มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชาติ ๒๕๕๒

สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต กระทรวงวฒนธรรม Office of the National Culture Commission, Ministry of Culture

Intangible Culural Heritage

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๒๕๕๒/2009

Intangible Cultural Heritage


มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

บทนำ

เปนทตระหนกกนโดยทวไปวา ปรากฏการณหนงทกำลงเกดขนกบทกประเทศทวโลกในปจจบน

คอ การทมรดกทางวฒนธรรมทเปนวถการดำเนนชวตแตดงเดมกำลงถกคกคามดวยกระแสตางๆ เชน

กระแสโลกาภวตน การถกละเมด การนำไปใชอยางไมถกตอง และการไมเคารพตอคณคาด งเดม

ทงตอวฒนธรรม บคคล หรอชมชนผเปนเจาของวฒนธรรมซงนำไปสความสญหายและความเสอมถอย

อยางรวดเรว ปรากฏการณทเกดขนน เปนเหตใหเกดความเคลอนไหวในระดบโลก เพอดำเนนการในการ

ปกปองคมครองมรดกวฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยงมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมใหคงอยตอไป เนองจาก

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมเปนสงซงแสดงใหเหนถงการสรางสรรคของแตละเผาพนธท ไดม

การประดษฐคดคน และปรบใชในวถการดำเนนชวตของแตละชมชนไดอยางเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

และความเปนอยและยงแสดงใหเหนถงอตลกษณของแตละชมชนไดอยางชดเจน

ในสวนของการดำเนนงานในประเทศไทยเกยวกบการปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต ไดจดทำโครงการปกปองค มครองมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรม โดยมกจกรรมทสำคญ คอ การขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม เพอเปน

หลกฐานสำคญของชาตและเปนการสงเสรมการมสวนรวมของชมชนใหเกดความภาคภมใจในวฒนธรรม

ของตน รวมทงเปนการปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของทองถนและของชาต โดย

ในปงบประมาณพทธศกราช ๒๕๕๒ สำนกงานฯ กำหนดขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

สาขาศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอดงเดม จำนวน๒๕ รายการขนเปนครงแรก ซงไดรบการคดเลอก

และรบรองจากคณะกรรมการผทรงคณวฒทสำนกงานฯ แตงตง ในการน จงไดจดทำหนงสอมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรม เพอเผยแพรองคความร ศลปะการแสดงและงานชางฝมอด งเดมทไดรบ

การประกาศขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประจำปพทธศกราช๒๕๕๒

สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต หวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนจะเปนประโยชน

ในการสร างความภาคภม ใจและตระหนกถ งความสำคญของการข นทะเบ ยนมรดกภม ปญญา

ทางวฒนธรรมได รวมทงคาดหวงวาจะมการแลกเปลยนเรยนรเกยวกบการขนทะเบยนตอไป เนองจาก

กระบวนการดำเนนการดงกลาวสำนกงานฯมอาจดำเนนการไดเพยงลำพงจำเปนตองอาศยความรวมมอ

จากทกฝายทเกยวของ เพอใหการปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประสบผลสำเรจลลวง

ตามวตถประสงค

(นายสมชายเสยงหลาย)

เลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

Introduction

In the present day world, it generally acknowledges that intangible cultural heritage of every country

is presently threatened by globalisation, rights infringements and violation, misuse, inappropriation,

and lack of respect for the traditional culture itself or for the individuals or communities that own the

cultural heritage. This phenomenon has resulted in loss and quick deterioration of cultural heritage and

has activated an international effort to safeguard and preserve the cultural heritage, particularly the

intangible cultural heritage, which represents the creativity of the ethnic groups that have created and

applied it in their daily life, as appropriate to their environment and lifestyle, and which clearly

represents the identity of their community.

To safeguard the intangible cultural heritage in Thailand, the Office of the National Culture

Commission (ONCC) launched the“ProjectonSafeguardingof the IntangibleCulturalHeritage”with

the key mission to list the intangible cultural heritage in Thailand, which serves as the key testimony

for the nation, promotes community involvement and pride in the community’s traditional culture, and

safeguards the local, regional and national intangible cultural heritage. In the 2009 fiscal budget, the

ONCC designated 25 items of the intangible cultural heritage for the first time in the performing arts

and traditional craftsmanship domains. The items in the list were selected and endorsed by the

Committee of Experts appointed by the ONCC. In this regard, a book on the intangible cultural

heritage was published to disseminate and promote the knowledge of the announced heritage-listed

performing arts and traditional craftsmanship in 2009.

The ONCC hopes that this book will promote the pride in Thailand’s intangible cultural heritage and

contribute to the public awareness of the importance of intangible cultural heritage designation. It is

also hoped that exchanges of knowledge and learning about the intangible cultural heritage

designation will continue, since the process cannot be accomplished alone by the ONCC but needs

cooperation and collaboration from all relevant parties and stakeholders to ensure the success in the

safeguarding of the intangible cultural heritage.

(Mr.SomchaiSeanglai)

Secretary-General

Office of the National Culture Commission

สารบญ

การขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๑

ความเปนมา ๒

ความหมายของมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๔

วตถประสงค ๑๔

ผลทคาดวาจะไดรบจากการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๑๔

การดำเนนงานขนทะเบยน ๑๔

เกณฑการคดเลอกมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๑๘

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมทไดรบการขนทะเบยนประจำปพทธศกราช๒๕๕๒ ๒๓

ประกาศการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒ ๒๔

เหตผลสำคญในการประกาศขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๒๖

รายการศลปะการแสดงทประกาศขนทะเบยนประจำปพ.ศ.๒๕๕๒ ๒๘

รายการงานชางฝมอดงเดมทประกาศขนทะเบยนประจำปพ.ศ.๒๕๕๒ ๕๘

ภาคผนวก ๘๕

ประกาศกระทรวงวฒนธรรมเรองการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ประจำปพ.ศ.๒๕๕๒ ๘๖

คณะกรรมการผทรงคณวฒการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ๘๘

คณะผจดทำ ๙๐

หนา

Table of Contents

DesignationoftheIntangibleCulturalHeritage 1

3

5

15

15

15

BackgroundHistory

DefinitionofIntangibleCulturalHeritage

Objectives

ExpectedBenefitfromtheDesignation of Intangible CulturalHeritage

OperationalDirectivesfortheIntangibleCulturalHeritageDesignationCriteria

forNominationofItemsfortheIntangibleCulturalHeritageDesignation 19

DesignatedIntangibleCulturalHeritage2009 23

TheIntangibleCulturalHeritageDesignationAnnouncement2009 25

RationalefortheDesignationoftheIntangibleCulturalHeritage 27

ListofDesignatedIntangibleCulturalHeritageItemsinthePerformingArtsDomainin2009 29

ListofDesignatedIntangibleCulturalHeritageItemsintheTraditionalCraftsmanshipDomainin2009 59

Appendix 85

87

89

AnnouncementoftheMinistryofCultureontheDesignationofIntangible

CulturalHeritageYear2009

CommitteeofExpertsonIntangibleCulturalHeritageDesignationProject

ExecutiveCommittee 90

Page

การขนทะเบยน มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

Designation of the Intagible Cultural Heritage

� มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ความเปนมา นบต งแตการสถาปนาสำนกงานคณะกรรมการ

วฒนธรรมแหงชาตขนในปพทธศกราช๒๕๒๒สำนกงานฯ

ไดดำเนนการในการศกษาคนควาอนรกษสงเสรมเผยแพร

ฟนฟ และพฒนาวฒนธรรม โดยเฉพาะวฒนธรรมพนบาน

มาอยางตอเน องตลอดมา โดยการกำหนดนโยบาย

ยทธศาสตร มาตรการ โครงการ และกจกรรมตางๆ ทจะ

ตอบสนองตอภารกจดงกลาว

ตงแตป พ.ศ. ๒๕๔๘–๒๕๕๑ สำนกงานฯ กำหนด

ใหม โครงการภมบ านภม เม องข น โดยมวตถประสงค

ในการจดเกบขอมล และจดทำฐานขอมลมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรมซงประกอบดวย๕สาขาคอ๑)วรรณกรรม

พ นบาน ๒) ศลปะการแสดง ๓) แนวปฏบตทางสงคม

พธกรรม และงานเทศกาลตางๆ ๔) ความรและวถปฏบต

เกยวกบธรรมชาตและจกรวาล๕)งานชางฝมอดงเดม

โดยมการดำเนนงานดงน

๑. สงเสรม สนบสนนการมสวนรวมของทองถน

ในการเกบขอมลภมปญญาทางวฒนธรรมสาขาตางๆ

๒. จดเกบขอมลโดยรวมกบนกวชาการในทองถน

และประชาชนผเปนเจาของมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

๓. เผยแพรความร ขอมล และสารสนเทศมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรม ผานทางเอกสารสงพมพ และ

เวบไซต

๔. ศกษาคนความาตรการเพอการปกปองคมครอง

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม โดยผานกระบวนการวจย

การจดประชมและสมมนานานาชาต และการเขารวม

สงเกตการณในการดำเนนงานดานการปกปอง คมครอง

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของประเทศอนๆ และ

ขององคกรระหวางประเทศตางๆ เชน องคการศกษา

วทยาศาสตรและวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (UNESCO)

ศนยวฒนธรรมแหงเอเชย-แปซฟกของยเนสโก (ACCU)

และองคกรทรพยสนทางปญญาโลก(WIPO)

การขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

สำหรบการจดเกบข อมลมรดกภม ปญญาทาง

วฒนธรรมนนสำนกงานฯไดดำเนนการดงน

๑. จดเกบข อมลดานศลปะการแสดง ระหวาง

ป พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๕๐ ในรปแบบดจตอลท งเน อหา

ภาพนง เสยงและภาพเคลอนไหวสามารถจดเกบขอมลได

จำนวน๓๕๐เรอง

๒. จดเกบขอมลดานงานชางฝมอดงเดม ระหวาง

ป พ.ศ. ๒๕๔๙–๒๕๕๐ ในรปแบบดจ ตอลท งเน อหา

ภาพนง เสยงและภาพเคลอนไหวสามารถจดเกบขอมลได

จำนวน๕๐๐เรอง

๓. ปพ.ศ.๒๕๕๑จดกจกรรมถายทอดองคความร

ดานศลปะการแสดงและงานชางฝมอด งเดมแกเดกและ

เยาวชนทกจงหวดทวประเทศ

Intangible Cultural Heritage �

Background History Since its inception in 1979, the Office of theNational Culture Commission (ONCC) has beenresponsible for carrying out cultural research, study, conservation, promotion, dissemination, restoration, and development, particularly with regard to the folk cultures. The ONCC has laid down policies, strategies, andmeasures and has organised various projects andactivities to fulfill its mission. During 2005-2008, the ONCC initiated the “Phum Ban Phum Mueang Project” (Local andNationalIntangibleHeritageProject)withtheobjectivestocollectdata and prepare the intellectual cultural heritage databasesinfivedomains:1)Folkliterature;2) Performingarts;3)Socialpractices,ritualsandfestiveevents; 4) Knowledge and practices concerning natureandtheuniverse;and5)Traditionalcraftsmanship.

TheONCChascarriedout the followingactivitiesintheaforementionedproject:

1. Promotion of, and support for, the localcommunities’ participation in Intangible cultural heritage datacollection/inventoriesfilinginvariousdomains;

2. Intangible cultural heritage data collection/inventories filing in cooperation with the local experts, academics as well as individuals who own the intangibleculturalheritage;

3. Dissemination of data, information, andknowledge on intangible cultural heritage through printedmaterialsandwebsites;

4. Studiesandresearchesfor intangibleculturalheritage safeguarding measures through researches, international meetings and seminars, and participating as observers in the safeguarding work of other countries and of the international agencies such as the UnitedNations Educational, Scientific and Cultural Organisation(UNESCO), theAsia-PacificCulturalCentre forUNESCO(ACCU) and World Intellectual Property Organisation(WIPO).

TheONCChascarriedout the followingactivitiesfortheintangibleculturalheritagedatacollection/inventories:

1. Data col lection/inventories f i l ing of theintangible cultural heritage in the performing arts domain during 2005-2007. The inventories, a total of 350topics which include texts, photographs, sound andvideotaperecordings,arestoredindigitalform;

2. Data col lection/inventories f i l ing of theintangible cultural heritage in the traditional craftsmanship domain during 2006-2007. The inventories, a total of 500 topics which include texts, photographs, sound and videotape recordings, are stored indigitalform;

3. In 2008, the ONCC organised events andactivities to disseminate the performing arts and traditional craftsmanship knowledge to the children and youth in every province throughout the country.

Designation of the Intangible Cultural Heritage


นอกจากน ในปงบประมาณ ๒๕๕๒ สำนกงานฯ

ไดเรมจดเกบขอมลดานวรรณกรรมพนบานเพมขนอกสาขาหนง

และยงไดผนวกสาขาดาน กฬา การละเลนพนบานและ

ศลปะการปองกนตวข นมาอกสาขาหนง รวมทงส นเปน

๖สาขา

เพอเปนการตอยอดการดำเนนงานโครงการภมบาน

ภมเมอง ในปงบประมาณ ๒๕๕๒ สำนกงานฯ จงจดทำ

โครงการปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ข นโดยมก จกรรมสำคญ คอ การข นทะเบยนมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒ในปแรกน

จะดำเนนการในลกษณะโครงการนำรองกอน เนองจาก

การขนทะเบยนดงกลาวจะเปนการขนทะเบยนเปนครงแรก

ในประเทศไทย และเพอให การดำเน นงานบรรลตาม

วตถประสงค สำนกงานฯ จงแตงตงคณะกรรมการจดทำ

เกณฑการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม และ

จดทำ“คมอการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒” ขน อนจะนำไปสการสรางความร

ความเข าใจ เหนคณคา ยอมรบในความหลากหลาย

ทางวฒนธรรม และการอยรวมกนอยางมสนตสขของ

คนในสงคมตอไป

ความหมายของมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมหมายถงองคความร

หรอผลงานทเกดจากบคคล/กลมชนทไดมการสรางสรรค

พฒนาสงสมสบทอดและประยกตใชในวถการดำเนนชวต

มาอยางตอเนอง และสอดคลองเหมาะสมกบสภาพสงคม

และสงแวดลอมของแตละกลมชน อนแสดงใหเหนถง

อตลกษณและความหลากหลายทางวฒนธรรม

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ประกอบดวย

ผลงานสรางสรรคทางสถาปตยกรรม จ ตรกรรม

ประตมากรรม หตถกรรม ศลปะพ นบ าน ความร

ความสามารถทกษะ วถการปฏบตซงแสดงออกทางภาษา

ศลปะการแสดง งานชางฝม อ ความเชอ ประเพณ

พธกรรมอาหารเปนตนโดยทสงตางๆดงกลาวไดสงผาน

และสบทอดตอกนมารนตอรน เปนแนวทางปฏบต

หรอในบางเรองเปนเสมอนจตวญญาณทยดถอรวมกน

ของคนในสงคม รวมทงในบางเรองยงคงมความงดงาม

และมคณคาทางศลปะสงยง


In the 2009 fiscal year,

the ONCC also began collecting

dataintheFolkliteraturedomain

and added another domain to the

praviousfives:Sports,folkgames

and martial arts.

To progress on the next

stepafter the“Phum Ban Phum

Mueang Project,” the ONCC

launched the “Project on the

Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage” in

2009, with the key mission to designate the intangible

cultural heritage for 2009. Since it was the first time

that Thailand designated its intangible cultural heritage

items, itwas agreed that the projectwill serve as the

pilot project. To fulfil the objectives of the project, the

ONCC appointed a committee to form the criteria for

identification, nomination and designation of the

intangible cultural heritage and published a book titled

Guidelines for Designation of the intangible Cultural

Heritage in 2009, which contributes to the knowledge,

understanding, appreciation and acceptance of the

cultural diversity and, ultimately, the peaceful

coexistence of people in society.

Definition of Intangible Cultural Heritage Intangible cultural heritage means the body of

knowledge or work by individuals or groups, which was

created, developed, accumulated, transmitted and

applied in the daily life of those individuals or groups

continuously, in response to the social and natural

environments of their communities, and representing

their identity and cultural diversity.

intangible cultural heritage

encompasses the creative works

of architecture, painting, sculpture,

handicraft, and folk arts; the

knowledge, skill and practices

expressed through language,

performing arts, crafts, beliefs,

traditions, rites, and food, for

example, which are transmitted

from generation to generation as

practices or approaches. In some cases, they are

considered as a common spiritual bond of the people in

thecommunities.Someintangibleculturalheritageitems

are beautiful and have high artistic values.


ท สาขา รายละเอยด

๑

๒

วรรณกรรมพนบาน

หมายถงวรรณกรรม

ทถายทอดอยในวถชวต

ชาวบานโดยครอบคลม

ทงวรรณกรรมทถายทอด

โดยวธการบอกเลาและ

ทเขยนเปนลายลกษณอกษร

ศลปะการแสดงหมายถง

การแสดงออกซงอารมณ

ความรสกและเรองราว

ตางๆโดยมผแสดงเปนสอ

ผานทางเสยงไดแก

การขบรองหรอการเลน

ดนตรและทางรางกาย

เชนการรายรำการเชด

การเตนการแสดงทาทาง

ฯลฯ

๑) นทานพนบานหมายถง เรองเลาทสบทอดตอๆกนมาประกอบดวย

นทานเทวปกรณ/ตำนาน นทานศาสนา นทานคต นทานมหศจรรย นทานชวต

นทานประจำถน นทานอธบายเหต นทานเรองสตว นทานเรองผ มขตลก และ

เรองโมนทานเขาแบบของไทย

๒) ประวตศาสตรบอกเลา หมายถง เรองเลาเกยวกบประวตการตง

ถนฐานการอพยพความเปนมาและบคคลสำคญของชมชน

๓) บทสวดหรอบทกลาวในพธกรรม คำสวดทใชประกอบในพธกรรมตางๆ

เชน บททำขวญคำบชาคำสมาคำเวนทานบทสวดสรภญญ คาถาบทอานสงส

บทประกอบการรกษาโรคพนบานคำใหพรคำอธษฐานฯลฯ

๔) บทรองพนบาน คำรองทถายทอดสบตอกนมาในโอกาสตางๆ เชน

บทกลอมเดกบทรองเลนบทเกยวพาราสบทจอยคำเซงฯลฯ

๕) สำนวนและภาษต คำพดหรอคำกลาวทสบทอดกนมามกมสมผส

คลองจองกน เชน โวหาร คำคม คำพงเพย คำอปมาอปไมย คำขวญ คตพจน

คำสบถสาบานคำสาปแชงคำชมคำคะนองฯลฯ

๖) ปรศนาคำทาย หมายถง คำหรอขอความทตงเปนคำถาม คำตอบ

ทสบทอดกนมา เพอใหผตอบไดทายหรอตอบปญหา เชน คำทาย ปญหาเชาวน

ผะหม

๗) ตำรา องคความรทมการเขยนบนทกในเอกสารโบราณ เชน ตำรา

โหราศาสตรตำราดลกษณะคนและสตวตำรายาฯลฯ

๑) ดนตร หมายถง เสยงทประกอบกนเปนทำนองเพลง และ/หรอลลา

จงหวะ เครองบรรเลงซงมเสยงดง ทำใหรสกเพลดเพลน หรอเกดอารมณรก

โศก หรอรนเรง เปนตน ดนตรมบทบาทหนาทในการบรรเลงเพอการขบกลอม

ความบนเทงประกอบพธกรรมและประกอบการแสดง

๒) การแสดง หมายถง แสดงออกทางรางกาย ทวงทาการเคลอนไหว

ทาเตน ทารำ การแสดงกรยาของการเตน การรำ การเชด ฯลฯ ซงแสดงถง

อารมณ ความร สก และการเลาเรอง การแสดงอาจแสดงรวมกบดนตรและ

การขบรองหรอไมกได

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมสามารถจำแนกได๖สาขาดงน


The intangible cultural heritage can be classified into 6 domains as follows:

NO. Domain Description

1

2

Folkliteraturemeans

literature which is

transmitted by oral means

or written forms within

local way of life.

“Performingarts”means

the expression of emotion,

feelings, or stories through

a performer or sound, such

as singing or music playing,

and through body

movement such as in a

dance, in the manipulation

[of puppets], in gestures

etc.

1) “Folktales”meanstoriesthataretransmittedfromgenerationto

generation. Included in this domain are, for example, myths, religious tales,

didactic tales, fairy tales, romantic tales, legends/sages, explanatory tales,

animaltales,ghosttales,jokes/humorousanecdotes,formulatales;

2) “Oralhistory”includesstoriesaboutthebirthplacesororigins,the

migration,localheroes;

3) Incantationsthatarechantedduringthevariousritesandrituals,

forexample,religiousprays,KhamSama(incantationofaskingforgiveness),

Kham wen Than (incantation for transferring the merit), incantation for

traditionalhealingritual,blessings,wishes;

4) “Folk verbal scripts” include lullabies, courtship ritual dialogues,

localsingings;

5) “Idioms and adages” mean words or expressions transmitted

which mostly rhyme or play on words, for example, phrases, epigrams,

aphorisms, metaphors, slogans, mottos, swear words/vows, curses/spells,

eulogies,slangs;

6) “Riddles”meanthewordplaysintheformofquestionswhichare

inherited through generations, for example, riddles, trick questions;

7) “Treatise”means knowledge recorded in Ancient Documentary,

for example, books of astrology, books related to the human and animal’s

physiology, pharmacopeias.

1) “Music”means the sound thatmakes up a tune and/or rhythm

thatentertainsorinducesemotionoflove,sadness,orjoy,forexample.The

role and the function of music are to entertain, to accompany rites and

ceremonies, or performances.

2) “Performance” means expression through body movement,

postures, gestures, dance steps, hand gestures, the act of dancing, hand

gesturing, manipulating [the puppets] etc, all of which expresses emotion,

feelings,or tell stories.Aperformancemightbeaccompaniedbymusicand

singing.



๓

๔

แนวปฏบตทางสงคมพธกรรมและงานเทศกาลตางๆหมายถงการแสดงออกซงแบบอยางทนยมประพฤตปฏบตสบๆกนมา

ความรเกยวกบธรรมชาต

และจกรวาลหมายถง

พนเพความรความสามารถ

ทกษะในการดำรงชวตอย

รวมกบธรรมชาตและ

จกรวาลของกลมชนชมชน

และทองถน

๓) ดนตรและการแสดงในพธกรรม หมายถง การผสมผสานระหวาง การแสดง การรอง การรายรำ และดนตรทใชประกอบในพธกรรม ซงเปน สวนหนงของความเชอในการดำรงชพ การรกษาโรค การเรยกขวญกำลงใจการประกอบอาชพเปนตน

๔) เพลงรองพนบาน หมายถง บทเพลงทเกดจากคนในทองถนนนๆทคดรปแบบการรอง การเลน เปนบทเพลงทมทวงทำนอง ภาษาทเรยบงายมงความสนกสนานเพลดเพลนในโอกาสตางๆหรอการรวมแรงรวมใจการทำสงใดสงหนงในการประกอบอาชพ

๑) ความเชอ หมายถง การยอมรบสงใดสงหนงหรอขอเสนออยางใดอยางหนงวาเปนความจรง การยอมรบเชนนจะเกดขนไดจากสตปญญาโดยมเหตผล หรอความศรทธา หรอไมมความจรง หรอโดยไมมเหตผลกได ท งน อาจจะเปนความเชอสวนบคคล หรอความเชอของกลมบคคล หรอกลมชน เชนความเชอเรองผและอำนาจเหนอธรรมชาต โฉลก โชคลาง เครองรางของขลงขอหามและอนๆเปนตน

๒) ขนบธรรมเนยม หมายถง แบบอยางทคนในทองถนนยมปฏบตสบตอกนมา เชน การไหว การผกเสยว (อสาน) การสมมาหรอขอขมา กรยามารยาทและอนๆเปนตน

๓) ประเพณและพธกรรม หมายถง สงทคนสวนใหญยดถอประพฤตปฏบตสบตอกนมาตามความนยมจนกำหนดเปนแบบแผน กจกรรมหรอกรรมวธเชน พธกรรมการทำมาหากน พธกรรมการดแลสขภาพพธกรรมสำหรบแตละ ข นตอนในชวต พธกรรมในศาสนา พธกรรมในรอบป/ประเพณ ๑๒ เดอนงานเทศกาลและอนๆเปนตน

๑) การตงถนฐาน เปนองคความร ในการเลอกทำเล หรอทต งชมชน

การสรางทอยอาศยและอนๆ

๒)อาหารการกน เปนองคความรในการผลต ปรงแตง ถนอมอาหาร

และอนๆ ทสงสมและสบทอดตอกนมา เชน วฏจกรของอาหาร การแปรรป

การถนอมอาหารอาหารในพธกรรมภาชนะเครองใชและอนๆเปนตน

๓) การดแลสขภาพ เปนองคความรในการจดการดแลสขภาพในชมชน

แบบดงเดม จนกลายเปนสวนหนงของวถชวตเกยวของกบความเชอพธกรรม

วฒนธรรมประเพณและทรพยากรทแตกตางกนในแตละทองถนและเปนทยอมรบ

ของชมชนนนๆ เชน วถการปฏบตเพอการดแลสขภาพและรกษาโรค ความเชอ

และระบบความสมพนธในการดแลสขภาพและอนๆเปนตน

๔)การจดการทรพยากรธรรมชาต เปนองคความรในการจดการดแล

รกษาและใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตของคนในทองถนและชมชนทสงสม

และสบทอดตอกนมาเชนการจดการดนและแรธาตปานำและอนๆเปนตน



3

4

“Socialpractices,ritualsandfestiveevents”meansthe expression of customary or traditional behaviour that has been established and transmitted from generation to generation.

“Knowledgeandpracticesconcerning nature and the universe”meanstheknowledge, ability, and skill of the groups, communities and regions for existing in harmony with nature and the universe.

3) “Music and performance in rituals” means the traditional playactivity, such as festival drama, folk dance, and ritualistic dance drama, which features in a ceremony or rite and forms a part of the belief system, a way of life, malady treatment and healing, heartening rite, vocational rites, for example.

4) “Folksong”meansthesongoffolkorigininitsformorstyle,witha simple tune and lyric that aim to entertain during the various occasions or festivities or during a collaborative labour or work.

1) “Beliefs”meanstheacceptanceofthetruthofsomethingorofaproposition, either through wisdom and reason or through faith and lack of reason, by an individual, a group, or an ethnic group, for example, the belief in ghosts and spirits and the supernatural, fate, omens, predestination, talisman, taboo and so on.

2) “Custom”meansawayofbehavingorabeliefwhichhasbeenestablished for a long time in the community, such as the act of wai (polite greeting or respect-paying gesture by joining the palms of the handstogether), the Phuk Siao rite (a kind of blood-brother vow ceremony of Thailand’s northeasterners), the Somma or the Kho Khama ceremony (forgiveness-askingceremony),thesocialmannersandetiquettesetc.

3) “Traditionandceremonyorrite”meansabelief,principleorwayof acting which people in a particular society or group have continued to follow for a long time that they have become a pattern of behaviours, activities or procedures, such as the professional traditions, health care traditions, the various rites of passage, religious rites and traditions, the annual rites or the twelve-month’s rites, the festivities and so on.

1) “Settlement”isthebodyofknowledgeforchoosingthelocationorsite for the community, home building and so on.

2) “Gastronomyandculinary” is theartandknowledge involved inproducing, preparing, cooking, preserving and eating good food, which has been passed on from generation to generation, for example, the food cycle, food processing, food preservation, food in the rites and ceremony, kitchen utensils and so on.

3) “Healthcare”istheknowledgeinmanagingtraditionalhealthcarein the community, which is embraced by the community, become a part of the way of life of its people, and is associated with its belief, rite, culture, tradition, and resources, which are different in each community, for example, the healthcare practice and treatment of illness, belief and system of relationship in healthcare and so on.

4) “Natural resourcesmanagement” is the knowledge of the localpeople and the community, which has been passed on from generation to generation, in managing, taking care of, preserving, and making use of theresources.Forexample,soil,mineral,forestandwatermanagementandso on.

10 มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม


๕ งานชางฝมอดงเดม

หมายถงภมปญญาทกษะ

ฝมอชางการเลอกใชวสด

และกลวธการสรางสรรค

ทแสดงถงอตลกษณสะทอน

พฒนาการทางสงคมและ

วฒนธรรมของกลมชน

๕) โหราศาสตรดาราศาสตรเปนองคความรเกยวกบการทำนายทายทก

ดวงชะตา ดวงดาว จกรวาล และสงทเหนอธรรมชาต หรอเปนวชาทวาดวย

การพยากรณ โดยอาศยการโคจรของดวงดาวเปนหลก เชน การต งช อ

การทำนายอนาคตการใหฤกษและอนๆเปนตน

๑) ผาและผลตภณฑจากผา หมายถง ผลผลตทเกดจากการทอ ยอม

ถกปกตเกลยวยกจกมดหมพมพลายขด เกาะ/ลวง เพอใชเปนเครองนงหม

แสดงสถานภาพทางสงคม ลกษณะของผาไทยเปนผาหนาแคบ ลวดลายผา

มความเกยวของกบตำนานพนถน ความเชอ และธรรมชาต ซงลวดลายดงกลาว

มกเกดจากเสนพงเปนหลก เอกลกษณของผาไทยทเดนชด คอ ไมนยมตดแตงผา

มกใชท งผน เชน ผาขาวมา ถงยาม ผาซน โสรง ถาเปนผานงจะใชผาลาย

แตถาเปนผาหมจะใชผาพน

๒) เครองจกสาน หมายถง ภาชนะเครองใชประจำบานของคนไทย เชน

ตะกรา กระจาด ทำจากวตถดบในทองถน เชน ไผ หวาย กระจด ลำเจยก

โดยนำมาจกและสาน จงเรยกวา เครองจกสาน กลวธในการทำเครองจกสาน

ไดแก การถก ผก รด มด รอย โดยใชตอก หวาย เพอใหเครองจกสานคงทน

และคงรปอยไดตามตองการ

๓) เครองรกหมายถงหตถกรรมทใชรกเปนวสดสำคญในการสรางผลงาน

เชน ปดทองรดนำ ภาพกำมะลอประดบมก ประดบกระจกส ปนกระแหนะ และ

เขนรกหรอยางรกมคณลกษณะเปนยางเหนยวสามารถเกาะจบพนของสงใดสงหนง

ทประสงคจะทาหรอถมทบ หรอเคลอบผวไดดมคณสมบตททำใหผวพน ซงทา

หรอเคลอบรกเปนผวมนภายหลงรกแหงสนท มคณภาพคงทนตอความรอน

ความชนกรดหรอดางออนๆและยงเปนวสดทใชเชอมสมกหรอสเขาดวยกน

๔) เครองปนดนเผา หมายถง หตถกรรมทใชดนเหนยวเปนวตถดบหลก

ในการผลต มทงชนดเคลอบและไมเคลอบ โดยทเนอดนเหนยวตองมสวนผสม

ของทรายแมนำทเปนทรายเนอละเอยดและชวยใหเนอดนแหงสนทไมแตกราว

ดนเหนยวทใชทำเครองปนดนเผาจากทตางๆ ใหสไมเหมอนกน เชน ดนเหนยว

เกาลนจากลำปาง จะใหเครองปนดนเผาเปนสขาวดนเหนยวจากราชบรใหสแดง

ดนเหนยวจากดานเกวยนใหสเหลองนำตาลอมมวงหรอนำเงน

Intangible Cultural Heritage 11


5 “Traditionalcraftsmanship”means the knowledge and skills of a group of people in making handicraft works, in selecting materials and methods to create handicraft works that reflect the identity and the social development and culture.

5) “Astrology and astronomy” is the knowledge of how to makepredictions and forecasts, fortune-telling, soothsaying and knowledge of the horoscope,astrology,theuniverse,andthesupernaturalphenomenon;ortheart of making forecasts by studying the constellation and the movements and positions of the stars such as the art of naming, of making predictions, of finding propitious time, and so on.

1) “Textileandtextileproductsmaking”meansthemakingoffabricby weaving, dying, knitting, embroidering, ti kliao, adding extra weft threads and pulling weft thread technique, weft ikat, printing motifs, khit, ko/luang technique. It is used for making clothes and to show the status of the wearer. Thai textile materials are not broad and the motifs are associated with folk myths, beliefs, and nature. The motifs are usually made by the weft threads. In the traditional use, Thai people prefer to use the whole of the cloth fabric without cutting, for example, the pha khao ma, traditional cloth shoulder bags, tube skirts, and sarong. For skirt, Thai people prefer cloth withdecorative motifs and designed patterns, but for shawls, they prefer plain cloth.

2) “Basketry”means themaking of household objects byweavingtogether thin strips of wood, which are in use in the Thai people’s house, such as baskets, krachat (low basketswith awide rim and narrow base),krabung(highbasketwitharoundshapeandsquarebase),whicharemadefrom local materials such as bamboo, rattan, krachut (Lepironia articulate (Retz.)Domin), lamchiak (Pandanus odoratissimusLinn).Thesematerialsaresplitor“chak” into long,thinstripsbeforetheyareweavedor“san”–hencethe name “Khreuang Chak San” (“Split and weave objects”-basketry).There are several weaving methods, such as knitting, tying, fastening, binding,stringing.Stripsofbambooorrattanareusedforweaving,whicharedurableandtheobjectsretaintheirshapeforalongtime.

3) “Lacquerware”means themaking of handicraft objects that arecoated with lacquer made from the gum of Rak tree (Melanorrhoea usitata Wall.)Variousapplicationsandtechniquesareusedtomakelacquerobjects,for example, the gilt lacquer, gold appliqué on lacquer, kammalo (Japanese style lacquer object),mother-of-pearl or coloured glass inlay onlacquer, pan kranae(giltstuccowork),andkhoen(vermillionpaintonlacquer).The gum from Rak tree is viscous and sticky. It holds fast to the surface of objectsandwhenthegumdries,itmakesasmoothandshinysurfaceandisresistant to heat, moisture, weak acid or alkaline. Rak’s gum also acts as a binding agent for samuk (ground charcoal of dried banana leaves and lalang grass,usedasaprimeronsurfacesofwood tobegildedwithgold leaves)or other colours.

4) “Pottery” is the handicraft work that uses clay as the principalrawmaterial.Potterycomes inglazedandunglazedversion.Theclaymustbe mixed with fine sand from the river, which helps to make the clay dry well and prevent cracking. Different types of clay from various sites give the different colour to the pottery. Kaolin clay from Lampang Province, forexample, gives a white colour; from Ratchaburi Province, red; from DanKwian,ochre,orbrowntingedwithpurple,orblue.

1� มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม


๖ กฬาการละเลนพนบานและ ศลปะการตอสปองกนตวหมายถงการปฏสมพนธระหวางบคคลหรอชมชนการแขงขนศาสตรการตอสเพอความสนกสนานผอนคลายการพฒนาดานรางกายและจตใจซงเปนสงทสะทอนถงชวตสงคมและเอกลกษณของทองถนนน

๕) เครองโลหะ หมายถง สงทมวสดหลกเปนเหลก ทองเหลอง หรอทองแดง เครองเหลกนยมทำเปนเครองใชในครวเรอนและการเกษตร โดยการ เผาไฟใหออนตวและตเหลกเปนรปทรงตางๆ ใหไดสดสวน เครองโลหะททำจากทองเหลองเปนวสดหลก นำทองเหลองมาเผาจนหลอมเหลวแลวจงนำไปเทลง ในแบบรปตางๆ ตามลกษณะทตองการ หลงจากนนจงนำมาตกแตงใหเรยบรอยสวนเครองโลหะททำจากทองแดงเปนวสดหลก มการนำทองแดงมาใชเปนโลหะเจอหลกสำหรบผลตตวเรอนเครองประดบโลหะเงนเจอ

๖) เครองไม หมายถง งานฝมอชางททำจากไมซงหรอไมแปรรปเปนทอน เปนแผน เพอใชในงานชางกอสรางประเภทเครองสบ เครองเรอนเครองบชาเครองตงเครองประดบเครองมอเครองใชเครองศาสตราเครองดนตร เครองเลนและยานพาหนะโดยอาศยเทคนควธการแกะสลกสบขดเจาะกลงถากขดและขด

๗) เครองหนง หมายถง งานหตถกรรมพนบานททำมาจากหนงสตวโดยผานกระบวนการหมกและฟอกหนงเพอไมใหเนาเปอย และใหเกดความนมนวล สามารถบบงอไดตามทตองการ เครองหนงนยมนำไปใชเกยวกบศลปะการแสดงเชนทำเครองดนตรประเภทเครองตหนงไดแกกลองแขกกลองชนะกลองชาตรกลองทด กลองมลาย กลองมอญ กลองยาว กลองสองหนา ตะโพน โทนบณเฑาะวเปงมางรำมะนาไหซองเปนตนประเภทการแสดงเชนรปหนงตะลงหนงใหญรวมถงอปกรณอนๆทมหนงเปนสวนประกอบ

๘)เครองประดบ หมายถง งานชางฝมอทมนษยประดษฐขนเพอการตกแตงใหเกดความงดงาม เรมตนจากการใชวสดทพบไดงายในทองถนนำมาผลตเปนเครองประดบตามสวนตางๆ ของรางกาย และพฒนาขนเรอยๆ เปนการใชอญมณและโลหะมคาชนดอน

๙) งานศลปกรรมพนบาน หมายถง งานทมการแสดงอารมณสะทอนออกทางฝมอการชางใหประจกษเหนเปนรปธรรมเพอตอบสนองในดานการยงชพและความตองการคณคาดานความงาม เชน ภาพเขยน งานปน งานแกะสลกงานหลอเปนตน ๑๐) ผลตภณฑอยางอน หมายถง งานชางฝมอด งเดมทไมสามารถ จดอยใน ๙ ประเภทแรกได ซงอาจเปนงานชางฝมอทประดษฐหรอผลตขนจากวสดในทองถนหรอจากวสดเหลอใชเปนตน

๑) กฬาพนบาน

๒)การละเลนพนบาน

๓)ศลปะการตอสปองกนตว

Intangible Cultural Heritage 1�


6 “Sports,folkgamesandmartialarts”meanstheinteraction between individuals or communities, competitions, the arts of fighting for entertainment or recreational purposes, to develop the physical and mental qualities, all of which reflects the way of life, society and identity of the community.

5) “Metalwork”istheuseofiron,brass,orcopperastheprincipalrawmaterial.Ironworkiswellknownformakinghandicraftobjects,mostlyforhousehold use and agricultural work. Iron-based material is heated to soften it before and it is beaten into shape. Brass work is made by heating brass untilitbecomesmoltenbeforeporingitintoamould.Aftercoolingdownandtaken out of the mould, it is chased and dressed. Copper is mostly used as theprincipalcompositeinthesilveralloyjewellery.

6) “Woodwork”meansthemakingofhandicraftobjectsfromlogsorplanks of wood for use as a building material in the Khrueang Sap house (house built by wooden joints, without usingmetal nails), furniture, altarofferings, altar set, costume accessories, tools, weapons, musical instruments, toys, vehicle. Techniques used are carving, sculpturing, chopping, digging, piercing, turning on the lathe, planning, scraping, and polishing.

7) “Leatherwork”means themakingof folkhandicraft objects fromanimal raw hides and skins that are soaked in alkali solution and tanned to prevent petrification and to soften them and making them flexible. In the performing arts, leather is used in the production of musical instruments such as in various kinds of drum: klong khaek, klong chana, klong chatri, klong that, klong malayu, klong mon, klong yao, klong song na, taphon, ton, ban do, poeng mang, rammana, hai song, for example. Shadow puppets are alsomade from leather–folkshadowpuppet,grandpuppet.Besides,manyotherobjectsalsouseleatherasacomponent.

8) “Ornamentation” is the making of handicraft accessories todecoratethebodyforbeauty.Atfirsteasy-to-find,localmaterialsareused,but later gems and precious stones are used.

9) “Folkart”meansthemakingofartobjectsthatconcretelyexpressemotions through the craftsmanship. Created for making a living or for fulfilling the aesthetic value, folk art includes painting, sculptures, carving, and casting, for example.

10) “Other kinds of craftsmanship” means other tradit ionalcraftsmanship that cannot be classified in the aforementioned nine categories. Other kinds of craftsmanship may involve handicraft works made from local materials or waste materials, for example.

1) Folksports;2) Folkgames;3) Martialarts.


วตถประสงค ๑. เพอบนทกประวตความเปนมา ภมปญญา และ

อตลกษณของมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

๒. เพอเปนฐานขอมลสำคญเกยวกบมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรมทอยในอาณาเขตของประเทศไทย

๓. เพอเสรมสรางบทบาทสำคญและความภาคภมใจ

ของชมชน กลมคน หรอบคคลท เปนผ ถ อครองมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรม

๔.เพอสงเสรมและพฒนาสทธชมชนในการอนรกษ

ส บสาน ฟ นฟ และปกปองค มครองมรดกภม ปญญา

ทางวฒนธรรมของทองถนและของชาต

๕. เพ อรองรบการเข าเปนภาค อนสญญาเพ อ

การพทกษรกษามรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของยเนสโก

ผลทคาดวาจะไดรบจากการขนทะเบยนมรดก ภมปญญาทางวฒนธรรม ประชาชนตระหนกถงคณคา อตลกษณ และ

ความภาคภมใจในภมปญญาของตนและชมชนอนแสดงถง

เกยรตภมของชาต ซงเปนการสงเสรมความหลากหลาย

ของมรดกทางวฒนธรรมในประเทศไทย นอกจากน

ยงเปนการสงเสรมศนยการเรยนร และการเขาถงมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรมทไดรบการข นทะเบยน เพอ

รองรบการเขาเปนภาคอนสญญาวาดวยการพทกษรกษา

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมของยเนสโก รวมทงสงเสรม

การทองเทยวไดอกทางหนง

การดำเนนงานขนทะเบยน เพ อให การบร หารจดการมรดกภม ปญญาทาง

วฒนธรรมของไทยเปนไปอยางมระบบและตอเนอง กระตน

ใหชมชนตระหนกถงคณคา อตลกษณ และความภาคภมใจ

ในมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม รวมทงเปนการสงเสรม

ใหคนรนหลงไดมโอกาสในการรบร และสบทอดมรดก

ภม ปญญาทางวฒนธรรมในทองถนของตน ดงน น

การดำเนนงานเพอเปนโครงการนำรองการข นทะเบยน

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒

สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตจงไดกำหนด

ขนตอนในการขนทะเบยนดงน


Objectives 1. To record the background history, wisdom and

identityoftheintangibleculturalheritage;

2. To provide important database on intangible

culturalheritageinThailand;

3. To enhance the crucial role and the pride of

the communities, groups, or individuals that own the

intangibleculturalheritage;

4. To promote and develop the right of

communities to conserve, perpetuate, restore, and

safeguard the local and national intangible cultural

heritage;

5. To prepare the groundwork for Thailand to

becomeastateparty toUNESCO’sConventions for the

SafeguardingoftheIntangibleCulturalHeritage.

Expected Benefit from the Intangible Cultural Heritage Designation It is expected that people will appreciate more the

value and identity of their intangible cultural heritage,

become proud of their intellectual cultural heritage and

community, and realise that intellectual cultural heritage

reflects the nation’s prestige. The intellectual cultural

heritage designation will enhance the diversity of

intellectual cultural heritage in Thailand, promote learning

and better access to designated intellectual cultural

heritage, and contribute to the tourism promotion.

Thailand’s intellectual cultural heritage designation

significantly prepares the groundwork for Thailand to

becomestatepartytotheUNESCO’sConventionsforthe

SafeguardingoftheIntellectualCulturalHeritage.

Operational Directives for Intangible Cultural Heritage Designation To facilitate Thailand’s intangible cultural heritage

management in systematic and continuous manner, to

trigger an awareness in the communities of the value

and identity of their intangible cultural heritage, to

enhance the pride in their intangible cultural heritage,

and to promote the younger generations to learn and

perpetuate the intangible cultural heritage in their

communities, the ONCC has therefore laid down the

operational directives and regulated the designation

procedureforthepilotprojecttodesignatetheintangible

cultural heritage in 2009 as follows:


๑. ขนตอนการดำเนนงานในสวนของสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

๑.๑ แตงต งคณะกรรมการจดทำเกณฑการ

ขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒

๑.๒ ประชมคณะกรรมการเพอระดมความคด

ในการจดทำเกณฑการข นทะเบยนมรดกภมปญญาทาง

วฒนธรรม สาขาศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอ

ด งเดม และใหความเหนชอบประเภทมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรมทจะดำเนนการเปนโครงการนำรองการ

ขนทะเบยนฯประจำปพ.ศ.๒๕๕๒

๑.๓ จดทำคมอการขนทะเบยนมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒สาขาศลปะการแสดง

และสาขางานชางฝมอดงเดม เพอเปนแนวทางในการปฏบต

แกสำนกงานวฒนธรรมจงหวด หนวยงานท เก ยวของ

เครอขายทางวฒนธรรมและชมชน

๑.๔ แตงต งคณะกรรมการดำเนนงานการ

ข นทะเบยนมรดกภม ปญญาทางวฒนธรรม ประจำป

พ.ศ.๒๕๕๒เพอใหความเหนชอบรายการ

๑.๕ จดสงหนงสอแจงสำนกงานวฒนธรรม

จงหวดทอยภายใตโครงการนำรองเพอประสานงานกบ

หนวยงานเครอขายตางๆทเกยวของในการดำเนนการจดทำ

ขอมลมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม สาขาศลปะการแสดง

และสาขางานชางฝมอด งเดม สำหรบการข นทะเบยน

ประจำปพ.ศ.๒๕๕๒โดยจะตองมการดำเนนการใหชมชน

มสวนรวมในการนำเสนอขอมล

๑.๖ สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาตจดสรรงบประมาณสนบสนนใหแกจงหวดตางๆ

ทอยในโครงการนำรอง เพอพฒนาความสมบรณของขอมล

ทจะขนทะเบยนและการมสวนรวมของชมชน

๑.๗แตงต งผ ทรงคณวฒ เพอทำหนาทเปน

ทปรกษาระหวางการดำเนนงานขนทะเบยนมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรม และตรวจสอบขอมลมรดกภมปญญาทาง

วฒนธรรม สาขาศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอ

ดงเดม หลงจากทสำนกงานวฒนธรรมจงหวดดำเนนการ

และสงขอมลมายงสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาตเรยบรอยแลว

๑.๘ คณะกรรมการผ ทรงคณวฒดำเนนการ

ตรวจสอบขอมลมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม สาขา

ศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอดงเดม ทไดรบจาก

สำนกงานวฒนธรรมจงหวด จากนนแจงผลการคดเลอก

ใหเลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตทราบ

๑.๙ สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาตจดทำประกาศและแถลงขาวรายการขนทะเบยน

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม สาขาศลปะการแสดงและ

สาขางานชางฝมอดงเดมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒

๑.๑๐สำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาต จดทำสอ สงพมพมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

สาขาศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอดงเดม ทไดรบ

การขนทะเบยนเพอเผยแพรผานชองทางการประชาสมพนธ

ตางๆ


1. OperationproceduresfortheONCC:

1.1 Committees on Criteria Preparation for

Intangible Cultural Heritage Designation in 2009shall

beappointed;

1.2 Brainstorm sessions in preparation of the

criteria for intangible cultural heritage in the performing

arts and traditional craftsmanship domains shall be

organised and the intellectual cultural heritage categories

tobe includedinthepilotprojectfor intellectualcultural

heritagedesignationin2009shallbeapproved;

1.3 A handbook of guidelines for best

practices for the provincial cultural offices, relevant

agencies, cultural networks, and communities for

intangible cultural heritage designation in 2009 in the

performing arts and traditional craftsmanship domains

shallbepublished;

1.4 AnExecutiveCommittee tobe responsible

for approving the items to be designated as intangible

culturalheritagein2009shallbeappointed;

1.5 Documentation shall be provided to

provincial culture offices in the pilot project in order to

facilitate their cooperation with relevant agencies and

networks associated with the data collection and

inventory filing of the intangible cultural heritage in the

performing arts and traditional craftsmanship domains in

2009 with the participation of community members in

identifying the items to be designated as intellectual

culturalheritage;

1.6 Budgeted fund shall be allocated to the

provincialcultureoffices inthepilotprojecttofinancially

support their effort to ensure the completeness of the

inventories and the community participation in the

process;

1.7 Experts shall be appointed to act in an

advisory capacity during the intangible cultural heritage

designation processes and to examine the inventories in

the performing arts and traditional craftsmanship

domains after the provincial culture offices prepared

andsubmittedthedataandinventoriestotheONCC;

1.8 The Committee of Experts shall be assigned

to examine the intangible cultural heritage data and

inventories in the performing arts and traditional

craftsmanship domains submitted by the provincial

cultureofficesandtheONCCSecretary-Generalshallbe

informedoftheexperts’selection;

1.9 Announcement shall be made and

media event shall be organised by the ONCC regarding

the intangible cultural heritage-listed items in the

performing arts and traditional craftsmanship domains in

2009;

1.10Promotionalmediaandprintedmaterialsfor

publicity of the intangible cultural heritage-listed items in


domains through various media channels shall be

prepared by the ONCC.


๒. ขนตอนการดำเนนงานในสวนของผจดทำ

ขอมลเพอการขนทะเบยน(สำนกงานวฒนธรรมจงหวด)

๒.๑ แตงตงคณะกรรมการระดบจงหวด เพอ

ทำหนาทในการจดทำขอมลมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

สาขาศ ลปะการแสดงและสาขางานชางฝ ม อด ง เด ม

ทจะขนทะเบยน ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒ โดยพจารณาเชญ

ผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของทงจากภาครฐและภาคเอกชน

เชน ศลปนทองถน ผ เชยวชาญดานวฒนธรรมทองถน

และผมสวนไดสวนเสยตามความเหมาะสม

๒.๒ ดำเนนการจดทำรายละเอยดของขอมล

และการมสวนรวมของชมชน โดยการสนบสนนงบประมาณ

ในการดำเนนการจากสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรม

แหงชาตผานทางสำนกงานวฒนธรรมจงหวด

๒.๓ รายงานผลการดำเนนงานตอสำนกงาน

คณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

๒.๔ ประสานงานกบผ ถ อครอง/ผ ส บทอด

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมทไดรบการข นทะเบยน

ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒ เพอขอจดทำสอ ส งพ มพ

รวมท งจดการแสดงและนทรรศการในงานแถลงขาว

การขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม สาขาศลปะ

การแสดงและสาขางานชางฝมอดงเดมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒

ตามวน เวลา และสถานทท สำนกงานคณะกรรมการ

วฒนธรรมแหงชาตกำหนด

เกณฑการคดเลอกมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม คณะกรรมการจดทำเกณฑการข นทะเบยนมรดก

ภม ปญญาทางวฒนธรรม กำหนดเกณฑข นทะเบ ยน

ซงประกอบดวยแนวคดในการพจารณาขนทะเบยนมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรม สาขาศลปะการแสดงและสาขา

งานชางฝ ม อด งเด ม ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒ โดยม

รายละเอยดดงน


2. Procedures for data collectors and

inventorymakersforIntangibleCulturalHeritage

designation(ProvincialCulturalOffice)

2.1 Acommitteeattheprovinciallevelshall

be appointed to collect data and prepare inventories of

items to be designated intangible cultural heritage in


domains in 2009 by inviting the participation of experts

in relevant fields of knowledge in the government and

private sectors, such as local artists, local culture experts

andotherstakeholdersasappropriate;

2.2 Inventories and data collection shall be

prepared with the participation of the community and

supported by the operational funding from the ONCC

throughtherelevantprovincialcultureoffices;

2.3 Report on the result of the operation

and implementation shall be prepared and submitted to

theONCC;

2.4 Coordination and cooperation with the

holders of the designated intangible cultural heritage

items in 2009 shall be made to request permission for

use in the promotional media, printed materials,

demonstrations, exhibitions and media events in the

public relations campaign regarding the designation of

the intellectual cultural heritage in the performing arts

and traditional craftsmanship domains in 2009 on the

date,timeandvenuechosenbytheONCC;

Criteria for Nomination of Items for Intangible Cultural Heritage Designation Committees on Criteria Preparation for Intangible

CulturalHeritageDesignationshallprovidethecriteriafor

intellectual cultural heritage designation in accordance

with the guidelines for the intellectual cultural heritage

designation in the performing arts and traditional

craftsmanship domains for year 2009 as the following

guidelines;

�0 มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

แนวคดในการพจารณาขนทะเบยนมรดก ภมปญญาทางวฒนธรรม

๑. สาขาศลปะการแสดง

๑.๑ มคณสมบตเฉพาะของวฒนธรรมน นๆ

ทแสดงใหเหนถงเอกลกษณและอตลกษณ (เชน ประวต/

ความเปนมาขนบประเพณความเชอ)

๑.๒ มองคประกอบสอดคลองกบประเภทของ

ศลปะการแสดง(เชนผแสดงทวงทาเพลง/ทำนองคำรอง

อปกรณประกอบการแสดงฯลฯ)

๑.๓ มรปแบบการนำเสนอทชดเจน(เชนวธการ

ระยะเวลาและลำดบการแสดง)

๑.๔ มการสบทอดและมผถอครอง (เชน ศลปน

คณะ/สำนกกระบวนการสบทอด)

๑.๕ มคณคาทางจตใจและวถชวตชมชน (เชน

บทบาทตอวถชวตของคนในปจจบน ความภมใจใหกบคนใน

ชมชน)หรอ

๑.๖ คณสมบตอนๆ ทคณะกรรมการผ ทรง

คณวฒเหนวาเหมาะสม (เชน การไดรบการยอมรบจาก

ชมชนมแนวโนมในการเสยงตอการสญหายฯลฯ)

๒. สาขางานชางฝมอดงเดม

๒.๑ มตนกำเนดหรอถกนำมาพฒนาในชมชนนน

จนเปนทยอมรบ(เชนประวต/ความเปนมา)

๒.๒ แสดงถงทกษะฝมอและภมปญญาตลอดจน

การใชเทคโนโลยอยางเหมาะสม (เชน ใชเทคโนโลยพนบาน

ผลตดวยมอ)

๒.๓ มการพฒนากระบวนการและเครองมอ

ท ใช เพ อตอบสนองกระบวนการผลต (เชน วสดท ใช

ในการผลตผลงาน แหลงทมา เครองมอทใชในการผลต

และกระบวนการ/ขนตอนการผลต)

๒.๔ วตถประสงคเบ องตนในการผลต (เชน

เพอประโยชนใชสอยในวถชวต ขนบประเพณ ความเชอ

วฒนธรรมหรอการประกอบอาชพของคนในชมชน)

๒.๕ มลกษณะเฉพาะถนหรอเฉพาะชาตพนธ

(เชน เอกลกษณหรออตลกษณของผลงานทสะทอนถงหรอ

ทพบเฉพาะทองถนหรอชาตพนธนนๆ)

๒.๖ มคณคาทางศลปะและวฒนธรรมของ

ทองถน (เชน ความหมายและคณคาตอประวตศาสตร

ทองถนหรอชาตพนธนนๆการผลตและถายทอดสบตอกนมา

ความภาคภมใจของคนในชมชน)หรอ

๒.๗คณสมบตอนๆ ทคณะกรรมการผ ทรง

คณวฒเหนวาเหมาะสม (เชน มความเสยงตอการสญหาย

ตองไดรบการปกปองคมครองอยางเรงดวน)

หมายเหต ในการพจารณาขนทะเบยนมรดกภมปญญา

ทางวฒนธรรม ขนอยกบดลยพนจของคณะกรรมการผทรง

คณวฒทสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

แตงตง

Intangible Cultural Heritage �1

Guidelines for Identification and Nomination

of Items for Intangible Cultural Heritage Designation

1. Intheperformingartsdomain,anominated

itemmusthave:

1.1 Specificcharacteristicsthatattesttothe

culturaluniquenessandidentityofthecommunity;

1.2 Elements that correspond to the

performance genre (such as performers, movement,

music/tune,lyricorverse,propsetc.);

1.3 Explicit presentation format (such as

method,duration,andsequencesofpresentation);

1.4 Historyoftransmissionandowner(such

as performers, performing troupes, schools, transmission

process);

1.5 Spiritual value and value to the

community’s way of life (such as having a role in the

community’s way of life in the present time, causing

pridetothepeopleofthecommunity);or

1.6 Other characteristics that the Committee

of Experts considers appropriate (such as the

community’sacceptance,theriskofdisappearingetc.).

2. In the traditional craftsmanshipdomain,

anominateditemmust:

2.1 Haveanoriginorenjoytheacceptance

of the community that has developed it (history, source,

background);

2.2 Showtheskills,wisdom,andappropriate

technology(suchasfolktechnologyinhandicraftwork);

2.3 Have developed the process and tools

for production (materials used, source of material, tools,

productionprocessesorsteps);

2.4 Primaryfunctionfor itsproduction(such

asforuseindailylife;foruseassociatedwithceremony,

tradition,belief,orculture;orforprofessionalusebythe

peopleinthecommunity);

2.5 Have specifically folk, local, or ethnic

characteristics (such as unique characteristics or identity

that reflects aspects of the local community or ethnic

group or can be found only in the community or ethnic

group);

2.6 Have artistic and cultural value to the

community (such as the significance to the history of the

community of ethnic group, the history of production and

perpetuation through generations in the community, the

pridethatthecommunityplacesintheitem);or

2.7 Other characteristics that the committee

of experts considers appropriate (such as the risk of

disappearingandtheneedforurgentsafeguarding).

Remark: The designation as an intangible cultural

heritage item depends on the consideration of the

Committee of Experts appointed by the ONCC.

Designated Intangible Cultural Heritage 2009

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ท ไดรบการขนทะเบยน

ประจำปพทธศกราช ๒๕๕๒

�� มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมหมายถง องคความร

หรอผลงานทเกดจากบคคล/กลมชนทไดมการสรางสรรค

พฒนาสงสมสบทอดและประยกตใชในวถการดำเนนชวต

มาอยางตอเนอง และสอดคลองเหมาะสมกบสภาพสงคม

และสงแวดลอมของแตละกลมชนอนแสดงใหเหนถงอตลกษณ

และความหลากหลายทางวฒนธรรม

มรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประกอบดวยผลงาน

สรางสรรคทางสถาปตยกรรม จตรกรรม ประตมากรรม

หตถกรรม ศลปะพนบาน ความร ความสามารถ ทกษะ

วถ การปฏบต ซ งแสดงออกทางภาษา ศลปะการแสดง

งานชางฝมอความเชอประเพณพธกรรมอาหาร เปนตน

โดยทสงตางๆ ดงกลาว ไดสงผานและสบทอดตอกนมา

รนตอรน เปนแนวทางปฏบต หรอในบางเรองเปนเสมอน

จตว ญญาณทย ดถ อรวมกนของคนในสงคม รวมท ง

ในบางเรองยงคงมความงดงามและมคณคาทางศลปะสงยง

ประกาศการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒

ในอด ตมรดกภม ปญญาทางวฒนธรรมได รบ

การคมครองบางในบางสวนเชนโบราณสถานโบราณวตถ

และศลปวตถ ซงดำเนนการไปตามพระราชบญญตโบราณ

สถาน โบราณวตถ ศลปวตถและพพธภณฑสถานแหงชาต

พ.ศ. ๒๕๐๔ แตอยางไรกตามยงม มรดกภม ปญญา

ทางวฒนธรรมบางสวน เชน องคความร ทกษะ หรอ

กระบวนการสรางสรรคผลงานทางวฒนธรรมทยงไมไดรบ

การปกปองคมครองอยางจรงจงและเปนระบบ

การปกปองค มครอง สงเสรม และสบทอดมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรม เปนภารกจสำคญตอความเปน

มรดกวฒนธรรมของชาต กระทรวงวฒนธรรมจงประกาศ

บญชรายชอมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมเพอขนทะเบยน

คมครองเบองตน โดยในปพทธศกราช ๒๕๕๒ มจำนวน

๒ สาขา คอ สาขาศลปะการแสดง จำนวน ๓ ประเภท

๑๒ รายการ และสาขางานชางฝ ม อด งเด ม จำนวน

๘ ประเภท ๑๓ รายการ ในการน กระทรวงวฒนธรรม

มแผนในการดำเนนการสงเสรม สนบสนนใหเกดการ

แลกเปลยนเรยนร และถายทอดมรดกวฒนธรรมทไดรบ

การประกาศอยในบญชรายชอ โดยจะใชว ธ การตางๆ

ตามความเหมาะสมตอไป

Intangible Cultural Heritage ��

The Intangible Cultural Heritage Designation Announcement 2009

Intangible cultural heritage means the body of

knowledge or work by individuals or groups, which was

created, developed, accumulated, transmitted and

applied in the daily life of those individuals or groups

continuously, in response to the social and natural

environments of their communities, and representing

their identity and cultural diversity.

Intangible cultural heritage encompasses the creative

works of architecture, painting, sculpture, handicraft,and

folk arts; the knowledge, skill and practices expressed

through language, performing arts, crafts, beliefs,

traditions, rites, and food, for example, which are

transmitted from generation to generation as practices

or approaches. In some cases, they are considered as a

common spiritual bond of the people in thecommunities.

Someintangibleculturalheritageitems are beautiful and

have high artistic values.

Some intangible cultural heritage items, for example,

the ancient monuments, objects and artefacts, have

been protected under the ActonAncientMonuments,

Antiques, Objects of Art and NationalMuseums,

B.E.2504(1961AD).However,someintangible cultural

heritage items, such as knowledge, skills, or creative

processes of the cultural works or artefacts, have not

been seriously and systematically safeguarded.

The safeguarding, promotion, perpetuation and

transmission of the intangible cultural heritage are crucial

to the existence of the national cultural heritage. The

Ministry of Culture has therefore announced a list of the

intangible cultural heritage designated to be safeguarded

in 2009, which includes two domains: 12 items in three

categories of the performing arts domain and13itemsin

eightcategoriesof thetraditionalcraftsmanship domain.

The Ministry of Culture plans to promote and support

exchanges of knowledge and transmission of the

designated intangible cultural heritage in the list through

various methods as appropriate in the future.


ปจจบน มรดกภม ปญญาทางวฒนธรรมหลาย

ประเภทในประเทศไทย เชน ศลปะการแสดงและงานชาง

ฝมอดงเดม กำลงสญหายอยางรวดเรว ทงน อาจจะเกด

จากการเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรม การพฒนา

อตสาหกรรมขนาดใหญ การทองเทยวทมปรมาณเพมขน

การโยกยายถนของชาวชนบทเขาสเมองใหญ และการ

เปลยนแปลงของสงแวดลอม ซงบรบททเปลยนแปลงไป

ดงกลาว มผลกระทบตอผ ปฏบตและการสบทอดมรดก

ภมปญญาทางวฒนธรรมเปนอยางมาก

การประกาศข นทะเบ ยนมรดกภม ปญญาทาง

วฒนธรรม เปนมาตรการสำคญทมงสงเสรมการตระหนก

ถงคณคาอนโดดเดน ยกยององคความร และภมปญญา

เหตผลสำคญในการประกาศขนทะเบยน มรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ของบรรพบรษ สงเสร มศกดศร ทางวฒนธรรม และ

เอกลกษณของกลมชนทมอยทวประเทศ เพอใหเกดความ

เขาใจ และเกดการยอมรบในความแตกตางหลากหลาย

ทางวฒนธรรมทงน เพอปทางไปสการอนรกษ สรางสรรค

พฒนาสบทอดอยางเปนระบบทยงยนตอไป

การข นทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม

ในปพ.ศ.๒๕๕๒เปนการขนทะเบยนครงแรกและเปนการ

ขนทะเบยนในสาขาศลปะการแสดงและสาขางานชางฝมอ

ดงเดมกอน สำหรบมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมสาขา

อนๆ ซงมความสำคญมากเชนกนนน กระทรวงวฒนธรรม

จะไดดำเนนการขนทะเบยนในโอกาสตอไป

Intangible Cultural Heritage � �

Rationale for the Designation of the Intangible Cultural Heritage

At present, the intangible cultural heritage in several

domains in Thailand, such as in the performing arts and

the traditional craftsmanship domains, are fast

disappearing, perhaps owing to the social and cultural

changes, the industrial development, the increase

tourism, the migration of provincial villagers into the

capital city, or the ecological changes. These changes

gravely affect the practitioners, inheritors and

perpetuators of the intangible cultural heritage.

The announcement of the Designation of the intangible

CulturalHeritage2009isakeymeasuretopromote an

awareness of the prominent values, honour the body of

knowledge passed on from generation to generation, and

enhance the cultural prestige and identity of communities

all over the country. It also fosters an understanding and

acceptance of the diversity of cultures, which will

eventually lead to the preservation, creation,

development, transmission and perpetuation of the

intangible cultural heritage in an organised, systematic

and sustainable endeavour.

The Designation of Intangible Cultural Heritage 2009

will be the first effort of its kind in Thailand, which

focuses on the performing arts and traditional

craftsmanship domains. The designation of the intangible

cultural heritage items in the other domains that are as

significant shall be implemented in the future.


รายการศลปะการแสดงทประกาศขนทะเบยน ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒

กระทรวงวฒนธรรม ประกาศรายการขนทะเบยนศลปะการแสดง ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒ จำนวน ๓ ประเภท ๑๒ รายการ ดงรายชอตอไปน

ท ประเภท รายการ ภาค

๑

๒

๓

การแสดง

ดนตร

เพลงรองพนบาน

๑.โขน กลาง

๒.หนงใหญ กลาง

๓.ละครชาตร กลาง

๔.โนรา ใต

๕.หนงตะลง ใต

๖. วงสะลอซอปน เหนอ

๗. ซอลานนา เหนอ

๘. หมอลำพน ตะวนออกเฉยงเหนอ

๙. หมอลำกลอน ตะวนออกเฉยงเหนอ

๑๐. ลำผญา ตะวนออกเฉยงเหนอ

๑๑. เพลงโคราช ตะวนออกเฉยงเหนอ

๑๒.ดเกรฮล ใต


List of Designated Intangible Cultural Heritage Items in the Performing Arts Domain in 2009

The Ministry of Culture Announces the Designation of 12 Heritage-Listed Items in 3 Categories

of the Performing Arts Domain in 2009 as follows:

CategoryCategories

ListofPerformingRegionNumber ArtsItems

1

2

3

Performingarts

Music

Folksinging

1. Khon Central

2. Nang Yai Central

3. Lakhon Chatri Central

4. Nora Southern

5. Nang Talung Southern

6. Wong Salo So Pin Northern

7. So Lanna Northern

8. Mo Lam Phuen Northeastern

9. Mo Lam Klon Northeastern

10. Lam Phaya Northeastern

11. Phleng Khorat Northeastern

12. Diker Hulu Southern


โขนเปนนาฏศลปชนสงทเกาแกของไทย มมาตงแต

สมยกรงศรอยธยา ตามหลกฐานจากจดหมายเหตของ

ลาลแบร ราชทตฝรงเศสสมยสมเดจพระนารายณมหาราช

ไดกลาวถงการเลนโขนวา เปนการเตนออกทาทางเขากบ

เสยงซอและเครองดนตรอนๆ ผ เตนสวมหนากากและ

ถออาวธ

โขนพฒนามาจากศลปะการแสดงหลายแขนงดวยกน

คอนำวธเลนและวธแตงตวบางอยางมาจากการเลนชกนาค

ดกดำบรรพ นำทาตอส โลดโผน ทารำทาเต นมาจาก

กระบกระบองและนำศลปะการพากยการเจรจา เพลงและ

เครองดนตรทใชประกอบกรยาอาการของผแสดงทเรยกวา

เพลงหนาพาทยมาจากการแสดงหนงใหญ ลกษณะสำคญ

ของโขนอยทผ แสดงตองสวมหวโขนหมดทกตว ยกเวน

ตวพระ ตวนาง และตวเทวดา มตนเสยงและลกครองบท

ให มคนพากยและเจรจา แสดงเรองรามเกยรตแตเพยง

เรองเดยว

การแสดงโขนมพฒนาการมาเปนลำดบจำแนกประเภท

ไดดงน

๑. โขนกลางแปลง เปนการแสดงโขนบนพ น

กลางสนามไมตองสรางโรงใชภมประเทศธรรมชาตเปนฉาก

ในการแสดง ผ แสดงเปนชายลวน ตวละครทกตวตอง

สวมหวโขน นยมแสดงตอนยกทพรบกนเปนพ น จงแบง

ผแสดงออกเปน ๒ ฝายผลดกนออกมาแสดงดำเนนเรอง

ดงนนจงตองใชวงปพาทยประกอบการแสดงพรอมกน๒วง

ไมมบทรองมแตบทพากยและเจรจาบาง

๒. โขนโรงนอกหรอโขนนงราว เปนการแสดงโขน

บนโรงไมมเตยงสำหรบตวนายโรงนงมราวพาดตามสวนยาว

ของโรง ตรงหนาฉากออกมามชองทางใหผ แสดงเดนได

รอบราวตวโรงมกมหลงคาเมอตวโขนแสดงบทของตนแลว

โขน

กจะไปนงบนราว สมมตเปนเตยงหรอทนงประจำตำแหนง

สวนผ แสดงเปนเสนาหรอวานรยงคงนงพ นแสดงปกต

การแสดงโขนประเภทน ไมมการขบรอง มแตการพากย

และเจรจาดนตรมวงปพาทย๒วงบรรเลงเพลงหนาพาทย

๓. โขนหนาจอ เปนโขนทแสดงตรงหนาจอหนงใหญ

โดยเจาะผาดบทง ๒ ขางของจอ ทำเปนชองประตเขาออก

แลวทำเปนซมประต ดานหนงเปนปราสาทราชวง สมมต

เปนกรงลงกา อกดานหนงเปนคายพลบพลาพระราม

แลวโขนกขนไปแสดงบนโรงมการพากยและเจรจามดนตร

ปพาทยประกอบการแสดงเพยงวงเดยว


Khon

Khon is Thailand’s classical, high art form of performance that dates back to the Ayutthaya era in Thaihistory. The French ambassador to the royal court of KingNarai theGreatofAyutthaya,SimondeLalubère,wrote inhis memoir that Khon is a mask dance drama in which the dancers wear masks and carry weapons while dancing to the accompaniment of So (Thai fiddle) and other musicalinstruments. Khon integrates several performing arts: some elements of the presentation style and costume are taken from the Chak Nak Duekdamban (or “The Churning of theSea ofMilk”); some acrobaticmovements are taken fromKrabi Krabong;whiletheartofnarration,dialoguenarration,singing, and the Na Phat music (music that accompaniesthe performer’s travellingmovement), are taken from theNang Yai (grand shadow puppet theatre).Khon’s principal characteristic lies in the practice of wearing a mask -- all of the Khon performers, with the exception of the hero, the heroine, and the deities, must wear masks. The performance is accompanied by a lead singer and chorus, a story narrator and a dialogue narrator. Khon depicts the Ramakian story only(ThaiversionoftheRamayanaepic).

Khonperformancehasevolvedinstagesasfollows:1. Khon Klang Plaeng-“Open-air Mask Dance

Drama”-is a type of Khon spectacle performed outdoor inthe open-air space, without a stage or platform, and with thenatural surroundingas thebackdrop.All theperformersare exclusively men and all characters wear a mask. Battle scenes from the Ramakian are often depicted in this kind of Khon performance, and the characters are divided into two opposing camps, each one of which takes turn to come out on stage, and consequently the performance requires two orchestras. There is no singing part. The performance is accompanied only by music, with some story narration parts and dialogue narration parts.

2. Khon Nang Rao or alternatively called KhonRong Nok-“Open-air mask dance drama on stage”-isperformed on an outdoor stage without a bench for the masterofceremony.Alongthe lengthof thestage, in frontof the scenery, a bamboo rail is set up that leaves enough space for the performers to walk around it. The stage is

usually covered by a roof. Having finished their parts, theperformers will sit on the bamboo rail and wait for their next cue. The rail represents the benches that are usually set up on stage for the high-born characters. The court officers, servants and the monkeys sit on the floor. This kind of Khon performance is not accompanied by singing, but there are story narration and dialogue narration, with the music from two Pi Phat orchestras playing Na Phat music.

3. Khon Na Cho-“Screen-front mask dancedrama”-isatypeofKhon spectacle performed in front of a blank, unpainted screen of unbleached cloth that serves as thebackdrop.Adoor is cut into the fabriconbothsidesofthe stage. One side of the stage represents the palace in the mythical Longka capital city, while the other side represents themilitaryquartersandbarracksofPhraRam(Rama).Theperformers go on stage to perform. There are story narration and dialogue narration, with musical accompaniment from a PiPhatorchestra.


๔. โขนโรงใน เปนศลปะการผสมผสานระหวาง

โขนหนาจอกบละครในคอเรมมผแสดงหญงเขามาปะปนมการ

ออกทารำ เตน ผแสดงเปนตวพระเรมไมตองสวมหวโขน

มการพากยและเจรจาตามแบบโขน นำเพลงขบรองและ

เพลงดนตรแบบละครในและระบำรำฟอนเขาผสมดวย โขนท

กรมศลปากรนำออกแสดงในปจจบนน ใชศลปะการแสดง

แบบโขนโรงใน ไมวาจะแสดงกลางแจงหรอแสดงหนาจอ

กตาม

๕.โขนฉากหรอโขนโรง สนนษฐานวาเกดขนราว

รชกาลท ๕ โดยมผ คดสรางฉากมาประกอบการแสดง

โขนบนเวทในโรง(วก)คลายกบการแสดงละครดกดำบรรพ

การแสดงแบงเปนฉากเปนตอนและมการประดษฐฉากขน

ประกอบตามทองเรอง วธแสดงดำเนนเชนเดยวกบโขนโรงใน

มการขบรองรำเตนและมเพลงหนาพาทย

ลกษณะทสำคญอกประการหนงของโขน คอ เครอง

แตงกาย แบงออกเปน ๓ ฝาย คอ ฝายมนษย-เทวดา

(พระ นาง) ฝายยกษ และฝายลง โดยแบงลกษณะ

เครองแตงกายได ๓ ประเภท คอ เครองประดบศรษะ

เสอผาเครองนงหมและเครองประดบกายตางๆ

การพากยโขนกเปนศลปะสำคญควบคกบการแสดงโขน

เพอใชในการบรรยายและแสดงอารมณประกอบตวแสดง

บทพากย ใชสำหรบเดนเรองการแสดงโขนแตงดวย

คำประพนธชน ดกาพยฉบง ๑๖ หรอกาพยยาน ๑๑

บทพากยม ช อเร ยกแตกตางกนออกไป บทเจรจาเปน

บทรายยาว สงและรบสมผสกนไปเรอยๆ ใชไดทกโอกาส

คนพากยและเจรจานใชผชายไมนอยกวา๒ คน เพอจะได

โตตอบกนทนทวงท เมอพากยหรอเจรจาจบกระบวนความ

แลวตองการใหปพาทยทำเพลงอะไรกรองบอกไป เรยกวา

“บอกหนาพาทย” สวนวงดนตรประกอบการแสดงโขน

ใช “วงปพาทย” อาจเปนวงปพาทยเครองหา เครองค

หรอเครองใหญกไดตามความเหมาะสม

โอกาสทแสดงโขน การแสดงโขนสามารถใชแสดง

ไดหลายวาระ ไดแก แสดงเปนมหกรรมบชา เชน ในงาน

ถวายพระเพลงพระบรมศพ หรออฐเจานาย ตลอดจนศพ

ขนนาง หรอผใหญทเปนทเคารพนบถอทวไป แสดงเปน

มหรสพสมโภช เชน ในงานฉลองปชนยสถาน พระอาราม

หรอสมโภชเจานายทรงบรรพชา สมโภชในงานเฉลม

พระชนมพรรษาสมโภชวนประสตเจานายทสงศกด เปนตน

และแสดงเปนมหรสพเพอความบนเทงในโอกาสทวๆไป

นอกจากโขนจะเปนการแสดงทม องคประกอบ

ทางศลปะหลายดานดงกลาวขางตนแลว การแสดงโขน

ยงมคณคาในการใหแงคด คตเตอนใจ คณธรรม และ

จรยธรรมตางๆทสามารถนำไปประยกตใชในชวตประจำวน

ไดอกดวย

ปจจบนสมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ

ทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหจดสรางเครองแตงกายโขน-

ละครข นใหม เนองจากทรงมพระราชดำรวาในปจจบน

การแสดงโขนถดถอยลงเรอยๆ ทงในเรองความไมพถพถน

และไมใหรายละเอยดในการปก การถก การแตงหนา

อกทงอปกรณทใชในการแสดงมความเกา ทรดโทรม เพอ

ตระหนกถงความสำคญของโขนอนเปนเอกลกษณของชาต

และเพอเปนการสบสานศลปะงานฝมอ เชน ชางทำหวโขน

ชางปกสะดงกรงไหม และชางเงนชางทอง รวมทงศลปะ

การแตงหนา ทแสดงออกถงความเปนศลปะและวฒนธรรม

ของชาต

องคกรททำหนาทในการสบสานศลปะการแสดงโขน

ไดอยางโดดเดน ไดแก กรมศลปากร และสถาบนบณฑต

พฒนศลปกระทรวงวฒนธรรม


4. Khon Rong Nai “Screen-front mask dancedrama”-is a hybrid form ofKhon Na Cho and Lakhon Nai (Courtdancedrama) i.e. It includeswomenperformersandnon-narrative dance. The leading male, human characters do not wear masks. It is accompanied by story narration and dialogue narration and features Lakhon Nai-style singing, music and non-narrative dance interludes. The Khon spectacles presented by the Fine Arts Department today,whether they are performed outdoor or in front of a screen, are of the Khon Rong Nai type.

5. Khon Chak or Khon Rong-“Maskdancedramawith scenery”-is a type of Khon performance that was supposedly invented during King Rama V’s reign when apainted scenerywas first introduced to the Khon spectacleon stage in a theatre. Khon Chak spectacle shares some similar characteristics with the Lakhon Duekdamban. The spectacle is divided into acts and scenes, decorated by the scenery as proper to the place where the action takes place. It adopts the same form as that of Khon Rong Nai, with singing, dancing, and Na Phat music. One key characteristics of Khon is the costume, which is divided into three principal lines: costume for characters portraying the humans and the deities (male and female leading characters), the demons, and the monkeys; andthree categories: headdresses, costume proper, and other decorativeaccessoriesandcostumejewellery. Khon narration is an art in itself alongside the dramatic dance performance. It narrates the story and contributes to the emotional expression of the characters. Used toaccompany theperformance,Khon narration part is composed of verses in the Kap Chabang 16 type or Kap Yani 11 type. Each narration part is named after the episode of the story it tells. Dialogue narration parts use the rai yao verses, which are used for the dialogue of any character in the story and can contain as many lines as is required. Narrators are men and no less than two are required to deliver the dialogue part promptly. After thestory narrator or the dialogue narrator finishes his part and requires the Pi Phat orchestra to play music, he will call the tune.Thisiscalled“Bok Na Phat”(“callingthetune”). The Pi Phat orchestra that accompanies the Khon performance can be of any of the following types as appropriate:“Five-TypePi Phatorchestra”,“Paired-TypeorDouble Pi Phatorchestra”,and“GrandPi Phatorchestra”.

Khon performance can be presented in various occasions, for example, during religious ceremonies such as the funeral ceremonies of royalty, dignitaries or well-respectedpersons;duringthefestivitiesorcelebrationssuchas the celebration of a religious monument or temple, the ordination of royalty, the birthday celebration of the king or high-ranking royalty. Khon is performed as an entertainment in a variety of occasions. Khon integrates elements of several art forms into an artistic whole. In addition to its artistic value, Khon also provides food for thought, maxims, morals and ethical values that the viewers can apply in their daily life. Presently,newsetsofKhon and Lakhon costume are beingcreatedbyroyalcommandofHerMajestytheQueen,who is concerned that Khon performances are in decline today and less attention is paid to the elaborate details of costume making, embroidery, and facial make-up. The old costume is worn-out and ill-repaired. As a traditionalperforming arts form of Thailand, Khon represents the national identity and therefore there is a need to preserve the traditional craftsmanship of Khon mask-making, costume embroidery, silver and gold decorations and accessories, and the traditional art of stage make-up. These traditional crafts excellently represent Thailand’s national art and culture. The agencies that prominently preserve the art of KhonaretheFineArtsDepartmentandtheBanditPhatthanaSinInstitute,MinistryofCulture.


หนงใหญเปนศลปะการแสดงท เกาแกชนดหนง

ของไทย เปนการแสดงทใชตวหนงขนาดใหญเปนตวละคร

โดยมผเชดใหเกดเงาบนจอ และใชการพากย การเจรจา

เปนการดำเนนเรอง หลกฐานทกลาวถงหนงใหญทเกาแก

ทสดอยในกฎมณเฑยรบาลสมยสมเดจพระบรมไตรโลกนาถ

แหงกรงศร อยธยา หนงใหญได รบการยกยองวาเปน

มหรสพชนสง ใชแสดงในงานพระราชพธและงานสำคญของ

แผนดน

เมอป พ.ศ. ๒๓๑๐ การสญเสยกรงศรอยธยา

ครงท ๒ ทำใหศลปะการแสดง โบราณสถาน โบราณวตถ

ถกทำลายเสยหายไปมาก ซงไดมการฟนฟขนอกครงหนง

ในสมยกรงรตนโกสนทร ในสมยกรงศร อยธยาเร ยก

หนงใหญวา “หนง” หลงยบกรมโขนและกรมมหรสพ

หลงสมยรชกาลท ๗ หนงใหญจงไปอยใตอปถมภของวด

จงเรยกหนงใหญในสมยนวา“หนงราษฎร”

องคประกอบสำคญในการแสดงหนงใหญไดแก

๑.ตวหนง ทำจากแผนหนงววแหงขนาดใหญ

แกะสลก ฉลลวดลายสวยงามเปนตวละครตางๆ ตรง

แผนหนงดวยกานไม เคลอนไหวโดยการเชดผานแสง

ทาบเงาลงบนจอ

๒.จอหนง ข งจอ

ดวยผาขาวในแนวสงและ

กวาง รอบจอใชผาสแดง

ทาบรมทงสดาน เพอคนด

จะไดมองเหนถนดตา

๓.ดนตรประกอบ

การแสดง ใช วงปพาทย

เครองใหญ บรรเลงเพลง

ประกอบการเคล อนไหว

และแสดงอารมณตางๆ

ของการแสดง

หนงใหญ

๔.ผเชด เปนชายมหนาทบงคบตวหนงใหเคลอนไหว

ไปอยางมชวตชวาเตนรำไปตามบทบาทและทำนองเพลง

๕.ผ พากยและเจรจาม ๒ คน อยคนละมมจอ

ผพากยจะตองเขาใจเรองทจะแสดงเปนอยางดและจะตอง

เขาใจดนตรเขาใจเพลงทใชประกอบการแสดงดวย

๖.อปกรณสรางแสงสวางในยามคำคน ในสมย

โบราณใชการกอไฟเผากะลามะพราวเพอใหเกดแสงนวล

จบหนาจอสวยงาม

๗.วรรณกรรมทใชแสดงนยมแสดงเรองรามเกยรต

การแสดงหนงใหญจ งเปนการผสมผสานศลปะ

หลายแขนง คอ หตถศลป วรรณศลป นาฏศลป วาทศลป

และคตศลป มาปรงแตงเขาดวยกนอยางผสมกลมกลน

ปจจบนนอกจากกรมศลปากรและสถาบนบณฑตพฒนศลป

ท ทำหน าท ในการอนรกษและส บสานหนงใหญแล ว

มหนงใหญในประเทศไทยเหลออยเพยง๓คณะเทานน คอ

หนงใหญวดขนอนจงหวดราชบรหนงใหญวดสวางอารมณ

จงหวดสงหบรและหนงใหญวดบานดอนจงหวดระยอง


Nang Yai is an old form of Thailand’s traditional performing arts. The leather puppets represent the characters in the story. They are manipulated against a blank screen by the puppeteers, while the story progresses through narration and dialogue narration. Historical evidence ofNang Yai dates back to the reign of King Borommatrailokanat, when Nang Yai was mentioned in thePalace Law.Several other sourcesdatingfrom the Ayutthaya era also bear testimony to thisperforming art form.

Nang Yai is hailed as a high art form and is performed during royal ceremonies and important national events and occasions. TheFallofAyutthayain1767ADdealtaseriousblowto the performing arts, ancient monuments and objects,whichwerelaterrestoredintheRatanakosinera.Atthetimeof the restoration, several Nang Yai troupes mushroomed, but they mostly belonged to temples. The Nang Yai in this periodwascalled“Nang Rat”(“Commoners’ShadowPuppetSpectacle”).

Nang Yai

DistinctivecharacteristicsofNang Yai:1. The puppets are made of cowhide leather, cut and

perforated to let the light shine through the intricate design. Each puppet is fixed to wooden sticks, which the puppeteers liftupagainstablankscreenthatislightedfrombehind;

2. The rectangular screen is made of white clothsurroundedbystripsofredclothtohighlightit;

3. The music from a Grand Pi Phat orchestraaccompanies the movements of puppeteers and the puppets andcontributestotheemotionalexpressionofthespectacle;

4. Thepuppeteersareexclusivelymen.Theydancetheir role to the musical accompaniment as they manipulate andbringthepuppetstolife;

5. There is one story narrator and one dialoguenarrator. They sit in their corner on opposite sides of the screen. These narrators must understand the story very well andunderstandthemusicthataccompaniesthespectacle;

6. In the old time, the night-time performanceswere lighted by fire that used the coconut shells as fuel becausetheygiveoffabeautifulglowonthescreen;

7. The spectacle usually depicts the story fromRamakian. Nang Yai spectacle harmoniously integrates several artforms–handicraft,literature,dance,rhetoric,andmusic. Besides the Fine Arts Department and the BanditPhatthana Sin Institute, bothof which are responsible for preserving the Nang Yai performing arts, only three Nang Yai troupes exist in Thailand: the troupe of Wat Khanon Temple inRatchaburi Province, one ofWat Sawang Arom Templein Sing Buri Province, andoneofWatBanDonTempleinRayongProvince.


นกปราชญและผรดานนาฏศลปไทยหลายทานมความเหนไปในทำนองเดยวกนวา “ละครชาตร” เปนละครทอาจจะ เกาแกทสดและนาจะเปนตนแบบของละครรอง-รำทงหมดของไทยรวมทงยงเปนหลกฐานทสะทอนใหเหนถงความเชอมโยงระหวางละครภาคกลางและการแสดงโนราภาคใตไดดวยคำวา “ชาตร” มผสนนษฐานไวหลายทาง เชน หมายถง ผรศาสตราการ รวธปองกนภยนตรายจากศาสตราวธทงปวงหรอเปนการออกเสยงทเพ ยนมาจากคำในภาษาสนสกฤตวา“กษตรยะ”ทออกเสยงวา“ฉตรยะ”เมอเขามาในประเทศไทยจงออกเสยงเพยนไปเปน “ชาตร” เนองจากเปนการแสดงทเปนเรองราวของกษตรยหรอมเครองแตงกายคลายเครองทรงของกษตรยแตโบราณหรอคำวาชาตรเพยนมาจาก“ยาตร”หรอ “ยาตรา” ซงแปลวา เดนทางทองเทยวไป ในปจจบนอนเดยกยงมละครเรทเรยกวา“ชาตร”นอยเปนตน ละครชาตรไดแพรหลายเปนทนยมอยในจงหวดภาคใตของไทยกอน จากนนจงเขาสกรงเทพ ๓ คร งดวยกน คอคร งแรกเมอ พ.ศ. ๒๓๑๒ เมอสมเดจพระเจากรงธนบร เสดจกรฑาทพไปปราบเจานครศรธรรมราชและกวาดตอนผ คนมาเมองหลวงพรอมดวยพวกละคร คร งท ๒ เมอพ.ศ. ๒๓๒๓ ในการฉลองพระแกวมรกต โปรดใหละครของเจานครฯ ขนมาแสดงและไดแสดงประชนกบละครผหญงของหลวงดวยและครงท๓เมอพ.ศ.๒๓๗๕ในสมยรชกาลท๓สมเดจเจาพระยาบรมมหาประยรวงศ (ดศ บนนาค) สมยทดำรงตำแหนงเปนเจาพระยาพระคลง ไดกรฑาทพลงไป ปราบปรามระงบเหตการณทางหวเมองภาคใตขากลบกรงเทพฯมผทมความสามารถในการแสดงละครชาตรอพยพตดตามกลบมาดวย และไดรวบรวมกนต งเปนคณะละครรบเหมาแสดงในงานตางๆตอมาจนเปนทขนชอและฝกหดสบตอกนมาจนถงทกวนน

ละครชาตรมองคประกอบทสำคญดงน ๑.โรง ละครชาตรในคร งโบราณใชเสา ๔ ตน ปก๔มม เปนสเหลยมจตรส มเตยง๑ เตยง และเสากลางซงถอวาเปนเสามหาชยอก ๑ เสาเทานน ไมมฉาก และมหลงคาไวบงแดดบงฝน

๒.ละครชาตรแตโบราณไมสวมเส อเพราะทกตว ใชผชายแสดง ตวยนเครองซงเปนตวทแตงกายดกวาตวอน

ละครชาตร

กนงสนบเพลานงผา คาด เจ ย รบาดมหอยหนา หอยขาง สวมสงวาลทบทรวง กรอง คอบนต ว เปล าบ น ศ ร ษ ะ ส ว มเทรดตอมาเมอมผ แสดงเปนหญงการแตงกายจงมกใชแบบสวมเสออนโลมอยางละครนอก ๓.วธแสดง เรมตนดวยการทำพธบชาครเบกโรงปพาทยโหมโรงชาตรรองประกาศหนาบทจากนนตวยนเครองออกมารำซดหนาบทตามเพลง โดยการรำเวยนซายซงใน สมยโบราณขณะทรำตวรำจะตองวาอาคมไปดวยเพอปองกนเสนยดจญไร เรยกวา “ชกยนต” เรมจบเรอง ตวละครจะขนนงเตยงแสดง เมอเขาเรอง ตวละครตองรองเองไมมตนเสยงตวละครตวอนๆ รองรบกเปนลกค และเมอการแสดงจบลง จะรำซดอกครงหนง แตครงนเปนการวาอาคมถอยหลงและ รำเวยนขวาเรยกวา“คลายยนต”เปนการถอนอาถรรพณทงปวง ๔.เครองดนตรทใชในการแสดง ประกอบดวย ปสำหรบทำทำนอง ๑ เลา โทน ๑ ใบ กลองชาตร ๒ ใบ และ ฆอง๑คไมมปพาทยระนาดเอกอยางทเหนในปจจบน ละครชาตรไดถกปรบปรงเปลยนแปลงเรอยมาตาม ยคสมย เชน การรองดำเนนเรอง จากเดมทเปนทำนองของโนราเชนเพลงหนาแตระเพลงรายชาตรเปลยนมารองเพลงไทยภาคกลางทำนอง๒ชนงายๆมการเพมระนาดเอกเขามาเพอจะไดบรรเลงขบรองและใหตวละครรำไดดขน ไมรำซดชาตรไหวคร แตใชกระบวนรำเพลงชา เพลงเรว และเพลงลาแทน ซงในวงการละครรำแกบนเรยกวา “รำถวายมอ”ดงนนโดยสภาพความเปนจรงแลว“ละครชาตร”แบบดงเดมไดสญหายไปจากวงการละครรำของไทยมาไมนอยกวา๔๐ปแลว แตละครชาตรทเรยกกนอยในปจจบนมสภาพเปนละครรำ ทใชสำหรบแกบนเทานน ตวอยางคณะละครชาตรทโดดเดน เชนคณะอดมศลป กระจางโชต จงหวดพระนครศรอยธยา คณะเบญจา ศษยฉลองศร จงหวดเพชรบร


Several scholars and experts in Thai traditional dance sharethe opinion that Lakhon Chatri might be the oldest form of Thai traditional performing arts and possibly the prototype of all Thai musical and dance dramas. It also stands as a testimony to the link between the dramatic performances of the central region and the Nora dance of the southern region.

Some think that “chatri”means amaster ofweaponry,whoknowshowtoprotecthimselffromallkindsofweapons;otherssuspectthat itmightbeacorruptionofaSanskritword“kshatriya,”which ispronounced“chattriya”andwhichwasclippedby theThai tongue toits present corrupt form of “chatri”. This hypothesis stands on therationale that the Lakhon Chatri presents the story of kings -- its costumealsolookslikethatofthekingsintheancienttime.Still,otherssuspect that chatri is a corrupt form of yatri or yatra, which mean “to travel, to take a journey”. They reason that even today thereexistsinIndiaatypeoftravellingperformingtroupescalled“chatri”.

Lakhon Chatri had enjoyed widespread popularity in thesouthern region before it was introduced to Bangkok in three periods. Thefirst timewas in1769AD,whenKingTaksinofThonburi ledthearmy to suppress the ruler of Nakhon Si Thammarat in Thailand’ssouthern region. The king brought with him on his return to his capital of Thonburi several people including the Lakhon Chatri troupes. The second timewas in 1780 AD, during the celebration of the EmeraldBuddhaStatue,KingTaksincommandedtheLakhonChatritroupethatbelongedtotherulerofNakhonSiThammarattocometoThonburiforperformance in competition with the royal court’s dance drama troupe. Thethirdtimewasin1832AD,duringKingRamaIII’sreign.SomdetChaoPhrayaBoromMahaPrayurawong(DitBunnag),atthetimethehead of the administration, led the army to suppress an uprising in the southern region, brought back with him on his return several talented performers of Lakhon Chatri, who asked to accompany him to Bangkok. These performers banded together as a performing group that became famous and the Lakhon Chatri genre continues to be passed on to younger generations until today.

LakhonChatri’sdistinctivecharacteristics:1. In the past, Lakhon Chatri troupes marked their

performance area by setting up four poles in four corners in a square shape area with one bench in it and a middle pole called Sao Mahachai(“greatvictorypole”).Theperformanceareahasaroofoverit, but there was no scenery.

2. The Lakhon Chatri troupe in the past comprised an all-male cast and they performed shirtless. The principal character, which donned a more elaborate costume than the other characters, was also topless but wore sanap phlao (apairofcalf-length trousers)underawrap-around cloth secured by chiarabat (a kind of sash with decorativestripshangingdownover the thighs),hoi na (a decorative cloth strips that also hang down in front from the waist, hoi khang (adecorativeclothstripsthathangsdownasidefromthewaist).Otherdecorative accessories are the sangwan (jewel sashes hanging fromthe shoulders and crisscrossing the chest), thap suang (a pendant),

Lakhon Chatri

krong kho (an embroidered collar),andasoet (a pointed crown-like headdress). Inlater development, female performers participate in the Lakhon Chatri show and a blouse is added to the costume, in similar fashion to the Lakhon Nok.

3. The performancebegins with an homage-paying rite to the teachers and past masters, followed by Hom Rong Chatri (Chatri’s overture) by thePi Phat orchestra, Rong Prakat Na Bot, Ram Sat Na Bot (Sat Na Botdance)tothemusicbytheprincipal character who dances in an anti-clockwise circle. In the past, the principal character chanted an incantation, a spell, while dancing in a bid to invoke protection from the evil force or the hex. This is called Chak Yan(“SpinningtheYantra;Castingaspell”).Afterthatthestorybegins as the principal character sits on the bench. From this pointonwards the principal character sings himself, while the other charactersinthestorysingaschorus.Whentheperformancefinishes,the principal character performs a Sat dance again, but this time he chants the incantation backwards and moves in a clockwise circle, called Khlai Yan(“Undoingthespell”),toundothespell.

4. The orchestra originally comprises a pi nai or pi chani(Thai oboe) formelody, a thon (a tuned two-faced drum), a pair of klong chatri (a kind of small drums), and a pair of gongs. Today theorchestra is of the piphat ranat ek type.

Lakhon Chatri has developed and changed through time. The singing to progress the story was formerly performed in the Nora tunes, such as Na Trae and Rai Chatri tunes. Today simple tunes of the central region in level 2 tempo (moderato–Thai traditional musicaltemposaredivided into three levels,with levelone thequickest)areused and a ranat ek (“first xylophone”) is added to the orchestra tobetter support the singing and the dancing. The Sat Chatri dance topay homage to the teachers and past masters is skipped and replaced by dances in Phleng Cha, Phleng Reo, and Phleng La (“Slow tune,Quick tune, and Farewell tune)–these are called Ram Thawai Mue (“Veneration dance”) by the Lakhon Chatri dance troupes that arehired to perform at shrines as an act of votive offering or Ram Kae Bon. One can safely say that the original type of Lakhon Chatri disappearedalmost40yearsago fromThailandand the type that isperformed today is used as an act of votive offering.

Examples of prominent Lakhon Chatri troupes in existence today are Udomsin Krachangchot of Ayutthaya Province and BenchaSitchalongsiofPhetchaburiProvince.


การถอปฏบตของโนราแตละสาย สำหรบโนราโรงครเลก

ใชเวลา๑วนกบ๑คน โดยปกตนยมเรมในตอนเยนวนพธ

แลวไปสนสดในวนพฤหสบด

โนราเพอความบนเทง เปนการแสดงเพอใหความ

บนเทงโดยตรงมลกษณะสำคญดงน

๑.การรำ โนราแตละตวตองรำอวดความชำนาญ

และความสามารถเฉพาะตน โดยการรำผสมทาตางๆ

เขาดวยกนอยางตอเนองกลมกลน แตละทามความถกตอง

ตามแบบฉบบ มความคลองแคลวชำนาญทจะเปลยนลลา

ใหเขากบจงหวะดนตร และตองรำใหสวยงามออนชอย

หรอกระฉบกระเฉงเหมาะแกกรณ บางคนอาจอวดความ

สามารถในเชงรำเฉพาะดาน เชน การเลนแขน การทำให

ตวออนการรำทาพลกแพลงเปนตน

โนราเปนศลปะการแสดงพนบานทเปนทนยมของ

คนในภาคใต องคประกอบหลกในการแสดงโนรา คอ

เครองแตงกายและเครองดนตร

เครองแตงกายประกอบดวยเทรดเปนเครองประดบ

ศรษะของตวนายโรงหรอโนราใหญหรอตวยนเครอง เครอง

ลกปดรอยดวยลกปดสเปนลายมดอกดวง ใชสำหรบสวม

ลำตวทอนบนแทนเสอ ปกนกแอนหรอปกเหนง ทบทรวง

ปกหรอหางหงสผานง สนบเพลาผาหอยหนาผาหอยขาง

กำไลตนแขน-ปลายแขน และเลบ ท งหมดน เปนเครอง

แตงกายของโนราใหญหรอโนรายนเครองสวนเครองแตงกาย

ของตวนางหรอนางรำเรยกวา“เครองนาง”ไมมกำไลตนแขน

ทบทรวงและปกนกแอน

เครองดนตรของโนรา สวนใหญเปนเครองตให

จงหวะประกอบดวยทบ(โทนหรอทบโนรา)ม๒ใบเสยง

ตางกนเลกนอย ใชคนตเพยงคนเดยว เปนเครองตทสำคญ

ทสด เพราะทำหนาทคมจงหวะและเปนตวนำในการเปลยน

จงหวะทำนองตามผรำ กลองทำหนาทเสรมเนนจงหวะและ

ลอเสยงทบปโหมงหรอฆองคฉงและแตระ

โนรามการแสดง ๒ รปแบบ คอ โนราประกอบ

พธกรรม (โนราโรงคร) และโนราเพอความบนเทง ซงม

ความแตกตางกนดงน

โนราประกอบพธกรรมหรอโนราโรงคร เปน

พธกรรมทมความสำคญในวงการโนราเปนอยางยง เพราะ

เปนพธกรรมเพอเชญครหรอบรรพบรษของโนรามายง

โรงพธเพอไหวครหรอไหวตายายโนรา เพอรบของแกบนและ

เพอครอบเทรดหรอผกผาแกผแสดงโนรารนใหม ม ๒ ชนด

คอ โนราโรงครใหญ หมายถง การรำโนราโรงครอยางเตม

รปแบบซงจะตองกระทำตอเนองกน๓วน๓คนจงจะจบพธ

โดยจะเรมในวนพธไปสนสดในวนศกร และจะตองกระทำ

เปนประจำทกป หรอทกสามป หรอทกหาป ทงนขนอยท

โนรา


Nora

Nora is a form of traditional, folk performing arts that is popular in the southern region of Thailand. The main elements and characteristics of Nora are the costume and the music. Nora costume comprises a soet for the principal performer–the“nora yai”.Thecostumeismadeofbeadsin various colours arranged in patterns and motifs, to be worn as a shirt. Other components and decorations are the pik nok aen or pik neng (a pair of wings attached to thecostume),thap suang (pendant),pik or hang hong (a decorative tail wing), pha nung (wrap-around skirt),sanap phlao (apairofcalf-length trousers),phahoina(front-hanging pieces of cloth), pha hoi khang (side-hanging pieces of cloth), kamlai ton khaen (armlets), kamlai plai khaen (bracelets) and lep (“fingernails”-fingertip extension pieces). These are thecostume and decorations for the principal character, who is called the nora yai or nora yuen, while the khrueang nang or the costume for the female characters does not have armlets, pendant, or wings. Nora orchestra comprises mostly percussion instruments: a pair of thon or thap Nora (tuned one-sided drums) with slightly different sounds, which arebeaten by one drummer. This pair of drums is the most important instrument in the orchestra because it controls the tempo and leads the orchestra when the tempo has to be changed to accommodate the performer’s movements; a drum, to complement and providecounterpoints to the sound of the thap Nora drums;a pi chanai (a kind of Thai oboe); a pair of mong (medium-sized gong) or double gongs; a pair of ching (a pair of small cymbals); and a pair of trae (a pair ofclaves[hardwoodsticks]). Nora is divided into two types: Nora for ritualisticceremony,calledNoraRongKhru, and one for entertainment.Herearethedifferentcharacteristics: Nora for ritualistic ceremony orNora Rong Khru is a very important ritual dance for the Nora professionals. It is performed to invite the spirits of the Nora past masters to the ceremonial stage during the rite to pay homage to them, to make votive offering to them,andtoinitiatenovices–thenewgenerationofNora

performers. This type of Nora is further subdivided into two kinds: Nora Rong Khru Yai and Nora Rong Khru Lek. The Nora Rong Khru Yai is the full version of the ritual dance, which lasts three days and nights. It usually startsonaWednesdayandendsonaFridayanditmustbe performed every year or every three or five years, depending on the belief of different Nora schools. The ritual performance of Nora Rong Khru Lek lasts one day andonenight.ItusuallybeginsonaWednesdayeveningand ends on a Thursday.

ThedistinctivecharacteristicsofNoraforentertainment:1. Each Nora performers must show off his or her

dance skill and talent by blending the various steps and poses together seamlessly without corrupting or deviating from the correct poses and steps; proficiently change thesteps or movements in response to the musical rhythm/tempo;dancegracefullysloworswiftasappropriate.Someperformers may show off their special talents such as the contorted movements of the body and the limbs, or their invented movements.


๒. การรอง โนราแตละตวจะตองอวดลลาการรองขบบทกลอนในลกษณะตางๆ เชน เสยงไพเราะดงชดเจนจงหวะการรองขบถกตองเราใจ มปฏภาณในการคดกลอนรวดเรว ไดเนอหาด สมผสด มความสามารถในการรองโตตอบแกคำอยางฉบพลนและคมคายเปนตน ๓. การทำบท เปนการอวดความสามารถในการตความหมายของบทรองเปนทารำ ใหคำรองและทารำสมพนธกน ตองตทาใหพสดารหลากหลายและครบถวนตามคำรองทกถอยคำ ตองขบบทรองและตทารำใหประสมกลมกลนกบจงหวะและลลาของดนตรอยางเหมาะเหมงการทำบทจงเปนศลปะสดยอดของโนรา ๔. การรำเฉพาะอยาง นอกจากโนราแตละคน จะตองมความสามารถในการรำ การรอง และการทำบท ดงกลาวแลว ยงตองฝกการรำเฉพาะอยางใหเกดความชำนาญเปนพเศษดวย ซงการรำเฉพาะอยางน อาจใชแสดงเฉพาะโอกาส เชนรำในพธไหวคร ในพธแตงพอกผกผาใหญ บางอยางใชรำเฉพาะเมอมการประชนโรง บางอยางใช ในโอกาสรำลงครหรอโรงคร หรอในการรำแกบน เปนตนตวอยางการรำเฉพาะอยาง เชน รำบทครสอน รำเพลงทบเพลงโทนรำเพลงปรำขอเทรดรำคลองหงส ๕. การเลนเปนเรอง โดยปกตโนราไมเนนการเลนเปนเรอง แตถามเวลาแสดงมากพออาจมการเลนเปนเรองใหดเพอความสนกสนาน โดยเลอกเรองทรดกนแลวบางตอนมาแสดง ไมเนนการแตงตวตามเรองแตจะเนนการตลก และการขบบทกลอนแบบโนราใหไดเนอหาตามทองเรอง การแสดงโนราทเปนงานบนเทงทวๆ ไป แตละครงแตละคณะจะมลำดบการแสดงทเปนขนบนยมโดยเรมจาก ตงเครอง (ประโคมดนตรเพอขอทขอทาง เมอเขา โรงแสดงเรยบรอยแลว) โหมโรง กาศคร หรอเชญคร (ขบรองบทไหวคร กลาวถงประวตความเปนมาของโนราสดดตน(หมายถงครตนผใหกำเนดโนราคอนางนวลสำล ขนศรศรทธาตามตำนานโนรา)และผมพระคณทงปวง) ปลอยตวนางรำออกรำ (อาจมผแสดงจำนวน๒-๕คน)ซงมขนตอนคอเกยวมานหรอขบหนามานเปนการขบรองบทกลอนอยในมานกนโดยไมใหเหนตว/ออกรายรำแสดงความชำนาญและความสามารถในเชงรำเฉพาะตว/นงพนก วาบทรายแตระ แลวทำบท (รองบทและตทารำ

ตามบทน นๆ)/วากลอน เปนการแสดงความสามารถ เชงบทกลอน (ไมเนนการรำ) ถาวากลอนทแตงไวกอน เรยกวา “วาคำพรด” ถาเปนผมปฏภาณมกวากลอนสดเรยกวา“วามดโต”และรำอวดมออกครงแลวเขาโรง ออกพราน คอ ออกตวตลก เปนผมความสำคญ ในการสรางบรรยากาศใหครกครน ออกตวนายโรง หรอโนราใหญ นายโรงจะอวด ทารำและการขบบทกลอนเปนพเศษใหสมแกฐานะทเปนนายโรง ในกรณทเปนการแสดงประชนโรง โนราใหญ จะทำพธเฆยนพราย และเหยยบลกนาว เพอเปนการ ตดไมขมนามคตอสและเปนกำลงใจแกผรวมคณะของตน ออกพรานอกครง เพอบอกวาตอไปจะเลนเปนเรองและจะเลนเรองอะไรจากนนจงเลนเปนเรอง ปจจบนการแสดงโนรายงคงมการแสดงทง๒รปแบบ ทงเพอความบนเทงและการรำในพธกรรมคณคาของโนรานอกจากเครองแตงกายและทารำทมความเปนเอกลกษณเฉพาะแลว โนรายงทำหนาทเปน “สอ” เผยแพรใหขอมลขาวสารตางๆ ใหประชาชนไดรบทราบอยางทวถง และ เขาถงชาวบานไดงาย โนราจงเปนศลปะการแสดงของ ชาวภาคใต ท ยงคงครองความนยมทามกลางกระแส การเปลยนแปลงในโลกปจจบนไดดตามสมควร ตวอยางโนราทโดดเดน เชน คณะคร นนอย ดาวรง จงหวดตรง และคณะโนรานอม โบราณศลป จงหวดพทลง คณะละไม ศรรกษา จงหวดสงขลา


2. Nora performers must show off his or her singingtalent in various ways. They must sing the verses in a clear voice, correct tempo, with emotion, and must be able to improvise the verses quickly, with good content and good rhyme. They must be able to improvise and sing witty verses in response.

3. Nora performers must show their ski l ls ininterpreting the sung passages into dance steps or postures. The sung part and the dance movement must match well, and must use a wide range of dance vocabulary to capture every nuance of the sung verses. The singing and the dancing must correspond to the musical tempo and style perfectly. Interpreting the sung passage into a dance movement, which is called Tham Bot, therefore represents the epitome of Nora art.

4. Nora performers must also be skilled in the“specific dances” which may be performed in someoccasions such as in the rite to pay homage to the past masters or in Taeng Phok Phuk Pha Yai rite.Some specificdances are performed only in a competition; some in LongKhru or Rong Khru ceremony, some in votive offering.Examples of the specific dances are: Ram Bot Khru Son, Ram Phleng Thap Phleng Thon, Ram Phleng Pi, Ram Kho Soet, and Ram Khlong Hong.

5. Normally Nora performances do not focus ontelling a story. However, with enough time to perform,a story might be told to entertain the audiences. Episodes from well-known stories might be depicted, but the costume does not correspond to the story. More focus will be paid to the comic interludes and Nora-style verse singing to tell the story. In the performance of Nora for entertainment, each Nora troupe has its own customary sequences of the pieces to be performed for each occasion, starting from:

● Tang Khrueang (playing an invocation music;after setting up the orchestra in place, music will be played to invoke the deities and spirits in that place in order to ask for permission to perform Noraatthatplace);

● Hom Rong(overture);● Kat Khru or Coen Khru (a song to pay homage

to the teachers, past masters and benefactors and to tell the history of Noradevelopment);

● Entrance of the female dancers (there might be2to5dancers),whichhasthefollowingsequence:

- Kiao Man or Khap Na Man, in which the performers sing the verses from behind the curtain, without beingseenbytheaudience;

- Ok Rai Ram (“Entrance of the Dancers;Beginning toDance”), inwhich theperformerscomeout toshowofftheirskillandspecialtalents;

- Nang Phanak(“Sittingonthebench”);- Wa Bot Rai Trae;- Tham Bot (interpreting the sung passage into

adancemovement); - Wa Klon (showing skill in improvising verses,

danceskillisnotemphasized),whichwillbecalledWa Kham Phrat if the verses were prepared and are recited from memory, and Wa Muttoiftheyareimprovised;

- Ram Uat Mue (“Showingdance talent”)andexit;

● Ok Phran (“Entrance of theHunter [Comedian]”)is the entrance of the comedian, an important character that addshumorousmomentstotheshow;

● Ok Tua Nai Rong (“Entrance of the PrincipalPerformer/Character”)Nai Rong or Nora Yai is the troupe owner/managerandprincipalperformer.Hewillshowoffhisexpertises and talents in dance, singing, and in improvising verses as befits his position as the principal performer. In case of a competition, the Nai Rong will perform the rites of Khian Phrai (“Flogging the Sprites”) and Yiap Luk Nao (“Stepping on Lime Fruits”) as a hex or spell on the rivalsandtoboostthetroupe’smorale;

● Ok Phran–this is performed again to tell theaudiencewhatstorywillbedepicted;

● Len Pen Rueang(“Depictingastory”); Today, both types of Nora are still performed. Nora’s costume and dance steps and postures have unique identities. Besides its entertainment and the ritualistic values, Nora also serves as the media to disseminate news, messages and information to the people, because it can easily access and communicate with the people. Nora therefore remains the preferred type of performing arts for the southerners and continues to be popular even in the fast-changing world of today. Examples of prominent Nora troupes are: KhruenNoi Dao Rung of Trang Province,Nora Nom Boran Sin ofPhatthalungProvince,LamaiSiRaksaofSongkhlaProvince.


หนงตะลง ค อ ศ ลปะการแสดงประจำทองถน อยางหนงของภาคใต เปนมหรสพทนยมแพรหลายอยางยงมาเปนเวลานาน นกวชาการเชอวามหรสพการแสดงเงาประเภทหนงตะลงน เปนวฒนธรรมเกาแกของมนษยชาตเคยปรากฏแพรหลายทงในแถบประเทศยโรปและเอเชยในแถบเอเชยการแสดงหนงตะลงไดแพรหลายเขาสเอเชย ตะวนออกเฉยงใต มประเทศอนโดนเซย (ชวา) เขมร พมามาเลเซยและประเทศไทย แตเดมคนในทองถนภาคใตเร ยกหนงตะลงส นๆวา “หนง” ดงคำกลาวทไดยนกนวา “ไปแลหนงโนรา”จงสนนษฐานวา คำวา “หนงตะลง” คงจะเรมใชเมอมการ นำหนงจากภาคใตไปแสดงใหเปนทรจกในภาคกลาง จงไดเกดคำ “หนงตะลง” ขน เพอไมใหซำกบหนงใหญ ซงแตเดม เรยกวา “หนง” เชนเดยวกน หนงจากภาคใตเขาไปเลน ในกรงเทพฯ ครงแรกในสมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว โดยพระยาพทลง (เผอก) นำไปเลนแถวนางเลงหนงทเขาไปครงนนเปนนายหนงจากจงหวดพทลง คนกรงเทพฯ จงเรยก“หนงพทลง”ตอมาเสยงเพยนเปน“หนงตะลง” หนงตะลงเปนการเลาเรองราวทผกรอยเปนนยายดำเนนเรองดวยบทรอยกรองทขบรองเปนสำเนยงทองถนหรอทเรยกกนวาการ “วาบท” มบทสนทนาแทรกเปนระยะ

หนงตะลง

และใชการแสดงเงาบนจอผาเปนสงดงดดสายตาของผชมซงการวาบทการสนทนาและการแสดงเงานนายหนงตะลงเปนคนแสดงเองทงหมด อปกรณทใชในการแสดงหนงตะลงทสำคญ ไดแกจอหนง ไฟสำหรบใชสองแสง เครองดนตรหนงตะลงประกอบดวย ปใน โหมง ทบ กลองตก ฉง และแตระโดยมนกดนตรเรยกวา “ลกค” ทำหนาทบรรเลงขณะแสดงในบรรดาเครองดนตรทงหมด“ทบ”เปนเครองกำกบจงหวะและทวงทำนองทสำคญทสด ผ บรรเลงดนตรช นอนๆตองคอยฟงและยกยายจงหวะตามเพลงทบ สวนรปหนงทใชในการแสดงประกอบดวย รปฤๅษรปพระอศวร รปเจาเมอง-นางเมอง รปพระเอก-นางเอกรปเทวดา รปยกษ รปตวตลก และรปตางๆ ซงจะเกบไวใน“แผงหนง” โดยในสวนของตวหนงน “ตวตลกหนงตะลง”เปนตวละครทมความสำคญอยางยง และเปนตวละครท“ขาดไมได” สำหรบการแสดงหนงตะลง บทตลกคอเสนหหรอสสน ทนายหนงจะสรางความประทบใจใหกบคนดเมอการแสดงจบลง สงทผชมจำได และยงเกบไปเลาตอกคอบทตลกนายหนงตะลงคนใดทสามารถสรางตวตลกไดมชวตชวาและนาประทบใจ สามารถทำใหผ ชมนำบทตลก นนไปเลาขานตอไดไมร จบ กถอวาเปนนายหนงทประสบความสำเรจในอาชพโดยแทจรง หนงตะลง นอกจากจะใหความบนเทงตอผชมแลวสงททำใหหนงตะลงไดรบความนยมจากอดตถงปจจบน คอปฏภาณไหวพรบของนายหนงตะลงทนำเรองราวทางสงคมมาใชในการแสดงถายทอดผานรปหนง เปนคณคาทสะทอนใหเหนถงบคลกนสยของคนใตทใหความสนใจเกยวกบเหตการณบานเมอง หนงตะลงจงมความผกพนกบสงคมวฒนธรรมของชาวใตมาทกยคสมย ตวอยางหนงตะลง ทโดดเดน เชน หนงอมเทง จตตภกด หนงฉ น อรมต หนงสชาต ทรพยสน หนงนครนทร ชาทอง ศลปนแหงชาตหนงศรพฒน เกอสกล หนงณรงค ตะลงบณฑต


Nang Talung is a folk shadow puppet spectacle of the southern region of Thailand. It is a very popular kind of entertainment.Academicsbelieve that thiskindof“shadowplay”featured inhumanculturesincetime immemorialandwas prevalent both in Europe and Asia. In Asia, shadowpuppet spectacle spread to Java (Indonesia), Cambodia,Myanmar, Malaysia and Thailand. The local people in the south of Thailand formerly called Nang Talung in a shortened form–“Nang”. Thereforeit is thought that the word “Nang Talung” probablyoriginated after the shadow puppet spectacle from the south wasshown inthecentral region.Wantingtodistinguishthiskindof“Nang”(shadowpuppetspectacle)fromtheNang Yai (GrandShadowPuppetSpectacle),thecentralregionpeopleadded “Talung” to the word “Nang”. The word “Talung”came from“Phatthalung”.Thesoutherner’sshadowpuppetspectacle was performed in Bangkok for the first time during King Rama III’s reign when Chao Phraya Phatthalung(Phueak) brought the troupe to perform in Nang Loeng sub-district.ThepuppeteerwasfromPhatthalungProvince. Nang Talung tells a story in verses, which are sung (called“wa bot”) indialect, interspersedwithdialogue,anduses the puppets’ shadow on the screen to attract the audience attention. All these tasks are performed solely bynai nang talung–theNang Talung puppeteer. The principal elements and equipments for a Nang Talung spectacle are: the screen, the lighting equipments, and the musical instruments. The musical ensemble comprises a pi nai(akindofThaioboe);among(medium-sized gong), a thap (tuned one-sided drums), a klong tuk (a kind of drum), a pair of ching (a pair of small cymbals)andapair of trae (apair of claves [hardwood sticks]). Themusiciansare called “luk khu”whoplays themusicduringthe spectacle. Thap is the most important musical instrument in the band because it controls the tempo and rhythm for the other members of the band to follow.

Nang Talung

The set of leather puppets comprising the ruesi (rishi- ahermit),Phra Isuan(theHinduGodIshvaraorShiva),Chao Mueang, Nang Mueang, the hero and the heroine, the deities, the demons, the comedian, and other characters are kept in a phaeng nang. The comedian character is the most important of the whole set and indispensable. The comic parts add colour to the spectacle and leave strong and long-lastingimpressionontheaudience.Peoplewilltalkaboutthejokes and the funny bits and tell others about them. If thepuppeteer succeeds in creating a hilarious character that people keep talking about can be considered a truly accomplished puppeteer. Besides its entertaining value, Nang Talung’s lasting popularity from the past to the present also rests on the sharp wit of the puppeteer who comments on the prevailing social occurrences and happenings through the puppets. This reflects the character of the southern people who are keen on following social and political development and occurrences in the nation. Nang Talung has therefore been a part of the social and cultural landscape of the southern people throughout the ages. Examples of prominent Nang Talung troupes are: Nang Imtheng Chitphakdi, Nang Chin Oramut, NangSuchatSapsin,NationalArtistNang Nakharin Chathong, NangSiphatKueasakun,andNang Narong Talungbandit.


วงสะลอ ซอ ปน เปนชอเรยกวงดนตรพนบานของ

จงหวดนาน ประกอบดวยเครองดนตร คอ สะลอ และ

ปน (ซง) สวนซอนนเปนวธการขบรองลกษณะหนงของ

วฒนธรรมลานนาซงมเอกลกษณเฉพาะ

สะลอ เปนเครองดนตรประเภทเครองสทำใหเกดเสยง

ดวยการส มสาย๒ สาย คนชกของสะลอเปนคนชกอสระ

ใชสดานนอกเหมอนซอสามสายของวฒนธรรมดนตรไทย

ภาคกลาง สะลอของนานม ๒ ลกษณะ คอ สะลอกลม

และสะลอกอบ สะลอกลมเปนเครองดนตรดงเดมเหมอน

สะลอสองสายของเชยงใหม แตมลกษณะเฉพาะทเปน

ภมปญญาของชาวนาน พจารณาไดจากการจดตำแหนง

ลกบดการตดหนากะลามะพราวการขงสายสะลอ เปนตน

สวนสะลอกอบเปนสะลอทมนมหรอหยองคนหนงมจำนวน

๙ นมบาง ๑๑ นมบาง การทสะลอมนมหรอหยองน

ชวยใหการเลนเครองดนตรชนดนคลองตวมาก โดยเฉพาะ

เดกๆทตองการฝกเลนเครองดนตรชนดน

ปน หรอซง เปนเครองดนตรประเภทดดของลานนา

ทเปนทรจกโดยทวไป เปนเครองดดสายค โดยแบงออกเปน

สายคบนและสายคลาง รวมทงสนสสาย ม ๓ ขนาด คอ

ขนาดเลก ขนาดกลาง และขนาดใหญ ซงใหเส ยงท ม

เหมาะกบการบรรเลงประกอบการขบซอ

การซอ ชาวนานมศลปะการขบซอทเปนเอกลกษณ

เฉพาะตวซอเมองนานไดรบการกลาวขานวามความไพเราะ

ดงมคำกลาววา คนนานพดเรวซอชา เชยงใหมพดชาซอเรว

การขบซอของนานมทำนองทเปนแบบฉบบควรคาตอการ

รกษา เรยนร และสบทอดตอไปอยางยง เชน ทำนองดาด

เมองนานหรอทำนองลองนานซงมความเกาแกสบทอดกน

มาตงแตสมยเมองนานยงตงอยทเมองปว นอกจากนกยงม

บทเพลงเกาแกด งเดมสบทอดตอกนมาอกจำนวนมาก

วงสะลอ ซอ ปน

แมวาบางเพลงอาจมชอเรยกตรงกบเพลงของทองถนอนๆ

ในดนแดนลานนากตาม แตเพลงของนานกม ทำนอง

เฉพาะของตนเอง เชน เพลงกลอมนางนอน แมหมายกอม

แมหมายเครอตนตมตนแหบเพลงลบแลงหรอเพลงลบแล

เพลงปนฝายซงเปนทำนองทใหอรรถรสทไพเราะอยางมาก

วงสะลอ ซอ ปน จงเปนวงดนตรทมคณคาโดยตรง

ทงตอชาวนาน ชาวลานนา และชาวไทยทงประเทศ ดนตร

ของชาวนานจงมความโดดเดนเฉพาะตวทควรแกความ

ภาคภมใจเพราะกวาจะถงยคสมยนบรรพบรษของชาวนาน

ไดสรางสรรค ปรงแตง พฒนา และสบทอดตดตอกนมา

ชาวนานไดนำดนตรเขาไปสอดแทรกในประเพณหลายอยาง

จนเปนสวนหนงของกจกรรมประเพณทไดรบการยอมรบ

และถอปฏบตตอเนองกนมาจนถงปจจบน

ตวอยางของศ ลป นท ม ความสามารถโดดเดน

เปนทประจกษของวงสะลอ ซอ ปน เชน พอไชยลงกา

เครอเสน พอหนานเมองด เทพสทธ พอคำผาย นปง

ศลปนแหงชาตฯลฯ


WongSaloSoPin,atermusedto indicateatypeoffolkmusic and singing band of Nan Province, features twotypesofmusicalinstrument:saloandpin(sueng),whilesoisa unique method of singing in Lanna culture. SaloistheNorthernThaifolkmusicalinstrument.Itisa bowed, two-string instrument. The hair of the bow passes over the strings, in similar fashion to the three-string so of the central Thai musical culture. TherearetwotypesofNanProvince’ssalo: thesaloklom and the salo kop. Salo klom is a traditional folk fiddle, similar to thetwo-string so of Chiang Mai Province. The differencesbetween the two styles of salo, which also reflect the Intangible heritage of the Nan people, can be found, for example, in the ways that the tuning pegs are positioned, the coconut shell was cut, the strings are strung. Salo kop is a fretted salo.Asalokopmayhaveasmanyas9 to 11 frets. These frets make it easier to learn and play this type of salo, particularly for the children who want to learn how to play the instrument. Pin, or Sueng, is a plucked pair-string musicalinstrument of the Lanna culture. It is a well-known folk musical instrument with two pairs of strings -- the upper pair and the lower pair. Pin can come in any of the threesizes -- small, medium or large. The large ones give a deep tone that is best for accompanying the so singing. Sosinging is theNanpeople’s traditional folksingingstyle that is unique in its characteristics and acclaimed for its beauty. Nan-style of So singing is generally slower in tempo than the Chiang Mai-style So singing, hence the saying, a tongue-twister in Thai: “Nan people speak fast, but singslow;whileChiangMaipeoplespeakslow,butsingfast.”

Nan-style so singing has a repertoire of standard tunes that is characteristic of the style and should be preserved, learned and passed on for generations, such as the Dat Mueang Nan tune or the Long Nan tune, which dates back to the period when Nan administration center wasatPua.Inadditiontothattherearealargenumberofold traditional songs that have been passed on through generations, some of which might share the same name as the traditional folk songs of other localities in the Lanna region, but Nan songs have their own specific characteristics, for example, Klom Nang Non song, Mae Mai Kom song, Mae Mai Kruea song, Tin Tum song, Tin Haep song, Lap Laeng or

Lap Lae song, and Pan Fai song. Wong Salo So Pin Folk

Musical Band (“wong” means“[musical] band”) is a preciousheritage of the Nan, Lanna and all the Thai people–an outstandingheritage, with dist inctive characterist ics that the Nan people are rightly proud of, since their ancestors have created, improved on, developed, and passed it on through generations. Nan people include music in several traditions and customs,

which it has become an integral part and these traditional practices have continued until today. ExamplesofprominentperformersoftheSaloSoPinFolk Musical Band are Pho Chailangka Khrueasaen,Pho Nannueangdi Thepphasit, and National ArtistPhoKhamphaiNu-ping.

Wong Salo So Pin


ซอ หมายถง การรองหรอการขบรองเพลงพนบานของลานนา เรยกอกอยางหนงวา ซอพนเมอง เปนเพลง พนบานอยางหนงของชาวลานนาไทยในเขต ๘ จงหวด ภาคเหนอ และบางสวนของจงหวดสโขทย อตรดตถ และตาก การซอมทงการโตตอบกนในลกษณะบทเกยวพาราสระหวางชายหญง หรอซอเดยวเพอเลาเรอง พรรณนาเหตการณมเครองดนตรพนบานบรรเลงประกอบ ผ ขบเพลงซอ หรอท เร ยกตามภาษาทองถนวา“ชางซอ” ทรองโตตอบกนเรยกวา “คถอง” ชางซอทเปน คถองตองเปนผมปฏภาณไหวพรบดและไดรบการฝกฝน จนชำนาญ เพราะตองโตตอบกบอกฝายอยางทนทวงทตองมความรรอบตวและมความจำด เพราะสามารถนำสงรอบขางมาใชในการซอได นอกจากนตองจำทำนองของเพลงซอไดอยางขนใจ เนอรองของซอเปนการแกปญหาเฉพาะหนาขนอยกบสถานการณและโอกาสทไปแสดง เชน ถาไปแสดง ในงานบวชนาค ชางซอกจะรองเพลงซอพรรณนาเกยวกบการตอบแทนพระคณพอแม เพลงซอ หรอทำนองซอลานนา แบงตามเขตวฒนธรรมไดเปน ๒ เขต คอ เขตลานนาตะวนตก ไดแกเชยงใหม เชยงราย ลำปาง ลำพน ซอหรอขบซอเขากบ ปหรอวงปจม คอ มปเปนหลกในการบรรเลงประกอบเรยกโดยรวมวา ซอเชยงใหม และลานนาตะวนออก ไดแกนาน แพร เชยงราย (บางสวน) และพะเยา ขบซอเขากบ สะลอและปน(ซง)เรยกโดยรวมวาซอนาน ซอเช ยงใหมม ทำนองซอหลกๆ ๗ ทำนอง คอตงเชยงใหมจะปละมาย เงยวพมาออและพระลอหรอ ลองนาน สวนซอนานมทำนองซอหลกๆ คอ ซอลองนานลบแลงดาดแพรและปนฝายการขบซอเชยงใหมจะเรวกวาการขบซอนาน ข นตอนการแสดงซอเรมดวยพธไหวครโหมโรงเกรนเขาสเนอหาและบทลา

ซอลานนา

การขบซอไดมพฒนาการมาตลอดตามยคสมย เชนในสมยพระราชชายาเจาดารารศมในพระบาทสมเดจ พระจลจอมเกลาเจาอยหว ทรงเปนผรเรมละครซอขนในจงหวดเชยงใหม และในป พ.ศ. ๒๕๐๘ เกดซอสตรงหรอซอรวมสมย ซงนำทำนองซอบางทำนองมาประยกต กบดนตรสากล ซอ มประวตความเปนมาทยาวนาน เปนเอกลกษณทางวฒนธรรมทสำคญและโดดเดนยงของชาวลานนามความสมพนธกบวถชว ตความเปนอย เปนกระจกเงาสะทอนวถการดำรงชวตของชาวลานนาในดานตางๆ เชนความเชอคานยมขนบธรรมเนยมประเพณสถาบนศาสนาสถาบนครอบครว การประกอบอาชพ อาหารและโภชนาการ การแตงกาย นอกจากน ยงมความงดงาม ของภาษาคำเมองหรอภาษาถนเหนอจงเปนภมปญญาทางภาษาทบรรพบรษไดสรางสรรคไวอยางงดงามทรงคณคานาภมใจยง ปจจบนการขบซอไมคอยไดรบความสนใจเทาทควรเนองจากกระแสดนตรสมยใหมและละครโทรทศนทเขาไป มบทบาทในวถชวตของผคนมากขน จนทำใหการขบซอ ทเกยวของกบวถชวตคอยๆ จางหายไปเชนเดยวกบเพลง พนบานอนๆ ทมอยในประเทศไทย ตวอยางผ ทมความสามารถโดดเดนในการขบซอลานนา ไดแกแมครจนทรสม สายธาราศลปนแหงชาตพอครคำผาย นปง ศลปนแหงชาต แมครบวซอน ถนอมบญฯลฯ


“So” means to sing in response to other’s singer’ song. These folk songs are native to the eight northern provinces of Thailand, including some areas of Sukhothai,UttaraditandTakprovinces.So singing has duet parts in the manner of courtship ritual dialogue, or solo part to narrate a story or describe anecdotes or happenings, accompanied by folk music. So singers are called chang so in vernacular dialect. The male and female singers who respond to each other in the duet are called khu thong. They must be well-trained, skilled, and have a quick wit for improvisation so that they can promptly and spontaneously respond to the other singer. They must be knowledgeable and have a good memory so that they can use their general knowledge in their singing. They must also memorise all the standard tunes by heart. The lyrics for the so singing are improvised, depending on the circumstance and occasion. For example,if it is an ordination ceremony, the chang so will sing about filial piety. So songs and tunes are divided according to thecultural geography into two sub-regions: -West Lanna sub-region, which comprises ChiangMai, Chiang Rai, Lampang, and Lamphun provinces. Sosinging in this sub-region is called “SoChiangMai”and isaccompaniedbyapioraWongPiChum(apichumband).A pi chum is a single-reedwoodwind instrumentmade ofbamboo, with a metal reed. The music from the reed instrument is the principal accompaniment. So ChiangMaihas seven principal standard tunes: Tang Chiang Mai, Chapu, Lamai, Ngiao,Phama,Ue,andPhraLoorLongNan; -EastLannasub-region,whichincludesNan,Phrae,somepartsofChiangRai,andPhayaoprovinces.Sosingingfromthissub-regioniscalled“SoNan”andisaccompaniedby a salo and a pin (sueng). So Nan’s standard tunes are: So Long Nan, Lap Laeng, Dat Phrae, and Pan Fai. So Chiang Mai is generally faster than So Nan in tempo.SosingingperformancebeginswiththeriteofPayingHomage to the Teachers, fol lowed by a Hom Rong (Overture), aKroen (Introduction) before entering themainsection, and ends with a Phleng La(Farewellsong).

So Lanna

So singing has evolved through the ages. Forexample,duringKingRamaV’s reign,QueenConsortChaoDara Ratsami initiated Lakhon So (So Dance Drama)in Chiang Mai Province; and in 1965, So String,a contemporary orchestra, was created to play the adaptationsofsomesotunesinWestern-styleorchestration. So has a long history. It is an important and prominent cultural identity of the Lanna people and is associated with the lifestyleof theLannapeople invariousways–with theirbeliefs, values, tradition and customs, religious life, family, profession and livelihood, food and clothes. In addition to that, the lyrical beauty of the verses in vernacular dialect or Kham Mueang reflects the Intangible heritage that was developed and refined through generations of their ancestors -- a gift to be cherished and passed on to the future generations. Regrettably, today so singing does not receive as much interest as it should be because of the popularity of modern music and TV soap operas. It is fading intooblivion -- a similar fate that awaits the other traditional folk singing and songs in Thailand. Prominent so Lanna singers are: National Artist MaeKhruChansomSaithara,National Artist PhoKhruKhamphaiNuping,MaeKhruBuasonThanombunetc.


หมอลำเปนศลปะการขบรองเพลงพนบานและการ

แสดงพนบานของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ มความหมาย

๒ อยาง อยางแรก หมายถง ผเชยวชาญในการขบลำนำ

หรอการขบรอง โดยการทองจำจากกลอนลำหรอบทกลอน

ทมผประพนธขนเปนภาษาถนอสาน อยางทสอง หมายถง

ศลปะการแสดงพนเมองหรอมหรสพอยางหนงของชาวอสาน

การเปลงเสยงขบรองกได

หมอลำกำเนดขนครงแรกเมอใดไมมหลกฐานแนชด

เพราะไมมการบนทกไวเปนลายลกษณอกษร แตสนนษฐาน

วาอาจเกดจากการสวดออนวอน ความเชอเร องผฟา

ผแถน และผบรรพบรษตามความเชอด งเดม หรอเกด

จากธรรมเนยมการอานหนงสอผก (วรรณกรรมพนบานทม

การจารลงในใบลาน) และการเทศนลำหนงสอผกของ

พระสงฆ หรอเก ดจากการเก ยวพาราสของหนมสาว

เนองในโอกาสตางๆ

หมอลำแบงเปน ๒ ประเภท คอ หมอลำทแสดง

เพอความบนเทงเชนหมอลำพนหมอลำกลอนหมอลำเรอง

หมอลำเพลนซงแตละอยางกจะมลกษณะแตกตางกนและ

หมอลำทแสดงในพธกรรมไดแก หมอลำผฟา เปนการลำ

ทมจดประสงค ๒ อยาง คอ รกษาคนปวย และพยากรณ

ดนฟาอากาศ

หมอลำพน เปนการลำแบบเลาเรองหรอนทานหรอ

คำสอนเกยวกบพระพทธศาสนา มลกษณะแสดงเปนการ

ลำเดยวหรอลำคนเดยว สวนใหญเปนหมอลำผชายโดยมแคน

เปนเครองดนตรประกอบ เรองทนำมาเลาตองเปนเรองทมา

จากวรรณกรรมเชนเรองการะเกดสนไชนทานชาดกฯลฯ

ในการลำผ ลำใชผาขาวมาเปนอปกรณประกอบในการ

แสดงทาทาง เปนพระเอก นางเอก หรอเปนนกรบตาม

เนอเรอง

หมอลำพน

หมอลำพ นมบทบาทสรางความบนเทงใหแกคน

ในชมชนและกลอมเกลาสงคม บนทกคำสอน ปรชญาของ

ชมชนอสานทสบทอดตอๆ กนมา ในปจจบนหมอลำพน

กำลงจะสญหายไปจากแผนดนอ สาน เน องจากขาด

ผสบทอด อกประการหนงผทจะเปนหมอลำพนไดดจะตอง

ใชระยะเวลาในการปลกฝงและบมเพาะ เพอใหสามารถจดจำ

เน อเรองตางๆ ไดเปนอยางด รวมทงตองสามารถตบท

ตวละครตางๆไดดวยการลำจงจะมรสชาตชวนตดตาม

ตวอยางหมอลำพ นท โดดเดนเปนทประจกษใน

ปจจบนเชนหมอลำทองมาก จนทะลอ ศลปนแหงชาต


Mo Lam Phuen

Mo Lam is the traditional art of singing folk songs and performing folk spectacles of the Northeastern people. The word“Mo Lam”hastwomeanings:(1)Theskilledperformerof the verses that were created in the northeastern dialect of theThai language; (2)The traditional folkartofperformingor singing of the northeastern people. The origin of Mo Lam is obscure, owing to the lack of written record. It is estimated to originate from the prayers or invocations to the deities and spirits and to be associated with the old belief in Phi Fa (deit ies), Phi Thaen (deities)and Phi Banphaburut(theancestors’spirit).Itmighthave originated from the custom of reading the traditional folk literature in the palm-leaf books and the Buddhist monks’ religious sermons, or it might have originated from the courtship ritual in various occasions. Mo Lam is subdivided into two types: Mo Lam for entertainment, such as Mo Lam Phuen, Mo Lam Klon, Mo Lam Rueang, Mo Lam Phloen, each of which has different characteristics; andMo Lam for rites, ceremonies and rituals, such as Mo Lam Phi Fa, which has two objectives–tohealthesickandtopredicttheweather. Mo Lam Phuen is a narrative singing–singing aboutfolk or religious stories. The verses are sung as a solo part mostly for a male singer and are accompanied by a khaen (a kind of reedmouth organ). The stories are taken fromliterature, for example, Karaket, Sinchai tales from the Jataka tales (tales from the Jataka or Buddhist SacredScriptures). The singerusespha khao ma (a multi-purpose rectangular piece of cloth for men, used as loincloth, wrap-aroundskirt,scarf,headscarf,sashortoweletc.)asapropand costume in the portrayal of the different characters of the story, such as the hero, the heroine, the warrior etc.

Mo Lam Phuen serves the community’s way of life and has significant entertainment value to the community. It is the repository of stories, adages, wisdom and philosophy of the northeastern communities that have passed down through generations. Today Mo Lam Phuen is disappearing from the northeastern region as fewer people carry on the tradition, which requires long period of training before the singer can memorise all the stories and skilfully interpret the roles of the characters in the stories to entertain and capture the audience’s attention. AprominentMo Lam Phuen singer today is National ArtistMo Lam Thong Mak Chanthalue.


หมอลำกลอน เปนการลำทใชบทกลอนโตตอบกน

ระหวางหมอลำชายและหมอลำหญงในเรองตางๆบทกลอน

ทหมอลำใชลำเรยกวา“กลอนลำ”ซงมลกษณะเปนรอยกรอง

ทมเนอหาสาระหลายประเภท เชน วถชวต นทานพนบาน

ธรรมชาต วรรณกรรมทางพระพทธศาสนาคำสอนโบราณ

ของชาวอสาน คตธรรม ขอคดเตอนใจโตตอบกน และ

กลอนทเกยวกบวชาการตางๆ

การแสดงหมอลำกลอน ประกอบดวยหมอลำชาย

และหมอลำหญง ฝายละ๑ คน โดยแตละฝายมหมอแคน

ของตน เนอหาสาระอยทบทกลอนทใชปฏภาณไหวพรบ

โตตอบกน ผทจะเปนหมอลำกลอนทดไดนน จะตองเปนผม

ความรอบรหลายดานและหลากหลายทงดานประวตศาสตร

ภมศาสตร การทำมาหาเลยงชพ ขนบธรรมเนยมประเพณ

บาปบญคณโทษ คานยมสงคม ขอธรรมะไปจนถงนทาน

ชาดก และขาวสารการบานการเมอง อกทงตองมปฏภาณ

ไหวพรบในการโตตอบและการแกปญหาเฉพาะหนาบนเวท

ไดอยางทนทวงท นอกจากนยงมความสวยงามออนชอย

ของทารำประกอบการลำทหมอลำฝายชายและฝายหญง

ไดสรางสรรคขน

เครองดนตรทใชประกอบการแสดงหมอลำกลอนคอ

แคน หมอแคนจะเปาแคนประกอบการลำกลอน ซงเปน

เครองดนตรเพยงชนเดยวทใชประกอบการแสดงหมอลำ

กลอนของชาวอสานการเลอกใชแคนประกอบการแสดงนน

จะข นอยกบหมอลำ เชน หมอแคนของหมอลำฝายชาย

ใชแคนเจดหรอแคนแปดสวนหมอแคนของหมอลำฝายหญง

ใชแคนทมเสยงใหญคอแคนเกา

นอกจากหมอลำกลอนจะเปนศลปะทใหความบนเทง

สนกสนานเพลดเพลนสอดแทรกความรความคดคตธรรม

ความเชอ ตลอดจนขนบธรรมเนยมประเพณตางๆ ททำให

หมอลำกลอน

คนฟงเก ดความเฉลยวฉลาด และมสวนชวยสงเสร ม

จรยธรรมคณธรรมรกษาบรรทดฐานของสงคมชวยอนรกษ

วรรณกรรมและศลปะพ นบานแลว ยงเปนสอในการ

ถายทอดความคดเหนของประชาชน เปนภมปญญาของ

ชมชนในสมยทการศกษายงไมเจรญเชนทกวนน ถอเปน

การศกษานอกระบบทเนนความประพฤต สอนใหคนเปนคนด

และในสมยหน งหมอลำยงชวยเผยแพรความร ด าน

ลทธการเมอง ช แนะใหประชาชนเขาใจในการปกครอง

ระบอบประชาธปไตยและใหความรตางๆเชนการวางแผน

ครอบครวการคมกำเนดการกนทถกสขลกษณะเปนตน

ปจจบนหมอลำกลอนกอยในสภาพเชนเดยวกบการ

ละเลนหรอการแสดงพนบานอนๆทมแนวโนมจะสญหายหรอ

เสอมไปจากความนยมของชาวอสาน จงตองมการประยกต

ใหเข ากบการเปลยนแปลงทางสงคม ตวอยางหมอลำ

ทพฒนาไปจากหมอลำกลอน เชน หมอลำเพลน ลกทง

หมอลำและหมอลำซงฯลฯตวอยางหมอลำกลอนทโดดเดน

และคงคณคาตามแบบแผนเดม เชนหมอลำฉววรรณ พนธ

ศลปนแหงชาต


Mo Lam Klon

Mo Lam Klon is a kind of duet singing in which a male singer and a female singer respond to each other in sung verses. The verses are called Klon Lam which encompass a variety of topics such as the way of life, folk tales, nature, Buddhist literature, the northeasterners’ old wisdom, moral saying, thought and advises in response to each other’s comment, and verses about other fields of knowledge. Mo Lam Klon performance comprises two mo lam (singers)-aman and awoman–eachwith his and hermo khaen (khaenplayer).Thefocusofattentionisontheversesthat the two singers sing in respond to each other’s “challenge”withsharpwit.Agoodmolamneedsextensiveknowledge in various subjects–history, geography,livelihood, vocations, customs and traditions, morality, social values, religious teachings, Jataka tales and current actualities. They must be sharp-witted and be able to quickly solve the immediate problem on stage. They must also know how to dance beautifully to accompany their verses. The principal and sole musical instrument for a Mo Lam performance is khaen. The appropriate type of khaen for a performance is chosen by the mo khaen. Male singers are usually accompanied either by a khaen chet (“khaen seven”–akhaenwithtworowsofsevenbamboosticksor14tubes) or a khaen paet (“khaen eight”–a khaenwith tworowsofeightbamboosticksor16tubes),bothofwhichhavea slightly higher pitch than the khaen kao (“khaen nine”)that usually accompanies the female singers. Besides providing entertainments, Mo Lam Klon also enlightens the audience by passing on knowledge, thoughts, moral teachings, beliefs, customs and traditions; promotesethics andmorals; upholds social norms; and contributes tothe preservation of literature and folk arts. It also reflected and communicated folk opinions and community wisdom during those days when education has not been as

well developed as it is today. It served as a kind of non-formal education that focused on inculcating good conduct andpromotingmorality.Atonetime,Mo Lam contributed to the dissemination of political education, teaching people to understand democracy, and imparting other information such as good family planning, birth control and food hygiene, for example. Today, Mo Lam Klon faces the same fate that befalls other folk recreational plays and performances: it is disappearing from the Northeast. Adaptation is thereforeinevitable in order to keep up with the fast social transformations. The various styles of Mo Lam that has developed from Mo Lam Klon and are replacing Mo Lam Klon in popularity today are: Mo Lam Phloen, Luk Thung Mo Lam, and Mo Lam Sing, for example. A prominentMo Lam Klon singerwho observes theauthentic,originalstyleoftheartisNationalArtistChawiwan Phanthu.


ผญา คอ คำคม สภาษต หรอคำพดทเปน

ปรศนา เปนคำพดทคลองจองกนมจงหวะหนกเบา

ผญาจงเปนการพดทตองใชไหวพรบ สตปญญา

พดสนแตกนใจความมาก

ลำผญา เปนการรองเพลงพ นบานของ

ชาวอสานประเภทหนง เปนการรองลำเก ยวกน

ระหวางชายหญง โดยมการจายผญา เวาผญา

พดผญา และการแกผญา ผ ถามสวนใหญเปน

หมอลำฝายชาย ฝายหญงเปนฝายตอบ มเครอง

ดนตรประกอบการลำคอ แคนพณกลอง โหวด

และฉง

ในสมยกอนการลำผญาเปนเพยงการจาย

ผญาเกยวของหนมสาวในโอกาสงานบญ งานประเพณ

ตามหมบาน เชน งานแตงงาน งานศพ ประเพณลงขวง

(ประเพณจ บสาวทลานบานในตอนกลางคน) ลงแขก

(ทำงานรวมกน)ตอมาการลำผญาไดพฒนารปแบบเปนการ

แสดงทมข นตอนซบซอนขน และใชแสดงในหลายโอกาส

ทำใหผฟงลำผญาไดทงความร ความคด สตปญญา และ

ความสนกเพลดเพลนยงไปกวานนยงทำใหเกดความรกดวย

จงทำใหหนมสาวในสมยกอน นยมพดผญากนมาก เพราะ

การพดโตตอบเชงปญญา ทำใหแตละฝายเฟนหาคำตอบ

เพอเอาชนะกน จงกอใหเกดความซาบซง และสามารถ

ผกมดจตใจของหนมสาวได

การลำและจายผญา ในสมยโบราณนยมนงกบพน

หมอลำหรอหมอผญาและหมอแคน นงลอมเปนวง สวน

ผ ฟงอ นๆ กนงเปนวงลอมรอบ บางคร งกลกข นฟอน

แตผ จายผญาจะไมมการฟอน ในบางครงทำงานไปดวย

แกผญาไปดวย บางคร งกม หมอสอยคอยสอดแทรก

ลำผญา

(“สอย” คอสำนวนทชาวอสานนยมพดเสรมหรอสอดแทรก

ขดจงหวะหมอลำ เปนบทรอยกรองปากเปลาวาส นๆ

สวนมากมถอยคำออกไปในทางหยาบโลน เปนการหยอก

ลอท งหมอลำและผ ฟง เพ อให เก ดความสนกสนาน

ผสอยเกงๆ เรยกวา “หมอสอย”) ทำใหผ ฟงไดรบความ

สนกสนาน ตอมามการพฒนาจากการนงเปลยนเปนยนลำ

ทำใหม การฟอนประกอบไปดวย จากดนตรประกอบ

ทม เพ ยงแคน เปนเครองทำทำนอง กได นำเอากลอง

ฉง ฉาบ และดนตรอนๆ เขามาประกอบ จากผแสดงเพยง

๒ คนกคอยๆ เพมเปน ๓-๕ คน จนมารวมกนเปนคณะ

เรยกวาคณะหมอลำผญา

ตวอยางหมอผญาทมความสามารถโดดเดน เชน

แมดา ซามงค แมสำอางค อณวงศ แมเป อ พลเพง

แมบญเหลอม พลเพง แหงบานดอนตาล อำเภอดอนตาล

จงหวดมกดาหาร


Lam Phaya

Phaya is an adage, a proverb, or a riddle. It is a rhymed expression, with scansion and meters. Phaya is therefore an expression that requires laconic wit, ingenuity and brevity. Lam Phaya is a traditional folk singing of courtship dialogue of the northeasterners, in which a male Mo Lam (singer) and a female one are engaged in the followingverbal acts: Chai Phaya, Wao Phaya, Phut Phaya, and Khae Phaya.Themalesingerposesthequestionor“attacks,”thefemale singer responds or counterattacks. The singing is accompanied by a khaen(kindofreedmouthorgan),aphin (a plucked pair-stringmusical instrument), a drum, awot (a kind of Thai traditional pipes, similar to panpipes, with six to nine small bamboo tubes of different length arranged togetherinaroundbundleinsteadofinarow)andapairofching(apairofsmallcymbals). In the old days, Lam Phaya only involves Chai Phaya Kiao (a courtship dialogue exchanges) of the youngmenand women during religious merit-making festivals, the community’s traditional festivals, marriage ceremonies, the Long Khuang rite (a courtship ritual when the man will court the woman while she is weaving at home in the evening), the Long Khaek practice (a traditional practice where community or group members contribute to a collaborativeactivity) or funeral rites. LaterLam Phaya has developed into a more elaborate spectacle and is performed during many occasions to entertain the audience who also benefit from the knowledge and the wisdom in the Lam Phaya. In the past, young men and women enjoyedexchanging of Phaya words that challenged them to find wittywordsandexpressionstocountereachother.Attractionis brought on by the appreciation of each other’s wit. In the old days people usually sat on the floor: the Mo Lam or Mo Phaya and Mo Khaen sat in an inner circle, while the audience sat in an outer circle. Sometimes theperformers stood up to dance (but the person who Chai Phaya did not dance). Sometimes the spectators and the

performers worked while the Lam Phaya was performed. Sometimes the performerswere joined by aMo Soi, who interrupted to give more amusement to the spectators. (“Soi”inthenortheasterndialectmeanstheexpressionsthatthe northeasterners often say to interrupt the Mo Lam or add to his words. It is a bawdy raillery in short verses, improvised to rib the Mo Lamandthespectators.Apersonskilledinthisartiscalled“Mo Soi”). In later development, the performers stand during the performance, which compels them to make some dance movements. Consequently, the music accompaniment expands from merely one khaen to include a drum, a pair of ching, a pair of chap (apair of large cymbal) andotherinstruments. The number of performers also increases from two persons to between three to five persons or into a larger group called the Mo Lam Phaya troupe. The northeasterners continuetoenrichtheirlegendaryoraltraditionofPhayauntiltoday. Examples of prominent Mo Phaya are Mae Da Samong,MaeSam-angUnnawong,MaePoePhonlapheng,Mae Bumlueam Phonlapheng of Ban Don Tan Village,DonTanDistrict,MukdahanProvince.


เพลงโคราช เปนการรองเพลงโตตอบทพฒนาไป

เปนการแสดงพ นบานของชาวจงหวดนครราชสมาหรอ

โคราช ซงไดสบทอดกนมาเปนเวลายาวนาน มเอกลกษณ

อยทการรองรำเปนภาษาโคราช ปรากฏหลกฐานชดเจน

ในป พ.ศ. ๒๔๕๖ เมอสมเดจพระศรพชรนทราบรมราชนนาถ

พระราชชนนพนปหลวง เสดจพระราชดำเนนไปจงหวด

นครราชสมาเพอทรงเปดถนนจอมสรางคยาตร และเสดจฯ

พมาย ในโอกาสรบเสดจคร งน น หมอเพลงชายรนเกา

ชอเสยงโดงดงมากชอ นายหร บานสวนขา ไดมโอกาส

เลนเพลงโคราชถวาย

ในสมยกอนเพลงโคราชเปนทนยมมาก เพราะการ

แสดงมหรสพตางๆ มเพลงโคราชเพยงอยางเดยว คนฟง

เพลงกมเวลามาก ฟงกนตงแตหวคำจนรงเชา เมอหมอเพลง

เลนเพลงลา คอ ลาผฟง ลาเจาภาพ และเพอนหมอเพลง

ดวยกน จะมปพาทย ฆอง กลอง บรรเลงรบ หมอเพลง

จะรำตามกนไปยงบานเจาภาพ เจาภาพกจะนำเงนคา

หมอเพลงมาใหพรอมทงเลยงขาวปลาอาหารและหอขาว

ของกนตางๆ ใหเปนเสบยงในการเดนทางกลบ คนฟงจะอย

รวมฟงงานจนเสรจสนกระบวนการจงทยอยกลบ

ปจจบนคานยมของผ ฟงเพลงโคราชเปลยนแปลง

ไปมากทงดานเนอหา รปแบบการแสดง และความนยมของ

คนโคราชเอง

เน อหาของเพลงโคราชข นอยกบโอกาสทจะเลน

หมอเพลงโคราชรนเกาเนนการใชปฏภาณไหวพรบเลาเรอง

น ทานชาดก และเครงครดมากในเร องสอนศลธรรม

หมอเพลงโคราชในอดตทำหนาทเปนผแพรขาวสาร เพราะ

เปนผมประสบการณกวางไกล พบเหนเหตการณและผคน

เพลงโคราช

หลากหลาย หมอเพลงโคราชและคนฟงเพลงโคราชในอดต

จงมความเปนอนหนงอนเดยวกน เพราะเปนคนในสงคม

เดยวกนจงเขาใจปญหาของกนและกนแตหมอเพลงโคราช

รนใหม มกเลนตามคำเรยกรองของผฟงเพอความเพลดเพลน

และสนกสนาน

ดวยเหตน เพลงโคราชจงคอยๆ เสอมความนยมลง

แตเนองจากในยคปจจบนมความเชอวาทาวสรนารในสมย

ทยงมช ว ตอย (พ.ศ. ๒๓๑๓-๒๓๙๕) ทานชอบเพลง

โคราชมาก จงมผหาเพลงโคราชไปเลนแกบนณ บรเวณ

ใกลๆ กบอนสาวรยทาวสรนารในตอนกลางคนเปนประจำ

จงเปนปจจยหนงททำใหหมอเพลงโคราช ซงสวนใหญอยท

อำเภอเมองจงหวดนครราชสมายงคงสามารถประกอบอาชพ

อยได ตวอยางคณะเพลงโคราชทโดดเดนอยทอำเภอเมอง

จงหวดนครราชสมา


and understand each other’s problem. Today, the new-generation Phleng Khorat singers mostly cater to the spectator’s request and focus solely on the entertainment value. Consequently, Phleng Khorat is declining in popularity. Be that as it may, it is widely believed that Thao Suranari (alocalheroinewholivedduring1769-1852)adoredPhlengKhorat,peopleoftenhirePhleng Khorat singers to perform at night near her memorial statue as a votive offering to her spirit. This practice keeps several Phleng Khorat singers, who mostly reside in Mueang Municipal District of Nakhon RatchasimaProvince,inbusiness. Examples of prominent Phleng Khorat troupes can be found in the Mueang Municipal District of Nakhon Ratchasima.

Phleng Khorat

Phleng Khorat is a kind of dialogue duet singing tradition that has developed into a folk spectacle of the people in Khorat–a colloquial name for Nakhon RatchasimaProvince.Itisanoldtraditionthathasbeenpassedon,withthe unique characteristics of singing in Khorat dialect. Theearliest record dates back to 1913 AD during the reign ofKingRamaVI,whenSiPhatcharinthara,theQueenMother,visited Nakhon Ratchasima Province to preside over theopening of the Chom Surang Yat Road and to visit PhimaiDistrict. In the welcoming ceremony, a prominent Mo Phleng by the name of Mr Ri Ban Suan Kha performed Phleng Khorat in her honour. Phleng Khorat was previously very popular because it was the only kind of entertainment and people had ample time in their hand and often listen to the songs from early eveningtothecrackofdawn.WhentheMo Phleng sang the Phleng La(afarewellsong)tobidthehostandotherfellowMo Phleng goodbye, a pi phat orchestra would accompany his farewell song (Phleng Khorat uses only hand clapping and nomusicalinstrumenttoaccompanythesinging).Thegroupof Mo Phleng or singers will dance in a procession to the house of the host, who will promptly pay the singers and feat them and also give them food provision for their trip back home. The spectators will stay on until the end of the show before heading back home. Today, people’s taste for Phleng Khorat has changed. The art of Phleng Khorat itself has also changed in its content, format, and its popularity among the Khorat people. The topic depicted in the Phleng Khorat varies according with the occasion on which it is to be performed. The old masters of Phleng Khorat emphasise wit in telling the Jataka tales and are strict with moral teaching. In the past Mo Phleng Khorat were messengers who disseminated information because they were worldly wise with their wide range of experiences. In the past, the Mo Phleng and the spectators were as one, as they shared the same society


ดเกรฮล เปนการขบรองของชาวไทย

ภาคใตใน ๓ จงหวด ไดแก นราธวาส

ปตตานและยะลาคำวาดเกร เปนศพท

ภาษาเปอรเซยมความหมาย๒ประการ

คอ ประการแรก หมายถง เพลงสวด

สรรเสรญพระเจาประการท๒หมายถง

กลอนเพลงโตตอบ นยมเลนกนเปนกลม

หรอเปนคณะสวนคำวา “ฮล” หมายถง

บรเวณตนลำนำหรอหมบ านในชนบท

ในทน อาจหมายถงบรเวณตนกำเนด

แมน ำปตตานท มาจากคำเร ยกภาษา

ชาวบานวา“ทศฮล”)

ผเลนดเกรฮลสวนใหญเปนผชายประกอบดวยนกรอง

นำหรอ แมเพลง ๑–๒ คน ลกค ๑๐–๑๕ คน นกดนตร

๕– ๖ คน แตงกายดวยชดพ นเม องมสลม ลกคและ

นกดนตรแตงกายเหมอนกน สวนแมเพลงและนกรอง

แตงกายแตกตางจากลกคและนกดนตร เครองดนตรทใช

ประกอบการแสดง ม ฆอง ๑ วง (โหมงใหญ) รำมะนา

อยางนอย๒ ใบลกแซก๑-๒ค ตอมามการเพมเตมกรบ

ฉาบโหมงค(ฆองค)เขาไปดวย

ดเกรฮลเรมตนแสดงดวยการโหมโรง มการขบบท

กาโระ เพอเปนการไหวครและทกทายเจาภาพรวมถงผชม

จากนนนกรองจงรองบอกจดประสงคของงานทมาเลนเพลง

ดวยเพลงรองจงหวะตางๆ สลบกบการขบบทโตตอบกน

ในเรองเหตการณบานเมอง และจบดวยการขบกลอนลา

เรยกวา “วาบแล” และโหมโรงลา ดเกรฮลไมนยมแสดง

เปนเรองราว ความสนกสนานอยทการขบบทโตตอบซงขนกบ

ปฏภาณไหวพรบของแมเพลง

ดเกรฮล

บทบาทของการแสดงดเกรฮล นอกจากจะทำหนาท

เปนสอใหความบนเทงแกสงคมแลว ขนบในการแสดง

และการใชภาษามลายในการแสดงยงสะทอนใหเหนถง

เอกลกษณและอตลกษณของชาวไทยมสลมในแถบจงหวด

ชายแดนภาคใตของไทย

ดเกรฮลทยงคงรกษาขนบการแสดงแบบโบราณ

และเปนทน ยมของคนในทองถน ไดแก คณะมะยะหา

คณะอาเนาะปย คณะสลนดงบาย คณะบหงาตาน


Diker Hulu

Diker Hulu is a traditional folk singing that is

popular in the three southernmost provinces of

Narathiwat, Pattani and Yala provinces. “Diker” is

Persian for: (1) a hymn toGod; (2) a sung verse often

performedingroupsinresponsetoothergroups.“Hulu”

means the source of stream or a countryside village.

HereitprobablymeanstheareawherethePattaniriver

originates,which iscalled in localdialect“Thit Hulu”or

“theSouth,”.

Diker Hulu is mostly performed by men. The

performers comprise one to two mae phleng (lead

singers);10to15luk khu(chorussingers),andfivetosix

musicians. All are clad in Muslim folk costume. The

chorus and the musicians don similar clothes, while the

lead singers and other solo singers wear clothes of

different design. The musical accompaniment comprises

one medium-sized gong, which is alternatively called

mong yai;tworammanadrums,andonetotwopairsof

maracas. Later additions are krap (a pair of wooden

blocks), chap (a pair of medium-sized cymbals), and

mong khu(apairofmedium-sizedtwingongs).

Diker Hulu performance begins with an overture.

After that aKaro is performed to pay homage to the

teachers and to greet the host of the event and the

spectators. Later on the singers sing to announce the

objective of the event through the songs in various

tempos, alternated with the comments and responses

between the singers, which depict the current actualities.

The songs end with the singing of the farewell verse

called Wabulae,followedbyafinalemusic.UsuallyDiker

Hulu does not feature a story line or narrative structure,

but mainly focuses on entertainment and amusement,

which depend on the lead singers’ witty comments and

responses.

In addition to providing entertainment to the

people, Diker Hulu reflects, through its performance

customs and Malay language, the unique characteristics

and identity of the Muslim Thai people in Thailand’s

southern provinces.

The Diker Hulu troupes that continue to preserve

the ancient performance customs and maintain their

popularity among the local communities are: Mayaha

troupe, Anoh Puyu troupe, Slindong Bayu troupe, and

the Bu-nga Tani troupe.


รายการงานชางฝมอดงเดมทประกาศขนทะเบยน ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒

กระทรวงวฒนธรรม ประกาศรายการขนทะเบยนงานชางฝมอดงเดม ประจำป พ.ศ. ๒๕๕๒ จำนวน ๘ ประเภท ๑๓ รายการ ดงรายชอตอไปน

ท ประเภท รายการ ภาค

๑

๒

๓

๔

๕

๖

๗

๘

ผาและผลตภณฑจากผา

เครองจกสาน

เครองปนดนเผา

เครองโลหะ

เครองไม

เครองหนง

เครองประดบ

งานศลปกรรมพนบาน

๑. ซนตนจก เหนอ

๒. ผาแพรวา ตะวนออกเฉยงเหนอ

๓. ผาทอนาหมนศร ใต

๔. กองขาวดอก เหนอ

๕. เครองจกสานยานลเภา ใต

๖.เครองปนดนเผาเวยงกาหลง เหนอ

๗.มดอรญญก กลาง

๘.กระดงทองเหลอง กลาง

๙.กรช ใต

๑๐. เกวยนสลกลาย ตะวนออกเฉยงเหนอ

๑๑.รปหนงตะลง ใต

๑๒. เครองทองโบราณสกลชางเพชรบร กลาง

๑๓.ปราสาทศพสกลชางลำปาง เหนอ


List of Designated Intangible Cultural Heritage Items in the Traditional Craftsmanship Domain in 2009

The Ministry of Culture Announces the Designation of 13 Intangible Cultural Heritage Items in 8 Categories

of the Traditional Craftsmanship Domain in 2009 as follows:

1

2

3

4

5

6

7

8

Textile and textile products

Basketry

Pottery

Metalwork

Woodwork

Leatherwork

Costume acessories

Folkart

1. Sin Tin ChokTubeSkirt Northern

2. Phrae Wa Cloth Northeastern

3. Na Muen SiTextile Southern

4. Kong Khao Dok Basketry Northern

5. Yan Li PhaoBasketry South

6. Wiang KalongPottery Northern

7. AranyikKnife Central

8. Little Brass Bell Central

9. Kris Southern

10. Carved Cart Northeastern

11. Nang Talung Southern

12. TraditionalGoldJewelleryofPetchaburi Central

13. Lampang-styleFuneralPavilion Northern

CategoryCategories

ListofTraditional RegionNumber CraftsmanshipItems


ซนตนจก คอ ผาซนทม โครงสราง ๓ สวน คอ

สวนหวสวนตวและสวนตนททอดวยกลวธจกการตอเชง

(ตนซน) มลวดลายพเศษตางจากผาซนทใชปกตในชวต

ประจำวน ลวดลายจกทนำไปตอซน เรยกวา “ตนจก”

มแหลงผลตสำคญ (ทยงคงไวซงลกษณะเฉพาะถน) อยท

อำเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม และอำเภอศรสชนาลย

จงหวดสโขทย

กรรมวธ การทอผาจกเปนการทอและปกผ าไป

พรอมๆ กน จกคอการทอลวดลายบนผนผาดวยวธการ

เพมดายเสนพงพเศษเขาไปเปนชวงๆ ไมตดตอกนตลอด

หนากวางของผา การจกจะใชไมหรอขนเมนหรอนวกอย

ยกข นจก (ควก) เสนดายสสนตางๆ ข นมาบนเสนยน

ใหเกดลวดลายตามทตองการ

ผ าต นจกแบบด งเด มของแมแจม ส บสายสกล

มาจากกลมไทยวน นยมใชฝายยอมสธรรมชาตสำหรบ

การจกลวดลาย ซงคอนขางแนน ดายเสนยนสดำเปนพนท

สำหรบลวดลายจกสวนเสนยนสแดงใชเปนพนทสำหรบเลบ

(ชวงลางสด)ของตนจกจะไมมลวดลายจกยกเวนลวดลาย

เปนเสนเลกๆ สขาวดำ เรยกวา “หางสะเปา” การทอจก

แบบดงเดมของชาวอำเภอแมแจม จงหวดเชยงใหม ทอโดย

ใหดานหลงของจกอยดานบน

ซนตนจก

ผาตนจกแบบดงเดมของบานหาดเสยว สบสายสกล

มาจากกลมไทพวน นยมใชฝายสแดงเปนพ นท งเสนยน

และเสนพง และใชเสนไหมยอมสตางๆ เปนลวดลายของจก

ซงมลวดลายหางๆ สามารถมองเหนพนสแดงไดชดเจน

พนทของลวดลายจกกระจายไปเตมผนตนจกมเลบสเหลอง

เลกๆ อยขอบลางสด การทอจกด งเดมของหาดเส ยว

ทอโดยใหดานหนาของจกอยดานบน

ความงามของลวดลายผาตนจก นอกจากจะสะทอน

ใหเหนถงฝมออนประณตของชางผทอแลวยงสะทอนใหเหน

ถงธรรมเนยมนยมของสตรชาวไท-ลาว ในการนงซนตนจก

ในโอกาสตางๆ อกดวย เชน การไปวด การแตงงาน ฯลฯ

และความพรอมทจะออกเรอนเปนแมบานของกลสตร

ไท-ลาว


Sin Tin Chok Tube Skirt

A sin tin chok, a kind of traditional tube skirt,

consists of three portions: the top, the body, and the

foot.

The bottom part, called tin (“foot”) or choeng, is

woven with a technique called chok(“topickandpull”)

into special motifs, which mark the special occasions on

which the skirt is to be worn. The decorative foot is

called tin chok and it is made (in the style which is

unique to the local communities)mainly inMaeChaem

District,ChiangMaiProvince,andSiSatchanalaiDistrict,

SukhothaiProvince.

The chok technique involves both weaving and

embroidering simultaneously. The chok motifs are

created by inserting extra wefts at well-specified points

or stretches. Large bamboo needles, porcupine spines, or

the little fingers are used for picking and pulling up the

weft threads in various colours over the warps to create

the desired motifs.

The traditional tin chok skirt produced by weavers

in Mae Chaem District is a cultural heritage of the

Tai-Yuan ethnic group. Theseweavers prefer tomake

tin chok skirts from cotton cloth dyed with natural

substances. They also prefer quite dense motifs on the

background of black warps, while the red warps are

reserved for the lowest part, called the lep (“toenails”)

of the skirt, which is usually left undecorated except for

the hang sapao or thin lines of black and white threads.

In the traditional chok technique of the Mae Chaem

weavers, the motifs are woven with the wrong side of

the cloth facing the weaver.

The traditional tin chok technique of the villagers

in Hat Siao Village, Si Satchanalai District has been

passedon throughgenerations of theTai-Phuanethnic

group. These weavers prefer to use red threads for both

the wefts and the warps. Multi-colour threads are

inserted to produce spaced-out motifs that allow the red

background to feature prominently. The motifs spread

out all over the fabric. The narrow lep appears in yellow

at the bottom edge. The Hat Siao Tin Chok motifs are

woven with the right side of the cloth facing the weaver.

Besides being a testimony to the intricate art of

the weavers, the beautiful sin tin chok also reflects the

social practice among the Tai-Lao ladies who customarily

wear these skirts for important occasions, such as the

merit-making ceremonies at the temples and the

weddings. It shows that they are ready to assume the

responsibility of a housewife.


ผ า แพ ร ว า

คอผาแพรเบยงไหม

ของชาวผ ไทท ใช

พาด เบ ย งคล าย

สไบ มความกวาง

ประมาณ ๑ ศอก

ยาว ๑ วา จงเปน

ทมาของชอผนผา

วา “ผาแพรวา” มแหลงผลตอยทบานโพน อำเภอคำมวง

จงหวดกาฬสนธโดยชางทอกลมวฒนธรรมผไท

กรรมวธ การทอผาแพรวา เปนกรรมวธ จกแบบ

ด งเดม โดยใช “น วกอย” จก สอดเสนไหมสสนตางๆ

ผาแพรวา

สอดแทรกเปนเสนพงพเศษตามจงหวะลวดลายทละเลกละนอย

สวนการยอมไหมมกใชสธรรมชาตโดยเฉพาะสแดงจากครง

ซงใชเปนสพ น ทอสลบการสรางลวดลายจกเปนชวงๆ

ตลอดทงผนผาแพรวาหนงผนใชเวลาทอนานนบเดอน

ผ าแพรวาผ นหนงประกอบดวยลวดลายหลาย

สบลายไมซำกน ในแตละลายมความหมายเกยวของกบ

ระบบความเชอของชมชน เชน ลายนาค สอถงบรรพชน

ลายดอกแกวสอถงความอดมสมบรณและคณงามความด

ของชวต นอกจากนสตรชาวผไทใชผาแพรวาพาดเบยงไป

รวมงานในโอกาสพเศษ เชน งานบญบงไฟ พธกรรมเหยา

งานกนดอง(แตงงาน)

Phrae Wa Cloth

A pha phrae wa is a silk shawl worn by Phu Tailadies over one shoulder with one end hanging behind their back. It is about one sok, about a foot, in width and one wa, about a metre and a half, in length. The term phrae wa is derived from its length. These shawls are woven by the weavers of the Phu Tai Culture Group in the Ban PhonVillage,KhamMuangDistrict,KalasinProvince. A phrae wa is produced with the traditional chok technique. The little fingers are used to chok or pick and pull the multi-colour silk yarns inserted as the extra wefts one bit of the design at a time. The silk yarns used in the process are dyed with colours from natural substances. The colour red,whichisthemajorbackgroundcolour,isextractedfromthe excrement of lac insects. The red threads are woven together with silk thread of other colours, which are pulled up to create motifs in sections that alternate with the red plain background throughout the entire area of the cloth.

It takes a weaver many months to f inish one phrae wa cloth. A piece ofphrae wa features dozens of different motifs that encode the beliefs of the local communities, for example, the lai nak (naga motif)represents the ancestors; the lai dok kaeo (night blooming jasminemotif),thefertilityofthelandandthevirtuesinlife.Phu Tai ladies prefer towear a phraewa shawl over oneshoulder when they attend special community functions such as the Bun Bangfai (rain-invoking rocket festival), Yao rite (traditional faith-healing rite), and the Kindong ceremony (weddingceremony).


ผาทอนาหมนศร เปนผาทอมอดวยเทคนคการเกบ

ตะกอ (การสรางเสนยน) สรางลวดลายดวยการทอยกเขา

เพอเสรมเสนพงพเศษ ซงเปนการทอลวดลายแบบเดยวกบ

การทอเทคนค “ขด” ในภาคอสาน แตในภาคใตจะเรยกผา

ทมการยกตะกอทงหมดในทองถนวา “ผายก” มแหลงผลต

อยทหมบานนาหมนศรอำเภอนาโยงจงหวดตรง

ผาทอนาหมนศรแบบดงเดมม๓ประเภทคอ

๑)ผาขาวมาลายราชวตร นยมทอยกเปนลวดลาย

ราชวตรในสวนกลางของผนผา มลายรวเปนชายหวทาย

๒ขาง

๒)ผ าพาดบา มกทอยกตลอดท งผ นเปนลาย

แกวชงดวงลายกลบบวลายตาแมวและลายนก

๓)ผ าพานชาง เปนผาผ นยาวทผ ทอเตรยมไว

ใชประกอบในพธศพของตนเอง โดยนำผนผาวางพาดบน

ผาทอนาหมนศร

โลงศพ โยงลงบน

พานสายสญจน

ลวดลายททอบน

ผ นผ าสวนใหญ

ทอเปนตวอกษร

ไ ท ย เ ป น ช ว ง ๆ

บรรยายถงคณงาม

ความดของผทอทมตอพระพทธศาสนา หลงพธศพลกหลาน

จะตดแบงผาออกเปนชนๆเพอเกบไวเปนทระลก

ลวดลายบางลายของผาทอนาหมนศรแสดงถง

ความเชอมโยงทางวฒนธรรมกบราชสำนกสยาม และ

เสนทางการคาทางทะเล แตสสนของผนผาโบราณแสดง

ใหเหนถงการสรางสรรคดวยโครงสเฉพาะของทองถน

Na Muen Si Textile

The pha to na muen si is a kind of textile made in the South of Thailand. It is handwoven, using a special weavingtechnique called kep tako, yok tako, or yok khao all of which means “heald lifting” or “heddle lifting.” The heald shafts arelifted to allow the insertion of extra wefts to create various motifs. The technique is similar to the khit method used by weavers in theNortheasternregionofthecountry.IntheSouth,anymaterialwoven by hand using the heald-lifting technique is called yok cloth. The main group of weavers using this technique live in the NaMuenSiVillage,NaYongDistrict,TrangProvince.

The original na muen si cloth falls into three categories. 1. Pha khao ma (a piece of cloth used by men as a

loincloth, sash,or towel)with the rachawatmotif in themiddle.Stripesofdifferentcoloursarewovenintotheareasatbothendsof the cloth.

2. Pha phat ba (a shoulder scarf), is wovenwith thelifted heald technique to create various motifs all over the cloth: kaeo ching duang (overlapping floral), klip bua (lotus petals),tamaeo(cat’seyes),andnok(birds)motifs.

3. Pha phan chang(a coffin cloth) is a longpiece of hand woven material prepared by a weaver for his or her own funeral. The cloth will be laid out on top of the coff in with one end stretched out and rested on the footed tray holding the consecrated cotton threads. Thai scripts are used as decorative motifs that eulogises of the deceased for his or her devotion to Buddhism. After theceremony, the coffin cloth is cut into pieces and distributed as keepsake among the children and grandchildren.

Certain motifs on the na muen si cloth point to the cultural links with the royal court of Siam and the sea trade routes;however, antique pieces are found to feature an folk colour scheme that is unique to the local communities.


กองขาว คอ ภาชนะเครองจกสานไมไผสำหรบ

ใสขาวเหนยวนงเพอการบรโภค มแหลงผลตอยทบานไผ

เมองมายตำบลเมองมายอำเภอแจหมจงหวดลำปาง

กระบวนการผลตกองขาวบานไผเมองมายม ๒ แบบ

คอกองขาวขาวสานดวยตอกผวไมไผสธรรมชาตและกอง

ขาวดอก ใชตอกผวไมไผยอมสมะเกลอ สานสลบกบตอก

สธรรมชาต ยกดอกเปนลวดลายเฉพาะดานนอกขากองขาว

ทำดวยไมสกหรอยเชอกทำดวยหวายโดยทวไปกองขาวดอก

จะมรปทรงตางๆ กน เชน กองข าวคอกว กองข าว

คอเลง และลวดลายหลายแบบ เชน ลายดอกหลวง

ลายดอกจนแปดกลบ ลายดอกกำบง ลายดอกกำบ

ลายดอกกาบจมเปนตน

คณลกษณะพเศษของกองขาวดอกบานไผเมองมาย

คอ สาน๒ ชน ทำใหระบายอากาศและรกษาความชนไดด

ชวยปองกนไมใหขาวแฉะหรอแหงเกนไป รกษาคณภาพ

ของขาวไวไดนาน

กองขาวดอกทมลวดลายสวยงามตองใชทกษะในการ

สานเปนพเศษ จงมกใชในโอกาสสำคญ เชน ตอนรบแขก

ถวายอาหารพระฯลฯ

กองขาวดอก


Kong Khao Dok Basketry

A kong khao is a woven bamboo container for

steamed glutinous rice. It is found in the PhaiMueang

MaiVillageof theMueangMaiSub-district,ChaeHom

District, Lampang.

Two types of kong khao are made in Mueang Mai:

the white or plain one and the patterned one. The

former is made of strips of bamboo skin in its natural

colour while the latter is made of bamboo skin strips

dyedinblackwiththeSiameseebonywoodwovenwith

strips of undyed bamboo strips to create decorative

motifs. The woven bamboo containers come with carved

teak stands and slinging cords made of rattan. These

kong khao can be woven into many different shapes

such as kong khao kho kio (narrow-necked) and kong

khao kho loeng(broad-necked).Theyarealsodecorated

with different floral, or dok, motifs such as dok luang,

dok chan paet klip, dok kambang, dok kambi, and dok

kap chum motifs.

What is unique in woven bamboo boxes of the

Mueang Mai Village is the double-layer weaving

technique, which provides good ventilation while it keeps

food moisture well. The steamed glutinous rice kept

inside these bamboo boxes will neither be too soggy nor

too dry and it can keep for a long time.

The kong khao items with intricate floral designs

require special weaving skills and therefore they are

reserved for use during special occasions such as when

entertaining important guests or offering food to monks.


เครองจกสานยานลเภา

เครองจกสานยานลเภาเปนเครองจกสานประเภทหนง

ท สานดวยยานลเภา ซ งเปนพชตระกลเฟรน หร อ

เถาวลยชนดหนง (ภาษาทองถนภาคใตเรยกเถาวลยวา

“ยาน”)มคณสมบตทดคอลำตนเหนยวชาวบานจงนำมา

จกสานเปนภาชนะเครองใชตางๆ แหลงผลตทสำคญ

ของเครองจกสานยานลเภาอยทบานหมน ตำบลทาเรอ

อำเภอเมองจงหวดนครศรธรรมราช

กระบวนการผลตเครองจกสานยานลเภา เรมจาก

การนำยานลเภามาจกผวเปนเสนๆ แลวชกเรยดใหเสนเรยบ

เสมอกน จากนนนำมาสานขดกบตวโครงททำจากหวาย

และไมไผให เปนภาชนะเคร องใช ตางๆ เชน กระเชอ

เชยนหมากกลองใสยาเสนพานปนชาขนดอกไมธปเทยน

กรงนกกระเปาถอ เปนตน งานจกสานยานลเภานอกจาก

จะงดงามดวยลวดลายของการจกสานแลว ยงงดงามดวย

สผวธรรมชาตของยานลเภา และสผวของตอกเสนยนททำ

จากไมไผ หรอไมลงโร ทำใหเกดสสลบกนงดงาม บางครง

ยงเสรมสวนประกอบดวยเครองถมเงนและถมทองเพอเพม

มลคา ความงาม และคณคาของเครองจกสานยานลเภา

ใหสงขน

งานจกสานยานลเภาแสดงใหเหนถงฝมออนประณต

ความอตสาหะของชางผผลต ซงสรางความภาคภมใจใหแก

ผ ครอบครอง หรอผ เปนเจาของ นอกจากน ในปจจบน

ยงไดพฒนารปแบบ และสรางสรรคลวดลายในรปแบบ

ของทระลกดวย


Yan Li Phao Basketry

Yan Li Phao basketry is made of a type of vine in

the Lygodium fern family which grows profusely in the

SouthofThailand.CalledyanintheSouthernvernacular,

the vine of this plant is very sturdy and therefore

suitable for basketry. The centre of this craft is in Mon

Village,ThaRueaSub-District,MueangDistrict,Nakhon

SiThammarat.

The weaving process of yan li phao basketry

starts with the splitting of the vine into very fine strips

and the smoothing of their surface. The strips are then

woven onto the frames made of rattan or bamboo to

produce various types of container such as wide-rimmed

baskets, betel nut boxes, tobacco boxes, footed trays,

teapot holders, ceremonial bowls for flowers, candles

and incense sticks, bird cages, and handbags. Besides

the weaving designs, the different natural colours of the

li phao vine strips and the bamboo or Ling Ro warps also

add to the beauty of the products. Decorative pieces in

silver and gold nielloware added to the baskets increase

their value.

Yan li phao basketry demonstrates the intricacy

and perseverance of the craftsmen and brings pride and

joy to the owners.Moreover, the li phao vine weaving

technique has developed further both in the design and

the decoration of the products. There are now many

types of yan li phao souvenirs.


เครองปนดนเผาเวยงกาหลงเปนเครองปนดนเผา

ชนดเข ยนสใต เคลอบ ทำเปนภาชนะเคร องใช

แบบตางๆ เชน จาน พาน ถวย แจกน โถ ตะเกยง

คนโท นำตน กานำ และชนดทเปนรปลอยตว เชน

รปคน รปสตวชนดตางๆ แหลงผลตทสำคญอยท

อำเภอเวยงปาเปาจงหวดเชยงราย

กระบวนการผลต เร มดวยการเตรยมดน

(ดนขาว) นวด และนำมาขนรปดวยมอบนแปนหมน

(ใชมอหมนหรอเทาถบ) นำไปเผาดน จากนนนำมา

เขยนดวยสใตเคลอบชบเคลอบและเผาเคลอบ

เครองป นดนเผาเวยงกาหลง (และเครองป น

ดนเผาชนดเคลอบอนๆ) เปนเคร องใช สำหรบ

ชนช นสง การใช เคร องป นด นเผาบงบอกถงรากฐาน

ทยาวนานของวฒนธรรม ซงหมายถงการตงรกรากทมนคง

ในแหลงน นๆ จนสามารถตงแหลงผลตเครองป นดนเผา

เพอใชสอยได ประการสำคญ บรเวณนนตองเปนแหลง

วตถดบทสำคญ คอ มดนขาวทมคณภาพด เนองจาก

ดนชนดน สามารถนำมาทำเครองป นดนเผาทม ความ

แขงแกรง สามารถทนความรอนไดด จนสามารถพฒนา

ใหเปนเครองปนดนเผาคณภาพสง

เครองปนดนเผาเวยงกาหลง

ความพ เศษของเคร องป นด นเผาเว ยงกาหลง

นอกเหนอจากมเนอดนทขาวแลว ยงมลวดลายทเกดจาก

การเขยนดวยสใตเคลอบเปนสดำ ซงเปนสทไดจากวตถดบ

เฉพาะในทองถน ประกอบดวยลวดลายหลากหลาย

เชนปลานกลายดอกตางๆมเอกลกษณพเศษคอมความ

พลวไหว ดมชวตชวาละเอยดออน ยากทจะเลยนแบบได

นอกจากนการเคลอบของเครองปนดนเผาเวยงกาหลงนน

ยงมความสวยงาม มลกษณะพ นผวทพเศษ (ไมมนเงา

แตเรยบใส)และมความบาง


Wiang Kalong Pottery

Wiang Kalong pottery is underglazed ceramic

pottery that features various food containers, dinner

service, kitchenware and household objects such as

dinner plates, footed trays, cups, vases, jars, khontho

(long-neckedwater vessel), nam ton (water pots), as

well as underglazed ceramic figures, such as human and

animal figures. The major source of production is in

WiangPaPaoDistrict,ChiangRaiProvince.

The production process beginswith clay (kaolin)

preparation.Kaoliniskneadedandshapedonaspinning

wheel (spun by hand or foot), then the clay pieces

are baked in a kiln, before they are decorated with

underglaze pigments, glazed, and fired again.

Wiang Kalongpottery(andotherglazedpottery)is

used by the upper class people and therefore it reflects

the long development of the culture that used it,

testifying to the long settlement and secure foundation of

a community in the area, which allowed the inhabitants

to develop the technique and the production base of

ceramicpottery.Significantly,thesourceoftheprincipal

rawmaterial,kaolin,mustbefoundinthearea.Kaolinis

resistant to high temperature and can be used to make

high-quality pottery or porcelain.

The specific characteristics of Wiang Kalong

pottery are the bright white clay and the black

underglaze pigment that is found locally and used to

decorate the clay pieces in various motifs such as fish,

bird, and flower. The decorative designs look gracefully

delicate, lively, and difficult to imitate. Wiang Kalong

pottery is beautifully and thinly glazed. The glaze is

clear, smooth and even, although it is not very shiny.


มดอรญญก เปนมดททำดวยเหลกกลา ตจนเน อ

เหลกแนน แขงแรง ตวม ดคมบาง แตไมแตกหรอบน

แหลงผลตมดอรญญกอยทบานตนโพธและบานไผหนอง

ตำบลอรญญกอำเภอนครหลวงจงหวดพระนครศรอยธยา

การทำมดอรญญกเรมจากการคดเลอกเหลกเสน

ขนาดตามความเหมาะสม ตดตามขนาดทตองการ เผาไฟ

ใหไดทแลวนำมาตขนรป จากนนนำกลบไปเผาไฟซำ ตเพอ

ตบแตงอกครงใหมความคมนำไปเผาไฟเพอชบแขงอกครงหนง

แลวนำไปเขาดามเปนขนตอนสดทาย

การ“ตมด”แมมกลวธไมซบซอนแตผตตองมทกษะ

และตองทำงานรวมกนหลายคน เชนคนตพะเนน (คอนใหญ)

ตองฝกหดตรวมกนใหไดจงหวะ ไมขดกน รวามดรปไหน

ควรตตรงไหน และจะตองคอยฟงสญญาณการใชเสยงของ

ผจบเหลกทเรยกวา“หนาเตา”ซงจะตองเปนคนทมความร

เกยวกบการทำมดอยางดเยยม จนไดเครองเหลกคณภาพด

มชอเสยงเปนทรจกทวประเทศ

มดอรญญก


Aranyik Knife

Aranyik knives are made of steel rod that has

been beaten and tempered until it achieves an even

consistency and hardness. The blade is thin and sharp

but does not break and chip easily. The production

source is in Ban Ton Pho Village and Ban Phai Nong

Village inAranyik Sub-district, Nakhon Luang District,

PhraNakhonSiAyutthayaProvince.

The production process begins by the selection of

steel rod of a proper size, which is cut into the desired

length, heated and hammered into shape before it is

heated again and beaten again to forge a sharp edge.

Afterthisitisheatagainbeforeitisfixedwithahandle

in the last stage of the process.

Forgingabladeisnotacomplicatedwork,butthe

cutlers must be skilled craftsmen and must work in

collaborationwithothers.Forexample,theforgersmust

hammer in the same rhythm and they must coordinate

their hammer strokes. They must know exactly where to

beat in order to forge a knife of a particular shape. They

must listen to the sound signal from the person who

holds the tongs or pincers,who is called the “Na Tao”

(“fire-front”) person and who must have excellent

knowledge and skill in knife-making.

The Arayik knives are appreciated nationwide

because of its high-quality and craftsmanship.


กระดงทองเหลอง มลกษณะคลายระฆงขนาดเลก

มตมเลกๆ (ลกฟด) อยขางในสำหรบทำใหเกดเสยงดงเมอ

มลมมากระทบกบตวกระดง ใชตกแตงอาคารบานเรอน

และสถาปตยกรรมในพระพทธศาสนา แหลงผลตสำคญ

อยทหมบานเขาลอยมลโค ตำบลดอนตะโก อำเภอเมอง

จงหวดราชบร

การผลตกระดงทองเหลองตำบลดอนตะโกใชวตถดบ

ในชมชนคอดนเหนยวมลววแหงแกลบไขววและนำมนชน

สวนวตถดบทต องนำมาจากภายนอก คอ ทองเหลอง

ชนดผสมทใชในการหลอมกระดง และแผนทองเหลอง

รอยละ๑๐๐ใชตดเปนใบโพธไวรบลมใหไปสนลกฟด

ข นตอนการผลต เรมจากการปนหนดน แลวกลง

ใหไดรป จากนนพนดวยขผง ตกแตงใหเรยบ ตดห ตดลาย

แลวชบดนนวล (ดนผสมทไดจากดนเหนยวคลกมลววเพอ

ใหผวเรยบ) ห มดวยดนผสมทรายและแกลบ แลวนำไป

เผาไฟเพอไลข ผ งออก เททองเหลองทหลอมเหลวแลว

ลงไปแทนท ปลอยใหเยนลงอยางชาๆ แลวกะเทาะดนทหม

ภายนอกออกจะไดกระดงทองเหลองตามแมแบบขดใหเรยบ

และขนเงาจากนนจงตดลกฟดหรอลกต

การหลอกระดงทองเหลองเปนกรรมวธ โบราณ

ซงชางตองมทกษะความรเกยวกบขนาดของกระดง ลกฟด

และใบโพธทหอยลกฟดใหมขนาดสมพนธกน จงจะเกด

เสยงดงกงวานและไดยนในระยะไกล

กระดงทองเหลอง


Little Brass Bell

Traditional little brass bells are used to decorate

houses or Buddhist temples and architecture as wind

chimes because the gentle tinkling sound they make

when moved by the breeze is pleasing to the ears. The

principal production source is located in Khao LoiMun

Kho Village, Don Tako Sub-district, MueangMunicipal

DistrictofRatchaburiProvince.

Little brass bells made in the foundries in Don

Tako District uses locally found raw materials: clay,

cow’s dried dung, rice husks, nam man chan and

cow’s fat. The raw materials that have to be brought

from outside the community are: brass alloy for use in

casting bells and the plates of pure brass for making the

hangings under the clappers or luk fat. These hangings,

called Bai Pho (leaf of a Bodhi tree), aremade in the

traditional shape of a Bodhi tree’s leaf, which looks like

an inverted teardrop. One hanging is attached below

each clapper of a bell so that it catches the breeze and

moves the clapper.

The production process starts from making a

model in clay. The model is chased well before being

coated in molten wax. The hook is fixed and the model is

decoratedwithanymotifasdesired.Fineclaymixtureor

din nuan (a mixture of finely sieved clay, cow dung and

water)isappliedtomakewhatiscalleda“ceramicshell

mould”.Whenitisdry,amixtureofclay,sandandrice

husksisusedtocoatit;andthemouldisheatedtolose

thewax(lostwaxprocess),leavingahollowshellinside.

Molten brass alloy is then poured into the hollow ceramic

shell mould and left to cool slowly. The clay mould is

later broken to show a little brass bell inside. The bell is

chased and polished before a clapper and a bai pho are

finally attached to the bell.

The casting of these l itt le brass bells uses

traditional method and the craftsmen must be skilled

and knowledgeable about the precise size and dimension

of the bell, the clapper and the bai pho, which must

correspond well to one another to produce resonating

tinkle that can carry far.


กรช

กร ช เปนภาษามลาย หมายถง

“มดสน” มสวนประกอบทสำคญคอหวกรช

ใบกรช และฝกกรช ใบกรชม ๒ รปแบบ คอ

แบบตรง และแบบคด แหลงผลตสำคญอยท

ตำบลตะโละหะลออำเภอรามนจงหวดยะลา

ในการทำกรช ชางตกรชนยมใชโลหะ

มากกวา ๒ ชนด นำมาหลอมแลวตข นรป

เปนใบกรช จำนวนคดของกรชจะบงบอกถง

ศกดนาของเจาของ คอ กรช ๓-๕ คด เปน

กรชของชนชนสามญ กรช ๗ คด เปนกรช

ของทหารหรอขาราชบรพาร สวนกรช ๙ คด

เปนกรชของเจาเมองเลกและคหบดชนสง

การทำหวกรชและฝกกรช นยมนำไมทเปนมงคล

มาแกะสลกเปนหวกรช เชน ไมแกว หรอชางบางคนนยม

นำงาชางมาทำเปนหวกรชเพราะเปนสงหายาก

ความสำคญของกรช นอกจากจะใชเปนอาวธแลว

กรชยงเปนเครองรางและเครองประดบทแสดงถงศกดนา

ของผครอบครองสะทอนคณคาความงามทางศลปวฒนธรรม

ทเปนเอกลกษณของชาวไทยมสลมในเขตชายแดนภาคใต


Kris

Kris(dagger)isaloanwordfromMalayulanguage

“keris”meaninga“shortknife”.Itcomprisesthe“head”

(hilt), the blade, and the sheath.Kris blades come in

two shapes: straight and curved or wavy. In Thailand,

the principal location of kris-making is in Taloh Halo

Sub-district,RamanDistrict,YalaProvince.

In forging a kris, the forgers prefer to use more

than two kinds of metals, which are melted and forged

into the shape of a kris. The number of curves or waves

ontheblade indicatesthesocialstatusof theowner.A

kris with three to five curves is for the commoners, one

with seven waves is for the military or royal court’s

officials, one with nine waves is for the ruler of a small

provinceoravery rich tycoon.Krishilt and sheathare

usually carved from a block of an auspicious kind of

wood, such as Kaeo tree (orange jasmine tree; “Kaeo”

means “jewel”). Some kris-makers use rarematerials,

such as a tusk of an elephant, to make a kris hilt.

Kris isnotconsideredonlyasaweapon,butalso

as a talisman and a decoration that displays the social

status and privilege of the owner. It reflects the artistic

beauty and cultural values that are unique to the Muslim

Thai people in Thailand’s southern provinces.


เกวยน คอ พาหนะชนดหนง ม ๒ ลอ ใชควายหรอ

ววเทยม ใชสำหรบงานบรรทก ขนสง เดนทางไกลทำจาก

ไมเน อแขงเปนสวนใหญ เชน ไมพยง ไมแดง ไมประด

ไมแคน(ไมตะเคยน)

ในการทำเกวยน ชางตองมความร ในการคำนวณ

สดสวน ท งสวนโครงสรางและสวนประกอบยอยตางๆ

ใหเหมาะสมกบลกษณะการใชงาน การเลอกไมทใชใน

แตละสวนของเกวยนใหเหมาะสมกบการรบนำหนกบรรทก

แรงกระแทกและการเสยดส แหลงผลตเกวยนทสำคญอยท

บานนาสะไมยตำบลนาสะไมยอำเภอเมองจงหวดยโสธร

เกวยนบานนาสะไมยม ลกษณะเฉพาะ เร ยกวา

เกวยนสลกลาย เปนเกวยนทมการสลกลวดลายเตมพนท

ของตวเรอนเกวยนและรวมถงสลกในสวนอนๆอกหลายแหง

คอ แปนชาน หวโถน คนยน แพดหรอแปรก หวทวก

คนทปเกวยน หวเตาหนา หวเตาหลง คานหนา คานหลง

และกองเพลา ลกษณะของเกวยนมหวทวกโคงงอลง

เลกนอยตวเรอนเกวยนจะทำแยกอกชนหนงวางเพอใชงาน

บนโครงคาน ทวก และถอดออกได โดยเฉพาะอยางยง

การสลกลวดลายทดเหมอนจะคลายๆ กนทวไป แตใน

รายละเอ ยดชางสลกเกว ยนจะมอ สระในการจดวาง

ลวดลายตางๆ ทส บทอดกนมา เชน ลายเมดขาวสาร

ลายดอกลายยอยลายเครอฯลฯ

เกวยนสลกลาย

ปจจบนการทำเกวยนสลกลายกำลงประสบปญหา

หลายดาน เชน การหมดประโยชนใชสอย การขาดแคลน

วตถดบ ซงทำใหชางฝมอตองละทงอาชพเดมไปประกอบ

อาชพใหม ซงอาจจะสงผลใหความรในเชงชางสญหายไป

ในทสด


Most of the decorative motifs might look similar to

the uninitiated eyes but they are actually different. Each

carver has the freedom to choose the motifs that he

prefers and arrange them in any way that he wishes

to do. These traditional motifs to choose from are, for

example, Lai Met Khao San (rice grainmotif), Lai Dok

(flowermotif),Lai Yoi (droopingmotif),Lai Khruea (vine

motif,akindofThaiarabesque).

Carved cart building presently risks disappearing

because animal-drawn carts are obsolete today and the

raw materials for making them are running out. The

cart-makers and craftsmen had to change to other

profession, and consequently, the art of carved

cart-making risk disappearing forever.

Carved Cart

Traditional Thai cart or kwian has two wheels and

is pulled by a water buffalo or an ox. It is used for

transport and travelling long distances. Most carts are

constructed from hard woods such as blackwood,

Siamese redwood, Burmese rosewood, and Malabar

ironwood.

Cart-making requires the knowledge and skill

to calculate the right proportion of the structure and

components to correspond to the function that the cart

will serve. The right kind of wood must be selected for

each component to suit the load, shock and friction the

cartwillbesubjectedto.Theprincipalproductionsource

centres inBanNaSamaiVillage,NasamaiSub-district,

MueangMunicipalDistrict,YasothonProvince.

One unique characteristic of the cart created at

Ban Na Samai Village is in the decorative carvings all

over the cart, hence the name Kwian Salak Lai

(Carvedcart).Thecartbodyandothercomponentsare

decoratively carved, such as, the paen chan(footboard),

the hua thon, the khan yan, the paet or praek (cotter),

the hua thuak (headof the cart’s pole), the khan thup

kwian(thecart’spole),thehua tao na and the hua tao

lang(frontandbackjoistsofthecart’scot),thekhan na

and the khan lang(frontandbackjoistsofthecart),and

the kong phlao (axle). The hua thuak of the Nasamai

carved cart is slightly curved down. The cart’s cot is

separately built to be assembled later by placing it

directlyontothejoistframeworkandcart’spolecanalso

be disassembled as required.


รปหนงตะลงเปนงานหตถกรรมทนำหนงสตวมาฟอก

แลวนำไปแกะสลกเปนรป เพอใชในการแสดงหนงตะลง

ในอดต มการนำหนงสตวชนดตางๆ มาแกะสลก ไดแก

หนงหม หนงกวางหนงเสอ หนงเกง หนงกระจง เปนตน

แตในปจจบนหนงสตวทนยมนำมาแกะเปนรปหนงตะลงไดแก

หนงววและหนงควายแหลงผลตรปหนงตะลงทสำคญอยท

อำเภอเขาชยสนจงหวดพทลง

กระบวนการผลตรปหนงตะลงเรมจากการนำหนง

ทหมกแชไวในนำสบปะรดนำมะนาวหรอผลไมทมรสเปรยว

(ปจจบนใชน ำสมสายชแทน) มาฟอกใหใส แลวนำไป

ตากแดดจนแหง จากนนเขยนลายรปแบบทตองการ นำไป

แกะสลก ระบายส “ผกไมตบ” และ “ผกไมชมอ” เปน

ขนตอนสดทายของการทำรปหนงตะลง

รปหนงตะลง

รปหนงตะลง นอกจากจะใชแสดงหนงตะลงแลว

ยงสรางสรรคเปนรปแบบตางๆ เพอนำไปตกแตงบานเรอน

นบเปนงานหตถกรรมทสะทอนใหเหนเอกลกษณและ

อตลกษณของคนใตทผกพนกบหนงตะลงอยางชดเจน


Nang Talung folk shadow puppets are handicraft

works made of tanned, cut, and perforated leather

sheets for use in the folk shadow puppet spectacle. In

the past the craftsmen used various kinds of animal hide

such as bear’s skin, deer’s skin, tiger’s skin, barking

deer’s skin, and mouse deer’s skin. Today cowhide and

buffalo’s hide are preferably used instead. The principal

production centre is in Khao Chai Son Distr ict,

PhatthalungProvince.

Productionprocessbeginsfromthesoakingofthe

hide in pineapple juice, lime juice, or the juice of any

sour fruit (presently vinegar is used) to tan the hide

beforeexposingittothesun.Figuresaretracedonthe

leather to be cut and perforated to make the desired

shapes and painted. In the last process, each of the

puppets is attached to a mai tap (holderstick)andmai

chu mue(armsmanipulationsticks).

Besides being used in the shadow puppet

spectacle, the Nang Talung puppets are also used as

decorative items in the room. The handicraft reflects

the unique identity of the southern people and their

appreciation of their folk art.

Nang Talung


เพชรบร เปนจงหวดทม ชางหลากหลาย

สาขา เชน การเขยน การปน การแกะสลก ฯลฯ

ไดสรางสรรคงานฝมอไวเปนมรดกของชาตเปน

จำนวนมาก โดยเฉพาะงานศลปหตถกรรมเครอง

ทองรปพรรณแบบโบราณ ซงเปนสญลกษณ

อยางหนงของจงหวดเพชรบร มช อเสยงเปน

ทยอมรบกนทวไปวาเปนผลงานดานหตถศลป

ทม คณคา มความประณต งดงาม แสดงถง

เอกลกษณแหงภมปญญาทผสมผสานกบฝมอ

ของชางทอง

การถายทอดงานชางทองจงหวดเพชรบร

มกสอนใหคนในครอบครวและผทมใจรกในศลปะ

ชางทองทปรากฏหลกฐานคนแรกของจงหวดเพชรบร

คอ นายหวน ตาลวนนา หลงจากนน มตระกลชางอนๆ

ทสบสานงานศลปหตถกรรมเครองทองจนเปนทรจกกนดใน

เวลาตอมา คอ ชางทองตระกล “สวรรณชาง” ตระกล

“ทองสมฤทธ” ตระกล “ชบดนทร” ตระกลชางทองเหลาน

ไดถายทอดความรดานงานชางทองแกลกหลานและศษยไว

หลายคนแตสวนใหญเสยชวตไปเกอบหมดแลวบางคนอาย

มากและสขภาพไมดจงเลกทำทองมแตนางเนองแฝงสคำ

ชางทองเชอสายตระกล “ชบดนทร” เพยงคนเดยวทยงคง

ทำทองอยจนถงปจจบน

เครองทองโบราณสกลชางเพชรบร

ลกษณะเดนของทองรปพรรณของชางทองเชอสาย

ตระกล “ชบดนทร” เปนการผสมผสานระหวางงานชางกบ

ศลปะอยางสมดล เปนผลงานทเกดจากความร ผสานกบ

อารมณ ความร สกและใจรก งานทกช นจงมความเปน

ตวของตวเอง ใหอารมณความร สกทลกซ งสรางสรรค

ไมเลยนแบบผใดและมความประณตงดงาม


Traditional Gold Jewellery of Petchaburi

Phetchaburi Province boasts a variety of famous

artists and craftsmen in many branches of arts–mural

painting, architectural decorative moulding, carving etc.

ThemastercraftsmenfromPhetchaburileftarichlegacy

of arts and craft works to the nation, particularly in the

traditional gold jewellery making, which has brought

fame to the province and is generally hailed as one of

the most beautifully intricate handicrafts and a testimony

to the Intangible heritage and skill of the Phetchaburi’s

goldsmiths.

The goldsmith’s craft is passed on within the

family and sometimes to outsiders who adore the

goldsmith’s art. The first famous goldsmith from

Phetchaburi whose name appeared on recorded

history was Mr. Huan Tanwanna. After him, other

famous goldsmith families followed: Suwannachang,

Thongsamrit, and Chubodin families, for example. These

goldsmith families passed on their knowledge and skill

to the family’s younger members and the apprentices,

most of whom have passed away, while the remaining

ones are old and in poor health and have therefore

quitted the profession. TodayMrs. Nueang Faengsikham

of the Chubodin family is the only one who continues to

work as a goldsmith.

The principal characteristic of the Chubodin

family’sgoldjewelleryisthewell-balancedcombination

of craftsmanship and art, created from knowledge, skill

and love for the art. Each piece is unique, intricately

crafted, and creatively designed to evoke deep

appreciation.


ปราสาทศพเปนเครองประกอบพธงานศพ

ของชาวลานนา มรปทรงเปนปราสาทสำหรบ

รองรบหบศพในพธประชมเพลง (เผาศพ)ทปาชา

แตเดมเปนรปแบบของปราสาทศพนกหสดลงค

ของพระเถระและชนช นปกครอง แหลงผลต

ทสำคญอยทจงหวดเชยงรายพะเยาและลำปาง

การทำปราสาทศพ จะใชไมเนอออน เชน

ไมง ว และไมโมก ประกอบเปนโครงสรางแตง

ดวยกระดาษทากาว และปดทบดวยกระดาษฉล

ลวดลายสสนตางๆ บางคร งใช กระดาษเง น

กระดาษทองแตงเสรมใหงดงาม ประดบดวยผา

มานโปรง

ในการสรางปราสาทศพมการแบงหนาทระหวาง

ผชายและผหญงโดยชางททำโครงสรางจากไมชางผประกอบ

โครงสราง และจดตงศพในพธ สวนใหญจะเปนชางผชาย

สวนชางปดกระดาษโครงสรางและงานตกแตง เปนชาง

ผหญง

คณคาหรอลกษณะพเศษอนโดดเดนของปราสาทศพ

สกลชางลำปางคอ เปนสญลกษณในการใหเกยรตยกยอง

ผ วายชนม และสงดวงวญญาณใหไปสถตอยในวมาน

บนสวรรค ความงดงามในชวงของพธกรรม เชน ในขบวนแห

จากบานไปปาชาและการจดไฟเผาปราสาทดวยชดดอกไมไฟ

ทงดงาม ชวยใหคลายความเศราโศกไดในระดบหนง

นอกจากนยงสะทอนความหมายใหประจกษตอผรวมพธศพ

จากการเผาไหมของปราสาทศพทงดงามกลายเปนเถาถาน

แสดงถงความเปนอนจจง ซ งเปนสาระสำคญในหลก

คำสอนของพทธศาสนา ปจจบนมการประยกตใชเกาอพบ

หรอเกาอพลาสตกเปนโครงสรางของปราสาทศพ หลงจาก

การเผาศพแลวจะนำเกาอไปถวายวด โดยไมมการเผาปราสาท

ดงเชนแตกอน

ปราสาทศพสกลชางลำปาง


Lampang-style Funeral Pavilion

AfuneralpavilionisusedbytheLannapeopleto

house the body of the deceased, which goes into the

funeral pyre set up on the temple’s crematory ground or

at theedgeof the jungle. In thepast thepavilionwas

crafted in the form of a Hastiling (amythicalbird–half-

elephant,half-bird)fortheecclesiasticalpersonsandthe

ruling class. The principal production centre is in Chiang

Rai,Phayao,andLampangprovinces.

Funeral pavilion uses soft wood, such as the

wood from cotton tree or wild water plum tree, for its

structural framework, which is decorated with papier-mâché

and perforated coloured paper. Sometimes, silver and

golden papers as well as lace curtains are added to the

decorations.

In creating a funeral pavilion, the works involved

are divided between the men and the women. The men

are usually responsible for the wooden framework

structure and setting up the body of the deceased inside

the pavilion, while the women are responsible for the

decorative work such as fixing the papier-mâché.

The Lampang-style funeral pavilion reflects the

traditional values and customs. It shows the homage

paid to the deceased and the wish to send his or her

spir it to heaven. The funeral r ite involves the

processional cortège fromhome to the funeral site, the

burning of the funeral pyre by using beautiful fireworks

to start the fire–these beautiful rituals help comfort the

bereaved to a certain degree. The meanings of the

rituals are implicitly communicated to those who are

present at the ceremony. The burning down of the

beautifully-crafted pavilion implies the impermanence of

all things, which is the ultimate truth in Buddhism.

Today,foldedchairsmadeofwoodorPVCserve

as the framework structure of a funeral pavilion. A

funeral pavilion is no longer burned in the funeral pyre.

Afterthebodyofthedeceasedisburned,thechairsare

donated to the temple.

ภาคผนวก

Appendix


ประกาศกระทรวงวฒนธรรมเรองการขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมประจำปพ.ศ.๒๕๕๒

ดวยปจจบน เปนทตระหนกวามรดกภมปญญาทางวฒนธรรมทเปนวถการดำเนนชวตแตดงเดม กำลงถกคกคามดวยกระแสตางๆ เชน กระแสโลกาภวตน การถกละเมด การนำไปใชอยางไมถกตอง และการไมเคารพตอคณคาดงเดมทงตอวฒนธรรม บคคล หรอชมชน ผเปนเจาของวฒนธรรม รวมทงการเปลยนแปลงทางสงคม วฒนธรรม สงแวดลอม การพฒนาอตสาหกรรมขนาดใหญ การทองเทยว ทมปรมาณเพมขน การโยกยายถนของชาวชนบทสเมองใหญ ฯลฯ ซงบรบททเปลยนแปลงไปดงกลาว มผลกระทบตอผปฏบตและการสบทอดมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมเปนอยางมากโดยเฉพาะศลปะการแสดงและงานชางฝมอดงเดมทกำลงสญหายอยางรวดเรว ดวยเหตน กระทรวงวฒนธรรมจงไดดำเนนการข นทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม โดยมวตถประสงคเพอเสรมสราง การตระหนกถงคณคา ภมปญญาของบรรพบรษ สงเสรมศกดศรทางวฒนธรรมและเอกลกษณของกลมชนทมอยทวประเทศ เปนหลกฐานสำคญในการแสดงความเปนเจาของมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมทอยในอาณาเขตประเทศไทย รวมทงเพอเปนการกาวใหทนกระแสโลก ทมความเคลอนไหวเพอปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม อนจะเปนการปทางไปสการอนรกษ สรางสรรค พฒนา สบทอด อยางเปนระบบและยงยนตอไป รายชอมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมทประกาศขนทะเบยนประจำปพ.ศ.๒๕๕๒มดงตอไปน สาขาศลปะการแสดงจำนวน๓ประเภท๑๒รายการไดแก ๑. ประเภทการแสดง ๑.๑ โขน ๑.๒หนงใหญ ๑.๓ละครชาตร ๑.๔ โนรา ๑.๕หนงตะลง ๒. ประเภทดนตร ๒.๑วงสะลอซอปน ๓. ประเภทเพลงรองพนบาน ๓.๑ซอลานนา ๓.๒หมอลำพน ๓.๓หมอลำกลอน ๓.๔ลำผญา ๓.๕เพลงโคราช ๓.๖ ดเกรฮล

สาขางานชางฝมอดงเดมจำนวน๘ประเภท๑๓รายการไดแก ๑. ประเภทผาและผลตภณฑจากผา ๑.๑ซนตนจก ๑.๒ผาแพรวา ๑.๓ผาทอนาหมนศร ๒. ประเภทเครองจกสาน ๒.๑ กองขาวดอก ๒.๒ เครองจกสานยานลเภา ๓. ประเภทเครองปนดนเผา ๓.๑เครองปนดนเผาเวยงกาหลง ๔. ประเภทเครองโลหะ ๔.๑มดอรญญก ๔.๒กระดงทองเหลอง ๔.๓กรช ๕. ประเภทเครองไม ๕.๑ เกวยนสลกลาย ๖. ประเภทเครองหนง ๖.๑ รปหนงตะลง ๗.ประเภทงานเครองประดบ ๗.๑เครองทองโบราณสกลชางเพชรบร ๘. ประเภทงานศลปกรรมพนบาน ๘.๑ปราสาทศพสกลชางลำปาง ประกาศณวนท๑๙กนยายนพ.ศ.๒๕๕๒

(นายธระสลกเพชร)รฐมนตรวาการกระทรวงวฒนธรรม


AnnouncementoftheMinistryofCultureontheDesignationof intangibleCulturalHeritageYear2009

Presently,itisevidencedthat intangibleculturalheritageisgraduallythreatenedbyvariousfactors,forexample,globalization,right infringements and violation, misuse, inappropriation, and lack of respect for traditional culture itself or for the individuals or communities that are the owner of the cultural heritage. The factors also include social, cultural and environmental changes, disproportionate growth and upsurge of industrialization, tourism, and rural immigration etc. These changing contexts adversely affect practitioners and the transmission of intangible cultural heritage, particularly the fast disappearing of traditional performance and craftsmanship.

TheMinistryofCulture,therefore,hasinitiatedthedesignationofintangibleculturalheritage,theobjectivesofwhicharetoraise the awareness in the importance of inherited intellectuals, to promote cultural dignity and identity among several ethic groups in the country, to serve as the key testimony of ownership of the intangible cultural heritage found in the kingdom, including to keep up with the global dynamism and trend in safeguarding intangible cultural heritage. This will pave the way for further systemic and sustainable conservation, creation, development and transmission of intangible cultural heritage.

Listsofdesignatedintangibleculturalheritageforyear2009areasfollows;Performingartsdomainwith3categoriesof12items;namely,1. Performingarts

1.1 Khon1.2 NangYai1.3 LakhonChatri1.4 Nora1.5 Nang Talung

2. Music2.1 WongSaloSoPin

3. Folksinging3.1 SoLanna3.2 MoLamPhuen3.3 MoLamKlon3.4 LamPhaya3.5 PhlengKhorat3.6 DikerHulu

Traditional craftsmanship domain with 8 categories 13items;namely,1. Textile and textile products

1.1 SinTinChokTubeSkirt1.2 PhraeWaCloth1.3 NaMuenSiTextile

2. Basketry2.1 KongKhaoDokBasketry2.2 YanLiPhaoBasketry

3. Pottery3.1 WiangKalongPottery

4. Metalwork4.1 AranyikKnife4.2 LittleBrassBell4.3 Kris

5. Woodwork5.1 Carved Cart

6. Leatherwork6.1 NangTalungFolkShadowPuppets

7. Costume accessories7.1 TraditionalGoldJewelleryofPetchaburi

8. Folkart8.1 Lampang-styleFuneralPavilion

Announcedon19September2009

Signature(Mr.TeeraSlukpetch)

Minister of Culture

(Translation)

Garuda


นางสาวตรสวรรณสถตย

ศาสตราจารยพเศษประคองนมมานเหมนท

ศาสตราจารยพทยาสายห

ศาสตราจารยวบลยลสวรรณ

ศาสตราจารยสชาตเถาทอง

รองศาสตราจารยณรงคชยปฎกรชต

รองศาสตราจารยปยพนธแสนทวสข

รองศาสตราจารยมานพวสทธแพทย

รองศาสตราจารยสกญญาสจฉายา

ผชวยศาสตราจารยผดงพรมมล

นายเทอดศกดสสมาน

นายวรวฒบญเพญ

นายวรวทยวรวรวทย

นายสมชายสมานตระกล

นางผสชาสขวฒน

นางสาวกลวดเจรญศร

นายวาททรพยสน

นายสวงศยอดมณ

นางสาวเรองรองบณยรตพนธ

นางสาวราศบรษรตนพนธ

คณะกรรมการผทรงคณวฒ การขนทะเบยนมรดกภมปญญาทางวฒนธรรม


Mrs.SawittriSuwannasathit

ProfessorPrakhongNimmanhemin

ProfessorPhatthayaSaihu

ProfessorWibunLisuwan

ProfessorSuchatThaothong

AssociateProfessorNarongchaiPidokrat

AssociateProfessorPiyaphanSaenthawisuk

AssociateProfessorManopWisutthiphaet

AssociateProfessorSukanyaSujachaya

AssistantProfessorPhadungPhrommun

Mr.ToetsakSisaman

Mr.WorawutBunphen

Mr.WirawitWiraworawit

Mr.SomchaiSamantrakun

Mrs.PhutsachaSukkhawat

Ms.KulwadiCharoensi

Mr.WathiSapsin

Mr.SuwongYotmani

Ms. Rueangrong Bunyarattaphan

Ms. Rasi Burutrattanaphan

Committee of Experts on Intangible Cultural Heritage Designation


ทปรกษา นายวระโรจนพจนรตน ปลดกระทรวงวฒนธรรมนางฉวรตนเกษตรสนทร อดตเลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตนายสมชายเสยงหลาย เลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตนางสาวนนทยาสวางวฒธรรม รองเลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาตนางสาวจนทรสดารกษพลเมอง

รองเลขาธการคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต

หวหนาโครงการ นางสนนทามตรงาม

นกวชาการวฒนธรรมเชยวชาญผอำนวยการสำนกวจยและพฒนา

คณะทำงาน นางสกญญาเยนสข นกวชาการวฒนธรรมชำนาญการนางสาวเบญจรศมมาประณต นกวชาการวฒนธรรมชำนาญการนายอภชาตตไชย นกวชาการวฒนธรรมชำนาญการนางสาวสภาภรณเจรญศรโสภาคย นกวชาการวฒนธรรมปฏบตการนายสภญโญวงษพยอม

นกวชาการวฒนธรรม

ผแปล นายบญชาสวรรณานนทรองศาสตราจารยสกญญาสจฉายา

พสจนอกษร นายอภชาตตไชย

นกวชาการวฒนธรรมชำนาญการ

ภาพประกอบ สำนกประชาสมพนธและเทคโนโลยสารสนเทศ

ผรบผดชอบโครงการ กลมปกปองคมครองมรดกภมปญญาทางวฒนธรรมสำนกวจยและพฒนาสำนกงานคณะกรรมการวฒนธรรมแหงชาต๑๔ถนนเทยมรวมมตรเขตหวยขวางกรงเทพฯ๑๐๓๑๐โทรศพท๐๒๒๔๗๐๐๑๓โทรสาร๐๒๖๔๕๓๐๕๕เวบไซตhttp://www.culture.go.th

Advisors Mr.ViraRojpojchanarat Permanent-SecretaryforCultureMrs.ChaweeratKasetsoontorn FormerSecretary-GeneralMr.SomchaiSeanglai Secretary-GeneralMs.NuntiyaSwangvudthitham DeputySecretary-GeneralMs. Chansuda Ruckspollmuang

DeputySecretary-General

Project Manager Mrs.SunanthaMit-ngam

CulturalOfficer(ExpertLevel)Director of Research and Development Bureau

Working Team Mrs.SukanyaYensuk CulturalOfficer(ProfessionalLevel)Ms.BenjarasMarpraneet CulturalOfficer(ProfessionalLevel)Mr.ApichartTichai CulturalOfficer(ProfessionalLevel)Ms.SupapornCharoensirisopak CulturalOfficer(OperationerLevel)Mr.SuphinyoWongphayom

Cultural Officer

Translation Mr.BanchaSuvannanondaAssociateProfessorSukanyaSujachaya

Proof-read Mr.ApichartTichai

CulturalOfficer(ProfessionalLevel)

Pictures by PublicRelationsandInformationTechnologyBureau

Project Owner TheSafeguardingofIntangibleCulturalHeritageGroupResearch and Development Bureau Office of the National Culture Commission 14ThiamRuamMitRoad,HuaiKhwangDistrict,Bangkok10310 Telephone:022470013Fax:026453055Website:http://www.culture.go.th

คณะผจดทำ Project Executive Committee

๑๔ ถนนเทยมรวมมตร เขตหวยขวาง กรงเทพฯ ๑๐๓๑๐ โทรศพท ๐ ๒๒๔๗ ๐๐๑๓ โทร าร ๐ ๒๖๔๕ ๓๐๕๕


14 Thiam Ruam Mit Road, Huai Khwang District, Bangkok 10310 Telephone: 0 2247 0013 Fax: 0 2645 3055 www.culture.go.th