การบรหารจดการน�าและพฒนาลมน�าโขงแบบบรณาการในพ�นท�จงหวดเลย พระไพรเวศน จตตทนโต1 และกญจน วงศอาจ2

An Integration of Water management and Development of the Mekong River Basin in Loei region

Phra Privaet Cittatanto, Mr. Kan Won-Aj

บทคดยอ

ในการศกษาเร�องการบรหารจดการน� าและพฒนาลมน� าโขงแบบบรณาการในพ�นท�จงหวดเลย ผวจย

มวตถประสงคดงน� คอ �) เพ�อศกษาภาพรวมของลมน� าท�งในดานอปสงคอปทาน แนวทางแกไขในปญหา

และวธการจดการทรพยากรน� าท�ชดเจน �) เพ�อศกษาการดาเนนการบรหารจดการทรพยากรน� าอยางเปน

ระบบสาหรบการพฒนาแหลงน� า การปองกนและบรรเทาภยท�เกดจากน� า การบรหารจดการทรพยากรน� า

อยางย �งยน

รปแบบในการศกษา เปนการศกษาเชงสารวจ

ประชากรและกลมตวอยาง เปนผท�อาศยอยในเขตลมน� าโขง จงหวดเลย กลมตวอยางเลอกแบบ

เจาะจง การวเคราะหขอมลจากการสงเกต สมภาษณ และศกษาเอกสารท�เก�ยวของ

พ�นท�ในการศกษา จงหวดเลย เปนพ�นท�ท�อยในเขตลมน� าโขง �,���.�� ตารางกโลเมตร คดเปนรอย

ละ ��.�� ของพ�นท�จงหวด และคดเปนรอยละ ��.�� ของพ�นท�ลมแมน� าโขง

สรปผลการศกษา การบรหารจดการน� าแบบบรณาการเปนการรวมกนแบงปนใช บรหารจดการ

และอนรกษทรพยากรน� า และทรพยากรท�เก�ยวของของแมน� าโขง เพ�อใหบรรลเปาหมายของความตกลงวา

ดวยความรวมมอเพ�อการพฒนาลมแมน� าโขงอยางย �งยน จาเปนตองมการจดทาแผนพฒนาลมน� า ซ� งให

แนวทางเบ�องตน ในการบรหารจดการและพฒนาลมน� าอยางย �งยน

ขอเสนอแนะ วธการจดการน� าแบบบรณาการ การดาเนนแผนงาน และโครงการในการแกไขปญหาการบรหารจดการน� าน�น จาเปนจะตองพจารณาท�งในระดบมหภาค คอ การทาความตกลงและการจดสรรผลประโยชนเก�ยวกบน� าในลมน� า

คาสาคญ การบรหารจดการน� า, ลมน� าโขง, การพฒนาลมน� าแบบบรณาการ

1 พระไพรเวศน จตตทนโต มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาลยสงฆเลย 2 นายกญจน วงศอาจ ประธานชมรมรกษถ�นไทยเลย, นกวจยทองถ�น

Abstract

The study “An Integration of Water management and Development of the Mekong

River Basin in Loei Region” aims to (1) study an overall picture of river basin in aspect of

supply and demand, solutions, and water resource management (2) to propose the water

resource management systematically for water source development, preventing and mitigating

the disaster caused by water, and for sustainable water resource management.

It is a survey study. The population consists of inhabitants in the Mekong River Basin in Loei.

The sampling is purposive selection. The data analysis is from an observation, interview, and

related documents.

Area of the study

Loei province is located in Mekong River area with 8415.38 sq. km, 80.05 percent of

the province area and 17.93 percent of the Mekong region.

Findings

The integrated water management is the way of sharing, managing, water resource

conservation and other related resources to achieve the goals of the agreement on cooperation

for the sustainable development of the Mekong basin. It is necessary to arrange the basin

development plan that provides the basic guidelines in water management and sustainable

development.

Suggestions

To manage water in the integrated way, an action plan, and projects to solve water

management problems are needed to be considered at the macro level with the agreement and

allocation of benefits that related to water in the area.

Key words: water management, Mekong Basin, integrated watershed development

บทนา

ประเทศในลมแมน� าโขง มสภาพภมศาสตรและแนวพรหมแดนท�ตดกน ม � ประเทศ ประกอบดวย

ประเทศไทย สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม สหภาพพมา

สาธารณรฐประชาชนจน (มณฑลยนาน) และราชอาณาจกรกมพชา ไดมการปรบเปล�ยนนโยบายทางการ

เมอง โดยมเจตนารมณท�จะรวมมอกนทางเศรษฐกจ เพ�อความอยดกนดและขจดปญหาความยากจนของ

ประชาชนภายในของแตละประเทศ ในปจจบนงานพฒนาแหลงน� ายงไมสามารถชวยเหลอประชาชนและ

สนองความตองการน� าเพ�อการพฒนาดานตางๆ ไดท�วถง ในขณะท�ประเทศตางๆ กาลงพฒนาในหลายดาน

เชน ดานการเกษตร การอตสาหกรรม และทองเท�ยว ฯลฯ ทาใหประสบปญหา เก�ยวกบความเดอดรอนใน

เร�องน� าหรอการขาดแคลนน� าท�นบวนจะทวความรนแรงมากข�นทกๆ ป

ในป พ.ศ. ���� สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) ไดทาการศกษารวบรวมขอมลและพจารณาศกยภาพใน การพฒนาเบ�องตนของแตละลมน� าของประเทศท�ง �� ลมน� าหลก ในการจดการทรพยากรน� าใหมประสทธภาพ มการจดทาแผนรวมการบรหารจดการทรพยากรน� า ในระดบลมน� า ท�งน� าผวดนและน� าใตดน สาหรบใชในกจกรรมตางๆ ท�งการอปโภคบรโภค การเกษตรกรรม การอตสาหกรรม การปองกนแกไขปญหาน� าทวม ปญหาคณภาพน� า และอ�นๆ ตลอดจนการจดการทรพยากรท�เก�ยวของ เชน การใชท�ดนและปาไมใหเปนไปอยางมระบบและเกดประโยชนและสามารถบรหารจดการไดอยางเหมาะสมและสอดคลองกบสภาพความตองการน� าและมความเปนธรรมแกผใชน� า

จงหวดเลยเปนจงหวดหน� งท�ต� งอยในเขตลมน� าสาขาแมน� าโขงสวนท� � คอ น� าหมาน น� าสาน แมน� าโขงสวนท� � คอ หวยน� าปวน แมน� าเลยตอนลาง แมน� าโขงสวนท� � คอ หวยน� าโสม และน� าโมง รวมพ�นท� �,���.�� ตารางกโลเมตร จากพ�นท�จงหวด ��,���.�� ตารางกโลเมตร

ในการบรหารจดการและพฒนาลมน� าโขงในเขตพ�นท�จงหวดเลย ประเดนปญหาสาคญท�ตองหา

มาตรการและแนวทางแกไขปญหาเฉพาะหนาและระยะยาว เพ�อไมใหสถานการณรนแรงมากข�น ไดแก

ปญหาดานอทกภย ปญหาดานการขาดแคลนน� า ปญหาดานการจดการส�งแวดลอม ปญหาดานการบรหาร

จดการ การจดลาดบความสาคญของโครงการทองถ�น ประเดนผลกระทบสาคญตอชมชนทองถ�น และ

แผนการปฏบตการและงบประมาณเพ�อพฒนาตอไป

วตถประสงค

�) เพ�อศกษาภาพรวมของลมน� าท�งในดานอปสงคอปทาน แนวทางแกไขในปญหา และวธการ

จดการทรพยากรน� าท�ชดเจนในลมน� าโขงพ�นท�จงหวดเลย

�) เพ�อศกษาการบรหารจดการทรพยากรน� า การพฒนาแหลงน� า การปองกนและบรรเทาภยท�เกด

จากน� า และการบรหารจดการทรพยากรน� าอยางย �งยนในลมน� าโขงพ�นท�จงหวดเลย

รปแบบในการวจย (Research Design)

ในการศกษาเร�องการบรหารจดการน� าและพฒนาลมน� าโขงแบบบรณาการในพ�นท�จงหวดเลย เปน

การศกษาเชงสารวจ และใชวธเสาวนาเชงปฏบตการเพ�อระดมความคดเหน แลกเปล�ยนความคดเหนโดย

วธการแบบเจาะจงในกลมผมสวนไดเสย เพ�อเกบรวบรวมขอมลผสมผสานกบการศกษาจากเอกสารท�

เก�ยวของ

ประชากรและกลมตวอยาง กลมผมสวนไดเสย เปนผท�อาศยอยในเขตลมน� าโขง จงหวดเลย กลม

ตวอยางเลอกแบบเจาะจง การวเคราะหขอมลจากการเสาวนาเชงปฏบตการ เพ�อระดมความคดเหน

แลกเปล�ยนความคดเหนและศกษาเอกสารท�เก�ยวของ

กจกรรมภาคสนาม

การวจยเชงสารวจในภาคสนามแบงออกเปน � สวน ไดแก

�) ศกษาและวเคราะหศกยภาพทรพยากรน� าในแตละลมน�าสาขาของลมน� าโขงในพ�นท�จงหวดเลย

2) การเสาวนาเชงปฏบตการ เพ�อระดมความคดเหน แลกเปล�ยนความคดเหนเก�ยวกบแนวคด

ทศทางในการพฒนาการบรหารจดการน� าและพฒนาลมน� าโขงแบบบรณาการในพ�นท�จงหวดเลย

ขอบเขตการวจย

ในการศกษาเร�องการบรหารจดการน� าและพฒนาลมน� าโขงแบบบรณาการในพ�นท�จงหวดเลย ผวจย

ไดดาเนนการศกษาครอบคลมในเร�องตางๆ ดงน�

�) สารวจรวบรวมขอมลพ�นฐานดานเศรษฐกจ สงคม ขอมลแหลงน� าธรรมชาต และแหลงน� าท�

กอสรางข�น ท�งแหลงน� าผวดน และแหลงน� าใตดน ตลอดจนสภาพปญหาตางๆ ท�เกดข�นในพ�นท�ลมน� าและ

ขอมลอ�นๆ ท�จาเปนในการบรหารจดการทรพยากรน� า

�) ศกษาวเคราะหศกยภาพทรพยากรน� าในแตละลมน� าสาขา พรอมท�งจาแนกศกยภาพทรพยากรน� า

ออกเปนโครงการสวนท�ไดพฒนาแลว และโครงการสวนท�จะสามารถพฒนาตอไปใหสอดคลองกบศกยภาพ

ของทรพยากรอ�นท�เก�ยวของได เชน ท�ดน ปาไม และส�งแวดลอม

�) รวบรวมและวเคราะหผลการศกษาแผนงานโครงการท�ดาเนนไวโดยหนวยงานตางๆ และทาการ

สรปผลการดาเนนงานท�ผานมา

�) ประสานการดาเนนงานโดยสอบถามและรบฟงความคดเหนเก�ยวกบสภาพปญหา ความตองการ

แนวทางการบรหารจดการทรพยากรน� ารวมกบคณะอนกรรมการบรหารจดการลมน� า องคกรทองถ�น

ประชาชนในพ�นท� และผเก�ยวของซ�งมสวนไดเสยในพ�นท�ลมน� า โดยการศกษาเชงสารวจ และใชวธเสาวนา

เชงปฏบตการเพ�อระดมความคดเหน แลกเปล�ยนความคดเหนโดยวธการแบบเจาะจงในกลมผมสวนไดเสย

เพ�อนาไปเปนแนวทางในการศกษาในดานตางๆ เชน แผนการพฒนาแหลงน� า แผนการบรหารจดการน� า

แผนการแกไขปญหาน� าทวม รวมท�งแผนการอนรกษและการแกไขปญหาคณภาพน� า

พ�นท�ในการวจย

พ�นท�ลมแมน� าโขงในเขตพ�นท�จงหวดเลย ซ�งมพ�นท�ประมาณ ��,���.�� ตารางกโลเมตร เปนพ�นท�ท�

อยในเขตลมน� าโขง �,���.�� ตารางกโลเมตร คดเปนรอยละ ��.�� ของพ�นท�จงหวด และคดเปนรอยละ ��.��

ของพ�นท�ลมแมน� าโขงจงหวดเลยต�งอยในเขตลมน� าสาขาแมน� าโขง แบงออกเปน 3 สวน ดงน�

�) สวนท� � คอ น� าหมาน น� าสาน

�) แมน� าโขงสวนท� � คอ หวยน� าปวน แมน� าเลยตอนลาง

�) แมน� าโขงสวนท� � คอ หวยน� าโสม และน� าโมง

ซ�งเปนลมน� าสาขาของลมแมน� าโขง ขอบเขตการปกครองและท�ต�งของลมน� าสาขาในจงหวด

สามารถแสดงไดดงตาราง โดยมสดสวนพ�นท� จงหวดในแตละลมน� าสาขา ดงน�

ตาราง แสดงขอบเขตการปกครองและท�ต�งของลมน� าสาขาในจงหวดเลย

รหส

ลมน�า ลมน�าสาขา

พ�นท�ลมน�า พ�นท�จงหวดเลยในลมน�าโขง สดสวน

พ�นท� ตร.กม. ไร ตร.กม. ไร

���� แมน�าโขงสวนท� � ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� ��.��

���� น�าหมาน ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� ���.��

���� น�าสาน ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� ���.��

���� แมน�าโขงสวนท� � ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� ���.��

���� หวยน�าปวน �,���.�� ���,���.�� �,���.�� ���,���.�� ���.��

���� แมน�าเลยตอนลาง �,���.�� �,���,���.�� �,���.�� �,���,���.�� ��.��

���� แมน�าโขงสวนท� � �,���.�� �,���,���.�� �,���.�� ���,���.�� ��.��

���� หวยน�าโสม �,���.�� ���,���.�� �.�� ��.�� �.��

���� น�าโมง �,���.�� �,���,���.�� ���.�� ��,���.�� �.��

รวม ��,���.�� �,���,���.�� �,���.�� �,���,���.�� ��.��

ท�มา รายงานสรปจงหวดเลย ����

สภาพพ�นท�และการแหลงลมน�าสาขา จงหวดเลย ต�งอยในเขตลมน� าสาขาแมน� าโขงสวนท� � คอ น� าหมาน น� าสาน แมน� าโขงสวนท� � คอ

หวยน� าปวน แมน� าเลยตอนลาง แมน� าโขงสวนท� � คอ หวยน� าโสม และน� าโมง รวมพ�นท� �,���.�� ตร.กม. จากพ�นท�ท�งจงหวด ��,���.�� ตร.กม. ขอบเขตการปกครองและท�ต�งของลมน� าสาขาในพ�นท�จงหวดเลยสามารถ แสดงไดดงตารางโดยมสดสวนพ�นท�จงหวดในแตละลมน� าสาขา

ตาราง แสดงขอบเขตการปกครองและท�ต�งของลมน� าสาขาในจงหวดเลย โดยมสดสวนพ�นท�จงหวด

ในแตละลมน� าสาขา

รหสลมน�า ลมน�าสาขา พ�นท�ลมน�า พ�นท�จงหวดเลยในลมน�าโขง

ตร.กม. ไร ตร.กม. ไร รอยละ

���� แมน�าโขงสวนท� � ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� �.��

���� น�าหมาน ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� �.��

���� น�าสาน ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� ��.��

���� แมน�าโขงสวนท� � ���.�� ���,���.�� ���.�� ���,���.�� �.��

���� หวยน�าปวน �,���.�� ���,���.�� �,���.�� ���,���.�� ��.��

���� แมน�าเลยตอนลาง �,���.�� �,���,���.�� �,���.�� �,���,���.�� ��.��

���� แมน�าโขงสวนท� � �,���.�� �,���,���.�� �,���.�� ���,���.�� ��.��

���� หวยน�าโสม �,���.�� ���,���.�� �.�� ��.�� �.��

���� น�าโมง �,���.�� �,���,���.�� ���.�� ��,���.�� �.��

รวม ��,���.�� �,���,���.�� �,���.�� �,���,���.�� ���.��

ท�มา : รายงานสรปจงหวดเลย ����

ช�อภาพ : แผนท�จงหวดเลย

ท�มา : รปภาพสาหรบ แผนท�จงหวดเลย สบคนใน http://www.google.com

ประชากรและสภาพเศรษฐกจ สงคม ประชากร จากขอมลประชากรป พ.ศ.���� ของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พบวา ลม

น� าสาขาท�อยในจงหวดเลย มจานวนประชากรอาศย รวม ���,��� คน โดยลมน� าสาขาน� าโมง มจานวนประชากร สงสด คอ ���,��� คน สภาพเศรษฐกจและสงคม ในป พ.ศ.���� จงหวดเลย มรายไดเฉล�ยตอหวของประชากรเทากบ ��,��� บาทตอคนตอป โดยรวมมแนวโนมในอนาคตท�ดข�นเปนไปในทศทางเดยวกนกบภาวะเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ แตถาเทยบจงหวดท�งหมดในลมน� าโขง (ตะวนออกเฉยงเหนอ) จงหวดเลขมเศรษฐกจถอวาอยในเกณฑปานกลาง คอ อนดบท� � จาก � จงหวด

ทบทวนวรรณกรรม

จากการทบทวนวรรณกรรม สรปไดดงน�

แมน� าโขง มความยาวประมาณ �,��� กโลเมตรจากแหลงกาเนดในทเบตไหลผานประเทศจน พมา

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ไทย กมพชา และเวยดนาม ลงสทะเลตะวนออก ครอบคลมบรเวณ

ลมน� าถง ���,��� ตารางกโลเมตร แมน� าโขงเปนแมน� าท�มความหลากหลายทางชวภาพรองจากแมน� าอเม

ซอน และเปนลมน� าท�มผลผลตประมงน� าจดจากการจบปลาตามธรรมขาตมากท�สดในโลก ประมาณ �.� ลาน

ตนตอป(สบคนใน http://www. rcmekong.org) สภาพเศรษฐกจและสงคม ประชากรของลมแมน� าโขง การ

ดารงชวต และความม�นคงทางอาหารของประชากรในชนบทมวถชวตพ�งพาแหลงน� าตามธรรมชาตประชากร

มากกวารอยละ �� มการประกอบอาชพและกจกรรมทางเศรษฐกจเก�ยวของกบทรพยากรน� าทาใหมความ

ออนไหวตอการเปล�ยนแปลง ของคณภาพน� า ประชากรท�ยากจนจานวนหลายลานคนตองพ�งพาการประมง

ธรรมชาตเพ�อความม�นคงทางอาหาร และรายได

การพฒนาและบรหารจดการทรพยากรน�าในปจจบน

�. การนาทรพยากรน�ามาใช คาเฉล�ยการใชน� ารายปสาหรบภาคการเกษตร อตสาหกรรม และการ

อปโภคบรโภคอ�นๆ ในลมแมน� าโขงตอนลางเทากบ �� พนลานลกบาศกเมตรหรอรอยละ �� ของปรมาณน� า

รายปของ แมน� าโขง มการผนน� ายอยๆ จากแมน� าโขงสายประธานบรเวณตอนบนของสามเหล�ยมปากแมน� า

โขงในเวยดนาม และมโครงการผนน� าขนาดใหญท�อยในระหวางการพจารณา ปรมาณน� าท�เกบกกในอางเกบ

น� า ปจจบนมปรมาณนอยกวารอยละ � ของคาเฉล�ยปรมาณการไหลรายปของแมน� าโขง ทาใหไมเพยงพอ

สาหรบการใชน� าของภาคสวนตางๆ ในระหวางฤดกาล ลมแมน� าโขงยงมปรมาณการใชน� าใตดนนอยยกเวน

ในภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยและเวยดนาม ซ�งปรมาณน� าผวดนมนอยในระหวางฤดแลงจงม

การสบน� าใตดนข�นมาใช ท�งน� ศกยภาพในการพฒนาน� าใตดนอยางย �งยนตองมการประเมนอยางระมดระวง

ภาคสวนท�เก�ยวของกบการใชน� าภาคการเกษตรเปนภาคสวนหลกท�ใชน� าโดยเฉพาะในไทยและเวยดนาม

ในขณะท�กมพชา และ สปป. ลาวมการพฒนาภาคการเกษตรนอยกวา โดยรวมแลวพ�นท�ชลประทานใน

หนาแลง มประมาณ �.� ลานไรซ�งนอยกวารอยละ �� ของพ�นท�การเกษตรท�งหมดของลมแมน� าโขงตอนลาง

(�� ลานไร) ระดบการขยายตว ณ ปจจบนของการชลประทานถกจากดโดยปรมาณการไหลของน� าในฤดแลง

ปรมาณน� าแมน� าโขงท�ไหลในฤดแลงมาถงสามเหล�ยมปากแมน� าในเวยดนามถกใชอยางเตมท�เพ�อเศรษฐกจ

การเกษตรและสงคม รวมถงการปองกนการรกตวของน� าเคม ศกยภาพการผลตไฟฟาพลงน� าของลมแมน� า

โขงตอนลาง มประมาณ ��,��� เมกะวตต พฒนาไดประมาณรอยละ �� จนถงปจจบน การเดนเรอม

ความสาคญ แตสวนใหญ ยงไมไดรบการพฒนาอยางบรณาการกบการขนสงดานอ�นๆ การบรรเทาอทกภย

ขนาดใหญในลมแมน� าโขงใช มาตรการข�นตนท�ไมใชโครงสราง มโครงการพฒนาทรพยากรน� าขนาดเลก

เพ�อการปรบปรงพ�นท�ชมน� าและสงเสรมการเพาะเล�ยงสตวน� า ในขณะท�การทองเท�ยวทางน� ามความสาคญตอ

รายไดของประเทศและสรางรายไดใหแกทองถ�น

ช�อภาพ : แมน�าโขง ณ เชยงคาน

ท�มา : แกงคดค ตาบลเชยงคาน อาเภอเชยงคาน จงหวดเลย

�. สถานการณลมน�า จากการเฝาตดตามบงช�ใหเหนการปรบตวของแมน� าตอแรงกดดนตาง ๆ ท�กอ

ข�นโดยมนษย ระบบการไหลของแมน� าโดยสวนใหญยงเปนไปตามธรรมชาต แมวาเข�อนในลมน� าสาขาม

ผลกระทบตอแมน� าโขง สายประธานบางจด คณภาพน� าโดยรวมจดวาด ยกเวนบรเวณสามเหล�ยมปากแมน� า

และในบางพ�นท�ท�มการพฒนาสง แมน� าโขงบรเวณท�มระดบสารอาหารในน� าสงเปนปญหาท�นากงวล การ

ไหลทวมของแมน� าตามฤดกาล ชวยเพ�มความอดมสมบรณดานการประมง ถงแมจะมการรายงานการลดลง

ของผลผลตดานประมง อยางไรกตามสถานการณของปาไมในลมน� าไมดนก เน�องจากความตองการไมและ

ท�ดนเพ�มข�นทาใหเกดการตดไมทาลายปา สงผลใหสภาพดนท�เส�อมโทรม สตวในลมน� า �� ชนดอยใน

สภาวะใกลสญพนธข�นวกฤต �� ชนดใกลสญพนธและ �� ชนดมแนวโนมใกลสญพนธ โดยมสาเหตจากการ

พฒนาอยางรวดเรวสงผลตอการเปล�ยนแปลงท�อยอาศยของสตว และกลไกอนจาเปนท�กอใหเกดความย �งยน

ของระบบนเวศท�มผลตภาพสง

�. การบรหารจดการน�า การบรหารจดการน� าในลมแมน� าโขงตอนลางเปนการผสมผสานรปแบบ

ของ ความรวมมอและประสานงานในระดบลมน� า โดยม MRC อานวยความสะดวกในระดบภมภาค และ ม

กลไก การบรหารจดการน� าภายในประเทศภาคสมาชก สะทอนอานาจอธปไตย ขนบธรรมเนยม และระบบ

บรหาร ของแตละประเทศ MRC ทาหนาท�เปนหนวยประสานงานหลกสาหรบความรวมมอชวยใหบรรล

เปาหมายของลมน� าในระดบภมภาค โดยทาหนาท�ใหบรการขอมล ใหคาแนะนาทางวชาการ และเปนตวกลาง

ในการเจรจา ประเทศภาคสมาชกไดนาหลกการบรหารจดการน� าแบบบรณาการมาประยกตใชใหเหมาะสม

กบประเทศ โดยมคาแถลงท�ชดเจนดานนโยบายน� าของประเทศและยทธศาสตรท�สนบสนน มกรอบขอบงคบ

และสถาบน ท�เขมแขง มหนวยงานภายในประเทศรบผดชอบการบรหารจดการน� า กฎหมายดานทรพยากรน� า

ไดรบการ ปรบปรงใหทนสมย ปจจบนประเทศภาคสมาชกมการจดต�งองคกร คณะกรรมการลมน� าเพ�อการม

สวนรวม ดานการบรหารจดการน� าในระดบลมน� าและระดบทองถ�น

ช�อภาพ : เร�องฝายน�าปวน

ท�มา : บานวงแทน ตาบลน�าปวน อาเภอวงสะพง จงหวดเลย

ช�อภาพ : การเล�ยงปลาในกระชง

ท�มา : แมน�าเลย ตาบลศรสองรก อาเภอเมอง จงหวดเลย

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ ผวจยไดนาขอมลเอกสารและขอมลภาคสนามท�ไดมาจากการเสาวนาและการสงเกตนามาตรวจสอบ

ความถกตองและจดหมวดหม แยกเปนประเดนตางๆ ท�พบโดยวธการวเคราะหเน�อหา ตามประเดนท�คนพบ

และและนามาพรรณนาเชงอปนย โดยสรปประเดนปญหาสาคญลมน� าในเขตพ�นท�จงหวดเลย ท�ตองหา

มาตรการและแนวทางแกไข เพ�อแกไขปญหาเฉพาะหนา และการแกไข ในระยะยาวไมใหสถานการณรนแรง

มากข�น ดงน�

�. ปญหาดานอทกภย สภาพการเกดอทกภย สาเหตของน� าทวมในพ�นท�ลมน� าโขง ในเขตพ�นท�จงหวดเลย เน�องจากอทธพล

ของลมมรสมทาใหมปรมาณฝนตกมากกวาจงหวดอ�นๆ ระดบน� าในแมน� าโขง แมน� าเลยสงในฤดฝนเออลนตล�งเขาทวมพ�นท�ท�อยรมแมน� าโขง แมน� าเลย เปนตน และจากสภาพทางกายภาพในลมน� า เชน พ�นท�ปาตนน� าถกทาลาย การขาดแคลนแหลงน� าขนาดใหญในพ�นท�ลมน� า การปลกไมเชงเด�ยว เชน ยางพารา ทาใหประสทธภาพของระบบระบายน� าไมเพยงพอ เน�องจากต�นเขน หรอถกบกรก มการกอสรางส�งกดขวางทางน� า การเปล�ยนแปลงสภาพการใชท�ดน เปนตน แนวทางการแกไขปญหา

�) ปญหาดานอทกภย สาหรบปญหาดานอทกภยบรเวณจงหวดเลย มลกษณะเปนแบบน� าปาไหลหลากลงมาจากตนน� า

และ น� าทวมในขณะท�เกดอทกภยจะมปรมาณมากกวาความจของลาน� าทาใหไหลเออลนตล�งท�งสองฝ�งของลาน� าท�มลกษณะคดเค�ยว และมตะกอนตกจมมากหรอมส�งกดขวางทางน� า การแกไขท�ดาเนนการโดยหนวยงานตาง ๆ

- การขดลอกลาน� า - มแผนงานทาทางเบ�ยงออมชมชนในท�ลม - ปรบปรงส�งกดขวางทางน� า เชน ฝายและประต ขนาดเลกใหมขนาดของชองทางผานของน� าม

ขนาด ไมนอยกวาความจของลาน� าและมธรณประตระบายใกลเคยงกบทองลาน� าธรรมชาต �. ปญหาดานการขาดแคลนน�า สภาพการเกดภยแลง บรเวณจงหวดเลยมปรมาณฝนเฉล�ยผนแปรระหวาง ��� - �,��� มม./ป การ

ขาดแคลนน� าเน�องมาจากแหลงน� าตนทนไมเพยงพอ ไมมอางเกบน� าในบรเวณตนน� าเน�องจากเปนพ�นท�ปาไม บางลาน� าไมมน� าไหลตลอดท�งป

การแกไขท�ดาเนนการโดยหนวยงานตางๆ - เจาะบอน� าบาดาล - กอสรางอางเกบน� าในพ�นท�สามารถ ดาเนนการได - กอสรางฝายในลาน� าเพ�อเกบน� าในลาน� า - กอสรางระบบประปาหมบาน แนวทางแกไขจดไวในแผนรวม

แนวทางการแกไขปญหา

- กอสรางอางเกบน� าบรเวณตนน� าถงแมจะเปนเขตปาไม - กอสรางอางเกบน� าในพ�นท�ตนน� า - กอสราง / ปรบปรง ประตระบายน� ากลางลาน� าสายหลกใหสามารถระบายน� าไดสะดวกและ

สามารถ เกบกกน� าไดในลาน� า 3. ปญหาดานการจดการส�งแวดลอม �) คณภาพน� าในลาน� าสายใหญท�สาคญ คณภาพน� าสวนใหญยงอยในอยในเกณฑท�ด �) คณภาพน� าลาน� าสายเลก เร�มมคณภาพเส�อมโทรม โดยเฉพาะลาน� าท�อยใกลแหลงกาเนด

มลพษแหลงใหญๆ ไดแก เหมองแร แหลงมลพษจากชมชน สถานทองเท�ยว โรงงานอตสาหกรรม การปศสตวและ สถานท�กาจดมลฝอยภายในลมน� าสาขา

�) การใชสารเคมในการเกษตรมากข�น ทาใหมการปนเป� อนในแหลงน� าผวดน ควรมมาตรการ ตรวจสอบและตดตามเปนระยะฯ

�) การบาบดน� าเสยชมชนขนาดใหญ และแหลงทองเท�ยวท�สาคญ ควรมมาตรการจงใจในการบาบดน� าเสยเบ�องดน เพ�อลดภาระในการบาบดน� าเสย ปญหาคณภาพของน� า แนวทางในการแกไข - บงคบใชกฎหมายอยางเครงครด - ตดตามเฝาระวงคณภาพน� า - กอสรางระบบบาบดน� าเสย - ควบคมจานวนผประกอบการเล�ยงปลา/กง - สงเสรมการใชเทคโนโลยท�สะอาด 4. ปญหาดานการบรหารจดการ

ปญหาดานการบรหารจดการไมสามารถพจารณาเฉพาะภายในพ�นท�ลมน� าใดลมน� าหน�งเทาน�น เน�องจากการบรหารจดการภายในพ�นท�ลมน� าหลายประเดนข�นอยกบการบรหารจดการของประเทศ ซ�งสรปไดดงน�

�) นโยบายและแผนหลกการจดการทรพยากรน� าของรฐ แตละสมยไมมความชดเจน และไม ครอบคลมในทกดานท�เก�ยวของกน ขาดความตอเน�อง การจดทานโยบายและแผนดานการจดการทรพยากร น� าจากดอยในวงแคบ ไมมการดาเนนการแบบองครวมและพจารณาในทกดานท�เก�ยวของกน

�) องคการบรหารจดการทรพยากรน� ามหนวยงานท�เก�ยวของหลายหนวยงาน ขาดเอกภาพและการ บรหารจดการรวมกนแบบบรณาการ ไมมหนวยงานใดรบผดชอบกาหนดทศทางการบรหารจดการใหเปน เอกสาร และมกรอบแผนท�ชดเจน

�) คณะอนกรรมการลมน� าและคณะทางานในระดบตางๆ ขาดงบประมาณสนบสนนการบรหาร จดการน� าท�เพยงพอ และขาดประสบการณและความรความเขาใจในการบรหารจดการทรพยากรน� า

�) ผใชน� าในกจกรรมตางๆ ยงขาดจตสานกในการใชน� าอยางประหยด ขาดวนยของผใชน� าอยาง ถกตอง รวมทงไมรจกอนรกษน� าท�ถกวธดวย เปนสาเหตสาคญดานหน�งซ�งทาใหน� าไมพอใช

�) ผใชน� าโดยเฉพาะเกษตรกรขาดความร ท�งในเร�องการใชน� าอยางมประสทธภาพ การลดมลพษ การจดการของเสย ฯลฯ

�) ปญหาดานงบประมาณ ในการจดทางบประมาณของประเทศ เปนไปในลกษณะของการจดสรร งบประมาณรายกระทรวง ทบวง กรม ซ�งเปนการพจารณางบประมาณ โดยยดพ�นฐานจากงบประมาณเดมท�ม แตละหนวยงานเคยไดรบในปท�ผานมา และตามท�หนวยงานเสนอขอโดยขาดการพจารณาดวยปญหาในภาพรวมของประเทศ โดยเฉพาะดานการจดการทรพยากรน� า ซงมหนวยงานดาเนนการจานวนมากในหลาย กระทรวง ทาใหการประสานงานหรอไมประสานแผนปฏบตการอยางจรงจง ทาใหการแกไขปญหาเปนไป อยางไมสมบรณในแตละพ�นท� หรอปญหาบางอยางไมไดรบการแกไขอยางจรงจง เพราะงบประมาณมการ กระจายมาก

�) ปญหาดานกฎหมาย เน�องจากบทบญญตของกฎหมายท�เก�ยวของกบการใชและอนรกษทรพยากรน� ามอยอยางกระจดกระจาย จงทาใหเกดปญหาและอปสรรคทางกฎหมายเปนเหตใหการจดการทรพยากรน� า ไมบรรลความสาเรจตามเปาหมายเทาท�ควร

�) การใชกฎหมายพระราชบญญตและขอกาหนดตางๆ ไมสามารถบงคบใชกฎหมาย ขอกาหนด มาตรการ และนโยบายการพฒนาพ�นท�ตามท�ผงเมองกาหนดไวไดอยางจรงจง ประกอบกบการบงคบใชผง เมองไมทนตอสภาวการณท�เปล�ยนแปลงไป ทาใหไมสามารถแกไขปญหาท�เกดข�นได รวมท�งกฎหมายดาน ส�งแวดลอมและกฎหมายอ�นๆ ท�เก�ยวของทาใหการบงคบใชกฎหมายไมมประสทธภาพ

�) ขาดการจดระเบยบและการกาหนดเขตการใชท�ดนประเภทตางๆ (Zoning) ท�ชดเจนเพ�อกาหนด กรอบการเจรญเตบโตท�เหมาะสม ท�งพ�นท�อยอาศย พ�นท�เกษตรกรรม พ�นท�อตสาหกรรม พ�นท�อนรกษ สงผลใหเกดปญหาการจราจร ปญหามลภาวะจากโรงงานอตสาหกรรม ปญหาน� าทวม ปญหาส�งแวดลอมเส�อมโทรม ปญหาทรพยากรธรรมชาต และส�งแวดลอม

��) ขาดการวางแผนและการพฒนาพ�นท�อยางบรณาการ การพฒนาท�ผานมาขาดการบรณาการแบบ องครวม ท�งความรวมมอและการประสานงานระหวางหนวยงานท�เก�ยวของกบการพฒนารวมท�งกลมจงหวดในแตละพ�นท� เน�องจากในแตละพ�นท�คานงถงผลประโยชนของตนเอง ทาใหการพฒนาโดยองครวมขาดความ เช�อมโยงและไมเปนไปในทศทางเดยวกน

��) กระบวนการจดการท�ไมมประสทธภาพของหนวยงานตางๆ ท�ขาดองคกรหลกในการกาหนด และประสานงานเพ�อใหมการแกไขปญหาแบบบรณาการ เชน การจดสรรน� าและการจดหาน� าเพ�อแกปญหา ภยแลง การแกปญหาอทกภยและปญหาน� าเสย เปนตน

��) สทธการใชน� าและแหลงน� าตนทนของกจกรรมตางๆ ในลมน� ายงไมมการกาหนดอยางชดเจนในภาคปฏบต ซ�งกลมผใชน� ารายยอย ไดแก เกษตรกรและชาวบานในพ�นท�นอกเขตเทศบาล มกถกเอารดเอาเปรยบจากกลมผใชน� าในเขตชมชนเทศบาลตางๆ รวมถงโรงงานอตสาหกรรมท�สามารถเขาถงผมอานาจตดสนใจในการจายน� าไดดกวา ในขณะท�น� าตนทนมจานวนจากดและการพฒนาแหลงน� าเพ�อการประปาและ อตสาหกรรมท�มแนวโนมขยายตวมากข�นซ�งจะมความสาคญมากย�งข�น ตามนโยบายเรงการเจรญเตบโตของ ผลตภณฑมวลรวมประชาชาต โดยภาคอตสาหกรรมจะมน� าหนกในการตอบสนองนโยบาย

ดงกลาวของภาครฐสงกวา ซ�งอาจทาใหการพฒนาแหลงน� าหรอการจดสรรน� าเพ�อการเกษตรถกลดความสาคญลงจากการตดสนใจในระดบทองถ�น

��) ระบบการจดทาฐานขอมลและการจดสรรน� ายงไมทนสมยเพยงพอ ทาใหยากตอการบรหาร จดการน� าไดอยางเหมาะสม เชน การวางแผนสงน� าใหแกเกษตรกรจะใชวธการประมาณการ ซ�งไมเหมาะสม ตอสภาพการเพาะปลกจรงท�มการเปล�ยนแปลงไปจากแผนการเพาะปลกท�จดทาไวลวงหนา มผลใหการสงน� าขาดความเท�ยงตรง

��) ขาดการรวมกลมของผใชน� า เน�องจากผใชน� าหลายพ�นท�ขาดความเขมแขง เกษตรกรบางพ�นท�ไมมกรรมสทธ� ในท�ดน ตองเชาท�ดนเพ�อทาการเกษตร

��) ขาดเคร�องมอในการตดตามตรวจสอบ เชน ขาดเคร�องมอตรวจวดปรมาณน� าท�จายไปขงจดตางๆ ของโครงการชลประทาน ทาใหขาดขอมลสาคญในการตดสนใจบรหารจดการน� า ระบบการจดการและ ควบคมปรมาณน� าจายทาไดยาก สงผลใหประสทธภาพการใชน� าชลประทานอยในเกณฑต�า

�. การจดลาดบความสาคญของโครงการทองถ�น โครงการระดบทองถ�นเปนโครงการท�เม�อพฒนาแลวจะสามารถแกไขปญหา หรอมพ�นท�รบ

ประโยชน หรอมผลกระทบจากโครงการในระดบหมบานหรอตาบล ซ�งสวนใหญเปนโครงการขนาดเลก งบประมาณแตละโครงการคอนขางต�า โครงการระดบทองถ�นสวนใหญเปนโครงการท�ทองถ�นเสนอจากการ ประชมกลมยอย ซ�งผานการคดกรองโดยท�ปรกษาแลว นอกจากน� ยงรวมถงโครงการของหนวยงานตางๆ ท� วางแผนไว และท�บรษทท�ปรกษาเสนอเพ�มเตม โครงการระดบทองถ�นประกอบดวยโครงการท�แกไขปญหา ดานการจดการตนน� า เชน การฟ� นฟพ�นท�ปาไมตนน� า การอนรกษระบบนเวศปาไม การกอสรางฝายตนน� าหรอ ฝายแมว (Check dam) การอนรกษระบบนเวศดน และการปลกหญาแฝก เปนตน โครงการท�แกไขปญหา ดานการจดการกลางน� า เชน การปรบปรงแหลงน� าธรรมชาต (ขดลอก คคลอง หนองบง) การเจาะบอบาดาล บอน� าต�น การกอสรางเข�อนเกบกกน� า ฝายทดน� า ระบบประปา เปนตน โครงการท�แกไขปญหาดานการจดการทายน� า เชน การแกไขปญหาน� าเสยชมชน การกอสรางและพ�นฟระบบบาบดน� าเสย การกาจดของเสย ขยะ การอนรกษฟ� นฟและปลกปาชายเลน เปนตน และโครงการท�แกไขปญหาดานการบรหารจดการ เชน การอบรมใหความรแกประชาชนในการบรหารจดการน� า การจดอบรมเสรมสรางขดความสามารถการจดการ แผนและนโยบาย การจดต�งกลมหรอองคกรการมสวนรวม การประชาสมพนธ เปนตน

การจดทาแผนปฏบตการของโครงการระดบทองถ�น จะจดตามคะแนนความสาคญของโครงการ ตาม เกณฑในการพจารณา � ดาน คอ (�) ความสอดคลองกบยทธศาสตรการพฒนา (�) ความตองการในการแกไขปญหา (�) ความพรอมของโครงการจากข�นตอนการดาเนนงาน (�) ความเหมาะสมระดบการใชเทคโนโลย (�) การมสวนรวมของประชาชนในการดาเนนโครงการ (�) ผลประโยชนท�เกดข�นของโครงการ (�) ผลกระทบดานปาไม (�) ผลกระทบดานช�นคณภาพลมน� า (�) ดานเศรษฐศาสตร โดยพจารณารวมกบนโยบายของภาครฐ ผลการวเคราะหระบบแหลงน� า และระดบความตองการโครงการของประชาชน ดงน�

�) นโยบายของภาครฐ เชน ใหมน� าอปโภคบรโภคเพยงพอทกหมบาน ภายในปงบประมาณ ���� เปนตน กจะจดทาแผนปฏบตการใหเปนไปตามนโยบายของภาครฐ

�) โครงการพฒนาแหลงน� าระดบทองถ�นประเภทกอสรางฝายหรอสถานสบน� าดวยไฟฟาหรอขยายสถานสบน� าดวยไฟฟา ไดพจารณาประกอบกบความเหมาะสมของการพฒนาโครงการจากผลการวเคราะหระบบแหลงน� า (เชนเดยวกบโครงการระดบลมน� า) ท�งน�คณะอนกรรมการลมน� าและคณะทางานระดบตางๆ จะตองพจารณาคดเลอกโครงการใหเหมาะสมอกคร� งกอนการอนมตงบประมาณแตละป

�) ความตองการของประชาชนซ�งรบฟงจากการประชมกลมยอย

�. ประเดนผลกระทบสาคญตอชมชนทองถ�น

ประเดนผลกระทบสาคญตอชมชนทองถ�นหากสรางเข�อน �� เข�อนบนแมน� าโขงสายหลกผลกระทบ

ทางดานส�งแวดลอม เกตษรกรรม การประมง วถชมชนลมน� า ชววทยา รวมท�งวฒนธรรม ดงน� (โครงการ

ฟ� นฟนเวศในภมภาคแมน�าโขง, �� มกราคม ����.)

�) โครงการพฒนาเข�อนไฟฟาพลงน� าบนแมน� าโขงสายหลกอาจจะสงผลกระทบดานลบอยางเหนได

ชดตอภาคประมงและภาคเกษตรกรรม

�. ในระยะส�นถงระยะกลาง ปญหาความยากจนจะถกทาใหเลวรายลงไปอกจากทกโครงการ สราง

เข�อนบนแมน� าโขงสายหลก โดยเฉพาะกลมคนยากจนในชนบทและเมองท�อยรมน� า

�. การสญเสยความหลากหลายทางชววทยาในลมน� าโขงตอนลางจะเปนการสญเสยระดบโลก

อยางถาวรซ�งไมสามารถทดแทนไดซ�งการสญเสยดงกลาวไมสามารถทดแทนเปนตวเงนได

�. การสรางชองทางผานสาหรบปลาเพ�อการบรรเทาปญหาสาหรบเข�อนบนแมน� าโขงสายหลก

ไมใชตวเลอกท�อยในหลกความจรง

�. โครงการผลตกระแสไฟฟาพลงน� าจากการสรางเข�อนแมน� าโขงสายหลกอาจเพ�มความไม เสมอ

ภาคมากข�นในประเทศลมน� าโขงตอนลาง ผลประโยชนจากไฟฟาจะตกอยกบผใชไฟฟาท�ใชสายสงไฟฟา

ระดบชาต นกลงทนพฒนาโครงการ เจาของเงนทน และรฐบาลของประเทศเจาของโครงการ ในขณะท�

คาเสยหายสวนใหญจะตกไปอยกบชมชนรมแมน� าโขงท�ยากจนและท�จะไดรบผลกระทบ

�. ผคนประมาณ ��.� ลานคน ทางานและใชชวตอยภายในรศม �� กโลเมตรของแมน� าโขงตอนลาง

อาจจะไตรบผลกระทบท�งทางตรงและทางออม

�. แผนการปฏบตการและงบประมาณ

แผนรวมการบรหารจดการทรพยากรน�า เปนแผนงานโครงการท�งมาตรการไมใชส�งกอสรางและ มาตรการใชส�งกอสราง เพ�อพฒนาและแกไขปญหาดานทรพยากรน� าแมทรพยากรท�เก�ยวของตามเปาหมายท� วางไว โดยแบงแผนรวมฯ ตามขนาดโครงการ พ�นท�รบประโยชน และผลกระทบจากโครงการ ออกเปน � ระดบ คอ โครงการระดบลมน� า และโครงการระดบทองถ�น

โครงการระดบลมน�า เปนโครงการท�เม�อพฒนาแลวจะสามารถแกไขปญหาและมพ�นท�ไดรบ ประโยชนหรอเก�ยวของกบประชาชนจานวนมากในระดบอาเภอ ระดบจงหวด หรออยระดบลมน� า เปน

โครงการขนาดใหญหรอขนาดกลาง งบประมาณแตละโครงการคอนขางสง ซ�งสวนใหญจะเปนโครงการท� หนวยงานตางๆ ไดวางไว โดยโครงการระดบลมน� าหลกจะ เก�ยวของกบประชาชนดงแต � ลมน� าสาขาข�นไป สวนโครงการระดบลมน� าสาขา จะเก�ยวของกบประชาชนใน ระดบต�งแต � ตาบลข�นไป

โครงการระดบทองถ�น เปนโครงการท�เม�อพฒนาแลวจะสามารถแกไขปญหาและเก�ยวของกบ ประชาชนในระดบหมบานหรอระดบตาบล ซ�งสวนใหญเปนโครงการท�เสนอ โดยผเขารวมประชมกลมยอย ไดแก ตวแทนผใชน� า ผมสวนไดสวนเสยในพ�นท� คณะทางานระดบอาเภอ ตาบล เปนตน โครงการระดบ ทองถ�นน� จะชวยแกไขปญหาเฉพาะหนาและปญหาเรงดวนของทองถ�นได สรป

สถานการณน� าในลมแมน� าโขงในเขตพ�นท�จงหวดเลย รวมท�งปญหาท�เก�ยวเน�องกบทรพยากรน� าท�ไดกลาวมา แสดงใหเหนอยางชดเจนวาในการกาหนดวธการจดการน� าแบบบรณาการ การดาเนนแผนงาน และโครงการ ในการแกไขปญหาการบรหารจดการน� าน�น จาเปนจะตองพจารณาท�งในระดบมหภาค คอ การทาความตกลงและการจดสรรผลประโยชนเก�ยวกบน� าในลมน� า รวมท�งประเทศเพ�อนบานท�เก�ยวของ เชน การทาความตกลงในการบรหารและการใชน� าในแมน� าโขงซ�งเปนแมน� านานาชาต และขณะน� จนไดพฒนาการกอสรางเข�อนและการประมงในแมน� าโขงเปนจานวนมาก ซ�งสงผลกระทบโดยตรงตอไทย ลาว กมพชา และเวยดนาม สวนในประเทศการวางแผนการพฒนาเศรษฐกจท�งทางดานอตสาหกรรม เกษตรกรรม และการบรการ โดยเฉพาะอยางย�งในการทองเท�ยว จะตองมความสอดคลองและประสานกนอยางใกลชดระหวางหนวยงานตางๆ ท�งภาครฐและเอกชน เพ�อกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการบรหารจดการทรพยากรน� าอยางย �งยน และเสรมสรางความเขมแขงใหแกชมชนในทองถ�นอยางจรงจง เอกสารอางอง โครงการฟ� นฟนเวศนในภมภาคแมน� าโขง(TERRA). เข�อนไซยะบร : ขอเทจจรงและขอวพากษวจารณ.

มกราคม ����. คณะทางานเพ�อการวางแผนพฒนาลมน� า. คณะกรรมการลมน� าโขงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. รายงานขอมล

พ�นท�ลมน�ายอย �T(�T Sub-area Profile ). ธนวาคม ����

ไพฑรย ปองนารา. ความนาจะเปนในการบรหารจดการน�าเพ�อเกษตรกรไทย. เอกสารประกอบการประชม คณะกรรมการลมน� าโขง(ตะวนออกเฉยงเหนอ). ๕ เมษายน ����.

มนตร จนทวงศ. การศกษาผลกระทบภาพรวมโครงการเข�อนบนแมน�าโขงสายหลก. เอกสารประกอบการ ประชมคณะกรรมการลมน� าโขง(ตะวนออกเฉยงเหนอ) ณ หองประชมเทศบาลตาบลเชยงคาน. �� มกราคม ����.

บรษท ชนย คอนซลแตนทส (ประเทศไทย) จากด บรษท แมคโคร คอนซลแตนท จากด บรษท เทสโก จากด บรษท ไทยดชไอ จากด และบรษท เซาทอสทเอเชยเทคโนโลย จากด. โครงการจดทาแผนรวม การบรหารจดการทรพยากรน�าในพ�นท�ลมน�าโขง(ตะวนออกเฉยงเหนอ). เอกสาร ประกอบการประชมคณะกรรมการลมน� าโขง(ตะวนออกเฉยงเหนอ). ����

สวนประสานและบรหารจดการลมน� าโขงสวนท� � สานกงานทรพยากรน� าภาค � กรมทรพยากรน� า. เอกสาร ประกอบการประชมเชงปฏบตการเพ�อจดทาแผนบรหารจดการและพฒนาลมน�าแบบบรณา การลมน�าโขง(ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ)และแผนปฏบตการ ป ����. ณ โรงแรมเลยพาเลซ อาเภอเมอง จงหวดเลย. �� กรกฎาคม ����.