Ebolusyon ng Sinaunang Kultura

MGA PANAHONG PALEOLITIKO AT NEOLITIKO

PREHISTORYAng pre-history ay yugto

sa mahabang nakaraan ng sangkatauhan na nag-uugat halos 2.5 milyong taon na ang nakakalipas o bago pa ang pagkakalikha ng isang sistematikong pagsusulat o pagtatala.

My dalawang mahalagang proseso ang naganap at nararapat pagtuunan ng pansin sa panahong prehistoriko.1. Ebolusyon o ang pagbabagong naganap sa aspektong biyolohikal ng tao hanggang sa pagkamit ng katalinuhang natatangi sa kanya sa mga hayop na tinatawag na sapientization

2. Pagkakaroon ng kasalukuyang uri ng tao ng kakayahan na makagawa o makalikha ng bagay bagay. Kabilang dito ang kakayahang gamitin ang kapaligiran ayon sa pangangailangan.

Sa pagtatakda ng mga petsa sa prehistory, mahalaga ang pag gamit ng makabagong teknolohiya at kagamitan upang matukoy ang makabuluhang kaganapan sa nakaraang panahon.

Ang ilan sa mga kaparaanang isinasagawa upang matukoy nang tuwiran ang mga bagay na nangyari sa nakaraan ay ang sumusunod:

Dokumentong historikal at mga kagamitang batid ang panahon.

Dendrochronology o Tree-Ring Dating

Radiocarbon (C-14) Dating

Potassium-Argon Dating

Panahong Paleolitiko(2,500,000-10,000 B.C.E)

Mga bato ang ginamit ng mga sinaunang tao sa panahong ito upang gawing kagamitan at sandata kaya tinatawag din itong Panahon ng Bato.“Paleolithic”Mula sa sallitang Griyego na paleos (matanda) at lithos (bato)

Ang panahong paleolitiko ay nagsimula dalawa’t kalhating milyon na ang nakaraan at nagtapos noong 10,000 BCE. Kaalinsabay nito ang napakalawak na panahong heolohikal na pleistocene.

Nahahati sa tatlong dibisyon ang panahong paleolitko.Lower Paleolithic Period. Ito ay panahon ng pinaka maaagang pananatili ng tao sa daigdig simula ng maitala sa arkeolohiya ang kanyang pamumuhay.-paglitaw ng mga hominid.

-ang stone chopper ang pinakamatandang simpleng kagamitan ng sinaunang tao. Ito ay natagpuan sa Olduvai Gorge. Tinatayang milyong taon na ang nakakalipas ng ginawa ito ng homo habilis- Ang mga hand axe, kagamitang may pingas sa magkaabilang bahagi at matulis ang dulo ay halimbawa ng kagamitang bato ng sinaunang mangangaso- homo erectus.

Middle Paleolithic Period. Ito ay ang panahon kung saan ang unang hominid ay higit pang nakontrol ang kanilang kapaligiran. Pino narin ang kanilang paggawa ng mga kagamitan.

Maaring pinasimulan ang preserbasyon ng karne sa pamaamagitan ng pagpapausok at pagpapatuyo nito.

Umusbong ang ekspresyong artistiko ng mga sa pamaamagitan ng pagpipinta sa kanilang katawan at ilang pagguhit sa mga bato.

Nagkaroon din ng paglilibing na nagpapahiwatig ng pagkakaroon ng mga kapaaraanang relihiyoso at ritwal noon pa mang sinaunang panahon.

Nabibilang ang kulturang Mousterian sa Gitnang Paleolitiko na karaniwang iniuugnay sa mga taong Neanderthal.

Upper Paleolithic Period. Saklaw nito ang panahon mula 40,000 at 8,500 taonn BP. Nagsimulang bumuo ang mga tao ng sariling kulturang panrelihiyon. Nagkaroon din ng mga sinaunang pamayanan sa anyong mga campsite at kadalasang matatagpuan sa mga lambak.

Isang patunay ng pagiging artistiko ng mg taong nabuhay sa Panahon ng Mataas na Paleolitiko ay ang Venus figurine.

Ang paggamit ng mga simbolo at pagkakaroon ng mga ritwal ay naging mahalaga sa makabagong pag uugali ng tao.

Ang mga taong Neanderthal ay napalitan ng Cro Magnon.

Ang kanilang mga naiwang pinta ng mga hayop ay matatagpuan sa mga yungib ng Altamira sa hilagang Spain at Lascaux sa timog kanluran ng France.

Yumabong ang iba’t ibang kultura tulad ng Aurignacian, Solutrean, at Magdalenian.

Sa pagbubuod, mapapansing ilan sa mga kaganapan sa panahong ito ay lubos na nagpabago sa gawi, asal ay pamumuhay ng tao.-paglikha ng kasangkapan-paggamit ng apoy-pagkakaroon ng wika

Panahon ng Neolitiko(10,000-4,000 BCE)

Ang huling bahhagi ng panahon ng bato ay ang Neolitiko. Ito ay hango sa salitang Greek na neos (bago) at lithos (bato).

Ang terminong Neolitiko ay ginamit sa arkeolohiya at antropolohiya upang italaga ang isang antas ng ebolusyong pangkalinangan o pagbabago sa teknolohiya.

Katangian ng panahong ito ang paggamit ng iba’t ibang kasangkapang bato na higit na pulido at pino, pananatili ng mga tao sa pamayanan, domestikasyon ng mga pananim at hayop, pagkakaroon ng mga kasanayan sa pag gawa ng palayok at pag hahabi.

Ang isa sa pinakaunang pamayanang umusbong sa daigdig ay ang walled city ng Jericho sa Jordan Valley na naitatag noong 7000 BCE. Ang kanilang pamumuhay ay nakasalalay sa pagtatanim ng trigo at barley, pangangaso at pakikipagkalakalan.

Ang isa pang panirahang Neolitiko ay umusbong sa Asia Minor. Ito ay ang Catal Huyuk sa kapatagan ng konya ng gitnang Turkey. Ito ay isang pamayanang sakahan. Ang mga tao rito ay nagtatanim ng trigo at barley at nag aalaga ng tupa at baka. Ang mga artisano ay mahusay sa paghahabi at pag gawa ng mga alahas, salamin at kutsilyong gawa sa obsidian.

GOD BLESS