7/29/2019 TERMAL KONFOR
1/52
1
7/29/2019 TERMAL KONFOR
2/52
2
Termal konfor deyimi;
genel olarak bir iyerinde alanlarn bykounluunun scaklk, nem, hava akm gibi
iklim koullar asndan gerek bedensel,gerekse zihinsel faaliyetlerini srdrrken belli bir
rahatlk iinde bulunmalarn ifade eder.
TERMAL KONFOR
7/29/2019 TERMAL KONFOR
3/52
3
DAHA GEN ANLAMDA;
ALIANLARIN VE RETM SSTEMNOLUTURAN TM MEKANK VEELEKTRONK ARA, GERE, EKPMAN
VE OTOMASYON SSTEMLERNN ENVERML DEERLERDEALIABLMES N GEREKLOPTMUM FZKSEL VE PSKOLOJKARTLARDIR.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
4/52
4
Kapal bir ortam ierisinde termal konforrahatlnn hemen farkna varlmaz,Ancak bir sre getikten sonra
Hissedilmeye balanr.
Eertermal konfor koullar mevcutDeilse nce sknt hissedilir daha sonrarahatszlk duyulur.
TERMAL KONFOR
VERMLL, GVENL
AISINDAN NEML BR KAVRAMDIR.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
5/52
5
Bir iyerinde termalkonfor denilince; O iyeri
atmosferinin scakl, nemi,hava akm hz ve radyant ssakla gelmelidir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
6/52
6
nsann ortamla s al veriine
etki eden drt ayr faktr vardr.
Hava scakl, Havann nem younluu, Hava akm hz, Radyant s.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
7/527
1- Hava scakl:
Vcudun s dengesini salayan veyukarda saylan drt faktr ile s
yknn (H nin sfr olmas) sabittutmas alanlara konforlu birortam salar.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
8/528
Is al veriinin insan zerindeki etkileri
nsann ss ok kk limitlerierisinde kendi kendine kontrol edilebilir.Vcut scaklndaki art, alma
ykne veya alma srasnda harcanankaloriye bal olarak deiir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
9/529
NSAN VCUDUNUN SICAKLII
36,5 - 37 C nsann salkl alabilmebeden scakl
-
+
7/29/2019 TERMAL KONFOR
10/5210
2- Radyant s:yerinde iin gerei olarak scak yzeylerbulunabilmekte ve bu yzeylerden s radyasyonuolabilmektedir, Termal radyasyon yani radyant sabsorblanaca bir yzeye arpmadka, scaklk meydanagetirmeyen elektromanyetik bir enerjidir. Dolays ile havaakmlar radyant sy etkileyememektedir.
Ancak, ortamdaki hava akm alana biraz rahatlk verebilir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
11/52
Termal radyasyondan korunmann tek yolu, alanlakaynak arasna s geirmeyen bir perde koymaktr.
Ancak, konulan perde sy yanstmyorsa, syabsorblayarak s kayna haline de gelebilir.
11
7/29/2019 TERMAL KONFOR
12/52
12
3- Nem: Havada belli bir miktarda nem bulunur. Havadaki
nem miktar mutlak ve bal nem olarak ifade edilir.Mutlak nem;Birim havadaki su buhar miktardr.Bal nem;Ayn scaklkta doymu havadaki mutlak neminyzde kan ifade ettiini gsterir.
i sal asndan, bal nemin nemi byktr. Biriyerinin bal nemini deerlendirilirken scaklk, hava akmhz gibi dier termal konfor artlarnn da gz nndebulundurulmas gerekir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
13/52
Genel olarak bir iyerinde bal nem %30 ile % 80
olmal ve bu snrlar amamaldr.
Yksek bal nem (%80-%100) ortam scaklnnyksek olmas halinde bunalma hissine neden olur
ve kiinin alma gcn drr.
Yksek bal nem, scakln dk olmas halinde iseme ve rperme hissi verir.
13
7/29/2019 TERMAL KONFOR
14/52
14
4- Hava akm hz: yerinde termal konforusalamak ve sala zararl olan gaz ve tozlar iyeriortamndan uzaklatrmak iin uygun bir hava akm
hz temin edilmesi gerekir.Ancak, hava akm hz iyi ayarlanmaldr.nk vcut ile evresindeki hava arasnda havaakmn etkisi ile s transferi olur.
Bu transferin yn scakln deimesinebaldr. Hava vcuttan serinse, vcut sskaybolur. Hava vcuttan scaksa vcut ss artar.
Byle durumlarda s stresleri meydana gelir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
15/52
15
Sonu olarak, uygun bir evre scaklnn
seilmesinde hava akmlarnn da dikkate alnmasgerekir. yerinde hava akmlarnn varl birserinlemeye neden olur.
Ancak, hava akm hznn saniyede
0,3 ile 0,5 metreyi amamasna dikkat edilmelidir.nk, daha hzl hava akmlar rahatsz edici esintilerhalinde hissedilir.Bu hususa, iyerlerinde sklkla rastlanr, isiler
genellikle me nedeni ile var olanhavalandrma sistemini altrmaktan kanrlar. Byledurumlar incelendiinde havalandrma sistemlerinin havaakm hzlarnn yksek olduu gzlenmitir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
16/52
16
Deiik iyerlerinde alanlarn %80 ineyakn byk ounluunun, s hissi bakmndankendilerini en rahat durumda hissettikleri blgenintespitine allm ve termal blge kavram ortaya
kmtr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
17/52
17
TERMEL KONFOR FAKTRLERTermal konfor blgesi, i yapma ve faaliyetini
srdrme asndan en rahat durumdaolabilmek iin gerekli termal konforkoullarnn st ve alt snrlar arasndakiblgedir.
Bu blgeye etki eden ok sayda faktr vardr.Bu faktrlerin deimesine bal olarak
termal konfor blgesi de az ya da okderiiklikler gsterir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
18/52
18
7/29/2019 TERMAL KONFOR
19/52
19
Bu faktrleri syle sralayabiliriz.
- Ortam scakl,- Ortamn nem durumu,- Ortamdaki hava akm,-Yaplan iin nitelii (hafif i, orta i, ar i),-inin giyim durumu,-inin ya ve cinsiyeti,-inin beslenmesi,
-inin fiziki durumu,-inin genel salk durumu ve benzeri.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
20/52
20
Hafif ilerde rahat alma iin scaklk,
hava akm hz ve bal nem deerleri.
Is Hava akm hz Bal nem
19.0 - 21.00
C 0,119.5 - 21.5 0C 0,2
21.5 - 23.5 0C 0,5
23.5 - 25.0 0C 1,0
Daha yksek scaklk Daha fazla hava akm
% 30 - 60
7/29/2019 TERMAL KONFOR
21/52
21
Yaplan ie gre alma ortam
scaklklar%50 nem seviyesinde
Faaliyetin ekli Hava scakl (0C)Oturarak yaplan hafif el ileri ....................... 20
Oturarak yaplan hafif kol ve el almalar. 20
Ayakta yaplan ar kol isleri ............................. 17
ok ar iler ......................................................... 15-16
7/29/2019 TERMAL KONFOR
22/52
22
Ar scakln retim zerinde de
olumsuz etkisi vardr.Efektif
Scaklk; 29 C olursa, performans %5 der.30 C " " % 10
31 C " " % 17
32 C " " % 30 "
7/29/2019 TERMAL KONFOR
23/52
TERMAL KONFOR ARTLARININ OLUMSUZETKLERNDEN KORUNMA
23
yerinin planlanmas aamasnda;alma ortamnn fiziksel niteliine
uygunHAVALANDIRMA,
ISITMA,
SOUTMA,Tedbirlerinin tespit edilmesi ve bunlarn gerekletirilmesidir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
24/52
24
ISI ve NEM, baz endstri kollarnnteknolojik bakmdan gerekli fizik
artlardr.Tekstil gibi
Baz i kollarnda ise gerekli
olmayp, yaplan iin sonucudur.Boyahaneler, amarhaneler,eker, konserve, katfb...
Baz i kollarnda KURU SICAKLIKvardr.
Yksek frnlar, kok. Kauuk, imento,
eker, dkmhaneler ..2010
7/29/2019 TERMAL KONFOR
25/52
ISI VE NEM N SALIA ETKS
25
Scaklk;frnlarda 36-38 C,
cam fabrikalarnda 42-45 C,
frnlarn ok yaknnda ise 60-65 Cye kadar kabilir.Baz kazan daireleri (gemiler gibi) snn en yksek olduuyerlerdir.
Madenlerde her 100 metreye inildike scaklk 2,5 C kadarartt gibi ayn zamanda nem de ykselir
2004
7/29/2019 TERMAL KONFOR
26/52
ISI VE NEM N SALIA ETKS
26
Kapal yerlerdeki konforsuzluk ou kezoksijen eksikliine ve karbondioksitartmasna balanr.
YANLITIR, NKKonforsuzluun nedeni vcuttan satlmasnn glemesi ve yavalamasdr.Rahatszlk hissini douran faktrler Is,nem ve hava akmdr. faktrn hemverimlilik hem de salk ynnden
etkileri incelenmelidir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
27/52
ISI VE NEM N SALIA ETKS
27
-Salk ve konfor bakmndan en uygun ortam,iin yapl ekline bal olarak 12-22 C s ves ile ters orantl olarak % 30-75 arasndadeien relatif rutubettir.
-Is arttnda nem dk kalmaldr.
-Hava akm hz ise 0.5 metre/sn. olarak kabuledilir.
-ok yksek veya az s, nem ve yetersizhavalandrma alanlar konforsuz ortamdaalmaya zorlar, hastalk ve i kazas riskini
artrr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
28/52
SICAA BALI BOZUKLUKLAR
28
HAFF
BOZUKLUKLAR
AIR
BOZUKLUKLAR
2004
7/29/2019 TERMAL KONFOR
29/52
HAFF BOZUKLUKLAR
29
Vcuttan scaklk atlamaynca rahatszlk
belirtileri ortaya kar.- Sinir sisteminde knt,- Kas kuvvetinde azalma,- Nabzda artma,
- Skntl nefes darl olmutur.- Yz krmz, ter iinde, dil ise kurudur.- Tansiyon der, vcut ss 38 Cye kar.- Hafif harekette bile bitkinlik artar, deri daha slanr, nabzzayflar.( Baz hallerde ok arl adale kramplar olur, el vebacaklarda, srtta ve karnda grlen bu kramplar 48 saat kadarsrer.)- drarda Albmin bulunur, ba ars, genel rahatszlk hissi,mide bozukluklar, itah azl, kusmalar, ishal, asabiyet,uykusuzluk en ok grlenleridir.
Bu durumun tedavisi iin deri altna ve damara tuzlu su
yaplr, azdan su verilir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
30/52
AIR BOZUKLUKLAR
30
Dkm, maden, metal ileri, yksekfrnlar ve cam fabrikalarnda grlr.
Hafif bozukluklarda grlen arazlar daha
iddetli olarak ortaya kmtr. Tedbiralnmaz ise lme kadar gider. En tipikrnei s arpmasdr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
31/52
SOUK
31
Pek ok ilerde nemli bir salksorunudur.
Souun nemli veya kuru havada etkisifarkldr.Kuru soua iyi dayanlr.
Dier taraftan havann durgun veyaesintili olmas da souun etkisini deitirir.
Hareketsizlik, alkol imi olmak,ayakkablarn sk olup aya vurmas,ayaklarn slakl vb. faktrler souk etkisiniartrr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
32/52
SOUUN ETKS
32
Vcut kendi tedbirini almaya balar;fazla kalori kaybn nlemek iin genel olarakbtn damarlar skr.
zellikle bu skma elde, ayaklarda veparmaklarda belirgindir.
Vcutta kaloriyi artrmak iin adalelerkaslr, titreme balar. Kalp atlar vesolunum hzlanr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
33/52
SOUUN ETKS ile MEYDANA GELENBOZUKLUKLAR
33
-Parmak ularnda morluk, kzart(akrosiyanoz).- Parmaklarda soukta solukluk, terleme(Raynaud sendromu),
- Souk ve nem beraber ise ayaklarda ime,kanamalar, lserler. Siper Aya- Donmalar, kangren,- Souk allerjisi (kant, yanma),- Yzde fel,- Mafsal romatizmas,- lm
7/29/2019 TERMAL KONFOR
34/52
RANDUMAN VE KAZALARI ZERNEETKS
34
-Is, nem ve havalandrma sonucu olankonfor, randman ileri derecede etkiler.-Scak bir ortamda insanlar daha yava
alrlar. Randman der.-Konfor artlar ktletike i kazalarartar. En uygun s 17 C olup bundan
aas ve yukarsnda i kazalarnn artttespit edilmitir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
35/52
ISI VE NEMDEN KORUMA
35
TIBB KORUMATEKNK
KORUMA
7/29/2019 TERMAL KONFOR
36/52
TIBB KORUMA
36
-ok scak ortamlarda yaplan ar ilerde ileri
yataki iiler, kronik hastal olanlar,alkolikler, kalp ve damar hastal olanlar,akcier ve deri hastal olanlaraltrlmamaldr.
-Yksek scaklkta alacaklarn arlklarideal kilolarndan 5 kg.dan fazla olmamaldr.
-Adaptasyon yetenei salanmaldr.-Tbbi korunmada dikkat edilecek en nemlikonu, verilecek iecek ve tuzdur
7/29/2019 TERMAL KONFOR
37/52
TIBB KORUMA
37
-1 lt. ter 580 kalori atar ve ok scak ortamdagnde 7 lt. kadar ter karak vcut ssndrebilir. Bunun iin su, limonlu souk ay
iilerek kaybolan suyu kapatmaldrlar. Gazlieceklerden saknmaldr. Her seferinde birbardaktan fazla imemelidir. (bulant-kusma)
-Scak ortamda alanlar fazla yal, sindirimig, kalori deeri yksek besin almamaldr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
38/52
TIBB KORUMA
38
-alma sresi iinde dinlenmearalklar organize edilerek snnetkisi azaltlmaldr.
-Souktan korunmada ise kalp vedamar hastal olanlarla, kan basncyksek olanlar, soukta ayaklarterleyenleri byle ilerde
altrmamaldr-Sk sk fakat az miktarda yiyecekvermek, alkol kullandrmamaktr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
39/52
TEKNK KORUMA
39
Is ve nemin teknolojik bakmdan gerekli
olduu ilerde bunlar azaltmak mmkndeildir. Bu bakmdan alnacak nlemhavalandrmadr. Havalandrma konusundadikkate alnacak balca zellik, havacereyanlarnn hzdr.
-Oturarak alanlarda 0,15-1 m/snyigememelidir.
-Yar aktif alanlarda 1-1,25m/sn,
-Tozsuz yerlerde 1.75 m/sn civarndaolmaldr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
40/52
TEKNK KORUMA
40
Verilecek hava o iyerindeki ii saysna
baldr.-Nem teknolojik bakmdan nemli ve zorunludeilse, iyerine kuru ve serin hava verilir.-Bu serin ve kuru havann hz, ileri derecedehava akm yapmayacak ekildeayarlanacaktr.-% 40-50 relatif nem idealdir.(23 C scaklkta)
-ok scak iyerlerinde hava kuru ise, bir srebu havay solumak, solunum yollarn kurutur,konuma gleir, balgam kalnlar, solunumyollarna ve boaza yapr. Bu ortamda da
mikroplar abuk rerler.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
41/52
YASAL NLEMLER
41
SG MADDE -8:(yerlerinde hava hacmi, makine,malzeme ve
benzeri tesislerin kaplad hacimler dahil olmak zere, ii bana enaz 10 m3 olacaktr. Hava hacmi hesabnda tavan yksekliinin 4 m...)
SG MADDE -20:(Kapal iyerlerindeki scaklk ve nemderecesinin yaplan iin niteliine uygun olmakla beraber, lml olmas
esastr. .... Yazn scakln dayanlmayacak kmamas iin serinleticitedbir, kn da muhta olunan en az scakln salanmas iin, zararlgazlar kararak havay bozmayacak ekilde uygun vastalarla stma,
ok nemli yerler scaklk 15 C den az, 30 Cden fazla olmamal.
in niteliine gre zel elbiseler......
SG MADDE -21:(Kapal iyerlerinin gnde enz bir defa birsaatten az olmamak zere havalandrlmas..
7/29/2019 TERMAL KONFOR
42/52
42
Sosyal Sigortalar
Salk lemleriTz'ne ekli, meslek
hastal listesinde termalkonfor artlar ile ilgi herhangi
bir meslek hastalverilmemitir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
43/52
43
Scaklk ile ilgili denetim yntemleri ve yasaldzenlemeler
Bir iyeri ortamnda yksek ve dkscakln olumsuz etkilerinden korunmak iin, iyerindeyaplan ie uygun termal konfor artlarnn en iyiekilde salanmas gerekir.
Bunun iin iyerinde termal konforartlarnn incelemesi iin gerekli lmeler vedeerlendirmeler yaplr, iyerinin termal konforartlar iin hi bir zaman be duyu ile kesin kararverilemez.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
44/52
44
lkemizde, iyerlerinde termal konfor
artlarnn llmesi byk lde;alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl,
Sal Genel Mdrlne bal
Sal ve Gvenlii Merkezi (SGM)tarafndan yaplr.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
45/52
45
KONFORUNUZ BOL OLSUN
7/29/2019 TERMAL KONFOR
46/52
46
7-Aydnlatma
yerlerinin ncelikle gn ylayeter derecede aydnlatlm olmasesas bulunmaktadr.Ancak, iin konusu veya iyerinin ina tarz
nedeniyle gn ndan yeterinceyararlanlamayan hallerde yada gecealmalarnda, suni kla uygun ve yeterliaydnlatma salanmaldr.
Ayrca, aydnlatma sistemindeki herhangi birarzann alanlar iin risk oluturabileceiyerlerde acil ve yeterli aydnlatmay salayacakyedek aydnlatma sistemi bulunmasgerekmektedir. 17
7/29/2019 TERMAL KONFOR
47/52
Avlular, ak alanlar, d yollar, geitler ve benzeri yerler, enaz 20 lks (lux)ile aydnlatlacaktr.
Kaba malzemelerle almalar geit koridor yol ve
merdivenler, en az 50 lks (lux)ile aydnlatlacaktr. Kaba montaj, kazan dairesi, makine dairesi, insan ve
ykasansr kabinleri malzeme stok ambarlar, soyunma veykanma yerleri, yemekhane ve helalar, en az 100 lks (lux)ile aydnlatlacaktr.
Kaba iler yaplan tezgahlar,konserve ve kutulama vebenzeri ilerin yapld yerler, en az 200 lks (lux) ileaydnlatlacaktr.
Ayrntlarn,yakndan seilebilmesi gereken ilerin yapldyerler, en az 300 lks (lux)ile aydnlatlacaktr.
Koyu renkli dokuma, bro ve benzeri srekli dikkatigerektiren ince ilerin yapld yerler, en az 500 lks (lux)ile aydnlatlacaktr.
Hassas ilerin srekli olarak yapld yerler en az 1000 lks(lux)ile aydnlatlacaktr.
47
7/29/2019 TERMAL KONFOR
48/52
48
TEEKKRLER
NLEMEK TEDAVDEN
UCUZDUR..
7/29/2019 TERMAL KONFOR
49/52
49
i Sal ve GvenliiTznn 22. maddesinde ;
Ar ve tehlikeli ilerin yaplmad
yerlerde, grlt derecesi 80 desibeli
gemeyecektir.
Grlt Ynetmelii;
Buna gre, 8 saatlik i gn iin
Maruziyet snr deeri 87 dB(A)olarak belirlenmitir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
50/52
50
lgili Yasalar:
Titreim Ynetmeliinde:El-kol titreimi; damar, kemik, eklem, sinir,kas bozukluklarna yol aan mekanik titreimolarak tanmlanmtr.
Ynetmelikte:
Bu titreimler ile ilgili maruziyet snr deerleri ile
maruziyet etkin deerleri yine 8 saatlik almasresi iin gnlk olarak belirlenmitir.
7/29/2019 TERMAL KONFOR
51/52
51
Ynetmelikte:
yerlerinde mekanik titreime maruziyetten
kaynaklanan risklerin belirlenmesi ve
deerlendirilmesi ile ilgili hususlar ve
maruziyetin nlenmesi veya azaltlmas iin
yaplacaklara ilikin hkmler de yeralmaktadr
7/29/2019 TERMAL KONFOR
52/52
i Sal ve Gvenlii
Tz Madde: 20 'de kapaliyerlerindeki scaklk ve nemle ilgiliaklamalar ve deerler verilmitir.
Ayrca, ayn tzn 21'nci,maddesinde de nemli hava
cereyanna kar tedbirden ksacabahsedilmektedir.