Özellikleri; Şekiller kullanılarak ifade eder. En az 2-3 kuşak içermelidir

Özellikleri;

Şekiller kullanılarak ifade eder.En az 2-3 kuşak içermelidir .Farklı kaynaklarda farklı şekiller görülse de temelde benzer şekiller kullanılarak yapılır.

GENOGRAM NEDİR ?

2

GENOGRAM SEMBOLLERİ:

kadın erkek

ölmüş

düşük \ sonlandırma

ilişki ayrılık

boşanma

GENOGRAM

İlkokul Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Etkinlikte şu aşamaların izlenmesi önerilir: 1. Ders ya da seans sırasında aile ağacının bir kısmının tamamlaması için

çocuğu/ çocukları cesaretlendirerek aile üyelerinin isimlerinin yanına mesleklerini yazmaları istenir. Yönergeler, çocuğun tek ebeveyniyle yaşadığı ya da evlat edinildiği durumlar için uyarlanır. Böylelikle çocuğun aile üyeleriyle görüşmeden önce onlar hakkında ne bildiği öğrenilmiş olur.

2. Okul danışmanı, etkinlik esnasında yaratıcılığı cesaretlendirerek, çocuğun farklı meslekleri değişik renk ve şekillerle ifade etmesine olanak tanır. Bu sayede çocukların aile üyelerinin mesleklerine ilişkin algılarını ifade etmede esneklik sağlar.

Ayrıca çocuklardan kendi ağaçlarını çizmeleri de istenebilir.Çocuğun ailesiyle bu konudaki iletişimini kurabilecek kadar bir süre tanıyarak etkinliğin tamamlanması için bir süre belirlenir.

3. Ebeveynlere etkinliğin amacını ve hedefini anlatan bir mektup gönderilir.

GENOGRAM

İlkokul Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

4. Ağaç tamamlandığında etkinlikten elde edilen bilgiler irdelenir. Elde edilen bilgilerin incelenmesi aşamasında sorulabilecek sorulardan bazıları:

• Annen hayatını kazanmak için ne yapıyor?• Baban hayatını kazanmak için ne yapıyor?• Bu tür işleri hem kadınlar hem de erkekler yapabilir mi? Neden?• Neden annen ve baban bu meslekleri seçmişler?• Sence evdeki günlük işler işten sayılır mı? Neden?Bunlara ek olarak danışman;• • Çocuklardan birbirleriyle kariyer ağaçlarını paylaşmalarının• • Birebir seanslarda kariyer ağaçlarını yaratırken yaşadıkları deneyimleri

kendisine anlatmalarını• • Özel bir seansla ebeveyn ve çocukları bir araya getirerek elde edilen bilginin

hep birlikte üstünden geçilmesini isteyebilir.

GENOGRAM

GENOGRAM

GENOGRAM

• Sonrasında; • Ailenin seçtiği meslekler neler?• Bunun için neler yapmışlar ?• Şu an ne durumdalar ?• Şu an ne yapıyorlar ?

GENOGRAM

Ortaokulda Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Ortaokul yıllarında kariyer danışmanlığı,öğrencinin kendisi ve iş dünyası hakkında bilgibulup bu bilgileri kavramanın yollarınıöğrenmesine yardımcı olmayı hedefler.

Kariyer soy ağacı öğrenciye; • Kişisel ilgi ve becerilerini • Geleneksel olan ve olmayan meslekleri • Ortaokul döneminde ve sonrasında kendisi için geçerli

olabilecek iş seçeneklerini • Kariyer hedeflerine ulaşmak için gerekli olan eğitim olanaklarını

belirlemesine yardımcı olma amaçlı kullanılır. GENOGRAM

Ortaokulda Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Eğer öğrenci ilkokulda bir kariyer soy ağacı oluşturmuşsa öğrenciden bu ağacı genişletmesini ve geliştirmesini isteyebilir. aile ağacına yeni eklemelerde bulunması ya da ailedeki

değişikliklerden dolayı ağacı güncellemesi için öğrenciye belli bir zaman verebilir.

ağaçtaki bilgilerin işlenmesi için zaman ayırır.

Eğer öğrenci bu çalışmayı daha önce yapmamışsa, danışman bunu bir ödev olarak verebilir. bir kariyer soy ağacı şemasının nasıl yapılacağına ilişkin

yönergeler verebilir. GENOGRAM

İkinci aşamada çocukların ebeveynlerine:• Neden bu eğitimsel ve mesleki seçimleri

yaptıklarını,• Hangi etkenlerin kararlarını etkilediğini,• Bu kararları verirken kimlerden etkilediğini,• Ne zaman bu kararları aldıklarını sormaları

beklenmektedir.

Ortaokulda Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

GENOGRAM

İnceleme sırasında sorulabilecek bazı sorular:• Kardeş(ler)inin, annenin, babanın, büyük anne ve babalarının,

teyze(ler)inin, amca(lar)ının, büyük büyük anne ve babalarının ilgi alanları ve hobileri nelerdir?

• Aile üyelerinin sürdürdüğü geleneksel olan ve olmayan meslekler hangileridir?

• Annenin ve/veya babanın eğitimlerinin mesleki seçimlerine etkisi nedir?

• Ebeveynlerin işleriyle iş dışı aktivitelerini nasıl ayarlıyorlar?• Ekonomi ebeveynlerinin, büyükanne ve babalarının ve büyük büyük

anne ve babalarının iş durumlarını etkilemiş miydi?

OrtaOkulda Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

GENOGRAM

Bu uygulamayla öğrenciler;• Kariyer seçimlerinin nasıl ailevi değerler, ilgiler

ve olanaklarla ilişkili olduğunu anlar.• Mesleki yaşantının bu yönünü görmek,

öğrencilerin mesleki kararlarını uygulamaya koymadaki istekliliklerini değerlendirmelerine yardımcı olur.

Ortaokulda Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

GENOGRAM

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Lise öğrencileriyle kariyer soy ağacı çalışması yapmanın temel amacı;

• Aile içinde mesleki ve eğitsel kararlar almada etkili olan faktörlerin öğrencinin halihazırdaki kararlarını etkileyip etkilemediğini,

• Kararların kendisi için uygun olup olmadığını incelemesini sağlamaktır.

GENOGRAM

İlköğretim öğrencilerine verilen yönergelere ek olarak öğrencilerden en az üç farklı kuşaktan aile üyeleriyle görüşerek kariyer, eğitim ve yaşam kararları (evlenme, boşanma, çocuk sahibi olma, vb.) üzerine görüşmeleri istenebilir. Yönergeler, çocuğun tek ebeveyniyle yaşadığı ya da evlat edinildiği durumlar için uyarlanmalıdır.

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

GENOGRAM

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Öğrencilerden; aile üyelerinin her birinin eğitim, öğretim,

iş/kariyer ve sahip olunan beceriler açısından özelliklerini belirlemeleri,

kariyer/aile soy ağacının öğrenciye çizdirilmesi ve öğrenciden aile üyelerinin yapmış oldukları kariyer, eğitim ve yaşam seçimlerinin öğrencinin kendi kararlarını nasıl etkilediğine ilişkin bir yazı yazması istenebilir.

GENOGRAM

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Etkinlik süresince öğretmen ve okul danışmanı ortaklaşa ders işleyebilir ve öğrencilerin araştırma bulgularına dair şu soruları sorabilir:

Ailelerinize ilişkin hangi alanlarda bilgi edindiniz (meslek, eğitim, yaşam seçimleri)?

Bu alanlardan herhangi biri ilginizi çekti mi? Bu alan hakkında nereden daha fazla bilgi

edinebilirsiniz?

GENOGRAM

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

• Bu bilgi size o kariyer hakkında ne öğretti?• İlgi alanlarınız o kariyerle ne yönden ilişkili?• İş bulabilecek misiniz?• Bu sizin için önemli mi? Nasıl ve neden?• Kişisel ilgi ve hobilerinizle mesleki ilgileriniz

için nasıl bir önem sırası belirleyeceksiniz?

GENOGRAM

Lise Gelişimsel Rehberlik Programlarında Kariyer Soy Ağacı Kullanımı

Kariyer soy ağacının ders müfredatı içinde kullanılması okul danışmanlarına;

üzerinde çalışılabilecek somut veri sağlama açısından

Konuşulan konuları öğrencinin algılayabileceği ve temellendirebileceği konuma getirme açısından

Yarar sağlayacaktır.

GENOGRAM

KARİYER DANIŞMANLIĞINDAGENOGRAM KULLANIMI

• İlk olarak aile danışmanlığından kullanılan genogram ilk olarak Okiishi , Gysbers ve Moore tarafından kariyer danışmanlığına adapte edilerek 1987 de kullanılmıştır .

• Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırma öğrencilerin %23,2 sinde meslek seçiminde ailenin etkisi olduğu saptanmıştır.

• 3 aşamada kullanılmaktadır.• Danışanın verdiği bilgiler doğrultusunda

danışman soy ağacını çizer• Danışman soy ağacında geçen mesleklerle ilgili

olarak danışanı bilgilendirir.• Danışman danışanla birlikte soy ağacını inceler

ve aile üyeleri hakkında değerlendirmede bulunur.

KULLANIM AMACI

• Kullanıldığı seviyeye göre farklı amaçlarla kullanılır.• İlköğretimde mesleklerle ilgili farkındalık için • Ortaöğretimde (2. kademe) kendisi ve iş dünyası

hakkında daha detaylı bilgilere sahip olabilmesi için• Lisede ya da üniversitede kariyerle ilgili kararların

verilmesinde aile faktörleri ve ailenin etkilerini belirlemek için kullanılabilir.

Vaka Örneği

• Kariyer Seçimi isimli seçmeli ders uygulamasının başında öğrencilerde kendi ailelerine ait kariyer soyağaçlarının çizilmesi istendi ve ilk 5 hafta bu ağaçlar üzerinde çalışıldı. Tüm öğrenciler dersin sonunda kariyer ağacı yönteminin faydalı olduğunu ifade ettiler.

• Malot ve Magnusson ‘un Seçmeli Ders Çalışması • Akt: Erkan IŞIK Soy Ağası tekniğinin Aile ve Kariyer Psikolojik Danışmanlığında

Kullanımı

Bazı geribildirimler;

• Meğer ne kadar da çok aileme benziyormuşum

• İlk başta bana çok sıradan bir aktivite gibi gelmişti ancak tamamladıktan sonra çok faydalı olduğunu düşündüm.Soy ağacı çizmek ailemdeki kariyer ve ilgi eğilimini daha iyi anlamamı sağladı.

Danışma sürecinde bir diyalog;

Sınırlılıkları;• Zaman Alması ( Kısa Formlar Kullanılabilir)• Evlat edinilmiş, anne babasından biri vefat etmiş bireylerle

kullanılırken özel düzenlemelere gidilmesi gerekliliği ( Bu yüzden önce birey ile ilgili bilgi edinmek yararlı olabilir)

• Self Report bir teknik olduğu için edinilen bilginin geçerliliği ve güvenilirliği sorgulanmalıdır. ( Nitel Değerlendirmelerde uzmanlaşma ile bu sorun halledilebilir)

• Konudan sapma Tehlikesi• Faydalı bulmayan , çekinceleri olan danışmanlar

kullanmamalıdır.

Amaç Belirleme Formu

Örnek Vakalar

Okul PsikolojikDanışmanın Rolü

Kariyer eğitimi/mesleki rehberlik programlarının planlanmasında ve uygulamasında okul psikolojik danışmanı;

Koordinatör olarak okulun kariyer eğitimi programın uygulanmasını ve program kapsamındaki etkinliklerin yürütülmesini koordine eder.

Müşavir olarak okul psikolojik danışmanı okul ortamında öğretmenlere, anne babalara ve yöneticilere çocukların kariyer gelişimlerine nasıl yardımcı olabilecekleri konusunda bilgi ve beceri kazandırmak için bireysel ve grup toplantıları yapar.

Uzman olarak mesleki bilgi ve becerilerini kullanarak sınıf öğretmeninin mesleki gelişimi kolaylaştırıcı etkinlikleri ders programına kaynaştırmasına ve etkinlikleri uygulamasına yardımcı olur.

Teşekkür Ederiz .

YOZGAT REHBERLİK

VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

MÜDÜRLÜĞÜ