Dr. Ilirjan Lipi Msc. Rudina Lipi

11/27/09 1

Software-t në Shqipëri e Kosovë dhe ndikimi i tyre në zhvillimin e biznesit

Dr. Ilirjan Lipi

Universiteti “Ismail Qemali” i Vlores

Msc. Rudina Lipi

Universiteti Kristal,Tirane

11/27/09 2

• Nëpërmjet projektimit, krijimit dhe integrimit të sistemeve informatike përfitohet informacion dhe statistika të cilat ndihmojnë vendimarrjen

• Reduktimi i kohes se përfitimit të raporteve manaxheriale

• Forma të ndryshme te prezantimit te raporteve (tabelare, grafike)

• Ul numrin e personave të cilet merren me gjenerimin e raporteve, por rrisin aftesitë e kërkuara të stafit që do i përdore ato

• Rrit numrin e personave të cilët merren me prodhimin si rezultat i zhvillimit të kompanive prodhuese të software-ve.

Roli dhe impakti i software-ve në zhvillimin e biznesit

11/27/09 3

Avantazhet e përdorimit të software-ve

• Organizimi i bizneseve në mënyre profesionale

• Rrjedhja e duhur e informacionit neper kanalet, kohen, formen e duhur

• Reagim me i shpejte ndaj ndryshimeve te tregut dhe konkurrenteve, si rezultat i aksesit te informacionit ne nje kohe me te shpejte

• Kontrolli i magazines (kalimi i magazines drejt just-in –time qe eshte e rendesishme per lloje te caktuara biznesesh)

• Rritja e cilesise se vendimarrjes, e mbështetur në disponimin e informacionit .

• Integrimi i softeve te biznesit me software te tjere (Microsoft Excel)

• Manaxhimi virtual i biznesit nëpërmjet përdorimit të kompiuterave në rrjet

11/27/09 4

Avantazhet e përdorimit të software-ve

• Database të firmës

• Kontrolli i kostove

• Përgatitja e pasqyrave periodike për shtetin

• Krahasimi i planeve me rezultatin

• Kontrolli i drejtimit

• Informacion në kohë rekord për cdo aktivitet të biznesit

11/27/09 5

Evidentimi i kompanive të prodhimit të software-ve

11/27/09 6

• IMB (Instituti i Modelimeve në Biznes), Infosoft SD (Infosoft Softwer Developer), ePoint, TPK Solution, Konsort, Infosoft System etj.

• Kompanitë shiptare të prodhimit të software-ve janë të përqendruar më shumë në fushën e software-ve të kontabilitetit të informatizuar, për shkak të kërkesave që tregu ka për to.

• Click-Soft, CACCTUS, INFORMATIKA Computers, Alba-Soft, Inter Adria etj.• Kosova është gjithashtu pjesë e iniciativës që ka për qëllim formimin e shoqërisë së informimit elektronik –

Iniciativa Elektronike e Evropës Juglindore (IEEJ). Qëllimi i kësaj iniciative është të lehtësojë paraqitjen e kornizës legjislative dhe të politikave në fushën e internetit dhe teknologjive tjera informative.

Evidentimi i kompanive të prodhimit të software-ve

11/27/09 7

Produktet e kompanive të prodhimit të software-ve

Alpha Single, Alpha Platinum, Financa 4, Financa 5, Go Hotel, Go Bar-Restorant, ProBar , ProMarket, Bilanc 2008

11/27/09 8

• ClickAS, ClickPRO, Click KON, Click Bast, Sistemi i Pagave, SM i Resurseve Njerezore, SM i aseteve fikse, Sistemi Financiar, BarSoft MS, HotSoft MS, Sistemi i spitaleve

• Peshë të rëndësishme në kërkesat e tregut të Kosovës ,Shqipërisë zë kërkesa për programet e kontabilitetit të informatizuar.

Produktet e kompanive të prodhimit të software-ve

11/27/09 9

• Software-et e planeve të biznesit, planeve marketing, manaxhimin e burimeve njerezore, vleresimit te alternativave investuese mungojnë. Ka pasur tendenca në hartimin e programeve të burimeve njerezore nga IMB,ePoint, por hapat e hedhur nuk kanë qënë të mjaftueshëm. (mungesa e kërkesës)

• Ekzistojnë në Shqipëri versionet e Microsoft Office ne shqip, por shkalla e përdorimit të tyre për qëllime të biznesit është në nivele të ulta.

• Sistemi bankar përdorë software të cilët janë specifik për ta. Zakonisht vijnë nga jashtë dhe stafi shqiptar përdoret për mirëmbajtje.

• Tendencë : software-ve të ligjshmërisë, fjalor disa gjuhësh.

• Objekt i piraterisë kompiuterike.

Produktet e kompanive të prodhimit të software-ve

11/27/09 10

• Raportet e programeve të kontabilitetit të informatizuar janë ato të cilat janë shumë të kërkuara nga bizneset sot dhe i bëjnë ato më atraktive

• Raportet mund të transferohen në programe si Microsoft Excel, Microsoft Word ku mund të bëhen përpunime të tjera

• Programet e kontabilitetit të informatizuar të përpunuara sipas kërkesave përkatëse ju japin informacion një grupi të madh të interesuarish

Raportet që ofrojnë software-ët ekzistues

11/27/09 11

Dy tendenca:

• Kompani të reja për të prodhuar software

• Kompani lokale të prodhimit të software-ve.

11/27/09 12

Kompanive të reja për të prodhuar dhe ofruar software

-Ndërtimi 1.5 merret me llogaritjen e preventivave dhe mbajtjen e situacioneve.

-Ai mbulon të gjitha nevojat e kompanive të ndërtimit, për punime ndërtimi, elektrike, mekanike etj.

-Programi shftytëzon eksperiencën e madhe të ndërtuesve shqiptarë dhe vjen si rezultat i kërkesave kohore të specialistëve për një llogaritje të saktë dhe të shpejtë të punimeve.

11/27/09 13

Kompani lokale të prodhimit të software-ve.

•Në treg ato janë të preferushme, pasi janë shumë më afër dhe më të prekshme nga bizneset lokale, (Vlorë gjendet Toshiba Fujistu Siemens)

•Mundësia e përshtatjes së këtyre kompanive me kërkesat e tregut është më e madhe dhe fleksibiliteti i tyre përbën një avantazh. Mund të përmendim si produkte te tyre bookEkspres, Dentist,FinancaEkspres etj

11/27/09 14

Bashkëpunimi me kompanite ndërkombëtare të prodhimit të software-ve

• Kompania Mesonic e cila perfaqsohet nga IMB (Instituti i Modelimeve ne Biznes ).

• Mesonic Business Software është themeluar në vitin 1978 në Viene (Austri)

• Ka arritur të jetë lider në zhvillimin e zgjidhjeve informatike komerciale dhe e-business për bizneset në Austri.

• Mesonic ka mundësuar të ofrojë zgjidhje efektive dhe eficiente për biznesin

11/27/09 15

Bashkëpunimi me kompanite ndërkombëtare të prodhimit të software-ve

Kompania SAP e përfaqesuar nga Konsort• Kompania gjermane e prodhimit të software-ve SAP e krijuar në 1972 ,

me rreth 39000 klient në të gjithë botën • Tregu shqiptar do të ketë mundësi në këtë mënyrë të përfitojë zgjidhjet më të

fundit në fushën e ERP-ve, duke kombinuar eksperiencen e SAP me profesionalizmin e kompanisë Konsort.

11/27/09 16

Bashkëpunimi me kompanite ndërkombëtare të prodhimit të software-ve

11/27/09 17

Bashkëpunimi me kompanite ndërkombëtare të prodhimit të software-ve

Cacttus e cila është përfaqësuese e disa prej kompanive më të njohura në fushën e teknologjisë së informacionit dhe komunikimit.

Bashkëpunëtore, partner dhe përfaqësuese e kompanive si Microsoft, Cisco, Sophos, eEye, Adobe,Veritas, Zyxel

11/27/09 18

Bashkëpunimi me kompanite ndërkombëtare të prodhimit të software-ve

Ka ndër partnerët e saj:

Motorola-Enterprise Mobility, Zebra .

11/27/09 19

Tendenca: Kosovë-Shqipëri

Prezenca nëpërmjet internetite kompanive me inisiativë shqiptare,.

• Një kompani e tillë është ShqipSoft e cila ka filluar punën në nëntor të vitit 1998 në qytetin Saarbrücken të Gjermanisë, e cila planifikon, zhvillon, koordinon, organizon dhe shperndan softwere në gjuhën shqipe.

• Kompania merret me IT (IT-Consulting), ERP (enterprise resource planning) dhe CRM (costumer relations management).

11/27/09 20

Efekti i ndërveprimit të kompanive të prodhimit të software-ve

• Ofrimi i software-ve nga Shqipëria në Kosovë ndikon pozivisht në kordinimin dhe zhvillimin e biznesit në të dy vendet duke rritur nivelin dhe cilësinë e të bërit biznes.

• Kompanite e prodhimit te software-ve konkurojne ne nje arene me te madhe, konkurrence qe sjelle cilësi më të lartë

• Nëpërmjet software-ve bizneset pavarësisht shtrirjes gjeografike mund të disponojnë informacion dhe raporte në cdo kohë, duke realizuar vendim-marrje më të shpejtë, më cilësore e cila ben qe keto biznese te jene me kompetitive

11/27/09 21

Efekti i ndërveprimit të kompanive të prodhimit të software-ve

• Efekt pozitiv i rritjes se tregut në rezultatin financiar të kompanive .

• Përdorimi i software-ve të njëjtë ndikon në lehtësinë e përdorimit dhe të krahasimit të raporteve financiar të degëve të kompanive në të dy vendet.

• Nxitje indirekte jepet edhe mbi investimet e reja pasi probabiliteti për të parashikuar nëpërmjet plan bizneseve, raporteve periodike dhe analizat e herëpashershme ekonomike mbi bizneset do të jetë më e madhe.

• Efekti ndaj përpjekjeve per te ulur informalitetit ne ekonomi do të ishte pozitiv

11/27/09 22

11/27/09 23

• Drejtuesit e bizneseve duhet të jenë më të ndjeshëm në drejtim të përdorimit të software-ve në aktiviteteve të tyre. Në këtë mënyrë biznesi do të mbështetej mbi themele më të forta dhe më të konsoliduara, sepse raportet dhe informacioni i prodhuar nga keta software do te kishte vlere te madhe perdorimi dhe ne te ardhmen, per prognozime treguesish ekonomike dhe financiar te biznesit.

• Bashkëpunimi midis kompanive të prodhimit të software-ve në të dy anët e kufirit, duhet të jetë më i madh. Kjo do të kontribonte në një klimë më të mirë biznesi dhe në një nivel më të lartë bashkëpunimi ekonomik.

• Qendrat të cilat merren me prodhimin e programeve të kontabilitetit të informatizuar si IMB,ISD duhet ti kushtojnë më shumë rëndësi marketingut të tyre. Nevojiten politika të vecanta marketing në drejtim të Universiteteve. Njohja e software-ve dhe përdorimi i tyre nëpër Universitete si “fabrika të inteligjencës“ do të jepte efekte pozitive për aplikimin e këtyre software-ve në institucione dhe në biznese, dhe do te ishte mjet shume i mire promocioni

11/27/09 24

Ekonomistët e rinj duhet të jenë më aktiv në drejtim të përvetësimit të njohurive mbi përdorimin e programeve në bizneset e tyre apo institucionet në të cilat punojnë. Ajo përbën një sfidë në profesionin e tyre.

•.

11/27/09 25

Tendenca në drejtim të përdorimit të internetit ka nevojë për një shtytje më të madhe. Nëse do të kishim inisiativa të tilla dhe efektet pozitive në drejtim të promovimit të software-ve nuk do të mungonin, pasi ato do të ishin më të prekshme për publikun

Faleminiderit !

• Hannah More:

It is not so important to know everything as to appreciate what we learn.

Nuk eshte e rendesishme te dish cdo gje por te vleresosh cfare ke mesuar

• John Dewey:

Education, therefore, is a process of living and not a preparation for future living.

Edukimi eshte nje proces i te jetuarit dhe jo nje pergatitje per te ardhmen

• Maria Mitchell:

Study as if you were going to live forever; live as if you were going to die tomorrow

Studioni sikur te jetoni pergjithmone: jetoni sikur do te vdisni neser.

Thank You !

11/27/09 26