เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์...

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 1

เอกสารประกอบการเรยน วชานาฏศลป การพฒนารปแบบการแสดง

เรอง อทธพลของนกแสดง ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลง หลกปฏบตของผแสดง มารยาทใน

การชม บทบาทหนาทของฝายตางๆ การสรางสรรคกจกรรม ฯ

โดย

นางสาวพนมพร ชนชนะ

ครชำนาญการพเศษ

โรงเรยนจนทรเบกษาอนสรณ

สำรกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 27

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 2

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยน เรอง การพฒนารปแบบการแสดง ระดบชนมธยมศกษา

ตอนตน ซงประกอบดวยเรอง อทธพลของนกแสดง ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลง หลก

ปฏบตของผแสดง มารยาทในการชมการแสดง บทบาทหนาทของฝายตางๆในการแสดง

การสรางสรรคกจกรรม ประโยชนของกจกรรมฯ ไดจดท าขนเพอแกไขปญหาเกยวกบการ

เรยนการสอนวชา นาฏศลป และสามารถใชควบคประกอบกจกรรมการเรยนการสอนได

ในขณะเวลาเดยวกน ชวยใหนกเรยนมความรความเขาใจไดอยางรวดเรว โดยไดรวบรวมและ

สรปเนอหาสาระจากหนงสอและแหลงขอมลตางๆพรอมรปภาพมาจดท าเปนรปเลมทสมบรณ

ซงนกเรยนสามารถน าไปศกษาเพมเตมทงในหองเรยนและนอกหองเรยนไดในโอกาสตอไป

พนมพร ชนชนะ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 3

การพฒนารปแบบการแสดง

การพฒนารปแบบการแสดงเกดขนตามสภาพความเปลยนแปลงของสงคม ผสรางนกแสดงควรม

ความรบผดชอบตอสงคม ละครไทยจงตองพยายามพฒนาทงเทคนค รปแบบ แนวการนาเสนอทไมควรซา

แบบเดมๆ โดยคดวาผชมชอบแบบน เนอเรองตองมความสมจรง บทสนทนากระชบไมนาเบอ ดาเนนเรอง

ใหรวดเรว การพฒนารปแบบการแสดงใหเปนการสรางผลงานแนวใหมสามารถทาได ดงน

(1) รปแบบในการนาเสนอ อาจจะพฒนารปแบบเดมทมอยแลวใหดขน กระชบขน เพอใหเหมาะ

สมกบเวลาของผชม หรอสรางงานใหมโดยการนาเทคโนโลยเขามาผสมผสาน ดดแปลงการแสดงใหรวดเรว

ขนมความสมจรง สถานการณทเกดจะตองมเหตผลรองรบ และสอดคลองกบสภาพชวตจรง

(2) บทละคร บทละครทเปนของเกา สามารถนามาปรบปรงใหมหรอนาเอาบทละครของตะวนตก

มาดดแปลงใหอยในบรบทของไทย หรอจะเขยนบทละครขนใหม เพอทาหนาทตอบสนองนโยบายของรฐของ

สงคม ทประสงคใหเยาวชนมความรคคณธรรม ตวเอกตองเปนแบบอยางทดตวละครในเรองควรแขงขนกน

ทาความด เพอใหเปนทยอมรบควรเปลยนบทบาทของตวรายเดมๆทแสดงพฤตกรรมเพยงแคหาวธการแยงชง

พระเอก มการตบตกน หาวธการใสรายกน จนกลายเปนละครนาเนา ตองใหมความสมเหตสมผล ไมควรให

แตกตางไปจากชวตจรงมากนก

ทงนการพฒนารปแบบของการแสดง บคคลทเกยวของกบการจดการแสดงสามารถดาเนนการได

1. หมนหาความรเพมเตม โดยศกษาจากละครของผอน ชาตอน เพอนาแนวทดมาปรบปรงพฒนา

ผลงานของตน

2. มใจกวางยอมรบคาตชม ถอวาคาแนะนาของผชมเสมอนกระจกเงาสะทอนผลงานของตน

3. หาเทคนควธ เทคโนโลยในการสรางสรรคผลงานใหมความแปลกใหม สมจรง สามารถ

ประหยดเวลาและคาใชจาย

4. ทางานรวมกนเปนทม พยายามดงจดเดนของแตละคนมาชวยสรางงานใหมประสทธภาพ

5. ทางานอยางมออาชพ ตองมระบบในการทางาน มการจดสรรงานของแตละฝายแตละคนอยาง

ชดเจน เมอไดรบมอบหมายงานทกคนตองรวมมอกนอยางเตมท

6. มการประเมนผลงานภายหลงการแสดง เพอจะไดเปนขอมลนามาใชพฒนาการแสดงคราวตอไป

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 4

อทธพลของนกแสดงทมผลตอพฤตกรรมผชม

บทบาทของนกแสดงทมอทธพลการโนมนาวอารมณตอพฤตกรรมของผชมเปนอยางยง ละครแตละ

เรองจะมบทบาทของตวละครทเปนตวเอก เชน พระเอก นางเอก ตวสาคญ บทบาทของตวละครเหลานจะ

ทาใหผชมจานวนมากนยมชมชอบ โดยการกลาวถงและแสดงออกดวยพฤตกรรมทเลยนแบบนกแสดงดงกลาว

ในดานจตวทยาผชมทเปนหญงจะมจนตนาการเปนนางเอก สวนผชมทเปนชายกมจนตนาการเปน

นกรบ วรบรษเหมอนพระเอก ทาใหเกดผลทางบวกหรอผลดทเกดขนตอความประพฤตของผชม ซงละครจะ

มอทธพลตอพฤตกรรมของผชม ดงน

1. ทาใหผชมเปลยนแปลงพฤตกรรม เกดความร ความเขาใจ และนาไปใชในการดาเนนชวต

ประจาวน เชน การทละครสอดแทรกเรองวธการปองกนสขภาพของตนจากไขหวดสายพนธใหม ทาใหผชม

เขาใจและนาไปปฏบตตาม

2. ผชมจะเกดเจตคต คานยมและมคณธรรม นกแสดงทผคนชนชอบมากถาแสดงบททเปนแบบ

อยางทด เชน มความซอสตย เปนคนเสยสละ จะทาใหผชมโดยเฉพาะเยาวชนมพฤตกรรมทเลยนแบบทา

ตามการมคณธรรมนน อยางเชน ตวละครเรองเปาบนจน

3. ทาใหเปลยนแปลงพฤตกรรมดานทกษะพสย ผชมจะมพฤตกรรมในการเลยนแบบการใชรางกาย

เคลอนไหว การนง นอน ยน เดน ตามนกแสดง ทเหนไดชดเจน คอ การใชคาพด การแตงกาย ทรงผม

ทาทาง อยางไรกตาม กมลกษณะพฤตกรรมของตวละครตอไปน ทผชมไมควรจะนามาเลยนแบบเปนตนวา

พฤตกรรมของตวละครทแสดงความโงโดยไมมเหตผล เชน ดดเสยงใหดตลก เพอเรยกเสยงหวเราะ เวลาพด

ทาปากบดเบยว หรอเพอแสดงใหเหนวาเปนตวโกง ดแลวไมเปนธรรมชาต ไมสมเหตผล แตงกายไมสภาพ

แสดงทาทางยวยวนทางเพศ ใชวาจาหยาบคาย พฤตกรรมกาวราวตบตทาราย แสดงความรนแรง ดมสรา

สบบหร ทรมานผอน เปนตน

การทนกแสดงชอดงมอทธพลในการโนมนาวอารมณของผชมไดอยางมากนเอง จงทาให

นกแสดงมบทบาทเพมขน คอ ไดเปนพรเซนเตอรโฆษณาสนคา เปนประชาสมพนธกจกรรม

สาธารณประโยชน

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 5

ปจจยทมอทธพลตอการเปลยนแปลงของนาฏศลป

เมอสงคมพฒนาขนการละครไทยกมการพฒนาไปตามความเปลยนแปลงของสงคมดวย โดยปจจย

หลกทมอทธพลตอการเปลยนแปลงของนาฏศลปไทย ละครไทยและละครพนบาน ดงน

1) นโยบายของรฐ หลงจากทประเทศไทยไดมการเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณา

ญาสทธราชยมาเปนประบอบประชาธปไตย การละครไทยทเคยทาหนาทเสรมพระบารมเชอพระวงศ และม

เชอพระวงศเปนองคอปถมภ สวนใหญไดเปลยนมอมาอยในการกบของรฐบาลลกษณะและรปแบบการแสดง

ละครจงตองอยในกรอบตามนโยบายของรฐบาล

2) คานยม มอทธพลตอการเปลยนแปลงรปแบบของละคร เมอวถชวตเปลยนไปทาใหผชมละคร

มคานยมทเปลยนไปดวย โดยเฉพาะคานยมของตะวนตก รปแบบในการนาเสนอหลายอยางจงตอง

ปรบเปลยนใหเหมาะสมกบคานยมของผชม มการพฒนารปแบบการแสดงทมอยแลวใหกระชบขนไมชา

ยดยาด ตวละครเอกเปนบคคลธรรมดาสามญทมความรความสามารถ ไมใชขนนางขาราชการเพยงอยางเดยว

หรอนาบทละครของตะวนตกมานาเสนอในรปแบบของละครไทย จงเปนผลใหศลปะการแสดงของไทยมการ

เปลยนแปลงไปดวย เพราะผทสรางสรรคและชมศลปะการแสดงกคอมนษย ดงนน มนษยจงมการพฒนา

แบบสรางสรรคศลปะการแสดงเพอตอบสนองความตองการทางคานยมของตนเอง เปนตน

3) วถชวตของคนเปลยนไป ดวยสภาพเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวจากอดต

ผคนตองแขงขนกนทามาหากน มเวลาวางนอย มกจกรรมในชวตทจาเปนตองทาหลายหลาย ดงนนการท

ผคนจะเดนทางไปชมละครทเปดการแสดงจงเปนไปไดยาก ถาเปนเรองทผคนหลายกลมวย สามารถรบชม

รวมกนได เนอเรองมความใกลชดกบคนด มการลงทนสง เพอใหเหตการณทสมจรงตามทองเรอง เชน เนอ

เรองระบวาอยในประเทศจน กตองยกกองถายทาไปถายทประเทศจนจรงๆ

4) กาลเวลา รปแบบการแสดงละครจะเปลยนแปลงและพฒนาตามกาลเวลากลาวคอ ปจจบนเหลอ

เพลงละครโทรทศน และละครเวททยงไดรบความนยมมากอยสวนละครแบบอนๆ คอยๆ สญหายไป

5) เทคโนโลยเปนอกปจจยหนงททาใหละครไทยและละครพนบานเปลยนแปลงรปแบบการนาเสนอ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 6

ดวยการนาเทคโนโลยสมยใหมมาผสมผสานกบองคประกอบของการแสดงละครเปนตนวา คอมพวเตอรเขาม

บทบาทในการออกแบบฉาก สรางปรากฏการณใหความตนเตนสวยงาม ตระการตา เชน ฉากละครทม

นาตก นาพ ไฟไหม ฝนตก ฟารอง พาย ระเบด ฉากอวกาศ หรอฉากจาลองสถานทตางๆ เปนตน

6) อทธพลทางวฒนธรรมตางชาต ประเทศไทยไดรบอทธพลทางวฒนธรรมจากตางชาตทหลงไหล

เขามา และจากการเดนทางไปประสบพบเหนดวยตนเองแลวนามาดดแปลงใหมความเหมาะสมและสอดคลอง

กบวฒนธรรมไทย จงจะเหนไดวาการแสดงนาฏศลปไทยแตเดมนนมลกษณะเปนการรายราแบบไทย

ผสมผสานกบการขบรองและการบรรเลงเพลงไทยเดม ตอมาเมอมการนาศลปะการแสดงของตางชาตมา

ผสมผสานกบศลปะการแสดงของไทย ซงจะมอย 2 ลกษณะ คอ การรายราแบบไทยผสมผสานกบการขบ

รองและการบรรเลงเพลงแบบไทยสากลและเพลงสากล และการเตนราแบบสมยใหมผสมผสานกบการขบรอง

และการบรรเลงเพลงแบบเพลงไทยเดมและเพลงไทยสากล

7) พระมหากษตรย จากอดตจนถงปจจบนจะเหนไดวาพระมหากษตรยจะทรงใหการสนบสนนและ

รวมสรางสรรคพฒนาศลปะการแสดงของไทยทกยคสมย เชน รชกาลท 2 พระองคทรงพฒนาละครในใหม

รปแบบการแสดงและทาทางการรายราทมความประณตงดงามมากขน และทรงพระราชนพนธบทละครนอก

ละครในขนใหม รชกาลท 5 ทรงใหการสนบสนนใหมการปรบปรงละครระใหมการแสดงททนสมย จนมาถง

รชกาลท 6 พระองคทรงเปนผรเรมละครสมยใหม โดยพระองคทรงเปนทงผสรางละคร พระราชนพนธบท

ละคร และผแสดง เปนผททาใหการละครมการพฒนามาจนจงปจจบนกวาได สวนรชกาลท 9 ทรงใหการ

สนบสนนและเปดกวางใหประชาชนทกคนสรางสรรคและพฒนาศลปะการแสดงของไทย

8) สภาพสงคม ถาสงคมมความสข ไมมการทาศกสงคราม ประชาชนในประเทศกจะมเวลาสราง

สรรคและพฒนาศลปะการแสดงไดอยางเตมท จะเหนไดจากในอดตวายามใดทประเทศชาตมความรวมเยน

เปนสข ทกคนจะใหความสนใจในการสรางสรรคและพฒนาศลปะการแสดงของไทย

การเปลยนแปลงของนาฏศลปแขนงตางๆ นนมใหเหนโดยตลอด เมอมการปรบปรงนาฏศลปประเภท

ละคร การรายราตางๆ กลดลง เพราะนาฏศลปประเภทละครมรปแบบทแปลกใหมสนกสนานใกลเคยงกบ

ชวตความเปนจรง จงทาใหการแสดงนาฏศลปมความเปลยนแปลงเรมขนจากสมยรชกาลท 5 มการนาเรอง

จากตางประเทศมาแสดง แตงกายแบบสากล ใชเพลงและเครองดนตรสากล การแสดงของชาตตะวนตกเรม

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 7

มเขามามากขน จนกระทงในสมยรชกาลท 6 ไดมชาวตางชาตมาแสดงดนตร เลนกล นาภาพยนตรมาฉาย

อยางแพรหลาย ทาใหคนเกดความนยม การแสดงนาฏศลปไทยเดมๆจงไมไดรบความนยมเหมอนแตกอน

จงสรปปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของนาฏศลปและละคร คอ

1. ขาดผอปถมภอยางแทจรง

2. การเปลยนแปลงการปกครอง

3. วฒนธรรมและสนคาทางดานดนตรและการแสดงจากตางประเทศหลงไหลสประเทศไทย

4. คานยมของประชาชนทชนชอบสงททนสมยและสนกสนานกวาของเดม

5. การเปลยนแปลงทางสงคม และการศกษาของคนในประเทศ

6. การนาเสนอในรปแบบของธรกจเพอเปนอาชพ

7. ประชาชนมเวลาวางนอยลง มงเนนการประกอบอาชพ

8. ความนยมของประชาชนมงสความเปนจรงในชวต (ละครสะทอนชวตจรงจงมความนยมสง

9. ประชาชนสวนใหญมงสวตถนยมมากวาความละเอยด ประณตทางศลปะและจตใจ

10. ความยากตอการฝกฝน และยดมนในขนบประเพณมากเกนไปทาใหวยรนถอยหางจากนาฏศลปไทย

และละคร

หลกการปฏบตของผแสดงและผชม

ผแสดง ทดจะมชอเสยงเปนทยอมรบของผดทกยคทกสมยเวลาผานไป กยงมผกลาวถงในดาน

ความสามารถ ซงจะตองไดรบการฝกฝนมาอยางด นอกจากจะมพรสวรรคในดานการแสดงแลวผแสดงตอง

เปนผวางตวดไมทาสงทไมดงาม ประพฤตปฏบตตนใหเปนประโยชนตอสงคม

นกแสดงคอ ผทอยใกลชดผชมมากทสด เพราะเปนผทสวมบทบาทเปนตวละครเพอถายทอด

เรองราวและความคดในบทละครใหผชมไดรบร ซงการปฏบตตนเปนนกแสดงทดนนจะตองตระหนกถงหนาท

และความรบผดชอบตออาชพของตนและผชม สมยนจะมพฤตกรรมและคานยมตางๆเลยนแบบนกแสดงท

ตนเองชนชอบ ดงนน นกแสดงจะตองประพฤตและปฏบตตนเปนแบบอยางทดตอผชม เชน มความ

รบผดชอบตอหนาทของตน รจกนอบนอมผใหญ ไมทาใหตนเองและผอนเดอดรอน เปนตน นอกจากนน

นกแสดงจะตองรจกแสดงหาความรเพอพฒนารปแบบการแสดงทงในดานการพด การแสดงสหนาทาทาง

และไหวพรบปฏภาณในการแสดงใหดขน เพอทจะไดเปนนกแสดงทมคณภาพ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 8

ฉะนน นกแสดงจะตองมจตใจงาม ไมเลอกบทโดยควรปฏบตตนตามแนวทาง ดงน

1) ไมเยอหยง ออนนอมถอมตน สภาพเรยบรอย มมนษยสมพนธด

2) ไมเลอกบท รบผดชอบตอหนาทอยางเตมความสามารถ

3) ยอมรบฟงคาวพากษวจารณ แลวนามาปรบปรงแกไข

4) ทางานรวมกบผอนไดอยางมความสข ตองทองจาบทของตนใหแมนยา เพราะถาลมบทจะทาให

นกแสดงคนอนแสดงไดลาบาก

5) ประพฤตตนเปนแบบอยางทดหลงแสดง ไมของแวะอบายมข สงเสพตดหรอมเรองเสอมเสยในทางช

สาว

6) ทางานอยางมออาชพ ตองตรงตอเวลานดหมาย มสขภาพสมบรณแขงแรงมความพรอมทจะ

ปฏบตงานแสดงตามทผกากบสง

7) ใหคาชแนะใหกาลงใจผรวมแสดง ไมโทษผอนเมอมงานผดพลาด ไมกาวกายงานผอนทมใชหนาทตน

ผชม เปนผทไดรบอรรถรส ความสข ความสนกสนานเพลดเพลนในการชมการแสดงผชมทดตองชม

การแสดงอยางมสต วเคราะหบทบาทของการแสดงได แยกแยะความถกตองความด หรอไมด เพราะ

บทบาทของผแสดงเปนสงทถกสมมตขนใหเราไดแงคดมาใชในการปฏบตตน

ผชมคอองคประกอบทสาคญทสดของการจดการแสดงตางๆ เพราะถาขาดผชมการแสดงตางๆทจดขน

กจะไมมความหมาย เพราะผชมจะบอกใหผสรางสรรคและนกแสดงรวาการแสดงทจดขนนนดหรอไม อยางไร

บทบาทของนกแสดงนนเปนอยางไร เพอทผสรางสรรคผลงานจะไดปรบปรงแกไขและพฒนาผลงานของตนให

ดขน สงทผชมควรปฏบตคอ มมารยาททดในการชมการแสดง

มารยาทในการชมการแสดง

1. ปรบมอทกครงเมอเรมหรอจบการแสดง

2. ไปถงสถานทการแสดงกอนการแสดงเรม

3. ตงใจชมการแสดงตงแตตนจนจบ

4. ไมสงเสยงดง ตะโกน โหรองขณะมการแสดง

5. ปดโทรศพท เครองมอสอสารขณะชมการแสดง

6. ไมคยกบเพอนหรอคนทนงขางๆขณะชมการแสดง

7. ปฏบตตามกฎระเบยบของสถานททไปชมการแสดงอยางเครงครด

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 9

8. แตงกายสภาพ เรยบรอย เพอใหเกยรตสถานท ผแสดงและผชมทานอน

9. ไมรบประทานอาหารหรอขนมขณะชมการแสดงเพราะเปนการรบกวนสมาชกผชมและผแสดง

10. ไมลกเดนไปมาขณะชมการแสดง แตถาจาเปนตองลกออกไป จะตองยนทาความเคารพผแสดงและผชม

ทานอนเพอเปนการขอโทษ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 10

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 11

บทบาทและหนาทของฝายตางๆในการแสดง

การจดกากรแสดงนน ผรวมงานทกคนจะตองรจกบทบาทหนาทของฝายตางๆในการจดการแสดง

และการดาเนนขนตอนการจดการแสดง นบเปนกญแจดอกสาคญทจะทาใหการแสดงละครสมฤทธผลตาม

เปาหมายทไดตงไว ทงนทกฝายตองเขาใจบทบาทหนาท มความรบผดชอบละเวนการกาวกายงานของผอน

มนาใจรจกใหอภยตอกน

บคคลทมบทบาทสาคญในการจดการแสดงละคร ประกอบดวยบคคลตางๆดงน

1) ผอ านวยการแสดง (Producer) คอ ผจดหรอหวหนาคณะในการจดแสดงละครแตละครง เปนผ

กาหนดนโยบาย รปแบบการแสดง เรองทจะนามาแสดง จดสรรหนาทของแตละฝาย ดแลงบประมาณ

เปนผตดสนใจในเรองสาคญๆจดประสงคในการแสดง และเปนผทมตนทนและงบประมาณในการจดการ

แสดง

2) ผก ากบการแสดง (Director) ควบคมผแสดงใหแสดงไดสมบทบาทตามบททกาหนดไว จดองคประ

กอบตางๆของละครใหมความสมจรง ผฝกและควบคมการแสดง ซงผกากบการแสดงจะตองมความร

ความสามารถในการแสดงเปนอยางด ถอเปนบคคลทมความสาคญทสดและมอานาจในการบรหารการแสดง

ทงหมด

3) ผก ากบเวท (Stage Manager ) เปนผรบผดชอบตอจากผกากบการแสดงเฉพาะในเรองการแสดง

บนเวท มหนาทดแลความเรยบรอยของเวท เปนผเดยวทสงใหการแสดงเรมหรอหยด ตดตอสงงานเกยวกบ

ไฟ แสง เสยงประกอบ ตลอดจนการเปด-ปดฉากละคร ทคอยกากบดแลการแสดงบนเวทและความ

เรยบรอยในดานตางๆไดแก ดานฉาก แสง ส เสยง และอปกรณประกอบการแสดง

4) ผเขยนบท (Play Wright ) เปนผทาหนาทเขยนบทละคร สรางโครงเรองคาพดและเหตการณ ผ

เขยนบทละครนบเปนหวใจสาคญของการละคร ละครจะสนกไดรบผลดเพยงใดอยทผเขยนบทละครเปน

สาคญผเขยนบทตองกาหนดจดมงหมายใหชดเจนเปาหมายหลกคออะไร ตองการสออะไรกบผดเชน แนวคด

คตสอนใจ เปนตน

5) ผจดการฝายธรการ ( House Manager) เปนฝายจดการทกอยางเกยวกบธรกจของโรงละคร จด

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 12

สถานทแสดง ดแลการจาหนายบตรทนง รบผดชอบเกยวกบผด เจาหนาทประสานงาน คอ ผทาหนาท

ตดตอประสานงานใหกบฝายตางๆ เจาหนาทประชาสมพนธ คอ ผทาหนาทประชาสมพนธการแสดง การ

จดทาสจบตรและการตอนรบผชม เหรญญก คอ เจาหนาทการเงนซงจะรบผดชอบดแลบญช การเงน

การจาหนายบตร เจาหนาทสวสดการ คอ ผทอานวยความสะดวกใหแกทกฝาย และดแลเรองอาหาร

รวมทงการปฐมพยาบาล ผรบผดชอบสถานท คอ ผดแลเวทการแสดง ทนงของผชม คนเดนบตร และ

ความสะอาดของหองนา

6) เจาหนาทเครองแตงกายและแตงหนา ( Costume ๑ Make up ) ตองรวาฉากใดมผแสดง มตว

ละคร

กตว ใชชดสอะไรแบบไหน สวนเครองแตงหนาตองเตรยมใหพรอม และควรมความสามารถในการแตงหนา

ตวละครไดสมจรง เชน แตหนาในบทของคนชรา คนตางชาตคนทไดรบบาดเจบ ผจดหาเครองแตงกายหรอ

ออกแบบตดเยบเครองแตงกายรวมทงคอยเกบรกษาเครองแตงกาย เปนตน

7) นกแสดง (Actor) คอผทสวมบทบาทเปนตวละคร เพอถายทอดเรองราวและความรสกนกคดทอย

ในบทละครมาสผชม ผทมความสาคญในการแสดง เพราะผทไดรบเลอกใหแสดงนนตองมบคลกรปราง

หนาตา เหมาะสม เพราะจะตองถายทอดอารมณลกษณะตวละครนนใหมความสมจรงใหผชมเชอ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 13

การสรางสรรคกจกรรมในการแสดงโดยแบงฝายตางๆ

การสรางสรรคกจกรรมในการแสดงทสนใจเปนสงททาได ซงในการสรางสรรคกจกรรมการแสดงนน

จะตองมการแบงฝายและหนาทตางๆใหชดเจน เพอใหการแสดงนนมความสมบรณและสาเรจลลวงไปไดดวยด

การสรางสรรคกจกรรมการแสดงมขนตอน ดงน

ขนตอนการสรางสรรค กจกรรมการแสดง

3.จดการประชมแจกงานผรบผดชอบ เชน ผก ากบ ผแสดง ก าหนดการ

ฝกซอม

2.จดหาสถานทแสดง พรอมในดานเทคนค โดยเฉพาะ แสง เสยง และ

ฉาก

1.คดเลอกหวขอการแสดงทพอใจ หรอ น าเรองมาท าเปนบทการแสดง

ใหอยในเวลาทก าหนด

4.จดการแสดงจรง โดยการเรมใหตรงเวลา ทก าหนดไว เตรยมฝายตอนรบผชม

5.เมอจบการแสดงทกฝายตองชวยกนเกบสงของตางๆใหเรยบรอยเหมอนเดม

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 14

ประโยชนของกจกรรมการแสดง

ประโยชนของกจกรรมการแสดง

1.สงเสรมใหเกดความคดรเรม

สรางสรรค

2.ชวยใหแมนย าในเนอหา

ทเรยน

3.ชวยใหการเรยนมความสนก

เพลดเพลน

4.มโอกาสในการ

แสดงออกทเหมาะสม

5.สามารถน าไปบรณาการกบ

วชาอนได

6.เกดความสามคคใน

หมคณะ

7.ฝกความรบผดชอบตอ

หนาททไดรบ

8.รจกวเคราะห วจารณ อยาง

มเหตผล

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 15

บทบาทและหนาทของฝายตางๆในการจดการแสดง

การจดการแสดงไมวาจะเปนการแสดงระบา รา ฟอน

ละคร โขน ในสถาบนการศกษาจะมการจดแบงหนาท หรอผรบชอบ

ออกเปน 3 ฝาย คอ

1) ฝายอ านวยการแสดง ไดแก

1.1 ผอ านวยการแสดง คอ ผมอานาจสงสดหรอเรยกวา หวหนา

คณะ ซงจะเปนผกาหนดจดประสงคในการแสดง และเปนผทมตนทนและ

งบประมาณในการจดการแสดง

1.2 ผก ากบการแสดง คอ ผฝกและควบคมการแสดง

ซงผกากบการแสดงจะตองมความรความสามารถในการแสดงเปนอยางด ถอ

เปนบคคลทมความสาคญทสดและมอานาจในการบรหารการแสดงทงหมด

1.3 ผก ากบเวท คอ ผทคอยกากบดแลการแสดงบนเวท

และความเรยบรอยในดานตางๆไดแก ดานฉาก แสง ส เสยง และ

อปกรณประกอบการแสดง

1.4 ผชวยผก ากบเวท คอ ผทคอยชวยผกากบเวทดแล

การแสดงบนเวทและความเรยบรอยในดานตางๆ ไดแก ดานฉาก แสง ส

เสยง และอปกรณประกอบการแสดง

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 16

2) ฝายจดการแสดง ไดแก

2.1 คณะกรรมการพจารณาการแสดง คอ ผทคดเลอก

และพจารณาการแสดงทจะนามาจดแสดง ไดแก ผอานวยการแสดงและ

ผทรงคณวฒ เชน การจดการแสดงละคร ผอานวยการแสดงและ

ผทรงคณวฒทางดานการละครจะรวมกนพจารณาคดเลอกบทละคร เปนตน

2.2 ผดแลดานเทคนค คอ ผออกแบบฉาก แสง ส

เสยง และอปกรณประกอบการแสดง

2.3 ผดแลเครองแตงกาย คอ ผจดหาเครองแตงกายหรอ

ออกแบบตดเยบเครองแตงกายรวมทงคอยเกบรกษาเครองแตงกาย

2.4 ผดแลบทเพลงและดนตร คอ ผเลอกหรอประพนธ

บทเพลงและทานอง ควบคมการขบรองและบรรเลงเพลงประกอบการแสดง

3) ฝายธรการ ไดแก

3.1 เจาหนาทประสานงาน คอ ผทาหนาทตดตอ

ประสานงานใหกบฝายตางๆ

3.2 เจาหนาทประชาสมพนธ คอ ผทาหนาท

ประชาสมพนธการแสดง การจดทาสจบตรและการตอนรบผชม

3.3 เหรญญก คอ เจาหนาทการเงนซงจะรบผดชอบดแล

บญช การเงน การจาหนายบตร

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 17

3.4 เจาหนาทสวสดการ คอ ผทอานวยความสะดวก

ใหแกทกฝาย และดแลเรองอาหารรวมทงการปฐมพยาบาล

3.5 ผรบผดชอบสถานท คอ ผดแลเวทการแสดง ทนง

ของผชม คนเดนบตร และความสะอาดของหองนา

การแบงหนาทในการจดการแสดงนสามารถปรบโครงสรางของ

หนาทในแตละฝายไดตามความเหมาะสมกบบคลากรทมอย ซงถามบคลากร

นอยกสามารถแบงหนาทรบผดชอบให 1 คน รบหนาท 2 ตาแหนงได เชน

ผชวยผกากบเวทอาจจะมารบผดชอบดแลดานเทคนคดวยกได หรอ เจาหนาท

ประชาสมพนธรบผดชอบหนาทดานสวสดการและสะถานทดวย เปนตน

สรปบทบาทหนาทของฝายตางๆในการจดการแสดง

1. ผอานวยการแสดง คอผทมหนาทควบคมดแลรปแบบการแสดงทงหมด

เปนผทตดสนใจในเรองการแสดงทงผแสดง

2. ผกากบการแสดง คอผดแลควบคมองคประกอบการแสดงตางๆ ใหม

ความสมบรณความเหมาะสมกบเนอเรอง รวมทงดแลควบคมผแสดง คดสรรผ

แสดงใหไดรบบทบาททเหมาะสมกบเนอเรอง

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 18

3. ผเขยนบท คอผทเขยนเนอเรอง โครงเรอง เหตการณตางๆทเกดขน

ในเรอง บทพดของตวละคร ความสนกสนานของเนอเรองททาใหผชมรสก

สนกสนาน และตดตามชม รวมถงการสอดแทรกขอคดตางๆใหผชมไดรบจาก

เรอง

4. ผกากบเวท คอ ผทดแลรบผดชอบในเรองสถานท เวท ฉาก

แสง ส เสยง อปกรณ ประกอบการแสดง ดแลเรองความเหมาะสม

ระหวางฉากกบเนอเรอง การจดแสง เสยง ใหมความสมจรง

5. ผดแลเครองแตงกายและแตงหนา คอ ผจดหา จดเตรยมเสอผาเครอง

แตงกาย และแตงหนาใหกบผแสดง จะตองจดหาเครองแตงกายใหเหมาะสม

กบตวละคร และสมพนธกบเนอเรองและแตงหนาผแสดงทไดรบบทแสดง ให

สวยงามและเหมาะสม

6. ผแสดง คอผทมความสาคญในการแสดง เพราะผทไดรบเลอกให

แสดงนนตองมบคลกรปรางหนาตา เหมาะสม เพราะจะตองถายทอดอารมณ

ลกษณะตวละครนนใหมความสมจรงใหผชมเชอ

การพฒนารปแบบการแสดง พนมพร ชนชนะ หนา 19

บรรณานกรม

ดษฎ มปอม . นลวรรณ ถมงรกษสตว คมอการสอน เพอครผสอน ดนตร-นาฏศลป ม.1

วฒนาพานช วพ สาราญราษฎร

ดษฎ มปอม . นลวรรณ ถมงรกษสตว หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ดนตร-นาฏศลป ม.1

วฒนาพานช วพ สาราญราษฎร

สกญญา ณ ตะกวทง . ดวงรตน เอยมประเสรฐ หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน

ดนตร-นาฏศลป ม.1 สานกพมพประสานมตร (ปสม) จากด

สมลมาลย นมเนตพนธ และคณะ หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ดนตร–นาฎศลป ม.1

อกษรเจรญทศน อจก จากด