Bankacılıkta Fiyatlama

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Bankacılıkta

Fiyatlama

23.10.2014

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Giriş

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Ticari Bankalar – Kamu, Özel, Yabancı, TMSF

• Kalkınma ve Yatırım Bankaları – Kamu, Özel, Yabancı

• Katılım Bankaları – Özel, Yabancı, Kamu (kuruluş aşaması)

(TBB, TKBB web site)

* Çalışmamız Ticari-Mevduat Banka yapısını baz almaktadır.

Banka Türleri

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN . * Çalışmamız Ticari-Mevduat Banka yapısını baz almaktadır. 16.10.2014 itibariyle

Banka Türleri

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı

Ceren Aybike URLU, Bankacılıkta Maliyetler ve Fiyatlandırma, Kocaeli Üniversitesi, Y.Lisans Tezi, 2007

- Bankacılık Ürünleri

- Fiyatlamayı Etkileyen Faktörler

- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler

- Krediyle İlgili Şartlar

- Müşteriye Özgü Dinamikler

- Rekabet

- Fiyatlama Stratejileri

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Bankacılık Ürünleri Fon

Transferi

• Kredi

• Mevduat

Garanti

• K.Kartı

• DBS

• Akreditif

• Harici

Garanti

• Teminat

Mektubu

• Yurtdışı

Krediler • Çek-Senet

VDMK

Mortgage

Hizmet

• KMH

BCH

• Cari Hesap

• EFT,

Havale

• DTS

• Otomatik

Ödeme

• Para ve

Sermaye

Piyasası

VDMK

İhracat Alacakları

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

– Fon Maliyeti (faiz+komisyon)

– Yasal Düzenlemeler

– Günlük Kasa İhtiyacı

– Kur

– Faaliyet Giderleri

Kaynak Maliyeti

“Etkileyen Başlıca Kalemler ”


KM=

( Faiz + Komisyon + TMSF + KKDF + BSMV + BDDK +

+ Faaliyet + Kur -DIBS )

KK

* 100

KK= TK – (dispo+munzam+kasa)

OKM = KMi * payi

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Kaynak Maliyeti

“Fon Maliyeti ”

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Vadeli Mevduat: Tasarruf sahiplerine vade bitiminde

ödenecek faiz olup, yasalar tarafından belirlenen tavan

oranı aşmamak kaydıyla, rekabet şartlarına göre serbestçe

şekillenir.

• Vadesiz Mevduat: Bu grupta dış ticaret işlemlerine konu

ödeme emirleri, çek bedelleriyle ilgili bloke hesaplar,

otomatik ödeme, maaş ödemeleri gibi işlemlerin yarattığı

vadesiz (maliyetsiz) hesap tortusu yer almaktadır

Nalan Ece, Doktora Tezi, Bankacılıkta Kaynak Maliyeti ve Kredi Fiyatlamasına Etkileri, 2007, sf.64

Tuvshinjargal GANBAT, Y.Lisans Tezi, Ticari Bankacılıkta Kaynak Maliyetlerinin Belirlenmesi…2007, sf.33

Kaynak Maliyeti

“Fon Maliyeti ” - Mevduat

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Bankalararası Piyasa: TCMB aracılığı ile bankaların kısa

vadeli fon ihtiyaçları için kullanılan bu piyasanın maliyeti; faiz

oranı, MB komisyonu ve BSMV’dir.

• Reeskont Kredileri: Kısa süreli likidite ihtiyacı için TCMB’nın

sağladığı bu kredinin maliyet unsurları; MB senet bedeli ve

reeskont faiz oranıdır.

• Repo : Repo işleminde borç para alınarak, karşılığında menkul

kıymet satılmakta; vade bitiminde faiz ve anapara ödemesi

yapılarak menkul kıymet geri alınmaktadır.



Kaynak Maliyeti

“Fon Maliyeti ” – Mevduat dışı Kaynak

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Yurtdışı Krediler : Daha çok sendikasyon kredisi şeklinde

sağlanan bu kaynağın maliyeti; faiz, kur riski, gider ve

komisyonlardır.

• Menkul Kıymet İhracı: Sağladıkları fon büyüklükleri itibariyle,

daha çok yatırım ve kalkınma bankalarının başvurduğu bu

kaynak; özellikle uzun vadeli kredilerin finansmanında önemli

bir yer tutmaktadır.

Banka tarafından ihraç edilen tahvilin gerçek maliyeti; tahvilin

satışından elde edilen net nakit girişlerinin bugünkü değerleri

toplamını, tahvilin faizleriyle birlikte vadesinde ödenecek

anaparanın bugünkü değerine eşit kılan faiz oranıdır.


Kaynak Maliyeti

“Fon Maliyeti ” – Mevduat dışı Kaynak

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .




– Kur


Kaynak Maliyeti



Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

2.a

1

Bilanço Dışı Yükümlülükler 2.b

Kaynak Maliyeti

“Yasal Düzenlemeler ”

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Disponibilite: TCMB nezdindeki serbest hesaplarında nakit ve

portföylerinde her an nakde dönüşebilecek kamu menkul kıymet

bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. ( Oran: %0 ) TCMB Umumi Disponibilite Hakkında Tebliğ, 2002

• Zorunlu (Munzam) Karşılık: Türkiye’de ticari bankalar topladıkları TL

mevduat ve DTH’ların belirli bir oranını TCMB’na mevduat olarak

yatırmak zorundadır. ( Oran: TL% 11,5 YP:%13 ) Bu uygulama, plase

edilebilir fon maliyetini önemli ölçüde artırmaktadır. TCMBK, m.40

• TMSF Primi: Mevduat kabulüne yetkili bulunan bankalar TL cinsinden

tasarruf mevduatı ile altın ve DTH’lar mevduat sigortasına tabidir.

( Oran: SYO > 0.08=> % 0,025; % 0,026 ) TMSF’nin Kaynakları ile Kaynaklarının Kullanımına Dair Yönetmelik, m.4



Kaynak Maliyeti

“Yasal Düzenlemeler ” - Mevduat

Oranlar: tcmb.gov.tr

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• BANKA KREDİLERİ (Nakit-G.nakit) ;

2006 yılında yayımlanan ve daha sonra 2008-2009-2010-2011 yıllarında

revize edilen Yönetmeliğe göre, krediler için, içinde bulundukları risk

grubuna göre belli oranda karşılık ayırmak gerektirir.

Ancak bu uygulama; doğrudan fiyatlama değil, daha çok Banka

Karlılığıyla ilgili bir konudur. Konu bütünlüğü ve aktif-pasifin mukayeseli

görünümü için belirtilmiştir.

Kaynak Maliyeti

“Yasal Düzenlemeler ” - Kredi

https://www.tbb.org.tr/Dosyalar/.../Karsiliklar_Yonetmeligi_011106.doc

https://www.tbb.org.tr/.../Karsiliklar_Yonetmeligi_Degisiklik_230109.do...






Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Kaynak Maliyeti

“Güncel Bir Örnek ”

http://www.denizozel.com/ekonomik-raporlar-katalogu/default.aspx 22.10.2014 tarihli günlük rapor

http://www.denizozel.com/ekonomik-raporlar-katalogu/default.aspx





Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .




– Kur


Kaynak Maliyeti



Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Günlük nakit ihtiyacını karşılamak için tutulan kaynaklar (ihtiyari

kasa) kullanılabilir kaynak miktarını düşürmek suretiyle

maliyetlerin artmasına yol açmaktadır.

Kaynak Maliyeti

“Günlük Kasa İhtiyacı ”

Emel GÜNDOĞDU, Bankacılıkta Kaynak Maliyeti… , Y.Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, 2009

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Türk Bankacılık sisteminde maliyetler genel olarak iki grupta

toplanabilir. Bunlar; genel vergi mevzuatından kaynaklanan

maliyetler ve bankacılık ve sermaye piyasası mevzuatından

kaynaklanan maliyetlerdir.

• Vergi Mevzuatı:

Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi Stopajı,BSMV, Damga Vergisi,

KKDF, Sivil Savunma Fonu vb.

• Banka-Sermaye P. Mevzuatı:

• Karşılıklar, mevduat sigortası ve katılım paylarına ek olarak;

• Risk Maliyeti: Kredi, piyasa, likidite, operasyonel

• İşlem Maliyetleri: Birim işlem maliyetidir. Personel, eğitim,

Bina, komisyon, pazarlama gibi kalemleri içerir.

Fiyatlamayı Etkileyen Faktörler

“Diğer Maliyetler ”


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Banka pasif yapısının unsurları olan her bir kaynak için tespit

edilen maliyet oranları ile, bu kaynakların toplam kaynaklar

içindeki paylarının çarpılması sonucu ağırlıklı maliyet oranları

bulunur.

Bu orana dolaylı giderlerin(diğer maliyetler) eklenmesi ile

bankanın kaynak maliyetine ulaşılır.

Kaynak Maliyeti

“Hesaplanması ”

Tuvshinjargal GANBAT, Y.Lisans Tezi, Ticari Bankacılıkta Kaynak Maliyetlerinin Belirlenmesi…2007,

KM=

( Faiz + Komisyon + TMSF + KKDF + BSMV + BDDK +

+ Faaliyet + Kur -DIBS )

KK

* 100

KK= TK – (dispo+munzam+kasa)

OKM = KMi * payi

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Başlıca Kriterler:

– Vade ……………………… …… geri dönmeme riski

– Geri Ödeme Şartları …………. ara ödemeli-ödemesiz

– Teminat ………………………... Güçlü-zayıf teminat


“ Krediyle İlgili Şartlar ”


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• İlişkinin Derinliği: Küçük bir faiz farkı için, uzun süreli ilişkiler

yıpratılmaz ve kazanılmak istenen yeni müşteri için daha

esnek davranılabilir.

• Müşterinin Getirileri: Kredi talep eden müşterinin bankaya

kazandırdığı mevduat getirisi, kredi maliyetini değiştirir.

• Müşterinin Özellikleri: Mali performansı, moralitesi,

kredibilitesi, iş tecrübesi, çalıştığı sektörün potansiyeli gibi

unsurlar.


“ Müşteriye Özgü Dinamikler ”


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Bankacılık sektöründe rekabet, doğrudan doğruya fiyatları

etkileyen en önemli unsurlardan biridir; bununla birlikte rekabet

gücünü belirleyen tek etken de değildir.

• Hizmet kalitesi, hizmet çesitliligi, yapısı, müsterinin

gereksinimlerini karsılayan hizmetlerin sunulması, teknoloji,

reklam vb. bütün bunlar rekabet gücünü etkilemektedir.

• İnternet bankacılıgı, bankaların hızlı, güvenli ve en yeni

bilgisayar donanımına sahip olmaları ve ATM sayısındaki artıs;

rekabet avantajı yaratmak için gerekli olmakla beraber bankalara

maliyeti de yüksek olmaktadır.


“ Rekabet ”


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Piraye Antika (HSBC Eski Genel Müdürü) Finans Gündem Röportajı, 2010

“ Antika’ya göre bankacılık sektöründe artık organik büyüme ile başarılı olmak zor,

onun yerine satın almalarla yola devam etmek gerek. … Büyük bankaların giderek

zararına piyasa yarışına girmek yerine mevcut piyasa paylarıyla banka satın

alma yoluna gideceklerini düşünüyor.

“BU FİYATLAMALAR SERMAYEYİ YARALAR”

İrrasyonel fiyatlamayı bankacılık sektöründeki en büyük risk olarak gören Antika,

fiyatlama politikasının böyle devam etmesi halinde bankacılıkta sermaye

birikiminin orta vadede yara alacağını söylüyor.


“ Rekabet ” – Duayenlerden Birkaç Söz

http://www.finansgundem.com/finans-kulis/bankacilikta-surpriz-satin-almalar-olabilir-223020.htm#ixzz3GihyR7ul














Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Ergun ÖZEN (Garanti Bankası Genel Müdürü) Finans.Haberler.Com Röportajı, 2012

“Ergun Özen, artan fiyat rekabeti ortamında bankacılıkta hata payının azaldığına

ve sorunlu banka kredilerinde bir artış olduğuna işaret ederek …sorunlu

kredilerdeki artışın negatif bir sonucu olarak 2012'de banka karlarında da bir düşüş

olacağı öngörüsünde bulundu.

… büyümek için sektördeki rekabetin de adil olması gerekiyor. Ancak sektörde hata

Marjları iyice daralmış durumda. Ciddi fiyatlama hataları yapılıyor. Bu durum

sektörde konsolidasyonları da hızlandırabilir. 5 sene sonra olacağını düşündüğümüz

konsolidasyonlar 3 sene sonra gerçekleşebilir"


“ Rekabet ” – Duayenlerden Birkaç Söz

http://haberler.com/garanti-genel-muduru-ozen-bankacilikta-hata-payi-3567658-haberi/cok-yorumlanan-haberler/

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Sunumun Kapsamı



- Kaynak Maliyeti

- Diğer Maliyetler



- Rekabet


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Maliyet Temelli Fiyatlama Yöntemleri

1. Maliyete Kar Payı Eklenmesiyle Yapılan Fiyatlama

2. Marjinal Fiyatlandırma

• Maliyetlere Dayalı Olmayan Yöntemler

1. Basabas Noktası Yöntemi

2. Kullanım Degeri Yöntemi

3. Pazar Fiyatına Uyma Yöntemi

4. Özel İliski Fiyatlaması

5. Pazara Girme Fiyatlaması

6. Pazarın Kaymagını Alma Fiyatlaması

Fiyatlama Stratejileri

Tunay İyigün, Bankacılıkta Fiyatlandırma, Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi, 2006

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN . Tunay İyigün, Bankacılıkta Fiyatlandırma, Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi, 2006


“ Maliyet Temelli Yöntemler ”

• Maliyete Kar Payı Eklenmesi: Tüm maliyetlere belli bir kar

marjı ilavesiyle yapılan fiyatlandırmadır.Bu marj, bankanın

kullandırdıgı fonlardan elde etmeyi planladıgı minimum kar payı

ya da risk primi olarak hesaplanmaktadır. Bu sekilde elde edilen

rakam en azından piyasa ve rekabet kosulları gibi hususlar

dikkate alınmadan önceki hedef bir rakamı ortaya koymaktadır.

• Marjinal Fiyatlandırma: Marjinal fiyatlandırma yaklasımında

sabit maliyetler ayrı bir havuzda toplanır ve üretim birimlerine

dagıtılmaz. Belirli hizmetlere uygulanabilir sabit maliyetler için ayrı

havuzlar olusturulabilir.

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü



“ Maliyete Dayalı Olmayan Yöntemler ”

• Başabaş Noktası: Toplam gelirler ile, sabit ve degisken

maliyetlerden olusan toplam giderlerin çakıstıgı noktadır.

• Kullanım Değeri: Ürün ve hizmetlerin tüketicilerde yarattıgı

kullanım degeri esas alınır. Özellikle ürün paketi mantıgı ile

Çalısan bankalar için uygun bir yöntemdir.

• Pazar Fiyatına Uyma: Bu yöntemde banka, kendi

kategorisindeki bankaların uyguladıkları fiyatları baz alır. Küçük

bankalar da, ''Liderini takip et'' ilkesi ile fiyatlama yaparlar.

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü



“ Maliyete Dayalı Olmayan Yöntemler ”

• Özel İlişki: Bu yöntemde müsterinin bankaya olan verimliligi

dikkate alınarak fiyatlama yapılır. Müsterinin banka ile olan tüm

islemleri bir bütün olarak degerlendirilir.

• Pazara Girme: Piyasanın fiyatlara duyarlı olması ve bankanın

o piyasaya yeni girmesi durumunda bilinçli olarak rakiplerinden

daha düsük fiyatlama yapılabilir.

• Pazarın Kaymağını Alma: Bu yöntemde, sunulan ürünün çok

farklı ve kaliteli oldugu imajı verilerek, mümkün oldugu kadar

yüksek fiyat uygulanmaktadır. Özellikle henüz rakiplerin

bulunmadıgı alanlarda öncü olmanın avantajı kullanılır.

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Genel Müdürlük

Şube Şube Şube

Müşteri Müşteri

ŞCF % 10

ŞCF % 10

Bankacılıkta Maliyet Yansıtma

“ Şubeler Cari Sistemi ”

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• Bankaların şubelerinin karlılık planlamasında, şubeler cari hesabı önemli yer tutmaktadır.

• Şubeler cari hesabının, toplam bilanço üzerinde bir etkisinden söz edilmese de, şubelerin karlılık analizinin ölçümünde önemli bir unsurdur.



Elitaş, C., Leyli, B., ve Özkol, E.S.2009. ŞCH ve Kullanılan Yöntemler Arasında Karşılaştırmalı Bir Uygulama.Mali Çözümler Dergisi

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

• İstismar faizi oranı, bankaların genel müdürlüklerince belirlenmektedir.

• Ülkemizde bu oran genellikle ortalama para maliyeti ile kredilere uygulanan faiz oranı arasında bir değerdir.

• Bu oranın tespitindeki amaç; hem borç veren, hem de borç alan şubelerin uygun bir kar marjı ile çalışmasını sağlamaktadır.




Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Şubeler Cari Faizi :

• Şubeler cari faizi, mevduata verilen faiz oranı ile krediden alınan faiz oranı arasında yer alan, bankaların şubeler arasındaki faiz-borç ilişkisini gösteren hesaptır. Diğer bir ifadeyle, söz konusu bankacılık faaliyetinde gerçekleştirilen işlemlere uygulanan faiz oranı olarak ifade edilebilir.

• Bir başka deyişle, bankaların genel müdürlüklerinin şubelere verdikleri ya da onlardan aldıkları paraya uyguladıkları genel faiz oranıdır.




Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Örneğin; Şubeler cari oranı %10 olan bir bankada müşteriye %9.90 la

kredi kullandırılırsa yıllık oranda banka %0,01 oranıyla zarar eder,

ancak %13 şubeler cari oranıyla sattığı takdirde %3 kar eder.

Şubeler Cari Sistemi

“ Örnek ”


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Fiyatlama Örnekleri :

“ Teminat Mektubu Komisyonu”

Bir firmanın bankadan 1.000 TL tutarından bir teminat mektubu talep ettigini

varsayalım. Bankanın ;

yıllık TM komisyon oranı %5 (3 aylık tahsil)

ticari kredi faiz oranı %22 yıllık

getirisiz aktiflerin toplam aktiflere oranı %17 oldugu varsayılmaktadır.

Teminat mektubu komisyonu alınmaması için, bankada ne kadar

bir vadesiz ticari mevduat ortalaması bulundurulması gerekir?


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .


“ Teminat Mektubu Komisyonu”

Aynı firmanın aynı şartlarda istediği teminat mektubunda

%18 faiz üzerinden 1 yıl vadeli ne kadar mevduat bulundurması gerekir ?

yıllık TM komisyon oranı %5 (3 aylık tahsil)

ticari kredi faiz oranı %22 yıllık

getirisiz aktiflerin toplam aktiflere oranı %17


Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .


“ Mevduat Müşterisi Verimi ”

Firmanın ilk üç aylık vadesiz mevduat ortalaması 10.000 TL ve vadesiz

mevduata uygulanan faiz oranı %3’tür. Banka, %6 zorunlu karsılık ayrıldıktan

Sonra 100 TL’lik mevduatın %94’ünü plase edebilmektedir.

Bankanın, subesinin topladıgı mevduata uyguladıgı Subeler Cari Faizi

%17,5’dir. Bu firmadan saglanan kazancı hesaplayınız:


355,49 TL

Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Kaynakça

Tezler :




Emel GÜNDOĞDU, Bankacılıkta Kaynak Maliyeti… , Y.Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, 2009

Tunay İyigün, Bankacılıkta Fiyatlandırma, Gazi Üniversitesi, Doktora Tezi, 2006


Diğer :

Web Sitesi:

www.tcmb.gov.tr

www.tbb.org.tr/Dosyalar/.../Karsiliklar_Yonetmeligi_011106.doc

www.tbb.org.tr/.../Karsiliklar_Yonetmeligi_Degisiklik_230109.do...

http://haberler.com/garanti-genel-muduru-ozen-bankacilikta-hata-payi-3567658-haberi/cok-yorumlanan-haberler/


http://www.tbb.org.tr/Dosyalar/.../Karsiliklar_Yonetmeligi_011106.doc


















Nevra

TÜ

TÜ

NC

Ü

Ebru GÜVEN .

Teşekkürler

Economy & Finance

Bankacılıkta Fiyatlama