Download ppt - Poremećaji energetskog metabolizma sestre

Poremećaji energetskog Poremećaji energetskog metabolizmametabolizma

Prof. dr.sc Tina Tičinović Kurir

Stupnjevi energijskog metabolizmaStupnjevi energijskog metabolizma

MASTIMASTI POLISAHARIDI BJELANPOLISAHARIDI BJELANČČEVINEEVINE

masnemasne glukozaglukoza aminokiseloneaminokiselone 1. stupanj1. stupanj

kiseline ikiseline i drugi drugi ššeeććerieri

glicerolglicerol

2. stupanj2. stupanj

acetilacetil--CoACoA

CoACoA

ATP ADPATP ADP

OO22 ee 3. stupanj3. stupanj

2 CO2 CO22

Stupnjevi stvaranja energije iz hraneStupnjevi stvaranja energije iz hrane

oksidativnafosforilacija

ciklu limunskekiseline

SUPSTRAT

ENZIMI O2

Temeljni oblici hipoenergozaTemeljni oblici hipoenergoza

I. Hipoksijske hipoenergozeI. Hipoksijske hipoenergoze

II. Disenzimske hipoenergozeII. Disenzimske hipoenergoze

III. Supstratne hipoenergozaIII. Supstratne hipoenergoza

I.I. Hipoksijske hipoenergozeHipoksijske hipoenergozesmanjeno stvaranje energije zbog smanjeno stvaranje energije zbog hipoksijehipoksije

1.1. Hipoksemijske hipoksijeHipoksemijske hipoksije

2.2. Hematopatske hipoksijeHematopatske hipoksije

3.3. Cirkulacijske hipoksijeCirkulacijske hipoksije

4.4. Poremećaji difuzijePoremećaji difuzije

5.5. Pretjerana aktivnost tkiva s obzirom na Pretjerana aktivnost tkiva s obzirom na dopremu kisika dopremu kisika

1. Hipoksemijske hipoenergoze1. Hipoksemijske hipoenergozeHipoksemija → smanjen PaOHipoksemija → smanjen PaO22 u arterijskoj krvi u arterijskoj krvi

Smanjenje pO2 u atmosferskom zrakuSmanjenje pO2 u atmosferskom zraku

Poremećaji funkcije plućaPoremećaji funkcije pluća

poremećaji ventilacijeporemećaji ventilacije

poremećaji difuzije plinova poremećaji difuzije plinova

poremećaji perfuzijeporemećaji perfuzije

poremećaji ventilacijsko-poremećaji ventilacijsko-perfuzijskog perfuzijskog odnosa odnosa

Desno-lijevi spojevi pri urođenim srčanim Desno-lijevi spojevi pri urođenim srčanim greškamagreškama

2. Hematopoetske hipoksije2. Hematopoetske hipoksije

Nastaju zbog smanjene sposobnosti krvi da Nastaju zbog smanjene sposobnosti krvi da prenosi kisikprenosi kisik

ANEMIJEANEMIJE – smanjena koncentracija – smanjena koncentracija hemoglobinahemoglobina

HEMOGLOBINOPATIJEHEMOGLOBINOPATIJE – poremećaji – poremećaji građe i funkcije hemoglobina: nasljednegrađe i funkcije hemoglobina: nasljedne

stečenestečene

3. Cirkulacijske hipoksije –3. Cirkulacijske hipoksije –hipoksijehipoksije zbog usporenog protoka krvizbog usporenog protoka krvi

OpćeOpće

- srčana insuficijencija- srčana insuficijencija

- šok- šok

Lokalne Lokalne

- različiti oblici periferne - različiti oblici periferne cirkulacijske insuficijencijecirkulacijske insuficijencije

4. Hipoksije zbog poremećaja difuzije u tkivima

Difuzija kisika ovisna:Difuzija kisika ovisna:

Gradijent pOGradijent pO22

Difuzijskoj površiniDifuzijskoj površini

Kvaliteta putaKvaliteta puta

Vrijeme raspoloživo za difuzijuVrijeme raspoloživo za difuziju

Fizičko opterećenjeFizičko opterećenje

Febrilna stanjaFebrilna stanja

HipertireozaHipertireoza

5. Hipoksije zbog pretjerane aktivnosti 5. Hipoksije zbog pretjerane aktivnosti u tkivimau tkivima

Kompenzacijski mehanizmi pri Kompenzacijski mehanizmi pri hipoksijihipoksiji

hipoksemija hiperventilacija

pCO2

Respiracijska alkaloza

Pomak disocijacijske krivuljeoksihemoglobina

sinteza 2,3-DPG eritropoetin

eritrocitoza

minutni volumenpreraspodjela krvi

smanjenje fizičke aktivnosti

smanjen pO2 u atmosferskom zraku

Lj D

POREMEĆAJI METABOLIZMA POREMEĆAJI METABOLIZMA UGLJIKOHIDRATA I BJELANČEVINAUGLJIKOHIDRATA I BJELANČEVINA

MozakMozak– Glukoza osnovni izvor energijeGlukoza osnovni izvor energije– UpotrebaUpotreba ~120g glu ~120g glukoze/d od ukupnokoze/d od ukupno 160- 160-

200 g/d200 g/d

Poremećaji metabolizma ugljikohidrataPoremećaji metabolizma ugljikohidrata

GlukozaGlukoza

Regulacija koncentracije glukoze u krvi je Regulacija koncentracije glukoze u krvi je ravnoteža djelovanja inzulina i antagonista ravnoteža djelovanja inzulina i antagonista ((kateholamina, glukokortikoida, glukagona kateholamina, glukokortikoida, glukagona i hormona rasta)i hormona rasta)

HiperglikemijeHiperglikemije

HipoglikemijeHipoglikemije

Uloga inzulina u sniženju koncentracije glukoze u Uloga inzulina u sniženju koncentracije glukoze u krvikrvi

Uloga inzulina u organizmuUloga inzulina u organizmu

DjelovanjeDjelovanje inzulinainzulina

AnaboliAnaboličko djelovanječko djelovanje, , odgovor na hiperglikemijuodgovor na hiperglikemijuJetraJetra– Potiče glikogenezu, lipogenezu i glikolizuPotiče glikogenezu, lipogenezu i glikolizu

MMišićno tkivoišićno tkivo - Potiče glikogenezu - Potiče glikogenezu

- Potiče transport aminokiselina u mišiće i sintezu - Potiče transport aminokiselina u mišiće i sintezu mišićnih bjelančevinamišićnih bjelančevina

Masno tkivoMasno tkivo– Potiče lipoprotein lipazu što povećava unos masnih Potiče lipoprotein lipazu što povećava unos masnih

kiselina iz hilomikrona i kiselina iz hilomikrona i VLDLVLDL– Potiče sintezuPotiče sintezu preteća preteća trigltrigliiceridceridaa

GluGlukkagonagon

KataboličkoKataboličko djelovanje, odgovor na djelovanje, odgovor na hipoglikemijuhipoglikemiju

JetraJetra– Aktivacija razgradnje glikogena, poticanje Aktivacija razgradnje glikogena, poticanje

glukoneogenezeglukoneogeneze

Masno tkivoMasno tkivo– Poticanje lipolize i oslobađanje masnih Poticanje lipolize i oslobađanje masnih

kiselinakiselina

Uloga glukagona u porastu koncentracije glukoze Uloga glukagona u porastu koncentracije glukoze u krviu krvi

• Kateholamini - β učinci: poticanje glikogenolize, lipolize, potiskivanje ulaska glukoze u mišiće - α učinci: smanjenje lučenja inzulina• Hormon rasta - smanjuje inzulinsku osjetljivost• Kortikosteroidi - potiču lučenje i učinkovitost glukagona (glukoneogeneza i glikogenoliza) - porast mobilizacije aminokiselina iz perifernih tkiva (primarno skeletnih mišića) - lipoliza - porast oslobađanja masnih kiselina - smanjenje utilizacije glukoze iz perifernih tkiva (postreceptorski učinak)

HiperglikemijeHiperglikemije

1. Manjak inzulina1. Manjak inzulina

2. Inzulinska neosjetljivost 2. Inzulinska neosjetljivost

1.Inzulinski manjak1.Inzulinski manjak

Smanjeno izlučivanje inzulinaSmanjeno izlučivanje inzulina

- tip I šećerne bolesti- tip I šećerne bolesti

- sekundarna šećerna bolest- sekundarna šećerna bolest

Nenormalni produkti Nenormalni produkti ββ-stanica-stanica

2. Inzulinska neosjetljivost2. Inzulinska neosjetljivost

Smanjena osjetljivost na inzulinSmanjena osjetljivost na inzulin

Smanjeni odgovor na inzulinSmanjeni odgovor na inzulin

1.1. Cirkulirajući antagonisti inzulinaCirkulirajući antagonisti inzulinaHORMONSKI ANTAGONISTI : hormon rastaHORMONSKI ANTAGONISTI : hormon rasta glukokortikoidiglukokortikoidi

glukagonglukagon kateholaminikateholaminiNEHORMONSKI ANTAGONISTI: protutijela na NEHORMONSKI ANTAGONISTI: protutijela na inzulin, protutijela na receptoreinzulin, protutijela na receptore

2.2. Oštećenja ciljnih tkivaOštećenja ciljnih tkiva: receptorska: receptorska postreceptorska postreceptorska

Šećerna bolest-sindromŠećerna bolest-sindromPrimarna ili idiopatskaPrimarna ili idiopatskaPrimarna ili idiopatskaPrimarna ili idiopatska SekundarnaSekundarnaSekundarnaSekundarna

T1DMT1DMT1DMT1DM T2DMT2DMT2DMT2DM

T1DM T1DM mladimladi

T1DM T1DM LADALADA

T2DMT2DMMODYMODY

PretilostPretilost

T2DM T2DM >25 g>25 g

T2DM b T2DM b 80% 80%

DebeliDebeli

T2DM aT2DM a10-20%10-20%MršaviMršavi

•Kronični pankreatitisKronični pankreatitis

•Ca gušteračeCa gušterače

•Ciroza jetreCiroza jetre

•GlikogenozeGlikogenoze

•Tumori s proizvodnjom Tumori s proizvodnjom kontraregulacijskih hormonakontraregulacijskih hormona

- kortizola- kortizola- HR- HR- A ili NA- A ili NA

Razlika T1DM i T2DMRazlika T1DM i T2DMKarakteristikeKarakteristike T2DMT2DM T1DMT1DM

pojavapojava 90%>25g90%>25g 90% <25 g90% <25 g

nasljednostnasljednost 80% nasljedna80% nasljedna sklonost(HLA-DR3/ sklonost(HLA-DR3/ DR4)DR4)

debljinadebljina 90% debeli90% debeli mršavimršavi

Sklonost KASklonost KA U slučaju U slučaju stresastresa

Svi - ako nema Svi - ako nema inzulinainzulina

terapijaterapija OHA, u stresu OHA, u stresu inzulin, potom inzulin, potom stalno inzulinstalno inzulin

inzulininzulin

komplikacijekomplikacije jednakojednako jednakojednako

Presentation title Slide no 26Date

Tip 1 dijabetesa:Tip 1 dijabetesa:

Primarno oštećenje: odsutna ili minimalna proizvodnja inzulina

Uzrok: Uništenje β-stanica gušterače (najčešće autoimuna porijekla)Simptomi se javljaju kad 90% stanica više ne funkcionira

Dvostruki uzrok nastanka T2DMDvostruki uzrok nastanka T2DM

Zašto je šećerna bolest tip 2 sve Zašto je šećerna bolest tip 2 sve učestalija bolest?učestalija bolest?

DIJABETES TIP 2

Debljina

International Diabetes Federation. Diabetes Atlas, 2nd Edition, 2003

Zapadnjački stil života

Genetska komponenta


Abdominalni tip pretilostiAbdominalni tip pretilosti

VISCERALNO MASNO TKIVO metabolički aktivno tkivo

Opseg struka M > 100 cm

Ž > 90 cm


Courtesy of Wilfred Y. Fujimoto, MD.

Distribucija visceralnog masnog Distribucija visceralnog masnog tkivatkiva

normalno tip 2 DM

Primary Care, Primary Care, 26, Ramlo-Halsted BA, Edelman SV, The natural history of type 2 diabetes. Implications for clinical practice, 771–26, Ramlo-Halsted BA, Edelman SV, The natural history of type 2 diabetes. Implications for clinical practice, 771–

789, © 1999, 789, © 1999, uz dopuštenje uz dopuštenje ElsevieElsevierara..

Razina inzulinaRazina inzulina

Inzulinska Inzulinska rezistencijarezistencija

GlukoneogenezaGlukoneogeneza

GUP nakon jelaGUP nakon jela

GUP na tašteGUP na tašte

Broj Broj stanica stanica

Napredovanje tipa 2 šećerne bolesti

PredijabetesPredijabetes

Dijagnoza šećerne bolesti

Šećerna bolestŠećerna bolest

4–7 4–7 godinagodina

Razvoj makrovaskularnih komplikacijaRazvoj mikrovaskularnih komplikacijaRazvoj mikrovaskularnih komplikacija

Razvoj šećerne bolesti tipa 2

Patogeneza šećerne bolesti tip IIPatogeneza šećerne bolesti tip IIToksičnost glukoze

lučenje inzulina potaknuto glukozom

oštećenje β- stanice

tkivna osjetljivost na inzulin

mutacije gena

druga oštećenja

okoliš

debljina

mutacije gena

proizvodnja glukozeu jetri

hiperglikemija

hiperinzulinemija

Iskorištenje glukoze u tkivima

Inzulinski receptori

postreceptorski poremećaji

ciljna tkivaprijenos glukoze

Presentation title Slide no 33DatePatogeneza kroničnih komplikacija –Patogeneza kroničnih komplikacija –osnovna mehanizmaosnovna mehanizma

HIPERGLIKEMIJA

glikacija bjelančevina

mikroangiopatija ubrzan razvoj ateroskleroza

ulazak glukoze u stanice neovisno o inzulinu

nagomilavanje sorbitola i fruktoze

osmotsko bubrenje stanica

DIJABETIČKA NEUROPATIJA

KATARAKTA OČNE LEĆE

DIJABETIČKA RETINOPATIJA

DIJABETIČKA NEFROPATIJA

PERIFERNA ANGIOPATIJA


MaMakkroangioparoangiopatijatijaOštećenje velikih Oštećenje velikih krvnih žilakrvnih žila uzrokovano uzrokovano aterosklerotskim aterosklerotskim procesomprocesom

Aterosklerotiski plakNaslage kolesterola

Bolesti perifernih krvnih žilaBolesti perifernih krvnih žila

Srčanožilne bolesti: Srčanožilne bolesti:

koronarna bolest srca, koronarna bolest srca,

srčano zatajenjesrčano zatajenje

Moždanožilne bolesti (CVI)Moždanožilne bolesti (CVI)


MiMikkroangiopatroangiopatijaija

Oštećenje malih Oštećenje malih krvnih žilakrvnih žila– RetinopatRetinopatijaija – NeNeffropatropatijaija– NeuropatNeuropatijaija

((autonomni i autonomni i periferni živciperiferni živci) )

Dijabetička retinopatijaDijabetička retinopatija

• Dijabetička retinopatija je

najčešći uzrok sljepila u

svijetu.

Prirodni tok dijabetičke retinopatijePrirodni tok dijabetičke retinopatije

Blaga neproliferativna dijabetička Blaga neproliferativna dijabetička retinopatijaretinopatija (NPDR) (NPDR)

UmjerenaUmjerena NPDR NPDR

TeškaTeška NPDR NPDR

Vrlo teškaVrlo teška NPDR NPDR

Proliferativna dijabetičkaProliferativna dijabetička

retinopatijaretinopatija


NeuropatNeuropatijaija

Najčešći tip je Najčešći tip je klasična klasična periferna periferna neuropatija neuropatija ((simetrična; simetrična; senzomotornasenzomotorna))

Watkins et al. Diabetes and its Management, Ed. 6. Blackwell Publishing, 2003; Pickup & Williams. Slide Atlas of Diabetes. Blackwell Publishing, 2004

AmputacijeAmputacije – – faktori rizika uključujufaktori rizika uključuju::

– Perifernu neuropatiju sa gubitkom senzibilitetaPerifernu neuropatiju sa gubitkom senzibiliteta– Periferna vaskularna bolestPeriferna vaskularna bolest– NEREGULIRANA GLIKEMIJANEREGULIRANA GLIKEMIJA– infekcijainfekcija

Dijabetička nDijabetička neeffropatropatijaija

Najčešći uzrok terminalnog zatajenja Najčešći uzrok terminalnog zatajenja bubrega u svijetububrega u svijetu

PRVI ZNAKPRVI ZNAK

MikroalbuminurijaMikroalbuminurija

> 30mg/dU> 30mg/dU


NefropatijaNefropatija

Trajanje dijabetesa, loša regulacija glikemije Trajanje dijabetesa, loša regulacija glikemije i krvnog tlakai krvnog tlaka povećavaju rizik nefropatijepovećavaju rizik nefropatije

StaStadijidiji::– normoalbuminurinormoalbuminurijjaa– mimikkroalbuminuriroalbuminurijjaa– mamakkroalbuminuriroalbuminurijja a iliili proteinuri proteinurijjaa– bubrežno zatajenjebubrežno zatajenje


Akutne komplikacije Akutne komplikacije šećerne bolesti:šećerne bolesti:

• dijabetička ketoacidoza

• neketotična hiperosmolarna

koma

• hipoglikemija

Patogeneza akutnih komplikacija šećerne bolesti

Manjak inzulina

Lipoliza, β –oksidacijaslobodnih masnih kiselina

Katabolizambjelančevina

Iskorištavanje glukoze

ketonska tijela u krvi glukoneogeneza HIPERGLIKEMIJA

metabolička acidoza osmotička diureza hiperosmolalnostIzvanstanične tekućine

unutrastaničnadehidracija

HIPEROSMOLARNA KOMA

DEHIDRACIJAelektrolitska neravnoteža

KETOACIDOTIČKA KOMA

Gubitak Na, K

HIPOGLIKEMIJAHIPOGLIKEMIJA

Kada je razina GUKKada je razina GUK < 2,5 mmol/l< 2,5 mmol/l

Simptomi se javljaju najčešće kada jeSimptomi se javljaju najčešće kada je

GUK < 3mmol/l, iako se mogu osjetiti i prijeGUK < 3mmol/l, iako se mogu osjetiti i prije

Simptomi hipoglikemijeSimptomi hipoglikemije

Ubrzan rad srcaUbrzan rad srca

DrhtavicaDrhtavica

ZnojenjeZnojenje

GladGlad

Blijeda kožaBlijeda koža

StrahStrah

VrtoglavicaVrtoglavica

Ako razina glukoze i daljeAko razina glukoze i dalje padapada......

Neprikladno Neprikladno ponašanjeponašanje

Zamućen vidZamućen vid

GlavoboljaGlavobolja

Slabost, zijevanjeSlabost, zijevanje

Poremećaj svijestiPoremećaj svijesti

do komedo kome

HipoglikemijaHipoglikemija

Izazvane hipoglikemije Izazvane hipoglikemije

- Zbog primjene izvanjskog inzulinaZbog primjene izvanjskog inzulina

- Hipoglikemije izazvane alkoholomHipoglikemije izazvane alkoholom- Postapsorpcijske reaktivne hipoglikemijePostapsorpcijske reaktivne hipoglikemije

Spontane hipoglikemijeSpontane hipoglikemije

- - Smanjena proizvodnja glukoze: manjak Smanjena proizvodnja glukoze: manjak

kontraregulacijskih hormona (Addison), oštećenjekontraregulacijskih hormona (Addison), oštećenje

jetrejetre

- Povećano iskorištavanje glukoze: inzulinom, - Povećano iskorištavanje glukoze: inzulinom,

mezodermalni tumori, kaheksijamezodermalni tumori, kaheksija

Metabolizam bjelančevinaMetabolizam bjelančevina

Aminokiselina se ugrađuju u Aminokiselina se ugrađuju u funkcionalne proteinefunkcionalne proteine

Sintezu biogenih aminaSintezu biogenih amina

Sinteza purinskih i Sinteza purinskih i pirimidinskih bazapirimidinskih baza

GlukoneogenezaGlukoneogeneza

LipogenezuLipogenezu

Izravna upotreba za energijuIzravna upotreba za energijuFrom: Summerlin LR (1981) Chemistry for the Life Sciences. New

York: Random House p 563.

Poremećaji metabolizma bjelančevinaPoremećaji metabolizma bjelančevina

Dušikova ravnotežaDušikova ravnoteža je uravnoteženaje uravnotežena

Sadržaj proteina odraslog organizma je Sadržaj proteina odraslog organizma je

konstantan.konstantan.

Dnevna potreba odraslog organizma Dnevna potreba odraslog organizma 0,8g/kgtt0,8g/kgtt

Ista količina aminokiselina dnevno se gubiIsta količina aminokiselina dnevno se gubi

Poremećaji dušikove ravnotežePoremećaji dušikove ravnoteže

Negativna dušikova ravnoteža: Negativna dušikova ravnoteža:

starost, gladovanje, bolest, ozljedestarost, gladovanje, bolest, ozljede

Pozitivna dušikova ravnotežaPozitivna dušikova ravnoteža

rast i razvoj, kronično fizičko opterećenje, rast i razvoj, kronično fizičko opterećenje, trudnoća, rekovalescencija nakon ozljeda i bolestitrudnoća, rekovalescencija nakon ozljeda i bolesti

Hormonski poremećajiHormonski poremećaji

Inzulin Inzulin - - potiče transport aminokiselina u mišiće potiče transport aminokiselina u mišiće i sintezu mišićnih bjelančevina, smanjuje i sintezu mišićnih bjelančevina, smanjuje katabolizam i dezaminaciju aminokiselinakatabolizam i dezaminaciju aminokiselina Šećerna bolestŠećerna bolest

TrijodtironinTrijodtironin - - Hipertireoza Hipertireoza gubitak mišićne gubitak mišićne masemase

Hipotireoza Hipotireoza razgradnja bjelančrazgradnja bjelanč

Glukokortikodi Glukokortikodi - - katabolizam bjelančevina u katabolizam bjelančevina u mišićima i vezivu, sintezu u jetrimišićima i vezivu, sintezu u jetri Cushingov Cushingov sindromsindrom

Poremećaji izlučivanja dušikaPoremećaji izlučivanja dušika

Zatajenje jetre s portalnom encefalopatijomZatajenje jetre s portalnom encefalopatijom

Zatajenje bubregaZatajenje bubrega

Manjak bjelančevinaManjak bjelančevina

Smanjena sinteza bjelančevinaSmanjena sinteza bjelančevina

- smanjen unos aminokiselina- smanjen unos aminokiselina- probavni i apsorpcijski poremećaji- probavni i apsorpcijski poremećaji- poremećaji iskorištavanja aminokiselina- poremećaji iskorištavanja aminokiselina- imobilizacija - imobilizacija

Gubitak bjelančevinaGubitak bjelančevina

Gubitak bjelančevinaGubitak bjelančevinaneposredni gubitak bjelnačevinaneposredni gubitak bjelnačevina::

- krvarenje- krvarenje

- gubitak plazmatskih bjelančevina- gubitak plazmatskih bjelančevina-oštećena koža, izljevi, nefrotički -oštećena koža, izljevi, nefrotički sindrom, gastroenetropetije sindrom, gastroenetropetije

- posredni ili metabolički gubitak- posredni ili metabolički gubitak - katabolička reakcija - katabolička reakcija (ozljeda,infekcija)(ozljeda,infekcija) - kaheksija – zloćudni tumori- kaheksija – zloćudni tumori

- endokrinopatije s kataboličkim - endokrinopatije s kataboličkim učinkom učinkom

Posljedice manjka bjelančevinaPosljedice manjka bjelančevina

MišićiMišići: gubitak mišićne mase, : gubitak mišićne mase, slabostslabostKoštano tkivoKoštano tkivo: gubitak bjelančevina koštanog : gubitak bjelančevina koštanog matriksa- matriksa- osteoporozaosteoporozaBjelančevine plazmeBjelančevine plazme: smanjenje koloidno : smanjenje koloidno osmotskog tlaka plazme- osmotskog tlaka plazme- edemiedemiSmanjena sintezaSmanjena sinteza ; globina, hemoglobina, ; globina, hemoglobina, imunoglobulina-imunoglobulina-anemije,imunodeficijencijeanemije,imunodeficijencijeSlabija obnova stanica:Slabija obnova stanica: eritrociti, leukociti, eritrociti, leukociti, stanice crijevne sluznicestanice crijevne sluznice

Posljedice manjka bjelančevinaPosljedice manjka bjelančevina

PothranjenostPothranjenost

Primarne- GLADOVANJEPrimarne- GLADOVANJE: nedovoljno unošenje : nedovoljno unošenje hranehrane

SekundarneSekundarne: posljedice bolesti;: posljedice bolesti;

- smanjene apsorpcije,- smanjene apsorpcije,

- pojačano gubljenja,- pojačano gubljenja,

- smanjeno iskorištavanje,- smanjeno iskorištavanje,

- povećane potrebe za hranjivim - povećane potrebe za hranjivim tvarima tvarima

GladovanjeGladovanje je energetski manjak i deficit je energetski manjak i deficit specifičnih prehrambenih čimbenikaspecifičnih prehrambenih čimbenika

Osnovno je smanjenje raspoloživosti Osnovno je smanjenje raspoloživosti glukoze glukoze

Adaptacijski mehanizmiAdaptacijski mehanizmi : :

glukoneogenezaglukoneogeneza

iskorištavanje masnih kiselina iskorištavanje masnih kiselina

ketogenezaketogeneza

GladovanjeGladovanje

Prva fazaPrva fazaProizvodnja glukoze iz glikogena u jetri u Proizvodnja glukoze iz glikogena u jetri u prvih par satiprvih par sati

Početak iskorištavanja masnih kiselina i Početak iskorištavanja masnih kiselina i glukoneogeneza iz aminokiselinaglukoneogeneza iz aminokiselina

GladovanjeGladovanje

Druga fazaDruga fazaMasne kiselineMasne kiseline su glavni izvor energije su glavni izvor energije

Proizvodnja ketonskih tijela iz masnih Proizvodnja ketonskih tijela iz masnih kiselina u jetrikiselina u jetri

Nakon tjedan dana mozak počinje Nakon tjedan dana mozak počinje iskorištavati ketonska tijela uz glukozu za iskorištavati ketonska tijela uz glukozu za energijeenergije

GladovanjeGladovanje Treća fazaTreća faza

Rezerve masti su smanjeneRezerve masti su smanjene..

ProteiniProteini postaju glavni izvor energije - postaju glavni izvor energije - propadanje mišićapropadanje mišića

Bubrezi – glukoneogezena > jetrene Bubrezi – glukoneogezena > jetrene glukonegeneze glukonegeneze

Nesencijalne aminokiseline potom i Nesencijalne aminokiseline potom i esencijalne aminokiseline u glukoneogeneziesencijalne aminokiseline u glukoneogenezi

Kronično gladovanjeKronično gladovanje

Opća pothranjenostOpća pothranjenost– Mehanizmi akutnog samo duži tijekMehanizmi akutnog samo duži tijek– Hipoalbuminemija edemiHipoalbuminemija edemi– Poremećaji endokrinih žlijezdaPoremećaji endokrinih žlijezda– Smanjenje nespecifične i specifične otpornosti Smanjenje nespecifične i specifične otpornosti

organizmaorganizma– Zaostajanje u rastuZaostajanje u rastu– HipovitaminozeHipovitaminoze

Kronična pothranjenost s pretežnim Kronična pothranjenost s pretežnim nedostatkom proteina- nedostatkom proteina- kwashiorkorkwashiorkor

Ugljikohidrati iz hrane podržavaju lučenje Ugljikohidrati iz hrane podržavaju lučenje inzulinainzulina

- usporava katabolizam - usporava katabolizam bjelančevina iz mišića bjelančevina iz mišića

- nedostatna sinteza albumina - nedostatna sinteza albumina jetrejetre- edemiedemi

- masna infiltracija jetre- masna infiltracija jetre

Atrofija sluznice crijevaAtrofija sluznice crijeva

Kronična pothranjenost s pretežnim Kronična pothranjenost s pretežnim nedostatkom kalorija- nedostatkom kalorija- marazammarazam

Nema razvoja edemaNema razvoja edema

Opća izgladnjelost s potpunom atrofijom Opća izgladnjelost s potpunom atrofijom masnog tkivamasnog tkiva

Rast nije poremećenRast nije poremećen

Česta anemija, Česta anemija,

metabolička acidoza metabolička acidoza

zbog proljevazbog proljeva

Anorexia nervosaAnorexia nervosa

Patofiziološki premećaji sličniPatofiziološki premećaji slični

kod općeg gladovanjakod općeg gladovanja

Sekundarne pothranjenostiSekundarne pothranjenosti

Malapsopcija i maldigestijaMalapsopcija i maldigestija

Pojačano gubljenje hranjivih tvariPojačano gubljenje hranjivih tvari

Povećana potreba za hranjivim tvarimaPovećana potreba za hranjivim tvarima

Poremećeno iskorištavanje i pohranjivanje Poremećeno iskorištavanje i pohranjivanje hranjivih tvarihranjivih tvari

KAHEKSIJAKAHEKSIJA

Hvala !Hvala !