ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑

เรอง ระบบเสยงและอวยวะในการออกเสยง ความหมายของภาษา ภาษา หมายถง เสยงทมนษยเปลงออกมาเพอสอความหมายระหวางมนษยดวยกน เพอสนอง

ความตองการตางๆ เสยงในภาษาเกดขนไดอยางไร

เสยงตาง ๆ ของมนษย ไมวาจะเปนเสยงพด เสยงรอง เสยงหวเราะ เกดขนจากการสนของเสนเสยง ซงอยภายในลาคอเสนเสยงจะสนไดตองมลมภายในปอดผานออกมากระทบกบเสนเสยง เกดเปนเสยงตาง ๆ ขน

เสยงในภาษาเกดจากลมจากปอดผานหลอดลม กลองเสยงซงมเสนเสยงอยภายใน เสนเสยงเมอถกลมผานจะเกดการสนทาใหเกดเสยง ขณะทลมผานมาในชองปาก หรอชองจมก จะถกอวยวะตางๆ เชน ลน เพดานปาก ปมเหงอก ฟนและรมฝปากกลอมเกลาลมใหเปนเสยงตางๆ ตามทผพดตองการ

อวยวะทใชในการออกเสยงมอะไรบาง

อวยวะทใชในการออกเสยมดงตอไปน

๑. ปอด ภายในปอดจะมถงลมเลก ๆ จานวนมาก เมอตองการเปลงเสยงตองอาศยลมจากปอด

อวยวะออกเสยงบางสวนกเปนอวยวะเดยวกบทใชกนอาหารนนเอง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒

ระบายลมออกมา เพอนามาใชในการเปลงเสยงพด ๒. กระบงลม เปนกลามเนอผนใหญกนอยในชองทองอยใตปอด เมอหายใจเขา กระบงลมจะเคลอน

ตวลงตาทาใหเกดพนทกกเกบลมมากขน เมอหายใจออกกระบงลมจะถกยกสงขน อากาศภายในจะถกผลกออกมาทางหลอดลม ชองจมกและปาก

๓. หลอดลม เปนชองทางเดนของลมจากปอดมาสกลองเสยง ๔. เสนเสยง เปนอวยวะสาคญททาใหเกดเสยง ประกอบดวยเสนเอนและกลามเนอเปนแผน ๒ แผน

เมอจะเปลงเสยงลมผานเสนเสยง เสนเสยงสนจงทาใหเกดเสยง เสนเสยงตงอยตรงกลางกลองเสยง กลองเสยง คอ สวนทอยเหนอหลอดลมขนมา ตรงทเราเรยกวาลกกระเดอก ๕. ลน เปนสวนทเคลอนไหวไดมากทสดในการออกเสยง เปนอวยวะทควบคมชองทางเดนของลม จงทาใหเกดเปนเสยงในลกษณะตางๆ ๖. ลนไก เปนกอนเนอเลกๆ อยตอปลายเพดานออนตรงกลางระหวางชองปากกบชองจมก ๗. ชองจมก เปนโพรงในชองจมกอยเหนอลนไกขนไป เปนชองทางเดนลมเมอตองการออกเสยงนาสก เชน เสยงพยญชนะ น ง ม ๘. เพดานออน เปนสวนของเพดานปากตอกบลนไก ใชในการออกเสยงโดยการเอาลนไปแตะเพอควบคมลมในการออกเสยงบางเสยง เชน เสยงพยญชนะ ก ค ๙.เพดานแขง เปนสวนของเพดานปากตอกบเพดานออน ใชในการออกเสยงโดยการเอาลนไปแตะเพอควบคมลมในการออกเสยงบางเสยง เชนเดยวกบเพดานออน เชน เสยงพยญชนะ ย จ ช ๑๐. ปมเหงอก เปนสวนทนนออกมาตรงบรเวณโคนฟนบนดานใน ลนแตะอยใกลบรเวณปมเหงอก เมอออกเสยงพยญชนะ เชน เสยงพยญชนะ ด น ล ๑๑. ฟน เปนอวยวะซงเปนฐานหรอตาแหงทเกดของเสยงหลายชนด เชน เมอใชฟนบนกบรมฝปากลางควบคมทางเดนลมใหลอดชองพอจะผานไดทาใหเกดเสยงพยญชนะ ฟ หรอใชลนแตะฟนบนกสามารถออกเสยงพยญชนะ ต ท ๑๒. รมฝปาก เปนอวยวะทสาคญในการออกเสยงซงทาใหเกดเสยงแตกตางกนมาก เชนใชรมฝปากบนและรมฝปากลางปดกกลมไวชวคร แลวปลอยกจะไดเสยงพยญชนะ บ ป พ ม ว หากออกเสยงสระกใชรมฝปากกบลนควบคมลมออกเสยงไดทงหมด เชน ทาปากหอกลมลนสวนหลงอยในระดบสง กลาง ตา กจะไดเสยงสระ อ อ โอะ โอ เอาะ ออ ตามลาดบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓

ชนดและลกษณะของเสยงในภาษาไทย เสยงในภาษาไทย ม ๓ ชนด คอ เสยงสระ เสยงพยญชนะ เสยงวรรณยกต

๑. เสยงสระ คอ เสยงทเกดจากลมผานเสนเสยง ซงเกรงตวชดกนปดชองทางเดนลมจนสนสะบดแลวออกไปทางชองปากหรอจมก โดยทไมถกสกดกน ณ ทใดทหนงในชองทางเดนลม แตมการใชลนและรมฝปากกลอมเกลาเสยงใหแตกตางกนไปไดหลายเสยง ลกษณะสาคญของเสยงสระม ๒ อยาง คอ เปนเสยงสนสะบดหรอเสยงกอง และเปนเสยงผานออกไปโดยตรง บางครงจงไดชอวา เสยงแท

๒. เสยงพยญชนะ คอ เสยงทเกดจากลมผานเสนเสยง ซงอาจสนสะบดหรอไมกได แลวถกสกดกนทงหมดหรอบางสวน ณ ทใดทหนงในชองทางเดนลม เชน เพดานออน เพดานแขง ปมเหงอก ฟน รมฝปากและลน กอนจะปลอยออกมาทางชองปากหรอชองจมก ลกษณะสาคญของเสยงพยญชนะ คอ เปนเสยงทถกกกกอนทจะผานออกไปทางชองปากหรอชองจมก บางครงเรยกวา เสยงแปร ๓. เสยงวรรณยกต คอ เสยงทมการเปลยนระดบสงตาโดยเสนเสยง และเปลงออกมาพรอมกบเสยงสระ บางครงเรยกวา เสยงดนตร

บนทกเพมเตม………………………………………………………………………………………

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………………………………………...

เนอหายากครบคร ชวยอธบายเพมเตมหนอยซครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔

บตรค าถามกจกรรมท ๑ ใหนกเรยนทากจกรรมตามลาดบ และ บนทกผล

๑. ใหนกเรยนเอามอซายวางไวใตราวนมของตน และใชหวแมมอกบนวชหรอนวกลางของมอขวา จบคอตรงลกกระเดอกแลวออกเสยงสระ อา อ อ โอ เอยและพยญชนะ ช ฟ ค โดยออกเสยงเปน ช ฟ ค แลวสงเกตวาตองใชอวยวะสวนใดในการออกเสยงบาง ขณะทออกเสยง ลนและรมฝปากมลกษณะเปนอยางไร จากนนบนทกผล ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

๒. ใหนกเรยนตอบคาถามเพอทบทวนความร ๒.๑ ภาษา คอ……………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………… ๒.๒ เสยงวรรณยกตมความเกยวของกบเสยงสระอยางไร……………………………… ๒.๓ เสยงในภาษาเกดขนไดอยางไร…………………………………………………...... ๒.๔ เสยงพยญชนะแตกตางจากเสยงสระอยางไร……………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๒.๕ คนทปากแหวงออกเสยงบางเสยงไมชด เพราะเหตใด……………………………... ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ตอบคาถามใหถกตองนะจะ หากไมเขาใจตรงไหน ทบทวนเนอหาอกครง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๕

เรอง เสยงสระ

เสยงสระ คอ เสยงทเปลงออกมาจากปอด หลอดลม กลองเสยง ผานลาคอ ชองปาก ชองจมก โดยสะดวก ลมทเปลงออกมาจะไมถกสกดกนจากอวยวะใดๆ ในปาก แตจะมการเปลยนแปลงระดบของลนและรปรมฝปาก ขณะทออกเสยง เสนเสยงทอยในกลองเสยงจะปดและเปดอยางรวดเรว เสนเสยงจงมความสนสะเทอน เกดความกงวาน ซงเรยกวา เสยงกอง เสยงสระจะออกเสยงใหยาวนาน เชน อา อ อ โอ เราเรยกเสยงนวา เสยงแท เสยงสระเปนเสยงทชวยใหพยญชนะออกเสยงได เพราะเสยงพยญชนะจะตองอาศยเสยงสระชวยในการออกเสยง เสยงสระในภาษาไทยม ๒๑ เสยง

การจ าแนกเสยงสระเสยงสระในภาษาไทยม ๒๑ เสยง จาแนกตามลกษณะตางๆ ดงตอไปน ๑. สระเดยว ม ๑๘ เสยง แบงเปนสระเสยงสน ๙ เสยง สระเสยงยาว ๙ เสยง การเกดเสยงสระเดยว เมอลมผานเสนเสยงมาในชองปาก จะถกลนและรมฝปากกลอมเกลาเสยง

ซงอยในลกษณะใดลกษณะหนง ดงน

เสยงสระ ลกษณะลน ลกษณะรมฝปาก

สน ยาว สวนของลน ระดบลน อ อ

สวนหนา กระดกขนสง เหยยดปดหรอเกอบปด

เอะ เอ กระดกปานกลาง เหยยดเปดปานกลาง แอะ แอ ระดบตาหรอปกต เหยยดเปดกวาง

อ ออ สวนกลาง

กระดกขนสง เหยยดปดหรอเกอบปด เออะ เออ กระดกปานกลาง เหยยดเปดปานกลาง อะ อา ระดบตาหรอปกต เหยยดเปดกวาง อ อ

สวนหลง กระดกขนสง หอกลมปดหรอเกอบปด

โอะ โอ กระดกปานกลาง หอกลมเปดปานกลาง เอาะ ออ ระดบตาหรอปกต หอกลมเปดกวาง

๒. สระประสม ม ๓ เสยง* สระประสมเกดจากสระเดยวสองเสยง เปลงเสยงออกมาใน

ระยะกระชนชดกนจนฟงดเหมอนเปลงออกมาครงเดยว แตสามารถสงเกตการเกดเสยงสระประสมได โดยการสงเกตลนมการเปลยนระดบและรมฝปากเปลยนลกษณะขณะออกเสยง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๖

เสยงสระประสม เสยงสระเดยว เอย อ + อา อว อ + อา เออ อ +อา

* หมายเหต เสยง เอยะ (อ + อะ) เออะ (อ + อะ) และ อวะ (อ + อะ) เมอกอนนบเปนสระประสม เสยงสน แตนกภาษาศาสตรในปจจบน ไมนบเปนเสยรสระแลว เนองจากมค าใชนอย และบางค ากเปนค าทรบมาจากภาษาอน หรอค าภาษาไทยถน เชน เกยะ เชอะ

ความสมพนธของลนกบรมฝปากขณะออกเสยงสระประสม

ลกษณะของ รมฝปาก

ระดบ ของลน

สวนของลน

หนา กลาง หลง ปด สง อ อ อ อ อ อ

กงปดกงเปด กลาง เอะ เอ เออะ เออ โอะ โอ เปด ตา แอะ แอ อะ อา เอาะ ออ

การเกดเสยงสระประสม - เอยะ เอย ใชลนและรมฝปากทาเสยงสระ อ อ กอนแลวเปลยนเปนทาเสยงสระ อะ อา - เออะ เออ ใชลนและรมฝปากทาเสยงสระ อ อ กอนแลวเปลยนเปนทาเสยงสระ อะ อา - อวะ อว ใชลนและรมฝปากทาเสยงสระ อ อ กอนแลวเปลยนเปนทาเสยงสระ อะ อา สระเกน ม ๘ รป ไมนบเปนเสยงสระ เพราะมเสยงพยญชนะประสมอยกบเสยงสระเดยว มดงน

รปสระ เสยงสระเดยว เสยงพยญชนะ ตวอยาง อา อะ ม สะกด สา คา นา จา ไอ อะ ย สะกด ไทย ไป ไหน ไกล

นกเรยนลองออกเสยงสระอ อา ๆ ๆ เรวๆ ดซ แลวจะเปนสระ เอยหรอไม แลวสงเกตลนและรมฝปากดวยวามการเปลยนแปลงอยางไรบาง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๗

ใอ อะ ย สะกด ใจ ใส ใช ใกล เอา อะ ว สะกด เขา เกา เจา เสา ฤ * อ อ เออ ร ประสม ฤทธ ฤทย ฤกษ ฤา อ ร ประสม ฤาษ ฦ อ ล ประสม เลกใช ฦา อ ล ประสม เลกใช

บนทกเพมเตม......................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

เสยงสระ หรอเสยงแท มสระเดยว ๑๘ เสยง เสยงสน ๙ เสยง เสยงยาว ๙ เสยง สระประสม ๓ เสยง สวนสระเกนไมนบเปนเสยงสระเพราะมเสยงพยญชนะประสมอยดวยครบ

* หมายเหต รปสระ ฤ เปนรปสระทออกเสยงสระได ๓ เสยง คอ อ อ และ เออ โดยมเสยง พยญชนะ ร ประสมอย จะออกเสยงอยางไรขนอยวา ฤ จะประสมอยกบพยญชนะตวใด และอยในคาใด เชน - ฤทธ ออกเสยงวา รด (ออกเสยงสระ อ ) - ฤทย ออกเสยงวา ร – ไท (ออกเสยงสระ อ ) - ฤกษ ออกเสยงวา เรก (ออกเสยงสระ เออ)

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๘

บตรค าถามกจกรรมท ๒

ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑. เสยงสระในภาษาไทยมทงหมด …………………..เสยง แบงเปนสระเดยว………………………....เสยง สระประสม……………………….เสยง ๒. สระเสยงสนกบสระเสยงยาวแตกตางกนอยางไร………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๓. จงอธบายการเกดเสยงสระเดยว………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………………………. ๔. สระประสมเกดอยางไร………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ๕. สระเกนไมนบเปนเสยงสระเพราะเหตใด……………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ๖. ใหยกตวอยางคาทมเสยงสระเดยว ๕ คา โดยไมใหเสยงสระซ ากน……………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๗. ใหยกตวยางคาทมเสยงสระประสม ๕ คา (ใหมเสยงสระซ ากนได)…………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๘. ใหยกตวอยางคาทมรปสระเกน ๕ คา โดยไมใหรปซ ากน…………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ๙. สระเสยงใด ขณะออกเสยงรมฝปากเปดมากทสด………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………… ๑๐. จงอธบายลกษณะของลนและรมฝปาก ขณะออกเสยงสระ เอย……………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๑๑. จงอธบายลกษณะของลนและรมฝปาก ขณะออกเสยงสระ อ………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ๑๒.เสยงสระมลกษณะทสาคญอยางไร…………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๙

เรอง เสยงพยญชนะ

เสยงพยญชนะ คอ การทลมออกมาจากปอด ผานหลอดลม กลองเสยง เสนเสยง สชองปาก หรอชองจมก โดยใชลนกลอมเกลาเสยงใหกระทบกบเพดาน ปมเหงอก ฟน หรอใหรมฝปากกระทบกน เสยงทเกดขนจะถกสกดกนในลาคอ ชองปากหรอชองจมก โดยอาจจะถกสกดกนไวทงหมดหรอถกสกดกนเพยงบางสวน เสยงทเกดขนลกษณะนเรยกวา เสยงแปร เสยงทแปรเกดเปนเสยงพยญชนะตางๆ จานวน ๒๑ เสยงและมอกษรแทนเสยงพยญชนะจานวน ๔๔ รป

อวยวะท าใหเกดเสยงพยญชนะตางกน

พยญชนะเกดจากลมทถกดนออกมาจากปอดผานมาตามหลอดลม กระทบเสนเสยงในหลอดลม แลวผานมาถงลาคอ ลมทออกมานจะถกกกกนไวในสวนตางๆ ของปากบางสวนหรอถกกกไวทงหมด แลวจงปลอยลมนนออกมาทางปากหรอขนจมกกได ทาใหเรารสกวาการออกเสยงพยญชนะไมสะดวกเทากบการออกเสยงสระ จดทลมถกกกกนแลวปลอยใหลมออกมานนเปนทเกดของเสยงพยญชนะ เราเรยกวา ทเกด ทตง หรอฐานกรณ พยญชนะมทเกดหลายแหงดงน

๑. เสนเสยง ใชเสนเสยงทงสองกกลม แลวปลอยออกมาเปนเสยงพยญชนะ ไดแก เสยง อ ฮ ๒. เพดานออน ใชลนกบเพดานออนกกลมแลวปลอยออกมาจากลาคอ เปนเสยงพยญชนะ

ไดแก เสยง ก ค ง ว ๓. ปมเหงอก-เพดานแขง ใชลนไปแตะปมเหงอก-เพดานแขงกกลม แลวปลอยลมออกมาเปน

เสยงพยญชนะ ไดแก เสยง จ ช ๔. เพดานแขง ใชลนไปแตะทเพดานแขงกกลมแลวปลอยลมออกมาก เปนเสยงพยญชนะ ไดแก

เสยง ย ๕. ปมเหงอก ใชลนแตะทปมเหงอกกกลมแลวปลอยออกมาเปนเสยงพยญชนะ ไดแก ซ ด น ร ล ๖. ฟนบน-ปมเหงอก ใชลนไปแตะทฟนบน-ปมเหงอกกกลม แลวปลอยลมออกมาเปนเสยง

พยญชนะ ไดแก เสยง ต ท ๗. รมฝปากลางและฟนบน ใชรมฝปากลางกบฟนบนกกลมไวบางสวนเกดเปนเสยงพยญชนะ

ไดแก เสยง ฟ ๘. รมฝปาก ใชรมฝปากบนและรมฝปากลางกกลมแลวปลอยออกมาเปนเสยงพยญชนะไดแกเสยง

บ ป พ ม ว

คณสมบตและประเภทของเสยงพยญชนะ ๑. คณสมบตของเสยงพยญชนะ แบงเปน ๔ ลกษณะ ดงน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๐

๑.๑. พยญชนะเสยงกอง คอ เสยงทเกดขนจากการถกลมดนออกมากระทบเสนเสยง อยางแรง ทาใหเสนเสยงสะบดมาก เสยงทเกดขนจะมลกษณะเสยงกอง ม ๑๐ เสยง คอ บ ด อ ม ง ร ล ว ย ๑.๒. พยญชนะเสยงไมกอง คอ เสยงทเกดจากลมทถกดนออกมาขณะทเสนเสยงอยในลกษณะเปด ลมพงออกมาโดยสะดวก ไมสนสะเทอนแรงมากนก จะมลกษณะเสยงไมกอง ม ๑๑ เสยง คอ ก ค ป พ ต ท จ ช ฟ ซ ฮ ๑.๓. พยญชนะเสยงหนก คอ พยญชนะเสยงไมกอง ทขณะออกเสยงมลมจานวนหนงพงออกมาดวย ม ๔ เสยง คอ พ ท ซ ค ๑.๔. พยญชนะเสยงเบา คอ พยญชนะทขณะออกเสยงไมมกลมลมพงตามมา ม ๔ เสยง คอ ป ต จ ก ๒. ประเภทของเสยงพยญชนะ สามารถแยกไดเปน ๖ ประเภท ดงน

๒.๑. เสยงพยญชนะระเบด คอ พยญชนะทเกดจากลมถกกกไวในชองปาก แลวใหลมพงออกมาอยางรวดเรว ม ๑๑ เสยง คอ ก ค จ ช ด ต ท บ ป พ อ ๒.๒. พยญชนะเสยงเสยดแทรก คอ พยญชนะทเกดจากลมทพงออกมา แลวถกบบตวใหเสยดแทรกออกมา เชน เสยง ฟ ซ ฮ ๒.๓. พยญชนะเสยงนาสก คอ พยญชนะทเกดจากลมดนออกมาทางจมก เชน เสยง ง ม น

๒.๔. พยญชนะเสยงกระทบ คอ พยญชนะทเกดจากเสยงทลมผานออกมาแลวกระทบลนทกระดกขนไปแตะปมเหงอกแลวสะบดลงอยางรวดเรวเพยงครงเดยว ไดแก เสยง ร ๒.๕. พยญชนะขางลน คอ เสยงพยญชนะทเกดจากลมทลนกกเอาไว แลวยกขนไปแตะปมเหงอก ปลอยใหลมออกมาทางขางลน เรยกวา พยญชนะขางลน ไดแก เสยง ล ๒.๖. พยญชนะกงสระ คอ เสยงพยญชนะทเกดขนจากลาคอและเปลงเสยงออกมา โดยไมถกสกดกนคลายเสยงสระ ไดแก เสยง ว ย

ตงใจศกษาเนอหานะครบ ไมเขาใจตรงไหนถามครไดเลยครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๑

พยญชนะไทยม ๔๔ รป มเสยง ๒๑ เสยง เนองจากพยญชนะบางรปเสยงซ ากน ดงน

เสยงพยญชนะไทย ๒๑ เสยง รปพยญชนะไทย ๔๔ รป ๑.ก ก ๒.ค ข ฃ ค ฅ ฆ ๓.ง ง ๔.จ จ ๕.ช ฉ ช ฌ ๖.ซ ซ ศ ษ ส ๗.ด ฎ ด (ฑ ในบางคา เชน มณฑป) ๘.ต ฏ ต ๙.ท ฐ ฑ ฒ ท ธ ถ

๑๐.น ณ น ๑๑.บ บ ๑๒.ป ป ๑๓.พ พ ภ ผ ๑๔.ฟ ฟ ฝ ๑๕.ม ม ๑๖.ย ย ญ ๑๗.ร ร ๑๘.ล ล ฬ ๑๙.ว ว ๒๐.ฮ ฮ ห ๒๑.อ อ

พยญชนะทง ๒๑ เสยงเปนพยญชนะตนพยางคไดทง ๒๑ เสยง นกเรยนตองออกเสยงพยญชนะทง ๒๑ เสยง ใหถกตองนะครบ

โดยเฉพาะเวลาพด พยญชนะแตละเสยงมวธการออกเสยงตางกน พยญชนะทนกเรยนออกเสยงไมชด ตองพยายามฝกฝนนะครบ เชน ร ล ง ฮ พยญชนะเหลานอาจออกเสยงคลายกน แตจรงๆ แลวออกเสยงไมเหมอนกนเลย

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๒

เสยงพยญชนะควบกล า เสยงพยญชนะควบกลา คอ เสยงพยญชนะตนในพยางคหรอคาทออกเสยงพยญชนะตน

๒ เสยงพรอมกน โดยมพยญชนะ ร ล ว เปนตวควบกลา พยญชนะควบกลาบางครงเรยกวา อกษรควบแท สาหรบคาไทยแท มพยญชนะควบกลา ๑๑ เสยงดงน

พยญชนะควบกล า ตวอยางค า ๑.กร กราบ เกรง กรม ๒.กล กลา กลว กลน ๓.กว กวา กวาง กวก ๔.คร ขร คร เครง ขรขระ ขรว ๕.คล ขล คลาน คลาย ขลง ขลาด ๖.คว ขว ควาย ความ ขวด ขวา ๗.พร พระ พรอม พรง ๘.พล ผล พลาด พลาง ผลาญ แผล ๙.ปร ปราง เปรยบ แปรง ๑๐.ปล เปลยนแปลง ปลา ๑๑.ตร ตรา ตรวจ เตรยม

และยงมเสยงพยญชนะควบกลาตนพยางค ซงเปนคาทมาจากภาษาอน เชน

เสยงพยญชนะควบกล า ตวอยาง มาจากภาษา ๑. ทร ภทรา อนทรา สนสกฤต ๒. ฟร ฟร องกฤษ ๓. ฟล ฟลก องกฤษ ๔. ดร ดราฟท องกฤษ ๕. บร บรนด องกฤษ ๖. บล บลอก องกฤษ

นกเรยนเขยนตวอยางคา เพมเตมใหมากๆ ซจะ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๓

เสยงพยญชนะทายพยางค เสยงพยญชนะทายพยางค หรอมาตราตวสะกด ในภาษาไทยม ๘ เสยง ดงน

เสยงพยญชนะตวสะกด

มาตรา หรอ แม

ตวอยางค า

ก กก กก สข โรค เมฆ ง กง จง ขง ดาง

ด (ต) กด พด กจ คช กาซ กฎ รฐ ครฑ วฒ รถ บาท รส พฒน ฆาต พษ พศ พยาธ ชฏ

น กน คน หาญ คณ พร ผล กาฬ บ (ป) กบ กบ บาป ภาพ กราฟ โลภ

ม กม กลม ขาม ย เกย กาย เขย คย ว เกอว กาว เขยว แมว

บนทกเพมเตม.....................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................................

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๔

บตรค าถามกจกรรมท ๓ ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑.เสยงพยญชนะตนในภาษาไทยม………………………………เสยง ม…………...…………………รป ๒.เสยงพยญชนะทายม……………………เสยง ม…………………………แม คอ.................................... ……………………………………………………………………………………………………………… ๓.เสยงพยญชนะควบกลาในภาษาไทยม………………..เสยง คอ…………………………….…………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๔.แม ก กา คอ………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………… ๕.มาตราสะกดทใชพยญชนะสะกดตวเดยวคอ……………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………………… ๖.พยญชนะไทยทไมใชเปนตวสะกดม………..…ตว คอ………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………………… ๗.ใหนกเรยนยกตวอยางคาทมตวสะกดในแม กด มา ๑๐ คา……………………………………................ ……………………………………………………………………………………………………………… ๘.ใหนกเรยนยกตวอยางคาทมพยญชนะควบกลามา ๑๐ คา……………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๙. พยญชนะไทยตวใดทออกเสยงได ๒ เสยง ใหยกตวอยางคาประกอบดวย............................................... ………………………………………………………………………………………………………………..

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๕

๑๐. ใหนกเรยนพจารณาวาคาตอไปนตวสะกดอยแมใด แลวนาคาเหลาไปเขยนในตารางใหตรงตามมาตราตวสะกด ดอก คลง กาน นาค สมคร เมฆ วฒ เหต กาฬ ภาพ เขยน หาญ กอปร ฆาต ธาต บาท ครฑ มตร จนทร ศกร แกง คลาน โจม แลว คย เลย ดอน พร ผล รฐ บาล ญาต นง รส สมทร เนตร สรรค

สวย มาตร นช อรรถ พรรค พยคฆ ยค กล พรรณ ธรรม ยนตร สทธ

มาตรา หรอ แม ค า กก กง กด กน กบ กม เกย

เกอว

นกเรยนตองตงใจตอบคาถามนะครบ ไมเขาใจตรงไหนกศกษาเนอหาอกครงซครบ

คาถามบางขอทใหยกตวอยางคา นกเรยนตอบแลวอาจจะไมตรงกบบตรเฉลย ถาไมแนใจวาผดหรอถกกเอาใหครตรวจอกทนะครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๖

เรอง เสยงวรรณยกต

จตวา

สามญ

เอก

แผนภาพแสดงระดบเสยงวรรณยกต

เสยงวรรณยกต คอ เสยงทมทานองสง ตา เหมอนเสยงดนตร เราจะไดยนเสยงวรรณยกตขณะทเราออกเสยงพยญชนะหรอออกเสยงสระ เสยงวรรณยกตขณะออกเสยงจะใชลนเกลอมเกลาเสยง จงเกดเปนเสยงสงตา บางเสยงอยระหวางเสยงสงกบเสยงตา บางทกเปนเสยงตาแลวคอยๆ เลอนไปสเสยงสง เราเรยกเสยงเสยงสงตาเหมอนเสยงดนตรนวา เสยงวรรณยกต หรอ เสยงดนตร

เสยงวรรณยกตม ๕ เสยง คอ เสยงสามญ เสยงเอก เสยงโท เสยงตร และเสยงจตวา เสยงวรรณยกตมความสาคญมาก เพราะเสยงทมระดบเสยงตาสงตางกน ทาใหความหมายของคาเปลยนไป

เสยงวรรณยกตในภาษาไทยมาตรฐาน ม ๕ เสยง คอ ๑. เสยงสามญ คอ เสยงระดบปานกลางและมระดบคงทตลอดไป แตตกตอนทายนดหนง เชน กา นอน ใน รง ไมมรปวรรณยกต ปรากฏเสยงสามญเฉพาะในค าเปนเทานน คาตายไมมเสยงสามญ ๒. เสยงเอก คอ เสยงทเรมตนระดบตากวาเสยงสามญเลกนอย แลวลดระดบตากวาเสยงสามญ ค าเปน เสยงคงทชวระยะหนงแลวคอยๆ ลดลงเลกนอย เชน ดาง แขง ตอ ส มรปวรรณยกตเอก ( ) ค าตาย เสยงจะคงระดบตลอด เชน เดก กด จะ เจบ ไมมรปวรรณยกต

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๗

๓. เสยงโท คอ เสยงทเรมตนระดบสงสดแลวคอยๆ ลดระดบลงมาตาทสด ในคาทมพยญชนะตนเปนอกษรกลางและสงจะมรปวรรณยกตโท ( ) เชน ดาน ตาน ส หา หากพยญชนะตนเปนอกษรต าค าเปนจะมรปวรรณยกตเอก ( ) เชน ทอ ท ยา ลาง วาน ค แม แนน ถาพยญชนะตนเปนอกษรต าค าตายจะไมมรปวรรณยกต เชน ลาด มาก ๔. เสยงตร คอ เสยงทเรมตนสงกวาเสยงสามญเลกนอย ค าตาย เสยงคงระดบสงและตกลงตอนทายเลกนอย ในคาทมพยญชนะตนเปนอกษรกลางจะมรปวรรณยกตตร ( ) เชน กาซ จะ โตะ โปะ หากพยญชนะตนเปนอกษรต าค าตายจะไมมรปวรรณยกต เชน คด ลก นะ สวน ค าเปน เสยงคงระดบสงไปตลอดในคาทมพยญชนะตนเปนอกษรกลางจะมรปวรรณยกตตร ( ) เชน ปา ดา โตะ ถาพยญชนะตนเปนอกษรต าจะมรปวรรณยกตโท ( ) เชน ร แลว คลอง ไว คาน แท ๕. เสยงจตวา คอ เสยงทเรมในระดบตาสดแลวลดตาลงอก ตอจากนนเปลยนระดบขนสงสด ในคาทมพยญชนะตนอกษรกลางค าเปนจะมรปวรรณยกตจตวา ( ) เชน ปา กา หากพยญชนะตนเปนอกษรสงค าเปนจะไมมรปวรรณยกต เชน หน เหน เขา สง ไหม

ลกษณะเสยงวรรณยกตในภาษาไทย ม ๒ พวก คอ ก. วรรณยกตเสยงระดบ มระดบเสยงคอนขางคงทไปตลอด ม ๓ เสยง คอ สามญ เอก ตร ข. วรรณยกตเสยงเลอน มการเปลยนแปลงระดบเสยง ม ๒ เสยง คอ โท เลอนจากสงลงตา

จตวา เลอนจากตาขนไปสง ความส าคญของเสยงวรรณยกต

เสยงวรรณยกตเปนตวกาหนดความหมายของคาใหมความแตกตางกน และชวยใหสาเนยงการพดมระดบเสยงสงตาเกดความไพเราะ

ขอสงเกตเกยวกบวรรณยกต ๑. ค าไทยทกค าตองมเสยงวรรณยกต คาทใชในภาษาไทย มทงคาทมและไมมรปวรรณยกตกากบ

แตทกคาจะตองมเสยงวรรณยกต ซงเสยงวรรณยกตอาจไมตรงกบรปวรรณยกตทกากบอยกได ๑.๑ คาทมรปวรรณยกตและเสยงตรงกบรปวรรณยกต เชน

- คาวา “ การ” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงสามญ

- คาวา “ สง” มรปวรรณยกตเอก เสยงวรรณยกต คอ เสยงเอก - คาวา “หาม” มรปวรรณยกตโท เสยงวรรณยกต คอ เสยงโท

- คาวา “โตะ” มรปวรรณยกตตร เสยงวรรณยกต คอ เสยงตร - คาวา “ปา” มรปวรรณยกตจตวา เสยงวรรณยกต คอ เสยงจตวา

๑.๒. คาทออกเสยงวรรณยกตไมตรงกบรปวรรณยกต เชน

- คาวา “แพร นา เทยว” มรปวรรณยกตเอก แตออกเสยงเปนวรรณยกตโท

- คาวา “นา คา ไม” มรปวรรณยกตโท แตออกเสยงเปนวรรณยกตตร

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๘

๑.๓. คาในภาษาไทยทกคาจะมเสยงวรรณยกตทงหมด แมวาคานนจะไมมรปวรรณยกตกตาม เชน

- คาวา “ ยาย” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงสามญ

- คาวา “ปด” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงเอก - คาวา “นาค” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงโท

- คาวา “คด” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงตร - คาวา “สาย” ไมมรปวรรณยกต เสยงวรรณยกต คอ เสยงจตวา

๒. ค าทประสมดวยสระเสยงยาว เมอเตมวรรณยกตแลว อาจจะออกเสยงสน หรออาจจะคงเสยงยาวตามเดมกได

๒.๑. เตมรปวรรณยกตแลวออกเสยงสน เชน เดน - เดน, เลน - เลน

๒.๒. เตมรปวรรณยกตแลวยงคงออกเสยงยาวตามเดม เชน หาม - หาม, ดวง - ดวง

บนทกเพมเตม...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

นกเรยนลองเอาชอของตวเองและเพอนๆ ในกลม แลวชวยกนคดวาแตละพยางคมเสยงวรรณยกตอะไร เชน สเทพ

ส เสยง วรรณยกต เอก เทพ เสยง วรรณยกต โท

ลองคดซจะ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๑๙

บตรค าถามกจกรรมท ๔ ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑. เสยงวรรณยกตมลกษณะอยางไร………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๒. เสยงวรรณยกตมความสาคญอยางไร…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๓. เสยงวรรณยกตระดบมเสยงอะไรบาง…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๔. เสยงวรรณยกตเลอนมลกษณะอยางไร…………………………………………………………............... ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๕. เสยงวรรณยกตใดทมระดบเสยงสงทสด………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๖. เสยงวรรณยกตใดทมระดบเสยงตาทสด………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๗. เสยงวรรณยกตใดทมระดบเสยงของคาเปน และคาตาย ตางกนเลกนอยในตอนทายเสยง……………… ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๘. จงผนเสยงวรรณยกตของคาตอไปน ใหเปนคาทมความหมายตางกน ใหไดมากทสด

- ขาว………………………………………………………………………………………………

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๐

- เสอ……………………………………………………………………………………………… - ปา……………………………………………………………………………………………… - คาง……………………………………………………………………………............................. - กาน……………………………………………………………………………………………… - ทาย……………………………………………………………………………………………… - บาน……………………………………………………………………………………………… - พอ………………………………………………………………………………………………

๙. เสยงวรรณยกตใดทมเฉพาะคาเปนเทานน.................................................................................................... ๑๐.ใหบอกเสยงวรรณยกตของคาในขอความตอไปน “บางคนดเปลอกนอกคลายเยนชากระดาง แตใจจรงกลบเปนมตรสหายทมคณธรรมดงาม ความทไมปรารถนาโออวดความจรงใจของตน น าใจจงยงมากยง

บรสทธแทจรง” (คาทขดเสนใตไมตองเอา) - เสยงสามญ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………….. - เสยงเอก…………………………………………………………………………….…………

……………………………………………………………………………………………………………… - เสยงโท………………………………………………………………………………………...

……………………………………………………………………………………………………………… - เสยงตร…………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………… - เสยงจตวา………………………………………………………………………………………

นกเรยนฝกผนเสยงวรรณยกตจากคาในคาถามใหถกตองนะครบ พยายามเทยบเสยงเชน เชน กา กา กา กา กา โดยการไลเสยงดวยการใชนวมอนะครบ กา นวกอย กา นวนาง กา นวกลาง กา นวช กา นวโปง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๑

เรอง พยางค และค า ความหมายของพยางค

พยางคเกดจากการเปลงเสยงพยญชนะ เสยงสระและเสยงวรรณยกตตามกนออกมาอยางกระชนชด

จนฟงดเหมอนกบเปลงเสยงออกมาในครงเดยวกน ซงเรยกวา การประสมเสยงในภาษา เสยงทเกดจากการประสมเสยง จงเรยกวา พยางค

พยางค คอ เสยงทเปลงออกมาครงหนงๆ ซงมเสยงพยญชนะตน เสยงสระ เสยงวรรณยกตและบางพยางคอาจจะมเสยงพยญชนะทาย พยางคอาจจะเปนคากไดถาพยางคนนมความหมาย ดงตวอยางตอไปน

กน เปน ๑ พยางค ๑ คา สาม เปน ๒ พยางค ๑ คา นาฬกา เปน ๓ พยางค ๑ คา

องคประกอบของพยางค

พยางคในภาษาไทยมองคประกอบสาคญอยางนอย ๓ สวน คอ

๑. เสยงพยญชนะตน ไดแก เสยงพยญชนะทเปลงออกมากอนเสยงอน พยญชนะตนอาจเปนพยญชนะตนเดยว หรอพยญชนะตนควบ เชน กาง กบ กวาง ตวอกษรทพมพตวหนาเปนพยญชนะตนเดยวและตนควบตามลาดบ

๒. เสยงสระ ไดแก เสยงทออกตามเสยงพยญชนะอยางรวดเรว ทาใหพยญชนะตนออกเสยงไดชดเจน เสยงสระอาจเปนสระเดยวเสยงสน สระเดยวเสยงยาว หรอสระประสมเสยงใดเสยงหนง ๓. เสยงวรรณยกต ไดแก เสยงสงตาทเปลงออกมาพรอม ๆ กบเสยงสระ

นอกจากนพยางคบางพยางคอาจมองคประกอบเพมขนอก ๑ สวน คอ เสยงพยญชนะทายหรอเสยงตวสะกด

พยญชนะสะกดในภาษาไทยม ๘ เสยง ไดแก เสยงพยญชนะในแม กก กด กบ กง กน กม เกย เกอว ดงน

๑. เสยงสะกดแม กก ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยงเหมอนเสยง ก สะกด เชน พก มข นาค

เมฆ

๒. เสยงสะกดแม กด ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยงเหมอน ด สะกด เชน มด ราชกจ ทศพต

คช กาซ เศษ อาพาธ อากาศ โอกาส พฒนา ๓. เสยงสะกดแม กบ ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยงเหมอน บ สะกด เชน ปรบ บาป ภาพ

กราฟ

๔. เสยงสะกดแม กง ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยง ง สะกด เชน คง พง ปลง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๒

๕. เสยงสะกดแม กน ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยงเหมอน น สะกด เชน ทน หล กร กาฬ หาญ ไพรสณฑ

๖. เสยงสะกดแม กม ไดแก พยญชนะสะกดทมเสยง ม สะกด เชน กลม บงคม ธรรม

๗. เสยงสะกดแม เกย ไดแก พยญชนะทมเสยง ย สะกด เชน เชย เลย กาย ขาย โกย ๘. เสยงสะกดแม เกอว ไดแก พยญชนะทมเสยง ว สะกด เชน ขาว แลว เสยว เอว เรว พยางคทไมมพยญชนะทาย เรยกวา พยางคเปด พยางคทมพยญชนะทาย เรยกวา พยางคปด

องคประกอบของค า คามองคประกอบเชนเดยวกบพยางค คอ ๑. เสยงพยญชนะตน ๒. เสยงสระ ๓. เสยงวรรณยกต ๔.เสยงพยญชนะทาย หรอเสยงมาตราตวสะกด ซงอาจจะมหรอไมม กแลวแตคา ๕.ความหมาย ถอวาเปนองคประกอบทสาคญของคาทตองม คาอาจมพยางคเดยว หรอหลายพยางคกได คาพยางคเดยว เชน ลง ปา นา พอ แม พ นอง กน นง นอน เดน คาหลายพยางค เชน บดา มารยาท ศรษะ นาฬกา สบาย ทะเล

เปนอยางไรบางครบ ศกษาเนอหากนมาถงเรอง พยางคและคาแลวนะ ตอนนแยกออกหรอยงวาพยางคตางจากคาอยางไร

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๓

บตรค าถามกจกรรมท ๕

ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑. พยางคมองคประกอบทสาคญคอ………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๒. คา มลกษณะตางจาก พยางคอยางไร…………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๓. พยางคปดมลกษณะอยางไร……………………………………………………………………………… ๔. พยางคเปดมลกษณะตางจากพยางคปดอยางไร………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ๕. ใหยกตวอยางคาทมลกษณะตอไปน ๕.๑ พยางคเปด ๕ คา…………………………………………………………………………… ๕.๒ พยางคปด ๕ คา…………………………………………………………………................. ๕.๓ คาทม ๒ พยางค ๕ คา……………………………………………………………………… ๕.๔ คาทม ๓ พยางค ๕ คา……………………………………………………………………… ๕.๕ คาทม ๔ พยางค ๕ คา……………………………………………………………………… ๕.๖ คาทมตวสะกดแม กก ๕ คา..................................................................................................... ๕.๗ คาทมตวสะกดแม กง ๕ คา..................................................................................................... ๕.๘ คาทมตวสะกดแม กด ๕ คา..................................................................................................... ๕.๙ คาทมตวสะกดแม กน ๕ คา..................................................................................................... ๕.๑๐ คาทมตวสะกดแม กบ ๕ คา................................................................................................... ๕.๑๑ คาทมตวสะกดแม เกย ๕ คา.................................................................................................. ๕.๑๒ คาทมตวสะกดแม เกอว ๕ คา...............................................................................................

คาถามไมยากนะครบ เพอนๆ ชวยกนหาคาตอบและยกตวอยางคาใหไดมากๆ นะครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๔

เรอง อกษรแทนเสยงสระ รปสระ คอ สวนประกอบของเครองหมายทใชเขยนแทนเสยงสระ มทงหมด ๒๑ รป ซงมชอ วธการเขยนและวธใชดงน

รปท รป ชอรป วธใช ๑ ะ วสรรชนย ใชเปนสระอะ เมออยหลงพยญชนะ เชน จะ มะ และใชประสมกบ

สระรปอนใหเปนเสยงสระอน เชน เละ แกะ โตะ เอยะ อวะ ๒ ไมผด ไมหน

อากาศ ใชเขยนบนพยญชนะแทนเสยงสระอะเมอมตวสะกด เชน จด และประสมกบสระรปอน เชน วว ผวะ

๓ ไมไตค ใชเขยนไวบนพยญชนะทประสมกบรสสระทมวสรรชนย เพอแทนวสรรชนยเมอมตวสะกด เชน เปด (เปะ+ด) และใชแทนสระเอาะทมวรรณยกตโท ซงมคาเดยวคอคาวา ก (เกาะ)

๔ า ลากขาง ใชเปนสระอา สาหรบเขยนหลงพยญชนะและใชประสมกบรปสระรปอนเปนสระ เอาะ อา เอา เชน เงาะ นา เรา

๕ พนทอ ใชเปนสระอ สาหรบเขยนไวบนพยญชนะ เชน ท ปร และใชประสมกบสระรปอนใหเปนสระ อ ออ เอยะ เอย เออะ เออ เชน ม คอ เกยะ เมย เรอ

๖ ฝนทอง ใชเขยนไวขางบนพนทอ ทาใหเปนสระอ เชน ด ส ผ

๗ " ฟนหน ใชเขยนไวขางบนพนทอเปนสระออ เออะ เออ เชน คอ เสอ ๘ หยาดนาคาง

นฤคหต

ใชเขยนไวขางบนลากขาง ทาใหเปนสระอา ( ำา) และเขยนบนพนทอ เปนสระอ เชน คา นา ปรกษา ศกษา

รปท รป ชอรป วธใช

๙ ตนเหยยด ใชเปนสระอ เขยนไวขางลางตรงเสนหลงของพยญชนะเชน จ

๑๐ ตนค ใชเปนสระอ เขยนไวขางลางตรงเสนหลงของพยญชนะตน เชน คร

๑๑ เ ไมหนา ใชเปนสระเอ สาหรบเขยนไวขางหนาพยญชนะ เชน เกเร ถาใชสองรปดวยกนจะเปนสระแอ และใชประสมกบสระรปอนใหเปนสระอน เชน เออ เอา เออะ เอยะ เอย เอาะ แอะ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๕

๑๒ ใ ไมมวน ใชเปนสระใอ สาหรบเขยนไวหนาพยญชนะ เชน ใช ให ใน มใชเฉพาะคาไทยจานวน ๒๐ เทานน

๑๓ ไ ไมมลาย ใชเปนสระไอ สาหรบเขยนไวขางหนาพยญชนะ เชน ไป ไหน ฯลฯ

๑๔ โ ไมโอ ใชเปนสระโอ สาหรบเขยนไวขางหนาพยญชนะ เชน โต โค ใชประสมกบวสรรชนยทาใหเปนสระ โอะ เชน โตะ โละ

๑๕ ฤ ตวร ใชเปนสระ ฤ จะใชโดดๆ เชน ฤด หรอจะใชประสมกบพยญชนะ (ตองเขยนไวหลงพยญชนะ) และออกเสยงสระไดหลายเสยง ออกเสยงเปน ร เชน กฤตพล ออกเสยงเปน ร เชน ฤด หฤทย พฤกษาคม ออกเสยงเปน เรอ เชน ฤกษ

๑๖ ฤๅ ตวรอ ใชเปนสระ ฤๅ ใชโดดๆ เชน ฤๅไม หรอใชเปนพยางคหนาของคา เชน ฤๅษ

๑๗ ฦ ตวล ใชเปนสระ ฦ (ปจจบนเลกใชแลว)

๑๘ ฦๅ ตวลอ ใชเปนสระ ฦๅ (ปจจบนเลกใชแลว)

๑๙ ย ตวยอ ใชประสมกบรปสระรปอน ทาใหเปนสระอน เชน สระเอย เอยะ

๒๐ ว ตววอ ใชประสมกบสระรปอน เปนสระ อวะ อว

๒๑ อ ตวออ ใชเขยนหลงพยญชนะเปนสระ ออ และประสมกบรปสระรปอน เปนสระ ออ เออะ เออะ เออ

การใชรปสระ

สระ ๒๑ รป ใชเขยนแทนเสยงสระ ๓๒ เสยง บางเสยงใชสระรปเดยว บางเสยงใชสระหลายรปประกอบกนดงน

เสยง รป จ านวนรป ๑. อะ -ะ ๑ ๒. อา -า ๑ ๓. อ - ๑ ๔. อ - ๒

๕. อ - ๒

๖. อ - " ๒

๗. อ - ๑ ๘. อ - ๑

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๖

๙. เอะ เ-ะ ๒

๑๐. เอ เ ๑ ๑๑. แอะ แ-ะ ๓

๑๒. แอ แ ๒

๑๓. เอยะ เ- ยะ ๕

๑๔. เอย เ- ย ๔

๑๕. เออะ เ- " อ ะ ๕

๑๖. เออ เ- " อ ๔

๑๗. อวะ ว ะ ๓

๑๘. อว ว ๒

๑๙. โอะ โ ะ ๒

๒๐. โอ โ ๑ ๒๑. เอาะ เ า ะ ๓

๒๒. ออ อ ๑ ๒๓. เออะ เ อ ะ ๓

๒๔. เออ เ อ ๒

๒๕. อา (อะ+ม สะกด) า ๒

๒๖. ไอ(อะ+ย สะกด) ไ ๑ ๒๗. ใอ(อะ+ย สะกด) ใ ๑ ๒๘. เอา (อะ+ว สะกด) เ า ๒

๒๙. ฤ (อ อ เออ ม ร ประสม) ฤ ๑ ๓๐. ฤๅ(ออ ม ร ประสม) ฤๅ ๑ ๓๑. ฦ (อ ม ล ประสม) ฦ ๑ ๓๒. ฦๅ(ออ ม ล ประสม) ฦๅ ๑

สระม ๒๑ เสยง ตามทกลาวมาแลวในเรองเสยงสระ แตในระบบการเขยนหนงสอไทย มการบญญตรปสระเพมขนเปนพเศษ เพอใชเขยนแทนเสยงสระบางเสยงไดมากรปขน รปและเสยงสระทบญญตขนเปนพเศษนเรยกวา สระทมพยญชนะมาประสมหรอสระเกน ๘ ตว (และสระประสมเสยงสนอก ๓ เสยงซงนกภาษาศาสตรปจจบนไมนบเปนเสยงสระ เพราะไมมคาคเทยบเสยง จงถอวาสระประสมมแค ๓ เสยง )

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๗

วธใชสระ เมอพยญชนะประสมกบสระและมตวสะกด จะมวธใชสระหลายวธ ดงน

๑. คงรป คอเขยนรปสระใหปรากฏครบถวน ไดแก -า , - ำ, - ำ, - - - เ- , แ- , โ- , -อ , เ - ย , เ - อ เชน น + -า + ง = นาง

ก + - + น = กน

ย + - อ + ม = ยอม

ถ + แ- + ว = แถว ๒. แปลงรป คอ แปลงสระเดมใหเปนอกรปหนง ไดแก -ะ , เ-ะ , แ-ะ , เ-อ เชน จ + -ะ + บ = จบ (แปลงวสรรชนยเปนไมหนอากาศ)

ด + เ-ะ + ก = เดก (แปลงวสรรชนยเปนไมไตค) ข + แ-ะ + ง = แขง (แปลงวสรรชนยเปนไมไตค)

ก + เ-อ + น = เกน (แปลงตวออเปนพนทอ)

๓. ลดรป คอไมตองเขยนรปสระใหปรากฏ หรอปรากฏบางสวนแตยงคงตองออกเสยงใหตรงกบรปสระทลดนน การลดรปม ๒ วธคอ

๓.๑ ลดรปทงหมด ไดแก โ-ะ, -อ เชน

ด + โ-ะ + ก = ดก ก + -อ + ร = กร (เมอมตว ร สะกดเทานน)

๓.๒ ลดรปบางสวน ไดแก สระทลดรปไมหมดเหลอไวบางสวน เชน

ล + เ-อ + ย = เลย (เมอตว ย สะกด จะลดรปตว อ เหลอไวแตไมหนา เชน เกย เชย เตย เฉย เอย เนย เงย )

ส + - ว + น = สวน (ลดไมหนอากาศ คงเหลอไวแตตว ว เชน กวน

รวน นวล ชวน ควร มวน อวน หวน)

๔. เตมรป คอ เพมรปนอกเหนอจากทมอยแลว ไดแก - ทใช ในแม ก กา จะเตม -อ เชน

ถ + - ถอ ม + - มอ (บางทานเรยก อ วา อ เคยง)

๕. ลดรปและแปลงรป ก + เ-าะ ก (ลดรป เ-าะ และรปวรรณยกต แลวแปลงเปน )

น + เ-าะ + ก = นอก (ลดรป เ-าะ แลวแปลงเปน อ ) สระทมตาแหนงอยบนหรอลางของพยญชนะ ตองเขยนตรงกบเสนหลงของพยญชนะตนเสมอ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๘

สระเกน คอ สระทมเสยงพยญชนะประสมอยดวย นกภาษาศาสตรไมนบสระเกนวาเปนสระ ต าแหนงรปสระ รปสระ ๒๑ รป เมอประสมกบพยญชนะตน จะวางไวในตาแหนงทตางๆ ดงน

๑. สระหนา เปนสระทวางอยหนาพยญชนะตน ไดแก เ- แ- โ- ไ- ใ- ตวอยาง เชน เกเร แต แก โต ไม ใช ใกล ๒. สระหลง เปนสระทวางอยหลงพยญชนะตน ไดแก -ะ -า -อ ฤ -ว ตวอยาง เชน พระ มารดา พอ ฤกษ กวน

๓. สระบนหรอสระเหนอ เปนสระทวางอยบนพยญชนะตน ไดแก - - - - - - ตวอยางเชน กด กน ขด ปรกษา ขน ก ๔ สระใตหรอสระลาง เปนสระทวางไวใตพยญชนะตน ไดแก - - ตวอยางเชน หม หน ด พล ๕. สระหนาและหลง เปนสระทวางไวหนาและหลงพยญชนะตน ไดแก เ-า แ-ะ โ-ะ เ-ะ เ-าะ เ-อะ เ-อ ตวอยางเชน เมาเหลา เจอะเจอ โตะ เละเทะ เกาะ เงาะ เยอะแยะ ๖. สระบนและหลง เปนสระทวางไวบนและหลงพยญชนะตน ไดแก -วะ -ว -า ตวอยาง เชน ลวะ กลว จานา ๗. สระหนา บนและหลง เปนสระทวางอยหนา บน และหลงพยญชนะตน ไดแก เ-ยะ เ-ย เ-อะ เ-อ ตวอยางเชน เกยะ เมย เสอ ๘. สระหนาและบน เปนสระทวางไวหนาและบนพยญชนะตน ไดแก เ- เ- ตวอยางเชน เกด เกน เปด เชด ๙. สระทอยไดตามล าพงไมตองประสมกบพยญชนะตน เชน ฤ ฤๅ

ชดการเรยนชดนเนอหามากหนอย เพอนๆตองตงใจศกษานะครบ คอยๆ คดทบทวนเนอหาใหเขาใจ แลวสนทนาแลกเปลยนเรยนรกนในกลมนะครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๒๙

บตรค าถามกจกรรมท ๖ ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑.สระทใชรปเดยวมเสยงสระใดบาง จงบอกมาใหหมด.................................................................................. ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ๒.ใหนกเรยนนารปสระตอไปน เ า อ ย มาประกอบกนเปนเสยงสระใหไดมากทสด โดยมรปสระอยางนอย ๒ รป และยกตวอยางคาประกอบอยางนอย ๓ คา............................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ๓. ใหนกเรยนยกตวอยางคาทมรปสระในลกษณะตอไปน (อยางนอย ๓ คา)

๓.๑ คาทมรปสระอยหนาและบนพยญชนะ........................................................................................ ๓.๒ คาทมรปสระ ๓ รป .................................................................................................................. ๓.๓ คาทมรปสระคงรป...................................................................................................................... ๓.๔ คาทมรปสระแปลงรป.................................................................................................................. ๓.๕ คาทรปสระลดรป.........................................................................................................................

๔.ใหนกเรยนวเคราะหตอไปนวาประกอบดวยสระในลกษณะใด ค า เสยงสระ ชอรปสระ ต าแหนงสระ ลกษณะสระ

เรยน เอย ไมหนา พนทอ ฝนทอง ตวยอ หนา บนและหลง คงรป

เสรจ

แลว

ผม

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๐

นอน

เลน

กน

เรอง อกษรแทนเสยงพยญชนะ

หนาทของพยญชนะ พยญชนะทาหนาทในพยางคหลาย ประการ เชน

๑. ทาหนาทเปนพยญชนะตนพยางค ๒. ทาหนาทเปนพยญชนะทายพยางค ๓. ทาหนาทรกษารปศพทเดม ๔. ทาหนาทเปนอกษรยอ ๑. ท าหนาทเปนพยญชนะตนพยางค

พยญชนะตนเปนเสยงพยญชนะทอยตนพยางค พยญชนะทกตวของไทย ยกเวน ฃ ฅ ซงเลกใชแลว ทาหนาทเปนพยญชนะตนได และพยญชนะตนอาจเปนพยญชนะตนตวเดยว หรอพยญชนะตนสองตวประสมกนซงแบงเปนอกษรควบ และอกษรนาอกษรตาม

๑.๑ พยญชนะตนตวเดยว เปนพยญชนะตนตวเดยวทอยตนพยางค เชน กน ขาว ไป จะ มพยญชนะตนตวเดยว คอ ก ข ป พยญชนะไทย ๒๑ เสยงเปนพยญชนะตนไดทกเสยง ดงตอไปน

เสยงพยญชนะไทย

๒๑ เสยง รปพยญชนะไทย

๔๔ รป ตวอยางค า

๑.ก ก กาง กาน เกน เกบ กอบ ๒.ค ข ฃ ค ฅ ฆ ขน ขา โคน คอก ฆอง ๓.ง ง เงน งาน งาม ง งง ๔.จ จ จาน เจม เจยว ใจ จง ๕.ช ฉ ช ฌ ฉน ฉง ชาง ชม เฌอ ๖.ซ ซ ศ ษ ส ซง ซ า ศอก ศก ษา สาร สบ ๗.ด ฎ ด (ฑ ในบางคา

เชน มณฑป) (ทฤษ)ฎ ฎ(กา) เดก ด แดง (มณ)ฑป (บณ) เฑาะว

๘.ต ฏ ต (ก)ฏ ตว ตาย ตน เตม ๙.ท ฐ ฑ ฒ ท ธ ถ ฐาน (มณ)ฑา เฒา ถง ไทย เธอ

๑๐.น ณ น ณ เณร นาย นา นอง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๑

๑๑.บ บ บน บาน เบก แบบ บบ ๑๒.ป ป ปาด ไป ปวด ปอด เปน ๑๓.พ พ ภ ผ พอ เพยง ภาพ ภพ ผาน ผน ๑๔.ฟ ฟ ฝ ฟน ฟาด ฟอง ฝา ฝาก ฝ ๑๕.ม ม มา มาร มอง ม เมน ๑๖.ย ย ญ ยาง ยด ยม ญาต (สญ)ญา ๑๗.ร ร เรอ เรว ราง ราย โรง ๑๘.ล ล ฬ ลง ลาง โลง เลย (ก)ฬา ๑๙.ว ว วา วง วาง ไว วย ๒๐.ฮ ฮ ห เฮ ฮา ฮก ฮว หว ห แห ๒๑.อ อ อาง เอา เอง เอว โอง ๑.๒ พยญชนะตนสองตว เปนพยญชนะตนสองตวประสมกน ดงน

๑.๒.๑. อกษรควบ คอ พยญชนะสองตวประสมสระเดยวกน ออกเสยงเปนพยางคเดยว แบงออกเปน อกษรควบแท และอกษรควบไมแท

ก.อกษรควบแท คอ พยญชนะสองตว ตวหลงเปน ร ล หรอ ว ประสมสระเดยวกน ออกเสยงควบกลาพรอมกนทงสองตว เมอควบกลากนแลวจะอยในตาแหนงตนพยางคเสมอ สาหรบคาไทยแทพยญชนะควบกลาหรออกษรควบแท มดงน

รปพยญชนะ ตวอยาง ๑. กร ๒. กล ๓. กว ๔. คร ขร ๕. คล ขล ๖. คว ขว ๗. พร ๘. พล ผล ๙. ปร ๑๐. ปล ๑๑. ตร

กร เกรง กราม กลา กลน กลม กวาง แกวง ไกว คร เครง ครว ขรขระ ขรว คลอง คล คลาย ขลง ขลาด โขลง ควาย ความ ควา ขวา ขวด ขวาน พรา พรอม ไพร เพลง พลาง แผล ผลด ปร เปรยบ ปราง ปลอม แปลง แปลก ตรา เตรยม ตร

และยงมเสยงพยญชนะควบกลาตนพยางค ซงมาจากภาษาอน เชน รปพยญชนะ ตวอยาง

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๒

๑. ทร ๒. ฟร ๓. ฟล ๔. ดร ๕. บร ๖. บล

จนทรา อนทรา (สนสกฤต) ฟร (ภาษาองกฤษ) ฟลก (ภาษาองกฤษ) ดราฟท (ภาษาองกฤษ) บรนด (ภาษาองกฤษ) บลอก (ภาษาองกฤษ)

ข.อกษรควบไมแท คอ พยญชนะสองตว ตวหลงเปน ร ประสมสระเดยวกน

แตออกเสยงเฉพาะพยญชนะตวหนาหรอเปลยนเสยงพยญชนะทงสองตวนนเปนอยางอน ซงมเฉพาะ ทร ออกเสยงเปน ซ เชน จรง ออกเสยง จง ไซร ออกเสยง ไซ ศร ออกเสยง ส สรง ออกเสยง สง ทรง ออกเสยง ซง ทราบ ออกเสยง ซาบ ๑.๒.๒. อกษรน า-อกษรตาม คอ พยญชนะสองตวอยในตาแหนงพยญชนะตน ม ๒ ลกษณะคอ ก. ออกเสยงสองพยางค พยางคหนาหรออกษรนาออกเสยงสระอะกงมาตรา คอ ออกเสยงสระอะไมเตมท พยางคหลงหรออกษรตามออกเสยงตามสระทประสมอย พยางคหลงหรออกษรตามทเปนอกษรเดยวตองออกเสยงวรรณยกตตามพยางคหนาหรออกษรนาทเปนอกษรกลางหรออกษรสง กนก อานวา กะ-หนก จรส อานวา จะ-หรด จรวด อานวา จะ-หรวด ฉลาด อานวา ฉะ-หลาด ผลต อานวา ผะ-หลด ฉลอง อานวา ฉะ-หลอง ตวาด อานวา ตะ-หวาด แสวง อานวา สะ-แหวง ข. ออกเสยงพยางคเดยว อกษรนาและอกษรตามทาหนาทเปนพยญชนะตนออกเสยงพยางคเดยว คอ อ นา ย ซงมอย ๔ คา คอ อยา อย อยาง อยาก และ ห นาอกษรตาเดยว ออกเสยงพยางคเดยวโดยใชเสยงพยญชนะตนตาม ย หรออกษรตาเดยว แตผนเสยงวรรณยกตตามอกษรนา อ หรอ ห

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๓

อยา อานวา หยา อย อานวา หย อยาง อานวา หยาง อยาก อานวา หยาก หงาย อานวา หงาย หญา อานวา หยา หนา อานวา หนา หมอง อานวา หมอง ๒.ท าหนาทเปนพยญชนะทายพยางค พยญชนะทายพยางคทออกเสยงหรอพยญชนะสะกด ม ๘ เสยงหรอ ๘ แม หรอ ๘ มาตรา แตละแมอาจใชพยญชนะเดยวๆ พยญชนะหลายตว หรอพยญชนะทมสระกากบไดตางๆ ดงน ๒.๑. แมกก ใช ก ข ค ฆ เปนตวสะกด เชน รก นก เลข สข นาค บคคล เมฆ ตวสะกดอาจม ร สะกดควบดวยแตไมออกเสยง เชน จกร สมคร ๒.๒. แมกง ใช ง สะกด เชน กาง ขง โรง โลง ๒.๓. แมกด ใช จ ช ซ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต ถ ท ธ ศ ษ ส เปนตวสะกด เชน กาจ อาจ ราช รช กาซ กฎ ปรากฏ ครฑ วฒนา พลาด มรกต รถ บาท พธ อากาศ กระดาษ โอกาส แกส ตวสะกดอาจม ร สะกดควบดวยแตไมออกเสยง เชน มตร เพชร นรศร สมทร และตวสะกดอาจมสระกากบดวย เชน เหต ชาต พยาธ ๒.๔. แมกน ใช น ณ ญ ร ล ฬ เปนตวสะกด เชน คน นอน คณ หาญ บญ พร ผล กาล การ วาฬ กาฬ ๒.๕. แมกบ ใช บ ป พ ฟ ภ เปนตวสะกด เชน กบ ลาบ บาป รป ภาพ ศพ กราฟ ยราฟ ลาภ โลภ ๒.๖. แมกม ใช ม เปนตวสะกด เชน งม นม ขาม กราม ความ ครม ๒.๗. แมเกย ใช ย เปนตวสะกด เชน ควาย เลข กาย จาย ๒.๘. แมเกอว ใช ว เปนตวสะกด เชน กาว เขยว เหว หาว ราว พยญชนะทไมใชเปนตวสะกดม ๙ ตว คอ ฃ ฅ ฉ ฌ ผ ฝ ห อ ฮ มาตราแม ก กา คอ พยางคทไมมตวสะกด คาในมาตราแม ก กา เปนคาทประสมดวยพยญชนะตน สระ และวรรณยกตเทานนไมมพยญชนะทายพยางค เชน มานพามาลามาหาปามาลเมยตาสมาดหมทปาชา

๓.ท าหนาทรกษารปศพทเดม พยญชนะททาหนาทรกษารปศพทเดม สวนมากจะเปนคาทยมมาจากภาษาอน ซงจะไมออกเสยงม

๒ ลกษณะ คอ ๓.๑ มไมทณฑฆาตก ากบ หรอตวการนต อาจเปนพยญชนะตวเดยว พยญชนะหลายตว

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๔

หรอพยญชนะทมรปสระกากบกได คาทมตวการนตสวนมากเปนคาทมาจากภาษาอน ซงเดมออกเสยงทกพยางค ๓.๑.๑ ตวการนตทเปนพยญชนะตวเดยว เชน บลลงก ศกร องค สงข สงฆ ๓.๑.๑ ตวการนตทเปนพยญชนะหลายตว เชน

- การตน ๒ ตว เชน จนทร ยนตร ลกษณ - การนต ๓ ตว เชน พระลกษมณ

๓.๑.๓ ตวการนตทมสระกากบ เชน พนธ สทธ บาทบงส โพธ ๓.๒ ไมมไมทณฑฆาตก ากบ เปนพยญชนะทไมออกเสยง นอกจากตวการนต อกษรควบ

ไมแท อ นา ย หรอ ห นาอกษรเดยวแลว ยงมพยญชนะบางตวทไมออกเสยง ไดแก พยญชนะทมลกษณะอยางใดอยางหนง ดงน ๓.๒.๑. อยหนาพยญชนะสะกด เชน

เกยรต พยญชนะทไมออกเสยงคอ ร มารค พยญชนะทไมออกเสยงคอ ร พราหมณ พยญชนะทไมออกเสยงคอ ห

๓.๒.๒. อยหลงพยญชนะสะกด เชน จกร พยญชนะทไมออกเสยงคอ ร สมคร พยญชนะทไมออกเสยงคอ ร พทธ พยญชนะทไมออกเสยงคอ ธ สมทร พยญชนะทไมออกเสยงคอ ร

พยญชนะททาหนาทรกษารปศพทเดม สวนใหญจะเปนคาทยมมาจากภาษาอน เดมจะออกเสยงควบกบพยญชนะตวอน หรอออกเสยงแยกเปนอกพยางคหนง แตเมอถกยมมาใชในภาษาไทยจะไมออกเสยงพยญชนะตวนนๆ ๔. ท าหนาทเปนอกษรยอ พยญชนะททาหนาทเปนอกษรยอ สวนมากใชในภาษาทไมเปนแบบแผน เพอตองการยอคายาวๆ ใหสนลง และคาทใชเปนประจา เชน พ.ศ. เปนอกษรยอของคา พทธศกราช ผ.อ. เปนอกษรยอของคา ผอานวยการ ร.อ. เปนอกษรยอของคา รอยเอก ร.ร. เปนอกษรยอของคา โรงเรยน ป.ช. เปนอกษรยอของคา โรงเรยนประชาบารง คศ. เปนอกษรยอของคา ครและบคลากรทางการศกษา

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๕

บตรค าถามกจกรรมท ๗ ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑. จงเขยนพยางคทออกเสยงเดยวกบพยางคตอไปน โดยใชพยญชนะตนรปอน ๑.๑ คาง............................. ๑.๒ หาม.......................... ๑.๓ พง.............................. ๑.๔ ส............................... ๑.๕ ทาน........................... ๑.๖ ฟาง............................ ๑.๗ ชาง............................. ๑.๘ ฮอ.............................. ๑.๙ เถา.............................. ๑.๑๐ ซง............................. ๒. จงเตมพยญชนะตนลงในชองวางในคาตอไปน โดยไมใหพยญชนะซ ากน ๒.๑ ........อง ๒.๒ เ.... .อง ๒.๓ ไ......ย ๒.๔ แ....ว ๒.๕ โ.....น ๒.๖ เ......อะ ๒.๗ ..... น ๒.๘ ........วง ๒.๙ เ.....าะ ๒.๑๐ .... ก

๓. จงเตมพยญชนะทายพยางคทเปนตวสะกดลงในชองวางในคาตอไปน โดยไมใหรปพยญชนะซ ากน ๓.๑ เทย..... ๓.๒ เล.... ๓.๓ แต.... ๓.๔ โร.... ๓.๕ คร..... ๓.๖ ภา... ๓.๗ เกอ.... ๓.๘ เดย... ๓.๙ กล.... ๓.๑๐ ชว.... ๔. จงเขยนคาเตมของอกษรยอตอไปนใหถกตอง ๕.๑ พ.ต.ท..............................................................

๕.๒ ส.ต.ช............................................................. ๕.๓ ส.พ.ฐ............................................................. ๕.๔ ค.ศ................................................................. ๕.๕ ร.พ.................................................................

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๖

๕.จงตอบวาคาตอนมพยญชนะรปใดทาหนาทใดบาง

คา พยญชนะ

ตน อกษรควบ

แท อกษรควบ

ไมแท อกษรนา อกษรตาม

พยญชนะทาย

รกษา รปศพทเดม

ปรางค ปร ปร - - - ง ค ทราบ

พราหมณ

สนาม

กราฟ

โพธ

สมทร

เหมอน

พวก

กวาง

อยาก

เพอนๆ ชวยกนหาพยญชนะมาเตมลงในชองวาง ใหถกตองนะครบพยายามใหเปนคาทความหมาย นะครบ และพยญชนะหลากหลายอยาใหซ ากนนะจะ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๗

เรอง ไตรยางศ

รปพยญชนะ พยญชนะไทยมทงหมด ๔๔ รป ซงจดเปนวรรคตาง ๆ ตามแหลงกาเนดของเสยง ไดดงตอไปน

วรรค แถวท ๑ แถวท ๒ แถวท ๓ แถวท ๔ แถวท ๕ แหลงก าเนดเสยง

วรรค ก ก ข ฃ ค ฅ ฆ ง เกดจากฐานคอ วรรค จ จ ฉ ช ฌ ญ เกดจากฐานเพดาน

วรรค ฎ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ เกดจากฐานปมเหงอก วรรค ด ด ต ถ ท ธ น เกดจากฐานฟน

วรรค บ บ ป ผ ฝ พ ฟ ภ ม เกดจากฐานรมฝปาก เศษวรรค อ ศ ษ ส ห ซ ฮ ย ร ล ฬ ว เกดจากฐานตางๆ

นอกจากจะแบงพยญชนะไทยตามวรรคตางๆ แลวยงจดแบงตวพยญชนะไทยออกเปน

อกษรสามหม เรยกวา “ไตรยางศ” เพอความสะดวกในการผนเสยงวรรณยกต ไดแก ๑. อกษรกลาง คอ พยญชนะทประสมกบสระเสยงยาวแม ก กา หรอคาเปนทไมมรปวรรณยกต

จะมเสยงวรรณยกตสามญและผนเสยงวรรณยกตไดครบ ๕ เสยง ไดแกพยญชนะแถวท ๑ จานวน ๙ ตว มหลกในการจาจากพยญชนะตนของคาตอไปน ไกจกเดกตายบนปากโอง คอ ก จ ด ฎ ต ฏ บ ป อ

ไก คอ ก จก คอ จ เดก คอ ด และ ฎ ซงเปนเสยงเดยวกน

ตาย คอ ต และ ฏ ซงเปนเสยงเดยวกน

บน คอ บ

ปาก คอ ป

โอง คอ อ

๒. อกษรสง คอ พยญชนะทประสมกบสระเสยงยาวแม ก กา หรอคาเปนทไมมรปวรรณยกต

จะมเสยงวรรณยกตจตวาและผนเสยงวรรณยกตได ๓ เสยง คอ เสยงวรรณยกตเอก เสยงวรรณยกตโทและเสยงวรรณยกตจตวา ไดแกพยญชนะแถวท ๒ ม ๑๑ ตว มหลกในการจาจากพยญชนะตนของคาตอไปน ผฝากถงขาวสารใหฉน คอ ผ ฝ ถ ฐ ข ฃ ส ศ ษ ห ฉ

ผ คอ ผ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๘

ฝาก คอ ฝ

ถง คอ ถ และ ฐ ซงเปนเสยงเดยวกน

ขาว คอ ข และ ฃ ซงเปนเสยงเดยวกน

สาร คอ ส ษ และ ศ ซงเปนเสยงเดยวกน

ให คอ ห

ฉน คอ ฉ

๓. อกษรต า คอ พยญชนะทประสมกบสระเสยงยาวแม ก กา หรอคาเปนทไมมรปวรรณยกต

จะมเสยงวรรณยกตสามญและผนเสยงวรรณยกตได ๓ เสยง คอ เสยงวรรณยกตสามญ เสยงวรรณยกตโท และเสยงวรรณยกตตร ม ๒๔ ตว แบงเปน ๒ พวก คอ

๓.๑ อกษรต าค ๑๔ ตว คอ พ ภ ฟ ท ธ ฒ ฑ ค ฅ ฆ ซ ฮ ช ฌ พยญชนะ

เหลานจะผนเสยงวรรณยกตใหครบ ๕ เสยงตองนาไปเขาคกบอกษรสงดงน

ค ฅ ฆ คกบ ข ฃ เชน คา ขา คา (ขา) คา ขา ช ฌ คกบ ฉ เชน ช ฉ ช (ฉ) ช ฉ

ซ คกบ ศ ษ ส เชน ซ ส ซ (ส) ซ ส

ฑ ฒ ท ธ คกบ ฐ ถ เชน โท โถ โธ (โถ) โท โถ พ ภ คกบ ผ เชน พอ ผอ พอ (ผอ) พอ ผอ ฟ คกบ ฝ เชน ฟา ฝา ฟา (ฝา) ฟา ฝา ฮ คกบ ห เชน เฮ เห เฮ (เห) เฮ เห

๓.๒ อกษรต าเดยว ๑๐ ตว คอ ง ย ญ น ณ ม ร ล ฬ ว พยญชนะเหลาน

จะผนเสยงวรรณยกตใหครบ ๕ เสยงได ตอง เอา ห มานา เชน

งา หงา งา (หงา) งา หงา ยา หยา ยา (หญา) ยา หยา ญง หญง ญง (หญง) ญง หญง นาว หนาว นาว (หนาว) นาว หนาว

เณร เหณร เณร (เหณร) เณร เหณร

หมายเหต พยางคทพมพตวเอน คอพยางคทมพยญชนะตนเปนอกษรสงทนามาเขาคกบอกษรตาค บางพยางคไมมความหมาย เปนแคตวอยางใหเหนวาสามารถผนเสยงวรรณยกตไดเทานน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๓๙

มอ หมอ มอ (หมอ) มอ หมอ

ร หร ร (หร) ร หร ไล ไหล ไล (ไหล) ไล ไหล

ฬอ หฬอ ฬอ (หฬอ) ฬอ หฬอ

วาง หวาง วาง (หวาง) วาง หวาง และ ย ยง ใช อ นาหนาไดอกดวย ซงมคาทใชในภาษาไทยอย ๔ คา คอ อยา อย อยาง

อยาก ทง ๔ คา เปนเสยงวรรณยกตเอกทกคา

ตอนน เพอนๆ คงจะทราบกนแลวนะ วาไตรยางศ คอ การแบงพยญชนะออกเปน ๓ หม เพอนๆ ตองจาใหไดนะครบวาแตละหมมตวใดบาง เพราะตองนาไปใชในการผนเสยงวรรณยกต หากลมละกแยเลยนะ ผนเสยงวรรณยกต ไมถกนะบอกให

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๐

บตรค าถามกจกรรมท ๘

ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑. จงนาคาทขดเสนใตในคาประพนธตอไปน ไปเตมในตารางใหถกตองตามลกษณะของพยญชนะตนโดยแบงตามหมอกษร

" สวสด " ค าไทยมไวทก สญลกษณ "มอพนม" กมหวไหว

บ ารงวดจดธรรมประจ าใจ นงผาไท ไหมทอชาวบานท า

เปาขลยคลอซอสประสานเสยง จดตะเกยงจดไตยามย าค า อาบน าคลองลองเรอรองเพลงร า รวมสรงน าพระตรงวนสงกรานต

ดโขนหนงฟงเพลงอแซวฉอย หนมสงออยควนมาท าตาหวาน

ประเพณไทยแทแตโบราณ ชวยกนสานสบทอดตลอดไป

อกษรสง อกษรกลาง อกษรต าค อกษรต าเดยว

๒. จากขอความในขอทหนง มคาใดเขาลกษณะตอไปน ๒.๑ คาทมอกษรสงนาอกษรตา.......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ๒.๒ คาทมอกษรกลางนาอกษรตา..................................................................................................... ........................................................................................................................................................................... ๒.๓ คาทเปนอกษรควบแท................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ๒.๔ คาทเปนอกษรควบไมแท........................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๑

เรอง การผนเสยงวรรณยกต

การผนเสยงวรรณยกตหรอการผนอกษร

การผนอกษร คอการออกเสยงพยางคทประสมดวยพยญชนะ สระ และวรรณยกต ซง เสยงวรรณยกตจะเปลยนไป เชน กา กา กา กา กา กอนผนอกษรตองเขาใจเรองความหมายของคาตอไปนกอน คอ

๑. ค าเปน ค าตาย

๑.๑ คาเปน หมายถง ๑.๑.๑. พยางคทมเสยงสระยาวในแม ก กา เชน มา ร โต

๑.๑.๒. พยางคทมพยญชนะตวสะกด แม กง กน กม เกย เกอว เชน นาง กน ปม นาย หว กาด ขอสงเกต เสยงสระของคาเปนใน ขอ ๒ มทงสระเสยงสนและเสยงยาว ๑.๒ คาตาย หมายถง ๑.๒.๑. พยางคทมเสยงสระสนในแม ก กา เชน ปะ ต ฉ

๑.๒.๒. พยางคทมพยญชนะตวสะกด แม กก กด กบ เชน นก มด รบ

ขอสงเกต เสยงสระของคาตายใน ขอ ๒ มทงสระเสยงสนและเสยงยาว ๒. พนเสยง หมายถงพยางคทไมมรปวรรณยกต

การผนเสยงวรรณยกตจะแบงตามหมของพยญชนะหรอไตรยางศดงน

๑. อกษรกลาง พยญชนะทเรยกวาอกษรกลางทง ๙ ตว (ก จ ด ต ฎ ฏ บ ป อ ) เมอนามาประสมกบสระ และวรรณยกต จะออกเสยงวรรณยกตไดตรงกบรป เชน กา จาย ดาน โตะ ปา ๑.๑ อกษรกลางค าเปน

พนเสยงเปนเสยงสามญ เชน กา ดา จน ปม เตย กลอง ผนดวย ไมเอก เปนเสยงเอก เชน กา ดา จา ปา ตาย กลอง ผนดวย ไมโท เปนเสยงโท เชน กา ดาน จา ปา ตาน กลอง ผนดวย ไมตร เปนเสยงตร เชน กา ดง จน ปม เตย กลอง ผนดวย ไมจตวา เปนเสยงจตวา เชน กา ดง จน ปม เตย กลอง จะเหนวาอกษรกลางคาเปน ผนไดครบ ๕ เสยง และเสยงกบรปวรรณยกตตรงกน

อกษรกลางคาเปน ผนไดครบ ๕ เสยง โดยมพนเสยงเปนเสยงสามญ ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา จา จา จา จา จา

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๒

ต ต ต ต ต ป ป ป ป ป กา กา กา กา กา

๑.๒ อกษรกลางค าตาย พนเสยงเปนเสยงเอก เชน ปะ กาก จด โบก

ผนดวย ไมโท เปนเสยงโท เชน ปะ กาก จด โบก

ผนดวย ไมตร เปนเสยงตร เชน ปะ กาก จด โบก

ผนดวยไมจตวา เปนเสยงจตวาเชน ปะ กาก จด โบก

อกษรกลางคาตาย ผนได ๔ เสยง โดยมพนเสยงเปนเสยงเอก ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา

- กะ กะ กะ กะ

- ปาด ปาด ปาด ปาด

- ดด ดด ดด ดด

- ตก ตก ตก ตก

๒. อกษรสง พยญชนะทเรยกวาอกษรสง ทง ๑๑ ตว (ข ฃ ฉ ฐ ถ ผ ฝ ศ ส ษ ห) เชน ขา ฉา สา ขา ฉา สา ๒.๑ อกษรสงค าเปน

พนเสยงเปนเสยงจตวา เชน ขา ผา เขย สาง ผนดวยไมเอก เปนเสยงเอก เชน ขา ผา เขย สาง ผนดวยไมโท เปนเสยงโท เชน ขา ผา เขย สาง

อกษรสงคาเปน ผนได ๓ เสยง โดยมพนเสยงเปนเสยงจตวา ดงน สามญ เอก โท ตร จตวา - ขา ขา - ขา - ส ส - ส - ฝา ฝา - ฝา - หาม หาม - หาม

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๓

๒.๒ อกษรสงค าตาย พนเสยงเปนเสยงเอก เชน สะ ผล ฝาก ขด

ผนดวยไมโท เปนเสยงโท แตคาทผนไดไมมทใชหรอไมมความหมายจงมไดแสดงไว

อกษรสงคาตาย ผนได ๒ เสยง โดยมพนเสยงเปนเสยงเอก ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา - สด สด - -

- ขะ ขะ - -

- หก หก - -

- หาก หาก - -

๓. อกษรต า

พยญชนะทเรยกวาอกษรตาทง ๒๔ ตว ง ย ญ น ณ ม ร ล ฬ ว พ ภ ฟ ท ธ ฒ ฑ ค ฅ ฆ ซ ฮ ช ฌ เชน คง งง ชง นง คอน ชอน ฟอน

๓.๑ อกษรต าค าเปน

พนเสยงเปนเสยงสามญ เชน คา ซน โคน วาว เชย ผนดวยไมเอก เปนเสยงโท เชน คา ซน โคน วาว เชย ผนดวยไมโท เปนเสยงตร เชน คา ซน โคน วาว เชย จะเหนวา อกษรตาคาเปน ผนไดเพยง ๓ เสยง คอ สามญ โท ตร

การผนอกษรตาคาเปน จะมพนเสยงเปนเสยงสามญ ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา มาน - มาน มาน -

ยา - ยา ยา -

มา - มา มา -

ราย - ราย ราย -

๓.๒ อกษรต าค าตาย ๓.๒.๑ อกษรต าค าตาย สระเสยงสน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๔

พนเสยงเปนเสยงตร เชน คะ นด รก

ผนดวย ไมเอก เปนเสยงโท เชน คะ นด รก

อกษรตาคาตาย สระเสยงสน จะมพนเสยงเปนเสยงตร ดงน สามญ เอก โท ตร จตวา

- - คะ คะ - - - นะ นะ - - - ละ ละ - - - มตร มตร -

๓.๒.๒ อกษรต าค าตาย สระเสยงยาว พนเสยงเปนเสยงโท เชน มาก เชต โนต

ผนดวยไมโท เปนเสยงตร เชน มาก เชต โนต

จะเหนวา อกษรตาคาตาย สระเสยงสน ผนไดเพยง ๒ เสยง คอ โท และตร

อกษรตาคาตาย สระเสยงยาว จะมพนเสยงเปนเสยงโท ดงน สามญ เอก โท ตร จตวา - - มาก มาก -

- - โลด โลด -

- - เชต เชต -

- - ยาก ยาก -

๔. อกษรค อกษรเดยว อกษรตา ๒๔ ตว ยงแบงออกเปน ๒ พวก คอ

๔.๑. อกษรค คอ อกษรตาทมอกษรสงเปนค ม ๑๔ ตวไดแก ค ฅ ฆ ช ซ ฌ ฑ ฒ ท ธ พ ฟ ภ ฮ จบคกบ อกษรสง ไดแก

ค ฅ ฆ คกบ ข ฃ

ช ฌ คกบ ฉ

ซ คกบ ศ ษ ส

ฑ ฒ ท ธ คกบ ฐ ถ

พ ภ คกบ ผ

ฟ คกบ ฝ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๕

ฮ คกบ ห

อกษรคเหลาน เมอนาอกษรสงทเปนคมาผนรวมกนระหวางคของตน จะไดเสยงวรรณยกตครบ ทง ๕

เสยง การผนอกษรตาค ถาจะผนไดครบ ๕ เสยง ตองใชอกษรสงมาชวยผน ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา คา ขา ขา คา คา ขา

ชา ฉา ฉา ชา ชา ฉา

คน ขน ขน คน คน ขน

ฟา ฝา ฝา ฟา ฟา ฝา

คาทพมพตวหนาเอน คอคาอกษรตาทผนคกบอกษรสง

๔.๒. อกษรเดยว คอ พยญชนะทไมมอกษรสงเปนค ม ๑๐ ตว ไดแก ง ณ น ม ย ร ล ว ฬ หากตองการจะผน ใหครบทง ๕ เสยง ตองใช ห นา

การผนอกษรตาเดยว ถาจะผนไดครบ ๕ เสยง ตองใชอกษรสง ห มาชวยผน ดงน

สามญ เอก โท ตร จตวา มอ หมอ หมอ มอ มอ หมอ

นา หนา หนา นา นา หนา

มาน หมาน หมาน มาน มาน หมาน

ลาม หลาม หลาม ลาม ลาม หลาม

คาทพมพตวหนาเอน คอคาอกษรตาเดยวทผนโดยใชอกษรสง ห มาชวยผน

ขอสงเกต อกษรเดยวทง ๑๐ ตวน ถาเขยนตามอกษรกลางหรออกษรสง และประสมสระเดยวกน เสยงวรรณยกตของอกษรเดยว จะตามเสยงวรรณยกตอกษรกลาง หรออกษรสงทมาขางหนา ไมวาจะ เปน พยางคเดยว หรอสองพยางค เชน หร อย เฉลา ปลด สนาม

ขอสงเกตเพมเตม

๑. อกษรน า อกษรตาม หมายถงพยญชนะสองตวเรยงกน ประสมดวยสระเดยวกน ตวแรกเปนอกษรสงหรออกษรกลาง จะบงคบใหพยางคหลง ซงมพยญชนะตนของพยางคเปนอกษรเดยว มเสยงวรรณยกตตามพยญชนะตวแรก ตวอยางเชน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๖

- ขยาย ขย เปนอกษรนา อกษรตามอกษรตวแรก ข (อกษรสง) นาอกษรตวหลง ย (อกษรตาเดยว) ย จงตอง ออกเสยงวรรณยกตตามอกษรตวแรก คอ ข คาเชนน เรา ออกเสยงพยญชนะตวแรกเปน อะ กงมาตรา หยาย มเสยง วรรณยกตจตวา ในคา ขยาย จงตองอานพยญชนะหลง เปน เสยงจตวา(อานวา ขะ-หยาย) - ตลง ตล เปนอกษรนา อกษรตาม อกษรตวแรก ต (อกษรกลาง) นาอกษรตวหลง ล (อกษรตาเดยว) เราอาน พยญชนะตวแรกเปน อะ กงมาตรา พยางคหลง ออกเสยงเปนเสยงเอก ตามเสยงอกษรกลาง ต ถาประสมกบ สระอ มวรรณยกตเอก อานวา ตง เพราะฉะนนพยางคหลง จง อานวา หลง มคามากกวาสองพยางค เชน อปราช ศกราช อปโลกน ซงอกษรกลาง เปน ตวสะกดของพยางคหนา บงคบเสยงวรรณยกตของพยางคหลง ใหเปนไป ตามเสยงอกษรกลาง จงอานออกเสยง พยางคหลงเปนเสยงเอก

อกษรนา อกษรตาม มอกประเภทหนง คอ ห นา อกษรตาเดยว และ อ นา ย ออกเสยงพยางค

เดยว เชน อยา อย อยาง อยาก เหงา หงอย หญา หนา หม หมน หยก ไหล แหลง ทกคาจะผนเสยงวรรณยกตตามตวนา คอ อ หรอ ห

๒. อกษรควบ หมายถง พยญชนะสองตวเรยงกนออกเสยงควบกลาเปนพยางคเดยวนน ในการผนเสยงวรรณยกตกจะผนตามตวหนา คอ อกษรกลางหรออกษรสงควบกบ ร ล ว ซงเปนอกษรตาเดยว กจะผนเสยงวรรณยกตตามอกษรกลาง หรออกษรสง เชน กลวย เสยงวรรณยกต โท ขวาง เสยงวรรณยกต จตวา แตถาอกษรตาควบกบ ร ล ว กจะผนเสยงวรรณยกตตามอกษรตา เชน พรา เสยงวรรณยกต ตร อกษรควบม ๒ ประเภท คอ อกษรควบแทและอกษรควบไมแท

๒.๑. อกษรควบแท คอพยญชนะ ๒ ตว ทม ตว ร ล ว ประสมอยดวย ประสมดวยสระเดยวกน อานออกเสยง พรอมกนทง ๒ ตว เชน กลาง ครว กวาง ๒.๒. อกษรควบไมแท ไดแก พยญชนะทมตว ร ควบอยดวย แตไมออกเสยงตว ร หรอมฉะนนกออกเสยงเปน เสยงอนไป

- ตวอยางอกษรควบไมแททออกเสยงแตพยญชนะตวแรก เชน จรง ไซร สราง ศร เศรษฐ

- ตวอยางอกษรควบไมแท ทร ออกเสยงเปน ซ เชน ไทร ทราย ทราบ ทรพย

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๗

แผนภมสรปการผนเสยงวรรณยกตค าประเภทตางๆ

ลกษณะค า สามญ เอก โท ตร จตวา อกษรกลาง คาเปน กา

กน กาง

กา กน กาง

กา กน กาง

กา กน กาน

กา กน กาน

อกษรกลาง คาตาย - - -

จะ จบ จาบ

จะ จบ จาบ

จะ จบ จาบ

จะ จบ จาบ

อกษรสง คาเปน - - -

ขา ขง ขาง

ขา ขง ขาง

- - -

ขา ขง ขาง

อกษรสง คาตาย - - -

ขะ ขด ขาด

ขะ ขด ขาด

- - -

- - -

อกษรตา คาเปน คา คน คาง

- - -

คา คน คาง

คา คน คาง

- - -

อกษรตา คาตาย สระเสยงสน - - คะ คก

คะ คก

คะ คก

อกษรตา คาตาย สระเสยงยาว - - วาก เชด

วาก เชด

- -

อกษรค คาเปน คา ขา คา/ขา คา ขา อกษรค คาตาย สระเสยงยาว - ขาด คาด/ขาด คาด - อกษรค คาตาย สระเสยงสน - ขก คก/ขก คก - อกษรเดยว คาตาย สระเสยงยาว - โหนด โนด โนด - อกษรเดยว คาตาย สระเสยงสน - หนะ นะ นะ -

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๘

บตรค าถามกจกรรมท ๙

ใหนกเรยนศกษาขอความในกรอบแลวตอบคาถามตอไปน

๑. ใหนกเรยนเขยนพยางคคาเปนจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา ............................................................... ........................................................................................................................................................................... ๒. ใหนกเรยนเขยนพยางคคาตายจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา ............................................................. ........................................................................................................................................................................... ๓. ใหนกเรยนเขยนพยางคทเปนพนเสยงจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา ................................................... ........................................................................................................................................................................... ๔.จงเขยนพยางคทมเสยงวรรณยกตสามญจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา.................................................. ........................................................................................................................................................................... ๕.จงเขยนพยางคทมเสยงวรรณยกตเอกจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา....................................................... ........................................................................................................................................................................... ๖.จงเขยนพยางคทมเสยงวรรณยกตโทจากขอความนอยางนอย ๑๐ คา........................................................ ........................................................................................................................................................................... ๗.จงเขยนพยางคทมเสยงวรรณยกตตรจากขอความนอยางนอย ๕ คา......................................................... ........................................................................................................................................................................... ๘.จงเขยนพยางคทมเสยงวรรณยกตจตวาจากขอความนอยางนอย ๓ คา...................................................... ...........................................................................................................................................................................

" … ขอใหทกคนมความปรารถนาทจะใหเมองไทยพออยพอกนมความสงบและท างานตงอธษฐาน

ตงปณธานในทางน ทจะใหเมองไทยอยแบบพอกนไมใชวาจะรงเรองอยางยอด แตมความพออยพอกน มความสงบเปรยบเทยบกบประเทศอน ๆ ถาเรารกษาความพออยพอกนนไดเรากจะยอดยงยวดได …ฉะนนถา

ทกทานซงถอวาเปนผมความคดและมอทธพลมพลงทจะท าใหผ อน ซงมความคดเหมอนกนชวยกนรกษาสวนรวมใหอยดกนดพอสมควร ขอย าพอควรพออยพอกน มความสงบ ไมใหคนอนมาแยงคณสมบตนจาก

เราไปไดกจะเปนของขวญวนเกดทถาวรทจะมคณคาอยตลอดกาล... "

พระราชด ารสเนองในโอกาสวนเฉลมพระชนพรรษา 23 ธนวาคม 2542

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๔๙

เรอง การประสมอกษร การประสมอกษร คอ การนาอกษรไทย คอ สระ พยญชนะ และวรรณยกต มาประกอบกนเปนพยางค หรอคา เชน คาวา “ แตง” เกดจากการประสมอกษร ดงน

- พยญชนะตน คอ ต. - สระ คอ สระแอ - วรรณยกต คอ ไมเอก - ตวสะกด คอ ง.

วธการประสมอกษร ม ๔ วธ คอ ๑. ประสม ๓ สวน ประกอบดวย พยญชนะตน สระ และวรรณยกต มารวมกน

ไดแก คาทอยในแม ก กา (คาทไมมตวสะกด) เชน แม ห ป ชา โตะ

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต

รป เสยง รป เสยง รป เสยง แม ม ม ไมหนา ๒ ตว แอ เอก ( ) โท ( ) ห ห ห อ อ ไมม จตวา ( + ) ป ป ป พนทอ ฝนทอง อ เอก ( ำ ) เอก ( ) ชา ช ช ลากขาง อา โท ( ) ตร ( ำ )

โตะ ต ต ไมโอ วสรรชนย โอะ ตร ( ำ ) ตร ( ำ ) ๒. ประสม ๔ สวน ประกอบดวย พยญชนะตน สระ วรรณยกต และตวสะกด ไดแก คาทมตวสะกด แตไมมตวการนต เชน นอง สาว รวย บาน กาซ

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต พยญชนะทาย

รป เสยง รป เสยง รป เสยง รป เสยง นอง น น ตวออ ออ โท ( ) ตร ( ำ ) ง แมกง สาว ส ส ลากขาง อา ไมม จตวา ( + ) ว แมเกอว รวย ร ร ตววอ อว ไมม สามญ ย แมเกย บาน บ บ ลากขาง อา โท ( ) โท ( ) น แมกน

กาซ ก ก ลากขาง อา ตร ( ำ ) ตร ( ำ ) ซ แมกด

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๕๐

๓. ประสม ๔ สวนพเศษ ประกอบดวย พยญชนะตน สระ วรรณยกต และตวการนต ไดแก คาทมตวการนต แตไมมตวสะกด เชน เลห เมล เทห (คม)ภร โพธ

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต

ตวการนต รป เสยง รป เสยง รป เสยง

เลห ล ล ไมหนา เอ เอก ( ำ ) โท ( ) ห

เมล ม ม ไมหนา เอ ไมม สามญ ล เทห ท ท ไมหนา เอ เอก ( ำ ) โท ( ) ห

ภร ภ พ พนทอ ฝนทอง อ ไมม สามญ ร โพธ พ พ ไมโอ โอ ไมม สามญ ธ ๔. ประสม ๕ สวน ประกอบดวย พยญชนะตน สระ วรรณยกต ตวสะกด และตวการนต ไดแก คาทมทงตวสะกด และตวการนต เชน สงห โอษฐ กณฑ พมพ ศนย

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต พยญชนะตน ตว

การนต รป เสยง รป เสยง รป เสยง รป เสยง สงห ส ส พนทอ อ ไมม จตวา ( + ) ง แมกง ห

โอษฐ อ อ ไมโอ โอ ไมม เอก ( ำ ) ษ แมกด ฐ กณฑ ก ก ไมหนอากาศ อะ ไมม สามญ ณ แมกน ฑ

พมพ พ พ พนทอ อ ไมม สามญ ม แมกม พ

ศนย ศ ส ตนค อ ไมม จตวา ( + ) น แมกน ย ใหนกเรยนศกษาการแยกสวนประกอบของพยางคตอไปน

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต

ตวสะกด การนต ประสมอกษร รป เสยง

เท ท เอ - สามญ - - ประสม ๓ สวน

จาก จ อา - เอก ก (แม กก) - ประสม ๔ สวน

เทห ท เอ เอก โท - ห ประสม ๔ สวนพเศษ

ทกข ท อ - ตร ก (แม กก) ข ประสม ๕ สวน

โบสถ บ โอ - เอก ส (แม กด) ถ ประสม ๕ สวน

มา ม อา - สามญ - - ประสม ๓ สวน

จนทร จ อะ - สามญ น(แม กน) ทร ประสม ๕ สวน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๕๑

ปลอง ปล ออ โท โท ง(แม กง) - ประสม ๔ สวน

จล จ โอะ - สามญ ล(แม กน) - ประสม ๔ สวน

เฮๆ อยาแอบหลบซครบ ชดการเรยนสดทายแลวครบ ตอนนเพอนๆ คงทราบแลววา การประสมคาในภาษาไทยมกแบบ แตละแบบเปนอยางไรบาง กวาจะมาถงจดนเรากเรยนพนฐานกนมาตงแตเรอง เสยงสระ พยญชนะ และวรรณยกต แลวเอามาประสมกนเปนพยางค คา เพอนาไปใชตอไปครบ

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๕๒

บตรค าถามกจกรรมท ๑๐

ใหนกเรยนตอบคาถามตอไปน

๑.ใหพจารณาพยางคตอไปนวาเปนการประสมอกษรกสวน และแยกสวนประกอบของแตละพยางคดวย

พยางค พยญชนะตน สระ วรรณยกต

ตวสะกด การนต ประสมอกษร...สวน รป เสยง

เพชร

เกง

ไหม

คลาย

พฒน

เรอน

โพธ ทน โตะ

๒. ใหนกเรยนพจารณาขอความในตารางแลวตอบคาถาม

๒.๑ จงเขยนพยางคทเปนการประสมอกษร ๓ สวน อยางนอย ๑๐ คา........................................ ........................................................................................................................................................................... ๒.๒ จงเขยนพยางคทเปนการประสมอกษร ๔ สวน อยางนอย ๑๐ คา....................................... ...........................................................................................................................................................................

ความพอประมาณ หมายถง ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน เชน การผลตและการบรโภคทอยในระดบพอประมาณ

ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจเกยวกบระดบของความพอเพยงนน จะตองเปนไปอยางมเหตผลโดยพจารณาจากเหตปจจยทเกยวของตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานน ๆ อยางรอบคอบ

การมภมคมกนทดในตว หมายถง การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงดานตาง ๆ ทจะเกดขนโดยคานงถงความเปนไปไดของสถานการณ ตาง ๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท ๕๓

๒.๓ จงเขยนพยางคทเปนการประสมอกษร ๕ สวน........................................................................

๓.ใหนกเรยนทา ปรศนาอกษรไขว โดยเขยนอกษรแทนเสยงพยญชนะ สระ และวรรณยกต ลงในชองใหไดความหมายตามทกาหนดให (วรรณยกต สระบน สระลาง อยชองเดยวกบพยญชนะ สวนสระหนา

สระหลง อยรปละชอง) ปรศนาอกษรไขว .

1 2 3 4 5

6 7 8 9 10 11 12

13 14 15 16 17

18 19 20 21 22

23 24 แนวนอน แนวตง .

1.ยงไมเจรญ 6. นอยลง 7.ค าขานรบของผหญง 8.เวลาในการชกมวยแตละชวงเวลา 9.ค,แฝด 12.ชอตนโศกทมยอดออนเปนชอหอยคลายดอก 13.ตรงขามกบลบ 15.ผงใหแหง 17.การเลนการพนนชนดหนง 18.ชมชนในสลม 20.โคนของตนไมทถกตดไปแลว 21.ความตาย 22.อาการทอวยวะเปนเหนบ 23.การลวง 24.หลาย,เยอะ

1.ดายทไมผานการฟอก 2.มองด 3.พดแสดงสมณศกดของพระ 4.เขาสตวชนดหนง มจ านวน 1 หรอ 2 แลวแตชนด 5.สงกอสรางททอดยาวออกไปในทะเลส าหรบจอดเรอประมงเพอขนสตวน า 10.ชอเดอนแรกของป 11.ชอพนธทเรยนพนธหนง 12.เรยกชายชาวจนทเปนเจาของราน 14.ละสายตา 15.ทม,แทง 16.การกระท า 19.มไมมาก 22.ตอยดวยก าปน

ชดการเรยน เรอง เสยงและอกษรแทนเสยงในภาษาไทย วชาหลกภาษาไทย ท ๓๐๒๐๓ ชน ม.๕ หนาท 54