADM

OADM

OADM OADM

Trafik güvenliği söz konusu olduğunda

kullanılır.

DWDM Topolojileri (Ring Topoloji)

OADM OADM OADM

OADM OADM

OADM OADM

• Trafik darboğazının oluĢması durumunda etkili bir yöntemdir.

• Etkin trafik koruması sağlar.

• ġebekenin büyütülmesi çok daha kolaydır.

• ASON (Automatic Switching Optical Network) korumasının

yapılabilmesini sağlar.

DWDM Topolojileri (Örgü/Mesh Topoloji)

P

E PE

P P

OTN DWDM

IP MPLS

Permanent 1＋1 Protection

1+1 + Restoration

1+1 Protection

ÇalıĢan Kanal Koruma kanalı

DWDM ASON (WSON)

WSON korumada kullanılan 2 farklı fonksiyon vardır. Colorless (Renksiz) : DWDM’de aktif olarak çalışan trafiğin yolunda kesinti olduğunda, trafiğin herhangi bir boş dalga boyuna anahtarlanarak korunmasıdır. Directionless (Yönsüz) : DWDM’de aktif olarak çalışan trafiğin yolunda kesinti olduğunda, trafiğin herhangi bir yöne

anahtarlanarak korunmasıdır.

GeliĢtirme aĢamasındaki fonksiyonlar:

Contentionless : Herhangi bir kesinti anında trafiğin, üzerinde trafik olup olmadığını

gözetmeksizin baĢka bir dalga boyu ve yöne anahtarlanarak korunmasıdır.

Gridless (Flexible Grid) : DWDM’deki dalga boyları arasında boĢluğu kendisi ayarlar

(25GHz, 50GHz, 100GHz, 200GHz) Henüz deneme aĢamasındadır.

DWDM ASON (WSON)

NG DWDM SİSTEMLERİ

•DWDM teknolojisi SDH/SONET sinyallerinin iletimi için geliştirilmiştir. DWDM teknolojisi ile çok yüksek hızlara ulaşılsa da SDH dışındaki bir çok servisin (ethernet, MPLS, fiber channel, ESCON, FICON, FDI vb) iletilmesi ihtiyaçlarına ve,

•Alarm izleme, trafik koruma, şebekelendirme, bit hata oranı düzeltme vb yönetimsel fonksiyonlar eklenmesi ihtiyaçlarına bağımlı olarak yeni gelişmelere gereksinim duyulmuştur.

OVERHEAD ve FEC byte’ları client sinyaline eklenir.

Client FEC ODU

OTU FAS

OTN G.709 FEC

STM64, STM-256

1G, 10Gb, 40Gb, 100Gb

FICON, ESCON, FC

Müşteri (Client) Sinyali

MUX

Yeni Nesil DWDM (NG-DWDM)

Dile benden ne dilersen…

OTN (Optical Transport Network)

•NG-DWDM sistemleriyle birlikte OTN mimarisi kullanılmaya başlanmıştır.

•OTN mimarisi, SDH’te olduğu gibi iletilecek veriye başlık (over head) bilgileri eklenerek yapılır.

•OTN payload’u bit, zamanlama ve protokol olarak tamamen transparandır. Yani sinyal hızına (1.25G, 2.5G, 10G, 40G, 100G), senkron olup olmadığına ve herhangi bir protokolü (SDH, SONET, Fiber Channel) olmadığına bakmaksızın her türlü veriyi taşıyabilir.

Neden OTN?

•Overhead içinde FEC byte’ları vardır. Bu byte’lar ile hata algılama ve düzeltme yapılabilir.

•OTN hiyerarşisi ROADM gibi sinyalleşme ve trafik yönlendirmesinin yapılabildiği teknolojiler için kolaylık sağlar.

•Yeni nesil hızlar olan 40GE ve 100GE gibi trafiklerin için iletimi için çok elverişli bir iletim teknolojisidir.

OTN Çoğullama ve Eşleme

• SDH çerçevesinde her 125 μs’de bir tane (saniyede 8000 tane) multiframe (çoklu çerçeve) gönderilir.

SDH ve OTN Çerçeveleri

• SDH çerçevesinde multiframe’in uzunluğu iletilecek verinin hızına göre değişir. Örnek olarak STM4 muliframe’inin boyutu STM1 muliframe’inin 4 katı kadardır.

• SDH çerçevesinde FEC bilgisi taşınmaz.

• OTN çerçevesinde çerçeve boyutu sabittir. (4 satır x 4080 sütun)

• İletilecek verinin hızı arttıkça multiframe’in gönderilme periyodu düşürülür. Örnek olarak iletilecek olan veri STM16 ise her bir multiframe 48,971 μs’de bir gönderilirken, iletilecek olan veri STM64 olduğunda her bir mulframe 48,971 μs/4=12,191 μs’de gönderilir.

•OTN çerçevesinde FEC bilgisi iletilir.

OCh OAM

OCh Payload (client signal)

FEC Data

4080 sütun

4 satır

•Çerçeve boyutu : 4 satır (byte) x 4080 sütun (byte)

•Çerçeve içinde OPU, ODU, and OTU katmanları bulunur.

•Çerçeve iletimi soldan sağa doğrudur.

•Overhead çerçevesi path, tandem connection (TCM) ve yönetim için kullanılır.

•FEC sinyalin uzak mesafelere ulaşmasını (SNR değerini artırmayı) sağlar.

1 16 17 3824 3825 4080

SONET/SDH ATM PDH IP GbE GFP

OTN Çerçeve Yapısı

38

25

40

80

1

7

8

14

1

5

16

1

7

38

24

1

2

3

4

OPU k Payload O

PU

k O

H

OPUk - Optical Channel Payload Unit

ODUk

ODUk - Optical Channel Data Unit

Client Sinyali

OPUk Payload’ına YerleĢtirilir.

Client Signal (SDH, ATM, Ethernet, Fiber Channel vs.

OTUk FEC

OTUk

OH

OTUk - Optical Channel Transport Unit

Alignm

Alignment (Hizalama)

k sinyal hızını gösterir

1 2.5G 2 10G 3 40G

OT

Uk

bit o

ran

ı: 25

5/(2

39-k

) * "S

TM

-N" O

DU

k b

it o

ran

ı: 2

39

/(2

39

-k)

* "S

TM

-N"

OTN Çerçevesi

OTN Katmanları

OCh: Optical Channel OMS: Optical Multiplex section OTS: Optical Transmission Section OTN: Optical Transport Network OLA: Optical Line Amplifier OMU: Optical Multiplexer Unit OADM: Optical Add Drop Multiplexer OXC: Optical Cross-Connect

Service category Service type

SDH / POS / ATM STM-1, STM-4, STM-

16, STM-64, STM-256

SONET OC-3, OC-12, STM64,

OC-192, OC-768

Ethernet service FE, GE, 10GE WAN,

10GE LAN

SAN service ESCON, FICON,

FICON Express,

FC100, FC200

OTN service OTU1, OTU2, OTU 5G

Video service and

others

HDTV, DVB-ASI, SDI,

FDDI

WDM

Network

NG-DWDM SİNYAL İLETİMİ

FAS/MFAS bitleri çerçevelerin ayarlanmasını sağlar.

Section Monitoring byte’ları hata algılama ve communication channel

bilgilerini içerir.

ODU başlığı TCM, communication channel ve Automatic protection switching (APS) fonksiyonlarının

yerine getirilmesi sağlayan byte’ları içerir.

OPU başlığı farklı türdeki müşteri sinyallerinin optical channel içine yerleştirilmesini (mapping) sağlar.

OTN Overhead (başlık bilgisi)

Sinyal Tipi Nominal Bit Hızı (Kb/s) Bit Oranı Toleransı Periyot

OPU1 2,488,320 +/- 20 ppm 48.971 μs

OPU2 9,995,276.962 +/- 20 ppm 12.191 μs

OPU3 40,150,519.322 +/- 20 ppm 3.035 μs

OPU4 99,532,800 +/- 20 ppm 0.759 μs

ODU1 2,498,775.126 +/- 20 ppm 48.971 μs

ODU2 10,037,273.924 +/- 20 ppm 12.191 μs

ODU3 40,319,218.983 +/- 20 ppm 3.035 μs

ODU4 104,794,446 +/- 20 ppm 0.759 μs

OTU1 2,666,057.143 +/- 20 ppm 48.971 μs

OTU2 10,709,225.924 +/- 20 ppm 12.191 μs

OTU3 43,018,413.559 +/- 20 ppm 3.035 μs

OTU4 106,642,285.714 +/- 20 ppm 0.759 μs

OTN Bit Hızları

OTN (Optical Transport Network) 4 adet ODU1’in ODU2 içine Çerçevelenmesi

FOADM (Fixed optical Add Drop Multiplexers) sistemlerinde kaç tane kanalın ya da bandın indirileceği (drop) ve kaç tane kanalın ya da bandın ekleneceği (add) sistemin üzerine takılan kartlarla önceden belirlenir. Esnek bir sistem değildir, maliyeti ROADM sistemlerine göre daha düşüktür.

FOADM (Fixed optical Add Drop Multiplexers)

A

B G

F

C

D

E

T1

T2

T4

T5

FOADM MüĢteri sinyali

F Merkezinden D, A ve G merkezlerine açılan trafikler, sistemlere daha önceden takılan kartlar vasıtasıyla açılabilir.

FOADM Uygulama

ROADM (Reconfigurable optical Add Drop Multiplexers) sistemlerinde hangi kanalın indirileceği (drop) ve hangi kanalın ekleneceği NMS üzerinden soft olarak belirlenir. Oldukça esnek bir sistemdir.

ROADM Reconfigurable optical Add Drop Multiplexers

ROADM Add/Drop & Thru

İstenen istenen porta

A

B G

F

C

D

E

T1

T2

T4

T5

H I

MüĢteri Sinyali ROADM

F Merkezinden D, A ve G merkezlerine açılan trafikler, NMS tarafından ve istenen yönden açılabilir.

Trafik herhangi bir yönden açılabilir.

ROADM Uygulama

Tunable Channel

Filter

Tunable Band Filter

İstenen kanal ya da band geçirilir.

Wave Blocker

(WB)

İstenen kanal bastırılır.

PLC ROADM

Kanallara, başka yönlerden gelen bandlar eklenir.

Wavelength Selectable

Switch (WSS)

İstenen kanal istenen yöne iletilir.

ROADM Temel Bileşenleri

attenuator 1xN switch

Optical demultiplexer

Optical multiplexers

(Ataköy)

(Ankara)

(İzmir)

(Adana)

Local (Gayrettepe)

WSS tekniği ile Ataköy’den gelen DWDM sinyali içinden istenen kanallar, NMS ile soft olarak Gayrettepe’de drop edilip, istenen kanallar Ankara, izmir, Adana’ya pass through geçilebilir.

İstanbul (Gayrettepe TT)

Wavelength Selectable Switch (WSS)

Yansıtıcı

Mikroelektrik Mekanik (MEM) Ayna

Fiber

Lens

Optik Cross Connect

• Mikroelektrik Mekanik (MEM) aynalar gelen sinyali istenen yöne yansıtır.

• Günümüzde WSS teknolojisi ile en fazla 8 farklı yön oluĢturulabilmektedir.

WSS Teknolojisi

FIU

DCM

DCM

…

…

…

…

…

…

FIU

DCM

DCM

East

West

East West

A

B

A ve B merkezleri arasında trafik açılacak.

ROADM Uygulama (2 Yönlü)

FIU

DCM

DCM

…

…

…

…

…

…

FIU

DCM

DCM

East

West

East West

A

B


East West

FIU

DCM

DCM …

…

…

…

…

…

FIU

DCM

DCM

East

West

A

B


FIU

DCM

DCM

FIU

DCM

DCM

FIU

DCM

DCM

FIU

DCM

DCM

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

OSC

OSC


East West

North

South

FIU

F

IU

FIU

F

IU

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

West East

South North


East West

North

South

FIU

F

IU

FIU

F

IU

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

…

West East

South North


East West

North

South

FIU

FIU

FIU

FIU

…

…

…

…

…

… …

…

…

…

…

…

West East

South North


• Hata düzeltme algoritması hataları algılar ve onları düzeltir.

• FEC, iletilecek asıl veriye ilave veriler eklenerek yapılır. FEC algoritması ile transmisyon ortamının sebep olduğu hatalar düzeltilir.

• Asıl verinin yaklaşık %7’si kadardır.

• SDH ve Geleneksel DWDM sistemlerinde bazı uygulamalarda FEC algoritması kullanılır, ancak bir standardı yoktur.

• OTN uygulaması ile NG-DWDM sistemlerinde FEC algoritması standart haline gelmiştir.

İleri Hata Düzeltme Forward Error Correction (FEC)

• Yaklaşık 5dBm’lik bir kazanç sağlar. Bu da sinyalin yaklaşık 20km daha uzağa iletilebilmesi demektir.

• Kullanılan regenerator sayısını azaltır. Böylelikle daha uzun mesafeli linkler oluşturulabilir.

• 2.5Gb/s veri iletilebilen bir iletim ortamından 10Gb/s’lik verinin iletilebilmesine olanak sağlar.

• Erken uyarı sağlar. Network elemanlarında yapılan hata düzeltme işlemi NMS tarafından monitor edilir. Böylelikle iletim ortamında bir zayıflık olduğunu belirten alarmlar gelmeden (DEG, EXC vb) operatör uyarılmış olur.

FEC’in Faydaları

Optical channel Transport Unit

OTU

Optical channel Data Unit

ODU

Optical Channel

OCh LOS-P

LOF

AIS

LOM

FECcorrErr

OTU-AIS AIS

ODU-AIS

PLM

BIP-8

BEI

PM BIP-8

PM BEI

PM TTI

PM BDI

PM STAT

PSI PT

TIM

BDI

OCI

SM BIP-8

SM BEI

SM TTI

SM BDI

SM IAE

SM BIAE

BDI

IAE

BIAE

BIP-8

TIM

BEI

OTN Alarm Algılama

• Optik yükselteçler gelen ıĢık sinyalini hiçbir

Ģekilde elektriksel sinyale dönüĢtürmeden

optik olarak kuvvetlendiren cihazlardır.

• Genellikle uzak mesafe iletiĢimin

sağlandığı WDM sistemlerinde kullanılırlar.

Optik Yükselteçler

1 2 3 4 5 6 7 8 16

...

ZayıflamıĢ Kanallar

1 2 3 4 5 6 7 8 16

...

KuvvetlendirilmiĢ Kanallar

Tüm Dalga boyları tek bir yükselteç ile kuvvetlendirilir.


Hattın Ġçinde

In-Line Amplifier (ILA) Optik Verici


Optik

Alıcı

Fiber Link Fiber Link

Vericinin çıkıĢında

Booster Optik Verici

Fiber Link

Optik

Alıcı

Optik Yükselteç

Fiber Link

Alıcının GiriĢinde

Preamplifier Optik Verici

Fiber Link

Optik

Alıcı

Optik Yükselteç

Fiber Link

Optik Yükselteç Kullanım Yerleri

Çok uzun bir link içerisinde repeater

(sinyal tekrarlayıcı) kullanmak yerine

ILA’lar tercih edilmektedir. ILA’nın hat

içerisinde konulacağı yer, optik bütçe

hesabı yapılarak belirlenir. Gerekli

olduğu takdirde aynı link içerisinde arka

arkaya (kaskad) olarak bağlanabilirler.

Vericiden 30-100 km sonrasına

yerleĢtirilebilirler.

Optik Yükselteç Uygulamaları In-Line Amplifier (ILA) (Hat içi yükselteç)

DWDM sistemlerinde kullanılan

lazerlerin çıkıĢı yaklaĢık 2mW

civarındadır. Ancak bu sinyal seviyesi,

uzak mesafelere iletim için yeterli

değildir. Fiber optik kabloda 100mW’un

üzerinde güce sahip sinyallerde lineer

olmayan etkiler ortaya çıkar. Bu yüzden

booster çıkıĢı 100mW’ı (20dB)

aĢmamalıdır. ÇıkıĢ güçleri ve kazançları

yüksektir. Genellikle EDFA yükselteçler

Booster olarak kullanılır.

Optik Yükselteç Uygulamaları Booster (Verici çıkışına konan yükselteçler)

Preamplifier’lar alıcının alıĢ

hassasiyetini artırmak için kullanılır.

Alıcının hemen giriĢinde kullanıldığı

için preamplifier’ın giriĢ sinyal

seviyesi genellikle çok zayıftır.

Sinyali kuvvetlendirirken, gürültü

sinyalini mümkün olduğunca

zayıflatırlar.

Optik Yükselteç Uygulamaları Preamplifier (Alıcı girişine konan yükselteçler)

60 mW 45 mW 30 mW

10

15

20

25

30

35

40

-10 -5 0 5 10 15

Çıkış Gücü[dBm]

Kaz

anç

[dB

]

ILA

Booster

Preamplifier

Yükselteçlerin Kullanım Bölgeleri

Uygulamada yaygın olarak 2 tane yükselteç kullanılır.

Erbium Katkılı Fiber Yükselteç (Erbium-Doped Fiber Amplifiers) (EDFA)

Raman Pompa Yükselteç


• Erbium dünyada nadir bulunan elementlerden biridir.

Erbium elementi ıĢık enerjisini absorbe edip, 1550 nm

civarındaki bölgede serbest bırakabilir.

• 980 ya da 1480 nm dalga boyundaki ıĢık (pompa),

Erbium katkılı fibere uygulandığında, fiber bu enerjiyi

absorbe eder, baĢlangıçta düĢük seviyede bulunan

Erbium iyonları daha yüksek enerji seviyesindeki

metastable duruma geçer.

GiriĢ

Pompa Kaynağı

Coupler Erbium Katkılı

Fiber

Ġzolatör

ÇıkıĢ

Ġzolatör

Erbium Doped Fibre Amplifier (EDFA)

•Eğer 1530 ile 1565 nm (C band) dalga boyunda bulunan bir

sinyal, içinde metastable durumda iyon bulunan bu katkılı

fiberin içine coupler ile eklenirse, Erbium katkılı sonunda

enerjisinin bir kısmını 1550 nm bölgesinde serbest bırakır.

• GiriĢ sinyali içindeki iyon sayısına bağlı olarak, Erbium katkılı

fiberden dıĢarı iyon bırakılır. Gelen 1 tane iyon için, dıĢarıya

1000 iyon bırakılabilir. Yani 10xLog (1000/1) = 30 dB kazanç

elde edilebilir.

• Ġzolatörler, gelen sinyalin geriye yansımasını önlemek için

kullanılır.


GiriĢ

Pompa Kaynağı

Coupler Erbium Katkılı

Fiber

Ġzolatör

ÇıkıĢ

Ġzolatör

ÇıkıĢ

Erbium Katkılı Fiber

Pompa Laser Coupler

GiriĢ


AVANTAJLARI : •Repeater’dan daha basit bir yapısı vardır ve daha ucuzdur. •Yüksek güç çıkışı. • WDM uygulamalarında 20 db’nin üzerindeki kazanç değerlerinde dahi band boyunca düzgün bir kazanç sağlar. • Sinyalde hata algılaması yapabilir. • 1530 ile 1565 nm arasında kuvvetlendirme yapabilir.

• Düşük gürültü faktörüne sahiptir. (Gürültü faktörü = Giriş SNR/ Çıkış SNR) • Sinyal Polarizasyonundan etkilenmeden kuvvetlendirme yapabilir. • Long Haul uygulamalar için uygundur. • Ardışıl olarak (kaskad) bağlanabilirler.


DEZAVANTAJLARI :

• Hiçbir sinyal girişi olmadığında dahi fiber girişinden istenmeyen bazı iyonlar geldiği için ASE (Amplified spontaneous Emission denen bir gürültü üretir.

• DWDM’de cross talk denen kanalların birbirine karışma etkisi oluşturur.

• Belli bir kazanç seviyesinin üzerine çıkıldığında satüre olur ve kazanç seviyesi artmaz.

•Erbium pahalı bir element olduğundan maliyeti yüksektir.


•Raman yükselteçleri fiber optik kablodaki lineer

olmayan etkileri kullanarak çalıĢır. Fiber optik

kabloda yüksek frekanslı sinyallerden düĢük

frekanslı sinyallere doğru bir enerji transferi

olur.

•Eğer DWDM’de iletilen tüm sinyallerinden

frekansından daha yüksek frekansta bir sinyal

bir coupler ile DWDM sinyalinin iletildiği fiber

optik kablonun içine pompalanabilirse,

DWDM’deki tüm kanalların gücü artırılabilir.

Raman Yükselteçleri


•Yapılan araĢtırmalarda pompalanan sinyal

frekansı 13.2 THz seçildiğinde en kuvvetli enerji

transferinin olduğu, dolayısıyla

kuvvetlendirmenin en yüksek olduğu

görülmüĢtür.

•Diğer bir husus ise Raman Pompası Lazeri,

iletilen DWDM sinyali ile aynı yönde değil de

tam tersi yönünde konulduğunda, DWDM

sinyalindeki kuvvetlenme daha fazla olur. O

yüzden Raman Pompa’ları alıcıya yakın bir

yerde ve alıĢ kolunda kullanılır.

Verici Optik

Alıcı EDFA

Raman

Pompası

Laser

Uzun Mesafe Fiber

Coupler

Avantajları : • Standart fiberlerin bir çoğunda kullanılabilir. • 1250-1650 nm gibi geniş bir bölgede kullanılabilir. • Gürültü faktörü EDFA’ya göre daha azdır. • DCF fiberlerinde daha etkili sonuç verir. • Çalışmadığı zaman sinyalde aşırı bir kayıp olmaz. • EDFA’ya göre 5-7 dB daha fazla kazanç sağlar. • EDFA ile aynı link içinde kullanılabilir. • Genellikle ayrı bir cihaz olarak kullanılır. Bir çok sistemle uyumlu çalışır. • Maliyeti EDFA’ya nispeten düşüktür.


Verici Optik

Alıcı EDFA

Raman

Pompası

Laser

Uzun Mesafe Fiber

Coupler

Dezavantajları • EDFA’ya göre DWDM’de cross talk denen kanalların birbirine karışma etkisi daha fazladır. • Pompalama için yüksek güç gerektirir.


• Raman Yükselteç kullanıldığında geri yansıma önemli bir konudur. Yüksek geri yansıma genellikle hat üzerinde kayıp oluşturur. Geri yansıma yüksek olursa, hatta pompalanan yüksek enerjili sinyal, bu sinyali pompalayan lazer diyoda geri dönecektir. Geri yansıma lazer diyot performasını düşürür ve böylece pompa gücü azalmış olur.

•Raman pompası hatta çok yüksek güç verdiği için standart fiber konnektörlere zarar verir ve konnektörlerde zayıflama oluşmaya başlar. Konnektörler kirlenmeye ve bozulmaya oldukça müsaittir.

Raman ve E2000 Connector

•Geri yansımayı engellemek ve konnektörlerdeki kirlilik göz önüne alınarak mümkün olduğunca hat üzerinde fiber konnektör kullanılmamalı (ek yapılmalı), eğer konnektör kullanılacaksa Raman’a yakın bir mesafeye konulmamalıdır.

• Raman pompasının dahili konnektörleri ve yüksek güçlü sinyali pompaladığı konnektör E2000 gibi dayanıklı olmalıdır.

Raman ve E2000 Connector

Fiberin önünü kapatan yaylı mekanizma

Fiber optik kabloyu tutan mandal

Tüm dalgaboylarında çalıĢır.

PC ve APC modelleri vardır.

Kolayca çıkarılabilir, kolay temizlenebilir.

Uzun ömürlüdür, defalarca kullanılabilir, dayanıklıdır.

Raman Pompasının direkt olarak çıkıĢına bağlanabilir.

E2000 Connector

• Bilindiği gibi ROADM sistemlerinde bant ya da kanal durduran filtreler kullanılmaktadır.

• Kullanılan bu filtreler sinyali bastırdığı gibi gürültüyü de bastırır. Dolayısıyla OSNR yanlış hesaplanır.

• Standart OSNR ölçüm cihazları Out Of Band Ölçüm Yaparlar

Gürültü Gürültü Gürültü

Optik Filtre

Bastırılmış Gürültü Bastırılmış

Gürültü

Yan

lış

OSN

R

ROADM Sistemlerinde OSNR Out of Band / In Band

ROADM ROADM

DROP ADD

Gerçek Gürültü

Yanlış Hesaplanan Gürültü

In B

and

O

SNR

Ou

t O

f B

and

O

SNR

ROADM Sistemlerinde OSNR Out of Band / In Band

In-Band

Gürültü

Sinyal OSNR

Ppeak

PNoise

Günümüzdeki gelişmiş OSNR ölçüm aletleri gerçek sinyal ve gürültüyü ayrıştırabilmek için asıl sinyali yüksek miktarda polarize eder.

ROADM Sistemlerinde OSNR

Göz, elektromagnetik radyasyonu absorbe eder.

Retina

Lazer Tehlikesi

0.1

400 600 800 1000 1200 1400 1600

Wavelength (nm)

Power (mW)

Class 1 Class 2

Class 3A

Class 3B

Class 4

0.001

0.01

1

10

100

1000

5 farklı risk grubu vardır. Class1 en az, Class 4 en fazla risklidir.

Lazer Sınıflandırma

Normal şartlarda herhangi bir risk içermez. * Çok yakından laser ışığına bakılmadığı sürece.

400 nm ile 700nm arasındaki lazerdir. Görünür ışıktır, risk içermez.

Binoculars, mikroskop, monocular gibi optik uygulamalar hariç normal şartlarda herhangi bir risk içermez

Direkt olarak lazer ışığına bakıldığında tehlikelidir.

Göz ve cilt için tehlikelidir. Yangın riski içerir. Class 4

Class 3B

Class 3A

Class 2

Class 1

Lazer Risk Sınıfları

ALS Komutu

ALS Komutu

LOS

Kesinti

Power Shutdown

Power Shutdown

Optik Interface Optik Interface

NE-1 NE-2

LOS

Fiber Optik Kablo Kesintisinde güvenlik amacıyla her iki yönde lazer kapatılır. Kartlar, her 90 saniyede bir hattın düzelip düzelmediği kontrol eder. Hat düzelmediği sürece lazerler kapalı durumda kalır.

Automatic Laser Shutdown (ALS)

DCN

Selçuk Gökalp

Network Direktörlüğü

DCN: Data Communication Network(Veri İletişim Şebekesi)

DCN NEDİR?

Transmisyon Şebekesindeki kullanım amacına yönelik anlamı ise Şebekede yer alan NE(Network Equipments)’lerin GNE(Gateway Network Equipments) ‘ler üzerinden İşletim Yönetim Sistemi Sunucuları(NMS Server)’na erişimi için NE’ler arası fiber optik şebekesi üzerindeki dahili iletişim kanallarına alternatif(herhangi bir fiber/NE arızası durumunda) olarak kurulan veri iletişim şebekesine verilen addır.

Anahtar Kelimeler: in-band iletişim: NE’ler arası fiber optik şebekesi üzerindeki dahili iletişim kanalları vasıtasıyla yapılan veri iletişimi(DCC kanalları, OSC kanalları) out-band iletişim: NE’lerin GNE’ler üzerinden NMS’e erişimi için kurulan veri şebekesi üzerinden yapılan iletişim.

Telecommunication Management Network

Network Element

Level

Terminal Station

Level

WDM Terminal

CT Interface

Craft Terminal

NOC Interface

Local (or remote)

Centralized

NOC Station Level

DCN

Router

Router

EML Server HUB

NML Server

Operator PC

NE: the layer of the Network Element ( Network Elemeanları TT binalarında bulunur. NE lerin EML ve NML ile erişimleri DCN şebekesi ile gerçekleşir. )

EML: Element Management Layer

NML: Network Management Layer ( EML ve NML RSMC merkezlerinde yer alan yönetim sistemleridir.)

ALU DCN Planı

•TT tarafında IP/MPLS üzerinden VPRN/VPLS hizmeti ile, ALU tarafında ise anahtarlar ve sunucu önünde yönlendiricilerle DCN altyapısı planlandı.

GNE: NE lerin İşletim Yönetim Sistemi sunucularna ulaşmak için kulandıkları kapıdır. Bazı NE ler Bu kapı görevini üstlenir.

NSN DCN Planı

•TT tarafında IP/MPLS üzerinden VPRN hizmeti ile, NSN tarafında ise anahtarlarla DCN altyapısı planlandı.

•DCN Kapsamında 100 Merkezden IP/MPLS uç tanımlaması ve bağlantısı gerçekleştirildi ve şebekenin büyümesiyle birlikte uç sayısı artırılıyor.

HUAWEI DCN Planı

•TT tarafında IP/MPLS üzerinden VPRN hizmeti ile, Huawei tarafında ise anahtarlarla DCN altyapısı planlandı.

•DCN Kapsamında 160 Merkezden IP/MPLS uç tanımlaması ve bağlantısı gerçekleştirildi ve şebekenin büyümesiyle birlikte uç sayısı artırılıyor.

ALU BOLGESEL SDH, OMURGA DWDM/SDH

Mevcut DCN yapıları içerisinde İşletim Yönetim Sistemi Sunucuları Yerleşim Planları

ALU BÖLGESEL/OMURGA DWDM

HUAWEI OMURGA/BOLGESEL SDH/ DWDM

HUAWEI METRO DWDM

NSN DWDM

RADIOLINK

Mahir Ayyıldız

İstanbul-II Bölge Müd.

Radiolink Sistemleri

320

İletilmek istenilen sinyallerin çok yüksek frekanslı taşıyıcı sinyaller (Elektro Manyetik Dalgalar) üzerine bindirilerek, parabolik antenler aracılığı ile uzak mesafelere iletimini (gönderilmesi ve alınmasını) sağlayan sistemlerdir.

Ortalama iletişim mesafesi 50 km.’dir.

Line of Sight(Doğrudan Görüş)

321

Line Of Sight(Doğrudan Görüş) : Radyolink kurabilmenin ilk şartı, göz görüşünün olması ve mesafenin kabul edilebilir olmasıdır. Karşılıklı iki anten ile link kurulabilmesi için her iki antenden yayılan elektromanyetik sinyallerin ana loblarının birbirini kapsaması gereklidir . Bu durum ancak direkt optik görüşün(Line of Sight) olması durumunda gerçekleşir .

Line Of Sight

A İstasyonu

B İstasyonu

322

r

d

da

db

r =17,3√(da.db/f.d)

Fresnel Zone

Sinyal havada kat ederken aldığı şekli rugby topuna benzetebiliriz. Yukarıdaki formülle iki anten arasındaki herhangi bir mesafedeki fresneli bularak aradaki engellerin trafiği nasıl etkileyebileceklerini hesap edebiliriz. Aradaki engellerin sinyali bozmaması için fresnel %60 temiz olmalıdır.

Engel

RL Sistem Birimleri

323

Arayüz

Modem Transmit

Receive

Arayüz

Modem Transmit

Receive

IF(ara frekans) IF(ara frekans) RF(yüksek frekans)

Base band Base band

TDM,Eth. TDM,Eth.

1

2 3

4 Anten

Sistem Birimleri

Arayüz; sinyal girişinin yapıldığı ve base band sinyaline dönüştürülerek modeme aktarıldığı birim.

324

Modem; Base band sinyalinin modüle edilerek IF frekansa bindirildiği, karşıdan gelen IF sinyalin demodüle edilerek base band sinyale dönüştürüldüğü birim.

Verici-Alıcı (Osc.); IF sinyalinin osilatör tarafından üretilen yüksek frekanslı taşıyıcıya bindirilerek karşıya gönderildiği ve karşıdan gelen yüksek frekanslı taşıyıcıdan indirildiği birim.

Anten; Fiziğin yansıma kanunlarını kullanarak uyarıcıdan çıkan sinyali karşıya göndermede ve karşıdan gelen çok düşük güçlü sinyali uyarıcıya ulaştırmada kazanç sağlayan Radyolink sistemlerinin vazgeçilmez kazanç arayüzüdür.

Link ve Hop:

A İstasyonu

B İstasyonu

C İstasyonu

D İstasyonu

Hop: A-B, B-C ve C-D arasındaki her bir atlamaya denir.

Link: Bu tabir trafiğin hangi merkezler arasında olduğunu belirtir. A-D linki; toplam 3 hoptan meydana gelmiştir.

Frekans Bandları :

TİP FREKANS BANDI(G

Hz)

FİRMA BAND GENİŞLİĞİ(GHz)

Long Haul

4 ALU 3.6 – 5.0

6 ALU 5.9 – 6.4

7 NEC 7.1 – 7.7

Short Haul

7 NEC,ERC, SMNS,SIAE

7.1 – 7.7

18 NEC,ERC, SMNS,SIAE

17.7 – 19.7 (17.8-18.3 + 19.3-19.7 )

BANT GENİŞLİĞİ

Radyolink ile taşınacak bir kapasite ve buna uygun kullanılacak modülasyonla havada ilerleyen sinyal, frekans ekseninde bir alan kapsar. Buna Band Genişliği denir.

BANT GENİŞLİĞİ

Tablo incelenirse düşük kapasiteli sinyalleri daha az, büyük kapasiteli sinyalleri daha fazla bir band genişliği ile taşıyoruz.

ENTERFERANS

19300 19328 19356 19384

Mhz 19408 19436

19426

1. 2. 3. 4. 5. 6.

18 Ghz ve 28 Mhz Band genişliği ile 160 Mbps çalışan ve aynı yöne bakan 6 radyolink sistemimiz var diyelim

Tx frekansı

28 28 28 28 28 28

6 ncı Radyonun Tx (veriş) frekansını 5 nciden 28 Mhz değil de mesela 18 Mhz farkla verirsek 5 ve 6 ncı kanalların sinyalleri birbirine karışır ve enterferansa neden olur.

Bu nedenle frekans planlaması önemlidir.

İNDİS

Her markada farklı gösterilmekle beraber, biz bunu alt indisli ve üst indisli olarak adlandırıyoruz. Yukarıdaki tablo Ericssona ait. Alt indisler 11,12,13,14 ve üst indisler 15,16,17 ve 18. Örneklersek; A merkezine kurduğumuz 11 indisli Radyonun karşılığı olan B merkezine 15 indisli radyoyu kuruyoruz.

Tx:17706.50 MHz

Rx:18716.50 MHz Tx:18716.50 MHz

Rx:17706.50 MHz

Eğer tek bir frekansla alış veriş yapılmaya çalışılsaydı enterferans yüzünden sistem çalışmayacaktı.

18/11 RAU

18/15 RAU

İNDİS

RADYOLİNK SİSTEM TİPLERİ

RL Sistemleri yapısal farklılıklarına göre 2’ye ayrılmaktadır.

1.LONG HAUL R/L SİSTEMLERİ

2. SHORT-HAUL R/L SİSTEMLERİ

LONG HAUL R/L SİSTEMLERİ

Bir Long Haul RL Sistemi izolatör, sirkülatör, RF filtresi, Dalga klavuzu, Anten yapılarından oluşmaktadır.

İzolatör

• Elekromanyetik dalgayı bir yönde ileten, ters yönde ise durduran mikrodalga elemanıdır. R/L sistemlerinde sinyali antene yönlendirmek ve geri yansımaları engellemek için kullanılır.

SEMBOLÜ

Giriş Çıkış

Sirkülatör

• İki ayrı yönden gelen elektromagnetik dalgayı birleştirip tek bir yöne yönlendiren veya tek bir yönden gelen elektromagnetik dalgayı iki ayrı yöne yönlendiren mikrodalga elemanına sirkülatör denir. Anten alış ve verişlerinde sinyal yönlendirici olarak kullanılırlar

GİRİŞ 1

GİRİŞ 2

ÇIKIŞ GİRİŞ ÇIKIŞ 1

ÇIKIŞ 2 SEMBOLÜ

RF Filtresi

• Radyo frekans katında, antene giden ve antenden gelen frekansları filtrelemek amacıyla kullanılır. Çok yüksek frekanslarda kullanıldıkları için bobin ve kondansatör yerine dalga kılavuzuna vidalar sokularak ortamın hacmi değiştirilmekte ve bu suretle filtreleme yapılmaktadır.

SEMBOLÜ

GİRİŞ ÇIKIŞ

KESİTİ

Dalga Kılavuzu

Dalga klavuzu Tranceiverdan çıkan sinyali antene taşıyan iletim ortamıdır.

Esnek dalga kılavuzu Eliptik dalga kılavuzu

Önce katı dalga klavuzunu eliptik dalga klavuzuna bağlamak için esnek dalga klavuzu ile bağlantı yapılır.

Yüksek frekanslı akım iletkenin kenarlarından akar (deri olayı) gerçeği nedeniyle dalga klavuzunun içi boştur. Akım kenarlardaki spiral eliptik bakır iletkenden taşınır.

• Elektromanyetik dalgaların antenlerden iletilebilmesi için kullanılacak anten boyutu dalga boyunun dörtte biri(λ/4) olmalıdır .

Anten

e m

e

m

12.5mm

Horizontal Vertical

λ=c/f=300000/6000=50mm λ/4=50/4=12.5mm, uyarıcının kısa kenarıdır.

ANTEN KAZANÇ TABLOSU

Çapı(m) 4 GHz 6 GHz 7 GHz 18 GHz

0.3 - - - 34.4

0.6 HP - - 31.6 39.1

0.6 HPX - - 31.1 38.9

0.9 - - 35.6 43.0

1.2 - - 37.3 44.7

1.8 34.8 39.3 40.8 48.5

2.4 37.3 42.1 43.8 -

3.0 38.9 43.5 45.0 -

3.7 40.9 45.4 46.9 -

Uyarıcıdan çıkan sinyal atmosfere çıkar ve yayılır. Ancak çok kısa bir mesafe gidebilecektir. Mesafeyi uzatmak için kazancı artırmamız, sinyali daha uzağa iletmemiz gerekir. İşte bunun için anten kullanıyoruz.

LONG HAUL R/L SİSTEM YAPISI

Arayüz ve Modemler.

Tranceiver(Hem transmit hem de receive yapılan tek birim)

Tx Filtreler

Rx Filtreler

Sirkulatör ve yumuşak dalga klavuzunun gireceği yer.

Katı Dalga Klavuzu


• L-H (Trunk Tipi) Radyolink Sistemlerinde yüksek frekans IDU(iç birim) da üretilir.

• Dışarıda sadece iletim ortamı olarak dalga klavuzu ve anten bulunur.

• Şirketimizdeki Long-Haul RL Sistemlerinin büyük bir bölümü Alcatel LSY, çok az sayıda da NEC 5000S dir.

• L-H de kullanılan frekanslar; 4,6 ve 7 Ghz bandındadır. 4 ve 6 ALU LSY, 7 Ghz NEC 5000S de kullanılmaktadır


Ara yüzden giren STM1 sinyali, hemen yanındaki modem ile 140 Mhz e modüle edilir ve Tranceivera koaksiyel kablo ile gider.

Modem

Arayüz(155Mb,GE Eth.)

140 Mhz Veriş yönünde

140 Mhz Alış yönünde

Tranceiver

50 Ohm geçiş

TX Filtre

RX Filtre

Katı Dalga Klavuzu

Karşı merkezden alınan sinyal antenden eliptik dalga klavuzu ile sirkülatör ve katı dalga klavuzundan sonra Rx Filtresine, ordan Tranceiver ın alış katına gelir. Demodüle edilen sinyal 140 Mhz alış sinyali olarak modeme gelir. Burada da demodüle edilerek back panelden RRA arayüzüne base band sinyali olarak gelir ve arayüzden STM1 olarak alınır.

Burada üretilen yüksek frekansa bindirilerek Tx Filtre üzerinden katı dalga klavuzuna, sirkülatörden geçerek eliptik dalga klavuzu üzerinden antene gider.

L-H RL SİSTEMLERİNDE KORUMA

TX1

TXY RX

Y

RX1

NORMALDE TRAFĠK ANA KANALLARDAN (TX1-TX2, RX1-RX2) GĠDER.

RX2 TX2

fy f

y

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

ÇIKIġI

BĠLGĠ

ÇIKIġI

f1

f2

N+1 Koruma Aktarma Mantığı :


TX1

TXY RX

Y

RX1

BĠRĠNCĠ KANALIN KÖTÜLEġMEYE BAġLADIĞINI DÜġÜNELĠM.ÖNCE VERĠġ KOLUNDA

YEDEK KANAL ,ANA KANALLA BĠRLĠKTE PARELEL ÇALIġMAYA BAġLAR.YANĠ BĠLGĠ

HEM ANA KANALDAN HEMDE YEDEK KANALDAN GĠTMEYE BAġLAR.

RX2 TX2

f1 f1

f2 f2

fy f

y

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

ÇIKIġI

BĠLGĠ

ÇIKIġI

f2

fy



TX1

TXY RX

Y

RX1

RX2 TX2

f1 f1

f2 f2

fy f

y

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ

BĠLGĠ

ÇIKIġI

BĠLGĠ

ÇIKIġI

f2

fy

SONRA ALIġ KOLUNDA ANAHTARLAMA YAPILARAK TRAFĠK YEDEK KANALA AKTARILIR.


SHORT HAUL R/L SİSTEMLERİ

AġAĞIDA TĠPĠK BĠR MĠNĠLĠNK R/L SĠSTEMĠ KURULUMU GÖSTERĠLMEKTEDĠR:AġAĞIDA TĠPĠK BĠR MĠNĠLĠNK R/L SĠSTEMĠ KURULUMU GÖSTERĠLMEKTEDĠR:

• Short Haul Radyolink sisteminde IDU ve ODU olmak üzere 2 işlevsel bölüm vardır.


• L-H de içerde yapılan IF işaretin

taşıyıcı sinyal üzerine bindirilmesi işi S-H de ODU(dış birim) da yapılıyor


• İç birim, dış birim, iç birim-dış birim arası koaksiyel kablo (IF) ve antenden oluşur.

• İç birimde module edilen sinyal dış birime IF (140-350

MHz) kablo ile çıkar.

• IF kablo 50 Ohm koaksiyel kablodur. Çekilmesi kolaydır. Kesitine göre 200-400 m ye kadar sistemin çalışmasına müsaade ederler. Bu mesafeden daha uzun mesafelerde, maliyeti yüksek özel üretilmiş kablo kullanmak gerekmektedir.


• İç birimde modülasyon sonucu oluşan IF sinyal, RF katına dış birimde çıkar. Genelde dış birim antenin sırtında ve bitişiktir(Şekil-a).

Bazı durumlarda dış birim antenin sırtında değil ama yakınında bir yerde kuleye monte edilir, antenle bağlantısı 60-90 cm’ lik fleks le sağlanır(Şekil-b).

BACK TO BACK

Pasif Reflektör; genelde boyutları 2 ve 12 metrekare arasında olur, açı 90 dereceden daha küçük olmalı ve yansıtıcı antenlerden birine yakın olmalı (<3km), diğer anten de yansıtıcıdan max. 12 km uzakta olmalı.

LoS olmadığında düşünülecek çözümdür.

Back to back antenler; pasif, açı 90 dereceden fazla. Antenden

antene esnek dk ile rf geçiyor. Uzaklıklar toplamda 15km’yi geçmemeli.

S-H RL SİSTEMLERİNDE KORUMA

• Short Haul RL Sistemlerinde Koruma N+1 değil, N+N olabilir. Yani her ana kanala bir yedek kanal düşer. O nedenle S-H de 1+1 koruma yapılır diyebiliriz. Bu 2 şekilde yapılır.

1. Hot Stand-by

2. Working Standby

• Hot Stand-by


Tx1

Txy

Rx1

Rxy

seçici Bilgi girişi

Bilgi çıkışı

f1

f1

f1

f1

f1

Veriş yönünde sadece ana kanaldan frekans gönderilir. Alışta ise her 2 kanal alıcısı da gelen frekansı alır. Seçici devre hangi kanaldan alınacağına karar verir. Her 2 kanalda da sorun olması halinde karşının verişinde sorun olduğu gerçeği nedeniyle Tx yedekleme isteği gönderilir. Yedek kanal Vericisine(Txy) anahtarlama yapılır.

Bir frekans kullanılıyor oluşu avantajıdır.


• Working Stand-by

Tx1

Tx2

Rx1

Rx2


Bilgi çıkışı

f1

f2

f1+f2

f1

f2

Bilgi karşıya her 2 vericiden de farklı frekanslarla gönderilir. Her frekansın tanımlı olduğu alıcı vericiler karşılıklı çalışır. Seçici sadece hangi sinyalin sağlıklı olduğuna karar verir. Yukarıdaki çizim tek antenli çözümü gösteriyor. Genelde her kanala bir anten montajı yapılır.

R/L SİNYALİNİ BOZAN ETKENLER

Alış antenindeki sinyalde meydana gelen zayıflama ve

bozulmaya fading (solma) denir.

Yansıma

Ayrıca bunun dışında hesapta olmayan Fading’e neden

olan etkenler şunlardır:

* Kırılma

* Saçılma

SERBEST UZAY KAYBI

• FSL=32,4+20log(f)+20log(d)

f: MHz cinsinden çalışma frekansı

d: km cinsinden görüş mesafesi

MESAFE [Km]

FREKANS [x1000 MHz]

4 6 7 10,5 18

1 104,44 107,96 109,30 112,82 117,51

5 118,42 121,94 123,28 126,80 131,48

10 124,44 127,96 129,30 132,82 137,51

15 127,96 131,48 132,82 136,35 141,03

20 130,46 133,98 135,32 138,84 143,53

30 133,98 137,51 138,84 142,37 147,05

40 136,48 140,00 141,34 144,86 149,55

50 138,42 141,94 143,28 146,80 151,48

100 144,44 147,96 149,30 152,82 157,51

Atmosferin kendisi doğal olarak solmaya neden olur

Serbest uzay kaybı mesafeye ve frekansa bağlı olarak değişir.

R/L BÜTÇE HESABI

TX RX

F=7 GHz

BĠLGĠ

GĠRĠġĠ BĠLGĠ

ÇIKIġI

17 dBm

d=5 km

RX=TX+GA-dkk-FSL-dkk+GB

- 0.5

dBm - 0.5

dBm

RX=?

TX:Verici güç seviyesi

RX:Alıcı güç seviyesi

GA:Verici anten kazancı

GB:Alıcı anten kazancı

dkk:Dalga kılavuzu kaybı

FSL:serbest uzay kaybı=32.4+20log(F)+20log(d)

FSL=32.4+20log(F)+20log(d)

Frekans bölgesi , iki anten arasındaki mesafesi , anten çapları,kazançları ve verici çıkış gücü belli olan bir link için serbest uzay kaybı ve bütçe değerini hesaplayalım

R/L BÜTÇE HESABI

Alıcı tarafındaki güç seviyesi hesabı;

=32.4+20log(7000)+20log(5) =32.4+20*3.85+20*0.6 =121.3 dB

RX=TX+GA-dkk-FSL-dkk+GB =17+30.6-0.5-121.3-0.5+30.6 = - 44.1 dBm

YANSIMA

göl

Elektro magnetik dalganın göl, deniz, akarsu, çatı….gibi yansıtıcı bir yüzeye çarparak yön değiştirmesine yansıma denir. Yansıyıp gelen dalga alıcı antende fading’e yol açar.

KIRILMA

Serin vadi

SAÇILMA

YAĞMUR ZAYIFLAMASI

ATMOSFER ŞARTLARI

6 GHz için Zayıflama




dB / Km dB / Km dB / Km dB / Km

Hafif şid. yağmur 0,25 mm/saat x x 0,013 0,07

Sağanak yağmur 5 mm/saat 0,012 0,08 0,45 1,5

Fırtına 50 Km/saat 0.22 1,2 5,5 13

Şiddetli fırtına 150 Km/saat 1,2 5,5 18 27

Bu tabloya göre sağanak yağmurdan sonrası çoğunlukla 18 Ghz olan radyolinklerimizi olumsuz etkilemekte ve zayıflama nedenli çarpmalar meydana gelmektedir.

DİVERSİTE NEDİR?

• Fading olayını engellemek için geliştirilmiş tekniklerdir.

İki tür diversite tekniği vardır:

1-Frekans diversite.

2-Mekan diversite.

FREKANS DİVERSİTE

• Bu tekniğe göre gelen bilgi sinyali, iki ayrı radyo kanalından ve iki ayrı kanal frekansında gönderilir ve alınır. Alışta hangi kanal iyiyse o seçilir.1+1 sistem gibi düşünülebilir.

Tx1

Tx2

Rx1

Rx2


Bilgi çıkışı

f1

f2

f1

f1

f2

f2

MEKAN DİVERSİTE

• Bu tekniğe göre verişte bilgi tek bir radyo kanalından gönderilir. Alışta ise iki ayrı anten ve iki ayrı alıcıdan alınır. Antenlerden biri aşağıda, diğeri yukarıda olmalı ve aralarında frekansa bağlı olarak 150λ dan daha fazla mesafe olmalıdır.

Tx f

Rx

Rx

Birleştirici Bilgi çıkışı

f

f

f

Bilgi girişi

f

Şebekemizin mevcut RL Sistem Durumu :

Short Haul STM-1 RL Sistemleri ; 10356 A/V

Long Haul STM-1 RL Sistemleri ; 5710 A/V

Şebekemizde kurulu SH ve LH RL sayısı nedir?

KURULU RADYOLİNK SİSTEMLERİ

Toplam AV sayısı : 10356

0

200

400

600

800

1000

1200

14001392

956

1272

1124

680

774

1308

788

472 514

768

308

SHORT HAUL RL SİSTEMLERİ

Toplam AV sayısı : 5710

LONG HAUL RL SİSTEMLERİ

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

735

289

574

398

839

484

552

628

181

306 268

456

E2E QoS

user 1

user 2

user n

Internet

VoIP

Video

Mobile

user 3

RTN RTN

Tunnel 2

Tunnel 3 RTN RTN

NodeB

BTS SR

RNC

MSCG

Farklı müĢteriler için esneklik stratejisi: Hizmetlerin servis türüne göre farklı öncelikleri var.

Ağ kaynaklarının yeterli kullanımı: AnlaĢılan band geniĢliği için servis garantisi ve diğer

hizmetler için boĢ bant geniĢliği olabilir.

Tunnel 1

Internet

All priority

All priority

256QAM@28MHz: 200M 128QAM@28MHz: 180M

256QAM@14MHz: 100M

256QAM@14MHz: 100M

Low Priority

user 1

user 2

user n

VoIP

Video

Mobile

user 3

NodeB

NodeB

RTN 910

NodeB

NodeB

RTN 950 RTN 950 RTN 910

QoS ile AM E2E Hizmet Kalitesi Sağlar

Adaptif modülasyon uygulama:

QoS ile AM ağ performansını optimize eder.

FarklılaĢtırılmıĢ QoS (8 sınıf önceliği), yüksek öncelikli trafik sağlar.

2G/3G Service Traffic Priority Level

DCN/Signaling/OAM/Clock Information Priority 7

Leased line service & Voice service Priority 6

VoIP/Video call service Priority 5

Interactive game Priority 4

Voice message Priority 3

Online video Priority 2

Online browsing Priority 1

Email Priority 0

Sabit Modulasyon:

Ne olursa olsun tüm servisler aynı band geniĢliğinden

gidiyor.

Link bütçe hesabına göre aynı band geniĢliği, düĢük

spektrum verimliliği.

Sabit telefon hizmeti odaklı, DATA hizmeti için yüksek

maliyet.

Sabit Modulasyon ile Adaptive Modulasyon Karşılaştırması

Adaptive Modulasyon:

Telefon hizmeti için farklı bağlantı durumu, yüksek

kullanılabilirlik, link bant genişliği ve yüksek öncelikli hizmet.

Bağlantı bütçe garantili bant genişliği, yüksek spektrum

verimliliği.

Data hizmetleri odaklı, düĢük data servis maliyeti.

Kapasite

Zaman

99.999%

Voice

Adaptive Modulasyon

Outage: 5.25min

99.998%

99.995%

99.99%

99.95%

256QAM 128QAM

64QAM 64QAM

128QAM 256QAM

32QAM 99.9%

Outage: 10.51min

Outage: 26.28min

Outage: 52.56min

Outage: 262.80min

Outage: 525.60min

QPSK

16QAM

Packet radyo Telefon

DATA

Aynı spektrum bant genişliği ve anten varsayarsak

Zaman

Kapasite

99.999%

Sabit Modulasyon

Sabit Band geniĢliği

TDM radyo

QPSK

Outage: 5.25min

Telefon

DATA

Kesintisiz Hitless Modulasyon Anahtarlaması

Detected SNR

decreased

Prepare to Switch to 32QAM

Detected SNR

Increased 64QAM 32QAM Massage 32QAM 64QAM Message

Prepare to Switch to 64QAM

Servis kesintisi olmadan Modülasyon geçiĢi:

Modülasyon anahtarlaması havadaki SNR (Sinyal Gürültü Oranı) a göre önceden

tanımlanmıĢ eĢik değerlere bağlıdır.

Modulation Bandwidth Capacity

32QAM 28MHz 100M

64QAM 28MHz 150M

TRAFİK ARAYÜZLERİ

• En son yapılan ihalelerde sadece IP R/L Sistemleri alındı. Şirketimizde şu anda Ericsson, NEC ve SIAE marka IP Radyolar kuruluyor.

Şimdi de bunların arayüzlerine bir göz atalım.

ERİCSSON ARAYÜZLERİ

Ericsson Ürün Ailesi

TN 20P

TN 2P

CN 510


Ethernet: 4 x 10/100/1000 BASE-T + 2 x SFP PDH: 16 x E1, 120 or 75 Ohm (2 x E1 per RJ-45) O&M / Site LAN: 100BASE-T User I/O: 4 Input + 2 Output

CN 510

CN 510 Arayüzleri :


Tam slot ve yarım slotluk Controller kartlarıdır. NPU1C ve NPU3 C kartlarını kullanıyoruz. NPU 1 C ; 8xE1, 3xUserI/O 2x1000 Base-T elektriksel eth.port 2xSFP – elektriksel veya optik port 24 Gbps anahtarlama kapasitesi Tam slot AMM 6,20 P de kullanılır. NPU3 C; 4xE1, 2x1000 Base-T elektriksel eth.port 9 Gbps anahtarlama kapasitesi Yarım slot AMM 2,6,20 P de kullanılır.

Kontrol Kartları :

Modem Kartları :

MMU 2H Bu kart ETU(ethernet) kartları ve LTU(TDM) kartları ile birlikte kullanılır. Aynı modem içinden hem ethernet hem de TDM trafiği tanımlanabilir. LTU 155 kartı ile kullanıldığında STM1 kanal modunda çalışabilir(63xE1).

MMU 2F 155 Bu modemi Bulk STM1 taşımak istediğimizde kullanıyoruz. Ayrıca bir ethernet trafiği tanımlayamıyoruz ve kapasite 155 Mbps ile sınırlanıyor.



Ethernet Arayüzleri :

ETU3 Yarım slotluk bir karttır. 2x1000 Base-T elektriksel eth.port 2xSFP – elektriksel veya optik port

ETU2 B Tam slotluk bir karttır. 2x1000 Base-T elektriksel eth.port 2xSFP – elektriksel veya optik port

ETU2 Tam slotluk bir karttır. 1 x 1000 Base-T elektriksel eth.port 5 x 10/100 Base-T elektriksel eth.port

E1 ve STM1 Arayüzleri :

LTU 12/1 Yarım slot bir karttır 12xE1 kapasite

LTU 12/1 Tam slot bir karttır Kanallı STM1 kapasite

LTU 16/1, 32/1 Tam slot bir karttır 16/32xE1 kapasite


NEC ARAYÜZLERİ

IPASO200 ARAYÜZLERİ :

SIAE ARAYÜZLERİ

ALCplus2 ARAYÜZLERİ :

İş Sağlığı ve Güvenliği Yüksekte Çalışma

• Radyolink personelinin pilonlarda çalışabilmesi için mutlaka Yüksekte Çalışma Sertifikası alması gerekmektedir.

Eğitim 3 gün olup; 1 günü teorik, 2 günü de pratik olarak gerçekleştirilmektedir

KİRALIK DEVRELER

Şebnem ÖZBAY


Türk Telekom şebekesi üzerinden müşterinin özel kullanımına ayrılmış, Türk Telekom santrallarında numara işgal etmeyen, iki uç arasında noktadan noktaya sabit ve sürekli bilgi transferi sağlayan data devresidir.

KİRALIK DEVRE *Leased Line]

64 Kbps – 10 Gb/sn arasında değişen geniş hız aralığı alternatifleri ve güvenli veri transferi olanağı sunar.

YURT İÇİ KİRALIK DEVRE (HAT) HİZMET SEVİYESİ

TAAHHÜDÜ • Türk Telekom tarafından müşterilere verilen Kiralık Devre Hizmetinin

asgari sunulması gerekli Bağlantı ve İşletme esaslarını kapsayan, BTK tarafından onaylanan belge “Yurtiçi Kiralık Devre Hizmet Seviyesi Taahhüdü” olarak adlandırılır.

SLA ( Service Level Agrement ) KADEMELERİ

Şehiriçi : Her iki ucu da aynı metropolitan alan ya da aynı il merkez ilçe belediye sınırları veya aynı ilçe belediye sınırları içinde bulunan kiralık devreler. (kademe1-2)

İliçi-Kırsal: Her iki ucu il sınırları içinde farklı ilçelerdeki (veya bağlı yerleşim yerlerindeki) farklı santral hizmet sınırları içinde bulunan kiralık devreler. (kademe 3 )

İllerarası: Her iki ucu farklı ilde (veya bağlı yerleşim yerlerinde) bulunan kiralık devreler.(kademe 4)

384

LOKAL ERİŞİM YEDEKLİLİĞİ

F/O bağlantısı

1+1 korumalı f/o bağlantı

1+1 korumalı f/o bağlantı

Müşteri Müşteri

R/L bağlantısı

Müşteri

Talep eden müşteri için Müşteri lokasyonu ile TT binası arasında yukarıda yer alan yöntemlerle verilen hizmettir.

YURT İÇİ KİRALIK DEVRE (HAT) HİZMET SEVİYESİ TAAHHÜDÜ

Kiralık Devreler

Tesise Konu Devre

Şehiriçi

İllerarası

İliçi-Kırsal

2 Mb/sn ve Altı

8

15

15

34 Mb/sn -155 Mb/sn

10

20

20

622 Mb/sn

18

29

29

622 Mb/sn

34

40

40

Bağlantı süreleri ( İş günü)

1-Bu süreler, Özel Proje uygulaması gerektirmeyen talepler için geçerlidir

2- Her devre için ayrı Sözleşme imzlandığı durumlarda, tahsis süreci sonu ile sözleşmenin imzalanması arasında geçen süre bu sürelere dahil değildir. Hizmet bazında tek Sözleşme’nin imzalandığı ya da ileride uygulama değişikliğiyle tüm hizmetler için tek Sözleşme uygulamasına geçildiği durumda söz konusu tek Sözleşme’nin imzalandığı tarihten sonra gerçekleştirilecek devre başvuruları açısından tahsis süreci sonu ile tesis süreci başlangıcı arasında geçen süre bu sürelere dahil değildir.

3-Bu süreler yeni bağlantı, hız değişikliği ve nakil taleplerindeki bağlantı işlemleri için geçerlidir.

4- Kiralık Devreler hizmetine özel olarak şehiriçi tanımı içerisinde yer alan ilçe belediye sınırları iliçi – kırsal olarak değerlendirilecektir

386


•Altyapı kazı çalışması, yeni teçhizat siparişi ve kurulumu, yeni fiber veya bakır kablo çekimi, Taahhüt Verilen tarafından uzun süreli test talep edilen durumlar •Türk Telekom Şebekesinde kullanımı yaygın olmayan, özel bir malzeme ya da sistemin alımını gerektiren talepler.

ÖZEL PROJE

• Türk Telekom şebekesinde verilen hizmetlerde

kullanılmayan ve sistemlerde özel konfigürasyon gerektiren talepler. • Özel Proje kapsamında yapılacak işlemler en geç 120 gün içerisinde Taahhüt verilen’lerle karşılıklı görüş alışverişi yapılarak tamamlanacaktır. Karşılıklı Protokol yapılır

ARIZA SÜREÇLERİ

Kiralık Devreler

Arızaya Konu Devre

Şehiriçi*

İllerarası

İliçi-Kırsal

Arıza Giderme Süresi ( saat)

4

6

14

*Kiralık Devreler hizmetine özel olarak şehiriçi tanımı içerisinde yer alan ilçe belediye sınırları iliçi – kırsal olarak değerlendirilecektir.

•Belirtilen arıza giderilme sürelerinin aşılması halinde geri ödeme şekli, devre başına, arıza giderilme sürelerini aşan her bir tam saat için, aylık bazda, başvuruda bulunduğu ayı takip eden ayın aylık ücretinden, arızanın olduğu tarihteki 3 saatlik kullanıma karşılık gelen ücret kadar indirim yapılmasıdır.

388

•Türk Telekom Büyük müşterilere kendi şebekesinde planlanan bakım onarım çalışmaları için önceden bilgilendirme yapmalıdır. [email protected]

•Büyük Müşteriler ile Çalışma tarihi konusunda karşılıklı anlaşmalıyız

•Acil durum bakım/onarım çalışması ihtiyacı halinde, Türk Telekom, acil durumun gerektirdiği tüm çalışmaları yapmaya ve önlem alma hakkına sahiptir. Acil durumlarda yapılan müdahaleler konusunda müşteriler mümkün olduğunca

erken bilgilendirilecektir !!!

Planlı bakım onarım çalışmaları iş günleri içinde ise

02:00 ile 06:00 arasında

gerçekleştirilecektir

PLANLI VE ACİL BAKIM/ONARIM ÇALIŞMALARI

389


MÜCBİR SEBEP ve UMULMAYAN HAL NEDENİYLE OLUŞAN ARIZALARDA ÜCRET İADESİ YAPILMAZ; MÜCBİR SEBEPLER

Grev, lokavt ve işin yavaşlatılması

Savaş, seferberlik halleri, halk ayaklanmaları saldırı, terör hareketleri, sabotajlar vb.

Ulaşım Kazaları, doğal afetler (deprem, sel baskını, yıldırım, çığ düşmesi vb.), yangın veya ciddi bulaşıcı hastalıklar bas göstermesi vb. olaylar

Türk Telekom’un bir başka kurum, kuruluş (Karayolları, Belediye, Elektrik Dağıtım Şirketi vb.) ve tedarikçi firmalardan aldığı hizmetlerde oluşan aksamalar, hırsızlık ve enterferans,

Türk Telekom’dan kaynaklanmayan ancak üçüncü şahıslarla kurum veya kuruluşların (Karayolları Genel Müdürlüğü, Belediye, Elektrik Dağıtım Şirketleri, Köy Hizmetleri, inşaat Şirketleri vb.) sebep olduğu hizmet sürekliliğini veya tesisini engelleyen etkenler.

390


UMULMAYAN HALLER

391

KULLANABİLİRLİK ORANLARI

Kiralık Devreler

Arızaya Konu Devre

Şehiriçi*

İllerarası

İliçi-Kırsal

Kullanılabilirlik Oranı ( %)

99,85

99,80

99,75

•Yıl içerisinde bir devrenin kesinti süresinin çalışması gereken süreye yüzdesel oranına Kullanılabilirlik Oranı denir.

•Yukarıda yer alan oranlar sağlanamazsa : Şehiriçi devreler için (Aylık Kira Bedeli * Yıl içerisinde kullandığı Ay sayısı * 5/100_); İllerarası devreler için (Aylık Kira Bedeli * Yıl içerisinde kullandığı Ay sayısı * 5/100_); İliçi – Kırsal devreler için (Aylık Kira Bedeli * Yıl içerisinde kullandığı Ay sayısı * 5/100_) oranına karşılık gelen ücret kadar indirim yapılır.

HSA ( Hizmet Seviyesi Anlaşmaları)

• Hizmet Seviyesi taahhüdü tüm müşterilere uygulanır; Hizmet Seviyesi Anlaşmaları ise Hizmet veren ( TT) ile Hizmet Alan taraflar arasında yapılan özel anlaşmalardır. ( Genellikle bedel ve şartları farklılık gösterir) Türk Telekom Hacim Bazlı İndirimözleşmesi eki olarak Vodafone ve Avea ile bu anaşmayı 2010-2017 arasında geçerli olmak üzere imzalanmıştır.

Bakınız: http://www.turktelekom.com.tr/tt/portal/KurumsalUrun/KOBI/Data-ve-Genis-Bant-Hizmetleri/Noktadan-Noktaya-Erisim-Hizmetleri/Kiralik-Devre/ozellikleri

Müşteri Başvuru

su

DHS de işemri oluştur

ma

Tahsis Onayı görev ataması (Transmisyon,

TDM, Fiber, Anadenetim,

RSMC vb.)

Tahsis sonrası müşteri daveti, sözleşme

Tesis görev

ataması

Test görevi

ataması

Faturalama

KİRALIK DEVRE UYGULAMA ARAYÜZLERİ DHS ( DATA HİZMETLERİ SİSTEMİ)

Müşteri arıza

kaydı ( web, 121 , asist)

Arıza Numara

sı verilmes

i

Arıza İşemri oluşumu ( ilgili

teknik ekiplere)

Arıza Ön Muayen

e ,

Islah sonrası

son muayen

e

Arıza kapama ( teknik

ekipler) ı

Müşteri onayı ( asist)

KİRALIK DEVRE UYGULAMA ARAYÜZLERİ TAS (TELEKOM ARIZA SİSTEMİ )

ORTAK YERLEŞİM www.yapa.turktelekom.com.tr

Meral Kılıç


ORTAK YERLEŞİM

Bir ĠĢletmecinin sistem ve/veya teçhizatının Türk Telekom’un sistem ve/veya teçhizatına bağlantısının sağlanması amacıyla, Türk Telekom’un ana dağıtım çatısı veya eĢdeğer tesisinin bulunduğu bina, bitiĢik bina veya mekanın kullanılmasıdır

Fiziksel Ortak YerleĢim: ĠĢletmecinin Yerel Ağa EriĢim için gerekli olan sistem /cihazlarının Türk Telekom tesislerine yerleĢtirildiği Ortak YerleĢim metodu

Uzaktan Ortak YerleĢim: Türk Telekom’un tesislerinde Fiziksel Ortak YerleĢim için yeteri kadar yer olmadığı durumlarda ĠĢletmeci sistem/cihazlarının Türk Telekom’a ait olmayan bitiĢik bina veya mekâna yerleĢtirilmesi

Sanal Ortak YerleĢim: ĠĢletmecinin Yerel Ağa AyrıĢtırılmıĢ EriĢim için gerekli olan sistem/cihazlarının bakımı ve iĢletmesinin Türk Telekom Tarafından yerine getirildiği Ortak YerleĢim metodu

ORTAK YERLEŞİM HİZMETİ

.

Ortak Yerleşim Hizmet , Şirketimiz tesislerinde, YAPA, Arabağlantı ve VAE amacıyla kurulan sistem/ cihazlar için, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylanan ROYTEP ( Referans Ortak Yerleşim ve Tesis Paylaşımı) usul esaslarına göre verilmektedir

YAPA, Arabağlantı ve VAE amacı dışında tesis edilen sistem/cihazlar için ise Şirketimiz tasarrufunda bulunan doküman uygulanmaktadır.(Transmisyon Amaçlı Ortak Yerleşim)

Ortak Yerleşim Hizmeti karşılığında Şirketimiz önemli bir gelir elde etmektedir. (İşletmeci/Kullanıcıların Şirketimize ait Yer, Kule, Enerji ve Klimatizasyon Kullanımlarından kaynaklı 2011 gelirleri 103 Milyon TL)

VAE (VERİ AKIŞ ERİŞİMİ ) (IP / ATM)

TTNET /

TURPAK

IP

Yurt DıĢı

ADSL

SDH

D

S

L

A

M Bakır

Fast Ethernet

ATM

POS

SERVĠS SAĞLAYICILAR ĠÇĠN VERĠ AKIġ ERĠġĠMĠ

YÖNTEMĠNE GÖRE TOPOLOJĠ

Fast Ethernet,ATM

Fiber

Fiber

Trafik teslim

noktası

Servis

Sağlayıcı

ATM, Metro Ethernet, vb.

İşletmecinin müşterilerine kendi katma değerli hizmetlerini sunabilmelerine imkan verecek şekilde, İşletmecinin çeşitli trafik teslim noktalarından (ATM switch veya BRAS çıkışı) aldığı trafiği kendi altyapısıyla taşıdığı ve internete eriştiği yöntem

399

GAYRETTEPE TT TRANSMİSYON SALONU

GSM OPERATÖRÜ

TT GAYRETTPE TRANSMİSYON

SİSTEM

ORTAK YERLEŞİM ALANI

TT F/O

ALTYAPI LİSANSI OLMAYAN (ÖRNEK:TURKCELL)OPERATÖR BİNASI

Altyapı ve STH Lisansı Olan Operatör

TEÇHİ ZATI /SDH (ÖRNEK SUPERONLINE)

Altyapı Lisansı Olan Operatör

TEÇHİ ZATI /SDH (Örnek Superonline)

GSM OPERATÖR (Örnek Turkcell)

TT /Operatör TEÇHİZATI

yüksek hız ( Örnek STM16)

OPERATÖR F/O

BAĞLANTI 1-B

BAĞLANTI 2-B

BAĞLANTI 3 UMTH, STH, Diğer operatörler (örnek:Avea, Vodafone) Aynı bina içeisinde operatör sistemleri arası bağlantılar

BAĞLANTI 1-A

BAĞLANTI 2-A

TT F/O

Altyapı Lisansı

Olmayan Operatör Santrali

TOLL SANTRAL SİSTEM

2Mb/s geçiş

2Mb/s geçiş

ARABAĞLANTI İki ayrı telekomünikasyon şebekesi arasındaki telekomünikasyon trafiğinin gerçekleştirilmesini teminen iki şebekenin birbirine irtibatlandırılması

1. İşletmeci

Alt Bağlantı Menholü

Bağlantı Menholü

Yer Altı Tesisi

İşletmeci F/O Kablosu

Ortak Yerleşim Alanı

Optik Dağılım Çatısı (ODF)

VAE Ara Bağlantı Sistemleri

Optik Dağılım Çatısı (ODF)

İşletmeci Sistemleri

F/O Eki

YAPA (YEREL AĞIN PAYLAŞIMA AÇILMASI)

Diğer Telekomünikasyon Operatörlerinin, Türk Telekom’un sahip olduğu Yerel Ağ Altyapısı üzerinden abonelerine Telekomünikasyon hizmetleri sunmasıdır.

İllerde Erişim Planlama ve Yatırım Müd. tarafından takip edilmektedir.

ORTAK YERLEŞİM TİPLERİ

2 Tip Ortak yerleşim vardır.

• Türk Telekom TesislerindeOrtak Yerleşim ile Kule Kullanımında Uygulanacak Usul, Esas ve Ücretler

TRANSMİSYON AMAÇLI ORTAK

YERLEŞİM

• Türk Telekom Tesislerinde Arabağlantı veya Yerel Ağın Paylaşıma Açılması veya Veri Akış Erişimi için Ortak Yerleşim

ROYTEP (REFERANS ORTAK YERLEŞİM VE TESİS

PAYLAŞIMI)

Dikkat Ediniz :Hizmet kapsamına göre iki farklı şekilde hazırlanan Ortak Yerleşim dokümanları

ve ücretlerine yönelik uygulamalar ele alınacağından başvuru taleplerinde

İşletmecilerden mutlaka hangi hizmet kapsamında ortak yerleşim talep ettiği

istenecektir.

1.TRANSMİSYON AMAÇLI

Bu dokümanda yer alan süzme sayaç ücretlendirmeleri haricindeki TÜM ÜCRETLER Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bir önceki yıl için açıklanan yılık TUFE oranında ve yılık olarak arttırılarak uygulanır ve yıl boyunca belirlenen bu ücretler geçerli olur. http://www.yapa.turktelekom.com.tr

Türk Telekom TesislerindeOrtak Yerleşim ile Kule Kullanımında Uygulanacak Usul, Esas ve Ücretler


YERLEŞİM

http://isletme.turktelekom.com.tr/











Dökümanda yer alan sadece BAŞVURU ÜCRETİ Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bir önceki yıl için açıklanan yılık TUFE oranında ve yılık olarak arttırılarak uygulanır ve yıl boyunca belirlenen bu ücret geçerli olur http://www.yapa.turktelekom.com.tr

Arabağlantı, YAPA, VAE-IP ve VAE-ATM kapsamında kurulacak sistem/cihazlar

ROYTEP

2. ROYTEP AMAÇLI












GSM OPERATÖRLERİ

AVEA ve VODAFONE

TT TESİSLERİNDE ORTAK YERLEŞİM

İLE KULE KULLANIMINDA UYGULANACAK USUL,ESAS VE

ÜCRETLER DÖKÜMANI UYGULANIR

TURKCELL

KURULAN SİSTEM/CİHAZIN

KULLANIM AMACINA GÖRE

İLGİLİ DOKÜMANLAR

UYGULANIR.

KULLANICI /İŞLETMECİNİN SİSTEM/CİHAZ KURULU GÜÇ DEĞERLENDİRİLMESİ

• TESİS EDİLECEK SİSTEM/CİHAZLARIN KURULU GÜÇLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

NETWORK DİREKTÖRLÜĞÜ

• BU KURULU GÜÇLERİN DİKKATE ALINARAK

İŞLEM YAPILMASI İL TELEKOM MÜDÜRLÜKLERİ

YER ÜCRETİ

Transmisyon Amaçlı Dokümana göre yer ücreti m² başına olup, sistem/cihazların oturum alanını ifade eder, toplam alan kesirli ise sayı bir üst tam sayıya tamamlanır.

ROYTEP dokümanına göre yer ücreti m² başına olup, sistem/cihazların oturum alanını ifade eder, toplam alan kesirli ise bir üst sayıya tamamlanmaz.

Arabağlantı

Veri Akış Erişimi IP

Veri Akış Erişimi ATM

Transmisyon hizmetleri

ALTYAPI KULLANIM BEDELLERİ

Altyapı Kullanım Bedelleri 4 farklı türde alınır.

4 tip Altyapı Kullanım çizelgesi , her İşletmeci

için ayrı ayrı hazırlanarak Finans

birimlerine gönderilir

ALTYAPI KULLANIM ÇİZELGE ÖRNEĞİ

TÜRK TELEKOM ĠL MÜDÜRLÜĞÜ:

ÜCRETLENDĠRME DÖNEMĠ:

KULLANICI/ĠġLETMECĠ ADI:

SĠS

TE

M/C

ĠHA

ZIN

BU

LU

ND

UĞ

U

ME

RK

EZ

SĠS

TE

M/C

ĠHA

ZIN

CĠN

SĠ

YER KULLANIM ÜCRETĠ (YTL) KULE KULLANIM ÜCRETĠ (YTL) ENERJĠ ÜCRETĠ (YTL)

MĠN

Ġ LĠN

K P

AK

ET

ÜC

RE

TĠ (Y

TL)

ALA

N M

²

BĠR

ĠM B

ED

EL (

YT

L)

TO

PLA

M B

ED

EL (

YT

L)

AN

TE

N C

ĠNS

Ġ

AD

ET

BĠR

ĠM B

ED

EL

(YT

L)

KU

LE

KU

LLA

NIM

KA

TS

AY

ISI

TO

PLA

M B

ED

EL (

YT

L)

SÜZME SAYAÇ KURULU GÜÇ

KLĠM

A K

AT

SA

YIS

I

TO

PLA

M B

ED

EL (

YT

L)

SÜ

ZM

E S

AY

AÇ

(kW

h)

TE

DA

ġ B

ĠRĠM

FĠY

AT

I

(YT

L/k

Wh)

ÇA

RP

IM K

AT

SA

YIS

I

KU

RU

LU

GÜ

Ç

(KW

)

BĠR

ĠM B

ED

EL

Yalnız:......................................................................... YTL ........................... YKR' tur GENEL TOPLAM :

HAZIRLAYANLAR : KOORDĠNATÖR ONAY (Ġl Yön.veya Yard.)

ADI SOYADI : ADI SOYADI : ADI SOYADI : ADI SOYADI :

ĠMZA ĠMZA ĠMZA ĠMZA

TARĠH:

Başvuru ücreti,

Mesai saatleri dışında TT tesislerine erişim bedeli (Fazla mesai),

Süzme sayaç uygulaması,

İNDİRİM KAPSAMI DIŞINDA OLAN ÜCRETLER

DEMONTAJ


YERLEŞİM

TT tarafından sağlanan altyapı hizmetlerinden herhangi birini kullanıcı/işletmecinin iptal etmek istemesi halinde TT’ye 6 ay önceden haber verilir. Haber verilmemesi durumunda; cihazın söküldüğü tarihten itibaren 6 ay süreyle yer ve/veya kule kullanım ücreti alınır.

TT tarafından sağlanan altyapı hizmetlerinden herhangi birini kullanıcı/işletmecinin iptal etmek istemesi halinde TT’ye 3 ay önceden haber verilecektir. Demonte edilen son ayın tam ücreti alınır.

ROYTEP

TT TESİSLERİNE GİRİŞ İZİNLERİ

Geçici giriş kartları ile nüfus cüzdanı, pasaport ve/veya ehliyet belgesini ibraz ederek, önceden yapılacak herhangi bir yazılı bildirime gerek kalmadan TT tesislerine giriş yapabilmesi

Acil durumda; personel bilgilerinin ve saatlerinin Bölge/İl Telekom Müdürlüklerine yazılı olarak bildirilmesi halinde TT kart aramaksızın yazıda bildirilen isimlerin kimlik bilgileri teyid edilerek mümkünse çalışmalarına tam refakat edilecek şekilde girişlerine izin verilmesi

TÜRK TELEKOM TARAFINDAN KARŞILANMAYANLAR

3500 Watt’ın altındaki enerji talebi süzme sayaç üzerinden karşılanmaz.

20 KW’ın altındaki Yedek Enerji (jeneratör enerjisi) talepleri karşılanmaz.

Kullanıcı/İşletmecinin müstakil salon veya konteynere kuracağı sistem/cihazları için enerji

talepleri Kurulu Güç üzerinden karşılanmaz.

MESAİ DIŞI ÇALIŞMA

İşletmecinin mesai saatleri dışında TT tesisleri içerisinde kendi sistem/cihazlarına erişmek istemesi durumunda, çalışma süresi tutanakla kayıt altına alınarak, ücretle ilgili tahakkuk dönemine ait faturaya dahil edilir.

Transmisyon amaçlı kurulan cihazlar için mesai dışı çalışma süresi refakatçı personelin bulunduğu mekandan alınması ile başlar. ROYTEP kapsamındaki cihazlar için refakatçı talep edilmez.

KLİMATİZASYON

TRANSMİSYON

ROYTEP

KLİMATİZASYONU İŞLETMECİ SAĞLIYORSA

ENERJİ ÜCRETİNİN

% 40

% 35

KLİMATİZASYONU TÜRK TELEKOM SAĞLIYORSA

ENERJİ ÜCRETİNİN

% 50

% 45

ALTYAPI ÜCRETİ ALINMAYAN KURUMLAR

1 kWaat’ın altında çalışan sistem/cihazlar için; Yönetim Kurulu Kararına göre altyapı kullanım ücreti alınmaz.

Genel Kurmay Başkanlığı (Kuvvet Komutanlıkları ve Sahil

Güvenlik Komutanlığı dahil)

TEDAŞ, TEİAŞ, Afet İşleri Genel Müdürlüğü ve Sağlık Bakanlığı 112 Acil

Sağlık

KURULUŞLARIN TAKİBİ

MİT

DEVLET DEMİRYOLLARI

DEVLET HAVA MEYDANLARI

GÜMRÜK MÜŞTEŞARLIĞI

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU

MSB NATO POL

KARAYOLLARI

KIYI EMNİYETİ

DENİZCİLİK MÜŞTEŞARLIĞI

GENEL MÜDÜRLÜKÇE TAKİP EDİLECEK OLANLAR

GSM OPERATÖRLERİ

UMTH FİRMALARI

ISS (İNTERNET SERVİS SAĞ.)

BELEDİYELER

YEREL TV’LER VB.

İL TELEKOM MD.LERİNCE TAKİP EDİLECEK OLANLAR

Arabağlantı İşletmecileri

TTNET

İŞNET

BİZFONİK (GİSAD)

DOĞAN GLOBAL

MEGA

TURKNET ( NETONE)

VODAFONE NET (KOÇNET)

MİLLENİCOM

SÜPERONLİNE (TELLCOM)

VODAFONE ALTERNATİF (BORUSAN)

KULLANICI/İŞLETMECİ TİPLERİ

VAE SözleĢmesi Ġmzalayanlar

VODAFONE ALTERNATİF

(BORUSAN )

BİZFONİK (GİSAD)

DOĞAN

TEKNOTEL

DORUK


GLOBAL

İŞNET GRİD

TTNET


NETON MİLLENİCOM HİMNET TURKNET (NETONE)

1NET 3C1B


YAPA ĠġLETMECĠLERĠ

DOĞAN


VODAFONE ALTERNATİF (BORUSAN)


MİLLENİCOM

TURKNET (NETONE)

GRİD


BİLGİLERE ULAŞILACAK WEB ADRESLERİ

Kullanıcı/İşletmeciler için hizmete göre Ortak Yerleşim Usul ve Esaslar: http://www.yapa.turktelekom.com.tr

Altyapı kullanımında dikkat edilecek hususlar: http://www.yapa.turktelekom.com.tr /OYA/TUM_TEBLIGLER.pdf

Altyapı kullanımına ait 4 adet çizelge:

www.yapa.turktelekom.com.tr/cizelge.zip

http://www.yapa.turktelekom.com.tr/








http://www.yapa.turktelekom.com.tr/cizelge.zip






DHS

Şebnem Özbay


DHS ile Gelen Yenilikler

Data Hizmetleri Sistemi

Genel Bilgi

Agile (Çevik) Yazılım

Metodolojisi Hesap Yapısı

İş Emri Otomasyonu

Hizmet Numarasının

Sistem Tarafından Üretilmesi

Hizmet İçi Devrelerin Takibi

Kısa Süreli Aboneliklerin

Takibi

Aboneliğin Servise Veriliş Otomasyonu

HST (Hizmet Seviyesi

Taahhüdü) Uyumluluğu

Otomatik Kademe Belirleme

LEY Devrelerine Hizmet Numarası

Verilmesi

Kampanya Modülü

TTADRES

SIEBEL


Entegrasyonlar

TMS

DHS

Adres Envanteri

Müşteri Yönetimi

Bakır Şebeke

Envanteri

Abone Yönetimi

İş Emri Yönetimi

KEY

Kullanıcı Yönetimi

Yetki Yönetimi

TAS

Arıza Yönetimi

ORP

Raporlama

TAHAKKUK

Faturalama

Hesap Yönetimi

Data Hizmetleri Sistemi Entegrasyonlar

SIEBEL

DHS

TMS TAS

İşemri

Abone

TAHAKKUK

Hafif V

arlık

Bakır Şeb

eke B

loke

Ab

on

e

Şüp

heli A

lacak Kayd

ı

Arıza SLA

So

rgulam

a

İşemri

Ab

on

e

Hesap

Mü

şteri

Açık İşem

ri So

rgulam

a

TTADRES

Aylık Ü

cret

Ad

res Sorgu

lama

KEY

İnd

irimli

Sözleşm

e

Kullan

ıcı-Ro

l

Web Servis Veritabanı Dosya ESB


Kiralık Devreler

No İş Türleri

1 Bağlantı

2 Abone Türü Değişikliği

3 Şebeke Değişikliği

6 Düzeltme

7 Devir

8 Tek ucu Nakil

9 İki Ucu Nakil

10 İptal

11 Hız Değişikliği Ve/Veya Sistem Değişikliği

12 Kapama

13 Kapama İptal

14 İndirimli Sözleşme İlave

15 İndirimli Sözleşme İptal

16 LEY İlave

17 LEY İptal

18 Kampanya İşlemleri

20 İşletmeci Sözleşmesi İşlemleri

Alt Hizmet Türleri •Data •Telefon •Telgraf

36 İş Türü, 108 Alt iş türü


İş Akışı

BaĢvuru Tahsis Tahsis

Değerlendirme

SözleĢme Tesis Servise VeriliĢ

Abone


İş Akışı

MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ

FİNANS

BAKIR ŞEBEKE

FİBER

EM

HDSL

TDM NMS

İL TDM

İL TRANSMİSYON

BÖLGESEL İŞLETİM MERKEZİ

ANA DENETİM MERKEZİ

SANTRAL

EKİP TÜRLERİ

TAHSİS

TAHSİS DEĞERLENDİRME

İŞEMRİ DÜZENLEME

TESİS

SERVİSE VERİLİŞ

DEVRE TOPLAMA

KAPAMA

FİNANS ONAY

REKLAMASYON DEĞERLENDİRME

TAHSİS İPTAL

KAPAMA İPTAL

OTOMATİK TAHSİS

ÖZEL PROJE TESİS

HIZ DEĞİŞİKLİĞİ TOPLAMA

GÖREV TÜRLERİ

KAMPANYA

(Adı, Başlangıç Tarihi, Bitiş

Tarih)

PAKET

(Alternatif Taahhüt

Koşulları)

KAPASİTE

(Devre Sayısı, Hız,Teknoloji...)

AVANTAJ

(Tip:Hediye,İndirim,Teçhizat…)

İNDİRİM

(Ücret Türü, Oran)

CEZA

(Tip, Ücret )

FAYDALANMA KOŞULLARI

(Hız,Teknoloji Tipi…)


Kampanya Modülü

TEŞEKKÜRLER

Documents

TRANSMİSYON SİSTEMLERİ TEMEL EĞİTİMİ