ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM IM HESABIHESABI
YAPI MALZEMESYAPI MALZEMESĐĐ 66
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÖÖRNEK 1: Veriler:RNEK 1: Veriler:
� Ilıman bir bölgede yapılacak bir betonarme yapıda betonyer ve vibratör kullanılarak C25/30 sınıfı beton üretilecektir.
� Beton aşağıda özellikleri yazılı iki cins mıcır ve kum kullanılacaktır. Malzemelerin aşağıda verilmeyen diğer tüm özellikleri (organik madde içeriği gibi) beton için uygundur. Agrega en büyük çapı 32 mm alınacaktır.
Malzemelerin özellikleri:
92
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
Veriler:Veriler:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
1- Đlk aşamada agregaların karışım oranları saptanır. Agrega bölümünde verilen bilgilerle yapılan değerlendirmeler sonucu I. mıcırdan %35, II. mıcırdan %25, kumdan %40 alınarak aşağıda verilen granülometride bir karışım sağlanmaktadır.
k= 508,8/100=5,09
Đncelik
Modülü
Toplam= 508,8
95,200+0+12(0,40)= 4,80,25
90,400+0+24(0,40)= 9,60,5
87,200+0+32(0,40)= 12,801
77,600+0+56(0,40)= 22,402
66,350+5(0,25)+81(0,40)= 33,654
56,804(0,35)+20(0,25)+92(0,40)= 43,208
35,250(0,35)+85(0,25)+100(0,40)= 64,7516
0100(0,35)+100(0,25)+100(0,40)= 10032
Elekten Geçen (%)
Elekte Kalan
(%)
%35 (I. MICIR) + 0,25 (II. MICIR) + 0,40 (KUM)Elek No
(mm)
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM2- Đkinci aşamada ise su ve çimento miktarlarının saptanması gerekir. Normal betonarme yapılarda çimento dozajı en az 300 kg/m3 alınır. Su miktarlarının saptanması karışımın incelik modülüne bağlı olarak yapılsın.S=α(10-k)
Tablo 2,5’ten α=37 alınır.
S=α(10-k)= 37(10-5,09)=181,67 lt � 182 lt alınır.
Akışkanlaştırıcı katkı maddesi kullanılması halinde katkı maddesinin işlenebilirliği arttırma derecesine bağlı olarak su miktarı azaltılabilir.
Çimento miktarının saptanması herhangi bir basınç dayanımı bağıntısından bulunabilir. Bu örnekte Graf formülünden yararlanılsın.
2
ccc
G
f Cf
K S
=
Formüldeki fc, amaç dayanımı yerine 25+∆ alınması gerekir. ∆istatistiksel bir büyüklüktür. Ancak henüz deneysel çalışma yapılmadığından ilgili standartlardan (TS802) ∆=6, fc=31 N/mm2 olarak alınmıştır. fcc çimentonun standart dayanımıolup 32,5 N/mm2 olarak alınmalıdır. Bu değerler formülde yerine konulsun.
232,5
31182
G
C
K
=
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
(356/3.15)
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
0.40
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Beton üretiminin standart sapması 3,2 MPa’dır. Malzemelerin diğer özelliklerinin beton üretici için uygun olduğu bilindiğine göre, 1m3
istenen kalitede beton üretebilmek için gereken malzeme miktarlarınıhesaplayınız.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÖÖRNEK 2 Veriler:RNEK 2 Veriler:
� Ilıman iklim bölgesinde sülfatlı zemin üzerinde bir betonarme istinat duvarı inşa edilecektir. Kullanılacak betonun kalitesinin C25/30 sınıfında olması istenmektedir.
� Duvarın en dar kesiti 25 cm’dir. Beton yapımında kullanılacak malzemelerin fiziksel özellikleri ve şantiye stok sahasındaki agregaların nem durumları deneylerle saptanmış ve aşağıda tablo halinde verilmiştir.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
Veriler:Veriler:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
7 cm çökme ve ideal granülometri���� S=160lt ve sıkışık hava=%1
Tablo 3.8
Slump (çökme) seçilir. 7 cm çökme değeri seçilirseTablo 3.9
Tablo 3.6 ve Tablo 3.7’den bulunan S/Ç oranlarından küçük olanıseçilir! Tablo 3.6 S/Ç=0,49 < Tablo 3.7 S/Ç=0,56���� S/Ç= 0,49
Karşılaştırma
fca=30 MPa ���� S/Ç=0,55….enterpolasyon…. fca=29 MPa ���� S/Ç=0,56fca=25 MPa ���� S/Ç=0,62
Tablo 3.7 Dayanım
S/Ç=0,44 Ancak SDÇ���� S/Ç+0,05=0,44+0,05=0,49=S/ÇTablo 3.6 Dayanıklılık
fca=fcd+1,28σσσσ=25+1,28*3,2=29 MPaTablo 3.5
En dar kesit=25 cm ����DMAX=32 mmTablo 3.3
OKUNAN DEĞERKULLANILAN TABLO
BETON KARIBETON KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
2. Maksimum agrega tane boyutunun (2. Maksimum agrega tane boyutunun (DmaxDmax) belirlenmesi) belirlenmesi
6363636330 - 74
3263323215 - 29
163216166 - 14
Donatısız
Perdeler
Seyrek donatılı
veya donatısız
Döşemeler
Sık donatılı
Döşemeler
Donatılı
Perde, kirişve kolonlar
En Büyük Agrega Tane Büyüklüğü (mm)Yapı Elemanı
Kesitinin En
Dar Boyutu
(cm)
TABLO 3.3.
BETON KARIBETON KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
4. Su/4. Su/ççimento veya su/baimento veya su/bağğlaylayııccıı madde oranmadde oranıınnıın belirlenmesin belirlenmesi
� Çeşitli yapı tipleri ve dış etkilere göre müsaade edilen en büyük su-çimento oranı, S/Ç (ağırlık esasına göre) (TS802) TABLO 3.6
BETON KARIBETON KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
1. 1. ÇöÇökme dekme değğerinin belirlenmesi (TS802)erinin belirlenmesi (TS802)
25Tünel taban kaplama betonları
35Yol kaplama betonları, köprü ayakları
510Döşeme, kiriş, kolon, betonarme perdeler,
tünel yan ve kemer betonları
27Donatısız beton temeller, kesonlar ve altyapı
duvarları, kanal kaplama betonları
38Betonarme temeller
MinimumMaksimum
Çökme değerleriYapı elemanları
TABLO 3.9
BETON KARIBETON KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
3. Kar3. Karışıışım suyu miktarm suyu miktarıı, l (TS802), l (TS802)
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
S/Ç=0,49 ve S=160 lt � 0,49=160/Ç Ç=327 kg7 torba çimento 350 kg � C=350 kg alırsak � 0,49=S/350 �
S=172 lt
Çimento Hacmi= 350/3,09= 113,27 dm3
Su hacmi= 172/1= 172 dm3
Sıkışık hava hacmi= %1= 10 dm3
Agrega dışı hacimlertoplamı= 295,27 dm3
Toplam Agrega Hacmi= 1000 dm3 – 295,27 dm3= 704,73 dm3
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
1 m3 beton içerisinde ağırlıkça malzeme miktarları (kuru)
ΣΣΣΣ 2411 kg/m3
= 172 ltSu
= 350 kgÇimento
= 284 kgKum (ince) 704,73*0,15=105,71 dm3*2,69
= 481 kgKum (iri) 704,73*0,25= 176,18 dm3*2,73
= 433 kgĐnce mıcır 704,73*0,23= 162,09 dm3*2,67
= 691 kgĐri mıcır 704,73*0,37= 260,75 dm3*2,65
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
1 m3 beton içerisinde ağırlıkça malzeme miktarları (kuru yüzey doygun)
ΣΣΣΣ 2411 kg/m3
= 153 ltSu 172-19
= 288 kg (4 lt su)Kum (ince) 284*1,014
= 486 kg (5 lt su)Kum (iri) 481*1,011
= 437 kg (4 lt su)Đnce mıcır 433*1,009
= 697 kg (6 lt su)Đri mıcır 691*1,0085
ΣΣΣΣ 19 lt emilen su
= 350 kgÇimento
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM1 m3 beton içerisinde ağırlıkça malzeme miktarları (şantiyedeki mevcut nem durumu için)
ΣΣΣΣ 2411” kg/m3
= 125 ltSu 172-47
= 298 kg (14 lt su)Kum (ince) 284*1,05
= 495 kg (14 lt su)Kum (iri) 481*1,030
= 442 kg (9 lt su)Đnce mıcır 433*1,020
= 701 kg (10 lt su)Đri mıcır 691*1,015
ΣΣΣΣ 47 lt mevcut emilmiş su
= 350 kgÇimento
� Malzemelerin aşağıda verilmeyen diğer tüm özellikleri (organik madde veya klor içeriği gibi) beton üretimi için uygundur.
� Betonarme projeye göre en küçük donatılar arası temiz açıklık 4.5 cm’dir.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÖÖrnek 3 Veriler:rnek 3 Veriler:
� Ilıman bir bölgede yapılacak bir betonarme yapının kiriş ve kolonları için betonyer ve vibratör kullanılarak C30/37 sınıfı beton üretilecektir.
� Yapı elemanlarının en dar boyutu 30 cm, paspayı tabakası kalınlığı ise 3.5 cm’dir.
� Betonun kullanılacağı yapı herhangi bir zararlı çevresel etki altında değildir.
� Betonda özellikleri verilen iki cins kırmataş, kum ve CEMI 42.5 çimento kullanılacaktır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
Veriler:Veriler:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
Veriler:Veriler:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Verilere göre kullanılacak agreganın en büyük tane büyüklüğü 32 mm’dir.
� Bu değer, ilgili tablodaki ( tablo 3.3) en dar boyutu 30 cm olan donatılı betonarme elemanlar için verilen 63 mm değerinden, elemanların paspayı tabakası kalınlığından (35 mm) ve donatılar arası temiz açıklığın 3/4'ünden küçük olduğundan kullanımı uygundur.
EN BÜYÜK DANE ÇAPI
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� I numara mıcır, II numara mıcır ve kum birlikte kullanılacağından bu aşamada agregaların karışım oranları saptanır.
� Agrega bölümünde verilen bilgilerle yapılan değerlendirmeler sonucu I. Kırmataştan % 25, II. Kırmataştan % 35, Kum' dan % 40 alınarak aşağıda verilen granülometride bir karışım sağlanmaktadır.
GRANÜLOMETRİ:
HESAPLAMAHESAPLAMA
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
GRANÜLOMETRİ:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
GRANÜLOMETRİ:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Kolon ve kiriş elemanlar için uygun çökme değeri ilgili tablodan en fazla 10 cm olarak okunur.
ÇÖKME DEĞERİ Tablo 3.9Tablo 3.9
� Betonarme yapı elemanları herhangi bir zararlı çevresel etkiye maruz kalmayacağından su/çimento oranı dayanım esasına göre belirlenecektir.
SU/ÇİMENTO ORANI: Tablo 3.5 Tablo 3.5
� C30/37 sınıfı beton için fca amaç dayanımı 36 MPa olmalıdır.
� 36 MPa için su/çimento oranı enterpolasyon ile 0.46 olur.Tablo Tablo
3.73.7
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Karma suyu miktarı Tablodan çökme değeri, hava katkısıkullanılıp kullanılmaması ve tane dağılımına göre belirlenecektir.
KARI�IM SUYU MİKTARI: Tablo 3.8Tablo 3.8
� Hava katkısız normal beton, 10 cm çökme değeri ve 32 mm maksimum agrega tane çapına sahip B eğrisi (granülometri eğrisi B’ye yakın olduğundan) için karışım suyu 165 kg/m3 okunur.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Su miktarının saptanması karışımın incelik modülüne bağlı olarak yapılırsa;
KARI�IM SUYU MİKTARI:
s = α (10-k)
� Tablodan α = 37 alınır. Tablo 2.5Tablo 2.5
� Agrega karışımın incelik modülü 4.654 olduğundan
� s = α (10 - k) = 37 (10 – 4.654) =197.8 kg/m3 bulunur.
� Tablodaki değer daha küçük olduğundan dizayn değeri olarak165 kg/m3 kullanılır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Karışım suyunun bulunduğu Tablodan ilgili kolonuna karşı gelen tavsiye edilen hapsolmuş hava miktarı %1’dir.
� Bu değer 1 m3 beton için 0.010 m3 (10 dm3) olmaktadır.
HAVA MİKTARI Tablo 3.8Tablo 3.8
� Kullanılacak çimento ağırlığı su/çimento oranının bilinen değerine göre hesaplanabilir.
ÇİMENTO MİKTARI:
� S = 165 S/Ç=0.46
� Ç = S / (S/Ç) = 165 / 0.54 = 359 kg/m3
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Çimento miktarının saptanması herhangi bir basınç dayanımıbağıntısından da bulunabilir.
ÇİMENTO MİKTARI:
� Bu örnekte Graf formülünden yararlanılsın.
� Formüldeki fc, amaç dayanımı yerine 30+∆∆∆∆ alınması gerekir. ∆∆∆∆ istatistiksel bir büyüklüktür.
2
S
C
GK
ccfcf
=
� Ancak henüz deneysel çalışma yapılmadığından ilgili standartlardan (TS802) ∆∆∆∆= 6, fc = 36 N/mm2 olarak alınmıştır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� fcc çimentonun standart dayanımı olup 42.5 N/mm2 olarak alınmalıdır. Bu değerler formülde yerine konulsun
ÇİMENTO MİKTARI:
� Bu formülde KG; katsayısının gerçek değeri henüz bilinmemektedir.
2
S
C
GK
ccfcf
=
� Bunun gerçek değeri ancak örnek betonlar üretilip, kırıldıktan sonra bulunabilir. Ancak yaklaşık bir değer, örneğin KG=4 olarak çimento miktarı hesaplansın.
2
165
5.4236
=
C
KG
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
ÇİMENTO MİKTARI:
� Sonuçta; C = 304 kg/m3 olarak hesaplanır.
� Normal betonarme yapılarda çimento dozajı en az 300 kg/m3 alınır. C = 359 kg > 300 kg olduğundan minimum dozaj koşulunu sağlamaktadır.
2
1654
5.4236
=
C
� Tablolarla hesaplanan değer daha büyük olduğundan dizayn değeri olarak 359 kg/m3 kullanılır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
AGREGA MİKTARI:
� Sıradaki aşamada agrega miktarları hesaplanır.
� Diğer bir deyişle 1 m3 sıkışmış taze beton içine giren malzemelerin ayrı ayrı hacimlerinin toplamı yine 1 m3'e eşittir.
� Bu hesaplamada birim hacim denklemi adı verilen eşitlikten yararlanılır.
� 1 m3 =1000 dm3
= çimento hacmi + su hacmi + hava hacmi + agrega hacmidir.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
AGREGA MİKTARI:� 1 m3 =1000 dm3
= çimento hacmi + su hacmi + hava hacmi + agrega hacmidir.
� Çimento hacmi = 359 / 3.15 = 113.97 dm3
� su hacmi = 165 / 1 = 165 dm3
� hava hacmi = 1000 x %1 = 10 dm3
⇒⇒⇒⇒ Agrega dışı hacimler toplamı =113.97 + 165 + 10 = 288.97 dm3
⇒⇒⇒⇒ Agrega hacmi =1000-288.97= 711.03 dm3 olarak bulunur.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
AGREGA MİKTARI:
� Agreganın hacmi içinde kum ve mıcırların hacimleri:
� I. MICIR 711.03 x 0.25 = 177.76 dm3
� II.MICIR 711.03 x 0.35 = 248.86 dm3
� KUM 711.03 x 0.40 = 284.41dm3
⇒⇒⇒⇒ Toplam = 711.03 dm3 olur.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
AGREGA MİKTARI:
� Agreganın hacmi içinde kum ve mıcırların kuru ağırlıkları:
� I. MICIR 177.76 × 2.620 = 465.73 kg
� II.MICIR 248.86 × 2.620 = 652.01 kg
� KUM 284.41 × 2.710 = 770.75 kg
⇒⇒⇒⇒ Toplam = 1888.49 kg olur.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
Böylece 1 m3 betonun teorik bileşimi bulunmuş olur.
� Agreganın kuru olması durumuna göre reçete:
� Çimento 359 kg
� Su 165 kg
� I. MICIR 466 kg
� II. MICIR 652 kg
� KUM 771 kg
� Toplam 2413 kg
(Islak birim hacim ağırlık)2413 kg/m3
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
Agreganın KYD olması durumuna göre reçetede değişiklik yapılmalıdır.
� Su 165 – 18 = 147 kg
� I. MICIR 466 kg x 0.008 = 3.728
� II. MICIR 652 kg x 0.008 = 5,216
� KUM 771 kg x 0.012 = 9.252
Agregaların KYD olması için gerekli su miktarı:
Σ = 18.196
S/Ç oranının bozulmaması için aynı miktar karma suyundan çıkarılmalıdır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Agreganın KYD olması durumuna göre reçete:
� Çimento 359 kg
� Su 147 kg
� I. MICIR 470 kg
� II. MICIR 657 kg
� KUM 780 kg
� Toplam 2413 kg (Islak birim hacim ağırlık)2413 kg/m3
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Elde edilen karışım miktarları agregaların KYD olmasıdurumuna göre verilecek reçetedir.
� Stoktaki agregaların nem durumları KYD konumdan farklıolduğundan harmana girecek bileşen ağırlıklarının yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.
� I. ve II. mıcırlar KYD halden daha kuru, kum iseKYD halden daha nemli durumdadır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� I. Mıcır 466 x 0.003 = 1.398 kg
� II. mıcır 652 x 0.005 = 3.260 kg
� Kum 771 x 0.038 = 29.298 kg
Agreganın stok nem durumuna göre reçetede düzeltme:
Agregalardan gelecek su miktarı:
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
�Harman için reçete şu hale gelmektedir.
� Çimento 359 kg
� Su 165 – 1.398 – 3.260 – 29.298 = 131 kg
� I. MICIR 466 + 1.398 = 468 kg
� II. MICIR 652 + 3.260 = 655 kg
� KUM 771 + 29.298 = 800 kg
� Toplam 2413 kg (Islak birim hacim ağırlık)2413 kg/m3
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
ÇÖÇÖZZÜÜMM
� Son aşamada bulunan teorik değerlerle örnek betonlar dökülüp aşağıdaki kontrollar yapılır :
a) Taze betonun işlenebilme özelliği araştırılır. Taze betonda birim ağırlığı tayini ve slump testleri yapılıp, gerekli su miktarı ve hava boşluğu yüzdesi kontrol edilir. Gerekli düzeltmeler bu aşamada yapılabilir.
b) Sertleşmiş betonun 7. ve 28. günlerdeki dayanımları araştırılır. Bulunan sonuçlara göre, gereğinde karışım yeniden ayarlanır.
ÖÖRNEK KARIRNEK KARIŞŞIM HESABIIM HESABI
� Hesaplanan beton karışım oranları deneme harmanlarıoluşturularak kontrol edilmelidir. Üretilen taze betonun çökme, birim ağırlık, verim, hava içeriği değerleri ölçülmelidir.
� Taze beton işlenebilirlik, segregasyon ve perdahlanabilirlik açılarından dikkatlice gözlenerek değerlendirilmelidir. Karışım oranları üzerinde uygun düzeltmeler yapılmalıdır.
� Harmandaki beton karma suyu öngörülenden eksik veya fazla kullanılmışsa düzeltilmelidir.
� İstenen çökme değeri yeterli değil ya da fazla ise, değiştirilecek her 10 mm çökme için su miktarı 2 kg/m3 arttırılabilir ya da azaltılabilir.
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ÖÖRNEK ALMARNEK ALMA
YAPI MALZEMESYAPI MALZEMESĐĐ
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ÖÖRNEK ALMARNEK ALMA
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ÖÖRNEK ALMARNEK ALMA
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ÖÖRNEK ALMARNEK ALMA
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ÖÖRNEK ALMARNEK ALMA
ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLĐĐ ve BOYUTLARIve BOYUTLARI
•ÖRNEK ŞEKLĐ VE BOYUTLARI
STANDART SĐLĐNDĐR15X30 cm
h/d ORANI=2.0
�� Daha kDaha küçüüçük boyutlu k boyutlu malzemenin basmalzemenin basıınnççdayandayanıımmıı daha bdaha büüyyüük k olacaktolacaktıır.r.
�� AyrAyrııca ca öörnek krnek küüp p olursa dayanolursa dayanıımmııdaha ydaha yüüksek ksek olacaktolacaktıır. r. (narinlik (narinlik etkisinden dolayetkisinden dolayıı))
15 cm AYRITLI
KÜP
� σsilindir(15/30) ~ 0.80 σKÜP (15*15*15)
ÖÖRNEK RNEK ŞŞEKLEKLĐĐ ve BOYUTLARIve BOYUTLARI
•ÖRNEK ŞEKLĐ VE BOYUTLARI
C30/37
Đkisi de aynıbeton ile üretilmiş
28 günlük Basınç dayanımı
30 Mpa olanStandart silindir
28 günlük Basınç dayanımı
37 Mpa olan15 cm ayrıtlı küp
TAZE BETONDAN TAZE BETONDAN ALINACAK ALINACAK ÖÖRNEK RNEK
SAYISISAYISI
YAPI MALZEMESYAPI MALZEMESĐĐ
�� Kaliteyle ilgili Kaliteyle ilgili şşüüphe varsa tek harman veya tek yphe varsa tek harman veya tek yüük k miktarlarmiktarlarıı,,
ÖÖRNEK SAYISI TS EN 206RNEK SAYISI TS EN 206--11
�� KullanKullanııccıı aaççııssıından belirli bir hacimdeki betonun ndan belirli bir hacimdeki betonun tantanıımlanmasmlanmasıında kullannda kullanıılacak lacak BETON HACMBETON HACMİİ, a, aşşaağığıdaki daki gibi belirlenmelidir:gibi belirlenmelidir:
�� BinanBinanıın her katn her katıı iiççin veya binanin veya binanıın bir katn bir katıınnıın n kirikirişşler/dler/dööşşemeler grubu veya kolonlar/perdeler grubu veya emeler grubu veya kolonlar/perdeler grubu veya didiğğer yaper yapıılarlarıın benzer kn benzer kııssıımlarmlarıı iiççin teslim edilen beton in teslim edilen beton miktarmiktarıı..
�� ��antiyeye bir haftada teslim edilen 400 m3antiyeye bir haftada teslim edilen 400 m3’’den fazla den fazla olmayan beton miktarolmayan beton miktarıı..
�� Deney sonuDeney sonuççlarlarıınnıın, en bn, en büüyyüüğğüü ile en kile en küçüüçüğğüü arasarasıındaki fark, aritmetik ortalamanndaki fark, aritmetik ortalamanıın n %15 %15 ‘‘inden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin atinden daha fazla ise, deney sonucunun herhangi birisinin atıılmaslmasıı iiççin kabul in kabul edilebilir sebep gedilebilir sebep göörrüülmesi harilmesi hariçç, deney sonu, deney sonuççlarlarıı gegeççersiz sayersiz sayııllıır.r.
ÖÖRNEK SAYISI TS EN 206RNEK SAYISI TS EN 206--11
�� Her tek dayanHer tek dayanıım deney sonucu ve m deney sonucu ve ““nn”” adet adet öörtrtüüşşmeyen ayrmeyen ayrıı deney deney sonusonuççlarlarıınnıın ortalamasn ortalamasıı aaşşaağığıda tarif edilen da tarif edilen şşartlarartlarıı sasağğlamaslamasıı halinde halinde ilgili gruba ait kabul edilir. ilgili gruba ait kabul edilir.
İİMALAT KONTROL BELGELMALAT KONTROL BELGELİİ İİMAL EDMAL EDİİLEN BETONLEN BETON
1. Kriter 2. Kriter
Belirli hacimdeki
betondan elde edilen
deney adedi “n”
“n” adet deney sonucu
ortalaması
(fcm)
N/mm2
Herhangi tek deney
sonucu
(fci)
N/mm2
1 Uygulanamaz > fck -4
2 – 4 > fck+1 > fck –4
5 - 6 > fck+2 > fck –4
ÖÖRNEK SAYISI TS EN 206RNEK SAYISI TS EN 206--11
�� Belirlenen hacimdeki betondan, deneyler iBelirlenen hacimdeki betondan, deneyler iççin en az 3 adet deney sonucu in en az 3 adet deney sonucu oluoluşşturacak numune alturacak numune alıınmalnmalııddıır. Ar. Aşşaağığıdaki iki kriterin sadaki iki kriterin sağğlanmaslanmasıı halinde halinde beton gruba ait kabul edilir :beton gruba ait kabul edilir :
İİMALAT KONTROL BELGESMALAT KONTROL BELGESİİZ Z İİMAL EDMAL EDİİLEN BETONLEN BETON
fci
> fck
-4 (N/mm2):2. Kriter
fcm
> fck
+4 (N/mm2):1. Kriter
Herhangi bir tek deney sonucu:fci
Deney sonuçlarının aritmetik ortalaması:fcm
fck (karakteristik basınç dayanımı); üretilecek olan betondan alınan numuneler üzerinde buunan basınç dayanımlarının bu değerden düşük olma olasılığının %10 olduğu değerdir.
ÖÖRNEK SAYISI TS EN 206RNEK SAYISI TS EN 206--11
TAZE BETONDAN ALINACAK NUMUNE SAYISITAZE BETONDAN ALINACAK NUMUNE SAYISI--TS EN 206TS EN 206
a Numune bütün imalâta yayılarak alınmalı ve her 25 m3 beton hacmi için 1'den fazla olmamalıdır.b 15 adet deney sonucunun standard sapmasının 1.37 σ 'yı geçmesi durumunda numune alma sıklığı, daha sonraki 35 deney sonucu elde edilinceye kadar, başlangıç imalâtı için gerekli olan sıklığa
çıkarılmalıdır.
1 numune/1 günlük
imalât
1 numune/400 m3 veya
1 numune/1 haftalık
imalât
Sürekli b (35 deney sonucu
elde edildikten sonraki)
1 numune/150 m3 veya
1 numune/1 günlük
imalât
1 numune/200 m3 veya
2 numune/1 haftalık
imalât3 numune
Başlangıç (35 deney sonucu
elde edilinceye kadar)
Đmalât kontrol belgesiolmayan beton
Đmalât kontrol belgesiolan beton
Đlk 50 m3' den sonraki imalât a
Đmalâtın ilk 50 m3' ü
En az numune alma sıklığı
Đmalât
ÖÖNERNERĐĐMMĐĐZZHER ÜRETĐM BĐRĐMĐ
EN AZ 9 Küp veya Silindir Örnek
Yedek
Bir gün kalıpta bekleme (olumsuz koşullardan, güneş, rüzgar vb.) korunmalı
Deney gününe kadar kür 23 ±2 C sıcaklıkta , kirece doygun su içinde veya en az
%95 bağıl nemdeki ortamda saklanmalıdır
NĐTELĐK DENETĐMĐ : KARIŞIMIN POTANSĐYEL DAYANIMI
7 Günlük Deneyler
28 Günlük Deneyler
ÖÖRNEK SAYISI TS EN 206RNEK SAYISI TS EN 206--11
HER ÜRETĐM BĐRĐMĐ
YETERLĐ SAYIDA Küp veya Silindir Örnek
Bir gün kalıpta bekleme (yapıdaki betonla aynı şartlarda)
Deney gününe kadar yapıda kür (Yapıdaki betonla aynı şartlarda)
BETONUN YAPIDAKĐ KOŞULLARDA DAYANIM GELĐŞĐMĐNĐN TAKĐBĐ
Deney sonuçları kalıp alma sürelerinin tayininde, yapıya uygulanan kür (bakım) yönteminin etkinliğini
belirlemede vb. amaçla kullanılabilir
BETON TEKNOLOJBETON TEKNOLOJĐĐSSĐĐ
BETON TASARIMIBETON TASARIMI
YAPI MALZEMESYAPI MALZEMESĐĐ II DERSII DERSĐĐDokuz Eylül Üniversitesi Đnşaat Mühendisliği Bölümü