REGISTRACIJABIZNISA & ORGANIZACIJA POSLOVANJA

FORME ZA POKRETANJE BIZNISAPostoje dvije osnovne forme:Preduzee (privredno drutvo)Samostalna djelatnostUnutar svake od te dvije forme postoje podvrste koje imaju svoje specifinostiObje forme imaju prednosti i nedostatke

PREDUZEAZakon o privrednim drutvimaOsnivai mogu biti fizika i pravna licaVrste preduzea:Drutvo s neogranienom odgovornouDrutvo s ogranienom odgovornouKomanditno drutvoDioniko drutvo

SAMOSTALNE DJELATNOSTIPostoje razni oblici:Obrt i djelatnosti srodne obrtuTrgovake radnjeUgostiteljske radnjeTzv. slobodna zanimanjaNaelno su slini, ali postoje praktine razlike kod osnivanja, propisi su drugi i sl.

ZATO NIJE ISTO?Osnovna razlika je u ODGOVORNOSTI osnivaaDrutvo djeluje kao posebno liceSamostalna djelatnost = njen vlasnikRazliit je postupak osnivanjaRazliite su obaveze tokom poslovanjaNe postoji mogunost preregistracije iz samostalne djelatnostu u preduzee i obrnuto

OSNIVANJE PREDUZEAPostupak, u najboljoj varijanti, traje 30+ danaTrokovi ne manji od 1.200 KMTo ne obuhvata osnovni kapitalPreduzea se osnivaju u suduOpinski sudovi - odjel za registraciju drutavaNajlake je angaovati notaraNotari imaju veze, iskustvo i proces traje breekanje u redovima i hodanje nam ne ginu

POTREBNA DOKUMENTACIJAPopunjeni obrasci zahtjevaOdluka ili ugovor o osnivanjuStatut drutvaPotvrda banke o uplati osnovnog kapitalaKopija line karte za osnivaa i direktoraPotvrde da nismo krivino gonjeni i da nemamo neizmirenih poreznih obavezaIzjava (nemamo drugo drutvo, preuzimanje dunosti)Dokaz o uplati sudskih taksi za osinivanje i objavu

OSNIVAKI AKTMora biti notarski obraen, uz propisan sadraj:Ime i prezime ili naziv osnivaa i adresaNaziv, sjedite i djelatnost drutva koje se osnivaIznos osnovnog kapitala i njegova strukturaPrava i obaveze lanovata ako neko ne izvri uplatu uloga ili druge obavezeNain izmirenja trokova osnivanjaOsobe ovlatene za voenje i zastupanjePosljedice neuspjenog osnivanja

STATUT DRUTVANotarski obraen, uz propisan sadraj:Naziv, sjedite i djelatnost drutvaIznos osnovnog kapitala i njegova strukturaKo je nadlean za voenje i zastupanjeNain diobe dobiti i pokria gubitkaPrava i obaveze lanovaOrganizacija drutvaNain donoenja odluka, organi drutva i ovlastiPromjene u visini osnovnog kapitalaNain pristupanja i istupanja iz lanstvaPrestanak drutva, nain izmjena statuta...

OSNOVNI KAPITALPreduzee osnovano kao d.o.o. mora imati osnovni kapital od minimalno 2.000 KMMoe jedno lice uplatiti sve, ali i moe i vie lica uplatiti manje iznose koji u zbiru ine 2.000 KMPojedinani ulog ne smije biti manji od 100 KMUlog osnivaa moe biti i u stvarimaPrema procijenjenoj vrijednosti nekretnine, opreme...Uvijek mora biti minimalno 2.000 KM u novcuUlog nije troak!!! Ulog ostaje za poslovanje

NAZIV DRUTVATo je, zapravo, firma ili tvrtkaMora biti vidno istaknuta i razliita od drugihPoslije naziva moraju biti oznaka vrste i sjediteNpr. Student d.o.o. SarajevoPuni naziv mora biti na naim jezicima, dok osnovni dio moe sadravati i strane rijeiZabranjena upotreba zatienih i zabranjenih naziva, slubenih naziva, naziva stranih drava ili organizacija, neto to bi moglo stvoriti zabunu...

NAKNADNE OBAVEZEOtvaranje stalnog rauna u bankamaDo tada smo imali prelazni raun s poloenim ulogomIzrada peata kod peatorescaNa osnovu rjeenja o registraciji u suduPrijava Federalnom zavodu za statistikuRadi dodjele identifikacionog broja i ifre djelatnostiPrijava za direktne poreze u Poreznoj upraviU nadlenoj ispostavi PU prema sjeditu drutvaPrijava za PDV i carinu u Upravi za ind. oporezivanje

NAKNADNE OBAVEZEPrijava za vanjskotrgovinske poslove (ako treba)U Federalnom ministarstvu trgovinePrijava zaposlenika u Jedinstveni sistem osiguranikaU nadlemoj ispostavi Porezne upraveIzjava o ispunjavanju tehnikih uslovaUz naknadni izlazak nadlenih inspekcija da to provjere (sanitarna, trina, za zatitu na radu, zatitu od poara, atesti za instalacije i ureaje...)Fiskalizacija preduzeaUplata takse na istakutu firmu

SVAKODNEVNO POSLOVANJEBilo bi odlino da moemo samo raditiMeutim, poslovanje podrazumijeva stalno praenje propisa i izmirivanje raznih obavezaPorezi, doprinosi i naknade za zaposlenikePlaanje raznih taksi i naknadaMoraju se u podnositi razni obrasci i izvjetajiZato je najbolje angaovati raunovou, kako bi se mogli posvetiti samom poslu

ESTE GREKE VLASNIKAImovina preduzea je i njegova imovinaNije, on i preduzee su dva odvojena licaOn sebi moe isplatiti ta hoe i kada hoeMoe, ali uz porezne posljediceNa raun firme se mogu vriti svakakve nabavkeMogu, ali uz porezne posljediceProdaja opreme smanjuje osnovni kapitalOsnovni kapital se smanjuje zvaninom procedurom

PLAANJE POREZAPreduzea plaaju porez na dobit (10%)U prvoj godini se plaa po njenom istekuPojednostavljeno, porez se plaa na razliku izmeu prihoda i rashoda iz raunovodstvaKod preduzea, prihod je sve to fakturiemo (iako moda nije naplaeno), a rashod je sve to nam je fakturisano (iako moda nismo platili)Priznaju se samo rashodi u svrhe poslovanjaRok za prijavu i uplatu je 30. 3. naredne godine

PLAANJE POREZAU drugoj i narednim godinama:Obaveza za prolu godinu se dijeli s brojem mjeseciIzraunati iznos se zove akontacija i plaa se mjeseno od aprila do uvrivanja novog iznosaNa kraju godine uporeujemo ono to smo uplatili sa stvarno izraunatom obavezom za porezDobije se razlika za doplatu ili preplata koju potom prebijamo s narednim mjesenim akontacijama (dok ne iskoristimo preplatu, poslije opet plaamo)

DOBIT PREDUZEAPostoji razlika izmeu porezne, raunovodstvene i dobiti koju vlasnik misli da je ostvarioPorezna dobit je osnovica za obraun poreza umanjena za plaeni porez (i slui samo za porez)Raunovodstvena dobit: razlika prihoda i rashodaNeto dobit: ono to ostane nakon porezaVlasnik obino misli da ima vie od toga

PRIMJERPrihodi: Od prodaje dobara: 70.000 KMOd pruanja usluga: 25.000 KMRashodi:Zakup prostora: 12.000 KMTrokovi reija: 10.000 KMNabavke: 30.000 KMPlate i naknade: 25.000 KMTrokovi reprezentacije: 5.000 KM !!!Oproten dug bratovom preduzeu: 4.000 KM !!!OBRAUN POREZAUkupni prihodi: 95.000Ukupni rashodi: 86.000Nepriznati rashodi: 5.500Priznati rashodi: 80.500Osnovica: 14.500Porez na dobit: 1.450Postojali smo 5 mjeseciAkontacija: 1.450/5 = 290

DOBIT PREDUZEAKoliko bi vlasnik mogao uzeti sebi u primjeru?Ukupni prihodi 95.000 KMUkupni rashodi 86.000 KMPorez na dobit 1.450 KMNeto dobit: 7.550 KMMora li vlasnik sebi uzeti dobit?

A GUBITAK?Naravno, mogue je da preduzee posluje loePonovo postoji razlika izmeu poreznog i raunovodstvenog raunanjaRaunovodstveni gubitak znai da vlasnik sebi nema ta isplatiti, jer su rashodi vii od prihodaMogue je da svejedno moramo platiti porezPorezni gubitak je negativna razlika izmeu prihoda i onih rashoda koje priznaje porezni zakon

PRIMJERPrihodi: 85.000 KMRashodi: 86.000 KMNepriznati rashodi: 5.500 KMPriznati rashodi: 80.500 KMOsnovica za obraun poreza: 85.000 80.500Porez na dobit: 10% od 4.500, tj. 450 KMStvarna neto dobit: 85.000 86.000 450

POREZNI GUBITAKJavlja se kada je razlika izmeu prihoda i onih rashoda koje porezni propisi priznaju negativnaPorezni gubitak nam nudi jednu olakicuMoe se prenositi tokom narednih pet godinaUmanjuje neku buduu osnovicu za obraun porezaNa primjer:Gubitak u 2013. godinu je bio 10.000 KMU 2014. poslujemo pozitivno i dobit je 30.000Porez emo platiti na 20.000

SAMOSTALNA DJELATNOSTOsniva se u opini, a ne u suduPostupak je jednostavniji i jeftiniji nego za d.o.o.Postoje opi uslovi za osnivanjeZa neke djelatnosti postoje i dodatni usloviKljuni elementi ovih djelatnosti su:SamostalnostRad za vlastiti raunOdgovornost (vlasnik i djelatnost su jedno lice)

VRSTE SAMOSTALACAObrt i djelatnosti srodne obrtuZakon o obrtu i srodnim djelatnostimaTrgovaka radnjaZakon o unutranjoj trgoviniUgostiteljska radnjaZakon o ugostiteljstvuSlobodna zanimanjaRazni propisi, zavisno od djelatnostiAdvokati, notari, ljekari, stomatolozi...

OBRT I SRODNE DJELATNOSTIMoe se osnovati kao:Osnovno zanimanjeVlasnik nije zaposlen i ovo mu je osnovna djelatnostDopunsko zanimanjeVlasnik je zaposlen, a uporedo ima ovu djelatnost u kojoj radi mimo posla (max 20 sati sedmino)Dodatno zanimanjeVlasnik je zaposlen, a uporedo ima ovu djelatnost u kojoj za njega rade angaovani zaposlenici

USLOVI ZA OSNIVANJE OBRTAPopunjen zahtjev u opiniDravljanstvo BiHUvjerenje o poslovnoj sposobnostiZadovoljavanje opih i posebnih zdravstvenih uslova, ako to zahtijeva neko zanimanjeNepostojanje izreene mjere zabrane obavljanja djelatnosti za to liceIzjava o ispunjavanju minimalnih tehnikih uslovaZadovoljavanje neke strune spreme

POSTUPAK OSNIVANJAPrvi korak je odlazak u opinuKoju opinu?Oni e nam rei ta nam sve trebaPopunjena izjavaDokazi o ispunjavanju opih uslovaDokazi o ispunjavnaju posebnih uslova (ako treba)Izjava o ispunjenosti tehnikih uslovaUplaena taksaSve traje 15-20 dana i kota oko 250-300 KM

FIRMA OBRTAMoramo odabrati jedinstven nazivFirma sadri naziv djelatnosti, ime i prezime vlasnika, sjedite, a moe i neke dodatne oznakeVae ista pravila kao i za preduzeaMora biti vidno istaknutaZa istaknutu firmu se plaa opinska taksa

FINALNI KORACI OSNIVANJAOpina odgovara u roku od 15 danaOpina nas moe odbiti ili izdati rjeenje o odobrenjuZa neke djelatnosti odobrenje nadlenog organaOpina nas upisuje u registarMoramo zapoeti s radom u roku od 30 danaOtvaranje rauna u banciPrijava u Statistici, Poreznoj upravi i (moda) UIOPlaanje takse na istaknutu firmu