BỆNH HẠI CÂY BỆNH HẠI CÂY CÔNG NGHIỆPCÔNG NGHIỆP

Người thực hiện:Người thực hiện:

1.1. Lưu Thị Thảo.Lưu Thị Thảo.

2.2. Nguyễn Thị Mận.Nguyễn Thị Mận.

BỆNH HẠI CÀ PHÊBỆNH HẠI CÀ PHÊ

- Bệnh hại cà phê có rất nhiều nhưng gây hại - Bệnh hại cà phê có rất nhiều nhưng gây hại

nghiêm trọng và đáng chú ý là bệnh gỉ sắt, bệnh nghiêm trọng và đáng chú ý là bệnh gỉ sắt, bệnh

nấm hồng, bệnh lở cổ rễ vườn ươm, bệnh héo chết nấm hồng, bệnh lở cổ rễ vườn ươm, bệnh héo chết

vàng cây cà phê chè.vàng cây cà phê chè.

BỆNH GỈ SẮT CÀ PHÊBỆNH GỈ SẮT CÀ PHÊ

- Bệnh phổ biến ở các vùng trồng cà phê.Bệnh phổ biến ở các vùng trồng cà phê.

- Bệnh có thể gây hại nặng trên giống cà phê mít, Bệnh có thể gây hại nặng trên giống cà phê mít,

nhưng gây tác hại nhiều hơn cả ở cà phê chè.nhưng gây tác hại nhiều hơn cả ở cà phê chè.

- Bệnh này còn được gọi là bệnh nấm vàng da cam.Bệnh này còn được gọi là bệnh nấm vàng da cam.

- Tác hại lớn của bệnh là rụng lá, khô quả và ảnh Tác hại lớn của bệnh là rụng lá, khô quả và ảnh

hưởng xấu đến tỉ lệ ra hoa, đậu quả của cà phê, làm hưởng xấu đến tỉ lệ ra hoa, đậu quả của cà phê, làm

giảm năng suất và sản lượng quảgiảm năng suất và sản lượng quả

TRIỆU CHỨNG BỆNHTRIỆU CHỨNG BỆNH

- Trên phiến lá, vết bệnh ban đầu biểu hiện bằng Trên phiến lá, vết bệnh ban đầu biểu hiện bằng

các điểm màu trắng đục hay các chấm hoen vàng các điểm màu trắng đục hay các chấm hoen vàng

nhạt giống màu lá non, kích thước nhỏ 0,3-0,5mm. nhạt giống màu lá non, kích thước nhỏ 0,3-0,5mm.

Chấm bệnh lớn dần tới 1-5mm hoặc lớn hơn nữa.Chấm bệnh lớn dần tới 1-5mm hoặc lớn hơn nữa.

- Khi vết bệnh đã rõ, trên mặt của vết bệnh phủ lớp Khi vết bệnh đã rõ, trên mặt của vết bệnh phủ lớp

phấn màu vàng da camphấn màu vàng da cam

- Khi bệnh chuyển sang giai đoạn suy thoái, các bào - Khi bệnh chuyển sang giai đoạn suy thoái, các bào tử trên vết bệnh được phát tán toàn bộ, cuối cùng tử trên vết bệnh được phát tán toàn bộ, cuối cùng đốm vết bệnh có màu nâu tối, có viền vàng xung đốm vết bệnh có màu nâu tối, có viền vàng xung quanh.quanh.

- Trong điều kiện nhất định trên vết bệnh cũ nấm lại - Trong điều kiện nhất định trên vết bệnh cũ nấm lại bắt đầu sinh đợt bào tử mới. Quá trình này lặp đi lặp bắt đầu sinh đợt bào tử mới. Quá trình này lặp đi lặp lại nhiều lần làm cho vết bệnh có vân vòng, vòng lại nhiều lần làm cho vết bệnh có vân vòng, vòng này kế tiếp vòng khác lan rộng ra.này kế tiếp vòng khác lan rộng ra.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNHNGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH

- Nấm Nấm Hemileia vastarix Hemileia vastarix gây bệnh là loài nấm gỉ sắt gây bệnh là loài nấm gỉ sắt có 3 loại bào tử: bào tử hạ, bào tử đông, bào tử có 3 loại bào tử: bào tử hạ, bào tử đông, bào tử đảm.đảm.

- Bào tử hạ hình múi chanh, hình quả thận, màu Bào tử hạ hình múi chanh, hình quả thận, màu vàng nhạt, đơn bào, trên mặt lưng khum lồi có gai vàng nhạt, đơn bào, trên mặt lưng khum lồi có gai nhỏ, mặt lõm láng nhẵn.nhỏ, mặt lõm láng nhẵn.

- Bào tử đông hình con quay, đơn bào, vách mỏng, Bào tử đông hình con quay, đơn bào, vách mỏng, láng nhẵn, thường rất ít gặp.láng nhẵn, thường rất ít gặp.

- Bào tử đảm là loại bào tử hữu tính hình trứng, đính Bào tử đảm là loại bào tử hữu tính hình trứng, đính trên các đảm mọc trực tiếp ra từ bào tử đông.trên các đảm mọc trực tiếp ra từ bào tử đông.

ĐẶC ĐIỂM PHÁT SINH ĐẶC ĐIỂM PHÁT SINH PHÁT TRIỂN BỆNHPHÁT TRIỂN BỆNH

- Trong nhiệt độ 19-26Trong nhiệt độ 19-26ooC và ẩm độ trên 85% là C và ẩm độ trên 85% là

điều kiện để bệnh phát sinh gây hại nặng nhất.điều kiện để bệnh phát sinh gây hại nặng nhất.

- Miền Bắc và miền Trung nước ta thì bệnh phát Miền Bắc và miền Trung nước ta thì bệnh phát

triển rộ vào 2 thời kì: xuân hè ( từ tháng 3-5) và triển rộ vào 2 thời kì: xuân hè ( từ tháng 3-5) và

thu đông ( từ tháng 9-11).thu đông ( từ tháng 9-11).

- Tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ, ẩm độ và tuổi Tùy thuộc vào điều kiện nhiệt độ, ẩm độ và tuổi

la non- già mà thời kì tiềm dục biến động từ 6-24 la non- già mà thời kì tiềm dục biến động từ 6-24

ngày. Từ khi xuất hiện vết bệnh đến khi hình ngày. Từ khi xuất hiện vết bệnh đến khi hình

thành bào tử hạ để phát tán lây lan mất 6-7 thành bào tử hạ để phát tán lây lan mất 6-7

ngày.ngày.

- Yếu tố ánh sáng cũng có thể ảnh hưởng tới mức độ Yếu tố ánh sáng cũng có thể ảnh hưởng tới mức độ

nhiễm bệnh.nhiễm bệnh.

- Tầng lá phía dưới nhiễm bệnh sớm hơn tầng lá Tầng lá phía dưới nhiễm bệnh sớm hơn tầng lá

ngọn.ngọn.

- Tuổi cây cà phê càng nhiều năm, bệnh càng nặng Tuổi cây cà phê càng nhiều năm, bệnh càng nặng

hơn cây tuổi non.hơn cây tuổi non.

- Đất quá chua, nghèo dinh dưỡng, cây nhiễm bệnh Đất quá chua, nghèo dinh dưỡng, cây nhiễm bệnh

nặng hơn và giảm năng suất lớn.nặng hơn và giảm năng suất lớn.

BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪBIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ

- Trồng các dòng, giống cà phê chống bệnh, có năng Trồng các dòng, giống cà phê chống bệnh, có năng

suất và phẩm chất cao là hướng phòng trừ cơ bản. suất và phẩm chất cao là hướng phòng trừ cơ bản.

Lai tạo bồi dưỡng chọn lọc, ghép cà phê vối với cà Lai tạo bồi dưỡng chọn lọc, ghép cà phê vối với cà

phê chè đọt nâu…phê chè đọt nâu…

• Áp dụng tốt các biệp pháp kĩ thuật thâm canh, cải Áp dụng tốt các biệp pháp kĩ thuật thâm canh, cải

tạo đất, bón đầy đủ phân NPK, tưới nước chống tạo đất, bón đầy đủ phân NPK, tưới nước chống

khô hạn, làm sạch cỏ, diệt cây dại, trồng đai rừng khô hạn, làm sạch cỏ, diệt cây dại, trồng đai rừng

chắn gió, quét đốt lá rụng….., là biệp pháp quan chắn gió, quét đốt lá rụng….., là biệp pháp quan

trọng hạn chế sự tích lũy nguồn bệnh, hạn chế lây trọng hạn chế sự tích lũy nguồn bệnh, hạn chế lây

lan bệnh và tăng cường sức chống bệnh cho cà lan bệnh và tăng cường sức chống bệnh cho cà

phê.phê.

- Phun thuốc hóa học phòng trừ vào các thời kì ban đầu - Phun thuốc hóa học phòng trừ vào các thời kì ban đầu

của các đợt bệnh phát sinh phát triển (đợt xuân và của các đợt bệnh phát sinh phát triển (đợt xuân và

đợt thu-đông) trên các giống cà phê nhiễm bệnh. đợt thu-đông) trên các giống cà phê nhiễm bệnh.

Thuốc phun có thể dùng Tilt 250EC hoặc Bayleton Thuốc phun có thể dùng Tilt 250EC hoặc Bayleton

25WP và Cyproconazole.25WP và Cyproconazole.

BỆNH HẠI CÂY CHÈBỆNH HẠI CÂY CHÈ

Bệnh phồng lá chè Bệnh phồng lá chè

- Là 1 trong những bệnh nguy hại nhất trên cây chè ở Là 1 trong những bệnh nguy hại nhất trên cây chè ở

nước ta.nước ta.

- Bệnh làm búp non khô cháy, cây sinh trưởng kém, Bệnh làm búp non khô cháy, cây sinh trưởng kém,

thời gian ra búp chậm, phẩm chất chè kém, mất thời gian ra búp chậm, phẩm chất chè kém, mất

hương vị. Thiệt hại sản lượng búp trung bình cả năm hương vị. Thiệt hại sản lượng búp trung bình cả năm

tới 12-15%.tới 12-15%.

TRIỆU CHỨNG BỆNHTRIỆU CHỨNG BỆNH

- Bệnh hại búp non, lá non, cọng non là chủ yếu Bệnh hại búp non, lá non, cọng non là chủ yếu

nhưng có khi hại cả ở lá bánh tẻ, quả non.nhưng có khi hại cả ở lá bánh tẻ, quả non.

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNHNGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH

- Bệnh do nấm Exobasidium vexans Massee gây Bệnh do nấm Exobasidium vexans Massee gây ra, thuộc lớp Nấm đảm. ra, thuộc lớp Nấm đảm.

- Mặt dưới vết phồng trên lá bệnh có lớp nấm Mặt dưới vết phồng trên lá bệnh có lớp nấm màu trắng hồng là tầng sinh đảm và bào tử màu trắng hồng là tầng sinh đảm và bào tử đảm, dưới đó là lớp sợi nấm nằm sâu trong tế đảm, dưới đó là lớp sợi nấm nằm sâu trong tế bào nhất là ở mô khuyết của lá.bào nhất là ở mô khuyết của lá.

- Đảm có hình ống kèn, thon dài, phía trên phình Đảm có hình ống kèn, thon dài, phía trên phình to, đơn bào có 2-4 cuống ngắn gắn bào tử đảmto, đơn bào có 2-4 cuống ngắn gắn bào tử đảm

- Khi nảy mầm, bào tử đảm có thể hình thành Khi nảy mầm, bào tử đảm có thể hình thành

màng ngăn ngang, từ mỗi tế bào mọc ra 1 ống màng ngăn ngang, từ mỗi tế bào mọc ra 1 ống

mầm ở phạm vi nhiệt độ 10-30mầm ở phạm vi nhiệt độ 10-30ooC, thích hợp C, thích hợp

nhất ở 15-22nhất ở 15-22ooC và ẩm độ cao trên 85%.C và ẩm độ cao trên 85%.

- Bào tử truyền lan theo gió rơi bám trên mặt lá Bào tử truyền lan theo gió rơi bám trên mặt lá

non có màng nước mỏng, gặp nhiệt độ thích non có màng nước mỏng, gặp nhiệt độ thích

hợp sẽ nảy mẩm xâm nhập vào mô lá sau 5-6 hợp sẽ nảy mẩm xâm nhập vào mô lá sau 5-6

giờ.giờ.

- Thời kì tiềm dục của bệnh là 4-7 ngàyThời kì tiềm dục của bệnh là 4-7 ngày

ĐẶC ĐIỂM PHÁT SINH ĐẶC ĐIỂM PHÁT SINH PHÁT TRIỂN BỆNHPHÁT TRIỂN BỆNH

- Sự phát sinh phát triển của bệnh phồng lá chè Sự phát sinh phát triển của bệnh phồng lá chè có liên quan chặt chẽ với điều kiện thời tiết, có liên quan chặt chẽ với điều kiện thời tiết, nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng, giống chè, địa thế nhiệt độ, ẩm độ, ánh sáng, giống chè, địa thế nương chè và điều kiện chăm sóc.nương chè và điều kiện chăm sóc.

- Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao, nhiệt độ tương đối thấp. Nhiệt độ trung cao, nhiệt độ tương đối thấp. Nhiệt độ trung bình 16-23bình 16-23ooC, ẩm độ cao trên 85%, mưa nhỏ C, ẩm độ cao trên 85%, mưa nhỏ kéo dài, ánh sáng yếu, độ chiếu nắng không kéo dài, ánh sáng yếu, độ chiếu nắng không quá 3 giờ/ngày, trời âm u sương mù..là những quá 3 giờ/ngày, trời âm u sương mù..là những yếu tố thuận lợi cho bệnh phát sinh sớm, phát yếu tố thuận lợi cho bệnh phát sinh sớm, phát triển mạnh, gây hại nghiêm trọng.triển mạnh, gây hại nghiêm trọng.

BIỆN PHÁT PHÒNG TRỪ.BIỆN PHÁT PHÒNG TRỪ.

- Nương chè hàng năm bị bệnh, cần đốn đau, thu dọn Nương chè hàng năm bị bệnh, cần đốn đau, thu dọn

đốt tàn dư cành lá bệnh.đốt tàn dư cành lá bệnh.

- Chăm sóc tốt, làm cỏ sạch. Không bón phân đạm Chăm sóc tốt, làm cỏ sạch. Không bón phân đạm

quá muộn trong vụ đông, bón sớm vào vụ chè xuân. quá muộn trong vụ đông, bón sớm vào vụ chè xuân.

Tăng cường bón phân kali vào vụ xuânTăng cường bón phân kali vào vụ xuân

• Máy xới cỏ chèMáy xới cỏ chè

- Trồng giống chè chống chịu bệnh nhất là ở các địa Trồng giống chè chống chịu bệnh nhất là ở các địa

thế thung lũng thấp, cớm nắng, là những nơi bệnh thế thung lũng thấp, cớm nắng, là những nơi bệnh

dễ phát sinh sớm và nặng.dễ phát sinh sớm và nặng.

- Khi bệnh đã phát sinh cần điều chỉnh lứa hái búp Khi bệnh đã phát sinh cần điều chỉnh lứa hái búp

theo hướng rút ngắn thời gian mỗi lứa hái, hái chạy, theo hướng rút ngắn thời gian mỗi lứa hái, hái chạy,

hái non búp chè, hái nặng tay 1 tôm ba lá để hạn hái non búp chè, hái nặng tay 1 tôm ba lá để hạn

chế tác hại của bệnh.chế tác hại của bệnh.

- Đầu xuân, khi bệnh có xu thế phát triển lây lan Đầu xuân, khi bệnh có xu thế phát triển lây lan

nhanh, cần tiến hành phun thuốc phòng trừ sớm ở nhanh, cần tiến hành phun thuốc phòng trừ sớm ở

những nương chè ra búp sớm và có địa thế thuận những nương chè ra búp sớm và có địa thế thuận

lợi cho bệnh phát triểnlợi cho bệnh phát triển