กฎของเมนเดล ความน่าจะเป็นกับการทดสอบไคน์สแคว์

จัดท าโดย นางสาวณิชัชฌา อาโยวงษ์ ครูกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์

กิจกรรม: ตามเสน้ทางเมนเดล

จุดประสงค ์

1. เพื่อแก้ปัญหาเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอน โดยการใช้ส่ือที่เป็นสถานการณ์สมมติช่วยในการศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของยีนขณะที่มีการสร้างเซลล์สืบพันธุ์และการรวมตัวของเซลล์สืบพันธุ์

2. เพื่อช่วยให้นักเรียนเกิดการเรียนรู้ในเนื้อหาพันธุศาสตร์ที่ยากต่อการท าความเข้าใจ เพราะมีลักษณะเป็นนามธรรม

3. เพื่อพัฒนาให้นักเรียนสามารถบูรณาการวิชาคณิตศาสตร์และพันธุศาสตร์ ที่ดูเหมือนว่าจะไม่มีความสัมพันธ์และเกี่ยวข้องกันได้ มาท าให้เกิดความสนุกสนาน

ไม่น่าเบื่อ 4. นักเรียนสามารถน าสื่อการเรียนการสอนชุดนี้ไปศึกษาตามเวลาและโอกาสที่

เหมาะสมกับการเรียนรู้ของตนองได้

กิจกรรมที่ 2 การศึกษาโดยพิจารณา 2 ลักษณะ (Dihybrid Cross)

ลักษณะของถั่วลันเตาที่เลือกศึกษา คือ รูปร่างเมล็ด และสีของเมล็ด มีฟโีนไทป์ 4 แบบ คอื กลมเหลือง กลมเขียว ขรุขระเหลือง ขรุขระเขียว สมมติฐาน ถ้าการทดลองเป็นไปตามกฎของเมนเดล ส าหรับการผสมโดยพิจารณา 2 ลักษณะ ดังนั้น รุ่นหลานจะมีฟโีนไทป์ 4 แบบ โดยมีอัตราส่วนคือ กลมเหลือง กลมเขียว ขรุขระเหลือง ขรุขระเขียว เท่ากับ 9:3:3:1

กิจกรรมที่ 2 การศึกษาโดยพิจารณา 2 ลักษณะ (Dihybrid Cross)

ก าหนดให้ ลูกปัดสีชมพู แทน เมล็ดกลม (เด่น) ลูกปัดสีฟา้ แทน เมล็ดขรุขระ (ด้อย) } รูปร่างเมล็ด

ก าหนดให้ ลูกปัดสีเหลือง แทน เมล็ดสีเหลือง (เด่น) ลูกปัดสีเขียว แทน เมล็ดสีเขียว (ด้อย) } สีเมล็ด

เตรียมลูกปัด สีละ 50 เม็ด ใส่ลงในบีกเกอร์

จัดเตรียมอุปกรณ ์ดังภาพ

แก้วใบที่ 1 รูปรา่งเมล็ด แก้วใบที่ 2 สีของเมล็ด

50 เม็ด 50 เม็ด

50 เม็ด 50 เม็ด

การหยิบแต่ละครั้ง ท าดังรูป

การตีความ = ชมพ-ูชมพู คือ เมล็ดเรียบ, เหลือง-เขียว คือ เมล็ดสีเหลือง

50 เม็ด 50 เม็ด

50 เม็ด 50 เม็ด

ตัวอย่างที่ 1

การหยิบแต่ละครั้ง ท าดังรูป

การตีความ = ชมพ-ูฟ้า คือ เมล็ดเรียบ, เขียว-เขียว คือ เมล็ดสีเขียว

50 เม็ด 50 เม็ด

50 เม็ด 50 เม็ด

ตัวอย่างที่ 2

การหยิบแต่ละครั้ง ท าดังรูป

การตีความ = ฟ้า-ฟ้า คือ เมล็ดขรุขระ, เหลือง-เหลือง คือ เมล็ดสีเหลือง

50 เม็ด 50 เม็ด

50 เม็ด 50 เม็ด

ตัวอย่างที่ 3

การก าหนดค่าทางทฤษฎี (E)

การพิจารณาจ านวนครั้งในการหยิบ ทวีคูณของ 16 ในที่นี้ก าหนดเป็น 5 จะได้ว่า 16 x 5 = 80

เรียบเหลือง

เรียบเขียว

ขรุขระเหลือง

ขรุขระเขียว

45

อัตราส่วนคือ กลมเหลือง กลมเขียว ขรุขระเหลือง ขรุขระเขียว เท่ากับ 9:3:3:1

15 15 5

80 *

ทดลอ

ง

การหาค่า df df = n – 1 แทนค่าได้ว่า 4 – 1 = 3

การหาค่า p 22 (O-E)χ =

E

น า * ที่ค านวณได ้ไปเทียบกับตาราง

สมมติว่าตกในช่วงนี ้

แปลความได้ว่า df = 3, p = 0.01 – 0.05

สรุป

ค่าที่ได้นี้มีนัยส าคัญ (Significant) ดังนั้น จึงไม่ยอมรับสมมติฐาน (reject) แสดงว่าสมมติฐานนี้ไม่เป็นไปตามกฎ

ของเมนเดล อัตราส่วนจากการทดลอง ไม่ใช่ 9:3:3:1