Ooru ledu peru ledu msword

Preview:

DESCRIPTION

Grace of God book series of Shri SATYA SAI BABA original english version by Dr. Sara Pawan. Marathi translation by Himanshu Shivram Desai.

Citation preview

^^nsgkyk vkf.k R;kP;k vo;okauk fcyxwu jkg.;kP;k

vkiY;k lo;haewGs vki.k g;k txkP;k lkSan;kZph

okjseki Lrqrh djr jkgrks- O;äh nsgkykp fpdVwu

jkfgY;kl vkiY;k vo;okaphp gksÅu jkgrs- tksoj ek.kwl

ckg; izd`rhpk xqyke gksÅu jkgrks rks i;Zar lq[k&nq

%[k] uQk&rksVk] vkuan&vxfrdrk ;kaP;k

QVD;kaiklwu R;kyk eqDrh ulrs- ijarw gsp rks

HkxoarkP;k vkarfjd fnO;Ùokus eqX/k >kY;kl]

fulxZnsorsdMs vkd`"V >kY;kl R;k loZ }SrkaP;k

ifydMs vkf.k oj tkÅu v<G 'kkarhpk vuqHko feGow

'kdsy- lq[k nq%[kkP;k ykVkao:u bdMwu frdMs

Qsdys tk.;kiklwu Lor%ph lqVdk d:u ?;ko;kph vlY;kl

O;ähus izR;sd xks"Vhph Hkxord`ik letwu csfQdhj

o`Ùkh ck.kokoh vkf.k nksgksapsgh leku Lokxr djkos

! Q.klkps xjs lksyrkauk R;kpk phd gkrk&cksVkauk

fpdVw u;s Eg.kwu vkf/k FkksMs rsy ykokos ykxrs vls

jked`".k lkaxrkr] ^^r}r pgs txr vkf.k R;krhy izfrØh;k

Lor%yk fpdVw |ko;kP;k ulY;kl csfQdhfjP;k rsykps

dkfg Fksac rqEgh eukyk ykowu ?ks.ks vko’;d vkgs-

rh csfQdhfjp ijesÜoj izkIrhlkBh [kksyoj :tysY;k

r`".ksi;Zar rqEgkyk ?ksÅu tkrs* vls rs Eg.krkr** ¼1½

& ckck-

(1) Baba- The Breath of Sai-p. 279; A compendium of The Teachings of Sathya Sai Baba- ‘Attachment pp. 28-29.

vkHkkj izn’kZu %&

loZ izFke Lokehaps( T;kauh vxnh lq:okrh iklwup ;k

iqLrdkps lw=/kkfjÙo ikfgys iRdjys vkf.k R;k ;ksxs

R;kaph bPNkaiwrhZ >kyh vkgs- vkiY;k [kkl

'kSyhuqlkj R;kauh U;q>hy¡MP;k yhu dSxyj fgP;k

djoh eyk ;k iqfLrdsP;k fy[kk.kkyk m|qä dsys- vxnh

lqjokrhiklwu feGkysys frps lgk¸; o.kZukrhr vkgs- ;k

iqLrdkr okij.;kr vkysys vusd mrkjs miyC/k d:u

ns.;klkBh lq/nk eh yhupkp 'kr’k% _.kh vkgs-

^lukru lkjFkh*] lR;lkbZ Lihd~l]* ^lR;e~ f’koe~

lqanje*] ^lej 'kkWolZ bu o`Unkou*] ^ckck&n czsFk

vkWQlkbZ* bR;knh iqLrdkrhy&izdk’kukarhy

mrkÚ;kapk okij d: fnY;kcíy eh

^iz’kkafrfuy;ke~* ;sFkhy ^Jh lR;lkbZ lk/kuk

VªLV*pk v{kj’k% _.kh vkgs- mrkÚ;kapk funsZ’k

izR;sd ikukrGh fVik Eg.kwu dsysyk vk<Gsy ;kcjkscjp

iz’kkarh vkJekrhy vusd o;kso`/nkapkgh eh vkHkkjh

vkgs- R;kauh osGksosGh dsysys ekSyhd ekxZn’kZu

vkf.k lwpuk eyk Qkj mi;ksxh iMY;k-

MksG;kr rsy ?kkywu] ckjdkbZus iqLrdkps laikndÙo

dj.;klkBh foosdkuan uk;dj rlsp iqLrd NikbZP;k

eqnzkaduklkBh Mksukou eWdMksuksg ;kaph lkFk

eyk uf’kckusp feGkyh- fu%LokFkZ cq/nhus

vxnh ;ksX;osGh rs ekÖ;k enrhyk /kkowu vkys-

^vksadkj vkWQlsV fizaVlZ*uh lq/nk vxnh osGsr

vkf.k 'kh?kz xrhus NikbZ d:u fnY;kcíy R;kapkgh eh

vkHkkjh vkgs- ljrs’ksoVh eh ekÖ;k iRuhpk]

dqVqafc;kapk] R;kauh fnysY;k izksRlkgukcíy

izsekcíy vkf.k foÜoklkcíy frrdkp vkHkkjh vkgs-

iqLrdys[kukps lq[knLoIu lkdkj.;klkBh rlsp izR;sd

xks"VhalkBh Lokeh&iquÜp /kU;okn! Tk; lkbZjke !

fVi %& Hkxoku JhlR; lkbZckckaps cksy bVWfyde/;s

ns.;kpk loZrksijh iz;Ru dj.;kr vkyk vkgs- brj m/k`r

mrkÚ;kalkBh lk/kkj.k BGd v{kj tqGo.kh dsyh vkgs-

fVpk izR;sd ikukoj fnY;k xsY;kr( rjh dGr udGr

>kysY;k pqdk ekÖ;kp ekukO;k-

euksxr

^Å:ysnw&is:ysnw* ;k rsyxw 'kCnkapk vFkZ gksrks

^eyk xko ukgh] eyk uko ukgh*- LokehaP;k fouksnh

LoHkkokps n’kZu ?kMfo.kkjs ,d NksVs iqLrd

fyfg.;klkBh ;quk;VsM fdaxMeP;k ,dk HkDrkus 1997

lkyh eyk cksyoys LokehaP;k }SFkhZ

fouksnksDrhaP;k vkBo.khauk R;k;ksxs vkEgh

mtkGk fnyk- ,dnk n’kZule;h Lokfeauh ,dk efgysyk

fopkjys fd rh dqBqu vkyh- rh mÙkjyh ^is:* Lokeh

rkcMrksc mn~xkjys & ^Å:ysnw is:ysnw* vkf.k rs

iq<s ljdys ! dks.kh rdZ dsyk vlsy fd R;k ckbZyk Lor

%pk ns’k ukgh] uko ukgh-

fopkj djrk djrk eyk tk.koys fd R;kapk ns’k ukgh vkf.k

ukogh ukgh! LokfeaP;k ljG izÜukps lk/ks mÙkj i.k

R;kojhy Lokehaph dksVh cjsp dkgh lkaxwu xsyh-

R;kaps rsyxwe/khy cksy.ks vFkkZrp R;k efgysyk

letys vl.;kpk laca/k uOgrk- Lokeh o is: jfgoklh v’kk

nksu O;äh e/khy rs laHkk"k.k- R;k ckbZcíy lk/ks

ekfgrhij ek= Lokfeauh fryk vkf.k R;k}kjs lokZaukp]

Lor%ps lR; ?kks"khr dsys&&& ^Å: ysnw && is:

ysnw!** vFkkZr ^eyk uk xko] uk uko*- ijesÜoj

dks.;k ,dkp eqy[kkpk vlr ukgh fdaok R;kyk ,d uko

lq/nk vlr ukgh- loZ ukos R;kphp gksr vkf.k lkjs tx

R;kps ?kj---R;kpk okMk! tl tlk LokfeaP;k R;k fnO;

'kCnkaoj eh fopkj d: ykxyks rlrlk R;k 'kCnkapk

ekÖ;k oS;fDrd thouk’kh ?kfu"B laca/k vlY;kps eyk

tk.koys- fujfujkG;k ns’kkae/;s ek>s okLrO; jkfgys

vlwu Lor%pk vlk ek>k Eg.krk ;s.;klkj[kk [kjk ,dgh

ns’k ukgh- ek>s uko ns[khy cnyoysys lkekU;

O;fäP;k rqyusr ek>s vk;q"; cjsp osxGs ?kMysys-

loZlk/kkj.k vk<G.kkÚ;k LoHkkoxq.kkapk ekÖ;kr rlk

vHkkop- fof’k"V fopkj lj.khaP;k yksdkaikwlu eh

FkksMk nwjp vls- R;kewGs cÚ;kpnk eyk gky lgu

djkos ykxr rh xks"V osxGh ijarw ekxs oGwu ikgrk

vls y{kkr ;srs fd ek>s lqjokrhps d"Ve; thou vkf.k rs

vuqHko t.kw ,dk fLizaxcksMZps dke dfjr gksrs

T;kewGs fujFkZd ik’kkarwu Lor%yk eksdGs dj.ks

lksis Ogkos- vkf.k LokfeaP;k izsekewGs R;k lkÚ;k

xks"Vhrwu eyk ladVkauh xzklysys rjhgh mYgklhr

dj.kkjs vls ladsr feGr xsY;kps tk.kow ykxys- ^Å:

ysnw&is: ysnw* ;k f’k"kZdkP;k iqLrdklkBh R;k

xks"Vh ik;kHkwrp BjY;k- eyk rsyxw Hkks"kspk xa/k

ukgh i.k vusd o"ksZ iz’kkafre/;s okLrO; vlY;kewGs

FkksMs Qkj 'kCn letw ykxysr ^ysnw* Eg.kts ^udkj*

vlk vFkZ eukr :tyk rks brj ikp 'kCnkacjkscj Å:] is:]

tkrh] ere~ vkf.k iuh & ns’k] uko] tkrdqGh] /keZ

vkf.k drZO;- rlsp ^vkSDdVs* ;k rsyxw 'kCnkpk vFkZ

EG.kts ^,sD;kph Hkkouk vkf.k vfHkO;ärh R;kpk

lca/k tMyk rks ^ekuo tkrh*] ^vkRek* ^ijczã*]

^ijeizse* vkf.k ^ije&vkfn & 'käh* R;k lokZa’kh ek>s

ukrs tqGrs] Lor%P;k thoukP;k n`"Vhus ikgrk R;kauk

xgu vFkZ vlY;kps eyk tk.kors-

LokfeaP;k d`isus ikpgh izdkjP;k ^udkjkRed*

vuqHkokauh rlsp rhu ^gksdkjkRed* vuqHkokauh

ek>s thou Hkjysys vkgs- ^ekuotkrh*] ^,d ijerRo*

vkf.k ^,d fnO; izse*&LokfeaP;k f’kdo.;krwu

fufoZokn lR;kps fun’kZu gksrs vkf.k R;k frfgaP;k

enrhus mjysY;k nksu 'kCnkaps vkdyu lksis

gksrs&^ije&vkRek* vkf.k&^ije&vkfn’käh* vkRek

vkfn 'käh&Eg.ktsp [kjk L=ksr( cy’käh vkf.k

rkjd’kfä ;kaps vf/k"Bku loZ= vl.;kpk lk{kkRdkj! Rks

ngk’kCn ek>s oS;ähd ^n’kfn’kkfunsZ’k* (Ten

Commandments Vsu dekaMesaVl~½ gksr vls eh vkrk

Bkei.ks Eg.kw 'kdrks- vkiY;k ^bZ"V nsorsP;k* brds

lkfUu/;kr jkfgY;kewGs] ek>s fopkj vkf.k let

osGksosGh ifjiDo gksr xsyhr- ek>k ekufld] oSpkjhd

dqMk[kkuk R;kaP;k fnO;cks/kfdj.kkauh lrr tGwu

[kkd gksr jkfgyk- ljG lk/ks vls Hkxoku ckckaps cksy

gs ekuorsyk ykHkysyk v{k; Bsok gks;- vO;kgr lq:

vl.kkÚ;k tUe ej.kkP;k QsÚ;krwu lqVdk dj.kkjs ek/;e

Eg.kts Lokfeapk lans’k!

dsoG LokfeaP;k d`isusp thoukP;k osxosxG;k

vkOgkukauk iky.;kph la/kh eyk feGkyh vkf.k R;kaps

vn`’; gkr vusd ladVkrwu eyk lgt ckgsj dk<hr jkfgys-

thoukP;k vusdkusd iSywapk vuqHko eyk ?ksrk vkyk

vkf.k R;kaP;k ns[kjs[kh[kkyh vk.kwu LoHkkokpk

lerksy jk[k.;kpk iz;Ru dj.ks lksis >kys- rhl

o"kkZis{kkgh tkLr dkG Lokeh eyk lrr vfr’k; dfB.k

/kMs nsr jkfgys] vuqHkokarwu] lw{en`"Vh nsr

jkfgys- ekÖ;k vgadkjh o`Ùkhps guu dj.;kps dke d:u

eyk izf’k{khr dj.;klkBh ,d ykacp ykac ekfydk

fuekZ.k djr jkfgys- R;k vuqHkokaP;k] R;k

f’kdo.khP;k vHkkoh ;k iqLrdkps ys[ku&fufeZrh

nqjkikLr >kyh vlrh vls Eg.k.ks vfr’k;ksähps gks.kkj

ukgh- ^,sD;* ;k ,dkp 'kCnkrwu izdV gks.kkjk

HkxoRizkfIrpk lqyHk ekxZ ;k iqLrdkP;k :ikus

okpdkauk n’kZfo.;klkBh R;kaP;k gkrkrhy votkj

Eg.kwu Lokfeauh eyk izksRlkkfgr dsys rs ek>s

vgksHkkX; eh ekurks- ,dksI;krhy fueZG

vuqHkok}kjs] rs fnO;izse ek.klkyk nsoÙokpk

lk{kkRdkj ?kMowu nsrs-

Hkxoku Jh lR;lkbZckck:ih vfr’k; vkoMR;k nsokP;k

fnO; deypj.kh ek>h d`rKrk vkf.k izsekus lai`Dr vls

'kriz.kke okgrks- R;kaps izse] izksRlkgu vkf.k

xHkhZr funZs’ku] ;k =;haP;k vHkkoh R;kaP;kp v’kk

g;k iqLrdkP;k fy[kk.kkyk lqjokr gksÅ 'kdyh ulrh- rs

dk;Z iw.kZ dj.;klkBh osGksosGh ;ksX; O;ähps lgk¸;

eyk R;kaP;k d`isusp ykHkr xsys-

fl/n gLrfy[khrkP;k izrhyk 22 tkus- 2010 jksth R;kapk

d`ik izlkn ykHkyk- Lokehaps izse] izLrqr iqLrdkP;k

ikuk ikuke/kwu okpdkaP;k ân;kr lrr okgwns v’kh

izkFkZuk eh djrks- lR; gs vuar vkf.k vxk/k vlrs-

nsokf/knso LokehaP;k pj.kh] vfr’k; d`rKi.ks izLrqr

iqLrd eh lefiZr djhr vkgs-

t;lkbZjke

izseiwoZd lknj

lkjk iou

iz’kkarh fuy;e tkusokjh

2010

Hkk"kkarjdkjkps ân~xr

Jh f’kMhZ lkbZ izlUu Jh lR;klkbZ izlUu

Hkxoku ckckaP;k d`isus ;k frlÚ;k iqLrdkps

Hkk"kkarjkpk ;ksx tqGwu vkyk rks ukxiwjyk ^Jh lR;

lkbZ lsok lferh* yk lefiZr lHkkx`gkpk lksgGk

vkVksirk vkVksirk- egkizlkn xzg.kdj.;k vkf/k]

okMsxkodj dkdk & ;sÅu Eg.kkys] ^^HkkbZ] ,d iqLrd

Hkk"kka&rjklkBh brD;krp eqacbZyk

¼16@06@2010½ ekÖ;k gkrh lqiwnZ dj.;kr vkys

vkgs- rw m|k rs ?ksÅu tk-** ekÖ;k vkuankyk ikjkojp

mjyk uOgrk- izR;sd dGdGhP;k izkFkZusyk Hkxoar

lØh; enr ?ksowu /kkor ;srks gsp [kjs- izLrqr

Hkk"kkarj tsOgk iqLrd:ikr vorjsy rsOgk izdk’khr

gks.kkjs iqLrd frljs o Hkk"kkarj pkSFks vlk ;ksx&&&

gk HkxoRd`ispk izlkn Eg.krk ;sbZy vkf.k feGw ykxys

fd ekuoh eukyk vtwu vtwu R;kph xksMh ok<r tkrs

R;kph izfprh R;kp cjkscj vkyh rh 3 vkWxLV 2010

jksth- Ogk;czksph lsok ns.;klkBh ^fodkluxj* ;sFkhy

^Jh xtkuu egkjkt* eafnjkr la/;kdkGh 7 ok-

iksgkspyks rs dkdkadMwu R;kP;k ngk feuhVs

vk/kh ?ksrysys Jh- lkjk iou fy[khr ^Å: ysnw& is:

ysnw* ;k baxzth iqLrdkph izr gkrh ?ksÅup- rs iqLrd

ikgwu Jh- dksokM ;k _X.kfe=kus rs pkG.;kl lq:okr

dsyh- frrD;kr eafnjkps iqtkjh Jh mn; frFks iksgkspys

o is’kaV Qkj ulY;kewGs xIikxks"Vh lq: >kY;k- cksyrk

& cksyrk R;kauh lq- x- 'ksoMs jfpr AA Jh xtkuu

ckoUuhAA ps baxzth e/;s Hkk"kkarj dj.;kph fouarh

dsyh- HkxoarkP;k d`isph v’kh vlhe yhyk ikgwu

ea=eqX/k >kY;kl uoy rs dk; ! vkf.k izLrqr iqLrdkps

Hkk"kkarjkps dke lq: gks.;kvk/kh ^^Jh xtkuu

ckoUuh** ps baxzth Hkk"kkarj ^Jh xtkuu lekf/kP;k*

'krdegksRloh fnuh Eg.kts 11@09@2010 jksth gkrk

osxGsgh >kys rs R;kaP;kp Øisus- v’kk ;k

ekuq"kos’kh vkxG;kosxG;k izseG HkxoarkP;k Jh

lR;lkbZP;k Jh pj.kh d`rKrkiwoZd okgwu ?ksrkuk

gks.kkÚ;k vkuankr lokZauh lgHkkxh gksÅu R;kyk

f}xq.kkar djkos- gh Jhpj.kh izkFkZuk-

t;lkbZjke t; Jhjke t; t; jke

fgeka’kq nslkbZ 36&Mh] riksou

dkWEiysDl

t;&izdk’kuxj]

ukxiwj & 440 025

eks- 09404089763

izFke v/;k;

eh dks.;k ,dkp ns’kkpk ukgh

^gs tx Eg.kts vfr fo’kky vlk lekt vkgs- ;krhy izR;sd

O;äh R;k lektkph ?kVd vkgs( ek.kwl ek.klkdMs

[kspyk tkrks] R;k izsekus rks c/n vlrks( ,desdka’kh

vlysY;k ukrs laca/kkus--- rqEgh vkiys var%Üp{kw

m?kMwu ikg.;kpk iz;Ru djrk vls vk<Gsy fd loZ

jk"Vª ,d vlwu R;kps uko vkgs ^ekuork*] /keZ ,d

vkgs ^izsekpk* vkf.k gsp [kjs lR; gks;** ¼1½

^Å:ysnw&is:ysnw* ;k rsyxw 'kCnkapk vFkZ] ^eyk

ukns’k] uk uko* nf{k.k vesfjdsrhy ^is:* ns’khP;k ,dk

efgysyk gtj tckch fouksnksähus ckck mn~xkjys

gksrs- vki.k dks.k vkgksr rs tk.k.;kph izØh;k Eg.kts

v/;kfRedrk! Lokeh lkaxrkr] ^^[kjs ikfgY;kl rqEgh

rhu O;äh vlrk& Lor%yk rqEgh tls ekurk ^rh*]

rqEgkyk th brj nqljs ekurkr ^rh* vkf.k rqEgh [kjks[kj

th vlrk ^rh* ns’k] uko] tkr&dqGh] o.kZ] /keZ]

O;olk;] /kunkSyr] ir&Bsoh] dqVqac] ukrh&xksrh]

fe= eaMGh] lektkrhy irizfr"Bk ;k lkÚ;k ckch nsgk’kh

laca/khr vlrkr vkf.k R;kpk 'ksoV ekrhr gksr vlrks-

v/;kfRed thou gs lkxjkyk feGsi;Zar vusd fBdk.kkgwu

tk.kkÚ;k vFkd izokgh unhlkj[ks vlrs- rh unh]

xq:Rokd"kZ.kkus ?kM.kkÚ;k dk;kZpk ifj.kke Eg.kwu

fulxkZus vkf/kp vk[kwu BsoysY;k ekxkZus tkr vlrs-

ekuoh thou lq/nk fnO; egklkxj:ih mxeL=ksrk’kh

foyhu gksbZi;Zar ?kMr jkg.kkjk izokl gks;!**

(1) Satya Sai Speaks, Vol. VIII, Chapter 33 & 36.

iz'kkafrfuy;eP;k vkeP;k ifgY;k HksVhe/khy] 29

fMlsacj 1980 jksth ?kMysY;k] nqlÚ;k eqyk[krhr ckck

Eg.kkys] ^vuqHko ?ks.;klkBh eh rqEgkyk vusd

ns’kkae/;s ikBfoys- vkrk rqeP;klkBh txkrhy

loksZRd`"B ns’k&vkWLVªsfy;k&[kkl fuoMyk vkgs-**

loksZRd`"V Eg.kts vk/;kfRed fodklkP;k n`"Vhus

vfr’k; lqanj vls eh ekurks- [kjks[kjp] vkEgh okLrO;

dsysY;k vusd ns’kkaiSdh vkLVªsfy;krhy vkeP;k

okLrO;kr vkeph HkjHkjkV >kyh gksrh- vkf/k

loZrksijh vkfFkZd LFkS;Z vkf.k lqcÙkk ykHkwu

vk/;kfRed fodkl ?kMw ykxyk gksrk- vkrk] rhu n’kds]

LokfeaP;k izsekus vkf.k pkrq;Z iw.kZrsus

doVkGysY;k ekÖ;k thoukps flagkoyksdu djrk eyk

metrks; rks lkFk ns.kkjk nSoh gkr && thoukP;k

[kkapk [kGX;krwu BspkG.kkjs] mrkj p<kokps

vrhmRlkgh prqjaxh vkf.k ljrs’ksoVh lek/kkukus r`Ir

ikoysys] vls rs vk;q"; lkaHkkG.kkjk !

vk;qfoZKkukP;k f’k{k.kkuarj vkf.k ek>s oS;ähd

vk;q"; tls vxzslj gksÅ ykxys rls ifjfLFkrhP;k

cGtksjhus ek>s okLrO; eyk ns’kksns’kh lrr gkyokos

ykxr xsys- ns’kksx.krh fQjr vlrka ekÖ;k fuoklk

ckcrhr] ukxfjdÙokrhy v’kkLorrk vkf.k rRle

gky&vis"Vkae/kwu mn~Hko.kkjh dqpao.kk ;kauh

ek>k lrr ikBiqjkok dsyk gksrk-

fczVh’k O;kIr eyk;ke/;s 1938 lkyh tUe >kysyk

vlY;kewGs eh lgtp fczVh’k ukxfjd gksrks-

tUens’khP;k ,dkaxh dk;|keqGs eyk rsFkhy tUefl/n

vf/kdkj ukdkjY;k xsyk( vkiY;k iwoZtkapk ns’k

lksM.;kph ikGh dfB.k ifjfLFkrhewGs ekÖ;koj vkyh-

fczVh’k ukxfjdÙo vkckf/kr BsÅu] vkWLVªsfy;kps

ukxfjdÙo izkIr gksÅu 1975 lkyh frFks LFkkf;d

gksbZi;Zar ns’kksns’kh Bksdjk [kk.ks ekÖ;k u’khch

gksrs] gsp [kjs- nqlÚ;k egk;q/nkP;k lekIrh uarj ek>s

vkbZofMy] okMofMy LFkkf;d >kysY;k flagyh ns’kkr

¼vkrk R;kyk Jhyadk Eg.kwu vksG[krkr½ ijrys-

R;kaP;k toGhy fczVh’k izoklh dkxnksi=kP;k tksjkoj

R;kauh vls dsys- 1959 e/;s o;kP;k 21 O;k o"khZ eh

esfMdy dkWyste/;s f’kdr vlrk] ofMykaP;k bPNsfo:/n]

ek>s fczVh’k ukxfjdÙo lksMwu flagyh ukxfjdÙo

fLodkj.;kl eh udkj fnyk gksrk R;kps dkj.k Eg.kts

1958 lkyh >kysY;k rkfeG Hkkf"kdkafo:/nP;k

oa’kh;Rrk naxyh eh vuqHkoY;k gksR;k- R;k ikgwu

flyksue/khy vkiY;k HkforO;kojhy izÜufpUg

ekÖ;kiq<s mHks >kys gksrs-

f’k{k.k o LukrdksÙkj baVuZ’khi iw.kZ d:u flyksu

ef/ky fczVh’k gk;dfe’kuus fnysY;k fczVh’k

ikliksVZP;k vk/kkjs 1965 lkyh eh yXu d:u

okMofMykaP;k flyksuyk jkejke Bksdyk- vkeP;k toG

rsOgk dsoG ek.k’kh rhu ikSaM ngkf’kyhax ,o<s ijdh;

pyu fnys xsys gksrs- lqjokrhP;k rhu o"kkZi;Zar eyk

o ck;dksyk flaxkiwje/;s] vfr'k; deh ixkj o deh

loyrhaP;k v’kk vLFkk;h uksdÚ;k ek= feGr xsY;k- i.k

vkepk ukbZykt gksrk- rhp dFkk O;kolkf;d fuoMhph

>kyh- brj dks.kkykgh udks gksrs Eg.kwu vkoMr

ulrkgh cGtcjhus eyk ^vukLFksf’k;k oS|dkps*p dke

djkos ykxys gksrs- nksu o"kkZuarj eyk vtwu /kDdk

lgu djkok ykxyk- dks.kR;kgh ns’kkps ukxfjdRo

ulysyk vlk eh fcuk ukxfjdRokpk O;äh gksÅu

xsyks( dkj.k 1967 lkyh] fczVue/;s iwoZvkfÝdu

ns’kkarhy ;sÅ ykxysY;k fuokflrkaP;k yksa<;kaeqGs]

fczVh’k ljdkjus ,d ufou ^bfexzs’ku* dk;nk vfLrÙokr

vk.kyk] R;k vk/kkjs fczVh’k ikliksVZ ukxfjdRo

vlwugh eyk fczVue/;s izos’k ukdkj.;kr vkyk-

^ukxfjÙojfgr* ifjfLFkrh laiq"Vkr vkyh rh eyk 1968

lkyh vkWLVªsfy;kus nsÅ dsysY;k ^ek;xzaV

fOglk*eqGs- R;kP;kp cGkoj iq<s eh czhVue/;s tkÅu

mPpf’k{k.k ?ksÅ 'kdyks- fczVuP;k x`g[kkR;krQsZ

vkEgkyk fczfV’k ukxfjdÙo o ikliksVZlq/nk iqUgk

cgky dj.;kr vkyk- ijarw pkj o"kkZauh] ;qds lksM.;kpk

fu.kZ; vkEgh ?ksryk dkj.k frFksgh ^Üosr Åxzoknh

la?kVukaP;k* vR;kpkjkpk fulVrk izlkn vkEgh

vuqHkoyk- 1972 lkyh vkEgh U;q>hy¡.Myk xsyks

vkf.k rhu o"kkZuarj ljgí vksykaMwu flMuh ;sFks

iksgpyks- O;kolkf;d ;’k izkIr d:u vkuankus jkgw

ykxyks- i.k rks Qkj dkG fVdw 'kdyk ukgh- dkj.k 1980

lkyh vkeP;k vk;q";kr Lokfeaps inkiZ.k >kys- loZp

xks"Vh ,dk,dh cnywu xsY;k- iquÜp vLFkk;hÙo

vkeP;k okVh vkys- 29 fMls- 1980 e/khy eqyk[krhr

R;kauh vkEgkyk lkafxrys fd ngk o"kkZuarj iqÍifrZyk

rs ,d ^lqij Lis’kkfyVh* gkWfLiVy lq: dj.kkj vlwu

vkWLVªsfy;k lksMwu R;kaP;k lsosr vkEgkyk :tw

Ogkos ykxsy-

ekxs ikgrk] 'kkys; thoukiklwup eyk cÚ;kp gky vis"Vk

lgu djkO;k ykxY;kps y{kkr ;srs- vYi’kk feG.kkÚ;k

fuo`Ùkh osruke/;s ofMy vkeP;k nSuafnu xjtkp tserse

d’kkc’kk Hkkxow 'kdr gksrs- lq:okrhps f’k{k.k

[ksMsxkoh >kys vlys rjh mPp f’k{k.kkps osMs

vk’kkGHkwr LoIu eh mjk’kh ckGxwu gksrks-

ofMykaP;k gykf[kP;k ifjfLFkrhewGs mPp

f’k{k.kklkBh ofMykaph enr feG.ks 'kD; ulY;kewGs

dqBsrjh dkjdwuh dj.;kpk ek>k fopkj pkyw gksrk

ijarw ifgY;k >VD;krp eyk esfMdy dkWyste/;s izos’k

feGkY;kewGs] toGP;k uksrsokbZdkauh enrhpk gkr

ekÖ;kiw<s dsyk( vkEgh ofMyksikftZr 'ksrhlq/nk

fodyh vkf.k iSlk mHkk dsyk- foÜofo|ky;kr izos’k ?

ksbi;Zar ik;kr lk/ks cwVgh ekÖ;ktoG uOgrs- ,d

'kY;fpfdRld gks.;kps LoIu eh ckGxwu gksrks i.k

ekÖ;k uf’kch nqljsp dkgh ok<wu Bsoys gksrs- ftFks

dqBs eh jkgr vls frFkyk ewG jfgoklh ulY;kewGs

ijnsf’k;kauk iM.kkÚ;k e;kZnk ekÖ;k

okV;kyk ;sÅu( QsdysY;k rqdM;kaoj* eyk lek/kku

ekuwu ?;kos ykxs- dks.krsgh ;’k feGfo.;klkBh eyk

thokikM esgur djkoh ykxs- izR;sd O;äh ,d fof’k"V

uf’kc ?ksÅu tUekyk ;srs( ek>s vk;q"; Eg.kts

^foapokP;k ikBhojhy fcÚgkM* d/khgh ,dk tkxh

LFkku v’kD;! okV.khyk lrrp v’kh dqpac.kk

vkY;keqGs eh vfr’k; nq%[kh vkf.k dkrkoysyk

vls( ^ukgd cGhP;k cdÚ;kph Hkkouk eukr lrr ?kj d:u

vls! ;k lokZekxs dkgh nSoh gsrw vlw 'kdrks ;kph

FkksMh’khlq/nk dYiuk eyk rsOgk uOgrh-

lksu&pkanh] lkekftd izfr"Bk feGfo.;k,soth v/;kfRed

[kthuk xol.ks 'kD; gks.;klkBh [kqí ijesÜojkus v’kh

ifjfLFkrh fuekZ.k dsyh vlsy ;kph dkgh eyk tk.kho

uOgrh- Lokeh Eg.krkr] ^^eh rqeP;ktoG vlY;kl

rqeP;ktoG loZ dkgh vkgs-**

fpuh uoo"kZ lksgG;kP;k fufeÙkkus Qsczqokjh 1997

e/;s iz’kkarh ;sFks Lokehauh ân; gsykowu ns.kkjs ,d

izopu dsys gksrs] rs %

^^rqeps ân; gkp rqepk ns’k gks;- laiw.kZ txr gs ,d

fo’kky dk; okM;kizek.ks gks;- R;kr vusd nkyus

vkgsr- rs izR;sd nkyu Eg.kts ,d ,d ns’k@jk"Vª letk-

laiw.kZ tx gs ,dp ?kj vkgs gs y{kkr ?;k- 'kfjjkP;k

osGkosxG;k vo;okpk fopkj dsY;kl 'kfjjkrhy R;k loZ

vo;okauk ekuoh ân; vO;kgr jä iqjoBk dfjr vlrs- rj tj

osxosxGs ns’k Eg.kts osxosxGs vo;o ekuY;kl]

R;klokZaps iks"k.kkps dke dj.kkjs jä Eg.kts lR; vkf.k

uSfrdrk& uhrheÙkkiw.kZ okx.kwd! vkiY;kyk vls

vk<Grs fd iapkax vkf.k l.kokj ikG.ks ;kckcrhr

ns’kkns’kkae/;s folaokn ulrks- loZ ckchaP;k

ewGk’kh dk; vlrs rj ekuoh ân;- tsOgk R;k

ân;kr ,dhph & ^,sD; Hkkousph* ladYiuk

O;oLFkhr :tsy rsOgk ^ekuoh ,sD;* ;k o"kkZpk

'kqHkkjaHk gksbZy-** ¼2½

^eyk ns’k ukgh* v’kk okD;kpk vFkZ dks.;k ,dk

fof’k"V ns’kkcjkscj ek>k laca/k rksM.ks vlk foijhr

gksrk dkek u;s- rj rks ;k vFkkZP;k vxnh fo:/n gks;

( ns’kkaP;k HkkSxksyhd ljgíh] ns’k osxosxGs vl.;kpk

ckg;kfo"dkj] R;k osxosxG;k n’kZfo.kkÚ;k d{kk b-

vksykaMwu tk.;kph rh izØh;k ?kMfo.;klkBh dsysys

rs vkokgu vlsy- ;s’kw Eg.kkys] ^^ek.kwl dsoG

vUukoj txr ulrks-** v/;kfRed iks"k.kkph lq/nk frrdhp

vko’;drk vlrs ts.ksd:u foftxh"kq o`Ùkhus varjkRek

fujarj lÙ;kpk 'kks/k] ikBykxkizek.ks ?ksr jkghy- Qkj

deh yksdkauk vk/;kfRed vk;ke y{kkr ;srkr& letrkr-

osxosxG;k pkyhfjrh thou i/nrh] Hkk"kk] /kkfeZd

foÜokl vkf.k :<h] ;k lokZaef/ky vuqL;wr lw= vkgs

^lR;*( dsoG lR;] vkf.k rs lR; gks; nso & ijesÜoj( nqljs

frljs dkfggh uOgs-

(2) Sathya Sai Baba, Chinese New Divine Discourse at Kulwant Hall, February 13, 1997.

ns'kizse izkns’khd ,duh"Brspk 'kks/k gk dkgh

ekuokus ykoysyk ukgh;- rks ,d fulxkZpk vfoHkkT;

Hkkx vkgs] tho okpfo.;kps ra= izk.kh txrkrlq/nk

vki.kkal rs vk<Gwu ;srs] tukojkaps dGi dls vkikiY;k

d{kk cuohr vlrkr] n`< d:u tir vlrkr gs vki.k ikgrksp-

f}rh; egk;q/nkuarj lq/nk vki.k lkezkT;s fo?kVhr

>kysyh vkf.k gksr vlysyh ikgr vkgksr- VksG;kapk

mRd"kZ vkf.k ikMko] cy’kkyhauh 'kähpk xSj

va/kk/kqn dsysyk okij ;kewGs brj tekrh vkf.k izkarh;

gYys d:u >kysyk loZuk’k v’kk xks"Vhauh tkxrhd

bfrgkl Hkjysyk vkgs- loZ dkgh vycsy vlY;kl] vkiys

jk"Vª HkjHkjkV dj.kkjs vlY;kl] vkiY;k pkj fHkarhP;k&

ns’kkP;k ljgíhP;k vkar vki.k vxnh lqj{khr vlrks]

vkjkekr vlrks vkf.k vkiY;k 'kstkÚ;kaP;k rqyusr

^osxGs* vlY;kph Hkkouk d:u ?ksrks- loZ izdkjps

lkaxkMs vkf.k jpuk vorh Hkksorh usLrukHkwr

gksrkauk ikg.;kpk] vfr’k; fcdV ifjfLFkrh loZ= vl.;kpk

vlk dkG] ^vkrk ;kP;k uarj dk; ok<wu Bsoys vkgs \*

vlk izÜu dj.;klkBh vrh ;ksX; vlkp Eg.kkok ykxsy-

vkiYkk xzg gk lokZapkp vkgs vkf.k R;kar lokZauk

O;ofLFkr okVwu ?ks.;klkj[ks cjsp dkgh vkgs- ;k

lR;kph tk.kho vkrk yksdkauk gGwgGw gksÅ ykxyh

vlwu] tylaink] oulaink] egklkxj] vUu/kkU;]

ok;qeaMGkph izr b- cÚ;kp xks"Vhps vfr’k;

dkGthiwoZd] dkVsdkji.ks laxksiu gksÅu tiys tk.ks

vko’;d vkgs gs R;kauk iVw ykxys vkgs- Hkk"kk

t’kk ,desdkar felGY;kuh iDo vkf.k ekSyhd gksr vlrkr]

r}rp gYys&p<k;k fdaok brj xks"VheqGs] ,desdk’kh

laidkZr vkY;k dkj.kkLro lektkus lq/nk mÙke rs loZ

vkRelkr dj.;kph dyk f’kdwu ?ksryh vkgs- Lokra=;~

izkIrh uarjgh tuekulkaP;k vk’kk&vkdka{kkaph

iwrhZ [kÚ;k vFkkZus >kyh ulY;kpsp vk<Grs- izR;sd

ns’k R;kewGs ikSokZR;ikfÜpekR; eqY;kaps ,d ladjhr

jk"Vª cuwu jkfgY;kpkp vuqHko ;srks- vk/;kfRed

tkx`rh ?kMowu vk.k.;klkBh yksd’kkgh gs ,d

v/kZfodlhrp vls ra= okijys tkr vkgs- ijLijkaoj

voyacwu jkg.;kf’kok; xR;arj ulY;kps Li"V >kys vkgs-

yWVhu Hkk"ksr ,d Eg.k vkgs] Vox Populi Vox Dei

¼OgkWDl ikWI;qyh OgkWDl MsbZ½ %

^tulkekU;kapk vkokt gk nsokpkp vkokt gks;*-

yksd’kkgh [kÚ;k vFkkZus dk;Zjr gks.;kl vko’;d vlk

vk/;kfRed cny l/;k rjh ?kMwu ;sr ukgh vkgs- /keZ]

tkr] Hkk"kk] uSlfxZd laink] 'kL=kL=s ok brj HkkSfrd

'kähapk fodkl] ;kaP;k ek/;ekrwu uOgs rj dsoG

vk/;kfRed tk.khosrwup [kjh yksd’kkgh veykr ;sÅ

'kdrs- R;k n`"Vhus ikgrk] loZ ns’kkaph l|%fLFkrh gh

vk/;kfRed laosnukaps lfeJ xqaMkG;kizek.ks vkgs-

ekuorsph tk.k vlysY;k usR;kauh mPp ewY;kaP;k

ladYiukauk ifjiDork vk.k.;klkBh lrrp y<k fnysyk

vkgs- [kjk[kqjk cny ?kMwu ;srks rks O;äh O;fäP;k

ân;krp- dkj.k ân;p R;kpk [kjk ns’k vkgs- vk/;kfRed

fopkjkaP;k vuq"kaxkauh ?kMwu ;s.kkÚ;k cnykaP;k

lanHkkZr jk"Vªh;rk] ikliksVZ] tUenk[kyk] tUeLFkku]

ewG&xko&ewGns’k] l|%fuoklLFkku b- xks"Vhauk

eqGh vFkZp mjr ukgh-

^^tUe&e`R;q ulysY;k ije’kkarhP;k lkezkT;kdMs

tk.kkjk jLrk ^osn* nk[kohr vlrkr- phu] jf’k;k] vesfjdk

b- ns’kkacíyph ekfgrh yksd f’kdrkr( iWflfQd

Tokykeq[kh rlsp vkd~ZfDVd e/khy csV lewg b- ph

lq/nk R;kauk tk.kdkjh vlrs- ijarw vkiY;k Lor%P;k

varjaxkcíy R;kauk rlwHkjgh Kku ulrs- rls izR;sdkyk

iapdks"k vlrkr] ijarw ckg;kax&HkkSfrd

iksrMh&T;kyk vki.k 'kfjj Eg.krks&R;kph dk; rh tk.kho

vlrs- rh lq/nk vxnh <kscG ekukus&R;kps laiw.kZ

Kku ulrsp- brj xHkZikrG;kcíy R;kaps laiw.kZ vKku

vlrs- ts dsoG HkkSfrd dks"kkP;kap tk.khosus

xqjQVysys vlrkr rs Eg.kts dke] okluk vkf.k yksHk ;k

=;haP;k gkikiysY;k ewfrZ vlrkr- vk’kkr`".ksP;k

izR;sd >ksD;kcjkscj rs ygjr jkgrhy- vkiY;k Lor%ef/ky

vuuqHkwr fnO;Ùokrwu mn~Hko.kkÚ;k

ln~xq.kkaP;k vHkkoh R;k LoSjkpkjkyk R;kauk

Dofprp osl.k ?kkyrk ;sbZy-**

vkiY;k Lor%cíyps lR; tk.kwu ?;k Eg.kts ;k 'kfjjkykp

vkiysi.kk eku.ks rqEgh lksMw 'kdky- rs rqEgkyk

jksx&eqDr djsy- rqEgkyk laiw.kZ 'kkarh feGsy-** ¼3½

gs 'kfjj Hkys dks.;k ns’kkps vlsy ijarw R;krhy vkRek

gk ns’kkrhr gks;- rks nso vkgs-

uk dksdk Å: ysnw % eyk ns’k ukgh-

f}rh;k/;k;

ukdksdk is: ysnw

eyk oko ukgh-

loZ ^R;kaphp* ukes gksr vls ,dgh uko ukgh ts

^R;kps* ukgh-

(3) Satya Sai Speaks, Volume IV chi 2 p.12 & Baba .The Breath of Sai p.121.

^^R;kps uko ukgh vls ,dgh uke ukgh- ijesÜojkph

izkIrh d:u ?ks.;klkBhp vkRek 'kfjj /kkj.kk djrks( rks

ijekRekp vkRE;kpk [kjk L=ksr vkgs- Eg.kwup ltho

izk.;kar] ekuo tUe feG.ks gs vfr’k; uf’kcoku vlY;kps

ekurkr--------- uke vkf.k :ikadMs rqEgh ikgrk Eg.kwu

rqEgkyk txkr }Sr vk<Grs= rqEgh tj R;k ukek&:ikP;k

iyhdMs ikgky rj rqEgkyk v}Srp vk<Gwu ;sbZy-** ¼1½

Ukdksdk is: ysnw % eyk uko ukgh- eh vkiY;k

ukokpk fopkj d: ykxyks rsOgk vls y{kkr ;srs dh] ;k

fouk’kh HkkSfrd txkrhy ^lalkj*kr dk;Z’khy vl.kkÚ;k

'kfjjkyk yVdkfoysyh rh ,d ^uacj IysV* vkgs- [kjs uko

vkgs- ^vkr jkg.kkjk* tlk pkyd vkr clwu eksVj xkMh

pkyforks- gs uÜoj 'kfjj Eg.kts e`R;wuarj /kqGhr

felG.kkjs vls d`rh’khy okgu vkgs- lw{e 'kfjj gs

vuqHkokaps okgu vlwu] e`R;quarjP;k ^dkj.ke;*

'kfjjkyk fpdVwu] rs iq<hy izoklkr vxzslj gksr tkrs-

ckck Eg.krkr( ^^rqeps ewG uko vkgs ^vkRek*-

Bsoysys uko vlrs nsgkps-** ekÖ;k tUe nk[kY;kojhy

ek>s uko vkgs ljouiou] tUe osGh Bsoysys ekÖ;k

ofMykaps uko gksrs osGwfiYybZ % gh nksUgh

ukos] rkfeG f’koiaFkha;kauh ^lqczge.;a* g;k

nsokP;k BsoysY;k brj ukekaiSdh gksr- Eg.kwu

^osGwfiYybZ l[k.kkiou* vls ek>s laiw.kZ uko vkf.k

FkksMD;kr Eg.kts ^Ogh- ljo.kk iou vls- R;k dkGh]

fganwe/;s izFke uko&’ksoVps uko] v’kh i/nr uls-

izR;sd O;ähps ^R;kps* fdaok ^frps* vls Bsoysys]

Qkjrj Qkj vksG[k pkaxY;k rÚgsus iV.;kdfjrk ^;kapk

iq=@iq=h* v’kh

(1) Satya Sai Speaks, Vol. IV ch 30 & Divine Discourse Also, Prema-Vahini.

i/nr vls- dqGkps uko] izFke uko] f[kzÜpu fdaok

Bsoysys uko gh i/nr ikfÜpekR; :<hae/kwu ?ksryh

xsyh-

1974 e/;s U;q>hy¡Me/;s eh ^O;olk;* djr gksrks

rsOgk ^osGw fiYybZ* l[k.kicu* vls ftHksph dljr ?

kMfo.kkjs uko vO;kogkjhd okVw ykxys] Eg.kwu

v’kkldh;fjR;k eh ^lkjk iou* vls uko FkksM;k

fnolkalkBh ykow ykxyks] ijarw ^U;q>hy¡M esfMdy

dkSafUly* us R;koj vk{ksi ?ksryk- Eg.kwu ex

dk;ns’khjfjR;kp ek>s uko cnywu & ^lkjk osGw

fiYybZ iou* vls dsys- ^lkjk* ek>s izFke uko vkf.k

^iou* gs 'ksoVps uko] ofMykaps ^osGwfiYykbZ* gs

ek>s e/; uko vkf.k ^ou* ;k v/kZ&ukokyk eh taxykr

ikBowu fnys & ^ou* ;k 'kCnkpk vFkZ taxy vlk vlrks

uk ! R;kosGh ^iou* gs ok;qnsokaps nqljs uko

vlY;kps eyk ekfgrgh uOgrs- oS".koiaFkh guqearkyk

^iou*iq= Eg.kwu vksG[krkr- ^lkjk* gs uke

ikfÜpekR; txrkr L=hps uko Eg.kwup vksG[krkr-

Eg.kwu ts eyk izR;{k tk.kr ukghr rs eyk] eh efgyk

vlY;kpsp ekurkr- nqlÚ;k ns’kkr xsY;koj ^dkj*pk uacj

lq/nk cnyrkr- rlsp ekÖ;kgh ckcrhr ?kMwu vkys-

U;q>hyaMP;k [kkrsikuh ek>s uko ^lkjk osGwfiYybZ

iou* vls nk[ky gksÅu xsys! rjhgh ^okgd* vlysyk tks

^vkReka] rks ek= rksp rks vkgs tks lq:okrhiklwu

gksrk !

tUeosGh izR;sdkpsp ckjls gksÅu uko Bsoys tkrs-

cÚ;kp t.kkauk vls okVr vlrs fd R;kaP;k ukokyk

fof’k"V vFkZ vlwu R;k O;ähcíy cjsp dkgh lkaxwu

tkrs- vki.k vkiY;k ^dkj*yk lq/nk oS;ähd vad nsrksp

fd ukgh] 'kD; >kY;kl ! r’kh rh uacj IysV vlrs vkiyh]

vkiY;kyk rs vkoMks fd ukoMks] rs lR; vkgs- uotkr

ckGkps uko Bsorkauk vkbZofMy vkiY;k fuoMhpk

dlksf’kus mgkiksg djrkr vkf.k brjkauk R;kph tk.kho

d:u nsr vlrkr- vkf.k ex vusdk iSdh ,d uko vR;ar

dkGthiwoZd fuoMys tkrs- ckyo;kr&fd’kksjo;karp

vkiY;k ukokyk] R;kP;k vFkkZyk] O;qRiÙkhyk izR;sd

t.k vxnh fcyxwu vlrks vkf.k R;k ukokauhp lacks/ku

dsysys R;kauk vkoMrs- O;ähP;k ukokyk rlk [kkl

vFkZ vlrks] ,[kknk vFkZiw.kZ lans’k&fopkj R;krwu

izdV gksr vlrks- nq"V nqykZSfdd O;ähps uko Dofprp

ckGkyk ns.;kr ;srs- JhjkekP;k dkykof/krhy ,d izlax

vkiY;k izopukrwu nsr vlrk] Lokeh Eg.krkr(

^^dSd;h fdaok eaFkjk ukos vlysyh ,drjh L=h

rqEgkyk vk<Grs dka\ ^dkS’kY;k* ukokP;k fL=;k t:j

rqeP;k ekfgrhr vlrhy] i.k dSd;h fdaok eaFkjk----

eqGhp ukgh- nzkSinhoj okbZV utj Bso.kkÚ;k

dhpdkus 'ksoVh Hkhek gkrh vkiyk uk’k vks<owu ?

ksryk- fdpd v’kk ukokpk dks.kh rqEgkyk vk<Grks

dka\ ,dgh ukgh- nqoZpuh] nq"d`R; dj.kkjs vkf.k

okbZV utj ckGaxysY;k v’kk O;ähaP;k ukokauk ;k

txkr Fkkjkp ulrks** 2½ iksFkh&iqjk.ks] nso]

iq.;kRes] lk/kqlar rlsp okafPNr xq.k] ln~xq.k v’kk

xks"Vha’kh ukrs tksM.kkjh ukosp vuar dkGkiklwu

fuoM.;kr ;sr vlysyh vk<Grkr ikÜpkR; laLd`rhr lq/nk]

ck;cye/khy rlsp yWVhu] xzhd] ghczw ;k

Hkk"kkaef/ky T;k ukokapk laca/k ifo= ijesÜojkP;k

ukok’kh vlrks rhp ukos vfr’k; yksdizh; vlY;kps lrr

fun’kZukl ;srs- tkWu] tsgksok% gk d`ikGw

gksrk- ,MoMZ %& lkS[; ewfrZ( vWuuh&dqekjh

¼ekrk½ esfjph vkbZ vkf.k

(2) “The Ramayana is the very essence of the vedas” Divine Discourse, 2 April 2001, Samathana Sarathi, May, 2001 p137

lsaV&vWuuhP;k vkBo.khlkBh Bso.;kr ;srs½- vjch

ukokae/kwugh eksgEen iSxacj vkf.k brj eqLyhe

larkph vkBo.k d:u nsrkr v’kh ukos %& vCnqYyk &

vYykpk lsod] Qkfrek % iSxacjkaP;k iRuhps ¼Lej.k

d:u nsrs½] fganqph ukos cgqrka’kh nSoh vorkjkaph

vlrkr-

O;kogkfjd n`"V;k ikgrk] ek>s uko Eg.kts ekÖ;k

vkRE;kP;k pyu oyukph tk.kho d:u ns.kkjh ;k 'kfjjkoj

yVdoysyh ijokuk ikVh gks;- ekÖ;k nsg:ih

eksVjxkMhpk ^eh* pkyd vkgs- vkf.k ;kiwohZP;k

vusd tUeh v’kk vusd eksVjxkM;k ^eh* pkyfoY;k

vkgsr- dkrMh Eg.kts R;k dkjoj p<foysY;k jaxkpk Fkj

vlwu thHk Eg.kts Hkksa&Hkksa okt.kkjk Hkksaxk

vrh cksy.;kewGs rh brj dlY;kgh rqyusr vf/kdp ladVkr

ikMr vlrs- ek>s [kjs vkf.k ewG uko vkgs ^vkRek*-

gs 'kfjj Eg.kts dk;\ Lokfeauh ;kps mÙkj fnys vkgs- %

^^[kjs ikgrk] ek.kwl Eg.kts dsoG nsg uOgs- R;k

nsgkP;k vkr ^tks* vlrks rks ^rks* vkgs- ;k ujnsgkr

okl dj.kkjk vkf.k gk nsg ;kaP;kr ,d vfr’k; toGpk

laca/k vkgs- ckg; nsgkeqGs uOgs rj R;k nsgkr

ol.kkÚ;k ifo= rÙokeqGs rqEgkyk [kjh lq[k’kkarh

ykHkw 'kdsy-

^^ts ts loZdkgh vR;qÙke rs rs Eg.kts ^nsoÙo*] rs

lk/; dj.;klkBh gs 'kfjj gks;- {k.kks{k.kh >htwu

eksMwu v’kä gks.kkjs vkf.k iqu% iqUgk cka/kys

tk.kkjs vls votkj Eg.kts gs 'kfjj! ofMy eksB;k

vfHkekukus lkaxrkr] ^ek>k eqyxk vxnh yodj

ok<rks;*- ijarw [kjs rj R;kps vk;q"; tynxrhus {kh.k

gksr tkr vlrs- bZÜojkph izkfIr dj.;klkBh ek= gk nsg

vfr’k; ekSYoku vkgs- ekuoh 'kfjj dkgh rqPN oLrq

uOgs- rs bZÜojkP;k eafnjklkj[ks gks;- R;k ifo=] fnO;

eafnjkr ekuonsgkr&rst%iqat ^vkRek* okl d:u vlrks-

izR;sd unh t’kh ljrs’ksoVh leqnzkyk tkÅu feGr vlrs

r}rp] ekuoh thoulq/nk fnO; lkxjkr foyhu

gks.;kP;k /;s;kus izokghr&izsjhr&>kysys vlkos** ¼3½

ek>s 'kfjj ifo= vkgs] vls eh dls ekU; djkos\ Lokeh

[kqí lkaxrkr R;kizek.ks] 'kfjjkpk lrr Úgkl gksr vlrks]

R;kph lrr ejEer dj.sk vko’;d vlrs] LoPNrk djkoh

ykxrs] [kkÅ ?kky.ks] tksM&tkM] MkxMqth] foJkarh]

O;k;ke bR;kfn xjtkaph ekfydkp lairk lair ukgh-

MkWDVj vlY;kewGs lrr eksMr&Úgkl gksr jkg.kkjh

vusd 'kfjjs eh ikgrp vkyks vkgs- R;kewGs :X.kkyk

gks.kkjs nq%[k ;kruk ikfgys fd gk nsg nSoh vkgs gs

eku.ks vfr’k; dfB.k okVrs( vktkjh&vi?kkrh 'kfjj vxnh

R;kP;k fo:/n vlY;kps tk.kors-

^^nsg lrr ok<rgh vlrks vkf.k R;kpk {k; lq/nk lrr

gksr vlrks- ftok.kw&lw{ek.kw vktkjkaps&O;kf/kaps

rks ekgsj?kj vkgs- jksxjkbZ& v’kkafr]

ukfoU;&oSfp«;] fHkrh&dqrqgy ;kaps rs olrhLFkku

vkgs- v’kk ;k uÜoj dpdM;kyk dks.kh fcyxwu dlk jkgw

'kdrks\ dks.;kgh {k.kh R;kpk uk’k gksÅ 'kdrks- ,

[kkna&nqlÚ;k vo;okf’kok; lq/nk rks ftoar jkgw

'kdrks- i.k izk.kok;q ?ks.ks tls Fkkacrs rls 'kfjjkps fo?

kVu gksÅ ykxrs- ;kpkp vFkZ] gk nsg Eg.ktsp loZLo

vls ekuwu pky.kkj

(3) ‘Baba, The Breath of Sai, pp 226 & 229.

ukgh- nso ;k 'kfjjkr vlrks] rks ckgsj dk<Y;kl 'kfjjp mjr

ukgh-** ¼4½

Ckkckaph f’kdo.k bFksp Fkkacr ukgh- ekuokpk

vk/;kfRed nsg vkf.k uÜoj&nsg ;kaps foospu rs djrkr-

vkf.k euq"; izk.kh Eg.kts bZÜojh fufeZrhrhy peRdkj

vlY;kpk lk{kkRdkj ?kM.ks lq: gksrs( T;kyk

nsok&O;frfjDr nqljs dkgh ukekfHk/kku ukgh- ;k

NksV;k’kk iqfLrdsrhy e;kZfnr i`"Vkae/;s iznh?kZ

mgkiksg dj.;kpk ek>k ekul ukgh] ek= ekuoh

fnO;Ùokph ?kM.k LrjkLrjkauh d’kh fodlhr >kyh vkgs

R;kph >yd ckckaP;k x:M iqjk.kkojhy foospukrhy

iq<hy mrkÚ;ko:u Li"V dYiuk d:u nsrs vls

Eg.k.ks ;ksX;p Bjsy- ^^tls] pØke/;s vkÚ;kaP;k

ek/;ekrwu ckg;ckaxMh i;Zar mtkZ izokfgr gksrs

R;kizek.ks izk.ke; 'kfjjkP;k lgk Hkkxkae/;s esanw o

es:naMkrwu izk.kmtkZ izokghr gksr vlrs- gkrik;

oxGrk euq"; nsg gk vaMkd`rh vlrks- ;k vaMkd`rhP;k

m/oZe/; fBdk.kh ckg; Fkjk’kh ,d iksdGh vlrs R;kyk

vki.k VkGw vls Eg.krks rh uotkr f’k’kwe/;s Li"V fnlr

vlrs o dkykrjkus Hkjyh tkrs- ;kp Hkkxkr vk/;kfRed

'kfjjkph lq/nk iksdGh vlrs- ;k iksdGhrwu nsg/kkjh

vkRek rs 'kfjj lksMwu xsY;kl( rks ¼vkRek½ HkkSfrd

txkrhy loZ ca/kus rksMwu tkrks vkf.k dkykarjkus

Lor% nso curks- ;k vk/;kfRed nsgkrp lkjh foÜos]

R;krhy nÚ;k[kksÚ;k] ioZr] egklkxj] csVs] panz&lw;Z

vkf.k xzgrkjs loZ dkgh mifLFkr vlrkr- ;kp nsgkyk lgk

pØslq/nk vlrkr- laiw.kZ foÜokps ts ts xq.k/keZ

lkafxrys xsys vkgsr rs lkjs g;k vk/;kfRed 'kfjjkr olr

vlrkr-

(4) ‘Baba, The Breath of Sai, pp 247.

ej.k vkY;koj LFkwy nsgkpk e`R;w gksrks i.k tks

lq{ensg vlrks rks thoarp vlrks vkf.k thokRE;kcjkscjp

e`r 'kfjjkrwu fu?kwu rks dkyLFkykarjkP;k izoklkr

vxzslj gksr tkrks- rks lq{kkRek gk oS;fäd Eg.kts

O;ähln`’k vlY;kewGs] O;äkrwu vO;äfoÜokr vuarkr

foyhu gksbZi;Zar R;kpk uk’k gksr ukgh-

pkSÚ;ka’kh y{k ;ksuhiSdh ^ijesÜojp lokZapk vkRek

vkgs* ;kph fdaok gh tk.kho dsoG ekuo tUekrp feGrs

vkf.k ekuop ijesÜj izkIrh d: 'kdrks g;k lR;kph tk.kho

gksÅ 'kdrs-

v’kk fnO;izdk’kkus feG.kkjk mtkGk vlrkauk] ,dk

{kqnz ukokpk BIik Eg.ktsp O;ähph [kjh vksG[k vls

dls Eg.krk ;sbZy\

v’kk fnO; KkukP;k izdk’k&>ksrkr] ,dk {kqnz ukokpk

BIik Eg.ktsp O;ähph [kjh vksG[k vls dls

Eg.krk ;sbZy\ R;k uÜoj BII;kph tk.kho] fniowu

Vkd.kkÚ;k fnO;&Hkxor KkukP;k >ksrkr va/kwd

>kY;kl uoy rs dk;\ R;k vkReKkukph ns.kxh vki.kkal

^eh [kjk dks.k o dk;* ;kP;k tk.khosi;Zar iksgp.;kl

enr djrs-

^^eqykaph ukos Bsorkauk df/k df/k

vkbZ&ofMykaP;kr erHksn gksr vlrkr- ijarw ek.klkps

[kjs uko vkgs ^ve`riq=*- izR;sd O;äh gh ^ve`riq=*

gks;- mifu"kns lq/nk ekuokyk R;kizek.ks ekuwu

lacks/krkr % ^e`R;qat;kP;k iq=kauks] rqEgh loZ

ve`riq= vkgkr&vu`riw= ¼vlR;iq=½ uOgsr- tks ve`r

iq= vkgs rks cny vkf.k e`R;qewGs fodkjhr gksr

ulrks- [kjks[kj fujarj vfouk’kh rÙokP;kp rqEgh ltho

ewrhZ vkgkr- R;k mPp ukokyk vuql:u rqeph jkg.kh

vlkoh- ofMy/kkÚ;kauh uotkr f’k’kqauk fnysY;k

ukokar Qkj eksBk vFkZ vkf.k vk’k; Hkjysyk vlrks-

ojojpk ck"dGi.kk R;kar ulrks- rqEgh loZ e`R;qat;kps

iq= vkgkr- R;kph lrr tk.kho jkgw |k-**¼5½

lokZr egku lsok dks.krh\ dkfg Eg.krhy]

xksjxfjckaph& fiMhrkaph lsok! ;qok esGkO;krhy] 30

tkus- 2010 jksth iw.kZpanz lHkkx`gkr fnysY;k

izopukr Lokehauh lkafxrys] fd ;qokr:.kkbZus ^vki.k

dks.k vkgksr\* ;kpk 'kks/k ?ks.ks lokZr eksBh lsok

vkgs-

^^dks.khgh uko ?ksÅu tUekyk ;sr ulrks- tUekuarj

vkbZ ofMy uko nsr vlrkr- loZ t.k [kjsrj vkRekp gksr-

vkRE;kpk Lor%pk fof’k"V vkdkj ulrks-

ÜoklksPNoklkph] Eg.kts lks·ge~ph] izØh;k O;ähpk

izk.k vls i;Zar pkyw jkgrs- ;kpk vFkZ izR;sd t.k fnO;

psrukp vkgs- rqEgh nso vkgkr- nsokaph osxosxGh

ukaos lq/nk dYiusrwu fuekZ.k >kyh vkgsr- jke]

d`".k] f’ko ;kaph fp=s jfo oekZP;k dYiusrwu ln`’k

>kysyh gksr! R;kus R;kauk Lor%P;k MksG;kauh

ewrZ:ikr ikfgys gksrs dk;\ uDdh ukgh] uk&fgp!

dks.kh rqEgkyk uko fopkjY;kl lkaxk] ^vge~

czãkLeh*] ^rÙoe~ vlh*] v;ekRekczã*- rqEgh Eg.krk

gk ek>k nsg vkgs- R;kpk vFkZ] rqEgh vkf.k rqepk

nsg gs fHkUu&fHkUu vkgsr- rqEgh Eg.krk] ^gs

ek>s eu vkgs* ;kpk vFkZ rqEgh vkf.k rqeps eu

fHkUu fHkUu vkgsr- ex rqEgh dks.k vkgkr! v’kk

fjrhus i`PNk djk- lokZr eksBh&egku lsok rqEgh d:

'kdky rh Eg.kts] rqEgh dks.k vkgkr gs tk.kwu ?

ks.ks! Lokeh vkf.k rqEgke/;s dkgh Qjdp ukgh- Lokeh

;k [kqfpZr clys vlrhy vkf.k rqEgh ¼frFks½ tehuhoj]

ijarw gs loZ e`xtG gks;- lR; gs vkgs fd eh Eg.kts

rqEgh vkgkr vkf.k rqEgh Eg.kts eh-**

ukdksdk is: ysnw % eyk uko ukgh-

(5) ‘You are, the children of Immortality Divine Discource, Sanathan Sarathi, April 2005 pp 103-104.

r`rh; v/;k;

ukdksdk tkrh ysnw

eh dks.;kgh tkrhpk ukgh

QDr ,dp tkr ekuorsph

eh] vusd ns’kkr okLrO; dsY;keqGs frFks vktgh

okaf’kdrk ?k`.kk] o.kZokn] tkrh;okn] lÙkspk xSjokij]

;k xks"Vhapk p{kqoSZlR;e~ vuqHko ?ksryk vkgs-

ckGi.kkiklwu eh d/kh O;äh ln`’k Hksn Hkko

ckGxysyk ukgh- lÙkk/kkjh ok LFkkuh;

tkrh&oxkZpk ?kVd ulY;kewGs eyk ek= ,dnksu osGk

tkrh; naxyhapk =kl lgu djkok ykxyk gksrk- lektkpk

lerksy dkckMd"VkaP;k la;qähd foHkktukrwu

jk[k.;klkBh lq:okrhyk tkrhO;oLFkspk mn; >kyk-

Hkxon~xhrsr ;kyk ^o.kZO;oLFkk* vls lacks/kys

vkgs- ijarw dkykP;k vks?kkr O;oLFkspk brdk xSjokij

dsyk xsyk fd lektkP;kp dkgh ?kVdkauk ^xqyke*

vFkok ^vLi`’;* eku.;kr vkys-

v’kk rFkkdFkhr vLi`’;kauk egkRek xka/khuh ^gfjtu*

vls lacks/ku fnys- ^gfjtu* Eg.kts nsokps yksd-

czkã.kkais{kk fdaphr ,dLrj deh v’kk osYykGk tkrhps

ek>s vkbZ&ofMy- ijarw uhp tkrhP;k yksdka’kh

R;kapk O;ogkj usgeh lkSgknZiw.kZ vls- eafnj ok

czkã.kkapk R;kauh d/kh ckÅ d:u ?ksryk ukgh myV

i{kh rs Dofprp eafnjkr tkÅu iwtkvpkZ djhr vlr- rs

vfr’k; f’kLrizh;] rÙouh"B vlwu ijksidkjh vkf.k lnkpkjh

vlsp gksrs- o.kZ ok tkrhoj vk/kkjhr dks.;kgh izdkjpk

HksnHkko R;kauk ekU; uOgrk- tkrka/kGs i.kkrwu

fuekZ.k gks.kkjs vKku o gsds[kksji.kkpk izlax

fMlsacj 1982 e/;s ?kMwu vkyk- LokfeaP;k lkfUu/;kr

rhu vkBoMs jkgwu vkY;kuarj eh vkf.k ek>h iRuh

vkWLVªsfy;kyk ijrr gksrks- ekxkZr dkgh fnol vkeP;k

Jhyadsrhy iwoZtkaP;k xkoh ekÖ;k cfg.khdMs vkEgh

mrjyks- ckckaP;k xks"Vh ,sd.;klkBh 'kstkjiktkjps cjsp

yksd vkeP;kdMs vkys- R;kr ,dk eafnjkpk iwtkjh lq/nk

gksrk- vkEgh Hktu dsys o 'ksoVh xk;=h ea=kpk ti

dsyk-

vkEgh czkã.k lektkps ulY;kewGs] vkepk ozrca/k

>kyk ulY;kewGs vFkok dks.kk czkã.kkus vkEgkyk

ea=fo/kh f’kdfoys ulY;keqGs vkEgh dsysyk xk;=hpk

ti R;k iqtkÚ;kyk dkgh :pyk ukgh- ,joh rks ,d

lqLoHkkoh ln~x`gLFk vlwu R;kpk vkeP;k

dqVwack’kh pkaxyk laca/k gksrk- R;kyk R;kewGs

vkeph dkGth okVw ykxyh- rsOgk eh R;kyk letkowu

lkafxrys fd xk;=h ti dj.;kph vuqHkrh ckckauh

lokZauk fnyh vlwu fL=;klq/nk xk;=h Eg.kw 'kdrkr-

vOo;kj ukokpk izkphu dkyhu rkfeG iaMhr lardoh

Eg.krks] ^^txkr Qä nksup tkrh vlrkr]** txkr Qä

[kÚ;k nksup tkrh vlrkr- ,dtkr v’kkaph T;kauk

gsosnkos ulrkr] R;kaph okx.kwd vkn’kZ vlrs] R;kauk

furheÙsph pkM vlrs- vkiY;k /ku laiÙkhrwu xksj

xfjckauk enr d:u R;kaP;k’kh izseGi.ks vkf.k

lkSgknZiw.kZ okx.kwd Bsorkr- nqljh tkr v’kkaph fd

ts rls okxr ukghr-**

cky o;kiklwup ekÖ;k ofMykauh fnysyh ln~xq.kkaph

nkSyr feGwu R;k okrkoj.kkr ok<Y;keqGs eh

osGksosGh nqcZykauk enrhpk gkr fnysyk vkgs-

vFkkZr R;keqGs eyk Lor%ykgh cÚ;kpnk vMp.khr

iMkos ykxr vls- o.kZHksn] tkrhHksn] /kkfeZd dkj.ks

b- eqGs dks.kkoj vU;k; gksrkauk fnlY;kl eh R;kpk

Li"V fu"ks/k dfjr vls- R;kewGs cjspt.k ek>k nq%Lokl

dfjr vlr- ;kckcrhr ekÖ;k iRuhps lq/nk fopkj ekÖ;k

lkj[ksp vkgsr- vkEgh flaxkiwjyk vlrkauk] Eg.kwup

vkepk ,d vLi`’; fe= dksyacksgwu ;sr vlrkauk vkeP;k

nksu o"kkZP;k eqyhyk ekÖ;k vkbZP;k ?k:u

R;kP;kcjkscj ikBfo.;kl lkax.ks vkEgkyk eqGhp xSj

okVys uOgrs-

fganq iqjk.k’kkL=kae/;s o.kZu dsY;kizek.ks

pkSÚ;ka’khy{k ;ksuh iSdh QDr euq"; ;ksuhrp

pkeMhpk jax] izns’k cksyhHkk"kk] laLd`rh] pkyhfjrh

b- e/;s lokZaf/kd oSfo/; vk<Grs- brj izk.kh txrkr rs

izdkj lkiMr ukfgr- ek.kwl tso<k tkLr ^gq’kkj* rso<k

tkLr vlfg".kw vk<Grks- frrdk tkLr folaokn rks

fuekZ.k dfjr tkrks- ,o<s vlwugh fulxkZus ?kMfoysyh

ijeksPp ^d`rh* Eg.kwu ekuokdMs ikfgys tkrs-

euq"; tkrh gh txkrhy dsoG ,dp tkr gks;] ftyk

vkRE;kph laosnu 'käh ykHkyh vkgs- dsoG euq";

izk.khp lkjklkj fopkj d: 'kdrks- ;k tSoh foÜokP;k

ifydMs tkÅu /;ku ;ksxk}kjs ijerÙoka’kh laca/k

lk/k.;kps ra= lq/nk R;kyk voxr >kys vkgs-

{kkj&rÙokaiklwu lqjokr gksÅu ouLirh vkf.k izkf.k

txrkrwu gksrk gksrk] yk[kks vjcks o"kkZiklwu lq:

vlysyh mRiÙkh ekuoh; :ikr vkiY;k ijeksPp fcanwoj

iksgpysyh fnlr vlrkaukgh txkrhy vla[; yksd vtwugh

dsoG ckg;:ikP;k pØO;qgkr xqarysys] {kqnz

Hksnk&HksnkaP;k HksaMksG;kr xqjQVysys vkgsr!

Hk;] izknsf’kd vjsjkoh vkf.k cpkora=] tekoizo`Ùkh

b- lkj[;k izk.khtU; vuqokaf’kdrsP;k

xq.k/kekZ&ifydMs tk.ks txkrhy cOga’kh yksdkauk

vtwugh dfB.k tkr vkgs- uhp ekufldrsP;k ixM;kr

t[kMY;kewGs vkiY;krhy vuuqHkwr nsoÙokcíy rs

iw.kZ vuHkhK vkgsr- R;kauk R;kaP;kr nMysY;k

nSoh’kähph dYiukp ukgh ;sr i.k dsoG ek.kwlp vkiys

fnO;Ùo tk.kw 'kdrks- Lor%e/;s ol.kkÚ;k nsokyk

vksG[kw 'kdrks-

v'kk izdkjs var;kZeh ol.kkjs fnO;Ùo vksG[k.;kP;k

macjB;koj mHks jkgwu laiw.kZ fufeZrhcjkscj

vkiyh ,drkurk met.;kP;k v’kk ;k {k.kh

ln~ln~foosdcq/nhph ns.k vlysY;k ekuokpah rqyuk

ekufldn`"V;k lpsr] 'kkfjfjd n`"V;k l’kä]

lkekftdn`"V;k ?kÍ fo.khP;k vkf.k taxykrhy vkiys

vM~Ms dMosi.ks lkaHkG.kkÚ;k ykaMX;ka’kh

uDdhpp gksÅ 'kd.kkj ukgh- rjhgh cgqrka’kh lekt

vlsp djrkauk vk<Grkr- vkiys letys tk.kkjs izns’k

jk[kwu Bso.;klkBh jk"Vª vkf.k tekrhae/;s gks.kkjh

[kMk"Vds vkf.k pdedh ;kphp |ksrd gksr-

nf{k.k iWflQhd ^gjsd`".k* lektkpk eq[; js ekfVZu

QkYdyW.M ;q/nkP;k osGh vkWLVªsfy;u izeq[k

nwjfp=ok.khojhy okfguhoj dk; Eg.kkyk gksrk rs eyk

pkaxysp vkBor vkgs- fczVsu vktsZfVuke/;s

NsMysY;k ;q/nkP;k ckcrhr eqyk[krhr rks Hkyk Kkuh

Eg.krks] ^^nf{k.k vWVykafVde/kY;k R;k nxMkP;k

rqdM;klkBh gs vkftZt vkf.k ikWfet dk HkkaM.k djrk;r

rs eyk letw 'kdr ukgh- rs [kjs rj d`".kkps vkgs-**

,dp fnO; vuqokaf’kdrk vlysyh] ,dkp nsorsph vki.k

lkjh ysdjs vkgksr- ;k Hkwrykojhy le`/n /kulainspk

vkuankus miHkksx ?ksr vki.k bFkwup iq<hy izoklkoj

fu?kr vlrks- ;kckcrhr Lokeh Eg.krkr- ^^jk"Vª vusd

vkgsr- ekuork ek= ,dp- tx gk HkO; okMk vlwu

izR;sd ns’k R;krhy ,d nkyu gks;-** ;krhy izR;sd O;äh

Eg.kts nsokP;k 'kfjjkrhy jäekalis’kh vlwu brjka’kh

feGrs tqGrs ?ksÅup Lor%pk cpko d: 'kdrks- g;kps

egRo fo"kn dj.;kph xjt ukgh-

ekuo tUe vfr’k; eqY;oku vkgs- izk.khtxr vkf.k

bZÜoj ;ke/khy v/kZ e/;kojhy ,d /keZ’kkGk vkgs-

^tarquke uLtUe nqyZHke~*- ;k txkrhy HkO;

izxrhpk [kjk drkZ ekuop vkgs- o.kZ] tkrikr]

dkrMhpkjax ;k ckg; xks"Vhaoj voyachr vkiyh vksG[k

jkfgY;keqGs Lor% e/khy ^ekuorspk* vkfo"dkj ek=

R;kyk >kysyk ukgh-

izkfe.kk=ke/kwu bZÜojke/;s :ikarj&izorZu gks.;kP;k]

{kqnz fopkjkaP;k ladqphr ekufldrsrwu fu?kwu

fnO;Rok’kh rknkRE; lk/k.kkÚ;k ik;jhoj vki.k mHks

vkgksr- ;kckcrhr Lokeh Eg.krkr] ^^tUetUekarjhP;k

lRd`R;kaewGs feGkysY;k ;k ekuo tUekpk mi;ksx

vki.k ^vkRe&Kku feGfo.;klkBh d:u u ?ksrY;kl ;k

thohrkojhy rks ,d /kCckp vlsy-¼1½ Üokins typjkaP;k

vuqokaf’kdrsrwu jkgwu xsysY;k oz.kkaewGs

vkiY;kyk vkiys fnO;xq.k izxV djrk ;sr ukghr-

Lokeh iq<s Eg.krkr] ^^laiw.kZ foÜokr nqljk

vlk ,dgh xzg vfLrÙokr ukgh T;koj ekuoh thou ok

rn`’k thou vk<Gwu ;srs- brj thotarw ekuotUekph

okaPNk BsÅ 'kdrkr ijarw bZÜoj izkIrhlkBh ekuo tUep

?;kok ykxrks- thoukps [kjs /;s; xkB.;kph ghp [kjh

laf/k gks;-**

(1) ,fizy 1971 lukru lkjFkh & fnO; lans’k]

(2) ‘Life’ ;k lR;lkbZckckaP;k f’kdo.kwdhoj vk/kkfjr iqLrdkrwu- pp 302.

rs lkaxrkr] ^^ekuokaps rhu izdkj vkgsr- izk.kh

ln`’k] ekuoh xq.k vkf.k nSoh xq.k vl.kkjs] vls rs

gksr- ekrh] ouLirh] typj fdMsekdksMs] i'kq] i{kh]

LrU; tho v’kk vk| ik;Ú;kae/kwu euq"; thou mHkjysys

vkgs- R;k vk|thou oSf’k"B;kaP;k t[kMhrp vtwugh

cgqla[; yksd vMdysys vkgsr- Eg.kwu] nsokpk [kjk

Hkä] ,d ewätho& ijekRek& gks.;klkBh rqEgkyk

R;k /kksaM;kP;k :ik’kh t[kMwu Bso.kkÚ;k loZ

vMFkG;kaph ;’kLohi.ks fuiVkjk djrk ;s.ks vko’;d

vkgs-

^^brj foÜoHkjkr ltho Lo:ikr thou vfLrÙokr

vkgs( dkj.k mRiÙkhyk var ukgh- ijarw nqljk vlk xzg

ukgh ftFks ekuoh thou ok ekuo ln`’k izk.kh vk<Gsy-

;k foÜokP;k brj Hkkxkr iqutZUe ?ksÅu dks.kkyk

tkrk ;sr ukgh- v’kh la/kh ¼ekuoh thoukph½ gh bFks

,desok&f}rh; v’khp vkgs- ;k foÜoxkM;kP;k vFkkax

ilÚ;kr brj dqBsgh R;kps vLrhÙo ukgh-** ¼3½ ;k

/kjrhojp QDr euq";thou vk<Gwu ;srs---- cl bFksp-

(1) ‘Life’ ;k lR;lkbZckckaP;k f’kdo.kwdhoj vk/kkfjr iqLrdkrwu pp 302.

(2) ‘Sai Glory’ – p 17.

vkiyh /kjrh gh ,d ikB’kkGkp vkgs( ^vki.k dks.k* ;kpk

vuqHko ?ks.ks] R;kpk 'kks/k yko.ks oxSjs

f’kd.;klkBh vki.k bFks vkyks vkgksr- ijarw] 'kfjjkph

tk.kho vkf.k tekroknkP;k HkksoÚ;krp vki.k

vukgqri.ks vMdwu iMyks vkgksr- vkiY;k iwoZtUekar]

vkiyk tUe brj nqlÚ;k tkrh tekrhr >kysyk gksrk- gs

vki.k laiw.kZi.ks foljyks vkgksr- ekxhytUeh T;k tekrh

e/;s jkgwu brjka’kh y<k fnyk vlsy R;k tekfrapk

tkrhapkp vkt vki.k nq%Lokl&frjLdkj djhr vlw-

xrtUekrhy vkiY;k R;k tekfr fo:/ngh vkt vki.k y<r vlw-

tkrh&o.kZHksnkP;k xqarkoG;krhy vMd.;kpk ,d

/kksdk Eg.kts vkiys lrr o.khZ; okaf’k; naxyhaP;k

macjB;koj mHks vl.ks-

ik.kh vlwugh] iM.kkÚ;k ikolkP;k ik.;kpk jax] gk] rks

ikÅl T;k jaxkP;k ekrhoj iMrks] R;k ekfrpkp vlrks-

ckg;~jaxkr yiwu clys vlys rjh ekuo izk.kh gs [kjs

rj ,dkp fnO;Rokaps nSoh vfo"dkj vkgsr- lw;kZP;k

iz[kj mUgkus okQ gksÅu x<wG ik.;kps 'kq/n ik.;kP;k

<xkr :ikarj gksr vlrs( R;kizek.ksp vki.kgh vkiY;k

fnO;Ùokoj iMysys ckg;uÜoj dop( dBksj lk/kus}kjs

xkGwu Vkdw 'kdrks- ik.kh ogkr tkÅu iqUgk

egklkxjkykp feGr vlrs- laiw.kZ ekuotkrh lq/nk R;kp

izek.ks df/kuk d/kh] ijekRerÙokP;k nSoh egklkxjkr

iquÜp felGwu tkbZy-

thoh vkiY;k HkkoHkkoukaps pyu oyu ;k ujnsgkP;k

okguk}kjs djhr vlrks- ;kpk nqljk vFkZ vlk fd

^vkRek* gk ekuoh nsg&xkM~;kapk pkyd vlrks-

osxosxG;k tkrh tekrh Eg.kts dklZps vusdfo/k

^czW.Ml* gksr- n’kZuh:i jaxkps Fkj] vkdkj Hkys

dkjuqlkj cnyr vlrhy ijarw izR;sdh ef/ky

Lo;apyhr ;a=ra= feGrs tqGrs&lkj[kslq/nk vlrs- r}rp]

dkrMhpk jax] cksyh Hkk"kk vkf.k laLd`rhrhy

oSfo/;rk vlwugh lokZae/khy ewyHkwr lkj[ksi.kk

ekuoh thoukrwu dk<wu Vkdrk ;s.kkj ukgh-

uotkr vHkZd gs tUer% ¼vufHkKp½ vlrs- vkbZ&cki]

vorhHkrhpk ifjlj R;k ckydkP;k ok<R;k voLFksr R;kyk

oSfo/;rsoj foÜokl Bso.;kl f’kdforkr- R;kyk lq/nk ,d

fnO; oSfÜpd U;kV;kizek.ks ekurk ;sbZy- vkiY;kiSdh

izR;sdt.k ,dk fof’k"V ifjfLFkrhr Bsoyk tkrks vkf.k

/kMiMr ;k ekuofufeZr HksnHkkokaP;k] HkkSfrdrsP;k

ifydMs tk.;kl f’kdr tkrks- ljrs 'ksoVh] vki.k] tkr&ikr]

jax:i] ns’k] o.kZ vFkok dkrMhps jax ;k loZ

HksnkaP;k ifydMs tkÅu vkuan vkf.k ,dlwjrk ;kauh

Hkjysys thou txk;yk f’kdrks- ;s’kw [kzhLr Eg.krkr]

^^Lor%oj djrk R;kizek.ksp vkiY;k 'kstkÚ;koj izse

djk-**

^^vki.k ,dkp osyhph Qqys vkgksr- ân;kP;k osyhoj

ok<.kkjh vkiY;k eukph Qqys gksr- Qqys tjh fofo/k

vlyh rjh osyh ek= ,dp vlrs- vki.k lkjs ,dkp tkrhps iq=

vkgksr- vki.k i'kw i{;kaP;k uOgs rj euq";tkrhps ?kVd

vkgksr- ;k nSfnI;eku ekuoh iztkrhps iq= vlY;kewGs

vki.k Lor%ph okx.kwd rjy v’khp] tckcnkj iw.kZ

Bsokoh-

lfPpnkuankP;k lkxjkojhy tUeysyks vls] rjax vki.k

vkgksr- Eg.kwu vkf.k ,dkp ekuo tkrhps va’k

vlY;keqGs vki.k dks.kkghcíy gsosnkos u

ckGxrk ,sD;kph Hkkouk izorhZr dj.ks vrh vko’;d

vkgs-** ¼4½

ukdksdk tkrh ysnw % ek>k ,d fof’k"V o.kZ

ukgh!

(4) 1993 P;k Summer Showers in Brindavan P;k p.77 o:u

prqFkZ&v/;k;

ek>k fof’k"V /keZ ukgh

osxosxG;k tkrhapk nso osxosxGk ukgh-

osxosxG;k /kekZapk nso osx osxGk ukgh-

nsokph loZ ukos&:is dYiusrwu tUeysyh vkgsr-

rhu egÙokP;k xks"Vhaph tk.k ;s’kq[kzhLrkus txkyk

fnyh %

izFke % bZÜoj ,d vkgs-

nqljh % bZÜoj loZ’käh’kkyh vkgs-

frljh % df/kgh dks.kkykgh nq[kow udk

izR;sd izk.khek=kP;k Bk;h bZÜoj okl djrks-

[kzhLrkus vkiyh eksfge dk<yh vkf.k bZÜojkps izse

defo.;kl R;kauk lkafxrys bZÜojkcíy izse fodlhr d:u-

Lokeh Eg.krkr] ^^osxosxG;k /kekZpk izpkj

dj.kkjs yksd osxosxG;k ukokus nsokph iwtk

djrkr ijarw [kjs ikgrk nso ,dp vkgs- nso gk

^erkr* ¼Eg.kts /kekZr½ vk<Gr ulwu ^erhr*

¼Eg.kts eukr½ vk<Grks- tsOgk eukoj iw.kZ

rkck feGowu rs 'kq/n dj.;kr ;srs rsOgk

bZÜojkpk lk{kkRdkj gksbZy-** ¼1½

fganq dqVwackr ek>k tUe >kyk- vkWLVªsfy;kr

vlrkauk ^oslkbZMps isy* e/ks jsOgjaM VsM

ukWQ ;kaP;k ek/;ekrwu thou [kGcGwu Vkd.kkjk vlk

f[kzÜpu /kekZpk eyk vuqHko vkyk-

(1) “Sathya Sai Baba, Christama Discourse, December, 25, 1989)

rjhgh] O;fä’k% ;k 'kCnkyk eh dkgh doVkGwu clyks

ukgh; fdaok dks.krsgh ‘ism’ vlysys yscy eh Lor%yk

ykowu ?ksrys ukfg; dkj.k ek>h [kk=h vkgs gs ‘ism’ p

vkilkr HksnHkko djk;yk f’kdo.kkjs ‘schism’ vkgsr-

fjyhtu (Religion) ;k 'kCnkph O;qÙiÙkh vkgs-

yWVhue/kY;k ‘re-ligare’ ^js&fyxsvj* Eg.kts

^iqUgk&;qrh* vlk vFkZ vlysY;k 'kCnke/ks- /keZ gh

lqjokrhyk vko’;d vlysyh ifgyh ik;jh Eg.kts dksoG;k

eukauk ^Jhx.ks’kk* f’kdfo.kkjs ,d f’k’kqfogkj gks;]

ijarw vkRE;kpk [kjk vk/;kfRed fodkl jksd.kkjk( bZÜoj

fufeZr l`"Vhrhy brj izsefodklkyk ¼brj /kfeZ;kauk½

vkiY;k vkxks"kkr ?ks.;kiklwu oaphr dj.kkjk vlk rks

Qkj eksBk vMFkGk vkgs- dqieaMwd o`Ùkh

ckGx.kkÚ;k LokFkhZ /keZekrZaMkaP;k

gsds[kksji.kkps rs Qyhr vkgs- jktdh; i{kkaizek.ks] rs

vkiY;k vuq;k;kauk Lor%P;k NksV;kNksV; dGikae/ks

canhLr Bsowu R;kaph /kkdniV’kk fHkrh nk[kowu

dksaMo.kwd djrkr-

Lokeh Eg.krkr] ^^ppZe/ks tUe gks.ks pkaxys ijarw

frFksp ej.k ;s.ks ;ksX; uOgs- fopkjkaps Lokra«;

dqaBhr dj.kkÚ;k vlkj rÙokaP;k csM;kae/kwu Lor%ph

lqVdk d:u ?ksÅu fodlhr Ogk- deZdkaM] pkyhfjrh

vkf.k lekjaHkkaP;k ifydMpk vuqHko ?;k- eafnjkapk

ftFks vFkZ mjr ukgh] ftFkwu loZ ekxZ xrh’khy

gksrkr vkf.k loZ ekxZ lairkr v’kk fBdk.kkoj tkÅu

iksgpk-

^^loZ ukos vkf.k :is vkiyhp vkgsr ;kps T;kyk Hkku

vkgs] R;kps cksy FksV iz.kokpk vfo"dkj Eg.kts

df/kgh u cny.kkÚ;k] Úgkl u gks.kkÚ;k ^vksadkj*

uknk’kh fuxMhr vlrkr- v’kk rÚgsus cny R;krwu&v

cnyR;ki;Zar tk.;kpk izokl thou lai.;kvkf/k

iz;RuiwoZd] iwtkvpkZ vkf.k deZdkaMkr vMdysY;k

/kekZP;k d{kkackgsj iMwu] R;k vuar] vFkkax]

loZO;kih vkRE;kP;k foÜokr iksgp.;kP;k /kMiMhr

>kyh ikfgts-

^^izR;sd /keZ HkxoarkP;k ,dkp ukokps o :ikps]

ukokpk vkxzg /k:u R;kpk fLodkj dj.;kl izksRlkgu

nsrkr- dkfgaP;k ers] nsokyk uko vkdkj vlrp ukgh- i.k

lR; gs R;k :ikP;k ukokP;k ifydMsp vkgs- }S"kHkkouk

u"V >kY;kojp] tho ijekRE;k’kh tksMyk tkrks- v’kk

lk/kusr ^Mksds* dkeh ;sr ukgh- rks izkar ân;kpk

vkgs-** ¼2½

;k thou ;k=srp /kekZiyhdMs iksgp.;kpk iz;Ru >kyk

ikfgts- egkRek xka/khuh ,dnk ?kks"k.kk dsyh gksrh]

^^eyk /keZ ukgh-** O;kogkfjd ckchapk ijke"kZ ?

ksÅu R;karhy fr<s lksMfo.;kpk iz;Ru djhr ukgh rks

/keZp ukgh- ,dnk ^ppZ vkWQ baXyaM* e/ks ,dk

czsMs fxzQhr~l ukokP;k vkxG;k& osxG;k

ln~x`gLFkkyk gtj dj.;kr vkys- ifgY;k tkxrhd

egk;q/nkuarj R;kps okx.ks fofp= gksÅu] txkr nsokps

vfLrÙo rks ukdk: ykxyk- dkykarjkus rks jkseu

dWFkkyhd iaFkh >kyk- o;kP;k ,dfrlkO;k o"khZ R;kyk

lar csusfMDV ijaijsrhy ?kks"khr dj.;kr vkys- R;kuarj

ohl o"kkZauh R;kyk dsjGe/ks csusfMDl lar ijaijk

LFkkiu dj.;klkBh ikBfo.;kr vkys- dkgh o"kkZauh

rkfeGukMw e/khy ifo= dkosjh unhP;k rhjkojhy ,dk

oLrhr rks jkgw ykxyk- vkfn’kadjkpk;kZaP;k v}Sr

oknkpk R;kus l[kksy vH;kl dsyk- R;karhy nsokcíy]

vkRek] Kku vkf.k iz’kkarh Lo:ikps foospukpk

R;kP;koj ifj.kke gksÅu fxzQhrus ikjaikfjd f[kzÜpu

/kekZrhy

^^lR; lkbZ Lihdl~] Volume ix, ch-14, ‘The voice of the occean’ p.78 & chi.15, p 82.

deZdkaMkP;k iq<s ety ekjyh( rks fyfgrks %

^^deZdkaM vkf.k fl/nkarkaP;k ckcrhr osxosxG;k

/kekZae/ks osxosxGsi.kk vlyk rjh R;kar ,d

vk/kkjHkwr lkj[ksi.kk & ,drkurk vk<Gwu ;srs-

fl/nkarkaP;k ckcrhr Hkys Qjd vk<Grhy] ijarw

vuqHkwrhrwu lkdkj.kkjh okLrfodrk T;kyk ^nso*]

^czã*] ^fuokZ.k* vFkok egkRek xka/khP;k 'kCnkar

^lR;* Eg.kwu EgVys xsys vkgs R;k lR;kpk xq.k/keZ

gks; 'kCnkrhri.kk- o.kZukifydMps rs ,d xgu dksMs

gks;-** ¼3½

ckckaP;k f’kdo.khrhy ,dk Qydkoj BGdi.ks ekaMyh

vkgs rh loZ /kekZarhy oSf’od ,drkurk] ^rs Eg.krkr]

^^euq"; tkrh ,dp&ekuo tkrh- ,dp /keZ & izsekpk

/keZ dsoG ,dp Hkk"kk & ân;kph Hkk"kk- nsolq/nk ,d

vlwu rks loZO;kih vkgs-** 1982 lkyh ?kjkrhy

iwtkLFkkuh vlysY;k LokehaP;k fp=kdMs eh ikgr

gksrks vkf.k ^loZ /kekZrhy ^,sD;k* cíy vpachri.ks

fopkj djr gksrks fd ;k fo"k;kpk d’kk rÚgsus myxMk

djrk ;sbZy\ eyk vls okVys fd osxosxG;k /kekZrhy

oÙkÚ;kauk] vkivkiY;k /kekZcíy izopuklkBh vkea=.k |

kos- Eg.kts lq:okr rjh v’kkizdkjs djrk ;sbZy vlk eh

fopkj dsyk- ijarq eukrwu eyk R;kcíy lk’kadkp gksrh

dkj.k] ij/kekZcíy R;k izoÙkÚ;kauk [kjks[kj dkgh jl

vlsy vls eyk okVr uOgrs- leku O;klfiBkoj ;sÅu

dk;ZØekr Hkkx ?ks.;kl lkjs /keZekrZaM udkj

nsrhy ;kph eyk [kk=h gksrh] v’kk izdkjs ?

kMwu ;s.kkjs esGkos gs ojoj fn[kkO;kps dke djhr

vlrkr- [kjs ,sD; ?kMowu vk.k.;kph] lektkph [kjh izxrh

gks.;klkBh ,d=

Bede Griffiths & Sannyasa, Jesu Rajan, ACT, 1989 pxii.

dke dj.;kph dks.kkphgh r;kjh ulrs-

cq/n] ;s’kw f[kzLr] >ksjk"Vj] xq:ukud] egEen iSxacj]

vkfnauh R;k R;k dkGh ekuokauk isekapsp lans’k

fnys- R;k dk;kZlkBhp nsokus R;kaP;klkj[;k

Kkuhkukauk ;k /kjrhoj ikBfoys gksrs- R;kaP;kiSdh

dks.khgh ufou /keZ LFkkiu dj.;klkBh vkys uOgrs-

R;kaP;k vuq;klkauh R;kP;kukos /keZ fuekZ.k dsys

vkf.k R;kuarj R;ke/ks gh QqV iMwu ,dkp /kekZr

osxosxGs iaFk vfLrÙokr vkys- ckck Eg.krkr] ^^nksu

pkaxY;k O;ähauk ,d= jkgwu dke dj.ks R;kaP;krhy

vgadkjk eqGs dBh.k tkrs-** ex osxosxG;k

/kekZae/khy ,sD;kph ckrp dk;\ loZ /kekZef/ky

lkj[ksi.kk letw u 'kdY;kewGs osxosxG;k /kekZaps

vuq;k;h ij/kfeZ;kaP;k fopkj lj.khpk lrr fu"ks/kp djr

vlrkr-

Ogk;yhu] fxVkj] ckljh] rqrkjh] fi;kuks oxSjs lkafxr

ok|s osxosXkGh vlyh rjh laxhrkps lwj cgkj R;k

lokZaP;k enrhus fuekZ.k d:u vusd xksM jpuk r;kj

gksrkrp uk\ R;k e/kwj lafxrkpk vkLokn ?ks.;k,soth

dks.kh O;äh tj R;ka ok|kae/khy osxosxGsi.kkdMsp

ikgr jkfgY;kl] R;kaP;k ckg; :ikauh rks uDdhp

xksa/kGysyh jkghy-

oS;ähd] fganq lR;] eqlyeku lR;] ckS/nlR;] f[kzÜpu lR;

v’kh osxosxGh lR;s uDdhp vfLrÙokr ukghr- iSlk] cG]

fu;a=.k ;k lkj[;k ckg; ckchae/;sp loZ /keZ vMdwu

iMysys fnlrkr- /kekZaP;k xkH;koj izdk’k Vkdwu

R;kae/khy ,sD;koj izdk’k Vkdk;pk iz;Ru dks.khgh djr

ukgh- v’kkosGh ln~xq:P;k :ikr ckck ;sÅu lapkydk

izek.ks vkiY;k toGhy Hkähizse :ih dkMhus R;k nSoh

laxhrkps lw= lapkyu djrkr- R;kaps lkax.ks vkgs]

^^dku! Rks laxhr vkiY;k dkukauh eu%iwoZd ,sdk !

vkWdsZLVªkP;k fujfujkG;k laxhr ok|kauh iwoZ&xzg

nw"khr u gksrk ,sdk!**

osxosxG;k laxhr ok|kauk ,d= ?ksÅu] egku lafxrdkj

laxhr lHkk xktorks] R;kizek.ks ;k thouukV;kpk

ukVddkj &ijesÜoj & rks osxosxGh ok|s vFkkZr

fujfujkGs /keZ vkiY;k HkähizsekP;k cGkus] ,d=

vk.kwu] lwjsy laxhr fuekZ.k djrks- osn lkaxrkr]

^,de~ lr~ foiz% cgqnk onarh* vFkkZr ^lR; ,dp vkgs

ijarq fo}ku R;kyk osxosxGh ukos nsrkr-* ex ,d ?kMh

v’kh ;srs fd] izsekP;k ilkÚ;krwu] Hksn foj?kGwu tkÅu

,dk lÙ;kph igkV gksrs-

1984 lkyh] jsOg VsM ukWQl~ ;kauh lhMuh ;sFks

^oslkbZV pWisy* ph LFkkiuk dsyh R;kosGh

ckckauh eyk R;kph HksV ?ks.;kl lkafxrys- ^QWfeyh

vkWQ eWu* ¼ek.klkps dqVwac½ ;k ukokph laLFkk

lq/nk R;kus 1965 lkyhp lq: dsyh gksrh- ^;quk;VsM

ppZ*P;k dk;Zdkjh.khauh dsysY;k vkjksikaP;k tkpkyk

vkiY;k Li"V oäsi.kkewGs rks cGh iMyk gksrk v’kk R;k

egku O;ähdMwu eyk cjsp dkgh f’kdrk vkys- R;kaps

fopkj foÜo,sD;kaP;k n`"Vhus egÙokps vlwu]

Hkxoarkps fir`Ro vkf.k ekuokaps ca/kqÙo fo"kn

dj.kkjs rRoKku rks lkaxrks] rs v’kk izdkjs-

^^eh rkÚ;kaps ysd: vkgs- eh ?kkyr vl.kkÚ;k

diM;kaizek.ks] ek>k /keZ gk gtkjks o"kkZaP;k

/kqyhd.kkarwu mHkkjysyk vkgs- ek>k vkRek vej

vkgs- izokl djrk djrk R;k vej jkT;krwu vkiyh

ewysckGs vkiY;kyk izkIr gksrkr vkf.k ;sFkhy lk/ku

le`/nhpk miHkksx ?ksÅu dkG osGkaP;k varfj{kkr

iq<hy izoklkoj fu?kwu tkrkr %

eh dWFkkWfyd vkgs-

eh izksVsLVaV vkgs-

eh T;w vkgs-

eh fganw vkgs-

eh ckS/n vkgs-

eh lh[k vkgs-

eh eqlyeku vkgs-

eh Hkwr o Hkfo";krhy loZ /kekZapk vfoHkkT; ?kVd

vkgs dkj.k eh ,d ekuo vkgs vkf.k Eg.kwup ;k txrkrhy

,dgh xks"V eyk uo[kh&ijdh; vlw 'kd.kkj ukgh-**

^eh vkgs*] v’kh [kk=h iVY;kewGs] ^QWfeyh vkWQ

eWu* ;k pGoGhpk vax cu.kkjh izR;sd O;äh] R;k

tk.khosrwu fuekZ.k >kysY;k vfHkO;ähpk vfo"dkj

Eg.kwu leksj ;srs-

iq<s jsOg- ukWQl fyghrkr] ^^tkr] ikr]

lkekthd&vkFkhZd HksnHkko] v’kk oknkaP;k

HkksoÚ;kr vMdY;kewGs] tx fouk’kkP;k ik;jhoj mHks

vlwu] ekuotkrhyk vkRE;kps 'kkL= fo"kn dj.kkÚ;k]

vk/;kfRed 'kkL=krhy vkbZu~LVkbZuo xWfyfyvksph

xjt vkt izd"kkZus tk.kow ykxyh vkgs- vk/;kfRedrk

vkf.k /keZokn ;krhy Qjd vksG[k.kkjs yksd [kjks[kjp

HkkX;’kkyh Eg.kkys ykxrhy] dkj.k R;kaP;k

foÜoca/kqÙoisekrwup vkiY;k eqykckGkaps vkf.k

R;kaP;k eqyk ckGkaps tx vfLrÙokr ;sÅ 'kdsy-**

^os lkbZM pWisy*pk ,d vfr’k; egÙokpk lksgGk vkgs

^ukedj.k fo/kh* [kzhÜpu /kekZrhy ^ckIVh>e*pk

fodYi vlysY;k g;k lksgG;kr] teysY;k yksdkauk

lq:okrhykp dkfg fof’k"V ekfgrh ns.;kr ;srs] ^^gh

eqys nsokph vkgsr R;kauk ^bZÜoj lsosr* vkf.k

^ekuorsyk* okg.;klkBh ^QWfeyh vkWQ eWu* ;k

pGoGhr vki.k lgHkkxh >kyks vkgksr- R;k

lekjaHkkph lafgrk Eg.kts vkbZofMykauk fopkjys

tkrkr vkf.k mÙkjyh tkrkr rh izÜuksÙkjs %

izÜu %& loZ /kekZaph f’kdo.k vkf.k rÙoKku rqEgh

vkiY;k eqykckGkauk miyC/k d:u |ky dk]

ts.ksd:u ;s’kw [kzhLrk lkj[;k egku O;ähaph

[kjh vksG[k gksÅu R;k O;ähauh txkr

fuekZ.k dsysyh vk’ksph tk.kho rs d:u ?ksÅ

'kdrhy\

mÙkj %& bZÜoj vkeP;k enrhyk vlY;kewGs]

vkEgh rls d:-

izÜu %& lR;] 'kkarh] pkaxqyi.kk vkf.k lkSan;Z ;k

¼lkj[;k½ thouewY;kaph] R;kaP;k

ân;kr :tokr gksÅu R;kaP;k vk;q";kr] Lor

%P;k dqVqackr vkf.k i;kZ;kus txkr

lqlaxrhpk vuqHko ;sbZy v’kk izdkjps

okrkoj.k rqEgh R;kauk |ky dka\

mÙkj %& bZÜoj vkeP;k enrhyk vlY;kewGs vkEgh

rls d:-

ekÖ;k n`"Vhus eh ,dvrh’k; osxGkp vuqHko ?ksryk

gksrk vkf.k R;klkBh eh Lokehapk vrh’k; vkHkkjh

vkgs- izR;sd t.k ^ekuoh dqVwack*pkp ?kVd vkgs-

dks.kkykgh R;krwu oxGys tkr ukgh- laiw.kZ

ekuotkrh] vkiY;k ekuorseqGs] ^QWfeyh vkWQ

eWu*pk vfoHkkT; Hkkx gks;- Lokeh gk eqík vrh’k;

BGdi.ks ekaMrkr] ^^ ^,desokf}rh;* vlk ,dgh /keZ

ukgh- loZ /keZ gs ,dkp lR;kph vaxs vkgsr- rs lR;

Eg.kts loZ :isgh ,dkp ijesÜojkph gksr- oSÜolR;koj

dsoG vkiykp gDd ,dgh /keZ LFkkiu d: 'kdr ukgh-**

foÜo ?kMkeksMhadMs vki.k ikgw xsY;kl vls vk<Gsy

fd] foÜo’kkarhyk lxG;kr eksBk vMFkGk vk.k.kkjh ckc

Eg.kts T;k rÚgsus /keZizorZukps dk;Z dsys tkrs rh!

laiw.kZ Hkwrykoj vfr’k; /kksdknk;d Hkkx vkgsr rs

Eg.kts /kkfeZd 'k=qÙo vLrhÙokr vlysyh fBdk.ks-

g;kP;klkj[kk nSonqfoZykl rks dks.krk Eg.kkok fd

loZO;kih ijen;kGw HkxoarkP;k ukokoj] yksdkauk ,d=

xksGk dj.kkjs /keZ gsp ijLij ?k`.kk ektfo.kkjs

e/;fcanwps dke d:u txkyk loZuk’kkP;k macjY;koj

vk.kwu lksM.kkjs Bjys vkgsr- ;klkj[;k nqljk foi;kZl

vk<G.ks dfB.kp!

ekuotkrhyk nq/kZj ifj.kke Hkksx.;kl Hkkx ikM.kkjs]

vjktd ektfo.kkjh dkj.ks gksr /kkfeZd vfrfjd] 'k=qÙo

vkf.k vlfg".kq o`Ùkh- R;k izÜukaP;k ;ksX; mÙkjkoj

laiw.kZ ekuotkrhps HkforO; voyacwu vkgs- R;k

n`"Vhus ikgrk] /kkfeZd }s"kHkkousps fuewZy

dsY;kusp ,d uf’kcoku lq:okr gksÅ 'kdsy- ln~Hkkouk

ckGx.kkÚ;k loZ L=h&iq:"kkauh rs dke rkcMrksc

gkrh ?ksrys ikfgts- txkps vfLrÙo /kksD;kr ?kky.kkjs

ladV vkf.k lkekftd Mksdsnq%[khpk lkeuk brj

dks.kR;k izÜukacjkscj izd"kkZus djkok ykxr vkgs vlk

fopkj dsY;kl rks /kkfeZd }s"kHkko gkp iq<s ;srks-

ojhy izÜukauk gkrkG.;klkBh Eg.kwu vkiY;k izh;

vorkjkus gkrh ?ksrysyk dk;ZØe gks;&

^lR;&lkbZ&,T;qdsvj-* Hkxoku ckck Bkei.ks ekaMrkr

rs% ^izsefojghr /keZ gk /keZp uOgs* gs rÙo- R;kph

lfedj.ks Eg.kts %

izse ¾ varLFk ijesÜojkps vkdyu

vgadkj ¾ nsokph gdkyiêh

^vgadkjkrwu fo?kVu rj izsekrwu ,dthohÙo-*

izse ,d=hdj.k djrs & rs ?kVu ?kMor ukgh- /keZ vkf.k

lektkP;k fo?kVukps dkj.k gks; vgadkj- vgadkj gk

ddZjksxkizek.ks vkgs( rks ok<r tkÅu fo?kVu ?

kMowu vk.krks- fo?kVukrwup loZuk’k laHkorks]

nqlÚ;k egk;q/nkr fgjksf’kek& ukxklkdhoj VkdY;k

xsysY;k v.kqc¡kcuh ?kMowu vk.kyk gksrk rlk-

/kekZP;k ukokoj laiw.kZ ekuo tkrhph 'kdys >kyh

vkgsr- izse gs R;k vgadkjkP;k fo:/n vlrs vkf.k nso

Eg.kts ^izse&ewrhZear* izse gks;- vorkj vkt ,dp

vL= ?ksÅu vorkjyk; izsekps 'kL=! Izkse ,dla?k djr- rs

,dthohÙo ?kMowu vk.krs- iqu:RFkkukps ,dek=

vk’kkLFkku gks; izse! dsoG ,dp ekxZ&fouk’kkP;k

dikjhoj vki.k clwu vkgksr frFkwu ijr fQj.;kpk ,dp

ekxZ gks;&izse !

ekuoh ewY;s %

ekuoh ewY;s vkiY;k nSuafnu okx.kwdhr vk.kwu]

ek.klkus [kÚ;k ekuoh xq.k/kekZaps izn’kZu ?kMfoys

ikfgts- ekfeZd rÙokoj vk/kkfjr ekSyhd

nSuafnu( T;kpk ;k ekuotUeh ykHk gksÅ 'kdsy vls

vk;q"; R;kus ?kkyokos] txkos- O;äh [kjk ek.kwl

vlY;kf’kok; vkarjhd nsoÙokpk vuqHko ?ksÅ 'kd.kkj

ukgh- ^jfookj&’kkGk* lkj[ks /kkfeZd oxZ cgqrsd

/kekZps yksd vkBoM;krwu ,dnk eqykalkBh Hkjor

vlrkr- loZ/kekZae/;s lkj[kh vl.kkjh rÙos R;k

oxkZae/kwu ewykauk f’kdoyh tkr vlyh rjh]

^vkiyk /keZ gkp dsoG ,dek= ;ksX; ekxZ gks;* v’kh

pqdhph letwr rs ¼f’k{kd½ d:u nsr vlrhy- ;k

dkj.kkLro] /kkfeZd >xMs] gYys]

ckVfo.ks&/kekZarj ;k xks"Vhaps iso txHkj QqVysys

vk<Grs-

1846 lkyh] tkWtZ gksyh;ksds ;k lekt’kkL=Kkus] ,d

fof’k"V izdkjph erekaM.kh Li"V djrkauk]

^lsD;qyWfj>e* vlk uohu 'kCn vfLrÙokr vk.kyk-

R;kcíyph ppkZ gh izÜu ji vlwu] R;k izÜukaph mÙkjs

'kks/krkauk] nSuafnu thoukrhy vuqHkokapk mi;ksx

djkok vls R;kus izrhiknu dsys- iq<s

^lsD;qyWfj>e*ph O;k[;k rks djrks] ^^ekuoh

thoukps vk|dÙkZO; Eg.kwu ck;cy] ukfLrdrkokn]

vfLrdÙo lafgrk ;kaP;k O;rhjhDr nSuafnu thoukr

ck.kfo.;klkBh O;ogkjksi&;ksxh

furheÙksrwu( 'kkfjjhd] uSfrd vkf.k ckSf/nd fodklkP;k

ikrGhpk vÙ;qPp Lrj xkBwu] ekuokph loZrksijh

lalk/kuhd izxrh ?kMowu vk.k.;kph th izØh;k vkf.k th

v’kkizdkjs ldkjkRed ijLij lg;ksxkrwu] ,dksI;kP;k]

mnkÙk lsokHkkokrwu rlsp dk;Zdkj.k feekalsoj

vk/kkjhr nSuafnu thou O;rhr dj.;kph vkpkj lafgrk

Eg.kts lsD;qyWfj>~e**-

lekt'kkL=kauh ;k 'kCnkaph O;kIrh v’kk rÚgsus

ladqphr Bsoyh vlyh rjh ;kyk ekuorkokn vFkok

oSpkjfd ekuorkokn vlk vFkZ fnyk tkÅ 'kdrks- ijarq

^lsD;qyj* gk 'kCn ^/kekZ* fo:/n v’kk vFkkZusp vkt

tkLr izpyhr vkgs- ijLij forw"B vkf.k HkkaM.kkps ewG

dkj.k /keZ laLFkk vlY;kph [kk=h >kY;kewGs

jkstferhyk vf/kdk/khd yksd] laLFkkihr /kekZaP;k

d{ksiklwu Lor%yk nwj Bsow ykxysr-

tj /keZ Eg.kts ^=klnsÅ ckG* v’kh dYiuk dsyh vkf.k

jfookjP;k 'kkGsr fnys tk.kkjs ^ln~xq.k o

uSfrdrsps* /kMs Eg.kts ^vka?kksGhP;k ?kaxkGkrhy

ik.kh* vls ekuY;kl y{kkr ;sbZy dh vki.k ?kkbZ?

kkbZus ckGkcjkscj ik.kh lq/nk Qsdwu nsr vkgksr!

Eg.kwu rs ik.kh iqUgk xksGk dsY;kf’kok; Eg.ktsp

/kekZf/k"Bhr ekuoh ewY;s tksiklY;kf’kok; ;k

HkweaMGkps iwufuZek.k 'kD; ukgh-

vkt txkyk /kkfeZd iqu:RFkkukph vko’;drk ulwu]

lMdsi.kkph mlGysyh ykV Fkkacowu] ekuoh

ewY;kaps iqu:Tthou dj.;kph osxoku xjt fuekZ.k

>kyh vkgs- ckckapk vorkj ufou /keZLFkkiuslkBh ok

dks.;k fof’k"V /kekZps iqulZaxksiu dj.;klkBh >kyk

ukgh rj ekuorsyk Hk;kud fo/oalkrwu] loZuk’kkrwu

okpfo.;klkBh rs vorjysys vkgsr-

^lR;lkbZ ,T;wdsvj* dk;ZØekpk vokdk] vkt

ifjfLFkrhP;k lanHkkZr cjsp dkgh lk/; d: 'kdrks- ekuoh

ewY;kaP;k okijkrwu pkaxys vkjksX; ykHk.;kl enr

gksrs- Eg.kwup ^,T;qdsvj* dsoG eqykalkBh lhehr u

Bsork o;kso`/nkpkgh R;ke/ks lekos’k d:u ?

ks.;kr ;kok] dkj.k cjsp t.k dsoG o;kus ok<ysys vlwu

o`Ùkhus ^ckG*p vlrkr vls lk/kkj.ki.ks vk<Gwu ;srs-

fufjÜoj vFkkZr ^ukfLrdrkoknk* cíy lq/nk ;sFks uewn

dj.ks vko’;d vkgs- ;kcíy ckckaps Bke Eg.k.ks vkgs]

^^izsekyk ukdkj.ks Eg.kts nsokyk ukdkj.ks-**

^^osxGsi.k ukdkj.ks Eg.kts vkRek ifo«;k] iw.kZRo]

nso ;kauk ukdkj.ks Eg.kts osxGsi.kk- nsokyk

ukdkj.ks Eg.kts fujh’ojrk] God Privation ukfLrdi.kk

Eg.kwu ukfLrdrk th vkt rqEgh tk.krk rh Eg.kts ^;k*

ok ^R;k* /kekZyk ukdkj.ks ulwu nso ;k dYiusyk

ukdkj.ks ulwu] rs pDd thoukps] izsekps vfLrÙo

ukdkj.;klkj[ks vkgs- bZÜojkpkp rks LoHkko

vlY;kewGs nsokP;k O;ähRokpk rks udkj gks; R;k

vkRE;kpk rks udkj gks;- FkksMD;kr Eg.kts ukfLrdrk

gs izsekps fu%LokFkZ o`Rrhps ukdkj.ks gks;-** ¼4½

^^eh izR;sd O;ähapk nkl vkgs- dks.;kgh ukokus

eyk cksyok] eh /kkowu ;sbZu] dkj.k loZ ukos ek>hp

vkgsr- [kjsrj] ek>s vls fof’k"V ukop ukgh- ek>k tjh

vOgsj rqEgh dsykr rjh eh rqEgkcjkscjp jkghu- ekÖ;k

n`"Vhus dks.khgh ukLrhd ukgh- HkxoarkewGs vkf.k

HkxorklkBhp lkjs txr vlrkr- ^lw;kZ*yk ukdkj.;kus rks

dkgh yqIr gksr ukgh- ¼5½

ekuork vkrk LQksV fcanwP;k {k.kkyk ;sÅu Bsiyh

vkgs- loZuk’kkrwu okp.;kpk ,dp ekxZ gks;- rks

Eg.kts laiw.kZ thol`"Bhrhy ,dkRersph tk.kho-

(4) “Negation of love is Negation of God”, back cover ‘Sanathan Sarathi’, April 1995.

(5) Satyam Shivam Sundaram, part 1 p. 501.

ckg; HkqyHkqyS¸;k] iksdG rÙoKku vkf.k rRle xrh

vl.kkÚ;k ^ckg;* /kekZe/;s cqMysY;kauk gs let.ks rls

lksis ukgh- ,d&thoh&dj.ks gks.ks]

^vk/;kfRed&feJ/kkrw*P;k fufeZrhpk fopkj vkiY;kr

gks.ks vko’;d vkgs- ;k lanHkkZr dqjk.kkrhy (xvii : 110)

g;k lqanj ¼dyek½ ns.ks eyk la;qähd okVrs-

^^rqEgh dks.kR;kgh ukokus R;kyk iqdkjk] rs ;ksX;

gks;% dkj.k R;kP;klkBh] ^lokZar lqanj* gsp uko

vlrs-**

^^loZ /kekZae/ks vk<G.kkjs leku lR; Eg.kts [kjh

vk/;kfRedrk dks.khgh brj nqlÚ;k /kekZpk }s"k d:

u;s- dks.;k :ikpk f/kDdkj d: u;s- loZ /kekZaps ,sD;

lk/k.kkjs lR; vki.k letwu ?ksrys ikfgts- nso

rqeP;kiklwu osxGk ulrks- ijarq nsokyk Lor%iklwu

osxGs ekuwu] euq"; osxosxG;k iwtk i/nrh vkpj.kkr

vk.krks- d`rh&lsosrwu iwtk lk/k.ks vkt&ferhyk

vR;ko’;d >kys vkgs- ijarq R;krp vk;q";Hkj vMdwu

iM.ks ;ksX; ukgh- gGwgGw izR;sdkus R;kojhy mPp

ikrGhoj iksgpk;yk gos- rsOgkp ekuohdj.kkps

bZÜojhdj.k ?kMwu ;sbZy-** ¼6½

Ukdksdk ere ysnw % eh dks.;k fof’k"V /kekZpk

ukgh-

(6) Divine Discourse, Sanathan Sarathi, January 1995, p. 14.

iape v/;k;

eyk Lor%ps dÙkZO; ukgh

^^izR;sd oähP;k nksu egÙokP;k tckcnkÚ;k vlrkr-

txkr pkaxys okrkoj.k jkg.;klkBh dsysys dk;Z vkf.k

nqljs Lor%yk fopkj eaFkukrwu eqä dj.;klkBh dsysys

dk;Z- ifgY;kyk ^oke&ekxZ* vls Eg.krkr vkf.k Lor

%P;k vk/;kfRed fodklkpk fopkj d: ykxY;kl fdaok

R;kn`"Vhus ijhiDo >kY;kl rks ekxZ vkiksvki cktwyk

iMrks- izR;sd osGh loZ dke gs nso dk;Z vkgs vls letk

vU;Fkk rh d`rh lnks"k jkghy- ,dnk dk vkiY;kgkrwu

HkxoRdk;Zp ?kMr vkgs v’kh rqeph ekulhdrk >kyh

Eg.kts ex pqdk gks.;kpk izÜup mn~Hkor ukgh-

Eg.kwu gs iDds y{kkr jkgw |k fd izR;sd dk;Z gs nso

dk;Z gks;-**

dke Eg.kts dÙkZO;- tUekiklwu e`R;qi;Zar izR;sd

O;ähyk dke djkos ykxrs( R;krwu lqVdk ukgh- dke

Eg.kts dks.krh uk dks.krh d`rh vkf.k rsp thou gks;-

'kwU; pyuoyu Eg.kts R;k 'kfjjkr tho ukgh( rs ,d’ko

gks;- dke Eg.kts dk;\ izR;sd d`rh Eg.kts dke( xk<

uhnzsr vlks ok Hkwy ¼vukLFks’kh;k½ nsÅu cs’kq/n

dsysys vlks 'kfjjkpk O;kikj tyn xrhus lq:

vlrks- ;ka=hdh] fo|qrh; vkf.k 'kfjjjklk;uhd v’kk

dksV;ko/kh Øh;k vkiY;k 'kfjjkr vk;q";Hkj 'kfjjkyk

thoar Bso.;klkBh vO;kgri.ks lq: vlrkr- vki.k R;kapk

fopkjlq/nk djr ulrks- ,dk vn`’;] vrhrjy laosnusP;k

lgk¸;kus vkiyh izk.kpsruk] 'kfjjkP;k tVhy

xqarkxqarhph&lapyukph iw.kZr;k dkGth okgr vlrs-

nqlÚ;k 'kCnkr lkaxk;ps >kY;kl vki.k] u lkaxrkp] nso

vkiY;klkBh rs dk;Z djhr vlrks-

deZ( laxksiuk}kjs] vkiY;k thoukph xq.koÙkklq/nk

Bjohr vlrs- lw{e vkf.k LFkwy ikrGhoj dk;Z dj.;kr

'kfjj&lq/nk lrr eXu vlrs- vkiY;k 'kfjjkps O;kikj nksu

izdkjs vO;kgr lq: vlrkr- ,d Eg.kts LokHkkfodi.sk

fdaok Lo;apyhr i/nrhus vkiY;k tk.khosf’kok;] vkf.k

nqljh izdkj gk LosPNsus fdaok pyuoyu Øh;k ;k lnjkr

eksM.kkjk vlrks- i.k R;karhygh cjsp O;ogkj vkiY;k

udGrp ?kMr vlrkr- eu gs nksUgh] tkx`r vkf.k

lq’kqIrkoLFksr lq/nk lrr dk;Zjr vlrs- Eg.kwu vkiY;ktoG

dke ukgh vls Eg.kw 'kdr ukgh-

ex dke Eg.kts dk;Z vkf.k rs dks.k djr vlrs\ ;k

lanHkkZr] vki.k tk.kwu cqtwu Lor%yk O;Lr Bsor

vlrks rh loZ desZ y{kkr ?ksÅ] ^eh* vFkok

izk.kpsruk vFkok ^vkRe’käh* f’kok; dks.krhgh

fØ;k ?kMw 'kdr ukgh- ;k nsgkvHkkoh] ^thoh*]

vkiY;k vfLrÙokph tk.kho lq/nk d: 'kdr ukgh- ^eyk*

ef/ky ^eh* fdaok vkRek ;kauk ek= dke ulrs-

'kähL=ksr vkf.k R;kP;k dsoG bPNkek=s loZ desZ

dsyh tkrkr- dks.kR;kgh dkekP;k d`rhekxs dk; gsrw

ok mís’k vkgs] gs lokZr vf/kd egÙokps gks;- dsoG

d`rhrwup O;äh Lor%yk O;ä djr vlrs vkf.k R;k}kjsp

tUe&e`R;wP;k QsÚ;krwu Lor%ph lqVdk d:u ?ksÅ

'kdrs- Eg.kwu Hkxon~xhrsr Jhd`".kkus vkf.k

lkbZd`".k cuqu Hkxoku ckckauh ^dke Eg.ktsp iwtk*

vlk lans’k fnyk vkgs- lscsps egÙo Lokeh [kkyhy

[kCnkr Blowu nsrkr] ^^ekuolsok ghp ek/ko lsok

gks;** vkf.k ^^dke dj.kkjs gkr izkFkZuk

iqViqV.kkÚ;k vksBkais{kk tkLr ifo= vlrkr-**

xHkkZ’k; rs fprk vkf.k iqUgk xHkkZ’k; vlk vkiyk iqu

%iqUgk tUe ej.kkpk Qsjk dk lq: vlrks\

tUetUrkarjkrhy vr`Ir okluk vkf.k dkfeZd _.kkaps lkjs

vko’ks"k iw.kZi.ks /kqrys tkÅu iqUgk ldke deZ

gkrwu u ?kM.ks o iwutZUe u gks.ks ;klkBh

Hkwrykojhy vk;q";kps iz;kstu vlrs- tlk dkiwj tGwu

mtsM vkf.k lqxa/k iljowu] vkiyk FkksMklkgh ekxewl

u Bsork vklearkr fo:u tkrks] R;kizek.ks!

foÜokr brj dqBsgh ukgh rj dsoG ;k Hkwrykojp tUe ?

ksÅu ek.kwl vkiY;k xrtUekaP;k lkÚ;k dkfeZd =qVh

Hk:u dk<w 'kdrks- dekZpk nqljk vFkZ gksrks- dk;Z

fdaok d`rh vkf.k ckck Eg.krkr] ^^fl/nkar dsoG

dekZapk] nqljk dks.krkgh ukgh** vki.k ts ts dke

djrks rs ^R;kapsp gs tsOgk vkiY;kyk letrs vkf.k

tsOgk vkiyh izR;sd d`rh gh ^R;k* P;k inh

okfgY;kuarj vkiY;k gkrwu 'ks"k mj.kkjs deZ ?kM.kkjp

dls\ dsoG ;k vkf.k ;kp lanHkkZr vki.k Eg.kw 'kdrks

^ek>s Lor%ps vls dÙkZO;deZp ukgh* & dkj.k loZ

dk;Z&* R;kps vkgs] vkiY;kd`rhpk rksp mís’k vkf.k

xq.kLoHkko vkgs gs vkiY;kyk mÙkei.ks metysys

vlkos-

dks.;kgh izdkjs dÙksZi.kk vkiY;kdMs ?ksrY;kl deZ

vkiY;kyk ca/kukr vMdowu R;kps ifj.kke Hkksxkos

ykxrkr vlk ^dk;Z&dkj.k* Hkko fo"kn dj.kkjk

^deZ&fl/nkar* vkiY;kyk lkaxrks- ek;sr xqarqu]

eukph HkqjG iMwu ek.kwl dÙksZi.kkps ifj.kke loZ

izdkjs Hkksxrks&izR;sd fopkj] 'kCn vkf.k d`rh

R;kaps osxosxGs ifj.kke ?ksÅu ;sr vlrkr-

deZ&HkkousP;k ckg;kÙdkjh o`Ùkhrwu] O;äh tsOgk

vki.kp dÙkkZ vlY;kpk Hkze d:u ?ksrs rsOgk R;kpk

ifj.kke u lai.kkjs nq%[k vlkp vlrks- uksdjhr f’kM;k

p<wu tkLrhr tkLr ixkj] loyrh] mPpins] uoufou

O;kolkf;d djkjenkj dj.ks rksM.ks] uksdÚ;k ns.ks

fdaok R;karwu dk<wu Vkd.ks g;k lkÚ;k /kMiMh

Eg.kts vkiyk dk;ns’khj gDd vlY;kpk fopkj vkf.k

R;kuq:i d`rh djrkauk O;ähauk FkksMklkgh vpack

okVrkauk vk<Gr ukgh- R;k lokZaewGs djkos

ykx.kkÚ;k thoukrhy p<mrkjkaeqGs O;ähaps

'kkfjjhd] ekufld vkf.k vk/;kfRed LokLF; xaHkhji.ks

vlarqyhr gksr vlrs-

?kVuk ?kMr tkrkr] dk;sZ d:u ?ksryh tkrkr] dks.kh

O;äh dÙkhZ ulrs- ;s’kw f[kzLr lkaxrkr] ^^ekÖ;k

fiR;kP;k bPNsf’kok; xorkph ikrhlq/nk gkyr ukgh-**

nsg ,d lk/ku vlwu] loZdrkZ ijsesÜoj vkgs gs vki.k lrr

dls y{kkr Bsokos\ eu xqUgsxkj vlwu eup R;koj

rksMxk dk<w 'kdrs- Eg.kwu vki.k lrr ;ksX; fopkjkrp

Lor%yk xaqrowu dk;Z djr jkg.ks jkg.ks & lrr

fuO;ZR;; fuf/k/;kl ¼lfuuh½ ckGxwu] ^eh*

^ek>s* ;k nq%[kkr yksV.kkÚ;k dkj.kkaiklwu nwj

jkgkos Lor%yk nwj Bsokos-

eqDr O;ähyk gs lR; vrh’k; pkaxY;k fjrhus metysys

vlrs vkf.k loZ ifj.kkekaiklwu rh vfopyhr jkgrs-

Hkxoarkoj vkiys fopkj lrr dsanzhr Bsowu] vki.k] ?

kM.kkÚ;k ?kVusrhy ^ek=,d ?kVuk* vlY;kph tk.kho

R;kyk vlrs- vKkuh ;’kkus Qqxqu tkrkr rj vi;’kkauh

xHkZxGhr gksr vlrkr- ,d eu lksMwu] v’kk ijLij

fojks/kh xks"Vhaps okLrO; brj dksBs vl.kkj\ rqEgh

^drkZ* ukgh gs rqEgkyk dGY;koj( izR;sd xks"Vhyk

rqEgh leku cq/nhus lkeksjs tkrk- vkiY;k dkfeZd

pØkrwu vkiyh lqVdk dj.;klkBh bZÜoj vorkj ?ksr

vlrks-

^fu"dke deZ* Eg.kts fujhPN cq/nhus Qyk’kkjfgr

dsysys deZ vkf.k ^fu"dke izse* Eg.kts izseklkBh]

eksgik’kkr u vMdrk fu%LokFkZ cq/nhus dysys izse

Jhd`".kkus vtqZukyk letkowu lkafxrys gksrs-

jkT;inklkBh vtqZukus ;q/n dsys vlrs rj gjktksauk

/kkjkrhFkhZ e`R;qeq[kh p<foY;k dkj.kkuh R;kP;k

gkrwu dwdeZ ?kMys vlrs- /kekZlkBhpk rks y<k

d`".kkyk leiZ.k dsY;keqGs fot;h gksÅu R;kpk

mnksmnks >kyk! l[kksy vkRela’kks/ku vkf.k

Hkxoarkph d`ik >kY;kl] eukP;k o`Ùkhr laiw.kZ cny ?

kMwu ;srks vkf.k ek.kwl /;kukoLFksyk izkIr

gksrks- ;s’kw [kzhLr Eg.kkys gksrs] ^^rqÖ;k

bPNsus] nsok LoxkZrhy rqÖ;k jkT;klkj[ks uanuou ;k

i`Fohoj vor: ns-**

vk/;kfRed n`"V;k ^’kj.kkxrh* Eg.kts dk;\ loZ vk’kk

fujk’kk vkf.k dVhc/nrsiklwu lqVdk] vlk R;kpk vFkZ

gks;- ifj.kkekaiklwu eqä jkgw 'kdY;kl vki.k lq[kh

gksÅ 'kdrks- dks.;k ,dk ifj.kkekph vki.k vkdka{kk

ckGxY;kl] vkiY;kyk Hkksxkos ykxrs- vkiys uf’kch

tsts ekaMwu Bsoysys vkgs rh loZ míh"V;s vkf.k

LoIus uDdhp lkdkj gksrhy- ^dkG*kph fde;k vlrs fd

T;kewGs vkiY;kyk vr`Irrk tk.kors- tsOgk vkiY;k

míh"Vkauk vki.k dkGk*P;k iêhoj ekstw ykxrks]

rsOgk vki.k v/khj gksÅu mBrks- vkiY;kyk izR;sd

xks"V ^bFks* vkf.k ^vkÙkkp* goh vlrs- ek= izR;sd

xks"V nsokP;k osGk i=dkizek.ks gksr vlrs-

1984 e/khy eqyk[krhr eh Lokehauk eyk iwtk /;ku dls

djkos ;kP;k ekxZn’kZukcíy izkFkZuk dsyh- Lokeh

eyk Eg.kkys] ^^dlY;k iwtk izkFkZuk rw djrksl\ tk

vkf.k dke dj- izsekus dke dj lokZoj izse dj] lokZaph

lsok dj-** lkbZ lferhph rlsp ek>h O;kolkf;d dkes eh

vrh’k; dfVc/nrsus djhr gksrks- loZ dkes pks[k

BjfoysY;k míh"Vkacjkscj rarksrari.ks dj.;kph eyk lo;

ykxyh gksrh- ek>k vgadkj vkMok ;sÅu lokZaph

ers ?ks.ks eyk v’kD; gksrs- Lokehaps Eg.k.ks &

^^dehVh feVhax Eg.kts ^de Vw Vh*&**

pgkikuklkBhp lHkk & ;k fVdspk vkJ; ?ksÅu eh vkiY;k

okx.;kps leFkZu djhr gksrks-

vkrk vgadkj ?kkyfo.;klkBh fo}Ùkk dkeh ;sr ulrs- rj

LokuqHkokrwu] okx.ks cnyowu d`rh dj.ks vko’;d

vlrs- d’kk izdkjps dke\ Lokehaph vkBo.k Bsor

R;kaP;k gkrkrhy votkj vlY;kizek.ks dke dj.ks-

dÙksZi.kk gkp vgadkjkpk tud gks;- Eg.kwu deZ

dsY;kus eukph 'kq/nrk gksÅu vgadkjkpk uk’k

djrk ;s.ks 'kD; vkgs- fu%LokFkZ Hkkousus lokZaP;k

HkY;klkBh dsysys dke iwtk curs] lkbZlsok ?kMowu

vk.krs- LokFkhZi.kkpk R;kx dj.ks ;kr vfHkizsr vkgs-

,d mnkgj.k c?kq ;k % ik.;kus HkjysY;k isY;kr vki.k

rsykpk ,d Fksac VkdY;kl] rks ojP;koj rjaxrks- rks

osxGk rjax.kkjk Fksac] vgadkj fdaok oS;ähdrk] vls

vki.k letw- R;k ik.;kr tltls vtwu rsy Fksac vki.k Vkdw

ykxrks] rlrlk rs Fksac ,d= felGwu rsykpk eksBk roax

ik.;koj rjaxw ykxrks- R;kloZ rsyFksackps oS;ähd

vLrhÙo mjr ukgh- r}rp] ^eh* tsOgk ^vkEgh* e/ks

cnyrks] Eg.kts O;äh tsOgk leqgke/ks felGrs rsOgk

vgadkj yksi ikorks- R;k isY;kr vki.k 'käh’kkyh

fMVtZ.V felGY;kl] rsy foj?kGwu ukfgls gksÅu dsoG

ik.kh mjrs- rj isY;krhy ik.kh] rsykP;k ,dk Fksackyk

fdaok vusd Fksackuh cuysY;k Fkjkauk lkaHkkGrs-

vki.k rs nsoklkj[ks letw 'kdrks] lkÚ;k foÜokyk

lkaHkkGwu ?ks.kkjk nsop vlrks- ^eh* vkf.k

^vkEgh* pk ik;k gks; nso- R;kpizek.ks] vkReifj{k.k]

fu%LokFkZ izse vkf.k lsok ;k xks"Vh fMVtZ.Vps dke

d:u ^eh* ^ek>s*] vkf.k dkykarjkus ^vkEgh* iklwu

lqVdk dj.;kl enr djrkr- }Srkps e`xtG fuekZ.k dj.kkjk

^rks*p [kjk drkZ vkgs- Eg.kwu ^lR;lkbZ lsok lferh*

vkf.k brj layXu laLFkkae/ks lkaf?kd d`rhyk Lokfeauh

vkiY;k fnO;dk;kZe/ks izk/kkU; fnys vkgs] R;k;ksxs

O;ähxr vgadkjkauk ewBekrh ns.;kph la/kh

Hkäkauk ?ksrk ;srs- vgadkj ulY;kewGs] oS;ähd vls

dkgh mjr ukgh vkf.k dks.kkgh O;ähP;k ukokyk cÍk

ykxr ukgh- ¼vls dke dj.kkjh½ rh O;äh

Hkxon~fopkjkr x<wu tkÅu Qä ijesÜoj ikgrks

vuqHkorks- nqljs dkghgh uOgs-

izfl/n rÙoosÙks vkf.k Hkkjrkps ekth jk"Vªirh Jh-

loZiYyh jk/kkd`".ku ;kaP;k ers txkrhy lukru

^’kgk.ki.k* vkiY;kyk lkaxrs fd] ;k nsgh olr vlrkukp

iz;Ru iwoZad vkiys feyu nsok’kh ?kMw 'kdrs dkj.k

ujtUekps rsp dsoG ,deso iz;kstu gks;- tj rks O;äh

¼vk|½ la/kh pqdyk rj fulxkZyk dkgh ?kkbZ ulrs]

R;kph ikB u lksMrk( fulxZ nsork] R;kyk rls dj.;kl]

vkiys thou dksMs myxMfo.;kl Hkkx ikMsy-

vkiY;k fnO;kdkZyk vuar&dkG i;Zar Fkkac.;kpk iw.kZ

volj vkgs- ?kkbZph dkgh vko’;drk ukgh rj ^lcqjh*

/kj.;kl rh lkaxrs( vgadkjkBk;h vkrqjrk vlrs-

R;k xks"Vh laiknu dsY;kl O;ähyk R;kaps Js; gos vlrs-

ijarw ijekRE;kyk] dks.kR;k vorkjkus dk; dsys g;kps

egRo ulrs- loZ dkgh df/kuk d/kh iw.kZ gks.kkjp vlrs-

[kjh fuehZrh rj >kysyh vkgs- frps ;k /kjrhoj vorj.k

dk; rs ckdh vlrs-

^^vkReifj{k.k dj.;kl eh rwEgk lokZauk lkaxsu-

vkiY;kyk ek.kwl Eg.kfo.ks fdrir ;ksX; vkgs\ rs dsoG

v/kZlR; vkgs- ^eh ek.kwl vkgs] ,[kknk prq%"ikn

i'kw uOgs ^vls rqEgh fuÜphri.ks Eg.kw 'kdyk ikfgts-

vgadkj] eRlj vkf.k }s"k gs i'kqaps xq.k/keZ Vkdwu

nsÅu] izse lR;] R;kx vkf.k vkuan gs ekuoh xq.k/keZ

vkRelkr djk;yk f’kdk- lq[k nq%[kkuk mMR;k

<xkaizek.ks ekuk- bZÜojk’kh ,sD; Eg.kts [kjs lq[k&

vkuan HkkSfrd lq[ks uk’khoar vkgsr- vls vkRe

ifj{k.k vkf.k ;ksX; mÙkjkaizr ;sÅu iksp.;klkBh

vk/;kfRed f’kLr vko’;d vlrs- vkf.k rh mÙkjs rqeps

vuqHko Bjkos** ¼2½

vkRekuqHko ?ks.ks gsp dsoG ek>s dÙkZO; %

Hkxoku ckckaP;k laidkZr ;srk{k.kh ekÖ;k [kÚ;k

dk;kZyk lqjokr >kyh- izR;sd vk/;kfRed ifj{k.k pkj

izÜu vkf.k R;kaph mÙkjs 'kks/k.ks ;krwu lq: gksrs-

eh dks.k vkgs\ eh dqBwu vkyks vkgs\ eh dqBs

tk.kkj\ eh bFks fdrh dkG vlsu\ R;k izÜukaph mÙkjs

'kks/k.ks] dÙkZO;kpk [kjk ik;k ?kky.;klkj[ks gks; &

jkstph dkes ukgh] rj vkRekuqHko ?ks.;klkBh rh ,d

dsoG ek/;e vkgs & iuhysnw!

ckg; txkrhy T;k dkekae/ks vki.k Lor%yk O;Lr Bsorks

rs dkgh [kjs fujarj dke uOgs( ijarq vkiY;k vk/;kfRed

[2] Divine Discourse, Sanathan Sarathi, May 1994

izxrhlkBh iwjd vls Eg.krk ;sbZy- ckg;kRdkjh dsys

tk.kkjs dke gs] ¼ukV;krhy½ vkiys Bjowu fnysY;k

ik=kizek.ks vlrs- ijesÜojkus usewu fnysY;k

vkjk[kM;kr O;oLFkhr feGrs tqGrs jkgwu osxosxG;k

yksdkaP;k laidkZr vki.k ;srks( vkiY;k okluk]

vkiY;krhy yiwu clysY;k izo`Ùkh vkf.k udkjkRed xq.k

ckgsj ;sÅu R;kaph lQkbZ d:u] vkiyh dkfeZd_.ks deh

d:u vkiY;k thou ;k=srhy Hkkj gyds dj.;klkBh !

^^rqEgh d’kkr eXu vkgkr\ va/kqd gksr tkÅu u"V

gks.kkÚ;k dkekar! rsOgk ;kuarj rqEgh dk; djk;yk

gos\ -----ve`r rÙokaP;k izkarkr d/khgh u cny.kkÚ;k

dkekr xqarowu ?;k vkf.k vkRekuankpk vuqHko ?;k-

izR;sd O;ähpk vlkp ,deso iz;Ru vlkok( rqeps larr /;s;(

;k txkrhy rqeps lokZr /kkMlh lkgl ckdh lkjh d`R;s

O;FkZ] ew[kZi.kkph vkgsr( {k.kHkj mtGwu rh u"V

gksrkr- rqeps ,dp dke vkgs rs Eg.kts vkRekuqHko!

** ¼3½

Eg.kwu izR;sd dk;Z gs nsokps dk;Z gks;] ex rks

Lo;aikdh jkgks] MkWDVj jkgks] iz’kkld vlks ok ?

kjxMh- vki.k loZ Hkxoarkpsp lsod vkgksr] izR;sdt.k

nqlÚ;kph lsok djr vkiyk thohrkFkZ pkyor]

vorhHkksorhP;k yksdka’kh pkaxys vFkok okbZV

laca/k Bsowu] vkivkiY;k okVh vkysyh dÙkZO;desZ

djr] vkiyh vgadkjko`Ùkh Vkdr tkÅu] vki.k dks.k

vkgksr ;kph tk.k ?ksr vlysys------

(3) “The all pervading Self” and “self”, Baba, The Breath of Sai, p 96.

1½ fnO;Ùokph tk.k gs ije~lR;- ^vge~ czãkLeh*

ehp czã vkgs- ;krhy izR;sdkrhy ^eh* czã vkgs-

^rÙoe~ vfl* ^rw* rks vkgsl- vkRek gkp czã-

2½ izR;sd oLrwr vkf.k izR;sd O;ähr nsokps vfLrÙo

vkgs- Eg.kwu nqlÚ;kP;k vkuanklkBh R;kx

dj.;kps f’k{k.k ;krwu vki.kkal feGr jkgrs-

3½ ;k txkr laU;klh o`Ùkhus deZ djhr jkgk-

4½ tks lokZBk;h] lokZaHkwrh bZÜojkyk ikgrks

vkf.k Lor%rgh ^rks* R;kyk lkiMrks] v’kh rh

O;äh df/kgh nq%[kh gks.kkj ukgh-

^^,sdk] rqEgh lokZauh ,sdk- rqepk [kjk LoHkko R;k

fnO; tk.khos lkj[kkp vkgs! rqepk [kjk vkRek] rqeps

[kjs lR; vksG[kk- rqEgh Lor%p ijerRo vkgkr gs

vksG[kk( R;kp vkRekuqHkokr nax jkgk( rks vrqyuh;]

vuar] vxk/k vkRekuan p?kGr jkgk- T;kps Lo:i ^dkG*

vkgs R;kr le; foyhu gksÅ |k- osnksiuh"knkae/ks

f’kdfoys rs ekuokps vR;qPp foghr deZ vkgs-

^’kgk.ki.kkpk* xaMk vkiY;k naMke/;s vlsy rj fo"k;

oklukaps ^xzg* rweP;koj nq"ijh.kke d: 'kd.kkj

ukghr----- vkiY;k uhp izo`Ùkhoj fot; feGowu vkiys

vkarjhd lR; tk.kwu ?ks.;klkBh taxykr fdaok xqgsr

fuo`Ùk gksÅu jkg.;kph xjt ukgh- ;k txkr jkgwup&loZ

oklukaiklwu eqä jkgwu&thoukps ;q/n ftadk- vlk fot;

feGfoY;kl rqepk mnks mnks djrk ;sbZy-** ¼4½

(4) “Teachings of Sathya Sai Baba”, p 25 & 27

nsoklkBh dke dj.ks Eg.kts izseklkBh dke dj.ks- gs

brds ljG vkgs- tj nso izse gks; vkf.k izse Eg.ktsp nso

gks; rj nsokps dke rs izseklkBh dke- vkrk txkr

^izse* g;k 'kCnkpk vfr’k; xSjlet >kysyk vk<Grks-

cgq/kk vls vk<Grs dh cOga’kh yksdkauk ^izse*;k

'kCnkpk [kjk vFkZ letysyk ukgh- ikfo=~;kP;k mPp

ikrGhoj izse iw.kZi.ks eqä vlrs R;kyk ca/ku ulrs- rs

vfr’k; fueZG vlrs- nsokps lkjs xq.k/keZ R;kP;k Bk;h

vkgsr- R;kyk uko ukgh] :i ukgh] rs vej] lnk

rktsrokus] lnk laiw.kZ vkf.k funksZ’k vkf.k loZ

udkjkRed Hkukaiklwu vkf.k vk’kkfujk’ksiklwu eqä

vls vlrs-

^^izsefojghr dekZpk f/kDdkj vlks-

izsee; dekZps Lokxr vlks-

dÙkZO; fojghr izse nSoh vlrs** & ckck-

^^deZ gs izR;sd O;ähph [kkl eksfge vkgs- lU;kl

vkf.k dke dj.ks ijLij fojks/kh ukghr- myV rs ,desdkyk

iwjdp vlrkr- dekZpk R;kx dsY;kl] dekZrwu lk/kysyk

fodkl vkf.k vuqHkof’k{k.k ;k xks"Vhaiklwu oaphr

jkgwu] rqepk Úgkl gksbZy- ,d xks"V goh goh’kh

okV.ks fdaok nqlÚ;k xks"Vhpk frjLdkj dj.ks ;k

nksgks iklwu [kjk laU;klh ¼lk/kw½ nwj vlrks-

dekZP;k ckcrhr ^lU;kl* ;k 'kCnkpk vFkZ vlrks] ;’k

fdaok vi;’k] uQk&rksVk] eku&vieku bR;knh fojghr

Eg.kts R;kaph vis{kk u djrk dsysys vkiys

dÙkZO;------ vkf.k izR;sd d`rh ijesÜojkyk leihZr djk-

dkek vHkkoh rqEgh vKku va/kdkjkr f[krir iMky]

lqLrh vkf.k vkG’khi.kkyk cGh iMky! rsOgk vkiY;k

dekZaP;k QGkpk R;kx dj.ks gs deZ&R;kx dj.;kis{kk

d/khgh pkaxys- R;krwu vrho vkuan feGrks vkf.k

rksp [kjk ekxZ vkgs-** ¼5½

Lokeh vkiY;k thoukps [kjs xed vkiY;kyk ojhy 'kCnkr

Ådywu lkaxrkr & vkiY;krhy [kÚ;k vkRE;kpk

vuqHko ?ks.ks----brj loZ deZ vuq"kkaxhd vlrs-

Ukdksdk iuh ysnw % eyk Lor%ps fof’k"V dke ukgh-

(5) Divine Discourse – Prashanthi Vahini.

v/;k; lgkok

dsoG ,d euq"; tkr

euq"; izk.khp Qä v}Sr&Hkko tk.kw

'kdrks- }SrkP;k ifydMs tk.;krp ekuork vkgs-

Eg.kwu }Srkpk R;kx d:u ,sD;kpk vuqHko ?;k-

R;krhy uhjo 'kkarhpk vuqHko ?;k- ,sD; Eg.kts

fnO;Ùo vkf.k rs nsoÙo rqeP;kr vlrs- ¼1½

fujfujkG;k tkrh] o.kZ] /kekZaP;k yksdkae/ks]

osxosxG;k vusd ns’kkar okLrO; dj.ks ek>s uf’kchp

vlY;kewGs ek>s thou vLFkhjp gksrs- i.k R;kewGs

ek>k vlk ,d Qk;nk >kyk rks Eg.kts R;k osxosxG;k

laLd`rhP;k vkf.k tekrhP;k yksdkae/ks] eh dsysY;k

dYiusP;k rqyusr vxnhp FkksMk Qjd vlY;kps eyk

letys- 1980 ef/ky ifgY;kp HksVhr] Hkxoku ckck eyk

Eg.kkys fd R;kauh ^^osxosxG;k ns’kkar vuqHko ?

ks.;klkBhp eyk ikBfoys gksrs-** R;kosGh ek>h v’kh

letwr >kyh fd Lokeh ekÖ;k O;kolkf;d thoukP;k

lanHkkZr vls Eg.krk;r- ijarw dkgh vrh’k; egÙokP;k

ewG rkfÙod ckchauk mís’kwu rs vls Eg.kr gksrs gs

dkgh eyk rsOgk letys ukgh- Eg.kts] ljrs 'ksoVh eyk

ekÖ;k thoukr fofo/krsrhy ,dlw=rspk vfo"dkj ?kMwu

osxosxG;k ns’kkrhy R;k yksdkaP;k lk/kE;kZps n’kZu

?kMys-

(1) ‘Experience your Innate Divinity’ – Divine Discourse, International Sai Medical Conference, & Sanathan

SArathi’, Oct. 2005, p 278.

tjh ek>s vk;q"; vfLFkjrsus xzklysys vkf.k R;kewGs

dks.;k ,dk ns’kh vkiys ?kj Eg.kwu LFkkf;d gksÅu

jkg.ks 'kD; uOgrs] ijarw rh R;kaph ¼Lokfeaphp½

r’kh bPNk gksrh( Eg.kwu osxosxG;k tkrh tekrhaP;k

yksdkr eyk thou O;rhr djkos ykxys- lq:okrhyk rs rls

dkgh Qkj lksis uOgrs rjh vkt eyk rks d`ispk utjk.kk

vlY;kps tk.kors;- eyk R;k fnO; ,sD;kpk lk{kkRdkj

>kyk vkf.k laiw.kZ euq"; tkr gs ,dp dqVwac]

^R;k* ,dkp nsokph ysdjs vlY;kph [kjh [kk=h iVyh-

ek= gk R;kapk lans’k eyk Hkxoku ckckaP;k N=k

[kkyh vkY;kojp cjkscj tk.koyk-

fo|kFkhZn’ksrp ,dk [ksMsxkoh vlrkauk fczfV’k olkgr

oknkP;k ekoGrhyk flyksu e/ks ?kMwu vkysY;k

o.kZHksnh naxyhuk eyk lkeksjs tkos ykxys gksrs-

izR;sd xkSjo.khZ; ijns’kh Eg.kts ^baxzt* vls eh ekur

gksrks! uarj Hkwxksy ;k fo"k;kpk vH;kl

djrsosGh ;qjksi [kaMkr vusd ns’k vlwu R;kaP;k Lor

%P;k v’kk Lora= osxG;k Hkk"kk vkf.k R;krhy

okaf’kd tkrh Hksnkaph eyk FkksMh vksG[k >kyh-

ijarw [kqí fczVsue/ksgh okaf’kd] Hkkf"kd vls

osxosxGs Hksn vlysys ?kVd vkgsr ;kcíy rsOgkgh eh

iw.kZi.ks vtk.k gksrks- fczVue/ks xsY;kuarj frFks

osYFk] vk;fj’k vkf.k LdkWfV’k vls fHkUu fHkUu

tekrhps yksd vlY;kps eyk dGys- ex ;k laiw.kZ

Hkw&rykoj ol.kkÚ;k tkrh&tekrh&Hkk"kk&o.kZ ;k

lokZaph dYiuk dj.ks lq/nk dfB.k- vusd gqdqe

'kgkauh] vMk.khi.kk] LokFkkZa/krk] vkf.k

jkT;&foLrkjkiksVh ekuo tkrhpk eksB;k izek.kkoj

lagkj vkf.k dqyfouk’k ?kMowu vk.kysyk vki.k ikgr

vkyks vkgksr-

osxG;k HkkSfrd xq.k fo’ks"kkaoj vk/kkjhr euq";

tkrhP;k eq[; ?kVdkauk ^okaf’kdtekrh* vls Eg.krkr-

v’kk foLr`r pkSdVhP;k varxZr eksM.kkÚ;k yksdkauk

^,dk tekrhps* vls Eg.krkr & R;kaph thou 'kSyh]

laLd`rh] bfrgkl vkf.k Hkk"kk ;kae/ks ,d lkj[ksi.kk

vlrks- o.kZ oa’k tkrh ;k ladYiuk 'ksdMks o"kkZaiklwu

vfLrÙokr vlY;krjh oa’kk/kkjhr Hksn osxosxGs vls

O;oLFkhri.ks xVc/n dj.;kpk iz;Ru( 19 O;k 'krdki;Zar

>kyk uOgrk- okaf’kd mPpuhprsP;k

¼HksnHkkokP;k½ ladYiuk vkf.k lkekthd

MkfoZuokn ;kapk loksZPp fcanw] xkByh xsyk rks

1930 e/ks mn;kyk vkysY;k ^uk>h rÙoKkuk*e/ks

vkf.k R;koj vk/kkjhr HksnHkko] 'kks"k.k] xqykeh]

foLr`ri.ks dj.;kr vkysyk fu?k`Z.k fuoZa’krspk

iz;Ru] ;k xks"Vhauk rFkk&dFkhr 'kkL=h; vk/kkj nsr

v’kk izo`Ùkhuk vkf.k ;kstukauk År vkyk gksrk-

fo}Ùkk vkf.k okaf’kdrk ;kapk ijLij laca/k n’kZo.kkjs

okaf’kd fo}rsps osxosxGs fl/nkar vkrk iw.kZr;k

fudkykr dk<ys xsysr- rjhgh] iwoZxzgnw"khrrk

HksnHkko] >xMs] ;q/ns] ijLij }s"kHkkouk] okGhr

Vkd.;kps izdkj loZ ns’kkae/khy loZ tkrh&tekrh

lektkae/ks] ekuoh bfrgklkP;k lqjokrhiklwu vkiY;kyk

vk<Gr vkysY;k vkgsr-

euq"; ek=kae/ks] mi?kVd LokHkkfodi.ks vlrkr vls

'kkL=h; n`"V;k xzkg; eku.;kr vkys vlys rjh ,dkp

oa’kkrhy osx osxG;k tkrh tekrhe/ks lq/nk fujfujkG;k

okaf’kdrs izek.ksp tfeu vLekukps Qjd vk<Gwu ;srkr-

vki.k loZ ,dkp nsokph ysdjs vlwu R;k ,dkp

ijekRE;kps osxosxGs vfo"dkj vkgksr vkf.k

Eg.kwu ,desdkaph cfg.k HkkoaMs vkgksr] gs tso<;k

yodj vkiY;kyk metsy] rso<;k yodj gk xzg ¼i`Foh½

lqjf{kr gksbZy-

fujfujkGh ikus&Qqys] jksiVh&>qMis] >kMs] osyh

m|kus] mioukauk lkSn;Z vk.krkr r}rp

okaf’kd&fHkUurk ekuoh thoukyk osxGs vk;ke nsrkr-

izR;sd v.kw&js.kw e/ks cl.kkjk ,dp nso loZ

izk.khek=kae/ks lq/nk clrks vkf.k R;kauk lkj[ksp

fnO;Ùo nsr vlrks- Lokeh Eg.krkr v.kwe/khy

y[ky[khri.kk Eg.kts nso gks;- laiw.kZ l`"Bh gh

inkFkZ vkf.k mtkZ ;kauh Hkjyh vlwu] inkFkZ gk

lq’kqIr] nMhek:u clysyh mtkZp vlrks-

vkycVZ vkbZULVkbZu fryk ^ije~’käh* vls Eg.kwu

lacks/krkr- rs iq<s fyfgrkr] ^^vki.k T;kyk ^foÜo*

Eg.krks R;k iw.kZÙokpk ,d va’k&vlk va’k tks LFkG]

dkG osGkuh c/n vlk gk ekuo izk.kh vkgs- ckdh

lokZaiklwu vkiys fopkj] vuqHko] Hkkouk i`Fkd vlrkr

v’kh e`xtGor Hkzked dYiuk R;kus d:u ?ksrysyh

vkgs- gh Hkzkedrk dSnsizek.ks djr] vkiY;kyk oS;ähd

vk’kk&vkdka{kke/ks vkf.k dsoG uthdP;k O;ähauk

vkiys let.;kP;k ladqphri.kkr t[kMwu Bsors- vkiY;k

lân;rsps] d:.ksps orqZG O;kid djr] R;kr loZ ltho

izk.;kauk loZ futhZo&ltho l`"Vhyk frP;k laiw.kZ

lkSn;kZlfgr vkiY;k vkxks’;kr doVkGr] R;k rq:axkrwu

vkiyh lqVdk d:u ?ks.ks vkiys vk| dÙkZO; Bjrs!

^^ln~xq.kkaph tk.kho d:u ?ksr ewY;kadhr Hkkouk

vkiY;k thoukr ck.ko.ks fo|kF;kZauk Qkj egÙokps

vkgs- uSfrdrk vkf.k pkaxyh okx.kwd tksikl.kkjh

lkSn;Zn`"Vh R;kauh vkRelkr d:u ?;koh- rjp rs lqjs[k

fodlhr O;äheÙokus cg:u mBrhy-**

^^ek>h Bke [kk=h iVyh vkgs fd dks.;kgh

izdkjph /kunkSyr ekuorsyk iq<s usÅ 'kd.kkj

ukgh( vxnh R;kp dk;kZyk Lor%yk iw.kZi.ks okgwu ?

ks.kkÚ;k O;ähyk lq/nk rs v’kD; gks;- egku fopkj

vkf.k dk;kZai;Zar vkiY;kyk tj dkgh iksgpow 'kdsy rj

egku~&ifo= O;äheÙokaph mnkgj.ks -------- vkf.k

rfjgh tj R;k mPp /;s;kauk izkIr dj.;kph rhoz vkdka{kk

vki.k ckGxwu vlY;klp rs 'kD; vkgs( ex R;klkBh

ykx.kkjs cG vkiY;kyk vo’; izkIr gksÅu vki.k

R;k /;s;kaph iwrhZ djhr] R;kauk d`rhr vk.k.;kr ;’kLoh

gksÅ 'kdw! lÙkk yknw i.kkrwu ukgh rj dsoG

lsokHkkousrwu mHkj.kkjs O;äheÙo uf’kcoku

Eg.krk ;sbZy] brj dks.kh ukgh!** ¼2½

Lkaiw.kZ ekuork ^,dkp oa’kkph* vkgs] v’kh

gksdkjkÙed [kk=h iV.;klkBh izFke ik;jh gks; % ^loZ

izdkjps iqLrdh Kku vkf.k i<hdfo}rk Eg.ktsp f’k{k.k*

v’kh letwr lewG Qsdwu ns.ks] mPpf’k{k.k]

izek.ki=s] inO;k] infodk vkf.k vusd fo"k;kapk foLr`r

O;klax ;kpk yksdkauk vrh’k; vgadkj vlrks uk!

v’kkizdkjs] iqLrdhKku vkf.k baVjusVP;k oknGkr

vMdys ulrk&ukgh iwohZ yksdkaps thou vrh’k; le`/n

vkf.k lq[kh gksrs g;kpk vktP;k ek.klkyk laiw.kZ folj

iMysyk vkgs-

(2) Albest Einstein, ‘The True value of A Humanbeing’ Ideas And Opinions’ : Selections From His Thoughts (Mein

Weltbild).

nqljh ik;jh Eg.kts % ekuoh ewY;kaph [kksy tk.kho

d:u ?ksmu R;kizek.ks vkiyh okx.kwd Bso.ks& vkbu~

LVkbZuuh iq"Vh oj fnY;kizek.ks ----- ekuoh

ln~xq.kkaph tk.kho d:u ?ksr ewY;kadhr Hkkouk

vkiY;k thoukar fo|kF;kZauk&vkf.k brj lokZaukgh

vko’;d vkgs*- fopkj & cksy vkf.k d`rh ;kaps leUo;

lk/k.ks T;kyk Hkxoku ckck ^,T;qdsvj* Eg.kwu

lacks/krkr& o R;karwu lqIr fnO; vkf.k lq"kqIr tk.kho

tkx`r dj.ks] vkiY;k vorhHkksorhP;k foÜokph ekfgrh]

ek.kwl vkiY;k R;k tk.khosrwup d:u ?ksr vlrks- gh

tk.kp ek.klkyk laj{k.k nsr vlrs- rh tk.kho&rh psrukp

lokZBk;h vlwu] ,d vkgs-

R;k ^fnO; tk.khosP;k psrusyk* izkphu dkGh

^pSrU;* vls Eg.kr vlr- izR;sd O;ähyk ykHkysyh rh

Qkj eksBh bZÜojh ns.kxh gks;- v’kk izdkjph

ije~’käh vkiY;k izR;sdkr olr vlrkauk] ;sÅu fu?kwu

tk.kkÚ;k vkiÙkhauh Hksnj.ks vFkok ¼[kpwu tkÅu½

fopyhr dk Ogkos\

v'kk izdkjs loZ’käh’kkyh nso vki.kk izR;sdkr ^lqIr

fnO;Ùo* :ih clr vlrk] vkiY;kyk d’kkphgh vFkok

dq.kkphgh fHkrh ckGx.;kph xjt ukgh- /kS;Z]

fuHkhZdrk vkf.k J/nk ;k xzaFkhaP;kcGkoj rqEgh

dkfggh lk/; d: 'kdrk! nso vkiY;k fnO;’kähus dkfggh

lk/; d: 'kdrks-

frljh ik;jh Eg.kts] eukoj iw.kZi.ks rkck feGfo.ks]

Hkxoku ckck Eg.krkr] ^^T;kpk eukoj laiw.kZ rkck

vkgs rksp [kjk efu"kh ¼ekuo½ vkgs- T;kpk eukoj

eqGhp rkck ukgh rks ek.kwlp uOgs- NksV;k NksV;k

izÜukauh rqEgh nqcG;k eukps vkf.k ¼xHkZxGhr½

gksÅu tkr vlky rj rqEgh Lor%yk ek.kwlp dls Eg.kow

'kdky\ eukus fuekZ.k dsysY;k izÜukaoj ekr d:u

R;kauh Lor%yk eqGhp fopyhr gksÅ u ns.;kps rqEgh

loZrksijh iz;Ru djk;yk gosr- HkxoarkP;k iszekis{kk

eksBs vls ;k txkr nqljs dkfggh ukgh- Eg.kwu

Hkxon~ HkähP;k ekxkZr vMFkGk fuekZ.k dj.kkÚ;k

eukyk iknk=kar dj.;kl vki.k f’kdys ikfgts-** ¼3½

izÜu vkf.k ladVs izR;sd O;ähP;k fopkjkapk cjkp

eksBk Hkkx O;kiwu Vkdr vlrkr-

iznh?kZ izrh{ksuarj] rqEgh tsOgk lqÍh ?ksÅu ,[kk|k

leqnz fdukjh fnol ?kkyfo.;klkBh lq:okr djrk vkf.k gkr

ik; rk.kwu] lw;Zizdk’kkiklwu cpko djr ,[kk|k loyhP;k

fBdk.kh igqMys vlrk] ^ekxs lksMwu vkysY;k* loZ

fpark rqEgkyk [kk;yk mBrkr dka\

2004 ^lkyh] ^vksue* lktjk djrs osGh Hkxoku

ckckauh vkBo.k d:u nsr EgVys] ^^,dk eqaxhe/ks

cl.kkjsp fnO;Ùo ekuokrlq/nk olr vlrs- r}rp ladVs

lq/nk lokZauk lkj[khp vlrkr- R;k eqaxhyk

gks.kkÚ;k ;kruk lq/nk ekuokyk

gks.kkÚ;k ;krukalj[;kp vlrkr! ex tsOgk rh fpeqdyh

eqaxh lq/nk ;kruk lgu d: 'kdrs rj ek.kwl dk rlk r;kj

ulkok\ okbZV lo;h vkf.k v’kq/n vkgkj ;kaP;k ik;h

ek.kwl Lor%P;k eukpk xqyke cuyk vkgs- rks

vkiÙkhpk ;ksX; fjrhus lkeuk u d: 'kdY;kps gsp dkj.k

(3) “Cultivate Divine Love” Onam Divine Discourse, 28th Aug. 04 (Sanathana Sarathi, Oct. 04, pp. 293-294

gks;- /kS;Z ckGxqu vkiÙkhauk lkeksjs tk- ladVkauh

[kpwu tk.;k,soth R;kaP;k ifydMs tk- rsOgkp rqEgkyk

bZÜoj izkIrh gksÅ 'kdsy-** ¼4½

gq'kkjh vkf.k lkjklkj foosdcq/nh ;k nksgksaP;k

vHkkoh Kku o fo}Ùkk QqdV vkgs- vki.k l’kä] lqn`<

vkf.k lq[kh gks.;kph vk’kk djr vlrks i.k vkiyh eu

%’kkarh <Gfo.kkÚ;k d`R;kae/ks xqarysys vlrks-

vkiY;k rCC;srhP;k gkuh dkjd v’kk nqO;ZlukaP;k

vkgkjh vki.k xsysyks vlrks- lqf’k{khr vkf.k fo}ku

yksdke/ksp v’kk xks"Vh tkLr vk<Gwu ;srkr- gs vki.k

Lohdkjys ikfgts-

fnolkyk 30 flxkjsVl~ vks<r] nk:pk vkLokn vksG[kh

ikG[khaP;k O;ähacjkscj ?ks.ks vkf.k lkeh"k vkgkj ;k

lokZaP;k vkgkjh eh vusd n’kds jkfgyks gksrks- v’kk

vusdkaiSdhp eh lq/nk ,d gksrks-

ÜolufØ;sP;k ddZjksxkP;k 'kY;Øh;kae/ks

^vukLFksVhLV* Eg.kwu dke djr vlwu lq/nk vkf.k gk

nq"ifj.kke flxjsV fi.;kP;k okbZV lo;hpk vkgs gs ekfgr

vlwu lq/nk vfrjsdh /kweziku dj.ks eh Fkkacow 'kdyks

ukgh- ^n’ky{k MkWylZ*P;k ^uksVs* izek.ksp

^Kku* lq/nk Vkdkow vlrs- rso<sp fu:i;ksxh rj

LokuqHkokrwu tUe ?ks.kkÚ;k lqo.kZ eqnzkalkj[ks

vlrs [kjs 'kgk.ki.k! vkt txkr i<r ew[kkZaph ,d Qkj

eksBh lsuk vkgs- [kÚ;k f’k{k.kkrwup 'kgk.ki.k]

lkjklkj foosd vkf.k pkaxys O;äheÙo ?kMr vlrs-

(4) Ibid

poFkh ik;jh Eg.kts fnolkrhy ,d feuhV rjh cky

lqyHki.kkus vki.k okxkos- Hkxoku ckcklq/nk R;kpk

iqjLdkj djrkr- eqykauk fu%LokFkZ cq/nhph ns.k

ykHkysyh vlrs- loZ eqys] ckyd vkf.k Qä ckydp vlrkr

vkf.k R;kaP;kr Qjd ulrks gs pkaxys letrs- R;kaP;k

o`Ùkh vkuankus HkjysY;k vlrkr] loZ ekuork le

n`"Vhus rs ikgrkr- loZ izk.kh] fdMs eqaX;k vkf.k

i{kh ;kaP;koj rs izse djrkr vkf.k R;kauk vkiys loaxMh

ekurkr- HkwrdkG vFkok Hkfo";dkGkr ukgh rj rs

^orZekukr* okojr vlrkr- vknY;k fno’kh ftFks ck¡Ec

QqVyk vlsy v’kk jLR;koj vkt rs psaMw [ksGr vlrkr-

eh tjh osxosxG;k okrkoj.kkr] vusd tkrh tekrh vkf.k

fHkUu oa’kk&cGhP;k yksdkae/ks okojr gksrks rjhgh

LokehaP;k f’kdo.khrwu vkf.k ,sD; Hkkokrwu UgkÅu

fu?kkY;kojp eyk vifjphr O;äh cjkscj vkLFksus vkf.k

fo’oklkus okx.ks 'kD; >kys- okaf’kd vkf.k

lkaLd`rhdn`"V;k vrh fHkUurk vl.kkÚ;k yksdka’kh]

rsOgkp ¼R;kuarjp½ [kjk ca/kqHkko eyk vuqHkork

vkyk-

rs loZt.k izseGp vlrkr gs eh ljrs’ksoVh letw 'kdyks-

LokehaP;k d`isus nwjnwjP;k ns’kkae/ks eh izokl

dsyk] vuksG[kh yksdkaP;k ?kjh jkgwu] vrh’k;

osxG;k laLd`rh] i/nrh] fHkUu [kkuiku vkf.k Hkk"kk

vlwugh R;kaP;k dqVwackpkp ,d fgLlk cu.;kpk

vuqHko ?ksÅ 'kdyks-

ek>k Lor%oj foÜokl ulrk vkf.k loZ yksd izseklkj[;k

fnO; ca/kukus ,d >kysys vlrkr gs letys ulrs rj v’kk

ca/kqHkkokpk lq[kn vuqHko eyk ?ksrk vkyk ulrk-

loZ tx Eg.kts ,d fo’kky dqVwac vlY;kph eyk [kk=h

iVyh vkgs-

ikpoh ik;jh Eg.kts % dks.kkpkgh }s"k u dj.ks]

dqVwackrhy dkgh O;äha’kh] fe=ka’kh toGhd vl.ks]

dkgh oLrwar vf/kd eu xqar.ks] dsysY;k d`rhpk ,d

fof’k"V fu"d"kZ ifj.kke vkiY;kyk feGkok v’kh

loZlk/kkj.k O;ähaph o`Ùkh LokHkkfod i.ksp vlrs- ts

ts dkgh fdaok th th dks.kh O;äh vkiY;k

egÙokdka{kkuk /kksdk mRiUu dj.kkÚ;k vlrhy

v’kkauk loZrksijh fojks/k vki.k djr vlrks] brdk fd

R;kapk vrh’k; }s"k d:u 'k=qÙo iÙdj.;ki;Zar Vksdkph

Hkwfedk vki.k ?ksr vlrks- R;kar dkgh vki.k ftadrks]

dkgh gkjrks vkoMh&uhoMh ¼lq/nk½ eS=h vkf.k

'k=qÙo ?kMowu vk.krkr- gs ek= [kja-

^izR;sd xks"Vhpk ifj.kke gk vkf/kp Bjfoysyk fdaok

uf’kckr ok<wu Bsoysyk vlrks*- fulxkZpk gk

ik;kHkwr fl/nkaÙk lerksy jk[k.;klkBh f’kdwu y{kkr

Bso.ks vko’;d vkgs- vkiY;kd`rh vkf.k iz;Ru Eg.kts

brjkauh vkf.k vn`’; rkdrhauh R;kp fn’ksus fuekZ.k

dsysY;k d`rh vkf.k fopkjkapk vxnh NksVk’kk

viw.kkZad vlrks- ;kpkp vFkZ tks ifj.kke ?kMwu ;s.kkj

vlrks rks R;k loZ cykcykapk leÙocy vlrks Eg.kwup

vkiY;k d`rh HkY;k vxnh lw{ei.ks vpwd vlw |k]

R;kapk ifj.kke gk df/kgh vkiY;k vis{khr ifj.kkekis{kk

osxGk vlsy & vkiY;kyk ikfgts rlk ulsy- bZÜojsPNk

Eg.kts lokZaP;k bPNkaphp xksGk csjht vlrs- R;k ije

bPNsyk laiw.kZ 'kj.kkxrh ghp lqlaokn vkf.k

Lokra=;kph xq:fdYyh gks;- ^Hkxoark] rq>hp bPNk

cfy;lh* v’kh vkiyh [kk=h vlkoh- Eg.ktsp

'k=qÙo] }s"kHkko vkf.k ^ek>s&ek>s*] ;k

lokZaiklwu vki.k eqä gksÅ 'kdw-

rqEgh ¼v’kk fjrhus½ ,d [kjk euq"; izk.kh curk

rsaOgkp laiw.kZ ekuo tkr ,d vkgs v’kh [kk=h

vkiY;kyk iVw 'kdsy- vkiys vkarfjd ije~rÙo vksG[k.ks

Eg.kts] vki.k ^gk nsg ukgh] ^eu* ukgh- ^vki.k

vkRek vkgksr* gs vksG[k.ks- vkiY;k eukoj vkf.k

'kfjjkoj rqEgh tltlk vf/kd rkck feGoky rl rls rqEgh

nsokP;k vf/kd toG tky- rqEgh dqBsgh vlk vkiY;k

'kfjjkoj vkf.k eukoj rkck Bsok-

rqEgh [kkrk R;k vUukrhy lw{e mtkZapk rqeP;k

fopkajkoj ifj.kke gksr vlrks] Eg.kwu [kkuikukP;k

vkiY;k lo;h ¼’kq/n½ pkaxY;k Bsok- mnk- ekal

Hk{k.k dj.ks 'kD;rks VkGk- ifgyk ?kkl ?ks.;kvkf/k

vkiY;k vUukps czãkiZ.k djk vkf.k vUukr dkgh

v’kq/nrk vlY;kl R;k u"V dj.;kph R;kyk ¼czãkyk½

izkFkZuk djk-

ladVs vkY;kl rqEgh xHkZxGhr gksrk dkek u;s- tsOgk

vkiY;k izseG fiR;kpk e`R;q gksrks rsOgk vki.k 'kksd

eXu gksr vlrks- v’kk dfB.k le;h vkiyk lerksy u <Gw

nsrk R;k nq%[kkpk lkeuk dj.ks vko’;d vlrs- v’kkosGh

vkiY;kyk ;k ^ujnsgkph HksV fnY;kcíy vkbZofMykaps

vkHkkj ekuk* vls Hkxoku ckck lkaxrkr-

vkpkj] fopkj vkf.k d`rh ;kaP;kr leUo; lk/kY;kl rqeps

fopkj] vkpkj vkf.k d`rh lq/nk cnyrkr- v’kk rÚgsus

ekuoh thoukrhy nks"k dk<.;k ,soth R;kph egrh

xk.;kl lq: djrk- vki.k ^lr~&fpr~&vkuan* vkgksr vls

Lokeh okjaokj lkaxr vlrkr- v’kkrÚgsus] vki.k lkjs ,d

vlwu ^nSoh* vlY;kpk gk iqjkok gks; ;kph rs vkBo.k

d:u nsrkr-

nh?kkZ;q";klkBh vki.k vrksukr [kpZ djr vlrks R;kyk

vki.k Eg.krks lr~ Eg.kts] thoar jkg.;klkBh vkiyh

nqnZe bPNk- ^tk.kwu ?ks.;kph* vkrqjrk vl.ks Eg.kts

fpr( vkiys Kku] vkiyh tkx`drk- izse vkf.k vkeksn

Eg.kts vkiyk ^vkuan* & ije 'kkarh- vki.kk

lokZaukp ;k fnO;’kähaps cG izkIr vkgs- laiw.kZ

ekuotkr ,d vkgs-

^^vki.k lkjs ,dkp oa’kkph viÙ;s vkgksr-

i’kw&i{;kaP;k uOgs rj euq"; tkrhP;k oa’kkps vki.k

vkgksr- vki.k mPp ekuotkrhP;k oa’kkps vlY;keqGs

vrh’k; tckcnkjhus okx.ks vkiys dÙkZO; gks;-

^lr~&fpr~&vkuankP;k* lkxjkojhy ykVkp vki.k

vkgksr % Eg.kts thou---- Kku---- ije~’kkarh-

vki.k ,dkp oa’kkr tUeY;kewGs] ijLij gsosnkos

lksMwu] ekuorsP;k ,sD;kps mRltZu djk;yk gos-**

¼5½

Ekuotkrh vksDdkVs & dsoG ,d ekuo oa’k

(5) Summer showers in Brindavan, 1993, p. 77.

v/;k; lkrok

^dsoG ,d vkRek*

vkRek iqYyhaxh ukfg vFkok L=hyhaxh ukgh-

v’kk izdkjps Qjd R;kP;koj yknrk ;sr ukfgr- rs

dsoG nsgkps xq.kfo’ks"k vlrkr-

vkRek vtjkej vkgs-

dkykrhar v’kh gh ln~oLrq fuR; dsoG ,dp vlrs-

vki.k usgeh tUe&e`R;q ikgr vlrks- o"kkZuqo"ksZ

isfMvWVªhd vukLFksfVLV ¼vHkZdkauk Hkwy

ns.kkjk MkWDVj½ Eg.kwu 'ksdMks uotkr

vHkZdkaph ns[kjs[k ^vrh&n{krk&foHkkxkr* djr vlrk

vusd uohu tho] eh txkr inkiZ.k djrkauk ikfgysr-----

R;kiSdh cjsp] rkj[kkaP;k [kwi vk/kh tUeY;kewGs

fo’ks"k dkGth ?ksr] df/k df/k ÜoklksPNoklkaph

midj.ks ykowu vls vusd ikp n’kdkaP;k MkWDVjh

O;olk;kr] e`R;qaph lq/nk vusd rkaMos eh

MksG;kauh ikfgyh vkgsr- Lokeh lkaxrkr ^^thou ,d

LoIu gks;-** ikap ikaMokiSdh lokZaf/kd lwK

vlysY;k /keZjktkyk ;ekus fopkjys- ^^txkrhy lokZr

eksBs vkÜp;Z rs dks.krs\** /kekZus mÙkj fnys]

^^vki.k jkst ckGs tUerkauk vkf.k yksd ejrkauk

ikgrks- rjh gh ts thoar vlrkr rs jkst tx.;kpk vkVksdkV

iz;Ru dfjr vlrkr- rsOgk txkrys gsp lokZr eksBs

vkÜp;Z gks;-** rs mÙkj ,sdwu ;e izlUu >kyk gksrk-

ckck lkaxrkr( ^^rqEgh [kÚ;krj ,dp O;ähr vlysY;k rhu

O;äh vkgkr- rqEgh tls vkgkr vlk fopkj djrk ¼Eg-

rqeps 'kfjj½] rqEgh nqlÚ;kauk tls vkgkr vls okVrk

¼eu½] vkf.k rqEgh tls&ts [kjks[kj vlrk ¼vkRek½-**

'kfjj Eg.kts ^vUue; dks"k* gs iaprÙokaps cuysys

vlrs- dkj izek.ks rs ,d okgu vlrs- eu vkf.k cq/nh

Eg.kts lw{e 'kfjj & gs dks.kkgh rÙokaiklwu cuysys

ulrkr vkf.k lqdk.kq vkf.k xrh jks/kdkaph dkes rs

djrkr- vkRek ¼thokRek½ gk pkyd vlwu] cy vkf.k

mtkZ mRiUu djrks] T;kP;k vHkkoh ^nsg:ih dkj* dk;Z

d: 'kdr ukgh- LFkwy vpsru jkgrs- vkiY;krhy ;k

^vkRek* Eg.kts ^Lo*us ;k vkf/k] vFkkZr iwoZtUeh

vusd ^’kfjjh&dklZ* gkdysY;k vlrkr vkf.k tsOgk R;k

lsok ns.;kl vleFkZ BjY;k ¼Eg- e`R;q >kyk½ rsOgk

R;kauk lksMwu nsÅu] nqlÚ;k ekrsP;k mnjh

¼xHkkZr½ cuw ?kkrysY;k uO;k ^’kfjjhdkj* e/ks

izos’krk >kyk-

gk izokl tksi;Zar] ^eh & eh vk gs* lets i;Zar pkyw

jkgrks- vknh 'kadjkpk;kZauh ^Hkt xksfoUne/ks*

xk;Y;k izek.ks ^^iqujfituue~& iqujfi ej.ke~** Eg.kts

tUe e`R;qP;k pØkr vMdysY;k ^’kfjjh dklZ* ^vkRek*

vfouk’kh vkgs vls dop vkgs R;kps T;kP;koj] ty] ok;q]

vXuh] rki] okr] n.kdk] canqdhP;k xksG;k]

jksxjkbZ ;kiSdh d’kkpkgh eqGhp ifj.kke gksr ulrks

vls & vfouk’kh- vkRekgh Lo;aifjiw.kZ] ifo= vkf.k vej

vlwu ,dp vlrks- rks 'kfjjkpk [kjk ekyd vlrks( rks vo;o

vkf.k iapsfnz;kauk pkyorks ¼’kdrks½ rks

MksG;kauk c?kk;yk] dkukauk ,sdk;yk] gkrkauk dke

djk;yk---- ykorks b-b- ik.;kus HkjysY;k vusd

HkkaM;ke/ks ,dkp lw;kZph vusd izfrfcacs ,dkposGh

fnlrkr R;kpizek.ks ,dp vkRek vusd eu vkf.k

'kfjjkacjkscj ,dkp osGh clr vlrks-

vki.k tsOgk thoukcíy cksyrks- rsOgk vki.k nsgkP;k

lanHkkZr nsgkcíy cksyrks- i`Fohoj vki.k vk;q";kph

tkLrhr tkLr fdrh o"ksZ ?kkyforks R;kis{kk rh o"ksZ

¼ex deh dk vlsuk½ d’kh ?kkyforks] R;kph izr

dk; ;kps egÙo vkgs- vkRE;kus] Lor%yk tcjnLrhus

vMdowu ?ksrysY;k 'kkfjfjd deZ canh’kkGsP;k ifydMs

ekuo izxrh d: 'kdyk ikfgts- ^deZ] ^okluk* vkf.k

^laLdkj* ;klkj[;k vkRE;kyk dSn d:u Bso.kkÚ;k

ckg;kaxkaiklwu O;ähus Lor%ph lksMo.kwd d:u ?

ks.ks] gk thoukpk [kjk vFkZ gks;- tUe&e`R;qef/ky

izoklkr nsgikrGhoj ek.kwl vusd ukrhlaca/k fuekZ.k

djrks tls % ewy&vkbZofMy] fe=&eSf=.k]

uojk&ck;dks] vkbZ vkf.k cki b- vki.k vkiyh vksG[k

nsgki;Zar e;kZnhr Bsorks rsOgk ^eh* vkf.k ^ek>s*

;k HkkoukaP;k vkgkjh tkrks- gh ifgyh pwd vlwu]

vfr’k; xaHkhj v’kh vkgs- 'kfjj vlrs rks i;Zarp gh ukrh

vfLrÙokr vlrkr- ,dnk gk nsg uk’k ikoyk fd uarj dk;

mjrs\ [kjs ukrs vlrs rs vkRE;kP;k ikrGhojps] 'kkfjfjd

uOgs] tUekyk ?kkrys tk.;kP;k vkf.k tUe gks.;kP;k

vkf/k rqepk dks.kk’kh laca/k vlrks\ Lor%ph [kjh

vksG[k d:u ?ks.;krp [kÚ;k vk/;kfRed ljkokps xed

gks;- vkRek vksDdkVs % vkRek ,d vkgs % rqEgh

vkRek vkgkr-

izR;sdkP;k 'kfjjkpk vk;qnkZ; Bjysyk vlrks] vxnh

tUekvk/kh iklwu % t’kh eksVkjxkMhph Bjysyh vlrs

dkye;kZnk( ek= vkRek Eg.kts vfouk’kh vej thou!

Lokeh lkaxrkr thou ns.ks&?ks.ks gs HkxoarkP;k

v[kR;kjhrys vlrs- dks.kh MkWDVj dks.kkyk thou nsr

ulrks uk dks.kkps thou ?ksr vlrks- MkWDVjkaP;k

esGkO;kyk mís’kwu Lokeh ,dnk Eg.kkys fd vk;q";

ns.ks&?ks.ks R;kapk ¼Lokfeapk½ O;ogkj vlwu

MkWDVjkauh thoueku mapfo.;klkBh >Vkos-

Hkxoku Jhd`".kkus lq/nk ^loZ dkgh R;kP;kp

bZPNsus gksr vlrs* v’kh ?kks"k.kk fnyh gksrh- vki.k

T;kyk ^e`R;q* Eg.krks R;kph ;a=.kk let.ks] e`R;w

d/kh gksrks vkf.k ^vrh xgu n{krk foHkkxk*rhy thou

laj{kd midj.ks d/kh ca/k dj.ks mex.ks vrh’k;

egÙokps vlrs- :X.k 'kjhjkph ;kaf=di.ks dkGth ?ksr

foKku o ra=KkukaP;k lgk¸;kus miyC/k >kysyh

midj.ks okijrkauk vktpk vk/kqfud Lis’kkyhLV

MkWDVj :X.kkyk dsoG ,d ^’kfjj ;a=* let.;kphp pwd

djr ukgh rj] nsgkdMs vKkuk iksVh rks nsg ^vej*

vlY;kizek.ks ikgrks- R;k vkRE;kps ^rjy tqGs* R;k

'kfjjkyk lksMwu] frFksp ?kqVeGrkauk vk<Gr

vlrkaukgh v’kh izo`Ùkh ikgk;yk feGrs] Eg.kwup]

^HkkSfrd nsgkps izse {k.khd vlwu [kksVs gks;] [kjs

izse] vej izse Eg.kts vkRE;kps izse % vls Lokeh

vkotZwu&fu{kwu lkaxrkr- 5 tqyS 2003 lkyh fnysY;k

^cSBdgìh&rqVhs* uarjP;k ifgY;k izopukr Lokehauh

lkafxrys %

^^rqEgh tsOgk Lor%ph nsgkcjkscj vksG[k nk[kork

rsOgk nq%[k tk.kors- eyk 'kfjjk’kh dkgh ns.ks?ks.ks

ulY;kewGs ;krukp ukghr -------- nsgkfHkekukeqGs

¼nsgHkkousrwu½ gks.kkjs nq%[k] rqEgh

nSokfHkeku ¼ijesÜojHkko½ fodlhr dsY;kl ukfgls

gksrs- vk/;kfRed izoklkrhy ifgys ikÅy gks; nsgHkko

lksMwu ns.ks- rqepk nsgHkko tltlk ok<r tkrks rlrlk

loZ =klkauh] O;k/khauh rqEgh xzLr gksrk-

^nsgHkko* tltlk ok<r tkrks rlrlk ^vkRe&Hkko*

deh&deh gksÅ ykxrks---- ¼Eg.kwu½ gGw gGw

nsgHkko lksMwu |k- ^vkReHkko* ok<hl ykok-

vkRek gkp ,d lR; vlwu vej vkgs- ^vkRek* Eg.kts

thou- ckdh loZ mM.kkÚ;k <xkaizek.ks vlrs- Eg.kwu

nsgHkkokus xzklwu Hkqyw udk-**

25 fMlsacj 2003 jksth fnysY;k fØlel&lans’kkr

Lokfeauh ,d vrh’k; vkÜp;Zdkjd ekfgrh fnyh- fo"k;

gksrk % ^^[kjs vlrkr dsoG vkRe&¼la½ ca/k**---

foospu gksrs nso- tUeej.kkP;k QsÚ;k ifydMs dlk

vlrks %&

^^[kjs ikgrk] HkxoarkPkk ^tUe&fnol*p ulrks-

nsokus] o"kkZP;k vewd ,dk fno’kh tUe ?ksryk vlk

fopkj dj.kslq/nk vMk.khi.kk gks;- nsokyk tUe ulrks

vkf.k ,[kkns míh"V lq/nk xkBk;ps ulrs- dsoG

euq";ek=kaP;k eukr ^J/nk&Hkko* tkx`r dj.;klkBh

rks vorjrks- tj tUe >kyk rj e`R;w lq/nk ;s.kkjp- ijarw

nso tUe e`R;qP;k ifydMs vlrks- [kjs rj] HkxoarkP;k

bPNsrwup tUe vkf.k e`R;w ?kMwu ;srkr- R;kyk uk

vkfn vkgs uk var- Hkä nsokyk ^’kfjjkr* ladqphr d:u

R;kpk ^tUe&fnol* lktjk djrkr- gk loZ R;kaP;k

dYiuspk [ksG gks;- R;kr rF; ukgh-**

vk/;kfRed ekxkZoj izokl djrkauk vusd yksd HkkSfrd

Li"Vhdj.k fdaok ^FksV lR;* 'kks/k.;kpk iz;Ru djrkr-

i.k dkgh xks"Vh m?kM;k MksG;kauh tk.krk ;sr ukfgr-

vkRE;kyk HkkSrhd :i ulwu rks iaprÙokaP;k ifydMs

vlrks- rks lnSo r`Ir vlwu v<G 'kkarhpk iz’kkafrpk

uequk vlwu vfouk’kh vuar vlk vlrks-

rqEgh letr vlky fd] lw;Z Lo;aizdk’khr vkgs] i.k [kjs rj

R;kyk izdk’k ns.kkjk ¼iqjfo.kkjk½ vkRek gks;] vls

ckck lkaxrkr- Eg.kwu ^vkRek* loZJs"B vlrks- R;kps

fo’kkyÙo 'kCnkauh lkaxrk ;s.;klkj[ks ukgh- lkjh

iaprÙos gh v.kwauh& v.kwaP;k la;kstukauh cuysyh

vlwu dkfgauk :i&vkdkj lq/nk vlrks] i.k vkRek vuar

vlwu loZ :ikaP;k vkdkjkaP;k ifydMs vlrks- vkRek gk

^nSoh’käh* vlwu ekidkP;k ikrGhoj ekuo 'kfjjkrhy

is’kh is’khr vkf.k lw{ekrh lw{e ikrGhoj 'kfjjkP;k

izR;sd vo;okar vlrks- ^vknh’käh rÙo* Eg.kwu

Hkxoarkph iwtk dj.ks Eg.kts vkfRed tk.k-

vkRE;kph vksG[k Eg.kts loZ oLrwaph vksG[k-

^vkRek* tk.k.ks Eg.kts ^Lor%yk vksG[kk* ;k

fo}on~okD;klkj[ks gks;- fdeku lgk xzhd rÙoosÙks]

Eg- lkWØsfVl] IysVks] ik;F;k xksjl] lksyksu]

dkWjsauh ;k rÙokpk iqjLdkj dsysyk vk<Grks- vki.k

vkiyh [kjh vksG[k d:u ?ks.;klkBh izkphu xq:fdYyh

lkj[ks ^rs nksu 'kCn*] MsYQhyk vlysY;k ^viksyks

nsors*P;k fo’kky eafnjkP;k xkHkkÚ;kckgsjhy

fHkarhoj [kksnysys vlwu jkseu doh tqosaVkyus

vkxzgh izfriknu d:u Bsoys; rs vls fd ^rs 'kCn*

vkiY;kdMs [kqí LoxkZrwu vorjys vkgsr- ekdZ

vkWjsyh;lus fyfgys vkgs] ^^Lor%P;k vkr uhV

Mksdkowu igk( frFks ,d 'kähL=ksr vlrks] tks

mQkGwu oj ;sbZy( rqEgh dlwu 'kks/k ?ksrY;kl rks

rqEgkyk vk<Gsy-**

g;k egku ?kks"kokD;kph] vusd ukekadhr xq: vkf.k

rkÙohd xzaFk ,srhgklhd dkGkiklwu rks vktrkxk;r iqu

%iqu% vkBo.k d:u nsr vkgsr- ^^KkuktZu djhr]

iznh?kZ dkGi;Zar 'kks/k yko.;kis{kk] vkiY;k Lor%yk

tk.kwu ?ksÅu nsoki;Zar iksgp.kkjk [kjk ekxZ ge[kkl

lksik gks;** vls f[kzÜpu rÙoosÙkk fyfgrks- rkvks rs

fpax ?kksf"kr djrks] ^^nqlÚ;kauk tk.k.ks Eg.kts

gq’kkjh@cq/nheÙkk] i.k rqEgh Lor%yk tk.k.;kr [kjs

'kgk.ki.k gks;-**

Lokeh lkaxrkr] ^^Lor%ps [kjs ^Lo*Ùo vksG[k.ks

lksMwu ckdh loZ tk.kwu ?ks.;kph /kMiM ek.kwl djrks

vkgs- ^Lor%yk vksG[kk* Eg.kts rqEgkyk loZ xks"Vh

Kkr gksrhy] vls ^miuh"kns lkaxrkr** ^rs* tk.k.;kpk

vkf.k vuqHko.;kpk iz;Ru djk T;kP;k ;ksxs rqEgh loZ

dkgh tk.kw 'kdky] vuqHkow 'kdky rh [kjh

vkRe&’kkarh gks;] egku vkf.k fpjru ijesÜojk’kh ;ksx

Eg.kts [kjs lq[k- txkcjkscj jkfgY;kl [kjk vkuan&[kjs

lq[k df/kp rqEgkyk feGw 'kd.kkj ukgh** ¼1½

iq<s Hkxoku nk[korkr fd “MAN” 'kCn gkp vkiY;k [kÚ;k

^Lo*Ùokph mdy vkgs- ^ekFkse/ks ^ek* vkgs]

^vkRE;k*e/ks ^vk* vkgs ¼vkf.k½ uhokZ.k e/ksr

^uh* vkgs- loZlk/kkj.k let vlrks ^uhokZ.k* gsdkfg

ckg;kRdkjh {ks= ukgh- uhokZ.kkpk [kjk vFkZ Lokeh

lkaxrkr rks ekufld lerksy&leÙoHkko Eg.kts

izdk’k&va/k%dkj] lq[k%nq[k% ¼;kruk½]

uQk&rksVk] rkMu& izfl/nh] ;k lokZapk lkj[ksi.kkus

Lohdkj dj.ks] ;klkBh nqljk 'kCn vkgs rks ^lekf/k*

cq/nkauh ;kyk ^fuokZ.k* vls EgVys gksrs- ¼2½

^^T;kus tk.kR;k izek.ks thou O;rhr dsys R;kyk

e`R;qph Hkhrh ¼eqGhp½ okVr ukgh]** vls cq/n

lkaxrkr-

e`xtGkph voLFkk vkiY;kyk lR;kpk vfo"dkj ?kMfo.;kl

ck/kk vk.krs] ^vki.k [kjs dks.k vkgksr* gs lR;( vkf.k

R;krwup ex oSQY; vkf.k uSjk’; fuekZ.k gksrs-

(1) ^^’käh rÙo Eg.kwu nsoiwtk** & “Worship God As Every principle” – Sanathan Sarthi, No.98, p. 287.

(2) “Purity the Path to liberation,” S.S. June 97, p. 146

^fufoZdkj] fujkdkj vkRek* vksG[k.;klkBh rqEgh

^:ik*P;k ifydMs tk.ks xjtsps vkgs- lq:okrhyk rqEgh

fof’k"V :ikoj /;ku dsafnr djrk] i.k gGqgGw

R;k :ikaiyhdMs ¼Eg- cq/n] ;s’kw] d`".k] f’ko b-½

tkÅu fujkdkj bZÜojkyk tk.krk vkys ikfgts-

tksi;Zar :ikyk rqEgh fcyxwu jkgrk rksi;Zar lw[k vkf.k

;kruk rqEgh vuqHkorp jgky- ckg; txkr rqEgh ts&ts

c?krk rs&rs loZ nsokpk lk{kkRdkjp gks;-

rqEgh ts loZ bFks teyk vkgkr rs loZt.k bZÜojkpsp

vorkj gksr- gs lHkkx`g lq/nk bZÜojkpk lk{kkRdkj

gks;- vkf.k tjh loZ= nsokyk c?kr vkgkr rjhgh rqEgh

nsokpk 'kks/k ?ksr fQjrk-----

ekuorsp ijerÙo lq’kqIr vkgs i.k rqEgh R;kyk

osxosxGh ukos vkf.k :is nsrk] vkf.k deZB] fo/kh

fo/kkukarwu R;kauk 'kks/k.;kpk iz;Ru djrk- ifj.kke

Lo:i rqEgh oSQY; vkf.k uSjk’; ;kaP;k ?kkrs dh

tksMxksGhP;k vkgkjh tkrk** ¼3½

ckckauh ,d xrhnkj mnkgj.k fnys- olrhx`gkrhy eqys

^lkbZ xhrsyk & ckckaP;k gÙkh.khyk & jkst ikgr

dkj.k frpk rcsyk R;kaP;k gksLVsy leksjp gksrk-

R;kewGs jkstpsp >kY;kewGs fryk U;kgkG.;kps

R;kaps dqrqgy laiq"Vkr vkys- rjhgh vHk;kj.;kr ,[kk|k

taxyh gÙkhph 'ksiwV tjh fnlyh rjh rh eqys jksekaphr

gksÅu mBrkr- ;ko:u Lokeh Eg.krkr fd rqEgh vkiY;k

vorh Hkksorh lrrp yksdkaP;k :ikr nso ikgrk Eg.kwu

rqEgkyk R;kcíy dqrqgy okVr ukgh] i.k rsp ,[kknh rst

% iqat rhu MksD;kaph O;äh rqEgkyk fnlY;kl]

(3) Sivarathri Discourse, Sanathan Sarathi, March, 2001 pp. 66-67.

vkiY;kyk nSoh bZÜoj:ikps n’kZu >kys ;k fopkjkus

rqEgh jksekaphr gksÅu mBrk] vpachr gksrk]

rqEgkyk g"kkZuan gksrks! vkRek FksV rqeP;k ekljä

is’khe/ks clysyk vlrks- jax] o.kZ] /keZ] laLd`rh & b-

ckg;kRdkjh xks"Vh dkfggh osxosxG;k vlw |k &

varLFk vl.kkjk vkRek lxG;kapk ,dp vlrks- Eg.kwu eh

vkf.k rqEgh osxGs ukgh- vki.k loZ ,dp vkf.k lkj[ks

vkgksr- ,dnk dk gs lR; rqEgkyk voxr >kys fd rqEgh

nsokP;k 'kks/kkr bFks&frFks HkVdr jkg.kkj ukgh-

^^vkiyk vkRe&xkSjo tkx`r Bsok- ,dnk dk rqEgh

vkRexkSjo 'kkcqr Bsoykr fd rqEgkyk vkRe&’kkarhpk

vkLokn ?ksrk ;sbZy- loZ izFke vkRek Eg.kts dk; gs

tk.kwu ?;k- izR;sdkP;k Bk;h ^eh* rÙo orZr vlrs

R;kyk vkRek vls Eg.krkr- osnkaps ?kks"k okD; vkgs

^vge~czãkfLe-* ijarw ekÖ;k ers gs iw.kZ lR; uOgs

dkj.k R;krwu ^eh vkf.k czã* g;kar }Sr n’kZfoY;k

tkrs- lR; gs ,d vkgs] nksu osxGh uOgsr-

v}Sr&rÙokpk iw.kZr;k Lohdkj d:u ekuokus vkiys

thou ifo= d:u ?;kos- ,dnk dk rqEgh gs rÙo fodlhr

dsys Eg.kts rqEgh 'kqphHkwZr gksÅu rqEgkyk

izfl/nh vkf.k lqcÙkk ykHksy- Eg.kwu vkiys thou

vkRe&xkSjokus txk-

^^rqEgkyk okVrs fd lw;Z Lo;aizdk’khr vkgs( i.k [kjs

rj R;kyk izdk’k ns.kkjk vkRek gks;- Eg.kwu vkRekp

loZJs"B vlrks- R;kpk fo’kkyi.kk 'kCnkauh o.kZu

dj.;ktksxk ukgh- lkjh iaprÙos v.kwla;ksxkauh

cuysyh vlwu R;kauk vkdkj vlrkr- ekuo 'kfjjkP;k

is’khis’khr vkRek vlrks- gs tk.k.;klkBh

rqEgkyk :ikaP;k] vkdkjkaP;k ifydMs tk.ks vko’;d

vkgs- loZ inkFkkZauk vkdkj vlrkr] i.k dkykarjkus

vkiyh oS;ähd vksG[k lksMwu rs vkRE;kr foyhu

gksrkr- Eg.kwu ekuokus :ikP;k ifydMs tkÅu vkRE;kr

foyhu Ogkos-** ¼4½

^^nSoa euq"; :is.k*] vls usgeh EgVY;k tkrs- R;kpk

vFkZ gks; bZÜoj euq"; :ikr vorkj ?ksrks- fnO;Ùk gh

dkgh osxGh vfLrRokph ckc ukgh- ekuors&e/ksp rh

varHkqZr vkgs- R;kph vkiY;kyk vkBo.k d:u

ns.;klkBhp nso ekuo :ikr vorkj ?ksrks vkf.k ekuorspk

m/nkj djrks- Eg.kwu ekuo tUe vrh’k; ifo= letyk

tkrks- i`Foh] vki] rst] ok;q vkf.k vodk’k g;k

iaprÙokaiklwu ekuo 'kfjj cuysys vkgs- R;k

iaprÙokauk th nSoh 'käh dk;Zjr djrs fryk ^vkRek*

Eg.krkr- ^egku~ vkRe&rÙo*! vkRE;kyk Lor%pk

vkdkj ulrks- loZ ukos o :ikaP;k ifydMs rks vkgs-

Eg.kwu nso ,dk dks.;k fof’k"V vkdkjkr canhLr vkgs

v’kk Hkzekr jkgw udk- ^bZÜoj izse gks; vkf.k izsep

bÜoj gks;* gs lnSo y{kkr vlw |k** ¼5½

Lokfeauh ,d lk/ks mnkgj.k fnys] ^^rqeP;k iSdh

izR;sdkyk vkiY;k ?kjkpk iw.kZ iÙkk voxr vlrks- rqEgh

tsOgk dks.kkyk i= fyfgrk] rsOgk fyQk¶;koj] R;kpk

iw.kZ iÙkk vkf.k Lor%pkgh iw.kZ iÙkk fyfgrk- rqeps

uko gks; vkRek- rqEgh vkRE;kiklwu vkyk vkgkr-

rqEgh vkRE;kdMsp tk.kkj

(4) “Make Proper use of Natural Resources”, Sanathana Sarathi, March, 2001 pp. 66-67(5) ‘Divine Discourse’ , 14 January 2006

vkgkr** Lokeh vkRE;kps o.kZu djrkr rs Eg.kts &

rstksoy;] egku loZO;kih fniowu Vkd.kkjk izdk’k-

vkrk ;kps iw.kZi.ks vkdyu dls d:u ?;kos\ rs vxnh

lksis vkgs- vkiY;k vorh Hkksorh vl.kkÚ;k lokZadMs

uhV ikgk&n’kZukr clysys] xnhZe/ks] 'kkGsrhy

oxkZr] rqeP;kdqVwach;kr] rqeP;k cjkscj dke dj.kkjs]

rqepk ns’k ;k lokZauk uhV U;kgkGk- ,dnk dk uko

vkf.k :i cktwyk dsys fd ts mjrs rs Eg.kts vkRek- ;k

laca/kkr Lokeh lkaxrkr] ^^osxosxG;k 'kfjjkaP;k

vuq"kaxkus Hksn&Hkko dj.ks vMk.khi.kk gks;-

tsOgk O;ähyk gs vKku u"V dj.;kl lkafxrys tkbZy

rsOgk vkRE;kpk [kjk rstksfoykl gksÅu R;k O;ähyk

vkarfjd fnO;Ùokph vuqHkwrh iVwu lokZBk;h ,dkp

vkRE;kps n’kZu ?kMsy-** ¼6½

nqlÚ;k is{kk vki.k dkgh osxGs vkgksr gh Hkkouk

lewG dk<.;kP;k iz;Rukekxs rlsgh ,d Bksl dkj.k vkgs

& cq/nheÙksph rhoz dq’kkxzrk gh vkRE;kP;k Qkj

toG vlrs- osxGsi.kkP;k loZ ¼ladqfpr½ Hkkouk

dk<wu VkdY;koj dq’kkxz cq/nheÙkk gh [kqí

vkRE;kP;k izdk’knk;h ÅtsZP;k 90 VDds ÅtkZ xzg.k

dj.;kl leFkZ vlrs- ^^cq/nh vkf.k vkRek** ;k

fo"k;kojhy vkiY;k izopukr Lokeh lkaxrkr %

^^cq/nheÙksoj vgadkjkus ?kkrysys vkoj.k iw.kZr;k

>Vdwu Vkd.;kpk iz;Ru loZ izFke Ogk;yk gok- cq/nh

gh vkRE;kP;k Qkj toG vlrs- Eg.kwup] vkRE;kdMwu

feG.kkjk izdk’k xzg.k dj.;kl leFkZ vlrs- vkRe’kähph

90 VDds ÅtkZ]

(6) “Atma” – A Compedium of The Teachings of Sathya Sai Baba, p 25.

cq/nh xzg.k dj.;kl leFkZ vlrs- eukyk cq/nhdMwu

'kDrh izkIr gksrs- R;k;ksxs eu bafnz;kaps pyu djrs-

bafnz;kaph izsj.kk 'kfjjkr lapjrs- Eg.kwup tj

cq/nheÙkk gh iw.kZr;k 'kq/n&ifo= vkf.k dyadghu

BsoY;k xsyh rj vkRE;kP;k 'kähpk lapkj iw.kZr;k

'kfjjkr gks.ks laHko vkgs-

^^eh dks.k\ ;k izÜukps mÙkj lkiMfo.;kpk iz;Ru

izR;sdkusp djk;yk gok- izsekP;k ek/;ekrwu] cq/nhP;k

enrhus vkf.k eu 'kq/n d:u] vkiY;k Lor%yk tk.k.;kpk

iz;Ru djk- eyk rqEgk lokZadMwu ;kphp vis{kk vkgs-

¼7½

vkRek vksDdkVs %& dsoG ,d vkRek-

(7) “The Buddhi And Atma” Sanathan Sarathi, August 1990, pp 205-208.

v/;k; vkBok

dsoG ,d ijczã

;k txkr rqEgkyk ts ts dkgh vk<Grs rs rs

nqljs&frljs dkfggh ulwu fojkVfoÜo Lo:i gks;&

nSoh foÜokorkj- loZ R;kphp :is gksr-

Ekyk Lor%yk O;ähxr foÜo:i n’kZu ?kMysys ukgh-

Hkkjrke/ks] dWysaMlZ vFkok fHkÙkhi=dka}kjs

¼v’kk izdkjs½ foÜo:i fp=hr dj.;kps iz;Ru usgehp

vk<Grkr] i.k [kjs rj rls dj.ks v’kD;p gks;-

^xhrk&okfguh* e/ks Lokehauh Li"Vp dsys vkgs fd]

foÜo:i vFkok fojkV vkdkj dsoG vrhanzh; 'käh}kjsp

fnlw 'kdrks vkf.k vls p{kw & ^’kgk.ki.kkps MksGs*

dsoG ^R;kP;k* ¼Eg- bZÜojkP;k½ d`isusp izkIr gksÅ

'kdrkr-

vtZqukyk d`".k Eg.kkyk] ^^rstLo:i&foÜo:i] ladqphr

n`"Vhus ikgrk ;s.ks 'kD;p ukgh] dkj.k rh n`"Vh dsoG

gh l`"Vh ikgqup letw 'kdrs- Eg.kwu R;kdfjrk ¼foÜo:i

n’kZukdfjrk½ eh rqyk vrhanzh; 'käh vlysyh n`"Vh

iznku djrks-** ¼1½

izR;sdkps varLFk lR; Eg.kwu rstkse; Lo:i loZ= olr

vlrs- ex iaprÙokaiklwu cuysys MksGs] R;k ikapkP;k

ifydMs dls dk; c?kq 'kdrhy\ R;k rstkse;kph rqyuk

Lokeh fo|qr ÅtsZ’kh djrkr( fo|qr midjk.kkae/ks

tksMysyh oht R;kae/kwu izokghr gksr vlrs i.k rjhgh

rh vkiY;k MksG;kauk fnlr ulrs- Eg.kwu tsOgk fotsP;k

fnO;kps cVu nkcY;koj

(1) Satya Sai Baba, Gita Vahini, chi xx, p. 191.

vkiY;k MksG;kauk ¼ekuoh n`"Vhyk½ mtGysyk nhi

xksyd ¼cYc½ fnlwu ;srks- ¼r}rp½ rstkse;Lo:i

¼foÜo:i½ loZO;kih vlrs- nSoh 'kähus iknkØkar d:u

O;kiyh ulysyh ,dgh oLrq dqBsgh vk<G.kkj ukgh-

Hkxon~xhrsrhy vdjkO;k v/;k;kr] vtqZu Jhd`".kkyk

^foÜo:i n’kZu* ?kMfo.;klkBh vftth djrks- oj lkafxrY;k

izek.ks d`".k R;kph fouarh ekU; d:u] ^uÜoj l`"VhP;k

ifydMs ikgrk ;s.kkjh n`"Vh*] vtqZukyk iznku djrks-

vtqZu vkrk laiw.kZ foÜo ^ikgw* 'kdrks- xzg] rkjs]

loZ izdkjps lthoizk.kh] ;k txkrhy jfgok’kh( ;k txkps

lkjs vk;ke] fujfujkGh oU;l`"Vh] izk.kh] tukojs] nso]

lk/kw] lar] loZ tx Hktu fdrZu d:u Lrqrh djrkauk] iwtk

vpkZ djrkauk] ped.kkÚ;k fo|qYyrk vkf.k xMxM.kkÚ;k

<xkaps vkokt] liZ] vusdkusd MksGs] Mksdh]

rksaMs] jRutMhr diMs] v’kh jRus th vk/kh df/kgh

ikfgyh uOgrh rh] ;q/nkr loZ’kähfu’kh rqVwu iM.kkjh

lSU;s] lagkj’käh] eqdqV] vk;q/ks] lk/kus] nSoh

Lok;Ùkrsph fpUgs ekf.kd jRus] tM&pj oLrq] Mksaxj

nÚ;k vkf.k vtwu cjsp dkgh( v’kk fniowu Vkd.kkÚ;k

rstkse; izdk’kkus mtGysys vtZqukyk rs vlg; >kys-

R;k vorkjph vtwu O;kIrh rks ikgwp 'kdyk ukgh dkj.k

rh vuar vodk’kkaP;k f{krhtkaP;kgh ifydMs iljr pkyyh

gksrh- ^foÜo:i* iw.kZr;k rstkse; vlwu] vkiY;k

vkdyuk&ckgsj vlrs] tks fulxZ vki.k vksG[krks] R;kP;k

ikj iyhdMs-

^xhrk okfguh*e/ks Lokeh Li"Vi.ksp lkaxrkr fd]

^rstkse; foÜo:i* gh lR;rk vlY;kph vtqZukph [kk=h

iVyh- dkfg osG R;k foÜo:ikps n’kZu ?ksrY;koj vtqZu

d`".kkyk Eg.krks] ^gs Hkxou~] ;k vkf/k df/kgh

T;kP;kcíy ,sdys ukgh] dYiuk dsyh ukgh] vk/kh d/kh

fnlys ukgh vls foÜo:i eh ikgr vkgs- eyk vkrk iVys

vkgs fd rs lR; gks;- fnO;ÙokP;k R;k Hk;adkjh Tokyk

eyk tkGqu Vkdhr vkgsr- R;k nSfnI;kus ek>s 'kfjj

¼Fkjdki gksÅu½ gksjiGr vkgs- gs rkr! rqeps lqe/kqj

gkL;:i iqUgk /kkj.k djk dkj.k gh vrha fnz; n`"Vh eh

lgu d: 'kdr ukgh!* ¼2½

d`".k] vtqZukph fouarh ekU; d:u] R;kyk fo"kn djrks

fd ;k ikjykSfdd 'kähph fnO;n`"Vh] fo}rk] fo/kh

fo/kkus] lk/kqÙo vFkok riÜp;kZ] bR;kfn}kjs izkIr djrk

;sr ukgh- T;kaph ân;s HkxoarkP;k izsekus lai`ä

>kysyh vkgsr- T;kaP;k MksG;kleksj loZ= lrr R;k

Hkxoarkpsp :i & brj nqljs dkfggh R;kaP;k MksG;kauk

fnlr ulrs v’kk Hkäkaukp rh fnO;n`"Vh ykHkrs-

brjkauk uOgs!

^^vtqZuk! T;k fnO;&n`"VhewGs rqyk ek>s foÜo:i

n’kZu vkrk >kys rh n`"Vh] dBksj deZdkaM] ?kksj

riÜp;kZ vFkok] oSfÜod Kkukus ykHkysyh fo}r

izpqjrk ;kaP;k ;ksxs izkIr gks.;kph 'kD;rk lq/nk ukgh-

tks d’kkusgh fopyhr u gksrk] vuU; Hkkokus ekÖ;k

Hkähe/ks yhu >kysyk vlrks] v’kk ekÖ;k ln~Hkäkukp

rh izkIr gksr vlrs- vls Hkä ijesÜojkykp ikgrkr- rs

ts&ts dkgh djrkr rs rs loZ R;k Hkxoarkph iwtk

Eg.kwup djrkr- nqljs dks.krsgh :i R;kaP;k

MksG;kleksj ulrs] nqljk dks.krkgh fopkj R;kaP;k eukr

ulrks] brj

(2) Ibid. p 192-3

nqljs dks.krsgh dk;Z R;kaP;k gkrh vlr ukgh- rs

ekÖ;kp ukekpk ti djrkr &&&& dsoG ekÖ;kplkBh rs

dk;Zjr vlrkr- vtqZuk v’kkauk vkf.k dsoG v’kkaukp rh

fnO;n`"Vh ykHkrs- eh lq/nk rqEgkyk gsp ekxrks---

vuU; Hkäh!** ¼3½

T;kauh lsaV tkWuP;k fnO; lk{kkRdkjkacíy Biblical Book of

Revealations ;k iqLrdkr] R;kauh fyfgysys vuqHko okpys

vlrhy R;kauk vtqZukP;k vuqHkokrhy lk/kE;Z lgt

y{kkr ;sbZy- 18 O;k v/;k;kr lsaV tkWu o.kZu djrks]

^vkf.k eh LoxkZrwu ;s.kkjk /ouh ,sdyk rks ik.;kP;k

vusd vkoktkalkj[kk] vkf.k rks Hk;adj xMxMkVk]

lkj[kk vkf.k eh ,sdyk rks vusd rarwokndkauh

oktoysY;k vusd rarqok|kapk ,d= dYyksG----vkf.k ex

rks fuehZrhP;k vusd fde;k vkf.k fujfujkG;k Lo:ikrhy

mtkZ’kähapk >kysyk vfo"dkj o.kZu d: ykxrks-

tsOgk eks>sl vkf.k ,fyvkl lg ;s’kw map ioZrkoj

vorjyk rsOgk R;kps f’k"; R;kP;k 'kfjjkrwu fu?k.kkÚ;k

izdk’kkP;k rhozrsus fniwu xsys gksrs- brjgh ifo=

ok³e;ke/ks v’kk izdkjP;k egku~ vuqHkokaps nk[kys

igk;yk feGrkr( ijarq vktrkxk;r uewn dsysY;k

vuqHkokae/ks vtqZukP;k vuqHkokpk Øekad vÙ;qPp

vlkp Eg.krk ;sbZy-

^foÜo:ikph* dYiuk dks.kkyk djrk ;sÅ 'kdrs\ vkiY;k

iSdh cÚ;kp t.kkauk gtkjks MksGs] gtkjks rksaMs]

gtkjks gkr] gtkjks ik; vl.kkjs fnO;Lo:I ikgo.kkj lq/nk

ukgh! i.k gk xSjlet gks;- vkiY;kHkksorh okoj.kkÚ;k

vusd O;äh vki.k jkst ikgrks- R;kaps y{kiwoZd

voyksdu dsY;kl R;k lokaps

(3) “Geetha Vahini” 193.

MksGs] Mksdh] rksaM] gkr] ik; R;k fnO; :ikpsp

vlY;kps vkiY;kyk tk.kosy- xnhZe/ks n’kZuosGh]

oxkZr] dkekP;k fBdk.kh oxSjs vkiY;k Hkksorkyh

vlysys nsg&R;k foÜo:ikpkp iqjkok gks;- Lokeh rs

Li"V djrkauk lkaxrkr- ^^;k fdaok R;k izdkjs

fnO;Ùokps o.kZu djrk ;s.ks 'kD; ukgh- Eg.kwup

nsokyk vla[; ik;] vla[; MksGs] vla[; Mksdh vlwu]

foÜokrhy izR;sd xks"V rks O;kiwu vkgs- rks

loZlk{kh vkgs- v.kwjs.kwiklwu rs egku rkÚ;kai;Zar

ts ts vkdkj vkgsr R;k lokZae/ks rks vkgs-------- txkr

rqEgkyk ts ts vk<Grs rs rs nqljs frljs dkgh ulwu

foÜo fojkV Lo:i Eg.ktsp&nSoh foÜokorkj&gks;**¼4½

O;äh ^eh Eg.kts nsg* v’kkp ladYiusr cqMysyh

vlY;kl] foÜo:ikps fnO; Lo:ikps /;ku dYiusr vk.k.ks

dfB.k vkgs] ijarq HkxoarkP;k d`isus rs dks.kkgh

lkekU; ek.klkP;k vkokD;kr rs ;sÅ 'kdrs- rj lq[kkr djk]

'kfjjkdMs vuko’;d y{k ns.ks can djk- Eg.kts]

^^ek>s Mksds nq[krs--- eyk iksV’kwG mByk;] eyk

Qkj xjeh gksrs--- eyk FkaMh oktrs;---- eyk fiÖ>k

vkoMrks---- eyk Hkkr vkoMr ukgh b-b- ;q- ds- e/ks

iwohZ vlysys Hkkjrh;&gk;&dfe’uj Jh egkjktdqekj

jlxks=k ;kapk vuqHko ;k lanHkkZr vrh’k; ;ksX; vlk

vlY;keqGs eyk bFks uewn djkoklk okVrks-

Jh jlxks=kauk] ekxhy pkj n’kdkae/ks FkDd d:u

lksM.kkjs] lkbZckckaps vusd vuqHko vkysys gksrs-

R;krhy lokZr vkÜp;Zdkjd] lqUu dj.kkjk vuqHko vkyk

rks 23 twu 2009 jksth- Lokeh R;kauk Eg.kkys]

^^vkrk rqÖ;kgh eukr

(4) Sanathan Sarathi, June 1995, p. 445 and March 2001- p 68

la’k;kaph oknGs mBk;yk ykxyh ua!** R;kP;k

vknY;kp fno’kh dks.kk ,dk Nn~uh O;ähps Nnehcksy

vkBowu ckckaP;k nSoh 'kähyk xzg.k ykx.;kP;k

fopkjkaph iky R;kaP;k eukr pqdpqdwu xsyh gksrh-*

vxnh {k.kHkjp!

^^lkbZdqyoar lHkkx`gkr] n’kZule;h] fQjrkauk

ckckaph gks.kkjh ;s&tk] Li"Vi.ks fnlr jgkoh v’kk

eksD;kP;k tkxh [kqphZoj Jh- ljxks=k usgeh clr vlrkr-

izos'k}kjkaP;k iyhdMhy v’kk tkxh R;kauh R;kaph utj

LFkhj dsyh fd T;k fBdk.kgwu ckck f’kjrkauk R;kaps

Li"V n’kZu ?kMw 'kdsy- vkiY;k [kksyhrwu ckck tls

ckgsj iMys R;kp{k.kh ckckaP;k utjsyk R;kaph utj

fHkMyh vkf.k vk/kh df/kgh T;k xks"Vh ?kMY;k ukfgr]

r’kk xks"Vhauk lq:okr >kyh-

R;kaP;kp 'kCnkr lkaxk;ps rj%

^^,dk ,dh iw.kZ 'kfjjkr eyk xjeh tk.kow ykxyh vkf.k

ekÖ;k n`"Vhr cny ?kMw ykxyk- LFkhj&vpy lkÚ;k

LrC/k xks"Vh Eg.kts dqai.kkph fHkar] izos’k}kj] R;k

ifydMhy mH;k bekjrh] jaxhcsjaxh lkM;kaef/ky

ck;dkaP;k iaDrh vkf.k ^lkbZdqyoar lHkkx`g* lq/nk]

lkjs dkgh vusdkusd jaxkaP;k ygjhapk leqnz Hkklw

ykxyk- udGri.ks ek>k mtok gkr MkO;k gkrkP;k

euxVkoj Bsoyk xsyk- ekÖ;k ukMhps Bksds vxnh

LokHkkohdi.ks iMr gksrs- ,dnksu mMR;k {k.kkar

R;kauk ckck fOgy psvj e/kwu vkiY;k yO;ktE;kcjkscj

iq<s ;srkauk fnlys-

jlxks=k] iq<s fyfgrkr] ^^{k.kkrp loZ n`’; ikyVys

vkf.k loZ= eyk Qä izdk’kp izdk’k fnlw ykxyk] 'kq/n

ifo=krhy ifo= vlk izdk’k lokZauk vkiY;k d{ksr ?

ks.kkjk vlk! nqljs dkfggh vLrhÙokr uOgrs t.kw] vxnh

dkfgp ukgh Qä eyk yqC/k dj.kkjs LoxhZ; rstksoy;

( ftFks dqBsgh ek>h utj xsyh----- frFks loZnwj Qä

loZO;kih rstksoy; vkf.k izdk’k---- R;k fnO; HkO;

rstksoy;kr loZ dkgh] vxnh gtkjks Hkälq/nk foj?kGwu

xsys gksrs tknw >kY;kizek.ks-

R;k n`’;kus eqX/k vlwugh] eyk vkBors; rks ek>k

fopkj] ^^eh iw.kZi.ks rkG;koj vkys] gs loZ [kjsp

vlys rjh fofp=p vkgs- izdk’k ,d nSfnO;eku vkgs rfjgh

ekÖ;k MksG;kauk R;kph iz[kjrk tk.kor ukfg; vkf.k

R;krwu m".krkgh fu?krkauk okVr ukfg;!** vkf.k

rkcMrksc nqljk fopkj vkyk % ^ek>k fnO; ijesÜoj]

eyk vkiY;k lR;rsph tk.kho d:u nsr vkgs*---- nqlÚ;kp

{k.kh n`’; iw.kZi.ks iyVys] izdk’k loZ fBdk.kgwu ek?

kkj ?ksÅ ykxyk---- vkf.k R;k oy;kP;k e/;Hkkxh eyk

ckck fnlw ykxys---- vkf.k R;kaurj ex Hkxoku jkstP;k

lkj[ksp Hkäkauk vkf’kokZn nsrkauk fnlw ykxys-**

;kp izdkjpk vuqHko] 'kelqíhu yk&fgth] ;k lqQh

xq:us] ekpZ 1989 P;k lukru lkjFkhP;k vko`Ùkhr

fyfgysyk vkgs- ^^vkf.k eyk fnlys fd gs iw.kZ foÜo

gs izdk’k lajpusoj mHks vkgs-**

izR;sd xks"V ,dkp jaxkph >kyh gksrh vkf.k izR;sd

izk.khek=karhy v.kw&v.kw ?kks"k.kk nsr

gksrk( ^eh lR; vkgs!* izR;sd t.k R;k R;k thok

izek.ks-**

Hkxoku ckck] ,dkp osGh ,d le;kfoPNsns d:u vkiY;k l|

% :ikr] vusd fBdk.kh mifLFkr vlY;kph vusd mnkgj.ks

vlwu R;kcíy dks.krsgh eksBs xqihr ukgh- ,dk

esDlhdu Mªk;OgjP;k :ikr ^ykWl,atyhl ,vjiksVZ* oj

ekÖ;kiw<s izdV >kysys vkgsr-

1985 lkyh ykWl,atsfylP;k vkarjjk"Vªh; foekurGkoj

foeku cnyklkBh tk.;kl eh ^cl* idMyh i.k vki.k

pqdhph cl ?ksryh vlY;kps y{kkr vkY;kcjkscj eh

iq<P;kp ^FkkaC;k*oj mrjyks- i.k R;k ?kkbZe/ks

ek>k ikliksVZ foeku frfdVs] lqVs iSls] ØsfMV dkMZl]

iÙks] Mk;jh] Qksu Mk;jh b- vlysyh cWx eh R;k

cle/kY;k lhVojp foljyks- ekÖ;k tsOgk gs y{kkr vkys

rsOgk cl cjhp nwj fu?kwu xsyh gksrh- ngk

fefuVkuarj vkysY;k cl Mªk;Ogjyk] vkf/kP;k clcíy eh

dkfgp ekfgrh nsÅ 'kdyks uOgrks-

Rkks cl Mªk;Ogj Eg.kkyk] ^^HkY;k ek.klk gs

ykWl,atsyhl 'kgj vkgs- bFks fnolkyk nksu’ksP;k oj

clsl /kkor vlrkr- eyk cjkscj ekfgrh fnY;kf’kok; dkgh

eh rqyk enr d: 'kd.kkj ukgh- vkrk dsoG nsop rqÖ;k

enrhyk ;sÅ 'kdsy- d`i;k cl e/kwu mrj vkf.k ckfdP;k

izok’kkauk cle/ks p<w ns-**

^^HkY;k ek.klk] dsoG nsop rqyk enr d: 'kdsy]** gs

'kCn ekÖ;k dkukr xqatw ykxys vkf.k eh ckckauk

enrhlkBh vkrZ gkd fnyh- dkgh osGkr ,d ika<jhxkMh

ekÖ;kiq<s mHkh jkgwu] esDlhdu fnl.kkÚ;k ek.klkus

eyk fopkjys] ^^ikliksVZ oxSjs vlysyh vkiyh

gkjoysyh cWx 'kks/k.;kP;k fooapusr vlysyh O;äh rwp

vkgsl dka\** R;k ek.klkyk fe’kk gksR;k] R;kus

MksG;koj xkWxy p<foyk gksrk vkf.k R;kph p.k

ckckaP;k lkj[kh gksrh- vktgh R;k O;ähps

vuksG[khi.k vr%dj.kkpk Bko ?ks.kkjs MksGs ekÖ;k

MksG;kleksj fp=klkj[ks mHks jkgrkr df/k df/k!

vlk ,dk,dh] 'kwU;krwu t.kw] rks ek.kwl

ekÖ;kiw<s ;sÅu mHkk jkfgyk rsOgk eh vkÜp;kZr

cqpdGwu Hkkackoysyk gksrks- R;k vuksG[kh

ek.klkus ek>h ^gkr cWx* eyk ijr dsyh vkf.k R;kusp

eyk ekÖ;k fu;ksthr foeku rGkoj lksMys-

nsokus ek>k ikliksVZ eyk ijr vk.kwu fnyk gksrk v’kh

ek>h iw.kZ [kk=h >kyh vkf.k vkiyh cWx m?kMwu

vkrhy loZ xks"Vh lqj{khr vlY;kph [kk=h d:u ?ks.;kph

lq/nk eyk xjt Hkklyh ukgh-

ikliksVZ ijr dj.;klkBh vkbZlkj[kh eyk rqÖ;kdMs

/kko ?;koh ykxyh gksrh]** vls Eg.kr fu"dkGthi.kkcíy

ek>h fuHkZRlukgh dsyh gksrh & rh ckckauh] lgk

efgU;kuarj eyk fnysY;k oS;ähd eqyk[krhe/ks- eh

tsOgk ckckauk Eg.kkyks fd nwjojP;k izoklkus eh

Fkdwu xsyks gksrks rsOgk ^^vkG’kh** Eg.kwu

ek>h dkum?kkM.khgh dsyh gksrh R;kauh-

Hkxoku ckckaps vkxeu ?kksf"kr djrkauk jkst ^osn

iq"ikatyh* rhy ea=?kks"k dsY;k tkrks- R;k ea=ke/ks

^fnO; Lo:ikps* lanHkZ ;srkr- ¼vkJekrhy iqLrdkaP;k

nqdkukr osn&iq"ikatyhP;k izrh vkgsr-½ iku Øa-

111] iklwu iq<s ^fnO;:i* Lrks=s vk<Grkr] R;kapk

vk’k; %

^^osniq:"k] loZ pjkpj l`"Vhlghr laiw.kZfoÜo O;kiwu

vlrks] izR;sd eukus fopkj djr] izR;sd MksG;kus ikgr

vkf.k izR;sd vo;okus dke djr- ;k foÜokP;k ifydMsgh

R;kps vfLrÙo vkgs- loZ izdV foÜo R;kpsp oSHko

vlwu rks osn iq:"k R;kP;kgh ifydMs vlrks- vkiY;k rst

%iqatkP;k NksV;k’kk va’kkus rks foÜokyk fujarj

mtkGk nsr vlrks rj vejÙo cuwu R;kpk vf/kdkf/kd

Hkkx g;k n`’; foÜokP;k ifydMs vlrks-

gk osniq:"k] ;k ¼tM] HkkSfrd] uÜoj txkP;k½

lalkjkP;k ifydMs vkgs- R;kpk dsoG NksVklk va’k

Eg.kts gs n`"; foÜo vkgs] R;k n`"; Hkkxkpsp nSoh

jkT; iljys vlwu R;kr pjkpj l`"Vh lkekoysyh vkgs------

vejÙo /kkj.k dj.kkjk R;kpk vf/kdkf/kd Hkkx R;kps

vf/kdkf/kd HkO;Ùo] vkSToY;] ;k n`"; foÜokP;k

iyhdMs vlrs- R;kP;k iklwup gs czãkaM fuekZ.k >kys

vlwu R;kyk fojkt vls lacks/krkr] vkf.k rksp R;k fojkV

iq:"kkpk ik;k gks;- loZizFke czãtho vorjyk gGqgGq

rks tho ok<r tkÅu] R;kus gh i`Foh fuekZ.k dsyh

vkf.k gGwgGw vusd nsg&nSoh vkf.k jk{klh &

fuekZ.k dsys**-

laiw.kZ foÜokpk ,dp ekyd gks;- ^eh bFks vkgs ex

dka Hkhrk\ vlk iz’u Lokeh fopkjrkr R;kP;k ekxs gsp

rÙo nMysys vkgs( ijeczã vksDdkVs % dsoG ,dp ije

rÙo% fo|kF;kZauk mís’kwu fyfgysY;k ,dk i=kr Lokeh

fyfgrkr %

^^laiw.kZ foÜokpk ekyd tsOgk rqeP;k toG vkgs]

rsOgk rqEgh d’kkyk ?kkcjkos fdaok d’kkph dkGth

djkoh\ R;kps egku~ vkÜoklu rqeP;kr lnSo /kS;Z]

rkdn] 'kkarh vkf.k vkuankph tksikluk djr rqEgkyk tir

vlrs- rs Eg.krkr] ^c?kk! nqlÚ;k dks.kkphgh ukgh rj

Qä ek>h Hkäh&iwtk&dj.kkÚ;kauk eh iw.kZ lwj{kk

iznku djrks------rqeP;k ân;kar LFkkukiUu >kysyk loZ

'käheku vlk txUuh;arkp [kjk drkZ gks;- rqEgh dsoG

dBiqrG;k vkgkr- R;kph t’kh bPNk gksbZy R;kizek.ks

rks rqEgkyk ukpow |k- ^dk\* vlk izÜu rqEgh d: u;s-

ladVs vkf.k fpark ckg; dkj.kkaewGs ulrkr-

Hkxoarkyk 'kj.k u xsysY;k ^euk*eqGs R;k ;srkr-**

¼5½

ije czã vksDdksVs & dsoG ,d ijerÙo-

(5) Prema Dhaara : Letters From Sathya Sai Baba to his Students, pp. 12-13

v/;k; uook

dsoG ,d Hkähizse

ijesÜoj iw.kZ izsee; vkgs- ¼Hkxoar izse gks;-½

izse R;kps nSoh Lo:i gks;-

nSoh izse Qä ,dp-

txkrhy loZ izk.;kalkBh

rs izsep m/nkjd ea= gks; %

lrr izse ukanw |k

gs foÜo vkf.k R;kr ts ts vkgs rs] vej fnO; izsekP;k

mtsZrwu fuekZ.k >kys vkgs- izse gh foÜojpusrhy

'käh’kkyh mtkZ vkgs- vki.k tj y{k nsÅu ,sdys] rj

vkiY;kyk thoar izsekps cksy ,sdw ;srhy- ftFks izse

vlrs frFks 'kkarh] g"kZ] vkuan] r`Irh] ijLij foÜokl

vkf.k HkjHkjkV ukanr vlrkr- izsekP;k

vknku&iznkukrwu] ijLijkrhy let vkf.k Lohd`rh ;kaps

njokts lrkM m?kMys tkrkr-

izsekP;k vHkkoh] vjktd] }s"k] jkx vkf.k fHkrh ;kaps

jkT; cksdkGrs- ;kp dkj.kkaeqGs vkt txkr

udkjkRedrsP;k ifjfLFkrhyk m/kk.k vkys vkgs- izsekps

vknku&iznku % nsok.k & ?ksok.k % ok<fo.;kph

vR;ar vko’;drk fuekZ.k >kyh vkgs- izsekyk Lor%psp

,d HkkofoÜo vlrs- rs 'kCnkae/ks ekaMrk ;s.ks 'kD;

ukfg dkj.k] nsokps eafnj vlysY;k ân;krwu rs ijLij

L=or vlrs- 'kq/n izse] cq/nhyk vksykaMwu ljG

ân;kdMwu FksV ân;ki;Zar okgr vlrs- izsekpk uk

fof’k"V _rw vlrks uk dkj.k & dkG uk osG &] rs

mLRQqrZ vlrs vkf.k vki.k tjh [kwi iz;Ru dsyk] rjh

izsekyk oLrwizek.ks ukokP;k fpÍ;k ykork ;sr ukfgr]

dkj.k izse dkgh cktk: oLrw ukgh-

izsekrwu&izsekus&rqEgkyk lk/; djrk ;s.kkj ukgh v’kh

dks.krhgh ckc vfLrÙokr ukgh- ijarq rjhgh rqEgh

izsekus ts ts djrk] R;krwu fu?k.kkjs fu"iUu gs

ldkjkRed vkf.k lxG;kaukp ykHknk;d vlrs- vkiY;k

lokZalghr ;k foÜokps gs vkf.k R;krhy izR;sd

xks"VhlkBh] izse ikS"Vhd [kk| vkgs- ¼rqeps fopkj]

cksy vkf.k d`rh] ;kapk rqEgkyk rqeP;k thoukrhy

vlysY;k izsekP;k rksykP;k ¼le½ izek.kkr laca/k

vlrks-½ rqEgh tsOgk izsekus O;kiysys vlrk] rsOgk

rqEgh vf/kd lq[kh] vkuanh] lqj{khr vlwu vf/kd

vkRefoÜoklkus okxrk %

vki.k nSoh vkgksrp vkf.k tls ,[kk|k 'käh’kkyh yksg

pqacdkP;k lkfu/;kr yks[kaMkpk rqdMk pqacdh;

gksrks] R;kp izek.ks ,[kk|k 'kq/n] ifo=] fueZG izseG

eukP;k laidkZus] oSpkjhd ikrGhoj lq/nk vki.k

fnO;Ùokpk ¼nSoh xq.kkapk½ vuqHko vxnh lgti.ks ?

ksÅ 'kdrks- tj yksg&rqdMk pqacdkP;k laidkZr

FkksMk osG jkfgY;kl R;kP;krhy pqacdh; xq.k

FkksMkp dkG fVdrks i.k rksp rks cjkp dkG rlk

jkfgY;kl R;kP;krgh cjkp dkG fVd.kkjs pqacdh;

xq.k ;srkr- r}rp Hkxoku ckckaP;k cjkp dkG fudV

jkg.kkÚ;k O;ähe/ks R;kaP;k lkj[;kp fnO; izsekpk

lk{kkRdkj gksrks- MkW- fgLykWi ;kauk 198 lkyh

ckckauh lkafxrys] ^^ts eyk izh; vkgsr R;kauk eh

ekufld vkf.k ckS/nhd cG iznku djhu-**

izsekph daiudkjh 'käh vrh’k; ¼pqacdh;½ vkd"kZ.k

dkjh vlrs- tM oLrqauk lq/nk vkiY;kdMs vkd"khZr

d:u ?ks.;kph 'käh izsekr vlrs- Lokeh Eg.kts nksu

ik;kaojps pkyrs cksyrs & izse gksr- Eg.kwup

izsR;sdkyk rs vkiY;kdMs vkd"khZr d:u ?ksÅu R;kauk

vkiY;k ^fnO; izsekus*] ^nSoh* cuowu Vkdrkr- vxnh

tukojs lq/nk R;kaP;kdMs vkd"khZr gksÅu] vkiyh

fHkrh] vkØedrk fol:u] 'kkar gksrkr- tsjh tWEiksyLdh

gk ukotys ekul’kkL=K Eg.krks] ^^izse Eg.kts]

HksnjVi.kk lksMwu ns.ks-**

vkt] Hkwrykojhy izsekpk vÙ;qPp vfo"dkj tj dks.kh

vlsy rj rs ^Lokeh* gksr- gtkjks eSyko:ugh dks.kh

R;kaph vkBo.k dk<Y;kl rs vkiys fnO; izse mRlthZr

djrkr ¼vkf.k R;kP;k i;Zarrs iksgprs! rs Eg.krkrp uk]

^^eh bFks vlrk] ?kkcjrk d’kkyk\** rqEgh tls vkgk rls

fLodkj d:u tkLrhr tkLr izsekus okxrk rl rls tkLrhr tkLr

yksdkaps izse vkd"khZr djrk vkf.k ¼vx.khr½ lrr

vkck/khr] mRlkg o/kZd izseG vuqHkokauh rqeps

thou r`Ir gksÅu tkrs- Eg.kwu Lor%yk izsekus lai`ä

d:u ?;k Eg.kts R;k izsekPk fueZG mRlxZ rqeP;krwu

gksr jkfgy-

R;kus rqeP;krhy mtsZph daius ok<rkr- R;kpk ifj.kke

vlk gksbZy fd yksd vkf.k izk.kh lkj[ksp rqeP;kdMs

vkd"khZr gksrhy- rqeP;k laidkZr vkysY;k izR;sd

O;ähyk izsekP;k ysikus vkjke iMwu lq[k] 'kkarh]

vkuan] mRlkg] d:.kk r`Irh vkf.k HkjHkjkVhpk

vuqHko izkIr gksrks- rqeP;k toG izsekpk vFkkax

iqjoBk vlrks- rqEgh Lor%p nSoh vkgkr- ;k foÜokrhy

izsekpk lkBk df/kgh lai.kkjk ukfg;( rqEgh tjh vxnh

vktiklwu txkP;k varki;Zar rks okijr jkfgykr] rjhgh

laiq"Bkr u ;s.kkjk!

vkiY;k 'kfjjkr vkf.k ân;kr izsekp vuqHkok] vkf.k izsep

rqEgkyk ekxZn’kZd B: |k- loZ izdkjP;k ifjfLFkrhyk

izsekus lkeksjs tk- thoukpk izR;sd {k.k izse&'kähus

mlGw |k- foÜokyk vkf.k R;krhy izR;sd xks"Vhyk

ijLijka’kh fuxMhr Bso.kkjk rks xksan gks;- izsekpk

xksan & Qä izse vkf.k izsekpsp vfLrÙo vlrs] ckdh

dkgh ukgh- rqEgkyk gos vl.kkjs izse rqeP;k vkrp

vkgs & vkÙkkp vkgs&izse vlrs & nso vlrks- gs loZ

vkf.k vf/kd dkgh] vkgs izsekph mtkZ&ijeisze

vksDdkVs-

Lokeh Eg.krkr] ^^loZ 'käh ekuokr lq’kqIri.ks okojr

vlrkar- R;kP;ke/ks ukgh v’kh 'kähp vfLrÙokr ukgh-

R;kP;k vkr izdk’k ygjh rlsp fo|qr ygjh lq/nk vlrkr-

R;krhy pqacdh; 'käh lokZr rkdnoj vlrs- Eg.kwup

R;kP;kr vkd"kZ.k&’käh tkLr vlY;kps rsp dkj.k gks;-

irhps pqacd iRuh vlrs rj iRuhps pqacd irh vlrks-

e/kek’kh dfjrk Qwy pqacd vlrs- O;kolkf;dklkBh] rks

Eg.ksy] iSlk R;kps pqacd vlrs- iwohZP;k dkGh

jkts&egkjkts vkiY;k eqdqVkr pqacd /kkj.k djr vlr

R;kps dkj.k tkLrhr tkLr yksd R;kaP;kdMs vkd"khZd

tkrkr] vls R;kauk okVr vls- R;kp izek.ks jk.;kaP;k

nkxnkxhU;kae/ks lq/nk jRukacjkscjp pqacdkapk

lq/nk varHkkZo vls- nso Eg.kts rj pqacdÙokpk t.kw

iqrGkp- Eg.kwup nsokdMs laiw.kZ l`"Vh vkd"khZr

gksr vlrs-** ¼1½

LokehaP;k d`isus vkf.k vkf’kokZn ?ksÅu eh vkf.k

ek>h iRuh] es 2000 lkyh izFkep ekWLdksyk xsyks-

^lR;lkbZ lsok la?kVusP;k ekWLdks 'kk[ksus] R;kaP;k

jk"Vªh; lHksr Hkk"k.k~

(1) “Divinity Permeates Every atom in The Universe”, Sanathan Sarathi, Aug. 2004- pp. 236-237.

Lokehaph d`ik vkf.k vkf’kokZn izkIr d:u eh vkf.k

ek>h iRuh es 2000 lkyh izFkep ekWLdksyk xsyks-

^lR; lkbZlsok la?kVu* ekWLdks’kk[ksus R;kaP;k

jk"Vªh; lHksr Hkk"k.k@mn~cks/ku dj.;klkBh eyk

cksykfoys gksrs- jf’k;k vkf.k iwohZP;k ^lksOgh;r

CykWd* ef/ky 'ksdMks lkbZ Hkäkaleksj

Hkk"k.kkpk ;ksx] ,d vkxGk&osxGk vuqHko gksrk-

ekWLdkse/ks ,dk jf’k;u dqVwackrp vkEgh jkfgyks

gksrks- frFks dks.kkykgh bafXy’k cksyrk ;sr uOgrs]

Eg.kwu vkEgh nqHkk"kkaph enr ?ksr gksrks-

R;kauh nk[kfoysys izse vkf.k vkReh;rk vxnh

o.kZukrhr v’kh gksrh- vkEghp ,d vls gksrks

fd ;qjksfi;u ulwu iz’kkafr fuy;eu e/kwu vkysys

gksrks] ckdh ikgq.ks bVyh] ;q-ds-] ;q-,l-,-b-

fBdk.kgwu vkysys gksrs-

eyk vkf.k ekÖ;k iRuhyk v’kk vÙ;qPp izsekpk vuqHko

;k vkf/k d/khp vkyk uOgrk] vxnh vkeP;k

ewyk&ckGkauh fdaok ukroaMkauhlq/nk

vkEgkyk ,o<s izse fnys uOgrs! jf'k;u Hkä vkf.k

vkeP;ke/ks Hkkf"kd lk/kE;Z ulY;keqGs 'kkCnhd

[kspk[ksphph xnhZ vkEgk ef/ky izse ân;krwu

okg.;kl dkgh vkMdkBh d: 'kdr uOgrh- vkeps Hkwr

vkf.k Hkfo"; ;kapk dkfggh ijLij laca/k uOgrk- vkeps

R;kaps dkfg ns.ks&?ks.ks ykxr uOgrs- izsekP;k

Hkk"ksr ifo= fnO; Hkkouk ân;krwu {ks.kks{k.kh

mRQwrZi.ks okgrkauk orZekukr gks.kkjk loZO;kih

fnO;Ùokpk t.kq rks lk{kkRdkjp!

v'kk izdkjP;k HksVhe/ks HkwrdkGkrY;k d"Vnk;d

vkBo.kh fdaok gsogsnkos vlr ukghr] rlsp

Hkfo";dkGh iwuHksZVhP;k laHkkO;rsrwu ijLij

laca/khfo"k;h fpark;qä mRlqdrk lq/nk vlr ulrs- [kjsrj

v’kkp izdkjP;k dkGT;kaeqGs 'kq/n izsekph nsok.k&?

ksok.k ikrG gksr vlrs- v’kk Hkkouk O;ä dj.;klkBh

vkeP;ktoG cksyhHkk"kk uOgrh- rj R;k 'ksdMks

yksdkaP;k ân;karwu izdV gks.kkjs rs

mRLQwrZ&fnO; izse gksrs] T;kaeqGs vkeph ân;s

mpacGwu ;sr vkEgkyk ,d osxGsp pSrU; izkIr gksr

gksrs- 'kq/n izse Eg.kts dk; vlrs R;kpk lk{kkRdkjh

vuqHko eh rsOgk ?ksÅ 'kdrks- [kjks[kjp( fnO; ije~

mtsZuh ân;kadMwu ân;kadMs okg.kkjs vls rs nSoh

izse] Qä rsp( R;kpk MksD;k’kh ¼euk’kh½ R;kP;k

cSBfd’kh] fopkj lj.kh’kh laf/klk/kwi.kk’kh vkf.k v’kkp

izdkjP;k fojks/kk Hkklka’kh&vkoMh&fuoMh d’kk

d’kk’kh( rs ikfo«; csjaxh dj.kkjk( laca/k uOgrk&Qä

LokHkkfod ckGlqyHk ikfo«; R;kar gksrs-

^^nsokP;k izsekdMs oGrkauk] eyk vls Li"Vi.ks

lkaxkosls okVrs fd uOO;k..ko VDds yksdkauk]

ije&izse Eg.kts dk;] gs letrp ulrs- R;kpk rs HkkSfrd

n`"Vh dks.kkrwu fopkj djrkr- irh&iRuh] vkbZ vkf.k

ewy] fe=kaef/ky] ukrh&xksrh ;k lokZaef/ky

vkiysi.kkpk pwdhpk vFkZ ykowu] rs R;kyk ^izse*

letrkr- i.k v’kk izdkjpk vkiysi.kk gk rkRdkyhd

ukR;kae/kwu mn~Hkoysyk ¼vkf.k Eg.kwu½ cnyr

tk.kkjk] {k.khd vlrks-

^^¼[kjs½ izsekpk vFkZ gks;&Hkwr] orZeku vkf.k

Hkfo"; ;k frUgh dky[kaMke/kwu lkj[ksp 'kkcwr

jkg.kkjs] vlk- v’kk izdkjps ^izse* dsoG Hkä vkf.k

nso ;kaP;krp vlrs vkf.k brj dks.kR;kgh izdkjP;k

ukR;kalkBh rs okijrk ;s.kkj ukgh- bZÜoj&izse

tk.k.ks] rqeP;klkBh ,o<s lksis ukgh- HkkSfrd

laca/kkrwu fuekZ.k gks.kkjh c/nrk Qä rqEgkyk dGrs-

vls laca/k ifjfLFkrhuq:i deh tkLr gksr vlrkr- nsokps

izse gs lnSo] lnkcgkj vkf.k u cny.kkjs vlrs- v’kk

izsekyk dls vksG[kkos & letkos\ rj] vkiY;k thoukr ts

dkgh] cjs&okbZV&?kMrs rs vkiY;k HkY;klkBhp v’kk

izdkjph Hkkouk fuekZ.k dsY;kus v’kh iDdh [kk=h

tsOgk gksbZy rsOgk rqeP;klkBh HkxoarkP;k izsekps

eksy ok<ysys vlrs-**¼2½

vf/kdrj yksdkauk izse Eg.kts dkgh FkksM;k euq";

izk.;kacíy okVrs rs&izseh] Hkkxhnkj] irh] iRuh]

ekrkfirk] eqys&df/k dkgh toGps eS=&laca/k]

ukrsokbZd oxSjs- HkkSfrd xks"Vh] Eg.kts

vUuinkFkZ] oLrq] is;s] izokl] fQYe~l] diMs&yRrs]

/ku&laiÙkh] taxe] nkxnkfxus ;klkj[;k bafnz;kauk lq[k

ns.kkÚ;k oLrw ;kykp rs izse letrkr- izse vkf.k

thou ;kapk ijLij ?kfu"B laca/k vlrks] i.k izse cgq/kk

LokFkhZ i.kkrwup cuysys vlrs & c/n vlrs- ân;krwu

mpacG.kkÚ;k izsekyk 'kkfjjhd laca/kk’kh tksMY;kl

R;kps ikfo«; MkxkGrs- eukph e/;LFkh >kY;kl] izse

'kq/n&ifo= jkgw 'kdr ukgh-

Lokehaps izse gs mRQwrZ vlwu ca/kukrhr vkgs-

d:.ksus mpa cGwu ^lsok&ekuorsph* ;k dk;ZØek

varxZr eksM.kkjk izR;sd fo’kky izdYi&tls

^fueZy&ty* ;kstuk] ^lqij Lis’kkfyVh gkWLihVy~l~*]

uSlfxZd ladVs Eg.kts vksfjlk ef/ky iwj] 2004 lkyh

vkysys Rlqukehps egku~ ladV b- ladVkaP;kosGh

rkcMrksc izfrlkn ns.kkjs izse- Eg.kts R;kaP;k fnO;

izsekpk vkf.k d:.kspk HkO; lk{kkRdkjp-

^ije&izsekyk* dqai.ks ulrkr] e;kZnk iMr ulrkr-

nsokP;k ân;krwu rs fuekZ.k gksrs vkf.k Lokeh tks

tks ladYi djrkr] rks rks rs iw.kZi.ks ?kMowu vk.krkr-

nSoh&bPNk vkf.k ije&izse ;kaps vrwV laca/k vkgsr]

R;kauk osxGs djrk ;sr ukgh-

(2) ‘Divinity Discourse,”, Sanathan Sarathi, February .1995- p.34

vls ve;kZn izse] Hkxoku ckckaP;k miLFkhrhr

cgqrka’k yksdkauk vuqHkok;yk feGrs- ijarq HkkSfrd

txkr ijrY;koj rs ÅMwu tkrs- rqEgh ftFks&ftFks vkiyh

Hkäh ?ksÅu tkrk] frFks&frFks vlsp ije&ifo= okrkoj.k

r;kj dj.;klkBh Lokehapk vrh’k; vkxzg vlrks- rs

lkaxrkr-

^^[ksMks&ikMh] xkoksxkoh] jLrksjLrh] ?kjks?kjh]

ftFksdqBs rqEgh tkrk frFks vkiY;k laHkk"k.kkrwu]

xk.;krwu rqEgh Hkxoarkps uko vkGok] tir jgk- nsok

ojph rqeph Hkäh] FkksMhgh nksyk;eku u gksrk]

fujarj fVdwu jkg.;kpk rksp ,d ge[kkl ekxZ gks;-

nsokizek.ksp] R;kps ¼nsokps½ izse txkr izR;sdkus

vkoh"d`r djkos--- nSohizsekP;k LoHkkokps dks.khgh

o.kZu d: 'kdr ukgh- rs dohP;k dYius ifydMs vkgs- tks

dks.kh HkxoarkP;k izsekr cqMkysyk vlsy R;kP;k

rksaMwu 'kCnp ckgsj iMw 'kd.kkj ukghr] rks

dks.kk’kh dkfggh cksyw 'kd.kkj ukgh- ekusi;Zar

cqMysY;kp cksyrk ;srs uk---- iw.kZ cqMysY;kyk ukgh

;sr-** ¼3½

esjh gkLdsy ;k vkiY;k izh; eS=h.khyk ¼i=½

fyghrkauk] yscWuht doh [kyhy ftczku

fyfgrks( ^^vjch Hkk"ksrhy ,dk tqU;k xk.;kph lq:okr

vkgs- &

(3) ‘Divine Discourse,”, Sanathan Sarathi, February .1995- p.37-38

^eyk vkf.k Qä eykp vkgs Kkr] ekÖ;k ân;kr vkgs dk;*

& eh] ek>h Nkrh QkMwu ek>s ân; gkrh /k:u

mRlQwrZ gksÅu xkbZu Eg.kts brjkaukgh

dGwu ;sbZy fd vkiys izse m?kMwu nk[kfo.;kifydMs

nqljk gsrw nMyk uOgrk- vkiY;kiSdh izR;sdkyk

vkiY;krhy gh NksfV’kh fnIrh >kdwu us.;kph bPNk

vlrs- izse tsOgk 'kCnkrhr vlrs rsOgk rs fo’kky gksrs-

** ¼4½

loZ ghu nhu vkf.k gjoysys] xfjc vkf.k ukMysys] v’kk

lokZadMs] ;s’kw&[kzhLr vrh’k; d:.kke;h n`"Vhus

ikgr vlr- ts: lyse e/kY;k eafnjkar] i'kw i{;kaP;k

fopkjghu Øwj gkrkG.;kyk R;kauh iw.kZfojke fnyk-

R;kaP;kfo:/n lq: vlysY;k dqpkGD;k] }s"kHkkouk]

migkl vlw;k vkf.k nq"V dkjLFkkus ;kauh fopyhr u

gksrk] rs R;k xks"VhdMs lrr dkukMksGk djhr vlr- ljrs

'ksoVh R;kauh vkiY;k Lor%P;k thokpsp cyhnku fnys-

vkiY;k 'ksoVP;k fnolkr R;kauk metys ^^eh vkf.k

vkdk’kkrhy cki ,d vkgksr- rqEgh vkf.k eh ,d vkgksr-

ijesÜoj vkf.k eh ,d vkgksr-** vkiY;k vuq;k;kauk

mís’kwu mPpkjysys R;kaps 'ksoVps 'kCn gksrs%

^ekÖ;k ckikus tls ekÖ;koj izse dsys] rlsp eh

rqeP;koj dsys- ek>s izse rqEgh pkyw jkgw |k*-

^^eh tls rqeP;koj izse dsys;] rlsp rqEgh ijLijkaoj djr

jgk- ¼tkWu 15%9&12½-**

vk/;kfRed ekxZ vfr’k; ljG vkgs % eyk ;krwu dk;

feGsy ;kps O;qRiUu] c{khlkph] ;k loZ xks"Vhapk

fopkj u djrk] izsekrhy gs ,sD; lokZauk nk[kok-

(4) ‘Beloved Prophet’ : Letter of Kahlil Gibran And Mary Haskell. - p.48

^;qxknh 2005* P;k izopukr] izsekyk ^vej /ku* vls

Lokehuh lacks/kys- rs Eg.kkys] ^^HkkSfrd izse vls

vlrs fd R;kph po ?ksÅu rqEgh lksMwu |k;ps vlrs- i.k

^fnO;&izse* rls ulrs-** 30 ekpZ 1980 lkyh Hkxoku

ckckaP;k izsekph vxk/k O;kIrh eh vuqHkoyh- izFkep

ekÖ;k LoIukr Hkxoku ckck vkys- vkjke [kqphZr

ika<jk >xk ?kkywu clysys gksrs ckck- eh tlk

R;kaP;k ik;koj Mksds Bsowu >qdyks R;k cjkscj

flxkjsVps rqdMs] jk[k oxSjs HkjHkj ekÖ;k f[k’kkrwu

R;kaP;k ik;koj iMw ykxys- yktsus pwj] eh ckckadMs

cf?krys( vkf.k R;kauh vrh’k; xk< izsee;h n`"Vhus

ekÖ;kdMs ikgr fu%’kCnrsrwup eyk lqpfoys] ^^gh

lxGh ?kk.k y{kkr ?ksÅugh] eh rqÖ;koj izse djrks]**

iapohl o"ksZ lrr] jkst eh 30 flxkjsV~l vks<r

vls( ifgyh vxnh >ksisr mBwu iyaxkoj clY;k clY;kp-

flxkjsV O;lukph brdh pVd eyk ykxysyh gksrh vkf.k

rh eyk lksMrk ;sr uOgrh- R;k LiIukeqGs] flxkjsVps

O;lu lksMwu ns.ks gk 'kgk.ki.kkpk fu.kZ; ?ksÅu]

fuekZ.k gks.kkjh izR;sd rYyQ eh Hkxoku ckckaP;k

ik;ka’kh] R;k fno’kh ogkr jkfgyks-

fnol rlk lgti.ks laiyk vkf.k vkWijs’ku fFk;sVje/kslq/nk

v/kwu e/kwu eksxÚ;kpk lqxa/k njoGwu okl ;sr

jkfgyk- flxkjsVph rYyQ u ;srk vls vusd fnol tkÅ ykxys

vkf.k njjkst vf/kd&vf/kdp lqxa/k njoGw ykxyk-

vkBoM;kHkjkrp] eksxÚ;kpk lqxa/k] fnolHkjkrwu lrr

ekÖ;k vorh Hkksorh njoGw ykxyk- gk erh xqax

dj.kkjk vuqHko eyk lrr uÅ efgus ;sr gksrk- vxnh

FksV 25 fMlsacj 1980 lkyh feGkysY;k ifgY;k

eqyk[krhi;Zar ek>h O;luk /khurk laiw.kZi.ks xsysyh

gksrh- flxkjsV~l iklwu okpfo.;klkBh Hkxoku ckckauh

ekÖ;kHkksorh ^eksxjk lqxa/kkps* dop fuekZ.k dsys

gksrs! ije izsekyk e;kZnk ukfgr- d`ik vkÜp;Zdkjdi.ks

o"kkZo djr jkgrs-

^^ojojP;k Lrjkoj izse letw 'kdr ukgh- R;kr rqEgkyk

iw.kZi.ks cqMowu ?;kos ykxrs( ekSfyd jRus

dk<.;klkBh lkxjkr [kksyoj cqMh ekjkoh ykxrs-

izsekpk vuqHko ?ks.;klkBh rqEgh Lor% izse cukos

ykxrs- Hkxoku ckck lkaxrkr fd nSoh izse nksu izdkjs

fidork ;srs % ^^,d Eg.kts] nqlÚ;kaps fdrhgh eksBs

nks"k vlw |k] R;kauk vxnh NksVs ux.; ekuk- rqEgk

Lor%rhy nks"k] fdrh gh NksVs] ux.; vlrhy] R;kauk

fo’kky ekuk] R;kpk [ksn ekuwu] R;k pwdkae/ks

lq/kkj djk- v’kkizdkjs ca/kwHkko vkf.k lgu’khyrk

rqeP;k vaxh ck.kosy- nqljs Eg.kts & rqEgh tsts dkgh

djrk & Lor%lkBh fdaok nqlÚ;kalkBh & R;k R;k osGh]

bZÜoj loZ 'käheku vkf.k loZO;kih&loZ lk{kh vkgs gs

Bke y{kkr jkgw |k- R;kyk loZ fnlr vlrs] rh loZ lk{kh

vkgs gs Bke y{kkr jkgw |k- R;kyk loZ fnlr vlrs]

loZ ,sdw ;sr vlrs vkf.k rks loZ tk.kr vlrks-

[kÚ;k&[kksV;kyk uhV vksG[kwu usgeh lR; cksyk-

izR;sd {k.kh&{k.kks{k.kh&HkxoarkP;k miLFkhrhph

tk.k jkgw |k-** ¼5½

(5) Teachings of Sathya Sai Baba - p.48

^^fufjPN izse&ifo= isze] T;k txkr ek.kwl

tUekyk ;srks] frFks R;kus deynyk izek.ks jkgkos] rs

tls ik.;kr mxowugh R;kP;koj rjaxrs vksys gksr ukgh

vkf.k ik.;kpk R;kP;koj eqGhp ifj.kke gksr ukgh- gsp

ijeksPp xkSI; gks;- eukr dlyh bPNk u /kjrk nsokoj

izse djk] vls osn vki.kkl lkaxrkr- izseklkBh dsys

ikfgts Eg.kwu izse djk- txkr ts nsokcíy cksyrkr] rs

ojojP;k vuqHkokrwu] i.k ts dks.kh Hkxon~izsekus

lai`Dr >kys vkgsr] R;kauk R;karhy 'kkarh o.kZu

dj.;klkBh 'kCnkaph xjt ulrs- Eg.kwu osn ?kks"khr

djrkr fd nsoRo gs eu vkf.k 'kCnkaP;k ifydMs vlrs- vls

izse letwu ?ks.;kpk izR;sdkusp vkVksdkV iz;Ru dsyk

ikfgts-** ¼6½

ije izse vksDdkVs % dsoG ,d Hkäh izse-

(6) ‘Divine Discourse,”, Sanathan Sarathi, February .1995- p.37-8

v/;k; ngkok

dsoG ,d vknh’käh

Where is the cogmic Energy ? & oSfÜod mtkZ dqBs vlrs\

The Cosmic Energy is all pervasive & oSfÜod mtkZ loZO;kih

gks;-

It is in you, above you, below you & rh rqEgke/ks] rqEgkoj]

rqEgk[kkyh

and around you & rqEgk Hkksorkyh vlrs-

You yourself are that cosmic energy & rqEgh Lor%p rh oSfÜod

mtkZ

vkgkr-

nso izse vkgs vkf.k izse gh mtkZ vkgs] HkkoHkkouk

ukgh- izse ân;krwu dkjatkizek.ks ckgsj ;srs vkf.k loZ

fn’kkauk okgw ykxrs & izse/kkjk cuwu] df/kgh u

lai.kkjk izsekpk lksgGk- ^^rqEgh ÜoklksPNokl ?ksrk

R;k gosr nso vkgs vkf.k rqEgh 'kCn mPpkjrk

R;krgh /ouhe/ks fnO;Ùo vk<Grs rs ^’kCnczã*

Eg.kwu- jsfM;ks ygjh loZO;kih vkgsr- R;k] fnO;’käh

Eg.kwu] nSoh&’kähps usr`Ùo djr vlrkr- pqacdÙo

'käh] v.kw 'käh Eg.kwu th izdV gksrs rh rhp fnO;

'käh gks;- uHkkseaMGkr lqIri.ks lkBoysyh rh ve;kZn

nSoh 'käh rqEgh vksG[kkoh ykxrs-** ¼1½

,dkRehdrsph & ,SD;kph tk.k Eg.kts 'käh( gh

ekuokyk ykHkysyh vrh’k; egÙokph ns.kxh

vkgs( R;kyk ^izKk’käh* vls Eg.krkr- R;k

izKk’kähP;k ;ksxs] brj ¼Eg-½ bPNk&’käh] fo}rk]

okpk’käh] lkjklkj fopkj 'käh vkfnapk mxe gksrks-

(1) ‘Experiencing The Divine’, Sanathan Sarathi, June 1995.

fopkjkae/kwu gh ,dkRehd tk.kho ikslyh tkrs- fopkj

gs 'kähph lw{ekrhlw{e :is vlrkr-

^^dkgh yksd lrr HkkSrhd fopkjkauh xzklysys vlrkr-

dkgh Lor%yk vrh’k; fo}ku letwu iqLrdh Kku teor

clrkr- v’kk izdkjph ?kksdaiêh&fo}Ùkk&gh

fiÙkk&izek.ks vlrs- ,dnk dk fiÙk il:u [koGys fd

R;kaP;k 'kähpk Úgkl gksÅ ykxrks- ukbZyktkLro vls

Eg.kkos ykxrs; fd vki.k 'käh uOgs rj vWythZpk fodkl

djrks;] & fiÙkkP;k vkgkjh tkr vkgksr- ,[kknh xks"V

rqeP;klkBh pkaxyh fd okbZV ;kpk Qkj ?kksG ?kkyr

clw udk- izR;sd xks"V pkaxyhp vlrs- ts dkgh

gksrs&?kMrs] letk rqeP;klkBh rs pkaxysp vkgs-

rqeph o`Ùkh tsOgk v’kh gksrs] rsOgk izR;sd xks"V

pkaxyhp ?kMwu ;sbZy- usgeh izlUu jkgwu vkuankr

jkgk- izsekus okxk] dsoG izsep dk; rs rqeps j{k.k

d:u iks"k.k djr vlrs-** ¼2½

laiw.kZ vodk’kkr ije’käh usgeh mifLFkr vlrs vkf.k

izdk’k ygjh] /ouh ygjh vkf.k fopkj ygjh Eg.kwu izdV

gksr vlrs- laiw.kZ foÜo gs izdV >kysyh mTtkZ vlwu

vknh’käh Hkxoarkps fopkj pSrU;p gks;- mtkZ’käh

MksG;kus fnlr ulY;kewGs laiw.kZ vodk’k iksdG

Hkklrs- izsemtkZ] xq:Ùokd"kZ.k pqacdÙo vkf.k

ekufld mtkZ ;k Eg.kts mtsZps osxGs izdVhdj.k vkgs

& ^vkd"kZ.k cy* & vkf.k rs loZ ,dp gks;-

(2) ‘Divine Discourse’, April 7, 2006.

vodk’kkps ikp xq.k/keZ vlY;kps ckck lkaxrkr] /ouh

fopkj] iksdGi.kk] vkd"kZ.k vkf.k la’k;]

^dkWlekWl* ;k 'kCnkph O;qRiÙkh xzhd 'kCnkr vkgs

R;k xzhd 'kCnkpk vFkZ gksrks ^vkWMZj&Eg.kts*

f’kLr c/nrk& vuqØehrk ckGcks/k Hkk"ksr Eg.kk;ps

>kY;kl vki.k Eg.kw fd laiw.kZ foÜo ^,d f’kLrc/n

iz.kkyh* vkgs- ^dkWLehd* Eg.kts foÜokyk mís’kwu

& vodk’kkr mÙiUu gksÅu vFkkax iljysys ^vkfn*

Eg.kts ts vxnh lqjokrh&iklwu vfLrÙokr vlysys-

Eg.kwu gh veki’käh fdrh vQkV vlsy ;kph vki.k dYiuk

d: 'kdrks---- vkf.k rhp vklearkr izfo"B vlwu R;kyk

O;kiwu vlrs-

uHkkseaMG gh nsokph fuehZrh gks;-

mtsZP;k ,dhrwu rs rstkse; >kysys vlwu] ,dk

fBdk.kh] ,dk {k.kh vkf.k ,dkp iksdGhr R;kyk t[kMwu

Bso.ks v’kD; vkgs-

vkiyh desZ vkf.k R;kaP;k QGka’kh Eg.kts vkiY;k

LoHkkok’kh vkiys fopkj ijLij tMysys vlrkr- vkiY;k

LoHkkokrwu vkiys u’khc ?kMrs- ;kauk cht vkf.k

QGkaph ekyhdk vlk laca/k ckck lkaxrkr- fopkjkarwu

vki.k cht isjrks- R;k fopkjkP;k chtkrwu curs

QG&deZ- deZchtkrwu pfj=kps LoHkkokps QG

mn~Hkors- pfj= LoHkkokP;k chtkrwu u’khckps QG

mn~Hkors] Eg.kwu vkiys pkaxys ok okbZV u’khc

fopkjka’kh ijLij uhxMhr vlrs-!

laiw.kZ ije~’käh&uHkkseaMG& gs fopkj ygjhaps

cuysys vlwu] m".krk] izdk’k vFkok jsfMvks ygjh

lkj[ksp R;kaps izlkj.k gksr vlrs- R;k fopkj ygjh ,o<;k

rkdnoj vlrkr fd R;kapk ljG ljG ifj.kke euq"; 'kfjjkoj

gksr vlrks- ije’kähP;k ewGk’kh eu vlrs- v’kh ,dgh

d`rh] vkdkj ok tkxk ukgh ftFks eu vuqiLFkhr vlrs-

'käh dsoG ,d gks;- ije 'käh vksDdkVs-

vSa’khP;k n’kdkP;k lqjokrhyk] izks-Ogh-ds-

xksdkd ;kaP;k usr`Ùok[kkyh ^lR;lkbZ bZ-,p-Ogh-*

QWdYVh esaclZ iSdh ,dk lqizfl/n efgysus]

eqyk[krhP;k osGh ckckauk fopkjys gksrs fd nSoh

'käh vkf.k ¼dkGh vklqjh½ tknqVks.kk 'käh ;kaP;kr

dkgh Qjd vlrks dk] R;koj Lokehauh mÙkj fnys gksrs-

^^laiw.kZ foÜokr Qä ,d rkdr ¼’käh½ vfLrÙokr

vkgs- Qjd] QDr rh d’kk fjrhus okijyh tkrs ;kr vlrks-

ik.;kP;k egklkxjkr BsoysY;k ekrhP;k ?kkxjh’kh nSoh

'kähph rqyuk djrk ;sbZy( R;k ?kkxjhus fdrhgh ik.kh

dk<ys ¼lkxjkrwu½ rjh rs ik.kh] df/k deh gks.kkj

ulrs- ek= tknw Vks.kk 'käh gs nsf[ky lkj[ksp ik.;kus

Hkjysys ekrhps eMds vlys rjh rs vkrk ¼ik.;k,soth½

okGoaVkr&xje dksjM;k okGwr Bsoysys vlY;kewGs

mUgkus rkiwu jkgrs( R;krys ik.kh laiwu rs dksjMs

iMsy vkf.k iwUgk Hkjys u tk.kkjs vls jkfgy-**

fopkjlq/nk mtkZ’käh vlwu loZ O;kIr d:u vlrs-

yksdkauk R;kapk nSoh LoHkko vksG[kw ;sr

ukghr- /ouh xrhus izokl djrks] izdk’k rj vrh’k; osxkus

izokl djrks] ijarq ^fopkj* gs {k.kkr dqBsgh iksgpw

'kdrkr] dkG vkf.k vodk’kkP;kgh ifydMs! fopkj gs

mtkZ vlwu R;kar [kjks[kj rkdr vlrs-

vki.k ,[kknh xks"V ikgw 'kdyks ukgh Eg.kts rh

vfLrÙokr ulrs vls vki.k lgt LokHkkfodi.ks /k:u pkyrks-

rh fo|qr’käh izek.ks ¼ln`’k½ vlrs] lnSo rh fo|qr

tksM.khae/ks vfLrÙokr vlrs- ijarq rhps vfLrÙo ,[kknk

fnok vFkok ia[;kps cVu nkcY;k uarjp vkiY;kyk dGrs-

dkWEI;qVjoj vki.k dke djr clyks vkgksr vkf.k ,dk,dh

fo|qr mtkZ iqjoBk can gksrks rsOgk & ikWoj ukgh!

r}rp nso loZlk{kh vkgs( ijarq R;kph nSoh 'käh ts

R;kP;koj 'kq/n var%dj.kkus izse djrkr R;kaP;k djohp

izdV gksrs- uHkks eaMGkrhy vknh 'käh gh

fLFkj&mtkZ vlwu nsokph 'käh gh py’käh vlrs vkf.k

rh izse] 'kgk.ki.k] LokLF; vkf.k izk.k’käh ;kaP;k

mRlkgkrwu izxV gksr vlrs- rh lrr daiukoLFksr vlwu]

vMFkGs dk<wu VkdY;koj] lqyHkrsus izokghr gksrs-

lqIrokluk vkf.k bPNk vkdka{kkps iqatds ckGx.kkjs

eu Eg.kts vFkMGk&vkMdkBh gks;-

ije’käh vkf.k O;äh ;kauk tksM.kkjk dsoG ,d nqok

Eg.kts eu vkgs Eg.kwu foÜokl ¼J/nk½ vl.ks gh

ik;kHkwr xjt vkgs- vfoÜokl vkf.k udkjkRed fopkjkaph

v’kq/nrk vojks/kdkps dke d:u ije’kähP;k lqyHkLoSj

izokgkyk vVdko fuekZ.k djrkr- vkiY;k nqyZ{khr]

cjs&okbZV u’khckps ukrs mtsZ’kh tksMysys vlrs &

vkiY;k fopkjkaph ÅtkZ! tsOgk pkaxY;k Hkkouk]

ln~gsrw vkf.k pkaxys fopkj ;kapk vkiY;kr fodkl

gksrks rsOgkp vkiys eu 'kq/n gksrs- d`rh is{kkgh

gsrw egÙokps vlrkr-

;krhy ljGljG HkkokFkZ vlk vkgs fd] dks.kkph d`rh

fdaok fopkj nqlÚ;kalkBh gkuhdkjd ok LokFkhZi.kkph

vlY;kl R;kaps ijkorZu gksbZy- R;kph Lor%ph 'käh

Úgkl gksÅu] rks 'kähL=ksrkyk ikj[kk gksbZy- ;k

myV] fu%LokFkZ izsekiksVh vkysys fopkj vFkok

d`rh}kjs] rh vikj 'käh vkiY;k vxk/kL=ksrkiklwu

Eg.kts [kqí Lor% nsokdMwu lgt okgr jkgwu] O;ähyk

Mk;ukeks izek.ks pktZ d:u] lRdk;kZr xqar.ks lqyHk

djsy-

vkrk] v.kwe/ks c/n vQkV v.kw 'kähps mnkgj.k ikgk

% v.kw mtsZrwu fuekZ.k >kysyh oht laiw.kZ

'kgjkyk fo|qr iqjoBk rjh djsy fdaok v.kwck¡cP;k :ikr

R;k 'kgjkyk csfpjk[kgh djsy! 'käh&ÅtkZ tjh rhp vlyh

rjh Qjd iMrks] frpk mi;ksx dlk dj.;kr vkyk vkgs]

R;kizek.ks r}rp oht & ,[kkns ;a=gh pkyors] fdaok

ek.klkpk fo|qr /kDD;kus varlq/nk djrs-

‘Experiencing The Divine’ ¼^fnO;Ùokph vuqHkwrh*½ ;k

vkiY;k izopukr Lokeh lkaxrkr] ^^uhlxkZph xqihrs

'kks/krk 'kks/krk] vkbZu~&LVkbZu~ ;k fu"d"kkZyk

iksgkspys fd] ^uhlxkZyk vksG[k.ks Eg.kts nsokykp

vksG[k.ks gks;- 'käh&ÅtkZ fuekZ.k djrk ;sr ukgh

fdaok frpk Úgkl lq/nk gksr ukgh- rh Qä vkiys :i

cnyrs- rlsp inkFkZ vkf.k ÅtkZ ;kaps ijLij :ikarj

djrk ;srs % gksr vlrs % ------ gs ?kMowu vk.k.kkjh

vxk/k 'käh ¼vFkd½ dk;Zjr vlwu R;kcíy vki.k

iw.kZi.ks vuHkhK vkgksr- frps ^vKkr 'käh* vls o.kZu

dj.;kr vkys gksrs- izkphu dkGps yksd ;kyk ^nSoh

'käh* vls Eg.kr vlr & nsokph 'käh rhp vlwu rh df/k

pqacdh;] df/k fo|qr rj df/k v.kw 'käh Eg.kwu izxV

gksr vlrs- nso gk v.kwe/ks clrks-** ¼3½

vk;qfoZKkukP;k n`"Vhdksukrwu ikgrk] 'kfjj gs &

yksg] ik.kh] LQqjhn] f’kls] dWyf’k;e~ b- rÙokaiklwu

Eg.kts&inkFkkZaiklwu cuysys vlrs- ;k LFkwy

'kfjjkifydMs lw{e 'kfjj vlrs- lw{e 'kfjjkoj eukps vf/kiR;

vlrs( ts eu osxosxG;k ekufld fLFkrh Eg.kts nq%[k]

fpark] Hkhrh vFkok lq[k&vkuan & fuekZ.k djr vlrs-

(3) ‘Divine Discourse’, 20 May, 1995..

R;k O;frfjä] ,d ^dkj.k 'kfjj* lq/nk vlrs ts ijerÙokps

ijkorhZr izfrfcac vlrs- vkiyh frUgh 'kfjjs&HkkSfrd]

lw{e vkf.k dkj.k&Eg.kts dsoG nsokph

izfrchacsp&R;k vxk/k ije~ 'kähps izfrchac & Lo:i-

^vkRek* gk ÅtsZpk fuekZrk vlwu O;ähph l’kärk

R;kP;k 'kfjj rlsp eukrwu izokghr gks.kkÚ;k vkRehd

'käh’kh ljG uhxMhr vlrs- ;kykp izk.k’käh vls Eg.krkr

vkf.k rh [kjs rj O;ähyk cjs djr vlrs] MkWDVj fdaok

nok[kkuk ¼:X.kky;½ uOgs- R;k 'kähP;k vHkkoh nsg

fu"Øh;] tM Eg.kts vpsru vlrks-

R;k 'käh vHkkoh] dks.;k vkS"k/kkph ok 'kL=fØ;sph

dkfggh ek=k pky.kkj ukgh&rh 'käh ^’kfjj&vfHklj.k

'käh’kh* ljG tqGysyh vlrs- cjs gks.;kP;k izfØ;s&e/khy

eukph vk/kkjHkwr Hkwfedk izR;sd MkWDVjus

vksG[k.ks vko’;d vkgs- ;k ckcrhr iw.kZi.ks vufHkKrk

ckGx.kkjk vk/kquhd ;qxkrhy v|;kor midj.kkauh

lqlTt :X.kky;s] :X.kkauk ,d tSfod ;a= okx.kwd nsrkr

vls vfr’k; [ksnkus Eg.kkos ykxrs-

Dkgh t.k] [kkl d:u ikfÜpekR; yksd] tsOgk ikSokZR;

v/;kfRedrspk vH;kl d: ykxrkr rsOgk ^’käh* ;k

'kCnkpk vFkZ ladYiuk&gh es:naMkP;k ewGk’kh

ftFks pØkps LFkku vlrs R;k dqaMyhuh 'käh’kh Qä

tksMrkr( vls eyk okVrs- v’kk dqaMyhuh tkx`r

dj.;kP;k izdkjkafo:/n Lokeh vrh’k; dBksji.ks b’kkjk

nsrkr- ân;krwu L=o.kkÚ;k nSoh izsekis{kk vf/kd

v’kk dks.kR;k mtsZpk vuqHko ek.klkyk ?ks.ks xjtsps

vkgs \

^^dqaMyhuh 'käh tkx`r dj.;klkBh /;ku yko.;kcíy

vusd xSjlet iljysys vkgsr- dqaMyhuh pØ ts

es:naMkP;k ewGk’kh dfYiysys vkgs rs tkx`r d:u rh

ojoj usr izR;sd pØ tkx`r dj.;klkBh izk.kk;ke djrkr-

ijarq ifjfLFkrh loZ izdkjs vuqdwy vlY;kf’kok; v’kk

izdkjs izk.kk;ke dj.ks vrh’k; /kksD;kps vlrs- R;kph xjt

ukgh vkf.k Lokehapk R;kyk fojks/k vkgs-** ¼4½

Lokeh iw<s lkaxrkr fd] foÜo&vkRE;kps n’kZu]

v/;kfRed 'khLr ikGwu vuqHkork ;sr ukgh rj( lokZaP;k

ân;kr ol.kkjs fnO;Ùo ,d vkgs gs tk.kwu] met.;kus

vuqHkork ;srs-

^^dsoG izsekrwup vkRE;kyk vksG[krk ;srs% ;kP;k

O;rhfjä brj dkfg ekxZ vkgs gs /kknkar [kksVs vlwu

pqdhps gks;- ^dqaMyhuh 'käh* tkx`r d:u vkf.k fryk

loZ pØkae/kwu oj oj usr] foÜokRE;kps n’kZu ?kM.ks

vlaHko uOgs rj v’kD;p gks;- vkf.k tjh rs n’kZu ?kMys

rjh /kMs nsÅu frpk laidZ LFkkihr dj.ks v’kD;- ts

n’kZu ?kMrs rs nqljs dkgh ulwu dsoG ,dp vlkos]

rsOgk rs [kjs vlsy- ^izR;sdkpk xkHkk* ,dp vkgs gs

vksG[kys xsys ikfgts-** ¼5½

^^ek.klkP;k Bk;h ol.kkÚ;k loZizdkjP;k 'käh vkf.k

cq/nhdkS’kY;s ;kapk L=ksr R;kP;kr Bk;h ol.kkÚ;k

fnO; pSrU;kr vlrks v’kh [kk=h gks.ks izkFkfed xjtsps

gks;- ex rh O;äh dks.kh gh vlks] nsokps vfLrÙo

ukdkj.kkjh vFkok nsokpk f/kDdkj dj.kkjh] R;k

lokZalkBh lR; lkj[ksp vlrs-

(4) “Kundalini” A compendium of the Teachings of Sattya Sai Baba, p. 293.(5) Sathya Sai Speaks, Volume X, p. 118.

R;k psrus&vHkkoh] ;k txkr rx /kj.ks dks.kkykgh 'kD;

ukgh- R;k 'kählkBh dks.kR;kgh osxosxG;k

lacks/kukapk okij Hkys gksoks] fryk osxosxGh ukos

fnyh tkoks( rh 'käh ek= dsoG ,dp gks;- ukokyk

eqGhp egÙo ukgh-

^^ghp rh fnO; 'käh] loksZPp 'käh ije’käh Eg.krkr rh

ek.kwl tkrhyk ;ksX; ekxZ nk[kfo.;kps dke lrr djr vlrs-

Eg.kwu vxnh NksV;k NksV;k oLrwae/ksgh ek.klkus

ijekRE;kyk] fnO;Ùokyk igkos-** ¼6½

ek.klkr vlysyh lkjh dkS’kY;s vkf.k pkrq;sZ]

fnO;’kährwu mn~Hkorkr] R;kph fo}Ùkk] lqxe&laxhr

?kMfo.;kph 'käh] dkj pkyfo.;kph] /kksdk

vksG[k.;kph] iqLrds fyfg.;kph] lkÚ;k xks"Vhapk

L=ksr gks; ek.klkrhy fnO; 'käh ,d egkdk; gÙkh]

fo’kky nsoeklk dk; fdaok lw{e eqaxh lkj[kk tho dk;]

xorkph ikrh] okGwpk d.k dk; fdaok fo’kky rkjk

dk;] ,d lw{e v.kw dk; fdaok eksBk xzg dk; ;k lkÚ;k

lkÚ;ke/ks cl.kkjs fnO;Ùo ,dp gks; gs letwu&met.ks

Eg.ktsp ijepSrU; vksG[k.ks gks;- ,dk f’kaiY;kpk

rqdMk] ,dk nxMkpk LQVhd] ,d okGysys iku

fdaok ,d&dsoG ,dp euq"; is’kh] g;kauk

lw{en’kZdk[kkyh cf?krY;kl lqfu;ksthr foÜoeaMGkpk

Hkkl gksrks- vtwu ,d mnkgj.k Hkxoku ckck nsrkr] rs

vkiY;k lkoyhps-

(6) ‘Divine Discourse’, Sanathana Sarathi February – 1995.

^^rqeP;k lkoyhdMs c?kk- rqEgh clrk frFks rqeph

lkoyh vlrs- rqEgh mHks jkgrk&rqeph lkoyh lq/nk

ykacrs- rqeph lkoyh Eg.kts ekuoh 'käh- rqEgh nSoh

'käh- rqEgh mBrk vkf.k fnO; d`rh djrk R;kus rqeph

'käh ok<rs- ije’käh dqBs vkgs\ ije’käh loZ= vkgs- rh

rqeP;ke/ks vkgs( rqeP;k [kkyh vkgs] rqeP;k vorh

Hkksorh vkgs- rqEgh Lor%p foÜoeaMG vkgkr] ijarq

rqEgh Lor%yk vksG[kw 'kdr ukgh-

^^loZ izkFkehd d.k vkf.k lw{e d.k ;kauk ,desdka’kh

c/n d:u Bso.kkjh 'käh gh fnO;’käh gks;- ;k

lw{ekrhlw{e d.kkauk ,desdkiklwu osxGs dj.;kph

Øh;k vrh’k; dkVsdksj vlwu R;k d.kkaph jpuk

dks.kkykgh cnyrk ;sr ukgh- R;kauk osxosxGs dj.ks

vFkok R;kauk ,dtho dj.ks Eg.kts fuehZrhps vfLrÙo

u"V dj.ks- rh fnO; 'käh gks; bZÜoj&ijesÜoj**! ¼7½

rqEghp ije’käh vkgkr- pqacd’käh] vkd"kZ.k 'käh] gh

txkrhy loZ xks"Vhae/ks miLFkhr vlrs- pqacdh; 'käh

mÙkj/kzqokdMwu nf{k.k /kzqokdMs tkrs- ;k

pqacdh; 'käh iklwu fo|qr’kähpk vfo"dkj gksrks- fo|

qr’kähe/kwu v.kw’käh vkf.k izdk’k ?ksryk tkrks-

rqEgh djrk R;k fopkjkar v.kw’käh vlrs- tsOgk rqEgh ,

[kknh dfork xkrk] ea= ?kks"k djrk] ,[kkns xqihr

dqtcqtrk] ,[kknh izkFkZuk iqViqVrk] ,[kknh lq[kn

xks"V lkaxr vlrk vFkok vkuankus vkjksGh ekjrk R;k

R;kosGh rh miLFkhr vlrs- rqEgh ,[kknk fopkj lkaxrk]

Qksuoj cksyrk] oxkZr f’kdohrk] Hkk"k.k nsrk]

'kstkÚ;k’kh xIik & xks"Vh djrk] rsOgk

(7) Sanatharna /sarathi, February 1995 p. 31 & September 1994, p. 235.

lq/nk rh miLFkhr vlrs- rqEgh ,[kknh vksGxq.kxq.krk

fdaok Hktu xkrk rsOgk rh mpacGwu ;srs-

rh 'käh dkykrhr vkgs] rqEgkyk pSrU; ns.kkjh] rqEgh

dqBsgh vlk] rh rqeP;k fnO;’kähpk Hkkx gksÅu jkgrs-

Hkxoarkus viZ.k dsysyh rh 'käh vkgs- rqEgh Lor%

HkxornÙk vkgkr- R;k is{kk eksBs nwljs dks.krsgh

lR; ukgh-

^^ek.klkP;k eukrhy loZ fopkjkar pqacd’käh vlrs-

pqacd 'kährwu fo|qr 'käh curs- rh fo|qr’käh o

izdk’k ;kapk L=ksr vlrs- vkiY;k Hkk"k.kkr vkf.k

fopkjkr v.kw’käh okl djrs- rj pqacdh; 'käh gh 'kähP;k

loZ:ikaps ewG Lo:i gks;- laHkk"k.k] xs;rk] brj

d`rh ;kaP;kr rh vlrs- R;k 'kährhy ÅtsZpk 'kks/k Qkj

izkphu dkGk iklwu ykxysyk vkgs- Hkkjr ns’kkus ;k

'kähP;k bZÜoj L=ksrkph vksG[k tk.kyh] frph

ÅtkZvuqHkoyh vkf.k rs lR; laiw.kZ txkiq<s vk.kys]

R;k lR;kpk txHkj izlkj dsyk- ¼8½

ije'käh vksDdkVs & dsoG ,d vkfn’käh-

(8) Sanatharna sarathi, April 1995, p.94.

^^ekÖ;klkBh ekÖ;k}kjs

deZ djk

Eg.kts lkjh d`R;s

izkFkZuk cuwu

d`isl ik= gksrhy

Lor%yk lkaxk

^[kjk drkZ gks; lkbZ %

Eh dsoG lk{khek=*

rqeP;k lkÚ;k d`rh eyk viZ.k dsY;kus

ekscnY;kph fpark

rqEgkyk eqGhp lrkfo.kkj ukgh**

Hkxoku ckck

izse

gsp

bPNk 'kfäpk vfo"dkj

ek>h [kl vksG[k

izse(

rqEgk lokZaps Lokxr dj.kkjs

jatys] xkatysys] grk’k xjtw tho

txkP;k ikBhoj ftFks dqBs vlrhy

frFks

eyk [kspwu ?ksÅu tk.kkjs

ije izsekph ghp [kjh

[kw.k

rhp rh] th ?kks"khr djrs

^^eh vkgs lkbZckck**

& Hkxoku ckck

^^ekÖ;klkBh ekÖ;k}kjs

deZ djk

Eg.kts lkjh d`R;s

izkFkZuk cuwu

d`isl ik= gksrhy

Lor%yk lkaxk

^[kjk drkZ gks; lkbZ %

eh dsoG lk{khek=*

rqeP;k lkÚ;k d`rh eyk viZ.k dsY;kus

ekscnY;kph fpark

rqEgkyk eqGhp lrkfo.kkj ukgh**

Hkxoku ckck

izse

gsp

bPNk 'kfäpk vfo"dkj

ek>h [kkl vksG[k

izse(

rqEgk lokZaps Lokxr dj.kkjs

jatys] xkatysys] grk’k xjtw tho

txkP;k ikBhoj ftFks dqBs vlrhy

frFks

eyk [kspwu ?ksÅu tk.kkjs

ije izsekph ghp [kjh

[kw.k

rhp rh] th ?kks"khr djrs

^^eh vkgs lkbZckck**

& Hkxoku ckck