Bengkel sains pembolehubah 2015

Pembolehubah

Dimalarkan

PM Dimanipulasi

PDM

Bergerak BalasPBB

Pembolehubah di malarkan

PM

Bahan, sebatian, peralatan, perkara dan keadaan yang sama atau seragam dalam penyiasatan/ kajian

Apakah pembolehubah yang dimalarkan

Apakah yang ditetapkan?

Apakah yang sama ?

Apakah yang seragam ?

@ri f 501Levis

Pembolehubah yang

Dimanipulasi

PDM

Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang berubahubah atau berbeza dalam penyiasatan

Apakah pembolehubahyang dimanipulasi

Apakah yang berbeza?

Apakah yang berlainan ?

Apakah yang berubah ubah?

@ri f 501Levis

Pembolehubah Bergerak Balas

PBB

Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang diperhatikan hasilnya atau keputusanya

Apakah pembolehubahyang bergerak balas

Apakah yang dikaji ?Apakah yang diperhatikan ?

@ri f 501Levis

1. Pembolehubah yang dimalarkan (PM)

Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang sama atau

seragam dalam penyiasatan

Panduan

1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan sama /

ditetapkan

2. Di dalam rajah cari maklumat/ peralatan yang serupa/ sama

3. Tulis jawapan menggunakan parameter + objek

Contoh soalan

1. Apakah yang sama ?

2. Apakah yang seragam?

3. Apakah yang ditetapkan?

4. Apakah pembolehubah dimalarkan ?

5. Apakah perkara yang diseragamkan?6

2. Pembolehubah yang di manipulasikan (PDM)

Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang berubahubah atau berbeza dalam penyiasatan

Panduan

1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan berbeza / berlainan/ diubah

2. Di dalam rajah cari maklumat/ peralatan yang berbeza / berlainan / tidak sama


Contoh soalan

1. Apakah yang berbeza ?

2. Apakah yang berlainan ?

3. Apakah yang diubah ubah?

4. Apakah pembolehubah dimanipulasi ?

7

3. Pembolehubah yang bergerakbalas (PBB)

Bahan, sebatian, peralatan dan keadaan yang

diperhatikan hasilnya atau keputusanya

Panduan

1. Di dalam penyataan soalan cari perkataan diperhatikan ,

dicatatkan , direkodkan ,keputusan

2. Di dalam rajah cari maklumat yang berkaitan keputusanyang berlaku


Contoh soalan

1. Apakah yang diperhatikan ?

2. Apakah yang dikaji ?

3. Apakah pembolehubah bergerak balas ?

8

CONTOH SOALAN PEMBOLEHUBAH YANG LAIN

1. Nyatakan dua maklumat yang perlu dikumpul dalam penyiasatan ini.

PDM

PBB

2. Nyatakan dua maklumat yang perlu ditetapkan dalam penyiasatan ini.

PM

PM

3. Nyatakan satu maklumat yang dikumpul dalam penyiasatan ini.

PBB

4. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu dikumpul dalam penyiasatanini.

PDM

PBB

5. Nyatakan dua pembolehubah yang perlu ditetapkan dalam penyiasatanini.

PM

PM

9

CARA MENULIS PEMBOLEHUBAH

1. Menentukan ukuran / parameter + objek

2. Contoh :

Ukuran / parameter Objek

Saiz Bikar

Panjang Tali

Tinggi Landasan

Suhu Air

Jumlah Roda

Contoh parameter

@ri f 501Levis

Ukuran/ parameter

Objek / keadaan

1 Jenis

2 Saiz

3 Jumlah

4 Suhu

5 Bilangan

6 Masa

7 Bentuk

8 Isipadu

9 Panjang

10 Berat

11 Tinggi

12 Paras

13 Warna

14 Peratus

Ukuran/ parameter

Objek / keadaan

15 Kuantiti

16 Kelajuan

17 Kandungan

18 Jarak

19 Purata

20 Kedudukan

21 Diameter

22 Keluasan

23 Cara

24 Kuasa

25 Bulan

27 Kehadiran

28 Keadaan

29 Hari / Minggu

Contoh 1


Contoh 2


Contoh 3


Air

Panduan mencari pembolehubahSumber / pembolehubah

PM PDM PBB

1. Penyataan

Cari perkataan sama/ serupa / tidakberubah/ seragam/

Cari perkataanberbeza/ berlainan / berubah ubah

Cari perkataandiperhatikan/ direkodkan / keputusan/ selepas / melihat

2. Rajah / gambar

Cari maklumat/ gambar yang sama

Cari maklumat/ gambar yang berbeza

Cari maklumat/ gambarberkaitan hasilpenyiasatan

3. Jadual* Setiap jadualyang diberipasti ada PBB

Panduan mencari pembolehubahSumber / pembolehubah

PM PDM PBB

4. Graf

5. PenyataanUmum

1. PDM mempengaruhi PBB2. PBB dipengaruhi PDM3. PDM menyebabkan PBB4. PBB bergantung PDM5. PDM memberi kesan PBB

PEMBOLEHUBAH DARIPADA PENYATAAN SOALAN

CONTOH 1.

Kajian dijalankan terhadap dua buah roket air yang berbeza saiz. Jumlah air yang digunakanadalah sama bagi kedua dua buah roket. Ketinggian roket melonjak diperhatikan

PDM : PBB :PM :

Saiz Roket

Jumlah Air Ketinggian Roket melonjak


CONTOH 2.

Tiga helai tuala yang sama jenis dan sama saizdigunakan untuk melihat masa tuala kering. Cara setiap tuala dijemur berbeza beza.

PDM : PBB :PM :

Cara tuala dijemur

1. Jenis tuala2. Saiz tuala

Masa tuala kering


CONTOH 3.

Dua tumbuhan yang berbeza ditanam di kawasanpadang pasir. Selepas dua minggu keadaan pokokdiperhatikan

PDM : PBB :PM :

Jenis tumbuhan

Kawasan tanamanKeadaan pokok selepas dua minggu.

PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBARAJAH SOALAN

A B

Dua pelajar lelaki A dan B telah bersaing untukpertandingan mengangkat besi paling banyak . Keputusanseperti jadual di bawah.

Contoh 2

Pelajar A B

Jumlah besi yang boleh diangkat

6 batang 2 batang

PDM

PBB

PMPDM

A B CLilin A B C

Masa Lilin padam 3 minit 4 minit 5 minit

Contoh 3

Tiga batang lilin digunakan untuk melihat tempoh masa lilinpadam . Keputusan seperti jadual di bawah

PMPM

PM

PBB

PDM

PDM PDM

PBB

A B

Diberi makan = 20 kg rumput sehari

Dua ekor lembu diberikan makan pada setiap hari. Selepas5 bulan diperhatikan saiz lembu seperti rajah di bawah

Contoh 1

Diberi makan = 4 kg rumput sehari

PBB

PBB PBB

PDM PDM

PMPM

Mencari pembolehubah daripadapenyataan /gambar/ jadual

@ri f 501Levis

PEMBOLEHUBAH DARIPADA GAMBAR DAN PENYATAAN SOALAN

SOALAN 1

Rajah di bawah menunjukkan satu penyiasatan untuk

mengkaji keperluan asas haiwan selama dua minggu.

Siput P dan Q adalah sama saiz dan kedua duanya

diberi dengan jumlah makanan yang berbeza. Selepas

sebulan keputusan seperti rajah di bawah.

P Q

PM

PDM

PDM PDM

PBB PBB

@ri f 501Levis


SOALAN 2

Dua sangkar A dan B ditempatkan dengan anak ayam yang

berbeza bilangan.

Selepas dua bulan pemerhatian dicatatkan seperti berikut.

1. Putara berat anak ayam dalam sangkar A adalah 200g

2. Putara Berat anak ayam dalam sangkar B adalah 600g

PM

PDM PDM

PDM

PBB

PMPM

PM

@ri f 501Levis


SOALAN 3

Gambarajah menunjukan 3 litar elektrik R, S dan T

yang telah dipasang oleh sekumpulan murid.

Kecerahan mentol mentol direkodkan seperti rajah di

bawah.

R TS

MALAP CERAH SANGAT

CERAH

PM

PDM PDM PDM

PBB PBB PBB

PBB

PMPM


SOALAN 4

Empat keping kertas sama saiz dilipat seperti rajah

di bawah . Kertas kertas tersebut dilepaskan pada

posisi dan ketinggian yang sama. Masa yang diambil

untuk kertas sampai ke lantai seperti turutan yang

ditunjukkan mulai daripada masa yang paling lama.

PM

PDM

PBB PM

Mencari pembolehubah daripada jadual

PDM

PBB

PM

PDM

PBB

PDM

PM

PBB


PDM

PBB

PM

PDM

PBB

PDM

PM

PBB

1

2

3


PM PDM PBB

PDM PM PBB

PDM PBB4

5

6

Dua buah pokok bunga dilabel A dan B . Kedua duanyadiberikan jumlah air yang berbeza. Selepas dua minggukeputusan seperti jadual di bawah

POKOK A B

KEADAAN POKOK SUBUR LAYU

XXXXX A B

RV SUBUR LAYU

A B

PEMBOLEHUBAH DARIPADA JADUAL

SOALAN 1

Danish mengisi 30cm³ ke dalam silinder penyukat .

Guli yang sama bentuk dimasukkan . Dia merekodkan

isipadu air di dalam jadual di bawah .

Jumlah

guli0 1 2 3 4 5

Isipadu Air

30cm³30 31 32 33 34 35


SOALAN 2

Jadual menunjukkan keputusan daripada satu

penyelidikan untuk perjalanan sejauh 300km.

Alat Masa yang diambil ( hari )

Mesin 3

Haiwan21


SOALAN 3

Jadual di bawah membandingkan teknik teknik

pertanian yang digunakan oleh pertani di dua buah

kampung . Jumlah keluasan tanah bagi setiap

kampung adalah sama.

Kampung A Kampung B

Menggunakan hawian untuk

membajak

Menggunakan mesin untuk

membajak

Hasil tanaman padi 20 000

tan metrik setahun

Hasil tanaman padi 50 000

tan metrik setahun


SOALAN 4

Dalam satu pernyiasatan, lima ekor ibu ayam yang

sama jenis ditempatkan dengan di dalam reban A

dan B. kesemua ibu ayam diberikan dengan jumlah

makan dan air yang sama. Jadual di bawah

menunjukkan keputusan penyisatan selepas dua

minggu

Reban A Reban B

Bilangan Ibu Ayam 5 5

Berat ibu ayam /

kg3.0 2.0


SOALAN 5

Jadual di bawah menunjukkan bilangan ikan di sungai

Y dari tahun 2000 hingga 2004 yang diperhatikan

oleh seorang pegawai alam sekitar

Bilangan Ikan

Tahun

2004 2005 2006 2007 2008

28 48 68 88 108


SOALAN 6

Minggu 0 1 2 3 4 5

Jumlah

daun0 2 4 6 8 10


SOALAN 7

Masa

(minit ) 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18

Suhu Air 27 33 46 58 69 76 89 100 100 100


SOALAN 8

Jarak lampu

suluh sari

sumber cahaya /

cm

0 1 2 3 4

Tinggi bayang

bayang pada

skrin / cm

10 8 6 4 2


SOALAN 9

Tahun 1980 1982 1984 1986 1988

Bilangan

Harimau550 410 330 450 600

Mencari pembolehubah daripada graf

PBB

PDM


0

1

2

3

4

5

1990 1991 1992 1994 tahun

bilangan gajah PBB

PDM

Contoh 1


0

1

2

3

4

5

6

5 4 3 2 bilangan selkering

kecerahan mentol PBB

PDM

Contoh 2


0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

1 2 3 4 gear

kelajuan keretaPBB

PDM

Contoh 2

@ri f 501Levis

PEMBOLEHUBAH DARIPADA GRAF

SOALAN 1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

Ketinggian Anak Pokok (cm)

Hari

@ri f 501Levis


SOALAN 2

100

80

60

40

20

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2 4 6 8 10

Saiz ais (cm²)

Masa ais dibiarkan

@ri f 501Levis


SOALAN 3

100

87

67

47

27 27 27

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

5 10 15 20 25 30 35

Suhu cecair (ºC)

Masa air dibiarkan

@ri f 501Levis


SOALAN 4

20

30

40

50

60

70

80

90100 100 100

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22

Suhu air ºC

Masa pemanasan

PANDUAN MENJAWAB SOALAN KPS

1. Baca Penyataan Dan Soalan2. Kenalpasti Tajuk Soalan3. Senaraikan / Cari – PDM / PBB / PM

3.1 Garis Maklumat PDM / PBB/ PM Dari Penyataan Soalan

3.2 Catatkan PDM / PBB/ PM Pada Rajah/ Jadual/ Graf

4. Baca Soalan Dan Gariskan Bentuk Soalan5. Tuliskan Jawapan Berpandukan Kata kunci / Panduan6. Semak Jawapan

PANDUAN MENJAWAB SOALAN KPS

1. Senaraikan / Cari – PDM / PBB / PM3.1 Garis Maklumat MV/RV/CV Dari Penyataan

Soalan

1. Nak Cari PDM- Ada Perkataan Berbeza/ Berlainan / Berubah

2. Nak Cari PBB- Ada Perkataan Keputusan/Diperhatikan / Direkodkan/ dikaji

3. Nak Cari PM- Ada Perkataan sama /serupa/ ditetapkan

Lilin Masa (minit) Panjang lilin yang tinggal

selepas 2 minit (cm)

X 2 10

Z 2 13

Rajah menunjukkan dua lilin yang berbeza sedang bernyalapada masa yang ditetapkan selama 2 minit . Jadualmenunjukkan panjang lilin yang tinggal selepas dua minit.

ZX X

PDM

PM

PM PBB

Rajah dan jadual menunjukkan pemerhatian terhadap suhuplanet dalam sistem suria .

Planet Kedudukan planet dari matahari

( km)

Suhu planet

ºC

J 50 000 200

K 160 000 110

P 880 000 000 - 20

Q 939 584 768 - 301

PBB

PBBPDM

PM

Satu penyiasatan telah dijalankan ke atas dua jenis tumbuhanyang berbeza. Kedua-dua tumbuhan diletakkan di bawahcahaya matahari dan tidak disiram selama sebulan. Keputusanseperti jadual di bawah

Pokok P Pokok Q

Pokok Keadaan pokok

P Mati

Q Subur

PDM

PM

PBB

PDM PDM

Aktiviti

Seorang pelajar 4 Bagus telah menjalankan penyiasatan terhadap kadar degupan jantung untuk beberapa aktiviti seperti yang dinyatakan di dalam graf di bawah

PDM

PBB

Pelajar Ali Abu Azi Aie

Bilangan Jengkal 11 10 9 12

Jadual berikut menunjukkan bilangan jengkal bagi setiap pelajar untuk mengukur panjang sebuah meja .

PDM

PBB

PM

Jarak larian Bilangan degupan jantung seminit

1 km 702 km 803 km 904 km 100

Seorang atlit dari Majlis Sukan Negara telah menjalankan penyiasatan untuk menyiasat hubungan antara jarak larian dengan bilangan degupan jantung. Keputusan penyiasatan seperti dalam jadual di bawah.

PDM

PDM PBB

PBB

Kotak Saiz kotak Saiz susu kotak XJumlah susu kotak X

yang boleh diisi

P 250cm³ 25cm³ 10 kotak

Q 350cm³ 25cm³ 14 kotak

Kotak Susu

Dua buah kotak P dan Q yang berlainan saiz digunakan untukmengisi kotak susu sehingga penuh . Jumlah susu kotak x yang mampu memenuhi kotak P dan Q adalah seperti jadualdi bawah .

Kotak QKotak P

PDM

PBB

PDM

PDM

PDM

PBBPM

PM

Rajah di bawah tiga buah bandul yang sama berat dan saizdigunakan untuk menguji bilangan ayunan bandul dalam masa 20 saat pada kepanjangan tali bandul yang berbeza .

Keputusan jumlah ayunan seperti graf di bawah

PM

PM PMPM

PBB

PDM PDM PDM

PDM

PBB

PDM

Sebuah alat penimbang elektronik digunakan terhadap duabuah gelas yang berlainan . Keputusan seperti maklumatrajah di bawah

alat penimbangelektronik

Gelaskaca

Gelasplastik

1500.00 g 500.00 g

PDM

PDM PDM

PBB

PBB PBB

PMPM

PM

Sebuah silinder penyukat digunakan untuk mengukurisipadu air apabila beberapa duit siling dimasukkan .

Bilangan duit siling 20 sen Paras air (ml)

1 342 363 384 40

Duit siling 20 sen

Sebelum Selepas

PDM PBB

PM

Dalam satu eksperimen, air panas 100ºC dimasukkan kedalam bekas PQR dan S dan dibiarkan selama 30 minit. Suhu air diperhatikan .

P Q

R S

Bekas P Q R SSuhu awal air (ºc) 100 100 100 100Suhu air selepas 30 minit (ºc) 80 45 50 55

PM

PBB

PDM

PM

PBB

Dua buah pasu A dan B yang ditanam dengan pokokkeembong yang sama . Pokok B dibungkus dengan plastikjernih manakala pokok A tidak. Kedua dua disiram setiaphari selama 2 minggu.

A B

Keputusan selepas 2 minggu seperti jadual dibawah .

Bag

plastik

Pokok A B

Keadaan Pokok Subur Kekuningan / layu

PM

PDM PDM

PM

PBB

Dalam satu eksperimen, tiga ekor belalang yang sama saiz diletakkan ke dalam tiga bag plastik yang berbeza saiz . Keadaan belalang diperhatikan selepas beberapa jam.

Bekas M Bekas OBekas N

Pemerhatian :Masa belalang M mati 10 minitMasa belalang N mati 8 minitMasa belalang O mati 4 minit

PM

PDM

PDM

PDM

PDM

PBB

Dua buah bekas X dan Y di masukkan dengan 3 ekorbelalang yang sama dan dibiarkan selama 2 jam .

Penutup Jaring Penutup plastik

Daun

Pemerhatian :Belalang bekas X masih hidup berbanding belalang bekas Y

PM

PM

PDM PDM

PBB

PM

Pokok

Dua buah pasu yang ditanam dengan pokok keembong seperti rajah di bawah.

A B

Ketinggian pokok tersebut selepas 2 minggu direkodkan seperti graf di bawah .

PDM PDM

PBB

PBB

PerangkapPDM

AWAS !!!

Unit parameter

Gram (g) , Kilogram (kg) (Newton)

jisim/berat / Saiz/

Milimetre (mm)

Centimetre (cm)(cm²)

Metre ( m)

Kilometre (km)

Panjang / jarak / tinggi

Turutan nombor

( kiraan )

Cth: helai / biji / lipatan

Kuantiti /Nombor

Mililiter (ml)(cm³)

Liter ( l )

Isipadu

Education

Bengkel sains pembolehubah 2015