1

Физика на животната

срединаИ в а н а К а л к о в а

Ивана Калкова 2

БИОСФЕРА И ТЕХНОСФЕРА

Планетата Земја

Животна средина

Ивана Калкова 3

Земја планета

Земјина животна средина

Целокупна биосфера каде што сите живи организми имаат сопствена животна средина на различно организациско ниво

Дефинирањена поимот животна

средина

Ивана Калкова 4

Животна средина и класификација

Ивана Калкова 5

Т Е Х Н О СФЕРАПРЕОБРАЗЕНИОТ ДЕЛ од геосферата или

биосферата

Ивана Калкова 6

Биосфера е најсложениот

и најголем систем

Просторот на Земјата каде што постои

живот е биосфера

Границите на биосферата не се строго определени.Ќе разјасниме зошто

Б И О С Ф Е Р А

Ивана Калкова 7

Границите на биосферата• Над Земјината површина биосферата достигнува 5000 м височина• Во морињата и океаните до 4000м длабочина• Во педосферата се забележува живот до неколку метри

длабочина

Надвор од овие граници постои живот во редуциран обем • На Андите и Хималаите и над 6000м височина се среќаваат лишаи • Во длабоките мориња се среќаваат риби,црви,мекотели (тие се

хранат со органска храна која се таложи на морското дно)

Ги определуваме според тоа до каде има живи форми,форми на живот

Ивана Калкова 8

Биосфера со нејзините поттипови

БИОСФЕРА

Ивана Калкова 9

Како се дошло до градење на комплетната денешна биосфера?

Еволуцијата е главниот услов!

Ивана Калкова 10

Ивана Калкова 11

,,Еко или его“што ќе ни помогне да преживееме ?

Ивана Калкова 12

Деградација на животната средина!?

1

Пораст на земјоделското производство

Прекумерно извлекување на

ресурси од земјата

Не е можно

враќање на

рамнотежата во

биосферата

Денес загадувањето е

глобално

Животната средина во 18 век за време на индустриските

револуцииДеградацијат

а била на

локално ниво

Во 1885 г. во Германија бил

конструиран првиот мотор на

бензин од дизел, а на почетокот

на XX век Хенри Форд започнал со

сериско производство на

автомобили.

Животната средина денес

Ивана Калкова 13

КАКО ДА ПОСТАПУВАМЕ СО ЖИВОТНАТА

СРЕДИНА

Наш е изборот......

Ивана Калкова 14

Ивана Калкова 15

ДЕНЕСНајголемиот број на штетни материи се произведени од

• Современата индустрија • Сообраќајот • Агрохемијата и тоа со употребата

на разни пестициди и хемикалии во почвата.

16

БИОДИВЕРЗИТЕТ БИОЛОШКИ + ДИВЕРЗИТЕТМноштво и разноликост на биолошките форми или видови живи

организми

Биодиверзитетот е загрозен откога човекот почнал да ги менува еколошките системи-планините реките морињата поларните карпи (?)

Што знали тоа да се биде загрозен биодиверзитетот?Од групата на цицачи и птици во последните 100 години околу 200 вида исчезнале ,а во следните толку се очекува и бројка до 600 видови од истата група (на птици и цицачи) да се елеминираат од биосферата!

Ивана Калкова

Ивана Калкова 17

И ДИНОСАУРУСИТЕ БИЛЕ НЕКОГАШ ДЕЛ ОД БИОСФЕРАТА

Но зошто исчезнале?

δεινός (deinos) „страшен,

моќен“ и σαῦρος (sauros)

„гуштер“

Ивана Калкова 18

• Пред околу 180 милиони години диносаурусите господареле со земјата. Тогаш ги имало многу и господареле со земјата, и тој период е наречен период на лазачи или рептили, односно научниците го нарекуваат мезозоик. Се претпоставува дека првите диносауруси биле поголеми од мисирка и газеле само на задните нозе. Со време тие израснале во поголемии потешки животни, додека конечно не станале толку огромни, што ни сопствените нозе не можеле да ги додржат на земјата. Затоа биле принудени поголемипт дел од животот да го поминуваат во мочуриштата или реките, каде што водата можела да ги одржи. Еден од гигантите во тоа време бил бронтосаурусот кој имал должина меѓу 20 и 25 м и тежел околу 38 тона! Други видови диносауруси останале и понатаму на копното. Така на пример тираносаурусот, долг 15 м и висок над 6 метри, морал да претставува своевидно чудовиште и бил најкрвожеден меѓу тогашните диносауруси. диносаурусите се развивале на најразлични начини но, никој од нив немал развиен мозок.

• Многу научници сметаат дека биле жртви на сопствената тежина и на настанатите промени на планетата земја како и на промените на температурата, а се смета и

дека некои од нив не можеле воопшто са преживеат на копното, односно надвор од мочуриштата. А и бидејки ,,новата клима го уништила растителниот свет, тогаш

тревопасниот дел од нив останал без храна. поради сите овие усло0ви тие изумреле сосема. Но исто така и според мислење на некои научници диносаорусите изумреле

поради некоја голема метеорска бура која го уништила нивниот вид.

Ивана Калкова 19

Лекција број 3

Стаклена градина

Ивана Калкова 20

Ефектот на стаклена градина е многу важен за животот на планетата. Без него Земјата не би била доволно топла за да може на неа да се живее. Средната температура на површината на Земјата денес е околу 15 С степени,а доколку не би бил ефектот на стаклена градина средната температура на земјината површина би била околу -18 С, односно не би имало живот на планетата. Затоа луѓето во минатото сметале дека овој ефект е многу важен за Земјата.

Ивана Калкова 21

Но никој не претпоставил дека овој ефект може да биде и опасен доколу присуството на гасовите на стаклената градина се зголеми. Што поголемото присуство на гасовите на стаклената градина во атмосферата доведува до т.н. засилен ефект на стаклена градина што веќе станува опасност за

животот на планетата. Дури и малите покачувања на температурата можат да бидат многу опасни, не само за човекот туку и за сите останати живи оргамизми. Овој ефект за прв пат бил откриен од

страна на Џозеф Фуриер во 1824 година.

Ивана Калкова 22

Ивана Калкова 23

ГЛОБАЛНО ЗАТОПЛУВАЊЕ?

Ивана Калкова 24

Ефект на стаклена градина

Во последниот век, температурите на Земјата пораснале неверојатно брзо. Научниците сметаат дека тоа е човечка активност која ги покачува температурите, позната под името Глобално затоплување. Откако започна индустриската револуција Фабриките, Електраните и конечно автомобилите преработиле големи количини на фосилни горива како што е нафтата испуштајќи големи количини на Јаглерод Диоксид и други гасови во атмосферата. Овие гасови на стаклената градина ја заробуваат топлината на Земјата, во природно настанатиот процес кој се нарекува Ефект на стаклена градина. Ефектот на стаклена градина започнува со Сонцето и енергијата која ја зрачи на Земјата. Земјата и атмосферата апсорбираат дел од оваа енергија, додека остатокот се враќа назад во Вселената.

Ивана Калкова 25

Стаклечки гасови

Ивана Калкова 26

Ивана Калкова 27

Сонцето зрачи неизмерно количество енергија преку широк спектар на бранови должини.Најголем дел од енергијата од Сонцето е концентрирана во видливиот и блиску-видливите делови од спектарот. 43 % од вкупната емитувана енергија од

Сонцето се наоѓа во видливиот дел од спектарот, а од 7 до 8 % од вкупната емитувана енергија од Сонцето се наоѓа пониско од видливиот спектар каде

брановата должина се намалува. Што е помала брановата должина на светлината, толку повеќе енергија содржи. Ултравиолетовото зрачење, кое има

многу мала бранова должина содржи многу повеќе енергија, и е способно да раздели стабилни биолошки молекули , како и да предизвика изгореници и рак

на кожата . Останатите од 49 до 50 % од вкупната емитувана енергија се наоѓаат над видливиот дел на спектарот, кои се наоѓаат во инфрацрвеното зрачење.

Најразлични компоненти од Земјината атмосфера ги апсорбираат ултравиолетовото и инфрацрвеното зрачење. Единствено што останува е

видливата светлина која продира низ Земјината атмосфера. Апсорбирана од земјата, океаните и вегетацијата на површината, видливата светлина се

трансформира во топлина и зрачи во форма на невидливо инфрацрвено зрачење враќајќи се наназад кон Земјината атмосфера.

Ивана Калкова 28

Последици

• Овој ефект не содржи само негативни последици. Најпрвин би се зголемил бројот на плажите, а некои земји ќе имаат многу потопла клима. Климата ќе биде разновидна, од медитеранска клима во летните периоди, па се до сибирските студови во зимата. Со потоплата клима жешките земји, како во Африка, ќе станат неиздржливи за живот. Ќе се формираат повеќе пустини поради недостатокот на водата. Животните и растенијата кои бараат поладна клима ќе исчезнат. Многу од замрзнатите површини од Арктикот и Антарктикот ќе се одмрзнат што ќе доведе до подигнување на нивото на водата. Пожарите ќе бидат честа појава. Исто така ќе доведе до се поголемо појавување на торнадата, цунамите, кои ќе бидат со појак интензитет итн.

• Се додека индустријализираната нација употребува енергија и земјите во развивање ја зголемуваат потрошувачката на фосилните горива, концентрацијата на Гасовите на стаклената градина ќе продолжи да расте. Истражувачите предвидуваат дека температурите ќе се зголемат околу 2 до 10 степени Фаренхајтови до крајот на 21 век. Но уште понесигурно е што ова значи за Земјата?

• Некои модели за Климата, предвидуваат мали промени. Другите сметаат дека нивото на морињата ќе се зголеми кое ќе поплави различни региони околу светот. Климатските модели ќе се променат што ќе доведе до почесто појавување на Ураганите. Жестоки суши ќе бидат почести во потоплите региони. Животните неспособни да се адаптираат на променливите услови ќе се соочат со исчезнување.

Ивана Калкова 29

Последици

Ивана Калкова 30

Ивана Калкова 31

Дали треба да се грижиме за глобалното затоплување и

засилениот ефект на Стаклена градина?

Одговорот е секако, даМора да сториме нешто за да ги намалиме гасовите на

стаклената градина, кои ние ги произведуваме. Ова може да го постигнеме со

помало користење на превозните средства, садење на нови дрвца

рационално користење на енергијата собирање на отпадоци, односно рециклирање на

шишињата(пластиката) рециклирање на најлон кесињата итн.

Ивана Калкова 32

Глобални климатски променистануваат наш личен проблем

Ивана Калкова 33

Александар ХумболтНи го дефинира поимот клима (уште во 1831)

специфично својство на атмосферата кое зависи од неприкинато заедничко дејство на подвижната површина на морињата и зрачењата на топлината од сувите предели на Земјата

Ивана Калкова 34

моментален состав кој е продукт на билионите години од биохемичките

модификации предизвикани од живите организми

Никогаш не запирај да прашуваш зошто? Атмосферата има...

Ивана Калкова 35

За атмосферата

Ивана Калкова 36

Магн

етосф

ер

а

Ивана Калкова 37

Аеросоли се наоѓаат заедно со водените капки и честици мраз во облаците и маглата а постојат во различни количини,агрегатна состојба и хемиски состав.Тие во природата можат да се појават како резултат на природни процеси –вулкански ерупции или како резултат од човечка активност .Влијанието на аеросолите врз климата се сведува на промени на температурата а причина за тоа е промената на прозрачноста на атмосферата.Поголемиот дел од атмосферските аеросоли е во ниските слоеви на тропосферата каде животот им е релативно краток а причината за тоа е секако гравитацијата која од атмосферата ги привлекува кон површина на Земјата.Под дејство на воздушните струи и врнежи лесните аеросоли се намалуваат во атмосферскиот дел.Аеросолите во тропосферата имаат влијание на климата од локален каракте.Во стратосферата е помало нивното застапување –гравитацијата на нив дејствува многу послабо, нема никакви вертиакални струења и врнежи.Ова придонесува влијанието на стратосферните аеросоли (претежно оксиди на сулфурот SO2 ,SO3 ,SO4 ) да биде присутно врз промените на климата

Кон крајот на 19 век за прв пат било забележано појава на дождови чија pH вредност (Водороден показател) била пониска од pH на природните дождови, односно 5,6. Сите дождови чијашто pH вредност е пониска од 5 се сметаат за кисели дождови. Во Македонија биле забележани дождови со pH од околу 4. Нај кисели дождови досега се забележани во Шкотска во 1924 со pH 2,4. Главни компоненти на киселите дождови е јаглеродната киселина која е слаба киселина и не ја намалува многу pH вредноста на дождовите. Освен јаглеродна киселина забележано е и присуство на сулфурна киселина - до 70% и азотна киселина до 60% кои ја намалуваат pH до 4,5. Во атмосферата има големо количество на SO2 и NO2 кои преминуваат во соодветните киселини H2SO4 i HNO3. Освен овие киселини, киселите дождови содржат и HCl (хлороводородна киселина) до 6% и други органски киселини. Киселите дождови ја одредуваат видливоста во атмосферата (колку далеку и колку често може да гледаме). Тие предизвикуваат многу бројни ефекти како што е зголемувањето на киселоста на водата во езерата е реките, уништувањето на живиот свет во нив, специјално помор на рибите, уништување на гори, почва и здравјето на луѓето. Загадувањето предизвикано од КД предизвикува проблеми на респшираторниот систем на директен начин преку дишењето и на целиот организам индиректно преку внесувањето на храната.

Ивана Калкова 38

CO2 + H2O ↔ H2CO3H2CO3 е слаба киселина која предизвикува дождот во незагадениот воздух да стане незначително кисел. Овој извор на „кисел дожд“ вообичаено не се смета за загадувач поради тоа што е природна појава и најчесто не ја менува драстично рН вредноста надождот. Оксидите на сулфур кои се растворени во капките вода предизвикуваат посериозни проблеми. Сулфур диоксидот, при растворање во вода дава сулфурна киселина H2SO3 поради следната реакција:SO2 + H2O ↔ H2SO3Сулфур диоксидот може да се јави во природата, на пример, од вулканските гасови.Сепак, сулфур диоксидот се смета за загадувач затоа што е спореден продукт при согорување на фосилните горива...........При согорувањето на јаглен, мазут, нафта и бензин, во воздухот се ослободува сулфур диоксид. Колку е поголем процентот на сулфур во горивото, толку поголема ќе биде конценттрацијата на сулфур диоксид во воздухот. Овој гас, при реакција со водата, создава сулфурна киселина, која како ситни капки може да биде разнесувана на големи растојанија од местото на создавањето. На овој начин настанатите дождови (заедно со азотна и хлороводородна киселина), кои се виновни за уништувањето на безбројни површини со шуми и на десетици илјади реки и езера во Европа, Америка и Азија, заради намалените pH вредности, беа познати како кисели дождови. Овој поим во стручните кругови не ги опфаќа само дождовите, туку и сите видови на талози од атмосферата (снег, магла, вклучително и прашина) кои ја закиселуваат подлогата на која паѓаат. Се смета дека околу 90% од количествата сулфур испуштени во атмосферата се настанати како последица на човекови активности, а останатиот процент е од природни појави. Оттаму, грижата на човештвото за намалување на количествата сулфур кои се испуштаат во атмосферата е  насочена кон ригорозно ограничување на процентот на овој елемент во горивата, односно негово прочистување во рафинериите.

Ивана Калкова 39

Ивана Калкова 40

Н А У К А Т А Г О К А Ж А С В О Е Т О . В О Н И В Н А Т А П О Р А К А Н Е М А

Д В О С М И С Л Е Н О С Т И . Л И Д Е Р И Т Е М О Р А Д А

П Р Е З Е М А Т Н Е Ш Т О , Б И Д Е Ј Ќ И В Р Е М Е Т О Н Е Е Н А Н А Ш А

С Т Р А Н А

41

ИЗРАБОТКА НА ИВАНА КАЛКОВА

2015 ФЕВРУАРИ

IV

1