«Barınma, İnsan

soyunun en eski

gereksinimidir.»

İZMİR’İNEskİ Evlerİ

Karataş Evleri • Çok sayıda dik

yokuşlarıyla ünlü

Karataş semtinin,

Barbaros, Turgut Reis,

Kılıç Reis Kemal, Murat

ve Piri Reis mahalleleri

dikkati çeker.

• 1907 yılında Nesim Levi

Bayraklıoğlu isimli

Musevi vatandaş

tarafından bir semt

asansörü yaptırılarak,

kente armağan edilmiş,

zamanla İzmir’in gözde

turistik durağı olmuştur.

• Karataş, Konak

meydanına yakın bir

semttir..

• İzmir salnamelerine

göre, Karataş’ta yerleşim

ve konut yapımı, 1860’lı

yıllarda başlar.

• İlk yerleşimciler de

Yahudi ve Rum ailelerdir.

• Duatepe Mektebi olarak

açılan okulda, Ermeni,

Musevi ve Türk çocukları

birlikte eğitim görüyordu.

• Müslümanların

yerleşmesi ise 1900 yılı

başlarına rastlar.

• Aile Evleri • Yahudiler'in "judeo",

İspanyollar'ın «kortejo»

dediği, bir avluya açılan

tek odalı mekanlarda, daha

çok yoksul Yahudi aileler

yaşıyordu.

• Mutfak, banyo, tuvalet gibi

alanların ortak

kullanıldığı, ocak, kuzine

ve maltızlarda Safarat

yemeklerini pişirip

şarkılarını söyleyerek

geleneklerini sürdürdüler.

•1948 ve 1950

yıllarında İsrail’e göç

eden Yahudilerin

evlerine,

Müslümanların

yerleşmesi ile evlerin

adı «Aile evi» olarak

değişti.

•Karataş'taki aile

evleri günümüzde

tamamen yıkıldı.

•Diğer semtlerde bazı

evler harap da olsa

günümüzde varlığını

devam ettirmektedir.

• Ve «El Han de Las

Kavras (Keçiler

Hanı)» adlı iki

Kortejo vardı.

• Her ikisi de, ana

yoldan girilen, geniş

bir avlu içerisinde

her iki tarafı tek göz

odalardan oluşan,

tulumbası olan ve

arkasındaki sahilde

kayıkların bağlı

olduğu iki katlı

sosyal konutlardı.

Karataş

Kortejoları • 1940’lı yıllarda

Konak yönünden

Mithat Paşa

Caddesini girildiği

zaman sağda, Bahri

Baba Gazinosundan

sonra, Halkevi binası

(şimdiki Devlet

Tiyatrosu binası),

bulunuyordu.

• Kız Lisesinin hemen

karşısındaki alanda

«Rıza Bey Aile Evi»,

Tarihi Asansör • Karataşta bulunan

Asansörün yapılış nedeni,

Mithatpaşa Caddesi ile

Halil Rıfat Paşa semti

arasındaki yükseklik farkı

nedeniyle iki semt

arasındaki ulaşım

sağlamaktı.

• Önceleri, 50 metrelik

yükseklikte yer alan Halil

Rıfat Paşa semtine, 155

basamaklı merdivenle

çıkılmaktaydı.

Asansörün Kuruluş

Öyküsü • Bu yokuşu çıkarken

ayağı kırılan Devidas

Ailesi’nin yakın dostu

olan Nesim Levi

Bayraklıoğlu, 1907

yılında tarihi asansörü

yaptırır.

• Tuğlalar döşemeleri,

Marsilya’dan özel olarak

getirilmiş.

• Tek kabinli asansör

benim çocukluğumda

buhar gücü ile

çalışıyordu.

Asansörden Güneş’in Batışı

V.Y

V.Y

Sahildelki Mithatpaşa

Caddesi, tramvay

durağında inen yolcular

asansör ile Halil Rifat

Paşa Semtine

çıkarlardı..

Asansör ücretliydi.

Doğduğum ev, asansör

üst çıkışındaki Şehit

Nihat Bey sokağı

üzerinde bulunuyordu.

Bu eve, alt katı geçit

olan bir başka evden

geçilerek ulaşılıyordu.

Altı geçit olan ve başka bir benzeri olmayan

ev şimdilerde yıkılıp yerine…

Altı geçit

olan ev

Doğduğum Evin yan

duvarı

Doğduğum nişli evin harap hali beni çok

duygulandırdı. Şimdilerde yerine çirkin bir

apartman yapılmış.

Nişli evin hemen yakınında, 269. Sokak

yokuşunda, eşimin doğduğu ev bulunuyor.

•

Bu evin

bulunduğu

269. sokaktan

Mithatpaşa

Caddesine

merdivenlerle

iniyor.

150 Yılı aşkın süredir ayakta duran

bu evde çok güzel anılarımız

bulunuyor.

Bizim evimiz,

150 yıldır

geçmişe

direniyor.

Yandaki

Komşu evi

Belediye

tarafından

restore

edildi..

Cumbalı komşu Evi Şimdilerde İzmir’li Yazar

Tarık Dursun K. Müzesi olarak Düzenlendi.

Daha sonraki yıllarda Asansör yakınlarındaki mavi

boyalı eve bu eve taşındık. Bu güzel ev şimdilik

koruma altında.

Asansör

İlk çocukluk Yıllarının

geçtiği evin önünde

Bu sokaktaki bütün evlerin sokakları

merdivenle denize doğru iniyor.

• Asansör, 269 sokağın

bulunduğu Yalı

(Salhane)

yokuşundan Mithat

Paşa Caddesine

inildiğinde,

Mektupçu tramvay

duraklarını geçtikten

sonra, «Karantina»

Semtine varılır.

• Burada bulunan ve

yakınlarımıza ait

bazı eski evler hala

ayakta duruyor.

Bu fotoğraflar Kardeşim Fevziye Kıyıcı

tarafından, 20.11. 2017 tarihinde çekildi.

Karantina Köprü durağında bulunan

Uşakizade Köşkü, Sadık Bey tarafından

1860 yılında yaptırılmıştı.

• Gazi Mustafa Kemal Paşa

İzmir’in kurtuluşunun

altıncı günü olan, 14 Eylül

1922’de Uşakizade

Köşkü’ne gelmişti.

• Bu gelişinde 16 gün kalan

Gazi, Köşkü

“Başkomutanlık

Karargâhı” olarak

kullandı.

• Gazi Mustafa Kemal Paşa,

29 Ocak 1923 tarihinde

Latife Hanım’la

Göztepe’deki bu köşkte

kıyılan medeni nikah ile

evlenmiştir.

• 1970 yıllarında

Uşakizade Köşkün’nün

arkasında bulunan 100.

Sokakta oturuyorduk.

• Köşk bu yıllarda kreş

olarak düzenlenmişti.

• Büyük Kızmız Gülsün,

bu kreşe devam etti.

• 15 Haziran 2001’de

aslına uygun olarak

yeniden düzenlenen

köşk, şimdilerde müze

olarak kullanılıyor.

Göztepe

Ve

Güzelyalı

• Mithat Paşa Caddesi

boyunca, Sadık Bey

durağına yaklaşırken,

• Sevil’lerin,

• Şenocak’ların,

• Ragıp Şamlı’nın ve

• Yemişçi Beyler’in

yalıları gelirdi.

• Sadık Beyden, Vali

konağına doğru,

• İzmirli Talat beyin evi,

• Lenger’lerin evi ve

• Muzaffer Bey’in evleri

yer alıyordu.

Göztepe semtinde, Susuz Dede (Kutsal Aşk

ya da sevgi) adıyla bilinen tepede günümüzde

bir yatır bulunmaktadır.

1970 li yıllarda oturduğumuz evin

balkonundan Susuz Dede’nin görünümü.

Günümüzde Susuz Dede Parkı!

Oturduğumuz Ev

Güzelyalı’ya Doğru

• Göztepe’yi geçince en orijinal yapı Filibeli Yalısı idi.

• Daha sonra Tahsin Tan Yalısı gelirdi.

• Bundan sonra evler yine bitişik nizam halinde

Güzelyalı’ya kadar uzanıyordu.

• Bu yalıların denize bakan bahçeleri vardı ve

buralardan denize giriliyordu.

• 132nci sokağın başında

ön bahçesinde iki çam

ağacı olan ve bahçenin

demir parmaklıklarla

çevrelendiği ve mor

salkımların süslediği

bina 1903 yılında

yapılmış ve İzmir’in ilk

cerrahı olan Mustafa

Enver Birgi ye aitti.

• Yanındaki kuleli ev ise

yıkılmasına izin

verilmediği için üstü

tamamen açık ve harap

bir halde durmaktadır.

Yıkılmaktan

kurtulan orijinal

bir yapısı olan

birdiğer kuleli ev

şimdi çocuk kreşi

olarak

kullanılmakta ve

eski güzelliği ile

durmaktadır.

F. Kıyıcı

20.11.2017

F.. KIYICI

•1950 li yıllarda İzmir’de

açık hava sinemalarının

apayrı bir yeri vardı.

•Karantina’nın deniz

tarafındaki Venüs

Sineması en ünlü olanıydı.

•Göztepe iskele sokağında

Pandora sineması,

•Anadolu apartmanının

bahçesinde yer alan

Gözümoğlu sineması ve

Güzelyalı sineması

bulunuyordu.

Çocukluğumuzda, Güzelyalı’daki

Deniz banyolarına gidilirdi.

9 Eylül, İzmir’in Kurtuluş gününde Körfeze demir atan

Yavuz Zırhlısını ziyaret en güzel anılardan biriydi.

İzmir’in eski evleri, ona

bir özgünlük ve kimlik

veriyordu.

Bu kimlik, koruma adı

altında özensizce yok

edildi.

O güzelim evler

bakımsızlık ve

ilgisizlikten çöktü.

Aslında göçüp giden ve

yok edilen, geri

gelmeyecek olan

anılarımızdı.

Şimdi Siz

söyleyin

hangisi

daha

güzel,daha

özgün ve

daha

estetik.