Radila: Medina Trakić Sanel Salkičić, prof.

Genomsko inženjerstvo – direktno

manipuliranje kompletnim hromosomskim

garniturama, kompletnim genetičkim

materijalom pojedinih ćelija. Dugim riječima,

radi se o tretiranju cjelokupnog osnovnog

genskog sastava u datom živom sistemu,

gdje su zastupljeni svi geni.

Među najranije uspjehe genomskog

inženjerstva danas se ubraja uzgoj potpunih

biljaka mrkve dobijenih od naročito tretiranih

pojedinačnih tjelesnih ćelija.

Slika 1. Regeneracija biljaka mrkve iz diferenciranog tkiva korijena u uvjetima in vitro.

KLONIRANJE SOMATKIH ĆELIJA NEKIH ŽABA

Slika 2. Kloniranje žabe

KLONIRANJE MIŠEVA POČELO JE IZDVAJANJEM JEDRA

IZ ĆELIJE MIŠIJEG EMBRIONA NA RANOM STUPNJU

RAZVIĆA.

Slika 3. Kloniranje miša iz mrtvog i zamrznutog tkiva

KLONIRANJE HAPLOIDNIH GENOMA

Kloniranje haploidnih genoma je drugi važan

sektor genomskog inženjerstva, posebno

značajan za genetičkoinženjerske i genetičke

poduhvate s biljnim vrstama.

Veoma plodan i značajan pravac inženjerstva

je i hibridizacija somatskih genoma, skup

metoda za izvođenje opita križanja,

zaobilazeći puteve spolnog razmnožavanja.

SPONTANO SPAJANJE

Spontano spajanje (fuzija) somatskih ćelija i

njihovih genoma primijećena je početkom

šezdesetih godina, a i prije je bilo zapaženo

da se tjelesne ćelije spontano spajaju pod

nekim posebnim okolnostima, npr. – u

slučaju virusnih invazija. Ta činjnica je dala

istraživačima ideju da ćelijama u kulturi

dodaju viruse, kako bi postakli njihove fuzije.

Kasnije su pronađeni razni drugi, efikasniji

agensi koji djeluju u smislu stimulacije

stapanja kultiviranih somatskih ćelija

različitog prijekla. Pronalaskom efikasnih

fuzogena riješen je najvažniji problem u

postupcima somatske hibridizacije, kako

biljnih, tako i životinjskih tjelesnih ćelija.

MONONUKLEINSKA ANTITIJELA

Hibridiziranje somatskih ćelija je pomoglo u

stvaranju tzv. Monoklonskih antitijela.

Monoklonska antitijela nastaju hibridizacijom

odreženih tipova bijelih krvnih zrnaca, u

kojima se proizvode antitijela, sa kultiviranim

ćelijama nekih oblika raka, koje se

neograničeno razmnožavaju.

Na ovaj način dobijene su praktično

“besmrtne” ćelije sposobne da proizvode

zadato antitijelo – agens koji specifično

raspoznaje određenu bjelančevinu ili neki

drugi hemijski spoj (antigen), stupajući s njim

u naročitu vezu.

Indukovana poliplodija – može se smatrati

jednom od oblasti genomskog inženjerstva.

Raznim spoljašnjim djelovanjem moguće je

stvoriti poliploide. Nastaju i spontano u

prirodi, a u laboratorijama se proizvode

primjenom različitih fizikalnih ili hemijskih

sredstava.

HVALA!