NÓI LẮP PHÁT TRIỂN THEO TUỔI

Ruth W. Bass, Thạc sĩ Khoa học (MS),

Chứng nhận Năng lực Lâm sàng chuyên về Bệnh học Giọng nói & Ngôn ngữ (CCC-SLP)

Chuyên gia về Bệnh học Giọng nói & Ngôn ngữ

CÁC YẾU TỐ NGUY CƠO Tiền sử gia đình có người nói lắp hay không?

Nguy cơ tăng nếu có các thành viên khác trong gia đình nói lắp.O Mấy tuổi trẻ bắt đầu bị nói lắp?

Nguy cơ tăng nếu khởi phát nói lắp sau 3 tuổi rưỡi.O Trẻ đã bị nói lắp bao lâu?

Nguy cơ tăng nếu nói lắp đã hơn 6 tháng.O Trẻ thuộc nhóm giới tính nào?

Nguy cơ tăng lên ở trẻ trai.

Nếu trẻ có một hoặc nhiều của các yếu tố kể trên, hãy tham khảo để đánh giá.

THEO DÕIKhi đứa trẻ:• không có tiền sử gia đình nói lắp -

Các nghiên cứu cho thấy rằng khoảng 50% trẻ em nói lắp có một thành viên trong gia đình nói lắp

• bắt đầu nói lắp trong độ tuổi từ 2 đến 3 tuổi rưỡi - có khả năng tự hết

• đã bị nói lắp ít hơn sáu tháng - 75% -80% các trẻ em nói lắp sẽ cải thiện mà không cần trị liệu ngôn ngữ

• là trẻ gái - tỷ lệ 4/1 (tỷ lệ con trai nói lắp so với con gái)

ĐÁNH GIÁO Phỏng vấn cha mẹ nuôi nấng trẻO Tìm hiểu tường tận tiền sử gia đình và bệnh nhânO Ghi nhận qua thu âm / thu hình tương tác giữa cha, mẹ và conO Thực hiện xét nghiệm tiêu chuẩn hóaO Tính tỷ lệ phần trăm âm tiết lắp bắp – bài tập đọc và bài tập nóiO Ghi nhận các đặc điểm thứ phát đi đôi với thể chất O Tìm kiếm:

a. những phát âm kéo dàib. lặp đi lặp lại (một phần từ, toàn bộ từ, cụm từ)c. sự xen vào âm thanh / âm tiết / cụm từ d. Những lúc nghẹn lời, im lặng

1. Những người nói lắp không thông minh.2. Căng thẳng gây ra nói lắp.3. Có thể "bắt kịp" nói lắp bằng cách nghe một người nói lắp khác.4. Giúp nói cho một người biết "hít một hơi thật sâu trước khi nói chuyện."5. Giúp nói cho một người biết "suy nghĩ về những gì bạn muốn nói trước."6. Căng thẳng gây ra nói lắp.

QUAN NIỆM SAI LẦM THƯỜNG GẶP

SỰ CAN THIỆP

Mô hình Nhu cầu-Khả năng Chương trình Lidcombe Chiến lược Nói trôi chảy - Nâng Cao (hít thở nhẹ nhàng

thoải mái, nói chậm rãi, cử động nhịp nhàng, âm rung dễ dàng, giao tiếp thanh thoát, và nói kéo dài)

Liệu pháp điều trị Điều chỉnh Nói lắp (Nắm bắt được Nói lắp, Làm giảm Nói lắp, Nói lắp và hủy bỏ lướt qua, dễ dàng)

Phương pháp tiếp cận tích hợp (kết hợp các liệu pháp kể trên)

LỜI KHUYÊN CHO PHỤ HUYNH1. Giảm nhịp độ nói nhanh của bạn.2. Thực hành kỹ năng nghe tốt.3. Giảm các câu hỏi.4. Chờ đợi đáp ứng của con bạn.5. Sử dụng xoay vòng.6. Tạo sự tự tin.7. Thực hiện "thời gian đặc biệt".8. Các quy tắc thông thường của việc áp dụng kỷ luật.

TRẺ EM TUỔI MẪU GIÁOMô hình Nhu cầu-Khả năng (DCM)

THAY ĐỔI MÔI TRƯỜNG(Phương pháp tiếp cận gián tiếp)

Chương trình Lidcombe (LP)HUẤN LUYỆN HÀNH VI THEO

PHƯƠNG PHÁP THƯỞNG, PHẠT(Phương pháp tiếp cận trực tiếp)

Phương pháp tiếp cận gián tiếp - DCM1. Tránh đặt quá nhiều kỳ vọng và yêu cầu đối với trẻ em đặc biệt là trong thời gian có các hoạt động gây căng thẳng.2. Hãy nhớ rằng những đòi hỏi cấp bách của môi trường xung quanh làm cho trẻ khó khăn hơn khi cử động các cấu trúc phát âm của mình một cách uyển chuyển và nhanh chóng.3. Sự kháng cự tạo nên các nhận xét tiêu cực về tiếng nói của trẻ.4. Tập trung vào những gì trẻ đang cố gắng truyền đạt chứ không phải là nó được nói như thế nào.5. Can thiệp sớm là điểm then chốt. Trở nên được giáo dục về các phương cách nhằm hỗ trợ các chiến lược phát triển lưu loát và can thiệp.

Phương pháp tiếp cận trực tiếp - LP

1. Trẻ em được khen ngợi khi nói trôi chảy. * Từ, cụm từ hoặc mức độ câu2. Yêu cầu sửa chữa được thực hiện. * Tỷ lệ 5/1 khen ngợi với chỉnh sửa3. Kết hợp chặt chẽ sự tự nhận thức. * nhằm tổng quát hóaCha mẹ sẽ đóng vai trò "người trị liệu" ở nhà. Điều đó tạo tác động hiệu quả và truyền sự tự tin cho trẻ.

TRẺ EM TUỔI HỌC ĐƯỜNGPhương pháp tiếp cận trực tiếp và tích hợp

* Sự kích thích xúc giác / cảm giác cử động* Các giao tiếp phát âm rõ ràng nhẹ nhàng* Sự phát âm/ Luồng không khí liên tục * Làm thế nào để xác định nói lắp* Khởi đầu dễ dàng và suôn sẻ* Ngưng nói và thoát ra sau câu nói* Tạm dừng, diễn đạt và nhịp độ câu nói

NGUỒN THAM KHẢOThông tin trích từ các nguồn sau

đây:

http://www.asha.org/publichttp://www.westutter.org

http://www.stutteringhelp.orghttp://www.theifa.org/index.php

http://www.stammeringcentre.org/mpc-home