KUDUZ - TETANOZ

Dr. Ahmet NadirDr. Ahmet Nadir

Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği 2014Kartal Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniği 2014

KUDUZ NEDİR ???

• Viral ensefalit• Hangi hayvanlar ? Hangi dokular ?• Tükrük bezleri - inhalasyon• Mortalite = 3• 55000 kişi / yıl• Kudurmak ?

KUDUZ

• Zarflı• Mermi• Sitozomal• RNA

Rhabdovirus

Patogenez

• Kasta replikasyon• Ach resertörü ile periferik sinire giriş

• Artık aşı ve Ig etkisiz• SSS ilerleme

• 12-24 mm/gün• Ters yayılım

Klinik

• Kuluçka• Prodromal Dönem• Akut Faz• Koma• Ölüm

Kuluçka

• 3 - 8 hafta• 4 gün - 19 yıl

Etkileyen faktörler ?Virüs miktarı, virulansMSS yakınlığı, nöron yoğunluğuYara ebatıKıyafet varlığı

Prodromal Dönem

• Lokal belirtiler• Nonspesifik semptomlar• Nonspesifik ensefalit belirtisi

• Takiben saatler bir kaç gün içerisinde akut dönem başlar

Akut Dönem

• Deliryum• İstemsiz kasılmalar• Jeneralize Konvülziyon• Letarjinin takip ettiği mani• Spontan ejekülasyon• Hidrofobi• Genel durumda bozulma

Son Dönemler

• Vital bulgularda bozulma• Periferik kollaps

• Koma

• Ölüm

Tanı

• Histopatolojik» Negri cisimcikleri

• Floresan Antikor Tekniği» En doğru, en hızlı, teknik yetersizlik

• Deney Hayvanı İnokülasyonu» En güvenilir

Profilaksi

• Temas Öncesi ( 0 - 7 - 21/28 )– Yüksek riskli işçiler

»Veteriner»Hayvan bakıcısı»Kuduz laboratuar çalışanları

– Kuduz (?) hayvanla sık teması olanlar– Endemik ama tıbbi yetersiz bögelere

seyehat

RAPEL ???

Profilaksi

• Temas Sonrası

1) Yara bakımı2) Aşı3) Ig uygulanması

YARA BAKIMI

• Bol su , sabun

• Iyotlu ajanlar

• Tetanoz (?)

• Süturasyon öncesi Ig

AŞI

• 0 - 3 - 7 - 14 - 28• Deltoid (Çocukta ?)• Gluteal ?• 10 gün izlem

PEKİ KİMLEREPEKİ KİMLEREUYGULANMAZ ??UYGULANMAZ ??

Özel Durumlar

• Aşıya ara verilirse

• Çocuk / Erişkin / Gebe farklılığı

• Immunsupreseler• Obezite• >50 yaş

Ig Uygulaması

• Tek doz• 1 hafta içerisinde• 20 IU/kg (insan)• 40 IU/kg (Heterolog)• Nereye yapalım ?• Fazla doz yapmak ?• Antihistaminik ve/ya epinefrin ?

YASAL YÜKÜMLÜLÜK

• Bildirimi zorunlu hastalık ( A Grubu )• Kuduz şüpheli temas vaka inceleme

formu doldur, dosyala, aylık olarak bildir• Kuduz şüpheli temas izleme formu• Tedavi uyumu yoksa kolluk kuvvetleri ve

ardından ilgili basın yayın kuruluşları• Ücret talep etmek kesinlikle yassak• Halk sağlığı ilgili şubeden bilgi alınabilir

TETANOZ

C.tetaniC.tetani

• Aerop• Kapsülsüz• Gr (+)• Hareketli

• Tetanpspazmin• Tetaonlizin

Etyoloji

• Tarım arazileri• Kırsal alanlar• Ilık - sıcak mevsimler• E > K

Bulaş yolları

• Sıklıkla kesici, delici, sürtünme yaraları• Kimi tıbbi dikkat gerektirmeyen yaralar• Bazen odak olmayabilir• Soğuk - Sıcak yanığı• Otitis media• Cerrahi girişim• Düşük• Doğum• IV ilaç bağımlıları

Patogenez

• Periferik motor nöron• Retrograt aknosal transport• Beyin sapı• Perisinaptik aralık• GABA - Glisin• α motor nöron• SPAZM

Tetanoz Tipleri

1 - Jeneralize Tetanoz ( En sık )

2 - Lokal Tetanoz ( En benign )

3 - Sefalik Tetanoz ( En mortal )

4 - Neonatal Tetanoz ( ABD )

Jeneralize Tetanoz

• Ortalama 7 gün içerisinde gelişir• Enfeksiyon bölgesinde lokal semptomlar• Masetter tutulumu ( Trismus )• Disfaji, boyun sırt kaslarında tutulum• Risus sardonikus• Opistotonus• Solunum kasları tutulumu

Diğer semptomlar

• ATEŞ olabilir

• MENTAL DURUM NORMALDİRMENTAL DURUM NORMALDİR

• Ağır vakalarda otonom sinir sistemi tutulumu olabilir.

• Hiper/hipotansiyon• Taşi/bradikardi• Periferik vazokonstruksiyon

Komplikasyonlar

• Ani kardiyak arrest• Aspirasyon pnömonisi• Fraktür• Kas rüptürü• DVT• Pulmoner emboli• Rabdomiyoliz

Neonatal tetanoz

• Jeneralize

• 2 hafta içerisinde başlar

• Beslenme bozulur

• Rijidite gelişir

• Spazmlar görülür

• >300.000 ÖLÜM...

Lokal Tetanoz

• Yara yakınındaki dokularla sınırlı• Prognoz iyi

Sefalik TetanozSefalik Tetanoz

• Trismus• 7. sinir tutulumu• Kuluçka yalnız 1-2 gün• Yüksek mortalite

TANI

• Klinik• Kültür (?)• BOS (N)• Lökositoz• EMG• Kas enzimeri• >0.01 U/ml antitoksin çoğu vakada

yeterli

Ayırıcı Tanı

• Menenjit• Kuduz• Peritonit• Alveolar abse• Striknin zehirlenmesi• Hipokalsemik tetani

Tedavi

• Yara temizliği• Debridman• Sessiz yoğun bakım• IV abx ( Penisilin / Metronidazol )• TIG• TAT• IVIG• Komplikasyonların tedavisi• Aşı

Profilaksi

Temas Sonrası Profilaksi

Unutmayalım...

• Gebelere 28. haftada aşı• 10 yılda 1 kez rapel• Mortalite tedavi ile % 10• İyileşme olursa tam kür sağlanır

Kaynaklar...

• Australian Technical Advisory Group on Immunisation. The Australian Immunisation Handbook. 10th ed. Canberra: Australian Government Department of Health and Ageing; 2013. p.404.

• T.C. Sağlık Bakanlığı Kuduz Korunma ve Kontrol Yönergesi

• Klinik Pediatri 2002;I(3):107-113 Tetanoz ve Yenidoğan Tetanozu

• Hacettepe Tıp Dergisi 2001;32(2) : 114 - 124• Harrison İç Hastalıkları Prensipleri• Cecile The Essenital of Medicine• ve Google...