1  

การตลาด 3.0

หากเราติดตามวิวัฒนาการของเศรษฐกิจโลกและการพัฒนาของธุรกิจและ

อุตสาหกรรม ผูเขียนเชือ่วาผูอานทุกทานไดเรียนรูเหมือนกบัผูเขียนวา วิวัฒนาการนั้นมี 3 ยุค

ดวยกันคือ ยุคปฏิวัติการเกษตร (Agricultural Age) ยุคอุตสาหกรรม (Industrial Age) ยุคตอ

มาถึงปจจุบนัเปนยุคสารสนเทศ (Information Age) และขอมูลการวิเคราะหตางๆ พยายาม

ชี้ใหเห็นถึงยคุของสินทรัพยที่จับตองไมได (Intangible Assets Era) หรือยุคนวัตกรรม

(Innovation Era)

เม่ือเดือนมีนาคม 2010 ปรมาจารยดานการตลาดไดฟงธงเปร้ียงออกมาวาเปน

ยุคของการตลาด 3.0 (Marketing 3.0) หรือยุคการผลักดันคณุคา (Value-Driven Era)

หลังจากที่ป 2009 ไดสรุปวา เราอยูในชวงแหงความวุนวาย (Chaotics) จะตองจับใหเจอความ

วุนวาย วางทัศนภาพและ กลยทุธการตลาดภายใตทัศนภาพดังกลาว

ทําไม Kotler จึงคิดวาเปนการตลาด 3.0

Kotler ใหคําอธิบายดวยหลักการตลาดไวในบทที่หนึ่งในลักษณะการ

เปรียบเทียบแบบคูขนานของยุคตางๆ ดังนี้ ยุคอุตสาหกรรมที่มีเทคโนโลยีคือ

เคร่ืองจักรอุตสาหกรรม การตลาดในยุคนี้เก่ียวกับการขาย ผลผลิตหรือสนิคา

ใหกับคนที่ตองการซื้อสินคา ผลผลิตอยูบนพื้นฐานของการออกแบบให

รองรับการตลาดจํานวนมาก (Mass Market) ดวยเปาหมายของการมีมาตรฐานและจํานวนที่

มาก ซึ่งจะทาํใหมีตนทุนต่ําและใหผูซือ้สามารถมีกําลังพอที่จะซื้อ

เฮนร่ี ฟอรด เคยพูดไววา “ลูกคาทุกคนสามารถที่จะมีรถสีอะไรก็ไดตามที่ใจ

อยาก แมแตสีดํา”

Dr.Dan

ai Thie

anph

ut

DNT Con

sulta

nts C

o.,Ltd

Copyri

ght 2

010

2  

Kotler เรียกการตลาดในยุคนี้วา การตลาด 1.0 หรือยุคที่เนนผลผลิต (Product-

Centric Era)

การตลาด 2.0 ไดเกิดขึ้นในยุคสารสนเทศของโลกธรุกิจ ในทุกวันนี้โดยมีหัวใจ

หลักคือ ไอทหีรือเทคโนโลยีสารสนเทศ (Information Technology) งานการตลาดไมใชงาน

งายๆ อีกตอไป ผูบริโภคในวันนี้มีสารสนเทศที่ดีและสามารถเปรียบเทียบผลิตภัณฑคลายๆ กัน

ที่นําเสนออยูอยางงายดาย คุณคาของผลิตภัณฑถูกนิยามโดยลูกคา

ผูบริโภคมีความชอบที่แตกตางกันอยางมาก นกัการตลาดตองแบงสวนตลาด

และพัฒนาผลิตภัณฑชั้นยอดสําหรับตลาดเปาหมายโดยเฉพาะ กฎทองที่หลายๆ บริษัทใชกัน

คือ “ลูกคาคือ พระราชา” ในมุมมองนี้มองลูกคาในเชิงต้ังรับจากแคมเปญการตลาดของบริษัท

ลักษณะนีเ้รียกวา การตลาด 2.0 หรือยุคที่มุงลูกคา

Kotler บอกวา ในขณะนีเ้ขาไดเฝาดูการเกิดขึ้นของการตลาด 3.0 หรือยุคแหง

การผลักดันดวยคุณคา แทนทีจ่ะดูแลคนใหเปนผูบริโภค นกัการตลาดตองเขาหาทกุคนดังเปน

มนุษยทั้งหมดดวยจิตใจ หัวใจและจิตวิญญาณ สิ่งที่เพิ่มขึ้นผูบริโภคกําลังมองหาโซลูชัน่ในสิ่ง

ที่วิตกกังวลเก่ียวกับการทําใหโลกเปนสถานทีท่ี่ดกีวาเดิม ในโลกที่เต็มไปดวยความสับสน

ผูบริโภคคนหาบริษัททีส่ามารถเขาลึกถึงความตองการในเร่ืองสังคม เศรษฐกิจและการตัดสิน

พิพากษาดานสิ่งแวดลอมของธุรกิจจากภารกิจ วสิัยทัศน รวมถึงคุณคา ผูบริโภคไมไดมอง

เพียงหนาที่ใชสอยและการเติมเต็มอารมณของผลิตภัณฑอีกตอไปแตตองการเติมเต็มจิต

วิญญาณแหงมนุษยในผลิตภัณฑและบริการที่เขาเลือกได

และ Kotler ไดทําการเปรียบเทียบใหเห็นระหวางการตลาด 1.0 2.0 และ 3.0

ในดานวัตถุประสงค แรงขับที่สนับสนุน บริษัทมองเห็นการตลาดอยางไร แนวคิดหลักทาง

การตลาด แนวทางการตลาดของบริษัท สิ่งที่กําหนดคุณคาและปฏสิัมพันธกับผูบริโภค ดัง

แผนภาพที ่1

Dr.Dan

ai Thie

anph

ut

DNT Con

sulta

nts C

o.,Ltd

Copyri

ght 2

010

3  

Kotler, P., Kartajaya, H. & Setiawan, I,. (2010). Marketing 3.0 p.6

จําเปนตองเปนการตลาด 3.0 จริงหรือ?

ผูเขียนเกิดความสงสยัวาจําเปนตองเปนการตลาด 3.0 ตามท่ี Kotler วาไวจริง

หรือไม

ใน Mediabound (www.mediabound.net) อธบิายไววา การเพิ่มอํานาจและ

การเปลี่ยนลกัษณะธรรมชาติของผูบริโภคกับชองทางใหมๆ เทคโนโลยีและเคร่ืองมือตางๆ เปน

แรงผลักใหนกัการตลาดคิดใหมในวิธีดําเนินการตามหนาที่การตลาดและในวิธีที่จะผูกพันกับ

ลูกคา ผลลพัธดังกลาวทําใหเกิดการปรับปรุงประสิทธภิาพและประสิทธผิลของการลงทุนใน

การตลาด การโฆษณาและการจัดการชองทาง พรอมทั้งสรุปใหเห็นถงึ เมกะแนวโนมในป

2012 กับการเปลี่ยนพาราไดมในหลักการตลาดไปสูการตลาด 3.0 ดังแผนภาพที่ 2

Dr.Dan

ai Thie

anph

ut

DNT Con

sulta

nts C

o.,Ltd

Copyri

ght 2

010

4  

*http://www.mediabound.net

โดยสรุปแลวคงเปนจริงทีก่ารตลาดเขาสูยุคการตลาด 3.0 และการปฏิบัติทาง

การตลาดไดรับอิทธิพลอยางมากจากการเปลี่ยนแปลงในพฤตกิรรมและทศันคติของผูบริโภค

เปนรูปแบบลักษณะธรรมชาติของยุคที่มุงเนนลกูคา ซึ่งอุปสงคของผูบริโภคมีวิธีการมากขึ้นใน

ความรวมมือ วัฒนธรรมและการตลาดจิตวิญญาณ ดังแผนภาพที่ 3 ของ Kotler (หนา 21)

Dr.Dan

ai Thie

anph

ut

DNT Con

sulta

nts C

o.,Ltd

Copyri

ght 2

010

5  

ในรูปไดสรุป 3 บล็อคของการตลาด 3.0 ซึ่งคลื่นใหมของเทคโนโลยีอํานวยให

สารสนเทศ ไอเดีย ความคิดสาธารณะสงผลตอผูบริโภคในการรวมมือกันสรางคุณคา

เทคโนโลยีผลักดันโลกาภิวัตน การเมือง กฎหมาย เศรษฐกิจและภูมิทัศนในวัฒนธรรมทาง

สังคม ซึง่ไดสรางวัฒนธรรมผกกลับสูสังคม เทคโนโลยียังผลกัใหเกิดการตลาดสรางสรรคซึ่ง

เปนมุมมองของโลกที่มีจติวิญญาณ

ตองติดตามตอครับวา Kotler นําไปสูการปฏิบัติภายใตการตลาด 3.0 ได

อยางไร

Dr.Dan

ai Thie

anph

ut

DNT Con

sulta

nts C

o.,Ltd

Copyri

ght 2

010