Tekstong Deskriptibo

Prepared by: Marlon C. Orienza

“kahit hindi ka pintor ay makabubuo ka ng isang larawan gamit ang mga

salitang titimo sa damdamin at isipan”

Layunin: • Natutukoy ang paksang tinalakay sa ibat ibang teksong binasa

• Natutukoy ang kahulugan at katangian ng mahahalagang salitang ginamit ng ibat ibang uri ng tekstong binasa

• Nababahagi ang katangian at kalikasan ng iba’t ibang uri ng teksto

• Nakasusulat ng ilang halimabawa ng iba’t ibang uri ng teksto

• Nagagamit ang cohesive device sa pagsulat ng sariling halimbawang teksto

• Nakukuha ng angkop na datus upang mapaunlad ang sariling tekstong isinulat

• Naiuugnay ang kaisipang nakapaloob sa binasang teksto sa sarili, pamilya,kominidad, bansa, at daigdig

• Naipaliwanag ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong binasa

Tekstong deskriptibo•Ay maihahalintulad sa isang larawang ipininta o iguhit kung saan kapag nakita ito ng iba ay parang nakita na rin nila ang orihinal na pinagmulan ng larawan. Subalit, sa halip na pintura o pangkulay, mga salita ang ginagamit ng manunulat upang mabuo sa isipan ng mambabasa ang paglalarawan sa tekstong deskriptibo.

Tekstong deskriptibo•Mga panguri at pang-abay ang karaniwang ginagamit ng manunulat upang mailarawan ang bawat tauhan, tagpuan, mga kilos o galaw, o anumang bagay na nais niyang mabigyang-buhay sa imahinasyon ng mambabasa.

Tekstong deskriptibo•Mula sa epektibong paglalarawan ay halos makikita, maaamoy, maririnig, malalasahan, o mahahawakan na ng mambabasa ang mga bagay na inilalarawan kahit pa sa isipan lamang niya nabubuo ang mga imaheng ito.

Tekstong deskriptibo•Bagama’t mga pang-uri at pang abay ang karaniwang ginagamit na mga salita sa pagbuo ng tekstong deskriptibo, madalas ding ginagamit ang iba pang paraan ng paglalarawan tulad ng paggamit ng mga pang-ngalan at pandiwang ginagawa ng mga ito gayundin ng mga tayutay tulad ng pagtutulad, pagwawangis, pagsasatao at iba pa.

Dapat tandaan!!!

•Isang bagay na dapat tandaan sa pagbuo ng tektong deskriptibo ay ang relasyon nito sa iba pang uri ng teksto. Ang pag lalarawan kasing ginagawa sa tekstong dekriptibo ay laging kabahagi ng iba pang uri ng teksto partikular ang tekstong naratibo kung saan kinakailangana ilarawan ang mga tauhan, tagpuan, ang damdamin, ang tono ng pagsasalaysay, at iba pa.

•Nagagamit din ito sa paglalarawan sa panig na pinaniniwalaan at ipinaglalaban para sa tekstong argumentatibo, gayundin sa mas epektibong pangungumbinsi para sa tekstong persuweysib, o paglalahad kung paano mas magagawa o mabubuo nang maayos ang isang bagay para sa tekstong prosidyural. Bibihirang magamit ang tekstong deskriptibo nang hindi kabahagi ng iba pang uri ng teksto.

2 uri ng paglalarawan

subhetibo•Ang paglalarawan kung ang manunulat ay maglalarawan ng napakalinaw at halos madama na ng mambabasa subalit ang paglalarawan ay nakabatay lamang sa kanyang mayamangimahinasyon at hindo nakabatay sa katotohonan sa totoong buhay.

•Ito ay karaniwang nangyayari sa paglalarawan sa mga tekstong naratibo tulad ng mga tauhan sa maikling kwento. Likhang-isip lamang ng manunulat ang mga tauhan kaya’t ang lahat ng mga katangiang taglay nila ay batay lamang sa kanyang imahinasyon.

obhetibo•Ang paglalarawan kung ito’y may pinagbabatayang katotohanan.

•Halimbawa: “kung ang lugar na inilalarawan ng isang manunulat ay isa sa magagandang lugar sa bansa na kilala rin ng kanyang mga mambabasa, gagamit pa rin siya ng sarili niyang mga salitang maglalarawan sa lugar subalit hindi siya maaaring maglagay ng mga detalyeng hindi taglay ng kanyang paksa

Gamit ng cohesive devices o kohesyong grammatical sa pagsulat

ng tekstong Deskriptibo

•Upang mas maging mahusay ang pagkakahabi ng tekstong deskriptibo bilang bahagi ng iba pang uri ng teksto o kaya’y maging mas malinaw ang anumang uri ng teekstong susulatin, kinakailangan ang paggamit ng mga cohesive device o kohesyong gramatikal.

Limang pangunahing cohesive device o kohesyong gramatikal

Reperensiys (reference)•Ito ang paggamit ng mga salitang maaaring tumukoy o maging reperensiya ng paksang pinag-uusapan sa pangungusap.

•Maaari itong maging anapora (kung kailangan bumalik sa teksto upang malaman kung ano o sino ang tinutukoy) o kaya’y katapora (kung nauna ang panghalip at malalaman lang kung sino o ano ang tinutukoy kapag ipinagpatuloy ang pagbabasa sa teksto)

Halimbawa:AnaporaAso ang gusto kong alagaan. Ito kasi ay maaaring maging mabuting kaibigan.(Ang ito sa ikalawang pangungusap ay tumutukoy sa aso na nasa unang pangungusap. Kailangang balikan ang unang pangungusap upang malaman ang tinutukoy sa pangungusap.

Halimbawa:KataporaSiya ang nagbibigay sa akin ng inspirasyong bumangon sa umaga at masiglang umuwi sa gabi. Ang matamis niyang ngiti at mainit na yakap sa aking pagdating ay sapat para sa kapaguran hindi lang ang aking katawan kundi ng aking puso at damdamin. Siya si Bella, ang bunso kong kapatid na mag-iisang taon pa lamang

(ang siya sa unang pangungusap ay tumutukoy kay Bella, ang bunsong kapatid. Malalaman lamang kung sino ang tinutukoy ng siya o niya kapag ipnagpatuloy ang pagbasa.)

Substitusyon (substitution)•Paggamit ng ibang salitang ipapalit sa halip na muling ulitin ang salita.

Halimbawa:Nawala ko ang aklat mo. Ibibili na lang kita ng bago.

(Ang salitang aklat sa unang pangungusap ay napalitan ng salitang bago sa ikalawang pangungusap. Ang dalawang salita’y parehong tumutukoy sa iisang bagay ang aklat.)

ellipsis•May binabawas na bahagi ng pangungusap subalit inaasahang maiintindihan o magiging malinaw pa rin sa mambabasa ang pangungusap dahil makakatulong ang unang pahayag para matukoy ang nais ipahiwatig ng nawawalang salita.

Halimbawa:Bumili si Gina ng apat na aklat at si Rina nama’y tatlo.(nawala ang salitang bumuli gayundin ang salitang aklat para sa bahagi ni Rina subalit naiintindihan pa rin ng mambabasa na tulad ni Gina, siya’y bumuli rin ng tatlong aklat dahil nakalahad na ito sa unang bahagi.)

Pang-ugnay•Nagagamit ang mga salitang pang-ugnay tulad ng at sa pag-uugnay ng sugnay sa sugnay, parirala sa parirala, at pangungusap sa pangungusap. Sa pamamagitan nito ay higit na nauunawaan ng mambabasa o tagapakinig ang relasyon sapagitan ng mga pinag-ugnay.

Halimbawa:Ang mabuting magulang ay nagsasakripisyo para sa mga anak at ang mga anak naman ay dapat magbalik ng pagmamahal sa kanilang mga magulang.

Kohesyong leksikal•Mabibisang salitang ginagamit sa teksto upang magkaroon ito ng kohesyon. Maari itong mauri sa dalawa: reiterasyon at ang kolokasyon

Reiterasyon•Kung ang ginagawa o sinasabi ay nauulit nang ilang beses. Maaari itong mauuri sa tatlo: pag-uulit o repetisyon, pag-iisa-isa, at pagbibigay-kahulugan

Pag-uulit o repetisyonHalimbawa:Maraming bata ang hindi nakapapasok sa paaralan. Ang mga batang ito ay nagtratrabaho na sa murang gulang pa lamang

Pag-iisa-isaHalimbawa:Nagtanim sila ng mga gulay sa bakuran. Ang mga gulay na ito ay tatlong, sitaw, kalabasa, at ampalaya.

Pagbibigay kahuluganHalimbawa:Marami sa mga batang manggagawa ay nagmula sa mga pamilyang dukha. Mahirap sila kaya ang pag aaral ay naiisantabi kapalit ng ilang baryang naiaakyat nila para sa hapag-kainan.

kolokasyon•Mga salitang karaniwang nagagamit nang magkapareha may kaugnayan sa isa’t isa kaya’t kapag nabanggit ang isa ay naiisip din ang isa. Maaaring magkapareha omaaari ding magkasalungat.

Halimbawa:Nanay-tatay, guro-mag-aaral, hilga-timog, doctor-pasyente, puti-itim, maliit-Malaki, mayaman-mahirap

Page 30 TB. Naipaliwang ang mga kaisipang nakapaloob sa tekstong binasaPage 31 TB. Pagsusulat ng Journal: “paano nakatutulong ang paggamit ng angkop na paglalarawan o deskripsiyon upang higit na kalugdang basahin ang isang teksto?”

Ilang tekstong deskriptibong bahagi ng ibang teksto

Paglalarawan sa tauhan•Sa paglalarawan ng tauhan, hindi lang sapat na mailarawan ang itsura at mga detalye patungkol sa tauhan kundi kailangang maging makatotohanan din ang pagkakalarawan ditto. Hindi sapat na sabihing “ ang aking kaibigan ay maliit, maikli at unat ang buhok, at mahilig magsuot ng pantalong maog at putting kamiseta.”

ang ganitong paglalarawan bagama’t tama ang mga detalye ay hindi magmamarka sa isipan at pandama ng mambabasa. Katunayan, kung sakali’t isang suspek na pinaghahanap ng mga pulis ang inilalarawan ay mahihirapan silang maghahanap siya gamit lang ang unang paglalarawan. Kulang na kulang ito sa mga tiyak at magmamarkang katangian.

Ang mga halimbawang salitang maliit, matangkad, bata, at iba pa ay pangkalahatang paglalarawan lamang at hindi nakapagdadala ng mabisang imahe sa isipan ng mambabasa. Sa makatuwid mahalagang maging mabisa ang paglalarawan sa tauhan. Iyon halos nabubuo sa isipan ang mambabasa ang anyo, gayak, amoy, kulay at iba pang katangian ng tauhan gamit ang pinaka angkop na mga pang-uri

Mahalaga ring pakilusin ang tauhan para mas magmarka ang mga katangiang taglay niya tulad halimbawa ng kung paano siya ngumiti, maglakad, humalakhak, magsalita, at iba pa.

Sinasabing ang pinakamahusay na tauhan ay yaong nabubuhay hindi lang sa pahina ng akda kundi sa puso at isipan ng mambabasa kaya namankahit sila’y produkto lang ng mayamang imahinasyon ng manunulat, hindi sila basta nakalilimutan.

Mga halimbawa ng paglalarawan sa tauhan mula sa ilang mahuhusay na akdang pampanitikan: “see photocopy”