Temel Arter Hastalıkları
Dr. Levent Oğuzkurt
Başkent Üniversitesi, Adana Hastanesi
Girişimsel Radyoloji Bölümü
Aterosklerotik arter hastalığı (Akut bacak iskemisi) Anevrizmalar (aort) Diseksiyonlar (Aort) Arterlerin diğer hastalıkları
Buerger hastalığı Takayasu Hastalığı Behçet Hastalığ Fibromusküler displazi AVM, AVF vs vs Diğer
Aterosklerotik arter hastalığı (Akut bacak iskemisi) Anevrizmalar (aort) Diseksiyonlar (Aort) Arterlerin diğer hastalıkları
Buerger hastalığı Takayasu Hastalığı Behçet Hastalığ Fibromusküler displazi Diğer
%90
%9
%1
Ateroskleroz
Damar duvarında lümene uzanan plaklar
Damar darlığı ve tıkanıklığı oluşturur
Tüm ölümlerin yaklaşık yarısından sorumludur
Büyük ve orta büyüklükteki arterleri tutar
Örnek: Periferal arter hastalığı (PAH)
PAH nedir?
PAH tipleri (Kronik) Periferal arter hastalığı Akut bacak iskemisi
Aterosklerotik zemindeNormal Damarlarda
Arter hastalıkları tutulum birlikteliği
PAH
– Evre II. Kritik ayak iskemisi• Dinlence ağrısı• Ülser oluşumu• Gangren (dönüşümsüz)
– Evre I. Yürüme ağrısı (%75-95)
• Baldır• Uyluk• Kalça
– Evre I. Yürüme ağrısı (%75-95)
• Baldır• Uyluk• Kalça
Yürüme ağrısı olan hastaların sadece %25’i kritik ayak iskemisine ilerler
Kritik ayak iskemisi
• Yetişkin nüfusun % 1’i
Fontaine RutherfordKategori Klinik
0 Asemptomatik
1 Hafif klaudikasyo
2 Orta derece klaudikasyo
3 Şiddetli klaudikasyo
4 İskemik dinlence ağrısı
5 Minör doku kaybı
6 Majör doku kaybı
PAH sınıflama
PAH Tanı yöntemleri• Öykü• Fizik inceleme (nabız muayenesi)
• Ayak bileği-dirsek indeksi • Renkli Doppler US• BT anjiyografi• MR anjiyografi• Anjiyografi (DSA)
Aortoilyak tutulum
II. Femoral arter tutulumu
Diyabete bağlı PAH
PAH dağılımı
Aortoilyak hastalıkFemoral arter hastalığı Krural arter hastalığı Multisegment tutulum
Multisegment tutulum
Ne zaman anjiyografi önerilmeli?
• İlyak arter darlık/oklüzyon
• Femoral arter darlık/oklüzyon
• Popliteal arter dalrık/oklüzyon
• Tibial arter darlık/oklüzyon
Subklaviyan arter darlık/tıkanıklıkları
• Aterosklerotik• Sol taraf• Kolda güçsüzlük• İki kol arasında KB farklı (>20
mmHg)• Parmaklarda uyuşma• Vertebral arter ters akımı olursa
vertebrobaziler yetmezlik
Renal arter darlığı • Aterosklerotik
– İleri yaş– Arter orijininde– HT ihtimali düşük
Temel endovasküler tedavi kriteri
%50’yi aşan darlık+semptom
AKUT BACAK İSKEMİSİ(Acute limb ischemia)
Akut bacak iskemisi (ABİ) nedir? ABİ bacak canlılığını tehlikeye düşürecek
şekilde bacağın perfüzyonun ani olarak düşmesidir
Akut arter iskemisi (acil) Akut
Aniden/saatler/günler içinde ortaya çıkarKalp kaynaklı tromboemboliDarlık üzerine trombus oluşumu
Pulselessness (nabızsızlık) Pallor (soğukluk/solukluk) Pain (ağrı) Paresthesia (his kaybı) Paralysis (motor güç kaybı)
Akut bacak iskemisi klinik seyri
Mortalite: %10 Major ampütasyon: %25
(Kronik) PAH Akut tromboemboli
Sol ilyakdaki trombüs ve etrafındaki boyanma = akut trombüs
ABİ nedenleri
ANEVRİZMALAR• Abdominal aort
anevrizması (AAA)
• > 55 mm ise – cerrahi (by pass)– endovasküler tedavi
(dışı kaplı stent)
AAA
Normal abdominal aorta < 3 cm Çap > 3 cm ise anevrizma % 60-70 semptomatikAbdominal (pulsatil) kitle % 30Karın ağrısı % 30-40
AAA td kriteri>5,5cm İAA td kriteri>2-3cm
AAA tipleri
AAA rüptür insidansı
Çap Rüptür oranı4 cm % 105-7 cm % 237-10 cm % 45>10 cm % 60
AAA rüptürü
AAA rüptürü
Stent greft ile tedavi
Torakal aort anevrizması
Diğer Arter Hastalıkları Aterosklerotik tıkayıcı arter hastalığı Anevrizmalar (aort) Diseksiyonlar (aort) Diğer arter hastalıkları
Buerger Hastalığı Behçet hastalığıTakayasu arteritiFibromusküler displazi PANDev hücreli arterit……………..
Buerger Hastalığı • Tromboanjiitis obliterans• Nedeni bilinmeyen inflamatuar hastalık• Aktif sigara içme ya da (yakın zamanlı) sigara içme
öyküsü • Genç hasta (< 50 yaş )• Sigara içme dışında aterosklerozun diğer kriterlerinin
olmaması
• Özel bulgu: – Tamamen normal proksimal arterler– Kasık ya da diz altında yaygın oklüzyonlar– Tirbüşon tarzı kollateraller: oklüde arter
adventisyasındaki kollaterallerdir
Buerger Hastalığı
Behçet Hastalığı Küçük ve büyük damarların sistemik vasküliti Erkek 20-40 yaş Kardiyovasküler tutulum % 7-29 Tüm arterler tutabilir Arterlerde darlık, tıkanıklık ve anevrizma Sık ölüm nedeni anevrizma rüptürü Özel bulgu:
Anevrizmalar
Akut fazında endovasküler tedavi yapma!!!!
Behçet Hastalığı
Takayasu arteriti Kronik inflamatuar vaskülit Genç kadınlarda sık (K:E oranı 10:1) Nabızsızlık hastalığı (eski isim) Özel bulgu:
Aorta ve dallarının tutulumuDamar duvarında kalınlaşma
Takayasu arteriti
US MRG Anjiyografi
Fibromusküer displazi
–Genç yaş-bayan
–Arter gövdesinde
–HT ihtimali yüksek
Recommended
