- 1. De OnvoltooideGlobalisering Paul De Grauwe
2. Themas
- Waarom zijn we zo rijk geworden?
- We zijn rijk geworden, maar zijn we gelukkiger geworden?
- De toekomst van onze sociale zekerheid
- De toekomst van de industrie
3. Waarom zijn we zo rijk geworden?
- Drie factoren verklaren waarom sommige landen materieel vooruit
gaan en andere niet
4. Vrije markten
- Weekt vrij initiatief los
- Dit is de bron technologische vooruitgang (nieuwe
productieprocessen en nieuwe producten)
- Concurrentie brengt discipline
- En komt ten goede aan consumenten
5. Openheid (globalisering)
- Laat aan elk land toe zich te specialiseren in die activiteiten
waar het relatief het best in is
- Laat toe te profiteren van kennis die elders is ontwikkeld.
(het wiel moet niet opnieuw uitgevonden worden)
- Maar: materile vooruitgang is slechts mogelijk door oude
activiteiten te laten vallen en nieuwe op te nemen (creatieve
destructie)
6. Goed bestuur
- Moet zorgen voor orde en veiligheid (the rule of law) zonder
dewelke vrijheid en marktsysteem niet mogelijk zijn
- Moet zorgen voor sociaal opvangnet omdat in marktsysteem veel
mensen uit de boot vallen
7. 8. 9. MARKT OPENHEID GOEDBESTUUR 10. 11. Zijn we gelukkiger
geworden? Tendenzen in geluksbeleven Nederland Er is geen evidentie
dat Nederlanders zich vandaag gelukkiger voelen dan de Nederlanders
van 50 jaar geleden 12. Hetzelfde geldt in andere Europese landen
13. Belgi Colombia Geluk en inkomen internationaal vergeleken
inkomen geluk Belgie Colombia Nederland 14. Waarom leidt materile
welvaart niet tot meer geluk?
- Inkomen maakt gelukkig wegens statuseffect. Dit is echter een
zero sum game
- Materile vooruitgang is gebaseerd op creatieve destructie
-
- Deze dynamiek creert onzekerheid en angst voor de toekomst
-
- Wordt nog verstevigd door globalisering
15. Globalisering en flexibiliteit
- De voordelen van globalisering zijn slechts mogelijk indien
mensen flexibel zijn
- D.w.z. bereid en in staat zijn andere jobs te nemen
-
- Er zijn er ook veel die dit niet willen
16. 17. De toekomst van onze sociale zekerheid
- Sociale zekerheid is essentieel om mensen die niet meekunnen
een menswaardig bestaan te garanderen
- Maar, zal globalisering niet leiden tot een uitholling van onze
sociale zekerheid
- Spiraal naar beneden (race to the bottom)
18. De feiten: hoge sociale uitgaven hoeven niet samen te gaan
met verlies aan comptitiviteit, integendeel Landen die veel
uitgeven aan sociale zekerheid scoren heel hoog in
competitiviteits-ranking Vooral Scandinavische landen Andere landen
(vooral continentaal Europese landen) scoren slecht en geven veel
uit aan sociale zekerheid 19. Waarom sociale zekerheid niet moet
leiden tot verlies aan competitiviteit
- Sociale zekerheid is duur en verhoogt loonkosten
- Maar produceert sociale meerwaarde
-
- Identificatie met systeem
-
- Dit leidt tot hogere productiviteit
- Verstandige systemen van SZ zorgen ervoor dat de sociale baten
hoger zijn dan de kosten
20. Hoe sociale zekerheid verstandiger maken
-
- uitgebreid en vrijgevig systeem van werkloosheidssteun;
-
- actief beleid om de werklozen zo snel mogelijk uit de
werkloosheid te halen;
-
- een flexibele wetgeving i.v.m. aanwervingen en afdankingen, die
ervoor zorgt dat werknemers vlot ontslagen kunnen worden maar ook
vlot aan het werk kunnen gesteld worden.
-
- sterke financile prikkels om langer te blijven werken.
21.
- Het is mogelijk om een sterk systeem van SZ te behouden en mee
te kunnen in de globalisering
- We moeten ons systeem van SZ niet afbouwen
- We hoeven ook niet te evolueren naar een minimaal Amerikaans
systeem
22.
- De toekomst van de industrie
23. Het probleem: gestadige afbraak van de industrile
tewerkstelling 24. De oorzaken van de teloorgang
- De fundamentele oorzaak is de productiviteitsstijging
- Deze laat toe elk jaar dezelfde productie te realiseren met
gemiddeld 2,5% minder arbeiders.
- Deze productiviteitsstijging vinden we niet in dezelfde mate in
de dienstensector
25. Productiviteitsstijging: vooral geconcentreerd in industrie
26. En de loonkosten dan?
- De werkgevers doen ons geloven dat de fundamentele oorzaak ligt
in te hoge loonkosten.
- De hoge loonkosten leiden tot verlies aan competitiviteit en
dus minder productie en tewerkstelling
27.
- Ondernemingen in een markteconomie, met veel concurrenten,
zoeken voortdurend naar de goedkoopst mogelijke
productiewijze.
- Ze proberen te besparen op alle kosten, arbeidskosten,
materiaalkosten, energiekosten.
28.
- ze zijn voortdurend op zoek zijn naar nieuwe technologien die
de productiekosten drukken.
- Gevolg: de productie vergt steeds minder arbeid, maar ook
minder energie, materialen, enz. nodig heeft.
- Productiviteit stijgt en leidt tot uitstoot van arbeid
29.
- Degenen die hun job behouden hebben een hogere productiviteit
en dus een hoger loon
- De causaliteit gaat dus van productiviteit naar lonen
- De oorzaak van de afbouw van de industrile tewerkstelling is
dus de productiviteitsgroei
30. analogie met de landbouw
- Honderdvijftig jaar geleden werkte ongeveer de helft van de
actieve bevolking in de landbouw. Vandaag nog amper 2%.
- Niemand beweert vandaag dat dit het resultaat is van te hoge
loonkosten in de landbouw.
- De oorzaak is dezelfde als in de industrie. Technologische
vooruitgang drijft de productiviteit naar omhoog met het gevolg dat
arbeid uit de landbouw wordt gestoten.
- Dit proces is nu reeds 150 jaar aan de gang en gaat nog altijd
verder.
31. De rol van globalisering
- Meer concurrentie heeft tot gevolg dat technologische
vernieuwing versnelt
- Concurrentie van lage loonlanden heeft tot gevolg dat die
activiteiten die veel gebruik maken van ongeschoolde arbeid bij ons
verdwijnen
32.
- Maar tegelijk zorgt globalisering voor creatie en uitbreiding
van nieuwe activiteiten
- Het netto effect van globalisering op tewerkstelling is dus
niet noodzakelijk negatief
33. Is de industrie gedoemd te verdwijnen? NEEN 34. Is de
industrie gedoemd te verdwijnen? NEEN 35. Is de industrie gedoemd
te verdwijnen?
- Deproductiehoeft niet te dalen; kan zelfs stijgen
- Maar de industriletewerkstellingzal jaar in jaar uit blijven
dalen
36. Perspectieven voor de toekomst van de industrile
tewerkstelling
- Tendensen zullen zich verder zetten
- de productiviteitsstijgingen zullen zichdoorzetten
- de technologie staat niet stil
- en vooral nu niet in een geglobaliseerde wereld
- Dit is in feite goed nieuws: de vrijgekomen arbeidskrachten
kunnen ingezet worden in interessantere jobs
- In sectoren die meedraaien internationaal
37. Het goede nieuws: de expansie van de dienstensector
- Het vorige kan leiden tot groot pessimisme
- Is ons tewerkstellingsprobleem niet onoplosbaar?
- Er worden meer jobs gecreerd in de dienstensector dan er
verloren gaan in de industrie
- Deze laatste zijn meestal interessantere jobs
38. 39. Implicaties voor het beleid
- Enig zinvol beleid bestaat erin omgeving mogelijk te maken
die
-
- de kwaliteit van het menselijk kapitaal verbetert
-
- voldoende stimulansen geeft om creatief te zijn
- Als we daar in slagen ziet de toekomst er rooskleurig uit
- Immers globalisering creert dan minstens evenveel jobs als ze
er vernietigt
40. Samenvatting
- Globalisering creert fantastische mogelijkheden van toename
materile welvaart
- vooral voor de armsten in de wereld
- Globalisering creert ook veel problemen
-
- Noodzaak van flexibiliteit
41. Globalisering creert nieuwe problemen
42. Ongelijkheid
- Paradox: globalisering vermindert armoede in de wereld en
verhoogt ongelijkheid
- Globalisering geeft heel grote beloning aan schaars talent
43. Voorbeeld: voetbal
- Waarom verdient Beckham een veelvoud van Johan Cruyff?
- Internationalisering van voetbal zorgt ervoor dat superstars
plots heel veel meer verdienen
- Enkele honderden miljoenen Chinezen kijken nu naar de
TV-uitzendingen van de English Premier League.
44.
- Hetzelfde gebeurt met een aantal beroepen zoals
top-managers
- Verdienen nu veel meer dan vroeger
45. 46. The winner takes it all
- Markten van topvoetballers, top-managers, operazangers, etc
worden gekenmerkt door het feit dat de winnaar in de strijd voor de
top gaat lopen met de hoofdprijs
- Cfr 100 meter loper: de winnaar is slechts enkele fracties van
seconde sneller dan de tweede en krijgt de hoofdprijs
47.
- Deze markten zijn nu volledig genternationaliseerd
- Gevolg: de hoofdprijs is veel groter geworden.
- Dit leidt tot veel grotere ongelijkheid
- Vele mensen vinden zo een systeem verwerpelijk
48. Het milieu
- Probleem van externaliteiten
- Ondernemers spuwen CO2 in de lucht.
- Dit creert kosten buiten de onderneming
-
- Slechte lucht die we inademen vermindern kwaliteit van het
leven
-
- Opwarming van aarde brengt grote gebieden van de aarde in
gevaar
49.
- Maar onderneming in een marktsysteem houdt geen rekening met
deze externe kosten
- Wanneer ze de kostprijs van het product berekent
- Dus de kostprijs zal te laag zijn
- Waardoor consumenten teveel van deze producten kopen
-
- Voorbeeld: boontjes uit Kenya
50.
- Hoe kan dit opgelost worden?
- Antwoord: de overheid moet het kostenplaatje presenteren aan
onderneming
- Zodanig dat die de juiste kost berekent en aanrekent aan de
consument
- Gemakkelijker gezegd dan gedaan
51.
- Er is relatief succes daar waar het gaat om milieuvervuiling
die lokaal is
- Voorbeeld : onze rivieren zijn zuiverder geworden
- Dank zij interventies van de overheid
52.
- Er is heel weinig succes daar waar milieuvervuiling
grensoverschrijdend is
- Voorbeeld: CO2 en Kyoto-akkoord
- Afwezigheid van wereldregering die heffingen kan opleggen of
uitstoot dan reguleren.
- Er zijn alleen nationale regeringen die puur nationalistisch
denken
53.
- Het grensoverschrijdend milieuprobleem is waarschijnlijk de
Achilleshiel van globalisering
- Kan slechts opgelost worden als ook de overheden zich
globaliseren
- Dat lijkt vandaag nog ver verwijderd
- In die zin is globalisering onvoltooid
54. Dank u voor uw aandacht