Projekt 2013-2014Fizika 11

Mesuesi: Teuta Haxhi

Punoi

Marinela Abedini

OBJEKTIVAT

Dobite e tij.

elektricitetit

•Te kuptojme c’eshte elektriciteti•Te analizojme si funksionon ai•Te shpjegojme zbatimet e elektricitetit ne jeten e perditshme dhe ne teknik

Cfare eshte elektriciteti?

Elektreciteti është nje emertim i pergjithshem per llojllojshmerin e dukurive

qe ndodhin nga prania dhe rrjedhja e ngarkeses.

Konceptet baze te elektricitetit

Fusha elektrike - është një efekt i krijuar nga një ngarkesëelektrike që ushtron një fuqi në sendet e ngarkuara nëafërsinë e saj.

Forca elektrike - është aftësia e një fushe elektrike për tëvepruar, zakonisht matet në volt (V).

Rryma elektrike - është lëvizja apo rrjedha e pjesëzave tëngarkuara elektrike, matet në amper (A).

Energjia elektrike - është energjia e fituar nga rryma e ngarkesës elektrike nëpër një përçues elektrik.

Fuqia elektrike - është përqindja me të cilën energjiaelektrike kthehet apo ndryshohet në një formë energjietjetër, sidrita, ngrohtësia apo energjia mekanike.

Ngarkesa elektrike - është një lidhje e vetive të ruajtura tëdisa pjesëzave nënatomike, të cilatpërcaktojnë ndërveprimine tyre elektromagnetik. Lënda e ngarkuar elektrikisht ndikohet dhe krijohet nga fushatelektromagnetike.

Elektromagnetizmi- është një ndërveprim themeltar.

Në fizike, hapësira që rrethonnjë ngarkese elektrike ose nëprezencën e një fushemagnetike që ndryshon nëkohë ka një veti qëquhet fushe elektrike (e cilamund të barazohetme densitetin e fluksit elektrik). Kjo fushe elektrike shkaktonaplikimin e një force në çdotrup tjetër të ngarkuarelektrikisht. Koncepti i fushëselektrike u fut për herë të paranga Majkell Faradei.

Fusha elektrike

Ngarkesa elektrike është njëveti themelore e konservuar e disa thërrmijave nënatomike, e cila përcakton bashkëvepriminelektromagnetik. Lënda qëështë elektrikisht e ngarkuar, influencohet nga, dhe në tënjëjtën kohë prodhon një fushëelektromagnetike. Bashkëveprimi midis njëngarkese lëvizëse dhe njëfushe elektromagnetike ështëburimi i forcëselektromagnetike, e cila ështënjë nga katër forcat themelore.

Ngarkesat elektrike

Elektromagnetizmi është degae fizikës që studion valëtelektromagnetike, dukuritë e fushave elektrike magnetike, si dheforcat midis trupave të ngarkuar me elektricitet.

Fusha magnetike krijohet nga drejtimete domeneve magnetike në një magnet. Një fushë magnetike e ndryshueshmekrijon rrymë elektrike. Po ashtu, njëfushë elektrike qe ndryshon ne kohekrijon një fushë magnetike. Për shkak tëkësaj ndërvarjeje të fushës magnetikedhe elektrike, është e kuptueshmenjohja e tyre si një fenomen i njëjtë qëquhet fusha elektromagnetike.

Elektromagnetizmi Fusha

elektrike

Zbatime ne shtepi

Edhe mjetet e transportit

perdorin elektricitet per te

funksionuar. Ato perdorin

baterit , por edhe motorri

funksionon duke perdorur

dinamon, e cila zbaton

parimet e elektricitetit. PO

keshtu funksionojne edhe

trenat , avionet , satelitet ,

anijet kozmike dhe te gjitha

mjetet e transportit.

Zbatime ne transport

Pajisjet elektronike – e bejne

perdorimin e tranzistorit ,

nje nga shpikjet me te

medha te shke. XX dhe nje

bllok themelor per

ndertimin e te gjithe

qarqeve moderne.Nje qark

modern I integruar mund te

permbaje disa miliarda

tranzistore ne nje rajon te

vetem disa cm².

Pajisjet elektronike

Elektriciteti gjen nje

perdorim te gjere ne

industri.Gati 27% e energjis

elektrike shfrytezohet nga

dege te shumta te industris.

Pothuajse ne cdo dege te

industris makinerit vihen ne

pune duke perdorur

elektricitetin.

Zbatimet ne industri

Radio , televizioni , interneti , telefoni,faksilidhin njerezit me gjitheboten. Ne I telefonojmenje miku , dergojme njeemail,shohim njefilm,degjojme muzik ne kompjuter. Po valle ngavijne te gjitha keto? Cfare I ve ne pune? Sigurishte elektriciteti.

Zbatimet ne komunikim

Elektriciteti perdoretshume dhe ne mjekesi. Keshtu per shembull,perkancerin e melcis mjeketkeshillojne terapi me impulse elektrike per 45 sekonda.Ato krijojneboshlleqe te shumta ne membranen e qelizavekanceroze duke shkateruar tumorin.

Zbatimet ne mjekesi

Rrufeja eshte shkendij e fuqishme

elektrike.Ajo ndodh nga takimi I dy reve

me ngarkesa te kunderta.Tensioni midis

reve , ne momentin qe ndodh rufeja,

eshte disa milion volt dhe rryma eshte

shume e madhe, kurse rrufeja eshte disa

te miliontat pjes te sekondes.Ajo nuk

ndodh vetem ndermjet reve , por dhe

reve dhe tokes.Kur nje re e ngarkuar I

afrohet tokes , nen ndikimin e saj

siperfaqa e tokes ngarkohet me shenj te

kundert. Ngarkesa elektrike mund te jene

aq te medha (sidomos ne majat e maleve

te larta), saqe mund te ndodh shkarkesa

ndermjet rese dhe tokes.Rrufeja eshte

teper e rrezikshme , ajo mund te djeg ,

plagos , ndez zjarr , etj.

Rrufeja

1. Muskujt shtrengohen shume dhe behet I pamundur funksionimi I tyre.

2. Zemra ngushtohet,shtrengohet dhe veshtiresohet frymemarrja.

3. Rrhajet e zemres nderpriten dhe enet e gjakut ngushtohen tmerresishte

shume.

4. Shkaktohet djegia kur elektriciteti arrin te kaloj neper trupin e njeriut.

Cfare ndodh kur pesojme nje elektroshok?

Hulumtuesit nga Holanda kanëarritur të zbulojnë stimulimelektrik të ndikimit të trurit dhekujtimeve tënjerëzve. Hulumtuesit holandezëkanë gjetur një mënyrë për tëshpërndarë në mënyrë strategjikeku përmes elektroshokut tëfshihen kujtime të këqija tënjerëzve që vuajnë ngadepresioni. Teknika e re quhetelectroconvulsive (TKE) apo terapime elektroshok.

Te mirat e elektroshokut

Mesuesi: Teuta Haxhi

Konkluzionet

Elektriciteti eshte nje nga gjetjet me te medha te njerezimitdhe me ane te tij kemi arritur ne kushtet e jeteses qe jemi sot!

Faleminderit per vemendjen!

Marinela Abedini